阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận
Quyển 54
尊Tôn 者Giả 眾Chúng 賢Hiền 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 四tứ
尊tôn 者giả 眾chúng 賢hiền 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
辯Biện 隨Tùy 眠Miên 品Phẩm 第đệ 五ngũ 之chi 十thập
如như 是thị 已dĩ 辯biện 隨tùy 眠miên 并tinh 纏triền 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 為vi 。 漏lậu 瀑bộc 流lưu 等đẳng 。 為vi 唯duy 爾nhĩ 所sở 為vi 更cánh 有hữu 餘dư 。 頌tụng 曰viết 。
由do 結kết 等đẳng 差sai 別biệt 。 復phục 說thuyết 有hữu 五ngũ 種chủng 。
論luận 曰viết 。 即tức 諸chư 煩phiền 惱não 結kết 縛phược 隨tùy 眠miên 。 隨tùy 煩phiền 惱não 纏triền 義nghĩa 有hữu 別biệt 故cố 。 復phục 說thuyết 五ngũ 種chủng 且thả 結kết 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
結kết 九cửu 物vật 取thủ 等đẳng 。 立lập 見kiến 取thủ 二nhị 結kết 。
由do 二nhị 唯duy 不bất 善thiện 。 及cập 自tự 在tại 起khởi 故cố 。
纏triền 中trung 唯duy 嫉tật 慳san 。 建kiến 立lập 為vi 二nhị 結kết 。
或hoặc 二nhị 數số 行hành 故cố 。 為vi 賤tiện 貧bần 困khốn 故cố 。
遍biến 顯hiển 隨tùy 惑hoặc 故cố 。 惱não 亂loạn 二nhị 部bộ 故cố 。
論luận 曰viết 。 結kết 有hữu 九cửu 種chủng 。 一nhất 愛ái 結kết 二nhị 恚khuể 結kết 三tam 慢mạn 結kết 四tứ 無vô 明minh 結kết 五ngũ 見kiến 結kết 六lục 取thủ 結kết 七thất 疑nghi 結kết 八bát 嫉tật 結kết 九cửu 慳san 結kết 。 以dĩ 此thử 九cửu 種chủng 於ư 境cảnh 於ư 生sanh 。 有hữu 繫hệ 縛phược 能năng 故cố 名danh 為vi 結kết 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。 非phi 眼nhãn 繫hệ 色sắc 非phi 色sắc 繫hệ 眼nhãn 。 繫hệ 謂vị 此thử 中trung 所sở 有hữu 欲dục 貪tham 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 諸chư 愚ngu 夫phu 類loại 。 無vô 聞văn 異dị 生sanh 結kết 縛phược 故cố 生sanh 。 結kết 縛phược 故cố 死tử 。 由do 結kết 縛phược 故cố 從tùng 此thử 世thế 間gian 。 往vãng 彼bỉ 世thế 間gian 。 或hoặc 有hữu 此thử 故cố 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 合hợp 眾chúng 多đa 苦khổ 故cố 名danh 為vi 結kết 。 是thị 眾chúng 苦khổ 惱não 安an 足túc 處xứ 故cố 此thử 中trung 愛ái 結kết 謂vị 三tam 界giới 貪tham 。 此thử 約ước 所sở 依y 及cập 所sở 緣duyên 故cố 。 所sở 言ngôn 貪tham 者giả 。 謂vị 有hữu 心tâm 所sở 樂lạc 。 可khả 意ý 想tưởng 所sở 攝nhiếp 受thọ 行hành 。 即tức 於ư 諸chư 有hữu 及cập 諸chư 有hữu 具cụ 。 所sở 起khởi 樂nhạo 著trước 說thuyết 名danh 為vi 貪tham 。 何hà 緣duyên 此thử 貪tham 說thuyết 名danh 為vi 愛ái 。 此thử 染nhiễm 心tâm 所sở 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 境cảnh 故cố 。 恚khuể 謂vị 於ư 違vi 想tưởng 及cập 別biệt 離ly 欲dục 所sở 攝nhiếp 。 受thọ 行hành 中trung 令linh 心tâm 增tăng 背bối/bội 。 慢mạn 謂vị 七thất 慢mạn 。 如như 前tiền 已dĩ 釋thích 。 言ngôn 無vô 明minh 結kết 者giả 。 謂vị 三tam 界giới 無vô 知tri 。 此thử 約ước 所sở 依y 。 非phi 所sở 緣duyên 故cố 。 以dĩ 諸chư 無vô 漏lậu 法pháp 不bất 墮đọa 界giới 故cố 。 無vô 明minh 亦diệc 用dụng 彼bỉ 。 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 此thử 廣quảng 分phân 別biệt 如như 緣duyên 起khởi 中trung 。 見kiến 結kết 取thủ 結kết 俱câu 邪tà 推thôi 度độ 相tương/tướng 。 別biệt 顯hiển 彼bỉ 相tương/tướng 廣quảng 如như 五ngũ 見kiến 中trung 。 於ư 前tiền 分phân 別biệt 邊biên 執chấp 見kiến 處xứ 。 見kiến 計kế 為vi 我ngã 有hữu 漏lậu 行hành 中trung 。 計kế 斷đoạn 計kế 常thường 名danh 邊biên 執chấp 見kiến 。 於ư 中trung 斷đoạn 見kiến 名danh 何hà 所sở 目mục 。 謂vị 執chấp 死tử 後hậu 行hành 不bất 續tục 生sanh 。 豈khởi 不bất 此thử 即tức 是thị 撥bát 後hậu 有hữu 邪tà 見kiến 。 雖tuy 有hữu 此thử 責trách 。 現hiện 見kiến 世thế 間gian 。 有hữu 行hành 相tương/tướng 同đồng 而nhi 體thể 差sai 別biệt 。 如như 慈từ 與dữ 愛ái 體thể 異dị 行hành 同đồng 如như 何hà 行hành 同đồng 而nhi 體thể 差sai 別biệt 。 如như 起khởi 加gia 行hành 欲dục 饒nhiêu 益ích 他tha 。 若nhược 屬thuộc 染nhiễm 心tâm 從tùng 愛ái 所sở 起khởi 。 若nhược 從tùng 慈từ 起khởi 屬thuộc 不bất 染nhiễm 心tâm 。 是thị 謂vị 行hành 同đồng 而nhi 體thể 差sai 別biệt 。 如như 是thị 於ư 行hành 見kiến 不bất 續tục 生sanh 。 從tùng 邪tà 方phương 便tiện 生sanh 此thử 屬thuộc 斷đoạn 見kiến 。 離ly 方phương 便tiện 而nhi 起khởi 此thử 屬thuộc 邪tà 見kiến 。 亦diệc 是thị 行hành 同đồng 而nhi 體thể 差sai 別biệt 。 此thử 斷đoạn 常thường 見kiến 。 由do 何hà 而nhi 生sanh 。 且thả 斷đoạn 見kiến 生sanh 或hoặc 由do 尋tầm 伺tứ 。 見kiến 諸chư 行hành 法pháp 有hữu 窮cùng 盡tận 故cố 。 於ư 緣duyên 起khởi 理lý 不bất 覺giác 了liễu 故cố 。 或hoặc 由do 定định 力lực 於ư 他tha 有hữu 情tình 。 許hứa 有hữu 煩phiền 惱não 。 彼bỉ 命mạng 終chung 後hậu 不bất 見kiến 中trung 生sanh 二nhị 有hữu 續tục 故cố 。 宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 。 智trí 有hữu 礙ngại 故cố 。 由do 如như 是thị 等đẳng 有hữu 斷đoạn 見kiến 生sanh 。 若nhược 常thường 見kiến 生sanh 或hoặc 由do 尋tầm 伺tứ 。 見kiến 行hành 相tương 似tự 相tương 續tục 轉chuyển 故cố 。 能năng 憶ức 先tiên 時thời 所sở 更cánh 事sự 故cố 。 受thọ 持trì 外ngoại 道đạo 常thường 見kiến 論luận 故cố 。 或hoặc 由do 定định 力lực 隨tùy 念niệm 宿túc 住trụ 所sở 更cánh 事sự 故cố 。 如như 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
由do 觀quán 見kiến 死tử 生sanh 。 或hoặc 憶ức 念niệm 前tiền 際tế 。
以dĩ 闕khuyết 正Chánh 道Đạo 故cố 。 外ngoại 仙tiên 我ngã 見kiến 增tăng 。
此thử 中trung 三tam 見kiến 名danh 為vi 見kiến 結kết 。 見kiến 戒giới 禁cấm 取thủ 。 名danh 為vi 取thủ 結kết 。 依y 如như 是thị 理lý 故cố 有hữu 說thuyết 言ngôn 。 頗phả 有hữu 見kiến 相tương 應ứng 法pháp 為vi 愛ái 結kết 繫hệ 非phi 見kiến 結kết 繫hệ 。 非phi 不bất 有hữu 見kiến 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 。 曰viết 有hữu 。 云vân 何hà 集tập 智trí 已dĩ 生sanh 滅diệt 智trí 未vị 生sanh 。 見kiến 滅diệt 道đạo 所sở 斷đoạn 二nhị 取thủ 相tương 應ứng 法pháp 。 自tự 部bộ 愛ái 結kết 為vi 所sở 緣duyên 繫hệ 非phi 見kiến 結kết 繫hệ 。 遍biến 行hành 見kiến 結kết 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。 自tự 部bộ 見kiến 結kết 所sở 緣duyên 相tương 應ứng 二nhị 俱câu 無vô 故cố 。 非phi 不bất 有hữu 見kiến 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 。 二nhị 取thủ 見kiến 隨tùy 眠miên 於ư 彼bỉ 隨tùy 增tăng 故cố 。 何hà 緣duyên 三tam 見kiến 別biệt 立lập 見kiến 結kết 。 二nhị 取thủ 別biệt 立lập 為vi 取thủ 結kết 耶da 。 三tam 見kiến 二nhị 取thủ 物vật 取thủ 等đẳng 故cố 。 謂vị 彼bỉ 三tam 見kiến 有hữu 十thập 八bát 物vật 。 