阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận
Quyển 28
尊Tôn 者Giả 眾Chúng 賢Hiền 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 順thuận 正chánh 理lý 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 八bát
尊tôn 者giả 眾chúng 賢hiền 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
辯Biện 緣Duyên 起Khởi 品Phẩm 第đệ 三tam 之chi 八bát
應ưng 知tri 如như 是thị 所sở 說thuyết 三tam 際tế 。 唯duy 有hữu 情tình 數số 緣duyên 起khởi 義nghĩa 中trung 。 雖tuy 有hữu 十thập 二nhị 支chi 。 而nhi 三tam 二nhị 為vi 性tánh 。 三tam 謂vị 惑hoặc 業nghiệp 事sự 。 二nhị 謂vị 果quả 與dữ 因nhân 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
三tam 煩phiền 惱não 二nhị 業nghiệp 。 七thất 事sự 亦diệc 名danh 果quả 。
略lược 果quả 及cập 略lược 因nhân 。 由do 中trung 可khả 比tỉ 二nhị 。
論luận 曰viết 。 前tiền 際tế 因nhân 無vô 明minh 。 後hậu 際tế 因nhân 愛ái 取thủ 。 如như 是thị 三tam 種chủng 。 煩phiền 惱não 為vi 性tánh 。 前tiền 際tế 因nhân 行hành 。 後hậu 際tế 因nhân 有hữu 。 如như 是thị 二nhị 種chủng 。 以dĩ 業nghiệp 為vi 性tánh 。 前tiền 際tế 識thức 等đẳng 五ngũ 。 後hậu 際tế 生sanh 老lão 死tử 。 如như 是thị 七thất 名danh 事sự 。 惑hoặc 業nghiệp 所sở 依y 故cố 。 如như 是thị 七thất 事sự 。 即tức 亦diệc 名danh 果quả 。 義nghĩa 准chuẩn 餘dư 五ngũ 即tức 亦diệc 名danh 因nhân 。 以dĩ 煩phiền 惱não 業nghiệp 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 何hà 緣duyên 中trung 際tế 。 廣quảng 說thuyết 因nhân 果quả 。 後hậu 際tế 略lược 果quả 。 前tiền 際tế 略lược 因nhân 。 中trung 際tế 易dị 知tri 。 應ưng 廣quảng 說thuyết 二nhị 。 前tiền 後hậu 難nan 了liễu 。 各các 略lược 說thuyết 一nhất 。 由do 中trung 比tỉ 二nhị 。 具cụ 廣quảng 已dĩ 成thành 。 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。 說thuyết 便tiện 無vô 用dụng 。 如như 何hà 別biệt 立lập 愛ái 取thủ 二nhị 支chi 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 。 許hứa 初sơ 念niệm 愛ái 以dĩ 愛ái 聲thanh 說thuyết 。 即tức 此thử 相tương 續tục 。 增tăng 廣quảng 熾sí 盛thịnh 。 立lập 以dĩ 取thủ 名danh 。 相tương 續tục 取thủ 境cảnh 。 轉chuyển 堅kiên 猛mãnh 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 應ưng 說thuyết 三tam 支chi 剎sát 那na 。 何hà 故cố 唯duy 言ngôn 二nhị 剎sát 那na 性tánh 。 無vô 斯tư 過quá 失thất 。 一nhất 一nhất 境cảnh 中trung 。 各các 一nhất 剎sát 那na 。 合hợp 成thành 多đa 故cố 正chánh 結kết 生sanh 位vị 。 唯duy 一nhất 剎sát 那na 。 於ư 一nhất 身thân 中trung 。 無vô 容dung 再tái 結kết 。 故cố 生sanh 與dữ 識thức 。 獨độc 說thuyết 剎sát 那na 。 何hà 緣duyên 現hiện 在tại 諸chư 煩phiền 惱não 位vị 。 偏thiên 說thuyết 於ư 愛ái 非phi 餘dư 煩phiền 惱não 。 於ư 愛ái 易dị 了liễu 愛ái 味vị 過quá 患hoạn 。 餘dư 煩phiền 惱não 中trung 此thử 相tương/tướng 難nan 了liễu 。 愛ái 是thị 能năng 感cảm 後hậu 有hữu 勝thắng 因nhân 。 世Thế 尊Tôn 偏thiên 說thuyết 。 令linh 知tri 過quá 患hoạn 。 云vân 何hà 當đương 令linh 。 勤cần 求cầu 治trị 道đạo 。 故cố 唯duy 說thuyết 愛ái 。 剎sát 那na 相tương 續tục 。 二nhị 位vị 差sai 別biệt 。 非phi 餘dư 煩phiền 惱não 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 初sơ 緣duyên 境cảnh 時thời 。 說thuyết 名danh 為vi 愛ái 。 後hậu 增tăng 廣quảng 位vị 。 說thuyết 名danh 為vi 取thủ 。 故cố 佛Phật 雖tuy 說thuyết 業nghiệp 因nhân 於ư 愛ái 。 愛ái 因nhân 無vô 明minh 。 而nhi 實thật 業nghiệp 因nhân 通thông 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 無vô 明minh 為vi 因nhân 。 故cố 知tri 愛ái 聲thanh 。 通thông 說thuyết 諸chư 惑hoặc 。 欲dục 令linh 因nhân 此thử 總tổng 知tri 過quá 患hoạn 。 故cố 以dĩ 愛ái 聲thanh 說thuyết 諸chư 煩phiền 惱não 。 非phi 餘dư 煩phiền 惱não 。 招chiêu 生sanh 劣liệt 故cố 。 有hữu 說thuyết 愛ái 聲thanh 。 唯duy 說thuyết 愛ái 體thể 。 多đa 現hiện 行hành 故cố 。 由do 此thử 於ư 愛ái 分phân 別biệt 剎sát 那na 相tương 續tục 差sai 別biệt 。 雖tuy 非phi 無vô 此thử 理lý 。 