Bát Nhã Tâm Kinh Lược Sớ Liên Châu Ký – Quyển 1

Chuẩn
Leave a comment

般Bát 若Nhã 心Tâm 經Kinh 略Lược 疏Sớ 連Liên 珠Châu 記Ký
Quyển 1
宋Tống 師Sư 會Hội 述Thuật

般Bát 若Nhã 心Tâm 經Kinh 略Lược 疏Sớ/sơ 連Liên 珠Châu 記Ký 上Thượng

立lập 斯tư 題đề 者giả 。示thị 無vô 胸hung 臆ức 爾nhĩ 。謂vị 此thử 記ký 文văn 。是thị 皆giai 佛Phật 祖tổ 之chi 靈linh 蛇xà 夜dạ 光quang 赤xích 野dã 丹đan 淵uyên 明minh 月nguyệt 虧khuy 全toàn 者giả 也dã 。第đệ 以dĩ 朱chu 絲ti 金kim 縷lũ 貫quán 連liên 成thành 記ký 。有hữu 類loại 蒼thương 梧# 之chi 珠châu 丘khâu 焉yên 。

宋tống 玉ngọc 峯phong 沙Sa 門Môn 師sư 會hội 述thuật

將tương 釋thích 此thử 疏sớ/sơ 。文văn 二nhị 。初sơ 題đề 目mục 二nhị 。初sơ 標tiêu 疏sớ/sơ 題đề 。然nhiên 題đề 目mục 有hữu 二nhị 種chủng 。冠quan 之chi 經kinh 首thủ 則tắc 曰viết 經kinh 題đề 。標tiêu 於ư 疏sớ/sơ 前tiền 乃nãi 曰viết 疏sớ/sơ 目mục 。今kim 即tức 疏sớ/sơ 題đề 。般Bát 若Nhã 等đẳng 是thị 所sở 解giải 之chi 經kinh 略lược 。疏sớ/sơ 乃nãi 能năng 解giải 之chi 疏sớ/sơ 。取thủ 所sở 解giải 之chi 經kinh 目mục 。能năng 解giải 之chi 疏sớ/sơ 分phần/phân 。取thủ 他tha 名danh 有hữu 財tài 釋thích 。若nhược 云vân 之chi 疏sớ/sơ 。即tức 依y 主chủ 釋thích 。略lược 者giả 。要yếu 略lược 之chi 略lược 。非phi 別biệt 有hữu 廣quảng 疏sớ/sơ 也dã 。并tinh 序tự 者giả 。兼kiêm 有hữu 一nhất 序tự 也dã 。二nhị 顯hiển 嘉gia 號hiệu 翻phiên 經kinh 者giả 。京kinh 口khẩu 僅cận 公công 所sở 刻khắc 。夾giáp 科khoa 經kinh 疏sớ/sơ 之chi 後hậu 刊# 。祖tổ 師sư 自tự 題đề 云vân 。法Pháp 藏tạng 長trường/trưởng 安an 二nhị 年niên 於ư 京kinh 清thanh 禪thiền 寺tự 翻phiên 經kinh 之chi 暇hạ 。屬thuộc 司ty 禮lễ 部bộ 兼kiêm 檢kiểm 校giáo 雍ung 州châu 長trường/trưởng 史sử 滎# 陽dương 鄭trịnh 公công 再tái 三tam 殷ân 勤cần 令linh 出xuất 略lược 疏sớ/sơ 。既ký 曰viết 翻phiên 經kinh 之chi 暇hạ 。非phi 曾tằng 預dự 譯dịch 場tràng 之chi 謂vị 也dã 。沙Sa 門Môn 者giả 。此thử 翻phiên 勤cần 息tức 。次thứ 二nhị 字tự 疏sớ/sơ 主chủ 之chi 令linh 名danh 。述thuật 者giả 述thuật 而nhi 不bất 作tác 之chi 謙khiêm 詞từ 也dã 。二nhị 本bổn 文văn 三tam 。初sơ 總tổng 標tiêu 名danh 意ý 。二nhị 開khai 章chương 釋thích 文văn 。三tam 慶khánh 讚tán 回hồi 向hướng 。初sơ 中trung 二nhị 。初sơ 通thông 敘tự 玄huyền 綱cương 彰chương 般Bát 若Nhã 大đại 宗tông 二nhị 。初sơ 正chánh 敘tự 幽u 深thâm 三tam 。初sơ 超siêu 言ngôn 以dĩ 指chỉ 體thể 二nhị 。初sơ 體thể 玄huyền 。夫phu 以dĩ 等đẳng 者giả 。夫phu 乃nãi 發phát 語ngữ 之chi 詞từ 。以dĩ 言ngôn 由do 也dã 。真chân 源nguyên 者giả 。非phi 虛hư 妄vọng 念niệm 慮lự 曰viết 真chân 。是thị 諸chư 法pháp 性tánh 體thể 曰viết 源nguyên 。即tức 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 無vô 相tướng 真Chân 如Như 也dã 。清thanh 涼lương 釋thích 剎sát 那na 際tế 三tam 昧muội 云vân 。即tức 窮cùng 法pháp 真chân 源nguyên 謂vị 窮cùng 彼bỉ 剎sát 那na 時thời 相tương/tướng 。都đô 寂tịch 則tắc 剎sát 那na 無vô 際tế 。由do 達đạt 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。本bổn 無vô 相tướng 故cố 。則tắc 以dĩ 無vô 相tướng 。真Chân 如Như 為vi 真chân 源nguyên 矣hĩ 。貞trinh 元nguyên 曰viết 。妄vọng 隨tùy 境cảnh 變biến 體thể 逐trục 相tương/tướng 遷thiên 。鼓cổ 擊kích 真chân 源nguyên 浩hạo 蕩đãng 無vô 際tế 。彼bỉ 以dĩ 衣y 珠châu 祕bí 藏tạng 為vi 物vật 性tánh 之chi 真chân 源nguyên 。草thảo 堂đường 曰viết 。般Bát 若Nhã 之chi 心tâm 是thị 萬vạn 法pháp 之chi 體thể 。又hựu 曰viết 。真chân 空không 者giả 。即tức 靈linh 妙diệu 心tâm 源nguyên 。良lương 由do 本bổn 是thị 真Chân 如Như 。一nhất 心tâm 與dữ 生sanh 滅diệt 合hợp 。名danh 黎lê 耶da 。變biến 起khởi 根căn 身thân 器khí 界giới 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 。推thôi 之chi 無vô 體thể 歸quy 於ư 真chân 心tâm 之chi 空không 。則tắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。為vi 諸chư 法pháp 之chi 本bổn 源nguyên 。故cố 曰viết 真chân 源nguyên 。論luận 曰viết 。以dĩ 有hữu 空không 義nghĩa 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 得đắc 成thành 。經Kinh 云vân 。從tùng 無vô 住trụ 本bổn 。立lập 一nhất 切thiết 法pháp 。鎮trấn 國quốc 曰viết 。無vô 住trụ 性tánh 空không 真Chân 如Như 皆giai 實thật 相tướng 之chi 異dị 名danh 。疏sớ/sơ 主chủ 又hựu 曰viết 。令linh 機cơ 證chứng 真chân 源nguyên 入nhập 果quả 海hải 也dã 。則tắc 以dĩ 果quả 海hải 為vi 真chân 源nguyên 矣hĩ 。素tố 範phạm 者giả 。素tố 表biểu 無vô 瑕hà 範phạm 持trì 自tự 性tánh 。謂vị 其kỳ 體thể 若nhược 氷băng 霜sương 。性tánh 猶do 珠châu 玉ngọc 。在tại 煩phiền 惱não 泥nê 不bất 改cải 堅kiên 白bạch 。論luận 云vân 。如như 如như 體thể 中trung 過quá 恆hằng 染nhiễm 法pháp 。皆giai 悉tất 空không 空không 無vô 所sở 有hữu 故cố 。疏sớ/sơ 主chủ 曰viết 。素tố 範phạm 超siêu 情tình 空không 有hữu 以dĩ 茲tư 雙song 泯mẫn 。冲# 漠mạc 者giả 。冲# 曰viết 深thâm 玄huyền 。漠mạc 言ngôn 廣quảng 遠viễn 。疏sớ/sơ 主chủ 又hựu 曰viết 。廓khuếch 無vô 涯nhai 而nhi 超siêu 視thị 聽thính 。深thâm 無vô 極cực 而nhi 抗kháng 思tư 議nghị 。論luận 曰viết 。超siêu 思tư 惟duy 之chi 境cảnh 絕tuyệt 窺khuy 竀# 之chi 域vực 。是thị 豈khởi 筌thuyên 罤# 所sở 能năng 獲hoạch 哉tai 。筌thuyên 者giả 。取thủ 魚ngư 之chi 器khí 。罤# 者giả 。網võng 兔thố 之chi 罝ta 。以dĩ 況huống 談đàm 思tư 與dữ 真chân 理lý 隔cách 絕tuyệt 也dã 。妙diệu 覺giác 下hạ 二nhị 用dụng 妙diệu 即tức 觀quán 照chiếu 般Bát 若Nhã 也dã 。鎮trấn 國quốc 曰viết 。離ly 覺giác 所sở 覺giác 故cố 名danh 妙diệu 覺giác 。經Kinh 云vân 。如Như 來Lai 今kim 得đắc 。妙diệu 空không 明minh 覺giác 。論luận 曰viết 。覺giác 心tâm 源nguyên 故cố 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 。又hựu 論luận 曰viết 。薩tát 般Bát 若Nhã 慧tuệ 唯duy 有hữu 覺giác 照chiếu 。無vô 一nhất 一nhất 法pháp 而nhi 非phi 覺giác 故cố 。疏sớ/sơ 主chủ 即tức 曰viết 。妙diệu 證chứng 真chân 源nguyên 之chi 知tri 慧tuệ 也dã 。玄huyền 猷# 者giả 。猷# 者giả 道đạo 也dã 。因nhân 也dã 。言ngôn 此thử 妙diệu 覺giác 入nhập 真chân 源nguyên 之chi 正Chánh 道Đạo 克khắc 妙diệu 果Quả 之chi 深thâm 因nhân 故cố 。下hạ 疏sớ/sơ 云vân 。由do 斯tư 妙diệu 慧tuệ 翻phiên 生sanh 死tử 過quá 。盡tận 至Chí 真Chân 空không 之chi 際tế 奧áo 。頤di 者giả 謂vị 般Bát 若Nhã 淵uyên 海hải 深thâm 而nhi 不bất 可khả 極cực 也dã 。大đại 論luận 云vân 。智trí 慧tuệ 大đại 海hải 。唯duy 佛Phật 窮cùng 底để 。超siêu 於ư 言ngôn 象tượng 者giả 。經Kinh 云vân 。般Bát 若Nhã 義nghĩa 者giả 無vô 名danh 無vô 說thuyết 。又hựu 曰viết 。真chân 般Bát 若Nhã 者giả 清thanh 淨tịnh 如như 虛hư 空không 。無vô 知tri 無vô 見kiến 。無vô 作tác 無vô 緣duyên 。古cổ 德đức 云vân 。體thể 本bổn 絕tuyệt 待đãi 名danh 說thuyết 俱câu 寂tịch 故cố 。超siêu 言ngôn 象tượng 也dã 。前tiền 云vân 筌thuyên 罤# 。乃nãi 言ngôn 象tượng 之chi 喻dụ 而nhi 互hỗ 舉cử 者giả 。欲dục 文văn 妙diệu 耳nhĩ 。周chu 易dị 略lược 例lệ 云vân 。言ngôn 生sanh 於ư 象tượng 。故cố 可khả 以dĩ 尋tầm 。言ngôn 以dĩ 觀quán 象tượng 。象tượng 生sanh 於ư 意ý 。故cố 可khả 以dĩ 尋tầm 。象tượng 以dĩ 觀quán 意ý 。意ý 以dĩ 象tượng 盡tận 。象tượng 以dĩ 言ngôn 著trước 。故cố 得đắc 意ý 忘vong 象tượng 。得đắc 象tượng 忘vong 言ngôn 。猶do 罤# 者giả 。所sở 以dĩ 在tại 兔thố 。得đắc 兔thố 而nhi 忘vong 罤# 。筌thuyên 者giả 。所sở 以dĩ 在tại 魚ngư 。得đắc 魚ngư 而nhi 忘vong 筌thuyên 。存tồn 言ngôn 者giả 非phi 得đắc 象tượng 。存tồn 象tượng 者giả 非phi 得đắc 意ý 。然nhiên 彼bỉ 欲dục 學học 者giả 捨xả 詮thuyên 而nhi 求cầu 旨chỉ 也dã 。今kim 之chi 疏sớ/sơ 者giả 。乃nãi 謂vị 妙diệu 空không 真chân 覺giác 理lý 圓viên 言ngôn 偏thiên 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 說thuyết 相tướng 故cố 。疏sớ/sơ 主chủ 曰viết 。渺# 渺# 玄huyền 猷# 名danh 言ngôn 罕# 尋tầm 其kỳ 際tế 。茫mang 茫mang 素tố 範phạm 相tương 見kiến 靡mĩ 究cứu 其kỳ 源nguyên 。是thị 則tắc 即tức 言ngôn 忘vong 言ngôn 即tức 相tương/tướng 忘vong 相tương/tướng 。非phi 謂vị 滌địch 除trừ 萬vạn 物vật 。相tương/tướng 塞tắc 視thị 聽thính 。寂tịch 寥liêu 虛hư 豁hoát 。然nhiên 後hậu 為vi 真chân 者giả 也dã 。問vấn 曰viết 。

時thời 然nhiên 後hậu 言ngôn 非phi 其kỳ 時thời 而nhi 言ngôn 謂vị 之chi 過quá 言ngôn 。且thả 此thử 教giáo 之chi 興hưng 。欲dục 令linh 行hành 者giả 發phát 大đại 心tâm 修tu 廣quảng 行hành 。破phá 外ngoại 迴hồi 小tiểu 斷đoạn 障chướng 得đắc 果quả 益ích 眾chúng 生sanh 也dã 。疏sớ/sơ 主chủ 何hà 由do 約ước 彼bỉ 萬vạn 法pháp 之chi 源nguyên 妙diệu 覺giác 極cực 果quả 而nhi 遽cự 敘tự 耶da 。

