阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận
Quyển 50
尊Tôn 者Giả 眾Chúng 賢Hiền 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập
尊tôn 者giả 眾chúng 賢hiền 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
辯Biện 隨Tùy 眠Miên 品Phẩm 第đệ 五ngũ 之chi 六lục
因nhân 辯biện 隨tùy 眠miên 不bất 善thiện 無vô 記ký 傍bàng 論luận 已dĩ 了liễu 。 今kim 應ưng 思tư 擇trạch 何hà 等đẳng 隨tùy 眠miên 於ư 何hà 事sự 繫hệ 。 何hà 名danh 為vi 事sự 。 事sự 雖tuy 非phi 一nhất 而nhi 於ư 此thử 中trung 。 辯biện 所sở 繫hệ 事sự 。 此thử 復phục 有hữu 二nhị 。 其kỳ 二nhị 者giả 何hà 。 謂vị 就tựu 依y 緣duyên 及cập 部bộ 類loại 辯biện 。 就tựu 依y 緣duyên 者giả 。 謂vị 眼nhãn 識thức 俱câu 所sở 有hữu 隨tùy 眠miên 。 唯duy 於ư 色sắc 處xứ 為vi 所sở 緣duyên 繫hệ 。 於ư 自tự 相tương 應ứng 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 意ý 處xứ 法pháp 處xứ 為vi 相tương 應ứng 繫hệ 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 若nhược 身thân 識thức 俱câu 所sở 有hữu 隨tùy 眠miên 。 唯duy 於ư 觸xúc 處xứ 為vi 所sở 緣duyên 繫hệ 。 於ư 自tự 相tương 應ứng 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 意ý 處xứ 法pháp 處xứ 為vi 相tương 應ứng 繫hệ 。 若nhược 意ý 識thức 俱câu 所sở 有hữu 隨tùy 眠miên 。 於ư 十thập 二nhị 處xứ 。 為vi 所sở 緣duyên 繫hệ 。 於ư 自tự 相tương 應ứng 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 意ý 處xứ 法pháp 處xứ 為vi 相tương 應ứng 繫hệ 。 就tựu 部bộ 類loại 者giả 。 謂vị 見kiến 苦khổ 斷đoạn 遍biến 行hành 隨tùy 眠miên 。 於ư 五ngũ 部bộ 法pháp 為vi 所sở 緣duyên 繫hệ 。 於ư 自tự 相tương 應ứng 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 為vi 相tương 應ứng 繫hệ 。 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 非phi 遍biến 隨tùy 眠miên 。 唯duy 於ư 自tự 部bộ 為vi 所sở 緣duyên 繫hệ 。 於ư 自tự 相tương 應ứng 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 為vi 相tương 應ứng 繫hệ 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 隨tùy 應ứng 當đương 說thuyết 就tựu 三tam 世thế 辯biện 何hà 等đẳng 有hữu 情tình 。 有hữu 何hà 隨tùy 眠miên 能năng 繫hệ 何hà 事sự 。 頌tụng 曰viết 。
若nhược 於ư 此thử 事sự 中trung 。 未vị 斷đoạn 貪tham 瞋sân 慢mạn 。
過quá 現hiện 若nhược 已dĩ 起khởi 。 未vị 來lai 意ý 遍biến 行hành 。
五ngũ 可khả 生sanh 自tự 世thế 。 不bất 生sanh 亦diệc 遍biến 行hành 。
餘dư 過quá 未vị 遍biến 行hành 。 現hiện 正chánh 緣duyên 能năng 繫hệ 。
論luận 曰viết 。 若nhược 有hữu 情tình 類loại 於ư 此thử 事sự 中trung 。 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 名danh 繫hệ 此thử 事sự 。 夫phu 為vi 能năng 繫hệ 必tất 是thị 未vị 斷đoạn 。 故cố 初sơ 未vị 斷đoạn 如như 應ưng 遍biến 流lưu 。 且thả 諸chư 隨tùy 眠miên 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 自tự 相tương 謂vị 貪tham 瞋sân 慢mạn 。 二nhị 者giả 共cộng 相tương 謂vị 見kiến 疑nghi 癡si 。 貪tham 瞋sân 慢mạn 三tam 是thị 自tự 相tương/tướng 惑hoặc 如như 前tiền 已dĩ 辯biện 。 諸chư 聖thánh 教giáo 中trung 處xứ 處xứ 見kiến 有hữu 分phân 明minh 文văn 證chứng 。 且thả 如như 經kinh 言ngôn 告cáo 衣y 袋đại 母mẫu 。 汝nhữ 眼nhãn 於ư 色sắc 若nhược 不bất 見kiến 時thời 。 彼bỉ 色sắc 為vi 緣duyên 起khởi 欲dục 貪tham 不phủ 。 不bất 爾nhĩ 大đại 德đức 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 佛Phật 告cáo 大đại 母mẫu 。 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 。 非phi 汝nhữ 眼nhãn 見kiến 非phi 汝nhữ 曾tằng 見kiến 。 非phi 汝nhữ 當đương 見kiến 非phi 希hy 求cầu 見kiến 。 汝nhữ 為vi 因nhân 此thử 起khởi 欲dục 起khởi 貪tham 起khởi 親thân 起khởi 愛ái 起khởi 阿a 賴lại 耶da 起khởi 尼ni 延diên 底để 起khởi 耽đam 著trước 不bất 不bất 爾nhĩ 大đại 德đức 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 故cố 此thử 事sự 中trung 有hữu 貪tham 瞋sân 慢mạn 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 已dĩ 生sanh 未vị 斷đoạn 。 現hiện 在tại 已dĩ 生sanh 能năng 繫hệ 此thử 事sự 以dĩ 貪tham 瞋sân 慢mạn 是thị 自tự 相tương/tướng 惑hoặc 。 非phi 諸chư 有hữu 情tình 定định 遍biến 起khởi 故cố 。 豈khởi 不bất 已dĩ 斷đoạn 繫hệ 義nghĩa 便tiện 無vô 。 既ký 說thuyết 繫hệ 言ngôn 已dĩ 顯hiển 未vị 斷đoạn 。 何hà 緣duyên 說thuyết 此thử 被bị 未vị 斷đoạn 繫hệ 。 復phục 說thuyết 過quá 去khứ 已dĩ 生sanh 未vị 斷đoạn 。 此thử 未vị 斷đoạn 言ngôn 應ưng 成thành 無vô 用dụng 。 無vô 無vô 用dụng 過quá 。 此thử 未vị 斷đoạn 言ngôn 顯hiển 有hữu 品phẩm 別biệt 漸tiệm 次thứ 斷đoạn 故cố 。 即tức 於ư 此thử 論luận 。 次thứ 下hạ 文văn 中trung 。 亦diệc 說thuyết 未vị 來lai 意ý 遍biến 行hành 等đẳng 。 謂vị 彼bỉ 貪tham 等đẳng 九cửu 品phẩm 不bất 同đồng 。 修tu 道Đạo 斷đoạn 時thời 九cửu 品phẩm 別biệt 斷đoạn 有hữu 緣duyên 此thử 事sự 。 上thượng 品phẩm 隨tùy 眠miên 已dĩ 起khởi 已dĩ 滅diệt 已dĩ 得đắc 永vĩnh 斷đoạn 。 彼bỉ 於ư 此thử 事sự 尚thượng 有hữu 未vị 來lai 餘dư 品phẩm 隨tùy 眠miên 。 未vị 起khởi 未vị 滅diệt 未vị 得đắc 永vĩnh 斷đoạn 猶do 能năng 為vi 繫hệ 。 是thị 故cố 本bổn 論luận 。 於ư 此thử 義nghĩa 中trung 。 雖tuy 說thuyết 未vị 來lai 愛ái 等đẳng 所sở 繫hệ 。 而nhi 於ư 過quá 去khứ 說thuyết 未vị 斷đoạn 言ngôn 。 故cố 未vị 斷đoạn 言ngôn 深thâm 成thành 有hữu 用dụng 。 然nhiên 過quá 去khứ 世thế 此thử 品phẩm 隨tùy 眠miên 得đắc 永vĩnh 斷đoạn 時thời 未vị 來lai 亦diệc 斷đoạn 。 容dung 有hữu 餘dư 品phẩm 未vị 來lai 隨tùy 眠miên 能năng 繫hệ 此thử 事sự 未vị 得đắc 永vĩnh 斷đoạn 。 以dĩ 未vị 來lai 世thế 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 貪tham 瞋sân 慢mạn 三tam 遍biến 緣duyên 三tam 世thế 。 雖tuy 於ư 此thử 事sự 或hoặc 生sanh 不bất 生sanh 。 但đãn 未vị 斷đoạn 時thời 皆giai 名danh 能năng 繫hệ 。 未vị 來lai 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 貪tham 瞋sân 。 若nhược 未vị 斷đoạn 可khả 生sanh 唯duy 繫hệ 未vị 來lai 世thế 。 由do 此thử 已dĩ 顯hiển 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 可khả 生sanh 隨tùy 眠miên 。 若nhược 至chí 過quá 去khứ 唯duy 繫hệ 過quá 去khứ 至chí 現hiện 亦diệc 爾nhĩ 。 義nghĩa 准chuẩn 若nhược 與dữ 意ý 識thức 相tương 應ứng 可khả 生sanh 隨tùy 眠miên 。 若nhược 至chí 過quá 現hiện 未vị 斷đoạn 容dung 繫hệ 非phi 自tự 世thế 法pháp 。 非phi 唯duy 意ý 識thức 相tương 應ứng 隨tùy 眠miên 。 