阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận
Quyển 74
尊Tôn 者Giả 眾Chúng 賢Hiền 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 七thất 十thập 四tứ
尊tôn 者giả 眾chúng 賢hiền 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
辯Biện 智Trí 品Phẩm 第đệ 七thất 之chi 二nhị
所sở 言ngôn 行hạnh 相tương/tướng 有hữu 十thập 六lục 者giả 。 為vi 但đãn 名danh 別biệt 實thật 亦diệc 有hữu 異dị 。 何hà 謂vị 行hành 相tương/tướng 能năng 行hành 所sở 行hành 。 頌tụng 曰viết 。
行hành 相tương/tướng 實thật 十thập 六lục 。 此thử 體thể 唯duy 是thị 慧tuệ 。
能năng 行hành 有hữu 所sở 緣duyên 。 所sở 行hành 諸chư 有hữu 法pháp 。
論luận 曰viết 。 有hữu 說thuyết 。 行hành 相tương/tướng 名danh 雖tuy 十thập 六lục 實thật 事sự 唯duy 七thất 。 緣duyên 苦Khổ 諦Đế 境cảnh 治trị 四tứ 倒đảo 故cố 名danh 實thật 俱câu 四tứ 。 緣duyên 三tam 諦đế 境cảnh 。 名danh 四tứ 實thật 一nhất 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 實thật 亦diệc 十thập 六lục 所sở 治trị 所sở 行hành 相tương/tướng 有hữu 別biệt 故cố 。 言ngôn 所sở 對đối 治trị 相tướng 有hữu 別biệt 者giả 。 為vi 治trị 常thường 見kiến 故cố 修tu 非phi 常thường 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 樂nhạo/nhạc/lạc 諸chư 行hành 故cố 修tu 苦khổ 行hạnh 相tương/tướng 。 為vi 治trị 我ngã 所sở 見kiến 故cố 修tu 空không 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 我ngã 見kiến 故cố 修tu 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 無vô 因nhân 論luận 故cố 修tu 因nhân 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 自tự 在tại 等đẳng 一nhất 因nhân 論luận 故cố 修tu 集tập 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 轉chuyển 變biến 因nhân 常thường 因nhân 論luận 故cố 修tu 生sanh 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 知tri 為vi 先tiên 能năng 生sanh 論luận 故cố 修tu 緣duyên 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 歸quy 自tự 在tại 為vi 涅Niết 槃Bàn 論luận 。 顯hiển 諸chư 蘊uẩn 永vĩnh 滅diệt 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 修tu 滅diệt 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 執chấp 自tự 體thể 所sở 有hữu 解giải 脫thoát 。 是thị 雜tạp 染nhiễm 惑hoặc 苦khổ 不bất 正chánh 見kiến 。 故cố 修tu 靜tĩnh 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 執chấp 涅Niết 槃Bàn 如như 被bị 咒chú 詛trớ 。 遂toại 致trí 殄điễn 滅diệt 是thị 弊tệ 壞hoại 論luận 。 故cố 修tu 妙diệu 行hạnh 相tương/tướng 。 為vi 治trị 執chấp 解giải 脫thoát 還hoàn 退thoái 見kiến 故cố 修tu 離ly 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 執chấp 無vô 解giải 脫thoát 道đạo 。 故cố 修tu 道Đạo 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 苦khổ 行hạnh 是thị 真chân 道đạo 見kiến 。 及cập 謗báng 真chân 道đạo 是thị 邪tà 論luận 。 故cố 修tu 如như 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 不bất 修tu 道Đạo 生sanh 死tử 自tự 淨tịnh 。 及cập 世thế 間gian 離ly 染nhiễm 是thị 真chân 道đạo 。 故cố 修tu 行hàng 行hàng 相tương/tướng 。 為vi 治trị 嘗thường 遭tao 不bất 永vĩnh 離ly 染nhiễm 道đạo 所sở 誑cuống 惑hoặc 。 於ư 真chân 聖thánh 道Đạo 亦diệc 不bất 敬kính 。 故cố 修tu 出xuất 行hành 相tương/tướng 。 言ngôn 所sở 行hành 境cảnh 相tướng 有hữu 別biệt 者giả 。 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 一nhất 非phi 常thường 二nhị 苦khổ 三tam 空không 四tứ 非phi 我ngã 。 有hữu 生sanh 滅diệt 故cố 非phi 常thường 。 逼bức 迫bách 性tánh 故cố 違vi 聖thánh 心tâm 故cố 苦khổ 。 無vô 主chủ 宰tể 故cố 空không 。 違vi 我ngã 相tương/tướng 故cố 非phi 我ngã 。 集tập 聖Thánh 諦Đế 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 一nhất 因nhân 二nhị 集tập 三tam 生sanh 四tứ 緣duyên 能năng 生sanh 法pháp 故cố 因nhân 。 有hữu 多đa 種chủng 故cố 集tập 。 恆hằng 孳# 產sản 故cố 生sanh 。 各các 別biệt 助trợ 故cố 緣duyên 。 滅diệt 聖Thánh 諦Đế 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 一nhất 滅diệt 二nhị 靜tĩnh 三tam 妙diệu 四tứ 離ly 。 息tức 眾chúng 苦khổ 故cố 滅diệt 。 三tam 有hữu 為vi 相tướng 。 三tam 火hỏa 滅diệt 故cố 靜tĩnh 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 眾chúng 苦khổ 息tức 故cố 靜tĩnh 。 如như 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 諸chư 行hành 皆giai 苦khổ 。 唯duy 有hữu 涅Niết 槃Bàn 最tối 為vi 寂tịch 靜tĩnh 。 善thiện 故cố 常thường 故cố 妙diệu 。 一nhất 切thiết 災tai 患hoạn 。 永vĩnh 解giải 脫thoát 故cố 極cực 安an 隱ẩn 故cố 離ly 。 道đạo 聖Thánh 諦Đế 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 一nhất 道đạo 二nhị 如như 三tam 行hành 四tứ 出xuất 。 能năng 通thông 尋tầm 求cầu 諸chư 法pháp 性tánh 相tướng 。 至chí 解giải 脫thoát 故cố 道đạo 。 無vô 倒đảo 轉chuyển 故cố 如như 。 如như 實thật 趣thú 故cố 行hành 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 定định 能năng 趣thú 故cố 行hành 。 如như 說thuyết 。 此thử 道đạo 能năng 至chí 清thanh 淨tịnh 。 餘dư 見kiến 必tất 無vô 至chí 清thanh 淨tịnh 理lý 。 一nhất 向hướng 趣thú 故cố 決quyết 能năng 至chí 故cố 出xuất 。 如như 是thị 所sở 治trị 及cập 所sở 行hành 境cảnh 。 相tương/tướng 有hữu 別biệt 故cố 實thật 有hữu 十thập 六lục 。 如như 是thị 行hành 相tướng 。 以dĩ 慧tuệ 為vi 體thể 豈khởi 不bất 心tâm 心tâm 所sở 皆giai 名danh 有hữu 行hành 相tương/tướng 。 如như 是thị 無vô 慧tuệ 與dữ 慧tuệ 相tương 應ứng 。 如như 何hà 可khả 言ngôn 慧tuệ 有hữu 行hành 相tương/tướng 非phi 有hữu 行hành 相tương/tướng 。 唯duy 慧tuệ 相tương 應ứng 心tâm 等đẳng 皆giai 名danh 有hữu 行hành 相tương/tướng 者giả 。 是thị 心tâm 心tâm 所sở 等đẳng 於ư 所sở 緣duyên 品phẩm 類loại 相tương/tướng 中trung 有hữu 能năng 取thủ 義nghĩa 。 若nhược 依y 唯duy 慧tuệ 得đắc 行hành 相tương/tướng 名danh 。 則tắc 慧tuệ 之chi 餘dư 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 與dữ 行hành 相tương/tướng 等đẳng 名danh 有hữu 行hành 相tương/tướng 。 如như 等đẳng 漏lậu 故cố 得đắc 有hữu 漏lậu 名danh 。 是thị 與dữ 漏lậu 體thể 同đồng 對đối 治trị 義nghĩa 。 如như 是thị 所sở 餘dư 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 等đẳng 與dữ 行hành 相tương/tướng 行hành 於ư 所sở 緣duyên 。 是thị 俱câu 時thời 行hành 無vô 前tiền 後hậu 義nghĩa 。 或hoặc 心tâm 心tâm 所sở 有hữu 行hành 相tương/tướng 者giả 。 多đa 如như 已dĩ 知tri 根căn 總tổng 名danh 有hữu 行hành 相tương/tướng 。 或hoặc 依y 無vô 間gian 亦diệc 說thuyết 有hữu 聲thanh 。 如như 有hữu 所sở 依y 故cố 無vô 有hữu 過quá 。 謂vị 如như 心tâm 心tâm 所sở 皆giai 名danh 有hữu 所sở 依y 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 與dữ 所sở 依y 識thức 亦diệc 俱câu 時thời 生sanh 識thức 之chi 所sở 依y 。 唯duy 無vô 間gian 滅diệt 有hữu 行hành 相tương/tướng 理lý 應ưng 知tri 亦diệc 然nhiên 。 