般Bát 若Nhã 心Tâm 經Kinh 三Tam 注Chú
唐Đường 慧Tuệ 忠Trung 著Trước 宋Tống 道Đạo 楷 懷Hoài 琛 述Thuật
三tam 註chú 心tâm 經kinh 者giả 伏phục 四tứ 魔ma 之chi 利lợi 劒kiếm 破phá 諸chư 昏hôn 之chi 法Pháp 炬cự 皇hoàng 和hòa 雖tuy 既ký 刊# 焉yên 蓋cái 為vi 兵binh 燹# 奪đoạt 與dữ 泯mẫn 焉yên 久cửu 之chi 師sư 靜tĩnh 欲dục 然nhiên 死tử 灰hôi 而nhi 繼kế 光quang 輝huy 誘dụ 化hóa 諸chư 子tử 以dĩ 壽thọ 梓# 焉yên 一nhất 任nhậm 他tha 具cụ 眼nhãn 底để 咲# 殺sát 瞿Cù 曇Đàm 不bất 潔khiết 三tam 師sư 逐trục 臭xú 餘dư 臭xú 再tái 薰huân 扶phù 桑tang 。
維duy 旹#
寬khoan 政chánh 三tam 年niên 歲tuế 舍xá 辛tân 亥hợi 春xuân 芙phù 蓉dung 遠viễn 孫tôn 師sư 靜tĩnh 焚phần 香hương 稽khể 首thủ 譔# 於ư 湖hồ 東đông 玉ngọc 川xuyên 山sơn 常thường 德đức 禪thiền 寺tự
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 心Tâm 經Kinh 序Tự
唐đường 南nam 陽dương 國quốc 師sư 。 慧tuệ 忠trung 。 著trước 。
夫phu 法pháp 性tánh 無vô 邊biên 。 豈khởi 藉tạ 心tâm 之chi 所sở 度độ 真Chân 如Như 非phi 相tướng 詎cự 假giả 言ngôn 之chi 所sở 詮thuyên 是thị 故cố 眾chúng 生sanh 。 浩hạo 浩hạo 無vô 窮cùng 法pháp 海hải 茫mang 茫mang 何hà 極cực 若nhược 也dã 廣quảng 尋tầm 文văn 義nghĩa 猶do 如như 鏡kính 裏lý 求cầu 形hình 更cánh 及cập 息tức 念niệm 觀quán 空không 又hựu 似tự 日nhật 中trung 逃đào 影ảnh 茲tư 經kinh 喻dụ 如như 大đại 地địa 何hà 物vật 不bất 從tùng 地địa 之chi 所sở 生sanh 諸chư 佛Phật 。 唯duy 指chỉ 一nhất 心tâm 何hà 法pháp 不bất 因nhân 心tâm 之chi 所sở 立lập 但đãn 了liễu 心tâm 地địa 故cố 號hiệu 總tổng 持trì 悟ngộ 法pháp 無vô 生sanh 名danh 為vi 玅# 覺giác 一nhất 念niệm 超siêu 越việt 豈khởi 在tại 繁phồn 論luận 者giả 爾nhĩ 。
三Tam 註Chú 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 心Tâm 經Kinh
唐đường 。 南nam 陽dương 國quốc 師sư 慧tuệ 忠trung 。
本bổn 朝triêu 。 芙phù 蓉dung 禪thiền 師sư 道đạo 楷# 。 慈từ 受thọ 禪thiền 師sư 懷hoài 深thâm 。
摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 心Tâm 經Kinh
忠trung 云vân 將tương 釋thích 經kinh 題đề 都đô 有hữu 五ngũ 句cú 以dĩ 明minh 眾chúng 生sanh 本bổn 心tâm 第đệ 一nhất 摩ma 訶ha 是thị 梵Phạn 語ngữ 此thử 翻phiên 為vi 大đại 為vi 破phá 凡phàm 夫phu 妄vọng 執chấp 塵trần 境cảnh 心tâm 著trước 世thế 間gian 故cố 為vi 隔cách 礙ngại 名danh 之chi 為vi 小tiểu 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 攝nhiếp 諸chư 妄vọng 念niệm 不bất 染nhiễm 世thế 間gian 。 悟ngộ 心tâm 境cảnh 空không 洞đỗng 然nhiên 含hàm 受thọ 十thập 方phương 世thế 界giới 。 故cố 名danh 摩ma 訶ha 也dã 第đệ 二nhị 般Bát 若Nhã 是thị 梵Phạn 語ngữ 此thử 名danh 智trí 慧tuệ 為vi 破phá 凡phàm 夫phu 背bối/bội 心tâm 取thủ 境cảnh 堅kiên 執chấp 我ngã 見kiến 墮đọa 在tại 愚ngu 癡si 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 背bối/bội 境cảnh 觀quán 心tâm 本bổn 來lai 無vô 我ngã 。 故cố 名danh 般Bát 若Nhã 第đệ 三tam 波ba 羅la 是thị 梵Phạn 語ngữ 此thử 云vân 清thanh 淨tịnh 為vi 破phá 凡phàm 夫phu 不bất 悟ngộ 自tự 心tâm 認nhận 六lục 根căn 覺giác 唯duy 覽lãm 六lục 塵trần 隨tùy 塵trần 雜tạp 亂loạn 墮đọa 於ư 不bất 淨tịnh 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 背bối/bội 境cảnh 合hợp 覺giác 覺giác 本bổn 清thanh 淨tịnh 故cố 。 名danh 波ba 羅la 也dã 第đệ 四tứ 蜜mật 多đa 是thị 梵Phạn 語ngữ 亦diệc 名danh 和hòa 多đa 此thử 云vân 諸chư 法pháp 為vi 破phá 凡phàm 夫phu 妄vọng 心tâm 求cầu 法Pháp 執chấp 著trước 名danh 相tướng 差sai 別biệt 不bất 同đồng 。 欲dục 令linh 反phản 照chiếu 自tự 心tâm 本bổn 含hàm 萬vạn 法pháp 和hòa 合hợp 無vô 二nhị 本bổn 來lai 具cụ 足túc 為vi 所sở 欠khiếm 少thiểu 故cố 名danh 蜜mật 多đa 也dã 第đệ 五ngũ 心tâm 經kinh 是thị 梵Phạn 語ngữ 此thử 名danh 大Đại 道Đạo 為vi 破phá 凡phàm 夫phu 不bất 識thức 本bổn 心tâm 。 唯duy 覺giác 多đa 聞văn 分phân 別biệt 名danh 相tướng 心tâm 隨tùy 境cảnh 轉chuyển 輪luân 迴hồi 六lục 道đạo 。 墮đọa 於ư 邪tà 見kiến 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 反phản 照chiếu 心tâm 源nguyên 本bổn 來lai 空không 寂tịch 。 實thật 無vô 少thiểu 法pháp 可khả 得đắc 。 無vô 所sở 分phân 別biệt 。 即tức 皈quy 大Đại 道Đạo 故cố 名danh 為vi 心tâm 經kinh 已dĩ 上thượng 經kinh 題đề 本bổn 意ý 只chỉ 令linh 自tự 悟ngộ 心tâm 源nguyên 廣quảng 大đại 智trí 慧tuệ 。 清thanh 淨tịnh 和hòa 合hợp 。 無vô 二nhị 本bổn 來lai 具cụ 足túc 無vô 所sở 分phân 別biệt 也dã 。
深thâm 云vân 梵Phạn 語ngữ 摩ma 訶ha 此thử 云vân 廣quảng 大đại 梵Phạn 語ngữ 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 此thử 云vân 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 況huống 般Bát 若Nhã 者giả 乃nãi 智trí 空không 之chi 妙diệu 慧Tuệ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 多đa 是thị 出xuất 世thế 之chi 真chân 修tu 包bao 含hàm 萬vạn 像tượng 而nhi 無vô 體thể 眾chúng 生sanh 日nhật 用dụng 而nhi 不bất 知tri 雖tuy 欲dục 真chân 修tu 而nhi 不bất 可khả 得đắc 。 也dã 真chân 修tu 非phi 漸tiệm 修tu 也dã 欲dục 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悟ngộ 真chân 空không 妙diệu 慧tuệ 不bất 從tùng 人nhân 得đắc 。 言ngôn 下hạ 成thành 佛Phật 皆giai 由do 般Bát 若Nhã 而nhi 得đắc 度độ 也dã 大đại 般Bát 若Nhã 經kinh 總tổng 六lục 百bách 卷quyển 文văn 多đa 義nghĩa 廣quảng 撮toát 樞xu 要yếu 於ư 此thử 經Kinh 故cố 曰viết 心tâm 經kinh 。
觀Quán 自Tự 在Tại 菩Bồ 薩Tát 。
