八變化 ( 八bát 變biến 化hóa )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（名數）智度論謂為八神變。涅槃經謂為八自在。八神變者，一、能小，以變化力使自他身及世界等為極小微塵也。二、能大，以變化力使自他身及世界等滿於極大虛空也。三、能輕，以變化力使自他身及世界等如極輕鴻毛也。四、能自在，以變化力使大小長短等轉化自在也。五、能有主，以變化力自化為大人小人，而心無高下，降伏一切，攝受一切也。六、能遠至，以變化力能到遠處。凡有四種：一、飛行遠至，二、此沒彼出，三、移遠而近，不往而到，四、於一念徧到十方。七、能動，以變化力使大地為六種震動或十八種震動也。八、隨意，以變化力而能一身多身山壁直過，履水火，蹈虛空，轉四大，使地作水，使石作金等，悉得如意之所欲也（八自在我大同小異）。玄義釋籤四曰：「大論名八神變，大經名八自在我。言神變者，無而忽有，有而忽無。言自在者，不謀而運，一切無礙。故與大論義同而名小異。」
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 名danh 數số ） 智trí 度độ 論luận 謂vị 為vi 八bát 神thần 變biến 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 謂vị 為vi 八bát 自tự 在tại 。 八bát 神thần 變biến 者giả ， 一nhất 、 能năng 小tiểu 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 使sử 自tự 他tha 身thân 及cập 世thế 界giới 等đẳng 為vi 極cực 小tiểu 微vi 塵trần 也dã 。 二nhị 、 能năng 大đại 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 使sử 自tự 他tha 身thân 及cập 世thế 界giới 等đẳng 滿mãn 於ư 極cực 大đại 虛hư 空không 也dã 。 三tam 、 能năng 輕khinh 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 使sử 自tự 他tha 身thân 及cập 世thế 界giới 等đẳng 如như 極cực 輕khinh 鴻hồng 毛mao 也dã 。 四tứ 、 能năng 自tự 在tại 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 使sử 大đại 小tiểu 長trường 短đoản 等đẳng 轉chuyển 化hóa 自tự 在tại 也dã 。 五ngũ 、 能năng 有hữu 主chủ 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 自tự 化hóa 為vi 大đại 人nhân 小tiểu 人nhân ， 而nhi 心tâm 無vô 高cao 下hạ 。 降hàng 伏phục 一nhất 切thiết ， 攝nhiếp 受thọ 一nhất 切thiết 也dã 。 六lục 、 能năng 遠viễn 至chí 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 能năng 到đáo 遠viễn 處xứ 。 凡phàm 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 、 飛phi 行hành 遠viễn 至chí ， 二nhị 、 此thử 沒một 彼bỉ 出xuất ， 三tam 、 移di 遠viễn 而nhi 近cận ， 不bất 往vãng 而nhi 到đáo ， 四tứ 、 於ư 一nhất 念niệm 徧biến 到đáo 十thập 方phương 。 七thất 、 能năng 動động 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 使sử 大đại 地địa 為vi 六lục 種chủng 震chấn 動động 。 或hoặc 十thập 八bát 種chủng 震chấn 動động 也dã 。 八bát 、 隨tùy 意ý 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 而nhi 能năng 一nhất 身thân 多đa 身thân 山sơn 壁bích 直trực 過quá ， 履lý 水thủy 火hỏa ， 蹈đạo 虛hư 空không ， 轉chuyển 四tứ 大đại ， 使sử 地địa 作tác 水thủy ， 使sử 石thạch 作tác 金kim 等đẳng 悉tất 得đắc 如như 意ý 。 之chi 所sở 欲dục 也dã （ 八bát 自tự 在tại 我ngã 大đại 同đồng 小tiểu 異dị ） 。 玄huyền 義nghĩa 釋thích 籤 四tứ 曰viết ： 「 大đại 論luận 名danh 八bát 神thần 變biến ， 大đại 經kinh 名danh 八bát 自tự 在tại 我ngã 。 言ngôn 神thần 變biến 者giả ， 無vô 而nhi 忽hốt 有hữu ， 有hữu 而nhi 忽hốt 無vô 。 言ngôn 自tự 在tại 者giả ， 不bất 謀mưu 而nhi 運vận 。 一nhất 切thiết 無vô 礙ngại 。 故cố 與dữ 大đại 論luận 義nghĩa 同đồng 而nhi 名danh 小tiểu 異dị 。 」 。