無vô 間gian 滅diệt 慧tuệ 於ư 現hiện 何hà 能năng 。 此thử 於ư 現hiện 有hữu 能năng 如như 無vô 間gian 滅diệt 意ý 。 若nhược 爾nhĩ 應ưng 受thọ 等đẳng 得đắc 有hữu 受thọ 等đẳng 名danh 。 許hứa 亦diệc 無vô 違vi 然nhiên 非phi 所sở 辯biện 。 此thử 中trung 經kinh 主chủ 依y 附phụ 他tha 宗tông 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 取thủ 境cảnh 類loại 別biệt 。 皆giai 名danh 行hành 相tương/tướng 理lý 未vị 必tất 然nhiên 。 應ưng 思tư 何hà 等đẳng 名danh 心tâm 心tâm 所sở 取thủ 境cảnh 類loại 別biệt 。 若nhược 謂vị 境cảnh 相tướng 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 。 一nhất 切thiết 能năng 像tượng 理lý 必tất 不bất 成thành 。 境cảnh 有hữu 善thiện 常thường 等đẳng 眾chúng 相tướng 差sai 別biệt 故cố 。 或hoặc 諸chư 色sắc 法pháp 亦diệc 行hành 相tương/tướng 收thu 色sắc 法pháp 亦diệc 能năng 像tượng 餘dư 相tương/tướng 故cố 。 若nhược 謂vị 能năng 取thủ 境cảnh 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 則tắc 應ưng 五ngũ 識thức 行hành 相tương/tướng 不bất 成thành 。 不bất 能năng 取thủ 境cảnh 差sai 別biệt 相tương/tướng 故cố 。 有hữu 分phân 別biệt 識thức 方phương 能năng 取thủ 境cảnh 青thanh 非phi 黃hoàng 等đẳng 差sai 別biệt 相tương/tướng 故cố 。 然nhiên 非phi 所sở 許hứa 故cố 理lý 不bất 成thành 。 由do 此thử 我ngã 宗tông 所sở 釋thích 為vi 善thiện 。 謂vị 唯duy 諸chư 慧tuệ 於ư 境cảnh 相tướng 中trung 。 簡giản 擇trạch 而nhi 轉chuyển 名danh 為vi 行hành 相tương/tướng 。 慧tuệ 及cập 諸chư 餘dư 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 有hữu 所sở 緣duyên 故cố 皆giai 是thị 能năng 行hành 。 此thử 能năng 行hành 名danh 應ưng 唯duy 目mục 慧tuệ 行hành 相tương/tướng 體thể 故cố 。 餘dư 心tâm 心tâm 所sở 既ký 非phi 行hành 相tương/tướng 寧ninh 是thị 能năng 行hành 。 若nhược 謂vị 所sở 餘dư 名danh 能năng 行hành 者giả 。 以dĩ 與dữ 行hành 相tương/tướng 相tương 應ứng 起khởi 故cố 。 是thị 則tắc 慧tuệ 等đẳng 與dữ 受thọ 相tương 應ứng 應ưng 名danh 能năng 受thọ 。 雖tuy 有hữu 此thử 語ngữ 而nhi 理lý 不bất 然nhiên 。 謂vị 慧tuệ 異dị 門môn 稱xưng 為vi 行hành 相tương/tướng 。 能năng 行hành 即tức 是thị 取thủ 境cảnh 別biệt 名danh 。 非phi 能năng 行hành 言ngôn 偏thiên 為vi 詮thuyên 慧tuệ 。 寧ninh 以dĩ 受thọ 等đẳng 體thể 非phi 行hành 相tương/tướng 。 便tiện 作tác 是thị 難nạn/nan 應ưng 非phi 能năng 行hành 。 如như 於ư 境cảnh 中trung 慧tuệ 能năng 簡giản 擇trạch 。 便tiện 許hứa 說thuyết 慧tuệ 。 名danh 為vi 能năng 行hành 。 既ký 於ư 境cảnh 中trung 想tưởng 能năng 取thủ 像tượng 。 識thức 能năng 了liễu 等đẳng 寧ninh 非phi 能năng 行hành 。 故cố 能năng 行hành 名danh 通thông 目mục 取thủ 境cảnh 。 故cố 應ưng 受thọ 等đẳng 亦diệc 是thị 能năng 行hành 。 所sở 行hành 名danh 通thông 一nhất 切thiết 有hữu 法pháp 。 若nhược 實thật 若nhược 假giả 皆giai 所sở 行hành 故cố 。 由do 此thử 三tam 門môn 體thể 有hữu 寬khoan 陜# 。 慧tuệ 通thông 行hành 相tương/tướng 能năng 行hành 所sở 行hành 。 餘dư 心tâm 心tâm 所sở 唯duy 能năng 所sở 行hành 。 諸chư 餘dư 有hữu 法pháp 唯duy 是thị 所sở 行hành 。 頌tụng 諸chư 有hữu 言ngôn 應ưng 隨tùy 除trừ 一nhất 。 隨tùy 說thuyết 一nhất 種chủng 義nghĩa 已dĩ 成thành 故cố 。 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 謂vị 十thập 二nhị 處xứ 。 唯duy 此thử 是thị 有hữu 。 故cố 說thuyết 諸chư 法pháp 是thị 所sở 行hành 言ngôn 。 已dĩ 說thuyết 所sở 行hành 唯duy 是thị 有hữu 法pháp 。 或hoặc 說thuyết 有hữu 法pháp 是thị 所sở 行hành 言ngôn 。 已dĩ 說thuyết 所sở 行hành 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 諸chư 假giả 有hữu 法pháp 不bất 離ly 所sở 依y 。 亦diệc 隨tùy 所sở 依y 諸chư 處xứ 攝nhiếp 故cố 。 為vi 攝nhiếp 有hữu 盡tận 俱câu 說thuyết 無vô 失thất 。 已dĩ 辯biện 十thập 智trí 行hành 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 當đương 辯biện 性tánh 攝nhiếp 依y 他tha 依y 身thân 。 頌tụng 曰viết 。
性tánh 俗tục 三tam 九cửu 善thiện 。 依y 地địa 俗tục 一nhất 切thiết 。
他tha 心tâm 智trí 唯duy 四tứ 。 法pháp 六lục 餘dư 七thất 九cửu 。
現hiện 起khởi 所sở 依y 身thân 。 他tha 心tâm 依y 欲dục 色sắc 。
法pháp 智trí 但đãn 依y 欲dục 。 餘dư 八bát 通thông 三tam 界giới 。
論luận 曰viết 。 如như 是thị 十thập 智trí 三tam 性tánh 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 世thế 俗tục 通thông 三tam 性tánh 。 餘dư 九cửu 智trí 唯duy 是thị 善thiện 。 依y 地địa 別biệt 者giả 。 謂vị 世thế 俗tục 智trí 通thông 依y 欲dục 界giới 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 他tha 心tâm 智trí 唯duy 依y 四tứ 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 。 不bất 依y 近cận 分phần/phân 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 。 此thử 智trí 所sở 緣duyên 極cực 微vi 細tế 故cố 。 謂vị 依y 彼bỉ 地địa 道Đạo 力lực 微vi 劣liệt 。 不bất 能năng 了liễu 達đạt 。 他tha 相tương 續tục 中trung 。 現hiện 在tại 微vi 細tế 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 亦diệc 不bất 依y 無vô 色sắc 無vô 此thử 加gia 行hành 故cố 。 又hựu 通thông 性tánh 故cố 餘dư 地địa 非phi 依y 。 五ngũ 通thông 所sở 依y 止Chỉ 觀Quán 等đẳng 故cố 。 法pháp 智trí 通thông 以dĩ 六lục 地địa 為vi 依y 。 謂vị 未vị 至chí 中trung 間gian 。 四tứ 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 。 不bất 依y 餘dư 近cận 分phần/phân 彼bỉ 唯duy 有hữu 漏lậu 故cố 。 亦diệc 不bất 依y 無vô 色sắc 此thử 緣duyên 欲dục 界giới 故cố 。 所sở 餘dư 七thất 智trí 九cửu 地địa 為vi 依y 。 謂vị 下hạ 三tam 無vô 色sắc 及cập 前tiền 說thuyết 六lục 地địa 總tổng 說thuyết 如như 是thị 。 然nhiên 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 此thử 所sở 說thuyết 七thất 種chủng 智trí 中trung 。 類loại 智trí 決quyết 定định 依y 九cửu 地địa 起khởi 。 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 盡tận 無vô 生sanh 智trí 。 若nhược 法pháp 智trí 攝nhiếp 六lục 地địa 為vi 依y 。 類loại 智trí 攝nhiếp 者giả 通thông 依y 九cửu 地địa 。 依y 身thân 別biệt 者giả 。 謂vị 他tha 心tâm 智trí 。 依y 欲dục 色sắc 界giới 俱câu 可khả 現hiện 前tiền 。 不bất 依y 無vô 色sắc 彼bỉ 自tự 無vô 故cố 。 不bất 起khởi 下hạ 地địa 他tha 心tâm 智trí 者giả 。 此thử 智trí 隨tùy 轉chuyển 色sắc 彼bỉ 無vô 容dung 起khởi 故cố 。 法pháp 智trí 但đãn 依y 欲dục 界giới 身thân 起khởi 非phi 上thượng 二nhị 界giới 。 入nhập 出xuất 此thử 智trí 諸chư 有hữu 漏lậu 心tâm 唯duy 欲dục 有hữu 故cố 。 又hựu 法pháp 智trí 隨tùy 轉chuyển 色sắc 。 所sở 依y 大đại 種chủng 唯duy 欲dục 繫hệ 故cố 。 又hựu 此thử 能năng 治trị 起khởi 破phá 戒giới 惑hoặc 。 破phá 戒giới 唯duy 欲dục 非phi 上thượng 界giới 故cố 。 餘dư 八bát 智trí 現hiện 起khởi 通thông 依y 三tam 界giới 身thân 。 已dĩ 辯biện 性tánh 地địa 身thân 當đương 辯biện 念niệm 住trụ 攝nhiếp 。 頌tụng 曰viết 。
諸chư 智trí 念niệm 住trụ 攝nhiếp 。 滅diệt 智trí 唯duy 最tối 後hậu 。
他tha 心tâm 智trí 後hậu 三tam 。 餘dư 八bát 智trí 通thông 四tứ 。
