般Bát 若Nhã 燈Đăng 論Luận 釋Thích
Quyển 12
偈Kệ 本Bổn 龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 釋Thích 論Luận 分Phân 別Biệt 明Minh 菩Bồ 薩Tát 唐Đường 波Ba 羅La 頗Phả 蜜Mật 多Đa 羅La 譯Dịch
般Bát 若Nhã 燈Đăng 論Luận 釋Thích 卷quyển 第đệ 十thập 二nhị
偈kệ 本bổn 龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 。 釋thích 論luận 分phân 別biệt 明minh 菩Bồ 薩Tát 。
大đại 唐đường 中trung 印ấn 度độ 三tam 藏tạng 波ba 羅la 頗phả 蜜mật 多đa 羅la 譯dịch
觀Quán 因Nhân 果Quả 和Hòa 合Hợp 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập
釋thích 曰viết 。 今kim 此thử 品phẩm 者giả 。 亦diệc 為vi 遮già 空không 所sở 對đối 治trị 。 以dĩ 鞞bệ 世thế 師sư 等đẳng 於ư 前tiền 品phẩm 中trung 立lập 時thời 不bất 成thành 故cố 說thuyết 。 鞞bệ 婆bà 沙sa 人nhân 及cập 僧Tăng 佉khư 人nhân 等đẳng 言ngôn 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 有hữu 如như 是thị 時thời 。 果quả 有hữu 生sanh 滅diệt 故cố 。 如như 種chủng 子tử 與dữ 水thủy 土thổ/độ 和hòa 合hợp 。 以dĩ 時thời 節tiết 有hữu 體thể 故cố 。 而nhi 芽nha 得đắc 生sanh 。 若nhược 無vô 因nhân 者giả 。 果quả 則tắc 不bất 生sanh 。 以dĩ 是thị 故cố 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 因nhân 有hữu 力lực 故cố 。 當đương 知tri 有hữu 時thời 。 論luận 者giả 言ngôn 。 若nhược 有hữu 說thuyết 言ngôn 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 有hữu 果quả 生sanh 者giả 。 今kim 當đương 答đáp 之chi 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
若nhược 謂vị 眾chúng 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 而nhi 果quả 生sanh 。
是thị 果quả 先tiên 已dĩ 有hữu 。 何hà 須tu 和hòa 合hợp 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 和hòa 合hợp 中trung 若nhược 有hữu 果quả 者giả 。 得đắc 如như 是thị 過quá 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 不bất 生sanh 故cố 。 若nhược 有hữu 而nhi 從tùng 和hòa 合hợp 中trung 生sanh 者giả 。 有hữu 云vân 何hà 生sanh 。 若nhược 言ngôn 生sanh 者giả 。 和hòa 合hợp 中trung 則tắc 無vô 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 之chi 與dữ 生sanh 。 二nhị 法pháp 相tương 違vi 。
復phục 次thứ 若nhược 有hữu 。 果quả 則tắc 不bất 生sanh 。 已dĩ 有hữu 故cố 。 果quả 若nhược 已dĩ 有hữu 不bất 須tu 更cánh 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 生sanh 與dữ 不bất 生sanh 。 此thử 二nhị 相tương 違vi 。 若nhược 有hữu 言ngôn 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 中trung 無vô 果quả 而nhi 能năng 生sanh 果quả 者giả 。 今kim 當đương 答đáp 之chi 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
若nhược 謂vị 眾chúng 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 而nhi 果quả 生sanh 。
和hòa 合hợp 中trung 無vô 果quả 。 何hà 須tu 和hòa 合hợp 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 果quả 不bất 生sanh 。 無vô 有hữu 生sanh 故cố 。 譬thí 如như 兔thố 角giác 。 若nhược 無vô 生sanh 者giả 。 生sanh 法pháp 體thể 壞hoại 。 是thị 汝nhữ 立lập 義nghĩa 等đẳng 過quá 。 若nhược 立lập 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 中trung 有hữu 果quả 者giả 。 今kim 當đương 重trọng/trùng 破phá 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
若nhược 謂vị 眾chúng 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 果quả 。
是thị 果quả 應ưng 可khả 取thủ 。 而nhi 實thật 不bất 可khả 取thủ 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 果quả 不bất 可khả 取thủ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 心tâm 欲dục 取thủ 而nhi 不bất 能năng 取thủ 。 以dĩ 果quả 無vô 故cố 。 此thử 下hạ 作tác 驗nghiệm 和hòa 合hợp 中trung 有hữu 芽nha 名danh 果quả 亦diệc 不bất 可khả 取thủ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 和hòa 合hợp 中trung 無vô 果quả 故cố 不bất 可khả 取thủ 。 若nhược 不bất 可khả 取thủ 者giả 。 是thị 中trung 則tắc 無vô 。 譬thí 如như 種chủng 中trung 無vô 有hữu 瓶bình 絹quyên 。 如như 是thị 於ư 和hòa 合hợp 中trung 無vô 芽nha 名danh 果quả 故cố 不bất 可khả 取thủ 。 僧Tăng 佉khư 人nhân 言ngôn 。 彼bỉ 說thuyết 和hòa 合hợp 中trung 不bất 可khả 取thủ 者giả 。 亦diệc 有hữu 是thị 義nghĩa 。 所sở 謂vị 極cực 遠viễn 極cực 近cận 及cập 諸chư 根căn 損tổn 患hoạn 。 心tâm 迷mê 悶muộn 時thời 。 有hữu 隔cách 障chướng 等đẳng 。 能năng 障chướng 於ư 取thủ 。 雖tuy 有hữu 物vật 體thể 。 而nhi 不bất 可khả 取thủ 。 非phi 一nhất 向hướng 無vô 故cố 不bất 可khả 取thủ 。 若nhược 言ngôn 無vô 者giả 。 是thị 彼bỉ 出xuất 因nhân 立lập 義nghĩa 之chi 過quá 。
復phục 次thứ 更cánh 有hữu 異dị 僧Tăng 佉khư 人nhân 言ngôn 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 過quá 者giả 。 今kim 當đương 更cánh 說thuyết 。 彼bỉ 上thượng 出xuất 因nhân 言ngôn 不bất 可khả 取thủ 者giả 。 此thử 因nhân 有hữu 何hà 等đẳng 義nghĩa 。 為vi 是thị 現hiện 量lượng 不bất 可khả 取thủ 耶da 。 如như 諸chư 根căn 識thức 而nhi 實thật 是thị 有hữu 。 亦diệc 不bất 為vi 現hiện 量lượng 所sở 取thủ 故cố 。 彼bỉ 立lập 因nhân 者giả 。 非phi 是thị 一nhất 向hướng 。 若nhược 以dĩ 驗nghiệm 量lượng 不bất 可khả 取thủ 者giả 。 因nhân 義nghĩa 不bất 成thành 。 猶do 如như 驗nghiệm 因nhân 中trung 果quả 。 有hữu 取thủ 可khả 量lượng 故cố 。 若nhược 可khả 量lượng 者giả 。 因nhân 則tắc 不bất 空không 。 譬thí 如như 有hữu 果quả 體thể 。 如như 是thị 苦khổ 樂lạc 。 二nhị 種chủng 能năng 為vi 貪tham 瞋sân 諸chư 見kiến 三tam 煩phiền 惱não 因nhân 。 色sắc 聲thanh 五ngũ 種chủng 亦diệc 能năng 為vi 貪tham 瞋sân 等đẳng 三tam 煩phiền 惱não 因nhân 。 以dĩ 是thị 因nhân 等đẳng 有hữu 驗nghiệm 量lượng 故cố 。 因nhân 中trung 果quả 有hữu 取thủ 。 汝nhữ 雖tuy 言ngôn 現hiện 量lượng 不bất 可khả 取thủ 。 然nhiên 今kim 驗nghiệm 量lượng 。 有hữu 可khả 取thủ 故cố 。 彼bỉ 出xuất 因nhân 義nghĩa 不bất 成thành 。 若nhược 現hiện 量lượng 及cập 驗nghiệm 量lượng 俱câu 不bất 可khả 取thủ 者giả 。 此thử 違vi 我ngã 義nghĩa 。 及cập 因nhân 不bất 成thành 。 論luận 者giả 言ngôn 。 我ngã 道đạo 不bất 可khả 取thủ 者giả 。 謂vị 於ư 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 中trung 畢tất 竟cánh 無vô 果quả 故cố 不bất 可khả 取thủ 。 汝nhữ 言ngôn 極cực 遠viễn 等đẳng 亦diệc 不bất 可khả 取thủ 。 非phi 一nhất 向hướng 無vô 者giả 。 世thế 諦đế 之chi 中trung 亦diệc 無vô 此thử 理lý 。 何hà 況huống 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 耶da 。 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 亦diệc 無vô 極cực 遠viễn 等đẳng 物vật 。 如như 上thượng 苦khổ 樂lạc 色sắc 聲thanh 等đẳng 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 亦diệc 無vô 。 是thị 則tắc 因nhân 義nghĩa 不bất 成thành 。 所sở 言ngôn 果quả 者giả 。 果quả 亦diệc 自tự 體thể 空không 故cố 。 若nhược 因nhân 中trung 無vô 果quả 者giả 。 世thế 諦đế 中trung 果quả 亦diệc 不bất 生sanh 。 譬thí 如như 拒cự 不bất 能năng 生sanh 拒cự 因nhân 亦diệc 不bất 能năng 生sanh 因nhân 。 汝nhữ 言ngôn 因nhân 能năng 生sanh 果quả 者giả 。 於ư 世thế 諦đế 中trung 亦diệc 已dĩ 被bị 破phá 。
復phục 有hữu 異dị 僧Tăng 佉khư 人nhân 言ngôn 。 若nhược 因nhân 未vị 生sanh 時thời 先tiên 無vô 因nhân 體thể 。 果quả 亦diệc 先tiên 無vô 。 而nhi 後hậu 方phương 生sanh 。 論luận 者giả 言ngôn 。 今kim 當đương 說thuyết 驗nghiệm 。 若nhược 先tiên 無vô 因nhân 後hậu 亦diệc 不bất 生sanh 無vô 有hữu 故cố 。 譬thí 如như 空không 華hoa 石thạch 女nữ 等đẳng 。 廣quảng 如như 前tiền 說thuyết 驗nghiệm 。 今kim 更cánh 總tổng 答đáp 修tu 多đa 羅la 人nhân 及cập 鞞bệ 世thế 師sư 等đẳng 計kế 因nhân 中trung 無vô 果quả 者giả 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