然nhiên 前tiền 說thuyết 為vi 勝thắng 若nhược 緣duyên 起khởi 支chi 唯duy 有hữu 十thập 二nhị 。 老lão 死tử 無vô 果quả 。 離ly 修tu 對đối 治trị 道đạo 。 生sanh 死tử 應ưng 有hữu 終chung 。 無vô 明minh 無vô 因nhân 。 無vô 明minh 是thị 初sơ 故cố 。 生sanh 死tử 應ưng 有hữu 始thỉ 。 或hoặc 應ưng 更cánh 立lập 餘dư 緣duyên 起khởi 支chi 。 餘dư 復phục 有hữu 餘dư 。 成thành 無vô 窮cùng 過quá 。 又hựu 佛Phật 聖thánh 教giáo 。 應ưng 成thành 缺khuyết 減giảm 然nhiên 不bất 應ưng 許hứa 。 此thử 難nạn/nan 不bất 然nhiên 。 未vị 了liễu 所sở 說thuyết 緣duyên 起khởi 理lý 故cố 。 此thử 緣duyên 起khởi 理lý 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 頌tụng 曰viết 。
從tùng 惑hoặc 生sanh 惑hoặc 業nghiệp 。 從tùng 業nghiệp 生sanh 於ư 事sự 。
從tùng 事sự 事sự 惑hoặc 生sanh 。 有hữu 支chi 理lý 唯duy 此thử 。
論luận 曰viết 。 唯duy 聲thanh 正chánh 顯hiển 有hữu 支chi 數số 定định 。 兼kiêm 顯hiển 業nghiệp 與dữ 惑hoặc 或hoặc 俱câu 或hoặc 後hậu 生sanh 是thị 惑hoặc 。 生sanh 惑hoặc 時thời 業nghiệp 俱câu 或hoặc 後hậu 義nghĩa 。 由do 如như 是thị 理lý 。 總tổng 攝nhiếp 有hữu 支chi 。 即tức 已dĩ 善thiện 通thông 前tiền 所sở 設thiết 難nạn/nan 。 從tùng 惑hoặc 生sanh 惑hoặc 。 謂vị 愛ái 生sanh 取thủ 。 從tùng 惑hoặc 生sanh 業nghiệp 。 謂vị 取thủ 生sanh 有hữu 。 無vô 明minh 生sanh 行hành 。 從tùng 業nghiệp 生sanh 事sự 。 謂vị 行hành 生sanh 識thức 。 及cập 有hữu 生sanh 生sanh 。 從tùng 事sự 生sanh 事sự 。 謂vị 從tùng 識thức 支chi 生sanh 於ư 名danh 色sắc 。 乃nãi 至chí 從tùng 觸xúc 生sanh 於ư 受thọ 支chi 。 及cập 從tùng 生sanh 支chi 生sanh 於ư 老lão 死tử 。 從tùng 事sự 生sanh 惑hoặc 。 謂vị 受thọ 生sanh 愛ái 。 由do 立lập 有hữu 支chi 其kỳ 理lý 唯duy 此thử 。 已dĩ 成thành 老lão 死tử 為vi 事sự 惑hoặc 因nhân 。 老lão 死tử 即tức 如như 現hiện 四tứ 支chi 故cố 。 及cập 成thành 無vô 明minh 為vi 事sự 惑hoặc 果quả 。 無vô 明minh 即tức 如như 現hiện 愛ái 取thủ 故cố 。 豈khởi 假giả 更cánh 立lập 餘dư 緣duyên 起khởi 支chi 。 故cố 經kinh 言ngôn 如như 是thị 純thuần 大đại 苦khổ 蘊uẩn 集tập 。 是thị 前tiền 後hậu 二nhị 際tế 。 更cánh 相tương 顯hiển 發phát 義nghĩa 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 。 老lão 死tử 無vô 明minh 無vô 果quả 無vô 因nhân 有hữu 終chung 始thỉ 過quá 。 於ư 此thử 定định 攝nhiếp 因nhân 果quả 義nghĩa 周chu 。 無vô 更cánh 立lập 支chi 成thành 無vô 窮cùng 過quá 。 由do 佛Phật 遍biến 說thuyết 因nhân 果quả 無vô 遺di 。 故cố 無vô 聖thánh 教giáo 成thành 缺khuyết 減giảm 失thất 。 此thử 中trung 上thượng 座tòa 。 作tác 是thị 釋thích 言ngôn 。 餘dư 經kinh 中trung 說thuyết 。 非phi 理lý 作tác 意ý 。 為vi 無vô 明minh 因nhân 。 無vô 明minh 復phục 生sanh 。 非phi 理lý 作tác 意ý 。 非phi 理lý 作tác 意ý 。 說thuyết 在tại 觸xúc 時thời 。 故cố 餘dư 經kinh 說thuyết 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 癡si 所sở 生sanh 染nhiễm 濁trược 作tác 意ý 。 此thử 於ư 受thọ 位vị 。 必tất 引dẫn 無vô 明minh 。 故cố 餘dư 經kinh 言ngôn 。 由do 無vô 明minh 觸xúc 。 所sở 生sanh 諸chư 受thọ 。 為vi 緣duyên 生sanh 愛ái 是thị 故cố 觸xúc 時thời 。 非phi 理lý 作tác 意ý 。 與dữ 受thọ 俱câu 轉chuyển 。 無vô 明minh 為vi 緣duyên 。 由do 此thử 無vô 明minh 。 無vô 無vô 因nhân 過quá 。 亦diệc 不bất 須tu 立lập 。 餘dư 緣duyên 起khởi 支chi 。 又hựu 緣duyên 起khởi 支chi 。 無vô 無vô 窮cùng 失thất 。 非phi 理lý 作tác 意ý 。 從tùng 癡si 生sanh 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 癡si 所sở 生sanh 染nhiễm 濁trược 作tác 意ý 。 餘dư 經kinh 雖tuy 有hữu 如như 是thị 誠thành 言ngôn 。 然nhiên 此thử 經Kinh 中trung 。 應ưng 更cánh 須tu 說thuyết 。 若nhược 由do 理lý 故cố 。 不bất 說thuyết 自tự 成thành 。 則tắc 一nhất 切thiết 支chi 。 皆giai 不bất 應ưng 說thuyết 。 設thiết 許hứa 理lý 有hữu 。 文văn 但đãn 略lược 標tiêu 。 便tiện 違vi 自tự 執chấp 此thử 經Kinh 了liễu 義nghĩa 。 許hứa 此thử 經Kinh 文văn 非phi 盡tận 理lý 故cố 。 凡phàm 諸chư 所sở 有hữu 不bất 盡tận 理lý 文văn 。 智trí 者giả 判phán 為vi 非phi 了liễu 義nghĩa 故cố 。 既ký 許hứa 理lý 有hữu 。 