若nhược 在tại 未vị 來lai 能năng 縛phược 三tam 世thế 。 諸chư 與dữ 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 隨tùy 眠miên 。 若nhược 定định 不bất 生sanh 亦diệc 縛phược 三tam 世thế 。 謂vị 彼bỉ 境cảnh 界giới 或hoặc 在tại 未vị 來lai 。 或hoặc 在tại 現hiện 在tại 或hoặc 在tại 過quá 去khứ 。 彼bỉ 雖tuy 已dĩ 得đắc 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 而nhi 未vị 斷đoạn 時thời 性tánh 能năng 繫hệ 縛phược 。 所sở 餘dư 一nhất 切thiết 。 見kiến 疑nghi 無vô 明minh 。 去khứ 來lai 未vị 斷đoạn 遍biến 縛phược 三tam 世thế 。 由do 此thử 三tam 種chủng 是thị 共cộng 相tương 惑hoặc 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 俱câu 遍biến 縛phược 故cố 。 若nhược 現hiện 在tại 世thế 。 正chánh 緣duyên 境cảnh 時thời 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 能năng 縛phược 此thử 事sự 。 以dĩ 何hà 為vi 證chứng 。 知tri 貪tham 等đẳng 惑hoặc 。 緣duyên 過quá 去khứ 等đẳng 三tam 世thế 境cảnh 生sanh 。 即tức 於ư 其kỳ 中trung 。 能năng 為vi 繫hệ 縛phược 。 由do 聖thánh 教giáo 證chứng 故cố 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 欲dục 貪tham 處xứ 法pháp 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 者giả 過quá 去khứ 欲dục 貪tham 處xứ 法pháp 。 二nhị 者giả 未vị 來lai 欲dục 貪tham 處xứ 法pháp 。 三tam 者giả 現hiện 在tại 欲dục 貪tham 處xứ 法pháp 。 若nhược 緣duyên 過quá 去khứ 欲dục 貪tham 處xứ 法pháp 生sanh 於ư 欲dục 貪tham 。 此thử 欲dục 貪tham 生sanh 當đương 言ngôn 於ư 彼bỉ 過quá 去khứ 。 諸chư 法pháp 繫hệ 非phi 離ly 繫hệ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 又hựu 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 若nhược 於ư 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 所sở 見kiến 色sắc 中trung 起khởi 愛ái 起khởi 恚khuể 。 應ưng 知tri 於ư 此thử 非phi 色sắc 繫hệ 眼nhãn 非phi 眼nhãn 繫hệ 色sắc 。 此thử 中trung 欲dục 貪tham 是thị 真chân 能năng 繫hệ 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 聖thánh 教giáo 非phi 一nhất 。 今kim 應ưng 思tư 擇trạch 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 為vi 實thật 有hữu 無vô 方phương 可khả 辯biện 繫hệ 。 然nhiên 於ư 過quá 未vị 實thật 有hữu 無vô 中trung 。 自tự 古cổ 諸chư 師sư 懷hoài 朋bằng 黨đảng 執chấp 互hỗ 相tương 彈đàn 斥xích 競cạnh 興hưng 論luận 道đạo 。 俱câu 申thân 教giáo 理lý 成thành 立lập 己kỷ 宗tông 。 處xứ 處xứ 傳truyền 聞văn 如như 斯tư 諍tranh 論luận 。 實thật 有hữu 論luận 者giả 廣quảng 引dẫn 理lý 教giáo 。 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 破phá 無vô 立lập 有hữu 。 實thật 無vô 論luận 者giả 廣quảng 引dẫn 理lý 教giáo 。 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 破phá 有hữu 立lập 無vô 。 由do 是thị 俱câu 生sanh 大đại 過quá 失thất 聚tụ 。 故cố 我ngã 今kim 者giả 。 發phát 大đại 正chánh 勤cần 。 如như 理lý 思tư 惟duy 。 立lập 去khứ 來lai 世thế 。 異dị 於ư 現hiện 在tại 非phi 畢tất 竟cánh 無vô 。 謂vị 立lập 去khứ 來lai 非phi 如như 現hiện 有hữu 。 亦diệc 非phi 如như 彼bỉ 馬mã 角giác 等đẳng 無vô 。 而nhi 立lập 去khứ 來lai 體thể 具cụ 是thị 有hữu 。 唯duy 此thử 符phù 會hội 對đối 法pháp 正chánh 宗tông 。 於ư 此thử 先tiên 應ưng 辯biện 諸chư 有hữu 相tương/tướng 。 以dĩ 此thử 有hữu 相tương/tướng 蘊uẩn 在tại 心tâm 中trung 。 方phương 可khả 了liễu 知tri 去khứ 來lai 定định 有hữu 。 由do 所sở 辯biện 相tương/tướng 顯hiển 了liễu 易dị 知tri 。 令linh 固cố 執chấp 者giả 亦diệc 能năng 契khế 實thật 。 此thử 中trung 一nhất 類loại 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 已dĩ 生sanh 未vị 滅diệt 是thị 為vi 有hữu 相tương/tướng 。 彼bỉ 說thuyết 不bất 然nhiên 已dĩ 生sanh 未vị 滅diệt 即tức 是thị 現hiện 在tại 差sai 別biệt 名danh 故cố 。 若nhược 說thuyết 現hiện 世thế 為vi 有hữu 相tương/tướng 者giả 。 義nghĩa 准chuẩn 己kỷ 說thuyết 去khứ 來lai 是thị 無vô 理lý 。 於ư 此thử 中trung 復phục 應ưng 徵trưng 責trách 。 何hà 緣duyên 有hữu 相tương/tướng 唯duy 現hiện 非phi 餘dư 。 故cố 彼bỉ 所sở 辯biện 非phi 真chân 有hữu 相tương/tướng 。 我ngã 於ư 此thử 中trung 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 為vi 境cảnh 生sanh 覺giác 是thị 真chân 有hữu 相tương/tướng 。 此thử 總tổng 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 實thật 有hữu 。 二nhị 者giả 假giả 有hữu 。 以dĩ 依y 世thế 俗tục 及cập 勝thắng 義nghĩa 諦đế 而nhi 安an 立lập 故cố 。 若nhược 無vô 所sở 待đãi 於ư 中trung 生sanh 覺giác 。 是thị 實thật 有hữu 相tương/tướng 如như 色sắc 受thọ 等đẳng 。 若nhược 有hữu 所sở 待đãi 於ư 中trung 生sanh 覺giác 。 是thị 假giả 有hữu 相tương/tướng 如như 瓶bình 軍quân 等đẳng 有hữu 餘dư 於ư 此thử 更cánh 立lập 第đệ 三tam 。 謂vị 相tương 待đãi 有hữu 如như 此thử 彼bỉ 岸ngạn 。 此thử 即tức 攝nhiếp 在tại 前tiền 二nhị 有hữu 中trung 。 名danh 雖tuy 有hữu 殊thù 所sở 目mục 無vô 異dị 。 又hựu 彼bỉ 所sở 執chấp 違vi 越việt 契Khế 經Kinh 。 契Khế 經Kinh 唯duy 言ngôn 有hữu 二nhị 有hữu 故cố 。 實thật 有hữu 復phục 二nhị 。 其kỳ 二nhị 者giả 何hà 。 一nhất 唯duy 有hữu 體thể 。 二nhị 有hữu 作tác 用dụng 。 此thử 有hữu 作tác 用dụng 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 有hữu 功công 能năng 。 二nhị 功công 能năng 闕khuyết 。 由do 此thử 已dĩ 釋thích 唯duy 有hữu 體thể 者giả 。 假giả 有hữu 亦diệc 二nhị 其kỳ 二nhị 者giả 何hà 。 一nhất 者giả 依y 實thật 。 二nhị 者giả 依y 假giả 。 此thử 二nhị 如như 次thứ 如như 瓶bình 如như 軍quân 。 諸chư 聖thánh 教giáo 中trung 總tổng 集tập 一nhất 切thiết 說thuyết 有hữu 言ngôn 教giáo 。 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 實thật 物vật 有hữu 。 二nhị 緣duyên 合hợp 有hữu 。 三tam 成thành 就tựu 有hữu 。 四tứ 因nhân 性tánh 有hữu 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 色sắc 無vô 常thường 。 我ngã 於ư 其kỳ 中trung 。 等đẳng 隨tùy 知tri 見kiến 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 世thế 間gian 所sở 無vô 。 我ngã 知tri 我ngã 見kiến 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 如như 是thị 等đẳng 文văn 說thuyết 實thật 物vật 有hữu 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 要yếu 由do 有hữu 樹thụ 方phương 得đắc 有hữu 影ảnh 。 汝nhữ 等đẳng 苾Bật 芻Sô 。 若nhược 有hữu 和hòa 合hợp 。 更cánh 無vô 有hữu 師sư 。 