若nhược 謂vị 眾chúng 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 無vô 果quả 者giả 。
是thị 則tắc 眾chúng 因nhân 緣duyên 。 與dữ 非phi 因nhân 緣duyên 同đồng 。
釋thích 曰viết 。 此thử 言ngôn 無vô 果quả 者giả 謂vị 果quả 空không 故cố 。 因nhân 之chi 與dữ 果quả 。 云vân 何hà 差sai 別biệt 。 因nhân 相tương/tướng 者giả 謂vị 自tự 果quả 生sanh 無vô 間gian 生sanh 自tự 分phần/phân 生sanh 等đẳng 差sai 別biệt 。 是thị 為vi 因nhân 相tương/tướng 。 緣duyên 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 通thông 生sanh 種chủng 種chủng 果quả 能năng 長trưởng 養dưỡng 他tha 令linh 他tha 相tương 續tục 。 乃nãi 至chí 遠viễn 處xứ 通thông 生sanh 諸chư 果quả 。 非phi 自tự 分phần/phân 生sanh 能năng 廣quảng 饒nhiêu 益ích 。 如như 是thị 等đẳng 名danh 為vi 。 因nhân 緣duyên 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 與dữ 非phi 因nhân 緣duyên 同đồng 者giả 。 謂vị 非phi 因nhân 緣duyên 不bất 生sanh 於ư 果quả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 果quả 空không 故cố 。 以dĩ 是thị 故cố 因nhân 緣duyên 與dữ 非phi 因nhân 緣duyên 同đồng 。
復phục 次thứ 今kim 為vi 執chấp 因nhân 中trung 無vô 果quả 者giả 。 出xuất 驗nghiệm 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 種chủng 子tử 等đẳng 諸chư 因nhân 緣duyên 不bất 能năng 生sanh 果quả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 果quả 空không 故cố 。 譬thí 如như 非phi 因nhân 緣duyên 。
復phục 次thứ 修tu 多đa 羅la 人nhân 言ngôn 。 緣duyên 能năng 生sanh 果quả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 決quyết 定định 緣duyên 能năng 生sanh 果quả 故cố 。 若nhược 果quả 空không 者giả 。 義nghĩa 不bất 相tương 應ứng 。 論luận 者giả 言ngôn 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 無vô 如như 是thị 驗nghiệm 。 還hoàn 同đồng 上thượng 非phi 因nhân 緣duyên 過quá 。 欲dục 令linh 他tha 信tín 解giải 者giả 。 汝nhữ 驗nghiệm 無vô 力lực 。 修tu 多đa 羅la 人nhân 復phục 言ngôn 。 見kiến 麥mạch 種chủng 子tử 能năng 生sanh 麥mạch 芽nha 以dĩ 是thị 故cố 。 彼bỉ 出xuất 因nhân 者giả 。 無vô 有hữu 義nghĩa 理lý 。 論luận 者giả 言ngôn 。 世thế 諦đế 之chi 中trung 實thật 見kiến 麥mạch 種chủng 能năng 生sanh 麥mạch 芽nha 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 若nhược 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 麥mạch 生sanh 芽nha 者giả 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 如như 是thị 觀quán 察sát 。 有hữu 果quả 生sanh 者giả 。 不bất 然nhiên 。 如như 先tiên 答đáp 。 汝nhữ 立lập 果quả 生sanh 滅diệt 。 以dĩ 為vi 因nhân 者giả 。 果quả 有hữu 生sanh 義nghĩa 。 不bất 然nhiên 。
復phục 次thứ 今kim 問vấn 。 執chấp 因nhân 中trung 無vô 果quả 者giả 。 因nhân 為vi 生sanh 果quả 已dĩ 而nhi 滅diệt 。 為vi 未vị 生sanh 果quả 而nhi 先tiên 滅diệt 耶da 。 執chấp 者giả 答đáp 言ngôn 。 我ngã 有hữu 何hà 過quá 。 為vi 此thử 二nhị 問vấn 。 論luận 者giả 言ngôn 。 義nghĩa 不bất 相tương 應ứng 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
與dữ 果quả 作tác 能năng 已dĩ 。 而nhi 因nhân 方phương 滅diệt 者giả 。
與dữ 因nhân 及cập 滅diệt 因nhân 。 則tắc 便tiện 有hữu 二nhị 體thể 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 於ư 世thế 諦đế 中trung 亦diệc 不bất 欲dục 令linh 與dữ 者giả 滅diệt 者giả 一nhất 法pháp 有hữu 二nhị 體thể 過quá 。
復phục 次thứ 若nhược 未vị 與dữ 果quả 作tác 能năng 而nhi 先tiên 滅diệt 者giả 。 今kim 當đương 欲dục 答đáp 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
若nhược 因nhân 未vị 與dữ 能năng 。 而nhi 因nhân 先tiên 滅diệt 者giả 。
因nhân 滅diệt 而nhi 果quả 起khởi 。 此thử 果quả 則tắc 無vô 因nhân 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 不bất 欲dục 無vô 因nhân 而nhi 有hữu 果quả 。 以dĩ 是thị 故cố 非phi 因nhân 滅diệt 已dĩ 而nhi 果quả 方phương 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 已dĩ 滅diệt 故cố 。 譬thí 如như 久cửu 已dĩ 滅diệt 者giả 。 此thử 義nghĩa 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 之chi 所sở 共cộng 解giải 。 亦diệc 復phục 不bất 須tu 。 更cánh 令linh 物vật 解giải 。 修tu 多đa 羅la 人nhân 復phục 言ngôn 。 和hòa 合hợp 法pháp 起khởi 有hữu 同đồng 時thời 能năng 生sanh 果quả 。 如như 燈đăng 與dữ 光quang 同đồng 時thời 而nhi 起khởi 。 是thị 義nghĩa 應ưng 爾nhĩ 。 論luận 者giả 言ngôn 。 若nhược 謂vị 同đồng 時thời 而nhi 生sanh 果quả 者giả 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
若nhược 同đồng 時thời 和hòa 合hợp 。 而nhi 能năng 生sanh 果quả 者giả 。
能năng 生sanh 及cập 所sở 生sanh 。 墮đọa 在tại 一nhất 時thời 中trung 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 有hữu 同đồng 時thời 過quá 而nhi 不bất 欲dục 令linh 。 能năng 生sanh 所sở 生sanh 二nhị 法pháp 。 如như 父phụ 子tử 二nhị 同đồng 時thời 而nhi 起khởi 。 有hữu 如như 上thượng 過quá 。
復phục 次thứ 云vân 何hà 別biệt 時thời 起khởi 。 謂vị 所sở 生sanh 及cập 能năng 生sanh 因nhân 果quả 為vi 二nhị 。 今kim 次thứ 作tác 驗nghiệm 。 非phi 果quả 與dữ 因nhân 和hòa 合hợp 。 同đồng 時thời 俱câu 起khởi 。
何hà 以dĩ 故cố 。 所sở 生sanh 及cập 能năng 生sanh 二nhị 故cố 。 譬thí 如như 父phụ 子tử 二nhị 。 如như 先tiên 所sở 說thuyết 。 有hữu 器khí 炷chú 油du 等đẳng 和hòa 合hợp 有hữu 力lực 故cố 。 世thế 諦đế 中trung 燈đăng 共cộng 光quang 同đồng 時thời 起khởi 。 非phi 燈đăng 與dữ 光quang 相tướng 望vọng 為vi 因nhân 果quả 。 是thị 故cố 汝nhữ 說thuyết 不bất 善thiện 。 復phục 更cánh 有hữu 異dị 僧Tăng 佉khư 人nhân 言ngôn 。 未vị 和hòa 合hợp 前tiền 果quả 已dĩ 先tiên 起khởi 。 後hậu 和hòa 合hợp 時thời 方phương 乃nãi 顯hiển 了liễu 。 論luận 者giả 答đáp 言ngôn 。 無vô 有hữu 是thị 義nghĩa 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
若nhược 未vị 和hòa 合hợp 前tiền 。 已dĩ 有hữu 果quả 起khởi 者giả 。
離ly 彼bỉ 因nhân 緣duyên 已dĩ 。 果quả 起khởi 則tắc 無vô 因nhân 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 離ly 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 。 而nhi 先tiên 有hữu 果quả 者giả 。 世thế 諦đế 之chi 中trung 實thật 亦diệc 不bất 見kiến 有hữu 如như 此thử 事sự 。 以dĩ 是thị 故cố 。 我ngã 佛Phật 法Pháp 中trung 。 無vô 果quả 先tiên 起khởi 。 汝nhữ 言ngôn 後hậu 顯hiển 了liễu 者giả 。 先tiên 已dĩ 答đáp 訖ngật 。 更cánh 有hữu 異dị 僧Tăng 佉khư 人nhân 言ngôn 。 因nhân 法pháp 雖tuy 已dĩ 滅diệt 至chí 果quả 起khởi 時thời 猶do 有hữu 因nhân 體thể 住trụ 。 論luận 者giả 言ngôn 。 若nhược 因nhân 滅diệt 已dĩ 而nhi 體thể 不bất 捨xả 。 即tức 住trụ 為vi 果quả 體thể 者giả 。 無vô 如như 是thị 義nghĩa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
若nhược 因nhân 變biến 為vi 果quả 。 因nhân 即tức 有hữu 向hướng 去khứ 。
先tiên 有hữu 而nhi 復phục 生sanh 。 則tắc 墮đọa 重trọng/trùng 生sanh 過quá 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 因nhân 體thể 為vi 果quả 而nhi 體thể 不bất 捨xả 。 如như 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 不bất 捨xả 此thử 宅trạch 而nhi 至chí 彼bỉ 宅trạch 。
何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 體thể 已dĩ 有hữu 。 而nhi 復phục 更cánh 起khởi 則tắc 為vi 重trọng/trùng 生sanh 。 既ký 不bất 生sanh 果quả 。 全toàn 無vô 所sở 作tác 。