非phi 載tái 此thử 文văn 便tiện 證chứng 支chi 名danh 。 從tùng 勝thắng 而nhi 立lập 。 且thả 此thử 經Kinh 雖tuy 言ngôn 。 六lục 處xứ 緣duyên 觸xúc 。 而nhi 上thượng 座tòa 亦diệc 許hứa 緣duyên 識thức 作tác 意ý 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 眼nhãn 及cập 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 。 及cập 染nhiễm 濁trược 作tác 意ý 。 雖tuy 緣duyên 六lục 處xứ 亦diệc 生sanh 識thức 等đẳng 。 而nhi 此thử 但đãn 言ngôn 。 六lục 處xứ 緣duyên 觸xúc 。 如như 是thị 觸xúc 緣duyên 非phi 唯duy 六lục 處xứ 。 但đãn 六lục 處xứ 位vị 。 六lục 處xứ 最tối 強cường/cưỡng 。 於ư 觸xúc 位vị 中trung 。 觸xúc 最tối 為vi 勝thắng 。 就tựu 勝thắng 而nhi 說thuyết 。 餘dư 例lệ 應ưng 思tư 。 然nhiên 經kinh 主chủ 言ngôn 。 經kinh 不bất 別biệt 說thuyết 。 老lão 死tử 有hữu 果quả 。 無vô 明minh 有hữu 因nhân 。 生sanh 死tử 便tiện 成thành 有hữu 終chung 始thỉ 者giả 。 此thử 難nạn/nan 非phi 理lý 。 經kinh 意ý 別biệt 故cố 。 亦diệc 非phi 所sở 說thuyết 理lý 不bất 圓viên 滿mãn 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 經Kinh 但đãn 欲dục 除trừ 所sở 化hóa 者giả 三tam 際tế 愚ngu 故cố 。 由do 所sở 化hóa 者giả 唯duy 生sanh 是thị 疑nghi 。 云vân 何hà 有hữu 情tình 。 三tam 世thế 連liên 續tục 。 謂vị 從tùng 前tiền 世thế 今kim 世thế 得đắc 生sanh 。 今kim 世thế 復phục 能năng 生sanh 於ư 後hậu 世thế 。 如Như 來Lai 但đãn 為vì 。 除trừ 彼bỉ 疑nghi 情tình 。 說thuyết 十thập 二nhị 支chi 。 如như 前tiền 已dĩ 辯biện 。 謂vị 前tiền 後hậu 中trung 際tế 。 為vi 遣khiển 他tha 愚ngu 惑hoặc 。 今kim 詳tường 經kinh 主chủ 。 苟cẩu 欲dục 違vi 背bội 毘tỳ 婆bà 沙sa 宗tông 。 捨xả 自tự 劬cù 勞lao 。 所sở 作tác 如như 理lý 釋thích 疑nghi 難nan 頌tụng 。 所sở 謂vị 從tùng 惑hoặc 生sanh 惑hoặc 業nghiệp 等đẳng 。 自tự 謂vị 所sở 言ngôn 能năng 免miễn 他tha 難nạn/nan 。 今kim 詳tường 彼bỉ 釋thích 。 於ư 難nạn/nan 未vị 免miễn 。 謂vị 雖tuy 欲dục 遣khiển 他tha 三tam 際tế 愚ngu 。 說thuyết 緣duyên 起khởi 教giáo 。 而nhi 不bất 具cụ 說thuyết 。 老lão 死tử 有hữu 果quả 。 無vô 明minh 有hữu 因nhân 。 非phi 不bất 了liễu 知tri 前tiền 因nhân 後hậu 果quả 相tương 連liên 續tục 義nghĩa 。 名danh 諸chư 所sở 化hóa 已dĩ 能năng 除trừ 遣khiển 前tiền 後hậu 際tế 愚ngu 。 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 謂vị 中trung 間gian 諸chư 位vị 。 如như 無vô 明minh 老lão 死tử 。 因nhân 果quả 俱câu 無vô 。 便tiện 有hữu 斷đoạn 常thường 二nhị 見kiến 交giao 起khởi 。 豈khởi 知tri 從tùng 前tiền 世thế 今kim 世thế 生sanh 。 及cập 了liễu 從tùng 今kim 世thế 後hậu 世thế 起khởi 。 經kinh 既ký 不bất 顯hiển 。 老lão 死tử 無vô 明minh 有hữu 果quả 有hữu 因nhân 。 連liên 續tục 不bất 斷đoạn 。 所sở 化hóa 定định 謂vị 中trung 間gian 餘dư 支chi 。 亦diệc 因nhân 果quả 俱câu 無vô 。 如như 無vô 明minh 老lão 死tử 。 則tắc 緣duyên 起khởi 教giáo 便tiện 足túc 他tha 疑nghi 。 豈khởi 謂vị 除trừ 他tha 三tam 際tế 愚ngu 惑hoặc 。 故cố 於ư 所sở 難nạn/nan 。 殊thù 未vị 能năng 通thông 。 枉uổng 捨xả 劬cù 勞lao 。 自tự 所sở 造tạo 頌tụng 。 釋thích 難nạn/nan 已dĩ 了liễu 。 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 吾ngô 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 此thử 二nhị 何hà 異dị 。 且thả 本bổn 論luận 言ngôn 。 云vân 何hà 為vi 緣duyên 起khởi 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 復phục 作tác 是thị 言ngôn 。 云vân 何hà 已dĩ 生sanh 法pháp 。 謂vị 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 此thử 已dĩ 生sanh 法pháp 。 必tất 應ưng 有hữu 緣duyên 。 故cố 知tri 唯duy 過quá 現hiện 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 准chuẩn 此thử 緣duyên 起khởi 。 亦diệc 在tại 未vị 來lai 。 以dĩ 住trụ 未vị 來lai 是thị 起khởi 法pháp 故cố 。 豈khởi 不bất 本bổn 論luận 。 亦diệc 作tác 是thị 言ngôn 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 此thử 無vô 有hữu 失thất 。 緣duyên 已dĩ 生sanh 蘊uẩn 。 攝nhiếp 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 故cố 。 