阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận
Quyển 30
尊Tôn 者Giả 眾Chúng 賢Hiền 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam 十thập
尊tôn 者giả 眾chúng 賢hiền 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
辯Biện 緣Duyên 起Khởi 品Phẩm 第đệ 三tam 之chi 十thập
已dĩ 辯biện 緣duyên 起khởi 。 即tức 於ư 此thử 中trung 。 就tựu 位vị 差sai 別biệt 。 分phần/phân 成thành 四tứ 有hữu 。 中trung 生sanh 本bổn 死tử 。 如như 前tiền 已dĩ 釋thích 。 善thiện 等đẳng 差sai 別biệt 。 三tam 界giới 有hữu 無vô 。 今kim 當đương 略lược 辯biện 。 頌tụng 曰viết 。
於ư 四tứ 種chủng 有hữu 中trung 。 生sanh 有hữu 唯duy 染nhiễm 污ô 。
由do 自tự 地địa 煩phiền 惱não 。 餘dư 三tam 無vô 色sắc 三tam 。
論luận 曰viết 。 於ư 四tứ 有hữu 中trung 。 生sanh 有hữu 唯duy 染nhiễm 。 決quyết 定định 非phi 善thiện 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 由do 何hà 等đẳng 惑hoặc 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 諸chư 煩phiền 惱não 染nhiễm 諸chư 生sanh 有hữu 耶da 。 不bất 爾nhĩ 云vân 何hà 。 但đãn 由do 自tự 地địa 。 謂vị 生sanh 此thử 地địa 。 唯duy 由do 此thử 地địa 中trung 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 生sanh 有hữu 成thành 染nhiễm 污ô 。 諸chư 煩phiền 惱não 中trung 。 無vô 一nhất 煩phiền 惱não 於ư 結kết 生sanh 位vị 。 無vô 潤nhuận 功công 能năng 。 然nhiên 諸chư 結kết 生sanh 。 唯duy 煩phiền 惱não 力lực 。 非phi 由do 纏triền 垢cấu 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 自tự 力lực 行hành 悔hối 覆phú 纏triền 等đẳng 。 要yếu 由do 思tư 擇trạch 。 方phương 現hiện 起khởi 故cố 。 然nhiên 此thử 位vị 中trung 。 身thân 心tâm 昧muội 劣liệt 。 要yếu 任nhậm 運vận 惑hoặc 。 方phương 可khả 現hiện 行hành 。 唯duy 有hữu 隨tùy 眠miên 。 數số 習tập 力lực 勝thắng 。 故cố 諸chư 煩phiền 惱não 。 能năng 數sổ 現hiện 行hành 。 於ư 結kết 生sanh 時thời 。 任nhậm 運vận 現hiện 起khởi 。 諸chư 纏triền 及cập 垢cấu 。 數số 習tập 力lực 劣liệt 。 非phi 不bất 思tư 擇trạch 。 而nhi 得đắc 現hiện 前tiền 。 是thị 故cố 結kết 生sanh 。 非phi 諸chư 纏triền 垢cấu 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 我ngã 慢mạn 我ngã 愛ái 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 數sác 數sác 現hiện 行hành 。 結kết 生sanh 位vị 中trung 。 隨tùy 一nhất 現hiện 起khởi 行hành 相tương/tướng 微vi 細tế 不bất 捨xả 相tương 續tục 。 故cố 染nhiễm 生sanh 有hữu 。 唯duy 此thử 二nhị 能năng 。 此thử 二nhị 非phi 無vô 。 然nhiên 非phi 唯duy 此thử 。 聖thánh 結kết 生sanh 有hữu 。 此thử 不bất 行hành 故cố 。 亦diệc 有hữu 現hiện 起khởi 。 無vô 有hữu 愛ái 故cố 。 此thử 慢mạn 及cập 愛ái 。 我ngã 見kiến 所sở 資tư 。 或hoặc 有hữu 希hy 求cầu 。 我ngã 斷đoạn 滅diệt 者giả 。 故cố 非phi 此thử 二nhị 。 皆giai 數số 現hiện 行hành 。 由do 此thử 極cực 成thành 。 但đãn 由do 自tự 地địa 。 諸chư 煩phiền 惱não 力lực 。 染nhiễm 污ô 生sanh 有hữu 。 餘dư 中trung 有hữu 等đẳng 。 一nhất 一nhất 通thông 三tam 。 謂vị 彼bỉ 皆giai 通thông 善thiện 染nhiễm 無vô 記ký 。 應ưng 知tri 中trung 有hữu 。 初sơ 續tục 剎sát 那na 。 亦diệc 必tất 染nhiễm 污ô 。 猶do 如như 生sanh 有hữu 。 如như 是thị 四tứ 有hữu 。 何hà 界giới 所sở 繫hệ 。 欲dục 色sắc 具cụ 四tứ 。 無vô 色sắc 唯duy 三tam 。 非phi 無vô 色sắc 業nghiệp 感cảm 中trung 有hữu 果quả 。 辯biện 中trung 有hữu 中trung 。 已dĩ 具cụ 思tư 擇trạch 有hữu 情tình 於ư 此thử 。 四tứ 種chủng 有hữu 中trung 。 由do 何hà 而nhi 住trụ 。 頌tụng 曰viết 。
有hữu 情tình 由do 食thực 住trụ 。 段đoạn 欲dục 體thể 唯duy 三tam 。
非phi 色sắc 不bất 能năng 益ích 。 自tự 根căn 解giải 脫thoát 故cố 。
觸xúc 思tư 識thức 三tam 食thực 。 有hữu 漏lậu 通thông 三tam 界giới 。
意ý 成thành 及cập 求cầu 生sanh 。 食thực 香hương 中trung 有hữu 起khởi 。
前tiền 二nhị 益ích 此thử 世thế 。 所sở 依y 及cập 能năng 依y 。
後hậu 二nhị 於ư 當đương 有hữu 。 引dẫn 及cập 起khởi 如như 次thứ 。
論luận 曰viết 。 經kinh 說thuyết 世Thế 尊Tôn 自tự 悟ngộ 一nhất 法pháp 。 正chánh 覺giác 正chánh 說thuyết 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 一nhất 切thiết 無vô 非phi 由do 食thực 而nhi 住trụ 。 何hà 等đẳng 為vi 食thực 。
食thực 有hữu 四tứ 種chủng 一nhất 段đoạn 。 二nhị 觸xúc 。 三tam 思tư 。 四tứ 識thức 。 段đoạn 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 細tế 及cập 麁thô 。 細tế 謂vị 中trung 有hữu 食thực 。 香hương 為vi 食thực 故cố 。 及cập 天thiên 劫kiếp 初sơ 食thực 。 無vô 變biến 穢uế 故cố 。 如như 油du 沃ốc 砂sa 。 散tán 入nhập 支chi 故cố 。 或hoặc 細tế 污ô 蟲trùng 嬰anh 兒nhi 等đẳng 食thực 。 說thuyết 名danh 為vi 細tế 。 翻phiên 此thử 為vi 麁thô 。 如như 是thị 段đoạn 食thực 。 唯duy 在tại 欲dục 界giới 。 離ly 段đoạn 食thực 貪tham 。 生sanh 上thượng 界giới 故cố 。 非phi 上thượng 界giới 身thân 。 依y 外ngoại 緣duyên 住trụ 。 色sắc 界giới 雖tuy 有hữu 能năng 益ích 大đại 種chủng 。 而nhi 非phi 段đoạn 食thực 。 如như 非phi 妙diệu 欲dục 。 如như 色sắc 界giới 中trung 。 雖tuy 有hữu 微vi 妙diệu 色sắc 聲thanh 觸xúc 境cảnh 。 而nhi 不bất 引dẫn 生sanh 增tăng 上thượng 貪tham 故cố 。 不bất 名danh 妙diệu 欲dục 。 如như 是thị 雖tuy 有hữu 。 最tối 勝thắng 微vi 妙diệu 能năng 攝nhiếp 益ích 觸xúc 。 而nhi 畢tất 竟cánh 無vô 分phân 段đoạn 吞thôn 噉đạm 。 故cố 非phi 段đoạn 食thực 。 雖tuy 非phi 段đoạn 食thực 攝nhiếp 。 而nhi 非phi 無vô 食thực 義nghĩa 。 如như 喜hỷ 雖tuy 非phi 四tứ 食thực 中trung 攝nhiếp 。 而nhi 經kinh 說thuyết 為vi 食thực 。 以dĩ 有hữu 食thực 義nghĩa 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 我ngã 食thực 喜hỷ 食thực 。 由do 喜hỷ 食thực 久cửu 住trụ 。 如như 極Cực 光Quang 淨Tịnh 天Thiên 。 若nhược 爾nhĩ 欲dục 界giới 。 亦diệc 應ưng 唯duy 口khẩu 分phân 段đoạn 吞thôn 噉đạm 。 方phương 名danh 段đoạn 食thực 。 不bất 爾nhĩ 欲dục 界giới 吞thôn 噉đạm 為vi 門môn 。 餘dư 可khả 相tương 從tùng 立lập 此thử 名danh 故cố 。 非phi 於ư 色sắc 界giới 少thiểu 有hữu 吞thôn 噉đạm 。 可khả 令linh 餘dư 觸xúc 從tùng 彼bỉ 為vi 名danh 。 是thị 故cố 二nhị 界giới 。 無vô 相tướng 類loại 失thất 。 若nhược 人nhân 生sanh 在tại 。 北Bắc 俱Câu 盧Lô 洲Châu 。 離ly 段đoạn 吞thôn 噉đạm 。 壽thọ 豈khởi 斷đoạn 壞hoại 。 雖tuy 不bất 斷đoạn 壞hoại 。 而nhi 所sở 依y 身thân 。 形hình 色sắc 瘦sấu 損tổn 。 若nhược 為vi 存tồn 活hoạt 。 若nhược 爾nhĩ 如như 何hà 彼bỉ 由do 食thực 住trụ 。 香hương 等đẳng 為vi 食thực 。 非phi 要yếu 吞thôn 噉đạm 。 彼bỉ 定định 常thường 嗅khứu 如như 意ý 妙diệu 香hương 。 或hoặc 觸xúc 可khả 愛ái 風phong 等đẳng 妙diệu 觸xúc 。 又hựu 彼bỉ 身thân 中trung 。 有hữu 能năng 益ích 煖noãn 。 或hoặc 非phi 欲dục 界giới 皆giai 資tư 段đoạn 食thực 。 亦diệc 非phi 段đoạn 食thực 。 定định 唯duy 欲dục 界giới 從tùng 多đa 就tựu 勝thắng 。 故cố 作tác 是thị 言ngôn 。 下hạ 有hữu 上thượng 無vô 。 不bất 應ưng 為vi 難nạn/nan 。 然nhiên 段đoạn 食thực 體thể 。 事sự 別biệt 十thập 三tam 。 以dĩ 處xứ 總tổng 收thu 。 唯duy 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 唯duy 欲dục 界giới 香hương 味vị 觸xúc 三tam 。 一nhất 切thiết 皆giai 為vi 段đoạn 食thực 自tự 體thể 。 可khả 成thành 段đoạn 別biệt 而nhi 吞thôn 噉đạm 故cố 。 謂vị 以dĩ 口khẩu 鼻tị 分phần 分phần 受thọ 之chi 。 以dĩ 少thiểu 從tùng 多đa 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 雖tuy 非phi 吞thôn 噉đạm 。 但đãn 能năng 益ích 身thân 。 令linh 得đắc 久cửu 住trụ 。 亦diệc 細tế 食thực 攝nhiếp 。 猶do 如như 影ảnh 光quang 炎diễm 涼lương 塗đồ 洗tẩy 。 又hựu 劫kiếp 初sơ 位vị 。 地địa 味vị 等đẳng 食thực 。 亦diệc 名danh 段đoạn 食thực 。 