寶Bảo 鏡Kính 三Tam 昧Muội 本Bổn 義Nghĩa
清Thanh 行Hành 策Sách 述Thuật
寶bảo 鏡kính 三tam 昧muội 本bổn 義nghĩa
荊kinh 溪khê 釋thích 。 行hành 策sách 。 述thuật 。
寶bảo 鏡kính 三tam 昧muội 者giả 。 洞đỗng 山sơn 親thân 印ấn 於ư 雲vân 巖nham 而nhi 密mật 授thọ 曹tào 山sơn 者giả 也dã 。 洞đỗng 下hạ 諸chư 師sư 恐khủng 屬thuộc 流lưu 布bố 。 但đãn 於ư 室thất 中trung 密mật 授thọ 。 以dĩ 定định 宗tông 旨chỉ 。 以dĩ 防phòng 滲# 漏lậu 。 自tự 朱chu 世thế 英anh 得đắc 之chi 老lão 僧Tăng 。 始thỉ 獲hoạch 傳truyền 於ư 世thế 。 文văn 有hữu 三tam 百bách 六lục 十thập 言ngôn 。 於ư 中trung 如như 離ly 六lục 爻hào 偏thiên 正chánh 回hồi 互hỗ 數số 語ngữ 。 為vi 一nhất 篇thiên 之chi 樞xu 鈕# 。 然nhiên 祕bí 藏tạng 幽u 扄# 難nạn/nan 開khai 物vật 解giải 。 間gian 有hữu 一nhất 二nhị 尊tôn 宿túc 出xuất 其kỳ 義nghĩa 意ý 。 又hựu 支chi 離ly 失thất 旨chỉ 。 適thích 以dĩ 辱nhục 先tiên 宗tông 而nhi 悞ngộ 後hậu 學học 。 近cận 見kiến 人nhân 天thiên 眼nhãn 目mục 一nhất 書thư 載tái 五ngũ 家gia 宗tông 旨chỉ 。 而nhi 洞đỗng 宗tông 譌# 舛suyễn 滋tư 多đa 。 豈khởi 非phi 迷mê 此thử 本bổn 源nguyên 三tam 昧muội 之chi 故cố 與dữ 。 予# 友hữu 旅lữ 堂đường 居cư 士sĩ 胡hồ 介giới 見kiến 而nhi 傷thương 之chi 。 屬thuộc 予# 考khảo 正chánh 其kỳ 義nghĩa 。 既ký 而nhi 居cư 士sĩ 謝tạ 世thế 。 予# 蘊uẩn 諸chư 懷hoài 者giả 數số 年niên 。 一nhất 日nhật 偶ngẫu 因nhân 禪thiền 者giả 勸khuyến 請thỉnh 遂toại 闔hạp 戶hộ 燒thiêu 香hương 三tam 復phục 遺di 言ngôn 。 覺giác 三tam 昧muội 精tinh 義nghĩa 於ư 重trọng/trùng 離ly 一nhất 卦# 中trung 層tằng 見kiến 疊điệp 出xuất 。 因nhân 抽trừu 繹# 其kỳ 緒tự 作tác 六lục 種chủng 圖đồ 說thuyết 以dĩ 發phát 明minh 之chi 。 初sơ 一nhất 為vi 總tổng 。 後hậu 五ngũ 為vi 別biệt 。 葢# 欲dục 闡xiển 發phát 幽u 微vi 。 非phi 為vi 世thế 諦đế 流lưu 布bố 。 知tri 我ngã 罪tội 我ngã 所sở 不bất 暇hạ 計kế 也dã 。 予# 既ký 慨khái 古cổ 說thuyết 紕# 繆mâu 。 且thả 不bất 欲dục 負phụ 旅lữ 堂đường 之chi 託thác 。 勉miễn 而nhi 述thuật 此thử 。 敢cảm 曰viết 三tam 昧muội 本bổn 義nghĩa 。 果quả 如như 是thị 乎hồ 。 惟duy 具cụ 眼nhãn 者giả 辨biện 之chi 。 六lục 種chủng 圖đồ 說thuyết 者giả 。 寶bảo 鏡kính 三tam 昧muội 圖đồ 說thuyết 。 正chánh 偏thiên 回hồi 互hỗ 圖đồ 說thuyết 。 三tam 疊điệp 分phần/phân 卦# 圖đồ 說thuyết 。 五ngũ 變biến 成thành 位vị 圖đồ 說thuyết 。 二nhị 喻dụ 顯hiển 法pháp 圖đồ 說thuyết 。 六lục 爻hào 攝nhiếp 義nghĩa 圖đồ 說thuyết 。
寶bảo 鏡kính 三tam 昧muội 圖đồ 說thuyết
向hướng 上thượng 一nhất 竅khiếu 。 千thiên 聖thánh 不bất 傳truyền 。 隨tùy 義nghĩa 悉tất 檀đàn 。 故cố 形hình 文văn 彩thải 。 此thử 在tại 儒nho 乘thừa 謂vị 之chi 太thái 極cực 。 本bổn 不bất 可khả 名danh 。 強cường/cưỡng 名danh 太thái 極cực 。 本bổn 不bất 可khả 狀trạng 。 強cường/cưỡng 作tác 此thử 相tương/tướng 。 凡phàm 兩lưỡng 儀nghi 四tứ 象tượng 以dĩ 至chí 六lục 十thập 四tứ 卦# 。 皆giai 從tùng 此thử 相tương 生sanh 。 此thử 相tương 從tùng 無vô 相tướng 生sanh 。 無vô 相tướng 無vô 生sanh 無vô 不bất 生sanh 。 今kim 論luận 此thử 相tương/tướng 。 入nhập 我ngã 法Pháp 中trung 。 有hữu 種chủng 種chủng 名danh 。 華hoa 嚴nghiêm 名danh 此thử 為vi 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 。 法pháp 華hoa 名danh 此thử 為vi 一nhất 實thật 相tướng 。 涅Niết 槃Bàn 名danh 此thử 為vi 祕bí 密mật 藏tạng 。 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 具cụ 此thử 昧muội 此thử 。 為vi 第đệ 八bát 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 轉chuyển 此thử 證chứng 此thử 。 為vi 第đệ 九cửu 菴am 摩ma 羅la 識thức 。 名danh 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 歷lịch 代đại 祖tổ 師sư 悟ngộ 此thử 傳truyền 此thử 。 為vi 最tối 上thượng 祕bí 密mật 宗tông 旨chỉ 。 名danh 寶bảo 鏡kính 三tam 昧muội 。 一nhất 切thiết 教giáo 乘thừa 為vi 能năng 詮thuyên 。 此thử 為vi 所sở 詮thuyên 。 一nhất 切thiết 宗tông 乘thừa 為vi 能năng 標tiêu 指chỉ 。 此thử 為vi 所sở 標tiêu 指chỉ 。 然nhiên 此thử 中trung 卻khước 無vô 能năng 所sở 。 無vô 名danh 相tướng 。 無vô 言ngôn 句cú 。 所sở 謂vị 混hỗn 沌# 未vị 分phần/phân 。 黑hắc 白bạch 未vị 兆triệu 。 參tham 玄huyền 上thượng 人nhân 當đương 先tiên 了liễu 此thử 。 若nhược 未vị 了liễu 此thử 而nhi 說thuyết 正chánh 說thuyết 偏thiên 說thuyết 明minh 說thuyết 暗ám 。 猶do 如như 話thoại 月nguyệt 。 豈khởi 能năng 照chiếu 境cảnh 。 故cố 知tri 乖quai 明minh 淨tịnh 之chi 體thể 。 缺khuyết 鑒giám 照chiếu 之chi 用dụng 。 雖tuy 終chung 日nhật 寶bảo 鏡kính 中trung 而nhi 三tam 昧muội 叵phả 得đắc 也dã 。 雖tuy 然nhiên 。 作tác 此thử 相tương/tướng 時thời 已dĩ 屬thuộc 染nhiễm 污ô 。 況huống 復phục 婆bà 和hòa 。 姑cô 置trí 勿vật 論luận 。
正chánh 偏thiên 回hồi 互hỗ 圖đồ 說thuyết
此thử 圖đồ 兩lưỡng 儀nghi 既ký 判phán 。 黑hắc 白bạch 已dĩ 分phần/phân 。 以dĩ 黑hắc 表biểu 正chánh 。 以dĩ 白bạch 表biểu 偏thiên 。 所sở 謂vị 正chánh 中trung 有hữu 偏thiên 。 偏thiên 中trung 有hữu 正chánh 。 回hồi 互hỗ 之chi 義nghĩa 本bổn 此thử 。 中trung 間gian 仍nhưng 有hữu 一nhất 虗hư 相tương/tướng 者giả 。 表biểu 向hướng 上thượng 事sự 。 今kim 亦diệc 隱ẩn 於ư 黑hắc 白bạch 間gian 也dã 。 黑hắc 白bạch 是thị 奇kỳ 偶ngẫu 二nhị 數số 。 即tức 前tiền 太thái 極cực 相tương/tướng 所sở 生sanh 。 為vi 卦# 畫họa 爻hào 象tượng 之chi 本bổn 。 然nhiên 論luận 所sở 表biểu 之chi 法pháp 。 不bất 惟duy 偏thiên 正chánh 。 今kim 略lược 配phối 名danh 義nghĩa 使sử 不bất 迷mê 宗tông 。 所sở 謂vị 黑hắc 者giả 於ư 位vị 表biểu 正chánh 。 於ư 相tương/tướng 表biểu 暗ám 。 於ư 時thời 分phần/phân 表biểu 夜dạ 。 於ư 界giới 處xứ 表biểu 內nội 。 於ư 人nhân 倫luân 表biểu 君quân 父phụ 。 於ư 二nhị 家gia 表biểu 主chủ 。 於ư 法Pháp 界Giới 表biểu 理lý 。 於ư 法Pháp 門môn 表biểu 體thể 。 於ư 二nhị 德đức 表biểu 性tánh 。 