非phi 已dĩ 生sanh 法pháp 說thuyết 名danh 已dĩ 生sanh 。 不bất 應ưng 正chánh 理lý 。 以dĩ 相tương 違vi 故cố 。 然nhiên 未vị 來lai 法pháp 。 亦diệc 得đắc 名danh 起khởi 。 與dữ 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 即tức 由do 此thử 理lý 。 前tiền 已dĩ 說thuyết 言ngôn 。 是thị 起khởi 法pháp 故cố 。 得đắc 名danh 緣duyên 起khởi 。 故cố 未vị 來lai 法pháp 。 不bất 名danh 已dĩ 生sanh 。 如như 現hiện 未vị 來lai 。 不bất 名danh 已dĩ 滅diệt 。 是thị 滅diệt 法pháp 故cố 。 亦diệc 得đắc 滅diệt 名danh 。 此thử 中trung 有hữu 言ngôn 。 據cứ 當đương 有hữu 義nghĩa 。 未vị 已dĩ 生sanh 法pháp 。 亦diệc 名danh 已dĩ 生sanh 。 故cố 世thế 間gian 言ngôn 。 紐nữu 繩thằng 造tạo 釧xuyến 。 外ngoại 論luận 亦diệc 說thuyết 。 祠từ 火hỏa 求cầu 男nam 。 此thử 違vi 教giáo 理lý 。 如như 說thuyết 云vân 何hà 非phi 已dĩ 滅diệt 法pháp 。 謂vị 現hiện 未vị 法pháp 。 及cập 諸chư 無vô 為vi 。 若nhược 未vị 來lai 據cứ 當đương 名danh 已dĩ 生sanh 者giả 。 則tắc 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 應ưng 名danh 已dĩ 滅diệt 。 如như 現hiện 未vị 法pháp 。 是thị 滅diệt 法pháp 故cố 。 但đãn 得đắc 滅diệt 名danh 。 不bất 名danh 已dĩ 滅diệt 。 則tắc 未vị 來lai 法pháp 。 是thị 起khởi 法pháp 故cố 。 但đãn 得đắc 名danh 起khởi 。 不bất 名danh 已dĩ 生sanh 。 如như 是thị 方phương 名danh 不bất 違vi 理lý 論luận 。 又hựu 不bất 生sanh 法pháp 。 於ư 彼bỉ 成thành 違vi 。 以dĩ 彼bỉ 必tất 無vô 當đương 生sanh 理lý 故cố 。 如như 何hà 據cứ 當đương 說thuyết 亦diệc 得đắc 名danh 已dĩ 生sanh 。 又hựu 彼bỉ 理lý 窮cùng 引dẫn 俗tục 事sự 證chứng 。 有hữu 聖thánh 教giáo 理lý 證chứng 此thử 義nghĩa 成thành 。 豈khởi 世thế 俗tục 言ngôn 。 證chứng 賢hiền 聖thánh 法pháp 。 尊tôn 者giả 望vọng 滿mãn 。 說thuyết 諸chư 法pháp 內nội 。 有hữu 是thị 緣duyên 起khởi 非phi 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 第đệ 一nhất 句cú 者giả 。 謂vị 未vị 來lai 法pháp 。 第đệ 二nhị 句cú 者giả 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 最tối 後hậu 心tâm 位vị 。 過quá 現hiện 諸chư 法pháp 。 第đệ 三tam 句cú 者giả 。 餘dư 過quá 現hiện 法pháp 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 謂vị 無vô 為vi 法Pháp 。 若nhược 未vị 來lai 法pháp 。 非phi 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 豈khởi 不bất 違vi 害hại 。 契Khế 經Kinh 所sở 說thuyết 。 如như 說thuyết 云vân 何hà 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 謂vị 無vô 明minh 行hành 。 至chí 生sanh 老lão 死tử 。 生sanh 與dữ 老lão 死tử 。 既ký 在tại 未vị 來lai 而nhi 經kinh 說thuyết 為vi 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 此thử 無vô 違vi 害hại 。 且thả 應ưng 審thẩm 知tri 。 一nhất 切thiết 有hữu 支chi 。 皆giai 有hữu 為vi 故cố 。 一nhất 一nhất 定định 為vi 三tam 世thế 所sở 攝nhiếp 。 無vô 明minh 行hành 支chi 。 及cập 生sanh 老lão 死tử 。 如như 何hà 可khả 為vi 現hiện 在tại 所sở 攝nhiếp 。 由do 約ước 生sanh 身thân 展triển 轉chuyển 理lý 故cố 。 約ước 未vị 來lai 世thế 二nhị 生sanh 身thân 說thuyết 。 現hiện 在tại 愛ái 取thủ 有hữu 。 得đắc 無vô 明minh 行hành 名danh 。 約ước 過quá 去khứ 世thế 二nhị 生sanh 身thân 說thuyết 。 現hiện 在tại 識thức 至chí 受thọ 。 得đắc 生sanh 老lão 死tử 名danh 。 故cố 過quá 未vị 四tứ 支chi 。 皆giai 可khả 現hiện 在tại 攝nhiếp 。 然nhiên 彼bỉ 尊Tôn 者Giả 。 復phục 作tác 是thị 言ngôn 。 若nhược 無vô 明minh 行hành 二nhị 在tại 現hiện 在tại 。 彼bỉ 餘dư 十thập 支chi 在tại 未vị 來lai 世thế 。 八bát 無vô 間gian 當đương 生sanh 二nhị 第đệ 三tam 當đương 生sanh 若nhược 生sanh 老lão 死tử 二nhị 在tại 現hiện 在tại 。 彼bỉ 餘dư 十thập 支chi 。 在tại 過quá 去khứ 世thế 。 八bát 無vô 間gian 已dĩ 滅diệt 二nhị 第đệ 三tam 已dĩ 滅diệt 。 由do 如như 是thị 理lý 。 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 一nhất 切thiết 可khả 為vi 現hiện 在tại 世thế 攝nhiếp 。 故cố 生sanh 老lão 死tử 。 亦diệc 名danh 已dĩ 生sanh 。 由do 此thử 與dữ 經kinh 無vô 違vi 害hại 失thất 。 非phi 未vị 已dĩ 生sanh 位vị 。 可khả 說thuyết 為vi 已dĩ 生sanh 。 