八Bát 識Thức 規Quy 矩Củ 頌Tụng 注Chú
清Thanh 行Hành 舟Chu 註Chú
八bát 識thức 規quy 矩củ 頌tụng 注chú
○# 五ngũ 識thức 頌tụng
性tánh 境cảnh 現hiện 量lượng 通thông 三tam 性tánh (# 只chỉ 為vì 真chân 性tánh 不bất 明minh 。 便tiện 生sanh 許hứa 多đa 妄vọng 性tánh )# 。 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 三tam 二nhị 地địa 居cư (# 誰thùy 能năng 少thiểu 得đắc 這giá 個cá 五ngũ 識thức )# 。 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 善thiện 十thập 一nhất (# 果quả 然nhiên 許hứa 多đa 妄vọng 想tưởng )# 。 中trung 二nhị 大đại 八bát 貪tham 嗔sân 癡si (# 妄vọng 想tưởng 到đáo 這giá 極cực 處xứ )# 。 五ngũ 識thức 同đồng 依y 淨tịnh 色sắc 根căn (# 本bổn 來lai 元nguyên 自tự 清thanh 淨tịnh )# 。 九cửu 元nguyên 七thất 八bát 好hảo 相tướng 隣lân (# 爭tranh 奈nại 被bị 他tha 所sở 擾nhiễu )# 。 合hợp 三tam 離ly 二nhị 觀quán 塵trần 世thế (# 除trừ 非phi 就tựu 向hướng 五ngũ 根căn 中trung 看khán 破phá 他tha 根căn 的đích 用dụng 處xứ )# 。 愚ngu 者giả 難nạn/nan 分phần/phân 識thức 與dữ 根căn (# 卻khước 誰thùy 曉hiểu 得đắc 這giá 個cá )# 。 變biến 相tương/tướng 觀quán 空không 唯duy 後hậu 得đắc (# 若nhược 能năng 使sử 識thức 不bất 著trước 緣duyên 擾nhiễu 。 還hoàn 只chỉ 救cứu 得đắc 一nhất 半bán )# 。 果quả 中trung 猶do 自tự 不bất 詮thuyên 真chân (# 佛Phật 果Quả 位vị 中trung 不bất 說thuyết 他tha 到đáo 極cực 處xứ )# 。 圓viên 明minh 初sơ 發phát 成thành 無vô 漏lậu (# 這giá 個cá 纔tài 是thị 轉chuyển 識thức 成thành 智trí )# 。 三tam 類loại 分phân 身thân 息tức 苦khổ 輪luân (# 將tương 五ngũ 識thức 還hoàn 他tha 妙diệu 用dụng 度độ 生sanh 矣hĩ )# 。
奘tráng 師sư 五ngũ 識thức 之chi 頌tụng 。 其kỳ 大đại 意ý 言ngôn 。 五ngũ 識thức 落lạc 于vu 六lục 根căn 門môn 頭đầu 。 而nhi 照chiếu 境cảnh 處xứ 。 此thử 時thời 比tỉ 非phi 二nhị 量lượng 猶do 未vị 行hành 。 不bất 過quá 現hiện 量lượng 分phân 別biệt 。 偶ngẫu 爾nhĩ 現hiện 起khởi 。 然nhiên 非phi 悟ngộ 人nhân 境cảnh 界giới 。 便tiện 隨tùy 緣duyên 惑hoặc 。 所sở 以dĩ 纔tài 動động 念niệm 。 便tiện 要yếu 走tẩu 入nhập 八bát 萬vạn 塵trần 勞lao 網võng 裏lý 。 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 及cập 二nhị 十thập 煩phiền 惱não 等đẳng 。 不bất 俟sĩ 六lục 七thất 八bát 識thức 比tỉ 非phi 橫hoành 行hành 而nhi 已dĩ 。 知tri 其kỳ 現hiện 量lượng 時thời 。 無vô 數số 心tâm 頭đầu 起khởi 滅diệt 。 阿a 誰thùy 能năng 免miễn 。 先tiên 佛Phật 云vân 。 汝nhữ 暫tạm 舉cử 心tâm 。 塵trần 勞lao 先tiên 現hiện 是thị 也dã 。 此thử 時thời 藥dược 以dĩ 針châm 病bệnh 。 如như 何hà 下hạ 手thủ 。 亦diệc 就tựu 五ngũ 識thức 中trung 。 觀quán 他tha 三tam 何hà 以dĩ 合hợp 。 二nhị 何hà 以dĩ 離ly 。 且thả 識thức 在tại 根căn 中trung 。 根căn 在tại 識thức 中trung 。 識thức 畢tất 竟cánh 向hướng 甚thậm 處xứ 起khởi 。 向hướng 這giá 裏lý 著trước 得đắc 一nhất 眼nhãn 。 分phần/phân 得đắc 清thanh 楚sở 。 這giá 便tiện 是thị 悟ngộ 的đích 消tiêu 息tức 也dã 。 若nhược 只chỉ 變biến 想tưởng 觀quán 空không 。 猶do 被bị 觀quán 門môn 縛phược 定định 。 縱túng/tung 有hữu 見kiến 識thức 。 亦diệc 止chỉ 是thị 後hậu 得đắc 智trí 。 不bất 是thị 根căn 本bổn 智trí 。 到đáo 不bất 得đắc 妙diệu 覺giác 田điền 地địa 。 只chỉ 是thị 悟ngộ 一nhất 悟ngộ 。 使sử 五ngũ 識thức 初sơ 發phát 時thời 。 便tiện 悟ngộ 得đắc 圓viên 明minh 初sơ 發phát 。 豈khởi 但đãn 起khởi 過quá 二nhị 地địa 。 吾ngô 知tri 三tam 類loại 分phân 身thân 的đích 道Đạo 理lý 。 即tức 今kim 直trực 下hạ 承thừa 當đương 而nhi 有hữu 餘dư 矣hĩ 。
性tánh 境cảnh 現hiện 量lượng 通thông 三tam 性tánh 。
這giá 個cá 三tam 性tánh 。 政chánh 是thị 不bất 覺giác 境cảnh 界giới 。 善thiện 性tánh 著trước 落lạc 在tại 白bạch 業nghiệp 。 惡ác 性tánh 著trước 落lạc 在tại 黑hắc 業nghiệp 。 即tức 被bị 因nhân 果quả 所sở 束thúc 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 即tức 非phi 善thiện 非phi 惡ác 。 似tự 乎hồ 凝ngưng 寂tịch 然nhiên 。 政chánh 墮đọa 在tại 無vô 知tri 迷mê 悶muộn 中trung 。 無vô 記ký 之chi 病bệnh 。 第đệ 一nhất 可khả 悲bi 者giả 。 頑ngoan 空không 斷đoạn 見kiến 無vô 想tưởng 三tam 報báo 。 每mỗi 每mỗi 無vô 記ký 者giả 受thọ 之chi 。 故cố 淨tịnh 智trí 妙diệu 圓viên 。 體thể 自tự 空không 寂tịch 。 方phương 為vi 究cứu 竟cánh 。 若nhược 單đơn 單đơn 空không 寂tịch 。 便tiện 是thị 無vô 記ký 也dã 。 這giá 三tam 性tánh 雖tuy 通thông 于vu 現hiện 量lượng 。 而nhi 現hiện 量lượng 實thật 因nhân 于vu 性tánh 境cảnh 。 何hà 以dĩ 說thuyết 境cảnh 是thị 性tánh 境cảnh 。 良lương 以dĩ 欲dục 觀quán 法Pháp 界Giới 性tánh 。 一nhất 切thiết 唯duy 心tâm 造tạo 故cố 。 淨tịnh 明minh 移di 界giới 地địa 。 于vu 指chỉ 端đoan 月nguyệt 光quang 現hiện 。 清thanh 水thủy 于vu 室thất 內nội 。 烏Ô 芻Sô 瑟Sắt 摩Ma 之chi 。 徧biến 身thân 是thị 火hỏa 。 琉lưu 璃ly 光quang 之chi 滿mãn 體thể 皆giai 風phong 。 豈khởi 非phi 境cảnh 是thị 性tánh 境cảnh 乎hồ 。 但đãn 未vị 曾tằng 向hướng 境cảnh 中trung 徹triệt 底để 悟ngộ 破phá 。 則tắc 對đối 境cảnh 而nhi 忽hốt 生sanh 善thiện 生sanh 惡ác 。 皆giai 被bị 境cảnh 轉chuyển 。 即tức 嘿mặc 嘿mặc 對đối 境cảnh 。 不bất 知tri 境cảnh 之chi 落lạc 處xứ 。 人nhân 在tại 三tam 界giới 中trung 。 不bất 知tri 三tam 界giới 是thị 甚thậm 物vật 。 未vị 思tư 出xuất 離ly 。 似tự 鱉miết 在tại 甕úng 中trung 竟cánh 不bất 知tri 甕úng 是thị 何hà 物vật 。 縱túng/tung 能năng 癡si 癡si 較giảo 量lượng 。 總tổng 無vô 智trí 慧tuệ 。 墮đọa 在tại 無vô 記ký 性tánh 而nhi 已dĩ 。 若nhược 能năng 如như 靈linh 雲vân 之chi 覷thứ 破phá 桃đào 華hoa 。 洞đỗng 山sơn 之chi 悟ngộ 影ảnh 于vu 流lưu 水thủy 。 何hà 至chí 被bị 現hiện 量lượng 作tác 主chủ 。 而nhi 通thông 三tam 性tánh 乎hồ 。
眼nhãn 耳nhĩ 身thân 三tam 二nhị 地địa 居cư 。
這giá 五ngũ 識thức 與dữ 五ngũ 塵trần 合hợp 。 誰thùy 人nhân 能năng 免miễn 。 此thử 欲dục 界giới 內nội 。 有hữu 五ngũ 趣thú 雜tạp 居cư 地địa 。 即tức 第đệ 一nhất 地địa 也dã 。 其kỳ 中trung 人nhân 有hữu 睡thụy 眠miên 。 有hữu 飲ẩm 食thực 。 有hữu 婬dâm 欲dục 。 五ngũ 識thức 俱câu 全toàn 也dã 。 惟duy 色sắc 界giới 初sơ 禪thiền 。 曰viết 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 地địa 。 即tức 二nhị 地địa 也dã 。 其kỳ 中trung 天thiên 人nhân 常thường 多đa 在tại 定định 中trung 。 厭yếm 此thử 段đoạn 食thực 故cố 。 雖tuy 有hữu 鼻tị 實thật 不bất 著trước 香hương 。 雖tuy 有hữu 舌thiệt 實thật 不bất 著trước 味vị 是thị 五ngũ 識thức 減giảm 臭xú 舌thiệt 二nhị 識thức 也dã 。 然nhiên 鼻tị 舌thiệt 二nhị 識thức 實thật 在tại 。 進tiến 之chi 而nhi 色sắc 界giới 中trung 。 還hoàn 有hữu 三tam 地địa 。 所sở 謂vị 三tam 禪thiền 也dã 。 進tiến 之chi 而nhi 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 還hoàn 有hữu 四tứ 地địa 。 所sở 謂vị 四tứ 空không 也dã 。 以dĩ 上thượng 共cộng 九cửu 地địa 。 而nhi 初Sơ 地Địa 天thiên 人nhân 五ngũ 識thức 猶do 濁trược 。 自tự 二nhị 地địa 以dĩ 至chí 九cửu 地địa 。 五ngũ 識thức 漸tiệm 清thanh 。 終chung 未vị 至chí 識thức 性tánh 無vô 漏lậu 也dã 。 然nhiên 天thiên 人nhân 作tác 佛Phật 。 如như 菜thái 作tác 虀# 。 切thiết 勿vật 以dĩ 我ngã 輩bối 下hạ 劣liệt 之chi 凡phàm 愚ngu 。 而nhi 反phản 輕khinh 遊du 戲hí 天thiên 宮cung 之chi 菩Bồ 薩Tát 。
徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 善thiện 十thập 一nhất 。
徧biến 行hành 有hữu 五ngũ 。 以dĩ 無vô 量lượng 劫kiếp 來lai 。 迷mê 成thành 業nghiệp 識thức 種chủng 子tử 。 譬thí 如như 潛tiềm 淵uyên 魚ngư 。 鼓cổ 波ba 自tự 涌dũng 。 是thị 為vi 作tác 意ý 。 引dẫn 心tâm 趣thú 境cảnh 。 是thị 名danh 為vi 觸xúc 。 含hàm 受thọ 不bất 捨xả 。 是thị 名danh 為vi 受thọ 。 能năng 令linh 前tiền 塵trần 影ảnh 子tử 恍hoảng 然nhiên 面diện 前tiền 。 是thị 名danh 為vi 想tưởng 。 微vi 細tế 不bất 斷đoạn 苦khổ 心tâm 搜sưu 索sách 。 是thị 名danh 為vi 思tư 。 此thử 乃nãi 造tạo 善thiện 造tạo 惡ác 的đích 。 這giá 一nhất 念niệm 最tối 為vi 微vi 細tế 處xứ 也dã 。 總tổng 從tùng 著trước 一nhất 境cảnh 處xứ 。 動động 念niệm 作tác 意ý 。 便tiện 觸xúc 境cảnh 受thọ 境cảnh 想tưởng 境cảnh 思tư 境cảnh 。 無vô 不bất 至chí 也dã 。 此thử 個cá 著trước 境cảnh 。 徧biến 于vu 八bát 識thức 九cửu 地địa 一nhất 切thiết 時thời 。 故cố 云vân 徧biến 行hành 也dã 。 別biệt 境cảnh 有hữu 五ngũ 。 謂vị 於ư 所sở 樂lạc 境cảnh 。 希hy 望vọng 欲dục 作tác 。 名danh 曰viết 欲dục 。 於ư 境cảnh 決quyết 定định 知tri 其kỳ 可khả 作tác 。 不bất 能năng 已dĩ 也dã 。 名danh 曰viết 勝thắng 解giải 。 於ư 可khả 作tác 境cảnh 。 令linh 心tâm 分phân 明minh 記ký 取thủ 。 名danh 曰viết 念niệm 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 。 專chuyên 注chú 一nhất 心tâm 。 名danh 曰viết 定định 。 與dữ 禪thiền 定định 之chi 定định 不bất 同đồng 也dã 。 於ư 所sở 作tác 境cảnh 。 了liễu 然nhiên 不bất 疑nghi 。 名danh 曰viết 慧tuệ 。 與dữ 般Bát 若Nhã 之chi 慧tuệ 不bất 同đồng 也dã 。 總tổng 從tùng 著trước 一nhất 念niệm 處xứ 。 這giá 一nhất 個cá 念niệm 。 斷đoạn 然nhiên 放phóng 不bất 過quá 。 便tiện 為vi 欲dục 。 為vi 勝thắng 解giải 。 為vi 念niệm 。 為vi 定định 。 為vi 慧tuệ 。 成thành 識thức 性tánh 之chi 窠khòa 。 此thử 與dữ 境cảnh 所sở 緣duyên 者giả 不bất 同đồng 。 故cố 云vân 別biệt 境cảnh 。 善thiện 十thập 一nhất 者giả 。 上thượng 言ngôn 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 。 此thử 乃nãi 起khởi 業nghiệp 之chi 心tâm 。 猶do 未vị 造tạo 作tác 。 至chí 于vu 善thiện 十thập 一nhất 。 則tắc 竟cánh 成thành 業nghiệp 矣hĩ 。 一nhất 曰viết 信tín 。 二nhị 曰viết 慚tàm 。 三tam 曰viết 愧quý 。 四tứ 曰viết 無vô 貪tham 。 五ngũ 曰viết 無vô 嗔sân 。 六lục 曰viết 無vô 癡si 。 七thất 曰viết 勤cần 。 八bát 曰viết 安an 。 九cửu 曰viết 不bất 放phóng 逸dật 。 十thập 曰viết 行hành 捨xả 。 十thập 一nhất 曰viết 不bất 害hại 也dã 。 五ngũ 識thức 現hiện 量lượng 。 似tự 未vị 造tạo 作tác 。 然nhiên 業nghiệp 性tánh 純thuần 熟thục 。 即tức 偶ngẫu 爾nhĩ 動động 一nhất 念niệm 處xứ 。 不bất 動động 在tại 善thiện 邊biên 。 定định 動động 在tại 惡ác 邊biên 。 動động 在tại 善thiện 則tắc 十thập 一nhất 之chi 善thiện 業nghiệp 。 凡phàm 具cụ 五ngũ 識thức 者giả 。 必tất 不bất 能năng 免miễn 故cố 。 併tinh 及cập 此thử 令linh 悟ngộ 唯duy 識thức 性tánh 者giả 。 知tri 得đắc 善thiện 業nghiệp 分phần/phân 數số 。 方phương 不bất 離ly 善thiện 。 卻khước 不bất 著trước 善thiện 。 則tắc 行hành 一nhất 善thiện 業nghiệp 。 非phi 行hành 梵Phạm 天Thiên 之chi 功công 積tích 。 直trực 是thị 轉chuyển 普phổ 賢hiền 之chi 悲bi 願nguyện 耳nhĩ 。