二nhị 取thủ 亦diệc 然nhiên 故cố 名danh 物vật 等đẳng 。 說thuyết 此thử 物vật 等đẳng 於ư 義nghĩa 何hà 益ích 。 於ư 結kết 義nghĩa 中trung 見kiến 有hữu 益ích 故cố 。 此thử 言ngôn 意ý 說thuyết 如như 貪tham 瞋sân 等đẳng 。 一nhất 一nhất 獨độc 能năng 成thành 一nhất 結kết 事sự 。 三tam 見kiến 二nhị 取thủ 各các 十thập 八bát 物vật 。 和hòa 合hợp 各các 成thành 一nhất 結kết 事sự 故cố 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 應ưng 說thuyết 五ngũ 見kiến 各các 為vi 一nhất 結kết 。 如như 貪tham 瞋sân 等đẳng 故cố 見kiến 及cập 取thủ 各các 十thập 八bát 物vật 。 共cộng 立lập 一nhất 結kết 方phương 敵địch 貪tham 等đẳng 。 若nhược 爾nhĩ 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 見kiến 取thủ 有hữu 十thập 八bát 物vật 。 戒giới 取thủ 邪tà 見kiến 十thập 八bát 亦diệc 然nhiên 。 豈khởi 非phi 物vật 等đẳng 。 不bất 爾nhĩ 本bổn 釋thích 其kỳ 理lý 決quyết 定định 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 取thủ 等đẳng 故cố 三tam 見kiến 等đẳng 所sở 取thủ 二nhị 取thủ 等đẳng 能năng 取thủ 。 所sở 取thủ 能năng 取thủ 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 謂vị 於ư 諸chư 行hành 計kế 我ngã 斷đoạn 常thường 。 或hoặc 撥bát 為vi 無vô 後hậu 起khởi 二nhị 取thủ 執chấp 見kiến 第đệ 一nhất 。 或hoặc 執chấp 為vi 淨tịnh 不bất 雜tạp 亂loạn 故cố 本bổn 釋thích 為vi 善thiện 。 有hữu 說thuyết 。 由do 物vật 及cập 聲thanh 等đẳng 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 貪tham 著trước 有hữu 及cập 財tài 者giả 見kiến 結kết 於ư 彼bỉ 繫hệ 用dụng 增tăng 上thượng 。 若nhược 有hữu 貪tham 著trước 涅Niết 槃Bàn 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 取thủ 結kết 於ư 彼bỉ 繫hệ 用dụng 增tăng 上thượng 。 疑nghi 結kết 謂vị 於ư 四Tứ 諦Đế 猶do 豫dự 。 此thử 異dị 於ư 慧tuệ 有hữu 別biệt 法pháp 體thể 。 於ư 四Tứ 諦Đế 者giả 。 謂vị 於ư 苦Khổ 諦Đế 心tâm 懷hoài 猶do 豫dự 。 為vi 苦khổ 非phi 苦khổ 。 乃nãi 至chí 於ư 道đạo 猶do 豫dự 亦diệc 然nhiên 。 前tiền 四tứ 能năng 牽khiên 正chánh 決quyết 定định 起khởi 。 後hậu 四tứ 能năng 引dẫn 邪tà 決quyết 定định 生sanh 。 自tự 外ngoại 事sự 中trung 邪tà 猶do 豫dự 轉chuyển 。 非phi 迷mê 諦đế 故cố 不bất 名danh 為vi 疑nghi 。 已dĩ 見kiến 諦Đế 者giả 。 彼bỉ 猶do 未vị 滅diệt 。 簡giản 彼bỉ 故cố 言ngôn 於ư 諦đế 猶do 豫dự 。 令linh 心tâm 不bất 喜hỷ 說thuyết 名danh 為vi 嫉tật 。 此thử 異dị 於ư 瞋sân 有hữu 別biệt 法pháp 體thể 。 故cố 有hữu 釋thích 嫉tật 不bất 耐nại 他tha 榮vinh 。 謂vị 此thử 於ư 他tha 諸chư 興hưng 盛thịnh 事sự 。 專chuyên 求cầu 方phương 便tiện 破phá 壞hoại 為vi 先tiên 。 令linh 心tâm 焦tiêu 熱nhiệt 。 故cố 名danh 不bất 喜hỷ 。 是thị 瞋sân 隨tùy 眠miên 等đẳng 流lưu 果quả 故cố 。 專chuyên 心tâm 為vi 欲dục 損tổn 壞hoại 他tha 故cố 。 正chánh 隨tùy 憂ưu 根căn 而nhi 現hiện 行hành 故cố 。 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 非phi 色sắc 無vô 色sắc 。 欲dục 界giới 諸chư 處xứ 皆giai 通thông 現hiện 成thành 。 唯duy 除trừ 北bắc 洲châu 成thành 而nhi 不bất 現hiện 。 令linh 心tâm 悋lận 著trước 說thuyết 名danh 為vi 慳san 。 謂vị 勿vật 令linh 斯tư 捨xả 離ly 於ư 我ngã 。 令linh 心tâm 堅kiên 執chấp 故cố 名danh 為vi 慳san 。 耽đam 著trước 法Pháp 財tài 以dĩ 為vi 上thượng 首thủ 。 不bất 欲dục 離ly 己kỷ 故cố 名danh 悋lận 著trước 。 此thử 是thị 欲dục 貪tham 等đẳng 流lưu 性tánh 故cố 。 專chuyên 心tâm 護hộ 己kỷ 資tư 具cụ 等đẳng 故cố 。 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 非phi 色sắc 無vô 色sắc 。 何hà 故cố 纏triền 中trung 嫉tật 慳san 二nhị 種chủng 。 建kiến 立lập 為vi 結kết 非phi 餘dư 纏triền 耶da 。 若nhược 立lập 八bát 纏triền 應ưng 作tác 是thị 釋thích 。 二nhị 唯duy 不bất 善thiện 自tự 在tại 起khởi 故cố 。 謂vị 唯duy 此thử 二nhị 兩lưỡng 義nghĩa 具cụ 足túc 。 餘dư 六lục 無vô 一nhất 具cụ 兩lưỡng 義nghĩa 者giả 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 雖tuy 唯duy 不bất 善thiện 非phi 自tự 在tại 起khởi 。 悔hối 自tự 在tại 起khởi 非phi 唯duy 不bất 善thiện 餘dư 兩lưỡng 皆giai 無vô 。 若nhược 立lập 十thập 纏triền 應ưng 作tác 是thị 釋thích 。 唯duy 嫉tật 慳san 二nhị 過quá 失thất 尤vưu 重trọng/trùng 。 故cố 十thập 纏triền 中trung 立lập 二nhị 為vi 結kết 。 由do 此thử 二nhị 種chủng 數số 現hiện 行hành 故cố 。 謂vị 生sanh 欲dục 界giới 雖tuy 有hữu 九cửu 六lục 三tam 結kết 無vô 結kết 。 而nhi 經kinh 唯duy 說thuyết 嫉tật 慳san 二nhị 結kết 惱não 亂loạn 人nhân 天thiên 。 以dĩ 勝thắng 趣thú 中trung 二nhị 數số 行hành 故cố 。 又hựu 二nhị 能năng 為vi 賤tiện 貧bần 因nhân 故cố 。 謂vị 雖tuy 生sanh 在tại 二nhị 善thiện 趣thú 中trung 。 而nhi 為vi 賤tiện 貧bần 重trọng/trùng 苦khổ 所sở 軛ách 。 現hiện 見kiến 卑ty 賤tiện 及cập 諸chư 乏phạp 財tài 。 乃nãi 至chí 極cực 親thân 亦diệc 不bất 敬kính 愛ái 。 又hựu 二nhị 遍biến 顯hiển 。 隨tùy 煩phiền 惱não 故cố 。 謂vị 隨tùy 煩phiền 惱não 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 慼thích 俱câu 行hành 。 二nhị 歡hoan 俱câu 行hành 。 嫉tật 慳san 遍biến 顯hiển 。 如như 是thị 二nhị 相tướng 。 又hựu 此thử 二nhị 能năng 惱não 二nhị 部bộ 故cố 。 謂vị 在tại 家gia 眾chúng 於ư 財tài 位vị 中trung 。 由do 嫉tật 及cập 慳san 極cực 為vi 惱não 亂loạn 。 若nhược 出xuất 家gia 眾chúng 於ư 教giáo 行hành 中trung 。 由do 嫉tật 及cập 慳san 極cực 為vi 惱não 亂loạn 。 或hoặc 能năng 惱não 天thiên 。 阿a 素tố 洛lạc 眾chúng 。 謂vị 因nhân 色sắc 味vị 極cực 相tương/tướng 擾nhiễu 惱não 。 或hoặc 此thử 能năng 惱não 人nhân 天thiên 二nhị 眾chúng 。 如như 世Thế 尊Tôn 告cáo 憍kiêu 尸thi 迦ca 言ngôn 。 由do 嫉tật 慳san 結kết 人nhân 天thiên 惱não 亂loạn 。 或hoặc 此thử 二nhị 能năng 惱não 自tự 他tha 眾chúng 。 謂vị 由do 嫉tật 故cố 惱não 亂loạn 他tha 朋bằng 。 由do 內nội 懷hoài 慳san 惱não 亂loạn 自tự 侶lữ 。 故cố 十thập 纏triền 內nội 立lập 二nhị 為vi 結kết 。 佛Phật 於ư 餘dư 處xứ 依y 差sai 別biệt 門môn 。 即tức 以dĩ 結kết 聲thanh 說thuyết 有hữu 五ngũ 種chủng 。 頌tụng 曰viết 。
又hựu 五ngũ 順thuận 下hạ 分phần/phân 。 由do 二nhị 不bất 超siêu 欲dục 。
由do 三tam 復phục 還hoàn 下hạ 。 攝nhiếp 門môn 根căn 故cố 三tam 。
或hoặc 不bất 欲dục 發phát 趣thú 。 迷mê 道đạo 及cập 疑nghi 道đạo 。
能năng 障chướng 趣thú 解giải 脫thoát 。 故cố 唯duy 說thuyết 斷đoạn 三tam 。
論luận 曰viết 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。 謂vị 有hữu 身thân 見kiến 戒giới 禁cấm 取thủ 。 疑nghi 欲dục 貪tham 瞋sân 恚khuể 。