忠trung 云vân 此thử 破phá 凡phàm 夫phu 塵trần 劫kiếp 背bối/bội 心tâm 唯duy 觀quán 諸chư 法pháp 被bị 法pháp 所sở 拘câu 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 大đại 意ý 只chỉ 令linh 眾chúng 生sanh 背bối/bội 境cảnh 觀quán 心tâm 悟ngộ 心tâm 無vô 法pháp 可khả 得đắc 。 何hà 以dĩ 故cố 且thả 如như 色sắc 法pháp 因nhân 心tâm 而nhi 起khởi 反phản 觀quán 起khởi 心tâm 無vô 有hữu 處xứ 所sở 。 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 心tâm 尚thượng 自tự 無vô 色sắc 從tùng 何hà 有hữu 猶do 如như 夢mộng 幻huyễn 不bất 念niệm 不bất 著trước 。 方phương 知tri 於ư 色sắc 法pháp 得đắc 自tự 在tại 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 可khả 得đắc 亦diệc 不bất 被bị 一nhất 切thiết 法pháp 所sở 攝nhiếp 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 得đắc 自tự 在tại 如như 是thị 之chi 人nhân 。 悟ngộ 心tâm 無vô 心tâm 了liễu 境cảnh 無vô 境cảnh 心tâm 境cảnh 兩lưỡng 忘vong 無vô 了liễu 可khả 了liễu 坦thản 然nhiên 無vô 礙ngại 故cố 名danh 自tự 在tại 善thiện 之chi 言ngôn 了liễu 薩tát 之chi 言ngôn 見kiến 了liễu 見kiến 諸chư 法pháp 本bổn 來lai 空không 寂tịch 。 故cố 名danh 菩Bồ 薩Tát 也dã 。
楷# 云vân 菩Bồ 薩Tát 之chi 人nhân 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 妙diệu 慧tuệ 照chiếu 了liễu 前tiền 境cảnh 了liễu 無vô 凝ngưng 滯trệ 所sở 以dĩ 觀quán 空không 之chi 時thời 不bất 礙ngại 萬vạn 象tượng 燦# 然nhiên 涉thiệp 有hữu 之chi 時thời 自tự 然nhiên 一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 。 心tâm 境cảnh 融dung 通thông 理lý 智trí 無vô 二nhị 故cố 曰viết 觀quán 自tự 在tại 也dã 凡phàm 夫phu 妙diệu 慧tuệ 不bất 明minh 六lục 塵trần 覩đổ 對đối 翳ế 障chướng 心tâm 光quang 物vật 物vật 頭đầu 頭đầu 皆giai 成thành 障chướng 礙ngại 故cố 名danh 不bất 自tự 在tại 也dã 。
行hành 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 時thời 。
忠trung 云vân 此thử 重trọng/trùng 舉cử 經kinh 題đề 意ý 為vi 破phá 小Tiểu 乘Thừa 心tâm 外ngoại 求cầu 法Pháp 小Tiểu 乘Thừa 之chi 人nhân 。 不bất 悟ngộ 自tự 心tâm 本bổn 來lai 具cụ 足túc 妄vọng 求cầu 言ngôn 教giáo 以dĩ 為vi 智trí 慧tuệ 名danh 為vi 般Bát 若Nhã 息tức 諸chư 妄vọng 念niệm 以dĩ 為vi 清thanh 淨tịnh 故cố 。 名danh 波ba 羅la 所sở 見kiến 本bổn 空không 合hợp 成thành 一nhất 體thể 名danh 之chi 為vi 蜜mật 通thông 達đạt 諸chư 法pháp 。 懷hoài 念niệm 記ký 持trì 名danh 之chi 為vi 多đa 此thử 是thị 背bối/bội 心tâm 求cầu 法Pháp 妄vọng 有hữu 修tu 證chứng 墮đọa 在tại 聲Thanh 聞Văn 。 名danh 淺thiển 般Bát 若Nhã 今kim 更cánh 舉cử 行hành 深thâm 般Bát 若Nhã 以dĩ 明minh 大Đại 乘Thừa 對đối 破phá 前tiền 病bệnh 菩Bồ 薩Tát 了liễu 見kiến 諸chư 法pháp 本bổn 來lai 空không 寂tịch 。 實thật 無vô 生sanh 滅diệt 。 故cố 名danh 深thâm 般Bát 若Nhã 心tâm 本bổn 清thanh 淨tịnh 。 內nội 外ngoại 圓viên 明minh 故cố 名danh 波ba 羅la 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 法pháp 外ngoại 無vô 心tâm 心tâm 法pháp 不bất 二nhị 故cố 名danh 為vi 蜜mật 性tánh 含hàm 萬vạn 法pháp 不bất 假giả 修tu 證chứng 故cố 名danh 為vi 多đa 如như 是thị 悟ngộ 者giả 。 名danh 大Đại 乘Thừa 故cố 名danh 行hành 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 時thời 。 者giả 過quá 現hiện 未vị 來lai 。 心tâm 俱câu 不bất 可khả 得đắc 故cố 名danh 時thời 。
深thâm 云vân 是thị 大Đại 乘Thừa 行hành 深thâm 般Bát 若Nhã 之chi 時thời 非phi 小Tiểu 乘Thừa 淺thiển 般Bát 若Nhã 之chi 時thời 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 本bổn 。 無vô 所sở 行hành 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。 利lợi 生sanh 不bất 勌# 譬thí 如như 幻huyễn 師sư 。 作tác 種chủng 種chủng 幻huyễn 事sự 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 如như 幻huyễn 即tức 覺giác 故cố 云vân 行hành 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 也dã 。
照chiếu 見kiến 五ngũ 蘊uẩn 皆giai 空không 。 度độ 一nhất 切thiết 苦khổ 厄ách 。
忠trung 云vân 五ngũ 蘊uẩn 者giả 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 是thị 也dã 。 違vi 背bội 精tinh 明minh 因nhân 常thường 觀quán 境cảnh 故cố 名danh 為vi 色sắc 貪tham 求cầu 諸chư 法pháp 希hy 望vọng 修tu 證chứng 故cố 名danh 為vi 受thọ 。 攀phàn 緣duyên 諸chư 法pháp 流lưu 出xuất 不bất 息tức 故cố 名danh 為vi 想tưởng 精tinh 持trì 禁cấm 戒giới 行hạnh 頭đầu 陀đà 行hành 故cố 名danh 為vi 行hành 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 隨tùy 法pháp 流lưu 轉chuyển 故cố 名danh 為vi 識thức 。 凡phàm 夫phu 之chi 人nhân 。 被bị 此thử 五ngũ 法pháp 所sở 障chướng 不bất 悟ngộ 本bổn 心tâm 故cố 名danh 曰viết 陰ấm 不bất 出xuất 三tam 界giới 輪luân 迴hồi 不bất 停đình 故cố 名danh 為vi 苦khổ 。 厄ách 菩Bồ 薩Tát 反phản 照chiếu 了liễu 自tự 心tâm 源nguyên 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。 觀quán 前tiền 五ngũ 法pháp 並tịnh 無vô 生sanh 處xứ 本bổn 來lai 空không 寂tịch 。 實thật 無vô 纖tiêm 毫hào 可khả 得đắc 故cố 云vân 照chiếu 見kiến 五ngũ 蘊uẩn 皆giai 空không 。 度độ 一nhất 切thiết 苦khổ 厄ách 。
楷# 云vân 行hành 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 時thời 。 乃nãi 至chí 度độ 一nhất 切thiết 苦khổ 厄ách 。 者giả 菩Bồ 薩Tát 行hành 觀quán 。 照chiếu 般Bát 若Nhã 智trí 慧tuệ 時thời 無vô 身thân 見kiến 然nhiên 後hậu 諸chư 苦khổ 厄ách 無vô 可khả 託thác 即tức 苦khổ 厄ách 自tự 度độ 。