論luận 曰viết 。 滅diệt 智trí 攝nhiếp 在tại 法pháp 念niệm 住trụ 中trung 。 他tha 心tâm 智trí 後hậu 三tam 攝nhiếp 。 所sở 餘dư 八bát 皆giai 通thông 四tứ 。 如như 是thị 十thập 智trí 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 。 一nhất 一nhất 當đương 言ngôn 幾kỷ 智trí 為vi 境cảnh 。 頌tụng 曰viết 。
諸chư 智trí 互hỗ 相tương 緣duyên 。 法pháp 類loại 道đạo 各các 九cửu 。
苦khổ 集tập 智trí 各các 二nhị 。 四tứ 皆giai 十thập 滅diệt 非phi 。
論luận 曰viết 。 法pháp 智trí 能năng 緣duyên 九cửu 智trí 為vi 境cảnh 除trừ 類loại 智trí 。 類loại 智trí 能năng 緣duyên 九cửu 智trí 為vi 境cảnh 除trừ 法pháp 智trí 。 道đạo 智trí 能năng 緣duyên 九cửu 智trí 為vi 境cảnh 。 除trừ 世thế 俗tục 智trí 非phi 道đạo 攝nhiếp 故cố 。 苦khổ 集tập 二nhị 智trí 。 一nhất 一nhất 能năng 緣duyên 二nhị 智trí 為vi 境cảnh 。 謂vị 俗tục 他tha 心tâm 。 世thế 俗tục 他tha 心tâm 盡tận 無vô 生sanh 智trí 皆giai 緣duyên 十thập 智trí 。 滅diệt 智trí 不bất 緣duyên 唯duy 以dĩ 擇trạch 滅diệt 。 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 十thập 智trí 所sở 緣duyên 總tổng 有hữu 幾kỷ 法pháp 。 何hà 智trí 幾kỷ 法pháp 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 頌tụng 曰viết 。
所sở 緣duyên 總tổng 有hữu 十thập 。 謂vị 三tam 界giới 無vô 漏lậu 。
無vô 為vi 各các 有hữu 二nhị 。 俗tục 緣duyên 十thập 法pháp 五ngũ 。
類loại 七thất 苦khổ 集tập 六lục 。 滅diệt 緣duyên 一nhất 道đạo 二nhị 。
他tha 心tâm 智trí 緣duyên 三tam 。 盡tận 無vô 生sanh 各các 九cửu 。
論luận 曰viết 。 十thập 智trí 所sở 緣duyên 總tổng 有hữu 十thập 法pháp 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 分phân 為vi 八bát 種chủng 。 三tam 界giới 所sở 繫hệ 。 無vô 漏lậu 有hữu 為vi 。 各các 有hữu 相tương 應ứng 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 無vô 為vi 分phần/phân 二nhị 種chủng 善thiện 無vô 記ký 別biệt 故cố 。 俗tục 智trí 總tổng 緣duyên 十thập 法pháp 為vi 境cảnh 。 法pháp 智trí 緣duyên 五ngũ 謂vị 欲dục 界giới 二nhị 。 無vô 漏lậu 道Đạo 二nhị 及cập 善thiện 無vô 為vi 。 類loại 智trí 緣duyên 七thất 謂vị 色sắc 無vô 色sắc 。 無vô 漏lậu 道Đạo 六lục 及cập 善thiện 無vô 為vi 。 苦khổ 集tập 智trí 各các 緣duyên 三tam 界giới 所sở 繫hệ 六lục 。 滅diệt 智trí 緣duyên 一nhất 謂vị 善thiện 無vô 為vi 。 道đạo 智trí 緣duyên 二nhị 謂vị 無vô 漏lậu 道Đạo 。 他tha 心tâm 智trí 緣duyên 欲dục 色sắc 無vô 漏lậu 三tam 相tương 應ứng 法pháp 。 盡tận 無vô 生sanh 智trí 緣duyên 有hữu 為vi 八bát 。 及cập 善thiện 無vô 為vi 。 頗phả 有hữu 一nhất 念niệm 智trí 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 不phủ 。 不bất 爾nhĩ 。 豈khởi 不bất 非phi 我ngã 觀quán 智trí 知tri 一nhất 切thiết 。 法pháp 皆giai 非phi 我ngã 耶da 。 此thử 亦diệc 不bất 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 緣duyên 何hà 法pháp 此thử 體thể 是thị 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
俗tục 智trí 除trừ 自tự 品phẩm 。 總tổng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。
為vi 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 唯duy 聞văn 思tư 所sở 成thành 。
論luận 曰viết 。 以dĩ 世thế 俗tục 智trí 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 為vi 非phi 我ngã 時thời 猶do 除trừ 自tự 品phẩm 。 自tự 品phẩm 謂vị 自tự 體thể 相tướng 應ưng 俱câu 有hữu 法pháp 。 何hà 故cố 不bất 緣duyên 自tự 體thể 為vi 境cảnh 。 諸chư 對đối 法pháp 者giả 立lập 此thử 因nhân 言ngôn 。 諸chư 法pháp 必tất 無vô 待đãi 自tự 體thể 故cố 。 此thử 言ngôn 意ý 顯hiển 諸chư 法pháp 生sanh 時thời 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 待đãi 四tứ 緣duyên 性tánh 。 隨tùy 有hữu 所sở 闕khuyết 法pháp 則tắc 不bất 生sanh 。 不bất 闕khuyết 便tiện 生sanh 立lập 為vi 緣duyên 性tánh 。 諸chư 法pháp 無vô 有hữu 闕khuyết 自tự 體thể 時thời 。 故cố 畢tất 竟cánh 無vô 闕khuyết 不bất 生sanh 義nghĩa 。 寧ninh 可khả 建kiến 立lập 為vi 所sở 待đãi 緣duyên 。 若nhược 謂vị 體thể 應ưng 。 如như 虛hư 空không 等đẳng 。 由do 無vô 障chướng 礙ngại 可khả 立lập 為vi 緣duyên 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 以dĩ 虛hư 空không 等đẳng 望vọng 所sở 生sanh 法pháp 。 他tha 性tánh 極cực 成thành 法pháp 為vi 他tha 緣duyên 理lý 極cực 成thành 故cố 。 又hựu 由do 現hiện 喻dụ 顯hiển 諸chư 智trí 生sanh 。 必tất 不bất 能năng 緣duyên 自tự 體thể 為vi 境cảnh 。 謂vị 見kiến 刀đao 刃nhận 指chỉ 端đoan 及cập 肩kiên 。 如như 次thứ 不bất 能năng 自tự 割cát 觸xúc 負phụ 。 又hựu 邪tà 見kiến 他tha 心tâm 智trí 及cập 念niệm 住trụ 苦khổ 智trí 等đẳng 。 皆giai 有hữu 建kiến 立lập 不bất 成thành 過quá 故cố 。 若nhược 謂vị 如như 燈đăng 自tự 他tha 俱câu 照chiếu 智trí 應ưng 爾nhĩ 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 燈đăng 之chi 照chiếu 體thể 。 不bất 成thành 實thật 故cố 。 謂vị 顯hiển 色sắc 聚tụ 差sai 別biệt 名danh 燈đăng 。 眼nhãn 識thức 生sanh 因nhân 說thuyết 名danh 為vi 照chiếu 。 闇ám 相tương 違vi 故cố 說thuyết 為vi 能năng 壞hoại 。 瓶bình 等đẳng 障chướng 因nhân 由do 有hữu 此thử 故cố 。 瓶bình 等đẳng 可khả 了liễu 名danh 照chiếu 瓶bình 等đẳng 。 除trừ 假giả 說thuyết 外ngoại 無vô 實thật 有hữu 照chiếu 能năng 照chiếu 自tự 體thể 。 猶do 如như 鹽diêm 等đẳng 唯duy 彼bỉ 自tự 體thể 如như 是thị 轉chuyển 故cố 。 又hựu 若nhược 許hứa 燈đăng 是thị 能năng 照chiếu 故cố 。 便tiện 許hứa 自tự 照chiếu 亦diệc 能năng 照chiếu 他tha 。 如như 是thị 應ưng 許hứa 闇ám 是thị 障chướng 故cố 。 力lực 能năng 自tự 障chướng 亦diệc 能năng 障chướng 他tha 。 火hỏa 能năng 燒thiêu 故cố 自tự 燒thiêu 燒thiêu 他tha 。 彼bỉ 既ký 不bất 然nhiên 燈đăng 云vân 何hà 爾nhĩ 。 若nhược 謂vị 燈đăng 力lực 破phá 障chướng 瓶bình 燈đăng 。 及cập 了liễu 瓶bình 燈đăng 二nhị 覺giác 闇ám 故cố 應ưng 俱câu 名danh 照chiếu 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 闇ám 與dữ 瓶bình 燈đăng 合hợp 不bất 合hợp 故cố 。 謂vị 闇ám 瓶bình 合hợp 可khả 曰viết 障chướng 瓶bình 。 今kim 雖tuy 有hữu 瓶bình 而nhi 覺giác 不bất 起khởi 。 由do 此thử 說thuyết 闇ám 能năng 障chướng 瓶bình 覺giác 。 燈đăng 生sanh 闇ám 滅diệt 瓶bình 顯hiển 覺giác 生sanh 。 故cố 世thế 說thuyết 燈đăng 有hữu 照chiếu 瓶bình 用dụng 。 曾tằng 無vô 有hữu 闇ám 與dữ 燈đăng 合hợp 時thời 。 勿vật 不bất 相tương 違vi 無vô 相tướng 治trị 失thất 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 闇ám 能năng 障chướng 燈đăng 。 既ký 無vô 有hữu 燈đăng 不bất 能năng 生sanh 覺giác 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 闇ám 為vi 覺giác 障chướng 。 故cố 燈đăng 生sanh 時thời 雖tuy 令linh 闇ám 滅diệt 。 而nhi 不bất 可khả 說thuyết 。 被bị 照chiếu 如như 瓶bình 。