如như 是thị 五ngũ 種chủng 。 於ư 下hạ 分phần/phân 法pháp 。 能năng 為vi 順thuận 益ích 故cố 名danh 下hạ 分phần/phân 。 然nhiên 下hạ 分phần/phân 法pháp 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 下hạ 界giới 謂vị 欲dục 界giới 。 二nhị 下hạ 有hữu 情tình 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 。 雖tuy 得đắc 聖thánh 法pháp 而nhi 不bất 能năng 超siêu 下hạ 分phần/phân 界giới 者giả 。 由do 為vi 欲dục 貪tham 瞋sân 恚khuể 二nhị 結kết 。 所sở 繫hệ 縛phược 故cố 。 雖tuy 離ly 欲dục 貪tham 。 而nhi 不bất 能năng 越việt 。 下hạ 有hữu 情tình 者giả 由do 為vi 身thân 見kiến 戒giới 取thủ 疑nghi 結kết 。 所sở 繫hệ 縛phược 故cố 。 諸chư 有hữu 情tình 住trụ 欲dục 界giới 獄ngục 中trung 。 欲dục 貪tham 及cập 瞋sân 猶do 如như 獄ngục 卒tốt 。 由do 彼bỉ 禁cấm 約ước 不bất 越việt 獄ngục 故cố 。 身thân 見kiến 等đẳng 三tam 如như 防phòng 邏la 者giả 。 設thiết 有hữu 方phương 便tiện 超siêu 欲dục 界giới 獄ngục 。 彼bỉ 三tam 執chấp 還hoàn 置trí 獄ngục 中trung 故cố 。 順thuận 下hạ 分phần/phân 結kết 由do 此thử 唯duy 五ngũ 。 已dĩ 見kiến 諦Đế 者giả 。 由do 欲dục 貪tham 瞋sân 。 不bất 超siêu 下hạ 界giới 其kỳ 義nghĩa 可khả 爾nhĩ 。 唯duy 此thử 但đãn 是thị 欲dục 界giới 繫hệ 故cố 。 離ly 欲dục 貪tham 者giả 見kiến 斷đoạn 一nhất 切thiết 皆giai 令linh 。 不bất 越việt 下hạ 分phần/phân 有hữu 情tình 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 唯duy 說thuyết 三tam 種chủng 。 雖tuy 有hữu 此thử 責trách 而nhi 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 略lược 攝nhiếp 門môn 根căn 且thả 說thuyết 三tam 種chủng 。 言ngôn 攝nhiếp 門môn 者giả 見kiến 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 類loại 總tổng 有hữu 三tam 。 唯duy 一nhất 通thông 二nhị 通thông 四tứ 部bộ 故cố 。 說thuyết 此thử 二nhị 種chủng 攝nhiếp 彼bỉ 三tam 門môn 類loại 顯hiển 彼bỉ 故cố 。 言ngôn 攝nhiếp 根căn 者giả 身thân 見kiến 等đẳng 三tam 。 是thị 餘dư 三tam 根căn 以dĩ 邊biên 執chấp 見kiến 見kiến 取thủ 邪tà 見kiến 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 隨tùy 有hữu 身thân 見kiến 戒giới 禁cấm 取thủ 。 疑nghi 三tam 種chủng 勝thắng 根căn 而nhi 得đắc 轉chuyển 故cố 。 說thuyết 此thử 三tam 種chủng 攝nhiếp 彼bỉ 三tam 根căn 。 故cố 順thuận 下hạ 分phần/phân 唯duy 有hữu 此thử 五ngũ 。 若nhược 唯duy 此thử 五ngũ 名danh 順thuận 下hạ 分phần/phân 結kết 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 訶ha 具Cụ 壽thọ 大đại 母mẫu 。 癡si 人nhân 何hà 故cố 如như 是thị 。 受thọ 持trì 唯duy 立lập 爾nhĩ 所sở 名danh 下hạ 分phần/phân 結kết 。 以dĩ 彼bỉ 唯duy 立lập 。 如như 是thị 五ngũ 種chủng 。 正chánh 現hiện 行hành 時thời 名danh 下hạ 分phần/phân 結kết 。 世Thế 尊Tôn 意ý 立lập 設thiết 不bất 現hiện 行hành 亦diệc 順thuận 下hạ 分phần/phân 。 是thị 故cố 訶ha 彼bỉ 顯hiển 身thân 見kiến 等đẳng 。 若nhược 行hành 不bất 行hành 但đãn 未vị 斷đoạn 時thời 皆giai 順thuận 下hạ 分phần/phân 。 依y 如như 是thị 理lý 故cố 責trách 彼bỉ 言ngôn 。 若nhược 爾nhĩ 汝nhữ 同đồng 嬰anh 兒nhi 外ngoại 道đạo 所sở 解giải 庸dong 淺thiển 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 若nhược 已dĩ 斷đoạn 便tiện 失thất 順thuận 下hạ 分phần/phân 性tánh 耶da 。 順thuận 下hạ 分phần/phân 相tương/tướng 雖tuy 斷đoạn 不bất 失thất 然nhiên 若nhược 被bị 斷đoạn 失thất 彼bỉ 結kết 名danh 。 若nhược 已dĩ 斷đoạn 時thời 不bất 名danh 結kết 者giả 。 三tam 結kết 先tiên 斷đoạn 已dĩ 失thất 結kết 名danh 。 契Khế 經Kinh 不bất 應ưng 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 斷đoạn 五ngũ 下hạ 分phần/phân 結kết 得đắc 成thành 不bất 還hoàn 果quả 。 以dĩ 不bất 還hoàn 果quả 總tổng 說thuyết 有hữu 二nhị 。 一nhất 次thứ 第đệ 證chứng 二nhị 超siêu 越việt 成thành 。 斷đoạn 二nhị 斷đoạn 三tam 如như 次thứ 得đắc 果quả 。 由do 不bất 定định 故cố 說thuyết 五ngũ 無vô 失thất 。 約ước 容dung 有hữu 說thuyết 可khả 斷đoạn 五ngũ 故cố 。 諸chư 得đắc 預dự 流lưu 六lục 煩phiền 惱não 斷đoạn 。 何hà 緣duyên 但đãn 說thuyết 斷đoạn 三tam 結kết 耶da 。 此thử 亦diệc 如như 前tiền 攝nhiếp 門môn 根căn 故cố 。 雖tuy 但đãn 有hữu 一nhất 通thông 於ư 二nhị 部bộ 。 即tức 舉cử 彼bỉ 相tương/tướng 以dĩ 顯hiển 彼bỉ 體thể 。 由do 此thử 故cố 說thuyết 攝nhiếp 彼bỉ 三tam 門môn 。 或hoặc 有hữu 餘dư 師sư 作tác 如như 是thị 釋thích 。 趣thú 異dị 方phương 者giả 有hữu 三tam 種chủng 障chướng 。 一nhất 不bất 欲dục 發phát 。 謂vị 見kiến 此thử 餘dư 方phương 功công 德đức 過quá 失thất 故cố 息tức 心tâm 不bất 往vãng 。 二nhị 迷mê 正Chánh 道Đạo 。 謂vị 雖tuy 發phát 趣thú 而nhi 依y 邪tà 路lộ 不bất 至chí 彼bỉ 方phương 。 三tam 疑nghi 正Chánh 道Đạo 。 謂vị 不bất 諳am 悉tất 見kiến 有hữu 二nhị 路lộ 人nhân 皆giai 數số 遊du 。 便tiện 於ư 正Chánh 道Đạo 心tâm 懷hoài 猶do 豫dự 。 此thử 於ư 趣thú 彼bỉ 。 為vi 是thị 為vi 非phi 。 如như 是thị 應ưng 知tri 。 趣thú 解giải 脫thoát 者giả 。 亦diệc 有hữu 如như 是thị 。 相tương 似tự 三tam 障chướng 。 謂vị 由do 身thân 見kiến 於ư 蘊uẩn 涅Niết 槃Bàn 。 見kiến 執chấp 我ngã 斷đoạn 功công 德đức 過quá 失thất 。 故cố 於ư 解giải 脫thoát 不bất 欲dục 發phát 趣thú 。 由do 戒giới 禁cấm 取thủ 雖tuy 求cầu 解giải 脫thoát 。 而nhi 迷mê 正chánh 路lộ 依y 世thế 間gian 道đạo 。 徒đồ 經kinh 辛tân 苦khổ 。 不bất 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 由do 疑nghi 不bất 能năng 善thiện 自tự 觀quán 察sát 。 見kiến 諸chư 邪tà 道đạo 有hữu 多đa 人nhân 修tu 。 便tiện 於ư 正Chánh 道Đạo 心tâm 懷hoài 猶do 豫dự 。 於ư 趣thú 解giải 脫thoát 。 為vi 是thị 為vi 非phi 。 佛Phật 顯hiển 預dự 流lưu 永vĩnh 斷đoạn 如như 是thị 。 趣thú 解giải 脫thoát 障chướng 故cố 說thuyết 斷đoạn 三tam 。 雖tuy 見kiến 行hành 常thường 亦diệc 不bất 趣thú 解giải 脫thoát 。 見kiến 世thế 道đạo 勝thắng 亦diệc 迷mê 失thất 正Chánh 道Đạo 。 撥bát 無vô 聖thánh 道Đạo 者giả 亦diệc 。 不bất 信tín 正Chánh 道Đạo 。 而nhi 前tiền 三tam 種chủng 是thị 後hậu 三tam 根căn 後hậu 三tam 必tất 隨tùy 前tiền 三tam 轉chuyển 故cố 。 舉cử 本bổn 攝nhiếp 末mạt 但đãn 說thuyết 前tiền 三tam 。 佛Phật 於ư 餘dư 經kinh 如như 順thuận 下hạ 分phần/phân 。 說thuyết 順thuận 上thượng 分phần/phân 亦diệc 有hữu 五ngũ 種chủng 。 頌tụng 曰viết 。
順thuận 上thượng 分phần/phân 亦diệc 五ngũ 。 色sắc 無vô 色sắc 二nhị 貪tham 。
掉trạo 舉cử 慢mạn 無vô 明minh 。 令linh 不bất 超siêu 上thượng 故cố 。