於ư 二nhị 嚴nghiêm 表biểu 智trí 。 於ư 二nhị 智trí 表biểu 實thật 。 於ư 二nhị 門môn 表biểu 本bổn 。 於ư 四tứ 十thập 二nhị 位vị 表biểu 果quả 。 所sở 謂vị 白bạch 者giả 為vi 偏thiên 位vị 。 為vi 明minh 相tướng 。 為vi 晝trú 分phân 。 為vi 外ngoại 界giới 。 為vi 臣thần 子tử 。 為vi 賓tân 家gia 。 為vi 事sự 法Pháp 界Giới 。 為vi 用dụng 門môn 。 為vi 修tu 德đức 。 為vi 功công 動động 。 為vi 權quyền 智trí 。 為vi 迹tích 門môn 。 為vi 因nhân 位vị 。 此thử 諸chư 二nhị 法pháp 雖tuy 各các 依y 位vị 住trụ 。 而nhi 飛phi 伏phục 隱ẩn 顯hiển 。 互hỗ 相tương 涉thiệp 入nhập 。 雖tuy 互hỗ 相tương 涉thiệp 入nhập 。 而nhi 又hựu 各các 住trụ 本bổn 位vị 未vị 嘗thường 混hỗn 亂loạn 。 此thử 非phi 意ý 識thức 之chi 境cảnh 。 入nhập 此thử 三tam 昧muội 。 法pháp 如như 是thị 故cố 。 此thử 回hồi 互hỗ 之chi 義nghĩa 。 為vi 一nhất 家gia 之chi 要yếu 旨chỉ 。 洞đỗng 宗tông 學học 者giả 尤vưu 宜nghi 詳tường 之chi 。
三tam 疊điệp 分phần/phân 卦# 圖đồ 說thuyết
此thử 圖đồ 已dĩ 略lược 見kiến 大đại 意ý 。 卦# 有hữu 六lục 爻hào 。 統thống 惟duy 奇kỳ 偶ngẫu 二nhị 數số 。 先tiên 聖thánh 取thủ 其kỳ 回hồi 互hỗ 之chi 象tượng 以dĩ 立lập 宗tông 旨chỉ 。 但đãn 其kỳ 旨chỉ 既ký 幽u 祕bí 。 而nhi 形hình 諸chư 文văn 者giả 復phục 引dẫn 而nhi 不bất 發phát 。 意ý 欲dục 學học 者giả 於ư 入nhập 道đạo 後hậu 深thâm 思tư 而nhi 自tự 得đắc 之chi 耳nhĩ 。 乃nãi 從tùng 上thượng 諸chư 師sư 異dị 說thuyết 紛phân 紜vân 。 昧muội 於ư 三tam 疊điệp 五ngũ 變biến 之chi 言ngôn 。 向hướng 本bổn 卦# 外ngoại 別biệt 變biến 五ngũ 卦# 支chi 離ly 配phối 釋thích 。 大đại 非phi 旨chỉ 也dã 。 不bất 知tri 本bổn 文văn 直trực 云vân 。 如như 離ly 六lục 爻hào 是thị 取thủ 正chánh 偏thiên 回hồi 互hỗ 之chi 象tượng 。 非phi 取thủ 離ly 為vi 心tâm 火hỏa 之chi 卦# 義nghĩa 也dã 。 而nhi 本bổn 卦# 中trung 自tự 具cụ 三tam 疊điệp 五ngũ 變biến 天thiên 成thành 玄huyền 妙diệu 之chi 趣thú 。 學học 者giả 苟cẩu 不bất 向hướng 外ngoại 求cầu 索sách 。 於ư 此thử 爻hào 象tượng 諦đế 觀quán 熟thục 玩ngoạn 。 思tư 之chi 思tư 之chi 。 又hựu 重trùng 思tư 之chi 。 則tắc 鬼quỷ 神thần 將tướng 為vi 冥minh 通thông 而nhi 祖tổ 意ý 無vô 餘dư 蘊uẩn 矣hĩ 。 今kim 不bất 攻công 異dị 端đoan 直trực 出xuất 本bổn 義nghĩa 。 先tiên 將tương 本bổn 卦# 六lục 爻hào 分phân 為vi 三tam 疊điệp 以dĩ 象tượng 三tam 德đức 。 所sở 謂vị 疊điệp 而nhi 為vi 三tam 者giả 也dã 。 即tức 初sơ 二nhị 兩lưỡng 爻hào 為vi 初sơ 疊điệp 。 洞đỗng 上thượng 之chi 宗tông 貴quý 乎hồ 回hồi 互hỗ 。 故cố 順thuận 象tượng 正chánh 中trung 偏thiên 。 互hỗ 象tượng 偏thiên 中trung 正chánh 。 與dữ 五ngũ 變biến 中trung 初sơ 二nhị 兩lưỡng 變biến 之chi 爻hào 正chánh 同đồng 。 象tượng 般Bát 若Nhã 德đức 也dã 。 以dĩ 三tam 四tứ 兩lưỡng 爻hào 為vi 二nhị 疊điệp 。 回hồi 互hỗ 觀quán 之chi 。 純thuần 陽dương 無vô 陰ấm 。 但đãn 第đệ 四tứ 爻hào 陽dương 居cư 陰ấm 位vị 。 是thị 正chánh 偏thiên 妙diệu 叶# 。 故cố 象tượng 正chánh 中trung 來lai 。 即tức 是thị 三tam 變biến 之chi 爻hào 。 象tượng 法Pháp 身thân 德đức 也dã 。 以dĩ 五ngũ 六lục 兩lưỡng 爻hào 為vi 三tam 疊điệp 。 互hỗ 象tượng 兼kiêm 中trung 至chí 。 順thuận 象tượng 兼kiêm 中trung 到đáo 。 與dữ 四tứ 五ngũ 兩lưỡng 變biến 之chi 爻hào 正chánh 同đồng 。 象tượng 解giải 脫thoát 德đức 也dã 。 又hựu 內nội 卦# 三tam 爻hào 陰âm 陽dương 住trụ 位vị 。 為vi 自tự 受thọ 用dụng 三tam 昧muội 。 外ngoại 卦# 三tam 爻hào 陰âm 陽dương 易dị 位vị 為vi 他tha 受thọ 用dụng 三tam 昧muội 。 其kỳ 三tam 德đức 三tam 昧muội 之chi 義nghĩa 。 後hậu 當đương 廣quảng 明minh 。
五ngũ 變biến 成thành 位vị 圖đồ 說thuyết
此thử 即tức 三tam 疊điệp 六lục 爻hào 變biến 為vi 五ngũ 位vị 。 以dĩ 盡tận 一nhất 卦# 理lý 趣thú 。 所sở 謂vị 變biến 盡tận 成thành 五ngũ 者giả 也dã 。 就tựu 五ngũ 位vị 中trung 開khai 之chi 則tắc 有hữu 十thập 爻hào 。 以dĩ 更cánh 互hỗ 取thủ 象tượng 。 故cố 仍nhưng 不bất 出xuất 本bổn 卦# 六lục 爻hào 之chi 外ngoại 。 疊điệp 變biến 之chi 巧xảo 其kỳ 在tại 茲tư 乎hồ 。 然nhiên 變biến 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 變biến 化hóa 義nghĩa 。 二nhị 變biến 易dị 義nghĩa 。 今kim 但đãn 取thủ 變biến 易dị 義nghĩa 。 例lệ 如như 四tứ 十thập 二nhị 。 位vị 因nhân 果quả 互hỗ 易dị 。 謂vị 之chi 變biến 易dị 生sanh 死tử 是thị 也dã 。 既ký 知tri 變biến 是thị 易dị 義nghĩa 。 則tắc 易dị 爻hào 不bất 易dị 卦# 。 若nhược 別biệt 出xuất 五ngũ 卦# 。 與dữ 五ngũ 位vị 名danh 義nghĩa 無vô 涉thiệp 。 況huống 位vị 次thứ 混hỗn 亂loạn 。 圖đồ 相tương/tướng 不bất 合hợp 。 亦diệc 不bất 思tư 之chi 甚thậm 也dã 。 且thả 明minh 說thuyết 如như 離ly 六lục 爻hào 偏thiên 正chánh 回hồi 互hỗ 。 奚hề 取thủ 於ư 多đa 卦# 多đa 爻hào 。 千thiên 古cổ 病bệnh 根căn 只chỉ 在tại 錯thác 看khán 變biến 盡tận 成thành 五ngũ 一nhất 句cú 耳nhĩ 。 洞đỗng 山sơn 本bổn 意ý 謂vị 。 易dị 盡tận 六lục 爻hào 恰kháp 成thành 五ngũ 位vị 。 既ký 誤ngộ 易dị 盡tận 為vi 化hóa 盡tận 。 又hựu 誤ngộ 成thành 五ngũ 位vị 為vi 成thành 五ngũ 卦# 。 以dĩ 故cố 支chi 離ly 配phối 釋thích 愈dũ 出xuất 而nhi 愈dũ 謬mậu 也dã 。 略lược 明minh 五ngũ 變biến 竟cánh 。