今kim 詳tường 尊tôn 者giả 。 所sở 說thuyết 義nghĩa 意ý 。 若nhược 從tùng 因nhân 已dĩ 起khởi 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 若nhược 與dữ 餘dư 為vi 因nhân 說thuyết 名danh 緣duyên 起khởi 。 非phi 無vô 為vi 法Pháp 。 得đắc 緣duyên 起khởi 名danh 。 以dĩ 為vi 因nhân 相tương/tướng 不bất 圓viên 滿mãn 故cố 。 因nhân 相tương/tướng 者giả 何hà 。 謂vị 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 。 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 依y 此thử 無vô 彼bỉ 無vô 。 此thử 滅diệt 故cố 彼bỉ 滅diệt 。 雖tuy 有hữu 無vô 為vi 諸chư 法pháp 得đắc 起khởi 。 而nhi 不bất 可khả 說thuyết 。 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 亦diệc 不bất 可khả 言ngôn 。 此thử 滅diệt 故cố 彼bỉ 滅diệt 。 及cập 不bất 可khả 說thuyết 依y 此thử 無vô 彼bỉ 無vô 。 無vô 生sanh 滅diệt 故cố 。 體thể 常thường 有hữu 故cố 。 諸chư 無vô 為vi 法Pháp 。 能năng 作tác 所sở 緣duyên 。 無vô 障chướng 礙ngại 住trụ 。 於ư 有hữu 為vi 法pháp 。 成thành 能năng 作tác 因nhân 。 然nhiên 於ư 有hữu 為vi 。 無vô 取thủ 與dữ 力lực 。 闕khuyết 於ư 因nhân 相tương/tướng 。 由do 此thử 佛Phật 說thuyết 。 諸chư 因nhân 諸chư 緣duyên 。 能năng 生sanh 識thức 者giả 。 皆giai 無vô 常thường 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 無vô 明minh 名danh 緣duyên 起khởi 。 行hành 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 乃nãi 至chí 生sanh 名danh 緣duyên 起khởi 。 老lão 死tử 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 不bất 順thuận 經kinh 義nghĩa 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 無vô 明minh 等đẳng 皆giai 名danh 緣duyên 起khởi 緣duyên 已dĩ 生sanh 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 無vô 明minh 唯duy 說thuyết 名danh 緣duyên 起khởi 。 最tối 後hậu 老lão 死tử 唯duy 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 中trung 間gian 十thập 支chi 。 俱câu 通thông 二nhị 義nghĩa 。 非phi 老lão 死tử 位vị 定định 生sanh 諸chư 惑hoặc 。 是thị 故cố 老lão 死tử 唯duy 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 無vô 明minh 定định 能năng 發phát 起khởi 諸chư 行hành 。 故cố 無vô 明minh 位vị 唯duy 說thuyết 名danh 緣duyên 起khởi 。 諸chư 對đối 法pháp 者giả 。 有hữu 作tác 是thị 言ngôn 。 前tiền 際tế 二nhị 支chi 。 說thuyết 名danh 緣duyên 起khởi 。 此thử 二nhị 意ý 說thuyết 。 為vi 因nhân 性tánh 故cố 。 後hậu 際tế 兩lưỡng 位vị 。 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 中trung 際tế 八bát 支chi 。 皆giai 通thông 二nhị 義nghĩa 。 如như 是thị 二nhị 說thuyết 。 俱câu 不bất 順thuận 經kinh 。 經kinh 說thuyết 諸chư 支chi 皆giai 通thông 二nhị 故cố 。 如như 是thị 二nhị 句cú 。 決quyết 定định 義nghĩa 者giả 頌tụng 曰viết 。
此thử 中trung 意ý 正chánh 說thuyết 。 因nhân 起khởi 果quả 已dĩ 生sanh 。
論luận 曰viết 。 諸chư 支chi 因nhân 分phần/phân 說thuyết 名danh 緣duyên 起khởi 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 此thử 為vi 緣duyên 。 能năng 起khởi 果quả 故cố 。 以dĩ 於ư 因nhân 果quả 相tương/tướng 繫hệ 屬thuộc 中trung 說thuyết 緣duyên 起khởi 故cố 。 此thử 緣duyên 起khởi 義nghĩa 。 但đãn 以dĩ 緣duyên 聲thanh 而nhi 成thành 立lập 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 云vân 何hà 緣duyên 起khởi 。 謂vị 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 。 及cập 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 即tức 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 至chí 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 如như 是thị 說thuyết 已dĩ 。 復phục 作tác 是thị 言ngôn 。 此thử 中trung 法pháp 性tánh 。 乃nãi 至chí 最tối 後hậu 。 無vô 顛điên 倒đảo 性tánh 。 是thị 名danh 緣duyên 起khởi 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 此thử 中trung 法pháp 性tánh 。 謂vị 於ư 因nhân 果quả 相tương/tướng 繫hệ 屬thuộc 中trung 。 