答đáp 曰viết 。

欲dục 顯hiển 修tu 因nhân 同đồng 果quả 地địa 覺giác 故cố 。文Văn 殊Thù 創sáng/sang 問vấn 本bổn 起khởi 之chi 因nhân 。至chí 聖thánh 首thủ 提đề 究cứu 竟cánh 之chi 果quả 。若nhược 性tánh 非phi 金kim 玉ngọc 雖tuy 琢trác 不bất 成thành 寶bảo 器khí 。故cố 經Kinh 云vân 。不bất 能năng 了liễu 自tự 心tâm 云vân 何hà 知tri 正Chánh 道Đạo 。

又hựu 問vấn 。

苟cẩu 敘tự 首thủ 楞lăng 圓viên 覺giác 頓đốn 教giáo 深thâm 經Kinh 可khả 如như 高cao 論luận 。今kim 此thử 經Kinh 者giả 列liệt 屬thuộc 五ngũ 時thời 漸tiệm 教giáo 明minh 矣hĩ 。何hà 以dĩ 直trực 敘tự 真chân 源nguyên 妙diệu 覺giác 。以dĩ 漸tiệm 濫lạm 頓đốn 寧ninh 無vô 過quá 乎hồ 。

答đáp 曰viết 。

吾ngô 祖tổ 心tâm 遊du 大đại 教giáo 妙diệu 悟ngộ 圓viên 宗tông 。行hàng 行hàng 令linh 了liễu 自tự 心tâm 。字tự 字tự 朝triêu 宗tông 頓đốn 旨chỉ 。圓viên 頓đốn 宗tông 主chủ 華hoa 嚴nghiêm 祖tổ 師sư 。豈khởi 與dữ 夫phu 三tam 時thời 五ngũ 時thời 之chi 學học 士sĩ 。會hội 權quyền 歸quy 實thật 之chi 漸tiệm 人nhân 。同đồng 日nhật 而nhi 語ngữ 哉tai 。又hựu 況huống 一nhất 經kinh 之chi 所sở 宗tông 萬vạn 行hạnh 所sở 由do 生sanh 也dã 。雖tuy 真chân 下hạ 二nhị 三tam 諦đế 以dĩ 彰chương 玄huyền 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 。令linh 悟ngộ 二nhị 諦đế 中trung 道đạo 生sanh 正chánh 見kiến 故cố 空không 假giả 皆giai 中trung 。色sắc 空không 無vô 寄ký 方phương 為vi 此thử 經Kinh 所sở 宗tông 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 之chi 真chân 空không 。故cố 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。初sơ 二nhị 諦đế 存tồn 泯mẫn 。文văn 有hữu 二nhị 句cú 。上thượng 句cú 相tương 違vi 義nghĩa 故cố 雙song 泯mẫn 。下hạ 句cú 相tương/tướng 作tác 不bất 相tương 礙ngại 義nghĩa 故cố 雙song 存tồn 。鎮trấn 國quốc 曰viết 。色sắc 空không 相tướng 望vọng 總tổng 有hữu 三tam 義nghĩa 。一nhất 相tương 違vi 義nghĩa 。二nhị 不bất 相tương 礙ngại 義nghĩa 。三tam 相tương/tướng 作tác 義nghĩa 。結kết 云vân 。此thử 三tam 無vô 礙ngại 方phương 曰viết 真chân 空không 。亦diệc 稱xưng 妙diệu 有hữu 義nghĩa 。記ký 曰viết 。所sở 以dĩ 真chân 俗tục 雙song 泯mẫn 者giả 。真chân 者giả 真chân 空không 之chi 理lý 為vi 真Chân 諦Đế 也dã 。俗tục 者giả 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 為vi 俗tục 諦đế 也dã 。又hựu 曰viết 。但đãn 約ước 緣duyên 起khởi 萬vạn 差sai 為vi 俗tục 。無vô 性tánh 一nhất 味vị 為vi 真chân 。雙song 泯mẫn 者giả 以dĩ 二nhị 諦đế 不bất 一nhất 相tương 違vi 義nghĩa 故cố 。以dĩ 俗tục 害hại 真chân 。真chân 泯mẫn 。以dĩ 真chân 違vi 俗tục 。俗tục 亡vong 。互hỗ 奪đoạt 兩lưỡng 亡vong 。是thị 曰viết 雙song 泯mẫn 。又hựu 曰viết 。此thử 緣duyên 起khởi 法pháp 由do 性tánh 空không 故cố 。令linh 彼bỉ 幻huyễn 有hữu 亦diệc 不bất 得đắc 有hữu 。是thị 故cố 一nhất 切thiết 。唯duy 是thị 真chân 空không 。經Kinh 云vân 。諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。無vô 有hữu 毫hào 末mạt 相tướng 。又hựu 云vân 。一nhất 切thiết 法pháp 空không 。如như 劫kiếp 盡tận 燒thiêu 等đẳng 。大đại 般Bát 若Nhã 云vân 。色sắc 等đẳng 空không 故cố 空không 中trung 無vô 色sắc 。依y 彼bỉ 幻huyễn 有hữu 非phi 有hữu 之chi 門môn 。及cập 依y 真chân 空không 非phi 不bất 空không 門môn 。說thuyết 彼bỉ 真chân 空không 永vĩnh 害hại 幻huyễn 有hữu 。是thị 故cố 遂toại 令linh 俗tục 相tương/tướng 永vĩnh 盡tận 。而nhi 為vi 真Chân 諦Đế 。又hựu 此thử 緣duyên 起khởi 法pháp 由do 幻huyễn 有hữu 相tương/tướng 故cố 。令linh 彼bỉ 真chân 空không 亦diệc 成thành 不bất 空không 。唯duy 是thị 緣duyên 起khởi 幻huyễn 。有hữu 差sai 別biệt 故cố 。楞lăng 伽già 云vân 。非phi 遮già 滅diệt 復phục 生sanh 相tương 續tục 。因nhân 緣duyên 起khởi 故cố 。攝nhiếp 論luận 瑜du 伽già 等đẳng 中trung 明minh 依y 他tha 起khởi 法pháp 。永vĩnh 不bất 是thị 無vô 。如như 是thị 並tịnh 依y 真chân 空không 非phi 空không 門môn 。及cập 依y 幻huyễn 有hữu 非phi 不bất 有hữu 門môn 。說thuyết 彼bỉ 緣duyên 有hữu 永vĩnh 非phi 是thị 空không 故cố 。方phương 為vi 俗tục 諦đế 。如như 是thị 二nhị 諦đế 極cực 相tướng 形hình 奪đoạt 方phương 成thành 本bổn 位vị 。瓔anh 珞lạc 云vân 。世thế 諦đế 有hữu 故cố 不bất 空không 。真Chân 諦Đế 空không 故cố 不bất 有hữu 。故cố 雙song 泯mẫn 也dã 。二nhị 諦đế 恆hằng 存tồn 者giả 。宗tông 致trí 曰viết 。以dĩ 若nhược 不bất 緣duyên 生sanh 不bất 無vô 性tánh 。故cố 謂vị 緣duyên 有hữu 者giả 。顯hiển 不bất 自tự 有hữu 。不bất 自tự 有hữu 者giả 則tắc 是thị 無vô 性tánh 。又hựu 無vô 自tự 性tánh 者giả 顯hiển 非phi 自tự 有hữu 。非phi 自tự 有hữu 者giả 則tắc 是thị 緣duyên 有hữu 。下hạ 經Kinh 云vân 。色sắc 即tức 是thị 空không 。空không 即tức 是thị 色sắc 。論luận 云vân 。智trí 障chướng 極cực 盲manh 闇ám 。謂vị 真chân 俗tục 別biệt 。執chấp 亦diệc 不bất 得đắc 以dĩ 性tánh 空không 故cố 。而nhi 不bất 許hứa 緣duyên 生sanh 以dĩ 無vô 緣duyên 生sanh 空không 不bất 立lập 故cố 。論luận 云vân 。有hữu 為vi 法pháp 空không 以dĩ 。從tùng 緣duyên 生sanh 故cố 。又hựu 此thử 是thị 真chân 空không 非phi 斷đoạn 空không 故cố 。若nhược 待đãi 滅diệt 緣duyên 生sanh 方phương 為vi 空không 者giả 。是thị 則tắc 情tình 中trung 惡ác 趣thú 空không 也dã 。是thị 故cố 以dĩ 真chân 奪đoạt 俗tục 俗tục 盡tận 而nhi 俗tục 常thường 存tồn 也dã 。又hựu 亦diệc 不bất 得đắc 許hứa 緣duyên 有hữu 故cố 。違vi 害hại 真chân 空không 。以dĩ 若nhược 不bất 空không 非phi 是thị 緣duyên 有hữu 。自tự 若nhược 有hữu 者giả 非phi 緣duyên 生sanh 故cố 。是thị 故cố 以dĩ 俗tục 害hại 真chân 真chân 泯mẫn 而nhi 真chân 常thường 存tồn 也dã 。又hựu 不bất 異dị 有hữu 之chi 空không 方phương 為vi 真chân 空không 。不bất 異dị 空không 之chi 有hữu 方phương 是thị 幻huyễn 有hữu 。是thị 故cố 此thử 二nhị 不bất 二nhị 存tồn 泯mẫn 同đồng 時thời 也dã 。空không 有hữu 下hạ 二nhị 。一nhất 味vị 圓viên 彰chương 。圭# 山sơn 曰viết 。謂vị 一nhất 真chân 心tâm 性tánh 非phi 空không 非phi 色sắc 。能năng 空không 能năng 色sắc 如như 鏡kính 之chi 明minh 。是thị 於ư 二nhị 諦đế 之chi 後hậu 。加gia 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。謂vị 無vô 性tánh 故cố 緣duyên 生sanh 空không 亡vong 也dã 。緣duyên 生sanh 故cố 無vô 性tánh 有hữu 亡vong 也dã 。空không 有hữu 俱câu 亡vong 為vi 一nhất 味vị 法pháp 故cố 云vân 常thường 顯hiển 。下hạ 疏sớ/sơ 曰viết 。幻huyễn 色sắc 存tồn 亡vong 無vô 礙ngại 真chân 空không 。隱ẩn 顯hiển 自tự 在tại 。合hợp 為vi 一nhất 味vị 。圓viên 通thông 無vô 寄ký 是thị 其kỳ 法pháp 也dã 。良lương 以dĩ 下hạ 三tam 中trung 道đạo 以dĩ 顯hiển 妙diệu 。清thanh 涼lương 曰viết 。意ý 明minh 此thử 中trung 空không 有hữu 皆giai 是thị 中trung 道đạo 。然nhiên 幻huyễn 有hữu 真chân 空không 雖tuy 通thông 三tam 性tánh 。諸chư 祖tổ 釋thích 義nghĩa 多đa 就tựu 依y 他tha 以dĩ 敘tự 諸chư 宗tông 立lập 義nghĩa 不bất 同đồng 。諸chư 教giáo 淺thiển 深thâm 逈huýnh 異dị 。而nhi 宣tuyên 政chánh 之chi 來lai 奧áo 義nghĩa 湮nhân 微vi 。遂toại 令linh 駕giá 說thuyết 之chi 流lưu 多đa 抑ức 深thâm 經Kinh 以dĩ 為vi 權quyền 淺thiển 。今kim 當đương 先tiên 敘tự 諸chư 家gia 所sở 宗tông 空không 有hữu 。令linh 晝trú 然nhiên 在tại 前tiền 後hậu 銷tiêu 疏sớ/sơ 文văn 。初sơ 言ngôn 幻huyễn 有hữu 者giả 。亦diệc 名danh 緣duyên 有hữu 妙diệu 有hữu 假giả 有hữu 似tự 有hữu 。宗tông 致trí 曰viết 。此thử 大Đại 乘Thừa 內nội 於ư 緣duyên 生sanh 法pháp 。二nhị 宗tông 盛thịnh 諍tranh 。一nhất 法pháp 相tướng 宗tông 說thuyết 此thử 緣duyên 生sanh 決quyết 定định 不bất 空không 。以dĩ 有hữu 因nhân 緣duyên 。之chi 所sở 生sanh 故cố 。猶do 如như 幻huyễn 事sự 。不bất 可khả 言ngôn 無vô 。若nhược 言ngôn 空không 者giả 應ưng 非phi 緣duyên 生sanh 。如như 兔thố 角giác 等đẳng 。又hựu 云vân 。三tam 論luận 但đãn 破phá 小Tiểu 乘Thừa 外ngoại 道đạo 。遍biến 計kế 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。不bất 破phá 大Đại 乘Thừa 依y 他tha 起khởi 性tánh 。以dĩ 是thị 幻huyễn 有hữu 非phi 過quá 失thất 故cố 。若nhược 此thử 亦diệc 破phá 則tắc 是thị 斷đoạn 滅diệt 惡ác 趣thú 空không 攝nhiếp 。非phi 正Chánh 法Pháp 故cố 。既ký 是thị 深thâm 過quá 。明minh 知tri 緣duyên 生sanh 決quyết 定định 不bất 無vô 。攝nhiếp 論luận 瑜du 伽già 深thâm 密mật 經kinh 等đẳng 決quyết 定định 說thuyết 有hữu 不bất 可khả 違vi 故cố 。此thử 乃nãi 始thỉ 教giáo 相tương/tướng 宗tông 說thuyết 。此thử 幻huyễn 有hữu 不bất 許hứa 即tức 空không 也dã 。二nhị 空không 宗tông 說thuyết 。此thử 緣duyên 生sanh 法pháp 。決quyết 定định 是thị 空không 。以dĩ 從tùng 緣duyên 生sanh 必tất 無vô 自tự 性tánh 。猶do 如như 幻huyễn 事sự 。不bất 可khả 言ngôn 有hữu 。若nhược 言ngôn 有hữu 者giả 。則tắc 不bất 從tùng 緣duyên 。不bất 從tùng 緣duyên 故cố 則tắc 非phi 緣duyên 起khởi 之chi 法pháp 也dã 。又hựu 云vân 。設thiết 使sử 瑜du 伽già 等đẳng 論luận 所sở 立lập 。依y 他tha 三tam 論luận 。亦diệc 破phá 以dĩ 諸chư 緣duyên 生sanh 無vô 不bất 空không 故cố 。若nhược 此thử 不bất 破phá 見kiến 不bất 亡vong 故cố 。理lý 非phi 盡tận 故cố 。此thử 是thị 始thỉ 教giáo 空không 宗tông 說thuyết 。此thử 幻huyễn 有hữu 不bất 得đắc 言ngôn 有hữu 。若nhược 言ngôn 其kỳ 有hữu 則tắc 是thị 病bệnh 眼nhãn 愚ngu 夫phu 所sở 取thủ 。法pháp 執chấp 未vị 盡tận 也dã 。三tam 法pháp 性tánh 宗tông 說thuyết 。此thử 幻huyễn 有hữu 從tùng 緣duyên 無vô 性tánh 。如như 幻huyễn 化hóa 人nhân 非phi 無vô 幻huyễn 化hóa 人nhân 。幻huyễn 化hóa 人nhân 非phi 真chân 故cố 。云vân 幻huyễn 有hữu 。亦diệc 名danh 妙diệu 有hữu 。以dĩ 非phi 有hữu 為vi 有hữu 故cố 名danh 妙diệu 有hữu 。又hựu 曰viết 。以dĩ 即tức 空không 之chi 色sắc 為vi 妙diệu 色sắc 。由do 了liễu 無vô 色sắc 而nhi 現hiện 色sắc 故cố 成thành 妙diệu 色sắc 。