論luận 曰viết 。 如như 是thị 五ngũ 種chủng 。 體thể 有hữu 八bát 物vật 。 掉trạo 舉cử 等đẳng 三tam 亦diệc 界giới 別biệt 故cố 。 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 名danh 順thuận 上thượng 分phần/phân 。 順thuận 益ích 上thượng 分phần/phân 故cố 名danh 順thuận 上thượng 分phần/phân 結kết 。 要yếu 斷đoạn 見kiến 所sở 斷đoạn 彼bỉ 方phương 現hiện 行hành 故cố 。 見kiến 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 未vị 永vĩnh 斷đoạn 時thời 。 亦diệc 能năng 資tư 彼bỉ 令linh 順thuận 下hạ 分phần/phân 。 故cố 要yếu 永vĩnh 斷đoạn 。 見kiến 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 方phương 現hiện 行hành 者giả 名danh 順thuận 上thượng 分phần/phân 。 此thử 中trung 既ký 說thuyết 色sắc 無vô 色sắc 貪tham 及cập 順thuận 上thượng 言ngôn 。 知tri 掉trạo 舉cử 等đẳng 亦diệc 色sắc 無vô 色sắc 非phi 欲dục 界giới 繫hệ 。 品phẩm 類loại 足túc 論luận 既ký 作tác 是thị 言ngôn 。 結kết 法pháp 云vân 何hà 。 謂vị 九cửu 結kết 。 非phi 結kết 法pháp 云vân 何hà 。 謂vị 除trừ 九cửu 結kết 所sở 餘dư 法pháp 。 由do 此thử 證chứng 成thành 掉trạo 舉cử 一nhất 種chủng 。 少thiểu 分phần 是thị 結kết 謂vị 二nhị 界giới 繫hệ 。 少thiểu 分phần 非phi 結kết 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 。 於ư 少thiểu 是thị 結kết 謂vị 聖thánh 者giả 。 於ư 少thiểu 非phi 結kết 謂vị 異dị 生sanh 。 有hữu 位vị 是thị 結kết 謂vị 已dĩ 離ly 欲dục 貪tham 。 有hữu 位vị 非phi 結kết 謂vị 未vị 離ly 欲dục 貪tham 。 由do 如như 是thị 等đẳng 差sai 別biệt 不bất 定định 。 品phẩm 類loại 足túc 論luận 不bất 說thuyết 為vi 結kết 。 掉trạo 舉cử 擾nhiễu 惱não 。 三tam 摩ma 地địa 故cố 。 於ư 順thuận 上thượng 分phần/phân 建kiến 立lập 為vi 結kết 。 即tức 由do 此thử 理lý 順thuận 上thượng 分phần/phân 中trung 。 不bất 說thuyết 惛hôn 沈trầm 順thuận 等đẳng 持trì 故cố 。 已dĩ 辯biện 結kết 縛phược 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
縛phược 三tam 由do 三tam 受thọ 。
論luận 曰viết 。 以dĩ 能năng 繫hệ 縛phược 故cố 立lập 縛phược 名danh 。 即tức 是thị 能năng 遮già 趣thú 離ly 染nhiễm 義nghĩa 。 結kết 縛phược 二nhị 相tương/tướng 雖tuy 無vô 差sai 別biệt 。 而nhi 依y 本bổn 母mẫu 說thuyết 縛phược 有hữu 三tam 。 一nhất 者giả 貪tham 縛phược 。 二nhị 者giả 瞋sân 縛phược 。 三tam 者giả 癡si 縛phược 。 所sở 餘dư 諸chư 結kết 品phẩm 類loại 同đồng 故cố 攝nhiếp 在tại 三tam 中trung 。 謂vị 五ngũ 見kiến 疑nghi 同đồng 癡si 品phẩm 類loại 。 慢mạn 慳san 二nhị 結kết 貪tham 品phẩm 類loại 同đồng 。 嫉tật 結kết 同đồng 瞋sân 故cố 皆giai 三tam 攝nhiếp 。 又hựu 為vi 顯hiển 示thị 。 已dĩ 見kiến 諦Đế 者giả 。 餘dư 所sở 應ưng 作tác 故cố 說thuyết 三tam 縛phược 。 通thông 縛phược 六lục 識thức 身thân 置trí 生sanh 死tử 獄ngục 故cố 。 又hựu 佛Phật 偏thiên 為vi 覺giác 慧tuệ 劣liệt 者giả 。 顯hiển 麁thô 相tương/tướng 煩phiền 惱não 故cố 但đãn 說thuyết 三tam 縛phược 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 由do 隨tùy 三tam 受thọ 勢thế 力lực 所sở 引dẫn 說thuyết 縛phược 有hữu 三tam 。 謂vị 貪tham 多đa 分phần 於ư 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 所sở 緣duyên 相tương 應ứng 二nhị 種chủng 隨tùy 增tăng 。 少thiểu 分phần 亦diệc 於ư 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 於ư 自tự 他tha 苦khổ 及cập 他tha 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 。 唯duy 有hữu 一nhất 種chủng 所sở 緣duyên 隨tùy 增tăng 。 瞋sân 亦diệc 多đa 分phần 於ư 自tự 苦khổ 受thọ 。 所sở 緣duyên 相tương 應ứng 二nhị 種chủng 隨tùy 增tăng 。 少thiểu 分phần 亦diệc 於ư 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 於ư 自tự 他tha 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 他tha 苦khổ 捨xả 。 唯duy 有hữu 一nhất 種chủng 所sở 緣duyên 隨tùy 增tăng 。 癡si 亦diệc 多đa 分phần 於ư 自tự 捨xả 受thọ 。 所sở 緣duyên 相tương 應ứng 二nhị 種chủng 隨tùy 增tăng 。 少thiểu 分phần 亦diệc 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 苦khổ 受thọ 。 於ư 他tha 一nhất 切thiết 受thọ 唯duy 所sở 緣duyên 隨tùy 增tăng 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 依y 多đa 分phần 理lý 。 說thuyết 隨tùy 三tam 受thọ 建kiến 立lập 三tam 縛phược 。 何hà 類loại 貪tham 等đẳng 遮già 趣thú 離ly 染nhiễm 說thuyết 名danh 為vi 縛phược 。 謂vị 唯duy 現hiện 行hành 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 皆giai 成thành 三tam 故cố 。 則tắc 應ưng 畢tất 竟cánh 遮già 趣thú 離ly 染nhiễm 。 若nhược 爾nhĩ 諸chư 有hữu 。 非phi 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 欲dục 為vi 有hữu 情tình 說thuyết 對đối 治trị 者giả 。 如như 何hà 方phương 便tiện 。 得đắc 如như 實thật 知tri 。 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 貪tham 等đẳng 行hành 別biệt 。 而nhi 為vì 如như 實thật 說thuyết 對đối 治trị 門môn 。 如như 何hà 不bất 知tri 。 貪tham 等đẳng 行hành 別biệt 。 諸chư 貪tham 行hành 者giả 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 謂vị 多đa 言ngôn 論luận 面diện 色sắc 熙hi 怡di 。 含hàm 笑tiếu 先tiên 言ngôn 。 多đa 為vi 愛ái 語ngữ 。 離ly 忿phẫn 能năng 忍nhẫn 黠hiệt 慧tuệ 好hảo/hiếu 奇kỳ 。 耽đam 話thoại 樂nhạo/nhạc/lạc 詩thi 愛ái 歌ca 著trước 舞vũ 。 喜hỷ 以dĩ 粧# 服phục 嚴nghiêm 具cụ 瑩oánh 身thân 。 好hảo/hiếu 事sự 朋bằng 從tùng 數số 加gia 沐mộc 浴dục 。 性tánh 多đa 婬dâm 逸dật 輕khinh 躁táo 歡hoan 娛ngu 。 多đa 笑tiếu 舒thư 顏nhan 軟nhuyễn 心tâm 愍mẫn 物vật 。 錄lục 德đức 鄙bỉ 悋lận 怯khiếp 弱nhược 隨tùy 媚mị 。 欣hân 多đa 知tri 友hữu 厭yếm 背bối/bội 寂tịch 靜tĩnh 。 性tánh 無vô 沈trầm 密mật 不bất 察sát 所sở 作tác 。 輕khinh 有hữu 悲bi 哀ai 多đa 無vô 義nghĩa 語ngữ 。 肌cơ 膚phu 軟nhuyễn 膩nị 。 容dung 貌mạo 端đoan 嚴nghiêm 。 巧xảo 為vi 怨oán 傷thương 好hiếu 樂nhạo 忌kỵ 苦khổ 。 輕khinh 交giao 薄bạc 行hành 多đa 汗hãn 體thể 溫ôn 。 身thân 臭xú 處xứ 形hình 纖tiêm 軟nhuyễn 爪trảo 齒xỉ 。 鮮tiên 鬚tu 髮phát 美mỹ 面diện 易dị 皺trứu 髮phát 早tảo 白bạch 。 於ư 巧xảo 明minh 術thuật 性tánh 好hảo/hiếu 存tồn 功công 。 欣hân 說thuyết 有hữu 宗tông 多đa 喜hỷ 樂lạc 福phước 。 好hảo/hiếu 居cư 眾chúng 首thủ 愛ái 集tập 明minh 鑒giám 。 喜hỷ 自tự 顧cố 瞻chiêm 近cận 尋tầm 分phân 賞thưởng 。 恭cung 施thí 愛ái 視thị 目mục 送tống 淺thiển 觀quán 。 通thông 俗tục 別biệt 機cơ 多đa 覺giác 少thiểu 恚khuể 。 不bất 能năng 久cửu 制chế 。 身thân 四tứ 威uy 儀nghi 。 輕khinh 能năng 棄khí 捨xả 財tài 法pháp 友hữu 欲dục 。 而nhi 復phục 因nhân 斯tư 尋tầm 生sanh 追truy 悔hối 。 聞văn 智trí 巧xảo 術thuật 欲dục 習tập 速tốc 成thành 。 纔tài 得đắc 成thành 已dĩ 。 尋tầm 復phục 忘vong 失thất 。 此thử 等đẳng 名danh 為vi 。 貪tham 行hành 者giả 相tương/tướng 。 諸chư 瞋sân 行hành 者giả 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 謂vị 性tánh 躁táo 烈liệt 卒thốt 暴bạo 凶hung 險hiểm 。 多đa 懷hoài 忿phẫn 恨hận 難nạn/nan 與dữ 共cộng 居cư 。 樂nhạo/nhạc/lạc 譏cơ 他tha 多đa 憂ưu 慼thích 。 無vô 慈từ 喜hỷ 鬪đấu 。 怒nộ 目mục 低đê 精tinh 少thiểu 睡thụy 少thiểu 言ngôn 。 