復phục 次thứ 。 若nhược 欲dục 配phối 位vị 。 不bất 須tu 互hỗ 取thủ 十thập 爻hào 。 只chỉ 就tựu 六lục 爻hào 。 五ngũ 位vị 義nghĩa 足túc 。 今kim 更cánh 悉tất 之chi 。 謂vị 以dĩ 初sơ 一nhất 爻hào 為vi 正chánh 中trung 偏thiên 。 葢# 全toàn 理lý 即tức 事sự 。 故cố 此thử 正chánh 中trung 即tức 有hữu 偏thiên 。 但đãn 偏thiên 相tương/tướng 不bất 可khả 見kiến 。 譬thí 如như 朔sóc 日nhật 之chi 月nguyệt 。 暗ám 中trung 明minh 相tướng 不bất 可khả 言ngôn 無vô 。 故cố 參tham 同đồng 契khế 云vân 。 當đương 暗ám 中trung 有hữu 明minh 。 勿vật 以dĩ 明minh 相tướng 覩đổ 是thị 也dã 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 不bất 須tu 互hỗ 取thủ 第đệ 二nhị 陰ấm 爻hào 也dã 。 次thứ 以dĩ 第đệ 二nhị 一nhất 爻hào 為vi 偏thiên 中trung 正chánh 。 葢# 全toàn 事sự 即tức 理lý 。 故cố 此thử 偏thiên 中trung 即tức 有hữu 正chánh 。 但đãn 正chánh 相tương/tướng 不bất 可khả 見kiến 。 譬thí 如như 望vọng 日nhật 之chi 月nguyệt 。 明minh 中trung 暗ám 相tướng 決quyết 定định 是thị 有hữu 。 故cố 參tham 同đồng 契khế 云vân 。 當đương 明minh 中trung 有hữu 暗ám 。 勿vật 以dĩ 暗ám 相tướng 遇ngộ 是thị 也dã 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 不bất 須tu 互hỗ 取thủ 第đệ 三tam 陽dương 爻hào 也dã 。 次thứ 以dĩ 三tam 四tứ 兩lưỡng 爻hào 為vi 正chánh 中trung 來lai 。 此thử 位vị 必tất 須tu 兩lưỡng 爻hào 互hỗ 取thủ 方phương 成thành 位vị 義nghĩa 。 後hậu 當đương 別biệt 明minh 。 次thứ 以dĩ 第đệ 五ngũ 一nhất 爻hào 為vi 兼kiêm 中trung 至chí 。 第đệ 六lục 一nhất 爻hào 為vi 兼kiêm 中trung 到đáo 。 葢# 此thử 二nhị 位vị 在tại 正chánh 中trung 妙diệu 叶# 之chi 後hậu 。 故cố 二nhị 圖đồ 雖tuy 純thuần 白bạch 純thuần 黑hắc 。 一nhất 是thị 妙diệu 叶# 而nhi 發phát 於ư 用dụng 。 為vi 理lý 事sự 雙song 彰chương 。 一nhất 是thị 妙diệu 叶# 而nhi 歸quy 於ư 體thể 。 為vi 理lý 事sự 雙song 泯mẫn 。 曰viết 兼kiêm 至chí 。 曰viết 兼kiêm 到đáo 。 兼kiêm 即tức 互hỗ 義nghĩa 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 不bất 須tu 互hỗ 取thủ 四tứ 五ngũ 兩lưỡng 爻hào 也dã 。 既ký 爾nhĩ 。 何hà 故cố 疊điệp 變biến 中trung 皆giai 取thủ 複phức 不bất 取thủ 單đơn 。 葢# 以dĩ 單đơn 爻hào 義nghĩa 雖tuy 具cụ 而nhi 相tương/tướng 不bất 顯hiển 。 回hồi 互hỗ 之chi 象tượng 不bất 得đắc 灼chước 然nhiên 昭chiêu 著trước 。 且thả 與dữ 正chánh 中trung 來lai 一nhất 位vị 單đơn 複phức 不bất 等đẳng 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 捨xả 單đơn 用dụng 複phức 。 然nhiên 則tắc 據cứ 實thật 言ngôn 之chi 。 位vị 位vị 回hồi 互hỗ 。 爻hào 爻hào 回hồi 互hỗ 。 單đơn 即tức 具cụ 複phức 。 複phức 即tức 是thị 單đơn 。 單đơn 複phức 複phức 單đơn 彌di 顯hiển 重trùng 重trùng 無vô 盡tận 之chi 義nghĩa 也dã 。 思tư 之chi 。
二nhị 喻dụ 顯hiển 法pháp 圖đồ 說thuyết
此thử 圖đồ 理lý 趣thú 較giảo 前tiền 愈dũ 妙diệu 。 前tiền 約ước 正chánh 偏thiên 單đơn 複phức 以dĩ 配phối 位vị 。 今kim 約ước 總tổng 別biệt 濶# 狹hiệp 以dĩ 顯hiển 法pháp 。 總tổng 別biệt 是thị 顯hiển 法Pháp 味vị 。 濶# 狹hiệp 是thị 顯hiển 法pháp 相tướng 。 所sở 謂vị 如như 荎# 草thảo 味vị 。 如như 金kim 剛cang 杵xử 是thị 也dã 。 以dĩ 此thử 二nhị 喻dụ 雙song 顯hiển 五ngũ 位vị 之chi 法pháp 。 是thị 謂vị 玄huyền 之chi 又hựu 玄huyền 眾chúng 妙diệu 之chi 門môn 也dã 。 今kim 先tiên 明minh 總tổng 別biệt 者giả 。 喻dụ 中trung 荎# 草thảo 為vi 總tổng 。 五ngũ 味vị 為vi 別biệt 。 法pháp 中trung 離ly 卦# 為vi 總tổng 。 五ngũ 位vị 為vi 別biệt 。 荎# 草thảo 即tức 藥dược 中trung 五ngũ 味vị 子tử 。 一nhất 物vật 而nhi 具cụ 五ngũ 味vị 。 喻dụ 一nhất 卦# 而nhi 具cụ 五ngũ 位vị 也dã 。 開khai 一nhất 為vi 五ngũ 。 合hợp 五ngũ 成thành 一nhất 。 五ngũ 一nhất 執chấp 亡vong 。 開khai 合hợp 無vô 礙ngại 。 大đại 意ý 如như 此thử 。 若nhược 次thứ 第đệ 說thuyết 者giả 。 天thiên 一nhất 生sanh 水thủy 是thị 為vi 初sơ 爻hào 陽dương 位vị 。 水thủy 曰viết 潤nhuận 下hạ 。 象tượng 初sơ 爻hào 居cư 一nhất 卦# 之chi 下hạ 。 潤nhuận 下hạ 作tác 鹹hàm 。 故cố 為vi 鹹hàm 味vị 也dã 。 地địa 二nhị 生sanh 火hỏa 是thị 為vi 二nhị 爻hào 陰ấm 位vị 。 火hỏa 曰viết 炎diễm 上thượng 。 象tượng 二nhị 爻hào 自tự 下hạ 而nhi 上thượng 。 炎diễm 上thượng 作tác 苦khổ 。 故cố 為vi 苦khổ 味vị 也dã 。 天thiên 三tam 生sanh 木mộc 是thị 為vi 五ngũ 爻hào 陽dương 位vị 。 木mộc 曰viết 曲khúc 直trực 。 曲khúc 與dữ 直trực 反phản 。 象tượng 第đệ 五ngũ 陰ấm 爻hào 與dữ 陽dương 位vị 反phản 。 曲khúc 直trực 作tác 酸toan 。 故cố 為vi 酸toan 味vị 也dã 。 地địa 四tứ 生sanh 金kim 是thị 為vi 六lục 爻hào 陰ấm 位vị 。 金kim 曰viết 從tùng 革cách 。 從tùng 與dữ 革cách 反phản 。 象tượng 第đệ 六lục 陽dương 爻hào 與dữ 陰ấm 位vị 反phản 。 從tùng 革cách 作tác 辛tân 。 故cố 為vi 辛tân 味vị 也dã 。 天thiên 五ngũ 生sanh 土thổ/độ 是thị 為vi 中trung 陽dương 之chi 位vị 。 土thổ/độ 爰viên 稼giá 穡# 。 象tượng 果quả 地địa 能năng 生sanh 諸chư 功công 德đức 。 稼giá 穡# 作tác 甘cam 。 故cố 為vi 甘cam 味vị 也dã 。 又hựu 水thủy 以dĩ 濡nhu 溼thấp 為vi 義nghĩa 。 象tượng 正chánh 中trung 偏thiên 之chi 初sơ 沾triêm 理lý 水thủy 。 火hỏa 以dĩ 照chiếu 暗ám 為vi 義nghĩa 。 象tượng 偏thiên 中trung 正chánh 之chi 起khởi 行hành 向hướng 果quả 。 木mộc 以dĩ 發phát 生sanh 為vi 義nghĩa 。 象tượng 兼kiêm 至chí 之chi 發phát 於ư 用dụng 。 金kim 以dĩ 退thoái 藏tạng 為vi 義nghĩa 。 象tượng 兼kiêm 到đáo 之chi 歸quy 於ư 體thể 。 土thổ/độ 以dĩ 堅kiên 靜tĩnh 為vi 義nghĩa 。 然nhiên 有hữu 智trí 震chấn 動động 。 象tượng 正chánh 中trung 來lai 。 以dĩ 重trọng/trùng 陽dương 堅kiên 實thật 而nhi 有hữu 微vi 動động 之chi 意ý 。 故cố 約ước 五ngũ 行hành 配phối 五ngũ 位vị 味vị 也dã 。 又hựu 此thử 五ngũ 行hành 之chi 中trung 。 水thủy 與dữ 火hỏa 對đối 。 金kim 與dữ 木mộc 對đối 。 而nhi 土thổ/độ 獨độc 無vô 對đối 位vị 在tại 中trung 央ương 。 象tượng 正chánh 中trung 來lai 。 妙diệu 挾hiệp 前tiền 後hậu 四tứ 位vị 。 中trung 正chánh 獨độc 居cư 尊tôn 貴quý 之chi 位vị 。 不bất 可khả 有hữu 對đối 。 故cố 洞đỗng 山sơn 頌tụng 中trung 誡giới 令linh 學học 者giả 無vô 觸xúc 當đương 今kim 之chi 諱húy 。 所sở 謂vị 錯thác 然nhiên 敬kính 之chi 則tắc 吉cát 也dã 。 又hựu 喻dụ 中trung 隨tùy 觸xúc 一nhất 味vị 五ngũ 味vị 具cụ 足túc 。 以dĩ 總tổng 是thị 一nhất 物vật 故cố 。 法pháp 中trung 一nhất 位vị 纔tài 舉cử 五ngũ 位vị 俱câu 該cai 。 以dĩ 總tổng 屬thuộc 一nhất 心tâm 故cố 。 故cố 借tá 荎# 草thảo 以dĩ 喻dụ 法Pháp 味vị 之chi 妙diệu 也dã 。 次thứ 明minh 濶# 狹hiệp 者giả 。 喻dụ 中trung 濶# 狹hiệp 易dị 知tri 。 金kim 剛cang 杵xử 者giả 。 力lực 士sĩ 所sở 執chấp 之chi 寶bảo 杵xử 。 其kỳ 形hình 頭đầu 尾vĩ 濶# 而nhi 腰yêu 獨độc 狹hiệp 。 故cố 取thủ 之chi 以dĩ 喻dụ 法pháp 相tướng 。 