分phân 段đoạn 受thọ 故cố 。 又hựu 諸chư 飲ẩm 等đẳng 。 亦diệc 名danh 段đoạn 食thực 。 皆giai 可khả 段đoạn 別biệt 而nhi 受thọ 用dụng 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 一nhất 切thiết 食thực 中trung 。 此thử 最tối 為vi 勝thắng 。 以dĩ 於ư 攝nhiếp 益ích 根căn 大đại 種chủng 中trung 。 強cường/cưỡng 而nhi 速tốc 故cố 。 豈khởi 不bất 求cầu 食thực 為vi 除trừ 飢cơ 渴khát 。 如như 何hà 飢cơ 渴khát 亦diệc 名danh 為vi 食thực 。 由do 此thử 二nhị 種chủng 。 亦diệc 於ư 根căn 大đại 能năng 增tăng 益ích 故cố 。 如như 按án 摩ma 等đẳng 。 又hựu 於ư 飲ẩm 食thực 。 無vô 希hy 欲dục 心tâm 。 身thân 便tiện 瘦sấu 損tổn 。 故cố 二nhị 名danh 食thực 。 又hựu 有hữu 飢cơ 渴khát 。 方phương 名danh 無vô 病bệnh 。 故cố 為vi 食thực 事sự 。 此thử 二nhị 勝thắng 餘dư 色sắc 處xứ 。 應ưng 言ngôn 是thị 段đoạn 食thực 。 不bất 應ưng 言ngôn 是thị 段đoạn 段đoạn 別biệt 噉đạm 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 言ngôn 三tam 處xứ 為vi 體thể 。 以dĩ 約ước 食thực 說thuyết 故cố 。 但đãn 言ngôn 三tam 色sắc 處xứ 何hà 緣duyên 不bất 名danh 為vi 食thực 。 是thị 不bất 至chí 取thủ 根căn 所sở 行hành 故cố 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 段đoạn 食thực 非phi 在tại 手thủ 中trung 器khí 中trung 。 可khả 成thành 食thực 事sự 。 要yếu 入nhập 鼻tị 口khẩu 。 牙nha 齒xỉ 咀trớ 嚼tước 。 津tân 液dịch 浸tẩm 潤nhuận 。 進tiến 度độ 喉hầu 嚨# 。 墮đọa 生sanh 藏tạng 中trung 。 漸tiệm 漸tiệm 消tiêu 化hóa 。 味vị 勢thế 熟thục 德đức 。 流lưu 諸chư 脈mạch 中trung 。 攝nhiếp 益ích 諸chư 蟲trùng 乃nãi 名danh 為vi 食thực 。
爾nhĩ 時thời 方phương 得đắc 成thành 食thực 事sự 故cố 。 若nhược 在tại 手thủ 器khí 以dĩ 當đương 為vi 名danh 。 如như 天thiên 授thọ 名danh 那na 落lạc 迦ca 等đẳng 。 雖tuy 彼bỉ 分phân 段đoạn 總tổng 得đắc 食thực 名danh 。 而nhi 成thành 食thực 時thời 。 唯duy 香hương 味vị 觸xúc 。
爾nhĩ 時thời 唯duy 此thử 為vi 根căn 境cảnh 故cố 。 若nhược 總tổng 分phân 段đoạn 。 皆giai 名danh 食thực 者giả 。 聲thanh 不bất 相tương 應ứng 。 亦diệc 應ưng 是thị 食thực 。 非phi 聲thanh 等đẳng 物vật 在tại 彼bỉ 段đoạn 中trung 。 可khả 如như 香hương 等đẳng 亦diệc 名danh 為vi 食thực 。 以dĩ 不bất 相tương 續tục 。 無vô 形hình 段đoạn 故cố 。 非phi 無vô 形hình 段đoạn 。 不bất 相tương 續tục 物vật 。 能năng 住trụ 持trì 身thân 。 可khả 成thành 食thực 事sự 。 又hựu 如như 何hà 知tri 色sắc 處xứ 非phi 食thực 。 身thân 內nội 攝nhiếp 益ích 根căn 大đại 功công 能năng 。 如như 香hương 味vị 觸xúc 。 不bất 別biệt 見kiến 故cố 。
爾nhĩ 時thời 不bất 生sanh 彼bỉ 境cảnh 識thức 故cố 。 且thả 香hương 與dữ 味vị 。 為vi 食thực 極cực 成thành 。 不bất 待đãi 成thành 立lập 。 見kiến 塗đồ 洗tẩy 等đẳng 。 於ư 身thân 攝nhiếp 益ích 。 觸xúc 有hữu 功công 能năng 。 夫phu 食thực 必tất 依y 味vị 勢thế 熟thục 德đức 。 於ư 身thân 損tổn 益ích 。 思tư 擇trạch 是thị 非phi 。 形hình 顯hiển 俱câu 非phi 味vị 勢thế 熟thục 德đức 。 於ư 身thân 損tổn 益ích 。 無vô 有hữu 功công 能năng 。 生sanh 自tự 識thức 時thời 。 尚thượng 不bất 損tổn 益ích 自tự 根căn 大đại 種chủng 。 況huống 入nhập 身thân 已dĩ 。 不bất 生sanh 自tự 識thức 。 能năng 為vi 食thực 事sự 。 見kiến 日nhật 月nguyệt 輪luân 等đẳng 。 能năng 損tổn 益ích 眼nhãn 根căn 。 是thị 觸xúc 功công 能năng 。 非phi 形hình 顯hiển 力lực 。 豈khởi 不bất 苦khổ 樂lạc 與dữ 識thức 俱câu 生sanh 。 此thử 二nhị 能năng 為vi 損tổn 益ích 事sự 故cố 。 色sắc 處xứ 於ư 眼nhãn 亦diệc 為vi 損tổn 益ích 。 理lý 不bất 應ưng 然nhiên 。 眼nhãn 與dữ 明minh 等đẳng 。 應ưng 成thành 食thực 故cố 。 然nhiên 彼bỉ 為vi 境cảnh 。 順thuận 苦khổ 樂lạc 觸xúc 。 能năng 為vi 食thực 事sự 。 色sắc 處xứ 不bất 然nhiên 。 見kiến 安an 繕thiện 那na 籌trù 等đẳng 諸chư 色sắc 。 眼nhãn 不bất 增tăng 損tổn 。 要yếu 至chí 眼nhãn 中trung 。 眼nhãn 方phương 增tăng 損tổn 。 是thị 故cố 段đoạn 食thực 定định 非phi 色sắc 處xứ 。 又hựu 與dữ 極cực 成thành 香hương 等đẳng 段đoạn 食thực 。 有hữu 共cộng 不bất 共cộng 。 差sai 別biệt 相tương/tướng 故cố 。 又hựu 諸chư 段đoạn 食thực 。 要yếu 進tiến 口khẩu 中trung 。 咀trớ 嚼tước 令linh 碎toái 。 壞hoại 其kỳ 形hình 顯hiển 。 香hương 味vị 觸xúc 增tăng 。 方phương 成thành 食thực 事sự 。 非phi 未vị 咀trớ 嚼tước 香hương 味vị 觸xúc 增tăng 。 分phân 明minh 可khả 了liễu 。 如như 已dĩ 咀trớ 嚼tước 。 故cố 唯duy 香hương 味vị 觸xúc 。 是thị 真chân 實thật 食thực 體thể 。 唯duy 為vi 此thử 三tam 設thiết 功công 勞lao 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 。 於ư 契Khế 經Kinh 中trung 。 稱xưng 讚tán 段đoạn 食thực 。 具cụ 色sắc 香hương 味vị 。 為vi 令linh 欣hân 樂nhạo 。 兼kiêm 讚tán 助trợ 緣duyên 。 如như 亦diệc 讚tán 言ngôn 。 恭cung 敬kính 施thí 與dữ 。 豈khởi 即tức 恭cung 敬kính 。 亦diệc 名danh 段đoạn 食thực 。 然nhiên 成thành 段đoạn 食thực 。 具cụ 正chánh 助trợ 緣duyên 。 如như 有hữu 讚tán 華hoa 林lâm 具cụ 華hoa 果quả 影ảnh 水thủy 。 豈khởi 影ảnh 與dữ 水thủy 亦diệc 即tức 是thị 林lâm 。 或hoặc 此thử 經Kinh 中trung 。 讚tán 所sở 捨xả 受thọ 。 不bất 言ngôn 食thực 體thể 。 是thị 色sắc 香hương 味vị 。 又hựu 先tiên 已dĩ 說thuyết 。 先tiên 說thuyết 者giả 何hà 。 謂vị 以dĩ 當đương 為vi 名danh 。
爾nhĩ 時thời 實thật 非phi 食thực 。 讚tán 假giả 名danh 食thực 具cụ 色sắc 香hương 味vị 。 非phi 辯biện 真chân 食thực 。 有hữu 何hà 相tương 違vi 。 又hựu 歎thán 食thực 德đức 。 非phi 辯biện 食thực 體thể 醫y 論luận 所sở 言ngôn 。 有hữu 可khả 愛ái 飲ẩm 食thực 。 具cụ 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 亦diệc 得đắc 非phi 體thể 。 又hựu 舉cử 色sắc 相tướng 。 表biểu 香hương 味vị 觸xúc 。 亦diệc 妙diệu 可khả 欣hân 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 經kinh 何hà 不bất 讚tán 食thực 具cụ 觸xúc 邪tà 。 讚tán 具cụ 色sắc 等đẳng 已dĩ 說thuyết 觸xúc 故cố 。 非phi 有hữu 惡ác 觸xúc 具cụ 妙diệu 色sắc 等đẳng 。 故cố 有hữu 妙diệu 觸xúc 。 不bất 說thuyết 自tự 成thành 。 又hựu 唯duy 觸xúc 處xứ 。 是thị 真chân 食thực 體thể 。 讚tán 此thử 食thực 體thể 。 有hữu 色sắc 香hương 味vị 。 故cố 經kinh 說thuyết 食thực 體thể 無vô 缺khuyết 減giảm 。 然nhiên 上thượng 座tòa 言ngôn 。 所sở 飲ẩm 噉đạm 聚tụ 。 皆giai 是thị 食thực 體thể 。 無vô 別biệt 說thuyết 故cố 諸chư 所sở 飲ẩm 噉đạm 。 聚tụ 消tiêu 變biến 時thời 。 一nhất 切thiết 皆giai 能năng 。 增tăng 血huyết 肉nhục 等đẳng 。 任nhậm 持trì 相tương 續tục 。 令linh 不bất 斷đoạn 壞hoại 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 。 皆giai 名danh 為vi 食thực 。 彼bỉ 言ngôn 非phi 理lý 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 雖tuy 無vô 別biệt 說thuyết 。 應ưng 別biệt 取thủ 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 業nghiệp 為vi 生sanh 因nhân 豈khởi 此thử 生sanh 因nhân 。 通thông 無vô 漏lậu 業nghiệp 。 豈khởi 餘dư 非phi 業nghiệp 。 並tịnh 非phi 生sanh 因nhân 。 又hựu 如như 經kinh 言ngôn 。 非phi 黑hắc 非phi 白bạch 。 無vô 異dị 熟thục 業nghiệp 。 能năng 盡tận 諸chư 業nghiệp 。 豈khởi 如như 是thị 相tương/tướng 業nghiệp 。 皆giai 能năng 盡tận 諸chư 業nghiệp 。 豈khởi 一nhất 切thiết 業nghiệp 皆giai 是thị 所sở 盡tận 。 又hựu 如như 經kinh 言ngôn 。 識thức 生sanh 住trụ 起khởi 。 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 苦khổ 生sanh 病bệnh 住trụ 老lão 死tử 起khởi 義nghĩa 。 非phi 無vô 漏lậu 識thức 。 可khả 說thuyết 此thử 言ngôn 。 如như 是thị 等đẳng 經Kinh 。 其kỳ 例lệ 非phi 一nhất 。 雖tuy 無vô 別biệt 說thuyết 。 而nhi 應ưng 別biệt 取thủ 聚tụ 中trung 。 若nhược 有hữu 食thực 相tương/tướng 食thực 用dụng 。 唯duy 應ưng 取thủ 彼bỉ 為vi 食thực 非phi 餘dư 故cố 。 