中trung 二nhị 大đại 八bát 貪tham 嗔sân 癡si 。
此thử 政chánh 是thị 作tác 惡ác 之chi 業nghiệp 也dã 。 惡ác 業nghiệp 共cộng 有hữu 二nhị 十thập 六lục 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 有hữu 六lục 。 謂vị 貪tham 。 嗔sân 。 癡si 。 慢mạn 。 疑nghi 。 不bất 正chánh 見kiến 。 從tùng 根căn 生sanh 枝chi 者giả 。 隨tùy 煩phiền 惱não 有hữu 小tiểu 隨tùy 十thập 。 謂vị 忿phẫn 。 恨hận 。 惱não 。 覆phú 。 誑cuống 。 謟siểm 。 驕kiêu 。 害hại 。 嫉tật 。 慳san 。 無vô 慚tàm 。 無vô 愧quý 。 此thử 二nhị 為vi 中trung 隨tùy 。 不bất 信tín 。 懈giải 怠đãi 。 放phóng 逸dật 。 昏hôn 沉trầm 。 掉trạo 舉cử 。 失thất 正chánh 念niệm 。 不bất 正chánh 知tri 。 散tán 亂loạn 。 此thử 八bát 為vi 大đại 隨tùy 。 言ngôn 小tiểu 中trung 大đại 者giả 。 以dĩ 其kỳ 作tác 一nhất 業nghiệp 。 止chỉ 成thành 一nhất 業nghiệp 。 名danh 小tiểu 。 如như 慚tàm 必tất 近cận 于vu 愧quý 。 是thị 一nhất 業nghiệp 而nhi 兼kiêm 引dẫn 二nhị 業nghiệp 也dã 。 名danh 中trung 。 作tác 一nhất 業nghiệp 而nhi 能năng 徧biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 名danh 大đại 。 是thị 以dĩ 小tiểu 隨tùy 之chi 業nghiệp 重trọng 。 而nhi 反phản 以dĩ 為vi 小tiểu 。 大đại 隨tùy 之chi 業nghiệp 小tiểu 。 而nhi 反phản 以dĩ 為vi 大đại 。 蓋cái 因nhân 根căn 本bổn 。 纔tài 生sanh 枝chi 葉diệp 。 茲tư 惟duy 識thức 所sở 重trọng/trùng 。 在tại 念niệm 慮lự 上thượng 看khán 耳nhĩ 。 今kim 五ngũ 識thức 略lược 小tiểu 隨tùy 。 而nhi 止chỉ 言ngôn 中trung 二nhị 大đại 八bát 者giả 。 以dĩ 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 獨độc 此thử 親thân 也dã 。 是thị 對đối 二nhị 十thập 六lục 種chủng 煩phiền 惱não 中trung 。 有hữu 中trung 二nhị 大đại 八bát 。 併tinh 貪tham 嗔sân 癡si 。 共cộng 一nhất 十thập 三tam 種chủng 。 若nhược 能năng 悟ngộ 明minh 識thức 性tánh 。 婆bà 須tu 之chi 善thiện 婬dâm 。 無vô 厭yếm 足túc 之chi 善thiện 嗔sân 。 調Điều 達Đạt 之chi 善thiện 妬đố 。 以dĩ 至chí 三tam 車xa 之chi 善thiện 貪tham 。 南nam 泉tuyền 之chi 善thiện 殺sát 。 佛Phật 耶da 魔ma 耶da 。 善thiện 耶da 惡ác 耶da 。 其kỳ 為vi 不bất 思tư 議nghị 之chi 境cảnh 界giới 耶da 。
五ngũ 識thức 同đồng 依y 淨tịnh 色sắc 根căn 。
根căn 有hữu 浮phù 塵trần 根căn 。 四tứ 大đại 色sắc 也dã 。 勝thắng 義nghĩa 根căn 潛tiềm 于vu 。 四tứ 大đại 之chi 中trung 。 而nhi 愚ngu 者giả 難nan 見kiến 也dã 。 如như 眼nhãn 盲manh 矣hĩ 。 而nhi 見kiến 性tánh 在tại 。 耳nhĩ 塞tắc 矣hĩ 。 而nhi 聞văn 性tánh 在tại 。 名danh 為vi 勝thắng 義nghĩa 根căn 。 故cố 論luận 本bổn 來lai 圓viên 明minh 身thân 元nguyên 空không 寂tịch 。 所sở 謂vị 究cứu 竟cánh 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 智trí 變biến 為vi 識thức 。 識thức 滯trệ 為vi 根căn 。 所sở 以dĩ 被bị 無vô 明minh 拘câu 碍# 。 結kết 色sắc 成thành 根căn 。 而nhi 無vô 明minh 識thức 體thể 還hoàn 栖tê 托thác 。 其kỳ 中trung 下hạ 凡phàm 。 固cố 不bất 能năng 離ly 浮phù 塵trần 根căn 。 即tức 中trung 陰ấm 身thân 。 亦diệc 有hữu 形hình 狀trạng 。 無vô 想tưởng 天thiên 終chung 有hữu 壽thọ 命mạng 。 推thôi 之chi 無vô 色sắc 界giới 天thiên 人nhân 。 直trực 至chí 四tứ 空không 地địa 者giả 。 仍nhưng 有hữu 色sắc 質chất 。 蓋cái 能năng 空không 識thức 業nghiệp 。 不bất 能năng 空không 識thức 性tánh 。 即tức 形hình 根căn 有hữu 粗thô 重trọng/trùng 者giả 。 有hữu 輕khinh 安an 者giả 。 有hữu 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 能năng 變biến 動động 者giả 。 然nhiên 終chung 不bất 能năng 出xuất 九cửu 地địa 之chi 界giới 。 以dĩ 其kỳ 帶đái 無vô 明minh 之chi 識thức 。 而nhi 以dĩ 識thức 蘊uẩn 根căn 也dã 。 唯duy 大đại 悟ngộ 大Đại 士Sĩ 。 其kỳ 報báo 化hóa 二nhị 身thân 。 亦diệc 是thị 淨tịnh 色sắc 根căn 。 卻khước 三Tam 身Thân 一nhất 體thể 。 面diện 目mục 難nạn/nan 尋tầm 。 故cố 普phổ 眼nhãn 不bất 見kiến 普phổ 賢hiền 之chi 身thân 。 文Văn 殊Thù 不bất 覿# 迦ca 文văn 之chi 面diện 。 以dĩ 至chí 普phổ 化hóa 之chi 搖dao 鈴linh 。 騰đằng 驤# 何hà 地địa 。 達đạt 磨ma 之chi 攜huề 履lý 。 棲tê 泊bạc 何hà 天thiên 。 其kỳ 月nguyệt 穿xuyên 潭đàm 底để 水thủy 無vô 垠# 乎hồ 。 是thị 謂vị 五ngũ 識thức 同đồng 依y 淨tịnh 色sắc 根căn 也dã 。 乃nãi 愚ngu 者giả 僅cận 認nhận 眼nhãn 如như 葡bồ 萄đào 朵đóa 。 耳nhĩ 如như 新tân 卷quyển 葉diệp 。 為vi 可khả 笑tiếu 耳nhĩ 。
九cửu 緣duyên 七thất 八bát 好hảo 相tướng 隣lân 。
五ngũ 識thức 同đồng 依y 淨tịnh 根căn 。 而nhi 緣duyên 以dĩ 染nhiễm 之chi 。 遂toại 覺giác 八bát 識thức 次thứ 第đệ 。 各các 有hữu 所sở 緣duyên 。 故cố 頌tụng 云vân 。 眼nhãn 識thức 九cửu 緣duyên 生sanh 。 耳nhĩ 識thức 唯duy 從tùng 八bát 。 鼻tị 舌thiệt 身thân 三tam 七thất 。 後hậu 三tam 五ngũ 三tam 四tứ 。 若nhược 加gia 等đẳng 無vô 間gian 。 從tùng 頭đầu 各các 增tăng 一nhất 。 如như 眼nhãn 識thức 具cụ 九cửu 緣duyên 。 一nhất 空không 。 喜hỷ 空không 隙khích 之chi 空không 也dã 。 二nhị 明minh 。 乃nãi 日nhật 月nguyệt 燈đăng 也dã 。 三tam 根căn 。 即tức 本bổn 根căn 也dã 。 四tứ 境cảnh 。 即tức 所sở 見kiến 者giả 也dã 。 五ngũ 作tác 意ý 。 即tức 徧biến 行hành 五ngũ 中trung 之chi 作tác 意ý 也dã 。 六lục 分phần 別biệt 依y 。 乃nãi 第đệ 六lục 識thức 也dã 。 七thất 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 乃nãi 第đệ 七thất 識thức 也dã 。 八bát 根căn 本bổn 依y 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 也dã 。 九cửu 種chủng 子tử 緣duyên 。 謂vị 眼nhãn 識thức 親thân 生sanh 種chủng 子tử 也dã 。 人nhân 祇kỳ 知tri 眼nhãn 能năng 見kiến 耳nhĩ 。 不bất 知tri 所sở 以dĩ 。 見kiến 者giả 由do 諸chư 緣duyên 所sở 引dẫn 。 而nhi 實thật 由do 六lục 七thất 八bát 識thức 妄vọng 見kiến 分phân 別biệt 之chi 所sở 生sanh 。 故cố 一nhất 識thức 迷mê 。 而nhi 識thức 識thức 盡tận 迷mê 。 一nhất 根căn 悟ngộ 而nhi 根căn 根căn 齊tề 悟ngộ 。 即tức 此thử 義nghĩa 也dã 。 迦Ca 葉Diếp 之chi 覷thứ 著trước 蓮liên 華hoa 。 雪tuyết 欽khâm 之chi 刺thứ 破phá 古cổ 栢# 。 其kỳ 緣duyên 起khởi 無vô 生sanh 乎hồ 。 耳nhĩ 識thức 唯duy 從tùng 八bát 。 除trừ 去khứ 明minh 緣duyên 也dã 。 鼻tị 舌thiệt 身thân 三tam 七thất 。 俱câu 除trừ 空không 明minh 二nhị 緣duyên 也dã 。 後hậu 三tam 五ngũ 三tam 四tứ 。 言ngôn 後hậu 六lục 七thất 八bát 識thức 。 有hữu 五ngũ 緣duyên 三tam 緣duyên 四tứ 緣duyên 也dã 。 第đệ 六lục 識thức 具cụ 五ngũ 緣duyên 。 一nhất 根căn 緣duyên 。 即tức 末mạt 那na 七thất 識thức 。 二nhị 曰viết 境cảnh 緣duyên 。 即tức 十thập 八bát 界giới 也dã 。 三tam 曰viết 作tác 意ý 緣duyên 。 即tức 徧biến 行hành 中trung 之chi 作tác 意ý 也dã 。 四tứ 曰viết 根căn 本bổn 緣duyên 。 即tức 第đệ 八bát 藏tạng 識thức 也dã 。 五ngũ 曰viết 種chủng 子tử 緣duyên 。 即tức 本bổn 識thức 親thân 生sanh 種chủng 子tử 也dã 。 七thất 識thức 具cụ 三tam 緣duyên 。 一nhất 曰viết 種chủng 子tử 緣duyên 。 即tức 本bổn 識thức 親thân 生sanh 種chủng 子tử 也dã 。 二nhị 曰viết 作tác 意ý 緣duyên 。 徧biến 行hành 中trung 之chi 作tác 意ý 也dã 。 三tam 曰viết 根căn 境cảnh 緣duyên 。 即tức 第đệ 八bát 藏tạng 識thức 。 為vi 七thất 識thức 之chi 根căn 。 而nhi 由do 此thử 緣duyên 于vu 五ngũ 塵trần 之chi 境cảnh 也dã 。 八bát 識thức 具cụ 四tứ 緣duyên 。 一nhất 曰viết 根căn 緣duyên 。 即tức 末mạt 那na 識thức 也dã 。 二nhị 曰viết 境cảnh 緣duyên 。 即tức 種chủng 子tử 根căn 身thân 器khí 界giới 也dã 。 三tam 曰viết 作tác 意ý 緣duyên 。 即tức 徧biến 行hành 中trung 之chi 一nhất 也dã 。 四tứ 曰viết 種chủng 子tử 緣duyên 。 乃nãi 第đệ 八bát 親thân 生sanh 種chủng 子tử 也dã 。 若nhược 加gia 等đẳng 無vô 間gian 從tùng 頭đầu 各các 增tăng 一nhất 者giả 。 言ngôn 前tiền 念niệm 已dĩ 滅diệt 。 後hậu 念niệm 復phục 生sanh 。 是thị 謂vị 無vô 間gian 緣duyên 。 九cửu 緣duyên 加gia 這giá 一nhất 緣duyên 。 是thị 九cửu 緣duyên 者giả 。 為vi 十thập 緣duyên 。 餘dư 緣duyên 例lệ 此thử 。 大đại 意ý 此thử 識thức 性tánh 似tự 人nhân 之chi 血huyết 脈mạch 。 周chu 流lưu 于vu 肢chi 體thể 。 呼hô 吸hấp 而nhi 諸chư 脈mạch 皆giai 轉chuyển 。 所sở 以dĩ 道đạo 。 徧biến 現hiện 俱câu 該cai 沙sa 界giới 。 收thu 攝nhiếp 在tại 一nhất 微vi 塵trần 。 何hà 忍nhẫn 使sử 至chí 寶bảo 汩# 沒một 緣duyên 性tánh 間gian 也dã 。
合hợp 三tam 離ly 二nhị 觀quán 塵trần 世thế 。
塵trần 世thế 境cảnh 也dã 。 三tam 二nhị 根căn 也dã 。 以dĩ 根căn 照chiếu 境cảnh 說thuyết 離ly 合hợp 。 如như 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 合hợp 中trung 取thủ 境cảnh 。 以dĩ 合hợp 方phương 知tri 。 眼nhãn 耳nhĩ 二nhị 根căn 。 離ly 根căn 取thủ 境cảnh 。 以dĩ 合hợp 壞hoại 根căn 故cố 也dã 。 一nhất 喜hỷ 合hợp 。 一nhất 喜hỷ 離ly 。 根căn 之chi 應ứng 用dụng 不bất 同đồng 耶da 。 識thức 之chi 應ứng 用dụng 不bất 同đồng 耶da 。 畢tất 竟cánh 以dĩ 合hợp 而nhi 觀quán 世thế 之chi 塵trần 耶da 。 畢tất 竟cánh 以dĩ 離ly 而nhi 觀quán 世thế 之chi 塵trần 耶da 。 合hợp 離ly 之chi 間gian 。 可khả 以dĩ 會hội 取thủ 自tự 家gia 屋ốc 裏lý 事sự 。 豈khởi 可khả 日nhật 用dụng 而nhi 不bất 知tri 。 且thả 那na 律luật 無vô 目mục 而nhi 見kiến 。 賢hiền 喜hỷ 無vô 耳nhĩ 而nhi 聽thính 。 殑Căng 伽Già 非phi 鼻tị 聞văn 香hương 。 驕kiêu 梵Phạm 無vô 舌thiệt 知tri 味vị 。 空không 神thần 無vô 身thân 覺giác 觸xúc 。 還hoàn 離ly 耶da 合hợp 耶da 。 根căn 耶da 識thức 耶da 。 吾ngô 深thâm 有hữu 望vọng 于vu 智trí 者giả 。
愚ngu 者giả 難nạn/nan 分phần/phân 識thức 與dữ 根căn 。