有hữu 因nhân 功công 能năng 。 皆giai 名danh 法pháp 性tánh 。 要yếu 有hữu 因nhân 故cố 因nhân 果quả 方phương 有hữu 。 更cánh 相tương 繫hệ 屬thuộc 。 非phi 無vô 有hữu 因nhân 。 如như 是thị 性tánh 言ngôn 。 顯hiển 能năng 生sanh 義nghĩa 。 唯duy 有hữu 為vi 法pháp 性tánh 。 得đắc 此thử 法pháp 性tánh 名danh 。 雖tuy 此thử 經Kinh 中trung 非phi 正chánh 顯hiển 示thị 。 於ư 因nhân 果quả 相tương/tướng 屬thuộc 因nhân 性tánh 名danh 緣duyên 起khởi 。 而nhi 以dĩ 緣duyên 聲thanh 。 顯hiển 緣duyên 起khởi 義nghĩa 。 故cố 知tri 因nhân 性tánh 得đắc 緣duyên 起khởi 名danh 。 以dĩ 緣duyên 聲thanh 但đãn 於ư 能năng 顯hiển 義nghĩa 轉chuyển 故cố 因nhân 能năng 顯hiển 果quả 。 故cố 說thuyết 名danh 緣duyên 。 由do 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 最tối 後hậu 心tâm 心tâm 所sở 。 非phi 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 無vô 所sở 顯hiển 果quả 故cố 。 即tức 由do 此thử 義nghĩa 。 證chứng 緣duyên 起khởi 名danh 定định 於ư 因nhân 果quả 相tương/tướng 屬thuộc 中trung 立lập 。 故cố 佛Phật 於ư 彼bỉ 勝thắng 義nghĩa 空không 經kinh 說thuyết 。 此thử 中trung 法pháp 假giả 。 謂vị 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 以dĩ 非phi 勝thắng 義nghĩa 。 故cố 立lập 假giả 聲thanh 。 即tức 目mục 因nhân 果quả 更cánh 相tương 屬thuộc 義nghĩa 。 諸chư 支chi 果quả 分phần/phân 。 說thuyết 緣duyên 已dĩ 生sanh 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 此thử 皆giai 從tùng 緣duyên 已dĩ 生sanh 故cố 。 果quả 是thị 諸chư 法pháp 成thành 辦biện 名danh 故cố 。 要yếu 已dĩ 生sanh 法pháp 。 此thử 義nghĩa 成thành 故cố 。 涅Niết 槃Bàn 成thành 辦biện 。 由do 得đắc 已dĩ 生sanh 故cố 。 彼bỉ 亦diệc 由do 已dĩ 生sanh 名danh 果quả 。 或hoặc 復phục 於ư 此thử 說thuyết 緣duyên 起khởi 門môn 。 涅Niết 槃Bàn 於ư 中trung 無vô 容dung 為vi 難nạn/nan 。 若nhược 有hữu 為vi 法pháp 。 果quả 義nghĩa 決quyết 定định 。 是thị 此thử 所sở 明minh 。 如như 沙Sa 門Môn 果quả 。 諸chư 過quá 現hiện 法pháp 。 果quả 義nghĩa 決quyết 定định 。 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 法pháp 在tại 未vị 來lai 。 果quả 義nghĩa 非phi 定định 。 廢phế 而nhi 不bất 說thuyết 。 此thử 略lược 義nghĩa 者giả 。 是thị 起khởi 法pháp 性tánh 。 說thuyết 名danh 緣duyên 起khởi 。 過quá 現hiện 諸chư 法pháp 。 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 果quả 義nghĩa 定định 故cố 。 謂vị 於ư 因nhân 果quả 相tương/tướng 繫hệ 屬thuộc 中trung 。 據cứ 為vi 因nhân 分phần/phân 說thuyết 名danh 緣duyên 起khởi 。 定định 為vi 果quả 者giả 。 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 又hựu 此thử 中trung 因nhân 名danh 緣duyên 起khởi 者giả 。 以dĩ 能năng 為vi 緣duyên 起khởi 諸chư 果quả 故cố 。 於ư 此thử 中trung 果quả 法pháp 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 者giả 。 以dĩ 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 離ly 緣duyên 不bất 生sanh 故cố 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 二nhị 義nghĩa 俱câu 成thành 。 諸chư 支chi 皆giai 有hữu 因nhân 果quả 性tánh 故cố 。 雖tuy 因nhân 果quả 性tánh 實thật 體thể 無vô 別biệt 。 而nhi 義nghĩa 建kiến 立lập 非phi 不bất 極cực 成thành 。 以dĩ 所sở 觀quán 待đãi 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 謂vị 若nhược 觀quán 此thử 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 非phi 即tức 觀quán 斯tư 復phục 名danh 緣duyên 起khởi 。 譬thí 如như 因nhân 果quả 父phụ 子tử 等đẳng 名danh 。 然nhiên 此thử 契Khế 經Kinh 說thuyết 有hữu 密mật 意ý 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 無vô 密mật 意ý 說thuyết 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 此thử 經Kinh 密mật 意ý 。 謂vị 薄bạc 伽già 梵Phạm 。 密mật 顯hiển 生sanh 死tử 無vô 始thỉ 有hữu 終chung 。 說thuyết 斯tư 二nhị 句cú 。 言ngôn 緣duyên 起khởi 者giả 。 顯hiển 生sanh 死tử 流lưu 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 旋toàn 還hoàn 無vô 斷đoạn 。 