沈trầm 思tư 難nạn/nan 喜hỷ 堅kiên 持trì 所sở 受thọ 。 固cố 友hữu 固cố 怨oán 所sở 為vi 急cấp 躁táo 。 黠hiệt 慧tuệ 沈trầm 密mật 難nạn/nan 壞hoại 知tri 恩ân 。 剛cang 決quyết 勤cần 勇dũng 無vô 悲bi 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 。 志chí 猛mãnh 念niệm 強cường/cưỡng 堅kiên 銳duệ 難nạn/nan 當đương 。 好hảo/hiếu 多đa 觀quán 察sát 性tánh 欣hân 出xuất 離ly 。 樂nhạo 施thí 利lợi 根căn 多đa 正chánh 直trực 言ngôn 。 意ý 懷hoài 難nan 得đắc 是thị 處xứ 見kiến 過quá 。 觸xúc 事sự 猜# 疑nghi 嫉tật 妬đố 形hình 殘tàn 。 多đa 諸chư 病bệnh 惱não 寡quả 知tri 友hữu 饒nhiêu 。 怨oán 結kết 慘thảm 容dung 色sắc 信tín 堅kiên 固cố 。 少thiểu 驚kinh 無vô 畏úy 大đại 勇dũng 多đa 愁sầu 。 頭đầu 項hạng 臂tý 麁thô 難nan 可khả 摧tồi 伏phục 。 強cường/cưỡng 額ngạch 多đa 力lực 為vi 性tánh 佷hận 戾lệ 。 巧xảo 術thuật 聞văn 智trí 欲dục 習tập 易dị 成thành 。 既ký 得đắc 成thành 已dĩ 。 卒tuất 難nan 忘vong 失thất 。 財tài 法pháp 友hữu 欲dục 捨xả 已dĩ 不bất 追truy 。 此thử 等đẳng 名danh 為vi 。 瞋sân 行hành 者giả 相tương/tướng 。 諸chư 癡si 行hành 者giả 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 謂vị 多đa 猶do 豫dự 樂nhạo 說thuyết 無vô 宗tông 。 雖tuy 無vô 能năng 為vi 而nhi 多đa 高cao 舉cử 。 不bất 敬kính 闕khuyết 信tín 樂nhạo 闇ám 多đa 沈trầm 。 不bất 樂nhạo 審thẩm 觀quán 伏phục 眠miên 難nạn/nan 覺giác 。 多đa 樂nhạo/nhạc/lạc 敬kính 奉phụng 外ngoại 道đạo 邪tà 天thiên 。 所sở 作tác 凶hung 勃bột 所sở 作tác 左tả 僻tích 。 勝thắng 解giải 劣liệt 多đa 忘vong 失thất 。 懶lãn 墮đọa 無vô 策sách 心tâm 昧muội # 瞢măng 。 破phá 壞hoại 法pháp 橋kiều 常thường 喜hỷ 閉bế 目mục 。 所sở 作tác 不bất 了liễu 蹙túc/xúc 面diện 顰tần 眉mi 。 不bất 聰thông 明minh 不bất 相tương 委ủy 。 不bất 相tương 信tín 不bất 別biệt 機cơ 。 憎tăng 嫉tật 賢hiền 良lương 所sở 為vi 專chuyên 執chấp 。 於ư 善thiện 惡ác 說thuyết 。 不bất 鑒giám 是thị 非phi 。 戾lệ 若nhược 狻# 貌mạo 卒tuất 難nan 開khai 曉hiểu 。 不bất 能năng 了liễu 別biệt 。 怨oán 親thân 處xứ 中trung 。 鬚tu 髮phát 毛mao 爪trảo 多đa 長trường/trưởng 堅kiên 利lợi 。 眼nhãn 口khẩu 衣y 服phục 眵si 垢cấu 可khả 厭yếm 。 不bất 好hảo/hiếu 花hoa 鬘man 。 嚴nghiêm 具cụ 莊trang 飾sức 。 所sở 作tác 昧muội 略lược 輕khinh 有hữu 所sở 為vi 。 多đa 食thực 多đa 愁sầu 少thiểu 慚tàm 少thiểu 愧quý 。 不bất 教giáo 便tiện 作tác 令linh 作tác 不bất 為vi 。 應ưng 怖bố 情tình 安an 應ưng 安an 反phản 怖bố 。 應ưng 傷thương 反phản 悅duyệt 應ưng 悅duyệt 反phản 傷thương 。 應ưng 笑tiếu 反phản 啼đề 應ưng 啼đề 反phản 笑tiếu 。 於ư 所sở 應ưng 作tác 難nạn/nan 勸khuyến 修tu 行hành 。 不bất 應ưng 作tác 中trung 難nạn/nan 令linh 止chỉ 息tức 。 少thiểu 福phước 德đức 煩phiền 惱não 羸luy 。 不bất 能năng 別biệt 知tri 酢tạc 淡đạm 等đẳng 味vị 。 多đa 寱nghệ 語ngữ 唾thóa 齘# 齒xỉ 好hảo/hiếu 舐thỉ 。 脣thần 齒xỉ 穢uế 密mật 。 能năng 久cửu 安an 住trụ 。 身thân 四tứ 威uy 儀nghi 。 此thử 等đẳng 名danh 為vi 。 癡si 行hành 者giả 相tương/tướng 。 諸chư 慢mạn 行hành 者giả 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 謂vị 心tâm 高cao 身thân 矬tọa 小tiểu 。 體thể 實thật 堅kiên 鞕ngạnh 好hảo/hiếu 物vật 參tham 譽dự 。 於ư 可khả 遵tuân 崇sùng 不bất 能năng 敬kính 重trọng 。 誇khoa 衒huyễn 自tự 德đức 樂nhạo/nhạc/lạc 毀hủy 他tha 能năng 。 不bất 可khả 引dẫn 導đạo 堅kiên 持trì 可khả 受thọ 。 不bất 樂nhạo 聽thính 聞văn 。 師sư 友hữu 教giáo 勅sắc 。 於ư 他tha 所sở 有hữu 。 多đa 不bất 印ấn 順thuận 。 貪tham 敬kính 殉# 名danh 大đại 眉mi 耐nại 苦khổ 。 少thiểu 親thân 友hữu 薄bạc 風phong 範phạm 心tâm 廣quảng 。 大đại 志chí 勇dũng 決quyết 少thiểu 懷hoài 憂ưu 慼thích 。 多đa 樂nhạo/nhạc/lạc 出xuất 家gia 言ngôn 論luận 知tri 量lương 。 所sở 為vi 不bất 躁táo 知tri 足túc 大đại 欲dục 。 具cụ 妙diệu 辯biện 才tài 不bất 諂siểm 不bất 柔nhu 難nan 可khả 迴hồi 轉chuyển 。 有hữu 大đại 勝thắng 解giải 不bất 可khả 摧tồi 伏phục 。 發phát 言ngôn 質chất 直trực 不bất 曲khúc 順thuận 情tình 。 此thử 等đẳng 名danh 為vi 。 慢mạn 行hành 者giả 相tương/tướng 。 諸chư 見kiến 行hành 者giả 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 謂vị 執chấp 堅kiên 固cố 鈍độn 根căn 諂siểm 曲khúc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 惡ác 喜hỷ 福phước 輕khinh 爾nhĩ 發phát 言ngôn 。 好hảo/hiếu 談đàm 論luận 愛ái 思tư 擇trạch 。 難nạn/nan 屈khuất 伏phục 強cường/cưỡng 習tập 誦tụng 。 凡phàm 有hữu 所sở 作tác 。 不bất 隨tùy 他tha 緣duyên 。 難nan 得đắc 意ý 懷hoài 難nạn/nan 令linh 生sanh 喜hỷ 。 少thiểu 厭yếm 捨xả 闕khuyết 正chánh 信tín 好hảo/hiếu 持trì 齋trai 戒giới 。 厭yếm 報báo 災tai 祥tường 。 親thân 惡ác 朋bằng 疎sơ 善thiện 友hữu 。 性tánh 無vô 悲bi 愍mẫn 懷hoài 聰thông 叡duệ 慢mạn 。 亂loạn 顧cố 視thị 慘thảm 姿tư 顏nhan 多đa 惡ác 。 夢mộng 多đa 分phần 別biệt 喜hỷ 懷hoài 猜# 阻trở 。 心tâm 恆hằng 擾nhiễu 亂loạn 耽đam 惡ác 所sở 作tác 。 性tánh 好hảo/hiếu 尋tầm 思tư 樂nhạo 施thí 少thiểu 憂ưu 。 堅kiên 守thủ 難nạn/nan 厭yếm 見kiến 行hành 共cộng 相tương 。 總tổng 述thuật 如như 是thị 別biệt 相tướng 。 一nhất 一nhất 如như 理lý 應ưng 思tư 。 諸chư 疑nghi 行hành 者giả 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 謂vị 多đa 不bất 會hội 遍biến 見kiến 過quá 失thất 。 喜hỷ 懷hoài 愁sầu 慼thích 志chí 性tánh 剛cang 決quyết 。 無vô 善thiện 懈giải 怠đãi 樂nhạo 著trước 睡thụy 眠miên 。 好hảo/hiếu 不bất 定định 言ngôn 事sự 無vô 專chuyên 一nhất 。 數số 生sanh 追truy 悔hối 難nan 得đắc 意ý 懷hoài 。 少thiểu 語ngữ 遠viễn 尋tầm 營doanh 私tư 堪kham 忍nhẫn 。 恆hằng 為vi 謀mưu 略lược 尠tiển 有hữu 歡hoan 娛ngu 。 不bất 躁táo 不bất 明minh 。 不bất 知tri 方phương 便tiện 。 交giao 友hữu 易dị 壞hoại 難nạn/nan 喜hỷ 忘vong 恩ân 。 凝ngưng 視thị 低đê 睛tình 多đa 不bất 信tín 順thuận 。 所sở 習tập 論luận 智trí 不bất 究cứu 根căn 源nguyên 。 微vi 覽lãm 枝chi 條điều 狀trạng 如như 遍biến 悉tất 。 凡phàm 有hữu 所sở 作tác 。 多đa 不bất 成thành 功công 。 此thử 等đẳng 名danh 為vi 。 疑nghi 行hành 者giả 相tương/tướng 。 若nhược 於ư 如như 是thị 。 六lục 種chủng 相tương/tướng 中trung 。 有hữu 具cụ 二nhị 三tam 乃nãi 至chí 皆giai 具cụ 。 應ưng 知tri 此thử 類loại 名danh 雜tạp 行hành 者giả 。 餘dư 隨tùy 煩phiền 惱não 諸chư 行hành 者giả 相tương/tướng 。 此thử 等đẳng 流lưu 故cố 准chuẩn 此thử 應ưng 釋thích 。 已dĩ 分phân 別biệt 縛phược 。 隨tùy 眠miên 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
隨tùy 眠miên 前tiền 已dĩ 說thuyết 。