又hựu 曰viết 。即tức 空không 之chi 有hữu 方phương 為vi 具cụ 德đức 之chi 有hữu 。又hựu 曰viết 。幻huyễn 有hữu 義nghĩa 者giả 是thị 則tắc 非phi 有hữu 非phi 不bất 有hữu 名danh 為vi 幻huyễn 有hữu 。又hựu 云vân 。不bất 墮đọa 一nhất 邊biên 為vi 俗tục 諦đế 中trung 道đạo 等đẳng 。此thử 乃nãi 法pháp 性tánh 宗tông 約ước 空không 有hữu 相tương/tướng 。即tức 以dĩ 顯hiển 幻huyễn 有hữu 義nghĩa 也dã 。次thứ 言ngôn 真chân 空không 者giả 。一nhất 法pháp 相tướng 宗tông 約ước 彼bỉ 。遍biến 計kế 所sở 執chấp 。密mật 意ý 說thuyết 言ngôn 。諸chư 法pháp 自tự 性tánh 皆giai 空không 。翻phiên 彼bỉ 小Tiểu 乘Thừa 而nhi 空không 六lục 識thức 依y 圓viên 。是thị 有hữu 不bất 得đắc 即tức 空không 遍biến 計kế 。是thị 空không 但đãn 是thị 空không 無vô 亦diệc 曰viết 真chân 空không 。二nhị 空không 宗tông 說thuyết 。心tâm 境cảnh 俱câu 空không 。平bình 等đẳng 一nhất 味vị 。圭# 峯phong 曰viết 。以dĩ 諸chư 法pháp 無vô 性tánh 。即tức 名danh 真chân 理lý 。如như 幻huyễn 花hoa 無vô 體thể 。即tức 是thị 太thái 虛hư 。又hựu 引dẫn 門môn 論luận 云vân 。大đại 分phần/phân 深thâm 義nghĩa 所sở 謂vị 空không 也dã 。假giả 名danh 及cập 中trung 道đạo 但đãn 就tựu 空không 說thuyết 。清thanh 涼lương 曰viết 。三tam 論luận 宗tông 云vân 。妄vọng 說thuyết 為vi 有hữu 真Chân 諦Đế 故cố 空không 。依y 計kế 是thị 俗tục 俗tục 故cố 是thị 有hữu 。圓viên 成thành 是thị 真chân 真chân 故cố 是thị 空không 。從tùng 緣duyên 生sanh 法pháp 決quyết 無vô 自tự 性tánh 。故cố 曰viết 真chân 空không 。若nhược 言ngôn 有hữu 者giả 。即tức 是thị 法pháp 執chấp 。智trí 光quang 竺trúc 汰# 康khang 朗lãng 諸chư 師sư 之chi 所sở 宗tông 也dã 。汰# 法Pháp 師sư 本bổn 無vô 論luận 曰viết 。非phi 有hữu 有hữu 即tức 無vô 非phi 無vô 無vô 即tức 無vô 。故cố 曰viết 真chân 空không 。所sở 以dĩ 肇triệu 公công 作tác 不bất 真chân 空không 論luận 演diễn 義nghĩa 釋thích 。其kỳ 題đề 曰viết 。此thử 中trung 真chân 空không 非phi 是thị 對đối 妙diệu 有hữu 之chi 真chân 空không 。此thử 真chân 空không 是thị 所sở 破phá 病bệnh 。彼bỉ 謂vị 真Chân 諦Đế 一nhất 向hướng 無vô 物vật 為vi 真chân 空không 故cố 。肇triệu 公công 以dĩ 不bất 不bất 之chi 云vân 不bất 一nhất 向hướng 是thị 無vô 物vật 故cố 。曰viết 不bất 真chân 空không 。又hựu 曰viết 。此thử 但đãn 得đắc 三tam 論luận 一nhất 分phần/phân 空không 義nghĩa 耳nhĩ 。草thảo 堂đường 曰viết 。彼bỉ 且thả 不bất 立lập 真chân 何hà 況huống 於ư 妄vọng 。以dĩ 真Chân 諦Đế 為vi 真chân 空không 也dã 。三tam 法pháp 性tánh 宗tông 所sở 說thuyết 真chân 空không 。鎮trấn 國quốc 曰viết 。即tức 色sắc 之chi 空không 方phương 曰viết 真chân 空không 。亦diệc 稱xưng 妙diệu 有hữu 。又hựu 曰viết 。要yếu 皆giai 即tức 有hữu 之chi 空không 。方phương 為vi 具cụ 德đức 之chi 空không 。又hựu 曰viết 非phi 空không 之chi 空không 為vi 具cụ 德đức 耳nhĩ 。此thử 即tức 法pháp 性tánh 宗tông 所sở 顯hiển 中trung 道đạo 之chi 真chân 空không 也dã 。次thứ 銷tiêu 疏sớ/sơ 文văn 。文văn 有hữu 四tứ 節tiết 。初sơ 對đối 總tổng 融dung 空không 有hữu 以dĩ 顯hiển 中trung 道đạo 。所sở 以dĩ 前tiền 科khoa 三tam 諦đế 圓viên 通thông 。空không 有hữu 一nhất 味vị 者giả 。良lương 由do 幻huyễn 有hữu 真chân 空không 無vô 二nhị 為vi 中trung 道đạo 故cố 。一nhất 疏sớ/sơ 結kết 成thành 中trung 道đạo 云vân 。非phi 空không 非phi 有hữu 。是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 。鈔sao 云vân 。然nhiên 其kỳ 正chánh 意ý 合hợp 真chân 空không 二nhị 義nghĩa 。總tổng 名danh 非phi 空không 。合hợp 幻huyễn 有hữu 二nhị 義nghĩa 總tổng 名danh 非phi 有hữu 。空không 有hữu 不bất 二nhị 故cố 為vi 中trung 道đạo 。真chân 空không 二nhị 義nghĩa 即tức 空không 與dữ 非phi 空không 。幻huyễn 有hữu 二nhị 義nghĩa 即tức 有hữu 與dữ 非phi 有hữu 也dã 。言ngôn 真chân 空không 者giả 。清thanh 涼lương 曰viết 。由do 無vô 性tánh 故cố 空không 。是thị 空không 義nghĩa 緣duyên 生sanh 故cố 空không 。是thị 空không 之chi 所sở 以dĩ 。所sở 以dĩ 即tức 是thị 因nhân 緣duyên 。謂vị 何hà 以dĩ 無vô 性tánh 得đắc 成thành 空không 義nghĩa 。釋thích 云vân 。由do 從tùng 緣duyên 生sanh 所sở 以dĩ 無vô 性tánh 。是thị 故cố 緣duyên 生sanh 無vô 性tánh 。是thị 空không 之chi 所sở 以dĩ 。既ký 是thị 從tùng 緣duyên 生sanh 法pháp 無vô 性tánh 故cố 空không 。故cố 曰viết 真chân 空không 。而nhi 又hựu 不bất 待đãi 壞hoại 彼bỉ 差sai 別biệt 法pháp 體thể 然nhiên 後hậu 方phương 空không 。是thị 故cố 真chân 空không 未vị 嘗thường 不bất 有hữu 。又hựu 即tức 此thử 有hữu 法pháp 緣duyên 生sanh 無vô 性tánh 。便tiện 名danh 真chân 空không 。故cố 云vân 。即tức 有hữu 以dĩ 辨biện 於ư 空không 。言ngôn 幻huyễn 有hữu 者giả 。清thanh 涼lương 曰viết 。緣duyên 生sanh 故cố 有hữu 是thị 有hữu 義nghĩa 。無vô 性tánh 故cố 有hữu 是thị 有hữu 之chi 所sở 以dĩ 。又hựu 曰viết 。何hà 以dĩ 緣duyên 生sanh 得đắc 為vi 有hữu 義nghĩa 。釋thích 云vân 。特đặc 由do 無vô 定định 性tánh 故cố 方phương 始thỉ 從tùng 緣duyên 而nhi 成thành 幻huyễn 有hữu 。是thị 故cố 無vô 性tánh 是thị 有hữu 所sở 以dĩ 。既ký 是thị 從tùng 緣duyên 無vô 性tánh 之chi 有hữu 。則tắc 此thử 有hữu 常thường 無vô 自tự 性tánh 。故cố 云vân 。幻huyễn 有hữu 未vị 始thỉ 不bất 空không 。又hựu 即tức 此thử 無vô 性tánh 舉cử 體thể 從tùng 緣duyên 而nhi 成thành 於ư 有hữu 。是thị 故cố 即tức 空không 以dĩ 明minh 於ư 有hữu 。然nhiên 此thử 疏sớ/sơ 文văn 直trực 明minh 真chân 空không 。是thị 即tức 幻huyễn 有hữu 之chi 真chân 空không 。幻huyễn 有hữu 是thị 即tức 真chân 空không 之chi 幻huyễn 有hữu 。故cố 云vân 。總tổng 融dung 空không 有hữu 以dĩ 顯hiển 中trung 道đạo 。有hữu 空không 下hạ 二nhị 別biệt 融dung 空không 有hữu 以dĩ 顯hiển 中trung 道đạo 。即tức 於ư 幻huyễn 有hữu 真chân 空không 之chi 上thượng 。各các 顯hiển 一nhất 中trung 道đạo 義nghĩa 也dã 。初sơ 言ngôn 有hữu 者giả 。是thị 指chỉ 幻huyễn 法pháp 自tự 體thể 即tức 幻huyễn 有hữu 上thượng 非phi 不bất 有hữu 義nghĩa 也dã 。次thứ 言ngôn 空không 有hữu 者giả 。謂vị 此thử 幻huyễn 法pháp 從tùng 緣duyên 無vô 性tánh 。即tức 空không 之chi 有hữu 。是thị 空không 家gia 之chi 有hữu 。故cố 言ngôn 空không 有hữu 。故cố 不bất 有hữu 者giả 。以dĩ 其kỳ 舉cử 體thể 全toàn 空không 無vô 所sở 有hữu 故cố 。即tức 幻huyễn 有hữu 上thượng 非phi 有hữu 義nghĩa 也dã 。非phi 有hữu 非phi 不bất 有hữu 無vô 二nhị 為vi 一nhất 幻huyễn 有hữu 。宗tông 致trí 曰viết 。一nhất 非phi 有hữu 義nghĩa 。謂vị 舉cử 體thể 全toàn 空không 無vô 所sở 有hữu 故cố 。二nhị 非phi 不bất 有hữu 義nghĩa 。謂vị 不bất 待đãi 壞hoại 彼bỉ 差sai 別biệt 相tương/tướng 故cố 。大đại 品phẩm 云vân 。諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 如như 是thị 有hữu 。是thị 故cố 非phi 有hữu 非phi 不bất 有hữu 。名danh 為vi 幻huyễn 有hữu 。次thứ 云vân 空không 者giả 。是thị 指chỉ 真chân 空không 上thượng 非phi 不bất 空không 義nghĩa 也dã 。言ngôn 有hữu 空không 者giả 。謂vị 此thử 真chân 空không 是thị 緣duyên 生sanh 無vô 性tánh 之chi 空không 。即tức 有hữu 之chi 空không 。是thị 有hữu 家gia 之chi 空không 。故cố 云vân 有hữu 空không 。故cố 不bất 空không 者giả 。不bất 待đãi 滅diệt 緣duyên 生sanh 方phương 為vi 空không 。故cố 全toàn 有hữu 之chi 空không 故cố 不bất 空không 也dã 。即tức 真chân 空không 之chi 上thượng 非phi 空không 義nghĩa 也dã 。非phi 空không 非phi 不bất 空không 。無vô 二nhị 為vi 一nhất 真chân 空không 。宗tông 致trí 曰viết 。二nhị 真chân 中trung 亦diệc 二nhị 義nghĩa 。一nhất 非phi 空không 義nghĩa 謂vị 以dĩ 空không 無vô 空không 相tướng 故cố 。二nhị 非phi 不bất 空không 義nghĩa 謂vị 餘dư 一nhất 切thiết 相tương/tướng 無vô 不bất 盡tận 故cố 。是thị 故cố 非phi 空không 非phi 不bất 空không 。名danh 為vi 真chân 空không 。經Kinh 云vân 。空không 不bất 空không 不bất 可khả 得đắc 名danh 曰viết 真chân 空không 。中trung 論luận 云vân 。無vô 性tánh 法pháp 亦diệc 無vô 一nhất 切thiết 法pháp 空không 故cố 。宗tông 致trí 合hợp 此thử 有hữu 五ngũ 重trọng/trùng 中trung 道đạo 。一nhất 謂vị 非phi 有hữu 則tắc 是thị 非phi 不bất 有hữu 。以dĩ 此thử 無vô 二nhị 為vi 幻huyễn 有hữu 。莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 。無vô 體thể 非phi 無vô 體thể 非phi 無vô 體thể 即tức 體thể 無vô 體thể 體thể 無vô 二nhị 。是thị 故cố 說thuyết 是thị 幻huyễn 。此thử 以dĩ 無vô 體thể 為vi 幻huyễn 體thể 故cố 說thuyết 無vô 二nhị 。由do 此thử 無vô 二nhị 不bất 墮đọa 一nhất 邊biên 。故cố 名danh 中Trung 道Đạo 。此thử 是thị 俗tục 諦đế 中trung 道đạo 。二nhị 真chân 中trung 非phi 空không 即tức 是thị 非phi 不bất 空không 。以dĩ 此thử 無vô 二nhị 為vi 真chân 空không 雙song 離ly 二nhị 邊biên 。名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。此thử 是thị 真Chân 諦Đế 中trung 道đạo 。三tam 幻huyễn 中trung 非phi 有hữu 則tắc 真chân 中trung 非phi 不bất 空không 義nghĩa 。幻huyễn 中trung 非phi 不bất 有hữu 則tắc 真chân 中trung 非phi 空không 義nghĩa 。以dĩ 並tịnh 無vô 二nhị 故cố 。由do 此thử 無vô 二nhị 與dữ 前tiền 無vô 二nhị 復phục 無vô 二nhị 。是thị 故cố 二nhị 諦đế 俱câu 融dung 不bất 墮đọa 一nhất 邊biên 。名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。此thử 是thị 二nhị 諦đế 中trung 道đạo 。四tứ 幻huyễn 中trung 非phi 有hữu 與dữ 真chân 中trung 非phi 空không 融dung 無vô 二nhị 故cố 。名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。此thử 是thị 非phi 有hữu 非phi 空không 之chi 中trung 道đạo 。經Kinh 云vân 。非phi 有hữu 非phi 無vô 。名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。五ngũ 幻huyễn 中trung 非phi 不bất 有hữu 則tắc 是thị 真chân 中trung 非phi 不bất 空không 。此thử 則tắc 非phi 非phi 有hữu 非phi 非phi 無vô 之chi 中trung 道đạo 。謂vị 絕tuyệt 中trung 之chi 中trung 也dã 。