法pháp 中trung 濶# 狹hiệp 者giả 。 重trọng/trùng 離ly 六lục 爻hào 雖tuy 分phần/phân 五ngũ 位vị 。 不bất 違vi 三tam 法pháp 。 故cố 以dĩ 初sơ 二nhị 兩lưỡng 位vị 合hợp 為vi 一nhất 法pháp 。 葢# 理lý 與dữ 事sự 對đối 。 智trí 與dữ 行hành 對đối 。 如như 鳥điểu 二nhị 翼dực 。 如như 車xa 兩lưỡng 輪luân 。 翼dực 欲dục 其kỳ 比tỉ 。 輪luân 欲dục 其kỳ 竝tịnh 。 缺khuyết 一nhất 則tắc 難nạn/nan 翔tường 空không 致trí 遠viễn 。 是thị 故cố 爻hào 位vị 雖tuy 有hữu 次thứ 第đệ 。 法pháp 相tướng 則tắc 無vô 前tiền 後hậu 。 二nhị 位vị 竝tịnh 融dung 是thị 真chân 般Bát 若Nhã 。 是thị 為vi 法pháp 中trung 頭đầu 濶# 。 次thứ 以dĩ 四tứ 五ngũ 兩lưỡng 位vị 合hợp 為vi 一nhất 法pháp 。 葢# 體thể 與dữ 用dụng 對đối 。 權quyền 與dữ 實thật 對đối 。 如như 月nguyệt 有hữu 影ảnh 。 如như 燈đăng 有hữu 光quang 。 彰chương 則tắc 雙song 彰chương 。 泯mẫn 則tắc 齊tề 泯mẫn 。 離ly 二nhị 則tắc 成thành 狂cuồng 見kiến 戲hí 論luận 。 是thị 故cố 爻hào 位vị 雖tuy 有hữu 次thứ 第đệ 。 法pháp 相tướng 亦diệc 無vô 前tiền 後hậu 。 二nhị 位vị 同đồng 時thời 是thị 真chân 解giải 脫thoát 。 是thị 為vi 法pháp 中trung 尾vĩ 濶# 。 次thứ 以dĩ 第đệ 三tam 正chánh 中trung 來lai 位vị 自tự 為vi 一nhất 法pháp 。 葢# 前tiền 兩lưỡng 位vị 是thị 望vọng 此thử 位vị 造tạo 入nhập 者giả 。 後hậu 兩lưỡng 位vị 是thị 從tùng 此thử 位vị 轉chuyển 出xuất 者giả 。 惟duy 此thử 位vị 統thống 前tiền 攝nhiếp 後hậu 。 獨độc 一nhất 無vô 侶lữ 。 理lý 事sự 智trí 行hành 體thể 用dụng 權quyền 實thật 。 入nhập 此thử 位vị 中trung 皆giai 悉tất 如như 如như 。 所sở 謂vị 一nhất 如như 無vô 二nhị 如như 。 無vô 二nhị 如như 故cố 是thị 真chân 法Pháp 身thân 。 是thị 為vi 法pháp 中trung 腰yêu 狹hiệp 。 又hựu 喻dụ 中trung 寶bảo 杵xử 。 舉cử 頭đầu 則tắc 腰yêu 尾vĩ 連liên 屬thuộc 。 舉cử 腰yêu 則tắc 頭đầu 尾vĩ 俱câu 來lai 。 舉cử 尾vĩ 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 三tam 處xứ 若nhược 一nhất 處xứ 壞hoại 則tắc 不bất 成thành 寶bảo 杵xử 。 法pháp 中trung 三tam 法pháp 即tức 是thị 一nhất 法pháp 。 名danh 為vi 祕bí 藏tạng 。 若nhược 約ước 本bổn 名danh 。 自tự 具cụ 法pháp 喻dụ 。 即tức 名danh 寶bảo 鏡kính 三tam 昧muội 。 此thử 中trung 說thuyết 正chánh 偏thiên 。 真chân 般Bát 若Nhã 必tất 具cụ 解giải 脫thoát 法Pháp 身thân 。 說thuyết 正chánh 中trung 。 真chân 法Pháp 身thân 必tất 具cụ 。 般Bát 若Nhã 解giải 脫thoát 。 說thuyết 兼kiêm 中trung 。 真chân 解giải 脫thoát 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 三tam 法pháp 若nhược 一nhất 法pháp 缺khuyết 則tắc 不bất 成thành 祕bí 藏tạng 。 又hựu 喻dụ 中trung 寶bảo 杵xử 是thị 金kim 剛cang 。 堅kiên 牢lao 不bất 壞hoại 故cố 。 究cứu 竟cánh 成thành 濶# 狹hiệp 之chi 形hình 。 法pháp 中trung 祕bí 藏tạng 即tức 寶bảo 鏡kính 三tam 昧muội 。 圓viên 淨tịnh 無vô 缺khuyết 故cố 。 究cứu 竟cánh 具cụ 濶# 狹hiệp 之chi 相tướng 。 故cố 借tá 金kim 剛cang 杵xử 以dĩ 喻dụ 法pháp 相tướng 之chi 妙diệu 也dã 。 次thứ 復phục 應ưng 知tri 此thử 三tam 昧muội 中trung 開khai 合hợp 之chi 相tướng 。 初sơ 分phần/phân 一nhất 卦# 為vi 三tam 疊điệp 。 次thứ 變biến 三tam 疊điệp 成thành 五ngũ 位vị 。 今kim 束thúc 五ngũ 位vị 為vi 三tam 法pháp 。 又hựu 融dung 三tam 法pháp 還hoàn 成thành 一nhất 法pháp 。 而nhi 此thử 三tam 昧muội 非phi 一nhất 非phi 三tam 非phi 五ngũ 。 即tức 五ngũ 即tức 三tam 即tức 一nhất 。 疊điệp 而nhi 為vi 三tam 。 明minh 一nhất 即tức 三tam 也dã 。 變biến 盡tận 成thành 五ngũ 。 明minh 一nhất 即tức 五ngũ 也dã 。 如như 荎# 草thảo 味vị 。 證chứng 五ngũ 即tức 一nhất 也dã 。 如như 金kim 剛cang 杵xử 。 證chứng 三tam 即tức 一nhất 也dã 。 乃nãi 至chí 非phi 開khai 非phi 合hợp 。 非phi 總tổng 非phi 別biệt 。 非phi 濶# 非phi 狹hiệp 。 即tức 開khai 即tức 合hợp 。 即tức 總tổng 即tức 別biệt 。 即tức 濶# 即tức 狹hiệp 。 是thị 為vi 大đại 三tam 昧muội 。 是thị 為vi 甚thậm 深thâm 三tam 昧muội 。 是thị 為vi 不bất 思tư 議nghị 三tam 昧muội 也dã 。 又hựu 一nhất 卦# 五ngũ 位vị 互hỗ 取thủ 十thập 爻hào 。 前tiền 後hậu 四tứ 位vị 象tượng 同đồng 義nghĩa 異dị 。 正chánh 偏thiên 兩lưỡng 位vị 則tắc 以dĩ 下hạ 爻hào 為vi 主chủ 。 上thượng 爻hào 為vi 互hỗ 。 至chí 到đáo 兩lưỡng 位vị 則tắc 以dĩ 上thượng 爻hào 為vi 主chủ 。 下hạ 爻hào 為vi 互hỗ 。 此thử 觀quán 象tượng 者giả 所sở 當đương 悉tất 也dã 。 本bổn 義nghĩa 已dĩ 彰chương 。 略lược 攻công 異dị 解giải 。 覺giác 範phạm 變biến 大đại 過quá 。 中trung 孚phu 。 巽# 。 兌# 。 重trọng/trùng 離ly 五ngũ 卦# 。 又hựu 改cải 兼kiêm 中trung 至chí 為vi 偏thiên 中trung 至chí 以dĩ 對đối 正chánh 中trung 來lai 。 而nhi 以dĩ 兼kiêm 到đáo 一nhất 位vị 獨độc 居cư 。 後hậu 大đại 悞ngộ 學học 者giả 。 不bất 可khả 不bất 辯biện 。 葢# 正chánh 中trung 來lai 一nhất 位vị 天thiên 然nhiên 尊tôn 貴quý 。 為vi 四tứ 位vị 之chi 樞xu 鈕# 。 猶do 如như 五ngũ 方phương 之chi 中trung 。 五ngũ 行hành 之chi 土thổ/độ 。 豈khởi 容dung 有hữu 對đối 。 況huống 正chánh 中trung 來lai 圖đồ 象tượng 是thị 圈quyển 內nội 黑hắc 相tương/tướng 。 偏thiên 中trung 至chí 是thị 純thuần 白bạch 之chi 相tướng 。 全toàn 不bất 相tương 對đối 。 又hựu 兼kiêm 中trung 到đáo 是thị 純thuần 黑hắc 之chi 相tướng 。 與dữ 兼kiêm 中trung 至chí 純thuần 白bạch 之chi 相tướng 正chánh 相tương 對đối 。 豈khởi 可khả 謂vị 兼kiêm 到đáo 一nhất 位vị 獨độc 在tại 後hậu 而nhi 無vô 對đối 乎hồ 。 又hựu 以dĩ 偏thiên 中trung 至chí 對đối 正chánh 中trung 來lai 。 則tắc 中trung 間gian 有hữu 兩lưỡng 位vị 。 乖quai 杵xử 形hình 喻dụ 。 又hựu 以dĩ 五ngũ 卦# 配phối 五ngũ 位vị 。 則tắc 五ngũ 位vị 非phi 一nhất 卦# 中trung 具cụ 。 違vi 荎# 草thảo 味vị 喻dụ 。 是thị 則tắc 於ư 五ngũ 圖đồ 二nhị 喻dụ 悉tất 皆giai 不bất 合hợp 。 全toàn 昧muội 五ngũ 位vị 旨chỉ 趣thú 。 覺giác 範phạm 既ký 謬mậu 出xuất 五ngũ 卦# 。 又hựu 謂vị 古cổ 來lai 老lão 師sư 大đại 衲nạp 皆giai 用dụng 兼kiêm 中trung 至chí 。 不bất 曉hiểu 其kỳ 何hà 義nghĩa 。 所sở 謂vị 明minh 眼nhãn 人nhân 前tiền 有hữu 三tam 尺xích 暗ám 。 信tín 乎hồ 。 又hựu 永vĩnh 覺giác 和hòa 尚thượng 變biến 既ký 濟tế 。 未vị 濟tế 。 損tổn 。 益ích 。 重trọng/trùng 離ly 五ngũ 卦# 。 雖tuy 所sở 安an 五ngũ 位vị 麤thô 合hợp 法pháp 相tướng 。 然nhiên 以dĩ 至chí 到đáo 兩lưỡng 位vị 居cư 下hạ 。 正chánh 偏thiên 兩lưỡng 位vị 居cư 上thượng 。 此thử 由do 錯thác 變biến 四tứ 卦# 。 依y 卦# 定định 位vị 。 故cố 頭đầu 尾vĩ 倒đảo 置trí 。 雖tuy 似tự 是thị 而nhi 實thật 大đại 非phi 。 嗟ta 乎hồ 。 二nhị 老lão 者giả 所sở 謂vị 大đại 老lão 也dã 。 而nhi 於ư 疊điệp 變biến 之chi 巧xảo 。 二nhị 喻dụ 之chi 妙diệu 。 亦diệc 有hữu 所sở 未vị 知tri 焉yên 。 自tự 餘dư 卑ty 識thức 劣liệt 解giải 無vô 足túc 論luận 矣hĩ 。