根căn 乃nãi 色sắc 法pháp 。 即tức 第đệ 八bát 之chi 相tướng 分phần/phân 。 識thức 乃nãi 心tâm 法pháp 。 即tức 第đệ 八bát 之chi 見kiến 分phần/phân 。 此thử 色sắc 心tâm 不bất 同đồng 也dã 。 又hựu 根căn 能năng 照chiếu 境cảnh 。 識thức 能năng 緣duyên 境cảnh 。 此thử 根căn 識thức 之chi 用dụng 不bất 同đồng 也dã 。 外ngoại 五ngũ 塵trần 為vi 八bát 識thức 之chi 踈sơ 相tương/tướng 分phần/phân 。 內nội 五ngũ 根căn 為vi 八bát 識thức 之chi 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 。 故cố 第đệ 八bát 與dữ 五ngũ 根căn 。 同đồng 是thị 無vô 記ký 性tánh 。 所sở 以dĩ 五ngũ 識thức 有hữu 隨tùy 念niệm 分phân 別biệt 。 而nhi 無vô 計kế 度độ 分phân 別biệt 。 故cố 常thường 混hỗn 淆# 而nhi 難nạn/nan 辨biện 。 此thử 根căn 識thức 之chi 性tánh 不bất 同đồng 也dã 。 小Tiểu 乘Thừa 愚ngu 法pháp 聲Thanh 聞Văn 。 祇kỳ 知tri 根căn 識thức 互hỗ 生sanh 。 不bất 知tri 根căn 之chi 與dữ 識thức 。 各các 有hữu 種chủng 子tử 現hiện 行hành 。 謂vị 根căn 為vi 生sanh 識thức 之chi 緣duyên 。 則tắc 可khả 謂vị 生sanh 識thức 。 則tắc 不bất 可khả 以dĩ 識thức 。 自tự 有hữu 能năng 生sanh 之chi 種chủng 子tử 故cố 也dã 。 余dư 謂vị 。 離ly 根căn 則tắc 無vô 以dĩ 顯hiển 識thức 。 離ly 識thức 則tắc 無vô 以dĩ 托thác 根căn 。 根căn 識thức 如như 交giao 蘆lô 。 各các 無vô 自tự 性tánh 。 則tắc 又hựu 似tự 分phần/phân 不bất 得đắc 。 因nhân 根căn 有hữu 相tướng 。 因nhân 相tương/tướng 有hữu 見kiến 。 此thử 識thức 起khởi 于vu 根căn 也dã 。 因nhân 識thức 有hữu 根căn 。 因nhân 根căn 有hữu 見kiến 。 此thử 根căn 起khởi 于vu 識thức 也dã 。 又hựu 似tự 不bất 分phân 不bất 得đắc 。 故cố 楞lăng 嚴nghiêm 辨biện 識thức 性tánh 。 非phi 他tha 生sanh 。 非phi 自tự 生sanh 。 非phi 因nhân 緣duyên 生sanh 。 非phi 無vô 因nhân 生sanh 。 畢tất 竟cánh 向hướng 此thử 生sanh 處xứ 。 悟ngộ 徹triệt 根căn 底để 。 是thị 謂vị 能năng 分phần/phân 識thức 與dữ 根căn 也dã 。
變biến 相tương/tướng 觀quán 空không 唯duy 後hậu 得đắc 。
上thượng 明minh 五ngũ 識thức 之chi 有hữu 漏lậu 。 至chí 此thử 轉chuyển 識thức 成thành 智trí 。 則tắc 能năng 變biến 八bát 識thức 親thân 分phân 之chi 相tương/tướng 。 而nhi 使sử 之chi 空không 。 亦diệc 一nhất 分phần/phân 後hậu 得đắc 智trí 也dã 。 蓋cái 以dĩ 頑ngoan 空không 則tắc 全toàn 無vô 智trí 。 偏thiên 空không 則tắc 少thiểu 有hữu 慧tuệ 。 所sở 以dĩ 昔tích 人nhân 道đạo 。 二nhị 十thập 空không 門môn 都đô 不bất 着trước 。 一nhất 性tánh 如Như 來Lai 體thể 自tự 同đồng 。 茲tư 能năng 變biến 相tương/tướng 。 則tắc 眼nhãn 不bất 着trước 于vu 色sắc 。 便tiện 將tương 二nhị 十thập 煩phiền 惱não 等đẳng 粗thô 惑hoặc 已dĩ 無vô 。 故cố 非phi 根căn 本bổn 智trí 。 而nhi 有hữu 後hậu 得đắc 智trí 。 後hậu 對đối 根căn 本bổn 而nhi 言ngôn 也dã 。 後hậu 得đắc 智trí 中trung 。 即tức 有hữu 辨biện 才tài 定định 力lực 。 而nhi 實thật 有hữu 修tu 證chứng 門môn 頭đầu 。 法pháp 見kiến 未vị 盡tận 也dã 。
果quả 中trung 猶do 自tự 不bất 詮thuyên 真chân 。
根căn 本bổn 智trí 依y 心tâm 根căn 能năng 親thân 緣duyên 真Chân 如Như 。 後hậu 得đắc 智trí 依y 色sắc 根căn 有hữu 分phân 別biệt 。 佛Phật 果Quả 位vị 中trung 。 猶do 隔cách 一nhất 塵trần 也dã 。 人nhân 祇kỳ 知tri 泰thái 師sư 註chú 。 以dĩ 安an 慧tuệ 師sư 言ngôn 後hậu 得đắc 智trí 。 在tại 前tiền 五ngũ 識thức 。 因nhân 中trung 既ký 成thành 無vô 漏lậu 。 變biến 相tương/tướng 緣duyên 如như 矣hĩ 。 護hộ 法Pháp 師sư 破phá 之chi 言ngôn 。 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 猶do 自tự 徧biến 計kế 性tánh 。 至chí 佛Phật 果Quả 位vị 。 自tự 證chứng 分phần/phân 方phương 能năng 親thân 緣duyên 真Chân 如Như 。 豈khởi 能năng 變biến 相tương/tướng 緣duyên 如như 乎hồ 。 人nhân 即tức 死tử 執chấp 因nhân 果quả 之chi 分phần 。 以dĩ 為vi 見kiến 道đạo 。 不bất 能năng 證chứng 道đạo 也dã 。 殊thù 不bất 知tri 果quả 熟thục 蒂# 懸huyền 。 原nguyên 以dĩ 究cứu 竟cánh 處xứ 言ngôn 也dã 。 悟ngộ 不bất 徹triệt 底để 。 豈khởi 為vi 究cứu 竟cánh 。 亦diệc 豈khởi 為vi 悟ngộ 。 悟ngộ 者giả 即tức 將tương 唯duy 識thức 性tánh 。 看khán 破phá 十thập 分phần/phân 五ngũ 識thức 現hiện 量lượng 。 至chí 于vu 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 粗thô 細tế 惑hoặc 業nghiệp 俱câu 由do 不bất 覺giác 所sở 染nhiễm 能năng 一nhất 覺giác 。 而nhi 使sử 千thiên 年niên 暗ám 室thất 一nhất 燈đăng 能năng 破phá 。 則tắc 因nhân 即tức 該cai 果quả 海hải 。 果quả 即tức 徹triệt 因nhân 源nguyên 。 是thị 即tức 果quả 中trung 證chứng 真chân 也dã 。 豈khởi 真chân 將tương 心tâm 待đãi 悟ngộ 。 豈khởi 真chân 舍xá 悟ngộ 覓mịch 證chứng 。 豈khởi 真chân 俟sĩ 化hóa 佛Phật 來lai 迎nghênh 。 後hậu 報báo 易dị 形hình 。 打đả 坐tọa 入nhập 定định 。 方phương 能năng 入nhập 果quả 位vị 。 得đắc 神thần 力lực 耶da 。 故cố 證chứng 即tức 攝nhiếp 于vu 悟ngộ 。 真chân 悟ngộ 即tức 真chân 證chứng 。 不bất 必tất 執chấp 他tha 證chứng 位vị 。 余dư 祇kỳ 恐khủng 世thế 無vô 悟ngộ 人nhân 也dã 。
圓viên 明minh 初sơ 發phát 成thành 無vô 漏lậu 。
六lục 七thất 因nhân 中trung 轉chuyển 。 五ngũ 八bát 果quả 上thượng 圓viên 。 今kim 五ngũ 識thức 起khởi 于vu 第đệ 八bát 識thức 含hàm 藏tạng 種chủng 子tử 。 元nguyên 無vô 世thế 累lũy/lụy/luy 。 所sở 謂vị 宿túc 根căn 厚hậu 也dã 。 由do 是thị 寄ký 於ư 五ngũ 根căn 門môn 頭đầu 。 能năng 令linh 眼nhãn 識thức 見kiến 相tương/tướng 時thời 。 如như 迦Ca 葉Diếp 之chi 看khán 破phá 拈niêm 華hoa 。 耳nhĩ 根căn 聞văn 聲thanh 時thời 。 如như 觀quán 音âm 之chi 悟ngộ 破phá 亡vong 所sở 俱câu 不bất 着trước 。 修tu 證chứng 研nghiên 摩ma 。 第đệ 向hướng 初sơ 發phát 處xứ 。 忽hốt 爾nhĩ 圓viên 明minh 。 則tắc 即tức 為vi 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 同đồng 大đại 圓viên 鏡kính 。 一nhất 了liễu 百bách 了liễu 。 更cánh 無vô 有hữu 漏lậu 處xứ 也dã 。
三tam 類loại 分phân 身thân 息tức 苦khổ 輪luân 。
化hóa 身thân 三tam 類loại 。 大đại 根căn 者giả 現hiện 大đại 身thân 。 中trung 根căn 者giả 現hiện 中trung 身thân 。 小tiểu 根căn 者giả 現hiện 小tiểu 身thân 。 化hóa 身thân 攝nhiếp 于vu 報báo 身thân 。 報báo 身thân 攝nhiếp 于vu 法Pháp 身thân 。 但đãn 能năng 自tự 見kiến 己kỷ 性tánh 。 即tức 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 身thân 。 試thí 問vấn 。 五ngũ 識thức 見kiến 處xứ 。 其kỳ 為vi 三tam 量lượng 三tam 性tánh 。 其kỳ 為vi 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 。 具cụ 眾chúng 煩phiền 惱não 者giả 。 畢tất 竟cánh 是thị 個cá 什thập 麼ma 。 非phi 可khả 認nhận 為vi 相tương/tướng 宗tông 法pháp 數số 之chi 所sở 定định 也dã 。 非phi 可khả 認nhận 為vi 八bát 識thức 見kiến 分phân 之chi 所sở 起khởi 也dã 。 不bất 可khả 認nhận 為vi 累lũy 劫kiếp 無vô 明minh 之chi 所sở 現hiện 也dã 。 豈khởi 不bất 聞văn 。 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 幻huyễn 心tâm 。 皆giai 生sanh 如Như 來Lai 。 圓viên 覺giác 妙diệu 心tâm 中trung 。 向hướng 此thử 直trực 下hạ 悟ngộ 破phá 。 則tắc 是thị 貪tham 嗔sân 起khởi 而nhi 涅Niết 槃Bàn 現hiện 。 妄vọng 想tưởng 生sanh 而nhi 佛Phật 道Đạo 成thành 。 不bất 離ly 殻# 漏lậu 。 現hiện 無vô 量lượng 身thân 。 度độ 生sanh 息tức 輪luân 矣hĩ 。
○# 六lục 識thức 頌tụng
三tam 性tánh 三tam 量lượng 通thông 三tam 境cảnh (# 若nhược 人nhân 能năng 了liễu 心tâm 大đại 地địa 無vô 寸thốn 土thổ/độ )# 。 三tam 界giới 輪luân 時thời 易dị 可khả 知tri (# 畢tất 竟cánh 境cảnh 從tùng 心tâm 造tạo )# 。 相tương 應ứng 心tâm 所sở 五ngũ 十thập 一nhất (# 都đô 在tại 裏lý 許hứa )# 。 善thiện 惡ác 臨lâm 時thời 別biệt 配phối 之chi (# 各các 從tùng 其kỳ 類loại )# 。 性tánh 界giới 受thọ 三tam 恆hằng 轉chuyển 易dị (# 念niệm 念niệm 不bất 停đình )# 。 根căn 隨tùy 信tín 等đẳng 總tổng 相tương 連liên (# 一nhất 機cơ 所sở 轉chuyển )# 。 動động 身thân 發phát 語ngữ 獨độc 為vi 最tối (# 這giá 是thị 魁khôi 首thủ )# 。 引dẫn 滿mãn 能năng 招chiêu 業nghiệp 力lực 牽khiên (# 便tiện 受thọ 感cảm 報báo )# 。 發phát 起khởi 初sơ 心tâm 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa (# 能năng 破phá 煩phiền 惱não )# 。 俱câu 生sanh 猶do 自tự 現hiện 纏triền 眠miên (# 法pháp 執chấp 猶do 在tại )# 。 遠viễn 行hành 地địa 後hậu 純thuần 無vô 漏lậu (# 心tâm 花hoa 粲sán 發phát )# 。 觀quán 察sát 圓viên 明minh 照chiếu 大Đại 千Thiên (# 無vô 法pháp 不bất 悟ngộ )# 。
奘tráng 師sư 言ngôn 。 六lục 識thức 大đại 意ý 不bất 過quá 一nhất 念niệm 。 明minh 了liễu 心tâm 似tự 無vô 力lực 量lượng 。 不bất 能năng 如như 五ngũ 識thức 之chi 與dữ 相tương/tướng 實thật 耦# 也dã 。 然nhiên 第đệ 六lục 識thức 具cụ 五ngũ 識thức 。 一nhất 定định 中trung 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 。 二nhị 散tán 位vị 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 。 三tam 夢mộng 中trung 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 四tứ 明minh 了liễu 意ý 識thức 五ngũ 亂loạn 意ý 識thức 。 識thức 又hựu 具cụ 五ngũ 緣duyên 。 一nhất 根căn 緣duyên 。 二nhị 境cảnh 緣duyên 。 三tam 作tác 意ý 緣duyên 。 四tứ 根căn 本bổn 緣duyên 。 五ngũ 種chủng 子tử 緣duyên 。 以dĩ 五ngũ 識thức 五ngũ 緣duyên 。 本bổn 于vu 三tam 量lượng 三tam 性tánh 三tam 境cảnh 。 而nhi 無vô 業nghiệp 不bất 受thọ 。 將tương 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 。 收thu 括quát 殆đãi 盡tận 。 是thị 外ngoại 五ngũ 根căn 之chi 所sở 見kiến 者giả 。 俱câu 到đáo 六lục 之chi 意ý 頭đầu 上thượng 。 其kỳ 所sở 見kiến 者giả 。 分phân 別biệt 未vị 止chỉ 。 而nhi 七thất 之chi 所sở 執chấp 。 八bát 之chi 所sở 藏tạng 者giả 。 又hựu 向hướng 六lục 之chi 意ý 頭đầu 上thượng 。 分phân 別biệt 復phục 來lai 也dã 。 則tắc 胸hung 中trung 似tự 軸trục 轆# 一nhất 般ban 。 轉chuyển 轉chuyển 不bất 停đình 。 況huống 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 則tắc 豈khởi 能năng 剎sát 那na 清thanh 淨tịnh 乎hồ 。 故cố 由do 三tam 性tánh 造tạo 三tam 受thọ 。 善thiện 受thọ 善thiện 果quả 之chi 報báo 。 惡ác 受thọ 惡ác 果quả 之chi 報báo 。 非phi 善thiện 非phi 惡ác 。 平bình 平bình 受thọ 無vô 記ký 之chi 報báo 。 是thị 造tạo 引dẫn 業nghiệp 滿mãn 業nghiệp 。 俱câu 六lục 為vi 之chi 根căn 也dã 。 除trừ 非phi 無vô 想tưởng 與dữ 滅diệt 盡tận 。 睡thụy 眠miên 與dữ 悶muộn 絕tuyệt 。 意ý 識thức 偶ngẫu 不bất 行hành 。 然nhiên 而nhi 根căn 終chung 在tại 也dã 。 必tất 須tu 初sơ 獲hoạch 聖thánh 性tánh 。 具cụ 證chứng 二nhị 空không 。 到đáo 初sơ 極cực 喜hỷ 地địa 。 而nhi 由do 此thử 具cụ 淨tịnh 戒giới 至chí 離ly 垢cấu 地địa 。 具cụ 勝thắng 定định 至chí 發phát 光quang 地địa 。 生sanh 妙diệu 慧tuệ 至chí 焰diễm 慧tuệ 地địa 。 俗tục 難nan 奪đoạt 至chí 難nan 勝thắng 地địa 。 住trụ 緣duyên 起khởi 智trí 。 至chí 現hiện 前tiền 地địa 。 離ly 功công 用dụng 越việt 二Nhị 乘Thừa 。 至chí 遠viễn 行hành 地địa 。 則tắc 初Sơ 地Địa 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 。 到đáo 此thử 盡tận 破phá 。 是thị 舉cử 三tam 量lượng 分phân 別biệt 者giả 。 反phản 成thành 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 而nhi 覓mịch 三tam 受thọ 業nghiệp 報báo 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 豈khởi 非phi 行hành 人nhân 大đại 受thọ 用dụng 境cảnh 界giới 也dã 。 要yếu 之chi 如như 何hà 是thị 觀quán 察sát 圓viên 明minh 。 莫mạc 非phi 觀quán 門môn 對đối 治trị 乎hồ 。 是thị 仍nhưng 法pháp 執chấp 也dã 。 莫mạc 非phi 使sử 一nhất 念niệm 不bất 起khởi 乎hồ 。 是thị 仍nhưng 意ý 根căn 卜bốc 度độ 也dã 。 作tác 種chủng 種chủng 見kiến 解giải 。 搜sưu 索sách 意ý 根căn 。 是thị 謂vị 船thuyền 橫hoạnh/hoành 野dã 渡độ 含hàm 秋thu 碧bích 。 棹# 入nhập 蘆lô 花hoa 照chiếu 雪tuyết 明minh 。