故cố 說thuyết 順thuận 逆nghịch 諸chư 支chi 相tương 生sanh 。 緣duyên 已dĩ 生sanh 言ngôn 。 為vi 顯hiển 生sanh 死tử 若nhược 得đắc 對đối 治trị 有hữu 終chung 盡tận 期kỳ 。 謂vị 若nhược 有hữu 緣duyên 。 後hậu 更cánh 續tục 起khởi 。 如như 其kỳ 緣duyên 闕khuyết 。 後hậu 不bất 續tục 生sanh 。 由do 是thị 經Kinh 言ngôn 作tác 苦khổ 邊biên 際tế 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 緣duyên 起khởi 。 是thị 假giả 因nhân 果quả 相tương/tướng 屬thuộc 。 無vô 自tự 性tánh 故cố 。 說thuyết 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 其kỳ 體thể 是thị 實thật 。 是thị 彼bỉ 依y 故cố 。 如như 瓶bình 所sở 依y 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 說thuyết 二nhị 皆giai 實thật 。 因nhân 果quả 二nhị 體thể 。 俱câu 實thật 有hữu 故cố 。 如như 是thị 已dĩ 顯hiển 毘tỳ 婆bà 沙sa 宗tông 。 不bất 違vi 契Khế 經Kinh 緣duyên 起khởi 理lý 趣thú 。 詳tường 經kinh 主chủ 說thuyết 此thử 違vi 經kinh 者giả 。 由do 未vị 承thừa 稟bẩm 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 。 或hoặc 師sư 未vị 達đạt 毘tỳ 婆bà 沙sa 義nghĩa 。 或hoặc 雖tuy 披phi 覽lãm 毘tỳ 婆bà 沙sa 文văn 。 邪tà 執chấp 覆phú 心tâm 。 不bất 鑒giám 正chánh 理lý 。 有hữu 餘dư 部bộ 師sư 。 說thuyết 緣duyên 起khởi 是thị 無vô 為vi 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 言ngôn 。
佛Phật 告cáo 乞khất 士sĩ 。
如như 是thị 緣duyên 起khởi 。 非phi 我ngã 所sở 作tác 。 非phi 他tha 所sở 作tác 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 若nhược 不bất 出xuất 世thế 。 如như 是thị 緣duyên 起khởi 。 法pháp 性tánh 常thường 住trụ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 由do 此thử 意ý 說thuyết 。 理lý 亦diệc 可khả 然nhiên 。 謂vị 此thử 意ý 言ngôn 。 如như 是thị 緣duyên 起khởi 。 無vô 別biệt 作tác 者giả 。 故cố 說thuyết 無vô 為vi 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 若nhược 不bất 出xuất 世thế 。 行hành 等đẳng 常thường 緣duyên 無vô 明minh 等đẳng 起khởi 。 非phi 緣duyên 餘dư 法pháp 或hoặc 復phục 無vô 緣duyên 。 如như 是thị 法pháp 性tánh 。 非phi 佛Phật 所sở 作tác 。 非phi 餘dư 所sở 作tác 。 說thuyết 為vi 常thường 住trụ 。 此thử 亦diệc 無vô 疑nghi 。 如như 是thị 名danh 常thường 。 理lý 必tất 然nhiên 故cố 若nhược 說thuyết 別biệt 法pháp 。 名danh 為vi 緣duyên 起khởi 。 如như 擇trạch 滅diệt 等đẳng 。 是thị 凝ngưng 然nhiên 常thường 。 此thử 必tất 不bất 然nhiên 。 說thuyết 為vi 緣duyên 起khởi 。 而nhi 言ngôn 體thể 常thường 。 理lý 不bất 成thành 故cố 。 又hựu 彼bỉ 所sở 執chấp 。 無vô 為vi 緣duyên 起khởi 。 為vi 異dị 無vô 明minh 等đẳng 。 為vi 即tức 無vô 明minh 等đẳng 。 為vi 攬lãm 彼bỉ 所sở 成thành 。 如như 是thị 三tam 執chấp 。 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。 自tự 性tánh 難nan 知tri 故cố 。 有hữu 無vô 常thường 過quá 故cố 。 體thể 應ưng 非phi 實thật 故cố 。 或hoặc 復phục 如như 言ngôn 取thủ 經kinh 義nghĩa 者giả 。 則tắc 四tứ 大đại 種chủng 應ưng 亦diệc 許hứa 常thường 。 以dĩ 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 是thị 四tứ 大đại 種chủng 乍sạ 可khả 令linh 異dị 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 經Kinh 遮già 彼bỉ 有hữu 為vi 相tương/tướng 故cố 。 若nhược 不bất 觀quán 理lý 趣thú 。 應ưng 執chấp 是thị 無vô 為vi 。 或hoặc 佛Phật 出xuất 世thế 。 若nhược 不bất 出xuất 世thế 。 此thử 地địa 水thủy 等đẳng 。 恆hằng 堅kiên 濕thấp 等đẳng 。 何hà 緣duyên 不bất 執chấp 此thử 等đẳng 皆giai 常thường 。 然nhiên 彼bỉ 於ư 中trung 。 有hữu 許hứa 不bất 許hứa 。 故cố 知tri 但đãn 是thị 麁thô 心tâm 所sở 為vi 。 且thả 置trí 斯tư 事sự 。 復phục 應ưng 廣quảng 釋thích 。 無vô 明minh 名danh 色sắc 觸xúc 受thọ 四tứ 支chi 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 行hành 有hữu 愛ái 取thủ 。 業nghiệp 隨tùy 眠miên 品phẩm 。 當đương 廣quảng 釋thích 故cố 。 識thức 與dữ 六lục 處xứ 。 辨biện 本bổn 事sự 品phẩm 。 已dĩ 廣quảng 釋thích 故cố 。 