與dữ 我ngã 等đẳng 者giả 。 如như 是thị 等đẳng 文văn 說thuyết 緣duyên 合hợp 有hữu 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 隨tùy 俱câu 行hành 善thiện 根căn 未vị 斷đoạn 又hựu 如như 經kinh 言ngôn 有hữu 內nội 眼nhãn 結kết 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 彼bỉ 二nhị 無vô 煖noãn 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 非phi 有hữu 愛ái 者giả 名danh 有hữu 眼nhãn 人nhân 。 如như 是thị 等đẳng 文văn 說thuyết 成thành 就tựu 有hữu 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 此thử 無vô 。 彼bỉ 無vô 如như 是thị 等đẳng 。 文văn 說thuyết 因nhân 性tánh 有hữu 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 無vô 有hữu 淤ứ 泥nê 。 如như 諸chư 欲dục 者giả 設thiết 欲dục 施thi 設thiết 終chung 無vô 理lý 趣thú 。 如như 是thị 等đẳng 教giáo 說thuyết 畢tất 竟cánh 無vô 。 非phi 諸chư 唯duy 執chấp 有hữu 現hiện 世thế 者giả 。 能năng 具cụ 正chánh 辯biện 聖thánh 教giáo 有hữu 言ngôn 。 如như 斯tư 理lý 趣thú 後hậu 當đương 具cụ 顯hiển 。 是thị 謂vị 我ngã 宗tông 所sở 辯biện 有hữu 相tương/tướng 譬thí 喻dụ 論luận 者giả 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 此thử 亦diệc 未vị 為vi 真chân 實thật 有hữu 相tương/tướng 許hứa 非phi 有hữu 亦diệc 能năng 為vi 境cảnh 生sanh 覺giác 故cố 。 謂vị 必tất 應ưng 許hứa 非phi 有hữu 亦diệc 能năng 為vi 境cảnh 生sanh 覺giác 。 旋toàn 火hỏa 輪luân 我ngã 二nhị 覺giác 生sanh 時thời 境cảnh 非phi 有hữu 故cố 又hựu 有hữu 遍biến 處xứ 等đẳng 勝thắng 解giải 作tác 意ý 故cố 。 若nhược 一nhất 切thiết 覺giác 皆giai 有hữu 所sở 緣duyên 。 是thị 則tắc 應ưng 無vô 勝thắng 解giải 作tác 意ý 。 又hựu 幻huyễn 網võng 中trung 說thuyết 緣duyên 非phi 有hữu 見kiến 故cố 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 知tri 非phi 有hữu 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 於ư 無vô 欲dục 欲dục 則tắc 能năng 如như 實thật 了liễu 知tri 為vi 無vô 。 又hựu 諸chư 世thế 間gian 夢mộng 中trung 瞖ế 目mục 多đa 月nguyệt 識thức 等đẳng 境cảnh 非phi 有hữu 故cố 。 又hựu 於ư 非phi 有hữu 了liễu 知tri 為vi 無vô 。 此thử 覺giác 以dĩ 何hà 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 又hựu 若nhược 緣duyên 聲thanh 先tiên 非phi 有hữu 者giả 。 此thử 能năng 緣Duyên 覺Giác 為vi 何hà 所sở 緣duyên 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 有hữu 及cập 非phi 有hữu 。 二nhị 種chủng 皆giai 能năng 為vi 境cảnh 生sanh 覺giác 故cố 此thử 所sở 說thuyết 非phi 真chân 有hữu 相tương/tướng 。 對đối 法pháp 諸chư 師sư 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 無vô 無vô 境cảnh 覺giác 二nhị 緣duyên 定định 故cố 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 六lục 種chủng 覺giác 。 皆giai 決quyết 定định 有hữu 所sở 依y 所sở 緣duyên 。 謂vị 眼nhãn 覺giác 生sanh 依y 眼nhãn 緣duyên 色sắc 至chí 意ý 覺giác 生sanh 依y 意ý 緣duyên 法pháp 。 無vô 第đệ 七thất 覺giác 離ly 境cảnh 而nhi 生sanh 。 可khả 執chấp 彼bỉ 為vi 緣duyên 無vô 境cảnh 覺giác 。 若nhược 許hứa 有hữu 覺giác 離ly 境cảnh 而nhi 生sanh 。 亦diệc 應ưng 許hứa 有hữu 離ly 所sở 依y 覺giác 。 則tắc 應ưng 生sanh 盲manh 等đẳng 有hữu 眼nhãn 等đẳng 。 覺giác 生sanh 差sai 別biệt 因nhân 緣duyên 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 又hựu 非phi 無vô 法pháp 可khả 說thuyết 。 名danh 為vi 是thị 六lục 境cảnh 中trung 隨tùy 一nhất 所sở 攝nhiếp 故cố 執chấp 有hữu 覺giác 緣duyên 無vô 而nhi 生sanh 。 違vi 理lý 背bối/bội 教giáo 極cực 為vi 踈sơ 野dã 。 有hữu 餘dư 於ư 此thử 作tác 是thị 難nạn/nan 言ngôn 。 若nhược 見kiến 少thiểu 分phần 有hữu 所sở 緣Duyên 覺Giác 。 謂vị 一nhất 切thiết 覺giác 皆giai 有hữu 所sở 緣duyên 。 既ký 見kiến 少thiểu 分phần 緣duyên 去khứ 來lai 覺giác 。 應ưng 眼nhãn 等đẳng 覺giác 亦diệc 緣duyên 去khứ 來lai 。 若nhược 不bất 許hứa 然nhiên 亦diệc 不bất 應ưng 許hứa 。 以dĩ 見kiến 少thiểu 分phần 有hữu 所sở 緣Duyên 覺Giác 。 謂vị 一nhất 切thiết 覺giác 皆giai 有hữu 所sở 緣duyên 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 立lập 斯tư 比tỉ 量lượng 。 或hoặc 立lập 便tiện 有hữu 不bất 定định 過quá 失thất 。 故cố 無vô 境cảnh 覺giác 實thật 有hữu 極cực 成thành 。 此thử 但đãn 有hữu 言ngôn 都đô 無vô 理lý 趣thú 。 要yếu 由do 有hữu 境cảnh 為vi 別biệt 所sở 緣duyên 。 覺giác 方phương 有hữu 殊thù 如như 眼nhãn 等đẳng 覺giác 。 謂vị 如như 現hiện 在tại 差sai 別biệt 境cảnh 中trung 。 眼nhãn 等đẳng 覺giác 生sanh 而nhi 非phi 一nhất 切thiết 。 皆giai 以dĩ 一nhất 切thiết 。 現hiện 在tại 為vi 境cảnh 。 如như 是thị 於ư 有hữu 差sai 別biệt 境cảnh 中trung 。 一nhất 切thiết 覺giác 生sanh 而nhi 非phi 一nhất 切thiết 。 皆giai 以dĩ 一nhất 切thiết 。 有hữu 法pháp 為vi 境cảnh 。 又hựu 見kiến 少thiểu 分phần 有hữu 所sở 緣Duyên 覺Giác 。 彼bỉ 此thử 極cực 成thành 以dĩ 此thử 例lệ 餘dư 。 皆giai 應ưng 有hữu 境cảnh 可khả 無vô 過quá 失thất 。 不bất 見kiến 少thiểu 分phần 無vô 所sở 緣Duyên 覺Giác 。 彼bỉ 此thử 極cực 成thành 如như 何hà 能năng 證chứng 。 有hữu 覺giác 無vô 境cảnh 可khả 無vô 過quá 失thất 。 然nhiên 譬thí 喻dụ 者giả 先tiên 作tác 是thị 言ngôn 。 有hữu 非phi 有hữu 皆giai 能năng 為vi 境cảnh 生sanh 覺giác 者giả 此thử 不bất 應ưng 理lý 。 覺giác 對đối 所sở 覺giác 要yếu 有hữu 所sở 覺giác 覺giác 方phương 成thành 故cố 。 謂vị 能năng 得đắc 境cảnh 方phương 立lập 覺giác 名danh 。 所sở 得đắc 若nhược 無vô 誰thùy 之chi 能năng 得đắc 。 又hựu 能năng 了liễu 境cảnh 是thị 識thức 自tự 性tánh 。 所sở 識thức 若nhược 無vô 識thức 何hà 所sở 了liễu 。 故cố 彼bỉ 所sở 許hứa 無vô 所sở 緣duyên 識thức 。 應ưng 不bất 名danh 識thức 。 無vô 所sở 了liễu 故cố 。 夫phu 言ngôn 非phi 有hữu 謂vị 體thể 都đô 無vô 。 無vô 必tất 越việt 於ư 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 何hà 名danh 所sở 覺giác 或hoặc 所sở 識thức 耶da 。 若nhược 謂vị 即tức 無vô 是thị 所sở 覺giác 識thức 。 不bất 爾nhĩ 覺giác 識thức 必tất 有hữu 境cảnh 故cố 。 謂vị 諸chư 所sở 有hữu 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 唯duy 以dĩ 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 為vi 境cảnh 。 非phi 都đô 無vô 法pháp 為vi 境cảnh 而nhi 生sanh 。 辯biện 涅Niết 槃Bàn 中trung 已dĩ 略lược 顯hiển 示thị 。 又hựu 執chấp 有hữu 覺giác 緣duyên 無vô 境cảnh 生sanh 。 此thử 覺giác 應ưng 是thị 狂cuồng 亂loạn 性tánh 故cố 。 