Bản Tế

1. Chỉ các biên tế căn bản rốt ráo. Tức là lí thể tuyệt đối bình đẳng, phần nhiều nói về Niết bàn. Còn gọi là Chân tế, Chân như, Thực tế. Kinh Viên giác (Đại 17, 913 thượng), nói: Bản tế bình đẳng, tròn đầy mười phương. Kinh Thắng man (Đại 12, 222 trung), nói: Sống chết y vào Như lai tạng, mà Như lai tạng thì kín nhiệm, cho nên nói bản tế không thể biết được. 2. Chỉ quá khứ, trạng thái trở về trước. Đồng nghĩa với Tiền tế. Kinh Pháp hoa quyển 1 (Đại 9, 72 thượng), nói: Hành vi quá khứ của chúng sinh, chí tính nương vào bản tế [X. Trung a hàm Q.10 kinh Bản tế]. (xt. Tam thế). 3. Chỉ căn nguyên của chân lí, là gốc của muôn vật. Trung quán luận sớ quyển 6 phần cuối (Đại 42, 101 thượng), nói: Bản tế, là chỗ bắt đầu của người và pháp.