Bát Nhã Tâm Kinh Như Thị Kinh Nghĩa –

Chuẩn
Leave a comment

般Bát 若Nhã 心Tâm 經Kinh 如Như 是Thị 經Kinh 義Nghĩa

清Thanh 行Hành 敏Mẫn 述Thuật

摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 心Tâm 經Kinh

摩ma 訶ha 。梵Phạn 語ngữ 。華hoa 言ngôn 大đại 也dã 。此thử 大đại 法pháp 即tức 聖thánh 凡phàm 共cộng 有hữu 般Bát 若Nhã 心tâm 也dã 。梵Phạn 語ngữ 般Bát 若Nhã 。華hoa 言ngôn 智trí 慧tuệ 。此thử 大đại 智trí 慧tuệ 體thể 。乃nãi 聖thánh 凡phàm 同đồng 具cụ 。但đãn 其kỳ 中trung 有hữu 迷mê 悟ngộ 之chi 差sai 。迷mê 者giả 即tức 愚ngu 。悟ngộ 者giả 即tức 智trí 。然nhiên 般Bát 若Nhã 本bổn 無vô 迷mê 悟ngộ 。若nhược 人nhân 能năng 言ngôn 外ngoại 了liễu 然nhiên 。則tắc 迷mê 悟ngộ 本bổn 虗hư 。又hựu □# □# □# □# □# 。波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。梵Phạn 語ngữ 。華hoa 言ngôn 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 □# □# □# □# □# □# 。無vô 明minh 所sở 蔽tế 。輪luân 迴hồi 生sanh 死tử 苦khổ 海hải 。不bất 得đắc 到đáo □# □# □# □# □# □# □# 觀quán 自tự 在tại 能năng 行hành 之chi 人nhân 。以dĩ 告cáo 身thân 子tử 智trí 慧tuệ □# □# □# □# □# □# □# 身thân 中trung 本bổn 有hữu 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。大đại 智trí 慧tuệ □# □# □# □# □# □# □# □# □# 若nhược 而nhi 越việt 煩phiền 惱não 中trung 流lưu 。竟cánh 到đáo 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 □# □# □# □# □# □# □# 大đại 智trí 慧tuệ 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 玅# 心tâm 。經kinh 者giả 。猶do 徑kính 也dã 。 □# □# □# □# □# □# 道đạo 。所sở 謂vị 誰thùy 能năng 出xuất 不bất 由do 戶hộ 。何hà 莫mạc 由do 斯tư 道đạo 也dã 。

觀Quán 自Tự 在Tại 菩Bồ 薩Tát 。行hành 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 時thời 。照chiếu 見kiến 五ngũ 蘊uẩn 皆giai 空không 。度độ 一nhất 切thiết 苦khổ 厄ách 。