謂vị 執chấp 有hữu 覺giác 無vô 境cảnh 論luận 者giả 。 彼bỉ 所sở 執chấp 有hữu 緣duyên 無vô 境cảnh 覺giác 。 此thử 覺giác 定định 應ưng 狂cuồng 亂loạn 為vi 性tánh 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 世thế 間gian 所sở 無vô 我ngã 若nhược 觀quán 之chi 我ngã 應ưng 狂cuồng 亂loạn 。 非phi 薄bạc 伽già 梵Phạm 有hữu 狂cuồng 亂loạn 理lý 。 故cố 知tri 定định 無vô 緣duyên 無vô 境cảnh 覺giác 。 理lý 不bất 應ưng 說thuyết 容dung 有hữu 少thiểu 分phần 。 可khả 生sanh 心tâm 處xứ 非phi 佛Phật 所sở 緣duyên 。 又hựu 必tất 定định 無vô 緣duyên 無vô 境cảnh 覺giác 說thuyết 。 無vô 不bất 可khả 知tri 及cập 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 前tiền 際tế 不bất 可khả 知tri 。 又hựu 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 作tác 者giả 不bất 可khả 得đắc 。 此thử 意ý 顯hiển 覺giác 必tất 定định 有hữu 境cảnh 。 以dĩ 彼bỉ 無vô 故cố 不bất 可khả 知tri 得đắc 。 若nhược 許hứa 有hữu 覺giác 緣duyên 無vô 境cảnh 生sanh 。 前tiền 際tế 應ưng 可khả 知tri 作tác 者giả 。 應ưng 可khả 得đắc 無vô 所sở 有hữu 。 中trung 無vô 障chướng 礙ngại 故cố 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 於ư 非phi 有hữu 中trung 。 少thiểu 分phần 是thị 境cảnh 少thiểu 分phần 非phi 境cảnh 。 以dĩ 此thử 非phi 有hữu 與dữ 彼bỉ 非phi 有hữu 。 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 有hữu 勝thắng 劣liệt 故cố 。 又hựu 說thuyết 定định 無vô 知tri 見kiến 無vô 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 世thế 間gian 所sở 無vô 。 我ngã 知tri 我ngã 見kiến 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 經kinh 主chủ 釋thích 此thử 契Khế 經Kinh 義nghĩa 言ngôn 。 意ý 說thuyết 他tha 人nhân 。 懷hoài 增tăng 上thượng 慢mạn 。 亦diệc 於ư 非phi 有hữu 現hiện 相tướng 謂vị 有hữu 。 我ngã 唯duy 於ư 有hữu 方phương 觀quán 為vi 有hữu 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 則tắc 一nhất 切thiết 覺giác 皆giai 有hữu 所sở 緣duyên 何hà 緣duyên 於ư 境cảnh 得đắc 有hữu 猶do 豫dự 。 或hoặc 有hữu 差sai 別biệt 如như 是thị 解giải 釋thích 。 但đãn 率suất 己kỷ 情tình 非phi 於ư 非phi 有hữu 。 有hữu 所sở 現hiện 相tướng 如như 何hà 可khả 說thuyết 。 增tăng 上thượng 慢mạn 人nhân 。 亦diệc 於ư 非phi 有hữu 現hiện 相tướng 觀quán 有hữu 。 若nhược 於ư 非phi 有hữu 可khả 得đắc 現hiện 相tướng 。 於ư 第đệ 十thập 三tam 處xứ 應ưng 現hiện 相tướng 。 可khả 得đắc 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 非phi 有hữu 之chi 相tướng 。 超siêu 十thập 二nhị 種chủng 所sở 知tri 聚tụ 故cố 。 定định 無vô 有hữu 能năng 觀quán 彼bỉ 相tương/tướng 者giả 理lý 趣thú 闕khuyết 故cố 。 經kinh 意ý 不bất 然nhiên 理lý 實thật 應ưng 言ngôn 。 增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 。 亦diệc 於ư 未vị 現hiện 相tướng 謂vị 已dĩ 現hiện 相tướng 。 我ngã 唯duy 於ư 現hiện 相tướng 觀quán 為vi 現hiện 相tướng 。 理lý 應ưng 容dung 有hữu 顛điên 倒đảo 境cảnh 智trí 。 必tất 無vô 有hữu 智trí 無vô 境cảnh 而nhi 生sanh 。 故cố 一nhất 切thiết 覺giác 皆giai 緣duyên 有hữu 境cảnh 。 由do 此thử 於ư 境cảnh 得đắc 有hữu 猶do 豫dự 。 謂vị 我ngã 於ư 此thử 所sở 見kiến 境cảnh 中trung 為vi 是thị 正chánh 知tri 為vi 是thị 顛điên 倒đảo 。 即tức 由do 此thử 故cố 差sai 別biệt 理lý 成thành 。 同đồng 有hữu 相tương/tướng 中trung 見kiến 有hữu 別biệt 故cố 。 非phi 無vô 與dữ 有hữu 少thiểu 有hữu 相tương/tướng 同đồng 。 如như 何hà 於ư 中trung 得đắc 有hữu 差sai 別biệt 。 唯duy 於ư 有hữu 法pháp 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 但đãn 於ư 有hữu 境cảnh 覺giác 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 唯duy 有hữu 境cảnh 覺giác 有hữu 差sai 別biệt 理lý 成thành 。 非phi 於ư 有hữu 無vô 可khả 辯biện 差sai 別biệt 。 經kinh 主chủ 於ư 此thử 重trọng/trùng 決quyết 斷đoán 言ngôn 理lý 必tất 應ưng 然nhiên 。 以dĩ 薄bạc 伽già 梵Phạm 於ư 餘dư 處xứ 說thuyết 。 善thiện 來lai 苾Bật 芻Sô 汝nhữ 等đẳng 若nhược 能năng 。 為vi 我ngã 弟đệ 子tử 。 無vô 諂siểm 無vô 誑cuống 。 有hữu 信tín 有hữu 勤cần 。 我ngã 旦đán 教giáo 汝nhữ 令linh 暮mộ 獲hoạch 勝thắng 。 我ngã 暮mộ 教giáo 汝nhữ 令linh 旦đán 獲hoạch 勝thắng 。 便tiện 知tri 薩tát 是thị 薩tát 非phi 薩tát 是thị 非phi 薩tát 。 彼bỉ 謂vị 此thử 顯hiển 知tri 有hữu 無vô 義nghĩa 。 由do 不bất 詳tường 審thẩm 故cố 作tác 是thị 言ngôn 。 此thử 中trung 薩tát 聲thanh 正chánh 顯hiển 妙diệu 義nghĩa 。 非phi 薩tát 聲thanh 顯hiển 非phi 妙diệu 義nghĩa 故cố 。 謂vị 有hữu 世thế 間gian 由do 邪tà 教giáo 力lực 。 令linh 其kỳ 弟đệ 子tử 起khởi 顛điên 倒đảo 解giải 。 非phi 妙diệu 謂vị 妙diệu 妙diệu 謂vị 非phi 妙diệu 。 佛Phật 則tắc 不bất 然nhiên 由do 正chánh 教giáo 力lực 。 令linh 諸chư 弟đệ 子tử 。 解giải 無vô 顛điên 倒đảo 。 於ư 妙diệu 不bất 妙diệu 。 能năng 如như 實thật 知tri 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 此thử 中trung 經kinh 意ý 理lý 必tất 應ưng 爾nhĩ 故cố 。 次thứ 復phục 言ngôn 有hữu 上thượng 是thị 有hữu 上thượng 。 無vô 上thượng 是thị 無vô 上thượng 。 勿vật 有hữu 謂vị 上thượng 知tri 薩tát 非phi 薩tát 言ngôn 。 正chánh 顯hiển 弟đệ 子tử 知tri 有hữu 非phi 有hữu 義nghĩa 故cố 。 次thứ 後hậu 復phục 說thuyết 知tri 有hữu 上thượng 無vô 上thượng 。 為vi 令linh 解giải 上thượng 知tri 薩tát 非phi 薩tát 言ngôn 。 正chánh 顯hiển 弟đệ 子tử 知tri 妙diệu 非phi 妙diệu 義nghĩa 。 言ngôn 妙diệu 非phi 妙diệu 者giả 是thị 無vô 失thất 有hữu 失thất 。 有hữu 失thất 是thị 有hữu 上thượng 無vô 失thất 是thị 無vô 上thượng 。 故cố 有hữu 上thượng 無vô 上thượng 顯hiển 妙diệu 非phi 妙diệu 義nghĩa 。 或hoặc 為vi 顯hiển 此thử 妙diệu 非phi 妙diệu 中trung 有hữu 勝thắng 有hữu 劣liệt 。 故cố 復phục 為vi 說thuyết 有hữu 上thượng 無vô 上thượng 。 令linh 其kỳ 了liễu 知tri 。 若nhược 作tác 如như 斯tư 釋thích 經kinh 義nghĩa 者giả 。 顯hiển 佛Phật 說thuyết 法pháp 有hữu 大đại 義nghĩa 利lợi 。 謂vị 令linh 弟đệ 子tử 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 了liễu 妙diệu 非phi 妙diệu 勝thắng 劣liệt 差sai 別biệt 。 能năng 於ư 諸chư 法pháp 。 發phát 大đại 正chánh 勤cần 。 有hữu 斷đoạn 有hữu 修tu 逮đãi 殊thù 勝thắng 法Pháp 。 非phi 唯duy 令linh 知tri 有hữu 及cập 非phi 有hữu 。 可khả 名danh 說thuyết 法Pháp 有hữu 大đại 義nghĩa 利lợi 。 又hựu 此thử 經Kinh 文văn 前tiền 後hậu 所sở 說thuyết 。 無vô 不bất 皆giai 與dữ 。 