深thâm 云vân 五ngũ 蘊uẩn 者giả 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 也dã 蘊uẩn 者giả 能năng 蘊uẩn 藏tạng 其kỳ 真chân 性tánh 令linh 不bất 顯hiển 現hiện 妙diệu 慧tuệ 已dĩ 明minh 自tự 性tánh 空không 寂tịch 。 不bất 待đãi 蘊uẩn 謝tạ 方phương 空không 只chỉ 於ư 蘊uẩn 上thượng 便tiện 見kiến 空không 也dã 已dĩ 於ư 蘊uẩn 上thượng 見kiến 空không 方phương 會hội 幻huyễn 化hóa 。
舍Xá 利Lợi 子Tử 。
忠trung 云vân 此thử 是thị 身thân 心tâm 二nhị 相tương/tướng 更cánh 有hữu 苦khổ 厄ách 也dã 空không 身thân 即tức 法Pháp 身thân 何hà 二nhị 相tương/tướng 亦diệc 是thị 重trọng/trùng 明minh 五ngũ 陰ấm 之chi 法pháp 舍xá 者giả 是thị 色sắc 利lợi 子tử 是thị 心tâm 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 此thử 是thị 五ngũ 蘊uẩn 又hựu 舍xá 者giả 人nhân 利lợi 子tử 者giả 亦diệc 是thị 法pháp 人nhân 法pháp 二nhị 相tương/tướng 多đa 義nghĩa 不bất 可khả 具cụ 宣tuyên 。 以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。 此thử 都đô 是thị 萬vạn 法pháp 之chi 根căn 本bổn 今kim 欲dục 明minh 萬vạn 法pháp 不bất 離ly 身thân 心tâm 故cố 名danh 舍Xá 利Lợi 子Tử 也dã 。
楷# 云vân 佛Phật 喚hoán 舍Xá 利Lợi 子Tử 如như 金kim 剛cang 經kinh 稱xưng 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
深thâm 云vân 舍xá 利lợi 二nhị 字tự 是thị 母mẫu 名danh 子tử 之chi 一nhất 字tự 是thị 尊tôn 者giả 乃nãi 舍xá 利lợi 女nữ 之chi 子tử 其kỳ 母mẫu 因nhân 懷hoài 因nhân 懷hoài 尊tôn 者giả 自tự 然nhiên 聰thông 辨biện 無vô 敵địch 故cố 立lập 名danh 連liên 母mẫu 之chi 稱xưng 。
色sắc 不bất 異dị 空không 。
忠trung 云vân 凡phàm 夫phu 妄vọng 執chấp 自tự 心tâm 更cánh 於ư 心tâm 外ngoại 見kiến 色sắc 不bất 知tri 色sắc 因nhân 心tâm 有hữu 推thôi 心tâm 本bổn 無vô 色sắc 因nhân 何hà 立lập 故cố 云vân 。 色sắc 不bất 異dị 空không 。
空không 不bất 異dị 色sắc 。
忠trung 云vân 凡phàm 夫phu 背bối/bội 心tâm 取thủ 法pháp 將tương 謂vị 心tâm 外ngoại 有hữu 空không 不bất 知tri 空không 因nhân 心tâm 生sanh 但đãn 悟ngộ 自tự 心tâm 。 無vô 空không 可khả 得đắc 空không 色sắc 不bất 異dị 故cố 云vân 。 空không 不bất 異dị 色sắc 。
深thâm 云vân 色sắc 不bất 異dị 空không 。 空không 不bất 異dị 色sắc 。 者giả 幻huyễn 有hữu 之chi 色sắc 故cố 不bất 異dị 空không 空không 本bổn 隨tùy 緣duyên 故cố 不bất 異dị 色sắc 凡phàm 夫phu 迷mê 此thử 色sắc 空không 之chi 理lý 所sở 以dĩ 見kiến 空không 為vi 斷đoạn 空không 見kiến 色sắc 為vi 實thật 色sắc 今kim 欲dục 明minh 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 與dữ 真chân 空không 之chi 理lý 其kỳ 體thể 本bổn 同đồng 遂toại 先tiên 舉cử 色sắc 之chi 一nhất 法pháp 為vi 首thủ 餘dư 四tứ 蘊uẩn 可khả 以dĩ 例lệ 諸chư 。
色sắc 即tức 是thị 空không 。
忠trung 云vân 心tâm 起khởi 故cố 即tức 色sắc 心tâm 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 即tức 空không 故cố 色sắc 即tức 是thị 空không 。
空không 即tức 是thị 色sắc 。
忠trung 云vân 前tiền 云vân 心tâm 起khởi 故cố 即tức 色sắc 心tâm 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 即tức 空không 猶do 是thị 空không 色sắc 因nhân 心tâm 所sở 生sanh 今kim 即tức 不bất 然nhiên 心tâm 正chánh 有hữu 之chi 時thời 即tức 是thị 空không 心tâm 正chánh 無vô 之chi 時thời 即tức 是thị 有hữu 何hà 以dĩ 故cố 且thả 如như 眾chúng 生sanh 之chi 心tâm 。 正chánh 生sanh 之chi 時thời 實thật 無vô 生sanh 處xứ 即tức 是thị 即tức 色sắc 即tức 空không 心tâm 正chánh 無vô 之chi 時thời 現hiện 能năng 應ứng 用dụng 即tức 是thị 即tức 空không 即tức 色sắc 先tiên 舉cử 身thân 心tâm 一nhất 切thiết 萬vạn 法pháp 。 例lệ 皆giai 如như 是thị 故cố 云vân 空không 即tức 是thị 色sắc 也dã 。
楷# 云vân 色sắc 不bất 異dị 空không 。 乃nãi 至chí 空không 即tức 是thị 色sắc 。 者giả 色sắc 空không 二nhị 字tự 包bao 一nhất 切thiết 法pháp 混hỗn 同đồng 一nhất 體thể 真chân 。 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。
深thâm 云vân 色sắc 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 色sắc 。 者giả 色sắc 已dĩ 當đương 體thể 是thị 空không 空không 亦diệc 當đương 體thể 是thị 色sắc 即tức 色sắc 之chi 空không 所sở 曰viết 真chân 空không 即tức 空không 之chi 色sắc 故cố 曰viết 真chân 色sắc 真chân 色sắc 無vô 形hình 處xứ 處xứ 華hoa 紅hồng 柳liễu 綠lục 真chân 空không 絕tuyệt 跡tích 頭đầu 頭đầu 水thủy 濶# 山sơn 高cao 。
受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 舍Xá 利Lợi 子Tử 是thị 諸chư 法pháp 空không 相tướng 。
忠trung 云vân 非phi 唯duy 五ngũ 蘊uẩn 但đãn 了liễu 心tâm 空không 諸chư 法pháp 自tự 空không 故cố 。 云vân 是thị 諸chư 法pháp 空không 相tướng 也dã 。
楷# 云vân 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 者giả 與dữ 色sắc 空không 不bất 異dị 前tiền 說thuyết 心tâm 經kinh 大đại 意ý 至chí 下hạ 文văn 詳tường 說thuyết 老lão 婆bà 心tâm 如như 此thử 。
深thâm 云vân 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 者giả 不bất 獨độc 色sắc 之chi 一nhất 法pháp 以dĩ 至chí 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 咸hàm 皈quy 真chân 空không 之chi 理lý 舍Xá 利Lợi 子Tử 是thị 諸chư 法pháp 空không 相tướng 。 者giả 再tái 呼hô 舍Xá 利Lợi 子Tử 者giả 欲dục 明minh 不bất 獨độc 五ngũ 蘊uẩn 之chi 法pháp 以dĩ 至chí 生sanh 滅diệt 垢cấu 淨tịnh 咸hàm 皈quy 真chân 空không 之chi 理lý 。
不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。
忠trung 云vân 諸chư 法pháp 是thị 心tâm 心tâm 無vô 體thể 段đoạn 有hữu 何hà 生sanh 滅diệt 垢cấu 淨tịnh 增tăng 減giảm 。