六lục 爻hào 攝nhiếp 義nghĩa 圖đồ 說thuyết
問vấn 。 如như 上thượng 五ngũ 種chủng 圖đồ 說thuyết 。 發phát 明minh 三tam 昧muội 妙diệu 義nghĩa 足túc 矣hĩ 。 此thử 復phục 何hà 為vi 而nhi 作tác 耶da 。 答đáp 。 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 是thị 開khai 蒙mông 。 二nhị 是thị 攝nhiếp 義nghĩa 。 良lương 以dĩ 智trí 識thức 昧muội 略lược 之chi 人nhân 。 自tự 謂vị 不bất 著trước 言ngôn 象tượng 。 不bất 求cầu 甚thậm 解giải 。 於ư 此thử 甚thậm 深thâm 義nghĩa 。 海hải 不bất 沾triêm 涓# 滴tích 之chi 味vị 。 意ý 曰viết 夫phu 重trọng/trùng 離ly 六lục 爻hào 先tiên 聖thánh 偶ngẫu 然nhiên 托thác 喻dụ 耳nhĩ 。 胡hồ 必tất 精tinh 研nghiên 而nhi 深thâm 索sách 之chi 。 果quả 爾nhĩ 則tắc 華hoa 嚴nghiêm 為vi 群quần 經kinh 之chi 王vương 。 何hà 故cố 處xứ 處xứ 表biểu 法pháp 。 方phương 山sơn 長trưởng 者giả 製chế 論luận 。 動động 輒triếp 以dĩ 八bát 卦# 五ngũ 行hành 陰âm 陽dương 義nghĩa 理lý 配phối 釋thích 。 豈khởi 皆giai 出xuất 偶ngẫu 然nhiên 耶da 。 且thả 河hà 豈khởi 偶ngẫu 出xuất 圖đồ 。 洛lạc 豈khởi 偶ngẫu 出xuất 書thư 。 伏phục 義nghĩa 氏thị 豈khởi 偶ngẫu 畫họa 卦# 而nhi 數số 。 聖thánh 人nhân 者giả 妄vọng 著trước 言ngôn 象tượng 而nhi 玩ngoạn 索sách 之chi 耶da 。 既ký 非phi 偶ngẫu 然nhiên 。 即tức 此thử 重trọng/trùng 離ly 一nhất 卦# 中trung 圓viên 具cụ 世thế 出xuất 世thế 間gian 一nhất 切thiết 法pháp 。 若nhược 廣quảng 攝nhiếp 義nghĩa 類loại 。 則tắc 諸chư 佛Phật 教giáo 綱cương 列liệt 祖tổ 綱cương 宗tông 罄khánh 無vô 不bất 盡tận 。 今kim 但đãn 略lược 攝nhiếp 大đại 綱cương 。 令linh 未vị 解giải 者giả 稍sảo 知tri 六lục 爻hào 義nghĩa 理lý 分phân 齊tề 。 若nhược 神thần 而nhi 明minh 之chi 觸xúc 類loại 而nhi 長trường/trưởng 之chi 。 則tắc 存tồn 乎hồ 其kỳ 人nhân 矣hĩ 。 所sở 攝nhiếp 義nghĩa 類loại 略lược 說thuyết 如như 左tả 。
先tiên 取thủ 內nội 卦# 三tam 爻hào 為vi 自tự 受thọ 用dụng 三tam 昧muội 者giả 。 葢# 初sơ 爻hào 是thị 純thuần 陽dương 之chi 位vị 。 若nhược 參tham 合hợp 教giáo 乘thừa 。 象tượng 首thủ 創sáng/sang 文Văn 殊Thù 根căn 本bổn 智trí 。 如như 善thiện 財tài 以dĩ 童đồng 子tử 為vi 純thuần 陽dương 之chi 人nhân 。 初sơ 見kiến 文Văn 殊Thù 是thị 純thuần 陽dương 之chi 友hữu 。 頓đốn 明minh 本bổn 理lý 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 故cố 為vi 初sơ 心tâm 根căn 本bổn 之chi 智trí 。 於ư 天thiên 台thai 摩ma 訶ha 止Chỉ 觀Quán 五ngũ 章chương 大đại 意ý 中trung 。 此thử 當đương 發phát 大đại 心tâm 也dã 。 若nhược 約ước 本bổn 師sư 一nhất 期kỳ 化hóa 迹tích 。 則tắc 為vi 王vương 宮cung 初sơ 降giáng/hàng 之chi 相tướng 。 若nhược 參tham 學học 人nhân 初sơ 始thỉ 發phát 心tâm 。 痛thống 念niệm 生sanh 死tử 。 遇ngộ 真chân 善Thiện 知Tri 識Thức 。 開khai 示thị 向hướng 身thân 心tâm 世thế 界giới 未vị 形hình 以dĩ 前tiền 。 隻chỉ 眼nhãn 豁hoát 開khai 。 頓đốn 明minh 本bổn 有hữu 者giả 。 配phối 屬thuộc 此thử 位vị 。 若nhược 合hợp 諸chư 祖tổ 。 則tắc 此thử 是thị 初sơ 生sanh 。 法Pháp 王Vương 之chi 家gia 。 故cố 為vi 誕đản 生sanh 王vương 子tử 。 久cửu 遠viễn 背bối/bội 覺giác 。 今kim 始thỉ 合hợp 覺giác 。 故cố 為vi 向hướng 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 真chân 常thường 理lý 性tánh 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 力lực 。 今kim 乍sạ 開khai 發phát 。 故cố 為vi 正chánh 中trung 偏thiên 也dã 。 所sở 謂vị 顛điên 倒đảo 想tưởng 滅diệt 。 肯khẳng 心tâm 自tự 許hứa 。
第đệ 二nhị 爻hào 是thị 陰ấm 居cư 陰ấm 位vị 。 象tượng 道đạo 前tiền 普phổ 賢hiền 廣quảng 大đại 行hành 。 攝nhiếp 五ngũ 十thập 二nhị 位vị 功công 勳huân 。 如như 善thiện 財tài 自tự 妙diệu 高cao 峯phong 證chứng 初sơ 住trụ 。 後hậu 歷lịch 一nhất 百bách 十thập 城thành 參tham 五ngũ 十thập 三tam 善Thiện 知Tri 識Thức 。 差sai 別biệt 門môn 庭đình 一nhất 一nhất 透thấu 過quá 。 是thị 謂vị 涉thiệp 大đại 功công 勳huân 。 於ư 止Chỉ 觀Quán 五ngũ 章chương 中trung 。 此thử 當đương 行hành 大đại 行hành 也dã 。 若nhược 約ước 本bổn 師sư 。 為vi 出xuất 家gia 苦khổ 行hạnh 之chi 相tướng 。 學học 人nhân 省tỉnh 悟ngộ 後hậu 踐tiễn 履lý 此thử 道đạo 。 不bất 以dĩ 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 。 就tựu 作tác 家gia 爐lô 鞴# 多đa 方phương 煅# 煉luyện 。 深thâm 明minh 差sai 別biệt 日nhật 益ích 玄huyền 奧áo 者giả 。 配phối 屬thuộc 此thử 位vị 。 若nhược 合hợp 諸chư 祖tổ 。 此thử 是thị 徧biến 歷lịch 階giai 級cấp 而nhi 成thành 大đại 業nghiệp 。 故cố 為vi 朝triêu 生sanh 。 然nhiên 與dữ 石thạch 霜sương 頌tụng 意ý 稍sảo 異dị 。 彼bỉ 是thị 臣thần 種chủng 外ngoại 紹thiệu 而nhi 不bất 就tựu 位vị 。 此thử 是thị 王vương 種chủng 內nội 紹thiệu 而nhi 未vị 就tựu 位vị 者giả 也dã 。 又hựu 位vị 位vị 進tiến 修tu 不bất 背bối/bội 。 故cố 為vi 奉phụng 。 位vị 位vị 以dĩ 無vô 住trụ 行hành 。 趨xu 求cầu 極cực 果quả 。 故cố 為vi 偏thiên 中trung 正chánh 也dã 。 所sở 謂vị 毫hào 忽hốt 之chi 差sai 不bất 應ưng 律luật 呂lữ 。 即tức 此thử 二nhị 位vị 智trí 行hành 互hỗ 資tư 。 功công 位vị 迭điệt 進tiến 。 智trí 得đắc 行hành 而nhi 繁phồn 興hưng 大đại 用dụng 。 行hành 得đắc 智trí 而nhi 念niệm 念niệm 無vô 為vi 。 一nhất 即tức 二nhị 二nhị 即tức 一nhất 。 不bất 一nhất 不bất 二nhị 。 而nhi 一nhất 而nhi 二nhị 。 故cố 成thành 般Bát 若Nhã 德đức 也dã 。 恐khủng 學học 人nhân 到đáo 此thử 失thất 照chiếu 。 故cố 取thủ 初sơ 疊điệp 二nhị 爻hào 上thượng 下hạ 回hồi 互hỗ 。 以dĩ 顯hiển 因nhân 慧tuệ 之chi 妙diệu 。 所sở 謂vị 背bối/bội 觸xúc 俱câu 非phi 。 如như 大đại 火hỏa 聚tụ 。