復phục 次thứ 若nhược 謂vị 即tức 因nhân 變biến 為vi 果quả 者giả 。 即tức 是thị 不bất 名danh 變biến 。 變biến 不bất 名danh 即tức 是thị 如như 泥nê 團đoàn 。 不bất 即tức 是thị 瓶bình 。 泥nê 團đoàn 滅diệt 已dĩ 而nhi 有hữu 瓶bình 生sanh 。 不bất 得đắc 稱xưng 變biến 。 不bất 變biến 故cố 。 譬thí 如như 泥nê 自tự 體thể 。 僧Tăng 佉khư 人nhân 復phục 言ngôn 。 因nhân 能năng 生sanh 果quả 。 我ngã 義nghĩa 如như 是thị 。 無vô 如như 上thượng 過quá 。 論luận 者giả 言ngôn 。 若nhược 不bất 捨xả 因nhân 體thể 而nhi 名danh 果quả 者giả 。 但đãn 名danh 字tự 有hữu 差sai 別biệt 而nhi 無vô 果quả 體thể 。 如như 上thượng 說thuyết 過quá 。 汝nhữ 不bất 能năng 免miễn 若nhược 捨xả 因nhân 體thể 果quả 體thể 起khởi 時thời 而nhi 因nhân 還hoàn 住trụ 果quả 體thể 中trung 者giả 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 汝nhữ 不bất 思tư 量lượng 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。
復phục 次thứ 今kim 問vấn 。 執chấp 有hữu 異dị 僧Tăng 佉khư 汝nhữ 言ngôn 。 因nhân 能năng 起khởi 者giả 。 為vi 因nhân 已dĩ 滅diệt 能năng 起khởi 果quả 耶da 。 為vi 未vị 滅diệt 能năng 起khởi 果quả 耶da 。 二nhị 俱câu 不bất 然nhiên 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
為vi 已dĩ 滅diệt 生sanh 果quả 。 為vi 未vị 滅diệt 生sanh 果quả 。
因nhân 滅diệt 者giả 已dĩ 壞hoại 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 果quả 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 已dĩ 滅diệt 者giả 。 不bất 復phục 是thị 因nhân 。 何hà 能năng 生sanh 果quả 。 若nhược 因nhân 起khởi 已dĩ 。 而nhi 體thể 不bất 滅diệt 。 何hà 能năng 生sanh 果quả 。 汝nhữ 之chi 所sở 說thuyết 。 義nghĩa 不bất 相tương 應ứng 。
復phục 有hữu 異dị 僧Tăng 佉khư 人nhân 言ngôn 。 實thật 法pháp 恆hằng 住trụ 。 而nhi 前tiền 物vật 體thể 滅diệt 。 後hậu 物vật 體thể 起khởi 。 有hữu 此thử 變biến 異dị 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 因nhân 體thể 不bất 滅diệt 。 而nhi 能năng 生sanh 果quả 論luận 者giả 言ngôn 是thị 。 亦diệc 有hữu 過quá 。 前tiền 體thể 滅diệt 時thời 。 實thật 法pháp 亦diệc 滅diệt 何hà 以dĩ 故cố 。 實thật 法pháp 與dữ 物vật 體thể 不bất 異dị 故cố 。 譬thí 如như 已dĩ 滅diệt 法pháp 體thể 。 後hậu 法pháp 體thể 起khởi 時thời 實thật 法pháp 亦diệc 起khởi 。
何hà 以dĩ 故cố 。 實thật 法pháp 與dữ 物vật 體thể 不bất 異dị 故cố 。 譬thí 如như 已dĩ 起khởi 法pháp 體thể 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 與dữ 世thế 諦Đế 道Đạo 理lý 相tương 違vi 。 若nhược 依y 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 道Đạo 理lý 。 有hữu 何hà 法pháp 體thể 滅diệt 。 有hữu 何hà 法pháp 體thể 生sanh 。 而nhi 言ngôn 有hữu 變biến 異dị 耶da 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 時thời 無vô 有hữu 譬thí 喻dụ 。 汝nhữ 所sở 說thuyết 者giả 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
復phục 次thứ 汝nhữ 言ngôn 前tiền 法pháp 體thể 滅diệt 者giả 。 此thử 體thể 為vi 是thị 因nhân 體thể 。 為vi 非phi 因nhân 體thể 。 若nhược 是thị 因nhân 體thể 者giả 。 前tiền 法pháp 體thể 滅diệt 。 因nhân 體thể 亦diệc 滅diệt 。 偈kệ 言ngôn 因nhân 滅diệt 者giả 。 謂vị 非phi 是thị 已dĩ 滅diệt 因nhân 有hữu 能năng 起khởi 果quả 力lực 。
復phục 次thứ 若nhược 前tiền 法pháp 滅diệt 非phi 因nhân 體thể 者giả 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
因nhân 果quả 和hòa 合hợp 住trụ 。 云vân 何hà 得đắc 生sanh 果quả 。
不bất 與dữ 果quả 和hòa 合hợp 。 何hà 物vật 能năng 生sanh 果quả 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 因nhân 不bất 生sanh 果quả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 果quả 體thể 不bất 異dị 故cố 。 如như 因nhân 自tự 體thể 不bất 自tự 生sanh 因nhân 。 若nhược 因nhân 與dữ 果quả 。 和hòa 合hợp 共cộng 住trú 。 既ký 不bất 生sanh 果quả 。 因nhân 則tắc 無vô 用dụng 。 法pháp 體thể 有hữu 顛điên 倒đảo 故cố 。 是thị 汝nhữ 立lập 義nghĩa 之chi 過quá 。 若nhược 有hữu 人nhân 言ngôn 。 因nhân 不bất 與dữ 果quả 和hòa 合hợp 者giả 。 亦diệc 如như 上thượng 答đáp 。 物vật 不bất 生sanh 果quả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 果quả 空không 故cố 。 譬thí 如như 餘dư 果quả 且thả 已dĩ 總tổng 遮già 。 因nhân 能năng 生sanh 果quả 。 今kim 當đương 別biệt 說thuyết 。 遮già 彼bỉ 眼nhãn 識thức 等đẳng 果quả 若nhược 此thử 眼nhãn 識thức 以dĩ 眼nhãn 為vi 因nhân 者giả 。 此thử 眼nhãn 為vi 見kiến 已dĩ 取thủ 境cảnh 。 為vi 不bất 見kiến 而nhi 取thủ 境cảnh 。 二nhị 俱câu 不bất 然nhiên 。 若nhược 眼nhãn 見kiến 而nhi 取thủ 。 然nhiên 後hậu 識thức 起khởi 者giả 。 識thức 則tắc 無vô 用dụng 。 若nhược 眼nhãn 不bất 見kiến 而nhi 取thủ 者giả 。 色sắc 之chi 境cảnh 界giới 則tắc 為vi 無vô 用dụng 。
復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 因nhân 能năng 生sanh 果quả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 與dữ 果quả 作tác 因nhân 故cố 。 若nhược 因nhân 不bất 生sanh 果quả 者giả 。 是thị 則tắc 乳nhũ 非phi 酪lạc 因nhân 。 譬thí 如như 乳nhũ 與dữ 瓶bình 。 論luận 者giả 言ngôn 。 汝nhữ 說thuyết 不bất 善thiện 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
無vô 有hữu 過quá 去khứ 果quả 。 與dữ 過quá 去khứ 因nhân 合hợp 。
亦diệc 無vô 未vị 來lai 果quả 。 與dữ 已dĩ 生sanh 因nhân 合hợp 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 因nhân 果quả 俱câu 無vô 故cố 。 譬thí 如như 兔thố 角giác 。
復phục 次thứ 過quá 去khứ 因nhân 。 以dĩ 時thời 別biệt 故cố 則tắc 不bất 與dữ 果quả 和hòa 合hợp 。
復phục 次thứ 已dĩ 生sanh 未vị 生sanh 果quả 與dữ 已dĩ 生sanh 未vị 生sanh 因nhân 不bất 和hòa 合hợp 者giả 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
已dĩ 果quả 及cập 未vị 因nhân 。 畢tất 竟cánh 無vô 和hòa 合hợp 。
未vị 果quả 及cập 已dĩ 因nhân 。 亦diệc 復phục 無vô 和hòa 合hợp 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 時thời 別biệt 。 因nhân 果quả 二nhị 故cố 。 已dĩ 生sanh 果quả 與dữ 已dĩ 生sanh 。 未vị 生sanh 因nhân 已dĩ 壞hoại 。 果quả 與dữ 已dĩ 壞hoại 。 未vị 壞hoại 因nhân 不bất 和hòa 合hợp 者giả 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
無vô 有hữu 已dĩ 生sanh 果quả 。 與dữ 已dĩ 未vị 因nhân 合hợp 。
亦diệc 無vô 已dĩ 壞hoại 果quả 。 與dữ 已dĩ 未vị 因nhân 合hợp 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 因nhân 果quả 二nhị 得đắc 同đồng 時thời 者giả 。 先tiên 已dĩ 遮già 故cố 由do 時thời 有hữu 別biệt 。 汝nhữ 義nghĩa 不bất 成thành 。 作tác 是thị 觀quán 察sát 。 因nhân 之chi 與dữ 果quả 。 永vĩnh 無vô 和hòa 合hợp 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
因nhân 若nhược 不bất 和hòa 合hợp 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 果quả 。
因nhân 若nhược 有hữu 和hòa 合hợp 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 果quả 。
釋thích 曰viết 。 此thử 下hạ 作tác 驗nghiệm 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 因nhân 不bất 生sanh 果quả 。 不bất 和hòa 合hợp 故cố 。 譬thí 如như 種chủng 子tử 。 在tại 地địa 芽nha 不bất 出xuất 高cao 山sơn 。
復phục 次thứ 今kim 有hữu 道Đạo 理lý 與dữ 彼bỉ 執chấp 稻đạo 種chủng 中trung 無vô 果quả 及cập 有hữu 果quả 者giả 過quá 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
因nhân 中trung 果quả 若nhược 空không 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 果quả 。