是thị 故cố 二nhị 諦đế 鎔dong 融dung 妙diệu 絕tuyệt 中trung 邊biên 。是thị 其kỳ 意ý 也dã 。此thử 中trung 初sơ 二nhị 中trung 道đạo 是thị 空không 有hữu 別biệt 融dung 。後hậu 三tam 二nhị 諦đế 交giao 絡lạc 以dĩ 顯hiển 中trung 道đạo 也dã 。不bất 空không 下hạ 三tam 顯hiển 正chánh 揀giản 非phi 。以dĩ 明minh 中trung 道đạo 言ngôn 不bất 空không 等đẳng 者giả 。即tức 無vô 性tánh 故cố 。空không 緣duyên 生sanh 故cố 。空không 為vi 真chân 空không 也dã 。鎮trấn 國quốc 云vân 。顯hiển 正chánh 也dã 。空không 而nhi 非phi 斷đoạn 者giả 非phi 無vô 見kiến 斷đoạn 見kiến 之chi 空không 。鎮trấn 國quốc 云vân 。揀giản 非phi 也dã 。斷đoạn 見kiến 之chi 無vô 是thị 定định 性tánh 之chi 無vô 。定định 無vô 則tắc 著trước 斷đoạn 。今kim 緣duyên 生sanh 故cố 空không 非phi 是thị 定định 無vô 。無vô 性tánh 故cố 空không 亦diệc 非phi 定định 無vô 。定định 無vô 者giả 一nhất 向hướng 無vô 物vật 。如như 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。今kim 但đãn 從tùng 緣duyên 無vô 性tánh 故cố 非phi 定định 無vô 。是thị 故cố 空không 而nhi 非phi 斷đoạn 也dã 。不bất 有hữu 等đẳng 者giả 。亦diệc 先tiên 顯hiển 正chánh 後hậu 揀giản 非phi 。不bất 有hữu 之chi 有hữu 者giả 。即tức 無vô 性tánh 故cố 有hữu 緣duyên 生sanh 故cố 有hữu 。此thử 二nhị 種chủng 有hữu 並tịnh 非phi 常thường 見kiến 之chi 有hữu 。常thường 見kiến 之chi 有hữu 是thị 定định 性tánh 有hữu 。今kim 從tùng 緣duyên 無vô 性tánh 之chi 有hữu 。非phi 定định 性tánh 有hữu 。顯hiển 是thị 幻huyễn 有hữu 顯hiển 正chánh 也dã 。既ký 非phi 定định 性tánh 之chi 有hữu 。故cố 云vân 有hữu 而nhi 不bất 常thường 揀giản 非phi 也dã 。則tắc 是thị 真chân 空không 妙diệu 有hữu 離ly 斷đoạn 常thường 之chi 中trung 道đạo 也dã 。四tứ 執chấp 下hạ 四tứ 離ly 謗báng 。具cụ 德đức 以dĩ 顯hiển 中trung 道đạo 。鎮trấn 國quốc 曰viết 。中trung 道đạo 者giả 非phi 唯duy 非phi 有hữu 非phi 無vô 。而nhi 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 等đẳng 。皆giai 中trung 道đạo 也dã 。四tứ 執chấp 者giả 亦diệc 云vân 。四tứ 謗báng 。鎮trấn 國quốc 謂vị 。定định 有hữu 者giả 增tăng 益ích 謗báng 。定định 無vô 者giả 損tổn 減giảm 謗báng 。亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 相tương 違vi 謗báng 。非phi 有hữu 非phi 無vô 戲hí 論luận 謗báng 。一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 常thường 無vô 常thường 等đẳng 。皆giai 曰viết 四tứ 謗báng 。如như 情tình 所sở 封phong 定định 執chấp 四tứ 句cú 。故cố 皆giai 成thành 謗báng 。般Bát 若Nhã 離ly 四tứ 句cú 不bất 可khả 以dĩ 有hữu 無vô 取thủ 故cố 。今kim 四tứ 執chấp 既ký 亡vong 即tức 成thành 四tứ 德đức 。吾ngô 祖tổ 又hựu 曰viết 。然nhiên 皆giai 具cụ 德đức 不bất 成thành 四tứ 謗báng 。謂vị 此thử 四tứ 句cú 即tức 是thị 具cụ 德đức 以dĩ 稱xưng 真chân 故cố 。不bất 同đồng 情tình 計kế 。又hựu 曰viết 。盡tận 有hữu 之chi 空không 盡tận 空không 之chi 有hữu 。方phương 為vi 具cụ 德đức 。又hựu 皆giai 即tức 有hữu 之chi 空không 方phương 為vi 具cụ 德đức 之chi 空không 。即tức 空không 之chi 有hữu 方phương 為vi 具cụ 德đức 之chi 有hữu 。又hựu 隨tùy 一nhất 句cú 必tất 具cụ 餘dư 三tam 。若nhược 隨tùy 闕khuyết 者giả 則tắc 非phi 具cụ 德đức 。百bách 非phi 斯tư 遣khiển 者giả 。論luận 曰viết 。百bách 非phi 非phi 非phi 千thiên 是thị 非phi 是thị 。非phi 百bách 非phi 背bối/bội 千thiên 是thị 非phi 非phi 。中trung 中trung 背bối/bội 背bối/bội 天thiên 天thiên 。演diễn 水thủy 之chi 談đàm 。足túc 斷đoạn 而nhi 止chỉ 。審thẩm 慮lự 之chi 量lượng 。手thủ 亡vong 而nhi 住trụ 。可khả 謂vị 般Bát 若Nhã 二nhị 諦đế 中trung 道đạo 之chi 大đại 宗tông 也dã 。古cổ 云vân 。境cảnh 智trí 餘dư 科khoa 不bất 貫quán 義nghĩa 似tự 未vị 安an 。故cố 不bất 欲dục 循tuần 其kỳ 轍triệt 也dã 。上thượng 來lai 正chánh 敘tự 幽u 深thâm 竟cánh 。般Bát 若Nhã 下hạ 二nhị 結kết 歸quy 玄huyền 旨chỉ 。夫phu 般Bát 若Nhã 虛hư 玄huyền 者giả 。蓋cái 群quần 詮thuyên 之chi 宗tông 極cực 真chân 一nhất 之chi 無vô 差sai 。一nhất 十thập 六lục 會hội 之chi 格cách 言ngôn 。二nhị 十thập 四tứ 年niên 之chi 雅nhã 誥# 。性tánh 理lý 幽u 微vi 超siêu 情tình 離ly 見kiến 獨độc 拔bạt 於ư 有hữu 名danh 之chi 表biểu 。穎# 脫thoát 於ư 曳duệ 尾vĩ 之chi 塗đồ 。玄huyền 雖tuy 玄huyền 矣hĩ 。妙diệu 復phục 妙diệu 焉yên 。不bất 亦diệc 罄khánh 於ư 茲tư 序tự 哉tai 。故cố 云vân 。斯tư 之chi 謂vị 歟# 。若nhược 歷lịch 下hạ 二nhị 別biệt 歎thán 真chân 詮thuyên 顯hiển 。曲khúc 盡tận 妙diệu 旨chỉ 二nhị 。初sơ 通thông 明minh 廣quảng 略lược 二nhị 。初sơ 示thị 文văn 。若nhược 歷lịch 等đẳng 者giả 。謂vị 歷lịch 色sắc 心tâm 等đẳng 事sự 備bị 陳trần 正chánh 理lý 。則tắc 有hữu 八bát 部bộ 二nhị 十thập 萬vạn 頌tụng 。頌tụng 有hữu 四tứ 種chủng 。一nhất 阿a 耨nậu 窣tốt 覩đổ 婆bà 此thử 云vân 數số 字tự 頌tụng 。不bất 論luận 長trường/trưởng 行hành 。但đãn 數số 三tam 十thập 二nhị 字tự 。則tắc 云vân 一nhất 頌tụng 。二nhị 伽già 陀đà 此thử 云vân 諷phúng 頌tụng 。亦diệc 云vân 直trực 頌tụng 。直trực 以dĩ 偈kệ 頌tụng 諷phúng 美mỹ 法Pháp 門môn 故cố 。三tam 祇kỳ 夜dạ 此thử 云vân 應ưng 頌tụng 。應ưng 前tiền 長trường/trưởng 行hành 頌tụng 故cố 。四tứ 集tập 施thí 頌tụng 積tích 集tập 法pháp 義nghĩa 令linh 誦tụng 持trì 故cố 。今kim 即tức 初sơ 也dã 。若nhược 撮toát 下hạ 即tức 略lược 經kinh 也dã 。樞xu 謂vị 門môn 樞xu 。爾nhĩ 雅nhã 曰viết 。制chế 扇thiên/phiến 以dĩ 柎# 門môn 傍bàng 曰viết 樞xu 。即tức 俗tục 呼hô 門môn 準chuẩn 是thị 也dã 。又hựu 言ngôn 行hạnh 乃nãi 君quân 子tử 之chi 樞xu 機cơ 。蓋cái 言ngôn 華hoa 屋ốc 之chi 要yếu 四tứ 體thể 之chi 本bổn 也dã 。以dĩ 況huống 八bát 部bộ 所sở 詮thuyên 頓đốn 實thật 之chi 旨chỉ 。斯tư 經Kinh 盡tận 之chi 。故cố 曰viết 。撮toát 其kỳ 樞xu 要yếu 理lý 盡tận 一nhất 十thập 四tứ 行hành 。行hành 即tức 十thập 七thất 字tự 之chi 行hành 耳nhĩ 。理lý 趣thú 般Bát 若Nhã 序tự 云vân 。此thử 經Kinh 並tịnh 乃nãi 覈# 諸chư 會hội 之chi 旨chỉ 歸quy 。綰oản 積tích 篇thiên 之chi 宗tông 緒tự 。清thanh 涼lương 曰viết 。明minh 是thị 六lục 百bách 卷quyển 理lý 趣thú 也dã 。今kim 經kinh 亦diệc 六lục 百bách 卷quyển 之chi 樞xu 要yếu 矣hĩ 。是thị 知tri 下hạ 二nhị 顯hiển 意ý 二nhị 。初sơ 廣quảng 略lược 由do 機cơ 。疏sớ/sơ 主chủ 曰viết 。機cơ 緣duyên 感cảm 異dị 聖thánh 應ưng 所sở 以dĩ 殊thù 分phần/phân 論luận 說thuyết 。廣quảng 自tự 力lực 根căn 略lược 自tự 根căn 力lực 。如Như 來Lai 則tắc 以dĩ 。廣quảng 說thuyết 修Tu 多Đa 羅La 。略lược 說thuyết 修Tu 多Đa 羅La 以dĩ 應ưng 之chi 。故cố 曰viết 。廣quảng 略lược 隨tùy 緣duyên 。緣duyên 者giả 機cơ 緣duyên 也dã 。超siêu 言ngôn 下hạ 二nhị 理lý 圓viên 俱câu 現hiện 。疏sớ/sơ 主chủ 又hựu 曰viết 。聖thánh 應ưng 雖tuy 殊thù 不bất 思tư 議nghị 一nhất 。經Kinh 云vân 。譬thí 如như 癡si 人nhân 。畏úy 空không 而nhi 走tẩu 。經kinh 恆Hằng 沙sa 劫kiếp 。不bất 能năng 得đắc 出xuất 。在tại 所sở 至chí 處xứ 。不bất 離ly 虛hư 空không 。良lương 以dĩ 真chân 空không 妙diệu 宗tông 性tánh 無vô 不bất 在tại 故cố 。能năng 俱câu 現hiện 矣hĩ 般Bát 若Nhã 下hạ 二nhị 別biệt 敘tự 。今kim 經kinh 二nhị 。初sơ 妙diệu 讚tán 投đầu 機cơ 。昏hôn 衢cù 苦khổ 海hải 以dĩ 喻dụ 有hữu 情tình 奔bôn 馳trì 生sanh 死tử 無vô 智trí 慧tuệ 明minh 。五ngũ 苦khổ 八bát 苦khổ 不bất 得đắc 邊biên 底để 也dã 。高cao 炬cự 迅tấn 航# 以dĩ 況huống 斯tư 經Kinh 。三tam 無vô 相tướng 慧tuệ 拯chửng 接tiếp 物vật 機cơ 導đạo 引dẫn 迷mê 徒đồ 。群quần 修tu 多đa 羅la 莫mạc 比tỉ 斯tư 最tối 。然nhiên 則tắc 下hạ 二nhị 聊liêu 示thị 經kinh 目mục 二nhị 。初sơ 略lược 提đề 綱cương 要yếu 。般Bát 若Nhã 等đẳng 者giả 。肇triệu 公công 曰viết 。然nhiên 則tắc 智trí 有hữu 窮cùng 幽u 之chi 鑒giám 而nhi 無vô 知tri 焉yên 。神thần 有hữu 應ưng 會hội 之chi 用dụng 而nhi 無vô 慮lự 焉yên 。神thần 無vô 慮lự 故cố 能năng 獨độc 王vương 於ư 世thế 表biểu 。智trí 無vô 知tri 故cố 能năng 玄huyền 照chiếu 於ư 事sự 外ngoại 。經Kinh 云vân 。般Bát 若Nhã 無vô 知tri 無vô 所sở 不bất 知tri 。則tắc 觀quán 照chiếu 實thật 相tướng 也dã 。波ba 羅la 下hạ 功công 者giả 。功công 用dụng 也dã 。謂vị 漉lộc 人nhân 天thiên 龍long 渡độ 生sanh 死tử 海hải 。置trí 涅Niết 槃Bàn 岸ngạn 。乃nãi 斯tư 妙diệu 慧tuệ 之chi 功công 用dụng 也dã 。心tâm 顯hiển 等đẳng 者giả 。讚tán 能năng 詮thuyên 經kinh 略lược 能năng 攝nhiếp 廣quảng 之chi 妙diệu 勝thắng 也dã 。如như 圓viên 覺giác 題đề 中trung 修tu 多đa 羅la 了liễu 義nghĩa 五ngũ 字tự 。是thị 故cố 圭# 山sơn 科khoa 下hạ 六lục 字tự 總tổng 屬thuộc 能năng 詮thuyên 。鈔sao 曰viết 。上thượng 五ngũ 字tự 是thị 比tỉ 對đối 諸chư 經kinh 歎thán 此thử 經Kinh 殊thù 勝thắng 。意ý 顯hiển 圓viên 覺giác 一nhất 經kinh 是thị 修Tu 多Đa 羅La 藏tạng 。中trung 了liễu 義nghĩa 之chi 經kinh 。今kim 疏sớ/sơ 主chủ 特đặc 彰chương 一nhất 十thập 四tứ 行hành 。是thị 六lục 百bách 卷quyển 中trung 之chi 要yếu 妙diệu 。意ý 言ngôn 是thị 般Bát 若Nhã 部bộ 中trung 之chi 心tâm 。如như 人nhân 心tâm 藏tạng 是thị 一nhất 身thân 之chi 要yếu 也dã 。前tiền 已dĩ 廣quảng 敘tự 所sở 詮thuyên 甚thậm 深thâm 故cố 。此thử 特đặc 顯hiển 能năng 詮thuyên 文văn 字tự 。般Bát 若Nhã 如như 精tinh 耀diệu 氣khí 絲ti 焉yên 。蓋cái 順thuận 譯dịch 主chủ 獨độc 就tựu 喻dụ 彰chương 經kinh 。乃nãi 等đẳng 者giả 。線tuyến 能năng 貫quán 華hoa 。經kinh 能năng 持trì 緯# 。聖thánh 宣tuyên 法pháp 義nghĩa 。經kinh 以dĩ 貫quán 之chi 也dã 。從tùng 法pháp 下hạ 二nhị 以dĩ 義nghĩa 結kết 成thành 般Bát 若Nhã 法pháp 也dã 。心tâm 乃nãi 喻dụ 焉yên 。心tâm 經kinh 為vi 詮thuyên 般Bát 若Nhã 為vi 旨chỉ 。結kết 為vi 題đề 目mục 矣hĩ 。將tương 釋thích 下hạ 二nhị 開khai 章chương 釋thích 文văn 二nhị 。初sơ 標tiêu 列liệt 章chương 門môn 。五ngũ 門môn 者giả 。疏sớ/sơ 從tùng 經kinh 略lược 門môn 止chỉ 五ngũ 焉yên 。