我ngã 釋thích 相tương/tướng 符phù 。 謂vị 此thử 經Kinh 中trung 前tiền 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 有hữu 諸chư 法pháp 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 能năng 證chứng 不bất 能năng 證chứng 彼bỉ 。 彼bỉ 勝thắng 解giải 迹tích 。 如Như 來Lai 於ư 中trung 。 得đắc 無vô 所sở 畏úy 。 能năng 正chánh 了liễu 知tri 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 云vân 何hà 於ư 此thử 。 能năng 正chánh 了liễu 知tri 。 謂vị 正chánh 了liễu 知tri 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 此thử 於ư 彼bỉ 彼bỉ 勝thắng 解giải 迹tích 中trung 。 有hữu 能năng 作tác 證chứng 有hữu 不bất 能năng 者giả 。 於ư 正chánh 了liễu 知tri 得đắc 無vô 畏úy 者giả 。 以dĩ 善thiện 通thông 達đạt 諸chư 法pháp 性tánh 故cố 。 此thử 中trung 意ý 顯hiển 佛Phật 知tri 諸chư 法pháp 。 此thử 是thị 能năng 障chướng 礙ngại 此thử 。 是thị 出xuất 離ly 道Đạo 。 於ư 如như 是thị 法Pháp 。 無vô 倒đảo 了liễu 知tri 。 經kinh 次thứ 復phục 言ngôn 。 若nhược 有hữu 於ư 我ngã 。 正chánh 師sư 子tử 吼hống 。 有hữu 惑hoặc 有hữu 疑nghi 善thiện 來lai 苾Bật 芻Sô 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 於ư 此thử 經Kinh 後hậu 復phục 作tác 是thị 言ngôn 。 苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。 此thử 是thị 定định 道đạo 。 此thử 非phi 定định 道đạo 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 是thị 故cố 經kinh 主chủ 所sở 釋thích 經kinh 義nghĩa 極cực 為vi 迷mê 謬mậu 意ý 趣thú 麁thô 淺thiển 於ư 緣duyên 無vô 識thức 為vi 證chứng 不bất 成thành 。 故cố 說thuyết 定định 無vô 知tri 見kiến 無vô 故cố 。 無vô 緣duyên 無vô 覺giác 其kỳ 理lý 極cực 成thành 。 又hựu 彼bỉ 所sở 言ngôn 自tự 相tương 違vi 害hại 。 謂vị 說thuyết 有hữu 覺giác 非phi 有hữu 為vi 境cảnh 。 若nhược 覺giác 有hữu 境cảnh 則tắc 不bất 應ưng 言ngôn 此thử 境cảnh 非phi 有hữu 。 若nhược 境cảnh 非phi 有hữu 則tắc 不bất 應ưng 言ngôn 此thử 覺giác 有hữu 境cảnh 。 以dĩ 非phi 有hữu 者giả 是thị 都đô 無vô 故cố 。 若nhược 謂vị 此thử 覺giác 境cảnh 體thể 都đô 無vô 。 則tắc 應ưng 直trực 言ngôn 此thử 覺giác 無vô 境cảnh 。 何hà 所sở 怯khiếp 怖bố 懷hoài 諂siểm 詐trá 心tâm 。 矯kiểu 說thuyết 有hữu 覺giác 非phi 有hữu 為vi 境cảnh 。 是thị 故cố 定định 無vô 緣duyên 非phi 有hữu 覺giác 。 又hựu 彼bỉ 所sở 說thuyết 旋toàn 火hỏa 輪luân 我ngã 。 二nhị 覺giác 生sanh 時thời 境cảnh 非phi 有hữu 者giả 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 許hứa 二nhị 覺giác 生sanh 。 如như 人nhân 等đẳng 覺giác 亦diệc 有hữu 境cảnh 故cố 。 謂vị 如như 世thế 間gian 於ư 遠viễn 闇ám 處xứ 。 見kiến 杌ngột 色sắc 已dĩ 便tiện 起khởi 人nhân 覺giác 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 我ngã 今kim 見kiến 人nhân 。 非phi 所sở 見kiến 人nhân 少thiểu 有hữu 實thật 體thể 。 非phi 所sở 起khởi 覺giác 緣duyên 無vô 境cảnh 生sanh 。 即tức 以dĩ 杌ngột 色sắc 。 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 何hà 不bất 亦diệc 於ư 無vô 杌ngột 等đẳng 處xứ 起khởi 此thử 人nhân 覺giác 。 旋toàn 火hỏa 輪luân 覺giác 理lý 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 謂vị 輪luân 覺giác 生sanh 非phi 全toàn 無vô 境cảnh 。 即tức 火hỏa 㷮# 色sắc 速tốc 於ư 餘dư 方phương 周chu 旋toàn 而nhi 生sanh 為vi 此thử 覺giác 境cảnh 。 然nhiên 火hỏa 㷮# 色sắc 體thể 實thật 非phi 輪luân 。 而nhi 覺giác 生sanh 時thời 謂vị 為vi 輪luân 者giả 。 是thị 覺giác 於ư 境cảnh 行hành 相tương/tướng 顛điên 倒đảo 。 非phi 此thử 輪luân 覺giác 緣duyên 無vô 境cảnh 生sanh 。 我ngã 覺giác 亦diệc 應ưng 准chuẩn 此thử 而nhi 釋thích 。 謂vị 此thử 我ngã 覺giác 即tức 緣duyên 色sắc 等đẳng 蘊uẩn 為vi 境cảnh 故cố 。 唯duy 有hữu 行hành 相tương/tướng 非phi 我ngã 謂vị 我ngã 顛điên 倒đảo 而nhi 生sanh 。 非phi 謂vị 所sở 緣duyên 亦diệc 有hữu 顛điên 倒đảo 。 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。 世thế 間gian 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 諸chư 有hữu 執chấp 我ngã 等đẳng 隨tùy 觀quán 見kiến 。 一nhất 切thiết 唯duy 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 起khởi 。 理lý 必tất 緣duyên 蘊uẩn 而nhi 起khởi 我ngã 見kiến 。 以dĩ 於ư 諸chư 蘊uẩn 如như 實thật 見kiến 時thời 。 一nhất 切thiết 我ngã 見kiến 皆giai 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。 勝thắng 解giải 作tác 意ý 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 謂vị 瑜du 伽già 師sư 見kiến 少thiểu 相tương/tướng 已dĩ 。 自tự 勝thắng 解giải 力lực 於ư 所sở 見kiến 中trung 。 起khởi 廣quảng 行hành 相tương 生sanh 如như 是thị 覺giác 。 此thử 覺giác 即tức 緣duyên 諸chư 蘊uẩn 為vi 境cảnh 。 住trụ 空không 閑nhàn 者giả 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 如như 是thị 相tương 生sanh 是thị 勝thắng 定định 果quả 。 謂vị 勝thắng 定định 力lực 於ư 定định 位vị 中trung 。 引dẫn 廣quảng 相tương 生sanh 如như 所sở 變biến 化hóa 。 又hựu 彼bỉ 所sở 言ngôn 幻huyễn 網võng 中trung 說thuyết 。 緣duyên 非phi 有hữu 見kiến 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 即tức 彼bỉ 經kinh 中trung 說thuyết 緣duyên 有hữu 故cố 。 謂vị 彼bỉ 經kinh 說thuyết 見kiến 幻huyễn 事sự 者giả 。 雖tuy 所sở 執chấp 無vô 非phi 無vô 幻huyễn 相tương/tướng 。 若nhược 不bất 許hứa 爾nhĩ 幻huyễn 相tương 應ứng 無vô 。 幻huyễn 相tương/tướng 是thị 何hà 謂vị 幻huyễn 術thuật 果quả 。 如như 神thần 通thông 者giả 所sở 化hóa 作tác 色sắc 。 如như 是thị 幻huyễn 相tương/tướng 有hữu 實thật 顯hiển 形hình 。 從tùng 幻huyễn 術thuật 生sanh 能năng 為vi 見kiến 境cảnh 。 所sở 執chấp 實thật 事sự 是thị 畢tất 竟cánh 無vô 。 故cố 彼bỉ 經kinh 中trung 說thuyết 為vi 非phi 有hữu 。 由do 諸chư 幻huyễn 事sự 有hữu 相tương/tướng 無vô 實thật 。 能năng 惑hoặc 亂loạn 他tha 名danh 能năng 亂loạn 眼nhãn 。 又hựu 引dẫn 經kinh 說thuyết 知tri 非phi 有hữu 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 於ư 無vô 欲dục 欲dục 。 則tắc 能năng 如như 實thật 了liễu 知tri 無vô 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 知tri 對đối 治trị 故cố 。 又hựu 約ước 斷đoạn 滅diệt 說thuyết 為vi 無vô 故cố 。 謂vị 彼bỉ 永vĩnh 斷đoạn 說thuyết 為vi 彼bỉ 無vô 。 非phi 此thử 無vô 言ngôn 顯hiển 無vô 體thể 性tánh 。 