bất không câu quán tự tại bồ tát

Phật Quang Đại Từ Điển

(不空鈎觀自在菩薩) Bất không câu, Phạm: Amoghàíkuza. Vị Bồ tát được bày ở đầu cực tây hàng dưới trong viện Hư không tạng trên Hiện đồ Thai tạng giới mạn đồ la Mật giáo. Bản thệ của vị Bồ tát này là đem lòng đại từ bi dẫn dắt chúng sinh, hay móc nối (Câu: cái móc, dịch theo nghĩa đen) thánh trí của chư Phật vào tâm chúng sinh và móc nối hết thảy Bất Không chúng sinh vào cảnh giới của chư Phật, ý định của ngài quyết định chẳng không (Bất không). Mật hiệu là hóa hiện Kim cương, chủng tử la (sa), hoặc (dhi), hình tam muội da là cái móc trên hoa sen (cái móc dựng trên hoa sen). Theo Bí tạng kí nói, thì vị tôn này có bốn mặt bốn tay, mình màu da người, hai tay bên trái: một tay cầm móc dựng trên hoa sen, một tay cầm giây lụa; hai tay bên phải: một tay cầm móc, một tay cầm chày phả chiết la ba chẽ. Còn cứ theo Thai tạng giới thất tập quyển trung, thì vị tôn này chính là bồ tát Hạnh tuệ (quyến thuộc của bồ tát Hư không tạng) nói trong kinh Đại nhật quyển 1 phẩm Cụ duyên và trong Đại nhật kinh sớ quyển 5 v.v… Thai tạng giới mạn đồ la tôn vị hiện đồ sao tư quyển 5 thì cho vị tôn này và bồ tát An trụ tuệ là một vị tôn. [X. kinh Đại nhật Q.2 phẩm Phổ thông chân ngôn tạng,Q.4 phẩm Mật ấn; Huyền pháp tự nghi quĩ Q.2; Lưỡng bộ mạn đồ la nghĩa kí Q.2; Chư thuyết bất đồng kí Q.6] .