Bát Thức

Từ Điển Đạo Uyển

八識; C: bāshì; J: hachishiki;

Tám thức (s: aṣṭa-vijñānāni), tên gọi sự lập thành lĩnh vực cốt tuỷ và
đặc biệt nhất trong giáo lí của Du-già hành tông Phật giáo, được biết
đến ở Đông Á với tên Pháp tướng tông (法相) và Duy thức tông (唯識). Theo
giáo lí của tông nầy, mỗi chúng sinh đều có 8 lớp thức riêng biệt, năm
thức đầu tiên tương ứng với 5 giác quan, thức thứ 6 tương ứng với tâm
hay suy nghĩ (ý thức 意識), thức thứ 7, Mạt-na thức (末那識) tương ứng với ý
niệm về bản ngã, thức thứ 8 (A-lại-da thức) là kho chứa mọi dấu ấn từ
kinh nghiệm của mình. Vì 7 thức đầu sinh khởi y cứ vào thức thứ 8, nên
được gọi là chuyển thức (轉識). Ngược lại, thức thứ 8 được gọi là Bản thức
(本識), Tạng thức (藏識) hay Chủng tử thức (種子識; theo Thành duy thức luận
成唯識論).