白衣觀音 ( 白bạch 衣y 觀quán 音âm )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（菩薩）Pāṇḍaravāsinī，又曰大白衣，又曰白處觀音。以此尊常著白衣，在白蓮中，故就其被服名為白衣。以其住處名為白處。白者，表淳淨之菩提心也。梵名半拏囉嚩悉寧，胎藏界觀音院之一尊，蓮華部之部母也。大日經疏五曰：「半拏囉嚩悉寧，譯云白處，以此尊常在白蓮華中，故以為名。亦戴天髮髻冠，襲純素衣，左手持開敷蓮華，從此最白淨處出生普眼，故此三昧名為蓮華部母也。同十曰：鉢頭摩，白花也。摩利儞以波頭摩為鬘，因以為名也。即是此摩利儞，是處義住義也。（中略）白者，即是菩提之心。住此菩提之心，即是白住處也。此菩提心從佛境界生，常住於此，能生諸佛也。此是觀音母，即蓮華部主也。」蘇婆呼經下曰：「半拏囉嚩徙寧，此云服白衣。」不空羂索經二十二曰：「半拏羅婆徙儞白衣觀世音菩薩，手執蓮華。」秘藏記末曰：「伴陀羅縛字尼是白衣觀音也，此為母。」
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 菩Bồ 薩Tát ） Pā ṇ ḍ aravāsinī ， 又hựu 曰viết 大đại 白bạch 衣y ， 又hựu 曰viết 白bạch 處xứ 觀quán 音âm 。 以dĩ 此thử 尊tôn 常thường 著trước 白bạch 衣y ， 在tại 白bạch 蓮liên 中trung ， 故cố 就tựu 其kỳ 被bị 服phục 名danh 為vi 白bạch 衣y 。 以dĩ 其kỳ 住trú 處xứ 名danh 為vi 白bạch 處xứ 。 白bạch 者giả ， 表biểu 淳thuần 淨tịnh 之chi 菩Bồ 提Đề 心tâm 也dã 。 梵Phạm 名danh 半bán 拏noa 囉ra 嚩phạ 悉tất 寧ninh ， 胎thai 藏tạng 界giới 觀quán 音âm 院viện 之chi 一nhất 尊tôn ， 蓮liên 華hoa 部bộ 之chi 部bộ 母mẫu 也dã 。 大đại 日nhật 經kinh 疏sớ 五ngũ 曰viết ： 「 半bán 拏noa 囉ra 嚩phạ 悉tất 寧ninh ， 譯dịch 云vân 白bạch 處xứ ， 以dĩ 此thử 尊tôn 常thường 在tại 白bạch 蓮liên 華hoa 中trung ， 故cố 以dĩ 為vi 名danh 。 亦diệc 戴đái 天thiên 髮phát 髻kế 冠quan ， 襲tập 純thuần 素tố 衣y ， 左tả 手thủ 持trì 開khai 敷phu 蓮liên 華hoa ， 從tùng 此thử 最tối 白bạch 淨tịnh 處xứ 出xuất 生sanh 普phổ 眼nhãn ， 故cố 此thử 三tam 昧muội 名danh 。 為vi 蓮liên 華hoa 部bộ 母mẫu 也dã 。 同đồng 十thập 曰viết 鉢bát 頭đầu 摩ma 白bạch 花hoa 也dã 。 摩ma 利lợi 儞nễ 以dĩ 波ba 頭đầu 摩ma 為vi 鬘man ， 因nhân 以dĩ 為vi 名danh 也dã 。 即tức 是thị 此thử 摩ma 利lợi 儞nễ ， 是thị 處xứ 義nghĩa 住trụ 義nghĩa 也dã 。 （ 中trung 略lược ） 白bạch 者giả 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 住trụ 此thử 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 即tức 是thị 白bạch 住trú 處xứ 也dã 。 此thử 菩Bồ 提Đề 心tâm 從tùng 佛Phật 境cảnh 界giới 生sanh 常thường 住trụ 於ư 此thử 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 也dã 。 此thử 是thị 觀quán 音âm 母mẫu ， 即tức 蓮liên 華hoa 部bộ 主chủ 也dã 。 」 蘇tô 婆bà 呼hô 經kinh 下hạ 曰viết ： 「 半bán 拏noa 囉ra 嚩phạ 徙tỉ 寧ninh ， 此thử 云vân 服phục 白bạch 衣y 。 」 不bất 空không 羂quyến 索sách 經kinh 二nhị 十thập 二nhị 曰viết ： 「 半bán 拏noa 羅la 婆bà 徙tỉ 儞nễ 白bạch 衣y 觀Quán 世Thế 音Âm 菩Bồ 薩Tát 。 手thủ 執chấp 蓮liên 華hoa 。 」 秘bí 藏tạng 記ký 末mạt 曰viết ： 「 伴bạn 陀đà 羅la 縛phược 字tự 尼ni 是thị 白bạch 衣y 觀quán 音âm 也dã ， 此thử 為vi 母mẫu 。 」 。