因nhân 中trung 果quả 不bất 空không 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 果quả 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 種chủng 不bất 生sanh 果quả 。 以dĩ 果quả 空không 故cố 。 如như 先tiên 所sở 答đáp 。 譬thí 如như 餘dư 果quả 。 因nhân 中trung 果quả 不bất 空không 者giả 。 謂vị 果quả 已dĩ 有hữu 故cố 。 因nhân 不bất 生sanh 果quả 。 譬thí 如như 因nhân 不bất 生sanh 。 因nhân 先tiên 已dĩ 答đáp 故cố 。 鞞bệ 婆bà 沙sa 人nhân 言ngôn 。 果quả 未vị 起khởi 前tiền 。 此thử 果quả 先tiên 有hữu 。 論luận 者giả 言ngôn 。 無vô 如như 是thị 義nghĩa 。 今kim 為vi 遮già 此thử 過quá 故cố 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
未vị 起khởi 果quả 不bất 空không 。 不bất 空không 則tắc 無vô 滅diệt 。
以dĩ 無vô 起khởi 滅diệt 故cố 。 果quả 得đắc 不bất 空không 過quá 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 果quả 不bất 從tùng 緣duyên 起khởi 。 以dĩ 果quả 有hữu 自tự 體thể 故cố 。 若nhược 有hữu 而nhi 起khởi 者giả 。 無vô 如như 是thị 義nghĩa 。 已dĩ 有hữu 故cố 不bất 須tu 更cánh 起khởi 。 若nhược 謂vị 不bất 起khởi 而nhi 有hữu 果quả 者giả 。 是thị 則tắc 果quả 體thể 。 應ưng 常thường 不bất 滅diệt 。 以dĩ 是thị 故cố 。 果quả 得đắc 不bất 空không 。 過quá 而nhi 執chấp 者giả 。 不bất 欲dục 令linh 果quả 有hữu 不bất 空không 過quá 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
果quả 不bất 空không 不bất 起khởi 。 果quả 不bất 空không 不bất 滅diệt 。
以dĩ 果quả 不bất 空không 故cố 。 無vô 起khởi 亦diệc 無vô 滅diệt 。
釋thích 曰viết 。 果quả 若nhược 空không 則tắc 無vô 起khởi 滅diệt 。 若nhược 定định 有hữu 者giả 不bất 須tu 復phục 起khởi 。 無vô 起khởi 故cố 無vô 滅diệt 。 以dĩ 是thị 故cố 果quả 若nhược 不bất 空không 。 云vân 何hà 起khởi 滅diệt 。
復phục 次thứ 云vân 何hà 。 欲dục 得đắc 如như 此thử 果quả 者giả 。 是thị 起khởi 滅diệt 法pháp 故cố 。 果quả 若nhược 已dĩ 有hữu 。 則tắc 不bất 見kiến 有hữu 起khởi 滅diệt 法pháp 。 譬thí 如như 現hiện 在tại 相tương/tướng 。
復phục 有hữu 路lộ 伽già 耶da 言ngôn 。 果quả 未vị 起khởi 前tiền 。 果quả 無vô 自tự 體thể 。
何hà 以dĩ 故cố 。 果quả 體thể 空không 故cố 。 果quả 已dĩ 起khởi 者giả 。 亦diệc 無vô 他tha 法pháp 體thể 。 論luận 者giả 言ngôn 。 是thị 說thuyết 虛hư 妄vọng 。 無vô 有hữu 義nghĩa 理lý 。 我ngã 今kim 答đáp 汝nhữ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
果quả 空không 云vân 何hà 起khởi 。 果quả 空không 云vân 何hà 滅diệt 。
以dĩ 果quả 是thị 空không 故cố 。 無vô 起khởi 亦diệc 無vô 滅diệt 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 果quả 空không 而nhi 有hữu 起khởi 者giả 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 果quả 無vô 體thể 故cố 。 譬thí 如như 空không 華hoa 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 於ư 稻đạo 芽nha 上thượng 有hữu 麥mạch 芽nha 無vô 體thể 。 體thể 滅diệt 者giả 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。 無vô 體thể 故cố 。 譬thí 如như 非phi 稻đạo 芽nha 滅diệt 。
復phục 次thứ 從tùng 緣duyên 起khởi 者giả 自tự 體thể 皆giai 空không 。 是thị 我ngã 法pháp 中trung 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 觀quán 故cố 。 若nhược 謂vị 有hữu 少thiểu 許hứa 物vật 而nhi 不bất 空không 者giả 。 此thử 等đẳng 之chi 物vật 則tắc 不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 世thế 諦đế 之chi 中trung 亦diệc 無vô 是thị 事sự 。 譬thí 如như 空không 華hoa 。 如như 上thượng 偈kệ 說thuyết 未vị 起khởi 果quả 不bất 空không 果quả 得đắc 不bất 空không 過quá 。 此thử 謂vị 果quả 不bất 空không 者giả 。 得đắc 無vô 起khởi 滅diệt 過quá 。 今kim 令linh 汝nhữ 解giải 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 中trung 果quả 空không 而nhi 有hữu 起khởi 故cố 。 譬thí 如như 幻huyễn 等đẳng 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 果quả 空không 。 以dĩ 有hữu 滅diệt 故cố 。 亦diệc 如như 幻huyễn 等đẳng 。 果quả 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 果quả 以dĩ 無vô 他tha 體thể 為vi 體thể 者giả 。 此thử 果quả 則tắc 無vô 起khởi 無vô 滅diệt 。 世thế 諦đế 之chi 中trung 亦diệc 無vô 果quả 故cố 。 譬thí 如như 空không 華hoa 。 亦diệc 如như 上thượng 說thuyết 。 果quả 空không 云vân 何hà 起khởi 。 果quả 空không 云vân 何hà 滅diệt 。 此thử 謂vị 起khởi 滅diệt 。 俱câu 無vô 體thể 故cố 。 此thử 果quả 既ký 空không 則tắc 無vô 起khởi 滅diệt 。 然nhiên 外ngoại 人nhân 不bất 欲dục 令linh 果quả 。 無vô 起khởi 滅diệt 故cố 。 此thử 中trung 立lập 驗nghiệm 。 內nội 入nhập 等đẳng 果quả 非phi 無vô 自tự 體thể 。 而nhi 有hữu 起khởi 故cố 。 譬thí 如như 幻huyễn 等đẳng 。 以dĩ 此thử 無vô 起khởi 。 無vô 滅diệt 之chi 驗nghiệm 。 即tức 破phá 汝nhữ 果quả 。 有hữu 起khởi 有hữu 滅diệt 。 汝nhữ 差sai 別biệt 法pháp 破phá 故cố 。 是thị 汝nhữ 立lập 義nghĩa 之chi 過quá 。
復phục 次thứ 能năng 生sanh 之chi 因nhân 。 此thử 因nhân 與dữ 果quả 。 為vi 一nhất 耶da 。 為vi 異dị 耶da 。 其kỳ 過quá 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
因nhân 與dữ 果quả 一nhất 者giả 。 終chung 無vô 有hữu 是thị 義nghĩa 。
因nhân 與dữ 果quả 異dị 者giả 。 亦diệc 無vô 有hữu 是thị 義nghĩa 。
釋thích 曰viết 。 何hà 故cố 因nhân 果quả 不bất 得đắc 一nhất 異dị 耶da 。 是thị 中trung 過quá 咎cữu 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
因nhân 果quả 若nhược 一nhất 者giả 。 能năng 所sở 則tắc 為vi 一nhất 。
因nhân 果quả 若nhược 異dị 者giả 。 因nhân 則tắc 同đồng 非phi 因nhân 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 汝nhữ 不bất 欲dục 得đắc 能năng 生sanh 所sở 生sanh 二nhị 如như 父phụ 與dữ 子tử 。 云vân 何hà 為vi 一nhất 。 亦diệc 如như 火hỏa 與dữ 薪tân 。 云vân 何hà 得đắc 一nhất 。 此thử 之chi 二nhị 喻dụ 。 世thế 間gian 共cộng 見kiến 。 以dĩ 是thị 故cố 我ngã 今kim 說thuyết 驗nghiệm 。 因nhân 之chi 與dữ 果quả 不bất 得đắc 為vi 一nhất 。
何hà 以dĩ 故cố 。 能năng 生sanh 所sở 生sanh 有hữu 異dị 故cố 。 譬thí 如như 父phụ 子tử 二nhị 。 此thử 謂vị 計kế 一nhất 者giả 過quá 。
復phục 次thứ 執chấp 異dị 者giả 云vân 何hà 。 謂vị 因nhân 與dữ 果quả 異dị 故cố 。 譬thí 如như 一nhất 切thiết 非phi 因nhân 法pháp 。 而nhi 汝nhữ 不bất 欲dục 因nhân 同đồng 非phi 因nhân 。 汝nhữ 意ý 欲dục 得đắc 因nhân 果quả 二nhị 法pháp 相tướng 續tục 不bất 異dị 。
復phục 次thứ 今kim 問vấn 。 執chấp 因nhân 中trung 先tiên 有hữu 果quả 者giả 。 此thử 果quả 為vi 先tiên 有hữu 已dĩ 生sanh 。 為vi 未vị 有hữu 而nhi 生sanh 。 是thị 皆giai 不bất 然nhiên 。 其kỳ 過quá 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
果quả 若nhược 已dĩ 有hữu 者giả 。 何hà 用dụng 從tùng 因nhân 生sanh 。
果quả 若nhược 未vị 有hữu 者giả 。 因nhân 復phục 何hà 能năng 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 果quả 若nhược 有hữu 自tự 體thể 者giả 。 何hà 假giả 因nhân 生sanh 。 世thế 諦đế 之chi 中trung 亦diệc 復phục 不bất 能năng 。 令linh 人nhân 信tín 解giải 。 果quả 若nhược 無vô 自tự 體thể 者giả 。 如như 虛hư 空không 華hoa 。 於ư 世thế 諦đế 中trung 而nhi 亦diệc 不bất 能năng 。 令linh 人nhân 解giải 也dã 。 如như 上thượng 偈kệ 說thuyết 。 果quả 空không 云vân 何hà 生sanh 。 以dĩ 此thử 觀quán 察sát 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 因nhân 能năng 生sanh 果quả 者giả 不bất 然nhiên 。 若nhược 因nhân 不bất 生sanh 果quả 者giả 則tắc 不bất 是thị 因nhân 。 如như 前tiền 外ngoại 人nhân 所sở 立lập 。 能năng 生sanh 果quả 者giả 。 因nhân 應ưng 處xứ 處xứ 為vi 因nhân 故cố 。 今kim 為vi 破phá 此thử 因nhân 義nghĩa 不bất 成thành 。 汝nhữ 亦diệc 違vi 先tiên 所sở 說thuyết 。 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 成thành 立lập 因nhân 生sanh 果quả 義nghĩa 。