復phục 有hữu 何hà 因nhân 執chấp 智trí 知tri 用dụng 。 但đãn 如như 燈đăng 照chiếu 非phi 刀đao 割cát 等đẳng 。 謂vị 見kiến 何hà 理lý 執chấp 智trí 與dữ 燈đăng 。 法pháp 喻dụ 冥minh 然nhiên 非phi 與dữ 刀đao 等đẳng 故cố 引dẫn 燈đăng 喻dụ 為vi 證chứng 力lực 微vi 。 有hữu 作tác 是thị 言ngôn 。 智trí 於ư 自tự 體thể 不bất 知tri 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 可khả 知tri 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 已dĩ 辯biện 自tự 體thể 不bất 以dĩ 自tự 體thể 。 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 於ư 自tự 自tự 相tương/tướng 既ký 永vĩnh 不bất 能năng 取thủ 。 則tắc 定định 無vô 有hữu 以dĩ 自tự 為vi 所sở 緣duyên 。 既ký 非phi 所sở 緣duyên 寧ninh 取thủ 共cộng 相tương 。 故cố 應ưng 於ư 此thử 立lập 比tỉ 量lượng 言ngôn 。 自tự 相tương/tướng 亦diệc 應ưng 為vi 自tự 體thể 境cảnh 。 自tự 體thể 相tướng 故cố 。 猶do 如như 共cộng 相tương 。 或hoặc 應ưng 共cộng 相tương 非phi 自tự 體thể 境cảnh 。 自tự 體thể 相tướng 故cố 猶do 如như 自tự 相tương/tướng 。 故cố 緣duyên 共cộng 相tương 理lý 亦diệc 不bất 成thành 。 又hựu 智trí 現hiện 前tiền 若nhược 緣duyên 自tự 體thể 。 應ưng 許hứa 自tự 體thể 亦diệc 是thị 所sở 依y 。 若nhược 許hứa 自tự 緣duyên 及cập 自tự 依y 者giả 。 則tắc 應ưng 自tự 體thể 能năng 自tự 建kiến 立lập 。 自tự 建kiến 立lập 故cố 應ưng 許hứa 是thị 常thường 。 常thường 故cố 應ưng 無vô 能năng 緣duyên 他tha 義nghĩa 。 又hựu 智trí 所sở 知tri 應ưng 無vô 別biệt 故cố 。 必tất 無vô 有hữu 智trí 能năng 緣duyên 自tự 體thể 。 若nhược 謂vị 自tự 共cộng 相tương 如như 次thứ 能năng 所sở 緣duyên 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。 謂vị 前tiền 已dĩ 說thuyết 既ký 不bất 自tự 緣duyên 自tự 相tương/tướng 為vi 境cảnh 自tự 體thể 相tướng 故cố 。 亦diệc 不bất 應ưng 緣duyên 共cộng 相tương 為vi 境cảnh 。 即tức 由do 此thử 理lý 不bất 緣duyên 相tương 應ứng 。 以dĩ 與dữ 相tương 應ứng 一nhất 境cảnh 轉chuyển 故cố 。 許hứa 緣duyên 相tương 應ứng 者giả 便tiện 應ưng 許hứa 自tự 緣duyên 。 亦diệc 不bất 能năng 緣duyên 。 俱câu 有hữu 法pháp 者giả 。 以dĩ 俱câu 有hữu 法pháp 極cực 相tương 近cận 故cố 。 如như 眼nhãn 不bất 見kiến 扶phù 眼nhãn 根căn 色sắc 。 契Khế 經Kinh 亦diệc 說thuyết 一nhất 剎sát 那na 智trí 。 不bất 能năng 頓đốn 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 境cảnh 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 無vô 有hữu 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 頓đốn 見kiến 頓đốn 知tri 。 義nghĩa 准chuẩn 唯duy 漸tiệm 此thử 智trí 唯duy 是thị 欲dục 色sắc 界giới 攝nhiếp 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 雖tuy 有hữu 此thử 類loại 。 而nhi 緣duyên 法pháp 少thiểu 非phi 此thử 所sở 明minh 。 此thử 通thông 聞văn 思tư 。 修tu 所sở 成thành 慧tuệ 。 皆giai 能năng 除trừ 自tự 品phẩm 緣duyên 。 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。 然nhiên 經kinh 主chủ 說thuyết 非phi 修tu 所sở 成thành 。 以dĩ 修tu 所sở 成thành 地địa 別biệt 緣duyên 故cố 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 應ưng 頓đốn 離ly 染nhiễm 。 此thử 不bất 應ưng 理lý 。 言ngôn 修tu 所sở 成thành 唯duy 地địa 別biệt 緣duyên 非phi 極cực 成thành 故cố 。 謂vị 我ngã 宗tông 許hứa 靜tĩnh 慮lự 地địa 攝nhiếp 。 修tu 所sở 成thành 慧tuệ 。 有hữu 能năng 總tổng 緣duyên 。 隨tùy 所sở 依y 身thân 自tự 上thượng 境cảnh 故cố 。 厭yếm 下hạ 欣hân 上thượng 方phương 能năng 離ly 染nhiễm 。 此thử 既ký 總tổng 緣duyên 唯duy 欣hân 行hành 相tương/tướng 故cố 。 於ư 離ly 染nhiễm 無vô 有hữu 功công 能năng 故cố 。 彼bỉ 所sở 言ngôn 甚thậm 為vi 非phi 理lý 。 已dĩ 辯biện 所sở 緣duyên 復phục 應ưng 思tư 擇trạch 。 誰thùy 成thành 就tựu 幾kỷ 智trí 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
異dị 生sanh 聖thánh 見kiến 道đạo 。 初sơ 念niệm 定định 成thành 一nhất 。
二nhị 定định 成thành 三tam 智trí 。 後hậu 四tứ 一nhất 一nhất 增tăng 。
修tu 道Đạo 定định 成thành 七thất 。 離ly 欲dục 增tăng 他tha 心tâm 。
無Vô 學Học 鈍độn 利lợi 根căn 。 定định 成thành 九cửu 成thành 十thập 。
論luận 曰viết 。 諸chư 異dị 生sanh 位vị 及cập 聖thánh 見kiến 道đạo 。 第đệ 一nhất 剎sát 那na 定định 成thành 一nhất 智trí 。 謂vị 世thế 俗tục 智trí 。 第đệ 二nhị 剎sát 那na 定định 成thành 三tam 智trí 。 謂vị 加gia 法pháp 苦khổ 。 第đệ 四tứ 六lục 十thập 十thập 四tứ 剎sát 那na 。 如như 次thứ 後hậu 後hậu 增tăng 類loại 集tập 滅diệt 道đạo 智trí 。 諸chư 未vị 增tăng 位vị 成thành 數số 如như 前tiền 。 故cố 修tu 位vị 中trung 亦diệc 定định 成thành 七thất 。 如như 是thị 諸chư 位vị 若nhược 已dĩ 離ly 欲dục 各các 各các 增tăng 一nhất 。 謂vị 他tha 心tâm 智trí 唯duy 除trừ 異dị 生sanh 生sanh 無vô 色sắc 者giả 。 然nhiên 異dị 生sanh 位vị 及cập 見kiến 道đạo 中trung 。 唯duy 可khả 成thành 就tựu 俗tục 他tha 心tâm 智trí 。 道đạo 類loại 智trí 時thời 具cụ 成thành 二nhị 種chủng 。
爾nhĩ 時thời 初sơ 得đắc 不Bất 還Hoàn 果Quả 故cố 。 兼kiêm 得đắc 無vô 漏lậu 以dĩ 成thành 果quả 體thể 。 餘dư 修tu 位vị 中trung 皆giai 具cụ 成thành 二nhị 。 生sanh 無vô 色sắc 者giả 便tiện 捨xả 世thế 俗tục 。 諸chư 時thời 解giải 脫thoát 定định 成thành 九cửu 智trí 。 謂vị 加gia 盡tận 智trí 。 不bất 時thời 解giải 脫thoát 定định 成thành 就tựu 十thập 。 謂vị 增tăng 無vô 生sanh 。 於ư 何hà 位vị 中trung 頓đốn 修tu 幾kỷ 智trí 。 且thả 應ưng 思tư 擇trạch 。 何hà 謂vị 為vi 修tu 。 謂vị 習tập 善thiện 有hữu 為vi 令linh 圓viên 滿mãn 自tự 在tại 。 非phi 染nhiễm 無vô 記ký 者giả 無vô 勝thắng 愛ái 果quả 故cố 。 非phi 善thiện 無vô 為vi 者giả 不bất 在tại 相tương 續tục 故cố 。 又hựu 無vô 為vi 無vô 果quả 故cố 。 已dĩ 辯biện 修tu 義nghĩa 本bổn 問vấn 應ưng 答đáp 。 且thả 於ư 見kiến 道đạo 十thập 五ngũ 心tâm 中trung 。 頌tụng 曰viết 。
見kiến 道đạo 忍nhẫn 智trí 起khởi 。 即tức 彼bỉ 未vị 來lai 修tu 。
三tam 類loại 智trí 兼kiêm 修tu 。 現hiện 觀quán 邊biên 俗tục 智trí 。
不bất 生sanh 自tự 下hạ 地địa 。 苦khổ 集tập 四tứ 滅diệt 後hậu 。
自tự 諦đế 行hành 相tương/tướng 境cảnh 。 唯duy 加gia 行hành 所sở 得đắc 。
論luận 曰viết 。 見kiến 道đạo 位vị 中trung 隨tùy 起khởi 忍nhẫn 智trí 。 皆giai 即tức 彼bỉ 類loại 於ư 未vị 來lai 修tu 。 然nhiên 具cụ 修tu 自tự 諦đế 諸chư 行hành 相tương/tướng 念niệm 住trụ 。 何hà 緣duyên 見kiến 道đạo 唯duy 同đồng 類loại 修tu 。 所sở 作tác 所sở 緣duyên 俱câu 定định 別biệt 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 種chủng 性tánh 先tiên 未vị 曾tằng 得đắc 故cố 。 唯duy 苦khổ 集tập 滅diệt 三tam 類loại 智trí 時thời 。 能năng 兼kiêm 修tu 未vị 來lai 現hiện 觀quán 邊biên 俗tục 智trí 。 於ư 一nhất 一nhất 諦đế 現hiện 觀quán 後hậu 邊biên 。 方phương 能năng 兼kiêm 修tu 故cố 立lập 斯tư 號hiệu 。 由do 此thử 餘dư 位vị 未vị 能năng 兼kiêm 修tu 。 自tự 諦đế 所sở 為vi 未vị 圓viên 滿mãn 故cố 。 有hữu 言ngôn 。 若nhược 此thử 於ư 法pháp 智trí 位vị 。 修tu 應ưng 說thuyết 名danh 為vi 現hiện 觀quán 中trung 俗tục 智trí 。 經kinh 不bất 應ưng 立lập 現hiện 觀quán 邊biên 名danh 。 三tam 位vị 所sở 修tu 何hà 勝thắng 何hà 劣liệt 。 若nhược 據cứ 相tương 續tục 後hậu 勝thắng 於ư 前tiền 。 因nhân 增tăng 長trưởng 身thân 起khởi 彼bỉ 得đắc 故cố 。 若nhược 就tựu 界giới 說thuyết 上thượng 皆giai 勝thắng 下hạ 。 故cố 前tiền 所sở 修tu 色sắc 界giới 繫hệ 者giả 。 界giới 勝thắng 身thân 劣liệt 後hậu 位vị 所sở 修tu 。 欲dục 界giới 繫hệ 者giả 界giới 劣liệt 身thân 勝thắng 。 