楷# 云vân 舍Xá 利Lợi 子Tử 乃nãi 至chí 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 者giả 此thử 再tái 喚hoán 舍Xá 利Lợi 子Tử 明minh 本bổn 圓viên 自tự 性tánh 同đồng 大đại 虗hư 無vô 所sở 從tùng 來lai 生sanh 。 箇cá 甚thậm 麼ma 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 滅diệt 箇cá 甚thậm 麼ma 淨tịnh 亦diệc 不bất 主chủ 垢cấu 從tùng 何hà 來lai 垢cấu 本bổn 無vô 依y 淨tịnh 從tùng 何hà 立lập 增tăng 著trước 即tức 頭đầu 上thượng 安an 頭đầu 滅diệt 著trước 即tức 斬trảm 頭đầu 覓mịch 活hoạt 所sở 謂vị 萬vạn 法pháp 不bất 修tu 元nguyên 具cụ 足túc 也dã 。
深thâm 云vân 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 者giả 。 諸chư 法pháp 從tùng 緣duyên 生sanh 真chân 空không 不bất 生sanh 諸chư 法pháp 從tùng 緣duyên 滅diệt 真chân 空không 不bất 滅diệt 佛Phật 云vân 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 生sanh 一nhất 切thiết 。 法pháp 不bất 滅diệt 若nhược 能năng 如như 是thị 解giải 。 是thị 名danh 真chân 見kiến 性tánh 也dã 凡phàm 夫phu 迷mê 此thử 空không 寂tịch 之chi 體thể 內nội 為vi 筋cân 骸hài 所sở 桎trất 外ngoại 為vi 山sơn 河hà 所sở 眩huyễn 故cố 見kiến 有hữu 生sanh 滅diệt 也dã 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。 者giả 生sanh 滅diệt 已dĩ 乃nãi 不bất 真chân 垢cấu 淨tịnh 安an 可khả 得đắc 耶da 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 者giả 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 於ư 虗hư 空không 中trung 畫họa 作tác 種chủng 種chủng 色sắc 。 相tương 反phản 作tác 種chủng 種chủng 音âm 聲thanh 。 然nhiên 彼bỉ 虗hư 空không 終chung 無vô 受thọ 入nhập 變biến 動động 之chi 體thể 未vị 畫họa 之chi 時thời 虗hư 空không 體thể 未vị 嘗thường 滅diệt 已dĩ 畫họa 之chi 後hậu 虗hư 空không 之chi 體thể 未vị 曾tằng 增tăng 故cố 名danh 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 也dã 。
是thị 故cố 空không 中trung 無vô 色sắc 。 無vô 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。
忠trung 云vân 法pháp 性tánh 本bổn 空không 故cố 云vân 空không 中trung 求cầu 色sắc 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 云vân 無vô 色sắc 推thôi 心tâm 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 云vân 無vô 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。
楷# 云vân 無vô 五ngũ 蘊uẩn 。
深thâm 云vân 是thị 故cố 空không 中trung 。 者giả 是thị 真chân 空không 之chi 中trung 也dã 到đáo 者giả 裏lý 生sanh 滅diệt 垢cấu 淨tịnh 增tăng 減giảm 之chi 法pháp 纖tiêm 塵trần 盡tận 淨tịnh 無vô 色sắc 無vô 受thọ 。 想tưởng 行hành 識thức 者giả 生sanh 滅diệt 等đẳng 之chi 法pháp 已dĩ 不bất 可khả 得đắc 五ngũ 蘊uẩn 之chi 法pháp 故cố 不bất 可khả 知tri 也dã 。
無vô 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。
忠trung 云vân 此thử 名danh 六lục 根căn 凡phàm 夫phu 確xác 執chấp 妄vọng 繫hệ 為vi 實thật 種chủng 種chủng 惡ác 業nghiệp 。 因nhân 茲tư 而nhi 生sanh 故cố 名danh 為vi 根căn 一nhất 一nhất 根căn 中trung 積tích 業nghiệp 潤nhuận 生sanh 恆Hằng 沙sa 罪tội 障chướng 無vô 有hữu 休hưu 息tức 。 此thử 六lục 知tri 根căn 以dĩ 心tâm 為vi 本bổn 心tâm 若nhược 休hưu 伏phục 根căn 境cảnh 俱câu 空không 自tự 然nhiên 明minh 徹triệt 故cố 云vân 無vô 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 也dã 。
楷# 云vân 無vô 六lục 根căn 。
深thâm 云vân 凡phàm 夫phu 不bất 了liễu 自tự 心tâm 心tâm 外ngoại 求cầu 法Pháp 遂toại 成thành 流lưu 浪lãng 若nhược 能năng 一nhất 根căn 已dĩ 反phản 源nguyên 六lục 用dụng 成thành 休hưu 復phục 然nhiên 後hậu 在tại 眼nhãn 曰viết 見kiến 在tại 耳nhĩ 曰viết 聞văn 在tại 鼻tị 嚊# 香hương 在tại 舌thiệt 知tri 味vị 在tại 身thân 覺giác 觸xúc 在tại 意ý 攀phàn 緣duyên 又hựu 豈khởi 在tại 閉bế 智trí 塞tắc 聰thông 然nhiên 後hậu 為vi 無vô 者giả 哉tai 。
無vô 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。
忠trung 云vân 此thử 名danh 六lục 塵trần 因nhân 根căn 所sở 覽lãm 引dẫn 起khởi 成thành 勞lao 坌bộn 污ô 真chân 智trí 故cố 名danh 為vi 塵trần 但đãn 能năng 反phản 推thôi 一nhất 根căn 無vô 有hữu 主chủ 宰tể 六lục 根căn 無vô 主chủ 塵trần 境cảnh 自tự 亡vong 故cố 名danh 為vi 。 無vô 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。
楷# 云vân 無vô 六lục 塵trần 。
深thâm 云vân 六lục 根căn 已dĩ 清thanh 六lục 塵trần 自tự 清thanh 。
無vô 眼nhãn 界giới 乃nãi 至chí 無vô 意ý 識thức 界giới 。
忠trung 云vân 此thử 名danh 十thập 八bát 界giới 經kinh 略lược 舉cử 眼nhãn 界giới 即tức 諸chư 界giới 可khả 知tri 因nhân 六lục 根căn 生sanh 六lục 塵trần 因nhân 六lục 塵trần 生sanh 六lục 識thức 為vi 三tam 六lục 十thập 八bát 故cố 名danh 十thập 八bát 界giới 流lưu 出xuất 分phân 別biệt 各các 各các 不bất 同đồng 。 名danh 之chi 為vi 界giới 從tùng 無vô 量lượng 劫kiếp 妄vọng 計kế 造tạo 業nghiệp 隨tùy 逐trục 色sắc 聲thanh 不bất 覺giác 不bất 知tri 。 隨tùy 念niệm 流lưu 轉chuyển 不bất 悟ngộ 眾chúng 生sanh 性tánh 元nguyên 無vô 異dị 但đãn 能năng 想tưởng 念niệm 不bất 生sanh 塵trần 根căn 識thức 心tâm 應ứng 時thời 消tiêu 落lạc 故cố 名danh 為vi 。 乃nãi 至chí 無vô 意ý 識thức 界giới 。
楷# 云vân 無vô 十thập 八bát 界giới 到đáo 此thử 凡phàm 夫phu 法pháp 。 盡tận 入nhập 聖thánh 位vị 。
深thâm 云vân 六lục 根căn 六lục 塵trần 六lục 識thức 為vi 十thập 八bát 界giới 以dĩ 隔cách 礙ngại 為vi 義nghĩa 已dĩ 了liễu 諸chư 法pháp 本bổn 。 空không 又hựu 豈khởi 有hữu 眼nhãn 界giới 眼nhãn 界giới 已dĩ 空không 餘dư 界giới 可khả 知tri 也dã 。
