ÁO NHĨ CAO ĐẶC

Phật Quang Đại Từ Điển

Henry Stell Olcott (1832 – 1907) Ông sinh tại Tân Trạch Tây Châu Quất Thành (Orange, New Jersey), nước Mĩ, khi còn theo học tại Đại học Kha-luân-tỉ-á (Colombia) đã tin theo Phật giáo. Năm 1875, ông thành lập học hội Linh Trí, khuyên người cải tín theo Phật giáo. Sau khi xuất ngũ, ông lại vào Đại học học luật, rồi cùng với vợ là Ba-lạp-ngõa-tư-cơ (H.P. Blavatsky), quốc tịch Nga, sang Ấn độ tham học, sáng lập Chi hội của học hội Linh Trí tại Ấn Độ, đề xướng việc nghiên cứu các tôn giáo, so sánh và lựa chọn những điều hay nhất để tin theo. Năm 1880, cả hai vợ chồng đến Tích Lan, thấy sự suy đồi của Phật giáo Tích Lan và bị Cơ Đốc giáo bách hại, ông mới thành lập Phật giáo Linh Trí học hội (Buddhist Theosophical Society) để xúc tiến tinh thần hòa bình hữu nghị giữa các tôn giáo trên thế giới, bênh vực những tôn giáo bị áp bách, rồi liên hợp các vị lãnh đạo bốn chúng tại địa phương, khuyến hóa thành lập được hơn bốn trăm trường học Phật giáo.

Như Học viện A-nan-đà (Ananda College), Học viện Pháp Vương (Dharmaraja College), Học viện Ma-hi-đà (Mahinda College) v.v… đều được thành lập vào thời gian này, đồng thời, dùng phương pháp giáo dục cận đại để dạy Phật pháp và khoa học, lôi cuốn nhiều học giả Tây phương đến Tích lan, đặt kế hoạch phát triển nền giáo dục quốc gia và giáo dục Phật giáo Tích Lan. Ngoài ra, ông còn khuyến hóa ấn hành tạp chí Phật Giáo Đồ (The Buddhist) bằng tiếng Anh. Lá cờ Phật giáo thế giới hiện nay cũng chính do ông thiết kế. Ông so sánh Phật pháp với giáo nghĩa của các tôn giáo khác, và nhận rằng Phật giáo có những đặc điểm không trái với khoa học, đồng thời, cũng có nhiều chỗ mà khoa học chưa bì kịp.