論luận 曰viết 。 隨tùy 眠miên 有hữu 六lục 或hoặc 七thất 或hoặc 十thập 或hoặc 九cửu 十thập 八bát 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 隨tùy 眠miên 既ký 已dĩ 說thuyết 。 隨tùy 煩phiền 惱não 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
隨tùy 煩phiền 惱não 此thử 餘dư 。 染nhiễm 心tâm 所sở 行hành 蘊uẩn 。
論luận 曰viết 。 能năng 為vi 擾nhiễu 亂loạn 故cố 名danh 煩phiền 惱não 。 隨tùy 諸chư 煩phiền 惱não 轉chuyển 得đắc 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 。 有hữu 古cổ 師sư 言ngôn 。 若nhược 法pháp 不bất 具cụ 滿mãn 煩phiền 惱não 相tương/tướng 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 如như 月nguyệt 不bất 滿mãn 得đắc 隨tùy 月nguyệt 名danh 。 然nhiên 諸chư 隨tùy 眠miên 。 名danh 為vi 煩phiền 惱não 。 即tức 此thử 亦diệc 得đắc 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 。 以dĩ 是thị 圓viên 滿mãn 煩phiền 惱não 品phẩm 故cố 。 由do 此thử 故cố 說thuyết 即tức 諸chư 煩phiền 惱não 。 有hữu 結kết 縛phược 隨tùy 眠miên 隨tùy 煩phiền 惱não 纏triền 義nghĩa 。 所sở 餘dư 染nhiễm 污ô 心tâm 所sở 行hành 蘊uẩn 。 隨tùy 煩phiền 惱não 起khởi 隨tùy 惱não 心tâm 故cố 得đắc 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 。 不bất 得đắc 名danh 煩phiền 惱não 。 以dĩ 闕khuyết 圓viên 滿mãn 煩phiền 惱não 相tương/tướng 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 染nhiễm 污ô 思tư 等đẳng 心tâm 所sở 。 一nhất 切thiết 應ưng 是thị 隨tùy 煩phiền 惱não 攝nhiếp 理lý 實thật 應ưng 然nhiên 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 別biệt 說thuyết 行hành 蘊uẩn 。 勿vật 如như 思tư 等đẳng 受thọ 想tưởng 亦diệc 應ưng 隨tùy 煩phiền 惱não 攝nhiếp 。 此thử 彼bỉ 何hà 別biệt 非phi 無vô 別biệt 義nghĩa 。 謂vị 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 煩phiền 惱não 同đồng 蘊uẩn 法pháp 。 由do 二nhị 義nghĩa 相tương 似tự 得đắc 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 。 染nhiễm 心tâm 所sở 言ngôn 顯hiển 染nhiễm 思tư 等đẳng 得đắc 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 由do 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 說thuyết 行hành 蘊uẩn 言ngôn 。 為vi 簡giản 受thọ 等đẳng 要yếu 煩phiền 惱não 同đồng 蘊uẩn 名danh 。 隨tùy 煩phiền 惱não 故cố 。 由do 此thử 本bổn 論luận 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 除trừ 諸chư 煩phiền 惱não 。 餘dư 染nhiễm 心tâm 所sở 。 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 或hoặc 若nhược 有hữu 法pháp 從tùng 煩phiền 惱não 起khởi 。 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 與dữ 諸chư 煩phiền 惱não 相tướng 極cực 相tương/tướng 隣lân 。 方phương 可khả 建kiến 立lập 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 然nhiên 兼kiêm 為vi 遣khiển 。 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 有hữu 異dị 論luận 師sư 謬mậu 作tác 是thị 解giải 。 慳san 即tức 是thị 愛ái 沈trầm 即tức 無vô 明minh 忿phẫn 即tức 瞋sân 等đẳng 。 說thuyết 此thử 餘dư 言ngôn 顯hiển 彼bỉ 皆giai 是thị 此thử 之chi 餘dư 義nghĩa 。 有hữu 於ư 此thử 義nghĩa 仍nhưng 復phục 生sanh 疑nghi 。 謂vị 此thử 餘dư 言ngôn 亦diệc 應ưng 攝nhiếp 受thọ 。 為vi 遮già 彼bỉ 故cố 說thuyết 行hành 蘊uẩn 言ngôn 。 不bất 爾nhĩ 但đãn 應ưng 言ngôn 此thử 餘dư 染nhiễm 心tâm 所sở 。 本bổn 論luận 不bất 應ưng 說thuyết 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 言ngôn 。 以dĩ 決quyết 定định 無vô 餘dư 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 從tùng 煩phiền 惱não 起khởi 。 是thị 故cố 於ư 此thử 。 說thuyết 行hành 蘊uẩn 言ngôn 。 還hoàn 顯hiển 此thử 義nghĩa 。 由do 此thử 若nhược 法pháp 與dữ 諸chư 煩phiền 惱não 要yếu 三tam 義nghĩa 相tương 似tự 。 得đắc 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 。 一nhất 是thị 煩phiền 惱não 垢cấu 。 二nhị 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 三tam 煩phiền 惱não 同đồng 蘊uẩn 故cố 我ngã 於ư 此thử 明minh 見kiến 頌tụng 中trung 有hữu 如như 是thị 義nghĩa 。 謂vị 此thử 煩phiền 惱não 亦diệc 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 及cập 此thử 之chi 餘dư 染nhiễm 心tâm 所sở 行hành 蘊uẩn 。 此thử 之chi 餘dư 者giả 顯hiển 相tương/tướng 屬thuộc 義nghĩa 。 意ý 顯hiển 若nhược 餘dư 是thị 此thử 所sở 起khởi 方phương 可khả 建kiến 立lập 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 。 然nhiên 兼kiêm 為vi 遮già 慳san 即tức 愛ái 等đẳng 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 說thuyết 行hành 蘊uẩn 言ngôn 。 說thuyết 此thử 餘dư 言ngôn 義nghĩa 已dĩ 成thành 故cố 。 不bất 爾nhĩ 遮già 濫lạm 說thuyết 行hành 蘊uẩn 言ngôn 。 謂vị 貪tham 瞋sân 癡si 。 如như 次thứ 所sở 起khởi 染nhiễm 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 捨xả 。 容dung 濫lạm 此thử 餘dư 故cố 行hành 蘊uẩn 言ngôn 。 還hoàn 為vi 顯hiển 示thị 無vô 餘dư 蘊uẩn 攝nhiếp 是thị 煩phiền 惱não 垢cấu 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 但đãn 說thuyết 此thử 餘dư 。 以dĩ 何hà 言ngôn 遮già 前tiền 所sở 說thuyết 濫lạm 。 故cố 復phục 須tu 說thuyết 行hành 蘊uẩn 攝nhiếp 言ngôn 。 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 為vi 目mục 幾kỷ 法pháp 。 經kinh 種chủng 種chủng 說thuyết 故cố 有hữu 眾chúng 多đa 。 謂vị 憤phẫn 發phát 不bất 忍nhẫn 及cập 起khởi 惡ác 言ngôn 類loại 。 如như 世Thế 尊Tôn 告cáo 婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 諸chư 隨tùy 煩phiền 惱não 。 能năng 惱não 亂loạn 心tâm 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 後hậu 當đương 略lược 辯biện 。 纏triền 煩phiền 惱não 垢cấu 攝nhiếp 者giả 。 且thả 應ưng 先tiên 辯biện 。 纏triền 相tương/tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
纏triền 八bát 無vô 慚tàm 愧quý 。 嫉tật 慳san 并tinh 悔hối 眠miên 。
及cập 掉trạo 舉cử 惛hôn 沈trầm 。 或hoặc 十thập 加gia 忿phẫn 覆phú 。
無vô 慚tàm 慳san 掉trạo 舉cử 。 皆giai 從tùng 貪tham 所sở 生sanh 。
無vô 愧quý 眠miên 惛hôn 沈trầm 。 從tùng 無vô 明minh 所sở 起khởi 。
嫉tật 忿phẫn 從tùng 瞋sân 起khởi 。 悔hối 從tùng 疑nghi 覆phú 諍tranh 。
