八識 ( 八bát 識thức )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（名數）眼耳鼻舌身意之六識與末那識Manas及第八識也。末那為意，意為思量之義，無始已來無間斷，了別第八識，思量我痴我見我慢我愛，故名意識。此識為識體意，故名意識。前之第六識以此意為所依，故名意識。因而為別二識，存梵名也。是為一切眾生妄惑之根本。第八識，即阿賴耶識也，譯曰藏，以含藏一切諸法之種子故。是為有漏無漏一切有為法之根本。恒了識種子五根器界之三境，故名為識。舊曰阿梨耶，譯曰無沒。無沒為不失之義，與藏同意（賢首）。又雖在生死，亦不失沒，故名無沒（淨影）。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 名danh 數số ） 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 之chi 六lục 識thức 與dữ 末mạt 那na 識thức 。 及cập 第đệ 八bát 識thức 也dã 。 末mạt 那na 為vi 意ý ， 意ý 為vi 思tư 量lượng 之chi 義nghĩa 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 無vô 間gián 斷đoạn 。 了liễu 別biệt 第đệ 八bát 識thức ， 思tư 量lượng 我ngã 痴si 我ngã 見kiến 我ngã 慢mạn 我ngã 愛ái ， 故cố 名danh 意ý 識thức 。 此thử 識thức 為vi 識thức 體thể 意ý ， 故cố 名danh 意ý 識thức 。 前tiền 之chi 第đệ 六lục 識thức 以dĩ 此thử 意ý 為vi 所sở 依y 故cố 名danh 意ý 識thức 。 因nhân 而nhi 為vi 別biệt 二nhị 識thức ， 存tồn 梵Phạm 名danh 也dã 。 是thị 為vi 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 妄vọng 惑hoặc 之chi 根căn 本bổn 。 第đệ 八bát 識thức ， 即tức 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 也dã ， 譯dịch 曰viết 藏tạng ， 以dĩ 含hàm 藏tạng 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 之chi 種chủng 子tử 故cố 。 是thị 為vi 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 之chi 根căn 本bổn 。 恒 了liễu 識thức 種chủng 子tử 五ngũ 根căn 器khí 界giới 之chi 三tam 境cảnh 。 故cố 名danh 為vi 識thức 。 舊cựu 曰viết 阿a 梨lê 耶da ， 譯dịch 曰viết 無vô 沒một 。 無vô 沒một 為vi 不bất 失thất 之chi 義nghĩa ， 與dữ 藏tạng 同đồng 意ý （ 賢hiền 首thủ ） 。 又hựu 雖tuy 在tại 生sanh 死tử 。 亦diệc 不bất 失thất 沒một ， 故cố 名danh 無vô 沒một （ 淨tịnh 影ảnh ） 。