又hựu 說thuyết 世thế 間gian 夢mộng 中trung 瞖ế 目mục 多đa 月nguyệt 識thức 等đẳng 境cảnh 非phi 有hữu 者giả 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 且thả 夢mộng 中trung 識thức 緣duyên 非phi 有hữu 境cảnh 非phi 極cực 成thành 故cố 。 謂vị 由do 將tương 睡thụy 計kế 度độ 思tư 惟duy 。 或hoặc 正chánh 睡thụy 時thời 天thiên 神thần 加gia 被bị 。 或hoặc 由do 身thân 內nội 諸chư 界giới 互hỗ 違vi 。 故cố 睡thụy 位vị 中trung 於ư 過quá 去khứ 境cảnh 。 起khởi 追truy 念niệm 覺giác 說thuyết 之chi 為vi 夢mộng 。 過quá 去khứ 非phi 有hữu 理lý 不bất 極cực 成thành 。 如như 何hà 引dẫn 證chứng 有hữu 緣duyên 無vô 覺giác 。 夢mộng 所sở 見kiến 境cảnh 皆giai 所sở 曾tằng 更canh 。 然nhiên 所sở 曾tằng 更canh 非phi 唯duy 所sở 見kiến 。 如như 菩Bồ 薩Tát 夢mộng 是thị 所sở 曾tằng 聞văn 。 而nhi 有hữu 夢mộng 中trung 見kiến 兔thố 角giác 者giả 。 曾tằng 於ư 異dị 處xứ 見kiến 兔thố 見kiến 角giác 。 令linh 於ư 夢mộng 中trung 由do 心tâm 惛hôn 倒đảo 。 謂vị 於ư 一nhất 處xứ 和hòa 合hợp 追truy 憶ức 。 或hoặc 大đại 海hải 中trung 有hữu 此thử 形hình 獸thú 曾tằng 見kiến 聞văn 故cố 今kim 夢mộng 追truy 憶ức 。 所sở 餘dư 夢mộng 境cảnh 准chuẩn 此thử 應ưng 思tư 。 故cố 夢mộng 不bất 能năng 證chứng 緣duyên 無vô 覺giác 。 依y 瞖ế 目mục 識thức 境cảnh 亦diệc 非phi 無vô 。 謂vị 此thử 識thức 生sanh 亦diệc 緣duyên 形hình 顯hiển 。 由do 根căn 有hữu 瞖ế 取thủ 境cảnh 不bất 明minh 。 故cố 於ư 境cảnh 中trung 起khởi 顛điên 倒đảo 解giải 。 行hành 相tương/tướng 雖tuy 倒đảo 境cảnh 實thật 非phi 無vô 。 以dĩ 瞖ế 目mục 人nhân 要yếu 有hữu 色sắc 處xứ 。 見kiến 種chủng 種chủng 相tướng 。 非phi 色sắc 全toàn 無vô 。 異dị 此thử 則tắc 應ưng 無vô 色sắc 處xứ 見kiến 。 緣duyên 多đa 月nguyệt 識thức 境cảnh 亦diệc 非phi 無vô 。 謂vị 眼nhãn 識thức 生sanh 但đãn 見kiến 一nhất 月nguyệt 。 由do 根căn 變biến 異dị 發phát 識thức 不bất 明minh 。 迷mê 亂loạn 覺giác 生sanh 謂vị 有hữu 多đa 月nguyệt 。 非phi 謂vị 此thử 覺giác 緣duyên 非phi 有hữu 生sanh 。 即tức 以dĩ 月nguyệt 輪luân 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 無vô 處xứ 應ưng 見kiến 。 既ký 無vô 月nguyệt 處xứ 此thử 識thức 不bất 生sanh 。 故cố 此thử 即tức 緣duyên 月nguyệt 輪luân 為vi 境cảnh 。 然nhiên 夢mộng 等đẳng 識thức 緣duyên 有hữu 境cảnh 生sanh 行hành 相tương/tướng 分phân 明minh 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 如như 覺giác 等đẳng 位vị 緣duyên 青thanh 等đẳng 心tâm 。 寧ninh 引dẫn 證chứng 成thành 有hữu 緣duyên 無vô 識thức 言ngôn 於ư 非phi 有hữu 了liễu 知tri 為vi 無vô 。 此thử 覺giác 以dĩ 何hà 為vi 所sở 緣duyên 者giả 。 此thử 緣duyên 遮già 有hữu 能năng 詮thuyên 而nhi 生sanh 。 非phi 即tức 以dĩ 無vô 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 謂vị 遮già 於ư 有hữu 能năng 詮thuyên 名danh 言ngôn 。 即tức 是thị 說thuyết 無vô 能năng 詮thuyên 差sai 別biệt 。 故cố 於ư 非phi 有hữu 能năng 詮thuyên 名danh 言ngôn 。 若nhược 了liễu 覺giác 生sanh 便tiện 作tác 無vô 解giải 。 是thị 故cố 此thử 覺giác 非phi 緣duyên 無vô 生sanh 。 豈khởi 不bất 說thuyết 無vô 能năng 詮thuyên 是thị 有hữu 。 如như 何hà 了liễu 覺giác 撥bát 彼bỉ 為vi 無vô 。 非phi 了liễu 覺giác 生sanh 撥bát 名danh 言ngôn 體thể 。 但đãn 能năng 了liễu 彼bỉ 所sở 詮thuyên 為vi 無vô 。 謂vị 了liễu 覺giác 生sanh 緣duyên 遮già 有hữu 境cảnh 。 不bất 以dĩ 非phi 有hữu 為vi 境cảnh 而nhi 生sanh 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 能năng 遮già 有hữu 境cảnh 。 謂vị 於ư 非phi 有hữu 所sở 起khởi 能năng 詮thuyên 。 此thử 覺giác 既ký 緣duyên 能năng 詮thuyên 為vi 境cảnh 。 不bất 應ưng 執chấp 此thử 緣duyên 無vô 境cảnh 生sanh 理lý 必tất 應ưng 爾nhĩ 。 如như 世thế 間gian 說thuyết 非phi 婆Bà 羅La 門Môn 。 及cập 無vô 常thường 等đẳng 。 雖tuy 遮già 餘dư 有hữu 而nhi 體thể 非phi 無vô 。 此thử 中trung 智trí 生sanh 緣duyên 遮già 梵Phạm 志Chí 及cập 常thường 等đẳng 性tánh 。 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 即tức 此thử 能năng 詮thuyên 能năng 遮già 梵Phạm 志Chí 及cập 常thường 等đẳng 性tánh 。 於ư 自tự 所sở 詮thuyên 剎sát 帝đế 利lợi 身thân 諸chư 行hành 等đẳng 轉chuyển 。 然nhiên 諸chư 所sở 有hữu 遮già 詮thuyên 名danh 言ngôn 。 或hoặc 有hữu 有hữu 所sở 詮thuyên 有hữu 無vô 所sở 詮thuyên 者giả 。 有hữu 所sở 詮thuyên 者giả 如như 非phi 梵Phạm 志Chí 無vô 常thường 等đẳng 言ngôn 。 無vô 所sở 詮thuyên 者giả 如như 說thuyết 非phi 有hữu 無vô 物vật 等đẳng 言ngôn 。 因nhân 有hữu 所sở 詮thuyên 而nhi 生sanh 智trí 者giả 。 此thử 智trí 初sơ 起khởi 但đãn 緣duyên 能năng 詮thuyên 。 便tiện 能năng 了liễu 知tri 所sở 遮già 非phi 有hữu 。 後hậu 起khởi 亦diệc 有hữu 能năng 緣duyên 所sở 詮thuyên 。 知tri 彼bỉ 體thể 中trung 所sở 遮già 非phi 有hữu 。 因nhân 無vô 所sở 詮thuyên 而nhi 生sanh 智trí 者giả 。 初sơ 起khởi 後hậu 起khởi 但đãn 緣duyên 能năng 詮thuyên 。 於ư 中trung 了liễu 知tri 所sở 遮già 非phi 有hữu 。 然nhiên 非phi 有hữu 等đẳng 能năng 詮thuyên 名danh 言ngôn 。 都đô 無vô 所sở 詮thuyên 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 以dĩ 非phi 有hữu 等đẳng 都đô 無vô 體thể 故cố 。 若nhược 都đô 無vô 體thể 亦diệc 是thị 所sở 詮thuyên 。 則tắc 應ưng 世thế 間gian 無vô 無vô 義nghĩa 語ngữ 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 一nhất 切thiết 名danh 言ngôn 皆giai 有hữu 所sở 詮thuyên 名danh 能năng 詮thuyên 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 非phi 有hữu 無vô 物vật 等đẳng 言ngôn 。 及cập 第đệ 二nhị 頭đầu 第đệ 三tam 手thủ 等đẳng 。 能năng 表biểu 無vô 法pháp 所sở 有hữu 名danh 言ngôn 何hà 為vi 所sở 詮thuyên 。 而nhi 言ngôn 皆giai 有hữu 以dĩ 緣duyên 此thử 想tưởng 為vi 此thử 所sở 詮thuyên 。 若nhược 無vô 所sở 詮thuyên 有hữu 能năng 詮thuyên 者giả 。 應ưng 無vô 所sở 覺giác 有hữu 能năng 覺giác 生sanh 。 此thử 既ký 不bất 然nhiên 彼bỉ 云vân 何hà 爾nhĩ 。 此thử 例lệ 非phi 等đẳng 以dĩ 覺giác 生sanh 時thời 要yếu 託thác 所sở 緣duyên 。 如như 羸luy 憑bằng 杖trượng 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 法pháp 爾nhĩ 生sanh 時thời 必tất 託thác 四tứ 緣duyên 非phi 如như 色sắc 等đẳng 。 諸chư 能năng 詮thuyên 起khởi 非phi 託thác 所sở 詮thuyên 。 由do 因nhân 剎sát 那na 等đẳng 起khởi 力lực 發phát 。 隨tùy 自tự 心tâm 想tưởng 所sở 欲dục 而nhi 生sanh 。 非phi 要yếu 憑bằng 託thác 所sở 詮thuyên 方phương 起khởi 。 故cố 經kinh 說thuyết 有hữu 無vô 義nghĩa 言ngôn 聲thanh 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 起khởi 必tất 託thác 境cảnh 。 