復phục 次thứ 今kim 言ngôn 違vi 者giả 。 謂vị 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 因nhân 不bất 生sanh 果quả 。 世thế 諦đế 之chi 中trung 有hữu 如như 幻huyễn 化hóa 等đẳng 生sanh 故cố 。 鞞bệ 世thế 師sư 人nhân 復phục 言ngôn 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 因nhân 能năng 生sanh 果quả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 世thế 人nhân 咸hàm 言ngôn 。 此thử 果quả 之chi 因nhân 故cố 。 當đương 知tri 因nhân 能năng 生sanh 果quả 。 若nhược 因nhân 不bất 生sanh 果quả 者giả 。 終chung 不bất 指chỉ 示thị 言ngôn 。 此thử 是thị 果quả 之chi 因nhân 。 譬thí 如như 駝đà 角giác 弓cung 。 無vô 故cố 不bất 說thuyết 。 今kim 以dĩ 有hữu 故cố 說thuyết 。 如như 說thuyết 眼nhãn 是thị 因nhân 識thức 是thị 果quả 。 稻đạo 是thị 因nhân 芽nha 是thị 果quả 。 以dĩ 有hữu 故cố 說thuyết 。 若nhược 說thuyết 識thức 與dữ 芽nha 喻dụ 得đắc 成thành 者giả 。 即tức 是thị 我ngã 所sở 立lập 義nghĩa 得đắc 成thành 。 其kỳ 驗nghiệm 如như 是thị 。 論luận 者giả 言ngôn 。 若nhược 曾tằng 有hữu 少thiểu 許hứa 果quả 生sanh 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。 可khả 得đắc 言ngôn 此thử 是thị 因nhân 此thử 是thị 果quả 。 可khả 作tác 如như 是thị 指chỉ 示thị 。 今kim 能năng 生sanh 因nhân 無vô 故cố 。 汝nhữ 上thượng 所sở 引dẫn 世thế 人nhân 咸hàm 說thuyết 是thị 果quả 之chi 因nhân 者giả 。 所sở 立lập 不bất 成thành 。 亦diệc 違vi 汝nhữ 義nghĩa 。
復phục 有hữu 僧Tăng 佉khư 人nhân 言ngôn 。 得đắc 和hòa 合hợp 法pháp 故cố 果quả 生sanh 。 此thử 和hòa 合hợp 法pháp 由do 得đắc 時thời 節tiết 故cố 能năng 生sanh 於ư 果quả 。 而nhi 此thử 品phẩm 初sơ 彼bỉ 遮già 我ngã 言ngôn 。 果quả 有hữu 生sanh 滅diệt 為vi 因nhân 故cố 。 因nhân 不bất 成thành 者giả 。 非phi 是thị 不bất 成thành 。 亦diệc 非phi 獨độc 因nhân 能năng 生sanh 果quả 。 復phục 由do 和hòa 合hợp 及cập 得đắc 時thời 節tiết 而nhi 能năng 生sanh 果quả 。 如như 彼bỉ 所sở 言ngôn 。 因nhân 不bất 生sanh 果quả 者giả 。 正chánh 成thành 我ngã 義nghĩa 。 論luận 者giả 言ngôn 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 者giả 。 非phi 是thị 實thật 法pháp 自tự 體thể 能năng 生sanh 。 若nhược 自tự 體thể 生sanh 已dĩ 可khả 能năng 生sanh 果quả 。 今kim 則tắc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 其kỳ 過quá 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
自tự 體thể 及cập 眾chúng 緣duyên 。 和hòa 合hợp 不bất 能năng 生sanh 。
自tự 體thể 既ký 不bất 生sanh 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 果quả 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 和hòa 合hợp 不bất 生sanh 於ư 果quả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 非phi 實thật 法pháp 故cố 。 譬thí 如như 幻huyễn 等đẳng 。 亦diệc 如như 提đề 婆bà 百bách 論luận 遮già 和hòa 合hợp 偈kệ 中trung 說thuyết 。 一nhất 和hòa 合hợp 者giả 無vô 。 諸chư 和hòa 合hợp 亦diệc 無vô 。 若nhược 言ngôn 是thị 一nhất 者giả 。 應ưng 離ly 因nhân 緣duyên 有hữu 。 今kim 當đương 為vì 汝nhữ 。 分phân 別biệt 正chánh 義nghĩa 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
是thị 故cố 果quả 不bất 從tùng 。 緣duyên 合hợp 不bất 合hợp 生sanh 。
以dĩ 果quả 無vô 有hữu 故cố 。 和hòa 合hợp 法pháp 亦diệc 無vô 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 離ly 諸chư 緣duyên 無vô 和hòa 合hợp 法pháp 。
復phục 次thứ 如như 先tiên 已dĩ 遮già 因nhân 不bất 生sanh 果quả 。 今kim 遮già 和hòa 合hợp 亦diệc 不bất 生sanh 果quả 。 云vân 何hà 不bất 生sanh 。 謂vị 此thử 和hòa 合hợp 非phi 是thị 近cận 生sanh 亦diệc 非phi 遠viễn 生sanh 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 不bất 生sanh 者giả 。 如như 先tiên 遮già 因nhân 緣duyên 中trung 已dĩ 令linh 信tín 解giải 。 如như 是thị 和hòa 合hợp 法pháp 不bất 生sanh 果quả 非phi 和hòa 合hợp 法pháp 亦diệc 不bất 生sanh 果quả 。 又hựu 如như 百bách 論luận 中trung 說thuyết 。 世thế 間gian 名danh 字tự 由do 和hòa 合hợp 有hữu 。 法pháp 體thể 非phi 有hữu 。 體thể 非phi 有hữu 故cố 。 亦diệc 無vô 和hòa 合hợp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 品phẩm 初sơ 外ngoại 人nhân 所sở 說thuyết 因nhân 者giả 。 與dữ 出xuất 因nhân 過quá 。 遮già 彼bỉ 時thời 法pháp 。 為vi 令linh 信tín 解giải 因nhân 果quả 。 無vô 自tự 性tánh 故cố 。 是thị 此thử 品phẩm 義nghĩa 意ý 。 以dĩ 是thị 故cố 我ngã 義nghĩa 得đắc 成thành 。 如như 般Bát 若Nhã 經kinh 中trung 說thuyết 。 極cực 勇dũng 猛mãnh 色sắc 。 非phi 因nhân 非phi 果quả 。 若nhược 色sắc 非phi 因nhân 非phi 果quả 。 乃nãi 至chí 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 非phi 因nhân 非phi 果quả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 色sắc 無vô 和hòa 合hợp 故cố 。 若nhược 色sắc 無vô 和hòa 合hợp 。 乃nãi 至chí 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 亦diệc 無vô 和hòa 合hợp 。 不bất 見kiến 色sắc 。 不bất 見kiến 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 無vô 所sở 行hành 者giả 。 是thị 名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 佛Phật 於ư 識thức 趣thú 後hậu 世thế 經kinh 中trung 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。 若nhược 說thuyết 和hòa 合hợp 處xứ 。 是thị 說thuyết 方phương 便tiện 門môn 。 為vi 趣thú 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 智trí 者giả 如như 是thị 解giải 。
釋thích 觀quán 因nhân 果quả 品phẩm 竟cánh 。
般Bát 若Nhã 燈đăng 論luận 釋thích 觀quán 成thành 壞hoại 品phẩm 。 第đệ 二nhị 十thập 一nhất
釋thích 曰viết 。 今kim 此thử 品phẩm 者giả 。 亦diệc 為vi 遮già 空không 所sở 對đối 治trị 。 如như 前tiền 品phẩm 。 以dĩ 因nhân 果quả 無vô 自tự 性tánh 故cố 。 已dĩ 令linh 信tín 解giải 。 今kim 為vi 顯hiển 示thị 諸chư 法Pháp 。 無vô 成thành 壞hoại 故cố 說thuyết 。
僧Tăng 佉khư 人nhân 言ngôn 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 有hữu 時thời 。
何hà 以dĩ 故cố 。
時thời 是thị 成thành 壞hoại 因nhân 故cố 。 若nhược 無vô 時thời 者giả 。 則tắc 不bất 是thị 因nhân 。 譬thí 如như 蛇xà 足túc 。 由do 有hữu 時thời 故cố 。 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 隨tùy 時thời 而nhi 轉chuyển 。 是thị 故cố 說thuyết 時thời 為vi 因nhân 。 因nhân 得đắc 成thành 故cố 。 即tức 是thị 我ngã 所sở 立lập 義nghĩa 得đắc 成thành 。 論luận 者giả 言ngôn 。 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 。 為vi 離ly 成thành 有hữu 壞hoại 。 為vi 不bất 離ly 成thành 有hữu 壞hoại 。 為vi 與dữ 俱câu 有hữu 壞hoại 。 是thị 皆giai 不bất 然nhiên 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
離ly 成thành 無vô 有hữu 壞hoại 。 與dữ 俱câu 亦diệc 無vô 壞hoại 。
離ly 壞hoại 無vô 有hữu 成thành 。 與dữ 俱câu 亦diệc 無vô 成thành 。
釋thích 曰viết 。 我ngã 佛Phật 法Pháp 義nghĩa 如như 是thị 如như 是thị 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。
時thời 為vi 因nhân 者giả 。 其kỳ 義nghĩa 不bất 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 離ly 成thành 有hữu 壞hoại 者giả 。 則tắc 不bất 因nhân 成thành 有hữu 壞hoại 。 壞hoại 則tắc 無vô 因nhân 。 又hựu 無vô 成thành 法pháp 可khả 壞hoại 故cố 。 云vân 何hà 為vi 成thành 。 謂vị 眾chúng 緣duyên 合hợp 。 云vân 何hà 為vi 壞hoại 。 謂vị 眾chúng 緣duyên 散tán 。