前tiền 三tam 義nghĩa 門môn 。後hậu 二nhị 正chánh 釋thích 。以dĩ 經kinh 題đề 目mục 即tức 本bổn 文văn 故cố 。然nhiên 此thử 五ngũ 門môn 生sanh 起khởi 有hữu 緒tự 。初sơ 教giáo 興hưng 者giả 。夫phu 聖thánh 人nhân 言ngôn 不bất 虛hư 發phát 。動động 必tất 有hữu 由do 。非phi 大đại 因nhân 緣duyên 。莫mạc 興hưng 斯tư 教giáo 。教giáo 雖tuy 無vô 量lượng 不bất 出xuất 二nhị 藏tạng 。三tam 藏tạng 權quyền 實thật 教giáo 門môn 。雖tuy 知tri 深thâm 旨chỉ 未vị 悉tất 所sở 崇sùng 。宗tông 趣thú 既ký 明minh 。須tu 知tri 題đề 目mục 綱cương 要yếu 。已dĩ 彰chương 在tại 文văn 難nan 曉hiểu 。五ngũ 章chương 生sanh 起khởi 。其kỳ 略lược 如như 是thị 。初sơ 教giáo 下hạ 二nhị 依y 門môn 解giải 釋thích 五ngũ 。初sơ 教giáo 興hưng 二nhị 。初sơ 生sanh 起khởi 大đại 意ý 。教giáo 興hưng 者giả 。論luận 問vấn 曰viết 。佛Phật 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經kinh 。諸chư 佛Phật 不bất 以dĩ 。無vô 事sự 及cập 小tiểu 事sự 因nhân 緣duyên 而nhi 自tự 發phát 言ngôn 。譬thí 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 王Vương 。不bất 以dĩ 無vô 事sự 及cập 小tiểu 事sự 因nhân 緣duyên 故cố 動động 。今kim 以dĩ 何hà 等đẳng 。大đại 因nhân 緣duyên 故cố 。說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經kinh 。故cố 疏sớ/sơ 引dẫn 此thử 生sanh 起khởi 教giáo 興hưng 大đại 意ý 。一nhất 謂vị 下hạ 二nhị 開khai 章chương 別biệt 釋thích 二nhị 。初sơ 正chánh 釋thích 四tứ 。初sơ 破phá 邪tà 迴hồi 小tiểu 。謂vị 末Mạt 伽Già 黎Lê 等đẳng 。廣quảng 起khởi 有hữu 無vô 等đẳng 見kiến 。行hành 於ư 理lý 外ngoại 。世Thế 尊Tôn 說thuyết 般Bát 若Nhã 等đẳng 經kinh 破phá 實thật 我ngã 法pháp 。化hóa 令linh 入nhập 道Đạo 。二nhị 者giả 鹿lộc 園viên 之chi 器khí 方Phương 等Đẳng 彈đàn 呵ha 漸tiệm 已dĩ 成thành 熟thục 。般Bát 若Nhã 之chi 經kinh 廣quảng 說thuyết 諸chư 法Pháp 。自tự 性tánh 皆giai 空không 。翻phiên 彼bỉ 小Tiểu 乘Thừa 引dẫn 令linh 入nhập 大đại 故cố 。大đại 品phẩm 云vân 。若nhược 人nhân 欲dục 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果quả 。當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 等đẳng 。疏sớ/sơ 主chủ 曰viết 。九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。競cạnh 扇thiên/phiến 邪tà 風phong 。一nhất 十thập 八bát 部bộ 爭tranh 揮huy 爝# 火hỏa 。遂toại 使sử 真chân 空không 慧tuệ 日nhật 匿nặc 輝huy 昏hôn 雲vân 。般Bát 若Nhã 玄huyền 珠châu 惑hoặc 茲tư 魚ngư 目mục 。三tam 令linh 下hạ 二nhị 顯hiển 理lý 成thành 行hành 。前tiền 二nhị 顯hiển 理lý 。次thứ 三tam 成thành 行hành 。令linh 小tiểu 等đẳng 者giả 。即tức 下hạ 三tam 亂loạn 意ý 人nhân 。為vi 說thuyết 般Bát 若Nhã 令linh 意ý 淨tịnh 入nhập 理lý 也dã 。四tứ 令linh 悟ngộ 下hạ 正chánh 見kiến 者giả 。令linh 信tín 解giải 真chân 正chánh 了liễu 悟ngộ 。中trung 真chân 不bất 執chấp 定định 實thật 色sắc 空không 。方phương 名danh 正chánh 見kiến 。二nhị 諦đế 中trung 道đạo 者giả 。以dĩ 是thị 此thử 經Kinh 之chi 所sở 詮thuyên 故cố 。義nghĩa 記ký 云vân 。二nhị 論luận 宗tông 於ư 般Bát 若Nhã 通thông 。以dĩ 二nhị 諦đế 中trung 道đạo 而nhi 為vi 其kỳ 宗tông 。彼bỉ 文văn 具cụ 彰chương 真chân 俗tục 空không 有hữu 與dữ 奪đoạt 存tồn 壞hoại 。以dĩ 明minh 緣duyên 有hữu 性tánh 空không 。或hoặc 相tương/tướng 奪đoạt 全toàn 盡tận 。或hoặc 相tương/tướng 與dữ 全toàn 存tồn 。或hoặc 自tự 壞hoại 自tự 存tồn 。無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 。若nhược 相tương/tướng 與dữ 門môn 則tắc 不bất 壞hoại 有hữu 之chi 空không 。與dữ 彼bỉ 不bất 壞hoại 空không 之chi 有hữu 理lý 不bất 雜tạp 。故cố 成thành 非phi 一nhất 門môn 。若nhược 相tương/tướng 奪đoạt 門môn 則tắc 此thử 壞hoại 有hữu 之chi 空không 。與dữ 盡tận 空không 之chi 有hữu 全toàn 。奪đoạt 故cố 非phi 一nhất 也dã 。若nhược 各các 自tự 存tồn 門môn 則tắc 不bất 相tương 。是thị 故cố 非phi 一nhất 也dã 。若nhược 各các 自tự 壞hoại 門môn 則tắc 無vô 一nhất 。可khả 一nhất 故cố 非phi 一nhất 也dã 。以dĩ 存tồn 壞hoại 無vô 礙ngại 二nhị 理lý 不bất 雜tạp 。不bất 墮đọa 邊biên 故cố 不bất 失thất 中trung 道đạo 。是thị 謂vị 二nhị 諦đế 中trung 道đạo 也dã 。非phi 異dị 之chi 義nghĩa 如như 彼bỉ 所sở 明minh 。又hựu 非phi 一nhất 與dữ 非phi 異dị 復phục 無vô 有hữu 二nhị 。以dĩ 緣duyên 起khởi 無vô 二nhị 故cố 。以dĩ 壞hoại 有hữu 之chi 空không 即tức 是thị 盡tận 空không 之chi 有hữu 。無vô 障chướng 礙ngại 故cố 。極cực 相tương 違vi 反phản 。還hoàn 極cực 相tương 順thuận 。是thị 故cố 相tương/tướng 奪đoạt 相tương/tướng 與dữ 復phục 無vô 有hữu 二nhị 。鎔dong 融dung 無vô 礙ngại 也dã 。由do 非phi 一nhất 即tức 非phi 異dị 故cố 。即tức 二nhị 諦đế 為vi 中trung 道đạo 。由do 非phi 異dị 即tức 非phi 一nhất 故cố 。即tức 中trung 道đạo 為vi 二nhị 諦đế 。又hựu 非phi 一nhất 與dữ 非phi 異dị 亦diệc 非phi 一nhất 。是thị 故cố 即tức 非phi 一nhất 之chi 非phi 異dị 與dữ 即tức 非phi 異dị 之chi 非phi 一nhất 。義nghĩa 不bất 雜tạp 故cố 。而nhi 非phi 一nhất 也dã 。謂vị 不bất 異dị 中trung 之chi 二nhị 不bất 異dị 二nhị 之chi 中trung 。融dung 通thông 不bất 雜tạp 故cố 非phi 中trung 非phi 二nhị 。具cụ 足túc 中trung 二nhị 。是thị 謂vị 中trung 邊biên 無vô 障chướng 無vô 礙ngại 之chi 中trung 道đạo 。令linh 悟ngộ 此thử 故cố 斯tư 教giáo 興hưng 也dã 。五ngũ 顯hiển 等đẳng 者giả 。此thử 下hạ 欲dục 成thành 勝thắng 行hành 故cố 演diễn 斯tư 經Kinh 。以dĩ 淨tịnh 信tín 大đại 心tâm 萬vạn 行hạnh 之chi 本bổn 。又hựu 發phát 三tam 心tâm 修tu 十thập 信tín 即tức 是thị 行hành 故cố 。佛Phật 德đức 者giả 。常thường 等đẳng 四tứ 德đức 及cập 佛Phật 地địa 河hà 沙sa 真chân 淨tịnh 功công 德đức 。義nghĩa 同đồng 華hoa 嚴nghiêm 。舉cử 果quả 勸khuyến 樂nhạo 生sanh 信tín 心tâm 也dã 。問vấn 覺giác 鈔sao 說thuyết 空không 宗tông 佛Phật 德đức 空không 云vân 諸chư 部bộ 般Bát 若Nhã 中trung 百bách 門môn 論luận 首thủ 末mạt 皆giai 是thị 。又hựu 引dẫn 此thử 經Kinh 無vô 所sở 得đắc 等đẳng 。皆giai 曰viết 彼bỉ 義nghĩa 。何hà 由do 今kim 說thuyết 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 德đức 答đáp 彼bỉ 成thành 智trí 光quang 此thử 順thuận 疏sớ/sơ 主chủ 。下hạ 辨biện 所sở 得đắc 中trung 。云vân 德đức 無vô 不bất 備bị 故cố 。非phi 佛Phật 德đức 空không 也dã 。大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。即tức 直trực 等đẳng 三tam 心tâm 深thâm 廣quảng 。行hành 者giả 離ly 相tương/tướng 為vi 深thâm 。隨tùy 相tương/tướng 為vi 廣quảng 。般Bát 若Nhã 具cụ 明minh 二nhị 行hành 故cố 。八bát 令linh 下hạ 三tam 斷đoạn 障chướng 得đắc 果quả 二nhị 障chướng 二nhị 果quả 。並tịnh 如như 下hạ 說thuyết 。十thập 流lưu 下hạ 四tứ 傳truyền 芳phương 萬vạn 古cổ 。此thử 為vì 未vị 來lai 等đẳng 蒙mông 益ích 也dã 。略lược 說thuyết 下hạ 二nhị 結kết 指chỉ 第đệ 二nhị 下hạ 二nhị 明minh 藏tạng 攝nhiếp 二nhị 。初sơ 藏tạng 攝nhiếp 三tam 藏tạng 者giả 。謂vị 經kinh 律luật 論luận 也dã 。通thông 稱xưng 藏tạng 者giả 。以dĩ 含hàm 攝nhiếp 故cố 。謂vị 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。所sở 應ưng 知tri 義nghĩa 攝nhiếp 。即tức 包bao 含hàm 故cố 。契Khế 經Kinh 者giả 。謂vị 契khế 理lý 契khế 機cơ 貫quán 穿xuyên 攝nhiếp 化hóa 。即tức 貫quán 穿xuyên 言ngôn 教giáo 攝nhiếp 持trì 所sở 化hóa 也dã 。經kinh 非phi 餘dư 二nhị 故cố 。契Khế 經Kinh 攝nhiếp 二nhị 藏tạng 者giả 。則tắc 約ước 大đại 小tiểu 以dĩ 分phần/phân 。今kim 非phi 二Nhị 乘Thừa 故cố 。菩Bồ 薩Tát 藏tạng 收thu 。權quyền 實thật 下hạ 二nhị 教giáo 攝nhiếp 。鎮trấn 國quốc 曰viết 。由do 前tiền 經kinh 藏tạng 有hữu 權quyền 實thật 等đẳng 故cố 有hữu 此thử 門môn 。然nhiên 疏sớ/sơ 主chủ 述thuật 作tác 隨tùy 宜nghi 制chế 度độ 事sự 非phi 一nhất 準chuẩn 。且thả 華hoa 嚴nghiêm 備bị 張trương 五ngũ 教giáo 起khởi 信tín 無vô 差sai 。唯duy 約ước 四tứ 宗tông 斯tư 經Kinh 但đãn 明minh 權quyền 實thật 。梵Phạm 網võng 獨độc 開khai 化hóa 制chế 。蓋cái 以dĩ 欲dục 和hòa 陽dương 春xuân 之chi 高cao 唱xướng 乃nãi 追truy 玉ngọc 舌thiệt 之chi 旨chỉ 歸quy 。然nhiên 則tắc 門môn 門môn 刃nhận 解giải 東đông 流lưu 義nghĩa 義nghĩa 氷băng 鎔dong 。三tam 藏tạng 戒giới 經kinh 具cụ 說thuyết 重trọng/trùng 輕khinh 。僉thiêm 明minh 持trì 犯phạm 約ước 化hóa 制chế 以dĩ 釋thích 通thông 。豈khởi 非phi 得đắc 旨chỉ 。般Bát 若Nhã 竪thụ 貫quán 二nhị 時thời 橫hoạnh/hoành 通thông 五ngũ 教giáo 。有hữu 帶đái 有hữu 雙song 談đàm 空không 談đàm 有hữu 彰chương 權quyền 實thật 以dĩ 明minh 之chi 。可khả 稱xưng 絕tuyệt 唱xướng 。且thả 一nhất 大Đại 藏Tạng 經Kinh 雖tuy 皆giai 佛Phật 說thuyết 。然nhiên 有hữu 就tựu 機cơ 方phương 便tiện 權quyền 宜nghi 說thuyết 。有hữu 稱xưng 性tánh 決quyết 了liễu 真chân 實thật 說thuyết 。今kim 經kinh 決quyết 了liễu 真chân 實thật 故cố 云vân 實thật 教giáo 攝nhiếp 也dã 。但đãn 以dĩ 權quyền 實thật 多đa 門môn 理lý 須tu 略lược 辨biện 。約ước 說thuyết 有hữu 三tam 。一nhất 就tựu 五ngũ 教giáo 。前tiền 四tứ 皆giai 權quyền 後hậu 一nhất 方phương 實thật 。此thử 如như 孔khổng 目mục 教giáo 章chương 等đẳng 說thuyết 。二nhị 者giả 前tiền 二nhị 為vi 權quyền 後hậu 三tam 皆giai 實thật 。如như 華hoa 嚴nghiêm 圓viên 覺giác 等đẳng 疏sớ/sơ 所sở 說thuyết 。三tam 者giả 淨tịnh 土độ 說thuyết 為vi 真chân 實thật 娑sa 婆bà 談đàm 是thị 權quyền 宜nghi 。如như 修tu 證chứng 儀nghi 說thuyết 疏sớ/sơ 依y 第đệ 二nhị 。問vấn 般Bát 若Nhã 談đàm 空không 以dĩ 空không 為vi 始thỉ 。始thỉ 固cố 屬thuộc 權quyền 故cố 。政chánh 觀quán 以dĩ 來lai 議nghị 斯tư 權quyền 實thật 眾chúng 說thuyết 不bất 同đồng 。或hoặc 約ước 大đại 小tiểu 或hoặc 約ước 通thông 別biệt 。或hoặc 曰viết 。教giáo 果quả 是thị 權quyền 理lý 行hành 是thị 實thật 。何hà 以dĩ 記ký 皆giai 不bất 敘tự 。