此thử 因nhân 不bất 能năng 證chứng 色sắc 亦diệc 是thị 食thực 。 又hựu 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 諸chư 所sở 飲ẩm 噉đạm 聚tụ 消tiêu 變biến 時thời 。 一nhất 切thiết 皆giai 能năng 。 增tăng 血huyết 肉nhục 等đẳng 。 任nhậm 持trì 相tương 續tục 。 令linh 不bất 斷đoạn 壞hoại 。 定định 知tri 如như 是thị 。 應ưng 設thiết 誠thành 言ngôn 。 既ký 不bất 說thuyết 因nhân 。 寧ninh 知tri 形hình 顯hiển 。 於ư 消tiêu 變biến 位vị 。 如như 香hương 味vị 觸xúc 。 增tăng 血huyết 肉nhục 等đẳng 。 能năng 任nhậm 持trì 身thân 。 是thị 故cố 食thực 體thể 。 唯duy 香hương 味vị 觸xúc 。 非phi 色sắc 不bất 能năng 益ích 自tự 根căn 解giải 脫thoát 故cố 。 夫phu 名danh 食thực 者giả 。 必tất 先tiên 資tư 益ích 自tự 根căn 大đại 種chủng 。 後hậu 乃nãi 及cập 餘dư 。 飲ẩm 噉đạm 色sắc 時thời 。 於ư 自tự 根căn 大đại 。 尚thượng 不bất 為vi 益ích 。 況huống 能năng 及cập 餘dư 。 由do 彼bỉ 諸chư 根căn 境cảnh 各các 別biệt 故cố 。 有hữu 時thời 見kiến 色sắc 。 生sanh 喜hỷ 樂lạc 者giả 。 緣duyên 色sắc 觸xúc 生sanh 。 是thị 食thực 非phi 色sắc 。 如như 斯tư 理lý 趣thú 。 前tiền 已dĩ 具cụ 辯biện 。 又hựu 不bất 還hoàn 者giả 。 及cập 阿A 羅La 漢Hán 。 解giải 脫thoát 食thực 貪tham 。 雖tuy 見kiến 妙diệu 食thực 。 而nhi 不bất 生sanh 喜hỷ 。 無vô 所sở 益ích 故cố 。 已dĩ 說thuyết 段đoạn 食thực 界giới 繫hệ 及cập 體thể 。 觸xúc 思tư 識thức 三tam 。 次thứ 當đương 顯hiển 示thị 。 觸xúc 謂vị 根căn 境cảnh 識thức 三tam 和hòa 所sở 生sanh 心tâm 所sở 。 緣duyên 起khởi 中trung 。 已dĩ 廣quảng 思tư 擇trạch 。 思tư 謂vị 意ý 業nghiệp 。 識thức 謂vị 了liễu 境cảnh 。 此thử 三tam 唯duy 有hữu 漏lậu 。 通thông 三tam 界giới 皆giai 有hữu 。 如như 是thị 四tứ 食thực 。 體thể 總tổng 有hữu 十thập 六lục 事sự 。 唯duy 後hậu 三tam 食thực 。 說thuyết 有hữu 漏lậu 言ngôn 。 顯hiển 香hương 等đẳng 三tam 。 不bất 濫lạm 無vô 漏lậu 。 何hà 緣duyên 無vô 漏lậu 觸xúc 等đẳng 非phi 食thực 。 食thực 謂vị 能năng 牽khiên 能năng 資tư 諸chư 有hữu 。 可khả 厭yếm 可khả 斷đoạn 。 愛ái 生sanh 長trưởng 處xứ 。 無vô 漏lậu 雖tuy 資tư 他tha 所sở 牽khiên 有hữu 。 而nhi 自tự 無vô 有hữu 牽khiên 有hữu 功công 能năng 。 非phi 可khả 厭yếm 斷đoạn 愛ái 生sanh 長trưởng 處xứ 。 故cố 不bất 建kiến 立lập 。 在tại 四tứ 食thực 中trung 。 即tức 由do 此thử 因nhân 。 望vọng 他tha 界giới 地địa 。 雖tuy 有hữu 漏lậu 法pháp 。 亦diệc 非phi 食thực 體thể 。 他tha 界giới 地địa 法pháp 。 雖tuy 亦diệc 為vi 因nhân 。 能năng 資tư 現hiện 有hữu 。 而nhi 不bất 能năng 作tác 。 牽khiên 後hậu 有hữu 因nhân 。 故cố 不bất 名danh 食thực 。 諸chư 無vô 漏lậu 法pháp 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 雖tuy 能năng 為vi 因nhân 。 資tư 根căn 大đại 種chủng 。 而nhi 不bất 能năng 作tác 。 牽khiên 後hậu 有hữu 因nhân 。 雖tuy 暫tạm 為vi 因nhân 資tư 根căn 大đại 種chủng 。 而nhi 但đãn 為vi 欲dục 成thành 已dĩ 勝thắng 依y 。 速tốc 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。 永vĩnh 滅diệt 諸chư 有hữu 。 自tự 地địa 有hữu 漏lậu 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 資tư 現hiện 令linh 增tăng 能năng 招chiêu 後hậu 有hữu 。 由do 此thử 已dĩ 釋thích 。 段đoạn 食thực 為vi 因nhân 。 招chiêu 後hậu 有hữu 義nghĩa 。 謂vị 觸xúc 等đẳng 食thực 。 牽khiên 後hậu 有hữu 時thời 。 亦diệc 牽khiên 當đương 來lai 。 內nội 法pháp 香hương 等đẳng 。 現hiện 內nội 香hương 等đẳng 。 資tư 觸xúc 等đẳng 因nhân 。 令linh 牽khiên 當đương 有hữu 。 亦diệc 能năng 自tự 取thủ 當đương 來lai 香hương 等đẳng 。 為vi 等đẳng 流lưu 果quả 。 是thị 故cố 段đoạn 食thực 。 與dữ 後hậu 有hữu 因nhân 。 同đồng 一nhất 果quả 故cố 。 亦diệc 能năng 牽khiên 有hữu 。 故cố 名danh 為vi 食thực 。 然nhiên 香hương 味vị 觸xúc 。 體thể 類loại 有hữu 三tam 。 謂vị 異dị 熟thục 生sanh 。 等đẳng 流lưu 長trưởng 養dưỡng 。 由do 外ngoại 香hương 等đẳng 。 覺giác 發phát 身thân 中trung 內nội 香hương 味vị 觸xúc 。 令linh 成thành 食thực 事sự 。 故cố 所sở 說thuyết 食thực 。 其kỳ 理lý 定định 成thành 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 觸xúc 思tư 識thức 食thực 。 俱câu 時thời 而nhi 起khởi 。 事sự 用dụng 有hữu 殊thù 。 若nhược 謂vị 此thử 三tam 事sự 用dụng 無vô 別biệt 。 三tam 食thực 差sai 別biệt 應ưng 不bất 得đắc 成thành 。 如như 一nhất 摶đoàn 中trung 具cụ 香hương 味vị 觸xúc 。 用dụng 別biệt 難nan 知tri 。 故cố 立lập 一nhất 段đoạn 食thực 名danh 。 觸xúc 等đẳng 用dụng 別biệt 。 不bất 應ưng 同đồng 彼bỉ 。 共cộng 不bất 共cộng 知tri 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 如như 香hương 味vị 觸xúc 。 世thế 共cộng 同đồng 知tri 。 是thị 一nhất 食thực 性tánh 。 觸xúc 等đẳng 不bất 爾nhĩ 。 又hựu 觸xúc 思tư 識thức 。 體thể 用dụng 微vi 細tế 。 故cố 別biệt 分phần/phân 三tam 。 香hương 等đẳng 不bất 爾nhĩ 。 又hựu 雖tuy 俱câu 起khởi 。 隨tùy 一nhất 增tăng 故cố 。 果quả 現hiện 行hành 時thời 。 非phi 無vô 差sai 別biệt 。 是thị 故cố 三tam 體thể 差sai 別biệt 極cực 成thành 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 食thực 有hữu 四tứ 種chủng 。 能năng 令linh 部bộ 多đa 有hữu 情tình 安an 住trụ 。 及cập 能năng 資tư 益ích 諸chư 求cầu 生sanh 者giả 。 言ngôn 部bộ 多đa 者giả 。 顯hiển 已dĩ 生sanh 義nghĩa 。 諸chư 趣thú 生sanh 已dĩ 。 皆giai 謂vị 已dĩ 生sanh 。 復phục 說thuyết 求cầu 生sanh 。 為vi 何hà 所sở 目mục 。 此thử 目mục 中trung 有hữu 。 由do 佛Phật 世Thế 尊Tôn 以dĩ 五ngũ 種chủng 名danh 說thuyết 中trung 有hữu 故cố 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。
一nhất 者giả 意ý 成thành 。 從tùng 意ý 生sanh 故cố 。 是thị 牽khiên 引dẫn 業nghiệp 。 所sở 引dẫn 果quả 義nghĩa 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 應ưng 有hữu 太thái 過quá 失thất 。 不bất 爾nhĩ 。 中trung 有hữu 不bất 攬lãm 外ngoại 緣duyên 精tinh 血huyết 等đẳng 物vật 以dĩ 成thành 身thân 故cố 。 二nhị 者giả 求cầu 生sanh 。 多đa 喜hỷ 尋tầm 察sát 當đương 生sanh 處xứ 故cố 。 生sanh 謂vị 生sanh 有hữu 。 中trung 有hữu 多đa 求cầu 趣thú 生sanh 有hữu 處xứ 。 三tam 者giả 食thực 香hương 身thân 資tư 香hương 食thực 。 往vãng 生sanh 處xứ 故cố 。 四tứ 者giả 中trung 有hữu 。 死tử 生sanh 二nhị 有hữu 中trung 間gian 有hữu 故cố 。 五ngũ 者giả 名danh 起khởi 。 死tử 有hữu 無vô 間gian 。 支chi 體thể 無vô 缺khuyết 。 身thân 頓đốn 起khởi 故cố 。 或hoặc 復phục 對đối 向hướng 當đương 生sanh 決quyết 定định 。 暫tạm 時thời 起khởi 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 壞hoại 自tự 體thể 。 起khởi 有hữu 壞hoại 世thế 間gian 生sanh 起khởi 謂vị 中trung 有hữu 。 又hựu 經kinh 說thuyết 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 已dĩ 斷đoạn 起khởi 結kết 。 未vị 斷đoạn 生sanh 結kết 。 何hà 緣duyên 說thuyết 食thực 唯duy 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 皆giai 有hữu 食thực 用dụng 。 經kinh 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 有hữu 食thực 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 涅Niết 槃Bàn 有hữu 食thực 。 所sở 謂vị 覺giác 支chi 。 雖tuy 諸chư 有hữu 為vi 。 皆giai 有hữu 食thực 用dụng 。 而nhi 就tựu 勝thắng 說thuyết 。 謂vị 大đại 仙tiên 尊tôn 。 為vi 所sở 化hóa 者giả 。 就tựu 資tư 有hữu 勝thắng 。 唯duy 說thuyết 四tứ 食thực 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 二nhị 因nhân 二nhị 緣duyên 。 能năng 生sanh 正chánh 見kiến 。 非phi 淨tịnh 戒giới 等đẳng 。 於ư 正chánh 見kiến 生sanh 。 無vô 因nhân 緣duyên 用dụng 。 四tứ 食thực 勝thắng 用dụng 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 謂vị 初sơ 二nhị 食thực 。 