故cố 經kinh 說thuyết 彼bỉ 名danh 有hữu 所sở 緣duyên 。 非phi 有hữu 不bất 應ưng 說thuyết 名danh 為vi 有hữu 。 了liễu 達đạt 無vô 我ngã 正chánh 覺giác 生sanh 時thời 。 此thử 覺giác 即tức 緣duyên 諸chư 法pháp 為vi 境cảnh 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 當đương 於ư 爾nhĩ 時thời 。 以dĩ 慧tuệ 正chánh 觀quán 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 。 經kinh 主chủ 敘tự 彼bỉ 所sở 設thiết 難nạn/nan 言ngôn 。 若nhược 有hữu 緣duyên 聲thanh 先tiên 非phi 有hữu 者giả 。 此thử 能năng 緣duyên 識thức 為vi 何hà 所sở 緣duyên 。 若nhược 謂vị 即tức 緣duyên 彼bỉ 聲thanh 為vi 境cảnh 。 求cầu 聲thanh 無vô 者giả 應ưng 更cánh 發phát 聲thanh 。 若nhược 謂vị 聲thanh 無vô 住trụ 未vị 來lai 位vị 。 未vị 來lai 實thật 有hữu 如như 何hà 謂vị 無vô 。 若nhược 謂vị 去khứ 來lai 無vô 現hiện 世thế 者giả 此thử 亦diệc 非phi 理lý 其kỳ 體thể 一nhất 故cố 。 若nhược 有hữu 少thiểu 分phần 體thể 差sai 別biệt 者giả 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 其kỳ 理lý 自tự 成thành 。 故cố 識thức 通thông 緣duyên 。 有hữu 非phi 有hữu 者giả 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 前tiền 於ư 思tư 擇trạch 涅Niết 槃Bàn 體thể 中trung 已dĩ 辯biện 釋thích 故cố 。 彼bỉ 於ư 彼bỉ 處xứ 。 已dĩ 作tác 是thị 言ngôn 。 如như 說thuyết 有hữu 聲thanh 有hữu 先tiên 非phi 有hữu 有hữu 後hậu 非phi 有hữu 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 我ngã 先tiên 已dĩ 釋thích 。 為vi 於ư 畢tất 竟cánh 非phi 有hữu 。 物vật 上thượng 說thuyết 此thử 有hữu 言ngôn 。 為vi 此thử 有hữu 言ngôn 。 即tức 於ư 有hữu 上thượng 遮già 餘dư 而nhi 立lập 。 若nhược 別biệt 有hữu 物vật 居cư 聲thanh 先tiên 後hậu 。 可khả 遮già 聲thanh 故cố 說thuyết 非phi 有hữu 言ngôn 。 謂vị 彼bỉ 物vật 中trung 此thử 聲thanh 非phi 有hữu 。 諸chư 互hỗ 非phi 有hữu 定định 依y 有hữu 說thuyết 。 若nhược 於ư 畢tất 竟cánh 非phi 有hữu 物vật 中trung 。 而nhi 說thuyết 有hữu 言ngôn 何hà 不bất 違vi 理lý 。 既ký 爾nhĩ 經kinh 主chủ 不bất 應ưng 復phục 言ngôn 。 若nhược 謂vị 即tức 緣duyên 彼bỉ 聲thanh 為vi 境cảnh 。 乘thừa 斯tư 展triển 轉chuyển 起khởi 多đa 釋thích 難nạn/nan 。 准chuẩn 先tiên 所sở 釋thích 有hữu 非phi 有hữu 言ngôn 。 此thử 中trung 緣duyên 聲thanh 先tiên 非phi 有hữu 識thức 。 緣duyên 聲thanh 依y 處xứ 非phi 即tức 緣duyên 聲thanh 。 謂vị 但đãn 緣duyên 聲thanh 所sở 依y 眾chúng 具cụ 。 未vị 發phát 聲thanh 位vị 為vi 聲thanh 非phi 有hữu 。 如như 於ư 非phi 有hữu 了liễu 知tri 為vi 無vô 。 即tức 緣duyên 有hữu 法pháp 遮già 餘dư 而nhi 起khởi 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 寧ninh 為vi 別biệt 釋thích 。 設thiết 許hứa 即tức 緣duyên 彼bỉ 聲thanh 為vi 境cảnh 。 所sở 設thiết 過quá 難nạn/nan 理lý 亦diệc 不bất 成thành 以dĩ 許hứa 去khứ 來lai 。 雖tuy 體thể 是thị 有hữu 而nhi 與dữ 現hiện 在tại 有hữu 義nghĩa 不bất 同đồng 。 然nhiên 不bất 即tức 成thành 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 作tác 用dụng 與dữ 體thể 非phi 一nhất 異dị 故cố 。 如như 是thị 等đẳng 義nghĩa 。 後hậu 當đương 廣quảng 辯biện 。 又hựu 如như 何hà 知tri 聲thanh 先tiên 非phi 有hữu 。 以dĩ 未vị 生sanh 故cố 此thử 亦diệc 同đồng 疑nghi 。 謂vị 於ư 此thử 中trung 正chánh 共cộng 思tư 擇trạch 。 聲thanh 未vị 生sanh 位vị 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 故cố 問vấn 寧ninh 知tri 聲thanh 先tiên 非phi 有hữu 。 如như 何hà 但đãn 答đáp 以dĩ 聲thanh 未vị 生sanh 。 未vị 生sanh 與dữ 先tiên 義nghĩa 無vô 別biệt 故cố 。 既ký 未vị 生sanh 故cố 不bất 能năng 為vi 因nhân 。 證chứng 聲thanh 未vị 生sanh 都đô 無vô 有hữu 體thể 。 如như 何hà 可khả 以dĩ 聲thanh 未vị 生sanh 無vô 。 證chứng 能năng 緣duyên 識thức 以dĩ 無vô 為vi 境cảnh 。 又hựu 後hậu 當đương 辯biện 。 一nhất 切thiết 識thức 生sanh 無vô 不bất 皆giai 緣duyên 有hữu 法pháp 為vi 境cảnh 。 且thả 無vô 非phi 有hữu 為vi 所sở 緣Duyên 覺Giác 。 由do 前tiền 決quyết 擇trạch 其kỳ 理lý 極cực 成thành 。 此thử 覺giác 既ký 無vô 。 我ngã 先tiên 所sở 說thuyết 。 為vi 境cảnh 生sanh 覺giác 有hữu 相tương/tướng 理lý 成thành 。 若nhược 有hữu 諸chư 師sư 以dĩ 此thử 有hữu 相tương/tướng 。 摽phiếu/phiêu 於ư 心tâm 首thủ 應ưng 固cố 立lập 宗tông 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 決quyết 定định 是thị 有hữu 。 以dĩ 能năng 為vi 境cảnh 生sanh 諸chư 覺giác 故cố 。 復phục 應ưng 思tư 擇trạch 如như 上thượng 所sở 言ngôn 。 實thật 有hữu 假giả 有hữu 俱câu 能năng 生sanh 覺giác 。 既ký 緣duyên 過quá 未vị 亦diệc 有hữu 覺giác 生sanh 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 為vi 實thật 為vi 假giả 。 有hữu 說thuyết 唯duy 假giả 彼bỉ 說thuyết 不bất 然nhiên 。 假giả 法pháp 所sở 依y 去khứ 來lai 無vô 故cố 。 若nhược 謂vị 現hiện 在tại 是thị 彼bỉ 所sở 依y 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 不bất 相tương 待đãi 故cố 。 謂vị 不bất 待đãi 現hiện 亦diệc 有hữu 能năng 緣duyên 去khứ 來lai 為vi 境cảnh 諸chư 智trí 轉chuyển 故cố 。 先tiên 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 有hữu 所sở 待đãi 。 於ư 中trung 覺giác 生sanh 是thị 假giả 有hữu 相tương/tướng 。 又hựu 世thế 現hiện 見kiến 諸chư 假giả 所sở 依y 。 若nhược 都đô 盡tận 時thời 假giả 不bất 轉chuyển 故cố 。 謂vị 世thế 現hiện 見kiến 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 瓶bình 衣y 車xa 等đẳng 諸chư 假giả 有hữu 法pháp 。 所sở 依y 盡tận 時thời 彼bỉ 則tắc 不bất 轉chuyển 。 然nhiên 見kiến 現hiện 在tại 諸chư 法pháp 盡tận 時thời 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 猶do 可khả 施thi 設thiết 。 故cố 彼bỉ 所sở 救cứu 理lý 定định 不bất 然nhiên 又hựu 假giả 所sở 依y 與dữ 能năng 依y 假giả 。 現hiện 見kiến 展triển 轉chuyển 不bất 相tương 違vi 故cố 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 行hành 於ư 世thế 時thời 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 與dữ 現hiện 不bất 並tịnh 。 如như 何hà 依y 現hiện 假giả 立lập 去khứ 來lai 。 是thị 故cố 去khứ 來lai 非phi 唯duy 假giả 有hữu 。 又hựu 未vị 曾tằng 見kiến 前tiền 後hậu 位vị 中trung 。 轉chuyển 假giả 為vi 實thật 實thật 為vi 假giả 故cố 。 若nhược 執chấp 未vị 來lai 唯duy 是thị 假giả 有hữu 。 應ưng 許hứa 現hiện 在tại 亦diệc 假giả 非phi 實thật 。 