答đáp 曰viết 。

論luận 云vân 。從tùng 得đắc 道Đạo 夜dạ 乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。常thường 說thuyết 般Bát 若Nhã 。斯tư 經Kinh 權quyền 實thật 雙song 彰chương 漸tiệm 頓đốn 兼kiêm 唱xướng 諸chư 宗tông 判phán 釋thích 不bất 同đồng 。故cố 使sử 後hậu 賢hiền 多đa 誤ngộ 。今kim 將tương 具cụ 列liệt 以dĩ 罄khánh 源nguyên 流lưu 。一nhất 戒giới 賢hiền 論luận 師sư 曰viết 。依y 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。而nhi 說thuyết 諸chư 法Pháp 。自tự 性tánh 皆giai 空không 。依y 他tha 圓viên 成thành 猶do 未vị 說thuyết 有hữu 。即tức 判phán 般Bát 若Nhã 等đẳng 經kinh 中trung 百bách 等đẳng 論luận 。說thuyết 六lục 識thức 空không 多đa 談đàm 空không 理lý 。屬thuộc 第đệ 二nhị 時thời 法Pháp 界Giới 無vô 差sai 。論luận 疏sớ/sơ 依y 此thử 以dĩ 判phán 般Bát 若Nhã 等đẳng 經kinh 。屬thuộc 第đệ 二nhị 宗tông 攝nhiếp 。二nhị 智trí 光quang 論luận 師sư 曰viết 。第đệ 三tam 時thời 中trung 。方phương 為vi 上thượng 根căn 說thuyết 無vô 相tướng 大Đại 乘Thừa 。謂vị 此thử 緣duyên 生sanh 即tức 是thị 性tánh 空không 平bình 等đẳng 一nhất 相tương/tướng 。依y 計kế 是thị 有hữu 圓viên 成thành 是thị 空không 。依y 此thử 以dĩ 判phán 般Bát 若Nhã 等đẳng 經kinh 。總tổng 破phá 大đại 小tiểu 法pháp 相tướng 八bát 識thức 俱câu 空không 多đa 說thuyết 空không 理lý 。圓viên 覺giác 疏sớ/sơ 等đẳng 敘tự 彼bỉ 所sở 判phán 。般Bát 若Nhã 等đẳng 經kinh 中trung 百bách 等đẳng 論luận 屬thuộc 於ư 空không 宗tông 。始thỉ 教giáo 所sở 攝nhiếp 。三tam 吾ngô 祖tổ 鎮trấn 國quốc 大đại 和hòa 尚thượng 曰viết 。若nhược 唯duy 說thuyết 法Pháp 華hoa 為vi 實thật 則tắc 抑ức 諸chư 部bộ 般Bát 若Nhã 了liễu 義nghĩa 大Đại 乘Thừa 之chi 經kinh 。般Bát 若Nhã 離ly 四tứ 句cú 何hà 曾tằng 存tồn 空không 。般Bát 若Nhã 不bất 壞hoại 四tứ 句cú 豈khởi 無vô 妙diệu 有hữu 。是thị 知tri 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 即tức 是thị 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 。觀quán 照chiếu 般Bát 若Nhã 即tức 為vi 了liễu 因nhân 。大đại 品phẩm 仁nhân 王vương 理lý 趣thú 等đẳng 經kinh 。皆giai 屬thuộc 終chung 教giáo 。四tứ 者giả 諸chư 祖tổ 皆giai 曰viết 。二nhị 邊biên 既ký 離ly 中trung 道đạo 不bất 存tồn 心tâm 境cảnh 兩lưỡng 亡vong 。亡vong 絕tuyệt 亦diệc 絕tuyệt 。般Bát 若Nhã 現hiện 前tiền 。已dĩ 當đương 八bát 部bộ 無vô 相tướng 六lục 乘thừa 之chi 極cực 致trí 。鎮trấn 國quốc 曰viết 。即tức 同đồng 智trí 照chiếu 無vô 二nhị 亦diệc 同đồng 頓đốn 教giáo 。文Văn 殊Thù 問vấn 光quang 讚tán 放phóng 光quang 等đẳng 經kinh 。諸chư 祖tổ 並tịnh 曰viết 。頓đốn 教giáo 。五ngũ 鎮trấn 國quốc 曰viết 。大đại 品phẩm 云vân 。一nhất 切thiết 法pháp 趣thú 色sắc 即tức 一nhất 切thiết 皆giai 色sắc 。一nhất 中trung 具cụ 一nhất 切thiết 。即tức 事sự 事sự 無vô 礙ngại 般Bát 若Nhã 義nghĩa 。該cai 五ngũ 教giáo 即tức 具cụ 圓viên 矣hĩ 。而nhi 疏sớ/sơ 主chủ 以dĩ 戒giới 賢hiền 智trí 光quang 二nhị 宗tông 所sở 判phán 。真Chân 諦Đế 之chi 空không 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。故cố 不bất 攝nhiếp 此thử 義nghĩa 。當đương 後hậu 三tam 故cố 言ngôn 實thật 攝nhiếp 。若nhược 約ước 今kim 經kinh 顯hiển 詮thuyên 分phân 齊tề 者giả 。鎮trấn 國quốc 云vân 。若nhược 以dĩ 三tam 觀quán 就tựu 心tâm 經kinh 意ý 。色sắc 不bất 異dị 空không 。明minh 俗tục 不bất 異dị 真chân 。空không 不bất 異dị 色sắc 。明minh 真chân 不bất 異dị 俗tục 。色sắc 空không 相tướng 即tức 明minh 是thị 中trung 道đạo 。為vi 空không 假giả 中trung 之chi 三tam 觀quán 。疏sớ/sơ 中trung 亦diệc 以dĩ 三tam 觀quán 釋thích 經kinh 。當đương 前tiền 第đệ 三tam 義nghĩa 也dã 。又hựu 云vân 。以dĩ 會hội 色sắc 觀quán 中trung 明minh 色sắc 不bất 異dị 空không 等đẳng 。明minh 空không 即tức 色sắc 中trung 明minh 空không 。不bất 異dị 色sắc 等đẳng 。第đệ 三tam 觀quán 但đãn 合hợp 前tiền 二nhị 。第đệ 四tứ 拂phất 前tiền 四tứ 。向hướng 相tương/tướng 現hiện 真chân 空không 相tướng 。不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。無vô 智trí 亦diệc 無vô 得đắc 。真chân 空không 觀quán 備bị 矣hĩ 。貞trinh 元nguyên 判phán 同đồng 頓đốn 教giáo 。即tức 前tiền 第đệ 四tứ 義nghĩa 也dã 。前tiền 疏sớ/sơ 廣quảng 敘tự 中trung 道đạo 。下hạ 文văn 備bị 彰chương 相tương/tướng 作tác 相tương/tướng 成thành 。互hỗ 存tồn 互hỗ 泯mẫn 。無vô 礙ngại 自tự 在tại 。圓viên 中trung 同đồng 教giáo 。經kinh 詮thuyên 堅kiên 實thật 一nhất 心tâm 即tức 。圓viên 覺giác 妙diệu 心tâm 。含hàm 圓viên 別biệt 矣hĩ 。皆giai 前tiền 第đệ 五ngũ 義nghĩa 也dã 。疏sớ/sơ 文văn 經kinh 旨chỉ 明minh 若nhược 矚chú 日nhật 。別biệt 議nghị 權quyền 實thật 者giả 。惑hoặc 亦diệc 甚thậm 焉yên 。第đệ 三tam 下hạ 三Tam 明Minh 宗tông 趣thú 二nhị 。初sơ 唱xướng 章chương 釋thích 名danh 。宗tông 者giả 崇sùng 也dã 。尚thượng 也dã 。今kim 云vân 。語ngữ 之chi 所sở 表biểu 者giả 。即tức 此thử 經Kinh 表biểu 彰chương 表biểu 顯hiển 之chi 崇sùng 。崇sùng 尚thượng 也dã 。趣thú 者giả 趣thú 向hướng 也dã 。即tức 宗tông 意ý 所sở 歸quy 趣thú 之chi 處xứ 也dã 。然nhiên 先tiên 下hạ 二nhị 總tổng 別biệt 演diễn 義nghĩa 二nhị 。先tiên 總tổng 。總tổng 以dĩ 等đẳng 者giả 。大đại 論luận 云vân 。說thuyết 智trí 及cập 智trí 處xứ 智trí 智trí 皆giai 般Bát 若Nhã 。曉hiểu 公công 曰viết 。此thử 中trung 即tức 顯hiển 三tam 種chủng 般Bát 若Nhã 說thuyết 。智trí 者giả 文văn 字tự 般Bát 若Nhã 。及cập 智trí 處xứ 者giả 。實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。智trí 智trí 即tức 觀quán 照chiếu 般Bát 若Nhã 。是thị 三tam 皆giai 此thử 經Kinh 之chi 宗tông 。一nhất 貫quán 等đẳng 者giả 。古cổ 德đức 曰viết 。妙diệu 心tâm 湛trạm 寂tịch 無vô 相tướng 而nhi 相tương/tướng 。謂vị 之chi 實thật 相tướng 。實thật 相tướng 隨tùy 緣duyên 為vi 諸chư 法pháp 之chi 真chân 性tánh 。肇triệu 公công 云vân 。實thật 相tướng 法pháp 性tánh 性tánh 空không 緣duyên 會hội 本bổn 無vô 一nhất 義nghĩa 耳nhĩ 。二nhị 觀quán 照chiếu 等đẳng 者giả 。即tức 正chánh 體thể 智trí 等đẳng 無vô 相tướng 離ly 分phân 別biệt 之chi 慧tuệ 也dã 。三tam 即tức 文văn 字tự 般Bát 若Nhã 。孔khổng 目mục 云vân 。熟thục 教giáo 有hữu 三tam 種chủng 智trí 。謂vị 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 智trí 等đẳng 。清thanh 涼lương 曰viết 。清thanh 涼lương 法Pháp 界Giới 相tương/tướng 宗tông 不bất 得đắc 名danh 智trí 。法pháp 性tánh 宗tông 中trung 。亦diệc 名danh 為vi 智trí 。即tức 此thử 實thật 相tướng 也dã 。或hoặc 說thuyết 五ngũ 種chủng 般Bát 若Nhã 不bất 離ly 此thử 三tam 。故cố 云vân 不bất 越việt 等đẳng 。別biệt 亦diệc 下hạ 後hậu 別biệt 一nhất 教giáo 義nghĩa 。對đối 深thâm 窮cùng 教giáo 海hải 志chí 在tại 見kiến 理lý 成thành 智trí 也dã 。二nhị 境cảnh 智trí 對đối 諦đế 觀quán 正chánh 理lý 意ý 。其kỳ 破phá 惑hoặc 發phát 智trí 矣hĩ 。三tam 因nhân 果quả 對đối 因nhân 行hành 。即tức 觀quán 照chiếu 妙diệu 慧tuệ 也dã 。果quả 德đức 為vi 趣thú 非phi 佛Phật 德đức 空không 矣hĩ 。然nhiên 別biệt 宗tông 如như 此thử 。其kỳ 通thông 宗tông 者giả 。般Bát 若Nhã 以dĩ 無vô 相tướng 為vi 宗tông 。清thanh 涼lương 曰viết 。無vô 相tướng 宗tông 含hàm 於ư 三tam 教giáo 。謂vị 始thỉ 教giáo 頓đốn 教giáo 實thật 教giáo 。今kim 經kinh 正chánh 當đương 頓đốn 實thật 。若nhược 深thâm 必tất 該cai 淺thiển 。義nghĩa 或hoặc 可khả 通thông 。第đệ 四tứ 下hạ 四tứ 釋thích 題đề 三tam 。初sơ 唱xướng 章chương 。二nhị 演diễn 義nghĩa 三tam 。初sơ 分phần/phân 教giáo 義nghĩa 二nhị 。初sơ 辨biện 詮thuyên 旨chỉ 。謂vị 般Bát 若Nhã 心tâm 者giả 。標tiêu 舉cử 也dã 。是thị 所sở 之chi 詮thuyên 義nghĩa 者giả 。判phán 釋thích 也dã 。判phán 此thử 題đề 中trung 心tâm 及cập 般Bát 若Nhã 等đẳng 言ngôn 。皆giai 屬thuộc 所sở 詮thuyên 之chi 法pháp 。即tức 下hạ 無vô 罣quái 礙ngại 心tâm 也dã 。不bất 空không 譯dịch 云vân 。菩Bồ 薩Tát 有hữu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 心tâm 。名danh 普Phổ 遍Biến 智Trí 藏Tạng 。乃nãi 至chí 色sắc 性tánh 是thị 空không 。空không 性tánh 是thị 色sắc 等đẳng 。即tức 心tâm 是thị 所sở 詮thuyên 法pháp 。明minh 矣hĩ 。圭# 山sơn 曰viết 。藏tạng 和hòa 尚thượng 般Bát 若Nhã 心tâm 經kinh 疏sớ/sơ 作tác 所sở 詮thuyên 義nghĩa 釋thích 心tâm 字tự 。意ý 云vân 。般Bát 若Nhã 之chi 心tâm 是thị 萬vạn 法pháp 之chi 體thể 故cố 云vân 心tâm 也dã 。會hội 同đồng 堅kiên 實thật 用dụng 釋thích 。圓viên 覺giác 妙diệu 心tâm 。揀giản 云vân 。不bất 同đồng 緣duyên 慮lự 集tập 起khởi 之chi 義nghĩa 。又hựu 曰viết 。肉nhục 團đoàn 麁thô 淺thiển 不bất 必tất 揀giản 也dã 。故cố 云vân 。所sở 詮thuyên 之chi 義nghĩa 經kinh 之chi 等đẳng 者giả 。詮thuyên 上thượng 般Bát 若Nhã 心tâm 也dã 。佛Phật 地địa 論luận 云vân 。能năng 貫quán 能năng 攝nhiếp 故cố 名danh 為vi 經kinh 。又hựu 曰viết 。應ưng 知tri 此thử 中trung 宣tuyên 說thuyết 佛Phật 地địa 。饒nhiêu 益ích 有hữu 情tình 。依y 所sở 詮thuyên 義nghĩa 名danh 佛Phật 地địa 經kinh 。且thả 能năng 所sở 詮thuyên 釋thích 經kinh 題đề 者giả 。本bổn 出xuất 親thân 光quang 。而nhi 四tứ 明minh 禮lễ 公công 乃nãi 言ngôn 。大đại 違vi 佛Phật 理lý 。智trí 者giả 位vị 居cư 五ngũ 品phẩm 。親thân 光quang 登đăng 地địa 菩Bồ 薩Tát 位vị 望vọng 相tương/tướng 遼liêu 。如như 一nhất 輕khinh 塵trần 較giảo 大đại 地địa 土thổ/độ 。而nhi 輒triếp 是thị 彼bỉ 非phi 此thử 不bất 知tri 其kỳ 可khả 也dã 。若nhược 心tâm 作tác 喻dụ 釋thích 。即tức 心tâm 經kinh 二nhị 字tự 是thị 能năng 詮thuyên 教giáo 也dã 。二nhị 結kết 離ly 合hợp 即tức 能năng 等đẳng 者giả 。依y 所sở 詮thuyên 義nghĩa 立lập 能năng 詮thuyên 名danh 。三tam 摩ma 娑sa 釋thích 依y 主chủ 得đắc 名danh 。補bổ 盧lô 沙sa 聲thanh 屬thuộc 聲thanh 受thọ 稱xưng 。二nhị 就tựu 下hạ 二nhị 析tích 法pháp 喻dụ 二nhị 。初sơ 約ước 所sở 詮thuyên 以dĩ 指chỉ 法pháp 。就tựu 上thượng 所sở 詮thuyên 義nghĩa 中trung 。復phục 取thủ 心tâm 字tự 以dĩ 喻dụ 能năng 詮thuyên 教giáo 勝thắng 。唯duy 般Bát 若Nhã 等đẳng 是thị 所sở 詮thuyên 之chi 法pháp 。故cố 不bất 言ngôn 所sở 喻dụ 。復phục 云vân 。所sở 詮thuyên 是thị 知tri 實thật 相tướng 觀quán 照chiếu 非phi 所sở 喻dụ 也dã 。獨độc 將tương 一nhất 十thập 四tứ 行hành 文văn 字tự 般Bát 若Nhã 為vi 所sở 喻dụ 。故cố 但đãn 言ngôn 所sở 引dẫn 之chi 喻dụ 。不bất 言ngôn 能năng 喻dụ 心tâm 之chi 下hạ 二nhị 歎thán 能năng 詮thuyên 以dĩ 引dẫn 喻dụ 。此thử 乃nãi 譯dịch 人nhân 之chi 意ý 非phi 疏sớ/sơ 主chủ 正chánh 義nghĩa 。故cố 慈từ 恩ân 云vân 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 者giả 。大đại 經kinh 之chi 通thông 名danh 。心tâm 經kinh 者giả 。此thử 經Kinh 之chi 別biệt 稱xưng 。般Bát 若Nhã 之chi 心tâm 經kinh 也dã 。草thảo 堂đường 曰viết 。亦diệc 作tác 能năng 詮thuyên 教giáo 釋thích 。意ý 云vân 。此thử 半bán 紙chỉ 之chi 經kinh 是thị 六lục 百bách 卷quyển 之chi 中trung 也dã 。即tức 紇hột 利lợi 陀đà 耶da 此thử 云vân 肉nhục 團đoàn 心tâm 。引dẫn 而nhi 為ví 喻dụ 。喻dụ 此thử 略lược 經kinh 是thị 大đại 部bộ 之chi 心tâm 藏tạng 也dã 。即tức 文văn 字tự 般Bát 若Nhã 是thị 所sở 喻dụ 。心tâm 之chi 一nhất 字tự 是thị 能năng 喻dụ 也dã 。即tức 般bát 下hạ 法pháp 合hợp 以dĩ 彰chương 要yếu 。謂vị 六lục 百bách 卷quyển 二nhị 十thập 萬vạn 頌tụng 之chi 內nội 也dã 。統thống 要yếu 等đẳng 者giả 。幽u 讚tán 曰viết 。甄chân 綜tống 精tinh 微vi 纂toản 綱cương 賾trách 事sự 。雖tuy 萬vạn 象tượng 統thống 即tức 色sắc 而nhi 為vi 空không 。道đạo 縱túng/tung 千thiên 門môn 貫quán 無vô 智trí 而nhi 兼kiêm 得đắc 。採thải 廣quảng 文văn 之chi 祕bí 旨chỉ 。標tiêu 貞trinh 心tâm 以dĩ 為vi 稱xưng 也dã 。況huống 人nhân 等đẳng 者giả 。況huống 譬thí 也dã 。如như 人nhân 百bách 體thể 。心tâm 為vi 其kỳ 主chủ 。故cố 經Kinh 云vân 。心tâm 如như 帝đế 。三tam 喻dụ 此thử 略lược 。經kinh 唯duy 談đàm 妙diệu 最tối 餘dư 藏tạng 六lục 腑phủ 喻dụ 廣quảng 說thuyết 。經kinh 兼kiêm 被bị 二Nhị 乘Thừa 亦diệc 該cai 權quyền 淺thiển 。豈khởi 似tự 此thử 經Kinh 中trung 道đạo 鎔dong 融dung 。唯duy 終chung 唯duy 頓đốn 文văn 略lược 義nghĩa 深thâm 。括quát 盡tận 玄huyền 奧áo 故cố 云vân 。統thống 極cực 之chi 本bổn 。然nhiên 泛phiếm 論luận 心tâm 者giả 。有hữu 其kỳ 四tứ 種chủng 。一nhất 紇hột 利lợi 陀đà 耶da 即tức 肉nhục 團đoàn 心tâm 。二nhị 緣duyên 慮lự 心tâm 謂vị 八bát 識thức 。俱câu 能năng 緣duyên 慮lự 自tự 分phần/phân 境cảnh 故cố 。三tam 質chất 多đa 謂vị 集tập 起khởi 心tâm 。即tức 第đệ 八bát 識thức 。集tập 諸chư 種chủng 子tử 起khởi 現hiện 行hành 故cố 。四tứ 乾can/kiền/càn 栗lật 陀đà 。此thử 云vân 堅kiên 實thật 心tâm 。若nhược 作tác 所sở 詮thuyên 則tắc 當đương 第đệ 四tứ 堅kiên 實thật 。約ước 法pháp 以dĩ 解giải 心tâm 也dã 。作tác 能năng 詮thuyên 釋thích 則tắc 當đương 第đệ 一nhất 肉nhục 團đoàn 。約ước 喻dụ 以dĩ 解giải 心tâm 也dã 。且thả 圭# 山sơn 出xuất 。自tự 大đại 唐đường 。非phi 後hậu 人nhân 救cứu 過quá 而nhi 穿xuyên 鑿tạc 也dã 。顯hiển 矣hĩ 。近cận 代đại 嶽nhạc 公công 而nhi 謂vị 疏sớ/sơ 主chủ 不bất 知tri 約ước 法pháp 以dĩ 解giải 心tâm 陋lậu 哉tai 。坐tọa 井tỉnh 而nhi 觀quán 天thiên 曰viết 天thiên 小tiểu 者giả 也dã 。三tam 就tựu 下hạ 三Tam 明Minh 體thể 用dụng 二nhị 。初sơ 翻phiên 名danh 以dĩ 顯hiển 體thể 。即tức 就tựu 前tiền 所sở 詮thuyên 法pháp 中trung 。非phi 所sở 喻dụ 文văn 字tự 般Bát 若Nhã 中trung 也dã 。體thể 用dụng 分phần/phân 二nhị 者giả 。然nhiên 體thể 用dụng 多đa 門môn 略lược 明minh 三tam 義nghĩa 。一nhất 寂tịch 體thể 照chiếu 用dụng 則tắc 實thật 相tướng 觀quán 照chiếu 為vi 體thể 用dụng 也dã 。放phóng 光quang 云vân 。般Bát 若Nhã 無vô 所sở 有hữu 相tướng 。無vô 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。此thử 明minh 寂tịch 體thể 無vô 相tướng 也dã 。道Đạo 行hạnh 云vân 。般Bát 若Nhã 無vô 所sở 知tri 無vô 所sở 見kiến 。此thử 顯hiển 照chiếu 用dụng 無vô 知tri 也dã 。二nhị 權quyền 實thật 二nhị 智trí 以dĩ 分phần/phân 體thể 用dụng 。實thật 智trí 照chiếu 真chân 內nội 鑒giám 而nhi 無vô 知tri 體thể 也dã 。權quyền 智trí 涉thiệp 俗tục 外ngoại 應ưng 而nhi 無vô 慮lự 用dụng 也dã 。三tam 直trực 就tựu 大Đại 乘Thừa 以dĩ 明minh 體thể 用dụng 。則tắc 以dĩ 當đương 法pháp 包bao 含hàm 為vi 體thể 。運vận 載tái 功công 能năng 為vi 用dụng 。疏sớ/sơ 主chủ 曰viết 。體thể 用dụng 合hợp 說thuyết 故cố 云vân 大Đại 乘Thừa 。三tam 大đại 二nhị 運vận 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。又hựu 疏sớ/sơ 主chủ 明minh 乘thừa 體thể 中trung 。則tắc 以dĩ 無vô 分phân 別biệt 。智trí 所sở 依y 真Chân 如Như 互hỗ 為vi 兼kiêm 。正chánh 攝nhiếp 餘dư 勝thắng 行hành 為vi 乘thừa 體thể 。性tánh 明minh 業nghiệp 用dụng 中trung 。乃nãi 約ước 三tam 佛Phật 性tánh 中trung 自tự 性tánh 為vi 所sở 乘thừa 。引dẫn 出xuất 為vi 能năng 乘thừa 至chí 得đắc 果quả 。為vi 所sở 至chí 處xứ 。又hựu 約ước 運vận 因nhân 成thành 果quả 等đẳng 義nghĩa 。為vi 乘thừa 業nghiệp 用dụng 。然nhiên 今kim 此thử 疏sớ/sơ 。乃nãi 取thủ 到đáo 岸ngạn 為vi 用dụng 。證chứng 真chân 為vi 體thể 。正chánh 用dụng 第đệ 三tam 兼kiêm 之chi 前tiền 二nhị 。若nhược 以dĩ 翻phiên 盡tận 為vi 用dụng 照chiếu 源nguyên 作tác 體thể 。則tắc 通thông 用dụng 二nhị 三tam 該cai 之chi 。第đệ 一nhất 般ban 若nhược 等đẳng 者giả 。譯dịch 梵Phạm 成thành 唐đường 。即tức 神thần 等đẳng 者giả 。靈linh 知tri 不bất 測trắc 曰viết 神thần 。穎# 脫thoát 眾chúng 妄vọng 曰viết 悟ngộ 。超siêu 名danh 言ngôn 之chi 表biểu 曰viết 玄huyền 。出xuất 相tương 見kiến 之chi 鄉hương 稱xưng 奧áo 。以dĩ 無vô 得đắc 無vô 智trí 之chi 般Bát 若Nhã 。會hội 契khế 離ly 性tánh 離ly 相tướng 之chi 真chân 源nguyên 。本bổn 覺giác 自tự 知tri 照chiếu 體thể 。獨độc 立lập 絕tuyệt 知tri 會hội 忘vong 能năng 所sở 。本bổn 心tâm 挺đĩnh 現hiện 。不bất 由do 他tha 悟ngộ 。故cố 證chứng 而nhi 稱xưng 妙diệu 也dã 。若nhược 以dĩ 真chân 源nguyên 為vi 實thật 相tướng 。則tắc 般Bát 若Nhã 但đãn 目mục 觀quán 照chiếu 文văn 字tự 。若nhược 約ước 一nhất 法pháp 多đa 名danh 則tắc 理lý 智trí 互hỗ 出xuất 。以dĩ 無vô 智trí 外ngoại 之chi 如như 故cố 。真chân 源nguyên 即tức 般Bát 若Nhã 。亦diệc 無vô 如như 外ngoại 之chi 智trí 。故cố 智trí 慧tuệ 即tức 真chân 源nguyên 矣hĩ 。波ba 羅la 下hạ 二nhị 會hội 梵Phạm 以dĩ 彰chương 用dụng 。波ba 羅la 者giả 譯dịch 梵Phạm 成thành 唐đường 。既ký 以dĩ 到đáo 岸ngạn 為vi 用dụng 。正chánh 約ước 運vận 因nhân 成thành 果quả 也dã 。而nhi 義nghĩa 有hữu 三tam 。一nhất 由do 斯tư 妙diệu 慧tuệ 者giả 。運vận 行hành 令linh 增tăng 也dã 二nhị 生sanh 死tử 過quá 盡tận 者giả 。運vận 惑hoặc 令linh 滅diệt 也dã 。三tam 真chân 空không 際tế 者giả 。運vận 理lý 令linh 顯hiển 也dã 。初sơ 一nhất 是thị 能năng 後hậu 二nhị 是thị 所sở 。又hựu 即tức 雜tạp 集tập 三tam 轉chuyển 依y 義nghĩa 。一nhất 心tâm 轉chuyển 真chân 性tánh 現hiện 故cố 。二nhị 道đạo 轉chuyển 行hành 漸tiệm 增tăng 故cố 。三tam 斷đoạn 轉chuyển 惑hoặc 障chướng 滅diệt 故cố 。又hựu 起khởi 信tín 云vân 。破phá 和hòa 合hợp 識thức 是thị 轉chuyển 滅diệt 顯hiển 現hiện 法Pháp 身thân 。是thị 轉chuyển 顯hiển 智trí 淳thuần 淨tịnh 是thị 轉chuyển 增tăng 。但đãn 小tiểu 不bất 次thứ 不bất 到đáo 之chi 慧tuệ 。揀giản 權quyền 小tiểu 也dã 。謂vị 體thể 下hạ 三tam 結kết 釋thích 。初sơ 一nhất 持trì 業nghiệp 。後hậu 二nhị 依y 主chủ 。立lập 斯tư 名danh 者giả 。據cứ 不bất 空không 譯dịch 本bổn 。即tức 說thuyết 主chủ 立lập 耳nhĩ 。經kinh 觀quán 下hạ 五ngũ 解giải 文văn 疏sớ/sơ 三tam 。初sơ 唱xướng 經kinh 標tiêu 章chương 。然nhiên 此thử 當đương 通thông 唱xướng 一nhất 經kinh 而nhi 判phán 釋thích 之chi 。隨tùy 科khoa 釋thích 處xứ 再tái 唱xướng 子tử 科khoa 。經kinh 文văn 於ư 義nghĩa 即tức 便tiện 。今kim 疏sớ/sơ 從tùng 略lược 但đãn 存tồn 別biệt 唱xướng 。不bất 然nhiên 則tắc 判phán 釋thích 居cư 前tiền 。或hoặc 本bổn 作tác 此thử 安an 布bố 以dĩ 廣quảng 陳trần 。中trung 例lệ 亦diệc 如như 此thử 。故cố 不bất 敢cảm 率suất 易dị 改cải 動động 。此thử 既ký 下hạ 二nhị 會hội 義nghĩa 具cụ 闕khuyết 。然nhiên 此thử 經Kinh 六lục 譯dịch 三tam 分phần/phân 有hữu 無vô 譯dịch 人nhân 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。今kim 此thử 云vân 者giả 。是thị 語ngữ 略lược 之chi 之chi 意ý 也dã 。慈từ 恩ân 曰viết 。錄lục 大đại 經kinh 妙diệu 。最tối 別biệt 出xuất 此thử 經Kinh 。三tam 分phần/phân 二nhị 序tự 故cố 。皆giai 遺di 闕khuyết 。然nhiên 餘dư 譯dịch 多đa 具cụ 。文văn 中trung 下hạ 三tam 開khai 章chương 演diễn 釋thích 二nhị 。初sơ 總tổng 別biệt 開khai 判phán 二nhị 。初sơ 分phần/phân 總tổng 二nhị 。初sơ 判phán 經kinh 。何hà 以dĩ 下hạ 二nhị 顯hiển 意ý 。何hà 以dĩ 者giả 。假giả 問vấn 令linh 說thuyết 也dã 。謂vị 顯hiển 等đẳng 者giả 。滅diệt 惑hoặc 要yếu 須tu 開khai 解giải 。開khai 解giải 在tại 於ư 顯hiển 談đàm 。祝chúc 詛trớ 志chí 期kỳ 生sanh 福phước 障chướng 除trừ 。然nhiên 後hậu 福phước 生sanh 。經kinh 談đàm 二nhị 分phần 依y 修tu 而nhi 福phước 慧tuệ 等đẳng 嚴nghiêm 。故cố 云vân 顯hiển 了liễu 等đẳng 也dã 。夫phu 灌quán 頂đảnh 大đại 悲bi 滌địch 業nghiệp 之chi 辭từ 甚thậm 顯hiển 。首thủ 稜lăng 如như 意ý 雪tuyết 罪tội 之chi 文văn 頗phả 明minh 。孤cô 山sơn 乃nãi 謂vị 顯hiển 祕bí 之chi 與dữ 機cơ 心tâm 好hảo/hiếu 異dị 引dẫn 。直trực 說thuyết 為vi 神thần 咒chú 。判phán 情tình 迷mê 作tác 祕bí 宣tuyên 。遂toại 使sử 教giáo 闕khuyết 淺thiển 深thâm 人nhân 無vô 利lợi 鈍độn 。且thả 郢# 書thư 燕yên 說thuyết 誰thùy 曰viết 不bất 空không 。獻hiến 替thế 鳳phượng 毛mao 豈khởi 稱xưng 祕bí 密mật 。況huống 乃nãi 全toàn 抄sao 本bổn 疏sớ/sơ 雜tạp 以dĩ 浮phù 辭từ 謾man 誇khoa 。十thập 疏sớ/sơ 通thông 經kinh 是thị 亦diệc 浪lãng 名danh 。江giang 表biểu 鈔sao 盂vu 蘭lan 而nhi 服phục 義nghĩa 疏sớ/sơ 。斯tư 經Kinh 乃nãi 欺khi 心tâm 中trung 邊biên 皆giai 甜điềm 。實thật 難nạn/nan 其kỳ 味vị 。就tựu 前tiền 下hạ 二nhị 判phán 別biệt 二nhị 。初sơ 判phán 經kinh 略lược 標tiêu 。綱cương 要yếu 者giả 。真chân 心tâm 之chi 空không 斯tư 教giáo 喉hầu 衿# 。是thị 以dĩ 經kinh 家gia 標tiêu 為vi 義nghĩa 本bổn 。不bất 空không 譯dịch 云vân 。菩Bồ 薩Tát 白bạch 言ngôn 。我ngã 欲dục 於ư 此thử 會hội 中trung 。說thuyết 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。普Phổ 遍Biến 智Trí 藏Tạng 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 心tâm 。蒙mông 佛Phật 聽thính 許hứa 。入nhập 慧tuệ 光quang 定định 。照chiếu 五ngũ 蘊uẩn 空không 度độ 苦khổ 厄ách 等đẳng 。一nhất 經kinh 宗tông 本bổn 故cố 略lược 標tiêu 之chi 。廣quảng 陳trần 實thật 義nghĩa 者giả 。色sắc 空không 交giao 徹triệt 性tánh 相tướng 融dung 通thông 。事sự 非phi 權quyền 淺thiển 故cố 云vân 爾nhĩ 也dã 。以dĩ 義nghĩa 下hạ 二nhị 顯hiển 意ý 。初sơ 約ước 廣quảng 略lược 。三tam 約ước 解giải 行hành 者giả 。略lược 乃nãi 定định 中trung 照chiếu 見kiến 得đắc 非phi 自tự 利lợi 行hành 乎hồ 。廣quảng 則tắc 起khởi 定định 宣tuyên 揚dương 對đối 機cơ 明minh 辨biện 。開khai 彼bỉ 解giải 為vi 。然nhiên 今kim 經kinh 略lược 分phần/phân 則tắc 別biệt 譯dịch 序tự 分phân 之chi 文văn 。譯dịch 者giả 之chi 妙diệu 巧xảo 應ưng 秦tần 人nhân 。而nhi 皆giai 別biệt 相tướng 修tu 多đa 羅la 攝nhiếp 略lược 為vi 廣quảng 本bổn 。亦diệc 本bổn 略lược 收thu 前tiền 中trung 下hạ 。二nhị 依y 門môn 作tác 釋thích 。

般Bát 若Nhã 心Tâm 經Kinh 略Lược 疏Sớ/sơ 連Liên 珠Châu 記Ký 上Thượng