復phục 次thứ 若nhược 離ly 成thành 有hữu 壞hoại 者giả 無vô 成thành 。 誰thùy 當đương 壞hoại 故cố 。 譬thí 如như 無vô 瓶bình 。 是thị 故cố 離ly 成thành 無vô 壞hoại 。 若nhược 謂vị 與dữ 俱câu 而nhi 有hữu 壞hoại 者giả 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 法pháp 先tiên 別biệt 成thành 。 然nhiên 後hậu 有hữu 合hợp 。 是thị 合hợp 法pháp 不bất 離ly 於ư 異dị 。 若nhược 離ly 異dị 者giả 。 壞hoại 則tắc 無vô 因nhân 。 是thị 故cố 與dữ 俱câu 亦diệc 無vô 壞hoại 。 如như 是thị 若nhược 離ly 壞hoại 共cộng 壞hoại 無vô 有hữu 成thành 者giả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 離ly 壞hoại 有hữu 成thành 。 成thành 則tắc 為vi 常thường 。 常thường 是thị 不bất 壞hoại 相tương/tướng 。 而nhi 實thật 不bất 見kiến 有hữu 法pháp 是thị 常thường 。 以dĩ 是thị 故cố 離ly 壞hoại 亦diệc 無vô 成thành 。 若nhược 謂vị 與dữ 俱câu 有hữu 成thành 者giả 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。 成thành 壞hoại 相tương 違vi 。 云vân 何hà 得đắc 一nhất 時thời 俱câu 。 僧Tăng 佉khư 人nhân 言ngôn 。 何hà 有hữu 與dữ 他tha 立lập 過quá 。 自tự 義nghĩa 得đắc 成thành 。 自tự 若nhược 成thành 者giả 。 應ưng 說thuyết 道Đạo 理lý 。 論luận 者giả 答đáp 言ngôn 。 汝nhữ 義nghĩa 非phi 也dã 。 其kỳ 過quá 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
離ly 成thành 則tắc 無vô 壞hoại 。 云vân 何hà 得đắc 有hữu 壞hoại 。
離ly 死tử 則tắc 無vô 生sanh 。 無vô 壞hoại 何hà 有hữu 成thành 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 離ly 成thành 無vô 有hữu 壞hoại 法pháp 。 世thế 間gian 之chi 人nhân 。 皆giai 共cộng 解giải 故cố 。 不bất 須tu 廣quảng 說thuyết 。 釋thích 離ly 成thành 無vô 壞hoại 已dĩ 。
復phục 次thứ 與dữ 俱câu 。 亦diệc 無vô 壞hoại 者giả 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
若nhược 成thành 與dữ 壞hoại 俱câu 。 云vân 何hà 當đương 可khả 得đắc 。
亦diệc 如như 生sanh 與dữ 死tử 。 不bất 可khả 得đắc 同đồng 時thời 。
釋thích 曰viết 。 此thử 中trung 說thuyết 驗nghiệm 壞hoại 之chi 與dữ 成thành 非phi 同đồng 時thời 有hữu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 成thành 是thị 壞hoại 緣duyên 故cố 。 譬thí 如như 死tử 與dữ 生sanh 不bất 可khả 得đắc 俱câu 。 釋thích 不bất 俱câu 已dĩ 。
復phục 次thứ 第đệ 二nhị 分phần 別biệt 離ly 壞hoại 無vô 成thành 者giả 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
若nhược 離ly 壞hoại 有hữu 成thành 。 云vân 何hà 當đương 可khả 得đắc 。
諸chư 體thể 上thượng 無vô 常thường 。 一nhất 切thiết 時thời 中trung 有hữu 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 離ly 壞hoại 無vô 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 立lập 義nghĩa 中trung 諸chư 體thể 無vô 常thường 者giả 。 謂vị 色sắc 法pháp 等đẳng 自tự 體thể 無vô 常thường 故cố 。 譬thí 如như 無vô 常thường 。 自tự 體thể 復phục 有hữu 。 正chánh 量lượng 部bộ 人nhân 言ngôn 。 法pháp 雖tuy 無vô 常thường 得đắc 壞hoại 因nhân 來lai 法pháp 體thể 即tức 壞hoại 。 非phi 一nhất 切thiết 時thời 皆giai 有hữu 無vô 常thường 。 論luận 者giả 言ngôn 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 服phục 瀉tả 藥dược 已dĩ 便tiện 瀉tả 。 乃nãi 語ngữ 他tha 言ngôn 。 是thị 天thiên 瀉tả 我ngã 不bất 言ngôn 藥dược 瀉tả 。 汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 常thường 之chi 法pháp 。 一nhất 切thiết 時thời 中trung 。 能năng 壞hoại 法pháp 體thể 。 而nhi 言ngôn 待đãi 壞hoại 因nhân 來lai 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 若nhược 得đắc 壞hoại 因nhân 無vô 常thường 始thỉ 能năng 壞hoại 法pháp 體thể 者giả 。 但đãn 是thị 壞hoại 因nhân 能năng 壞hoại 法pháp 體thể 。 何hà 得đắc 復phục 言ngôn 無vô 常thường 能năng 壞hoại 。 今kim 問vấn 外ngoại 人nhân 法pháp 體thể 。 為vi 是thị 壞hoại 性tánh 得đắc 壞hoại 因nhân 來lai 壞hoại 耶da 。 為vi 非phi 壞hoại 性tánh 得đắc 壞hoại 因nhân 來lai 壞hoại 耶da 。 此thử 法pháp 體thể 若nhược 是thị 壞hoại 性tánh 。 得đắc 壞hoại 因nhân 來lai 壞hoại 者giả 不bất 然nhiên 。 何hà 故cố 不bất 然nhiên 。 法pháp 體thể 起khởi 時thời 無vô 間gian 即tức 壞hoại 。 亦diệc 起khởi 便tiện 滅diệt 不bất 到đáo 第đệ 二nhị 剎sát 那na 。 云vân 何hà 得đắc 待đãi 壞hoại 因nhân 來lai 壞hoại 。 若nhược 法pháp 自tự 體thể 非phi 壞hoại 者giả 。 譬thí 如như 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 不bất 待đãi 彼bỉ 壞hoại 因nhân 來lai 壞hoại 。
復phục 次thứ 壞hoại 無vô 有hữu 因nhân 壞hoại 無vô 因nhân 故cố 。 法pháp 則tắc 不bất 壞hoại 。 譬thí 如như 無vô 為vi 。 以dĩ 此thử 驗nghiệm 故cố 。 破phá 彼bỉ 壞hoại 因nhân 。 彼bỉ 因nhân 既ký 破phá 。 即tức 破phá 法pháp 體thể 。 是thị 汝nhữ 立lập 義nghĩa 之chi 過quá 。 且thả 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 前tiền 後hậu 而nhi 有hữu 者giả 不bất 然nhiên 。 釋thích 離ly 壞hoại 無vô 成thành 已dĩ 。
復phục 次thứ 同đồng 時thời 有hữu 成thành 壞hoại 者giả 。 義nghĩa 亦diệc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
成thành 與dữ 壞hoại 同đồng 時thời 。 云vân 何hà 而nhi 可khả 得đắc 。
亦diệc 如như 生sanh 與dữ 死tử 。 同đồng 時thời 者giả 不bất 然nhiên 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 作tác 是thị 觀quán 時thời 。 義nghĩa 同đồng 前tiền 解giải 。
復phục 次thứ 互hỗ 不bất 成thành 者giả 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
成thành 壞hoại 互hỗ 共cộng 成thành 。 此thử 二nhị 無vô 有hữu 成thành 。
離ly 此thử 二nhị 互hỗ 成thành 。 二nhị 法pháp 云vân 何hà 成thành 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 不bất 可khả 得đắc 成thành 。 如như 外ngoại 人nhân 先tiên 說thuyết 有hữu 時thời 而nhi 為vi 成thành 壞hoại 因nhân 者giả 。 因nhân 則tắc 不bất 成thành 。 薩tát 婆bà 多đa 鞞bệ 婆bà 沙sa 人nhân 復phục 言ngôn 。 此thử 自tự 性tánh 壞hoại 法pháp 非phi 起khởi 而nhi 即tức 滅diệt 。 由do 起khởi 無vô 間gian 有hữu 住trụ 故cố 。 此thử 住trụ 無vô 間gian 而nhi 有hữu 滅diệt 。 論luận 者giả 言ngôn 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 其kỳ 義nghĩa 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
盡tận 者giả 無vô 有hữu 起khởi 。 無vô 盡tận 亦diệc 無vô 起khởi 。
有hữu 盡tận 者giả 無vô 壞hoại 。 無vô 盡tận 亦diệc 無vô 壞hoại 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 若nhược 法pháp 有hữu 無vô 常thường 者giả 名danh 為vi 盡tận 。 有hữu 盡tận 者giả 則tắc 無vô 起khởi 。 起khởi 盡tận 二nhị 法pháp 相tương 違vi 故cố 。 譬thí 如như 生sanh 與dữ 死tử 。 若nhược 言ngôn 起khởi 已dĩ 而nhi 無vô 間gian 不bất 滅diệt 者giả 。 此thử 非phi 盡tận 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 如như 向hướng 所sở 說thuyết 。 起khởi 盡tận 法pháp 者giả 。 於ư 世thế 諦đế 中trung 不bất 成thành 故cố 。 有hữu 盡tận 法pháp 者giả 不bất 須tu 。 思tư 惟duy 分phân 別biệt 。 無vô 盡tận 者giả 非phi 壞hoại 自tự 體thể 故cố 。 譬thí 如như 解giải 脫thoát 。 鞞bệ 世thế 師sư 人nhân 言ngôn 。 應ưng 有hữu 成thành 壞hoại 。 體thể 法pháp 有hữu 故cố 。 若nhược 無vô 成thành 壞hoại 。 亦diệc 無vô 體thể 法pháp 。 譬thí 如như 蟾# 蜍# 毛mao 而nhi 成thành 壞hoại 。 是thị 物vật 體thể 法pháp 故cố 。 必tất 有hữu 成thành 壞hoại 故cố 。 論luận 者giả 言ngôn 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 若nhược 有hữu 。 一nhất 物vật 實thật 有hữu 成thành 壞hoại 者giả 應ưng 說thuyết 成thành 壞hoại 法pháp 。 然nhiên 無vô 成thành 壞hoại 可khả 說thuyết 故cố 。 其kỳ 義nghĩa 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
若nhược 離ly 彼bỉ 成thành 壞hoại 。 則tắc 無vô 有hữu 物vật 體thể 。
是thị 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 。 離ly 物vật 體thể 亦diệc 無vô 。
釋thích 曰viết 。 物vật 體thể 者giả 。 以dĩ 成thành 為vi 體thể 故cố 。 成thành 既ký 無vô 體thể 。 汝nhữ 向hướng 說thuyết 體thể 法pháp 有hữu 故cố 為vi 因nhân 者giả 不bất 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。 所sở 依y 無vô 體thể 故cố 。 能năng 依y 亦diệc 不bất 成thành 。