無vô 無vô 明minh 。
忠trung 云vân 迷mê 人nhân 執chấp 有hữu 五ngũ 蘊uẩn 十thập 八bát 界giới 障chướng 覆phú 本bổn 性tánh 不bất 覩đổ 光quang 明minh 。 故cố 名danh 無vô 明minh 。 性tánh 達đạt 本bổn 心tâm 根căn 塵trần 本bổn 空không 意ý 識thức 無vô 用dụng 有hữu 何hà 障chướng 礙ngại 故cố 名danh 無vô 無vô 明minh 。
深thâm 云vân 謂vị 無vô 真chân 知tri 之chi 明minh 故cố 曰viết 無vô 明minh 今kim 斯tư 照chiếu 徹triệt 萬vạn 法pháp 一Nhất 如Như 。 靈linh 光quang 現hiện 前tiền 明minh 明minh 不bất 昧muội 安an 有hữu 無vô 明minh 故cố 。 曰viết 無vô 無vô 明minh 。
亦diệc 無vô 無vô 明minh 盡tận 。
忠trung 云vân 塵trần 境cảnh 是thị 有hữu 即tức 有hữu 可khả 盡tận 本bổn 來lai 是thị 無vô 將tương 何hà 可khả 盡tận 。
深thâm 云vân 此thử 句cú 重trọng/trùng 釋thích 上thượng 句cú 也dã 無vô 明minh 體thể 本bổn 來lai 無vô 有hữu 。 為vi 貪tham 深thâm 故cố 因nhân 妄vọng 侶lữ 有hữu 恐khủng 凡phàm 夫phu 疑nghi 聖thánh 人nhân 便tiện 而nhi 後hậu 無vô 殊thù 不bất 知tri 無vô 明minh 本bổn 來lai 自tự 無vô 豈khởi 有hữu 無vô 明minh 可khả 盡tận 故cố 曰viết 。 亦diệc 無vô 無vô 明minh 盡tận 。
乃nãi 至chí 無vô 老lão 死tử 。
忠trung 云vân 從tùng 無vô 明minh 至chí 老lão 死tử 。 並tịnh 是thị 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 今kim 但đãn 舉cử 一nhất 緣duyên 以dĩ 用dụng 例lệ 諸chư 無vô 明minh 若nhược 是thị 有hữu 老lão 死tử 即tức 不bất 虗hư 無vô 明minh 從tùng 來lai 無vô 故cố 云vân 無vô 老lão 死tử 也dã 。
亦diệc 無vô 老lão 死tử 盡tận 。
忠trung 云vân 盡tận 者giả 滅diệt 也dã 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 若nhược 生sanh 即tức 有hữu 生sanh 死tử 可khả 盡tận 因nhân 緣duyên 本bổn 無vô 生sanh 即tức 無vô 老lão 死tử 盡tận 。
楷# 云vân 無vô 無vô 明minh 乃nãi 至chí 亦diệc 無vô 老lão 死tử 盡tận 。 者giả 無vô 緣Duyên 覺Giác 法Pháp 。
深thâm 云vân 乃nãi 至chí 無vô 老lão 死tử 。 亦diệc 無vô 老lão 死tử 盡tận 。 者giả 從tùng 無vô 明minh 至chí 老lão 死tử 。 謂vị 之chi 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 生sanh 法pháp 也dã 何hà 名danh 無vô 明minh 為vi 闇ám 心tâm 無vô 知tri 如như 人nhân 夜dạ 行hành 曠khoáng 野dã 失thất 於ư 正Chánh 道Đạo 。 故cố 云vân 無vô 明minh 貪tham 染nhiễm 世thế 法pháp 故cố 名danh 為vi 行hành 虗hư 妄vọng 知tri 見kiến 故cố 名danh 曰viết 識thức 神thần 入nhập 胎thai 向hướng 受thọ 生sanh 處xứ 與dữ 不bất 淨tịnh 合hợp 故cố 名danh 名danh 色sắc 現hiện 陰ấm 成thành 根căn 通thông 識thức 去khứ 來lai 故cố 名danh 六lục 入nhập 根căn 塵trần 相tương 對đối 故cố 曰viết 觸xúc 法pháp 作tác 違vi 順thuận 愛ái 惡ác 事sự 成thành 故cố 曰viết 受thọ 於ư 順thuận 情tình 中trung 生sanh 於ư 貪tham 染nhiễm 故cố 云vân 愛ái 愛ái 之chi 不bất 捨xả 故cố 名danh 曰viết 取thủ 取thủ 已dĩ 屬thuộc 身thân 成thành 有hữu 漏lậu 業nghiệp 故cố 名danh 為vi 有hữu 。 有hữu 業nghiệp 已dĩ 定định 感cảm 後hậu 果quả 報báo 故cố 名danh 為vi 生sanh 。 生sanh 命mạng 不bất 住trụ 故cố 名danh 為vi 老lão 。 死tử 老lão 死tử 復phục 生sanh 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 。 千thiên 生sanh 萬vạn 劫kiếp 捨xả 身thân 受thọ 身thân 。 故cố 名danh 輪luân 迴hồi 若nhược 知tri 無vô 明minh 體thể 空không 又hựu 豈khởi 有hữu 老lão 死tử 老lão 死tử 已dĩ 不bất 可khả 得đắc 更cánh 有hữu 何hà 法Pháp 。 可khả 盡tận 故cố 云vân 亦diệc 無vô 老lão 死tử 盡tận 。 此thử 空không 破phá 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 之chi 見kiến 也dã 。
無vô 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。
忠trung 云vân 此thử 明minh 四Tứ 諦Đế 心tâm 有hữu 所sở 求cầu 繫hệ 著trước 於ư 法pháp 故cố 名danh 為vi 諦đế 精tinh 勤cần 修tu 證chứng 心tâm 無vô 間gian 歇hiết 名danh 為vi 苦Khổ 諦Đế 。 廣quảng 尋tầm 經kinh 論luận 貪tham 求cầu 妙diệu 理lý 名danh 為vi 集Tập 諦Đế 。 斷đoạn 諸chư 妄vọng 念niệm 至chí 求cầu 常thường 寂tịch 名danh 為vi 滅Diệt 諦Đế 遠viễn 離ly 煩phiền 亂loạn 精tinh 研nghiên 佛Phật 理lý 名danh 為vi 道Đạo 諦Đế 。 今kim 更cánh 明minh 四tứ 聖Thánh 諦Đế 名danh 之chi 為vi 藥dược 對đối 破phá 前tiền 病bệnh 心tâm 本bổn 清thanh 靈linh 不bất 假giả 修tu 證chứng 名danh 為vi 苦Khổ 諦Đế 。 性tánh 含hàm 萬vạn 法pháp 豈khởi 藉tạ 尋tầm 求cầu 名danh 為vi 集Tập 諦Đế 。 妄vọng 念niệm 無vô 生sanh 本bổn 自tự 常thường 寂tịch 名danh 為vi 滅Diệt 諦Đế 寂tịch 常thường 無vô 二nhị 邪tà 正chánh 不bất 昧muội 名danh 為vi 道Đạo 諦Đế 。 此thử 對đối 病bệnh 說thuyết 也dã 若nhược 了liễu 無vô 心tâm 四Tứ 諦Đế 何hà 有hữu 故cố 云vân 。 無vô 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。
楷# 云vân 無vô 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。
深thâm 云vân 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 四Tứ 諦Đế 也dã 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 因nhân 集tập 業nghiệp 相tương 纏triền 受thọ 於ư 苦khổ 惱não 。 大Đại 乘Thừa 之chi 人nhân 。 因nhân 修tu 其kỳ 道đạo 能năng 證chứng 寂tịch 滅diệt 之chi 理lý 又hựu 曰viết 一nhất 念niệm 染nhiễm 心tâm 生sanh 名danh 苦Khổ 諦Đế 念niệm 念niệm 相tương 續tục 。 名danh 集Tập 諦Đế 了liễu 念niệm 無vô 生sanh 名danh 滅Diệt 諦Đế 了liễu 滅diệt 無vô 滅diệt 名danh 道Đạo 諦Đế 然nhiên 而nhi 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 本bổn 。 自tự 空không 寂tịch 四Tứ 諦Đế 從tùng 何hà 而nhi 有hữu 。 故cố 云vân 無vô 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 此thử 破phá 聲Thanh 聞Văn 四Tứ 諦Đế 之chi 見kiến 也dã 。
無vô 知tri 亦diệc 無vô 得đắc 。
忠trung 云vân 推thôi 照chiếu 諸chư 法pháp 了liễu 無vô 所sở 得đắc 。 名danh 之chi 為vi 智trí 。 諸chư 法pháp 本bổn 空không 。 何hà 假giả 推thôi 照chiếu 故cố 云vân 無vô 智trí 自tự 性tánh 清thanh 靈linh 實thật 無vô 一nhất 法pháp 可khả 得đắc 。 故cố 云vân 亦diệc 無vô 得đắc 也dã 。
楷# 云vân 無vô 菩Bồ 薩Tát 法pháp 。
深thâm 云vân 智trí 之chi 一nhất 字tự 是thị 諸chư 佛Phật 知tri 空không 之chi 智trí 非phi 但đãn 空không 中trung 無vô 凡phàm 夫phu 五ngũ 蘊uẩn 十thập 八bát 界giới 緣Duyên 覺Giác 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 聲thanh 。 聞văn 四Tứ 諦Đế 之chi 道đạo 以dĩ 至chí 諸chư 佛Phật 知tri 空không 之chi 智trí 亦diệc 忘vong 智trí 已dĩ 忘vong 得đắc 亦diệc 安an 在tại 。
以dĩ 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。
忠trung 云vân 悟ngộ 諸chư 心tâm 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 是thị 菩Bồ 提Đề 了liễu 諸chư 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 名danh 為vi 薩tát 埵đóa 心tâm 法pháp 一nhất 如như 並tịnh 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 名danh 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。
楷# 曰viết 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 者giả 無vô 佛Phật 法Pháp 。
深thâm 云vân 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 者giả 以dĩ 者giả 由do 也dã 再tái 明minh 無vô 所sở 得đắc 義nghĩa 或hoặc 云vân 五ngũ 蘊uẩn 十thập 八bát 界giới 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 四Tứ 諦Đế 諸chư 法pháp 皆giai 空không 。 所sở 照chiếu 之chi 智trí 亦diệc 忘vong 莫mạc 成thành 斷đoạn 滅diệt 否phủ/bĩ 畢tất 竟cánh 有hữu 何hà 所sở 證chứng 答đáp 曰viết 無vô 得đắc 之chi 得đắc 。 無vô 證chứng 之chi 證chứng 是thị 名danh 真chân 得đắc 也dã 金kim 剛cang 經Kinh 云vân 若nhược 有hữu 法Pháp 如Như 來Lai 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 者giả 。 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 則tắc 不bất 與dữ 我ngã 授thọ 記ký 。 以dĩ 實thật 無vô 有hữu 法Pháp 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 故cố 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 。 與dữ 我ngã 授thọ 記ký 。 汝nhữ 於ư 來lai 世thế 。 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 號hiệu 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 故cố 云vân 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 故cố 。
依y 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 故cố 。 心tâm 無vô 罣quái 礙ngại 。
忠trung 云vân 此thử 是thị 梵Phạn 語ngữ 經kinh 題đề 具cụ 釋thích 只chỉ 眾chúng 生sanh 智trí 慧tuệ 清thanh 淨tịnh 。 亦diệc 無vô 清thanh 淨tịnh 。 可khả 得đắc 反phản 照chiếu 自tự 心tâm 離ly 諸chư 塵trần 故cố 云vân 依y 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 微vi 有hữu 小tiểu 法pháp 即tức 有hữu 罣quái 礙ngại 心tâm 境cảnh 自tự 空không 誰thùy 念niệm 誰thùy 著trước 逈huýnh 然nhiên 無vô 事sự 有hữu 何hà 罣quái 礙ngại 也dã 。
楷# 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 依y 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 故cố 。 者giả 六lục 凡phàm 四tứ 聖thánh 一nhất 齊tề 皆giai 空không 無vô 可khả 分phân 別biệt 。 圓viên 覺giác 經Kinh 云vân 成thành 道Đạo 亦diệc 無vô 得đắc 。 本bổn 性tánh 圓viên 滿mãn 故cố 。
深thâm 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 依y 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 者giả 此thử 句cú 明minh 所sở 證chứng 之chi 人nhân 也dã 故cố 者giả 連liên 前tiền 起khởi 後hậu 之chi 辭từ 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 此thử 云vân 覺giác 有hữu 情tình 覺giác 者giả 所sở 求cầu 果quả 情tình 者giả 所sở 度độ 之chi 境cảnh 也dã 心tâm 無vô 罣quái 礙ngại 。 者giả 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 無vô 罣quái 礙ngại 處xứ 名danh 為vi 虗hư 空không 如Như 來Lai 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 有hữu 罣quái 礙ngại 。
無vô 罣quái 礙ngại 故cố 。 無vô 有hữu 恐khủng 怖bố 。
忠trung 云vân 心tâm 無vô 所sở 著trước 。 有hữu 何hà 所sở 求cầu 。 心tâm 不bất 可khả 得đắc 。 恐khủng 怖bố 誰thùy 生sanh 故cố 云vân 。 無vô 有hữu 恐khủng 怖bố 。
深thâm 云vân 凡phàm 夫phu 迷mê 失thất 本bổn 心tâm 如như 人nhân 夜dạ 行hành 險hiểm 徑kính 常thường 懷hoài 惶hoàng 怖bố 今kim 斯tư 照chiếu 徹triệt 恐khủng 怖bố 何hà 來lai 。
遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 顛điên 倒đảo 夢mộng 想tưởng 。
忠trung 云vân 心tâm 外ngoại 求cầu 法Pháp 為vi 顛điên 心tâm 內nội 觀quán 空không 名danh 之chi 為vi 倒đảo 無vô 中trung 計kế 有hữu 名danh 之chi 為vi 夢mộng 心tâm 之chi 所sở 緣duyên 名danh 之chi 為vi 想tưởng 忽hốt 悟ngộ 心tâm 源nguyên 了liễu 無vô 所sở 得đắc 。 故cố 云vân 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 顛điên 倒đảo 夢mộng 想tưởng 。
楷# 云vân 心tâm 無vô 罣quái 礙ngại 。 乃nãi 至chí 遠viễn 離ly 。 一nhất 切thiết 顛điên 倒đảo 。 夢mộng 想tưởng 者giả 此thử 皆giai 凡phàm 夫phu 十thập 八bát 界giới 事sự 判phán 此thử 諸chư 聖thánh 且thả 無vô 何hà 況huống 凡phàm 夫phu 也dã 。
