不增不減 ( 不bất 增tăng 不bất 減giảm )

Phật Học Đại Từ Điển

NGHĨA TIẾNG HÁN

 (術語)凡佛教說不增不減,有二門:一就實相之空理而言。一就法之無盡而言。如般若經,即就空理者,如不增不減經,即就無盡者般若心經曰:「諸法空相,不生不滅,不垢不淨,不增不減。」是諸法即真空也,真空無增減也。然如說生佛二界之不增不減,就生界之無盡佛界之無盡而言,二界無增減也。起信論義記上曰:「況眾生界如虛空界,設如一鳥飛於虛空,從西向東,經百千年終不得說東近而西遠,何以故?以虛空無分齊故。」

NGHĨA HÁN VIỆT

  ( 術thuật 語ngữ ) 凡phàm 佛Phật 教giáo 說thuyết 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 有hữu 二nhị 門môn : 一nhất 就tựu 實thật 相tướng 之chi 空không 理lý 而nhi 言ngôn 。 一nhất 就tựu 法pháp 之chi 無vô 盡tận 而nhi 言ngôn 。 如như 般Bát 若Nhã 經kinh , 即tức 就tựu 空không 理lý 者giả , 如như 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 經kinh , 即tức 就tựu 無vô 盡tận 者giả 般Bát 若Nhã 心tâm 經kinh 曰viết 諸chư 法pháp 空không 相tướng 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 」 是thị 諸chư 法pháp 即tức 真chân 空không 也dã , 真chân 空không 無vô 增tăng 減giảm 也dã 。 然nhiên 如như 說thuyết 生sanh 佛Phật 二nhị 界giới 之chi 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 就tựu 生sanh 界giới 之chi 無vô 盡tận 佛Phật 界giới 之chi 無vô 盡tận 而nhi 言ngôn , 二nhị 界giới 無vô 增tăng 減giảm 也dã 。 起khởi 信tín 論luận 義nghĩa 記ký 上thượng 曰viết : 「 況huống 眾chúng 生sanh 界giới 如như 虛hư 空không 界giới 。 設thiết 如như 一nhất 鳥điểu 飛phi 於ư 虛hư 空không 。 從tùng 西tây 向hướng 東đông 經kinh 百bách 千thiên 年niên 。 終chung 不bất 得đắc 說thuyết 東đông 近cận 而nhi 西tây 遠viễn 何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 虛hư 空không 無vô 分phân 齊tề 故cố 。 」 。