此thử 有hữu 四tứ 句cú 如như 理lý 應ưng 思tư 。 道đạo 類loại 智trí 時thời 何hà 不bất 修tu 此thử 。 此thử 智trí 唯duy 是thị 見kiến 道đạo 眷quyến 屬thuộc 。 彼bỉ 修tu 道Đạo 攝nhiếp 故cố 不bất 能năng 修tu 。 此thử 意ý 說thuyết 言ngôn 修tu 。 七thất 處xứ 善thiện 為vi 種chủng 子tử 故cố 。 見kiến 道đạo 得đắc 生sanh 故cố 見kiến 道đạo 生sanh 時thời 說thuyết 彼bỉ 為vi 眷quyến 屬thuộc 。 或hoặc 世thế 俗tục 智trí 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 於ư 三tam 諦đế 中trung 曾tằng 知tri 斷đoạn 證chứng 。 未vị 曾tằng 修tu 道Đạo 故cố 今kim 不bất 修tu 。 或hoặc 由do 今kim 時thời 見kiến 真chân 道đạo 故cố 。 偽ngụy 道đạo 羞tu 避tị 故cố 非phi 所sở 修tu 。 或hoặc 現hiện 觀quán 邊biên 方phương 修tu 此thử 智trí 。 道đạo 無vô 邊biên 故cố 此thử 位vị 不bất 修tu 。 謂vị 三tam 諦đế 中trung 依y 事sự 現hiện 觀quán 。 容dung 一nhất 行hành 者giả 總tổng 得đắc 其kỳ 邊biên 。 必tất 無vô 有hữu 能năng 遍biến 修tu 道Đạo 者giả 。 異dị 根căn 性tánh 道đạo 不bất 能năng 修tu 故cố 。 於ư 自tự 根căn 性tánh 雖tuy 容dung 得đắc 修tu 。 百bách 千thiên 分phần 中trung 不bất 起khởi 一nhất 故cố 。 雖tuy 見kiến 道đạo 位vị 未vị 遍biến 斷đoạn 集tập 未vị 。 遍biến 證chứng 滅diệt 而nhi 於ư 當đương 位vị 斷đoạn 集tập 證chứng 滅diệt 其kỳ 事sự 已dĩ 周chu 。 道đạo 類loại 智trí 時thời 迷mê 道Đạo 諦Đế 惑hoặc 。 諸chư 對đối 治trị 道đạo 亦diệc 不bất 遍biến 修tu 。 以dĩ 種chủng 性tánh 根căn 有hữu 多đa 品phẩm 故cố 。 由do 此thử 於ư 三tam 諦đế 世Thế 尊Tôn 說thuyết 邊biên 聲thanh 。 如như 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。 有hữu 身thân 苦khổ 邊biên 有hữu 身thân 集tập 邊biên 有hữu 身thân 滅diệt 邊biên 。 曾tằng 無vô 經kinh 說thuyết 有hữu 身thân 道đạo 邊biên 。 無vô 能năng 修tu 道Đạo 至chí 邊biên 際tế 故cố 。 此thử 世thế 俗tục 智trí 是thị 不bất 生sanh 法pháp 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 無vô 容dung 起khởi 故cố 。 此thử 起khởi 依y 身thân 定định 不bất 生sanh 故cố 。 謂vị 隨tùy 信tín 行hành 隨tùy 法pháp 行hành 身thân 。 容dung 有hữu 為vi 依y 引dẫn 此thử 智trí 起khởi 。 在tại 見kiến 道đạo 位vị 此thử 無vô 容dung 生sanh 。 故cố 此thử 依y 身thân 住trụ 不bất 生sanh 法pháp 。 依y 不bất 生sanh 故cố 此thử 必tất 不bất 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 依y 何hà 說thuyết 有hữu 修tu 義nghĩa 。 依y 得đắc 修tu 故cố 說thuyết 名danh 為vi 修tu 。 謂vị 於ư 爾nhĩ 時thời 起khởi 得đắc 自tự 在tại 。 餘dư 緣duyên 障chướng 故cố 體thể 不bất 現hiện 前tiền 。 即tức 由do 此thử 因nhân 說thuyết 名danh 為vi 得đắc 。 以dĩ 證chứng 彼bỉ 得đắc 起khởi 自tự 在tại 故cố 。 以dĩ 有hữu 諸chư 法pháp 得đắc 即tức 現hiện 前tiền 如như 盡tận 智trí 等đẳng 。 或hoặc 有hữu 諸chư 法pháp 。 先tiên 得đắc 後hậu 現hiện 前tiền 如như 無vô 生sanh 智trí 等đẳng 。 或hoặc 有hữu 諸chư 法pháp 。 得đắc 永vĩnh 不bất 現hiện 前tiền 如như 此thử 智trí 等đẳng 。 或hoặc 有hữu 諸chư 法pháp 。 不bất 得đắc 而nhi 現hiện 前tiền 如như 外ngoại 色sắc 等đẳng 。 無vô 有hữu 情tình 數số 法pháp 不bất 得đắc 而nhi 現hiện 前tiền 故cố 。 雖tuy 不bất 生sanh 而nhi 有hữu 修tu 義nghĩa 。 經kinh 主chủ 此thử 中trung 作tác 如như 是thị 詰cật 。 既ký 不bất 能năng 起khởi 得đắc 義nghĩa 何hà 依y 故cố 所sở 辯biện 修tu 。 理lý 不bất 成thành 立lập 。 如như 古cổ 師sư 說thuyết 修tu 義nghĩa 可khả 成thành 。 彼bỉ 說thuyết 云vân 何hà 由do 聖thánh 道Đạo 力lực 。 修tu 世thế 俗tục 智trí 於ư 出xuất 觀quán 後hậu 。 有hữu 勝thắng 緣duyên 諦đế 俗tục 智trí 現hiện 前tiền 。 得đắc 此thử 起khởi 依y 故cố 名danh 得đắc 此thử 如như 得đắc 金kim 礦quáng 名danh 為vi 得đắc 金kim 。 此thử 但đãn 有hữu 言ngôn 所sở 詰cật 等đẳng 故cố 。 如như 何hà 此thử 智trí 。 不bất 現hiện 在tại 前tiền 。 言ngôn 得đắc 起khởi 依y 說thuyết 名danh 為vi 得đắc 。 非phi 得đắc 此thử 依y 故cố 可khả 名danh 此thử 現hiện 前tiền 。 勿vật 此thử 所sở 依y 即tức 此thử 體thể 故cố 。 若nhược 謂vị 於ư 後hậu 位vị 見kiến 不bất 見kiến 功công 能năng 。 故cố 有hữu 差sai 別biệt 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 所sở 許hứa 起khởi 依y 。 不bất 久cửu 住trụ 故cố 。 非phi 起khởi 依y 已dĩ 捨xả 有hữu 此thử 現hiện 前tiền 時thời 。 故cố 捨xả 起khởi 依y 必tất 不bất 現hiện 起khởi 。 後hậu 如như 何hà 見kiến 能năng 起khởi 功công 能năng 。 諸chư 有hữu 起khởi 依y 必tất 可khả 現hiện 起khởi 。 有hữu 起khởi 依y 位vị 寧ninh 不bất 現hiện 前tiền 。 既ký 不bất 現hiện 前tiền 。 起khởi 依y 寧ninh 有hữu 故cố 。 彼bỉ 所sở 說thuyết 既ký 不bất 能năng 起khởi 得đắc 。 義nghĩa 何hà 依y 為vi 非phi 理lý 詰cật 。 自tự 許hứa 不bất 起khởi 亦diệc 名danh 得đắc 故cố 。 隨tùy 依y 何hà 地địa 見kiến 道đạo 現hiện 前tiền 能năng 修tu 未vị 來lai 自tự 地địa 下hạ 地địa 。 謂vị 此thử 俗tục 智trí 七thất 地địa 為vi 依y 。 即tức 未vị 至chí 中trung 間gian 。 四tứ 靜tĩnh 慮lự 欲dục 界giới 。 若nhược 依y 未vị 至chí 見kiến 道đạo 現hiện 前tiền 。 能năng 修tu 未vị 來lai 一nhất 地địa 見kiến 道đạo 。 二nhị 地địa 俗tục 智trí 至chí 依y 第đệ 四tứ 見kiến 道đạo 現hiện 前tiền 。 能năng 修tu 未vị 來lai 六lục 地địa 見kiến 道đạo 。 七thất 地địa 俗tục 智trí 苦khổ 集tập 邊biên 修tu 。 四tứ 念niệm 住trụ 攝nhiếp 滅diệt 邊biên 修tu 者giả 。 唯duy 法pháp 念niệm 住trụ 隨tùy 於ư 何hà 諦đế 現hiện 觀quán 邊biên 修tu 。 即tức 以dĩ 此thử 行hành 相tương/tướng 緣duyên 此thử 諦đế 為vi 境cảnh 。 謂vị 若nhược 苦Khổ 諦Đế 現hiện 觀quán 邊biên 修tu 。 即tức 以dĩ 緣duyên 苦khổ 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 若nhược 欲dục 界giới 繫hệ 緣duyên 欲dục 界giới 苦khổ 。 色sắc 界giới 繫hệ 者giả 緣duyên 上thượng 苦Khổ 諦Đế 。 若nhược 於ư 集Tập 諦Đế 現hiện 觀quán 邊biên 修tu 。 即tức 以dĩ 緣duyên 集tập 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 若nhược 欲dục 界giới 繫hệ 緣duyên 欲dục 界giới 集tập 。 色sắc 界giới 繫hệ 者giả 緣duyên 上thượng 集Tập 諦Đế 。 若nhược 於ư 滅Diệt 諦Đế 現hiện 觀quán 邊biên 修tu 。 即tức 以dĩ 緣duyên 滅diệt 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 若nhược 欲dục 界giới 繫hệ 緣duyên 欲dục 界giới 滅diệt 。 色sắc 界giới 繫hệ 者giả 緣duyên 上thượng 滅Diệt 諦Đế 。 此thử 世thế 俗tục 智trí 唯duy 加gia 行hành 得đắc 。 即tức 由do 見kiến 道đạo 加gia 行hành 得đắc 故cố 。 欲dục 界giới 攝nhiếp 者giả 是thị 思tư 所sở 成thành 。 色sắc 界giới 攝nhiếp 者giả 是thị 修tu 所sở 成thành 。 非phi 聞văn 所sở 成thành 彼bỉ 微vi 劣liệt 故cố 。 智trí 增tăng 故cố 立lập 智trí 名danh 。 若nhược 并tinh 隨tùy 行hành 以dĩ 欲dục 四tứ 蘊uẩn 。 色sắc 界giới 五ngũ 蘊uẩn 為vi 其kỳ 自tự 性tánh 。 次thứ 於ư 修tu 道Đạo 離ly 染nhiễm 位vị 中trung 。 頌tụng 曰viết 。
修tu 道Đạo 初sơ 剎sát 那na 。 修tu 六lục 或hoặc 七thất 智trí 。
斷đoạn 八bát 地địa 無vô 間gian 。 及cập 有hữu 欲dục 餘dư 道đạo 。
有hữu 頂đảnh 八bát 解giải 脫thoát 。 各các 修tu 於ư 七thất 智trí 。
上thượng 無vô 間gian 餘dư 道đạo 。 如như 次thứ 修tu 六lục 八bát 。
