bất động pháp

Phật Quang Đại Từ Điển

(不動法) I. Bất động pháp. Phép cầu đảo trong Mật giáo, lấy Bất động minh vương làm Bản tôn (vị tôn chính), tu để cầu tiêu trừ tai họa và tăng trưởng lợi ích. Tức là nương theo phẩm Tối thắng lập ấn thánh vô động tôn đại uy nộ vương niệm tụng nghi quĩ pháp trong kinh Kim cương thủ quang minh quán đính mà tu, ngoài mười tám pháp đạo hạnh, còn tu thêm mười chín thứ quán tướng, mười bốn khế ấn căn bản, mười chín Bố tự quán. Mười chín phép quán tưởng là: 1. Quán tưởng Bản tôn là hóa thân của đức Đại nhật Như lai, làm sứ giả của Ngài, chấp hành các nhiệm vụ. 2. Quán tưởng bốn chữ chân ngôn A, Lộ, Hàm, Mâu biểu trưng bốn bí mật của Như lai. Chư Phật trong ba đời quá khứ, hiện tại, vị lai do đây mà ứng hiện ba thân, thành đẳng chính giác. 3. Quán tưởng thường ở trong định Sinh ra lửa, đốt cháy tất cả nghiệp chướng nhớp nhúa. 4. Quán tưởng thị hiện hình đồng tử, trên vâng theo lời chư Phật dạy bảo ủng hộ người tu, dưới hóa độ chúng sinh, giữ gìn giúp đỡ các loài. 5. Quán tưởng trên đỉnh đầu có bảy búi tóc, tượng trưng cho bảy phần giác. 6. Quán tưởng một bím tóc rủ xuống bên trái đầu, biểu trưng từ bi. 7. Quán tưởng trên trán có vết nhăn, tượng trưng sự lo nghĩ trong sáu đường. 8. Quán tưởng mắt trái nhắm xiên một bên, tưởng tượng che lấp đường tà, khiến vào Nhất thừa. 9. Quán tưởng hàm răng dưới cắn vào môi trên, lộ răng ra ngoài, dùng sức từ bi dọa ma. 10. Quán tưởng miệng ngậm lại, diệt lời hí luận. 11. Quán tưởng tay phải cầm gươm, biểu thị diệt trừ tham, sân, si. 12. Quán tưởng tay trái cầm giây lụa, tượng trưng trói những kẻ không hàng phục. 13. Quán tưởng ăn thức ăn thừa của người tu, tượng trưng ăn tập khí vô minh của chúng sinh đời vị lai. 14. Quán tưởng ngồi trên tảng đá lớn, tượng trưng trấn áp nghiệp chướng nặng nề của chúng sinh làm cho thành tâm bồ đề trong sạch. 15. Quán tưởng sắc xấu xí xanh đen, tỏ tướng điều phục. 16. Quán tưởng khởi niệm giận dữ mau chóng, tỏ tướng oai mãnh. 17. Quán tưởng khắp mình có lửa Ca lâu la, biểu thị trí lửa của chim đại bàng cánh vàng hay ăn rồng con, trừ diệt loài hữu tình ác độc. 18. Quán tưởng biến thành rồng chúa Câu lợi ca la, biểu thị gươm trí tuệ có khả năng tiêu diệt rồng ác ba độc tham sân si. 19. Quán tưởng biến làm hai đồng tử Căng yết la, Chế tra ca, thuận theo chính, không thuận theo tà. Mười bốn ấn căn bản, tức quán tưởng Bản tôn có mười bốn loại ấn căn bản. Đó là: ấn Bí mật căn bản (ấn chày một chẽ), ấn Núi báu, ấn Đầu kín, ấn Mắt kín, ấn Miệng kín, ấn Tâm kín, ấn Gia trì, ấn Sư tử nhanh chóng, ấn Ngọn lửa, ấn Bánh xe lửa, ấn Thương khư, ấn Khát nga và ấn Kim cương ba chẽ. Mười chín Bố tự quán, tức quán tưỏng mười chín loại chân ngôn được sắp đặt trên khắp thân thể của người tu, để thân mình trở thành Thánh tôn. Tức đặt chân ngôn Đính tướng Nẵng mạc tát phạ đát tha nghiệt đế tì dược tát phạ mục khế tì dược tát phạ tha án a tả la tán noa khiếm ở trên chỏm đầu, Qui mệnh xí dựng ở trên đầu, Qui mệnh khí bên trái đầu, Qui mệnh hám ở trán, Qui mệnh hi ở hai tai, Qui mệnh đát la tra ở hai mắt, Qui mệnh hồng ở mũi, Qui mệnh hộ ở miệng, Qui mệnh hám ở đầu lưỡi, Qui mệnh mãng ở hai vai, Qui mệnh mâu ở cổ họng, Qui mệnh chiêm ở hai vú, Qui mệnh mãn ở tim, Qui mệnh tra ám ở hai bên hông, Qui mệnh sá án ở lưng, Qui mệnh sá ở bắp vế, Qui mệnh hác ở hai bên rốn, Qui mệnh hám ở hai đầu gối, Qui mệnh hám ở hai chân. Nhờ quán tưởng này mà thân hành giả thành tựu các tướng tốt lành của Bản tôn, cùng với Bản tôn là một thể, không khác. Lại phép tu dựa vào pháp Bất động sứ giả đà la ni bí mật, lấy Bất động minh vương làm Bản tôn, vì trấn an nhà cửa mà tu, thì gọi là Bất động an trạch pháp, Bất động an trấn pháp, Bất động trấn trạch pháp. II. Bất động pháp. Một trong sáu loại A la hán, một trong chín bậc Vô học. Chỉ chủng tính lợi căn nhất trong những người chứng được quả A la hán, không còn bị phiền não khuấy động mà trở lui. (xt. Bất Động Pháp A La Hán).