三tam 性tánh 三tam 量lượng 通thông 三tam 境cảnh 。
三tam 性tánh 三tam 量lượng 易dị 解giải 。 而nhi 三tam 境cảnh 細tế 推thôi 之chi 。 境cảnh 以dĩ 性tánh 者giả 。 如như 功công 德đức 之chi 淨tịnh 水thủy 。 隨tùy 身thân 之chi 宮cung 殿điện 非phi 性tánh 所sở 造tạo 乎hồ 。 性tánh 境cảnh 有hữu 二nhị 。 一nhất 根căn 塵trần 實thật 定định 果quả 色sắc 。 由do 八bát 識thức 同đồng 分phần/phân 妄vọng 業nghiệp 所sở 造tạo 。 二nhị 智trí 由do 根căn 本bổn 能năng 緣duyên 如như 。 亦diệc 是thị 此thử 境cảnh 。 所sở 謂vị 凡phàm 聖thánh 同đồng 居cư 土thổ/độ 也dã 。 帶đái 質chất 境cảnh 有hữu 二nhị 。 質chất 主chủ 也dã 。 外ngoại 境cảnh 質chất 中trung 。 如như 茶trà 是thị 水thủy 。 為vi 主chủ 之chi 類loại 也dã 。 帶đái 者giả 言ngôn 此thử 非phi 有hữu 。 從tùng 彼bỉ 帶đái 過quá 來lai 見kiến 。 是thị 外ngoại 染nhiễm 者giả 也dã 。 帶đái 到đáo 身thân 上thượng 。 渾hồn 身thân 造tạo 作tác 。 如như 為vi 一nhất 個cá 青thanh 蚨# 。 百bách 千thiên 奔bôn 馳trì 。 凡phàm 身thân 所sở 着trước 之chi 境cảnh 。 俱câu 名danh 帶đái 質chất 。 故cố 帶đái 質chất 通thông 情tình 本bổn 。 以dĩ 為vi 有hữu 情tình 之chi 所sở 粘niêm 滯trệ 者giả 也dã 。 一nhất 似tự 帶đái 質chất 。 即tức 此thử 六lục 識thức 能năng 將tương 前tiền 塵trần 境cảnh 。 一nhất 一nhất 明minh 了liễu 在tại 方phương 寸thốn 。 是thị 假giả 相tương/tướng 在tại 前tiền 。 由do 第đệ 六lục 見kiến 分phần/phân 所sở 起khởi 。 是thị 謂vị 似tự 帶đái 質chất 見kiến 非phi 真chân 也dã 。 故cố 云vân 以dĩ 心tâm 緣duyên 色sắc 似tự 帶đái 質chất 。 中trung 間gian 相tương/tướng 分phần/phân 一nhất 頭đầu 生sanh 。 一nhất 頭đầu 生sanh 者giả 。 言ngôn 六lục 識thức 體thể 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 無vô 物vật 。 今kim 以dĩ 妄vọng 見kiến 所sở 起khởi 。 相tương/tướng 分phần/phân 論luận 之chi 。 似tự 有hữu 一nhất 個cá 帶đái 質chất 境cảnh 。 在tại 裏lý 頭đầu 生sanh 也dã 。 二nhị 真chân 帶đái 質chất 。 指chỉ 七thất 識thức 而nhi 言ngôn 也dã 。 因nhân 七thất 識thức 執chấp 八bát 識thức 之chi 見kiến 分phân 為vi 我ngã 。 便tiện 向hướng 五ngũ 根căn 門môn 頭đầu 。 一nhất 一nhất 運vận 為vi 出xuất 來lai 。 如như 貪tham 色sắc 運vận 出xuất 貪tham 色sắc 境cảnh 質chất 來lai 對đối 六lục 。 則tắc 非phi 似tự 矣hĩ 。 故cố 云vân 以dĩ 心tâm 緣duyên 心tâm 真chân 帶đái 質chất 。 中trung 間gian 相tương/tướng 分phần/phân 兩lưỡng 頭đầu 生sanh 。 兩lưỡng 頭đầu 生sanh 者giả 。 非phi 單đơn 單đơn 兩lưỡng 念niệm 生sanh 也dã 。 亦diệc 非phi 七thất 識thức 八bát 識thức 兩lưỡng 頭đầu 現hiện 也dã 。 言ngôn 念niệm 念niệm 着trước 在tại 色sắc 上thượng 。 自tự 然nhiên 誠thành 於ư 中trung 形hình 於ư 外ngoại 。 一nhất 頭đầu 生sanh 者giả 。 猶do 是thị 有hữu 頭đầu 無vô 尾vĩ 。 今kim 則tắc 有hữu 頭đầu 有hữu 尾vĩ 。 經kinh 傳truyền 送tống 識thức 。 無vô 不bất 作tác 用dụng 殆đãi 盡tận 矣hĩ 。 所sở 以dĩ 云vân 兩lưỡng 頭đầu 生sanh 也dã 。 獨độc 影ảnh 境cảnh 有hữu 二nhị 。 一nhất 無vô 質chất 獨độc 影ảnh 。 第đệ 六lục 緣duyên 空không 花hoa 兔thố 角giác 。 及cập 過quá 未vị 等đẳng 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 二nhị 有hữu 質chất 獨độc 影ảnh 。 即tức 第đệ 六lục 緣duyên 五ngũ 根căn 種chủng 現hiện 。 是thị 皆giai 托thác 質chất 起khởi 其kỳ 相tương/tướng 分phần/phân 。 然nhiên 不bất 能năng 親thân 嘗thường 。 不bất 過quá 興hưng 見kiến 分phần/phân 同đồng 種chủng 生sanh 。 亦diệc 名danh 獨độc 影ảnh 。 此thử 言ngôn 六Lục 通Thông 三tam 境cảnh 者giả 。 五ngũ 識thức 所sở 見kiến 者giả 。 六lục 意ý 識thức 不bất 作tác 解giải 時thời 。 得đắc 境cảnh 自tự 相tương/tướng 。 是thị 為vi 性tánh 境cảnh 。 緣duyên 心tâm 心tâm 所sở 。 乃nãi 帶đái 質chất 境cảnh 。 緣duyên 無vô 體thể 法pháp 。 是thị 獨độc 影ảnh 境cảnh 。 境cảnh 為vi 所sở 緣duyên 。 識thức 為vi 能năng 緣duyên 。 各các 有hữu 其kỳ 體thể 。 性tánh 境cảnh 以dĩ 不bất 假giả 名danh 言ngôn 。 造tạo 作tác 為vi 體thể 。 能năng 緣duyên 者giả 。 除trừ 末mạt 那na 識thức 。 餘dư 六lục 皆giai 用dụng 自tự 心tâm 心tâm 所sở 為vi 體thể 。 獨độc 影ảnh 境cảnh 。 以dĩ 第đệ 六lục 見kiến 分phần/phân 所sở 變biến 假giả 相tương/tướng 分phân 為vi 體thể 。 能năng 緣duyên 即tức 自tự 心tâm 心tâm 所sở 為vi 體thể 。 帶đái 質chất 境cảnh 。 即tức 變biến 起khởi 中trung 間gian 假giả 相tương/tướng 分phân 為vi 體thể 。 能năng 緣duyên 者giả 。 惟duy 六lục 七thất 二nhị 識thức 心tâm 心tâm 所sở 為vi 體thể 。 故cố 頌tụng 云vân 。 性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 心tâm 。 獨độc 影ảnh 唯duy 從tùng 見kiến 。 帶đái 質chất 通thông 情tình 本bổn 。 明minh 此thử 三tam 境cảnh 。 庶thứ 幾kỷ 塵trần 消tiêu 覺giác 淨tịnh 。 不bất 但đãn 不bất 着trước 境cảnh 。 併tinh 不bất 着trước 質chất 。 併tinh 不bất 着trước 影ảnh 。 方phương 是thị 微vi 塵trần 剎sát 海hải 唯duy 心tâm 鏡kính 。 遍biến 界giới 花hoa 開khai 白bạch 玉ngọc 蓮liên 也dã 。
三tam 界giới 輪luân 時thời 易dị 可khả 知tri 。
見kiến 分phần/phân 既ký 不bất 清thanh 。 染nhiễm 成thành 善thiện 惡ác 二nhị 性tánh 所sở 感cảm 。 將tương 來lai 定định 受thọ 苦khổ 樂lạc 二nhị 報báo 。 縱túng/tung 迷mê 昧muội 無vô 知tri 。 政chánh 出xuất 不bất 得đắc 這giá 三tam 界giới 的đích 甕úng 子tử 也dã 。 定định 三tam 界giới 之chi 因nhân 。 迷mê 妄vọng 有hữu 虗hư 空không 。 依y 空không 立lập 世thế 界giới 。 妄vọng 想tưởng 凝ngưng 而nhi 成thành 國quốc 土độ 。 知tri 覺giác 出xuất 而nhi 生sanh 眾chúng 生sanh 。 若nhược 現hiện 量lượng 既ký 空không 。 比tỉ 非phi 不bất 生sanh 。 則tắc 三tam 界giới 心tâm 盡tận 。 是thị 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 知tri 三tam 界giới 非phi 能năng 拘câu 我ngã 也dã 。 我ngã 自tự 造tạo 三tam 界giới 。 其kỳ 奈nại 之chi 何hà 。 善thiện 被bị 善thiện 業nghiệp 所sở 束thúc 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 惡ác 被bị 惡ác 業nghiệp 所sở 制chế 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 縱túng/tung 至chí 非phi 非phi 想tưởng 處xứ 。 壽thọ 盡tận 時thời 仍nhưng 被bị 劫kiếp 瞞man 。 何hà 不bất 拶# 碎toái 虗hư 空không 。 令linh 前tiền 後hậu 際tế 斷đoạn 。 作tác 出xuất 頭đầu 天thiên 外ngoại 哉tai 。
相tương 應ứng 心tâm 所sở 五ngũ 十thập 一nhất 。
心tâm 本bổn 空không 寂tịch 。 元nguyên 無vô 處xứ 所sở 。 無vô 如như 覺giác 性tánh 不bất 澄trừng 。 從tùng 三tam 量lượng 三tam 性tánh 中trung 。 現hiện 出xuất 徧biến 行hành 五ngũ 法pháp 。 別biệt 境cảnh 五ngũ 法pháp 。 善thiện 有hữu 十thập 一nhất 法pháp 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 六lục 法pháp 。 隨tùy 煩phiền 惱não 二nhị 十thập 法pháp 。 不bất 定định 四tứ 法pháp 。 是thị 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 也dã 。 餘dư 識thức 不bất 能năng 全toàn 具cụ 。 獨độc 大đại 識thức 意ý 。 根căn 分phân 別biệt 時thời 。 即tức 生sanh 許hứa 多đa 分phần 別biệt 之chi 念niệm 。 是thị 謂vị 別biệt 境cảnh 。 其kỳ 分phân 別biệt 者giả 。 必tất 生sanh 于vu 九cửu 地địa 一nhất 切thiết 境cảnh 。 一nhất 切thiết 時thời 中trung 之chi 所sở 念niệm 。 是thị 謂vị 徧biến 行hành 。 分phân 別biệt 而nhi 善thiện 也dã 。 出xuất 不bất 得đắc 十thập 一nhất 種chủng 之chi 善thiện 法Pháp 。 分phân 別biệt 而nhi 惡ác 也dã 。 亦diệc 出xuất 不bất 得đắc 二nhị 十thập 六lục 種chủng 之chi 惡ác 法pháp 。 縱túng/tung 善thiện 而nhi 惡ác 也dã 。 惡ác 而nhi 善thiện 也dã 。 或hoặc 愚ngu 迷mê 而nhi 無vô 知tri 也dã 。 或hoặc 惺tinh 惺tinh 而nhi 有hữu 覺giác 也dã 。 亦diệc 出xuất 不bất 得đắc 不bất 定định 之chi 四tứ 法pháp 。 是thị 總tổng 在tại 三tam 性tánh 三tam 量lượng 中trung 發phát 起khởi 。 亦diệc 總tổng 在tại 一nhất 念niệm 不bất 覺giác 時thời 具cụ 涵# 。 故cố 見kiến 宮cung 女nữ 之chi 捧phủng 足túc 。 便tiện 知tri 其kỳ 失thất 通thông 。 聞văn 釧xuyến 聲thanh 之chi 觸xúc 耳nhĩ 。 便tiện 知tri 其kỳ 破phá 戒giới 。 因nhân 便tiện 知tri 其kỳ 該cai 果quả 。 本bổn 便tiện 知tri 其kỳ 攝nhiếp 末mạt 。 所sở 以dĩ 意ý 根căn 未vị 悟ngộ 。 豈khởi 可khả 輕khinh 易dị 動động 念niệm 。 先tiên 佛Phật 云vân 。 切thiết 莫mạc 信tín 汝nhữ 意ý 。 汝nhữ 意ý 不bất 可khả 信tín 。 謂vị 此thử 故cố 也dã 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 六lục 者giả 。 謂vị 貪tham 嗔sân 癡si 慢mạn 疑nghi 不bất 正chánh 見kiến 。 此thử 六lục 乃nãi 二nhị 種chủng 我ngã 法pháp 之chi 根căn 本bổn 。 斷đoạn 慧tuệ 命mạng 者giả 。 唯duy 此thử 為vi 甚thậm 。 不bất 定định 四tứ 者giả 。 謂vị 悔hối 眠miên 尋tầm 伺tứ 悔hối 。 不bất 定định 者giả 。 如như 作tác 惡ác 之chi 人nhân 改cải 悔hối 為vi 善thiện 。 眠miên 則tắc 心tâm 極cực 暗ám 昧muội 。 此thử 非phi 善thiện 惡ác 。 名danh 不bất 定định 也dã 。 尋tầm 者giả 必tất 作tác 善thiện 之chi 心tâm 。 意ý 言ngôn 籌trù 量lượng 。 粗thô 轉chuyển 為vi 尋tầm 。 入nhập 細tế 為vi 伺tứ 。 如như 讚tán 菩Bồ 薩Tát 。 初sơ 尋tầm 後hậu 伺tứ 。 方phương 得đắc 妙diệu 辭từ 也dã 。 如như 刁điêu 訟tụng 之chi 人nhân 。 亦diệc 由do 尋tầm 入nhập 伺tứ 。 方phương 得đắc 成thành 算toán 。 此thử 二nhị 法pháp 或hoặc 善thiện 或hoặc 惡ác 。 蓋cái 不bất 定định 也dã 。
善thiện 惡ác 臨lâm 時thời 別biệt 配phối 之chi 。
既ký 具cụ 業nghiệp 種chủng 。 於ư 心tâm 所sở 自tự 然nhiên 逢phùng 緣duyên 便tiện 發phát 。 每mỗi 見kiến 吉cát 人nhân 心tâm 善thiện 。 則tắc 語ngữ 亦diệc 善thiện 。 視thị 亦diệc 善thiện 。 種chủng 種chủng 俱câu 善thiện 。 惡ác 人nhân 三tam 種chủng 俱câu 不bất 善thiện 。 是thị 善thiện 惡ác 諸chư 法pháp 。 各các 隨tùy 人nhân 自tự 己kỷ 配phối 合hợp 也dã 。 若nhược 是thị 有hữu 智trí 主chủ 人nhân 。 功công 德đức 天thiên 黑hắc 暗ám 女nữ 。 二nhị 俱câu 不bất 受thọ 。
性tánh 界giới 受thọ 三tam 恆hằng 轉chuyển 易dị 。