第đệ 三tam 爻hào 又hựu 是thị 陽dương 居cư 陽dương 位vị 。 象tượng 已dĩ 證chứng 等đẳng 覺giác 後hậu 得đắc 智trí 。 承thừa 前tiền 位vị 以dĩ 根căn 本bổn 智trí 進tiến 修tu 大đại 行hành 已dĩ 臻trăn 極cực 果quả 。 故cố 人nhân 位vị 皆giai 正chánh 也dã 。 合hợp 前tiền 二nhị 位vị 以dĩ 象tượng 學học 人nhân 從tùng 凡phàm 入nhập 聖thánh 徧biến 遊du 果quả 海hải 。 中trung 中trung 流lưu 入nhập 。 不bất 退thoái 不bất 住trụ 。 至chí 此thử 則tắc 轉chuyển 功công 就tựu 位vị 。 自tự 利lợi 行hành 滿mãn 。 故cố 為vi 自tự 受thọ 用dụng 三tam 昧muội 也dã 。 如như 善thiện 財tài 南nam 詢tuân 終chung 至chí 彌Di 勒Lặc 樓lâu 閣các 。 不bất 離ly 當đương 處xứ 而nhi 徧biến 參tham 。 不bất 出xuất 一nhất 心tâm 而nhi 行hành 畢tất 。 一nhất 生sanh 圓viên 證chứng 佛Phật 果Quả 。 剎sát 那na 頓đốn 越việt 三tam 祇kỳ 。 理lý 事sự 一nhất 如như 。 體thể 用dụng 皆giai 正chánh 。 是thị 為vi 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 智trí 。 於ư 止Chỉ 觀Quán 五ngũ 章chương 中trung 。 說thuyết 當đương 證chứng 大đại 果quả 也dã 。 若nhược 約ước 本bổn 師sư 。 為vi 樹thụ 下hạ 成thành 道Đạo 之chi 相tướng 。 學học 人nhân 直trực 了liễu 一nhất 心tâm 。 不bất 存tồn 悟ngộ 境cảnh 。 徹triệt 法pháp 源nguyên 底để 。 透thấu 末mạt 後hậu 牢lao 關quan 。 所sở 謂vị 一nhất 生sanh 參tham 學học 事sự 畢tất 者giả 。 配phối 屬thuộc 此thử 爻hào 。 若nhược 合hợp 諸chư 祖tổ 。 此thử 是thị 等đẳng 覺giác 最tối 後hậu 之chi 身thân 。 故cố 為vi 末mạt 生sanh 。 因nhân 涉thiệp 大đại 功công 勳huân 而nhi 至chí 。 故cố 為vi 功công 。 即tức 就tựu 中trung 功công 也dã 。 所sở 謂vị 類loại 之chi 弗phất 齊tề 混hỗn 則tắc 知tri 處xứ 。 然nhiên 此thử 中trung 末mạt 生sanh 王vương 子tử 與dữ 洞đỗng 山sơn 正chánh 中trung 來lai 不bất 同đồng 。 此thử 乃nãi 久cửu 歷lịch 功công 勳huân 而nhi 方phương 入nhập 位vị 者giả 。 彼bỉ 則tắc 已dĩ 在tại 正chánh 位vị 而nhi 轉chuyển 身thân 者giả 。 須tu 知tri 正chánh 中trung 來lai 一nhất 位vị 是thị 於ư 第đệ 三tam 變biến 互hỗ 爻hào 之chi 中trung 意ý 取thủ 次thứ 上thượng 第đệ 四tứ 一nhất 爻hào 之chi 象tượng 而nhi 立lập 其kỳ 名danh 。 以dĩ 此thử 三tam 爻hào 雖tuy 正chánh 。 無vô 來lai 義nghĩa 故cố 。 來lai 即tức 如Như 來Lai 之chi 來lai 。 言ngôn 乘thừa 真Chân 如Như 而nhi 來lai 。 此thử 則tắc 從tùng 正chánh 中trung 妙diệu 叶# 而nhi 來lai 。 故cố 云vân 正chánh 中trung 來lai 也dã 。 從tùng 中trung 來lai 故cố 。 不bất 同đồng 末mạt 生sanh 未vị 離ly 正chánh 故cố 。 亦diệc 非phi 兼kiêm 至chí 。 如như 洞đỗng 山sơn 頌tụng 云vân 。 無vô 中trung 有hữu 路lộ 隔cách 塵trần 埃ai 。 無vô 中trung 是thị 正chánh 有hữu 路lộ 故cố 來lai 。 尚thượng 未vị 離ly 位vị 。 故cố 與dữ 塵trần 埃ai 相tương/tướng 隔cách 。 不bất 達đạt 者giả 誤ngộ 作tác 出xuất 塵trần 埃ai 。 一nhất 字tự 之chi 差sai 便tiện 濫lạm 後hậu 位vị 矣hĩ 。 洞đỗng 山sơn 立lập 言ngôn 明minh 妙diệu 如như 此thử 。 而nhi 從tùng 上thượng 諸chư 師sư 或hoặc 配phối 同đồng 末mạt 生sanh 。 或hoặc 頌tụng 出xuất 功công 用dụng 。 皆giai 不bất 得đắc 旨chỉ 。 古cổ 惟duy 曹tào 山sơn 一nhất 人nhân 親thân 承thừa 面diện 稟bẩm 。 故cố 五ngũ 位vị 頌tụng 得đắc 洞đỗng 山sơn 之chi 髓tủy 。 其kỳ 頌tụng 正chánh 中trung 來lai 云vân 。 未vị 離ly 兜Đâu 率Suất 界giới 。 烏ô 雞kê 雪tuyết 上thượng 行hành 。 錯thác 會hội 者giả 曰viết 。 烏ô 雞kê 表biểu 正chánh 。 雪tuyết 表biểu 偏thiên 。 是thị 轉chuyển 位vị 就tựu 功công 。 向hướng 偏thiên 位vị 上thượng 利lợi 生sanh 接tiếp 物vật 。 故cố 云vân 雪tuyết 上thượng 行hành 也dã 。 又hựu 以dĩ 圖đồ 相tương/tướng 謬mậu 證chứng 云vân 。 所sở 以dĩ 圖đồ 為vi 內nội 黑hắc 外ngoại 白bạch 。 是thị 烏ô 雞kê 雪tuyết 上thượng 之chi 象tượng 。 審thẩm 爾nhĩ 則tắc 與dữ 兼kiêm 中trung 至chí 何hà 以dĩ 別biệt 耶da 。 且thả 既ký 云vân 未vị 離ly 兜Đâu 率Suất 界giới 。 何hà 得đắc 在tại 白bạch 雪tuyết 上thượng 行hành 耶da 。 須tu 知tri 曹tào 山sơn 頌tụng 意ý 以dĩ 烏ô 雞kê 表biểu 人nhân 。 雪tuyết 與dữ 兜Đâu 率Suất 界giới 同đồng 表biểu 正chánh 位vị 。 雪tuyết 取thủ 一nhất 色sắc 義nghĩa 不bất 取thủ 白bạch 義nghĩa 。 如như 頌tụng 兼kiêm 至chí 云vân 燄diệm 裏lý 寒hàn 氷băng 結kết 。 燄diệm 取thủ 明minh 義nghĩa 表biểu 偏thiên 。 不bất 取thủ 赤xích 色sắc 。 氷băng 取thủ 寒hàn 凝ngưng 義nghĩa 表biểu 正chánh 。 亦diệc 不bất 取thủ 白bạch 色sắc 也dã 。 疑nghi 者giả 曰viết 。 何hà 以dĩ 圖đồ 相tương/tướng 內nội 黑hắc 外ngoại 白bạch 。 既ký 五ngũ 圖đồ 皆giai 以dĩ 白bạch 表biểu 偏thiên 。 此thử 何hà 意ý 獨độc 表biểu 正chánh 。 不bất 知tri 此thử 位vị 圖đồ 相tương/tướng 妙diệu 密mật 難nan 知tri 。 今kim 不bất 惜tích 祕bí 旨chỉ 更cánh 為vi 明minh 破phá 。 葢# 此thử 圖đồ 在tại 外ngoại 圓viên 相tương/tướng 即tức 是thị 第đệ 三tam 陽dương 爻hào 奇kỳ 數số 所sở 成thành 。 表biểu 正chánh 位vị 也dã 。 在tại 內nội 黑hắc 相tương/tướng 即tức 是thị 第đệ 四tứ 陽dương 爻hào 。 奇kỳ 數số 以dĩ 表biểu 正chánh 位vị 中trung 人nhân 。 是thị 取thủ 二nhị 陽dương 奇kỳ 數số 表biểu 法pháp 。 非phi 取thủ 圈quyển 內nội 空không 白bạch 處xứ 也dã 。 然nhiên 此thử 五ngũ 位vị 圖đồ 頌tụng 惟duy 始thỉ 末mạt 二nhị 位vị 無vô 譌# 。 中trung 間gian 三tam 頌tụng 與dữ 圖đồ 位vị 舛suyễn 錯thác 。 諸chư 本bổn 互hỗ 差sai 。 無vô 人nhân 辨biện 正chánh 。 故cố 今kim 為vi 出xuất 之chi 於ư 此thử 。 又hựu 見kiến 以dĩ 君quân 臣thần 五ngũ 位vị 如như 次thứ 配phối 入nhập 此thử 五ngũ 位vị 者giả 。 亦diệc 不bất 可khả 從tùng 。 葢# 君quân 臣thần 雖tuy 具cụ 五ngũ 位vị 。 開khai 合hợp 不bất 同đồng 。 學học 者giả 當đương 細tế 心tâm 體thể 之chi 。 至chí 如như 臨lâm 濟tế 三tam 玄huyền 。 三tam 要yếu 。 四tứ 賓tân 主chủ 。 四tứ 料liệu 揀giản 。 四tứ 照chiếu 用dụng 等đẳng 。 則tắc 皆giai 兼kiêm 至chí 一nhất 位vị 中trung 事sự 也dã 。 故cố 知tri 五ngũ 位vị 宗tông 趣thú 。 最tối 為vi 廣quảng 大đại 。 豈khởi 惟duy 一nhất 家gia 建kiến 立lập 無vô 越việt 於ư 此thử 哉tai 。