觀Quán 自Tự 在Tại 菩Bồ 薩Tát 一nhất 句cú 。總tổng 顯hiển 能năng 行hành 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 之chi 人nhân 。為vi 下hạ 一nhất 經kinh 綱cương 領lãnh 觀quán 字tự 。即tức 大đại 智trí 根căn 本bổn 之chi 體thể 。自tự 在tại 二nhị 字tự 。即tức 般Bát 若Nhã 相tương/tướng 也dã 。以dĩ 根căn 本bổn 智trí 體thể 。照chiếu 見kiến 五ngũ 蘊uẩn 。色sắc 心tâm 等đẳng 法pháp 。無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 可khả 得đắc 。無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。真chân 俗tục 渾hồn 融dung 。交giao 涉thiệp 無vô 礙ngại 。即tức 此thử 般Bát 若Nhã 大đại 相tương/tướng 。自tự 在tại 法Pháp 門môn 也dã 。菩Bồ 薩Tát 。梵Phạn 語ngữ 。華hoa 言ngôn 有hữu 覺giác 有hữu 情tình 。以dĩ 有hữu 覺giác 故cố 。依y 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。而nhi 心tâm 無vô 罣quái 礙ngại 。遠viễn 離ly 顛điên 倒đảo 夢mộng 想tưởng 。究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。以dĩ 有hữu 情tình 故cố 。依y 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。能năng 除trừ 一nhất 切thiết 苦khổ 。真chân 實thật 不bất 虗hư 。由do 是thị 因nhân 果quả 交giao 涉thiệp 。萬vạn 德đức 咸hàm 備bị 。纔tài 得đắc 此thử 觀Quán 自Tự 在Tại 。菩Bồ 薩Tát 之chi 名danh 也dã 。行hành 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 有hữu 二nhị 義nghĩa 。一nhất 理lý 深thâm 。二nhị 事sự 深thâm 。事sự 深thâm 者giả 。謂vị 觀quán 自tự 在tại 行hành 斯tư 般Bát 若Nhã 。深thâm 無vô 不bất 極cực 。道đạo 者giả 以dĩ 之chi 而nhi 歸quy 。大đại 無vô 不bất 包bao 。乘thừa 者giả 以dĩ 之chi 而nhi 運vận 。所sở 以dĩ 舉cử 一nhất 行hành 深thâm 之chi 言ngôn 。以dĩ 醒tỉnh 凡phàm 夫phu 。 □# □# □# □# □# □# □# 行hành 而nhi 錯thác 徑kính 者giả 二Nhị 乘Thừa 雖tuy 是thị 正chánh 行hạnh 。尚thượng 滯trệ □# □# □# □# □# □# □# 在tại 菩Bồ 薩Tát 行hành 。深thâm 般Bát 若Nhã 波ba 羅la 密mật 多đa 。意ý 正chánh □# □# □# □# □# □# □# 學học 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 深thâm 。使sử 其kỳ 頓đốn 破phá 煩phiền 惱não 。頓đốn 斷đoạn □# □# □# □# □# □# □# 槃bàn 。故cố 曰viết 事sự 深thâm 也dã 。理lý 深thâm 者giả 。以dĩ 圓viên 照chiếu 法Pháp 界Giới 。無vô 盡tận □# □# □# □# 般Bát 若Nhã 。甚thậm 深thâm 法Pháp 門môn 。體thể 用dụng 無vô 方phương 。猶do 澄trừng 江giang 一nhất 月nguyệt 。三tam 舟chu 共cộng 覩đổ 。一nhất 舟chu 停đình 住trụ 。二nhị 舟chu 南nam 北bắc 。南nam 者giả 見kiến 月nguyệt 千thiên 里lý 隨tùy 南nam 。北bắc 者giả 見kiến 月nguyệt 千thiên 里lý 隨tùy 北bắc 。停đình 舟chu 者giả 見kiến 月nguyệt 不bất 移di 。自tự 在tại 之chi 行hành 。類loại 此thử 可khả 知tri 。即tức 體thể 之chi 用dụng 。無vô 不bất 普phổ 應ưng 。去khứ 住trụ 皆giai 緣duyên 。心tâm 無vô 動động 靜tĩnh 。故cố 曰viết 理lý 深thâm 也dã 。照chiếu 者giả 。指chỉ 觀quán 智trí 而nhi 言ngôn 。見kiến 者giả 。指chỉ 心tâm 性tánh 而nhi 言ngôn 。五ngũ 蘊uẩn 。即tức 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。凡phàm 夫phu 執chấp 五ngũ 蘊uẩn 為vi 實thật 有hữu 。二Nhị 乘Thừa 又hựu 執chấp 之chi 以dĩ 沉trầm 空không 趨xu 寂tịch 。俱câu 不bất 達đạt 妙diệu 有hữu 真chân 空không 。觀Quán 自Tự 在Tại 菩Bồ 薩Tát 。以dĩ 觀quán 智trí 照chiếu 之chi 。以dĩ 心tâm 性tánh 見kiến 之chi 。故cố 當đương 下hạ 了liễu 達đạt 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 法pháp 。即tức 是thị 妙diệu 有hữu 真chân 空không 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 故cố 曰viết 照chiếu 見kiến 五ngũ 蘊uẩn 皆giai 空không 也dã 。六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。妄vọng 起khởi 三tam 惑hoặc 搆câu 造tạo 生sanh 死tử 苦khổ 緣duyên 。二Nhị 乘Thừa 亦diệc 被bị 無vô 明minh 所sở 蔽tế 。愛ái 見kiến 所sở 纏triền 。雖tuy 斷đoạn 輪luân 迴hồi 生sanh 死tử 。尚thượng 住trụ 偏thiên 空không 厄ách 緣duyên 。自tự 在tại 菩Bồ 薩Tát 。行hành 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 時thời 。以dĩ 金kim 剛cang 證chứng 定định 。頓đốn 斷đoạn 生sanh 相tương/tướng 無vô 明minh 。頓đốn 入nhập 妙diệu 覺giác 果quả 海hải 。五ngũ 住trụ 皆giai 盡tận 。二nhị 死tử 永vĩnh 亡vong 。故cố 曰viết 度độ 一nhất 切thiết 苦khổ 厄ách 也dã 。

舍Xá 利Lợi 子Tử 。色sắc 不bất 異dị 空không 。空không 不bất 異dị 色sắc 。色sắc 即tức 是thị 空không 。空không 即tức 是thị 色sắc 。受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。