受thọ 雖tuy 有hữu 三tam 。 其kỳ 實thật 有hữu 五ngũ 也dã 。 謂vị 苦khổ 受thọ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 憂ưu 受thọ 。 喜hỷ 受thọ 。 捨xả 受thọ 是thị 也dã 。 逼bức 悅duyệt 身thân 曰viết 苦khổ 樂lạc 。 逼bức 悅duyệt 心tâm 曰viết 憂ưu 喜hỷ 。 憂ưu 喜hỷ 苦khổ 樂lạc 不bất 行hành 時thời 名danh 為vi 捨xả 受thọ 。 今kim 第đệ 六lục 識thức 中trung 。 或hoặc 由do 黑hắc 業nghiệp 而nhi 恆hằng 轉chuyển 於ư 欲dục 界giới 招chiêu 苦khổ 受thọ 。 由do 白bạch 業nghiệp 恆hằng 轉chuyển 于vu 色sắc 無vô 色sắc 界giới 招chiêu 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 蓋cái 有hữu 身thân 苦khổ 固cố 為vi 苦khổ 。 即tức 娛ngu 樂lạc 之chi 天thiên 人nhân 。 終chung 歸quy 五ngũ 衰suy 相tướng 現hiện 。 豈khởi 真chân 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 有hữu 心tâm 憂ưu 固cố 為vi 憂ưu 。 即tức 福phước 盡tận 之chi 梵Phạm 輔phụ 。 自tự 然nhiên 煩phiền 惱não 頓đốn 起khởi 。 豈khởi 真chân 為vi 喜hỷ 也dã 。 況huống 升thăng 沉trầm 速tốc 轉chuyển 。 芥giới 子tử 虗hư 空không 。 皆giai 我ngã 捨xả 命mạng 處xứ 。 是thị 脫thoát 骨cốt 過quá 須Tu 彌Di 山Sơn 猶do 未vị 盡tận 。 其kỳ 恆hằng 轉chuyển 之chi 數số 也dã 。 必tất 念niệm 起khởi 念niệm 滅diệt 。 不bất 離ly 圓viên 寂tịch 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 總tổng 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 其kỳ 庶thứ 幾kỷ 不bất 為vi 舟chu 行hành 岸ngạn 移di 也dã 。
根căn 隨tùy 信tín 等đẳng 總tổng 相tương 連liên 。
根căn 謂vị 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 也dã 。 隨tùy 謂vị 隨tùy 煩phiền 惱não 也dã 。 信tín 謂vị 十thập 一nhất 中trung 之chi 信tín 也dã 。 等đẳng 謂vị 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 不bất 定định 等đẳng 也dã 。 總tổng 相tương 連liên 者giả 。 謂vị 身thân 雖tuy 受thọ 報báo 之chi 不bất 同đồng 。 未vị 免miễn 改cải 形hình 易dị 相tương/tướng 。 而nhi 此thử 業nghiệp 識thức 在tại 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 者giả 。 至chí 今kim 不bất 換hoán 。 或hoặc 善thiện 而nhi 善thiện 法Pháp 仍nhưng 現hiện 。 或hoặc 惡ác 而nhi 惡ác 法pháp 仍nhưng 現hiện 。 所sở 謂vị 習tập 慣quán 成thành 自tự 然nhiên 。 不bất 覺giác 不bất 知tri 。 墮đọa 入nhập 魔ma 網võng 中trung 也dã 。
動động 身thân 發phát 語ngữ 獨độc 為vi 最tối 。
論luận 云vân 。 由do 外ngoại 發phát 身thân 語ngữ 。 表biểu 內nội 心tâm 所sở 思tư 。 譬thí 如như 潛tiềm 淵uyên 魚ngư 。 鼓cổ 波ba 而nhi 自tự 湧dũng 。 此thử 識thức 有hữu 三tam 思tư 。 一nhất 審thẩm 慮lự 思tư 。 二nhị 決quyết 定định 思tư 。 三tam 動động 發phát 勝thắng 思tư 。 餘dư 識thức 所sở 無vô 。 故cố 最tối 勝thắng 也dã 。 然nhiên 此thử 發phát 語ngữ 離ly 舌thiệt 不bất 發phát 。 舌thiệt 又hựu 不bất 能năng 自tự 發phát 聲thanh 性tánh 。 究cứu 竟cánh 向hướng 甚thậm 處xứ 生sanh 也dã 。 故cố 因nhân 識thức 可khả 以dĩ 識thức 性tánh 。 因nhân 聲thanh 可khả 以dĩ 悟ngộ 道đạo 。 如như 空không 潭đàm 之chi 月nguyệt 。 撈# 摭# 方phương 知tri 也dã 。
引dẫn 滿mãn 能năng 招chiêu 業nghiệp 力lực 牽khiên 。
引dẫn 者giả 能năng 牽khiên 引dẫn 業nghiệp 也dã 。 滿mãn 者giả 能năng 完hoàn 滿mãn 業nghiệp 也dã 。 有hữu 以dĩ 一nhất 業nghiệp 招chiêu 一nhất 果quả 者giả 。 有hữu 以dĩ 一nhất 業nghiệp 引dẫn 多đa 果quả 者giả 。 報báo 有hữu 總tổng 別biệt 二nhị 果quả 。 總tổng 者giả 如như 此thử 界giới 總tổng 得đắc 人nhân 身thân 。 別biệt 者giả 如như 人nhân 身thân 貴quý 賤tiện 不bất 同đồng 也dã 。 夫phu 以dĩ 六lục 識thức 三tam 量lượng 。 而nhi 現hiện 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 。 無vô 論luận 下hạ 劣liệt 凡phàm 夫phu 被bị 緣duyên 埋mai 沒một 。 學học 人nhân 猶do 墮đọa 結kết 業nghiệp 。 菩Bồ 薩Tát 尚thượng 隔cách 蘊uẩn 界giới 。 真chân 所sở 謂vị 定định 業nghiệp 難nạn/nan 逃đào 也dã 。 除trừ 非phi 大đại 悟ngộ 者giả 。 向hướng 境cảnh 緣duyên 逆nghịch 順thuận 中trung 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 消tiêu 之chi 。 則tắc 煩phiền 惱não 菩Bồ 提Đề 。 結kết 業nghiệp 解giải 脫thoát 。 無vô 二nhị 般bát 也dã 。
發phát 起khởi 初sơ 心tâm 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。 俱câu 生sanh 猶do 自tự 現hiện 纏triền 眠miên 。
纏triền 目mục 現hiện 行hành 。 眠miên 目mục 種chủng 子tử 。 以dĩ 六lục 識thức 見kiến 分phần/phân 與dữ 煩phiền 惱não 。 打đả 作tác 一nhất 團đoàn 。 雖tuy 到đáo 得đắc 初sơ 心tâm 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。 而nhi 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 。 俱câu 生sanh 法pháp 執chấp 。 猶do 伏phục 在tại 第đệ 六lục 意ý 根căn 中trung 。 如như 眼nhãn 珠châu 之chi 未vị 離ly 眶# 也dã 。 到đáo 得đắc 所sở 知tri 障chướng 空không 。 俱câu 生sanh 猶do 在tại 。 今kim 人nhân 通thông 身thân 習tập 氣khí 。 自tự 稱xưng 悟ngộ 道đạo 。 豈khởi 非phi 狂cuồng 禪thiền 乎hồ 。
遠viễn 行hành 地địa 後hậu 純thuần 無vô 漏lậu 。 觀quán 察sát 圓viên 明minh 照chiếu 大Đại 千Thiên 。
俱câu 生sanh 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 。 乃nãi 七thất 識thức 所sở 執chấp 者giả 。 七thất 識thức 無vô 力lực 斷đoạn 惑hoặc 。 亦diệc 仗trượng 六lục 識thức 。 以dĩ 雙song 空không 觀quán 。 破phá 諸chư 執chấp 也dã 。 茲tư 以dĩ 悟ngộ 明minh 見kiến 分phần/phân 。 歷lịch 離ly 垢cấu 發phát 光quang 焰diễm 慧tuệ 難nan 勝thắng 現hiện 前tiền 。 至chí 此thử 遠viễn 行hành 。 使sử 所sở 證chứng 不bất 淺thiển 。 則tắc 俱câu 生sanh 有hữu 漏lậu 。 永vĩnh 伏phục 不bất 起khởi 。 相tương 應ứng 心tâm 所sở 。 轉chuyển 為vi 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 能năng 說thuyết 法Pháp 利lợi 生sanh 。 具cụ 大đại 辨biện 才tài 。 頭đầu 頭đầu 上thượng 顯hiển 。 物vật 物vật 上thượng 明minh 。 其kỳ 在tại 此thử 乎hồ 。 今kim 人nhân 墮đọa 在tại 無vô 記ký 中trung 。 得đắc 塵trần 勞lao 暫tạm 息tức 。 自tự 云vân 意ý 根căn 清thanh 淨tịnh 。 豈khởi 知tri 偷thâu 心tâm 未vị 死tử 。 繫hệ 駒câu 伏phục 鼠thử 死tử 水thủy 呆# 禪thiền 。 何hà 足túc 云vân 也dã 。
○# 七thất 識thức 頌tụng
帶đái 質chất 有hữu 覆phú 通thông 情tình 本bổn (# 捏niết 恠# 多đa 般bát )# 。 隨tùy 緣duyên 執chấp 我ngã 量lượng 為vi 非phi (# 聽thính 人nhân 穿xuyên 鼻tị )# 。 八bát 大đại 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 慧tuệ (# 諸chư 業nghiệp 俱câu 生sanh )# 。 貪tham 癡si 我ngã 見kiến 慢mạn 相tương 隨tùy (# 四tứ 惑hoặc 尤vưu 固cố )# 。 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 我ngã 相tương 隨tùy (# 果quả 自tự 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp )# 。 有hữu 情tình 日nhật 夜dạ 鎮trấn 昏hôn 迷mê (# 安an 得đắc 不bất 墮đọa 生sanh 死tử )# 。 四tứ 惑hoặc 八bát 大đại 相tương 應ứng 起khởi (# 業nghiệp 性tánh 不bất 停đình )# 。 六lục 轉chuyển 呼hô 為vi 染nhiễm 淨tịnh 依y (# 牽khiên 連liên 六lục 根căn )# 。 極cực 喜hỷ 初sơ 心tâm 平bình 等đẳng 性tánh (# 不bất 是thị 帶đái 質chất 有hữu 覆phú )# 。 無vô 功công 用dụng 行hành 。 我ngã 恆hằng 摧tồi (# 不bất 是thị 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng )# 。 如Như 來Lai 現hiện 起khởi 他tha 受thọ 用dụng (# 傳truyền 送tống 俱câu 妙diệu )# 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 被bị 業nghiệp (# 法pháp 雲vân 普phổ 覆phú )# 。
奘tráng 師sư 大đại 意ý 言ngôn 。 此thử 七thất 識thức 名danh 為vi 末mạt 那na 。 以dĩ 其kỳ 思tư 量lượng 為vi 性tánh 相tướng 。 又hựu 名danh 為vi 傳truyền 送tống 。 以dĩ 其kỳ 運vận 動động 為vi 作tác 用dụng 。 又hựu 名danh 為vi 執chấp 持trì 。 以dĩ 其kỳ 著trước 我ngã 為vi 堅kiên 固cố 。 又hựu 名danh 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 以dĩ 其kỳ 六lục 識thức 為vi 依y 仗trượng 。 所sở 以dĩ 境cảnh 非phi 性tánh 影ảnh 。 但đãn 帶đái 質chất 有hữu 覆phú 。 所sở 作tác 所sở 用dụng 。 每mỗi 為vi 情tình 本bổn 之chi 癡si 。 量lượng 非phi 比tỉ 現hiện 。 第đệ 隨tùy 緣duyên 無vô 記ký 。 通thông 根căn 通thông 識thức 。 俱câu 為vi 非phi 量lượng 之chi 計kế 也dã 。 故cố 煩phiền 惱não 有hữu 二nhị 十thập 六lục 法pháp 。 而nhi 此thử 識thức 惟duy 以dĩ 現hiện 運vận 染nhiễm 穢uế 為vi 性tánh 。 故cố 與dữ 八bát 大đại 相tương 應ứng 。 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 。 與dữ 有hữu 覆phú 相tương/tướng 合hợp 也dã 。 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 昏hôn 沉trầm 也dã 。 多đa 囂hiêu 動động 掉trạo 舉cử 也dã 。 多đa 流lưu 蕩đãng 散tán 亂loạn 也dã 。 能năng 起khởi 煩phiền 惱não 。 現hiện 前tiền 失thất 念niệm 不bất 正chánh 知tri 也dã 。 又hựu 與dữ 徧biến 行hành 之chi 作tác 意ý 觸xúc 愛ái 想tưởng 思tư 五ngũ 法pháp 相tương 應ưng 也dã 。 又hựu 與dữ 別biệt 境cảnh 中trung 之chi 慧tuệ 相tương 應ứng 。 以dĩ 慧tuệ 即tức 我ngã 見kiến 也dã 。 以dĩ 此thử 識thức 任nhậm 運vận 合hợp 境cảnh 。 無vô 所sở 希hy 望vọng 。 故cố 揀giản 欲dục 。 此thử 識thức 緣duyên 所sở 定định 事sự 。 故cố 揀giản 勝thắng 解giải 。 此thử 識thức 恆hằng 緣duyên 現hiện 所sở 受thọ 境cảnh 。 無vô 所sở 記ký 憶ức 。 故cố 揀giản 念niệm 。 此thử 識thức 任nhậm 運vận 剎sát 那na 別biệt 緣duyên 。 既ký 不bất 專chuyên 一nhất 。 故cố 揀giản 定định 。 我ngã 癡si 我ngã 見kiến 我ngã 慢mạn 我ngã 愛ái 。 名danh 為vi 四tứ 惑hoặc 。 與dữ 此thử 相tương 應ứng 。 忿phẫn 等đẳng 十thập 隨tùy 行hành 相tương/tướng 粗thô 動động 。 此thử 識thức 審thẩm 細tế 。 故cố 非phi 彼bỉ 俱câu 。 中trung 隨tùy 二nhị 者giả 。 唯duy 是thị 不bất 善thiện 。 此thử 無vô 記ký 故cố 。 非phi 彼bỉ 相tương 應ứng 。 善thiện 十thập 一nhất 是thị 淨tịnh 故cố 。 此thử 識thức 染nhiễm 污ô 。 非phi 此thử 識thức 俱câu 。 此thử 識thức 具cụ 三tam 緣duyên 。 具cụ 種chủng 子tử 緣duyên 作tác 意ý 緣duyên 根căn 境cảnh 緣duyên 故cố 。 以dĩ 帶đái 質chất 為vi 境cảnh 。 思tư 量lượng 為vi 性tánh 。 我ngã 執chấp 為vi 本bổn 。 則tắc 有hữu 情tình 日nhật 夜dạ 不bất 墮đọa 昏hôn 迷mê 乎hồ 。 且thả 以dĩ 有hữu 藏tạng 識thức 得đắc 有hữu 末mạt 那na 。 有hữu 末mạt 那na 故cố 。 為vi 六lục 之chi 轉chuyển 識thức 所sở 依y 。 有hữu 六lục 之chi 轉chuyển 識thức 故cố 。 五ngũ 之chi 現hiện 識thức 得đắc 依y 之chi 行hành 也dã 。 是thị 七thất 之chi 通thông 根căn 境cảnh 緣duyên 。 依y 彼bỉ 轉chuyển 緣duyên 彼bỉ 也dã 。 所sở 以dĩ 六lục 轉chuyển 呼hô 為vi 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 見kiến 七thất 雖tuy 有hữu 我ngã 執chấp 。 實thật 無vô 我ngã 性tánh 。 可khả 以dĩ 通thông 六Lục 通Thông 五ngũ 。 可khả 以dĩ 隨tùy 染nhiễm 隨tùy 淨tịnh 。 惟duy 悟ngộ 之chi 者giả 。 善thiện 用dụng 之chi 也dã 。 苟cẩu 六lục 識thức 能năng 悟ngộ 入nhập 。 我ngã 法pháp 俱câu 除trừ 之chi 雙song 空không 觀quán 。 是thị 於ư 初Sơ 地Địa 初sơ 心tâm 。 轉chuyển 成thành 無vô 漏lậu 者giả 也dã 。 此thử 時thời 證chứng 得đắc 平bình 等đẳng 智trí 。 所sở 作tác 所sở 為vi 。 無vô 一nhất 法pháp 墮đọa 于vu 世thế 諦đế 。 是thị 帶đái 質chất 有hữu 覆phú 。 隨tùy 緣duyên 執chấp 我ngã 者giả 。 俱câu 消tiêu 釋thích 于vu 平bình 等đẳng 智trí 矣hĩ 。 則tắc 豈khởi 不bất 能năng 說thuyết 大đại 法Pháp 。 利lợi 羣quần 機cơ 哉tai 。