深thâm 云vân 顛điên 倒đảo 夢mộng 想tưởng 者giả 皆giai 虗hư 妄vọng 之chi 法pháp 也dã 凡phàm 夫phu 因nhân 迷mê 此thử 心tâm 認nhận 無vô 作tác 有hữu 如như 癡si 猿viên 捉tróc 月nguyệt 似tự 狂cuồng 犬khuyển 吠phệ 雷lôi 聖thánh 人nhân 已dĩ 證chứng 妙diệu 慧tuệ 皆giai 能năng 遠viễn 離ly 也dã 。
究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。
忠trung 云vân 心tâm 若nhược 有hữu 生sanh 即tức 有hữu 可khả 滅diệt 心tâm 本bổn 無vô 生sanh 實thật 無vô 可khả 滅diệt 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 究cứu 者giả 窮cùng 也dã 竟cánh 者giả 盡tận 也dã 三tam 世thế 塵trần 勞lao 妄vọng 念niệm 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 故cố 云vân 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。
楷# 云vân 體thể 如như 虗hư 空không 不bất 受thọ 裝trang 點điểm 。
深thâm 曰viết 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 此thử 云vân 圓viên 寂tịch 德đức 無vô 不bất 備bị 曰viết 圓viên 障chướng 無vô 不bất 盡tận 曰viết 寂tịch 不bất 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 之chi 人nhân 。 化hóa 城thành 權quyền 立lập 今kim 則tắc 一nhất 得đắc 永vĩnh 得đắc 故cố 云vân 究cứu 竟cánh 也dã 。
三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 依y 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 故cố 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。
忠trung 云vân 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 未vị 來lai 煩phiền 惱não 無vô 明minh 塵trần 勞lao 妄vọng 念niệm 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。 故cố 云vân 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 自tự 達đạt 本bổn 智trí 無vô 所sở 染nhiễm 著trước 。 故cố 云vân 依y 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 故cố 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 者giả 。 此thử 梵Phạn 語ngữ 唐đường 言ngôn 阿a 之chi 言ngôn 無vô 耨nậu 多đa 羅la 者giả 上thượng 三tam 藐miệu 言ngôn 正chánh 三tam 菩Bồ 提Đề 言ngôn 真chân 此thử 云vân 無Vô 上Thượng 正Chánh 真Chân 之chi 道Đạo 。 若nhược 信tín 自tự 心tâm 本bổn 來lai 是thị 佛Phật 故cố 云vân 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 也dã 。
楷# 云vân 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 盡tận 處xứ 不bất 為vi 家gia 空không 處xứ 不bất 為vi 座tòa 向hướng 無vô 心tâm 道đạo 上thượng 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。
深thâm 曰viết 梵Phạn 語ngữ 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 此thử 云vân 無vô 上thượng 正chánh 遍biến 知tri 。 覺giác 是thị 聖thánh 人nhân 所sở 證chứng 之chi 極cực 果quả 也dã 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 莫mạc 不bất 皆giai 依y 般Bát 若Nhã 而nhi 成thành 正chánh 覺giác 也dã 。
故cố 知tri 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 是thị 大đại 神thần 咒chú 是thị 大đại 明minh 咒chú 是thị 無vô 上thượng 咒chú 是thị 無vô 等đẳng 等đẳng 咒chú 。
忠trung 云vân 咒chú 者giả 契khế 也dã 如Như 來Lai 密mật 印ấn 心tâm 行hành 俱câu 契khế 故cố 名danh 為vi 咒chú 又hựu 咒chú 者giả 定định 也dã 自tự 達đạt 本bổn 心tâm 無vô 有hữu 動động 靜tĩnh 。 又hựu 咒chú 者giả 無vô 也dã 無vô 心tâm 見kiến 心tâm 故cố 名danh 為vi 咒chú 此thử 有hữu 多đa 義nghĩa 不bất 可khả 具cụ 宣tuyên 。 眾chúng 生sanh 本bổn 心tâm 無vô 有hữu 邊biên 際tế 。 往vãng 反phản 無vô 礙ngại 實thật 不bất 動động 搖dao 故cố 。 名danh 為vi 大đại 神thần 咒chú 心tâm 本bổn 清thanh 淨tịnh 。 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。 圓viên 照chiếu 法Pháp 界Giới 。 應ưng 現hiện 無vô 窮cùng 是thị 大đại 明minh 咒chú 一nhất 切thiết 萬vạn 法pháp 。 不bất 出xuất 於ư 心tâm 無vô 能năng 超siêu 者giả 是thị 無vô 上thượng 咒chú 心tâm 之chi 一nhất 字tự 不bất 屬thuộc 有hữu 無vô 罔võng 測trắc 邊biên 際tế 無vô 能năng 比tỉ 者giả 是thị 無vô 等đẳng 等đẳng 咒chú 也dã 。
深thâm 云vân 咒chú 者giả 是thị 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 秘bí 語ngữ 也dã 能năng 破phá 諸chư 累lũy/lụy/luy 故cố 云vân 大đại 神thần 咒chú 鑑giám 照chiếu 不bất 昧muội 故cố 曰viết 大đại 明minh 咒chú 更cánh 無vô 過quá 者giả 。 故cố 曰viết 無vô 上thượng 。 超siêu 越việt 絕tuyệt 倫luân 故cố 曰viết 無vô 等đẳng 等đẳng 。
能năng 除trừ 一nhất 切thiết 苦khổ 。 真chân 實thật 不bất 虗hư 。
忠trung 云vân 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 依y 此thử 咒chú 心tâm 獨độc 超siêu 三tam 界giới 。 不bất 受thọ 輪luân 迴hồi 。 故cố 云vân 能năng 除trừ 一nhất 切thiết 苦khổ 。 直trực 指chỉ 本bổn 心tâm 決quyết 定định 是thị 佛Phật 不bất 假giả 修tu 證chứng 故cố 云vân 真chân 實thật 心tâm 無vô 變biến 體thể 離ly 諸chư 狂cuồng 惑hoặc 坦thản 然nhiên 常thường 住trụ 故cố 云vân 不bất 虗hư 矣hĩ 。
楷# 云vân 故cố 知tri 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 乃nãi 至chí 能năng 除trừ 一nhất 切thiết 苦khổ 。 者giả 咒chú 者giả 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 諸chư 苦khổ 諸chư 樂nhạo/nhạc/lạc 一nhất 時thời 解giải 脫thoát 三tam 祖tổ 云vân 一nhất 心tâm 不bất 生sanh 。 萬vạn 法pháp 無vô 咎cữu 。 真chân 實thật 不bất 虗hư 。 唯duy 此thử 一nhất 事sự 實thật 。