論luận 曰viết 。 修tu 道Đạo 初sơ 念niệm 。 謂vị 第đệ 十thập 六lục 道đạo 類loại 智trí 時thời 。 現hiện 修tu 二nhị 智trí 謂vị 道đạo 及cập 類loại 。 名danh 異dị 非phi 體thể 。 未vị 離ly 欲dục 者giả 未vị 來lai 修tu 六lục 。 謂vị 法pháp 及cập 類loại 。 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 離ly 欲dục 修tu 七thất 。 謂vị 加gia 他tha 心tâm 。 有hữu 頂đảnh 治trị 故cố 不bất 修tu 世thế 俗tục 。 先tiên 已dĩ 離ly 欲dục 入nhập 聖thánh 道Đạo 者giả 。 何hà 緣duyên 見kiến 道đạo 中trung 不bất 修tu 他tha 心tâm 智trí 。 以dĩ 他Tha 心Tâm 智Trí 。 遊du 觀quan 德đức 攝nhiếp 。 依y 容dung 豫dự 道đạo 方phương 有hữu 修tu 義nghĩa 。 見kiến 道đạo 位vị 中trung 為vi 觀quán 諦đế 理lý 。 加gia 行hành 極cực 速tốc 故cố 不bất 能năng 修tu 。 無vô 間gian 道đạo 中trung 義nghĩa 亦diệc 同đồng 此thử 。 今kim 第đệ 十thập 六lục 道đạo 類loại 智trí 時thời 。 容dung 豫dự 道đạo 收thu 故cố 修tu 此thử 智trí 。 斷đoạn 欲dục 修tu 斷đoạn 九cửu 無vô 間gian 道đạo 。 八bát 解giải 脫thoát 道đạo 俗tục 四tứ 法pháp 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 斷đoạn 上thượng 七thất 地địa 諸chư 無vô 間gian 道đạo 。 四tứ 類loại 世thế 俗tục 滅diệt 道Đạo 法Pháp 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 斷đoạn 欲dục 加gia 行hành 有hữu 欲dục 勝thắng 進tiến 。 俗tục 四tứ 法pháp 類loại 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 此thử 上thượng 未vị 來lai 皆giai 修tu 七thất 智trí 。 謂vị 俗tục 法pháp 類loại 。 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 斷đoạn 有hữu 頂đảnh 地địa 前tiền 八bát 解giải 脫thoát 。 四tứ 類loại 二nhị 法pháp 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 此thử 於ư 未vị 來lai 亦diệc 唯duy 修tu 七thất 。 然nhiên 除trừ 世thế 俗tục 加gia 他tha 心tâm 智trí 。 斷đoạn 有hữu 頂đảnh 地địa 九cửu 無vô 間gian 道đạo 。 四tứ 類loại 二nhị 法pháp 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 未vị 來lai 修tu 法pháp 類loại 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 六lục 。 斷đoạn 欲dục 修tu 斷đoạn 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 俗tục 四tứ 法pháp 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 斷đoạn 上thượng 七thất 地địa 諸chư 解giải 脫thoát 道đạo 。 四tứ 類loại 世thế 俗tục 滅diệt 道Đạo 法Pháp 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 斷đoạn 欲dục 修tu 斷đoạn 第đệ 九cửu 勝thắng 進tiến 。 斷đoạn 上thượng 八bát 地địa 諸chư 加gia 行hành 道Đạo 。 俗tục 四tứ 法pháp 類loại 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 斷đoạn 上thượng 七thất 地địa 有hữu 頂đảnh 八bát 品phẩm 。 諸chư 勝thắng 進tiến 道đạo 俗tục 四tứ 法pháp 類loại 。 及cập 他tha 心tâm 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 先tiên 所sở 修tu 道Đạo 容dung 現hiện 前tiền 故cố 。 此thử 上thượng 未vị 來lai 皆giai 修tu 八bát 智trí 。 謂vị 俗tục 法pháp 類loại 四Tứ 諦Đế 他tha 心tâm 。 四tứ 類loại 不bất 能năng 斷đoạn 欲dục 界giới 染nhiễm 。 苦khổ 集tập 二nhị 法pháp 非phi 上thượng 對đối 治trị 。 何hà 緣duyên 起khởi 彼bỉ 治trị 此thử 智trí 未vị 來lai 修tu 。 若nhược 許hứa 兼kiêm 修tu 非phi 對đối 治trị 者giả 。 離ly 有hữu 頂đảnh 染nhiễm 等đẳng 應ưng 兼kiêm 修tu 世thế 俗tục 。 此thử 難nạn/nan 非phi 理lý 。 唯duy 同đồng 對đối 治trị 於ư 未vị 來lai 修tu 非phi 所sở 許hứa 故cố 。 謂vị 亦diệc 許hứa 有hữu 相tương/tướng 屬thuộc 故cố 修tu 。 如như 見kiến 道đạo 中trung 修tu 世thế 俗tục 智trí 。 或hoặc 由do 因nhân 力lực 相tương/tướng 資tư 故cố 修tu 。 如như 斷đoạn 欲dục 時thời 兼kiêm 修tu 四tứ 類loại 。 斷đoạn 上thượng 染nhiễm 位vị 修tu 苦khổ 集tập 法pháp 。 若nhược 斷đoạn 欲dục 染nhiễm 不bất 修tu 類loại 智trí 。 斷đoạn 上thượng 不bất 修tu 苦khổ 集tập 二nhị 法pháp 。 則tắc 漸tiệm 次thứ 得đắc 不Bất 還Hoàn 果Quả 者giả 。 應ưng 無vô 容dung 起khởi 類loại 智trí 現hiện 前tiền 。 阿A 羅La 漢Hán 應ưng 無vô 起khởi 苦khổ 集tập 。 法pháp 智trí 先tiên 所sở 得đắc 者giả 皆giai 已dĩ 捨xả 故cố 。 先tiên 未vị 得đắc 者giả 非phi 所sở 修tu 故cố 由do 約ước 種chủng 類loại 。 若nhược 先tiên 已dĩ 得đắc 。 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 力lực 引dẫn 等đẳng 流lưu 智trí 生sanh 此thử 智trí 。 由do 先tiên 彼bỉ 智trí 引dẫn 故cố 於ư 彼bỉ 智trí 類loại 。 復phục 能năng 為vi 因nhân 故cố 此thử 智trí 生sanh 。 因nhân 力lực 資tư 彼bỉ 雖tuy 非phi 同đồng 治trị 亦diệc 未vị 來lai 修tu 。 次thứ 辯biện 離ly 染nhiễm 得đắc 無Vô 學Học 位vị 。 頌tụng 曰viết 。
無Vô 學Học 初sơ 剎sát 那na 。 修tu 九cửu 或hoặc 修tu 十thập 。
鈍độn 利lợi 根căn 別biệt 故cố 。 勝thắng 進tiến 道đạo 亦diệc 然nhiên 。
論luận 曰viết 。 無Vô 學Học 初sơ 念niệm 謂vị 斷đoạn 有hữu 頂đảnh 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 若nhược 集tập 類loại 盡tận 。 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 緣duyên 有hữu 頂đảnh 故cố 。 勝thắng 進tiến 九cửu 十thập 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 未vị 來lai 隨tùy 應ứng 修tu 九cửu 修tu 十thập 。 謂vị 鈍độn 根căn 者giả 唯duy 除trừ 無vô 生sanh 。 利lợi 根căn 亦diệc 修tu 。 無Vô 生Sanh 智Trí 故cố 。 次thứ 辯biện 餘dư 位vị 修tu 智trí 多đa 少thiểu 。 頌tụng 曰viết 。
練luyện 根căn 無vô 間gian 道đạo 。 學học 六lục 無Vô 學Học 七thất 。
餘dư 學học 六lục 七thất 八bát 。 應ưng 八bát 九cửu 一nhất 切thiết 。
雜tạp 修tu 通thông 無vô 間gian 。 學học 七thất 應ưng 八bát 九cửu 。
餘dư 道đạo 學học 修tu 八bát 。 應ưng 九cửu 或hoặc 一nhất 切thiết 。
聖thánh 起khởi 餘dư 功công 德đức 。 及cập 異dị 生sanh 諸chư 位vị 。
所sở 修tu 智trí 多đa 少thiểu 。 皆giai 如như 理lý 應ưng 思tư 。
論luận 曰viết 。 學học 位vị 練luyện 根căn 諸chư 無vô 間gian 道đạo 。 四tứ 法pháp 類loại 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 未vị 來lai 修tu 六lục 四Tứ 諦Đế 法pháp 類loại 。 似tự 見kiến 道đạo 故cố 不bất 修tu 世thế 俗tục 。 能năng 斷đoạn 障chướng 故cố 不bất 修tu 他tha 心tâm 。 諸chư 解giải 脫thoát 道đạo 四tứ 法pháp 類loại 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 未vị 離ly 欲dục 者giả 未vị 來lai 修tu 六lục 四Tứ 諦Đế 法pháp 類loại 。 已dĩ 離ly 欲dục 者giả 未vị 來lai 修tu 七thất 。 謂vị 加gia 他tha 心tâm 。 有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 。 解giải 脫thoát 道đạo 位vị 亦diệc 修tu 世thế 俗tục 。 諸chư 加gia 行hành 道Đạo 俗tục 四tứ 法pháp 類loại 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 未vị 離ly 欲dục 者giả 未vị 來lai 修tu 七thất 。 已dĩ 離ly 欲dục 八bát 。 謂vị 加gia 他tha 心tâm 。 諸chư 勝thắng 進tiến 道đạo 若nhược 未vị 離ly 欲dục 。 俗tục 四tứ 法pháp 類loại 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 未vị 來lai 亦diệc 七thất 。 若nhược 已dĩ 離ly 欲dục 俗tục 四tứ 法pháp 類loại 及cập 他tha 心tâm 智trí 。 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 未vị 來lai 亦diệc 八bát 。 無Vô 學Học 練luyện 根căn 諸chư 無vô 間gian 道đạo 。 四tứ 類loại 二nhị 法pháp 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 未vị 來lai 修tu 七thất 四Tứ 諦Đế 法pháp 類loại 盡tận 。 