復phục 次thứ 汝nhữ 以dĩ 物vật 體thể 為vi 因nhân 者giả 。 今kim 說thuyết 其kỳ 過quá 。 修tu 多đa 羅la 人nhân 言ngôn 。 物vật 體thể 無vô 實thật 。 自tự 性tánh 是thị 空không 。 然nhiên 於ư 物vật 上thượng 有hữu 成thành 壞hoại 法pháp 。 薩tát 婆bà 多đa 人nhân 復phục 說thuyết 言ngôn 。 物vật 有hữu 實thật 體thể 。 自tự 性tánh 不bất 空không 。 於ư 此thử 物vật 上thượng 而nhi 有hữu 成thành 壞hoại 。 今kim 總tổng 答đáp 彼bỉ 二nhị 部bộ 成thành 壞hoại 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
有hữu 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 。 物vật 體thể 空không 不bất 然nhiên 。
有hữu 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 。 體thể 不bất 空không 不bất 然nhiên 。
釋thích 曰viết 。 此thử 中trung 立lập 驗nghiệm 如như 上thượng 。 體thể 法pháp 有hữu 故cố 。 若nhược 言ngôn 自tự 體thể 有hữu 者giả 。 則tắc 應ưng 不bất 壞hoại 。 以dĩ 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 立lập 因nhân 不bất 成thành 。
復phục 次thứ 更cánh 有hữu 與dữ 過quá 道Đạo 理lý 。 此thử 成thành 壞hoại 法pháp 為vi 一nhất 耶da 為vi 異dị 耶da 。 二nhị 俱câu 不bất 然nhiên 。 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
是thị 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 。 一nhất 體thể 者giả 不bất 然nhiên 。
是thị 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 。 異dị 體thể 者giả 不bất 然nhiên 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 相tương 違vi 故cố 。 譬thí 如như 愚ngu 與dữ 智trí 。 然nhiên 此thử 二nhị 法pháp 同đồng 依y 一nhất 物vật 。 譬thí 如như 餘dư 物vật 體thể 。 此thử 亦diệc 因nhân 義nghĩa 有hữu 不bất 成thành 過quá 。 鞞bệ 世thế 師sư 人nhân 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
我ngã 常thường 見kiến 物vật 體thể 。 有hữu 成thành 亦diệc 有hữu 壞hoại 。
是thị 故cố 知tri 體thể 法pháp 。 定định 有hữu 而nhi 不bất 空không 。
論luận 者giả 言ngôn 。 汝nhữ 實thật 見kiến 者giả 。 但đãn 是thị 同đồng 凡phàm 夫phu 智trí 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 今kim 當đương 為vì 汝nhữ 。 分phân 別biệt 其kỳ 意ý 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
起khởi 者giả 先tiên 已dĩ 遮già 。 無vô 起khởi 法pháp 亦diệc 遮già 。
見kiến 成thành 者giả 愚ngu 癡si 。 見kiến 壞hoại 者giả 亦diệc 爾nhĩ 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 無vô 成thành 壞hoại 體thể 。 外ngoại 人nhân 若nhược 言ngôn 見kiến 成thành 壞hoại 者giả 。 云vân 何hà 知tri 是thị 愚ngu 癡si 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 耶da 。 論luận 者giả 言ngôn 。 此thử 先tiên 已dĩ 答đáp 。 汝nhữ 若nhược 意ý 由do 不bất 足túc 。 今kim 更cánh 為vi 說thuyết 。 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 若nhược 見kiến 有hữu 物vật 體thể 者giả 。 此thử 成thành 與dữ 壞hoại 可khả 依y 彼bỉ 體thể 。 然nhiên 此thử 物vật 者giả 。 為vi 有hữu 體thể 能năng 生sanh 體thể 。 為vi 無vô 體thể 能năng 生sanh 體thể 。 是thị 皆giai 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 其kỳ 義nghĩa 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
有hữu 體thể 不bất 生sanh 體thể 。 亦diệc 不bất 生sanh 無vô 體thể 。
無vô 體thể 不bất 生sanh 體thể 。 亦diệc 不bất 生sanh 無vô 體thể 。
釋thích 曰viết 。 有hữu 體thể 不bất 生sanh 體thể 者giả 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 無vô 體thể 故cố 。 譬thí 如như 已dĩ 生sanh 體thể 。 若nhược 外ngoại 人nhân 言ngôn 。 如như 種chủng 子tử 體thể 。 後hậu 時thời 能năng 生sanh 芽nha 故cố 。 謂vị 是thị 體thể 能năng 生sanh 體thể 者giả 。 是thị 亦diệc 有hữu 過quá 。
何hà 以dĩ 故cố 。 芽nha 未vị 生sanh 時thời 亦diệc 無vô 芽nha 體thể 。 以dĩ 稻đạo 體thể 不bất 生sanh 故cố 。 芽nha 未vị 生sanh 時thời 。 無vô 有hữu 名danh 字tự 。 此thử 謂vị 未vị 有hữu 言ngôn 說thuyết 故cố 。 譬thí 如như 餘dư 未vị 生sanh 物vật 體thể 。 不bất 生sanh 無vô 體thể 者giả 。 體thể 無vô 故cố 。 譬thí 如như 兔thố 角giác 無vô 體thể 。 不bất 生sanh 體thể 者giả 。 謂vị 無vô 因nhân 體thể 。 體thể 無vô 生sanh 故cố 。 亦diệc 如như 兔thố 角giác 無vô 體thể 。 不bất 生sanh 無vô 體thể 者giả 。 先tiên 已dĩ 說thuyết 驗nghiệm 破phá 故cố 。 今kim 問vấn 體thể 等đẳng 。 為vi 自tự 生sanh 耶da 。 為vi 他tha 生sanh 耶da 。 並tịnh 有hữu 過quá 故cố 。 其kỳ 義nghĩa 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
法pháp 體thể 不bất 自tự 生sanh 。 亦diệc 不bất 從tùng 他tha 生sanh 。
亦diệc 無vô 自tự 他tha 生sanh 。 今kim 說thuyết 何hà 處xứ 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 如như 是thị 不bất 生sanh 。 前tiền 已dĩ 廣quảng 說thuyết 故cố 。 此thử 謂vị 畢tất 竟cánh 無vô 生sanh 。 以dĩ 成thành 壞hoại 無vô 有hữu 體thể 故cố 。 汝nhữ 根căn 本bổn 因nhân 義nghĩa 不bất 成thành 。 若nhược 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 中trung 欲dục 得đắc 有hữu 體thể 者giả 。 今kim 當đương 說thuyết 過quá 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
諸chư 法pháp 有hữu 體thể 者giả 。 即tức 墮đọa 斷đoạn 常thường 見kiến 。
當đương 知tri 所sở 受thọ 法pháp 。 若nhược 常thường 若nhược 無vô 常thường 。
釋thích 曰viết 。 何hà 故cố 爾nhĩ 耶da 。 謂vị 此thử 法pháp 若nhược 常thường 若nhược 無vô 常thường 故cố 。
何hà 以dĩ 故cố 。 常thường 者giả 不bất 壞hoại 故cố 。 是thị 常thường 見kiến 過quá 。 無vô 常thường 者giả 壞hoại 故cố 。 是thị 斷đoạn 見kiến 過quá 。 有hữu 外ngoại 人nhân 言ngôn 。 我ngã 無vô 是thị 過quá 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 引dẫn 上thượng 偈kệ 本bổn 云vân 。 諸chư 法pháp 有hữu 體thể 者giả 。 非phi 常thường 亦diệc 非phi 斷đoạn 。 論luận 者giả 問vấn 言ngôn 。 何hà 故cố 爾nhĩ 耶da 。 外ngoại 人nhân 復phục 引dẫn 論luận 偈kệ 答đáp 曰viết 。
起khởi 盡tận 相tương 續tục 者giả 。 由do 果quả 及cập 與dữ 因nhân 。
因nhân 滅diệt 而nhi 果quả 起khởi 。 不bất 斷đoạn 亦diệc 不bất 常thường 。
釋thích 曰viết 。 外ngoại 人nhân 意ý 謂vị 。 因nhân 始thỉ 滅diệt 時thời 有hữu 果quả 起khởi 故cố 不bất 斷đoạn 。 果quả 始thỉ 起khởi 時thời 有hữu 因nhân 滅diệt 故cố 不bất 常thường 。 亦diệc 如như 經kinh 說thuyết 。 五ngũ 陰ấm 無vô 常thường 。 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 而nhi 不bất 斷đoạn 滅diệt 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 因nhân 之chi 與dữ 果quả 。 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 論luận 者giả 言ngôn 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 義nghĩa 不bất 相tương 應ứng 。 前tiền 滅diệt 後hậu 起khởi 。 今kim 說thuyết 其kỳ 過quá 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
是thị 起khởi 盡tận 相tương 續tục 。 由do 因nhân 及cập 果quả 者giả 。
因nhân 滅diệt 而nhi 果quả 起khởi 。 若nhược 斷đoạn 及cập 若nhược 常thường 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 因nhân 滅diệt 。 更cánh 不bất 生sanh 故cố 。 則tắc 墮đọa 斷đoạn 過quá 。 已dĩ 滅diệt 者giả 不bất 起khởi 故cố 。 譬thí 如như 燋tiều 種chủng 。 鞞bệ 世thế 師sư 等đẳng 謂vị 論luận 者giả 言ngôn 。 如như 彼bỉ 論luận 中trung 偈kệ 說thuyết 。 若nhược 物vật 從tùng 緣duyên 起khởi 。 此thử 果quả 不bất 即tức 緣duyên 亦diệc 不bất 離ly 彼bỉ 緣duyên 。 非phi 斷đoạn 亦diệc 非phi 常thường 。 此thử 謂vị 論luận 者giả 先tiên 所sở 欲dục 得đắc 。 今kim 復phục 說thuyết 為vi 過quá 者giả 不bất 然nhiên 。 論luận 者giả 言ngôn 。 此thử 語ngữ 不bất 善thiện 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 偈kệ 於ư 世thế 諦đế 中trung 說thuyết 。 不bất 斷đoạn 不bất 常thường 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 斷đoạn 常thường 過quá 。 僧Tăng 佉khư 人nhân 言ngôn 。 因nhân 變biến 為vi 果quả 。 住trụ 果quả 故cố 得đắc 說thuyết 有hữu 體thể 無vô 斷đoạn 常thường 過quá 。 論luận 者giả 言ngôn 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 汝nhữ 轉chuyển 變biến 無vô 驗nghiệm 。 不bất 令linh 人nhân 解giải 。 轉chuyển 變biến 義nghĩa 者giả 。 先tiên 已dĩ 遮già 故cố 。 汝nhữ 今kim 復phục 起khởi 轉chuyển 變biến 分phân 別biệt 者giả 。 今kim 更cánh 說thuyết 驗nghiệm 。 若nhược 物vật 不bất 可khả 變biến 者giả 。 終chung 無vô 有hữu 變biến 。
何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 可khả 變biến 故cố 。 譬thí 如như 兔thố 角giác 。
復phục 次thứ 若nhược 諸chư 體thể 有hữu 自tự 體thể 者giả 。 義nghĩa 不bất 應ưng 爾nhĩ 。 其kỳ 過quá 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
先tiên 有hữu 自tự 體thể 者giả 。 後hậu 無vô 則tắc 不bất 然nhiên 。
涅Niết 槃Bàn 時thời 便tiện 斷đoạn 。 即tức 有hữu 斷đoạn 滅diệt 過quá 。
釋thích 曰viết 。 今kim 現hiện 見kiến 此thử 體thể 。 有hữu 起khởi 有hữu 滅diệt 。 是thị 故cố 諸chư 體thể 無vô 自tự 體thể 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 起khởi 滅diệt 法pháp 故cố 。 此thử 義nghĩa 先tiên 已dĩ 說thuyết 。
復phục 次thứ 若nhược 諸chư 體thể 先tiên 有hữu 自tự 體thể 者giả 。 阿A 羅La 漢Hán 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 後hậu 時thời 更cánh 不bất 生sanh 故cố 。 即tức 斷đoạn 滅diệt 過quá 。 此thử 過quá 汝nhữ 不bất 能năng 避tị 。 若nhược 汝nhữ 意ý 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 時thời 是thị 斷đoạn 者giả 。 亦diệc 從tùng 是thị 斷đoạn 未vị 涅Niết 槃Bàn 前tiền 諸chư 有hữu 相tương 續tục 時thời 。 我ngã 何hà 有hữu 斷đoạn 滅diệt 過quá 。 而nhi 謂vị 相tương 續tục 無vô 斷đoạn 過quá 者giả 。 汝nhữ 不bất 善thiện 說thuyết 。 我ngã 前tiền 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 時thời 斷đoạn 者giả 。 正chánh 遮già 汝nhữ 言ngôn 。 未vị 入nhập 涅Niết 槃Bàn 前tiền 諸chư 有hữu 相tương 續tục 。 如như 前tiền 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 時thời 便tiện 斷đoạn 者giả 。 此thử 已dĩ 令linh 解giải 是thị 斷đoạn 見kiến 過quá 故cố 。 若nhược 後hậu 時thời 是thị 斷đoạn 者giả 。 障chướng 於ư 解giải 脫thoát 。 何hà 故cố 爾nhĩ 耶da 。 由do 此thử 斷đoạn 見kiến 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 如như 是thị 答đáp 汝nhữ 。 汝nhữ 心tâm 猶do 不bất 足túc 者giả 。 今kim 當đương 復phục 聽thính 。 此thử 現hiện 在tại 有hữu 末mạt 後hậu 命mạng 終chung 時thời 。 是thị 名danh 死tử 有hữu 。 未vị 來lai 有hữu 中trung 初sơ 受thọ 生sanh 心tâm 者giả 。 是thị 名danh 初sơ 有hữu 。 此thử 中trung 義nghĩa 意ý 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
死tử 有hữu 者giả 是thị 滅diệt 。 取thủ 初sơ 有hữu 不bất 然nhiên 。
死tử 有hữu 未vị 滅diệt 時thời 。 取thủ 初sơ 有hữu 不bất 然nhiên 。
釋thích 曰viết 。 此thử 中trung 說thuyết 驗nghiệm 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 死tử 有hữu 是thị 滅diệt 者giả 。 不bất 取thủ 未vị 來lai 有hữu 。 是thị 滅diệt 故cố 是thị 死tử 有hữu 故cố 。 譬thí 如như 阿A 羅La 漢Hán 死tử 有hữu 。
復phục 次thứ 死tử 有hữu 名danh 過quá 去khứ 有hữu 。 初sơ 有hữu 名danh 現hiện 在tại 有hữu 。 若nhược 死tử 有hữu 滅diệt 次thứ 起khởi 初sơ 有hữu 者giả 。 是thị 則tắc 無vô 因nhân 。 若nhược 言ngôn 此thử 死tử 有hữu 未vị 滅diệt 時thời 能năng 取thủ 初sơ 有hữu 。 是thị 有hữu 故cố 。 得đắc 無vô 過quá 者giả 。 此thử 中trung 說thuyết 驗nghiệm 。 死tử 有hữu 未vị 滅diệt 者giả 不bất 能năng 取thủ 。 初sơ 有hữu 未vị 滅diệt 故cố 。 譬thí 如như 現hiện 在tại 有hữu 。 外ngoại 人nhân 復phục 言ngôn 死tử 有hữu 欲dục 滅diệt 。 能năng 取thủ 初sơ 有hữu 。 論luận 者giả 言ngôn 。 亦diệc 不bất 善thiện 說thuyết 其kỳ 過quá 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
是thị 死tử 有hữu 滅diệt 時thời 。 能năng 生sanh 初sơ 有hữu 者giả 。
滅diệt 時thời 是thị 一nhất 有hữu 。 生sanh 時thời 是thị 異dị 有hữu 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 滅diệt 時thời 生sanh 時thời 。 二nhị 有hữu 各các 異dị 故cố 。 云vân 何hà 能năng 取thủ 耶da 。 外ngoại 人nhân 答đáp 言ngôn 。 如như 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 有hữu 相tương 續tục 而nhi 體thể 異dị 者giả 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 論luận 者giả 言ngôn 。 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 死tử 有hữu 不bất 取thủ 。 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 初sơ 有hữu 有hữu 異dị 故cố 。 譬thí 如như 耶da 若nhược 達đạt 多đa 死tử 有hữu 。 又hựu 復phục 汝nhữ 謂vị 已dĩ 滅diệt 未vị 滅diệt 滅diệt 時thời 取thủ 初sơ 有hữu 者giả 不bất 然nhiên 。 如như 上thượng 二nhị 有hữu 過quá 。 又hựu 復phục 汝nhữ 謂vị 若nhược 滅diệt 未vị 現hiện 前tiền 能năng 取thủ 初sơ 有hữu 者giả 。 同đồng 前tiền 二nhị 有hữu 過quá 。 如như 是thị 生sanh 時thời 。 及cập 已dĩ 生sanh 取thủ 初sơ 有hữu 者giả 。 亦diệc 不bất 然nhiên 。 還hoàn 如như 前tiền 過quá 。 以dĩ 是thị 故cố 。 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
滅diệt 時thời 及cập 生sanh 時thời 。 取thủ 初sơ 有hữu 不bất 然nhiên 。
而nhi 此thử 滅diệt 陰ấm 者giả 。 後hậu 復phục 還hoàn 生sanh 耶da 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 外ngoại 人nhân 不bất 欲dục 得đắc 已dĩ 滅diệt 之chi 陰ấm 還hoàn 復phục 重trùng 生sanh 。 如như 一nhất 人nhân 一nhất 時thời 有hữu 二nhị 自tự 體thể 者giả 無vô 也dã 。 若nhược 謂vị 初sơ 有hữu 滅diệt 時thời 即tức 後hậu 有hữu 生sanh 者giả 。 今kim 應ưng 隨tùy 在tại 何hà 陰ấm 中trung 死tử 。 即tức 於ư 此thử 陰ấm 中trung 生sanh 。 不bất 應ưng 餘dư 陰ấm 中trung 生sanh 。 如như 是thị 死tử 有hữu 滅diệt 已dĩ 。 能năng 取thủ 初sơ 有hữu 者giả 不bất 成thành 。 已dĩ 令linh 信tín 解giải 死tử 有hữu 滅diệt 時thời 能năng 取thủ 初sơ 有hữu 者giả 亦diệc 不bất 成thành 。 以dĩ 是thị 故cố 。 已dĩ 滅diệt 及cập 滅diệt 時thời 俱câu 不bất 成thành 如như 我ngã 所sở 說thuyết 道Đạo 理lý 。 死tử 時thời 諸chư 陰ấm 滅diệt 已dĩ 。 還hoàn 用dụng 此thử 陰ấm 相tương 續tục 生sanh 者giả 。 亦diệc 不bất 然nhiên 。 其kỳ 過quá 如như 論luận 偈kệ 說thuyết 。
如như 是thị 三tam 時thời 中trung 。 有hữu 相tương 續tục 不bất 然nhiên 。
若nhược 無vô 三tam 時thời 者giả 。 何hà 有hữu 有hữu 相tương 續tục 。
釋thích 曰viết 。 此thử 謂vị 死tử 有hữu 續tục 生sanh 初sơ 有hữu 者giả 不bất 然nhiên 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 不bất 常thường 。 語ngữ 者giả 是thị 世thế 諦đế 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 是thị 故cố 我ngã 所sở 立lập 者giả 不bất 破phá 。 以dĩ 是thị 故cố 。 如như 品phẩm 初sơ 外ngoại 人nhân 說thuyết 有hữu 如như 是thị 時thời 為vi 成thành 壞hoại 因nhân 者giả 。 今kim 廣quảng 說thuyết 此thử 因nhân 過quá 故cố 。 立lập 時thời 不bất 成thành 。 以dĩ 成thành 壞hoại 無vô 自tự 性tánh 。 令linh 物vật 信tín 解giải 是thị 品phẩm 義nghĩa 意ý 。 是thị 故cố 此thử 下hạ 引dẫn 經kinh 顯hiển 成thành 。 如như 般Bát 若Nhã 中trung 說thuyết 。
佛Phật 告cáo 極cực 勇dũng 猛mãnh 。
色sắc 不bất 死tử 不bất 生sanh 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 不bất 死tử 不bất 生sanh 。 若nhược 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 無vô 死tử 無vô 生sanh 。 是thị 名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
釋thích 觀quán 成thành 壞hoại 品phẩm 竟cánh 。
般Bát 若Nhã 燈Đăng 論Luận 釋Thích 卷quyển 第đệ 十thập 二nhị