能năng 益ích 此thử 身thân 。 所sở 依y 能năng 依y 。 後hậu 之chi 二nhị 食thực 。 能năng 引dẫn 當đương 有hữu 。 能năng 起khởi 當đương 有hữu 。 如như 次thứ 資tư 益ích 引dẫn 起khởi 色sắc 名danh 二nhị 種chủng 有hữu 身thân 。 故cố 立lập 四tứ 食thực 所sở 依y 。 謂vị 色sắc 即tức 有hữu 根căn 身thân 。 能năng 依y 謂vị 名danh 。 即tức 心tâm 心tâm 所sở 。 此thử 中trung 段đoạn 食thực 。 資tư 益ích 所sở 依y 。 以dĩ 有hữu 根căn 身thân 由do 此thử 住trụ 故cố 。 此thử 中trung 觸xúc 食thực 資tư 益ích 能năng 依y 。 以dĩ 心tâm 心tâm 所sở 由do 此thử 活hoạt 故cố 。 如như 是thị 二nhị 食thực 。 於ư 已dĩ 生sanh 有hữu 。 資tư 益ích 功công 能năng 。 最tối 為vi 殊thù 勝thắng 。 思tư 為vi 引dẫn 業nghiệp 。 識thức 為vi 種chủng 子tử 。 引dẫn 起khởi 當đương 有hữu 。 謂vị 由do 業nghiệp 故cố 。 能năng 引dẫn 當đương 來lai 。 名danh 色sắc 二nhị 有hữu 。 業nghiệp 既ký 引dẫn 已dĩ 。 愛ái 潤nhuận 識thức 種chủng 。 能năng 令linh 當đương 有hữu 名danh 色sắc 身thân 起khởi 。 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 業nghiệp 為vi 生sanh 因nhân 。 愛ái 為vi 起khởi 因nhân 。 如như 是thị 二nhị 食thực 。 於ư 未vị 生sanh 有hữu 。 引dẫn 起khởi 功công 能năng 。 最tối 為vi 殊thù 勝thắng 。 故cố 唯duy 說thuyết 此thử 四tứ 種chủng 為vi 食thực 。 此thử 四tứ 食thực 中trung 。 後hậu 二nhị 如như 生sanh 母mẫu 。 生sanh 未vị 生sanh 故cố 。 前tiền 二nhị 如như 養dưỡng 母mẫu 。 養dưỡng 已dĩ 生sanh 故cố 。 次thứ 第đệ 異dị 者giả 。 舉cử 現hiện 見kiến 生sanh 。 因nhân 果quả 差sai 別biệt 。 為vi 顯hiển 名danh 色sắc 二nhị 有hữu 無vô 始thỉ 。 故cố 說thuyết 前tiền 際tế 。 不bất 可khả 了liễu 知tri 。 謂vị 如như 此thử 生sanh 已dĩ 起khởi 名danh 色sắc 。 為vi 依y 引dẫn 起khởi 。 感cảm 餘dư 生sanh 業nghiệp 。 愛ái 所sở 潤nhuận 識thức 。 能năng 為vi 種chủng 故cố 。 令linh 當đương 來lai 世thế 名danh 色sắc 果quả 起khởi 。 如như 是thị 此thử 生sanh 所sở 有hữu 名danh 色sắc 。 以dĩ 次thứ 前tiền 世thế 名danh 色sắc 為vi 依y 。 所sở 引dẫn 諸chư 業nghiệp 。 愛ái 潤nhuận 識thức 種chủng 。 為vi 因nhân 故cố 起khởi 。 即tức 彼bỉ 前tiền 生sanh 所sở 依y 名danh 色sắc 。 復phục 以dĩ 前tiền 世thế 名danh 色sắc 為vi 依y 。 所sở 引dẫn 諸chư 業nghiệp 。 愛ái 潤nhuận 識thức 種chủng 。 為vi 因nhân 故cố 起khởi 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 前tiền 前tiền 為vi 依y 。 是thị 故cố 名danh 色sắc 二nhị 有hữu 無vô 始thỉ 。 或hoặc 諸chư 眾chúng 生sanh 。 有hữu 三tam 種chủng 別biệt 。 一nhất 偏thiên 愛ái 樂nhạo 。 現hiện 可khả 愛ái 境cảnh 。 二nhị 多đa 希hy 求cầu 。 當đương 可khả 愛ái 境cảnh 。 三tam 於ư 諸chư 境cảnh 。 起khởi 處xứ 中trung 捨xả 。 段đoạn 食thực 總tổng 益ích 此thử 三tam 眾chúng 生sanh 。 觸xúc 食thực 別biệt 益ích 愛ái 現hiện 境cảnh 者giả 。 思tư 食thực 別biệt 益ích 希hy 當đương 境cảnh 者giả 。 識thức 食thực 別biệt 益ích 處xứ 中trung 捨xả 者giả 。 故cố 唯duy 說thuyết 此thử 四tứ 種chủng 為vi 食thực 。 有hữu 說thuyết 。 受thọ 為vi 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 段đoạn 食thực 是thị 受thọ 所sở 受thọ 境cảnh 界giới 。 觸xúc 食thực 是thị 受thọ 所sở 領lãnh 近cận 因nhân 。 思tư 是thị 遠viễn 因nhân 。 識thức 是thị 所sở 依y 。 故cố 唯duy 說thuyết 此thử 四tứ 種chủng 為vi 食thực 。 或hoặc 復phục 段đoạn 食thực 。 能năng 長trường/trưởng 境cảnh 貪tham 。 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 。 及cập 大đại 種chủng 故cố 。 如như 是thị 境cảnh 貪tham 。 能năng 廣quảng 於ư 觸xúc 和hòa 合hợp 三tam 事sự 。 令linh 生sanh 觸xúc 故cố 。 觸xúc 能năng 引dẫn 受thọ 。 是thị 所sở 領lãnh 故cố 。 受thọ 復phục 能năng 作tác 希hy 望vọng 思tư 因nhân 。 為vi 受thọ 希hy 望vọng 境cảnh 及cập 生sanh 故cố 。 希hy 望vọng 思tư 力lực 。 令linh 愛ái 增tăng 廣quảng 。 由do 思tư 欣hân 樂nhạo 虛hư 妄vọng 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 愛ái 能năng 潤nhuận 識thức 。 令linh 續tục 生sanh 有hữu 。 要yếu 染nhiễm 污ô 心tâm 。 能năng 結kết 生sanh 故cố 。 識thức 能năng 生sanh 起khởi 名danh 色sắc 有hữu 芽nha 。 名danh 色sắc 由do 識thức 而nhi 生sanh 長trường/trưởng 故cố 。 由do 斯tư 故cố 說thuyết 。 若nhược 於ư 段đoạn 食thực 。 斷đoạn 遍biến 知tri 時thời 。 亦diệc 斷đoạn 遍biến 知tri 五ngũ 妙diệu 欲dục 染nhiễm 。 若nhược 於ư 觸xúc 食thực 斷đoạn 遍biến 知tri 時thời 。 亦diệc 斷đoạn 遍biến 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 三tam 受thọ 。 若nhược 於ư 思tư 食thực 斷đoạn 遍biến 知tri 時thời 。 亦diệc 斷đoạn 遍biến 知tri 欲dục 等đẳng 三tam 愛ái 。 若nhược 於ư 識thức 食thực 斷đoạn 遍biến 知tri 時thời 。 亦diệc 斷đoạn 遍biến 知tri 名danh 色sắc 二nhị 有hữu 。 有hữu 說thuyết 。 觀quán 此thử 能năng 治trị 四tứ 倒đảo 。 故cố 說thuyết 四tứ 食thực 。 由do 不bất 觀quán 察sát 段đoạn 等đẳng 四tứ 種chủng 。 如như 次thứ 能năng 起khởi 淨tịnh 樂nhạo/nhạc/lạc 常thường 我ngã 。 四tứ 種chủng 顛điên 倒đảo 。 經kinh 說thuyết 四tứ 食thực 。 能năng 令linh 部bộ 多đa 有hữu 情tình 安an 住trụ 及cập 能năng 資tư 益ích 。 諸chư 求cầu 生sanh 者giả 。 此thử 示thị 四tứ 食thực 能năng 資tư 居cư 止chỉ 。 三tam 有hữu 眾chúng 生sanh 。 謂vị 居cư 生sanh 有hữu 本bổn 有hữu 中trung 有hữu 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 除trừ 居cư 死tử 有hữu 。 居cư 死tử 有hữu 中trung 。 食thực 無vô 能năng 故cố 。 言ngôn 部bộ 多đa 者giả 。 謂vị 居cư 生sanh 有hữu 。 食thực 持trì 生sanh 有hữu 。 故cố 說thuyết 令linh 安an 。 意ý 顯hiển 生sanh 有hữu 。 唯duy 一nhất 念niệm 故cố 。 要yếu 由do 食thực 持trì 。 方phương 能năng 牽khiên 後hậu 。 言ngôn 有hữu 情tình 者giả 。 謂vị 居cư 本bổn 有hữu 。 居cư 本bổn 有hữu 中trung 。 可khả 共cộng 言ngôn 說thuyết 。 異dị 非phi 情tình 故cố 。 名danh 為vi 有hữu 情tình 。 食thực 持trì 本bổn 有hữu 故cố 說thuyết 令linh 住trụ 。 住trụ 謂vị 當đương 位vị 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 言ngôn 求cầu 生sanh 者giả 。 謂vị 居cư 中trung 有hữu 。 居cư 中trung 有hữu 中trung 。 求cầu 生sanh 有hữu 故cố 。 食thực 持trì 中trung 有hữu 。 令linh 趣thú 當đương 生sanh 。 不bất 可khả 迴hồi 轉chuyển 。 故cố 名danh 資tư 益ích 。 或hoặc 復phục 眾chúng 生sanh 。 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 具cụ 煩phiền 惱não 。 二nhị 離ly 煩phiền 惱não 。 三tam 餘dư 煩phiền 惱não 。 具cụ 煩phiền 惱não 者giả 。 名danh 為vi 部bộ 多đa 。 於ư 五ngũ 趣thú 中trung 。 數sác 數sác 生sanh 故cố 。 食thực 能năng 持trì 彼bỉ 。 故cố 說thuyết 令linh 安an 。 正chánh 觀quán 既ký 闕khuyết 。 無vô 求cầu 出xuất 心tâm 。 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 情tình 安an 止chỉ 故cố 。 如như 闕khuyết 眼nhãn 者giả 。 無vô 行hành 動động 心tâm 。 隨tùy 其kỳ 所sở 居cư 。 而nhi 安an 止chỉ 故cố 。 離ly 煩phiền 惱não 者giả 。 名danh 為vi 有hữu 情tình 。 唯duy 世thế 俗tục 說thuyết 有hữu 情tình 數số 故cố 。 食thực 能năng 持trì 彼bỉ 。 故cố 說thuyết 令linh 住trụ 。 如như 眾chúng 緣duyên 力lực 持trì 故cố 壞hoại 車xa 。 暫tạm 往vãng 餘dư 方phương 。 故cố 名danh 為vi 住trụ 。 餘dư 煩phiền 惱não 者giả 。 名danh 為vi 求cầu 生sanh 。 容dung 有hữu 希hy 求cầu 。 當đương 來lai 合hợp 故cố 。 和hòa 合hợp 生sanh 有hữu 。 其kỳ 義nghĩa 無vô 別biệt 。 餘dư 煩phiền 惱não 者giả 。 容dung 有hữu 希hy 求cầu 。 乃nãi 至chí 行hành 盡tận 生sanh 有hữu 身thân 故cố 。 食thực 能năng 持trì 彼bỉ 。 故cố 言ngôn 資tư 益ích 。 謂vị 資tư 益ích 彼bỉ 。 至chí 行hành 盡tận 位vị 。 或hoặc 有hữu 情tình 類loại 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 所sở 謂vị 已dĩ 生sanh 將tương 生sanh 差sai 別biệt 。 諸chư 已dĩ 生sanh 者giả 。 名danh 部bộ 多đa 有hữu 情tình 。 諸chư 將tương 生sanh 者giả 。 唯duy 說thuyết 為vi 求cầu 生sanh 。 諸chư 已dĩ 生sanh 者giả 。