此thử 承thừa 觀Quán 自Tự 在Tại 菩Bồ 薩Tát 。所sở 行hành 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 體thể 用dụng 。以dĩ 召triệu □# □# □# 子tử 而nhi 授thọ 之chi 。佛Phật 以dĩ 無vô 有hữu 聽thính 者giả 。終chung 無vô 有hữu 說thuyết 。故cố 特đặc 告cáo □# □# □# 言ngôn 顯hiển 示thị 令linh 一nhất 切thiết 凡phàm 眾chúng 。皆giai 知tri 自tự 有hữu 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 。非phi 第đệ 一nhất 智trí 慧tuệ 身thân 子tử 。不bất 能năng 修tu 也dã 。色sắc 不bất 異dị 空không 。以dĩ 下hạ 二nhị 十thập 四tứ 言ngôn □# □# □# 機cơ 頓đốn 悟ngộ 頓đốn 證chứng 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 妙diệu 旨chỉ 謂vị 舍Xá 利Lợi 子Tử 所sở 說thuyết 照chiếu 見kiến 五ngũ 蘊uẩn 皆giai 空không 者giả 。是thị 何hà 五ngũ 蘊uẩn 。謂vị 即tức 是thị 色sắc 不bất 異dị 空không 。空không 不bất 異dị 色sắc 。色sắc 即tức 是thị 空không 。空không 即tức 是thị 色sắc 。又hựu 謂vị 汝nhữ 既ký 已dĩ 知tri 蘊uẩn 空không 之chi 初sơ 。堅kiên 固cố 色sắc 體thể 。如như 是thị 而nhi 已dĩ 即tức 知tri 虗hư 名danh 之chi 受thọ 。融dung 通thông 之chi 想tưởng 。幽u 隱ẩn 之chi 行hành 。罔võng 象tượng 之chi 識thức 。亦diệc 復phục 如như 是thị 也dã 。

舍Xá 利Lợi 子Tử 。是thị 諸chư 法pháp 空không 相tướng 。不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。不bất 增tăng 不bất 減giảm 。是thị 故cố 空không 中trung 無vô 色sắc 。無vô 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。無vô 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。無vô 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。無vô 眼nhãn 界giới 。乃nãi 至chí 無vô 意ý 識thức 界giới 。無vô 無vô 明minh 。亦diệc 無vô 無vô 明minh 盡tận 。乃nãi 至chí 無vô 老lão 死tử 。亦diệc 無vô 老lão 死tử 盡tận 。無vô 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。無vô 智trí 亦diệc 無vô 得đắc 。