不bất 修tu 世thế 俗tục 如như 治trị 有hữu 頂đảnh 。 故cố 五ngũ 前tiền 八bát 解giải 脫thoát 四tứ 類loại 二nhị 法pháp 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 未vị 來lai 修tu 八bát 四Tứ 諦Đế 法pháp 類loại 他tha 心tâm 及cập 盡tận 。 四tứ 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 苦khổ 集tập 類loại 盡tận 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 未vị 來lai 修tu 九cửu 。 最tối 後hậu 解giải 脫thoát 苦khổ 集tập 類loại 盡tận 。 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 未vị 來lai 修tu 十thập 。 諸chư 加gia 行hành 道Đạo 現hiện 修tu 如như 學học 。 未vị 來lai 修tu 九cửu 諸chư 勝thắng 進tiến 道đạo 。 鈍độn 者giả 九cửu 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 未vị 來lai 亦diệc 九cửu 。 利lợi 者giả 十thập 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 未vị 來lai 亦diệc 十thập 。 學học 位vị 雜tạp 修tu 諸chư 無vô 間gian 道đạo 。 四tứ 法pháp 類loại 俗tục 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 未vị 來lai 修tu 七thất 。 諸chư 解giải 脫thoát 道đạo 唯duy 四tứ 法pháp 類loại 。 加gia 行hành 增tăng 俗tục 諸chư 勝thắng 進tiến 道đạo 。 又hựu 加gia 他tha 心tâm 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 未vị 來lai 皆giai 八bát 。 無Vô 學Học 雜tạp 修tu 諸chư 無vô 間gian 道đạo 現hiện 修tu 如như 學học 。 未vị 來lai 所sở 修tu 鈍độn 八bát 利lợi 九cửu 。 諸chư 解giải 脫thoát 道đạo 唯duy 四tứ 法pháp 類loại 。 加gia 行hành 增tăng 俗tục 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 未vị 來lai 所sở 修tu 鈍độn 九cửu 利lợi 十thập 。 諸chư 勝thắng 進tiến 道đạo 與dữ 練luyện 根căn 同đồng 。 學học 位vị 修tu 通thông 五ngũ 無vô 間gián 道đạo 。 現hiện 修tu 俗tục 智trí 未vị 來lai 修tu 七thất 。 宿túc 住trụ 神thần 境cảnh 二nhị 解giải 脫thoát 道đạo 五ngũ 加gia 行hành 道Đạo 。 現hiện 修tu 俗tục 智trí 他tha 心tâm 解giải 脫thoát 法pháp 類loại 道đạo 俗tục 及cập 他tha 心tâm 智trí 。 一nhất 切thiết 勝thắng 進tiến 并tinh 苦khổ 集tập 滅diệt 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 此thử 上thượng 未vị 來lai 皆giai 修tu 八bát 智trí 。 無Vô 學Học 修tu 通thông 五ngũ 無vô 間gián 道đạo 。 現hiện 修tu 如như 學học 。 未vị 來lai 所sở 修tu 鈍độn 八bát 利lợi 九cửu 。 解giải 脫thoát 加gia 行hành 現hiện 修tu 如như 學học 。 未vị 來lai 所sở 修tu 鈍độn 九cửu 利lợi 十thập 。 諸chư 勝thắng 進tiến 道đạo 與dữ 練luyện 根căn 同đồng 。 天thiên 眼nhãn 天thiên 耳nhĩ 二nhị 解giải 脫thoát 道đạo 。 無vô 記ký 性tánh 故cố 不bất 名danh 為vi 修tu 。 聖thánh 起khởi 所sở 餘dư 四tứ 無vô 量lượng 等đẳng 修tu 所sở 成thành 攝nhiếp 。 有hữu 漏lậu 德đức 時thời 現hiện 在tại 皆giai 修tu 一nhất 世thế 俗tục 智trí 。 有hữu 學học 未vị 來lai 未vị 離ly 欲dục 七thất 已dĩ 離ly 欲dục 八bát 。 無Vô 學Học 未vị 來lai 鈍độn 九cửu 利lợi 十thập 。 除trừ 微vi 微vi 心tâm 此thử 於ư 未vị 來lai 唯duy 修tu 俗tục 故cố 。 若nhược 起khởi 所sở 餘dư 無vô 漏lậu 功công 德đức 靜tĩnh 慮lự 攝nhiếp 者giả 。 四tứ 法pháp 類loại 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 無vô 色sắc 攝nhiếp 者giả 唯duy 四tứ 。 類loại 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 未vị 來lai 所sở 修tu 同đồng 前tiền 有hữu 漏lậu 。 異dị 生sanh 離ly 染nhiễm 現hiện 修tu 俗tục 智trí 。 斷đoạn 欲dục 三tam 定định 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 及cập 依y 根căn 本bổn 四tứ 靜tĩnh 慮lự 定định 。 起khởi 勝thắng 進tiến 道đạo 離ly 染nhiễm 加gia 行hành 。 未vị 來lai 修tu 二nhị 。 謂vị 加gia 他tha 心tâm 。 所sở 餘dư 未vị 來lai 唯duy 修tu 世thế 俗tục 。 修tu 五ngũ 通thông 時thời 諸chư 加gia 行hành 道Đạo 。 二nhị 解giải 脫thoát 道đạo 現hiện 修tu 俗tục 智trí 。 一nhất 解giải 脫thoát 道đạo 現hiện 俗tục 。 他tha 心tâm 諸chư 勝thắng 進tiến 道đạo 二nhị 。 隨tùy 應ứng 現hiện 未vị 來lai 一nhất 切thiết 。 皆giai 修tu 二nhị 種chủng 。 五ngũ 無vô 間gián 道đạo 現hiện 未vị 唯duy 俗tục 。 依y 本bổn 靜tĩnh 慮lự 修tu 餘dư 功công 德đức 。 皆giai 現hiện 修tu 俗tục 未vị 來lai 修tu 二nhị 。 唯duy 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 必tất 不bất 修tu 他tha 心tâm 。 以dĩ 是thị 見kiến 道đạo 近cận 眷quyến 屬thuộc 故cố 。 依y 餘dư 地địa 定định 修tu 餘dư 功công 德đức 。 皆giai 唯duy 世thế 俗tục 現hiện 未vị 來lai 修tu 。 諸chư 未vị 來lai 修tu 為vi 修tu 幾kỷ 地địa 。 諸chư 所sở 起khởi 得đắc 皆giai 是thị 修tu 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
諸chư 道đạo 依y 得đắc 此thử 。 修tu 此thử 地địa 有hữu 漏lậu 。
為vi 離ly 得đắc 起khởi 此thử 。 修tu 此thử 下hạ 無vô 漏lậu 。
唯duy 初sơ 盡tận 遍biến 修tu 。 九cửu 地địa 有hữu 漏lậu 德đức 。
生sanh 上thượng 不bất 修tu 下hạ 。 曾tằng 所sở 得đắc 非phi 修tu 。
論luận 曰viết 。 諸chư 道đạo 依y 此thử 地địa 及cập 得đắc 此thử 地địa 時thời 。 能năng 修tu 未vị 來lai 此thử 地địa 有hữu 漏lậu 。 謂vị 依y 此thử 地địa 世thế 俗tục 聖thánh 道Đạo 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 未vị 來lai 唯duy 修tu 此thử 地địa 有hữu 漏lậu 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 法pháp 繫hệ 地địa 堅kiên 牢lao 難nạn/nan 修tu 餘dư 故cố 。 隨tùy 依y 何hà 地địa 離ly 下hạ 地địa 染nhiễm 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 亦diệc 修tu 未vị 來lai 。 所sở 得đắc 上thượng 地địa 根căn 本bổn 近cận 分phần/phân 。 有hữu 漏lậu 功công 德đức 離ly 下hạ 地địa 縛phược 必tất 得đắc 上thượng 故cố 。 聖thánh 為vi 離ly 此thử 地địa 及cập 得đắc 此thử 地địa 時thời 。 并tinh 此thử 地địa 中trung 諸chư 道đạo 現hiện 起khởi 。 皆giai 能năng 修tu 此thử 及cập 下hạ 無vô 漏lậu 。 謂vị 隨tùy 何hà 地địa 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 加gia 行hành 等đẳng 道đạo 正chánh 現hiện 在tại 前tiền 。 為vì 欲dục 斷đoạn 除trừ 。 此thử 地địa 煩phiền 惱não 。 未vị 來lai 修tu 此thử 及cập 下hạ 無vô 漏lậu 。 下hạ 於ư 上thượng 染nhiễm 同đồng 能năng 治trị 故cố 。 雖tuy 下hạ 聖thánh 道Đạo 斷đoạn 煩phiền 惱não 時thời 。 諸chư 上thượng 地địa 邊biên 有hữu 能năng 同đồng 治trị 。 然nhiên 由do 有hữu 漏lậu 繫hệ 地địa 堅kiên 牢lao 。 未vị 離ly 下hạ 時thời 未vị 能năng 修tu 彼bỉ 。 隨tùy 依y 何hà 地địa 離ly 下hạ 地địa 染nhiễm 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 亦diệc 修tu 未vị 來lai 。 所sở 得đắc 上thượng 地địa 及cập 諸chư 下hạ 地địa 無vô 漏lậu 功công 德đức 隨tùy 起khởi 。 此thử 地địa 世thế 俗tục 聖thánh 道Đạo 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 未vị 來lai 皆giai 修tu 此thử 及cập 下hạ 地địa 無vô 漏lậu 功công 德đức 。 唯duy 初sơ 盡tận 智trí 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 力lực 能năng 遍biến 修tu 九cửu 地địa 有hữu 漏lậu 。 意ý 地địa 所sở 攝nhiếp 聞văn 思tư 修tu 所sở 成thành 。 不bất 淨tịnh 觀quán 等đẳng 無vô 量lượng 勝thắng 功công 德đức 。 謂vị 隨tùy 何hà 地địa 盡tận 智trí 現hiện 前tiền 。 通thông 修tu 未vị 來lai 自tự 上thượng 下hạ 地địa 。 