論luận 曰viết 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 亦diệc 名danh 為vi 纏triền 。 經kinh 說thuyết 欲dục 貪tham 纏triền 為vi 緣duyên 故cố 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 貪tham 等đẳng 云vân 何hà 可khả 得đắc 名danh 為vi 。 圓viên 滿mãn 煩phiền 惱não 。 然nhiên 諸chư 論luận 者giả 離ly 諸chư 隨tùy 眠miên 。 就tựu 勝thắng 說thuyết 纏triền 或hoặc 八bát 或hoặc 十thập 。 謂vị 品phẩm 類loại 足túc 說thuyết 有hữu 八bát 纏triền 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 宗tông 說thuyết 纏triền 有hữu 十thập 。 即tức 於ư 前tiền 八bát 更cánh 加gia 忿phẫn 覆phú 。 如như 是thị 十thập 種chủng 。 繫hệ 縛phược 含hàm 識thức 置trí 生sanh 死tử 獄ngục 故cố 名danh 為vi 纏triền 。 或hoặc 十thập 為vi 因nhân 起khởi 諸chư 惡ác 行hành 。 令linh 拘câu 惡ác 趣thú 故cố 名danh 為vi 纏triền 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 嫉tật 慳san 并tinh 悔hối 。 掉trạo 舉cử 惛hôn 沈trầm 如như 前tiền 已dĩ 辯biện 。 令linh 心tâm 昧muội 略lược 惛hôn 沈trầm 相tương 應ứng 。 不bất 能năng 持trì 身thân 是thị 為vi 眠miên 相tương/tướng 。 眠miên 雖tuy 亦diệc 有hữu 惛hôn 不bất 相tương 應ứng 。 此thử 唯duy 辯biện 纏triền 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 於ư 此thử 頓đốn 說thuyết 眠miên 三tam 相tương/tướng 者giả 。 此thử 三tam 與dữ 眠miên 義nghĩa 相tương 順thuận 故cố 。 解giải 字tự 義nghĩa 者giả 作tác 是thị 釋thích 言ngôn 。 眠miên 謂vị 於ư 身thân 能năng 為vi 滋tư 潤nhuận 。 即tức 是thị 有hữu 力lực 能năng 長trưởng 養dưỡng 身thân 。 由do 心tâm 安an 眠miên 身thân 增tăng 益ích 故cố 。 此thử 善thiện 等đẳng 別biệt 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。 有hữu 覆phú 無vô 覆phú 。 諸chư 瑜du 伽già 師sư 久cửu 善thiện 思tư 擇trạch 。 諸chư 誦tụng 習tập 者giả 勞lao 役dịch 長trường 時thời 。 施thí 主chủ 多đa 時thời 行hành 益ích 他tha 事sự 。 此thử 等đẳng 加gia 行hành 憩khế 息tức 位vị 中trung 。 所sở 引dẫn 睡thụy 眠miên 皆giai 名danh 為vi 善thiện 。 然nhiên 於ư 加gia 行hành 聞văn 思tư 善thiện 心tâm 。 眠miên 不bất 現hiện 行hành 。 性tánh 相tương 違vi 故cố 。 此thử 於ư 加gia 行hành 修tu 所sở 成thành 心tâm 亦diệc 不bất 現hiện 行hành 。 彼bỉ 能năng 治trị 故cố 。 唯duy 於ư 一nhất 類loại 生sanh 得đắc 善thiện 心tâm 。 眠miên 可khả 現hiện 行hành 性tánh 羸luy 劣liệt 故cố 。 諸chư 屠đồ 羊dương 等đẳng 不bất 律luật 儀nghi 人nhân 。 專chuyên 心tâm 久cửu 行hành 不bất 善thiện 加gia 行hành 。 諸chư 耽đam 欲dục 者giả 於ư 欲dục 境cảnh 中trung 。 專chuyên 心tâm 久cửu 行hành 不bất 善thiện 加gia 行hành 。 諸chư 餘dư 一nhất 切thiết 。 習tập 惡ác 行hành 者giả 。 長trường 時thời 數số 起khởi 不bất 善thiện 加gia 行hành 。 此thử 等đẳng 加gia 行hành 憩khế 息tức 位vị 中trung 。 所sở 引dẫn 睡thụy 眠miên 皆giai 名danh 不bất 善thiện 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 於ư 睡thụy 位vị 中trung 。 無vô 不bất 皆giai 容dung 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 准chuẩn 此thử 應ưng 釋thích 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 唯duy 異dị 熟thục 生sanh 。 起khởi 工công 巧xảo 等đẳng 眠miên 便tiện 壞hoại 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 於ư 眠miên 位vị 中trung 亦diệc 威uy 有hữu 儀nghi 工công 巧xảo 心tâm 起khởi 。 然nhiên 非phi 初sơ 位vị 彼bỉ 可khả 即tức 行hành 。 於ư 後hậu 夢mộng 中trung 方phương 可khả 行hành 故cố 。 因nhân 自tự 友hữu 損tổn 怨oán 益ích 而nhi 生sanh 。 瞋sân 恚khuể 為vi 先tiên 心tâm 憤phẫn 名danh 忿phẫn 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 因nhân 處xứ 非phi 處xứ 違vi 逆nghịch 而nhi 生sanh 。 力lực 能năng 令linh 心tâm 無vô 顧cố 而nhi 轉chuyển 。 乃nãi 至chí 子tử 上thượng 令linh 心tâm 憤phẫn 發phát 說thuyết 名danh 為vi 忿phẫn 。 隱ẩn 藏tàng 自tự 罪tội 說thuyết 名danh 為vi 覆phú 。 罪tội 謂vị 可khả 訶ha 即tức 是thị 毀hủy 犯phạm 尸thi 羅la 軌quỹ 則tắc 。 及cập 諸chư 淨tịnh 命mạng 隱ẩn 藏tàng 即tức 是thị 匿nặc 罪tội 欲dục 因nhân 。 有hữu 餘dư 釋thích 言ngôn 。 抆vấn 拭thức 名danh 覆phú 。 謂vị 內nội 懷hoài 惡ác 抆vấn 拭thức 外ngoại 邊biên 。 是thị 欲dục 令linh 他tha 不bất 覺giác 察sát 義nghĩa 。 前tiền 說thuyết 若nhược 法pháp 從tùng 煩phiền 惱não 起khởi 。 方phương 可khả 建kiến 立lập 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 此thử 中trung 何hà 法pháp 何hà 煩phiền 惱não 起khởi 。 無vô 慚tàm 慳san 掉trạo 舉cử 是thị 貪tham 等đẳng 流lưu 。 要yếu 貪tham 為vi 近cận 因nhân 方phương 得đắc 生sanh 故cố 。 無vô 愧quý 眠miên 惛hôn 沈trầm 是thị 無vô 明minh 等đẳng 流lưu 。 此thử 與dữ 無vô 明minh 相tướng 極cực 相tương/tướng 隣lân 近cận 故cố 。 嫉tật 忿phẫn 是thị 瞋sân 等đẳng 流lưu 。 由do 此thử 相tương/tướng 同đồng 瞋sân 故cố 。 悔hối 是thị 疑nghi 等đẳng 流lưu 。 因nhân 猶do 豫dự 生sanh 故cố 。 覆phú 有hữu 說thuyết 是thị 貪tham 等đẳng 流lưu 。 有hữu 說thuyết 。 是thị 無vô 明minh 等đẳng 流lưu 。 有hữu 說thuyết 。 是thị 俱câu 等đẳng 流lưu 。 諸chư 有hữu 知tri 者giả 因nhân 愛ái 生sanh 故cố 。 諸chư 無vô 知tri 者giả 因nhân 癡si 生sanh 故cố 。 即tức 由do 此thử 相tương/tướng 故cố 。 有hữu 說thuyết 言ngôn 。 心tâm 著trước 稱xưng 譽dự 。 利lợi 養dưỡng 恭cung 敬kính 。 不bất 了liễu 惡ác 行hành 所sở 招chiêu 當đương 果quả 。 是thị 於ư 自tự 罪tội 隱ẩn 匿nặc 欲dục 因nhân 為vi 愛ái 無vô 明minh 二nhị 等đẳng 流lưu 果quả 。 隨tùy 惱não 心tâm 法pháp 說thuyết 名danh 為vi 覆phú 。 如như 是thị 十thập 種chủng 。 從tùng 煩phiền 惱não 生sanh 。 是thị 煩phiền 惱não 等đẳng 流lưu 故cố 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 餘dư 煩phiền 惱não 垢cấu 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
煩phiền 惱não 垢cấu 六lục 惱não 。 害hại 恨hận 諂siểm 誑cuống 憍kiêu 。
誑cuống 憍kiêu 從tùng 貪tham 生sanh 。 害hại 恨hận 從tùng 瞋sân 起khởi 。
惱não 從tùng 見kiến 取thủ 起khởi 。 諂siểm 從tùng 諸chư 見kiến 生sanh 。
論luận 曰viết 。 於ư 可khả 毀hủy 事sự 決quyết 定định 堅kiên 執chấp 。 難nạn/nan 令linh 捨xả 因nhân 說thuyết 名danh 為vi 惱não 。 由do 有hữu 此thử 故cố 世thế 間gian 說thuyết 為vi 不bất 可khả 導đạo 引dẫn 。 執chấp 惡ác 所sở 執chấp 。 於ư 他tha 有hữu 情tình 。 非phi 全toàn 不bất 顧cố 擬nghĩ 重trọng/trùng 攝nhiếp 受thọ 為vi 損tổn 惱não 因nhân 。 悲bi 障chướng 惱não 心tâm 說thuyết 名danh 為vi 害hại 。 於ư 非phi 愛ái 相tương 隨tùy 念niệm 分phân 別biệt 生sanh 續tục 。 忿phẫn 後hậu 起khởi 心tâm 結kết 怨oán 名danh 恨hận 。 有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 。 欲dục 捨xả 怨oán 結kết 。 不bất 能năng 解giải 脫thoát 。 此thử 因nhân 名danh 恨hận 。 由do 有hữu 此thử 故cố 怨oán 結kết 纏triền 心tâm 。 自tự 惱não 長trường 時thời 空không 無vô 有hữu 果quả 。 於ư 可khả 愛ái 境cảnh 令linh 不bất 隨tùy 順thuận 。 於ư 策sách 勵lệ 事sự 令linh 心tâm 忘vong 失thất 。 於ư 諸chư 有hữu 恩ân 令linh 不bất 能năng 報báo 。 令linh 於ư 喜hỷ 事sự 似tự 有hữu 所sở 憂ưu 。 