帶đái 質chất 有hữu 覆phú 通thông 情tình 本bổn 。
帶đái 質chất 何hà 以dĩ 通thông 情tình 本bổn 也dã 。 試thí 觀quán 身thân 之chi 着trước 色sắc 境cảnh 者giả 。 念niệm 念niệm 在tại 茲tư 。 不bất 是thị 心tâm 為vi 葢# 覆phú 。 而nhi 通thông 情tình 本bổn 乎hồ 。 故cố 無vô 論luận 此thử 界giới 凡phàm 夫phu 身thân 為vi 色sắc 牽khiên 。 地địa 居cư 二nhị 天thiên 則tắc 形hình 交giao 。 燄diệm 摩ma 則tắc 勾# 抱bão 。 兜Đâu 率Suất 則tắc 執chấp 手thủ 。 變biến 化hóa 則tắc 對đối 笑tiếu 。 他tha 化hóa 則tắc 相tương 視thị 。 皆giai 是thị 帶đái 質chất 通thông 情tình 本bổn 也dã 。 然nhiên 此thử 七thất 識thức 之chi 著trước 情tình 本bổn 者giả 。 直trực 是thị 帶đái 八bát 識thức 愛ái 根căn 之chi 本bổn 質chất 。 而nhi 生sanh 起khởi 者giả 也dã 。 故cố 葢# 覆phú 真chân 性tánh 實thật 已dĩ 彌di 甚thậm 。 一nhất 說thuyết 因nhân 謂vị 以dĩ 心tâm 緣duyên 心tâm 真chân 帶đái 質chất 。 中trung 間gian 相tương/tướng 分phần/phân 兩lưỡng 頭đầu 生sanh 。 一nhất 是thị 七thất 識thức 所sở 轉chuyển 。 一nhất 是thị 八bát 識thức 所sở 蘊uẩn 。 故cố 云vân 兩lưỡng 頭đầu 生sanh 也dã 。
隨tùy 緣duyên 執chấp 我ngã 量lượng 為vi 非phi 。
現hiện 比tỉ 二nhị 量lượng 。 恆hằng 審thẩm 中trung 亦diệc 所sở 起khởi 者giả 也dã 。 然nhiên 五ngũ 根căn 識thức 之chi 所sở 引dẫn 者giả 。 七thất 識thức 為vi 之chi 任nhậm 運vận 。 內nội 六lục 與dữ 八bát 識thức 之chi 造tạo 者giả 。 七thất 識thức 又hựu 為vi 之chi 傳truyền 送tống 。 則tắc 隨tùy 緣duyên 執chấp 我ngã 者giả 。 非phi 量lượng 為vi 多đa 矣hĩ 。 如như 人nhân 呌khiếu 我ngã 本bổn 名danh 。 我ngã 即tức 應ưng 之chi 。 即tức 應ưng 之chi 時thời 。 口khẩu 耳nhĩ 身thân 俱câu 動động 。 非phi 傳truyền 送tống 識thức 乎hồ 。 呼hô 我ngã 我ngã 應ưng 。 非phi 我ngã 執chấp 乎hồ 。 因nhân 呼hô 即tức 應ưng 。 非phi 依y 彼bỉ 轉chuyển 緣duyên 彼bỉ 乎hồ 。 然nhiên 此thử 時thời 不bất 著trước 比tỉ 量lượng 計kế 較giảo 。 非phi 非phi 量lượng 乎hồ 。 由do 呼hô 而nhi 應ưng 。 非phi 我ngã 作tác 主chủ 。 豈khởi 現hiện 量lượng 乎hồ 。
八bát 大đại 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 慧tuệ 。 貪tham 癡si 我ngã 見kiến 慢mạn 相tương 隨tùy 。
慧tuệ 屬thuộc 別biệt 境cảnh 中trung 之chi 慧tuệ 。 貪tham 癡si 為vi 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 之chi 二nhị 法pháp 。 我ngã 癡si 我ngã 見kiến 我ngã 慢mạn 我ngã 愛ái 名danh 四tứ 惑hoặc 。 又hựu 名danh 四tứ 煩phiền 惱não 。 據cứ 此thử 識thức 祇kỳ 管quản 執chấp 持trì 傳truyền 送tống 。 屬thuộc 非phi 量lượng 無vô 記ký 所sở 攝nhiếp 。 因nhân 何hà 具cụ 足túc 諸chư 惑hoặc 。 葢# 以dĩ 此thử 識thức 具cụ 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 。 能năng 為vi 作tác 意ý 故cố 。 亦diệc 能năng 著trước 境cảnh 緣duyên 。 而nhi 為vi 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 。 淨tịnh 法pháp 與dữ 惡ác 法pháp 。 無vô 不bất 俱câu 造tạo 。 不bất 比tỉ 五ngũ 識thức 各các 屬thuộc 一nhất 根căn 。 而nhi 不bất 能năng 俱câu 轉chuyển 。 不bất 比tỉ 六lục 識thức 止chỉ 能năng 空không 空không 分phân 別biệt 。 而nhi 不bất 能năng 親thân 嘗thường 境cảnh 界giới 也dã 。 是thị 思tư 惟duy 甚thậm 細tế 。 力lực 量lượng 甚thậm 大đại 矣hĩ 。
恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 我ngã 相tương 隨tùy 。 有hữu 情tình 日nhật 夜dạ 鎮trấn 昏hôn 迷mê 。
前tiền 五ngũ 識thức 由do 現hiện 量lượng 緣duyên 境cảnh 不bất 常thường 故cố 非phi 恆hằng 。 由do 不bất 執chấp 我ngã 故cố 非phi 審thẩm 。 六lục 識thức 審thẩm 恆hằng 。 亦diệc 有hữu 間gian 斷đoạn 。 唯duy 七thất 識thức 恆hằng 常thường 審thẩm 察sát 。 第đệ 八bát 識thức 之chi 見kiến 分phân 為vi 我ngã 。 而nhi 相tương 應ứng 隨tùy 從tùng 也dã 。 如như 靜tĩnh 坐tọa 時thời 。 五ngũ 識thức 現hiện 境cảnh 不bất 打đả 起khởi 而nhi 無vô 故cố 。 靜tĩnh 中trung 忽hốt 動động 一nhất 境cảnh 緣duyên 者giả 。 此thử 由do 八bát 識thức 所sở 藏tạng 所sở 現hiện 之chi 影ảnh 子tử 也dã 。 乃nãi 第đệ 七thất 識thức 執chấp 之chi 而nhi 常thường 想tưởng 。 非phi 恆hằng 審thẩm 乎hồ 。 即tức 以dĩ 其kỳ 想tưởng 者giả 。 為vi 散tán 亂loạn 為vi 掉trạo 舉cử 。 不bất 連liên 累lũy/lụy/luy 六lục 根căn 乎hồ 。 故cố 六lục 反phản 依y 此thử 。 為vi 主chủ 人nhân 也dã 。 凡phàm 此thử 皆giai 以dĩ 其kỳ 我ngã 相tương/tướng 堅kiên 固cố 故cố 。 恆hằng 常thường 審thẩm 察sát 。 即tức 其kỳ 思tư 量lượng 。 思tư 量lượng 即tức 其kỳ 我ngã 執chấp 。 我ngã 執chấp 即tức 七thất 識thức 妄vọng 見kiến 之chi 識thức 性tánh 也dã 。 乃nãi 迷mê 者giả 不bất 悟ngộ 。 認nhận 執chấp 我ngã 之chi 識thức 神thần 。 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。 真chân 日nhật 用dụng 沉trầm 迷mê 。 無vô 剎sát 那na 之chi 慧tuệ 根căn 矣hĩ 。
四tứ 惑hoặc 八bát 大đại 相tương 應ứng 起khởi 。 六lục 轉chuyển 呼hô 為vi 染nhiễm 淨tịnh 依y 。
夫phu 此thử 七thất 識thức 。 具cụ 足túc 四tứ 惑hoặc 八bát 大đại 。 是thị 真chân 染nhiễm 污ô 識thức 也dã 。 然nhiên 而nhi 迷mê 悟ngộ 由do 人nhân 。 苟cẩu 一nhất 念niệm 妙diệu 悟ngộ 。 使sử 藏tạng 識thức 澄trừng 清thanh 。 則tắc 七thất 識thức 之chi 思tư 量lượng 執chấp 持trì 者giả 。 俱câu 淨tịnh 而nhi 不bất 染nhiễm 。 併tinh 六lục 識thức 依y 此thử 淨tịnh 而nhi 不bất 染nhiễm 也dã 。 是thị 七thất 識thức 終chung 無vô 自tự 性tánh 。 任nhậm 悟ngộ 者giả 一nhất 轉chuyển 之chi 矣hĩ 。
極cực 喜hỷ 初sơ 心tâm 平bình 等đẳng 性tánh 。 無vô 功công 用dụng 行hành 我ngã 恆hằng 摧tồi 。
每mỗi 每mỗi 七thất 識thức 。 與dữ 我ngã 執chấp 俱câu 生sanh 。 執chấp 有hữu 我ngã 。 而nhi 與dữ 無vô 我ngã 差sai 別biệt 。 執chấp 有hữu 法pháp 。 而nhi 與dữ 忘vong 法pháp 各các 殊thù 。 是thị 不bất 平bình 等đẳng 也dã 。 今kim 從tùng 初Sơ 地Địa 發phát 心tâm 時thời 。 不bất 假giả 思tư 惟duy 。 不bất 着trước 覺giác 觀quán 。 祇kỳ 將tương 末mạt 那na 之chi 意ý 根căn 一nhất 悟ngộ 破phá 我ngã 。 直trực 忘vong 功công 用dụng 。 盡tận 透thấu 法pháp 執chấp 。 是thị 以dĩ 空không 合hợp 空không 。 以dĩ 水thủy 灌quán 水thủy 。 覓mịch 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 一nhất 切thiết 心tâm 所sở 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 豈khởi 非phi 平bình 等đẳng 智trí 哉tai 。
如Như 來Lai 現hiện 起khởi 他tha 受thọ 用dụng 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 所sở 被bị 機cơ 。
我ngã 七thất 識thức 之chi 所sở 運vận 轉chuyển 。 既ký 通thông 身thân 是thị 平bình 等đẳng 智trí 。 則tắc 不bất 惟duy 利lợi 己kỷ 。 還hoàn 能năng 利lợi 他tha 。 能năng 令linh 見kiến 者giả 聞văn 者giả 。 俱câu 得đắc 受thọ 用dụng 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 根căn 性tánh 。 上thượng 品phẩm 者giả 。 亦diệc 受thọ 我ngã 所sở 被bị 之chi 機cơ 矣hĩ 。 如như 佛Phật 現hiện 百bách 丈trượng 身thân 。 坐tọa 百bách 葉diệp 蓮liên 華hoa 。 為vi 初Sơ 地Địa 說thuyết 施thí 度độ 。 現hiện 千thiên 丈trượng 身thân 。 坐tọa 千thiên 葉diệp 蓮liên 華hoa 。 為vi 二nhị 地địa 說thuyết 戒giới 度độ 是thị 也dã 。 然nhiên 縮súc 大đại 為vi 小tiểu 。 化hóa 多đa 為vi 一nhất 。 則tắc 即tức 今kim 一nhất 微vi 塵trần 。 皆giai 為vi 寶bảo 王vương 。 轉chuyển 大đại 法Pháp 輪luân 矣hĩ 。 是thị 時thời 時thời 處xứ 處xứ 。 俱câu 為vi 十Thập 地Địa 所sở 被bị 之chi 機cơ 也dã 。
○# 八bát 識thức 頌tụng
性tánh 唯duy 無vô 覆phú 五ngũ 徧biến 行hành (# 好hảo/hiếu 個cá 記ký 性tánh )# 。 界giới 地địa 隨tùy 他tha 業nghiệp 力lực 生sanh (# 又hựu 卻khước 無vô 記ký )# 。 二Nhị 乘Thừa 不bất 了liễu 因nhân 迷mê 執chấp (# 不bất 悟ngộ 八bát 識thức )# 。 由do 此thử 能năng 興hưng 論luận 主chủ 諍tranh (# 具cụ 眼nhãn 方phương 知tri )# 。 浩hạo 浩hạo 三tam 藏tạng 不bất 可khả 窮cùng (# 流lưu 注chú 生sanh 滅diệt )# 。 淵uyên 深thâm 七thất 浪lãng 境cảnh 為vi 風phong (# 無vô 盡tận 因nhân 緣duyên )# 。 受thọ 薰huân 持trì 種chủng 根căn 身thân 器khí (# 身thân 世thế 由do 他tha )# 。 去khứ 後hậu 來lai 先tiên 作tác 主chủ 翁ông (# 這giá 是thị 生sanh 死tử )# 。 不bất 動động 地địa 前tiền 纔tài 捨xả 藏tạng (# 一nhất 悟ngộ 方phương 了liễu )# 。 金kim 剛cang 道đạo 後hậu 異dị 熟thục 空không (# 悟ngộ 後hậu 境cảnh 界giới )# 。 大đại 圓viên 無vô 垢cấu 同đồng 時thời 發phát (# 還hoàn 他tha 無vô 垢cấu )# 。 普phổ 照chiếu 十thập 方phương 。 塵trần 剎sát 中trung (# 纔tài 了liễu 唯duy 識thức )# 。