此thử 一nhất 段đoạn 總tổng 說thuyết 五ngũ 蘊uẩn 以dĩ 擴# 充sung 諸chư 法pháp 。同đồng 一nhất 真chân 空không 實thật 相tướng 圓viên 明minh 心tâm 體thể 。本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 垢cấu 淨tịnh 。聖thánh 凡phàm 增tăng 減giảm 惑hoặc 智trí 等đẳng 法pháp 也dã 。是thị □# □# 前tiền 。五ngũ 蘊uẩn 諸chư 法pháp 。由do 空không 觀quán 中trung 。照chiếu 見kiến 聖thánh 凡phàm 等đẳng 法pháp 。纖tiêm 毫hào 絕tuyệt 迹tích 無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 。不bất 是thị 實thật 相tướng 。故cố 云vân 是thị 諸chư 法pháp 空không 相tướng 。不bất 生sanh 者giả 。 □# □# □# 所sở 有hữu 俱câu 是thị 妄vọng 想tưởng 。一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。俱câu 是thị 幻huyễn 言ngôn 。心tâm 生sanh 即tức □# □# □# 即tức 佛Phật 亦diệc 無vô 佛Phật 無vô 不bất 佛Phật 。無vô 生sanh 無vô 不bất 生sanh 。不bất 滅diệt 者giả 。 □# □# □# □# 法pháp 無vô 一nhất 不bất 是thị 真chân 空không 般Bát 若Nhã 。本bổn 無vô 有hữu 生sanh 。又hựu 何hà 可khả 滅diệt 。 □# □# □# 云vân 。云vân 何hà 說thuyết 諸chư 蘊uẩn 。諸chư 蘊uẩn 何hà 有hữu 性tánh 。蘊uẩn 性tánh 不bất 可khả 滅diệt 。是thị 故cố 說thuyết 無vô 生sanh 。分phân 別biệt 此thử 諸chư 蘊uẩn 。其kỳ 性tánh 本bổn 空không 寂tịch 。空không 故cố 不bất 可khả 滅diệt 。此thử 是thị 無vô 生sanh 義nghĩa 。眾chúng 生sanh 既ký 如như 是thị 。諸chư 佛Phật 亦diệc 復phục 然nhiên 。佛Phật 及cập 諸chư 佛Phật 法Pháp 。自tự 性tánh 無vô 所sở 有hữu 。平bình 等đẳng 同đồng 一nhất 相tướng 。即tức 是thị 不bất 滅diệt 義nghĩa 。故cố 曰viết 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 也dã 。不bất 垢cấu 者giả 。謂vị 真chân 空không 法pháp 性tánh 。本bổn 無vô 有hữu 染nhiễm 。何hà 垢cấu 之chi 有hữu 。大đại 經Kinh 云vân 。如như 淨tịnh 摩ma 尼ni 寶bảo 。本bổn 性tánh 無vô 染nhiễm 垢cấu 。隨tùy 緣duyên 生sanh 諸chư 蘊uẩn 。不bất 為vi 蘊uẩn 所sở 覆phú 。譬thí 如như 青thanh 蓮liên 華hoa 。雖tuy 居cư 於ư 淤ứ 泥nê 。根căn 性tánh 恆hằng 清thanh 淨tịnh 。故cố 云vân 不bất 垢cấu 也dã 。不bất 淨tịnh 者giả 。謂vị 諸chư 佛Phật 雖tuy 知tri 自tự 性tánh 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。於ư 清thanh 淨tịnh 法Pháp 中trung 。無vô 有hữu 一nhất 念niệm 可khả 淨tịnh 。故cố 云vân 不bất 淨tịnh 也dã 。不bất 增tăng 不bất 減giảm 者giả 。謂vị 法pháp 性tánh 既ký 同đồng 。設thiết 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。一nhất 時thời 成thành 佛Phật 。生sanh 界giới 不bất 減giảm 。佛Phật 界giới 不bất 增tăng 也dã 。是thị 故cố 空không 中trung 者giả 。承thừa 上thượng 無vô 垢cấu 淨tịnh 增tăng 減giảm 般Bát 若Nhã 心tâm 體thể 。而nhi 標tiêu 出xuất 所sở 以dĩ 諸chư 法pháp 之chi 名danh 。謂vị 何hà 等đẳng 諸chư 法pháp 。即tức 是thị 無vô 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 等đẳng 。真chân 空không 體thể 中trung 。既ký 無vô 五ngũ 蘊uẩn 色sắc 心tâm 。焉yên 有hữu 六lục 根căn 。故cố 曰viết 無vô 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。既ký 無vô 六lục 根căn 。則tắc 知tri 內nội 根căn 寂tịch 寂tịch 。外ngoại 境cảnh 如như 如như 。何hà 有hữu 色sắc 蘊uẩn 六lục 塵trần 。故cố 曰viết 無vô 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。有hữu 根căn 方phương 有hữu 境cảnh 。境cảnh 具cụ 方phương 發phát 識thức 。既ký 然nhiên 根căn 境cảnh 尚thượng 無vô 。則tắc 所sở 發phát 識thức 界giới 。從tùng 何hà 而nhi 有hữu 。故cố 云vân 無vô 眼nhãn 界giới 。乃nãi 至chí 無vô 意ý 識thức 界giới 。真chân 空không 實thật 相tướng 體thể 中trung 。本bổn 無vô 凡phàm 夫phu 等đẳng 法pháp 。則tắc 三tam 乘thừa 之chi 法Pháp 。從tùng 何hà 而nhi 有hữu 。若nhược 在tại 大Đại 乘Thừa 。說thuyết 惟duy 心tâm 為vi 因nhân 。癡si 愛ái 為vi 緣duyên 。