八Bát 識Thức 規Quy 矩Củ 淺Thiển 說Thuyết
清Thanh 行Hành 舟Chu 說Thuyết
性tánh 一nhất 而nhi 已dĩ 。 又hựu 言ngôn 相tương/tướng 何hà 也dã 。 性tánh 內nội 也dã 。 相tương/tướng 外ngoại 也dã 。 相tương/tướng 不bất 言ngôn 外ngoại 之chi 境cảnh 。 而nhi 言ngôn 內nội 之chi 識thức 。 則tắc 相tương/tướng 亦diệc 內nội 也dã 。 外ngoại 境cảnh 觸xúc 之chi 而nhi 不bất 動động 。 豁hoát 達đạt 為vi 空không 者giả 。 猶do 易dị 託thác 之chi 。 而nhi 內nội 識thức 之chi 所sở 留lưu 。 細tế 微vi 流lưu 注chú 。 發phát 不bất 及cập 知tri 。 雖tuy 深thâm 造tạo 之chi 後hậu 。 常thường 致trí 嘆thán 於ư 習tập 氣khí 之chi 難nạn/nan 除trừ 。 命mạng 根căn 之chi 未vị 斷đoạn 。 斯tư 言ngôn 性tánh 之chi 家gia 。 不bất 可khả 不bất 加gia 察sát 也dã 。 然nhiên 而nhi 耑# 言ngôn 相tương/tướng 者giả 。 往vãng 往vãng 逐trục 流lưu 末mạt 而nhi 騖# 焉yên 。 力lực 徒đồ 困khốn 於ư 筭# 沙sa 計kế 。 或hoặc 窮cùng 於ư 鑽toàn 紙chỉ 。 曷hạt 思tư 古cổ 人nhân 著trước 唯duy 識thức 之chi 論luận 。 謂vị 是thị 諸chư 相tướng 者giả 。 宜nghi 有hữu 乎hồ 。 宜nghi 無vô 乎hồ 。 凡phàm 所sở 有hữu 相tướng 。 皆giai 是thị 虗hư 妄vọng 。 則tắc 欲dục 期kỳ 無vô 相tướng 。 於ư 相tương 求cầu 之chi 乎hồ 。 抑ức 於ư 性tánh 求cầu 之chi 乎hồ 。 求cầu 之chi 於ư 相tương/tướng 。 緣duyên 八bát 識thức 而nhi 有hữu 百bách 法pháp 。 求cầu 之chi 於ư 性tánh 。 轉chuyển 八bát 識thức 而nhi 為vi 四Tứ 智Trí 。 世thế 之chi 逐trục 相tương/tướng 者giả 多đa 失thất 之chi 。 而nhi 見kiến 性tánh 者giả 。 又hựu 未vị 嘗thường 過quá 。 相tương/tướng 而nhi 問vấn 焉yên 而nhi 為vi 之chi 。 通thông 則tắc 分phần/phân 幟xí 而nhi 爭tranh 之chi 。 終chung 不bất 可khả 止chỉ 。 斯tư 重trọng/trùng 嘆thán 矣hĩ 。 虗hư 舟chu 禪thiền 師sư 。 宗tông 嗣tự 福phước 嚴nghiêm 。 而nhi 仍nhưng 研nghiên 精tinh 教giáo 典điển 。 取thủ 唐đường 奘tráng 師sư 八bát 識thức 規quy 矩củ 頌tụng 。 特đặc 為vi 之chi 註chú 。 註chú 所sở 言ngôn 相tương/tướng 。 非phi 能năng 與dữ 人nhân 殊thù 。 而nhi 引dẫn 而nhi 發phát 之chi 。 終chung 歸quy 於ư 性tánh 。 使sử 覽lãm 者giả 知tri 悟ngộ 。 施thí 子tử 易dị 修tu 。 徐từ 子tử 敬kính 可khả 讀đọc 。 而nhi 美mỹ 之chi 梓# 之chi 以dĩ 傳truyền 。 噫# 其kỳ 有hữu 裨bì 也dã 夫phu 。
康khang 熙hi 十thập 一nhất 年niên 端đoan 陽dương 後hậu 十thập 日nhật 。 矩củ 李# 。 王vương 庭đình 。 題đề 。
No.896-B# 八bát 識thức 頌tụng 註chú 自tự 敘tự
昔tích 慶khánh 喜hỷ 婆bà 心tâm 。 欲dục 人nhân 明minh 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 萬vạn 法pháp 唯duy 識thức 。 遂toại 造tạo 瑜du 伽già 師sư 地địa 論luận 。 以dĩ 發phát 明minh 相tướng 宗tông 法Pháp 門môn 。 文văn 廣quảng 義nghĩa 幽u 。 後hậu 天thiên 親thân 虞ngu 末mạt 學học 難nạn/nan 窺khuy 要yếu 領lãnh 。 遂toại 彚# 瑜du 伽già 之chi 文văn 。 述thuật 三tam 十thập 頌tụng 。 目mục 曰viết 唯duy 識thức 三tam 十thập 論luận 。 論luận 成thành 而nhi 後hậu 。 護hộ 法Pháp 諸chư 師sư 各các 出xuất 所sở 見kiến 。 以dĩ 解giải 釋thích 此thử 論luận 。 當đương 時thời 累lũy/lụy/luy 帙# 積tích 軸trục 。 不bất 勝thắng 其kỳ 煩phiền 。 玄huyền 奘tráng 法Pháp 師sư 同đồng 諸chư 師sư 。 約ước 其kỳ 詞từ 理lý 精tinh 粹túy 者giả 。 束thúc 為vi 十thập 卷quyển 。 曰viết 成thành 唯duy 識thức 。 後hậu 窺khuy 基cơ 法Pháp 師sư 。 又hựu 見kiến 成thành 唯duy 識thức 十thập 卷quyển 。 學học 者giả 難nan 得đắc 其kỳ 宗tông 旨chỉ 。 乃nãi 請thỉnh 奘tráng 師sư 。 集tập 此thử 要yếu 義nghĩa 。 將tương 八bát 識thức 分phân 為vi 四tứ 韻vận 。 每mỗi 一nhất 韻vận 頌tụng 以dĩ 十thập 二nhị 句cú 。 將tương 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 。 各các 派phái 本bổn 識thức 會hội 下hạ 。 條điều 理lý 不bất 紊# 。 因nhân 稱xưng 規quy 矩củ 。 然nhiên 論luận 雖tuy 十thập 卷quyển 。 義nghĩa 盡tận 于vu 此thử 四tứ 十thập 八bát 句cú 。 明minh 此thử 數số 句cú 。 而nhi 奘tráng 師sư 之chi 提đề 綱cương 由do 我ngã 舉cử 手thủ 。 天thiên 親thân 彌Di 勒Lặc 不bất 一nhất 網võng 收thu 盡tận 耶da 。 但đãn 明minh 此thử 數số 句cú 者giả 。 諸chư 家gia 即tức 各các 有hữu 。 悟ngộ 處xứ 不bất 無vô 。 自tự 是thị 門môn 庭đình 。 其kỳ 能năng 以dĩ 相tương/tướng 歸quy 性tánh 。 以dĩ 悟ngộ 轉chuyển 識thức 。 如như 盧lô 行hành 者giả 。 知tri 五ngũ 八bát 六lục 七thất 果quả 因nhân 轉chuyển 。 但đãn 轉chuyển 名danh 言ngôn 無vô 實thật 性tánh 者giả 幾kỷ 人nhân 哉tai 。 余dư 初sơ 讀đọc 魯lỗ 庵am 之chi 補bổ 註chú 。 後hậu 觀quán 憨# 山sơn 之chi 通thông 說thuyết 。 未vị 嘗thường 不bất 服phục 其kỳ 見kiến 高cao 。 第đệ 欲dục 離ly 心tâm 意ý 識thức 參tham 。 絕tuyệt 凡phàm 聖thánh 路lộ 學học 。 則tắc 南nam 行hành 之chi 五ngũ 十thập 三tam 。 安an 得đắc 不bất 輸du 于vu 末mạt 後hậu 彌Di 勒Lặc 之chi 彈đàn 指chỉ 耶da 。 故cố 得đắc 力lực 是thị 省tỉnh 力lực 。 省tỉnh 力lực 是thị 得đắc 力lực 。 解giải 之chi 者giả 不bất 欲dục 其kỳ 深thâm 。 而nhi 欲dục 其kỳ 淺thiển 。 至chí 于vu 由do 淺thiển 而nhi 深thâm 。 是thị 悟ngộ 之chi 者giả 之chi 事sự 。 非phi 解giải 之chi 者giả 之chi 事sự 也dã 。
西tây 湖hồ 留lưu 錫tích 退thoái 居cư 。 虗hư 舟chu 省tỉnh 道Đạo 人Nhân 。 識thức 。
八bát 識thức 規quy 矩củ 淺thiển 說thuyết
余dư 觀quán 唐đường 奘tráng 師sư 。 幼ấu 具cụ 宿túc 根căn 。 為vi 法pháp 涉thiệp 流lưu 沙sa 。 不bất 憚đạn 狼lang 狽# 。 遇ngộ 化hóa 身thân 曼mạn 殊thù 。 授thọ 以dĩ 法pháp 印ấn 。 及cập 其kỳ 歸quy 逝thệ 不bất 可khả 得đắc 也dã 不bất 可khả 得đắc 。 說thuyết 本bổn 色sắc 話thoại 。 瀟tiêu 洒sái 坐tọa 去khứ 。 豈khởi 非phi 生sanh 平bình 一nhất 著trước 。 作tác 一nhất 翻phiên 譯dịch 。 俱câu 以dĩ 大đại 法pháp 示thị 人nhân 乎hồ 。 故cố 細tế 讀đọc 數số 什thập 。 不bất 但đãn 古cổ 朴phác 高cao 雅nhã 。 實thật 能năng 以dĩ 頂đảnh 門môn 眼nhãn 。 八bát 面diện 齊tề 照chiếu 。 故cố 能năng 收thu 萬vạn 法pháp 於ư 八bát 識thức 。 轉chuyển 八bát 識thức 于vu 四Tứ 智Trí 。 使sử 識thức 性tánh 朗lãng 然nhiên 。 如như 洞đỗng 火hỏa 如như 列liệt 眉mi 。 引dẫn 眾chúng 生sanh 八bát 識thức 田điền 中trung 。 證chứng 金kim 剛cang 大đại 定định 。 其kỳ 法pháp 乳nhũ 不bất 甚thậm 深thâm 乎hồ 。 余dư 故cố 以dĩ 淺thiển 說thuyết 說thuyết 之chi 。 不bất 拘câu 拘câu 以dĩ 訓huấn 字tự 循tuần 行hành 。 同đồng 於ư 諸chư 家gia 鋪phô 敘tự 。 惟duy 令linh 人nhân 於ư 筆bút 舌thiệt 外ngoại 。 可khả 悟ngộ 其kỳ 旨chỉ 趣thú 。 是thị 以dĩ 識thức 悟ngộ 識thức 者giả 之chi 又hựu 一nhất 方phương 便tiện 也dã 。 若nhược 存tồn 我ngã 覺giác 我ngã 。 則tắc 字tự 字tự 瘡sang 尤vưu 。 反phản 為vi 性tánh 相tướng 。 立lập 町# 畦huề 矣hĩ 。 非phi 奘tráng 師sư 意ý 。 亦diệc 非phi 予# 意ý 矣hĩ 。 識thức 以dĩ 八bát 識thức 。 余dư 謂vị 總tổng 即tức 一nhất 識thức 也dã 。 但đãn 識thức 之chi 體thể 則tắc 一nhất 。 識thức 之chi 用dụng 則tắc 別biệt 。 如như 天thiên 之chi 月nguyệt 祇kỳ 一nhất 。 而nhi 映ánh 之chi 水thủy 不bất 同đồng 則tắc 異dị 矣hĩ 。 故cố 今kim 之chi 悟ngộ 識thức 者giả 。 欲dục 其kỳ 即tức 用dụng 而nhi 悟ngộ 體thể 。 則tắc 元nguyên 是thị 一nhất 精tinh 明minh 。 分phân 成thành 六lục 和hòa 合hợp 。 更cánh 無vô 別biệt 物vật 也dã 。 用dụng 何hà 以dĩ 異dị 。 且thả 如như 眼nhãn 識thức 與dữ 身thân 識thức 。 畢tất 竟cánh 不bất 同đồng 。 則tắc 五ngũ 識thức 截tiệt 然nhiên 自tự 分phần/phân 。 至chí 於ư 具cụ 足túc 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 。 而nhi 明minh 了liễu 分phân 別biệt 者giả 。 定định 屬thuộc 六lục 識thức 。 然nhiên 不bất 能năng 執chấp 持trì 也dã 。 至chí 於ư 堅kiên 執chấp 不bất 移di 者giả 定định 屬thuộc 七thất 識thức 。 然nhiên 不bất 能năng 持trì 種chủng 也dã 。 至chí 于vu 含hàm 藏tạng 多đa 劫kiếp 者giả 。 定định 屬thuộc 八bát 識thức 。 此thử 識thức 性tánh 之chi 自tự 分phần/phân 不bất 容dung 混hỗn 者giả 也dã 。 體thể 何hà 以dĩ 同đồng 。 且thả 如như 眼nhãn 識thức 之chi 分phần 別biệt 者giả 雖tuy 屬thuộc 眼nhãn 。 而nhi 了liễu 然nhiên 分phân 別biệt 者giả 。 已dĩ 通thông 于vu 第đệ 六lục 分phần 別biệt 之chi 意ý 識thức 。 其kỳ 分phân 別biệt 而nhi 確xác 據cứ 也dã 。 已dĩ 通thông 第đệ 七thất 識thức 之chi 執chấp 持trì 。 其kỳ 分phân 別biệt 而nhi 不bất 忘vong 也dã 。 已dĩ 通thông 第đệ 八bát 識thức 之chi 含hàm 藏tạng 。 此thử 識thức 性tánh 之chi 自tự 合hợp 不bất 容dung 隔cách 者giả 也dã 。 學học 人nhân 但đãn 認nhận 用dụng 。 則tắc 名danh 相tướng 多đa 端đoan 。 苟cẩu 悟ngộ 體thể 則tắc 。 圓viên 覺giác 自tự 性tánh 。 自tự 性tánh 非phi 有hữu 。 所sở 以dĩ 奘tráng 師sư 。 於ư 每mỗi 一nhất 識thức 處xứ 。 必tất 先tiên 敘tự 其kỳ 心tâm 所sở 之chi 顛điên 倒đảo 。 而nhi 隨tùy 即tức 著trước 其kỳ 悟ngộ 后hậu 之chi 無vô 漏lậu 。 迷mê 則tắc 無vô 此thử 悟ngộ 。 悟ngộ 則tắc 無vô 此thử 迷mê 。 而nhi 識thức 識thức 為vi 我ngã 妙diệu 用dụng 矣hĩ 。
有hữu 以dĩ 八bát 識thức 無vô 為vi 體thể 。 單đơn 以dĩ 第đệ 六lục 意ý 識thức 為vi 心tâm 王vương 。 譬thí 如như 此thử 為vi 磨ma 盤bàn 心tâm 。 前tiền 五ngũ 後hậu 二nhị 為vi 心tâm 王vương 之chi 輔phụ 也dã 。 蓋cái 以dĩ 前tiền 五ngũ 識thức 。 應ưng 根căn 照chiếu 境cảnh 。 同đồng 一nhất 現hiện 量lượng 。 亦diệc 無vô 善thiện 惡ác 。 至chí 於ư 七thất 識thức 。 楞lăng 伽già 云vân 。 七thất 識thức 不bất 流lưu 轉chuyển 。 非phi 生sanh 死tử 因nhân 。 若nhược 夫phu 八bát 識thức 。 其kỳ 體thể 空không 寂tịch 。 無vô 善thiện 無vô 惡ác 。 亦diệc 總tổng 屬thuộc 無vô 記ký 性tánh 。 其kỳ 惟duy 六lục 識thức 。 通thông 前tiền 五ngũ 識thức 。 引dẫn 後hậu 二nhị 識thức 。 正chánh 為vi 八bát 識thức 之chi 見kiến 分phần/phân 。 故cố 一nhất 迷mê 而nhi 現hiện 三tam 量lượng 。 則tắc 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 。 橫hoạnh/hoành 恣tứ 胸hung 中trung 。 一nhất 悟ngộ 而nhi 空không 三tam 性tánh 。 則tắc 有hữu 漏lậu 因nhân 果quả 。 當đương 時thời 寂tịch 靜tĩnh 。 所sở 以dĩ 道đạo 六lục 七thất 因nhân 中trung 轉chuyển 。 五ngũ 八bát 果quả 上thượng 圓viên 。 旨chỉ 哉tai 言ngôn 乎hồ 。 但đãn 因nhân 以dĩ 該cai 果quả 。 則tắc 就tựu 第đệ 六lục 識thức 。 一nhất 悟ngộ 深thâm 入nhập 。 便tiện 躋tễ 覺giác 地địa 。 然nhiên 昔tích 人nhân 圓viên 明minh 了liễu 知tri 。 不bất 假giả 竟cánh 根căn 。 又hựu 豈khởi 必tất 滯trệ 此thử 六lục 識thức 。 作tác 觀quán 門môn 乎hồ 。 所sở 以dĩ 信tín 六lục 不bất 信tín 八bát 。 墮đọa 在tại 二Nhị 乘Thừa 之chi 偏thiên 執chấp 也dã 。
有hữu 以dĩ 第đệ 八bát 識thức 為vi 生sanh 死tử 主chủ 。 蓋cái 以dĩ 識thức 性tánh 無vô 根căn 。 根căn 生sanh 則tắc 枝chi 葉diệp 俱câu 蕃phồn 。 餘dư 識thức 盡tận 屬thuộc 。 當đương 處xứ 出xuất 生sanh 。 當đương 處xứ 隨tùy 滅diệt 。 非phi 能năng 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 也dã 。 故cố 諸chư 識thức 皆giai 粗thô 。 而nhi 有hữu 微vi 細tế 。 流lưu 注chú 者giả 是thị 八bát 識thức 。 諸chư 識thức 皆giai 後hậu 。 而nhi 有hữu 最tối 初sơ 妄vọng 見kiến 者giả 是thị 八bát 識thức 。 要yếu 知tri 八bát 識thức 。 直trực 是thị 無vô 量lượng 劫kiếp 前tiền 。 最tối 初sơ 一nhất 念niệm 不bất 覺giác 。 於ư 是thị 攬lãm 識thức 以dĩ 成thành 根căn 。 攬lãm 根căn 以dĩ 納nạp 塵trần 。 遂toại 被bị 根căn 身thân 器khí 界giới 。 滋tư 長trưởng 無vô 明minh 。 無vô 論luận 迷mê 此thử 識thức 而nhi 為vi 下hạ 凡phàm 者giả 。 妄vọng 執chấp 五ngũ 蘊uẩn 假giả 我ngã 。 即tức 聦# 明minh 外ngoại 道đạo 亦diệc 迷mê 此thử 識thức 。 而nhi 卜bốc 度độ 執chấp 神thần 我ngã 。 以dĩ 取thủ 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 之chi 苦khổ 。 且thả 進tiến 之chi 二Nhị 乘Thừa 。 未vị 破phá 藏tạng 識thức 。 再tái 進tiến 之chi 七thất 地địa 以dĩ 前tiền 之chi 菩Bồ 薩Tát 。 猶do 未vị 離ly 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 。 以dĩ 取thủ 變biến 易dị 生sanh 死tử 之chi 微vi 苦khổ 。 是thị 皆giai 於ư 八bát 識thức 之chi 最tối 微vi 細tế 者giả 。 不bất 能năng 大đại 悟ngộ 一nhất 番phiên 也dã 。 故cố 悟ngộ 門môn 中trung 。 直trực 要yếu 悟ngộ 至chí 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 。 則tắc 前tiền 後hậu 際tế 斷đoạn 。 不bất 墮đọa 來lai 先tiên 去khứ 後hậu 出xuất 房phòng 入nhập 房phòng 矣hĩ 。
八bát 識thức 各các 無vô 實thật 性tánh 。 皆giai 互hỗ 為vi 因nhân 緣duyên 。 由do 眾chúng 生sanh 之chi 妄vọng 見kiến 而nhi 成thành 。 故cố 前tiền 五ngũ 通thông 于vu 後hậu 之chi 七thất 八bát 。 七thất 八bát 又hựu 通thông 于vu 前tiền 五ngũ 。 如như 常thường 山sơn 之chi 蛇xà 首thủ 尾vĩ 互hỗ 應ưng 。 盤bàn 中trung 之chi 珠châu 左tả 右hữu 俱câu 轉chuyển 。 如như 無vô 前tiền 五ngũ 識thức 。 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 見kiến 。 倩thiến 誰thùy 明minh 了liễu 。 如như 無vô 意ý 根căn 明minh 了liễu 。 倩thiến 誰thùy 執chấp 持trì 。 如như 無vô 執chấp 持trì 。 倩thiến 誰thùy 含hàm 藏tạng 。 是thị 前tiền 通thông 于vu 後hậu 也dã 。 由do 有hữu 含hàm 藏tạng 者giả 。 最tối 初sơ 以dĩ 不bất 淨tịnh 作tác 種chủng 子tử 。 則tắc 七thất 六lục 五ngũ 之chi 動động 念niệm 發phát 識thức 。 定định 歸quy 生sanh 滅diệt 邊biên 際tế 。 故cố 不bất 出xuất 三tam 境cảnh 。 三tam 量lượng 三tam 性tánh 。 業nghiệp 識thức 無vô 邊biên 。 是thị 後hậu 通thông 于vu 前tiền 也dã 。 要yếu 之chi 人nhân 惟duy 一nhất 悟ngộ 。 則tắc 前tiền 後hậu 識thức 性tánh 。 寸thốn 寸thốn 皆giai 金kim 。 反phản 成thành 相tương 生sanh 之chi 妙diệu 矣hĩ 。
境cảnh 有hữu 三tam 境cảnh 。 量lượng 有hữu 三tam 量lượng 。 性tánh 有hữu 三tam 性tánh 。 三tam 境cảnh 者giả 。 性tánh 境cảnh 。 帶đái 質chất 境cảnh 。 獨độc 影ảnh 境cảnh 。 三tam 量lượng 者giả 。 現hiện 量lượng 。 比tỉ 量lượng 。 非phi 量lượng 。 三tam 性tánh 者giả 。 善thiện 性tánh 。 惡ác 性tánh 。 無vô 記ký 性tánh 。 現hiện 量lượng 必tất 定định 著trước 性tánh 境cảnh 。 比tỉ 量lượng 必tất 定định 著trước 帶đái 質chất 境cảnh 。 非phi 量lượng 必tất 定định 著trước 獨độc 影ảnh 境cảnh 。 境cảnh 以dĩ 性tánh 者giả 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 所sở 現hiện 之chi 境cảnh 也dã 。 質chất 以dĩ 帶đái 者giả 。 幻huyễn 身thân 假giả 合hợp 妄vọng 加gia 之chi 境cảnh 也dã 。 影ảnh 以dĩ 獨độc 者giả 。 如như 鏡kính 華hoa 水thủy 月nguyệt 之chi 境cảnh 也dã 。 言ngôn 三tam 境cảnh 。 而nhi 一nhất 切thiết 凡phàm 聖thánh 虗hư 實thật 之chi 境cảnh 盡tận 。 言ngôn 三tam 量lượng 。 而nhi 一nhất 切thiết 見kiến 思tư 塵trần 沙sa 之chi 惑hoặc 盡tận 。 言ngôn 三tam 性tánh 。 而nhi 一nhất 切thiết 因nhân 果quả 。 苦khổ 樂lạc 之chi 受thọ 盡tận 。 境cảnh 量lượng 性tánh 。 通thông 于vu 根căn 塵trần 識thức 。 所sở 以dĩ 通thông 九cửu 地địa 七thất 趣thú 一nhất 切thiết 時thời 也dã 。 良lương 以dĩ 最tối 初sơ 迷mê 本bổn 有hữu 智trí 光quang 。 則tắc 以dĩ 一nhất 念niệm 妄vọng 見kiến 者giả 潛tiềm 結kết 。 而nhi 為vi 持trì 煖noãn 識thức 之chi 種chủng 子tử 。 于vu 是thị 識thức 依y 于vu 息tức 。 息tức 相tương/tướng 吹xuy 而nhi 。 動động 者giả 為vi 風phong 。 息tức 相tương/tướng 吹xuy 而nhi 潤nhuận 者giả 為vi 水thủy 。 息tức 相tương/tướng 吹xuy 而nhi 噓hư 者giả 為vi 火hỏa 。 息tức 相tương/tướng 吹xuy 而nhi 凝ngưng 者giả 為vi 地địa 。 故cố 肉nhục 為vi 身thân 。 氣khí 為vi 命mạng 。 摶đoàn 取thủ 四tứ 大đại 。 以dĩ 成thành 內nội 身thân 。 蓋cái 假giả 借tá 四tứ 大đại 以dĩ 為vi 身thân 。 實thật 無vô 明minh 凝ngưng 固cố 所sở 致trí 之chi 身thân 也dã 。 所sở 以dĩ 說thuyết 色sắc 雜tạp 妄vọng 想tưởng 。 想tưởng 相tướng 為vi 身thân 。 至chí 于vu 命mạng 根căn 熟thục 。 則tắc 透thấu 脫thoát 難nạn/nan 。 以dĩ 命mạng 成thành 識thức 。 以dĩ 識thức 成thành 命mạng 。 似tự 麵miến 入nhập 油du 油du 入nhập 麵miến 。 展triển 轉chuyển 被bị 無vô 間gian 識thức 籠lung 定định 。 彼bỉ 識thức 未vị 去khứ 此thử 識thức 即tức 生sanh 。 縱túng/tung 暫tạm 時thời 清thanh 淨tịnh 。 卻khước 又hựu 如như 急cấp 流lưu 水thủy 。 流lưu 急cấp 不bất 見kiến 。 非phi 真chân 不bất 起khởi 也dã 。 識thức 既ký 執chấp 以dĩ 為vi 我ngã 。 自tự 然nhiên 入nhập 門môn 容dung 易dị 出xuất 門môn 難nạn/nan 。 若nhược 非phi 老lão 病bệnh 死tử 。 至chí 業nghiệp 報báo 盡tận 。 豈khởi 能năng 脫thoát 去khứ 也dã 。 縱túng/tung 一nhất 時thời 脫thoát 去khứ 識thức 性tánh 之chi 顛điên 倒đảo 。 仍nhưng 在tại 為vi 中trung 陰ấm 身thân 。 而nhi 怖bố 畏úy 之chi 苦khổ 楚sở 倍bội 甚thậm 。 為vi 異dị 類loại 身thân 。 而nhi 無vô 知tri 之chi 封phong 固cố 愈dũ 重trọng/trùng 。 即tức 為vi 斷đoạn 見kiến 之chi 外ngoại 道đạo 。 劫kiếp 盡tận 而nhi 識thức 還hoàn 生sanh 。 雖tuy 為vi 無vô 想tưởng 之chi 天thiên 人nhân 。 報báo 盡tận 而nhi 識thức 復phục 萌manh 。 蓋cái 以dĩ 識thức 性tánh 有hữu 三tam 量lượng 三tam 性tánh 。 則tắc 自tự 生sanh 出xuất 五ngũ 徧biến 行hành 。 五ngũ 別biệt 境cảnh 。 六lục 煩phiền 惱não 。 四tứ 不bất 定định 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 識thức 性tánh 之chi 迷mê 亂loạn 。 出xuất 得đắc 識thức 之chi 粗thô 業nghiệp 。 出xuất 不bất 得đắc 識thức 之chi 細tế 業nghiệp 也dã 。 故cố 欲dục 明minh 唯duy 識thức 性tánh 。 必tất 須tu 大đại 悟ngộ 一nhất 番phiên 。 方phương 欺khi 君quân 不bất 得đắc 。 不bất 然nhiên 。 不bất 著trước 性tánh 境cảnh 。 定định 著trước 帶đái 質chất 境cảnh 。 不bất 著trước 此thử 境cảnh 。 定định 著trước 獨độc 影ảnh 境cảnh 。 出xuất 不bất 得đắc 無vô 境cảnh 三tam 量lượng 三tam 性tánh 。 亦diệc 然nhiên 出xuất 不bất 得đắc 無vô 量lượng 無vô 性tánh 也dã 。 況huống 境cảnh 量lượng 性tánh 。 元nguyên 是thị 打đả 做tố 一nhất 圍vi 。 尤vưu 令linh 人nhân 超siêu 脫thoát 不bất 得đắc 也dã 。 且thả 如như 眼nhãn 見kiến 青thanh 黃hoàng 之chi 色sắc 境cảnh 。 此thử 見kiến 不bất 假giả 安an 排bài 。 非phi 現hiện 量lượng 乎hồ 。 而nhi 轉chuyển 一nhất 念niệm 。 確xác 認nhận 青thanh 是thị 青thanh 黃hoàng 是thị 黃hoàng 。 非phi 比tỉ 量lượng 乎hồ 。 再tái 轉chuyển 一nhất 念niệm 。 反phản 疑nghi 青thanh 未vị 必tất 青thanh 黃hoàng 未vị 必tất 黃hoàng 。 比tỉ 度độ 不bất 著trước 。 非phi 非phi 量lượng 乎hồ 。 現hiện 量lượng 屬thuộc 無vô 記ký 。 比tỉ 非phi 二nhị 量lượng 。 屬thuộc 善thiện 惡ác 二nhị 性tánh 所sở 攝nhiếp 。 眼nhãn 見kiến 青thanh 黃hoàng 不bất 假giả 安an 排bài 。 是thị 性tánh 境cảnh 。 以dĩ 境cảnh 與dữ 眼nhãn 相tương/tướng 忘vong 也dã 。 轉chuyển 一nhất 念niệm 而nhi 確xác 認nhận 青thanh 黃hoàng 。 是thị 帶đái 質chất 境cảnh 。 以dĩ 境cảnh 與dữ 眼nhãn 相tương/tướng 合hợp 也dã 。 轉chuyển 一nhất 念niệm 而nhi 反phản 疑nghi 未vị 必tất 青thanh 黃hoàng 。 是thị 獨độc 影ảnh 境cảnh 。 以dĩ 境cảnh 與dữ 眼nhãn 不bất 真chân 也dã 。 初sơ 見kiến 青thanh 黃hoàng 。 是thị 無vô 記ký 性tánh 。 迨đãi 緣duyên 青thanh 黃hoàng 。 而nhi 起khởi 貪tham 著trước 。 是thị 善thiện 惡ác 二nhị 性tánh 矣hĩ 。 三tam 性tánh 三tam 量lượng 三tam 境cảnh 。 所sở 以dĩ 既ký 通thông 一nhất 切thiết 法pháp 。 則tắc 知tri 前tiền 五ngũ 識thức 不bất 作tác 解giải 時thời 。 得đắc 境cảnh 自tự 相tương/tướng 。 是thị 為vi 性tánh 境cảnh 。 緣duyên 心tâm 心tâm 所sở 。 乃nãi 帶đái 質chất 境cảnh 。 緣duyên 無vô 體thể 法pháp 。 是thị 獨độc 影ảnh 境cảnh 。 即tức 第đệ 六lục 明minh 了liễu 意ý 識thức 。 與dữ 前tiền 五ngũ 識thức 所sở 緣duyên 五ngũ 塵trần 。 率suất 爾nhĩ 心tâm 中trung 是thị 性tánh 境cảnh 。 若nhược 緣duyên 自tự 身thân 現hiện 行hành 心tâm 心tâm 所sở 時thời 。 是thị 帶đái 質chất 境cảnh 。 若nhược 併tinh 緣duyên 他tha 人nhân 心tâm 心tâm 所sở 時thời 。 是thị 獨độc 影ảnh 境cảnh 。 推thôi 而nhi 言ngôn 之chi 。 不bất 但đãn 境cảnh 具cụ 三tam 境cảnh 。 根căn 亦diệc 具cụ 三tam 境cảnh 。 識thức 亦diệc 具cụ 三tam 境cảnh 。 故cố 性tánh 生sanh 于vu 量lượng 。 量lượng 生sanh 于vu 境cảnh 。 若nhược 悟ngộ 境cảnh 空không 。 則tắc 視thị 三tam 界giới 如như 空không 華hoa 。 見kiến 聞văn 如như 夢mộng 幻huyễn 。 由do 此thử 識thức 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 成thành 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 無vô 奈nại 境cảnh 本bổn 無vô 。 生sanh 因nhân 心tâm 有hữu 。 心tâm 本bổn 無vô 。 生sanh 因nhân 境cảnh 有hữu 。 但đãn 心tâm 生sanh 則tắc 境cảnh 生sanh 。 境cảnh 生sanh 則tắc 心tâm 生sanh 。 心tâm 境cảnh 互hỗ 為vi 相tương 依y 。 互hỗ 為vi 顛điên 倒đảo 。 故cố 外ngoại 四tứ 大đại 世thế 界giới 。 為vi 我ngã 八bát 識thức 之chi 疎sơ 相tương/tướng 分phần/phân 。 內nội 四tứ 大đại 自tự 身thân 。 為vi 我ngã 八bát 識thức 之chi 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 。 同đồng 一nhất 八bát 識thức 所sở 造tạo 。 而nhi 為vi 我ngã 同đồng 業nghiệp 所sở 居cư 之chi 報báo 土thổ/độ 。 唯duy 一nhất 人nhân 發phát 真chân 歸quy 元nguyên 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 方phương 得đắc 消tiêu 殞vẫn 。 方phương 可khả 以dĩ 入nhập 界giới 以dĩ 瓦ngõa 礫lịch 場tràng 為vi 蓮liên 華hoa 舟chu 。 可khả 入nhập 根căn 以dĩ 血huyết 布bố 囊nang 。 為vi 金kim 剛cang 窟quật 。 可khả 入nhập 識thức 以dĩ 胡hồ 思tư 洞đỗng 為vi 香hương 積tích 國quốc 矣hĩ 。
大đại 意ý 迷mê 悟ngộ 同đồng 源nguyên 。 縛phược 脫thoát 無vô 二nhị 。 識thức 性tánh 一nhất 悟ngộ 。 無vô 明minh 實thật 性tánh 即tức 佛Phật 性tánh 也dã 。 故cố 勿vật 云vân 差sai 別biệt 智trí 難nạn/nan 明minh 。 只chỉ 是thị 涅Niết 槃Bàn 心tâm 難nan 曉hiểu 。 如như 前tiền 五ngũ 識thức 一nhất 悟ngộ 。 便tiện 是thị 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 六lục 識thức 一nhất 悟ngộ 。 便tiện 是thị 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 七thất 識thức 一nhất 悟ngộ 。 便tiện 是thị 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 八bát 識thức 一nhất 悟ngộ 。 便tiện 是thị 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 智trí 之chi 差sai 別biệt 易dị 。 祇kỳ 是thị 悟ngộ 難nạn/nan 耳nhĩ 。 蓋cái 不bất 悟ngộ 定định 是thị 業nghiệp 識thức 茫mang 茫mang 。 無vô 本bổn 可khả 據cứ 。 所sở 以dĩ 不bất 是thị 遏át 捺nại 。 捺nại 得đắc 不bất 是thị 覺giác 照chiếu 。 照chiếu 得đắc 不bất 是thị 禪thiền 定định 。 定định 得đắc 不bất 是thị 見kiến 解giải 。 解giải 得đắc 不bất 是thị 修tu 證chứng 。 證chứng 得đắc 悟ngộ 之chi 無vô 人nhân 。 千thiên 難nạn/nan 萬vạn 難nạn/nan 。 唯duy 於ư 奘tráng 師sư 數số 韻vận 。 悟ngộ 其kỳ 言ngôn 外ngoại 旨chỉ 趣thú 。 庶thứ 幾kỷ 近cận 之chi 。
八bát 識thức 規quy 矩củ 淺thiển 說thuyết (# 終chung )#