奘tráng 師sư 大đại 意ý 言ngôn 。 八bát 識thức 之chi 性tánh 。 能năng 含hàm 藏tạng 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 緣duyên 謝tạ 影ảnh 子tử 。 豈khởi 是thị 葢# 覆phú 遮già 掩yểm 得đắc 底để 。 且thả 本bổn 無vô 善thiện 惡ác 性tánh 。 又hựu 屬thuộc 無vô 記ký 。 無vô 奈nại 具cụ 四tứ 緣duyên 。 能năng 為vi 徧biến 行hành 作tác 意ý 。 遂toại 以dĩ 一nhất 念niệm 之chi 妄vọng 見kiến 者giả 。 蘊uẩn 而nhi 為vi 本bổn 識thức 之chi 種chủng 子tử 。 故cố 三tam 界giới 九cửu 地địa 性tánh 本bổn 非phi 有hữu 。 茲tư 以dĩ 識thức 造tạo 境cảnh 。 還hoàn 以dĩ 境cảnh 眩huyễn 識thức 。 識thức 境cảnh 相tướng 因nhân 。 牢lao 不bất 可khả 破phá 。 皆giai 此thử 識thức 業nghiệp 力lực 成thành 之chi 耳nhĩ 。 乃nãi 二Nhị 乘Thừa 不bất 信tín 有hữu 八bát 識thức 。 因nhân 致trí 大Đại 乘Thừa 論luận 主chủ 之chi 諍tranh 。 豈khởi 知tri 論luận 八bát 識thức 之chi 體thể 用dụng 。 一nhất 為vi 能năng 藏tạng 之chi 識thức 。 以dĩ 其kỳ 能năng 含hàm 藏tạng 善thiện 惡ác 種chủng 子tử 。 二nhị 為vi 所sở 藏tạng 之chi 識thức 。 以dĩ 其kỳ 受thọ 現hiện 行hành 習tập 氣khí 所sở 薰huân 。 三tam 為vi 執chấp 藏tạng 之chi 識thức 。 能năng 執chấp 七thất 識thức 為vi 我ngã 。 能năng 執chấp 四tứ 大đại 不bất 壞hoại 。 具cụ 此thử 三tam 藏tạng 。 以dĩ 御ngự 根căn 境cảnh 之chi 緣duyên 。 是thị 八bát 識thức 為vi 淵uyên 。 七thất 識thức 為vi 浪lãng 。 而nhi 境cảnh 風phong 吹xuy 浪lãng 。 則tắc 五ngũ 六lục 七thất 成thành 風phong 浪lãng 者giả 。 淵uyên 豈khởi 得đắc 清thanh 靜tĩnh 乎hồ 。 境cảnh 風phong 者giả 眾chúng 生sanh 之chi 妄vọng 見kiến 也dã 。 若nhược 妄vọng 見kiến 不bất 生sanh 。 則tắc 浪lãng 息tức 淵uyên 平bình 。 八bát 識thức 有hữu 何hà 過quá 也dã 。 唯duy 境cảnh 風phong 吹xuy 浪lãng 。 則tắc 淵uyên 即tức 為vi 波ba 。 波ba 波ba 無vô 盡tận 。 然nhiên 則tắc 八bát 識thức 受thọ 薰huân 。 持trì 種chủng 而nhi 致trí 受thọ 根căn 器khí 之chi 界giới 。 生sanh 死tử 去khứ 來lai 之chi 報báo 。 非phi 八bát 識thức 誰thùy 為vi 之chi 乎hồ 。 大đại 悟ngộ 之chi 人nhân 。 從tùng 初Sơ 地Địa 至chí 不Bất 動Động 地Địa 。 其kỳ 有hữu 漏lậu 之chi 習tập 氣khí 。 看khán 破phá 已dĩ 透thấu 。 從tùng 作tác 意ý 時thời 。 便tiện 消tiêu 釋thích 俱câu 盡tận 。 則tắc 念niệm 念niệm 入nhập 金kim 剛cang 之chi 定định 。 藏tạng 識thức 之chi 捨xả 。 異dị 熟thục 之chi 空không 。 由do 此thử 眼nhãn 中trung 無vô 色sắc 識thức 。 識thức 中trung 無vô 色sắc 眼nhãn 。 眼nhãn 識thức 俱câu 清thanh 淨tịnh 。 是thị 名danh 無vô 生sanh 義nghĩa 。 由do 此thử 耳nhĩ 鼻tị 身thân 意ý 。 一nhất 一nhất 俱câu 轉chuyển 。 打đả 作tác 一nhất 個cá 。 照chiếu 前tiền 照chiếu 後hậu 。 大đại 圓viên 無vô 垢cấu 之chi 鏡kính 。 則tắc 眼nhãn 政chánh 可khả 以dĩ 見kiến 。 耳nhĩ 政chánh 可khả 以dĩ 聞văn 。 鼻tị 政chánh 可khả 以dĩ 嗅khứu 。 舌thiệt 政chánh 可khả 以dĩ 嘗thường 。 身thân 政chánh 可khả 以dĩ 觸xúc 。 意ý 政chánh 可khả 以dĩ 分phân 別biệt 。 末mạt 那na 政chánh 可khả 以dĩ 任nhậm 用dụng 。 賴lại 耶da 政chánh 可khả 以dĩ 攝nhiếp 受thọ 。 以dĩ 其kỳ 為vi 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 也dã 。 見kiến 何hà 曾tằng 是thị 眼nhãn 。 聞văn 何hà 曾tằng 是thị 耳nhĩ 。 嗅khứu 何hà 曾tằng 是thị 鼻tị 。 嘗thường 何hà 曾tằng 是thị 舌thiệt 。 觸xúc 何hà 曾tằng 是thị 身thân 。 分phân 別biệt 何hà 曾tằng 是thị 意ý 。 任nhậm 用dụng 何hà 曾tằng 是thị 末mạt 那na 。 攝nhiếp 受thọ 何hà 曾tằng 是thị 賴lại 耶da 。 以dĩ 其kỳ 為vi 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 也dã 。 即tức 見kiến 非phi 見kiến 非phi 不bất 見kiến 。 即tức 聞văn 非phi 聞văn 非phi 不bất 聞văn 。 即tức 嗅khứu 非phi 嗅khứu 非phi 不bất 嗅khứu 。 即tức 嘗thường 非phi 嘗thường 非phi 不bất 嘗thường 。 即tức 觸xúc 非phi 觸xúc 非phi 不bất 觸xúc 。 即tức 分phân 別biệt 非phi 分phân 別biệt 。 非phi 不bất 分phân 別biệt 。 即tức 任nhậm 用dụng 非phi 任nhậm 用dụng 非phi 不bất 任nhậm 用dụng 。 即tức 攝nhiếp 受thọ 非phi 攝nhiếp 受thọ 非phi 不bất 攝nhiếp 受thọ 。 兩lưỡng 頭đầu 坐tọa 斷đoạn 。 是thị 平bình 等đẳng 智trí 也dã 。 即tức 三tam 智trí 渾hồn 淪luân 脫thoát 化hóa 。 絕tuyệt 無vô 心tâm 迹tích 。 收thu 來lai 總tổng 一nhất 無vô 垢cấu 圓viên 鏡kính 而nhi 已dĩ 。 是thị 悟ngộ 四Tứ 智Trí 于vu 一nhất 心tâm 。 了liễu 萬vạn 法pháp 于vu 八bát 識thức 者giả 之chi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。
性tánh 唯duy 無vô 覆phú 五ngũ 徧biến 行hành 。 界giới 地địa 隨tùy 他tha 業nghiệp 力lực 生sanh 。
原nguyên 此thử 識thức 性tánh 。 實thật 無vô 善thiện 惡ác 。 不bất 過quá 無vô 記ký 無vô 覆phú 者giả 而nhi 已dĩ 。 所sở 以dĩ 緣duyên 非phi 帶đái 質chất 獨độc 影ảnh 。 而nhi 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 法pháp 。 俱câu 不bất 相tương 應ứng 也dã 。 無vô 奈nại 能năng 作tác 意ý 。 引dẫn 心tâm 趨xu 境cảnh 。 則tắc 五ngũ 徧biến 行hành 之chi 中trung 。 無vô 垢cấu 不bất 藏tạng 。 所sở 以dĩ 此thử 識thức 為vi 總tổng 報báo 主chủ 趣thú 生sanh 體thể 。 而nhi 三tam 界giới 九cửu 地địa 。 俱câu 由do 他tha 業nghiệp 力lực 生sanh 耳nhĩ 。 如như 乾can/kiền/càn 土thổ/độ 不bất 能năng 相tương/tướng 握ác 。 自tự 成thành 一nhất 聚tụ 。 由do 水thủy 膠giao 等đẳng 。 和hòa 彼bỉ 乾can/kiền/càn 土thổ/độ 。 方phương 成thành 無vô 記ký 之chi 法pháp 。 不bất 能năng 成thành 器khí 聚tụ 。 由do 善thiện 惡ác 業nghiệp 力lực 。 方phương 成thành 界giới 地địa 也dã 。
二Nhị 乘Thừa 不bất 了liễu 因nhân 迷mê 執chấp 。 由do 此thử 能năng 興hưng 論luận 主chủ 諍tranh 。
解giải 深thâm 密mật 經Kinh 云vân 。 阿a 陀đà 那na 識thức 甚thậm 深thâm 細tế 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 如như 瀑bộc 流lưu 。 我ngã 與dữ 凡phàm 愚ngu 不bất 開khai 演diễn 。 恐khủng 彼bỉ 分phân 別biệt 執chấp 為vi 我ngã 。 阿a 陀đà 那na 唐đường 言ngôn 執chấp 持trì 。 以dĩ 第đệ 八bát 能năng 持trì 種chủng 子tử 不bất 壞hoại 。 亦diệc 名danh 執chấp 持trì 也dã 。 小Tiểu 乘Thừa 堅kiên 執chấp 六lục 識thức 。 不bất 信tín 八bát 識thức 為vi 因nhân 緣duyên 用dụng 。 又hựu 不bất 信tín 八bát 識thức 為vi 。 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 。 作tác 依y 持trì 用dụng 耳nhĩ 。 由do 此thử 大Đại 乘Thừa 論luận 主chủ 。 以dĩ 十thập 證chứng 頌tụng 辨biện 之chi 。 十thập 證chứng 頌tụng 曰viết 。 持trì 種chủng 異dị 熟thục 心tâm 。 趣thú 生sanh 有hữu 受thọ 識thức 。 生sanh 死tử 緣duyên 依y 食thực 。 滅diệt 定định 心tâm 染nhiễm 淨tịnh 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 以dĩ 此thử 識thức 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 與dữ 現hiện 行hành 法pháp 又hựu 為vi 依y 止chỉ 。 此thử 證chứng 持trì 種chủng 心tâm 也dã 。 又hựu 云vân 。 有hữu 善thiện 惡ác 心tâm 。 累lũy 劫kiếp 薰huân 習tập 。 名danh 為vi 異dị 熟thục 心tâm 。 招chiêu 善thiện 惡ác 業nghiệp 感cảm 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 彼bỉ 異dị 熱nhiệt 心tâm 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。 此thử 釋thích 異dị 熟thục 心tâm 也dã 。 有hữu 情tình 流lưu 轉chuyển 五ngũ 趣thú 四tứ 生sanh 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 彼bỉ 趣thú 生sanh 體thể 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。 以dĩ 前tiền 五ngũ 識thức 業nghiệp 所sở 感cảm 者giả 。 不bất 徧biến 趣thú 生sanh 。 以dĩ 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 全toàn 無vô 此thử 故cố 。 意ý 識thức 業nghiệp 感cảm 。 雖tuy 徧biến 趣thú 生sanh 。 而nhi 不bất 恆hằng 有hữu 。 唯duy 異dị 熟thục 心tâm 。 及cập 彼bỉ 心tâm 所sở 。 是thị 政chánh 趣thú 生sanh 也dã 。 又hựu 契Khế 經Kinh 云vân 。 有hữu 色sắc 根căn 身thân 。 是thị 有hữu 執chấp 受thọ 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 彼bỉ 能năng 執chấp 受thọ 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。 此thử 能năng 受thọ 心tâm 唯duy 異dị 熟thục 心tâm 。 轉chuyển 識thức 無vô 如như 是thị 義nghĩa 。 此thử 釋thích 受thọ 也dã 。 契Khế 經Kinh 云vân 。 壽thọ 煖noãn 識thức 三tam 。 更cánh 互hỗ 依y 持trì 。 得đắc 相tương 續tục 住trụ 。 以dĩ 轉chuyển 識thức 如như 聲thanh 風phong 等đẳng 。 無vô 恆hằng 持trì 用dụng 。 惟duy 異dị 熟thục 有hữu 恆hằng 持trì 用dụng 故cố 。 立lập 為vi 持trì 壽thọ 煖noãn 識thức 。 此thử 釋thích 識thức 也dã 。 契Khế 經Kinh 云vân 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 命mạng 終chung 必tất 住trụ 散tán 心tâm 。 非phi 無vô 心tâm 定định 。 且thả 生sanh 死tử 時thời 。 身thân 心tâm 惛hôn 昧muội 。 如như 睡thụy 無vô 夢mộng 。 極cực 悶muộn 絕tuyệt 時thời 。 明minh 了liễu 意ý 識thức 。 必tất 不bất 現hiện 前tiền 。 六lục 種chủng 轉chuyển 識thức 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 必tất 不bất 可khả 知tri 。 是thị 散tán 去khứ 有hữu 心tâm 。 名danh 生sanh 死tử 心tâm 。 別biệt 有hữu 一nhất 類loại 微vi 細tế 意ý 識thức 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 俱câu 不bất 可khả 斷đoạn 。 應ưng 知tri 即tức 是thị 第đệ 八bát 識thức 。 又hựu 將tương 死tử 時thời 。 由do 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 下hạ 上thượng 身thân 分phần/phân 。 冷lãnh 觸xúc 漸tiệm 起khởi 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 彼bỉ 事sự 不bất 成thành 。 轉chuyển 識thức 不bất 能năng 執chấp 受thọ 身thân 故cố 。 此thử 證chứng 第đệ 八bát 識thức 心tâm 。 為vi 生sanh 死tử 也dã 。 又hựu 說thuyết 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 。 如như 是thị 二nhị 法Pháp 。 展triển 轉chuyển 相tương 依y 。 譬thí 如như 束thúc 蘆lô 。 俱câu 時thời 而nhi 轉chuyển 。 彼bỉ 諸chư 轉chuyển 識thức 。 無vô 力lực 恆hằng 時thời 執chấp 持trì 名danh 色sắc 。 恆hằng 與dữ 名danh 色sắc 為vi 緣duyên 。 緣duyên 者giả 此thử 第đệ 八bát 識thức 。 此thử 釋thích 緣duyên 也dã 。 契Khế 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 依y 食thực 住trụ 。 轉chuyển 識thức 不bất 能năng 執chấp 持trì 身thân 命mạng 。 唯duy 其kỳ 熟thục 識thức 。 是thị 勝thắng 食thực 性tánh 。 此thử 釋thích 依y 食thực 也dã 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 住trụ 滅diệt 定định 者giả 。 身thân 語ngữ 心tâm 行hành 。 無vô 不bất 皆giai 滅diệt 。 而nhi 壽thọ 煖noãn 猶do 在tại 。 根căn 不bất 變biến 壞hoại 。 識thức 不bất 離ly 身thân 。 由do 斯tư 理lý 趣thú 。 住trụ 滅diệt 定định 者giả 。 決quyết 定định 有hữu 此thử 流lưu 注chú 八bát 識thức 。 無vô 想tưởng 等đẳng 位vị 。 類loại 此thử 可khả 知tri 。 此thử 釋thích 滅diệt 定định 心tâm 也dã 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 心tâm 雜tạp 染nhiễm 故cố 有hữu 情tình 雜tạp 染nhiễm 。 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 有hữu 情tình 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。 謂vị 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 。 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 依y 心tâm 而nhi 住trụ 也dã 。 此thử 識thức 心tâm 淨tịnh 染nhiễm 也dã 。 大đại 意ý 這giá 一nhất 念niệm 不bất 悟ngộ 。 便tiện 為vi 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 子tử 。 種chủng 子tử 或hoặc 染nhiễm 或hoặc 淨tịnh 。 差sai 別biệt 不bất 同đồng 。 而nhi 念niệm 念niệm 常thường 不bất 斷đoạn 。 即tức 名danh 異dị 熟thục 。 異dị 熟thục 必tất 定định 趣thú 生sanh 。 落lạc 于vu 界giới 地địa 所sở 攝nhiếp 。 即tức 便tiện 有hữu 執chấp 受thọ 。 不bất 能năng 離ly 身thân 相tướng 也dã 。 而nhi 所sở 以dĩ 致trí 受thọ 必tất 定định 。 以dĩ 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 搏bác 成thành 息tức 氣khí 之chi 呼hô 吸hấp 。 名danh 持trì 壽thọ 煖noãn 因nhân 。 所sở 以dĩ 有hữu 生sanh 相tương/tướng 死tử 相tướng 也dã 。 當đương 其kỳ 投đầu 胎thai 定định 緣duyên 名danh 色sắc 。 如như 覩đổ 日nhật 光quang 而nhi 生sanh 天thiên 。 見kiến 婬dâm 火hỏa 而nhi 生sanh 人nhân 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 。 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 兩lưỡng 不bất 離ly 也dã 。 及cập 其kỳ 受thọ 根căn 。 決quyết 不bất 能năng 離ly 食thực 。 是thị 始thỉ 終chung 成thành 就tựu 根căn 緣duyên 者giả 。 俱câu 八bát 識thức 為vi 之chi 首thủ 尾vĩ 也dã 。 所sở 以dĩ 念niệm 念niệm 不bất 能năng 離ly 此thử 藏tạng 識thức 。 即tức 住trụ 滅diệt 定định 。 而nhi 心tâm 之chi 在tại 染nhiễm 淨tịnh 者giả 。 根căn 何hà 能năng 空không 。 識thức 何hà 以dĩ 除trừ 也dã 。 小Tiểu 乘Thừa 悟ngộ 不bất 及cập 此thử 。 豈khởi 能năng 全toàn 證chứng 涅Niết 槃Bàn 乎hồ 。