復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 受thọ 用dụng 先tiên 行hành 業nghiệp 果quả 。 名danh 為vi 部bộ 多đa 。 二nhị 者giả 受thọ 用dụng 現hiện 士sĩ 用dụng 果quả 。 名danh 為vi 有hữu 情tình 。 由do 先tiên 世thế 食thực 。 令linh 現hiện 身thân 中trung 色sắc 力lực 樂nhạo/nhạc/lạc 辯biện 。 壽thọ 得đắc 安an 立lập 。 由do 現hiện 世thế 食thực 。 唯duy 令linh 現hiện 身thân 。 相tương 續tục 無vô 斷đoạn 。 故cố 說thuyết 名danh 住trụ 。 或hoặc 令linh 安an 者giả 。 唯duy 令linh 不bất 壞hoại 。 言ngôn 令linh 住trụ 者giả 。 令linh 成thành 士sĩ 用dụng 。 持trì 將tương 生sanh 者giả 。 令linh 趣thú 正chánh 生sanh 。 故cố 言ngôn 資tư 益ích 。 諸chư 求cầu 生sanh 者giả 。 有hữu 說thuyết 。 部bộ 多đa 求cầu 生sanh 各các 別biệt 。 為vi 簡giản 別biệt 故cố 。 說thuyết 有hữu 情tình 言ngôn 。 以dĩ 說thuyết 非phi 情tình 亦diệc 有hữu 食thực 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 我ngã 說thuyết 大đại 海hải 。 及cập 大đại 河hà 等đẳng 。 悉tất 皆giai 有hữu 食thực 。 為vi 簡giản 彼bỉ 故cố 。 顯hiển 此thử 所sở 明minh 是thị 有hữu 情tình 食thực 。 非phi 大đại 海hải 等đẳng 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 言ngôn 。 應ưng 成thành 無vô 用dụng 。 說thuyết 段đoạn 食thực 等đẳng 。 簡giản 義nghĩa 已dĩ 成thành 。 非phi 段đoạn 等đẳng 食thực 資tư 海hải 等đẳng 故cố 。 唯duy 有hữu 情tình 類loại 。 有hữu 段đoạn 等đẳng 食thực 。 故cố 有hữu 情tình 言ngôn 。 無vô 簡giản 別biệt 用dụng 。 乍sạ 可khả 為vi 簡giản 別biệt 。 說thuyết 部bộ 多đa 言ngôn 。 以dĩ 部bộ 多đa 言ngôn 中trung 兼kiêm 顯hiển 實thật 義nghĩa 。 為vi 欲dục 遮già 遣khiển 。 非phi 實thật 有hữu 情tình 。 執chấp 為vi 有hữu 情tình 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 無vô 明minh 所sở 盲manh 。 執chấp 諸chư 叢tùng 林lâm 皆giai 有hữu 思tư 慮lự 。 有hữu 見kiến 等đẳng 故cố 。 亦diệc 名danh 有hữu 情tình 。 此thử 亦diệc 必tất 應ưng 資tư 段đoạn 食thực 等đẳng 。 為vi 簡giản 彼bỉ 故cố 。 須tu 說thuyết 實thật 言ngôn 。 如như 是thị 實thật 言ngôn 。 顯hiển 極cực 成thành 義nghĩa 。 共cộng 許hứa 有hữu 思tư 慮lự 。 謂vị 極cực 成thành 有hữu 情tình 。 此thử 極cực 成thành 有hữu 情tình 。 方phương 資tư 段đoạn 等đẳng 食thực 。 非phi 不bất 共cộng 許hứa 。 思tư 慮lự 有hữu 情tình 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 不bất 唯duy 略lược 說thuyết 食thực 有hữu 四tứ 種chủng 。 令linh 有hữu 情tình 安an 。 部bộ 多đa 求cầu 生sanh 二nhị 言ngôn 何hà 用dụng 。 豈khởi 不bất 已dĩ 說thuyết 。 為vi 顯hiển 已dĩ 生sanh 中trung 有hữu 等đẳng 異dị 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 但đãn 說thuyết 由do 食thực 令linh 有hữu 情tình 安an 。 於ư 義nghĩa 已dĩ 周chu 。 何hà 勞lao 復phục 說thuyết 。 已dĩ 生sanh 中trung 有hữu 差sai 別biệt 等đẳng 義nghĩa 。 餘dư 契Khế 經Kinh 中trung 。 已dĩ 作tác 是thị 說thuyết 。 有hữu 情tình 無vô 不bất 由do 食thực 而nhi 存tồn 。 此thử 中trung 為vi 遮già 謗báng 中trung 有hữu 論luận 。 及cập 為vi 顯hiển 示thị 生sanh 有hữu 近cận 因nhân 。 故cố 說thuyết 部bộ 多đa 求cầu 生sanh 差sai 別biệt 。 或hoặc 復phục 勿vật 有hữu 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 有hữu 學học 異dị 生sanh 。 食thực 無vô 差sai 別biệt 。 故cố 說thuyết 三tam 句cú 。 顯hiển 食thực 有hữu 殊thù 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 。 受thọ 諸chư 飲ẩm 食thực 。 多đa 由do 煩phiền 惱não 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 受thọ 諸chư 飲ẩm 食thực 。 但đãn 為vi 支chi 身thân 。 諸chư 有Hữu 學Học 者giả 。 受thọ 諸chư 飲ẩm 食thực 。 雖tuy 多đa 生sanh 厭yếm 。 而nhi 有hữu 煩phiền 惱não 。 為vi 顯hiển 諸chư 食thực 。 雖tuy 並tịnh 支chi 身thân 有hữu 唯duy 應ưng 受thọ 用dụng 。 有hữu 亦diệc 須tu 斷đoạn 者giả 。 故cố 須tu 具cụ 顯hiển 如như 是thị 三tam 句cú 。 言ngôn 於ư 段đoạn 食thực 斷đoạn 遍biến 知tri 者giả 。 前tiền 雖tuy 說thuyết 斷đoạn 未vị 了liễu 。 是thị 何hà 後hậu 說thuyết 遍biến 知tri 。 顯hiển 是thị 此thử 斷đoạn 。 或hoặc 伏phục 緣duyên 彼bỉ 。 煩phiền 惱não 名danh 斷đoạn 。 永vĩnh 拔bạt 其kỳ 根căn 。 故cố 名danh 遍biến 知tri 。 若nhược 爾nhĩ 不bất 應ưng 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 於ư 段đoạn 食thực 。 斷đoạn 遍biến 知tri 時thời 。 亦diệc 斷đoạn 遍biến 知tri 五ngũ 妙diệu 欲dục 染nhiễm 。 五ngũ 妙diệu 欲dục 染nhiễm 得đắc 永vĩnh 斷đoạn 時thời 。 段đoạn 食thực 由do 斯tư 可khả 名danh 為vi 斷đoạn 。 雖tuy 有hữu 此thử 理lý 。 而nhi 佛Phật 為vi 彰chương 俱câu 時thời 斷đoạn 故cố 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 以dĩ 於ư 段đoạn 食thực 緣duyên 縛phược 斷đoạn 時thời 。 五ngũ 妙diệu 欲dục 貪tham 。 其kỳ 體thể 名danh 斷đoạn 。 雖tuy 有hữu 此thử 理lý 。 而nhi 不bất 應ưng 說thuyết 段đoạn 食thực 斷đoạn 時thời 五ngũ 欲dục 貪tham 斷đoạn 。 色sắc 聲thanh 二nhị 種chủng 。 非phi 段đoạn 食thực 故cố 。 此thử 責trách 不bất 然nhiên 。 色sắc 聲thanh 二nhị 種chủng 。 與dữ 段đoạn 食thực 體thể 同đồng 對đối 治trị 故cố 。 諸chư 修tu 觀quán 者giả 。 厭yếm 段đoạn 食thực 故cố 。 遍biến 捨xả 欲dục 界giới 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 或hoặc 此thử 中trung 說thuyết 。 五ngũ 妙diệu 欲dục 染nhiễm 。 非phi 唯duy 色sắc 等đẳng 五ngũ 境cảnh 界giới 貪tham 。 若nhược 爾nhĩ 是thị 何hà 非phi 賢hiền 聖thánh 事sự 。 說thuyết 名danh 為vi 欲dục 。 不bất 離ly 此thử 界giới 。 諸chư 所sở 起khởi 貪tham 。 說thuyết 名danh 欲dục 染nhiễm 。 色sắc 等đẳng 五ngũ 境cảnh 。 能năng 順thuận 增tăng 貪tham 。 名danh 五ngũ 妙diệu 欲dục 。 此thử 五ngũ 妙diệu 欲dục 所sở 屬thuộc 之chi 界giới 。 亦diệc 得đắc 此thử 名danh 。 此thử 界giới 中trung 貪tham 。 依y 此thử 緣duyên 此thử 五ngũ 妙diệu 欲dục 界giới 。 故cố 名danh 五ngũ 妙diệu 欲dục 染nhiễm 。 此thử 意ý 說thuyết 言ngôn 。 若nhược 段đoạn 食thực 斷đoạn 。 欲dục 界giới 諸chư 貪tham 皆giai 悉tất 得đắc 斷đoạn 。 以dĩ 此thử 與dữ 彼bỉ 同đồng 對đối 治trị 故cố 。 非phi 貪tham 斷đoạn 時thời 段đoạn 食thực 必tất 斷đoạn 。 段đoạn 食thực 斷đoạn 時thời 諸chư 貪tham 必tất 斷đoạn 。 是thị 故cố 契Khế 經Kinh 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 有hữu 釋thích 為vi 顯hiển 段đoạn 食thực 斷đoạn 言ngôn 。 唯duy 據cứ 斷đoạn 除trừ 修tu 所sở 斷đoạn 染nhiễm 。 故cố 說thuyết 斷đoạn 五ngũ 妙diệu 欲dục 染nhiễm 言ngôn 。 如như 是thị 釋thích 言ngôn 。 無vô 深thâm 理lý 趣thú 。 此thử 中trung 唯duy 說thuyết 聖thánh 道Đạo 離ly 染nhiễm 。 已dĩ 顯hiển 唯duy 斷đoạn 修tu 所sở 斷đoạn 故cố 。 必tất 無vô 聖thánh 道Đạo 於ư 一nhất 時thời 中trung 。 雙song 斷đoạn 見kiến 修tu 二nhị 所sở 斷đoạn 義nghĩa 。 謂vị 聖thánh 道Đạo 斷đoạn 見kiến 所sở 斷đoạn 時thời 緣duyên 段đoạn 食thực 貪tham 。 決quyết 定định 未vị 斷đoạn 。 於ư 後hậu 正Chánh 斷Đoạn 段đoạn 食thực 貪tham 時thời 。 見kiến 所sở 斷đoạn 貪tham 。 必tất 先tiên 已dĩ 斷đoạn 。 故cố 雖tuy 不bất 說thuyết 斷đoạn 五ngũ 妙diệu 欲dục 染nhiễm 言ngôn 。 而nhi 亦diệc 知tri 唯duy 據cứ 斷đoạn 修tu 所sở 斷đoạn 染nhiễm 。 又hựu 此thử 簡giản 別biệt 。 復phục 何hà 所sở 成thành 。 縱túng/tung 謂vị 所sở 言ngôn 段đoạn 食thực 斷đoạn 者giả 。 亦diệc 顯hiển 已dĩ 斷đoạn 見kiến 所sở 斷đoạn 貪tham 。 若nhược 如như 是thị 知tri 。 有hữu 何hà 過quá 失thất 。 如như 說thuyết 。 觸xúc 等đẳng 斷đoạn 遍biến 知tri 時thời 。 亦diệc 斷đoạn 遍biến 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 餘dư 法pháp 。 是thị 故cố 前tiền 釋thích 。 於ư 理lý 無vô 違vi 。 豈khởi 不bất 隨tùy 斷đoạn 觸xúc 等đẳng 一nhất 時thời 受thọ 愛ái 名danh 色sắc 悉tất 皆giai 得đắc 斷đoạn 。 何hà 緣duyên 如như 次thứ 各các 別biệt 說thuyết 耶da 。 以dĩ 有hữu 眾chúng 生sanh 受thọ 愛ái 後hậu 有hữu 。 隨tùy 於ư 一nhất 種chủng 深thâm 覺giác 過quá 患hoạn 。 為vì 欲dục 令linh 彼bỉ 。 速tốc 得đắc 斷đoạn 除trừ 。 如như 次thứ 為vi 說thuyết 觸xúc 等đẳng 因nhân 異dị 。 又hựu 為vi 成thành 觸xúc 等đẳng 雖tuy 同đồng 時thời 生sanh 。 而nhi 由do 果quả 不bất 同đồng 故cố 三tam 體thể 別biệt 。 又hựu 為vi 顯hiển 食thực 名danh 稱xưng 於ư 義nghĩa 。 謂vị 所sở 能năng 引dẫn 故cố 名danh 為vi 食thực 。 食thực 誰thùy 所sở 引dẫn 。 謂vị 愛ái 所sở 引dẫn 。 經kinh 說thuyết 四tứ 食thực 。 愛ái 為vi 緣duyên 故cố 。 食thực 能năng 引dẫn 誰thùy 受thọ 愛ái 名danh 色sắc 。 為vì 顯hiển 此thử 義nghĩa 。 故cố 作tác 是thị 言ngôn 。 即tức 顯hiển 因nhân 無vô 果quả 定định 非phi 有hữu 。 觸xúc 復phục 如như 何hà 。 說thuyết 名danh 為vi 食thực 。 以dĩ 觸xúc 能năng 有hữu 攝nhiếp 益ích 用dụng 故cố 。 受thọ 是thị 攝nhiếp 益ích 。 體thể 非phi 能năng 攝nhiếp 益ích 。 觸xúc 能năng 攝nhiếp 益ích 。 亦diệc 是thị 攝nhiếp 益ích 體thể 。 攝nhiếp 益ích 因nhân 故cố 。 受thọ 所sở 領lãnh 故cố 。 非phi 一nhất 切thiết 思tư 皆giai 是thị 思tư 食thực 。 要yếu 屬thuộc 希hy 望vọng 。 順thuận 愛ái 現hiện 行hành 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 乃nãi 名danh 為vi 食thực 。 故cố 飢cơ 饉cận 世thế 。 愚ngu 癡si 小tiểu 兒nhi 。 望vọng 懸huyền 砂sa 囊nang 。 而nhi 得đắc 存tồn 濟tế 。 又hựu 世thế 現hiện 見kiến 。 由do 有hữu 希hy 望vọng 。 力lực 便tiện 增tăng 長trưởng 。 希hy 望vọng 若nhược 絕tuyệt 。 力lực 便tiện 衰suy 微vi 。 所sở 為vi 退thoái 敗bại 。 然nhiên 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 意ý 思tư 食thực 者giả 。 顯hiển 此thử 唯duy 與dữ 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 或hoặc 為vi 遮già 思tư 是thị 我ngã 德đức 用dụng 。 經kinh 說thuyết 識thức 食thực 。 為vi 第đệ 四tứ 者giả 。 此thử 唯duy 約ước 有hữu 段đoạn 食thực 處xứ 說thuyết 。 識thức 能năng 為vi 食thực 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 了liễu 可khả 愛ái 境cảnh 。 能năng 住trụ 持trì 身thân 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 先tiên 作tác 是thị 說thuyết 。 識thức 食thực 能năng 益ích 處xứ 中trung 捨xả 者giả 。 由do 彼bỉ 亦diệc 有hữu 可khả 愛ái 涅Niết 槃Bàn 。 聖thánh 道Đạo 等đẳng 境cảnh 。 有hữu 漏lậu 了liễu 別biệt 。 能năng 任nhậm 持trì 身thân 。 故cố 無vô 有hữu 過quá 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 有hữu 四tứ 種chủng 食thực 食thực 。 第đệ 二nhị 食thực 言ngôn 。
復phục 有hữu 何hà 用dụng 。 為vi 遮già 食thực 外ngoại 有hữu 能năng 食thực 者giả 。 顯hiển 離ly 諸chư 食thực 無vô 食thực 者giả 故cố 。 由do 此thử 佛Phật 告cáo 頗phả 勒lặc 具cụ 那na 。 我ngã 終chung 不bất 說thuyết 。 有hữu 能năng 食thực 者giả 。 佛Phật 說thuyết 四tứ 食thực 名danh 愛ái 因nhân 緣duyên 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 愛ái 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 所sở 希hy 愛ái 事sự 。 為vi 食thực 體thể 故cố 。 何hà 緣duyên 於ư 食thực 。 生sanh 於ư 希hy 愛ái 。 因nhân 此thử 發phát 生sanh 諸chư 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 故cố 。 緣duyên 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 故cố 。 諸chư 愛ái 得đắc 生sanh 。 諸chư 愛ái 已dĩ 生sanh 。 執chấp 為vi 資tư 具cụ 。 由do 食thực 是thị 愛ái 。 隣lân 近cận 生sanh 因nhân 。 若nhược 愛ái 已dĩ 生sanh 。 復phục 為vi 資tư 具cụ 。 是thị 故cố 說thuyết 食thực 。 名danh 愛ái 因nhân 緣duyên 。 豈khởi 不bất 食thực 緣duyên 亦diệc 生sanh 於ư 苦khổ 。 不bất 應ưng 但đãn 說thuyết 名danh 愛ái 因nhân 緣duyên 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 諸chư 所sở 有hữu 苦khổ 。 一nhất 切thiết 無vô 不bất 因nhân 食thực 而nhi 生sanh 。 理lý 實thật 應ưng 然nhiên 。 而nhi 愚ngu 夫phu 類loại 。 顛điên 倒đảo 所sở 覆phú 。 於ư 苦khổ 生sanh 因nhân 。 執chấp 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 。 緣duyên 生sanh 希hy 愛ái 。 或hoặc 苦khổ 所sở 逼bức 。 希hy 離ly 愛ái 生sanh 。 此thử 愛ái 為vi 因nhân 。 追truy 求cầu 飲ẩm 食thực 。 故cố 佛Phật 說thuyết 食thực 。 名danh 愛ái 因nhân 緣duyên 。 或hoặc 復phục 果quả 生sanh 能năng 成thành 食thực 事sự 。 有hữu 漏lậu 果quả 苦khổ 。 說thuyết 愛ái 為vi 集tập 。 是thị 故cố 說thuyết 食thực 。 名danh 愛ái 因nhân 緣duyên 。 若nhược 爾nhĩ 無Vô 學Học 。 應ưng 無vô 有hữu 食thực 。 以dĩ 無Vô 學Học 者giả 愛ái 無vô 有hữu 故cố 。 或hoặc 有hữu 食thực 者giả 。 皆giai 應ưng 有hữu 愛ái 。 此thử 責trách 不bất 然nhiên 。 已dĩ 簡giản 別biệt 故cố 。 謂vị 已dĩ 簡giản 別biệt 部bộ 多đa 求cầu 生sanh 。 是thị 有hữu 愛ái 者giả 。 四tứ 食thực 於ư 彼bỉ 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 安an 及cập 資tư 益ích 。 據cứ 彼bỉ 說thuyết 食thực 。 名danh 愛ái 因nhân 緣duyên 。 故cố 無vô 無Vô 學Học 者giả 無vô 食thực 有hữu 愛ái 失thất 。 或hoặc 無Vô 學Học 食thực 。 先tiên 愛ái 力lực 引dẫn 。 名danh 愛ái 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 謂vị 先tiên 愛ái 力lực 。 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 今kim 雖tuy 離ly 愛ái 。 仍nhưng 求cầu 飲ẩm 食thực 。 故cố 有hữu 伽già 他tha 言ngôn 。 非phi 無vô 食thực 有hữu 命mạng 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 。 無vô 明minh 所sở 覆phú 。 愛ái 所sở 繫hệ 縛phược 。 愚ngu 夫phu 智trí 者giả 。 同đồng 得đắc 此thử 身thân 。 然nhiên 無vô 阿A 羅La 漢Hán 。 有hữu 無vô 明minh 愛ái 。 失thất 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 雖tuy 知tri 據cứ 此thử 名danh 愛ái 因nhân 緣duyên 。 然nhiên 說thuyết 此thử 言ngôn 。
復phục 有hữu 何hà 用dụng 。 為vi 顯hiển 諸chư 食thực 能năng 牽khiên 後hậu 有hữu 。 諸chư 有hữu 愛ái 者giả 。 段đoạn 食thực 亦diệc 能năng 為vi 愛ái 因nhân 緣duyên 。 牽khiên 後hậu 有hữu 故cố 。 以dĩ 世Thế 尊Tôn 說thuyết 四tứ 食thực 皆giai 為vi 病bệnh 癰ung 箭tiễn 根căn 。 老lão 死tử 緣duyên 故cố 。 此thử 食thực 復phục 為vi 先tiên 愛ái 引dẫn 生sanh 。 先tiên 愛ái 復phục 從tùng 先tiên 食thực 引dẫn 起khởi 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 令linh 生sanh 死tử 輪luân 旋toàn 環hoàn 不bất 絕tuyệt 。 為vi 生sanh 厭yếm 捨xả 。 故cố 說thuyết 此thử 言ngôn 。 又hựu 諸chư 苦khổ 生sanh 。 皆giai 因nhân 於ư 食thực 。 但đãn 由do 諸chư 食thực 為vi 愛ái 因nhân 緣duyên 。 為vi 捨xả 食thực 緣duyên 令linh 苦khổ 不bất 起khởi 。 如như 欲dục 止chỉ 病bệnh 應ưng 避tị 病bệnh 緣duyên 。 故cố 說thuyết 此thử 言ngôn 。 深thâm 成thành 有hữu 用dụng 。 廣quảng 辯biện 食thực 已dĩ 。 今kim 應ưng 思tư 擇trạch 。 於ư 前tiền 所sở 說thuyết 。 中trung 等đẳng 四tứ 有hữu 。 生sanh 死tử 二nhị 有hữu 。 唯duy 一nhất 剎sát 那na 。 於ư 此thử 時thời 中trung 。 何hà 識thức 現hiện 起khởi 。 此thử 識thức 復phục 與dữ 何hà 受thọ 相tương 應ứng 。 定định 心tâm 無vô 心tâm 。 得đắc 死tử 生sanh 不phủ 。 住trụ 何hà 性tánh 識thức 。 得đắc 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 於ư 命mạng 終chung 時thời 。 識thức 何hà 處xứ 滅diệt 。 斷đoạn 末mạt 摩ma 者giả 。 其kỳ 體thể 是thị 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
斷đoạn 善thiện 根căn 與dữ 續tục 。 離ly 染nhiễm 退thoái 死tử 生sanh 。
許hứa 唯duy 意ý 識thức 中trung 。 死tử 生sanh 唯duy 捨xả 受thọ 。
非phi 定định 無vô 心tâm 二nhị 。 二nhị 無vô 記ký 涅Niết 槃Bàn 。
漸tiệm 死tử 足túc 臍tề 心tâm 。 最tối 後hậu 意ý 識thức 滅diệt 。
下hạ 人nhân 天thiên 不bất 生sanh 。 斷đoạn 末mạt 摩ma 水thủy 等đẳng 。
論luận 曰viết 。 斷đoạn 善thiện 續tục 善thiện 。 離ly 界giới 地địa 染nhiễm 。 從tùng 離ly 染nhiễm 退thoái 。 命mạng 終chung 受thọ 生sanh 。 此thử 六lục 位vị 中trung 。 唯duy 許hứa 意ý 識thức 。 皆giai 是thị 意ý 識thức 。 不bất 共cộng 法pháp 故cố 。 五ngũ 識thức 於ư 此thử 。 無vô 有hữu 功công 能năng 。 豈khởi 不bất 最tối 初sơ 結kết 中trung 有hữu 位vị 亦diệc 唯duy 意ý 識thức 。 所sở 說thuyết 生sanh 言ngôn 。 已dĩ 兼kiêm 攝nhiếp 彼bỉ 。 非phi 離ly 所sở 說thuyết 。 非phi 此thử 生sanh 言ngôn 能năng 攝nhiếp 結kết 中trung 有hữu 。 以dĩ 結kết 中trung 有hữu 即tức 中trung 有hữu 攝nhiếp 故cố 。 已dĩ 遮già 中trung 有hữu 。 生sanh 所sở 攝nhiếp 故cố 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 已dĩ 斷đoạn 生sanh 結kết 。 未vị 斷đoạn 起khởi 結kết 。 廣quảng 說thuyết 四tứ 句cú 。 本bổn 論luận 亦diệc 顯hiển 中trung 有hữu 非phi 生sanh 。 欲dục 界giới 命mạng 終chung 。 還hoàn 生sanh 欲dục 界giới 。 欲dục 有hữu 續tục 者giả 。 謂vị 欲dục 界giới 沒một 。 還hoàn 受thọ 欲dục 界giới 中trung 有hữu 生sanh 有hữu 。 如như 是thị 等đẳng 文văn 。 極cực 相tương 違vi 害hại 。 無vô 相tướng 違vi 失thất 。 諸chư 經kinh 論luận 文văn 。 唯duy 據cứ 生sanh 有hữu 。 說thuyết 生sanh 言ngôn 故cố 。 中trung 有hữu 初sơ 念niệm 。 雖tuy 亦diệc 名danh 生sanh 。 而nhi 非phi 生sanh 有hữu 。 何hà 相tương 違vi 害hại 。 本bổn 論luận 亦diệc 有hữu 以dĩ 生sanh 聲thanh 說thuyết 結kết 中trung 有hữu 位vị 。 有hữu 欲dục 界giới 繫hệ 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 二nhị 部bộ 諸chư 結kết 。 一nhất 時thời 獲hoạch 者giả 。 謂vị 上thượng 界giới 沒một 。 欲dục 界giới 生sanh 時thời 。 此thử 等đẳng 生sanh 言ngôn 。 說thuyết 中trung 有hữu 始thỉ 。 以dĩ 色sắc 無vô 色sắc 死tử 有hữu 無vô 間gian 。 頓đốn 獲hoạch 欲dục 界giới 。 二nhị 部bộ 諸chư 結kết 。 豈khởi 不bất 住trụ 彼bỉ 死tử 有hữu 剎sát 那na 。 即tức 獲hoạch 此thử 結kết 且thả 證chứng 中trung 有hữu 始thỉ 亦diệc 名danh 生sanh 。 義nghĩa 得đắc 成thành 立lập 。 然nhiên 彼bỉ 死tử 有hữu 。 當đương 獲hoạch 非phi 正chánh 。 故cố 頌tụng 生sanh 言ngôn 。 兼kiêm 攝nhiếp 中trung 有hữu 。 意ý 識thức 雖tuy 具cụ 三tam 受thọ 相tương 應ứng 。 而nhi 死tử 生sanh 時thời 。 唯duy 有hữu 捨xả 受thọ 。 正chánh 死tử 名danh 死tử 。 正chánh 生sanh 名danh 生sanh 。 如như 正chánh 笑tiếu 時thời 說thuyết 名danh 為vi 笑tiếu 。 不bất 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 性tánh 不bất 明minh 利lợi 。 順thuận 死tử 生sanh 時thời 。 苦khổ 樂lạc 二nhị 受thọ 。 性tánh 極cực 明minh 利lợi 。 不bất 順thuận 死tử 生sanh 。 非phi 明minh 利lợi 識thức 有hữu 死tử 生sanh 義nghĩa 。 以dĩ 死tử 生sanh 時thời 必tất 昧muội 劣liệt 故cố 。 由do 此thử 故cố 說thuyết 。 下hạ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 唯duy 近cận 分phần/phân 心tâm 。 有hữu 死tử 生sanh 理lý 。 以dĩ 根căn 本bổn 地địa 無vô 捨xả 受thọ 故cố 。 雖tuy 說thuyết 在tại 意ý 識thức 得đắc 有hữu 死tử 生sanh 。 而nhi 非phi 在tại 定định 心tâm 有hữu 死tử 生sanh 理lý 。 非phi 界giới 地địa 別biệt 有hữu 死tử 生sanh 故cố 。 設thiết 界giới 地địa 同đồng 極cực 明minh 利lợi 故cố 。 由do 勝thắng 加gia 行hành 。 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 又hựu 在tại 定định 心tâm 能năng 攝nhiếp 益ích 故cố 。 必tất 由do 損tổn 害hại 方phương 有hữu 命mạng 終chung 。 諸chư 在tại 定định 心tâm 。 非phi 染nhiễm 污ô 故cố 。 必tất 由do 染nhiễm 污ô 。 方phương 得đắc 受thọ 生sanh 。 異dị 地địa 染nhiễm 心tâm 。 亦diệc 攝nhiếp 益ích 故cố 。 加gia 行hành 起khởi 故cố 。 無vô 命mạng 終chung 理lý 。 異dị 地địa 染nhiễm 心tâm 。 必tất 勝thắng 地địa 攝nhiếp 。 何hà 容dung 樂nhạo/nhạc/lạc 往vãng 劣liệt 地địa 受thọ 生sanh 。 故cố 彼bỉ 亦diệc 無vô 能năng 受thọ 生sanh 理lý 。 一nhất 切thiết 異dị 地địa 。 淨tịnh 無vô 記ký 心tâm 。 加gia 行hành 起khởi 故cố 。 無vô 命mạng 終chung 理lý 。 非phi 染nhiễm 污ô 故cố 。 無vô 受thọ 生sanh 理lý 。 又hựu 非phi 無vô 心tâm 有hữu 命mạng 終chung 義nghĩa 。 理lý 相tương 違vi 故cố 。 死tử 有hữu 二nhị 種chủng 。 或hoặc 他tha 所sở 害hại 。 或hoặc 任nhậm 運vận 終chung 。 無vô 心tâm 位vị 中trung 。 他tha 不bất 能năng 害hại 。 有hữu 殊thù 勝thắng 法Pháp 。 任nhậm 持trì 身thân 故cố 。 處xử 無vô 心tâm 位vị 。 不bất 任nhậm 運vận 終chung 。 入nhập 心tâm 定định 能năng 引dẫn 出xuất 心tâm 故cố 。 謂vị 入nhập 心tâm 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 取thủ 依y 此thử 身thân 心tâm 等đẳng 果quả 法pháp 。 必tất 無vô 有hữu 別biệt 法pháp 能năng 礙ngại 令linh 不bất 生sanh 。 若nhược 所sở 依y 身thân 。 將tương 欲dục 變biến 壞hoại 。 必tất 定định 還hoàn 起khởi 屬thuộc 此thử 身thân 心tâm 。 方phương 得đắc 命mạng 終chung 。 更cánh 無vô 餘dư 理lý 。 又hựu 有hữu 契Khế 經Kinh 。 證chứng 無vô 心tâm 不bất 命mạng 終chung 。 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 。 由do 想tưởng 起khởi 已dĩ 。 從tùng 彼bỉ 處xứ 沒một 。 非phi 無vô 心tâm 位vị 可khả 得đắc 受thọ 生sanh 。 必tất 由do 勝thắng 心tâm 現hiện 所sở 引dẫn 故cố 。 住trụ 昧muội 劣liệt 位vị 。 而nhi 受thọ 生sanh 故cố 。 離ly 起khởi 煩phiền 惱não 。 無vô 受thọ 生sanh 故cố 。 亦diệc 有hữu 契Khế 經Kinh 。 證chứng 無vô 心tâm 不bất 受thọ 生sanh 。 故cố 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 識thức 若nhược 不bất 入nhập 母mẫu 胎thai 中trung 者giả 。 名danh 色sắc 得đắc 成thành 羯yết 剌lạt 藍lam 不phủ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 雖tuy 死tử 有hữu 心tâm 實thật 通thông 三tam 性tánh 。 而nhi 阿A 羅La 漢Hán 。 必tất 無vô 染nhiễm 心tâm 。 雖tuy 有hữu 善thiện 心tâm 。 及cập 二nhị 無vô 記ký 。 而nhi 強cường 盛thịnh 故cố 。 不bất 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 心tâm 。 唯duy 二nhị 無vô 記ký 。 謂vị 威uy 儀nghi 路lộ 。 或hoặc 異dị 熟thục 生sanh 。 若nhược 說thuyết 欲dục 界giới 。 有hữu 捨xả 異dị 熟thục 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 心tâm 。 通thông 二nhị 無vô 記ký 。 若nhược 說thuyết 欲dục 界giới 。 無vô 捨xả 異dị 熟thục 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 心tâm 。 但đãn 威uy 儀nghi 路lộ 。 必tất 無vô 離ly 受thọ 。 而nhi 獨độc 有hữu 心tâm 。 辯biện 業nghiệp 品phẩm 中trung 。 當đương 廣quảng 思tư 擇trạch 。 劣liệt 善thiện 何hà 故cố 。 不bất 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 彼bỉ 善thiện 心tâm 有hữu 異dị 熟thục 故cố 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 厭yếm 背bối/bội 未vị 來lai 諸chư 異dị 熟thục 果quả 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 住trụ 異dị 熟thục 。 應ưng 不bất 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 爾nhĩ 。 已dĩ 簡giản 言ngôn 厭yếm 背bối/bội 未vị 來lai 故cố 。 何hà 不bất 厭yếm 背bối/bội 現hiện 在tại 異dị 熟thục 。 知tri 依y 現hiện 異dị 熟thục 永vĩnh 斷đoạn 諸chư 有hữu 故cố 。 依y 現hiện 異dị 熟thục 。 證chứng 無Vô 學Học 果Quả 。 知tri 彼bỉ 有hữu 恩ân 。 不bất 說thuyết 厭yếm 患hoạn 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 深thâm 厭yếm 當đương 生sanh 。 故cố 命mạng 終chung 時thời 。 避tị 彼bỉ 因nhân 善thiện 。 唯duy 二nhị 無vô 記ký 。 勢thế 力lực 劣liệt 故cố 。 順thuận 於ư 昧muội 劣liệt 相tương 續tục 斷đoạn 心tâm 。 故cố 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 唯duy 二nhị 無vô 記ký 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 識thức 。 依y 止chỉ 色sắc 根căn 。 尚thượng 無vô 方phương 所sở 。 況huống 復phục 意ý 識thức 。 然nhiên 約ước 身thân 根căn 滅diệt 處xứ 說thuyết 者giả 。 若nhược 頓đốn 死tử 者giả 。 意ý 識thức 身thân 根căn 。 欻hốt 然nhiên 總tổng 滅diệt 。 非phi 有hữu 別biệt 處xứ 。 若nhược 漸tiệm 死tử 者giả 。 往vãng 下hạ 人nhân 天thiên 。 於ư 足túc 齊tề 心tâm 。 如như 次thứ 識thức 滅diệt 。 謂vị 墮đọa 惡ác 趣thú 。 說thuyết 名danh 往vãng 下hạ 。 彼bỉ 識thức 最tối 後hậu 兩lưỡng 足túc 處xứ 滅diệt 。 若nhược 往vãng 人nhân 趣thú 。 識thức 滅diệt 於ư 齊tề 。 若nhược 往vãng 天thiên 中trung 。 識thức 滅diệt 心tâm 處xứ 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 說thuyết 名danh 不bất 生sanh 。 彼bỉ 最tối 後hậu 心tâm 。 亦diệc 心tâm 處xứ 滅diệt 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 彼bỉ 滅diệt 在tại 頂đảnh 正chánh 命mạng 終chung 時thời 。 於ư 足túc 等đẳng 處xứ 。 身thân 根căn 滅diệt 故cố 。 意ý 識thức 隨tùy 滅diệt 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 身thân 根căn 漸tiệm 滅diệt 。 至chí 足túc 等đẳng 處xứ 。 欻hốt 爾nhĩ 都đô 滅diệt 。 如như 以dĩ 少thiểu 水thủy 置trí 炎diễm 石thạch 上thượng 。 漸tiệm 減giảm 漸tiệm 消tiêu 。 一nhất 處xứ 都đô 盡tận 。 必tất 無vô 同đồng 分phần/phân 相tương 續tục 為vi 因nhân 。 能năng 無vô 間gian 生sanh 所sở 趣thú 後hậu 有hữu 。 唯duy 漸tiệm 命mạng 終chung 者giả 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 有hữu 為vi 斷đoạn 末mạt 摩ma 。 苦khổ 受thọ 所sở 逼bức 。 無vô 有hữu 別biệt 物vật 。 名danh 為vi 末mạt 摩ma 。 然nhiên 於ư 身thân 中trung 。 有hữu 異dị 支chi 節tiết 。 觸xúc 便tiện 致trí 死tử 。 是thị 謂vị 末mạt 摩ma 。 謂vị 於ư 身thân 中trung 。 有hữu 別biệt 處xứ 所sở 。 風phong 熱nhiệt 痰đàm 盛thịnh 。 所sở 逼bức 切thiết 時thời 。 極cực 苦khổ 受thọ 生sanh 。 即tức 便tiện 致trí 死tử 。 得đắc 末mạt 摩ma 稱xưng 。 如như 有hữu 頌tụng 曰viết 。
身thân 中trung 有hữu 別biệt 處xứ 。 觸xúc 便tiện 令linh 命mạng 終chung 。
如như 青thanh 蓮liên 花hoa 鬚tu 。 微vi 塵trần 等đẳng 所sở 觸xúc 。
若nhược 水thủy 火hỏa 風phong 。 不bất 平bình 緣duyên 合hợp 。 互hỗ 相tương 乖quai 反phản 。 或hoặc 總tổng 或hoặc 別biệt 。 勢thế 用dụng 增tăng 盛thịnh 。 傷thương 害hại 末mạt 摩ma 。 如như 以dĩ 利lợi 刀đao 分phân 解giải 支chi 節tiết 。 因nhân 斯tư 引dẫn 發phát 極cực 苦khổ 受thọ 生sanh 。 從tùng 此thử 須tu 臾du 。 定định 當đương 捨xả 命mạng 。 由do 茲tư 理lý 故cố 。 名danh 斷đoạn 末mạt 摩ma 。 非phi 如như 斬trảm 薪tân 說thuyết 名danh 為vi 斷đoạn 。 如như 斷đoạn 無vô 覺giác 。 故cố 得đắc 斷đoạn 名danh 。 好hảo/hiếu 發phát 語ngữ 言ngôn 。 譏cơ 刺thứ 於ư 彼bỉ 。 隨tùy 實thật 不bất 實thật 。 傷thương 切thiết 人nhân 心tâm 。 由do 此thử 當đương 招chiêu 斷đoạn 末mạt 摩ma 苦khổ 。 何hà 緣duyên 不bất 說thuyết 地địa 斷đoạn 末mạt 摩ma 。 以dĩ 無vô 第đệ 四tứ 內nội 災tai 患hoạn 故cố 。 內nội 三tam 災tai 患hoạn 。 謂vị 風phong 熱nhiệt 痰đàm 。 水thủy 火hỏa 風phong 增tăng 。 隨tùy 所sở 應ưng 起khởi 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 似tự 外ngoại 器khí 三tam 災tai 。 此thử 斷đoạn 末mạt 摩ma 。 天thiên 中trung 非phi 有hữu 。 然nhiên 諸chư 天thiên 子tử 。 將tương 命mạng 終chung 時thời 。 先tiên 有hữu 五ngũ 種chủng 小tiểu 衰suy 相tương/tướng 現hiện 。 一nhất 者giả 衣y 服phục 嚴nghiêm 具cụ 。 絕tuyệt 可khả 意ý 聲thanh 。 二nhị 者giả 自tự 身thân 光quang 明minh 。 欻hốt 然nhiên 昧muội 劣liệt 三tam 者giả 於ư 沐mộc 浴dục 位vị 。 水thủy 滴tích 著trước 身thân 。 四tứ 者giả 本bổn 性tánh 囂hiêu 馳trì 。 今kim 滯trệ 一nhất 境cảnh 。 五ngũ 者giả 眼nhãn 本bổn 凝ngưng 。 寂tịch 今kim 數số 瞬thuấn 動động 。 此thử 五ngũ 相tương/tướng 現hiện 。 非phi 定định 命mạng 終chung 。 遇ngộ 勝thắng 善thiện 緣duyên 。 猶do 可khả 轉chuyển 故cố 。
復phục 有hữu 五ngũ 種chủng 大đại 衰suy 相tương/tướng 現hiện 。 一nhất 者giả 衣y 染nhiễm 埃ai 塵trần 。 二nhị 者giả 花hoa 鬘man 萎nuy 悴tụy 。 三tam 者giả 兩lưỡng 腋dịch 汗hãn 出xuất 。 四tứ 者giả 臭xú 氣khí 入nhập 身thân 。 五ngũ 者giả 不bất 樂nhạo 本bổn 座tòa 。 此thử 五ngũ 相tương/tướng 現hiện 。 決quyết 定định 命mạng 終chung 。 設thiết 遇ngộ 強cường/cưỡng 緣duyên 。 亦diệc 不bất 轉chuyển 故cố 。 非phi 此thử 五ngũ 相tương/tướng 諸chư 天thiên 皆giai 有hữu 。 亦diệc 非phi 此thử 五ngũ 。 一nhất 一nhất 皆giai 具cụ 。 總tổng 集tập 而nhi 說thuyết 。 故cố 言ngôn 有hữu 五ngũ 。 如như 何hà 得đắc 知tri 非phi 一nhất 切thiết 有hữu 。 由do 教giáo 理lý 故cố 。 教giáo 謂vị 經kinh 言ngôn 。 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 有hữu 時thời 集tập 坐tọa 善thiện 法Pháp 堂đường 上thượng 。 共cộng 受thọ 法Pháp 樂lạc 。 中trung 有hữu 天thiên 子tử 。 福phước 壽thọ 俱câu 終chung 。 即tức 天thiên 眾chúng 中trung 。 不bất 起khởi 于vu 坐tọa 。 俄nga 然nhiên 殞vẫn 沒một 。 都đô 不bất 覺giác 知tri 。 經kinh 說thuyết 諸chư 天thiên 。 五ngũ 衰suy 相tướng 現hiện 。 經kinh 五ngũ 晝trú 夜dạ 。 然nhiên 後hậu 命mạng 終chung 。 寧ninh 不bất 覺giác 知tri 。 不bất 起khởi 于vu 坐tọa 。 理lý 謂vị 衰suy 相tương/tướng 。 皆giai 是thị 不bất 善thiện 。 圓viên 滿mãn 業nghiệp 果quả 。 非phi 一nhất 切thiết 天thiên 皆giai 同đồng 集tập 此thử 。 不bất 善thiện 業nghiệp 故cố 。 世Thế 尊Tôn 於ư 此thử 。 有hữu 情tình 世thế 間gian 生sanh 住trụ 沒một 中trung 。 建kiến 立lập 三tam 聚tụ 。 何hà 謂vị 三tam 聚tụ 。 頌tụng 曰viết 。
正chánh 邪tà 不bất 定định 聚tụ 。 聖thánh 造tạo 無vô 間gian 餘dư 。
論luận 曰viết 。 一nhất 正chánh 性tánh 定định 聚tụ 。 二nhị 邪tà 性tánh 定định 聚tụ 。 三tam 不bất 定định 性tánh 聚tụ 。 何hà 名danh 正chánh 性tánh 。 謂vị 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 貪tham 無vô 餘dư 斷đoạn 。 瞋sân 無vô 餘dư 斷đoạn 。 癡si 無vô 餘dư 斷đoạn 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 無vô 餘dư 斷đoạn 。 是thị 名danh 正chánh 性tánh 。 何hà 故cố 唯duy 斷đoạn 。 說thuyết 名danh 正chánh 性tánh 。 謂vị 此thử 永vĩnh 盡tận 邪tà 偽ngụy 法pháp 故cố 。 又hựu 體thể 是thị 善thiện 常thường 智trí 者giả 定định 愛ái 故cố 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 說thuyết 。 聖thánh 道Đạo 名danh 正chánh 性tánh 。 經kinh 說thuyết 趣thú 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 故cố 。 何hà 名danh 邪tà 性tánh 。 謂vị 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 趣thú 邪tà 性tánh 。 二nhị 業nghiệp 邪tà 性tánh 。 三tam 見kiến 邪tà 性tánh 。 即tức 是thị 惡ác 趣thú 。 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 。 五ngũ 不bất 正chánh 見kiến 。 如như 次thứ 為vi 體thể 於ư 二nhị 定định 者giả 。 學Học 無Vô 學Học 法Pháp 。 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 定định 趣thú 離ly 繫hệ 地địa 獄ngục 果quả 故cố 。 成thành 就tựu 此thử 者giả 。 得đắc 此thử 聚tụ 名danh 。 即tức 名danh 為vi 聖thánh 。 造tạo 無vô 間gián 者giả 。 正chánh 脫thoát 已dĩ 脫thoát 。 煩phiền 惱não 縛phược 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 聖thánh 。 聖thánh 是thị 自tự 在tại 離ly 繫hệ 縛phược 義nghĩa 。 或hoặc 遠viễn 眾chúng 惡ác 。 故cố 名danh 為vi 聖thánh 。 獲hoạch 得đắc 畢tất 竟cánh 離ly 繫hệ 得đắc 故cố 。 或hoặc 善thiện 所sở 趣thú 。 故cố 名danh 為vi 聖thánh 。 中trung 無vô 間gian 隔cách 。 故cố 名danh 無vô 間gian 。 好hảo/hiếu 為vi 此thử 因nhân 。 故cố 名danh 為vi 造tạo 。 正chánh 邪tà 定định 餘dư 。 名danh 不bất 定định 性tánh 。 彼bỉ 待đãi 二nhị 緣duyên 。 可khả 成thành 二nhị 故cố 。 非phi 定định 屬thuộc 一nhất 。 得đắc 不bất 定định 名danh 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam 十thập