若nhược 在tại 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 癡si 愛ái 為vi 因nhân 。業nghiệp 等đẳng 為vi 緣duyên 。今kim 真chân 空không 絕tuyệt 相tương/tướng 。心tâm 境cảnh 兩lưỡng 忘vong 。直trực 顯hiển 本bổn 體thể 。故cố 曰viết 無vô 無vô 明minh 。既ký 然nhiên 真chân 空không 體thể 中trung 。本bổn 無vô 流lưu 轉chuyển 之chi 無vô 明minh 。又hựu 以dĩ 何hà 無vô 明minh 而nhi 盡tận 哉tai 。故cố 曰viết 亦diệc 無vô 無vô 明minh 盡tận 。生sanh 死tử 苦khổ 。因nhân 無vô 明minh 而nhi 起khởi 。可khả 剪tiễn 可khả 除trừ 。貪tham 愛ái 垢cấu 。從tùng 妄vọng 想tưởng 而nhi 生sanh 。可khả 塞tắc 可khả 拔bạt 。塞tắc 拔bạt 由do 乎hồ 性tánh 假giả 。除trừ 翦# 由do 乎hồ 體thể 妄vọng 。知tri 體thể 妄vọng 者giả 。息tức 妄vọng 而nhi 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。達đạt 性tánh 假giả 者giả 。棄khí 假giả 而nhi 歸quy 寂tịch 滅diệt 。於ư 是thị 控khống 御ngự 一Nhất 乘Thừa 。浮phù 航# 六Lục 度Độ 。出xuất 生sanh 死tử 苦khổ 海hải 。越việt 火hỏa 宅trạch 樊phàn 籠lung 。逈huýnh 登đăng 般Bát 若Nhã 之chi 臺đài 。妙diệu 入nhập 涅Niết 槃Bàn 之chi 苑uyển 。湛trạm 然nhiên 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 虗hư 空không 而nhi 並tịnh 存tồn 。嶷# 爾nhĩ 圓viên 明minh 。混hỗn 境cảnh 智trí 而nhi 雙song 寂tịch 。是thị 故cố 空không 中trung 。本bổn 無vô 三tam 行hành 之chi 因nhân 。何hà 有hữu 二nhị 種chủng 之chi 果quả 。故cố 曰viết 無vô 老lão 死tử 。真chân 空không 之chi 中trung 既ký 無vô 流lưu 轉chuyển 之chi 果quả 。則tắc 斷đoạn 無vô 明minh 之chi 因nhân 。生sanh 死tử 苦khổ 果quả 方phương 盡tận 。無vô 復phục 繫hệ 累lũy/lụy/luy 。永vĩnh 絕tuyệt 生sanh 死tử 之chi 鄉hương 。獨độc 澄trừng 無vô 為vi 。蕭tiêu 然nhiên 淡đạm 泊bạc 。即tức 煩phiền 惱não 而nhi 為vi 大đại 悲bi 之chi 因nhân 。即tức 生sanh 死tử 而nhi 為vi 大đại 悲bi 之chi 緣duyên 。於ư 此thử 因nhân 緣duyên 。當đương 體thể 即tức 是thị 妙diệu 有hữu 真chân 空không 。何hà 有hữu 還hoàn 滅diệt 老lão 死tử 而nhi 盡tận 哉tai 。故cố 曰viết 亦diệc 無vô 老lão 死tử 盡tận 。上thượng 為vi 中trung 根căn 所sở 修tu 因nhân 緣duyên 等đẳng 法pháp 。於ư 真chân 空không 實thật 相tướng 體thể 中trung 。本bổn 無vô 所sở 有hữu 。則tắc 知tri 下hạ 根căn 所sở 修tu 四Tứ 諦Đế 等đẳng 法pháp 。焉yên 有hữu 實thật 哉tai 。故cố 曰viết 無vô 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。苦khổ 以dĩ 逼bức 迫bách 為vi 義nghĩa 。集tập 以dĩ 增tăng 長trưởng 生sanh 死tử 為vi 事sự 。滅diệt 以dĩ 無vô 累lũy/lụy/luy 為vi 名danh 。道đạo 以dĩ 除trừ 患hoạn 為vi 功công 。所sở 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 有hữu 苦khổ 可khả 知tri 。有hữu 集tập 可khả 斷đoạn 。有hữu 滅diệt 可khả 證chứng 。有hữu 道đạo 可khả 修tu 。迷mê 則tắc 苦khổ 集tập 生sanh 而nhi 真chân 道đạo 滅diệt 。悟ngộ 則tắc 苦khổ 集tập 滅diệt 而nhi 真chân 道đạo 生sanh 。今kim 般Bát 若Nhã 觀quán 智trí 。頓đốn 然nhiên 五ngũ 蘊uẩn 皆giai 空không 。頓đốn 斷đoạn 生sanh 死tử 苦khổ 厄ách 。故cố 云vân 無vô 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 也dã 。無vô 智trí 者giả 。從tùng 凡phàm 夫phu 起khởi 智trí 破phá 惑hoặc 。乃nãi 至chí 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 自tự 然nhiên 智trí 。無vô 師sư 智trí 。菩Bồ 薩Tát 一nhất 切thiết 。智trí 佛Phật 果Quả 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。真chân 空không 理lý 中trung 。本bổn 無vô 一nhất 照chiếu 。故cố 云vân 無vô 智trí 也dã 。無vô 得đắc 者giả 。亦diệc 從tùng 凡phàm 夫phu 所sở 得đắc 。乃nãi 至chí 諸chư 佛Phật 。所sở 證chứng 法Pháp 界Giới 真chân 理lý 。於ư 般Bát 若Nhã 真chân 空không 尚thượng 空không 空không 也dã 。何hà 理lý 可khả 得đắc 乎hồ 。故cố 佛Phật 頂đảnh 云vân 知tri 見kiến 無vô 見kiến 。斯tư 即tức 涅Niết 槃Bàn 。故cố 云vân 無vô 得đắc 也dã 。