或hoặc 許hứa 現hiện 在tại 是thị 實thật 有hữu 故cố 。 應ưng 許hứa 過quá 去khứ 亦diệc 實thật 非phi 假giả 。 如như 是thị 彼bỉ 言ngôn 極cực 違vi 理lý 故cố 。 宜nghi 速tốc 捨xả 棄khí 不bất 應ưng 固cố 執chấp 。 又hựu 假giả 定định 非phi 聖thánh 道Đạo 境cảnh 故cố 。 謂vị 非phi 假giả 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 瓶bình 衣y 等đẳng 事sự 是thị 聖thánh 道Đạo 境cảnh 然nhiên 諸chư 聖thánh 道Đạo 亦diệc 以dĩ 去khứ 來lai 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 則tắc 不bất 應ưng 為vi 現hiện 觀quán 忍nhẫn 智trí 之chi 所sở 了liễu 知tri 。 又hựu 現hiện 觀quán 時thời 若nhược 不bất 許hứa 以dĩ 去khứ 來lai 受thọ 等đẳng 為vi 其kỳ 所sở 緣duyên 。 則tắc 自tự 身thân 中trung 受thọ 等đẳng 諸chư 法pháp 。 畢tất 竟cánh 不bất 為vi 現hiện 觀quán 所sở 緣duyên 。 彼bỉ 執chấp 不bất 能năng 緣duyên 過quá 未vị 故cố 。 無vô 二nhị 受thọ 等đẳng 俱câu 現hiện 行hành 故cố 。 是thị 則tắc 聖thánh 道Đạo 於ư 諸chư 有hữu 為vi 。 不bất 能năng 遍biến 知tri 便tiện 違vi 經kinh 說thuyết 。 若nhược 於ư 一nhất 法pháp 未vị 達đạt 未vị 知tri 。 我ngã 說thuyết 不bất 能năng 作tác 苦khổ 邊biên 際tế 。 是thị 故cố 聖thánh 道Đạo 必tất 緣duyên 去khứ 來lai 。 如như 就tựu 應ưng 知tri 證chứng 去khứ 來lai 世thế 。 非phi 唯duy 假giả 有hữu 可khả 成thành 所sở 知tri 。 如như 是thị 就tựu 餘dư 應ưng 斷đoạn 應ưng 證chứng 。 及cập 應ưng 修tu 等đẳng 。 差sai 別biệt 法Pháp 門môn 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 皆giai 證chứng 過quá 未vị 非phi 唯duy 假giả 有hữu 義nghĩa 可khả 得đắc 成thành 。 假giả 法pháp 定định 非phi 所sở 斷đoạn 等đẳng 故cố 。 又hựu 假giả 與dữ 實thật 不bất 可khả 定định 言ngôn 。 是thị 一nhất 是thị 異dị 如như 世thế 伊y 字tự 。 三tam 點điểm 所sở 成thành 一nhất 異dị 難nạn/nan 說thuyết 。 去khứ 來lai 今kim 世thế 。 前tiền 後hậu 位vị 殊thù 。 如như 何hà 可khả 言ngôn 去khứ 來lai 二nhị 世thế 。 體thể 唯duy 是thị 假giả 依y 現hiện 在tại 立lập 。 是thị 故cố 彼bỉ 論luận 與dữ 理lý 相tương 違vi 。 不bất 順thuận 聖thánh 言ngôn 無vô 可khả 收thu 採thải 。 即tức 說thuyết 定định 有hữu 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 彼bỉ 定định 有hữu 相tương/tướng 。 如như 對đối 法pháp 者giả 所sở 說thuyết 應ưng 知tri 。 對đối 法pháp 諸chư 師sư 如như 何hà 說thuyết 有hữu 。 由do 有hữu 因nhân 果quả 染nhiễm 離ly 染nhiễm 事sự 。 自tự 性tánh 非phi 虛hư 說thuyết 為vi 實thật 有hữu 。 非phi 如như 現hiện 在tại 得đắc 實thật 有hữu 名danh 。 謂vị 彼bỉ 去khứ 來lai 非phi 如như 馬mã 角giác 。 及cập 空không 花hoa 等đẳng 是thị 畢tất 竟cánh 無vô 非phi 。 如như 瓶bình 衣y 軍quân 林lâm 車xa 室thất 數số 取thủ 趣thú 等đẳng 。 唯duy 是thị 假giả 有hữu 非phi 如như 現hiện 在tại 是thị 實thật 有hữu 性tánh 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 非phi 如như 馬mã 角giác 及cập 空không 花hoa 等đẳng 。 諸chư 畢tất 竟cánh 無vô 瓶bình 衣y 軍quân 林lâm 。 車xa 室thất 等đẳng 假giả 可khả 得đắc 名danh 有hữu 因nhân 果quả 等đẳng 性tánh 。 又hựu 非phi 已dĩ 滅diệt 及cập 未vị 已dĩ 生sanh 。 可khả 得đắc 說thuyết 言ngôn 。 同đồng 現hiện 實thật 有hữu 。 以dĩ 如như 是thị 理lý 蘊uẩn 在tại 心tâm 中trung 。 應ưng 固cố 立lập 宗tông 去khứ 來lai 定định 有hữu 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 歷lịch 三tam 世thế 時thời 。 體thể 相tướng 無vô 差sai 有hữu 性tánh 寧ninh 別biệt 。 豈khởi 不bất 現hiện 見kiến 有hữu 法pháp 同đồng 時thời 。 體thể 相tướng 無vô 差sai 而nhi 有hữu 性tánh 別biệt 。 如như 地địa 界giới 等đẳng 內nội 外ngoại 性tánh 殊thù 。 受thọ 等đẳng 自tự 他tha 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 性tánh 別biệt 。 此thử 性tánh 與dữ 有hữu 理lý 定định 無vô 差sai 。 性tánh 既ký 有hữu 殊thù 有hữu 必tất 有hữu 別biệt 。 由do 是thị 地địa 等đẳng 體thể 相tướng 雖tuy 同đồng 。 而nhi 可khả 說thuyết 為vi 內nội 外ngoại 性tánh 別biệt 。 受thọ 等đẳng 領lãnh 等đẳng 體thể 相tướng 。 雖tuy 同đồng 而nhi 可khả 說thuyết 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 性tánh 別biệt 。 又hựu 如như 眼nhãn 等đẳng 在tại 一nhất 相tương 續tục 。 清thanh 淨tịnh 所sở 造tạo 色sắc 體thể 相tướng 同đồng 。 而nhi 於ư 其kỳ 中trung 。 有hữu 性tánh 類loại 別biệt 。 以dĩ 見kiến 聞văn 等đẳng 功công 能năng 別biệt 故cố 。 非phi 於ư 此thử 中trung 功công 能năng 異dị 有hữu 。 可khả 有hữu 性tánh 等đẳng 功công 能năng 差sai 別biệt 。 然nhiên 見kiến 等đẳng 功công 能năng 即tức 眼nhãn 等đẳng 有hữu 。 由do 功công 能năng 別biệt 故cố 有hữu 性tánh 定định 別biệt 。 故cố 知tri 諸chư 法pháp 有hữu 同đồng 一nhất 時thời 。 體thể 相tướng 無vô 差sai 有hữu 性tánh 類loại 別biệt 。 既ký 現hiện 見kiến 有hữu 法pháp 體thể 同đồng 時thời 。 體thể 相tướng 無vô 差sai 有hữu 性tánh 類loại 別biệt 。 故cố 知tri 諸chư 法pháp 歷lịch 三tam 世thế 時thời 。 體thể 相tướng 無vô 差sai 有hữu 性tánh 類loại 別biệt 。 如như 是thị 善thiện 立lập 對đối 法pháp 義nghĩa 宗tông 。 經kinh 主chủ 於ư 中trung 朋bằng 附phụ 上thượng 座tòa 。 所sở 立lập 宗tông 趣thú 作tác 是thị 詰cật 言ngôn 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 若nhược 俱câu 是thị 有hữu 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 是thị 去khứ 來lai 性tánh 。 此thử 詰cật 於ư 義nghĩa 都đô 不bất 相tương 關quan 。 同đồng 實thật 有hữu 中trung 許hứa 有hữu 種chủng 種chủng 。 有hữu 性tánh 差sai 別biệt 理lý 極cực 成thành 故cố 。 三tam 世thế 有hữu 論luận 亦diệc 可khả 詰cật 言ngôn 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 若nhược 俱câu 非phi 有hữu 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 此thử 去khứ 此thử 來lai 。 說thuyết 常thường 有hữu 宗tông 依y 有hữu 體thể 法pháp 。 由do 自tự 性tánh 異dị 因nhân 緣duyên 不bất 同đồng 。 容dung 可khả 立lập 有hữu 性tánh 類loại 差sai 別biệt 。 說thuyết 去khứ 來lai 世thế 無vô 體thể 論luận 者giả 。 去khứ 來lai 世thế 體thể 既ký 決quyết 定định 無vô 。 自tự 性tánh 因nhân 緣duyên 。 不bất 可khả 說thuyết 異dị 。 如như 何hà 分phần/phân 判phán 去khứ 來lai 世thế 別biệt 。 如như 彼bỉ 唯duy 託thác 實thật 無vô 體thể 中trung 。 矯kiểu 立lập 言ngôn 詞từ 尚thượng 能năng 說thuyết 有hữu 去khứ 來lai 世thế 異dị 。 況huống 此thử 憑bằng 託thác 實thật 有hữu 體thể 中trung 。 以dĩ 正Chánh 道Đạo 理lý 不bất 能năng 說thuyết 有hữu 。 去khứ 來lai 世thế 別biệt 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập