bát luận
Phật Quang Đại Từ Điển
(八論) I. Bát luận. Tám luận. Chỉ tám luận trong mười tám bộ luận lớn của ngoại đạo. 1. Luận Kiên vong bà (hoặc là luận Mi vong sa), lựa chọn các pháp đúng hay sai. 2. Luận Na tà tì tát (Phạm: Nayavistara?), nói rõ đạo lí của các pháp. 3. Luận Y để ha bà (Phạm: Itihàsa), nói rõ các việc trong truyện kí đời trước. 4. Luận Tăng khư (Phạm: Sàôkhya), nói rõ hai mươi lăm lí chân thực. 5. Luận Khóa già (Phạm:Garga?), nói rõ phương pháp thu nhiếp tâm. 6. Luận Đà nâu (Phạm: Dhanur), giải thích phép dùng binh khí. 7. Luận Kiền thát bà (Phạm: Gangharva), nói rõ phép âm nhạc. 8. Luận A du (Phạm:Àyur), giải thích về y học. [X. Bách luận sớ Q.thượng]. II. Bát luận. Tám luận. Chỉ tám luận khen ngợi và trình bày nghĩa của luận Du già sư địa. Là tám chi luận của Pháp tướng. 1. Luận Duy thức nhị thập, ngài Thế thân soạn, ngài Từ ân làm Thuật kí 2 quyển. 2. Luận Duy thức tam thập, ngài Thế thân làm văn vần, mười vị luận sư soạn văn xuôi, ngài Từ ân viết Thuật kí 20 quyển. 3. Luận Nhiếp đại thừa, ngài Vô trước soạn, các ngài Thế thân, Vô tính giải thích, các ngài Chân đế, Đạt ma cấp đa, Huyền trang dịch. 4. Luận Đối pháp, ngài Vô trước soạn, ngài Sư tử giác giải thích, ngài An tuệ tập hợp, ngài Từ ân soạn sớ. 5. Luận Biện trung biên, bồ tát Di lặc soạn tụng, ngài Thế thân giải thích. 6. Luận Duyên khởi. 7. Luận Đại trang nghiêm, ngài Vô trước soạn, ngài Ba la phả giá la mật đa la dịch 8. Luận Thành nghiệp, ngài Thế thân soạn. Trong tám luận trên đây, tuy cũng có do người khác soạn, nhưng đều qui công cho ngài Vô trước, bởi thế mới gọi chung là Vô trước bát chi luận. [X. Nam hải kí qui nội pháp truyện Q.4]. III. Bát luận. Tám luận. Là tám bộ luận về Nhân minh do ngài Trần na soạn. 1. Luận Quán tam thế, chưa dịch. 2. Luận Quán tổng tướng, do ngài Nghĩa tịnh dịch. 3. Luận Quán cảnh, ngờ là luận Quán sở y, do ngài Huyền trang dịch. 4. Luận Nhân minh, chưa dịch. 5. Luận Tự nhân minh, chưa dịch. 6. Luận Lí môn, do ngài Huyền trang dịch. 7. Luận Thủ sự thi thiết, chưa dịch. 8. Luận Tập lượng, ngài Nghĩa tịnh dịch. [X. Nam hải kí qui nội pháp truyện Q.4].