八難 ( 八bát 難nạn )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（名數）謂見佛聞法有障難八處也，又名八無暇。謂修道業無閑暇也。一地獄；二餓鬼；三畜生；四鬱單越（新作北拘盧洲），以樂報殊勝，而總無苦故也；五長壽天，色界無色界長壽安穩之處；六聾盲瘖啞；七世智辨聰；八佛前佛後，二佛中間無佛法之處。維摩經方便品曰：「菩薩成佛時，國土無有三途八難。」同天台疏三曰：「言八難者：三惡道為三，四北鬱單越，五長壽天，六盲聾瘖啞，七世智辯聰，八佛前佛後。」淨心誡觀法曰：「四百四病以夜食為本，三途八難以女人為本。」大乘義章八末廣說其相。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 名danh 數số ） 謂vị 見kiến 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 有hữu 障chướng 難nạn 八bát 處xứ 也dã ， 又hựu 名danh 八bát 無vô 暇hạ 。 謂vị 修tu 道Đạo 業nghiệp 無vô 閑nhàn 暇hạ 也dã 。 一nhất 地địa 獄ngục ； 二nhị 餓ngạ 鬼quỷ ； 三tam 畜súc 生sanh ； 四tứ 鬱uất 單đơn 越việt （ 新tân 作tác 北Bắc 拘Câu 盧Lô 洲Châu 。 ） ， 以dĩ 樂lạc 報báo 殊thù 勝thắng ， 而nhi 總tổng 無vô 苦khổ 故cố 也dã ； 五ngũ 長Trường 壽Thọ 天Thiên 。 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 長trường 壽thọ 安an 穩ổn 之chi 處xứ 。 六lục 聾lung 盲manh 瘖âm 啞á 。 七thất 世thế 智trí 辨biện 聰thông ； 八bát 佛Phật 前tiền 佛Phật 後hậu ， 二nhị 佛Phật 中trung 間gian 無vô 佛Phật 法Pháp 之chi 處xứ 。 維duy 摩ma 經kinh 方phương 便tiện 品phẩm 曰viết 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 國quốc 土độ 無vô 有hữu 。 三tam 途đồ 八bát 難nạn 。 」 同đồng 天thiên 台thai 疏sớ 三tam 曰viết ： 「 言ngôn 八bát 難nạn 者giả ： 三tam 惡ác 道đạo 為vi 三tam ， 四tứ 北bắc 鬱uất 單đơn 越việt ， 五ngũ 長Trường 壽Thọ 天Thiên 。 六lục 盲manh 聾lung 瘖âm 啞á 。 七thất 世thế 智trí 辯biện 聰thông 。 八bát 佛Phật 前tiền 佛Phật 後hậu 。 」 淨tịnh 心tâm 誡giới 觀quán 法Pháp 曰viết 四tứ 百bách 四tứ 病bệnh 。 以dĩ 夜dạ 食thực 為vi 本bổn ， 三tam 途đồ 八bát 難nạn 以dĩ 女nữ 人nhân 為vi 本bổn 。 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 章chương 八bát 末mạt 廣quảng 說thuyết 其kỳ 相tướng 。