跋難陀 ( 跋Bạt 難Nan 陀Đà )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（人名）Upananda，比丘名。譯曰善喜，賢喜，聞佛涅槃而歡喜之惡比丘也，善見論謂之須跋陀羅摩訶羅。長阿含經四曰：「時彼眾中有釋種子。字跋難陀。止諸比丘言：汝等勿憂，世尊滅度，我得自在。彼老常言：當應行是，不應行是，自今已後隨我所為。」四分律五十四曰：「爾時有跋難陀釋子，在眾中，語比丘言：長老且止，莫大憂愁啼哭，我等於彼摩訶羅邊得解脫。彼在時，數教我等，是應是不應，當作是，不應作是。我等今得自在，欲作便作，欲不作便不作。」善見律一曰：「時有比丘名須跋陀羅摩訶羅，言止止，何足啼哭。」巴Subhaddo。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 人nhân 名danh ） 比Bỉ 丘Khâu 名danh 。 譯dịch 曰viết 善thiện 喜hỷ ， 賢hiền 喜hỷ ， 聞văn 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 而nhi 歡hoan 喜hỷ 之chi 惡ác 比Bỉ 丘Khâu 也dã ， 善thiện 見kiến 論luận 謂vị 之chi 須Tu 跋Bạt 陀Đà 羅La 摩ma 訶ha 羅la 。 長Trường 阿A 含Hàm 經kinh 四tứ 曰viết 時thời 彼bỉ 眾chúng 中trung 。 有hữu 釋Thích 種chủng 子tử 。 字tự 跋Bạt 難Nan 陀Đà 。 止chỉ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 勿vật 憂ưu 世Thế 尊Tôn 滅diệt 度độ 。 我ngã 得đắc 自tự 在tại 。 彼bỉ 老lão 常thường 言ngôn 。 當đương 應ưng 行hành 是thị 。 不bất 應ưng 行hành 是thị 。 自tự 今kim 已dĩ 後hậu 。 隨tùy 我ngã 所sở 為vi 。 」 四tứ 分phần 律luật 五ngũ 十thập 四tứ 曰viết ： 「 爾nhĩ 時thời 有hữu 跋Bạt 難Nan 陀Đà 釋Thích 子tử 在tại 眾chúng 中trung 語ngứ 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。 長trưởng 老lão 且thả 止chỉ 莫mạc 大đại 憂ưu 愁sầu 。 啼đề 哭khốc ， 我ngã 等đẳng 於ư 彼bỉ 摩ma 訶ha 羅la 邊biên 得đắc 解giải 脫thoát 。 彼bỉ 在tại 時thời ， 數số 教giáo 我ngã 等đẳng ， 是thị 應ưng/ứng 是thị 不bất 應ưng 當đương 作tác 是thị 不bất 應ưng 作tác 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 得đắc 自tự 在tại 欲dục 作tác 。 便tiện 作tác ， 欲dục 不bất 作tác 便tiện 不bất 作tác 。 」 善thiện 見kiến 律luật 一nhất 曰viết 時thời 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 名danh 須Tu 跋Bạt 陀Đà 羅La 。 摩ma 訶ha 羅la ， 言ngôn 止chỉ 止chỉ ， 何hà 足túc 啼đề 哭khốc 。 」 巴ba Subhaddo 。