以dĩ 無vô 所sở 得đắc 故cố 。菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。依y 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 故cố 。心tâm 無vô 罣quái 礙ngại 。無vô 罣quái 礙ngại 故cố 。無vô 有hữu 恐khủng 怖bố 。遠viễn 離ly 顛điên 倒đảo 夢mộng 想tưởng 。空không 竟cánh 涅Niết 槃Bàn 。

無vô 所sở 得đắc 故cố 者giả 。以dĩ 真chân 空không 體thể 中trung 。無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 可khả 得đắc 。即tức 是thị 一nhất 切thiết 。諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。故cố 中trung 論luận 云vân 。諸chư 佛Phật 說thuyết 空không 法pháp 。為vi 離ly 於ư 有hữu 見kiến 。若nhược 復phục 見kiến 有hữu 空không 。諸chư 佛Phật 所sở 不bất 化hóa 。故cố 知tri 非phi 有hữu 非phi 無vô 。非phi 無vô 非phi 有hữu 。又hựu 云vân 。無vô 中trung 無vô 有hữu 二nhị 。無vô 二nhị 亦diệc 復phục 無vô 。三tam 界giới 一nhất 切thiết 空không 。是thị 則tắc 諸chư 佛Phật 見kiến 。此thử 即tức 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 故cố 也dã 。菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 者giả 。即tức 觀quán 自tự 在tại 是thị 也dã 。依y 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 者giả 。即tức 依y 此thử 無vô 所sở 得đắc 而nhi 得đắc 行hành 深thâm 般Bát 若Nhã 。至chí 度độ 一nhất 切thiết 苦khổ 厄ách 者giả 也dã 。由do 依y 此thử 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 。故cố 下hạ 纔tài 得đắc 心tâm 無vô 罣quái 礙ngại 等đẳng 功công 效hiệu 。心tâm 無vô 罣quái 礙ngại 者giả 。謂vị 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。依y 此thử 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 。所sở 以dĩ 空không 一nhất 有hữu 即tức 絕tuyệt 。心tâm 方phương 行hành 隨tùy 滅diệt 。經Kinh 云vân 了liễu 知tri 諸chư 法pháp 性tánh 空không 寂tịch 。如như 鳥điểu 飛phi 空không 無vô 有hữu 迹tích 。心tâm 行hành 隨tùy 滅diệt 。不bất 礙ngại 於ư 相tương/tướng 。故cố 云vân 心tâm 無vô 罣quái 礙ngại 也dã 。無vô 有hữu 恐khủng 怖bố 者giả 。以dĩ 菩Bồ 薩Tát 依y 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 。得đắc 心tâm 無vô 罣quái 礙ngại 之chi 故cố 。所sở 以dĩ 不bất 同đồng 凡phàm 夫phu 為vi 三tam 毒độc 驅khu 役dịch 。起khởi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 。生sanh 有hữu 無vô 量lượng 驚kinh 恐khủng 。死tử 有hữu 無vô 量lượng 怕phạ 怖bố 。法Pháp 界Giới 之chi 內nội 。凡phàm 屬thuộc 有hữu 知tri 。無vô 能năng 免miễn 者giả 。亦diệc 不bất 同đồng 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。畏úy 三tam 界giới 生sanh 死tử 。之chi 恐khủng 懼cụ 佛Phật 道Đạo 長trường 遠viễn 。久cửu 受thọ 勤cần 苦khổ 之chi 怖bố 。又hựu 不bất 同đồng 道đạo 前tiền 菩Bồ 薩Tát 。於ư 真chân 空không 而nhi 有hữu 三tam 疑nghi 之chi 恐khủng 。畏úy 佛Phật 果Quả 難nan 以dĩ 疾tật 證chứng 之chi 怖bố 。由do 是thị 菩Bồ 薩Tát 。以dĩ 緣duyên 心tâm 自tự 在tại 。圓viên 照chiếu 法Pháp 界Giới 。如như 是thị 多đa 種chủng 。恐khủng 怖bố 俱câu 悉tất 離ly 之chi 。故cố 曰viết 無vô 有hữu 恐khủng 怖bố 者giả 也dã 。遠viễn 離ly 顛điên 倒đảo 夢mộng 想tưởng 者giả 。經Kinh 云vân 。於ư 諸chư 世thế 閒gian/nhàn 法pháp 。不bất 生sanh 分phân 別biệt 見kiến 。善thiện 離ly 分phân 別biệt 者giả 。亦diệc 不bất 見kiến 分phân 別biệt 。無vô 量lượng 無vô 數số 劫kiếp 。解giải 之chi 即tức 一nhất 念niệm 。知tri 念niệm 亦diệc 無vô 念niệm 。如như 是thị 見kiến 世thế 閒gian/nhàn 。無vô 量lượng 諸chư 國quốc 土độ 。一nhất 念niệm 悉tất 超siêu 越việt 。經kinh 於ư 無vô 量lượng 劫kiếp 。不bất 動động 於ư 本bổn 處xứ 。由do 是thị 自tự 在tại 者giả 。因nhân 離ly 顛điên 倒đảo 見kiến 。又hựu 謂vị 世thế 閒gian/nhàn 出xuất 世thế 閒gian/nhàn 。聖thánh 凡phàm 染nhiễm 淨tịnh 。雖tuy 有hữu 多đa 種chủng 差sai 別biệt 。其kỳ 實thật 能năng 想tưởng 之chi 念niệm 。所sở 想tưởng 之chi 境cảnh 。俱câu 為vi 一nhất 夢mộng 想tưởng 。普phổ 賢hiền 行hành 品phẩm 云vân 。了liễu 達đạt 諸chư 世thế 閒gian/nhàn 。假giả 名danh 無vô 有hữu 實thật 。眾chúng 生sanh 及cập 世thế 界giới 。如như 夢mộng 如như 光quang 影ảnh 。此thử 因nhân 眾chúng 生sanh 未vị 能năng 了liễu 達đạt 五ngũ 蘊uẩn 色sắc 心tâm 等đẳng 法pháp 如như 夢mộng 故cố 。不bất 能năng 遠viễn 離ly 夢mộng 想tưởng 。今kim 菩Bồ 薩Tát 了liễu 達đạt 眾chúng 生sanh 。實thật 法pháp 如như 夢mộng 影ảnh 等đẳng 。則tắc 何hà 夢mộng 想tưởng 而nhi 不bất 遠viễn 乎hồ 。故cố 云vân 。遠viễn 離ly 顛điên 倒đảo 夢mộng 想tưởng 也dã 。究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 者giả 。承thừa 上thượng 般Bát 若Nhã 無vô 所sở 得đắc 之chi 功công 。遠viễn 離ly 顛điên 倒đảo 夢mộng 想tưởng 之chi 效hiệu 。以dĩ 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。究cứu 者giả 窮cùng 究cứu 。竟cánh 者giả 畢tất 竟cánh 。涅niết 者giả 不bất 生sanh 。槃bàn 者giả 不bất 滅diệt 。因nhân 自tự 在tại 菩Bồ 薩Tát 窮cùng 究cứu 生sanh 死tử 畢tất 竟cánh 之chi 地địa 。即tức 是thị 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 之chi 涅Niết 槃Bàn 。故cố 曰viết 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。