次thứ 取thủ 外ngoại 卦# 三tam 爻hào 為vi 他tha 受thọ 用dụng 三tam 昧muội 者giả 。 葢# 第đệ 四tứ 爻hào 乃nãi 陽dương 居cư 陰ấm 位vị 。 象tượng 妙diệu 覺giác 逆nghịch 流lưu 。 回hồi 入nhập 生sanh 死tử 海hải 。 將tương 欲dục 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 。 分phân 身thân 於ư 法Pháp 界Giới 之chi 中trung 。 隨tùy 機cơ 普phổ 應ưng 。 雖tuy 未vị 入nhập 俗tục 利lợi 生sanh 。 已dĩ 運vận 大đại 悲bi 。 已dĩ 垂thùy 冥minh 迹tích 。 與dữ 前tiền 爻hào 不bất 同đồng 。 故cố 寄ký 陰ấm 位vị 以dĩ 表biểu 之chi 。 學học 人nhân 到đáo 前tiền 位vị 。 已dĩ 證chứng 法Pháp 身thân 。 能năng 不bất 住trụ 法Pháp 身thân 邊biên 。 不bất 守thủ 枯khô 樁# 處xứ 。 不bất 著trước 無vô 言ngôn 說thuyết 。 不bất 為vi 自tự 了liễu 漢hán 。 誓thệ 願nguyện 垂thùy 珍trân 著trước 敝tệ 入nhập 泥nê 入nhập 水thủy 作tác 大đại 佛Phật 事sự 者giả 。 配phối 屬thuộc 此thử 爻hào 。 若nhược 合hợp 祖tổ 意ý 。 以dĩ 前tiền 三tam 爻hào 之chi 陽dương 是thị 功công 窮cùng 位vị 極cực 之chi 陽dương 。 此thử 是thị 轉chuyển 位vị 就tựu 塗đồ 之chi 陽dương 。 兩lưỡng 陽dương 合hợp 觀quán 。 一nhất 鎮trấn 靜tĩnh 。 一nhất 暗ám 動động 。 故cố 為vi 正chánh 中trung 來lai 也dã 。 故cố 謂vị 夜dạ 半bán 正chánh 明minh 天thiên 曉hiểu 不bất 露lộ 。 至chí 此thử 二nhị 位vị 自tự 利lợi 已dĩ 滿mãn 天thiên 然nhiên 尊tôn 貴quý 。 以dĩ 法Pháp 界Giới 法pháp 性tánh 為vi 身thân 。 故cố 成thành 法Pháp 身thân 德đức 也dã 。 恐khủng 學học 人nhân 到đáo 此thử 坐tọa 著trước 。 故cố 取thủ 中trung 疊điệp 二nhị 爻hào 上thượng 下hạ 回hồi 互hỗ 。 以dĩ 彰chương 果quả 德đức 之chi 妙diệu 。 所sở 謂vị 通thông 宗tông 通thông 塗đồ 挾hiệp 帶đái 挾hiệp 路lộ 。
第đệ 五ngũ 爻hào 是thị 老lão 陰ấm 居cư 老lão 陽dương 之chi 位vị 。 象tượng 道đạo 後hậu 普phổ 賢hiền 圓viên 滿mãn 行hành 。 以dĩ 前tiền 位vị 乘thừa 願nguyện 涉thiệp 俗tục 隨tùy 類loại 化hóa 身thân 繁phồn 興hưng 大đại 用dụng 彌di 綸luân 法Pháp 界Giới 。 故cố 體thể 偏thiên 而nhi 位vị 常thường 。 正chánh 是thị 佛Phật 果Quả 後hậu 行hành 。 與dữ 華hoa 嚴nghiêm 離ly 世thế 間gian 品phẩm 同đồng 旨chỉ 。 於ư 止Chỉ 觀Quán 五ngũ 章chương 中trung 。 此thử 當đương 裂liệt 大đại 網võng 也dã 。 若nhược 約ước 本bổn 師sư 。 為vì 轉chuyển 大đại 法Pháp 輪luân 之chi 相tướng 。 學học 人nhân 福phước 智trí 已dĩ 足túc 。
時thời 節tiết 若nhược 至chí 。 得đắc 座tòa 披phi 衣y 。 橫hoạnh/hoành 身thân 為vi 物vật 。 向hướng 玄huyền 門môn 要yếu 路lộ 殺sát 活hoạt 擒cầm 縱túng/tung 。 賓tân 主chủ 君quân 臣thần 投đầu 機cơ 合hợp 道đạo 。 箭tiễn 鋒phong 相tương/tướng 拄trụ 啐# 啄trác 同đồng 時thời 者giả 。 配phối 屬thuộc 此thử 位vị 。 若nhược 合hợp 諸chư 祖tổ 。 此thử 是thị 已dĩ 透thấu 法Pháp 身thân 為vi 物vật 作tác 則tắc 。 故cố 為vi 化hóa 生sanh 。 果quả 後hậu 不bất 捨xả 因nhân 門môn 。 故cố 猶do 為vi 王vương 子tử 。 諸chư 法pháp 竝tịnh 興hưng 。 萬vạn 機cơ 齊tề 赴phó 。 故cố 為vi 共cộng 功công 。 妙diệu 叶# 通thông 塗đồ 敲# 唱xướng 雙song 舉cử 。 故cố 為vi 兼kiêm 中trung 至chí 也dã 。 所sở 謂vị 先tiên 聖thánh 悲bi 之chi 為vi 法pháp 檀đàn 度độ 。
第đệ 六lục 爻hào 是thị 老lão 陽dương 居cư 老lão 陰ấm 之chi 位vị 。 象tượng 究cứu 竟cánh 真Chân 如Như 法Pháp 界Giới 海hải 。 與dữ 四tứ 爻hào 體thể 同đồng 而nhi 用dụng 異dị 。 四tứ 爻hào 是thị 以dĩ 體thể 涉thiệp 用dụng 。 此thử 是thị 攝nhiếp 用dụng 歸quy 體thể 。 外ngoại 不bất 住trụ 萬vạn 行hạnh 。 內nội 不bất 住trụ 一nhất 心tâm 。 三tam 際tế 平bình 等đẳng 。 十thập 方phương 坐tọa 斷đoạn 。 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 為vi 祕bí 密mật 藏tạng 。 於ư 止Chỉ 觀Quán 五ngũ 章chương 中trung 。 此thử 當đương 歸quy 大đại 處xứ 也dã 。 若nhược 約ước 本bổn 師sư 。 為vi 入nhập 般Bát 涅Niết 槃Bàn 之chi 相tướng 。 學học 人nhân 一nhất 則tắc 出xuất 世thế 能năng 事sự 畢tất 已dĩ 。 權quyền 實thật 雙song 收thu 。 萬vạn 機cơ 寢tẩm 息tức 。 退thoái 藏tạng 穩ổn 密mật 。 猶do 如như 羚# 羊dương 掛quải 角giác 者giả 。 配phối 屬thuộc 此thử 位vị 。 若nhược 合hợp 諸chư 祖tổ 。 此thử 是thị 虗hư 玄huyền 無vô 著trước 之chi 宗tông 。 循tuần 復phục 還hoàn 之chi 。 與dữ 第đệ 一nhất 位vị 同đồng 體thể 。 故cố 為vi 內nội 生sanh 。 無vô 生sanh 可khả 度độ 。 無vô 世thế 可khả 興hưng 。 乃nãi 無vô 功công 之chi 極cực 致trí 。 故cố 為vi 功công 功công 。 行hành 位vị 齊tề 泯mẫn 。 不bất 落lạc 有hữu 無vô 。 極cực 盡tận 今kim 時thời 。 還hoàn 元nguyên 合hợp 本bổn 。 故cố 為vi 兼kiêm 中trung 到đáo 也dã 。 所sở 謂vị 潛tiềm 行hành 密mật 用dụng 。 如như 愚ngu 若nhược 魯lỗ 。 此thử 上thượng 二nhị 位vị 展triển 則tắc 行hành 彌di 法Pháp 界Giới 。 收thu 則tắc 足túc 跡tích 難nạn/nan 尋tầm 。 即tức 展triển 即tức 收thu 。 絕tuyệt 思tư 絕tuyệt 議nghị 。 以dĩ 其kỳ 四tứ 句cú 百bách 非phi 皆giai 悉tất 不bất 到đáo 。 故cố 成thành 解giải 脫thoát 德đức 也dã 。 恐khủng 學học 人nhân 到đáo 此thử 。 未vị 得đắc 自tự 在tại 。 故cố 取thủ 第đệ 三tam 疊điệp 二nhị 爻hào 上thượng 下hạ 回hồi 互hỗ 以dĩ 盡tận 隱ẩn 顯hiển 之chi 妙diệu 。 所sở 謂vị 但đãn 能năng 相tương 續tục 名danh 主chủ 中trung 主chủ 。 又hựu 以dĩ 前tiền 四tứ 爻hào 是thị 利lợi 他tha 之chi 願nguyện 。 五ngũ 爻hào 是thị 利lợi 他tha 之chi 行hành 。 至chí 此thử 六lục 爻hào 是thị 利lợi 他tha 行hành 滿mãn 回hồi 途đồ 得đắc 妙diệu 。 如như 大đại 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 安an 置trí 諸chư 子tử 祕bí 密mật 藏tạng 中trung 。 