阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận
Quyển 49
尊Tôn 者Giả 眾Chúng 賢Hiền 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập 九cửu
尊tôn 者giả 眾chúng 賢hiền 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
辯Biện 隨Tùy 眠Miên 品Phẩm 第đệ 五ngũ 之chi 五ngũ
為vi 顯hiển 上thượng 義nghĩa 復phục 應ưng 思tư 擇trạch 九cửu 十thập 八bát 隨tùy 眠miên 中trung 。 幾kỷ 由do 所sở 緣duyên 故cố 隨tùy 增tăng 。 幾kỷ 由do 相tương 應ứng 故cố 隨tùy 增tăng 。 頌tụng 曰viết 。
未vị 斷đoạn 遍biến 隨tùy 眠miên 。 於ư 自tự 地địa 一nhất 切thiết 。
非phi 遍biến 於ư 自tự 部bộ 。 所sở 緣duyên 故cố 隨tùy 增tăng 。
非phi 無vô 漏lậu 上thượng 緣duyên 。 無vô 攝nhiếp 有hữu 違vi 故cố 。
隨tùy 於ư 相tương 應ứng 法pháp 。 相tương 應ứng 故cố 隨tùy 增tăng 。
論luận 曰viết 。 遍biến 行hành 隨tùy 眠miên 差sai 別biệt 有hữu 二nhị 。 謂vị 於ư 自tự 界giới 地địa 他tha 界giới 地địa 遍biến 行hành 。 不bất 遍biến 隨tùy 眠miên 差sai 別biệt 亦diệc 二nhị 。 謂vị 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 緣duyên 。 且thả 遍biến 行hành 中trung 自tự 界giới 地địa 者giả 。 普phổ 於ư 五ngũ 部bộ 自tự 界giới 地địa 法pháp 所sở 緣duyên 隨tùy 增tăng 。 不bất 遍biến 行hành 中trung 有hữu 漏lậu 緣duyên 者giả 。 唯duy 於ư 自tự 部bộ 自tự 界giới 地địa 法pháp 所sở 緣duyên 隨tùy 增tăng 。 不bất 遍biến 行hành 中trung 無vô 漏lậu 緣duyên 者giả 。 及cập 遍biến 行hành 中trung 他tha 界giới 緣duyên 者giả 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 無vô 隨tùy 增tăng 義nghĩa 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 所sở 緣duyên 境cảnh 非phi 所sở 攝nhiếp 受thọ 及cập 相tương 違vi 故cố 。 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 為vi 此thử 地địa 中trung 身thân 見kiến 及cập 愛ái 攝nhiếp 為vì 己kỷ 有hữu 。 可khả 有hữu 為vi 此thử 身thân 見kiến 愛ái 。 地địa 中trung 所sở 有hữu 隨tùy 眠miên 所sở 緣duyên 隨tùy 增tăng 理lý 。 言ngôn 隨tùy 增tăng 者giả 。 謂vị 諸chư 隨tùy 眠miên 於ư 此thử 法Pháp 中trung 。 隨tùy 住trụ 增tăng 長trưởng 。 即tức 是thị 隨tùy 縛phược 增tăng 惛hôn 滯trệ 義nghĩa 。 如như 衣y 有hữu 潤nhuận 塵trần 隨tùy 住trụ 中trung 。 如như 有hữu 潤nhuận 田điền 。 種chủng 子tử 增tăng 長trưởng 。 非phi 諸chư 無vô 漏lậu 及cập 上thượng 地địa 法pháp 。 為vi 諸chư 下hạ 身thân 見kiến 愛ái 攝nhiếp 為vì 己kỷ 有hữu 故cố 。 緣duyên 彼bỉ 下hạ 惑hoặc 非phi 所sở 緣duyên 隨tùy 增tăng 。 以dĩ 不bất 隨tùy 縛phược 增tăng 惛hôn 滯trệ 故cố 。 若nhược 下hạ 地địa 生sanh 求cầu 上thượng 地địa 等đẳng 。 是thị 善thiện 法Pháp 欲dục 非phi 謂vị 染nhiễm 污ô 。 為vi 求cầu 離ly 染nhiễm 此thử 欲dục 生sanh 故cố 。 聖thánh 道Đạo 涅Niết 槃Bàn 及cập 上thượng 地địa 法pháp 。 與dữ 能năng 緣duyên 彼bỉ 下hạ 惑hoặc 相tương 違vi 。 故cố 彼bỉ 二nhị 亦diệc 無vô 所sở 緣duyên 隨tùy 增tăng 理lý 。 如như 於ư 炎diễm 石thạch 足túc 不bất 隨tùy 住trụ 。 如như 火hỏa 焰diễm 中trung 鵝nga 不bất 增tăng 長trưởng 。 此thử 隨tùy 眠miên 起khởi 親thân 由do 所sở 依y 。 然nhiên 正chánh 起khởi 時thời 兼kiêm 託thác 彼bỉ 境cảnh 。 如như 是thị 已dĩ 辯biện 所sở 緣duyên 隨tùy 增tăng 。 隨tùy 何hà 隨tùy 眠miên 於ư 相tương 應ứng 法pháp 。 由do 相tương 應ứng 故cố 。 於ư 彼bỉ 隨tùy 增tăng 。 所sở 說thuyết 隨tùy 增tăng 謂vị 至chí 未vị 斷đoạn 故cố 。 初sơ 頌tụng 首thủ 摽phiếu/phiêu 未vị 斷đoạn 言ngôn 。 由do 此thử 應ưng 知tri 。 諸chư 緣duyên 無vô 漏lậu 。 他tha 界giới 他tha 煩phiền 惱não 唯duy 相tương 應ứng 隨tùy 增tăng 。 諸chư 緣duyên 有hữu 漏lậu 自tự 界giới 地địa 遍biến 具cụ 有hữu 所sở 緣duyên 相tương 應ứng 隨tùy 增tăng 。 如như 何hà 隨tùy 眠miên 於ư 相tương 應ứng 法pháp 。 及cập 所sở 緣duyên 境cảnh 有hữu 隨tùy 增tăng 義nghĩa 。 先tiên 軌quỹ # 師sư 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 如như 城thành 邑ấp 側trắc 有hữu 雜tạp 穢uế 聚tụ 。 糞phẩn 水thủy 土thổ/độ 等đẳng 。 所sở 共cộng 合hợp 成thành 。 於ư 此thử 聚tụ 中trung 由do 糞phẩn 過quá 失thất 。 令linh 水thủy 土thổ/độ 等đẳng 亦diệc 成thành 不bất 淨tịnh 。 由do 水thủy 等đẳng 力lực 令linh 糞phẩn 轉chuyển 增tăng 。 更cánh 互hỗ 相tương 依y 皆giai 甚thậm 可khả 惡ác 。 如như 是thị 煩phiền 惱não 。 相tương 應ứng 聚tụ 中trung 。 由do 煩phiền 惱não 力lực 染nhiễm 心tâm 心tâm 所sở 。 煩phiền 惱não 由do 彼bỉ 。 勢thế 力lực 轉chuyển 增tăng 。 更cánh 互hỗ 相tương 依y 皆giai 成thành 穢uế 污ô 。 此thử 聚tụ 相tương 續tục 穢uế 污ô 漸tiệm 增tăng 。 亦diệc 令linh 隨tùy 行hành 生sanh 等đẳng 成thành 染nhiễm 。 如như 猪trư 犬khuyển 等đẳng 居cư 雜tạp 穢uế 聚tụ 。 生sanh 極cực 耽đam 樂nhạo/nhạc/lạc 眠miên 戲hí 其kỳ 中trung 。 糞phẩn 穢uế 所sở 塗đồ 轉chuyển 增tăng 不bất 淨tịnh 。 復phục 由do 猪trư 等đẳng 穢uế 聚tụ 漸tiệm 增tăng 。 如như 是thị 所sở 緣duyên 自tự 地địa 有hữu 漏lậu 。 由do 煩phiền 惱não 力lực 有hữu 漏lậu 義nghĩa 成thành 。 彼bỉ 復phục 有hữu 能năng 順thuận 煩phiền 惱não 力lực 。 令linh 其kỳ 三tam 品phẩm 相tương 次thứ 漸tiệm 增tăng 。 如như 滑hoạt 淨tịnh 人nhân 誤ngộ 墮đọa 穢uế 聚tụ 。 雖tuy 觸xúc 糞phẩn 穢uế 而nhi 非phi 所sở 增tăng 。 人nhân 亦diệc 無vô 能năng 增tăng 彼bỉ 穢uế 聚tụ 。 如như 是thị 無vô 漏lậu 異dị 界giới 地địa 法pháp 。 雖tuy 有hữu 亦diệc 被bị 煩phiền 惱não 所sở 緣duyên 。 而nhi 彼bỉ 相tương 望vọng 互hỗ 無vô 增tăng 義nghĩa 。 此thử 緣duyên 無vô 漏lậu 異dị 地địa 隨tùy 眠miên 。 但đãn 由do 相tương 應ứng 有hữu 隨tùy 增tăng 理lý 。 有hữu 餘dư 於ư 此thử 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 如như 酒tửu 雜tạp 毒độc 酷khốc 烈liệt 轉chuyển 增tăng 。 毒độc 勢thế 亦diệc 增tăng 功công 能năng 等đẳng 故cố 。 如như 是thị 有hữu 漏lậu 與dữ 諸chư 煩phiền 惱não 。 相tương 助trợ 俱câu 增tăng 功công 能năng 等đẳng 故cố 。 如như 以dĩ 良lương 藥dược 。 置trí 諸chư 毒độc 中trung 。 令linh 毒độc 功công 能năng 有hữu 損tổn 無vô 益ích 。 如như 是thị 無vô 漏lậu 雖tuy 被bị 惑hoặc 緣duyên 。 令linh 惑hoặc 功công 能năng 有hữu 損tổn 無vô 益ích 。 故cố 緣duyên 無vô 漏lậu 有hữu 邪tà 見kiến 生sanh 。 而nhi 彼bỉ 無vô 能năng 斷đoạn 善thiện 根căn 力lực 。 亦diệc 有hữu 至chí 教giáo 顯hiển 諸chư 隨tùy 眠miên 。 有hữu 無vô 漏lậu 緣duyên 無vô 隨tùy 增tăng 理lý 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。 疑nghi 食thực 者giả 何hà 。 所sở 謂vị 三tam 世thế 。 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 有hữu 惑hoặc 有hữu 疑nghi 。 現hiện 在tại 未vị 來lai 。 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 為vi 雖tuy 是thị 煩phiền 惱não 所sở 緣duyên 非phi 所sở 隨tùy 增tăng 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。 既ký 不bất 說thuyết 此thử 無vô 漏lậu 有hữu 為vi 。 准chuẩn 此thử 亦diệc 應ưng 非phi 疑nghi 所sở 食thực 。 如như 經kinh 總tổng 說thuyết 。 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 理lý 實thật 於ư 中trung 唯duy 說thuyết 有hữu 漏lậu 法pháp 以dĩ 於ư 後hậu 說thuyết 彼bỉ 寂tịch 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 本bổn 論luận 亦diệc 言ngôn 無vô 漏lậu 緣duyên 。 煩phiền 惱não 隨tùy 增tăng 。 唯duy 有hữu 相tương 應ứng 非phi 所sở 緣duyên 。 去khứ 來lai 隨tùy 眠miên 有hữu 隨tùy 增tăng 。 不bất 應ưng 言ngôn 定định 有hữu 能năng 發phát 得đắc 故cố 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 。 諸chư 異dị 生sanh 類loại 。 無vô 染nhiễm 心tâm 位vị 應ưng 離ly 隨tùy 眠miên 。 然nhiên 世Thế 尊Tôn 言ngôn 幼ấu 稚trĩ 童đồng 子tử 嬰anh 孩hài 眠miên 病bệnh 。 雖tuy 無vô 染nhiễm 欲dục 而nhi 有hữu 欲dục 貪tham 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 。 故cố 說thuyết 隨tùy 增tăng 乃nãi 至chí 未vị 斷đoạn 。 若nhược 彼bỉ 已dĩ 斷đoạn 則tắc 無vô 所sở 緣duyên 相tương 應ứng 隨tùy 增tăng 隨tùy 眠miên 。 寧ninh 有hữu 彼bỉ 猶do 不bất 失thất 隨tùy 眠miên 相tương/tướng 故cố 。 謂vị 由do 對đối 治trị 壞hoại 其kỳ 勢thế 力lực 故cố 不bất 隨tùy 增tăng 。 然nhiên 彼bỉ 隨tùy 眠miên 體thể 相tướng 不bất 失thất 。 故cố 言ngôn 猶do 有hữu 。 或hoặc 據cứ 曾tằng 當đương 有hữu 此thử 用dụng 故cố 。 今kim 雖tuy 無vô 用dụng 亦diệc 號hiệu 隨tùy 眠miên 。 如như 失thất 國quốc 王vương 猶do 存tồn 王vương 號hiệu 。 工công 匠tượng 停đình 作tác 其kỳ 名danh 尚thượng 存tồn 。 上thượng 座tòa 此thử 中trung 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 隨tùy 眠miên 無vô 有hữu 相tương 應ứng 所sở 緣duyên 二nhị 隨tùy 增tăng 義nghĩa 。 但đãn 有hữu 自tự 性tánh 於ư 相tương 續tục 中trung 。 隨tùy 縛phược 不bất 捨xả 為vi 有hữu 自tự 體thể 。 隨tùy 縛phược 相tương 續tục 為vi 有hữu 有hữu 性tánh 無vô 自tự 體thể 耶da 。 彼bỉ 自tự 答đáp 言ngôn 唯duy 有hữu 有hữu 性tánh 。 諸chư 纏triền 可khả 有hữu 相tương 應ứng 所sở 緣duyên 。 若nhược 爾nhĩ 亦diệc 應ưng 執chấp 有hữu 我ngã 性tánh 及cập 瓶bình 等đẳng 性tánh 。 異dị 蘊uẩn 色sắc 等đẳng 如như 是thị 僻tích 執chấp 宜nghi 自tự 隱ẩn 覆phú 。 九cửu 十thập 八bát 隨tùy 眠miên 中trung 幾kỷ 不bất 善thiện 幾kỷ 無vô 記ký 。 頌tụng 曰viết 。
上thượng 二nhị 界giới 隨tùy 眠miên 。 及cập 欲dục 身thân 邊biên 見kiến 。
彼bỉ 俱câu 癡si 無vô 記ký 。 此thử 餘dư 皆giai 不bất 善thiện 。
論luận 曰viết 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 一nhất 切thiết 隨tùy 眠miên 。 四tứ 支chi 五ngũ 支chi 定định 所sở 伏phục 故cố 。 無vô 有hữu 勢thế 力lực 。 招chiêu 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 彼bỉ 皆giai 是thị 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 若nhược 謂vị 彼bỉ 能năng 招chiêu 異dị 熟thục 果quả 。 應ưng 上thượng 二nhị 界giới 有hữu 非phi 愛ái 受thọ 。 染nhiễm 招chiêu 愛ái 受thọ 理lý 不bất 成thành 故cố 。 然nhiên 無vô 聖thánh 道Đạo 成thành 無vô 記ký 失thất 。 唯duy 有hữu 漏lậu 法pháp 有hữu 異dị 熟thục 故cố 。 此thử 種chủng 類loại 中trung 無vô 異dị 熟thục 者giả 。 方phương 可khả 說thuyết 為vi 無vô 記ký 性tánh 故cố 。 豈khởi 不bất 經kinh 言ngôn 。 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 若nhược 有hữu 能năng 入nhập 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 能năng 捨xả 不bất 善thiện 修tu 習tập 。 善thiện 法Pháp 此thử 亦diệc 何hà 失thất 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 已dĩ 證chứng 不bất 動động 。 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 具cụ 末mạt 尼ni 寶bảo 能năng 捨xả 不bất 善thiện 修tu 習tập 善thiện 法Pháp 。 非phi 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 有hữu 不bất 善thiện 可khả 捨xả 。 又hựu 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 諸chư 不bất 善thiện 者giả 。 亦diệc 許hứa 勤cần 修tu 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 故cố 。 當đương 知tri 皆giai 約ước 厭yếm 壞hoại 對đối 治trị 。 遠viễn 分phần/phân 對đối 治trị 說thuyết 無vô 有hữu 失thất 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 以dĩ 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 離ly 諸chư 欲dục 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 故cố 。 上thượng 座tòa 釋thích 言ngôn 約ước 定định 位vị 說thuyết 。 彼bỉ 釋thích 非phi 理lý 欲dục 界giới 亦diệc 應ưng 如như 彼bỉ 說thuyết 故cố 。 欲dục 界giới 亦diệc 有hữu 善thiện 三tam 摩ma 地địa 。 應ưng 言ngôn 離ly 欲dục 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 又hựu 諸chư 異dị 生sanh 。 入nhập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 亦diệc 說thuyết 離ly 欲dục 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 非phi 汝nhữ 所sở 宗tông 。 諸chư 異dị 生sanh 類loại 。 有hữu 漏lậu 相tương 續tục 離ly 諸chư 煩phiền 惱não 。 彼bỉ 許hứa 有hữu 學học 法pháp 尚thượng 有hữu 隨tùy 眠miên 故cố 。 契Khế 經Kinh 既ký 說thuyết 入nhập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 離ly 諸chư 欲dục 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 言ngôn 。 故cố 上thượng 二nhị 界giới 定định 無vô 不bất 善thiện 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 異dị 生sanh 現hiện 入nhập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 時thời 。 應ưng 如như 欲dục 界giới 非phi 離ly 自tự 地địa 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 又hựu 生sanh 此thử 界giới 上thượng 界giới 煩phiền 惱não 亦diệc 容dung 現hiện 行hành 。 應ưng 定định 位vị 中trung 亦diệc 有hữu 不bất 離ly 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 惑hoặc 所sở 發phát 業nghiệp 能năng 招chiêu 後hậu 有hữu 。 故cố 知tri 生sanh 此thử 容dung 起khởi 彼bỉ 惑hoặc 。 既ký 曾tằng 無vô 說thuyết 彼bỉ 不bất 離ly 言ngôn 。 由do 此thử 定định 知tri 彼bỉ 釋thích 非phi 理lý 。 又hựu 言ngôn 上thượng 界giới 煩phiền 惱não 亦diệc 應ưng 感cảm 非phi 愛ái 果quả 。 如như 欲dục 界giới 惑hoặc 。 謂vị 如như 欲dục 界giới 不bất 善thiện 煩phiền 惱não 。 雖tuy 助trợ 施thí 等đẳng 感cảm 人nhân 天thiên 生sanh 。 然nhiên 彼bỉ 非phi 無vô 所sở 招chiêu 異dị 熟thục 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 煩phiền 惱não 亦diệc 然nhiên 。 煩phiền 惱não 功công 能năng 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 非phi 唯duy 能năng 感cảm 苦khổ 受thọ 異dị 熟thục 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 欲dục 界giới 中trung 有hữu 諸chư 惡ác 趣thú 故cố 。 諸chư 處xứ 皆giai 同đồng 一nhất 隨tùy 眠miên 故cố 。 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 。 煩phiền 惱não 亦diệc 能năng 招chiêu 惡ác 趣thú 果quả 。 非phi 色sắc 無vô 色sắc 有hữu 別biệt 處xứ 所sở 。 可khả 受thọ 煩phiền 惱não 非phi 愛ái 異dị 熟thục 故cố 。 彼bỉ 應ưng 執chấp 惡ác 異dị 熟thục 因nhân 有hữu 無vô 果quả 者giả 。 或hoặc 彼bỉ 應ưng 執chấp 上thượng 界giới 有hữu 受thọ 非phi 愛ái 果quả 處xứ 。 又hựu 於ư 欲dục 界giới 人nhân 天thiên 趣thú 中trung 。 有hữu 受thọ 不bất 善thiện 圓viên 滿mãn 果quả 義nghĩa 。 非phi 色sắc 無vô 色sắc 可khả 與dữ 此thử 同đồng 。 又hựu 如như 汝nhữ 宗tông 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 雖tuy 同đồng 不bất 善thiện 功công 能năng 別biệt 故cố 。 有hữu 感cảm 苦khổ 受thọ 有hữu 無vô 感cảm 能năng 。 如như 是thị 亦diệc 應ưng 許hứa 諸chư 煩phiền 惱não 雖tuy 同đồng 於ư 境cảnh 亂loạn 倒đảo 而nhi 緣duyên 。 而nhi 彼bỉ 功công 能năng 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 有hữu 是thị 無vô 記ký 有hữu 是thị 不bất 善thiện 。 又hựu 彼bỉ 煩phiền 惱não 若nhược 不bất 善thiện 性tánh 。 既ký 不bất 許hứa 招chiêu 苦khổ 受thọ 異dị 熟thục 。 許hứa 彼bỉ 能năng 感cảm 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 果quả 耶da 。 不bất 爾nhĩ 。 若nhược 然nhiên 應ưng 成thành 無vô 記ký 。 諸chư 有hữu 漏lậu 業nghiệp 。 若nhược 不bất 能năng 招chiêu 。 愛ái 非phi 愛ái 果quả 。 一nhất 切thiết 皆giai 許hứa 是thị 無vô 記ký 性tánh 寧ninh 獨độc 言ngôn 非phi 。 又hựu 言ngôn 無vô 知tri 性tánh 非phi 善thiện 巧xảo 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 彼bỉ 攝nhiếp 受thọ 故cố 。 由do 此thử 皆giai 應ưng 是thị 不bất 善thiện 者giả 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 雖tuy 彼bỉ 皆giai 同đồng 非phi 善thiện 巧xảo 性tánh 無vô 知tri 攝nhiếp 受thọ 。 而nhi 許hứa 其kỳ 中trung 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 如như 汝nhữ 雖tuy 許hứa 不bất 善thiện 性tánh 同đồng 。 而nhi 望vọng 苦khổ 受thọ 因nhân 非phi 因nhân 異dị 。 又hựu 彼bỉ 學học 法pháp 應ưng 成thành 不bất 善thiện 。 謂vị 彼bỉ 自tự 許hứa 諸chư 有hữu 學học 法pháp 。 望vọng 不bất 善thiện 巧xảo 所sở 攝nhiếp 隨tùy 眠miên 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 有hữu 隨tùy 眠miên 故cố 。 又hựu 彼bỉ 不bất 應ưng 說thuyết 諸chư 煩phiền 惱não 。 皆giai 非phi 善thiện 巧xảo 無vô 知tri 攝nhiếp 受thọ 。 攝nhiếp 受thọ 自tự 體thể 理lý 不bất 成thành 故cố 。 理lý 無vô 二nhị 思tư 同đồng 時thời 起khởi 故cố 。 若nhược 謂vị 引dẫn 生sanh 名danh 為vi 攝nhiếp 受thọ 。 則tắc 諸chư 善thiện 行hành 應ưng 成thành 不bất 善thiện 。 無vô 明minh 為vi 緣duyên 。 引dẫn 彼bỉ 生sanh 故cố 。 由do 此thử 不bất 可khả 以dĩ 彼bỉ 為vi 因nhân 。 證chứng 色sắc 無vô 色sắc 廛triền 煩phiền 惱não 是thị 不bất 善thiện 。 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 及cập 相tương 應ứng 癡si 。 欲dục 界giới 繫hệ 者giả 。 亦diệc 無vô 記ký 性tánh 顛điên 倒đảo 轉chuyển 故cố 寧ninh 非phi 不bất 善thiện 。 且thả 有hữu 身thân 見kiến 順thuận 善thiện 行hành 故cố 。 違vi 斷đoạn 善thiện 故cố 定định 非phi 不bất 善thiện 。 若nhược 謂vị 亦diệc 能năng 順thuận 不bất 善thiện 故cố 應ưng 成thành 不bất 善thiện 。 以dĩ 身thân 見kiến 後hậu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 容dung 現hiện 行hành 故cố 。 由do 此thử 但đãn 是thị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 非phi 我ngã 說thuyết 彼bỉ 順thuận 善thiện 行hành 故cố 即tức 成thành 善thiện 性tánh 。 如như 何hà 難nạn/nan 言ngôn 順thuận 不bất 善thiện 故cố 成thành 不bất 善thiện 性tánh 。 如như 有hữu 漏lậu 善thiện 雖tuy 順thuận 兩lưỡng 邊biên 不bất 失thất 善thiện 性tánh 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 若nhược 謂vị 貪tham 求cầu 天thiên 上thượng 快khoái 樂lạc 。 順thuận 福phước 行hành 故cố 應ưng 無vô 記ký 者giả 此thử 例lệ 不bất 然nhiên 。 即tức 我ngã 見kiến 力lực 於ư 天thiên 快khoái 樂lạc 起khởi 希hy 求cầu 故cố 。 謂vị 為vi 我ngã 當đương 。 受thọ 天thiên 快khoái 樂lạc 。 即tức 此thử 為vi 門môn 能năng 造tạo 福phước 行hành 。 然nhiên 貪tham 於ư 彼bỉ 斷đoạn 善thiện 根căn 時thời 。 說thuyết 為vi 強cường/cưỡng 因nhân 故cố 是thị 不bất 善thiện 。 或hoặc 由do 我ngã 見kiến 天thiên 愛ái 方phương 行hành 。 謂vị 由do 見kiến 我ngã 當đương 受thọ 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 。 方phương 於ư 彼bỉ 樂nhạo/nhạc/lạc 起khởi 貪tham 求cầu 故cố 。 我ngã 慢mạn 亦diệc 隨tùy 身thân 見kiến 後hậu 起khởi 。 令linh 心tâm 高cao 舉cử 故cố 不bất 順thuận 修tu 善thiện 業nghiệp 。 又hựu 違vi 親thân 近cận 善thiện 友hữu 等đẳng 故cố 。 謂vị 由do 我ngã 慢mạn 心tâm 自tự 舉cử 恃thị 。 近cận 善thiện 友hữu 等đẳng 皆giai 難nan 得đắc 成thành 。 邊biên 執chấp 見kiến 中trung 執chấp 斷đoạn 邊biên 者giả 。 計kế 生sanh 斷đoạn 故cố 不bất 違vi 涅Niết 槃Bàn 。 順thuận 厭yếm 離ly 門môn 故cố 非phi 不bất 善thiện 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 若nhược 起khởi 此thử 見kiến 。 我ngã 於ư 一nhất 切thiết 。 皆giai 不bất 忍nhẫn 受thọ 。 當đương 知tri 此thử 見kiến 不bất 順thuận 貪tham 欲dục 隨tùy 順thuận 無vô 貪tham 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 於ư 諸chư 外ngoại 道đạo 。 諸chư 見kiến 趣thú 中trung 此thử 見kiến 最tối 勝thắng 。 謂vị 我ngã 不bất 有hữu 我ngã 所sở 亦diệc 不bất 有hữu 。 我ngã 當đương 不bất 有hữu 我ngã 所sở 當đương 不bất 有hữu 。 又hựu 此thử 不bất 畏úy 大đại 怖bố 處xứ 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 愚ngu 夫phu 異dị 生sanh 。 無vô 正chánh 聞văn 者giả 。 有hữu 能năng 不bất 畏úy 大đại 可khả 怖bố 處xứ 。 謂vị 我ngã 不bất 有hữu 我ngã 所sở 亦diệc 不bất 有hữu 。 我ngã 當đương 不bất 有hữu 。 我ngã 所sở 當đương 不bất 有hữu 。 而nhi 不bất 驚kinh 怖bố 。 上thượng 座tòa 於ư 此thử 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 何hà 有hữu 如như 斯tư 下hạ 劣liệt 邊biên 見kiến 能năng 順thuận 解giải 脫thoát 。 以dĩ 諸chư 有hữu 情tình 一nhất 切thiết 妄vọng 見kiến 皆giai 入nhập 此thử 攝nhiếp 。 然nhiên 我ngã 不bất 知tri 。 有hữu 何hà 意ý 趣thú 。 執chấp 此thử 邊biên 見kiến 能năng 順thuận 解giải 脫thoát 。 此thử 見kiến 下hạ 劣liệt 。 誠thành 如như 所sở 言ngôn 。 非phi 方phương 便tiện 門môn 執chấp 生sanh 斷đoạn 故cố 。 然nhiên 此thử 行hành 相tương/tướng 。 世Thế 尊Tôn 有hữu 時thời 為vì 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 無vô 問vấn 自tự 說thuyết 。 或hoặc 有hữu 一nhất 類loại 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 謂vị 我ngã 不bất 有hữu 我ngã 所sở 亦diệc 不bất 有hữu 。 我ngã 當đương 不bất 有hữu 我ngã 所sở 當đương 不bất 有hữu 。 如như 是thị 勝thắng 解giải 時thời 便tiện 斷đoạn 下hạ 分phần/phân 結kết 。 故cố 知tri 此thử 見kiến 能năng 順thuận 解giải 脫thoát 。 由do 是thị 應ưng 知tri 非phi 不bất 善thiện 性tánh 。 又hựu 於ư 如như 是thị 。 邊biên 執chấp 見kiến 中trung 。 無vô 非phi 方phương 便tiện 中trung 執chấp 為vi 方phương 便tiện 見kiến 。 無vô 於ư 下hạ 劣liệt 執chấp 為vi 勝thắng 見kiến 。 無vô 於ư 實thật 有hữu 撥bát 為vi 無vô 見kiến 。 無vô 非phi 我ngã 常thường 執chấp 我ngã 常thường 見kiến 。 如như 何hà 乃nãi 說thuyết 以dĩ 諸chư 有hữu 情tình 一nhất 切thiết 妄vọng 見kiến 皆giai 入nhập 此thử 攝nhiếp 。 執chấp 常thường 邊biên 見kiến 順thuận 我ngã 見kiến 生sanh 。 是thị 無vô 記ký 理lý 如như 我ngã 見kiến 說thuyết 。 然nhiên 彼bỉ 未vị 得đắc 證chứng 真chân 理lý 智trí 。 又hựu 未vị 承thừa 奉phụng 達đạt 真chân 理lý 師sư 。 恆hằng 起khởi 我ngã 能năng 為vi 梯thê 隥đặng 慢mạn 自tự 作tác 是thị 說thuyết 。 然nhiên 我ngã 不bất 知tri 。 有hữu 何hà 意ý 趣thú 。 執chấp 此thử 邊biên 見kiến 能năng 順thuận 解giải 脫thoát 。 實thật 如như 所sở 言ngôn 。 有hữu 餘dư 復phục 言ngôn 。 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 生sanh 死tử 本bổn 故cố 應ưng 是thị 不bất 善thiện 彼bỉ 說thuyết 不bất 然nhiên 因nhân 有hữu 三tam 故cố 。 一nhất 者giả 起khởi 因nhân 。 二nhị 者giả 生sanh 因nhân 。 三tam 異dị 熟thục 因nhân 。 由do 起khởi 因nhân 故cố 不bất 越việt 界giới 地địa 。 由do 生sanh 因nhân 故cố 令linh 得đắc 受thọ 生sanh 。 由do 異dị 熟thục 因nhân 故cố 。 生sanh 已dĩ 受thọ 異dị 熟thục 。 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 是thị 起khởi 生sanh 因nhân 。 非phi 異dị 熟thục 因nhân 名danh 生sanh 死tử 本bổn 。 故cố 本bổn 論luận 說thuyết 身thân 見kiến 能năng 令linh 三tam 有hữu 相tương 續tục 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 然nhiên 經kinh 主chủ 言ngôn 俱câu 生sanh 身thân 見kiến 是thị 無vô 記ký 性tánh 。 如như 禽cầm 獸thú 等đẳng 身thân 見kiến 現hiện 行hành 。 若nhược 分phân 別biệt 生sanh 是thị 不bất 善thiện 性tánh 。 此thử 不bất 應ưng 理lý 不bất 能năng 分phân 別biệt 。 而nhi 言ngôn 見kiến 攝nhiếp 。 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 理lý 不bất 成thành 故cố 。 此thử 不bất 應ưng 言ngôn 是thị 修tu 所sở 斷đoạn 。 與dữ 無vô 我ngã 解giải 正chánh 相tương 違vi 故cố 。 應ưng 知tri 但đãn 是thị 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 。 不bất 染nhiễm 無vô 記ký 邪tà 智trí 所sở 攝nhiếp 。 若nhược 不bất 許hứa 然nhiên 有hữu 太thái 過quá 失thất 。 謂vị 禽cầm 獸thú 等đẳng 前tiền 際tế 等đẳng 中trung 。 不bất 能năng 分phân 別biệt 。 亦diệc 應ưng 得đắc 有hữu 疑nghi 等đẳng 現hiện 行hành 如như 有hữu 身thân 見kiến 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 亦diệc 有hữu 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 。 應ưng 是thị 不bất 善thiện 。 彼bỉ 有hữu 不bất 善thiện 如như 前tiền 已dĩ 遮già 。 故cố 欲dục 界giới 中trung 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 。 唯duy 是thị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 餘dư 欲dục 界giới 繫hệ 。 一nhất 切thiết 隨tùy 眠miên 。 與dữ 上thượng 相tương 違vi 。 皆giai 不bất 善thiện 性tánh 。 此thử 謂vị 欲dục 界giới 顯hiển 欲dục 界giới 中trung 上thượng 所sở 說thuyết 餘dư 皆giai 是thị 不bất 善thiện 頌tụng 。 無vô 煩phiền 說thuyết 此thử 餘dư 皆giai 不bất 善thiện 故cố 。 於ư 上thượng 所sở 說thuyết 不bất 善thiện 惑hoặc 中trung 。 有hữu 幾kỷ 能năng 為vi 不bất 善thiện 根căn 體thể 。 頌tụng 曰viết 。
不bất 善thiện 根căn 欲dục 界giới 。 貪tham 瞋sân 不bất 善thiện 癡si 。
論luận 曰viết 。 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 一nhất 切thiết 貪tham 瞋sân 。 及cập 不bất 善thiện 癡si 不bất 善thiện 根căn 攝nhiếp 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 世Thế 尊Tôn 說thuyết 為vi 。 貪tham 瞋sân 癡si 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 體thể 唯duy 不bất 善thiện 煩phiền 惱não 為vi 不bất 善thiện 法Pháp 。 根căn 名danh 不bất 善thiện 根căn 宗tông 義nghĩa 如như 是thị 。 豈khởi 不bất 一nhất 切thiết 。 已dĩ 生sanh 惡ác 法pháp 。 皆giai 為vi 後hậu 因nhân 非phi 唯duy 三tam 種chủng 。 無vô 越việt 三tam 理lý 以dĩ 不bất 善thiện 根căn 翻phiên 對đối 善thiện 根căn 而nhi 建kiến 立lập 故cố 。 何hà 緣duyên 不bất 建kiến 立lập 不bất 慢mạn 等đẳng 善thiện 根căn 佛Phật 於ư 法pháp 中trung 知tri 而nhi 建kiến 立lập 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 五ngũ 識thức 身thân 中trung 無vô 惡ác 慢mạn 等đẳng 可khả 翻phiên 對đối 故cố 。 又hựu 具cụ 五ngũ 義nghĩa 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 謂vị 通thông 五ngũ 部bộ 。 遍biến 依y 六lục 識thức 。 是thị 隨tùy 眠miên 性tánh 。 發phát 惡ác 身thân 語ngữ 。 斷đoạn 善thiện 根căn 時thời 為vi 強cường/cưỡng 加gia 行hành 。 慢mạn 等đẳng 不bất 爾nhĩ 。 非phi 不bất 善thiện 根căn 。 義nghĩa 准chuẩn 已dĩ 成thành 故cố 頌tụng 不bất 說thuyết 。 如như 不bất 善thiện 惑hoặc 有hữu 不bất 善thiện 根căn 。 無vô 記ký 惑hoặc 中trung 有hữu 是thị 根căn 不phủ 。 亦diệc 有hữu 何hà 謂vị 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 記ký 根căn 有hữu 三tam 。 無vô 記ký 愛ái 癡si 慧tuệ 。
非phi 餘dư 二nhị 高cao 故cố 。 外ngoại 方phương 立lập 四tứ 種chủng 。
中trung 愛ái 見kiến 慢mạn 癡si 。 三tam 定định 皆giai 癡si 故cố 。
論luận 曰viết 。 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 國quốc 諸chư 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 。 說thuyết 無vô 記ký 根căn 。 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 諸chư 無vô 記ký 愛ái 癡si 慧tuệ 三tam 。 一nhất 切thiết 應ưng 知tri 無vô 記ký 根căn 攝nhiếp 。 慧tuệ 根căn 通thông 攝nhiếp 有hữu 覆phú 無vô 覆phú 。 根căn 是thị 因nhân 義nghĩa 無vô 覆phú 無vô 記ký 慧tuệ 。 亦diệc 能năng 為vi 因nhân 故cố 無vô 記ký 根căn 攝nhiếp 。 此thử 三tam 有hữu 力lực 生sanh 諸chư 無vô 記ký 。 何hà 緣duyên 疑nghi 慢mạn 非phi 無vô 記ký 根căn 。 疑nghi 二nhị 趣thú 轉chuyển 慢mạn 高cao 轉chuyển 故cố 。 謂vị 疑nghi 猶do 豫dự 二nhị 趣thú 動động 轉chuyển 。 故cố 不bất 立lập 根căn 根căn 堅kiên 住trụ 故cố 。 慢mạn 高cao 舉cử 相tương 向hướng 上thượng 而nhi 轉chuyển 。 故cố 不bất 立lập 根căn 根căn 趣thú 下hạ 故cố 。 世thế 間gian 共cộng 見kiến 根căn 相tướng 如như 是thị 。 隱ẩn 於ư 土thổ/độ 下hạ 故cố 名danh 為vi 根căn 。 是thị 體thể 下hạ 垂thùy 上thượng 生sanh 苗miêu 義nghĩa 。 此thử 三tam 如như 彼bỉ 故cố 亦diệc 名danh 根căn 。 餘dư 非phi 隨tùy 眠miên 惑hoặc 無vô 勝thắng 用dụng 。 故cố 不bất 立lập 彼bỉ 為vi 無vô 記ký 根căn 。 外ngoại 方phương 諸chư 師sư 立lập 此thử 有hữu 四tứ 。 謂vị 諸chư 無vô 記ký 愛ái 見kiến 慢mạn 癡si 。 無vô 記ký 名danh 中trung 遮già 善thiện 惡ác 故cố 。 何hà 緣duyên 此thử 四tứ 立lập 無vô 記ký 根căn 。 以dĩ 諸chư 愚ngu 夫phu 修tu 上thượng 定định 者giả 。 不bất 過quá 依y 託thác 愛ái 見kiến 慢mạn 三tam 。 此thử 三tam 皆giai 依y 無vô 明minh 力lực 轉chuyển 。 故cố 立lập 此thử 四tứ 為vi 無vô 記ký 根căn 。 彼bỉ 作tác 是thị 言ngôn 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 慧tuệ 力lực 劣liệt 故cố 非phi 無vô 記ký 根căn 。 根căn 義nghĩa 必tất 依y 堅kiên 牢lao 立lập 故cố 。 由do 慢mạn 力lực 故cố 諸chư 瑜du 伽già 師sư 。 退thoái 失thất 百bách 千thiên 。 殊thù 勝thắng 功công 德đức 。 故cố 慢mạn 力lực 勝thắng 立lập 無vô 記ký 根căn 。 此thử 四tứ 能năng 生sanh 無vô 記ký 染nhiễm 法pháp 。 上thượng 座tòa 於ư 此thử 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 無vô 無vô 記ký 根căn 無vô 聖thánh 教giáo 故cố 。 善thiện 惡ác 猛mãnh 利lợi 起khởi 必tất 由do 根căn 。 無vô 記ký 羸luy 劣liệt 不bất 由do 功công 用dụng 。 任nhậm 運vận 而nhi 起khởi 何hà 藉tạ 根căn 為vi 。 無vô 聖thánh 教giáo 言ngôn 且thả 為vi 非phi 理lý 。 無vô 記ký 煩phiền 惱não 有hữu 極cực 成thành 故cố 。 謂vị 何hà 緣duyên 故cố 少thiểu 分phần 染nhiễm 起khởi 。 藉tạ 同đồng 類loại 根căn 少thiểu 分phần 不bất 爾nhĩ 。 無vô 記ký 染nhiễm 法pháp 有hữu 同đồng 類loại 根căn 。 是thị 染nhiễm 法pháp 故cố 如như 不bất 善thiện 法Pháp 。 又hựu 何hà 定định 執chấp 此thử 無vô 聖thánh 教giáo 。 非phi 彼bỉ 上thượng 座tòa 耳nhĩ 所sở 未vị 聞văn 。 便tiện 可khả 撥bát 言ngôn 此thử 非phi 聖thánh 教giáo 。 無vô 量lượng 聖thánh 教giáo 皆giai 已dĩ 滅diệt 沒một 。 上thượng 座tòa 不bất 聞văn 豈khởi 非phi 聖thánh 教giáo 。 然nhiên 於ư 古cổ 昔tích 諸chư 大đại 論luận 師sư 。 皆giai 共cộng 詳tường 論luận 無vô 說thuyết 根căn 義nghĩa 。 故cố 知tri 必tất 有hữu 聖thánh 教giáo 明minh 文văn 摽phiếu/phiêu 以dĩ 總tổng 名danh 無vô 別biệt 名danh 數số 。 由do 斯tư 諍tranh 論luận 或hoặc 四tứ 或hoặc 三tam 。 又hựu 聖thánh 教giáo 中trung 處xứ 處xứ 說thuyết 有hữu 記ký 無vô 記ký 法pháp 。 又hựu 處xứ 處xứ 說thuyết 記ký 無vô 記ký 法pháp 從tùng 根căn 而nhi 生sanh 。 有hữu 處xứ 亦diệc 依y 有hữu 記ký 根căn 上thượng 。 方phương 便tiện 建kiến 立lập 無vô 記ký 根căn 名danh 。 故cố 不bất 應ưng 言ngôn 此thử 無vô 聖thánh 教giáo 。 又hựu 羸luy 劣liệt 法pháp 轉chuyển 應ưng 計kế 為vi 由do 根căn 力lực 生sanh 非phi 猛mãnh 利lợi 者giả 。 是thị 故cố 非phi 彼bỉ 所sở 立lập 理lý 趣thú 。 能năng 遮già 我ngã 等đẳng 立lập 無vô 記ký 根căn 。 諸chư 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 有hữu 十thập 四tứ 諸chư 無vô 記ký 事sự 。 彼bỉ 為vi 同đồng 此thử 非phi 善thiện 不bất 善thiện 名danh 無vô 記ký 耶da 。 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 應ưng 捨xả 置trí 故cố 。 謂vị 問vấn 記ký 論luận 總tổng 有hữu 四tứ 種chủng 其kỳ 四tứ 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
應ưng 一nhất 向hướng 分phân 別biệt 。 反phản 詰cật 捨xả 置trí 記ký 。
如như 死tử 生sanh 殊thù 勝thắng 。 我ngã 蘊uẩn 一nhất 異dị 等đẳng 。
論luận 曰viết 。 等đẳng 言ngôn 為vi 攝nhiếp 有hữu 約ước 異dị 門môn 。 且thả 問vấn 四tứ 者giả 。 一nhất 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 二nhị 應ưng 分phân 別biệt 記ký 。 三tam 應ưng 反phản 詰cật 記ký 。 四tứ 應ưng 捨xả 置trí 記ký 。 此thử 四tứ 如như 次thứ 如như 有hữu 問vấn 者giả 。 問vấn 死tử 生sanh 勝thắng 劣liệt 一nhất 異dị 等đẳng 。 記ký 有hữu 四tứ 者giả 。 謂vị 答đáp 四tứ 問vấn 。 若nhược 作tác 是thị 問vấn 。 一nhất 切thiết 生sanh 者giả 。 皆giai 當đương 死tử 耶da 。 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 一nhất 切thiết 生sanh 者giả 。 皆giai 定định 當đương 死tử 。 若nhược 作tác 是thị 問vấn 。 一nhất 切thiết 死tử 者giả 皆giai 當đương 生sanh 耶da 。 應ưng 分phân 別biệt 記ký 。 有hữu 煩phiền 惱não 者giả 。 死tử 已dĩ 當đương 生sanh 。 無vô 煩phiền 惱não 者giả 。 死tử 已dĩ 不bất 生sanh 。 若nhược 作tác 是thị 問vấn 。 人nhân 為vi 勝thắng 劣liệt 。 應ưng 反phản 詰cật 記ký 。 為vi 何hà 所sở 方phương 為vi 方phương 諸chư 天thiên 為vi 方phương 惡ác 趣thú 。 若nhược 言ngôn 方phương 天thiên 應ưng 記ký 人nhân 劣liệt 。 若nhược 言ngôn 方phương 惡ác 應ưng 記ký 人nhân 勝thắng 。 若nhược 作tác 是thị 問vấn 。 蘊uẩn 與dữ 有hữu 情tình 。 為vi 一nhất 為vi 異dị 。 應ưng 捨xả 置trí 記ký 有hữu 情tình 無vô 實thật 故cố 。 一nhất 異dị 性tánh 不bất 成thành 如như 馬mã 角giác 等đẳng 利lợi 鈍độn 等đẳng 性tánh 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 彼bỉ 第đệ 二nhị 問vấn 不bất 應ưng 分phân 別biệt 。 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 謂vị 問vấn 死tử 者giả 皆giai 當đương 生sanh 耶da 。 此thử 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 言ngôn 不bất 爾nhĩ 。 設thiết 彼bỉ 復phục 問vấn 誰thùy 當đương 生sanh 耶da 。 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 有hữu 煩phiền 惱não 者giả 。 或hoặc 彼bỉ 復phục 問vấn 誰thùy 不bất 當đương 生sanh 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 無vô 煩phiền 惱não 者giả 。 彼bỉ 第đệ 三tam 問vấn 不bất 應ưng 反phản 詰cật 。 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 謂vị 問vấn 人nhân 趣thú 為vi 勝thắng 劣liệt 耶da 。 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 亦diệc 勝thắng 亦diệc 劣liệt 所sở 待đãi 異dị 故cố 。 如như 有hữu 問vấn 識thức 為vi 果quả 因nhân 耶da 。 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 亦diệc 果quả 亦diệc 因nhân 所sở 待đãi 異dị 故cố 。 彼bỉ 第đệ 四tứ 問vấn 既ký 全toàn 不bất 記ký 。 蘊uẩn 與dữ 有hữu 情tình 若nhược 異dị 若nhược 一nhất 不bất 應ưng 名danh 記ký 。 豈khởi 不bất 如như 彼bỉ 生sanh 聞văn 梵Phạm 志Chí 。 問vấn 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 喬kiều 答đáp 摩ma 氏thị 我ngã 有hữu 親thân 愛ái 先tiên 已dĩ 命mạng 終chung 。 今kim 欲dục 為vi 其kỳ 施thí 所sở 信tín 食thực 。 彼bỉ 為vi 得đắc 此thử 所sở 施thí 食thực 耶da 。 世Thế 尊Tôn 告cáo 言ngôn 。 此thử 非phi 一nhất 向hướng 。 若nhược 汝nhữ 親thân 愛ái 生sanh 於ư 如như 是thị 餓ngạ 鬼quỷ 。 族tộc 中trung 有hữu 得đắc 此thử 食thực 。 既ký 許hứa 彼bỉ 是thị 應ưng 分phân 別biệt 記ký 。 此thử 中trung 亦diệc 問vấn 一nhất 切thiết 死tử 者giả 皆giai 當đương 生sanh 耶da 。 於ư 此thử 亦diệc 應ưng 不bất 一nhất 向hướng 記ký 。 應ưng 為vi 分phân 別biệt 有hữu 煩phiền 惱não 者giả 。 生sanh 非phi 無vô 煩phiền 惱não 者giả 。 如như 何hà 此thử 非phi 應ưng 分phân 別biệt 記ký 。 一nhất 向hướng 為vi 問vấn 非phi 一nhất 向hướng 答đáp 。 此thử 與dữ 經kinh 說thuyết 文văn 義nghĩa 既ký 同đồng 。 俱câu 應ưng 名danh 為vi 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 或hoặc 應ưng 俱câu 名danh 應ưng 分phân 別biệt 記ký 理lý 所sở 逼bức 故cố 。 必tất 應ưng 許hứa 同đồng 於ư 人nhân 趣thú 中trung 。 差sai 別biệt 問vấn 故cố 應ưng 差sai 別biệt 記ký 。 謂vị 有hữu 問vấn 言ngôn 人nhân 趣thú 為vi 勝thắng 。 此thử 應ưng 反phản 詰cật 汝nhữ 何hà 所sở 方phương 。 問vấn 劣liệt 亦diệc 應ưng 如như 是thị 反phản 詰cật 。 若nhược 雙song 問vấn 者giả 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 亦diệc 勝thắng 亦diệc 劣liệt 。 非phi 於ư 此thử 中trung 勝thắng 劣liệt 雙song 問vấn 。 但đãn 隨tùy 問vấn 一nhất 說thuyết 一nhất 。 為vi 聲thanh 意ý 顯hiển 別biệt 問vấn 。 為vi 勝thắng 為vi 劣liệt 故cố 此thử 問vấn 成thành 應ưng 反phản 詰cật 記ký 。 應ưng 捨xả 置trí 中trung 難nạn/nan 定định 非phi 有hữu 。 問vấn 記ký 四tứ 種chủng 經kinh 所sở 說thuyết 故cố 。 不bất 爾nhĩ 問vấn 記ký 應ưng 但đãn 說thuyết 三tam 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 緣duyên 經kinh 列liệt 四tứ 處xứ 。 前tiền 三tam 有hữu 記ký 第đệ 四tứ 無vô 耶da 。 不bất 記ký 問vấn 者giả 意ý 所sở 問vấn 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 亦diệc 立lập 記ký 名danh 以dĩ 說thuyết 。 此thử 中trung 如như 所sở 應ưng 故cố 謂vị 此thử 亦diệc 說thuyết 應ưng 捨xả 置trí 言ngôn 。 應ưng 置trí 問vấn 中trung 應ưng 言ngôn 應ưng 置trí 。 若nhược 作tác 餘dư 語ngữ 記ký 便tiện 不bất 成thành 。 此thử 中trung 如như 何hà 說thuyết 有hữu 四tứ 問vấn 。 誰thùy 言ngôn 於ư 此thử 問vấn 有hữu 四tứ 耶da 。 以dĩ 問vấn 唯duy 一nhất 相tương/tướng 無vô 別biệt 故cố 。 但đãn 約ước 四tứ 記ký 顯hiển 問vấn 有hữu 殊thù 。 是thị 故cố 說thuyết 為vi 四tứ 應ưng 記ký 。 問vấn 何hà 謂vị 問vấn 相tương/tướng 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 依y 二nhị 無vô 遮già 是thị 謂vị 問vấn 相tương/tướng 。 此thử 非phi 問vấn 相tương/tướng 。 是thị 扇thiên/phiến 帙# 略lược 所sở 造tạo 論luận 中trung 所sở 說thuyết 疑nghi 相tương/tướng 。 實thật 問vấn 相tương/tướng 者giả 謂vị 有hữu 相tương 違vi 或hoặc 無vô 相tướng 違vi 。 為vi 欲dục 了liễu 達đạt 所sở 未vị 了liễu 義nghĩa 。 有hữu 所sở 陳trần 請thỉnh 設thiết 無vô 陳trần 請thỉnh 但đãn 依y 二nhị 義nghĩa 隨tùy 觀quán 遮già 一nhất 。 有hữu 所sở 躊trù 躇trừ 未vị 能năng 決quyết 了liễu 是thị 名danh 疑nghi 相tương/tướng 。 以dĩ 實thật 問vấn 相tương/tướng 蘊uẩn 在tại 心tâm 中trung 。 對đối 法pháp 諸chư 師sư 安an 立lập 問vấn 記ký 。 一nhất 向hướng 記ký 者giả 。 若nhược 有hữu 問vấn 言ngôn 行hạnh 無vô 常thường 耶da 。 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 分phân 別biệt 記ký 者giả 。 若nhược 有hữu 直trực 心tâm 請thỉnh 言ngôn 願nguyện 尊tôn 為vì 我ngã 說thuyết 法pháp 。 應ưng 為vi 分phân 別biệt 法pháp 有hữu 眾chúng 多đa 。 謂vị 去khứ 來lai 今kim 欲dục 說thuyết 何hà 者giả 。 若nhược 言ngôn 為vi 我ngã 說thuyết 過quá 去khứ 法pháp 。 應ưng 復phục 分phân 別biệt 過quá 去khứ 法pháp 中trung 亦diệc 有hữu 眾chúng 多đa 。 色sắc 乃nãi 至chí 識thức 。 若nhược 請thỉnh 說thuyết 色sắc 應ưng 分phân 別biệt 言ngôn 。 色sắc 中trung 有hữu 三tam 。 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 若nhược 請thỉnh 說thuyết 善thiện 應ưng 分phân 別biệt 言ngôn 。 善thiện 中trung 有hữu 七thất 謂vị 離ly 殺sát 生sanh 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 離ly 雜tạp 穢uế 語ngữ 。 若nhược 彼bỉ 復phục 請thỉnh 說thuyết 離ly 殺sát 生sanh 。 應ưng 分phân 別biệt 言ngôn 。 此thử 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 無vô 貪tham 瞋sân 癡si 。 三tam 善thiện 根căn 所sở 發phát 。 若nhược 彼bỉ 請thỉnh 說thuyết 無vô 貪tham 發phát 者giả 。 應ưng 分phân 別biệt 言ngôn 。 此thử 復phục 有hữu 二nhị 。 謂vị 表biểu 無vô 表biểu 欲dục 說thuyết 何hà 者giả 。 如như 是thị 分phân 別biệt 。 至chí 究cứu 竟cánh 時thời 。 便tiện 令linh 問vấn 者giả 了liễu 所sở 問vấn 義nghĩa 。 故cố 此thử 分phân 別biệt 記ký 相tương/tướng 即tức 成thành 。 由do 此thử 已dĩ 遮già 有hữu 作tác 是thị 難nạn/nan 。 於ư 分phân 別biệt 後hậu 既ký 更cánh 無vô 容dung 有hữu 餘dư 記ký 言ngôn 不bất 應ưng 成thành 記ký 。 以dĩ 即tức 分phân 別biệt 說thuyết 為vi 記ký 故cố 。 謂vị 分phân 別biệt 時thời 問vấn 者giả 自tự 了liễu 所sở 欲dục 問vấn 義nghĩa 。 分phân 別biệt 終chung 時thời 已dĩ 能năng 影ảnh 顯hiển 所sở 記ký 義nghĩa 故cố 。 由do 是thị 分phân 別biệt 。 記ký 相tương/tướng 得đắc 成thành 。 未vị 分phân 別biệt 時thời 彼bỉ 未vị 能năng 解giải 。 分phân 別biệt 已dĩ 解giải 故cố 名danh 為vi 記ký 。 此thử 於ư 能năng 記ký 立lập 以dĩ 記ký 名danh 。 然nhiên 於ư 此thử 中trung 。 置trí 訖ngật 埵đóa 者giả 。 唯duy 為vi 顯hiển 後hậu 不bất 離ly 前tiền 義nghĩa 。 如như 世thế 間gian 說thuyết 度độ 山sơn 至chí 河hà 。 非phi 此thử 為vi 明minh 山sơn 前tiền 河hà 後hậu 。 但đãn 欲dục 令linh 解giải 非phi 離ly 度độ 山sơn 有hữu 至chí 河hà 義nghĩa 。 置trí 訖ngật 埵đóa 緣duyên 如như 是thị 此thử 中trung 。 要yếu 有hữu 分phân 別biệt 方phương 成thành 記ký 義nghĩa 。 非phi 離ly 分phân 別biệt 故cố 。 唯duy 為vi 顯hiển 後hậu 不bất 離ly 前tiền 。 非phi 為vi 顯hiển 成thành 前tiền 後hậu 別biệt 義nghĩa 。 反phản 詰cật 記ký 者giả 。 若nhược 有hữu 諂siểm 心tâm 請thỉnh 言ngôn 。 願nguyện 尊tôn 為vì 我ngã 說thuyết 法pháp 。 應ưng 反phản 詰cật 彼bỉ 法pháp 有hữu 眾chúng 多đa 。 欲dục 說thuyết 何hà 者giả 。 不bất 應ưng 分phân 別biệt 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 等đẳng 異dị 。
所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 記ký 者giả 知tri 其kỳ 心tâm 懷hoài 諂siểm 曲khúc 求cầu 非phi 故cố 。 問vấn 不bất 應ưng 為vi 彼bỉ 。 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 但đãn 應ưng 反phản 詰cật 令linh 默mặc 然nhiên 住trụ 。 或hoặc 令linh 自tự 記ký 無vô 便tiện 求cầu 非phi 。 反phản 詰cật 終chung 時thời 已dĩ 能năng 影ảnh 顯hiển 所sở 說thuyết 義nghĩa 故cố 。 由do 是thị 亦diệc 應ưng 許hứa 此thử 反phản 詰cật 即tức 名danh 為vi 記ký 。 由do 反phản 詰cật 言ngôn 記ký 被bị 問vấn 故cố 。 有hữu 作tác 是thị 難nạn/nan 此thử 記ký 亦diệc 不bất 成thành 詰cật 。 後hậu 無vô 容dung 有hữu 餘dư 記ký 言ngôn 故cố 。 問vấn 俱câu 不bất 與dữ 問vấn 相tương/tướng 相tương 應ứng 。 請thỉnh 言ngôn 願nguyện 尊tôn 為vì 我ngã 說thuyết 法pháp 。 此thử 不bất 成thành 問vấn 但đãn 應ưng 名danh 請thỉnh 。 此thử 中trung 前tiền 難nạn/nan 應ưng 准chuẩn 前tiền 遮già 。 然nhiên 此thử 與dữ 前tiền 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 若nhược 反phản 詰cật 令linh 彼bỉ 自tự 然nhiên 。 有hữu 正chánh 解giải 生sanh 方phương 得đắc 名danh 記ký 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 我ngã 還hoàn 問vấn 汝nhữ 。 如như 汝nhữ 所sở 忍nhẫn 應ưng 如như 實thật 答đáp 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 。 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 色sắc 為vi 無vô 常thường 為vi 是thị 常thường 等đẳng 。 非phi 佛Phật 於ư 此thử 自tự 為vi 分phân 別biệt 。 但đãn 由do 反phản 詰cật 令linh 彼bỉ 自tự 解giải 。 豈khởi 不bất 此thử 中trung 名danh 佛Phật 為vi 記ký 。 若nhược 能năng 記ký 者giả 默mặc 無vô 所sở 言ngôn 。 令linh 他tha 解giải 生sanh 名danh 最tối 勝thắng 記ký 。 又hựu 此thử 中trung 說thuyết 反phản 詰cật 記ký 者giả 。 有hữu 以dĩ 反phản 詰cật 為vi 記ký 方phương 便tiện 。 如như 是thị 應ưng 知tri 。 依y 二nhị 義nghĩa 釋thích 反phản 詰cật 記ký 名danh 。 一nhất 由do 反phản 詰cật 即tức 名danh 為vi 記ký 。 二nhị 由do 反phản 詰cật 為vi 方phương 便tiện 已dĩ 方phương 記ký 彼bỉ 問vấn 。 問vấn 與dữ 問vấn 相tương/tướng 。 不bất 相tương 應ứng 者giả 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 依y 二nhị 無vô 遮già 得đắc 問vấn 相tương/tướng 名danh 。 非phi 我ngã 許hứa 故cố 汝nhữ 雖tuy 許hứa 爾nhĩ 然nhiên 自tự 違vi 宗tông 。 敘tự 彼bỉ 宗tông 中trung 當đương 顯hiển 違vi 理lý 。 有hữu 雖tuy 不bất 以dĩ 二nhị 道đạo 為vi 依y 而nhi 但đãn 希hy 望vọng 知tri 諸chư 道đạo 相tương/tướng 。 作tác 如như 是thị 問vấn 。 為vi 我ngã 說thuyết 道Đạo 。 此thử 豈khởi 不bất 是thị 問vấn 於ư 道đạo 相tương/tướng 。 此thử 依y 何hà 二nhị 言ngôn 無vô 所sở 遮già 。 故cố 汝nhữ 所sở 言ngôn 唯duy 能năng 顯hiển 己kỷ 憎tăng 他tha 善thiện 說thuyết 愛ái 自tự 妄vọng 計kế 豈khởi 由do 此thử 故cố 能năng 破phá 我ngã 宗tông 。 又hựu 彼bỉ 云vân 何hà 安an 立lập 問vấn 記ký 。 彼bỉ 亦diệc 少thiểu 分phần 採thải 取thủ 正chánh 宗tông 。 兼kiêm 率suất 己kỷ 情tình 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 問vấn 諸chư 行hành 常thường 無vô 常thường 耶da 。 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 言ngôn 皆giai 是thị 無vô 常thường 性tánh 。 問vấn 有hữu 兩lưỡng 向hướng 謂vị 常thường 無vô 常thường 。 然nhiên 於ư 記ký 中trung 唯duy 有hữu 一nhất 向hướng 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 皆giai 應ưng 准chuẩn 知tri 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 應ưng 分phân 別biệt 記ký 者giả 。 如như 生sanh 聞văn 梵Phạm 志Chí 。 問vấn 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 喬kiều 答đáp 摩ma 氏thị 我ngã 有hữu 親thân 愛ái 先tiên 已dĩ 命mạng 終chung 。 今kim 欲dục 為vi 其kỳ 施thí 所sở 信tín 食thực 。 彼bỉ 為vi 得đắc 此thử 所sở 施thí 食thực 耶da 。 世Thế 尊Tôn 告cáo 言ngôn 。 此thử 非phi 一nhất 向hướng 趣thú 有hữu 五ngũ 種chủng 。 謂vị 那na 落lạc 迦ca 傍bàng 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 天thiên 人nhân 別biệt 故cố 。 若nhược 汝nhữ 親thân 愛ái 。 生sanh 地địa 獄ngục 中trung 。
爾nhĩ 時thời 唯duy 應ưng 食thực 地địa 獄ngục 食thực 。 汝nhữ 所sở 施thí 食thực 彼bỉ 不bất 能năng 受thọ 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 若nhược 生sanh 人nhân 中trung 。 爾nhĩ 時thời 唯duy 應ưng 食thực 人nhân 中trung 食thực 。 汝nhữ 所sở 施thí 食thực 。 亦diệc 不bất 能năng 受thọ 。 然nhiên 有hữu 處xứ 所sở 名danh 餓ngạ 鬼quỷ 族tộc 。 若nhược 汝nhữ 親thân 愛ái 生sanh 彼bỉ 族tộc 中trung 。 則tắc 能năng 受thọ 汝nhữ 所sở 施thí 飲ẩm 食thực 。 若nhược 據cứ 我ngã 宗tông 。 如như 是thị 所sở 問vấn 。 應ưng 分phân 別biệt 記ký 理lý 實thật 無vô 違vi 。 然nhiên 據cứ 汝nhữ 宗tông 。 如như 是thị 所sở 問vấn 。 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 不bất 應ưng 分phân 別biệt 。 進tiến 退thoái 推thôi 徵trưng 如như 前tiền 已dĩ 辨biện 。 應ưng 反phản 詰cật 記ký 者giả 。 彼bỉ 謂vị 若nhược 問vấn 我ngã 常thường 無vô 常thường 耶da 。 應ưng 反phản 詰cật 言ngôn 。 依y 何hà 我ngã 問vấn 若nhược 依y 色sắc 我ngã 乃nãi 至chí 識thức 。 我ngã 應ưng 答đáp 無vô 常thường 若nhược 有hữu 問vấn 我ngã 有hữu 耶da 無vô 耶da 。 應ưng 反phản 詰cật 言ngôn 依y 何hà 我ngã 問vấn 。 若nhược 言ngôn 依y 彼bỉ 十thập 二nhị 處xứ 中trung 隨tùy 一nhất 我ngã 問vấn 。 應ưng 答đáp 言ngôn 有hữu 。 若nhược 依y 餘dư 問vấn 應ưng 答đáp 言ngôn 無vô 。 今kim 謂vị 此thử 中trung 反phản 詰cật 非phi 理lý 。 且thả 初sơ 問vấn 我ngã 常thường 無vô 常thường 耶da 。 應ưng 一nhất 向hướng 答đáp 是thị 無vô 常thường 性tánh 。 以dĩ 唯duy 於ư 蘊uẩn 執chấp 有hữu 我ngã 故cố 。 諸chư 蘊uẩn 唯duy 是thị 無vô 常thường 性tánh 故cố 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。 世thế 間gian 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 諸chư 有hữu 執chấp 我ngã 等đẳng 隨tùy 觀quán 見kiến 一nhất 切thiết 。 唯duy 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 起khởi 。 無vô 容dung 更cánh 有hữu 第đệ 二nhị 記ký 故cố 。 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 不bất 應ưng 反phản 詰cật 。 設thiết 彼bỉ 答đáp 言ngôn 不bất 依y 色sắc 我ngã 乃nãi 至chí 識thức 我ngã 。 當đương 如như 何hà 記ký 離ly 蘊uẩn 必tất 無vô 起khởi 我ngã 見kiến 者giả 所sở 問vấn 非phi 理lý 。 當đương 如như 何hà 記ký 以dĩ 不bất 應ưng 記ký 。 非phi 常thường 無vô 常thường 。 亦diệc 不bất 可khả 言ngôn 。 我ngã 是thị 常thường 性tánh 。 必tất 無vô 如như 是thị 種chủng 類loại 蘊uẩn 故cố 。 離ly 蘊uẩn 必tất 無vô 起khởi 我ngã 見kiến 故cố 。 由do 此thử 定định 是thị 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 第đệ 二nhị 問vấn 我ngã 有hữu 耶da 無vô 耶da 。 亦diệc 不bất 應ưng 反phản 詰cật 。 汝nhữ 依y 何hà 我ngã 問vấn 。 以dĩ 諸chư 我ngã 見kiến 必tất 定định 唯duy 於ư 十thập 二nhị 處xứ 。 中trung 隨tùy 一nhất 處xứ 起khởi 。 離ly 此thử 無vô 容dung 有hữu 我ngã 見kiến 故cố 。 唯duy 應ưng 一nhất 向hướng 答đáp 言ngôn 是thị 有hữu 。 然nhiên 於ư 此thử 中trung 。 容dung 可khả 反phản 詰cật 。 汝nhữ 向hướng 所sở 問vấn 我ngã 有hữu 無vô 者giả 。 為vi 問vấn 常thường 我ngã 。 為vi 無vô 常thường 耶da 。 若nhược 問vấn 無vô 常thường 應ưng 記ký 言ngôn 有hữu 。 彼bỉ 於ư 取thủ 蘊uẩn 說thuyết 我ngã 聲thanh 故cố 。 若nhược 問vấn 常thường 我ngã 應ưng 記ký 言ngôn 。 無vô 諸chư 取thủ 蘊uẩn 中trung 皆giai 無vô 常thường 故cố 。 如như 是thị 理lý 趣thú 聖thánh 教giáo 所sở 顯hiển 。 故cố 拊phụ 掌chưởng 喻dụ 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 尋tầm 伺tứ 我ngã 我ngã 是thị 何hà 。 佛Phật 知tri 其kỳ 心tâm 。 廣quảng 為vì 摽phiếu/phiêu 釋thích 十thập 八bát 界giới 已dĩ 。 告cáo 言ngôn 苾Bật 芻Sô 。 汝nhữ 等đẳng 若nhược 謂vị 此thử 法pháp 是thị 我ngã 。 當đương 言ngôn 此thử 我ngã 無vô 常thường 無vô 恆hằng 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 苾Bật 芻Sô 汝nhữ 等đẳng 意ý 謂vị 。 此thử 眼nhãn 為vi 常thường 無vô 常thường 。 白bạch 言ngôn 大đại 德đức 。 是thị 無vô 常thường 性tánh 。 既ký 是thị 無vô 常thường 為vi 苦khổ 非phi 苦khổ 。 白bạch 言ngôn 大đại 德đức 。 亦diệc 是thị 苦khổ 性tánh 。 既ký 無vô 常thường 苦khổ 即tức 變biến 易dị 法pháp 為vi 有hữu 。 多đa 聞văn 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 於ư 此thử 執chấp 有hữu 我ngã 我ngã 所sở 耶da 。 苾Bật 芻Sô 白bạch 言ngôn 。 不bất 爾nhĩ 大đại 德đức 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 若nhược 執chấp 無vô 常thường 法pháp 為vi 無vô 常thường 。 我ngã 應ưng 言ngôn 我ngã 是thị 有hữu 。 若nhược 執chấp 眼nhãn 等đẳng 諸chư 無vô 常thường 法pháp 。 以dĩ 為vi 常thường 我ngã 應ưng 言ngôn 我ngã 無vô 。 又hựu 離ly 如như 斯tư 眼nhãn 等đẳng 法pháp 外ngoại 。 無vô 別biệt 少thiểu 分phần 常thường 住trụ 之chi 法Pháp 。 可khả 計kế 為vi 我ngã 。 故cố 常thường 我ngã 無vô 。 由do 此thử 餘dư 經kinh 。 亦diệc 作tác 是thị 說thuyết 。 所sở 有hữu 諸chư 行hành 皆giai 空không 無vô 常thường 。 無vô 恆hằng 無vô 住trụ 無vô 不bất 變biến 易dị 。 亦diệc 復phục 空không 無vô 我ngã 我ngã 所sở 性tánh 。 又hựu 前tiền 說thuyết 我ngã 無vô 常thường 無vô 恆hằng 。 不bất 可khả 保bảo 信tín 。 有hữu 變biến 易dị 法pháp 。 餘dư 處xứ 復phục 說thuyết 苾Bật 芻Sô 。 汝nhữ 今kim 亦diệc 生sanh 亦diệc 老lão 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 等đẳng 意ý 顯hiển 常thường 住trụ 我ngã 空không 。 無vô 常thường 不bất 空không 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 如như 上thượng 所sở 引dẫn 經kinh 說thuyết 。 世Thế 尊Tôn 反phản 詰cật 苾Bật 芻Sô 。 汝nhữ 等đẳng 意ý 謂vị 。 此thử 眼nhãn 等đẳng 界giới 無vô 常thường 無vô 常thường 。 以dĩ 此thử 為vi 問vấn 於ư 後hậu 方phương 記ký 無vô 常thường 常thường 我ngã 是thị 有hữu 是thị 無vô 。 又hựu 閻diêm 莫mạc 迦ca 西tây 膩nị 迦ca 等đẳng 契Khế 經Kinh 亦diệc 說thuyết 。 反phản 詰cật 苾Bật 芻Sô 諸chư 蘊uẩn 常thường 無vô 常thường 記ký 我ngã 為vi 無vô 有hữu 。 以dĩ 此thử 准chuẩn 彼bỉ 理lý 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 謂vị 於ư 此thử 中trung 有hữu 作tác 是thị 問vấn 。 我ngã 體thể 為vi 有hữu 為vi 是thị 無vô 耶da 。 應ưng 反phản 詰cật 言ngôn 。 所sở 問vấn 我ngã 者giả 為vi 問vấn 常thường 我ngã 。 為vi 無vô 常thường 耶da 。 若nhược 問vấn 無vô 常thường 應ưng 記ký 言ngôn 有hữu 。 若nhược 問vấn 常thường 我ngã 應ưng 記ký 言ngôn 無vô 。 故cố 彼bỉ 所sở 言ngôn 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。 應ưng 捨xả 置trí 者giả 。 彼bỉ 謂vị 苾Bật 芻Sô 問vấn 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 大đại 德đức 應ưng 說thuyết 過quá 去khứ 諸chư 劫kiếp 其kỳ 數số 有hữu 幾kỷ 。
佛Phật 告cáo 苾Bật 芻Sô 。
過quá 去khứ 諸chư 劫kiếp 數số 有hữu 爾nhĩ 所sở 不bất 易dị 可khả 說thuyết 。 此thử 中trung 苾Bật 芻Sô 不bất 知tri 劫kiếp 數số 故cố 以dĩ 。 問vấn 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 答đáp 彼bỉ 過quá 去khứ 劫kiếp 數số 。 不bất 可khả 了liễu 知tri 。 如như 應ưng 捨xả 置trí 而nhi 為vi 記ký 別biệt 。 是thị 故cố 說thuyết 此thử 名danh 應ưng 捨xả 置trí 。 此thử 中trung 何hà 有hữu 依y 二nhị 無vô 遮già 。 而nhi 汝nhữ 於ư 斯tư 許hứa 有hữu 問vấn 相tương/tướng 。 世Thế 尊Tôn 未vị 說thuyết 有hữu 何hà 未vị 遮già 。 可khả 說thuyết 為vi 問vấn 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 已dĩ 。 有hữu 何hà 所sở 遮già 可khả 說thuyết 為vi 記ký 。 苾Bật 芻Sô 先tiên 問vấn 由do 總tổng 不bất 知tri 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 已dĩ 。 仍nhưng 未vị 了liễu 達đạt 。 於ư 此thử 有hữu 可khả 問vấn 記ký 二nhị 相tương/tướng 。 而nhi 汝nhữ 亦diệc 許hứa 成thành 問vấn 記ký 耶da 。 及cập 契Khế 經Kinh 言ngôn 有hữu 四tứ 問vấn 記ký 。 然nhiên 彼bỉ 自tự 說thuyết 即tức 由do 此thử 因nhân 。 列liệt 四tứ 名danh 中trung 前tiền 三tam 有hữu 記ký 。 唯duy 於ư 第đệ 四tứ 不bất 說thuyết 記ký 聲thanh 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 緣duyên 先tiên 作tác 是thị 解giải 如như 應ưng 捨xả 置trí 而nhi 為vi 記ký 別biệt 。 豈khởi 不bất 前tiền 後hậu 自tự 互hỗ 相tương 違vi 。 若nhược 隨tùy 應ứng 置trí 而nhi 為vi 記ký 者giả 。 應ưng 許hứa 第đệ 四tứ 亦diệc 有hữu 記ký 聲thanh 。 若nhược 謂vị 此thử 中trung 無vô 記ký 相tương/tướng 故cố 。 於ư 列liệt 名danh 處xứ 不bất 說thuyết 記ký 聲thanh 。 如như 何hà 復phục 言ngôn 隨tùy 應ứng 捨xả 置trí 。 而nhi 為vi 記ký 別biệt 故cố 。 自tự 相tương 違vi 。 又hựu 於ư 他tha 宗tông 不bất 應ưng 設thiết 難nạn/nan 。 既ký 全toàn 不bất 記ký 蘊uẩn 與dữ 有hữu 情tình 。 若nhược 異dị 若nhược 一nhất 不bất 應ưng 名danh 記ký 。 是thị 故cố 彼bỉ 宗tông 極cực 為vi 惡ác 立lập 。 諸chư 問vấn 記ký 相tương/tướng 前tiền 釋thích 可khả 依y 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập 九cửu