不受三昧 ( 不bất 受thọ 三tam 昧muội )

Phật Học Đại Từ Điển

NGHĨA TIẾNG HÁN

 (術語)法華經普門品,無盡意菩薩奉佛勅以珍寶之瓔珞供養觀世音菩薩,觀世音菩薩不肯受之。天台解之云若約事而解,則無盡意奉佛命為供養,我未奉命,何可輒受,若就理而解,則是不受三昧廣大之用也。觀音義疏下曰:「不肯受者,事解者,無盡意奉命供養,我未奉命,那忽輒受,亦是事須遜讓。觀解者,不受三昧廣大之用,故無所受。」秘略要鈔九曰:「不受三昧者,畢竟空也,以一心三觀而空無不徧,即空之故不受有,即假之故不受空,即中之故不受二邊,雙照空假之故,亦不受中道。此非但空(藏通二教),非次第空(別教),正是圓空(圓教)也。此謂之不受三昧。

NGHĨA HÁN VIỆT

  ( 術thuật 語ngữ ) 法pháp 華hoa 經kinh 普phổ 門môn 品phẩm 無Vô 盡Tận 意Ý 菩Bồ 薩Tát 。 奉phụng 佛Phật 勅sắc 以dĩ 珍trân 寶bảo 之chi 瓔anh 珞lạc 供cúng 養dường 觀Quán 世Thế 音Âm 菩Bồ 薩Tát 。 觀Quán 世Thế 音Âm 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 肯khẳng 受thọ 之chi 。 天thiên 台thai 解giải 之chi 云vân 若nhược 約ước 事sự 而nhi 解giải , 則tắc 無Vô 盡Tận 意Ý 奉phụng 佛Phật 命mạng 為vi 供cúng 養dường 我ngã 未vị 奉phụng 命mệnh 何hà 可khả 輒triếp 受thọ , 若nhược 就tựu 理lý 而nhi 解giải , 則tắc 是thị 不bất 受thọ 三tam 昧muội 廣quảng 大đại 之chi 用dụng 也dã 。 觀quán 音âm 義nghĩa 疏sớ 下hạ 曰viết 不bất 肯khẳng 受thọ 。 者giả , 事sự 解giải 者giả 無Vô 盡Tận 意Ý 。 奉phụng 命mệnh 供cúng 養dường 我ngã 未vị 奉phụng 命mệnh 那na 忽hốt 輒triếp 受thọ , 亦diệc 是thị 事sự 須tu 遜tốn 讓nhượng 。 觀quán 解giải 者giả , 不bất 受thọ 三tam 昧muội 廣quảng 大đại 之chi 用dụng , 故cố 無vô 所sở 受thọ 。 」 秘bí 略lược 要yếu 鈔sao 九cửu 曰viết : 「 不bất 受thọ 三tam 昧muội 者giả 畢tất 竟cánh 空không 。 也dã , 以dĩ 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 而nhi 空không 無vô 不bất 徧biến , 即tức 空không 之chi 故cố 不bất 受thọ 有hữu , 即tức 假giả 之chi 故cố 不bất 受thọ 空không , 即tức 中trung 之chi 故cố 不bất 受thọ 二nhị 邊biên , 雙song 照chiếu 空không 假giả 之chi 故cố , 亦diệc 不bất 受thọ 中trung 道đạo 。 此thử 非phi 但đãn 空không ( 藏tạng 通thông 二nhị 教giáo ) , 非phi 次thứ 第đệ 空không ( 別biệt 教giáo ) , 正chánh 是thị 圓viên 空không ( 圓viên 教giáo ) 也dã 。 此thử 謂vị 之chi 不bất 受thọ 三tam 昧muội 。