三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。依y 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 故cố 。得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。總tổng 攝nhiếp 三tam 際tế 。統thống 該cai 十thập 方phương 。依y 般Bát 若Nhã 至chí 得đắc 菩Bồ 提Đề 。總tổng 言ngôn 法Pháp 界Giới 諸chư 佛Phật 。得đắc 菩Bồ 提Đề 者giả 。莫mạc 不bất 由do 斯tư 依y 深thâm 般Bát 若Nhã 而nhi 得đắc 也dã 。阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。梵Phạn 語ngữ 。華hoa 言ngôn 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。謂vị 真chân 性tánh 也dã 。以dĩ 真chân 性tánh 無vô 得đắc 而nhi 上thượng 之chi 。故cố 云vân 無vô 上thượng 。然nhiên 上thượng 自tự 諸chư 佛Phật 。下hạ 至chí 蠢xuẩn 動động 。此thử 性tánh 正chánh 相tương/tướng 平bình 等đẳng 。故cố 云vân 正chánh 等đẳng 。其kỳ 覺giác 性tánh 。不bất 為vi 業nghiệp 染nhiễm 纏triền 縛phược 不bất 墮đọa 邪tà 妄vọng 。故cố 云vân 正chánh 覺giác 。得đắc 此thử 性tánh 者giả 。為vi 得đắc 佛Phật 果Quả 。故cố 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。皆giai 依y 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 。而nhi 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

故cố 知tri 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。是thị 大đại 神thần 咒chú 。是thị 大đại 明minh 咒chú 。是thị 無vô 上thượng 咒chú 。是thị 無vô 等đẳng 等đẳng 咒chú 。能năng 除trừ 一nhất 切thiết 苦khổ 。真chân 實thật 不bất 虗hư 故cố 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多đa 咒chú 。

故cố 知tri 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 一nhất 句cú 。承thừa 般Bát 若Nhã 觀quán 行hành 因nhân 果quả 。以dĩ 結kết 體thể 相tướng 用dụng 三tam 大đại 義nghĩa 。自tự 在tại 菩Bồ 薩Tát 。行hành 深thâm 般Bát 若Nhã 。觀quán 照chiếu 世thế 閒gian/nhàn 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 法pháp 。皆giai 是thị 真chân 空không 實thật 相tướng 。故cố 知tri 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。是thị 大đại 神thần 咒chú 。又hựu 見kiến 出xuất 世thế 閒gian/nhàn 三tam 乘thừa 因nhân 緣duyên 。四Tứ 諦Đế 智trí 理lý 等đẳng 法pháp 。俱câu 不bất 可khả 得đắc 。故cố 知tri 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。是thị 大đại 明minh 咒chú 。此thử 二nhị 句cú 。結kết 體thể 大đại 義nghĩa 也dã 。因nhân 此thử 菩Bồ 薩Tát 。以dĩ 觀quán 照chiếu 之chi 智trí 。照chiếu 見kiến 世thế 閒gian/nhàn 出xuất 世thế 閒gian/nhàn 等đẳng 法pháp 。俱câu 不bất 可khả 得đắc 。故cố 即tức 能năng 度độ 一nhất 切thiết 苦khổ 厄ách 。由do 是thị 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 故cố 。菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 依y 之chi 。即tức 能năng 遠viễn 離ly 。諸chư 苦khổ 而nhi 得đắc 涅Niết 槃Bàn 真chân 樂nhạo/nhạc/lạc 。故cố 知tri 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。是thị 無vô 上thượng 咒chú 此thử 句cú 。結kết 相tương/tướng 大đại 義nghĩa 也dã 。因nhân 知tri 般Bát 若Nhã 。是thị 無vô 上thượng 咒chú 。所sở 以dĩ 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。亦diệc 依y 之chi 而nhi 。得đắc 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。故cố 知tri 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。是thị 無vô 等đẳng 等đẳng 咒chú 。此thử 句cú 。結kết 用dụng 大đại 義nghĩa 也dã 。能năng 除trừ 一nhất 切thiết 苦khổ 。真chân 實thật 不bất 虗hư 二nhị 句cú 。總tổng 結kết 般Bát 若Nhã 之chi 功công 。令linh 眾chúng 決quyết 疑nghi 。頓đốn 信tín 廣quảng 大đại 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 也dã 。能năng 除trừ 有hữu 二nhị 義nghĩa 。謂vị 如Như 來Lai 說thuyết 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。定định 有hữu 世thế 閒gian/nhàn 輪luân 迴hồi 等đẳng 苦khổ 。非phi 妄vọng 非phi 虗hư 又hựu 說thuyết 以dĩ 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。甚thậm 深thâm 之chi 智trí 。能năng 除trừ 一nhất 切thiết 苦khổ 。非phi 妄vọng 非phi 虗hư 。由do 是thị 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。知tri 般Bát 若Nhã 是thị 大đại 神thần 咒chú 。乃nãi 至chí 是thị 無vô 等đẳng 等đẳng 咒chú 。復phục 知tri 此thử 咒chú 。能năng 除trừ 一nhất 切thiết 苦khổ 。能năng 得đắc 一nhất 切thiết 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。方phương 說thuyết 此thử 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多đa 咒chú 。