令linh 於ư 友hữu 朋bằng 不bất 相tương 委ủy 信tín 。 令linh 於ư 親thân 屬thuộc 懷hoài 棄khí 捨xả 心tâm 。 令linh 於ư 面diện 上thượng 易dị 發phát 慘thảm 色sắc 。 於ư 美mỹ 談đàm 話thoại 慶khánh 慰úy 軟nhuyễn 言ngôn 。 令linh 心tâm 悵trướng 悒ấp 都đô 無vô 所sở 顧cố 。 事sự 不bất 獲hoạch 免miễn 示thị 有hữu 歡hoan 娛ngu 。 是thị 諸chư 賢hiền 良lương 所sở 遠viễn 離ly 處xứ 。 能năng 為vi 株chu 杌ngột 壞hoại 實thật 福phước 田điền 。 此thử 等đẳng 名danh 為vi 。 恨hận 所sở 有hữu 法pháp 。 恨hận 與dữ 忿phẫn 相tương/tướng 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 如như 樺hoa 皮bì 火hỏa 其kỳ 相tương/tướng 猛mãnh 利lợi 。 而nhi 餘dư 勢thế 弱nhược 說thuyết 名danh 為vi 忿phẫn 。 如như 冬đông 室thất 熱nhiệt 其kỳ 相tương/tướng 輕khinh 微vi 。 而nhi 餘dư 勢thế 強cưỡng 說thuyết 名danh 為vi 恨hận 。 由do 此thử 故cố 有hữu 說thuyết 恨hận 相tương/tướng 言ngôn 。 忿phẫn 息tức 已dĩ 續tục 生sanh 令linh 心tâm 濁trược 名danh 恨hận 。 於ư 己kỷ 情tình 事sự 方phương 便tiện 隱ẩn 匿nặc 。 矯kiểu 以dĩ 謀mưu 略lược 誘dụ 取thủ 他tha 情tình 。 實thật 智trí 相tương 違vi 心tâm 曲khúc 名danh 諂siểm 。 於ư 名danh 利lợi 等đẳng 貪tham 為vi 先tiên 故cố 。 欲dục 令linh 他tha 惑hoặc 邪tà 示thị 現hiện 因nhân 。 正chánh 定định 相tương 違vi 心tâm 險hiểm 名danh 誑cuống 。 釋thích 此thử 名danh 者giả 。 謂vị 先tiên 籌trù 度độ 設thiết 此thử 方phương 便tiện 。 令linh 彼bỉ 後hậu 時thời 生sanh 顛điên 倒đảo 解giải 故cố 名danh 為vi 誑cuống 。 然nhiên 世thế 間gian 說thuyết 為vi 利lợi 為vi 名danh 。 現hiện 相tướng 惑hoặc 他tha 名danh 為vi 誑cuống 事sự 。 說thuyết 誑cuống 所sở 引dẫn 身thân 語ngữ 業nghiệp 事sự 。 是thị 誑cuống 果quả 故cố 假giả 立lập 誑cuống 名danh 。 如như 以dĩ 通thông 名danh 說thuyết 通thông 果quả 事sự 。 心tâm 險hiểm 心tâm 曲khúc 相tương/tướng 差sai 別biệt 者giả 。 如như 道đạo 如như 杖trượng 於ư 他tha 於ư 自tự 因nhân 貪tham 因nhân 見kiến 。 故cố 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 如như 險hiểm 道đạo 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 欲dục 趣thú 餘dư 方phương 能năng 為vi 損tổn 礙ngại 。 如như 是thị 行hành 者giả 。 欲dục 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。 心tâm 與dữ 誑cuống 俱câu 能năng 為vi 損tổn 礙ngại 。 如như 卷quyển 曲khúc 杖trượng 雖tuy 斷đoạn 其kỳ 根căn 。 而nhi 於ư 稠trù 林lâm 難nạn/nan 挽vãn 令linh 出xuất 。 如như 是thị 信tín 闕khuyết 有hữu 諂siểm 曲khúc 者giả 。 雖tuy 以dĩ 方phương 便tiện 。 斷đoạn 欲dục 界giới 根căn 。 仍nhưng 難nạn/nan 引dẫn 接tiếp 令linh 出xuất 生sanh 死tử 。 又hựu 幻huyễn 惑hoặc 他tha 說thuyết 名danh 為vi 誑cuống 。 匿nặc 自tự 情tình 事sự 說thuyết 名danh 為vi 諂siểm 。 又hựu 誑cuống 與dữ 諂siểm 如như 次thứ 是thị 貪tham 諸chư 見kiến 等đẳng 流lưu 。 如như 後hậu 當đương 辯biện 。 憍kiêu 相tương/tướng 如như 前tiền 。 已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 從tùng 貪tham 所sở 生sanh 恃thị 己kỷ 少thiếu 年niên 無vô 病bệnh 壽thọ 等đẳng 諸chư 興hưng 盛thịnh 事sự 。 心tâm 傲ngạo 名danh 憍kiêu 。 有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 。 於ư 自tự 相tương 續tục 興hưng 盛thịnh 諸chư 行hành 。 耽đam 染nhiễm 為vi 先tiên 不bất 顧cố 於ư 他tha 。 謂vị 己kỷ 為vi 勝thắng 心tâm 自tự 舉cử 恃thị 。 說thuyết 名danh 為vi 憍kiêu 。 由do 不bất 顧cố 他tha 與dữ 慢mạn 有hữu 異dị 。 如như 是thị 六lục 種chủng 。 從tùng 煩phiền 惱não 生sanh 。 穢uế 污ô 相tương/tướng 麁thô 名danh 煩phiền 惱não 垢cấu 。 於ư 此thử 六lục 種chủng 。 煩phiền 惱não 垢cấu 中trung 。 誑cuống 憍kiêu 是thị 貪tham 等đẳng 流lưu 。 害hại 恨hận 是thị 瞋sân 等đẳng 流lưu 。 惱não 是thị 見kiến 取thủ 等đẳng 流lưu 。 諂siểm 是thị 諸chư 見kiến 等đẳng 流lưu 。 如như 言ngôn 何hà 曲khúc 。 謂vị 諸chư 惡ác 見kiến 故cố 。 諂siểm 定định 是thị 諸chư 見kiến 等đẳng 流lưu 。 此thử 六lục 亦diệc 從tùng 煩phiền 惱não 生sanh 故cố 。 如như 纏triền 亦diệc 得đắc 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 。 已dĩ 說thuyết 諸chư 纏triền 。 及cập 煩phiền 惱não 垢cấu 。 今kim 次thứ 應ưng 辯biện 彼bỉ 斷đoạn 對đối 治trị 。 諸chư 纏triền 垢cấu 中trung 誰thùy 何hà 所sở 斷đoạn 。 頌tụng 曰viết 。
纏triền 無vô 慚tàm 愧quý 眠miên 。 惛hôn 掉trạo 見kiến 修tu 斷đoạn 。
餘dư 及cập 煩phiền 惱não 垢cấu 。 自tự 在tại 故cố 唯duy 修tu 。
論luận 曰viết 。 且thả 十thập 纏triền 中trung 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 通thông 與dữ 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 心tâm 俱câu 。 眠miên 欲dục 界giới 中trung 通thông 與dữ 一nhất 切thiết 意ý 識thức 俱câu 起khởi 。 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 通thông 與dữ 一nhất 切thiết 染nhiễm 污ô 心tâm 俱câu 。 故cố 五ngũ 皆giai 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 餘dư 嫉tật 慳san 悔hối 忿phẫn 覆phú 并tinh 垢cấu 。 自tự 在tại 起khởi 故cố 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 唯duy 與dữ 修tu 斷đoạn 他tha 力lực 無vô 明minh 共cộng 相tương 應ưng 故cố 名danh 自tự 在tại 起khởi 。 與dữ 自tự 在tại 起khởi 纏triền 垢cấu 相tương 應ứng 。 所sở 有hữu 無vô 明minh 唯duy 修tu 斷đoạn 故cố 。 此thử 諸chư 纏triền 垢cấu 誰thùy 通thông 何hà 性tánh 。 頌tụng 曰viết 。
欲dục 三tam 二nhị 餘dư 惡ác 。 上thượng 界giới 皆giai 無vô 記ký 。
論luận 曰viết 。 欲dục 界giới 所sở 繫hệ 眠miên 惛hôn 掉trạo 三tam 。 皆giai 通thông 不bất 善thiện 無vô 記ký 二nhị 性tánh 。 所sở 餘dư 一nhất 切thiết 。 皆giai 唯duy 不bất 善thiện 。 即tức 欲dục 界giới 繫hệ 七thất 纏triền 六lục 垢cấu 。 上thượng 二nhị 界giới 中trung 隨tùy 應ứng 所sở 有hữu 。 一nhất 切thiết 唯duy 是thị 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 即tức 諂siểm 誑cuống 憍kiêu 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 。 此thử 諸chư 纏triền 垢cấu 誰thùy 何hà 界giới 繫hệ 。 頌tụng 曰viết 。
諂siểm 誑cuống 欲dục 初sơ 定định 。 三tam 三tam 界giới 餘dư 欲dục 。
論luận 曰viết 。 諂siểm 誑cuống 唯duy 在tại 欲dục 界giới 初sơ 定định 。 寧ninh 知tri 梵Phạm 世Thế 有hữu 諂siểm 誑cuống 耶da 。 以dĩ 大đại 梵Phạm 王Vương 匿nặc 己kỷ 情tình 事sự 現hiện 相tướng 誑cuống 惑hoặc 馬mã 勝thắng 苾Bật 芻Sô 。 傳truyền 聞văn 此thử 唯duy 異dị 生sanh 所sở 起khởi 。 非phi 諸chư 聖thánh 者giả 亦diệc 可khả 現hiện 前tiền 。 惛hôn 掉trạo 憍kiêu 三tam 通thông 三tam 界giới 繫hệ 。 所sở 餘dư 一nhất 切thiết 。 皆giai 唯duy 在tại 欲dục 。 謂vị 十thập 六lục 中trung 五ngũ 如như 前tiền 辯biện 。 所sở 餘dư 十thập 一nhất 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 四tứ