深thâm 云vân 能năng 除trừ 一nhất 切thiết 苦khổ 。 者giả 不bất 了liễu 自tự 心tâm 向hướng 外ngoại 馳trì 求cầu 皆giai 名danh 為vi 苦khổ 謂vị 此thử 咒chú 心tâm 悉tất 能năng 除trừ 之chi 真chân 實thật 不bất 虗hư 者giả 佛Phật 語ngữ 真chân 實thật 。 決quyết 無vô 虗hư 妄vọng 。
故cố 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多đa 咒chú 。
忠trung 云vân 咒chú 者giả 只chỉ 是thị 眾chúng 生sanh 本bổn 心tâm 以dĩ 言ngôn 指chỉ 心tâm 故cố 云vân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 咒chú 也dã 。
即tức 說thuyết 咒chú 曰viết 。
忠trung 云vân 發phát 言ngôn 詮thuyên 性tánh 故cố 云vân 即tức 說thuyết 咒chú 曰viết 。
深thâm 云vân 故cố 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 多đa 咒chú 即tức 說thuyết 咒chú 曰viết 者giả 欲dục 使sử 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 諦đế 聞văn 神thần 咒chú 故cố 曰viết 即tức 說thuyết 。
揭yết 諦đế 揭yết 諦đế
忠trung 云vân 繫hệ 著trước 名danh 諦đế 揭yết 者giả 除trừ 也dã 塵trần 勞lao 妄vọng 念niệm 智trí 慧tuệ 蕩đãng 除trừ 故cố 云vân 揭yết 諦đế 又hựu 揭yết 諦đế 者giả 了liễu 心tâm 空không 悟ngộ 身thân 空không 寂tịch 了liễu 悟ngộ 身thân 心tâm 空không 寂tịch 無vô 有hữu 。 二nhị 法pháp 故cố 云vân 揭yết 諦đế 揭yết 諦đế 。
波ba 羅la 揭yết 諦đế
忠trung 云vân 心tâm 已dĩ 清thanh 淨tịnh 有hữu 何hà 妄vọng 念niệm 可khả 除trừ 故cố 云vân 。 波ba 羅la 揭yết 諦đế 。
波ba 羅la 僧tăng 揭yết 諦đế
忠trung 云vân 清thanh 淨tịnh 而nhi 對đối 塵trần 勞lao 得đắc 名danh 塵trần 勞lao 本bổn 無vô 清thanh 淨tịnh 。 不bất 立lập 故cố 云vân 。 波ba 羅la 僧tăng 揭yết 諦đế 。
菩Bồ 提Đề 娑sa 婆bà 訶ha
忠trung 云vân 菩Bồ 提Đề 是thị 道đạo 薩tát 婆bà 訶ha 是thị 行hành 悟ngộ 達đạt 本bổn 性tánh 即tức 是thị 道Đạo 行hạnh 菩Bồ 提Đề 言ngôn 了liễu 薩tát 婆bà 訶ha 言ngôn 見kiến 了liễu 見kiến 本bổn 心tâm 實thật 無vô 生sanh 處xứ 故cố 。 云vân 薩tát 婆bà 訶ha 菩Bồ 提Đề 是thị 心tâm 薩tát 婆bà 訶ha 是thị 法pháp 一nhất 切thiết 法pháp 本bổn 來lai 是thị 心tâm 故cố 云vân 薩tát 婆bà 訶ha 如như 是thị 神thần 咒chú 直trực 指chỉ 本bổn 心tâm 無vô 動động 靜tĩnh 不bất 可khả 起khởi 心tâm 求cầu 心tâm 心tâm 無vô 生sanh 滅diệt 不bất 可khả 將tương 心tâm 滅diệt 心tâm 無vô 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。 求cầu 心tâm 心tâm 非phi 一nhất 切thiết 處xứ 不bất 可khả 向hướng 一nhất 切thiết 處xứ 求cầu 心tâm 心tâm 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 即tức 知tri 無vô 一nhất 切thiết 心tâm 以dĩ 無vô 一nhất 切thiết 心tâm 故cố 即tức 一nhất 切thiết 魔ma 境cảnh 攝nhiếp 不bất 動động 以dĩ 不bất 動động 故cố 。 即tức 是thị 際tế 一nhất 切thiết 魔ma 經kinh 曰viết 降hàng 魔ma 是thị 道Đạo 場Tràng 。 不bất 傾khuynh 動động 故cố 。 切thiết 見kiến 時thời 人nhân 不bất 了liễu 自tự 心tâm 以dĩ 治trị 佗tha 病bệnh 心tâm 外ngoại 見kiến 法pháp 魔ma 境cảnh 現hiện 前tiền 。 自tự 心tâm 屬thuộc 魔ma 云vân 何hà 救cứu 彼bỉ 經Kinh 云vân 自tự 病bệnh 不bất 能năng 救cứu 。 何hà 救cứu 他tha 疾tật 縱túng/tung 令linh 治trị 得đắc 業nghiệp 繫hệ 幻huyễn 身thân 即tức 是thị 不bất 出xuất 魔ma 境cảnh 界giới 。 怕phạ 怖bố 生sanh 死tử 未vị 免miễn 輪luân 迴hồi 捨xả 生sanh 趣thú 生sanh 。 互hỗ 為vi 冤oan 對đối 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 為vi 度độ 沈trầm 迷mê 令linh 悟ngộ 本bổn 心tâm 號hiệu 為vi 神thần 咒chú 不bất 起khởi 妄vọng 念niệm 。 名danh 曰viết 受thọ 持trì 了liễu 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 名danh 持trì 念niệm 恆Hằng 沙sa 妙diệu 教giáo 只chỉ 為vì 息tức 攀phàn 緣duyên 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 諸chư 緣duyên 頓đốn 息tức 無vô 邊biên 病bệnh 本bổn 隨tùy 念niệm 消tiêu 除trừ 歷lịch 劫kiếp 罪tội 山sơn 一nhất 時thời 摧tồi 倒đảo 如như 是thị 功công 德đức 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 拯chửng 拔bạt 群quần 迷mê 頓đốn 超siêu 佛Phật 位vị 密mật 傳truyền 斯tư 法pháp 故cố 號hiệu 大đại 悲bi 智trí 者giả 心tâm 行hành 。 愚ngu 人nhân 口khẩu 誦tụng 經Kinh 文văn 具cụ 載tái 理lý 甚thậm 分phân 明minh 學học 者giả 審thẩm 詳tường 無vô 差sai 謬mậu 矣hĩ 。
楷# 云vân 故cố 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 多đa 咒chú 乃nãi 至chí 菩Bồ 提Đề 。 娑sa 婆bà 訶ha 者giả 咒chú 不bất 譯dịch 者giả 也dã 如như 鈴linh 鐸đạc 聲thanh 有hữu 聲thanh 不bất 說thuyết 以dĩ 明minh 菩Bồ 提Đề 離ly 言ngôn 說thuyết 諸chư 佛Phật 固cố 知tri 無vô 法pháp 可khả 法pháp 然nhiên 寂tịch 默mặc 成thành 誑cuống 言ngôn 說thuyết 成thành 謗báng 不bất 誑cuống 不bất 謗báng 向hướng 上thượng 有hữu 事sự 在tại 此thử 咒chú 者giả 說thuyết 時thời 默mặc 也dã 判phán 此thử 結kết 集tập 經kinh 意ý 一nhất 大đại 藏tạng 教giáo 一nhất 齊tề 掃tảo 盡tận 只chỉ 留lưu 此thử 經Kinh 故cố 曰viết 心tâm 經kinh 。
深thâm 云vân 揭yết 諦đế 揭yết 諦đế 乃nãi 至chí 菩Bồ 提Đề 。 娑sa 婆bà 訶ha 者giả 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 說thuyết 神thần 咒chú 不bất 許hứa 解giải 說thuyết 唯duy 許hứa 受thọ 持trì 自tự 有hữu 靈linh 驗nghiệm 如Như 來Lai 顯hiển 說thuyết 密mật 談đàm 蓋cái 有hữu 妙diệu 旨chỉ 或hoặc 有hữu 解giải 云vân 揭yết 諦đế 自tự 利lợi 再tái 言ngôn 利lợi 他tha 也dã 婆bà 羅la 者giả 彼bỉ 岸ngạn 也dã 僧Tăng 眾chúng 也dã 菩Bồ 提Đề 者giả 處xứ 也dã 薩tát 婆bà 訶ha 者giả 無vô 所sở 處xử 無vô 菩Bồ 提Đề 可khả 證chứng 也dã 輙triếp 以dĩ 存tồn 之chi 。
三Tam 注Chú 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 心Tâm 經Kinh (# 終Chung )#