即tức 說thuyết 咒chú 曰viết 。

揭yết 諦đế 。揭yết 諦đế 。波ba 羅la 揭yết 諦đế 。波ba 羅la 僧tăng 揭yết 諦đế 。菩bồ 提đề 。薩tát 婆bà 訶ha 。

此thử 咒chú 。不bất 訓huấn 字tự 解giải 釋thích 。乃nãi 五ngũ 不bất 翻phiên 中trung 。尊tôn 重trọng 不bất 翻phiên 也dã 。忘vong 文văn 絕tuyệt 義nghĩa 。不bất 生sanh 情tình 解giải 。如như 摩ma 尼ni 寶bảo 鏡kính 。體thể 本bổn 無vô 持trì 無vô 受thọ 。不bất 妨phương 萬vạn 像tượng 森sâm 羅la 。無vô 法pháp 不bất 持trì 。無vô 法pháp 不bất 受thọ 。是thị 以dĩ 無vô 受thọ 為vi 受thọ 。無vô 持trì 為vi 持trì 。鏡kính 何hà 受thọ 像tượng 。像tượng 何hà 入nhập 鏡kính 耶da 。

○# 學học 般Bát 若Nhã 人nhân 。當đương 知tri 本bổn 心tâm 本bổn 體thể 。本bổn 來lai 是thị 佛Phật 。不bất 假giả 修tu 成thành 。不bất 屬thuộc 漸tiệm 次thứ 。不bất 落lạc 邊biên 見kiến 。無vô 有hữu 一nhất 法Pháp 可khả 得đắc 。所sở 謂vị 本bổn 來lai 無vô 一nhất 物vật 。何hà 處xứ 惹nhạ 塵trần 埃ai 。故cố 佛Phật 云vân 。我ngã 於ư 菩Bồ 提Đề 。實thật 無vô 所sở 得đắc 。默mặc 契khế 而nhi 已dĩ 。若nhược 人nhân 能năng 觀quán 。五ngũ 蘊uẩn 皆giai 空không 。四tứ 大đại 無vô 我ngã 。心tâm 本bổn 太thái 虗hư 。無vô 往vãng 無vô 來lai 。湛trạm 然nhiên 圓viên 寂tịch 。心tâm 境cảnh 一nhất 如như 。但đãn 能năng 如như 是thị 。直trực 下hạ 頓đốn 了liễu 。不bất 為vi 三tam 世thế 所sở 拘câu 繫hệ 。便tiện 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 苦khổ 厄ách 。為vi 出xuất 世thế 人nhân 也dã 。切thiết 不bất 得đắc 有hữu 分phần/phân 毫hào 趣thú 向hướng 。若nhược 見kiến 勝thắng 妙diệu 善thiện 相tương/tướng 來lai 迎nghênh 及cập 。種chủng 種chủng 現hiện 前tiền 。亦diệc 無vô 心tâm 隨tùy 去khứ 。若nhược 見kiến 惡ác 相tướng 種chủng 種chủng 現hiện 前tiền 。亦diệc 無vô 心tâm 怖bố 畏úy 。但đãn 自tự 忘vong 心tâm 。同đồng 於ư 法Pháp 界Giới 。便tiện 得đắc 自tự 在tại 。此thử 即tức 是thị 要yếu 節tiết 也dã 。

○# 張trương 拙chuyết 因nhân 禪thiền 月nguyệt 大đại 師sư 。指chỉ 參tham 石thạch 霜sương 和hòa 尚thượng 。霜sương 問vấn 秀tú 才tài 何hà 姓tánh 。曰viết 。姓tánh 張trương 名danh 拙chuyết 。霜sương 曰viết 。覓mịch 巧xảo 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。拙chuyết 自tự 何hà 來lai 。張trương 忽hốt 省tỉnh 悟ngộ 。隨tùy 呈trình 偈kệ 曰viết 。光quang 明minh 寂tịch 照chiếu 徧biến 河hà 沙sa 。凡phàm 聖thánh 含hàm 靈linh 共cộng 一nhất 家gia 。一nhất 念niệm 不bất 生sanh 全toàn 體thể 現hiện 。六lục 根căn 纔tài 動động 被bị 雲vân 遮già 。破phá 除trừ 煩phiền 惱não 重trọng/trùng 增tăng 病bệnh 。趣thú 向hướng 真Chân 如Như 亦diệc 是thị 邪tà 。隨tùy 順thuận 世thế 緣duyên 無vô 罣quái 礙ngại 。涅Niết 槃Bàn 生sanh 死tử 總tổng 空không 花hoa 。