何hà 緣duyên 唯duy 此thử 初sơ 盡tận 智trí 時thời 。 力lực 能năng 遍biến 修tu 諸chư 有hữu 漏lậu 德đức 。 創sáng/sang 能năng 殄điễn 滅diệt 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 一nhất 切thiết 善thiện 根căn 。 煩phiền 惱não 怨oán 故cố 。 如như 有hữu 摧tồi 伏phục 國quốc 所sở 共cộng 怨oán 。 一nhất 切thiết 俱câu 來lai 慶khánh 賴lại 稱xưng 善thiện 。 又hựu 煩phiền 惱não 縛phược 斷đoạn 無vô 餘dư 故cố 。 如như 能năng 縛phược 斷đoạn 所sở 縛phược 氣khí 通thông 。 又hựu 彼bỉ 心tâm 王vương 登đăng 自tự 在tại 位vị 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 起khởi 得đắc 來lai 朝triêu 。 譬thí 如như 大đại 王vương 。 登đăng 祚tộ 灑sái 頂đảnh 。 一nhất 切thiết 境cảnh 土độ 。 皆giai 來lai 朝triêu 貢cống 。 然nhiên 此thử 生sanh 上thượng 必tất 不bất 修tu 下hạ 。 謂vị 身thân 在tại 欲dục 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 通thông 修tu 三tam 界giới 九cửu 地địa 善thiện 根căn 。 至chí 生sanh 有hữu 頂đảnh 唯duy 修tu 一nhất 地địa 。 初sơ 盡tận 智trí 言ngôn 顯hiển 離ly 有hữu 頂đảnh 及cập 五ngũ 練luyện 根căn 位vị 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 道đạo 皆giai 捨xả 前tiền 道đạo 創sáng/sang 得đắc 果quả 故cố 。 於ư 見kiến 道đạo 位vị 三tam 類loại 智trí 邊biên 。 雖tuy 亦diệc 能năng 修tu 自tự 下hạ 俗tục 智trí 。 先tiên 已dĩ 說thuyết 故cố 此thử 不bất 復phục 論luận 。 諸chư 所sở 言ngôn 修tu 唯duy 先tiên 未vị 得đắc 。 今kim 起khởi 今kim 得đắc 是thị 能năng 所sở 修tu 。 謂vị 若nhược 先tiên 時thời 未vị 得đắc 今kim 得đắc 。 用dụng 功công 得đắc 者giả 方phương 是thị 所sở 修tu 。 若nhược 法pháp 先tiên 時thời 曾tằng 得đắc 棄khí 捨xả 。 今kim 雖tuy 還hoàn 得đắc 而nhi 非phi 所sở 修tu 。 非phi 設thiết 劬cù 勞lao 而nhi 證chứng 得đắc 故cố 。 若nhược 於ư 先tiên 時thời 未vị 得đắc 而nhi 起khởi 。 極cực 用dụng 功công 起khởi 勢thế 力lực 勝thắng 故cố 。 此thử 方phương 能năng 修tu 未vị 來lai 功công 德đức 。 若nhược 先tiên 已dĩ 得đắc 。 今kim 起khởi 現hiện 前tiền 。 彼bỉ 不bất 能năng 修tu 未vị 來lai 功công 德đức 。 非phi 多đa 功công 起khởi 勢thế 力lực 劣liệt 故cố 。 修tu 用dụng 止chỉ 息tức 故cố 不bất 能năng 修tu 未vị 來lai 。 若nhược 曾tằng 得đắc 現hiện 前tiền 能năng 修tu 未vị 來lai 者giả 。 則tắc 薄bạc 伽già 梵Phạm 得đắc 盡tận 智trí 時thời 。 應ưng 未vị 具cụ 修tu 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 為vi 具cụ 證chứng 得đắc 應ưng 更cánh 進tiến 修tu 。 便tiện 同đồng 二Nhị 乘Thừa 功công 德đức 不bất 滿mãn 。 為vi 唯duy 約ước 得đắc 說thuyết 名danh 為vi 修tu 。 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 。 修tu 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 得đắc 修tu 。 二nhị 習tập 修tu 。 三tam 對đối 治trị 修tu 。 四tứ 除trừ 遣khiển 修tu 。 如như 是thị 四tứ 修tu 依y 何hà 法pháp 立lập 。 頌tụng 曰viết 。
立lập 得đắc 修tu 習tập 修tu 。 依y 善thiện 有hữu 為vi 法pháp 。
依y 諸chư 有hữu 漏lậu 法pháp 。 立lập 治trị 修tu 遣khiển 修tu 。
論luận 曰viết 。 諸chư 未vị 曾tằng 得đắc 。 功công 德đức 現hiện 前tiền 。 及cập 得đắc 未vị 來lai 所sở 餘dư 功công 德đức 。 新tân 修tu 得đắc 故cố 皆giai 名danh 得đắc 修tu 。 曾tằng 得đắc 未vị 曾tằng 功công 德đức 現hiện 起khởi 。 現hiện 修tu 習tập 故cố 皆giai 名danh 習tập 修tu 。 此thử 二nhị 但đãn 依y 善thiện 有hữu 為vi 立lập 。 未vị 來lai 唯duy 得đắc 現hiện 具cụ 二nhị 修tu 。 於ư 身thân 等đẳng 法pháp 得đắc 能năng 治trị 故cố 。 所sở 治trị 身thân 等đẳng 名danh 對đối 治trị 修tu 。 故cố 於ư 身thân 等đẳng 得đắc 對đối 治trị 時thời 。 即tức 說thuyết 名danh 為vi 修tu 於ư 身thân 等đẳng 。 餘dư 有hữu 漏lậu 法pháp 類loại 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 緣duyên 身thân 等đẳng 境cảnh 煩phiền 惱não 斷đoạn 故cố 。 說thuyết 身thân 等đẳng 法pháp 名danh 除trừ 遣khiển 修tu 。 故cố 緣duyên 身thân 等đẳng 煩phiền 惱não 斷đoạn 時thời 。 亦diệc 說thuyết 名danh 為vi 修tu 於ư 身thân 等đẳng 。 餘dư 有hữu 漏lậu 法pháp 例lệ 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 此thử 二nhị 但đãn 依y 有hữu 漏lậu 法pháp 立lập 。 故cố 有hữu 漏lậu 善thiện 具cụ 足túc 四tứ 修tu 。 無vô 漏lậu 有hữu 為vi 餘dư 有hữu 漏lậu 法pháp 。 如như 次thứ 各các 具cụ 前tiền 後hậu 二nhị 修tu 。 有hữu 於ư 此thử 中trung 約ước 當đương 修tu 義nghĩa 。 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 具cụ 修tu 多đa 少thiểu 。 有hữu 法pháp 具cụ 四tứ 名danh 為vi 當đương 修tu 。 有hữu 法pháp 具cụ 三tam 。 有hữu 法pháp 具cụ 二nhị 。 有hữu 法pháp 具cụ 一nhất 。 有hữu 法pháp 全toàn 無vô 。 謂vị 善thiện 有hữu 漏lậu 未vị 永vĩnh 斷đoạn 時thời 。 可khả 得đắc 可khả 生sanh 。 具cụ 足túc 四tứ 種chủng 。 此thử 未vị 永vĩnh 斷đoạn 故cố 當đương 具cụ 治trị 遣khiển 修tu 。 以dĩ 可khả 得đắc 故cố 當đương 具cụ 得đắc 修tu 。 是thị 可khả 生sanh 故cố 當đương 具cụ 習tập 修tu 。 已dĩ 得đắc 可khả 生sanh 具cụ 三tam 除trừ 得đắc 。 可khả 得đắc 不bất 生sanh 具cụ 三tam 除trừ 習tập 。 已dĩ 得đắc 不bất 生sanh 及cập 不bất 可khả 得đắc 。 已dĩ 生sanh 具cụ 二nhị 。 謂vị 治trị 遣khiển 修tu 。 染nhiễm 及cập 無vô 記ký 未vị 斷đoạn 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 善thiện 有hữu 漏lậu 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 時thời 。 可khả 得đắc 可khả 生sanh 具cụ 得đắc 習tập 二nhị 。 可khả 得đắc 不bất 生sanh 具cụ 一nhất 謂vị 得đắc 。 已dĩ 得đắc 可khả 生sanh 具cụ 一nhất 謂vị 習tập 。 有hữu 為vi 無vô 漏lậu 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 除trừ 前tiền 所sở 說thuyết 皆giai 是thị 全toàn 無vô 。 謂vị 無vô 漏lậu 法pháp 中trung 已dĩ 得đắc 不bất 生sanh 等đẳng 。 若nhược 不bất 生sanh 法pháp 不bất 住trụ 身thân 中trung 。 但đãn 由do 得đắc 故cố 即tức 名danh 修tu 者giả 。 應ưng 許hứa 擇trạch 滅diệt 亦diệc 名danh 為vi 修tu 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 此thử 難nạn/nan 非phi 理lý 。 彼bỉ 同đồng 類loại 法pháp 住trụ 身thân 中trung 故cố 。 謂vị 不bất 生sanh 法pháp 雖tuy 不bất 住trụ 身thân 。 同đồng 類loại 住trụ 身thân 名danh 修tu 無vô 失thất 。 又hựu 彼bỉ 由do 得đắc 為vi 果quả 住trụ 故cố 。 謂vị 未vị 來lai 世thế 不bất 生sanh 善thiện 法Pháp 。 由do 令linh 得đắc 生sanh 表biểu 為vi 果quả 住trụ 。 義nghĩa 言ngôn 我ngã 等đẳng 闕khuyết 緣duyên 不bất 生sanh 。 非phi 謂vị 今kim 時thời 不bất 蒙mông 招chiêu 引dẫn 。 擇trạch 滅diệt 異dị 此thử 。 不bất 可khả 為vi 例lệ 。 又hựu 未vị 來lai 世thế 不bất 生sanh 善thiện 法Pháp 。 亦diệc 有hữu 因nhân 力lực 攝nhiếp 益ích 現hiện 身thân 。 擇trạch 滅diệt 不bất 然nhiên 。 故cố 無vô 修tu 義nghĩa 。 又hựu 由do 擇trạch 滅diệt 唯duy 是thị 果quả 故cố 。 謂vị 修tu 本bổn 為vi 獲hoạch 得đắc 勝thắng 果quả 。 滅diệt 非phi 有hữu 果quả 。 故cố 不bất 應ưng 修tu 。 又hựu 由do 擇trạch 滅diệt 。 無vô 增tăng 減giảm 故cố 。 謂vị 可khả 修tu 法pháp 。 依y 下hạ 至chí 中trung 依y 中trung 至chí 上thượng 。 擇trạch 滅diệt 不bất 爾nhĩ 。 於ư 修tu 無vô 用dụng 故cố 不bất 可khả 修tu 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 七thất 十thập 四tứ