ba tư nặc vương

Phật Quang Đại Từ Điển

(波斯匿王) Ba Tư Nặc, Phạm: Prasenajit, Pàli: Pasenadi. Còn gọi là Bát La Tê Na Thị Đa vương, Bát La Tẩy Nẵng Dụ Na vương. Dịch ý là Thắng Quân vương, Thắng Quang vương, Hòa Duyệt vương, Nguyệt Quang vương, Quang Minh vương. Là vua nước Kiều Tát La (Phạm: Kauzàla) thuộc trung Ấn Độ, cùng thời đại với đức Thế tôn. Vua ở thành Xá Vệ (Phạm: Zràvastì), là nhà ngoại hộ lớn của giáo đoàn đức Thế tôn, kiêm lãnh nước Ca Thi (Phạm: Kàzi), là một đại cường quốc ngang hàng với nước Ma Yết Đà.Cứ theo kinh Tăng Nhất A Hàm quyển 26 chép, thì đức Như Lai thành đạo chưa bao lâu, vua Ba Tư Nặc lên ngôi, muốn cưới con gái giòng họ Thích làm vợ, Ma Ha Nam (Phạm: Mahànà-ma), thuộc giòng Thích Ca, bèn chọn một người tì nữ gả cho, nhà vua lập làm đệ nhất phu nhân, sinh người con đặt tên là Tì Lưu Lặc (Phạm: Viđùđabha). Nhà vua lúc đầu bạo ác, không tin, sau khi qui y Phật, nhờ Phật giáo hóa luôn, nên dốc lòng tin Phật Pháp, từng cùng với phu nhân Ma Lợi Ca (Phạm: Mallikà, tức Mạt Lợi phu nhân) vấn đáp, và rút ra được kết luận là người ta ai ai cũng tự yêu mình hơn cả. Về sau, thỉnh ý đức Thế Tôn chỉ giáo và cuộc đối thoại của Ngài, cho đến nay, vẫn còn được biết đến ở đời. Kinh Tăng Nhất A Hàm quyển 26 chép, sau khi nhà vua mệnh chung, Tì Lưu Lặc lên làm vua. Nhưng Hữu Bộ Tì Nại Da Tạp Sự quyển 8 và Tây Tạng Phật truyện thì lại chép khác, bảo rằng, nhà vua bị thái tử Tì Lưu Lặc cướp ngôi, phải chạy trốn và chết đói giữa đường. [X. kinh Tạp A Hàm Q.42, Q.46; Trung A Hàm Q.60 kinh Ái Sinh; Trường A Hàm Q.6 kinh Tiểu Duyên; kinh Tăng Nhất A Hàm Q.18, Q.28, Q.43; kinh Xuất Diệu Q.8; luật Tứ Phần Q.15, Q.16; Hữu Bộ Tì Nại Da Tạp Sự Q.7, Q.26].