我ngã 亦diệc 不bất 久cửu 。 自tự 住trụ 其kỳ 中trung 。 故cố 合hợp 此thử 三tam 爻hào 為vi 他tha 受thọ 用dụng 三tam 昧muội 也dã 。 問vấn 。 前tiền 內nội 卦# 第đệ 三tam 爻hào 既ký 證chứng 極cực 果quả 。 則tắc 已dĩ 到đáo 涅Niết 槃Bàn 彼bỉ 岸ngạn 。 已dĩ 住trụ 祕bí 密mật 藏tạng 中trung 。 返phản 本bổn 窮cùng 源nguyên 更cánh 無vô 升thăng 進tiến 。 今kim 此thử 第đệ 六lục 爻hào 所sở 到đáo 境cảnh 界giới 。 與dữ 前tiền 第đệ 三tam 是thị 同đồng 是thị 別biệt 。 若nhược 同đồng 。 何hà 分phần/phân 五ngũ 位vị 。 若nhược 別biệt 。 則tắc 應ưng 更cánh 深thâm 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 答đáp 。 真Chân 如Như 性tánh 海hải 本bổn 無vô 二nhị 源nguyên 。 但đãn 前tiền 是thị 本bổn 門môn 還hoàn 源nguyên 。 今kim 是thị 迹tích 門môn 還hoàn 源nguyên 。 又hựu 前tiền 是thị 功công 窮cùng 位vị 極cực 。 人nhân 位vị 皆giai 正chánh 。 今kim 是thị 功công 亡vong 位vị 泯mẫn 。 人nhân 位vị 皆giai 無vô 。 故cố 不bất 同đồng 也dã 。 故cố 知tri 洞đỗng 山sơn 立lập 位vị 。 於ư 中trung 間gian 尊tôn 貴quý 一nhất 位vị 。 不bất 取thủ 第đệ 三tam 還hoàn 源nguyên 之chi 爻hào 。 而nhi 取thủ 第đệ 四tứ 逆nghịch 流lưu 之chi 爻hào 。 以dĩ 成thành 位vị 義nghĩa 。 彌di 見kiến 祖tổ 意ý 之chi 妙diệu 。
又hựu 此thử 重trọng/trùng 離ly 六lục 爻hào 之chi 象tượng 。 究cứu 其kỳ 起khởi 盡tận 。 循tuần 環hoàn 無vô 端đoan 。 葢# 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 渾hồn 無vô 朕trẫm 迹tích 。 無vô 有hữu 能năng 所sở 。 本bổn 不bất 可khả 說thuyết 。 初sơ 開khai 理lý 智trí 二nhị 門môn 。 則tắc 理lý 為vi 所sở 證chứng 。 智trí 為vi 能năng 證chứng 。 故cố 有hữu 初sơ 爻hào 象tượng 生sanh 。 其kỳ 圖đồ 為vi 多đa 黑hắc 少thiểu 白bạch 。 多đa 黑hắc 處xứ 即tức 理lý 。 少thiểu 白bạch 處xứ 即tức 智trí 也dã 。 以dĩ 此thử 當đương 初sơ 住trụ 位vị 。 初sơ 斷đoạn 一nhất 品phẩm 無vô 明minh 理lý 障chướng 。 具cụ 一nhất 分phần/phân 智trí 德đức 故cố 。 次thứ 智trí 開khai 因nhân 果quả 二nhị 門môn 。 故cố 有hữu 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 爻hào 象tượng 生sanh 。 二nhị 是thị 因nhân 。 三tam 是thị 果quả 。 二nhị 爻hào 圖đồ 為vi 多đa 白bạch 少thiểu 黑hắc 。 多đa 白bạch 處xứ 即tức 因nhân 。 少thiểu 黑hắc 處xứ 即tức 果quả 也dã 。 以dĩ 此thử 從tùng 二nhị 住trụ 去khứ 。 位vị 位vị 中trung 證chứng 一nhất 分phần 真Chân 如Như 果quả 。 故cố 三tam 爻hào 圖đồ 為vi 圈quyển 內nội 黑hắc 相tương/tướng 。 此thử 是thị 果quả 海hải 已dĩ 極cực 。 因nhân 位vị 已dĩ 滿mãn 。 智trí 與dữ 理lý 冥minh 。 故cố 但đãn 成thành 圓viên 相tương/tướng 也dã 。 次thứ 理lý 開khai 體thể 用dụng 二nhị 門môn 。 故cố 有hữu 第đệ 四tứ 第đệ 五ngũ 爻hào 象tượng 生sanh 。 四tứ 是thị 體thể 。 五ngũ 是thị 用dụng 。 四tứ 爻hào 體thể 雖tuy 挾hiệp 用dụng 。 未vị 離ly 果quả 海hải 。 故cố 其kỳ 圖đồ 即tức 前tiền 圈quyển 內nội 黑hắc 相tương/tướng 也dã 。 五ngũ 爻hào 不bất 捨xả 因nhân 行hành 。 大đại 用dụng 現hiện 前tiền 。 其kỳ 圖đồ 為vi 純thuần 白bạch 之chi 相tướng 。 此thử 白bạch 相tương/tướng 中trung 有hữu 白bạch 有hữu 黑hắc 。 以dĩ 黑hắc 白bạch 雙song 照chiếu 故cố 成thành 純thuần 白bạch 也dã 。 若nhược 不bất 照chiếu 黑hắc 。 非phi 兼kiêm 至chí 義nghĩa 。 既ký 至chí 此thử 已dĩ 展triển 盡tận 還hoàn 收thu 。 攝nhiếp 體thể 用dụng 為vi 一nhất 理lý 。 泯mẫn 因nhân 果quả 為vi 一nhất 智trí 。 雙song 收thu 理lý 智trí 歸quy 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 。 故cố 有hữu 第đệ 六lục 爻hào 象tượng 生sanh 。 其kỳ 圖đồ 為vi 純thuần 黑hắc 之chi 相tướng 。 此thử 黑hắc 相tương/tướng 中trung 無vô 黑hắc 無vô 白bạch 。 以dĩ 黑hắc 白bạch 雙song 亡vong 故cố 成thành 純thuần 黑hắc 也dã 。 若nhược 黑hắc 不bất 亡vong 。 亦diệc 非phi 兼kiêm 到đáo 之chi 義nghĩa 。 然nhiên 此thử 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 。 究cứu 竟cánh 不bất 可khả 說thuyết 。 還hoàn 與dữ 第đệ 一nhất 爻hào 為vi 體thể 。 元nguyên 是thị 最tối 初sơ 理lý 智trí 未vị 分phần/phân 已dĩ 前tiền 箇cá 一nhất 著trước 子tử 。 到đáo 此thử 所sở 謂vị 威uy 音âm 渾hồn 未vị 曉hiểu 。 彌Di 勒Lặc 豈khởi 惺tinh 惺tinh 。 故cố 知tri 一nhất 卦# 六lục 爻hào 。 取thủ 要yếu 言ngôn 之chi 。 初sơ 爻hào 是thị 理lý 智trí 初sơ 開khai 。 六lục 爻hào 是thị 理lý 智trí 還hoàn 泯mẫn 。 中trung 開khai 四tứ 爻hào 。 是thị 因nhân 果quả 體thể 用dụng 。 周chu 而nhi 復phục 始thỉ 。 如như 大đại 圓viên 鏡kính 。 學học 人nhân 於ư 此thử 一nhất 眼nhãn 覷thứ 透thấu 。 全toàn 身thân 拶# 入nhập 。 則tắc 誰thùy 為vi 生sanh 。 誰thùy 為vi 佛Phật 。 誰thùy 為vi 宗tông 乘thừa 。 誰thùy 為vi 教giáo 乘thừa 。 又hựu 誰thùy 為vi 洞đỗng 上thượng 。 誰thùy 為vi 濟tế 上thượng 。 四tứ 生sanh 六lục 道đạo 一nhất 光quang 中trung 。 一nhất 切thiết 聖thánh 賢hiền 同đồng 影ảnh 像tượng 。 是thị 則tắc 鎔dong 缾bình 盤bàn 釵thoa 釧xuyến 之chi 金kim 。 都đô 盧lô 成thành 一nhất 箇cá 大đại 圓viên 鏡kính 。 然nhiên 後hậu 打đả 破phá 鏡kính 來lai 無vô 物vật 可khả 得đắc 。 法pháp 華hoa 所sở 謂vị 究cứu 竟cánh 。 涅Niết 槃Bàn 常thường 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 終chung 歸quy 於ư 空không 。 任nhậm 他tha 千thiên 聖thánh 出xuất 頭đầu 來lai 廣quảng 立lập 綱cương 宗tông 。 盡tận 是thị 鬼quỷ 門môn 貼# 卦# 。 箇cá 中trung 無vô 元nguyên 字tự 脚cước 。 喚hoán 什thập 麼ma 作tác 寶bảo 鏡kính 三tam 昧muội 。 所sở 謂vị 但đãn 形hình 文văn 彩thải 即tức 屬thuộc 染nhiễm 污ô 。
稽khể 首thủ 淨tịnh 覺giác 尊tôn 。 寶bảo 鏡kính 大đại 三tam 昧muội 。 洞đỗng 上thượng 諸chư 賢hiền 聖thánh 。
及cập 一nhất 切thiết 諸chư 祖tổ 。 願nguyện 各các 垂thùy 冥minh 印ấn 。 令linh 所sở 說thuyết 無vô 違vi 。
普phổ 願nguyện 參tham 玄huyền 人nhân 。 見kiến 聞văn 同đồng 證chứng 入nhập 。
寶bảo 鏡kính 三tam 昧muội 本bổn 義nghĩa (# 終chung )#