浩hạo 浩hạo 三tam 藏tạng 不bất 可khả 窮cùng 。
執chấp 種chủng 義nghĩa 為vi 執chấp 藏tạng 。 受thọ 薰huân 義nghĩa 為vi 所sở 藏tạng 。 持trì 種chủng 義nghĩa 為vi 能năng 藏tạng 。 頌tụng 云vân 。 諸chư 法pháp 於ư 識thức 藏tạng 。 識thức 與dữ 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 更cánh 互hỗ 為vi 果quả 性tánh 。 亦diệc 常thường 為vi 因nhân 性tánh 。 此thử 因nhân 緣duyên 法pháp 之chi 無vô 窮cùng 者giả 也dã 。 然nhiên 佛Phật 法Pháp 無vô 多đa 子tử 。 久cửu 遠viễn 難nan 得đắc 。 人nhân 直trực 下hạ 會hội 取thủ 。 直trực 下hạ 具cụ 足túc 。 萬vạn 古cổ 碧bích 潭đàm 摸mạc 新tân 月nguyệt 。 回hồi 頭đầu 。 還hoàn 在tại 舊cựu 樓lâu 間gian 。
淵uyên 深thâm 七thất 浪lãng 境cảnh 為vi 風phong 。
浪lãng 波ba 元nguyên 相tương 依y 。 境cảnh 風phong 所sở 擊kích 。 則tắc 多đa 波ba 生sanh 。 五ngũ 六lục 七thất 皆giai 依y 八bát 識thức 。 為vi 見kiến 分phần/phân 所sở 迷mê 。 則tắc 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 。 從tùng 此thử 無vô 盡tận 。 則tắc 一nhất 識thức 迷mê 。 而nhi 識thức 識thức 之chi 種chủng 子tử 俱câu 不bất 淨tịnh 矣hĩ 。 何hà 異dị 七thất 浪lãng 為vi 境cảnh 風phong 所sở 擊kích 也dã 。 一nhất 說thuyết 八bát 識thức 現hiện 種chủng 如như 波ba 。 境cảnh 等đẳng 四tứ 緣duyên 如như 風phong 。 若nhược 四tứ 緣duyên 之chi 風phong 。 恆hằng 擊kích 第đệ 八bát 現hiện 水thủy 。 則tắc 常thường 起khởi 八bát 識thức 現hiện 種chủng 之chi 波ba 矣hĩ 。 如như 第đệ 七thất 識thức 緣duyên 于vu 藏tạng 識thức 。 即tức 第đệ 七thất 識thức 為vi 境cảnh 緣duyên 之chi 風phong 。 觸xúc 動động 八bát 識thức 現hiện 行hành 之chi 波ba 浪lãng 也dã 。 若nhược 以dĩ 前tiền 七thất 識thức 之chi 現hiện 行hành 。 熏huân 此thử 藏tạng 識thức 。 即tức 此thử 現hiện 行hành 為vi 境cảnh 界giới 風phong 。 觸xúc 動động 藏tạng 識thức 種chủng 子tử 。 生sanh 起khởi 現hiện 行hành 之chi 波ba 浪lãng 也dã 。 波ba 浪lãng 無vô 盡tận 。 故cố 云vân 不bất 可khả 窮cùng 。 若nhược 悟ngộ 此thử 八bát 識thức 之chi 性tánh 。 則tắc 為vi 華hoa 藏tạng 界giới 帝đế 網võng 珠châu 矣hĩ 。
受thọ 薰huân 持trì 種chủng 根căn 身thân 器khí 。
第đệ 八bát 識thức 為vi 總tổng 報báo 主chủ 。 能năng 持trì 諸chư 法pháp 漏lậu 無vô 漏lậu 種chủng 。 所sở 以dĩ 持trì 種chủng 能năng 受thọ 前tiền 七thất 識thức 所sở 薰huân 。 以dĩ 其kỳ 具cụ 四tứ 性tánh 故cố 。 一nhất 堅kiên 住trụ 性tánh 。 二nhị 無vô 記ký 性tánh 。 三tam 可khả 熏huân 性tánh 。 四tứ 與dữ 能năng 熏huân 和hòa 合hợp 。 根căn 身thân 器khí 界giới 。 原nguyên 為vi 八bát 識thức 所sở 變biến 相tương/tướng 分phân 之chi 境cảnh 故cố 。 以dĩ 心tâm 緣duyên 心tâm 。 即tức 此thử 根căn 界giới 。 是thị 其kỳ 所sở 熏huân 所sở 持trì 者giả 也dã 。 若nhược 以dĩ 淨tịnh 眼nhãn 視thị 之chi 。 則tắc 此thử 根căn 不bất 啻# 如như 唾thóa 餘dư 。 所sở 以dĩ 道đạo 。 見kiến 聞văn 如như 夢mộng 幻huyễn 。 三tam 界giới 若nhược 空không 華hoa 。
去khứ 後hậu 來lai 先tiên 作tác 主chủ 公công 。
人nhân 將tương 入nhập 胎thai 時thời 。 此thử 第đệ 八bát 識thức 先tiên 來lai 。 然nhiên 後hậu 前tiền 七thất 種chủng 識thức 次thứ 第đệ 生sanh 來lai 。 前tiền 七thất 種chủng 識thức 所sở 造tạo 善thiện 惡ác 業nghiệp 因nhân 。 總tổng 于vu 八bát 識thức 受thọ 其kỳ 果quả 報báo 。 如như 偈kệ 云vân 。 頂đảnh 聖thánh 眼nhãn 生sanh 天thiên 。 人nhân 心tâm 惡ác 鬼quỷ 腹phúc 。 旁bàng 生sanh 膝tất 盖# 離ly 。 地địa 獄ngục 脚cước 板bản 。 出xuất 此thử 八bát 識thức 後hậu 去khứ 之chi 象tượng 。 從tùng 染nhiễm 淨tịnh 而nhi 分phần/phân 也dã 。 昔tích 人nhân 云vân 纔tài 出xuất 。 胞bào 胎thai 又hựu 入nhập 胎thai 。 聖thánh 人nhân 觀quán 此thử 動động 悲bi 哀ai 。 幻huyễn 身thân 究cứu 竟cánh 無vô 香hương 潔khiết 。 打đả 破phá 畫họa 瓶bình 歸quy 去khứ 來lai 。 旨chỉ 哉tai 言ngôn 乎hồ 。
不bất 動động 地địa 前tiền 纔tài 捨xả 藏tạng 。
藏tạng 即tức 阿a 賴lại 耶da 。 茲tư 八bát 識thức 以dĩ 清thanh 淨tịnh 等đẳng 覺giác 。 歷lịch 煖noãn 地địa 。 頂đảnh 地địa 。 忍nhẫn 地địa 。 世thế 第đệ 一nhất 地địa 。 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。 離ly 垢cấu 地địa 。 燄diệm 慧tuệ 地địa 。 難nan 勝thắng 地địa 。 遠viễn 行hành 地địa 。 歷lịch 諸chư 地địa 。 悟ngộ 真Chân 如Như 心tâm 。 名danh 不Bất 動Động 地Địa 。 則tắc 諸chư 漏lậu 俱câu 盡tận 。 破phá 諸chư 結kết 使sử 。 現hiện 量lượng 比tỉ 量lượng 。 帶đái 質chất 獨độc 影ảnh 俱câu 空không 。 則tắc 內nội 生sanh 之chi 我ngã 執chấp 不bất 行hành 。 即tức 證chứng 第đệ 九cửu 白bạch 淨tịnh 識thức 。 而nhi 藏tạng 纔tài 捨xả 也dã 。 然nhiên 必tất 執chấp 此thử 階giai 級cấp 。 方phương 破phá 藏tạng 乎hồ 。 奘tráng 師sư 言ngôn 。 前tiền 五ngũ 識thức 曰viết 圓viên 明minh 。 初sơ 發phát 成thành 無vô 漏lậu 。 六lục 云vân 發phát 起khởi 初sơ 心tâm 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。 七thất 云vân 極cực 喜hỷ 初sơ 心tâm 平bình 等đẳng 性tánh 。 八bát 云vân 大đại 圓viên 無vô 垢cấu 同đồng 時thời 發phát 。 曰viết 初sơ 心tâm 曰viết 同đồng 時thời 。 是thị 大Đại 乘Thừa 人nhân 。 一nhất 念niệm 悟ngộ 入nhập 。 超siêu 過quá 等đẳng 覺giác 位vị 之chi 階giai 級cấp 也dã 。 豈khởi 真chân 許hứa 多đa 淘đào 汰# 所sở 致trí 乎hồ 。
金kim 剛cang 道đạo 後hậu 異dị 熟thục 空không 。
異dị 熟thục 者giả 。 是thị 善thiện 惡ác 所sở 引dẫn 果quả 故cố 。 或hoặc 變biến 異dị 而nhi 熟thục 。 或hoặc 異dị 時thời 而nhi 熟thục 。 異dị 類loại 而nhi 熟thục 。 名danh 異dị 熟thục 性tánh 也dã 。 如như 本bổn 來lai 共cộng 是thị 佛Phật 。 我ngã 卻khước 與dữ 佛Phật 不bất 同đồng 。 是thị 業nghiệp 識thức 純thuần 熟thục 也dã 。 業nghiệp 至chí 熟thục 甘cam 作tác 眾chúng 生sanh 。 不bất 甘cam 作tác 佛Phật 。 所sở 以dĩ 八bát 種chủng 子tử 一nhất 段đoạn 貪tham 痴si 。 千thiên 佛Phật 難nạn/nan 救cứu 耳nhĩ 。 惟duy 自tự 肯khẳng 承thừa 當đương 。 能năng 信tín 本bổn 分phần/phân 事sự 。 純thuần 以dĩ 金kim 剛cang 智trí 。 破phá 我ngã 破phá 法pháp 。 則tắc 煩phiền 惱não 一nhất 除trừ 。 併tinh 忘vong 鑽toàn 火hỏa 。 將tương 淨tịnh 法pháp 執chấp 者giả 。 亦diệc 與dữ 之chi 空không 矣hĩ 。
大đại 圓viên 無vô 垢cấu 同đồng 時thời 發phát 。 普phổ 照chiếu 十thập 方phương 塵trần 剎sát 中trung 。
捨xả 藏tạng 空không 異dị 熟thục 。 則tắc 五ngũ 識thức 與dữ 八bát 識thức 。 剎sát 那na 成thành 清thanh 淨tịnh 覺giác 。 更cánh 不bất 待đãi 第đệ 二nhị 時thời 矣hĩ 。 良lương 以dĩ 現hiện 識thức 轉chuyển 識thức 藏tạng 識thức 。 即tức 一nhất 而nhi 三tam 。 即tức 三tam 而nhi 一nhất 故cố 。 為vi 如như 意ý 珠châu 。 即tức 念niệm 宛uyển 然nhiên 。 似tự 神thần 通thông 藏tạng 。 絕tuyệt 無vô 隔cách 礙ngại 。 所sở 以dĩ 有hữu 時thời 以dĩ 現hiện 而nhi 引dẫn 起khởi 藏tạng 。 有hữu 時thời 以dĩ 藏tạng 引dẫn 起khởi 轉chuyển 。 有hữu 時thời 以dĩ 轉chuyển 引dẫn 起khởi 現hiện 與dữ 藏tạng 者giả 。 是thị 識thức 識thức 各các 有hữu 種chủng 子tử 。 而nhi 能năng 俱câu 現hiện 。 是thị 識thức 識thức 各các 共cộng 一nhất 種chủng 子tử 。 而nhi 能năng 互hỗ 現hiện 也dã 。 余dư 故cố 謂vị 體thể 同đồng 用dụng 別biệt 。 即tức 此thử 義nghĩa 也dã 。 然nhiên 根căn 即tức 屬thuộc 相tương/tướng 分phần/phân 。 識thức 即tức 屬thuộc 見kiến 分phần/phân 。 由do 見kiến 分phần/phân 而nhi 相tương 生sanh 。 由do 相tương/tướng 分phần/phân 而nhi 見kiến 生sanh 。 見kiến 相tương/tướng 無vô 根căn 。 同đồng 于vu 妄vọng 想tưởng 。 妄vọng 想tưởng 本bổn 空không 。 原nguyên 是thị 淨tịnh 覺giác 。 所sở 以dĩ 明minh 不bất 離ly 暗ám 。 識thức 不bất 離ly 性tánh 。 亘tuyên 古cổ 亘tuyên 今kim 。 人nhân 人nhân 具cụ 足túc 無vô 垢cấu 鏡kính 也dã 。 唯duy 識thức 頌tụng 云vân 。 現hiện 前tiền 立lập 少thiểu 物vật 。 謂vị 是thị 唯duy 識thức 性tánh 。 以dĩ 有hữu 所sở 得đắc 故cố 。 非phi 實thật 住trụ 唯duy 識thức 。 不bất 透thấu 頂đảnh 說thuyết 破phá 乎hồ 。 唯duy 識thức 不bất 明minh 。 反phản 認nhận 是thị 相tương/tướng 宗tông 為vi 自tự 性tánh 設thiết 障chướng 。 豈khởi 不bất 可khả 深thâm 悲bi 耶da 。
據cứ 識thức 論luận 。 眼nhãn 前tiền 立lập 不bất 得đắc 一nhất 物vật 。 則tắc 以dĩ 多đa 知tri 漢hán 說thuyết 心tâm 說thuyết 性tánh 。 何hà ○# 含hàm 血huyết 噴phún 人nhân 也dã 。 當đương 知tri 識thức 識thức 皆giai 有hữu 悟ngộ 門môn 。 密mật 以dĩ 金kim 針châm 。 引dẫn 我ngã 合hợp 筍duẩn 。 如như 所sở 謂vị 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 。 併tinh 善thiện 十thập 一nhất 。 煩phiền 惱não 二nhị 十thập 六lục 者giả 。 放phóng 眼nhãn 看khán 來lai 。 畢tất 竟cánh 是thị 個cá 什thập 麼ma 。 不bất 得đắc 以dĩ 法pháp 塵trần 影ảnh 子tử 。 便tiện 認nhận 作tác 自tự 己kỷ 茶trà 飯phạn 也dã 。 如như 以dĩ 為vi 胸hung 中trung 似tự 有hữu 一nhất 物vật 相tương 似tự 。 畢tất 竟cánh 捨xả 不bất 得đắc 。 亦diệc 須tu 放phóng 開khai 眼nhãn 。 看khán 他tha 體thể 段đoạn 。 畢tất 竟cánh 存tồn 躲# 在tại 甚thậm 處xứ 。 一nhất 一nhất 看khán 破phá 。 真chân 不bất 值trị 我ngã 一nhất 笑tiếu 矣hĩ 。 故cố 余dư 謂vị 。 百bách 億ức 塵trần 勞lao 及cập 微vi 細tế 命mạng 根căn 。 何hà 殊thù 網võng 中trung 吹xuy 氣khí 。 匣hạp 裏lý 藏tạng 聲thanh 。 乃nãi 愚ngu 者giả 執chấp 等đẳng 妙diệu 二nhị 覺giác 。 以dĩ 修tu 汰# 死tử 法pháp 。 束thúc 制chế 行hành 人nhân 。 縱túng/tung 令linh 有hữu 悟ngộ 。 不bất 縛phược 手thủ 縛phược 脚cước 耶da 。 雖tuy 空không 心tâm 不bất 空không 境cảnh 。 破phá 執chấp 不bất 破phá 法pháp 。 終chung 為vi 醍đề 醐hồ 毒độc 藥dược 。 只chỉ 是thị 秉bỉnh 金kim 剛cang 劍kiếm 打đả 頭đầu 。 在tại 千thiên 佛Phật 頂đảnh 上thượng 。 截tiệt 取thủ 其kỳ 頭đầu 。 是thị 與dữ 慶khánh 喜hỷ 尊tôn 。 出xuất 冤oan 氣khí 矣hĩ 。 不bất 然nhiên 多đa 打đả 葛cát 藤đằng 。 定định 為vi 奘tráng 大đại 師sư 所sở 唾thóa 棄khí 耳nhĩ 。
八bát 識thức 規quy 矩củ 頌tụng 註chú (# 終chung )#