且thả 無vô 明minh 義nghĩa 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 為vi 是thị 明minh 無vô 。 為vi 非phi 明minh 攝nhiếp 。 若nhược 取thủ 前tiền 義nghĩa 。 無vô 明minh 應ưng 是thị 無vô 。 若nhược 取thủ 後hậu 義nghĩa 。 應ưng 眼nhãn 等đẳng 為vi 體thể 。 如như 是thị 二nhị 種chủng 。 理lý 皆giai 不bất 然nhiên 。 且thả 上thượng 座tòa 言ngôn 。 由do 有hữu 此thử 故cố 。 令linh 明minh 非phi 有hữu 。 是thị 謂vị 無vô 明minh 。 不bất 可khả 無vô 因nhân 。 而nhi 有hữu 是thị 事sự 。 彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 。 若nhược 由do 有hữu 此thử 。 為vi 障chướng 礙ngại 故cố 。 明minh 不bất 現hiện 行hành 。 惑hoặc 不bất 得đắc 明minh 名danh 無vô 明minh 者giả 。 則tắc 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 應ưng 是thị 無vô 明minh 。 隨tùy 一nhất 有hữu 時thời 。 二nhị 俱câu 成thành 故cố 。 又hựu 不bất 應ưng 執chấp 無vô 明minh 能năng 與dữ 明minh 無vô 為vi 因nhân 。 以dĩ 有hữu 與dữ 無vô 契Khế 經Kinh 不bất 說thuyết 。 能năng 為vi 因nhân 故cố 。 又hựu 無vô 不bất 應ưng 是thị 果quả 性tánh 故cố 。 如như 何hà 乃nãi 說thuyết 。 不bất 可khả 無vô 因nhân 。 而nhi 有hữu 是thị 事sự 。 非phi 於ư 無vô 物vật 可khả 說thuyết 有hữu 言ngôn 。 彼bỉ 宗tông 許hứa 有hữu 唯duy 現hiện 在tại 故cố 。 又hựu 彼bỉ 宗tông 義nghĩa 。 雖tuy 無vô 無vô 明minh 。 而nhi 許hứa 有hữu 時thời 明minh 亦diệc 非phi 有hữu 。 不bất 應ưng 定định 說thuyết 。 無vô 明minh 障chướng 明minh 。 若nhược 謂vị 彼bỉ 有hữu 無vô 明minh 隨tùy 界giới 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 非phi 自tự 體thể 故cố 。 設thiết 許hứa 隨tùy 界giới 體thể 亦diệc 無vô 明minh 。 此thử 體thể 有hữu 時thời 明minh 亦diệc 得đắc 起khởi 。 故cố 不bất 應ưng 說thuyết 能năng 障chướng 於ư 明minh 。 若nhược 謂vị 此thử 明minh 至chí 正chánh 生sanh 位vị 。 無vô 明minh 隨tùy 界giới 至chí 正chánh 滅diệt 時thời 。 故cố 說thuyết 無vô 明minh 。 能năng 為vi 明minh 障chướng 。 則tắc 住trụ 學học 道Đạo 。 應ưng 離ly 無vô 明minh 。 或hoặc 復phục 應ưng 明minh 。 畢tất 竟cánh 不bất 起khởi 。 無vô 明minh 隨tùy 界giới 。 未vị 曾tằng 無vô 故cố 。 若nhược 謂vị 如như 得đắc 隨tùy 界giới 應ưng 然nhiên 。 謂vị 如như 汝nhữ 宗tông 。 諸chư 無vô 明minh 得đắc 非phi 無vô 明minh 體thể 。 然nhiên 或hoặc 有hữu 時thời 無vô 明minh 雖tuy 滅diệt 。 由do 無vô 明minh 得đắc 勢thế 力lực 所sở 障chướng 。 明minh 不bất 得đắc 生sanh 。 或hoặc 復phục 有hữu 時thời 。 雖tuy 有hữu 此thử 得đắc 。 由do 加gia 行hành 力lực 。 明minh 亦diệc 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 我ngã 宗tông 。 無vô 明minh 隨tùy 界giới 。 非phi 無vô 明minh 體thể 。 然nhiên 或hoặc 有hữu 時thời 無vô 明minh 雖tuy 滅diệt 。 由do 隨tùy 界giới 障chướng 明minh 不bất 得đắc 生sanh 。 或hoặc 時thời 得đắc 生sanh 。 斯tư 有hữu 何hà 過quá 。 此thử 救cứu 非phi 理lý 。 違vi 自tự 說thuyết 故cố 。 太thái 過quá 失thất 故cố 。 非phi 我ngã 許hứa 故cố 。 謂vị 彼bỉ 自tự 說thuyết 。 由do 有hữu 此thử 故cố 今kim 明minh 非phi 有hữu 。 是thị 謂vị 無vô 明minh 。 而nhi 今kim 復phục 言ngôn 。 無vô 明minh 隨tùy 界giới 。 非phi 無vô 明minh 體thể 。 然nhiên 能năng 障chướng 明minh 。 豈khởi 不bất 後hậu 言ngôn 違vi 前tiền 自tự 說thuyết 。 又hựu 無vô 明minh 體thể 。 滅diệt 隔cách 多đa 時thời 復phục 得đắc 生sanh 者giả 。 離ly 無vô 明minh 者giả 。 亦diệc 應ưng 後hậu 時thời 無vô 明minh 更cánh 起khởi 。 許hứa 隨tùy 界giới 體thể 非phi 無vô 明minh 故cố 。 俱câu 離ly 無vô 明minh 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 又hựu 我ngã 不bất 許hứa 。 由do 無vô 明minh 得đắc 勢thế 力lực 所sở 障chướng 。 明minh 不bất 得đắc 生sanh 。 非phi 對đối 法pháp 宗tông 說thuyết 障chướng 餘dư 法pháp 令linh 不bất 得đắc 起khởi 。 是thị 此thử 得đắc 用dụng 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 得đắc 。 其kỳ 用dụng 云vân 何hà 。 謂vị 此thử 為vi 因nhân 。 無vô 明minh 不bất 失thất 。 何hà 名danh 不bất 失thất 。 亦diệc 無vô 別biệt 體thể 。 但đãn 由do 得đắc 用dụng 。 令linh 所sở 得đắc 法Pháp 數số 容dung 更cánh 起khởi 。 立lập 不bất 失thất 名danh 。 過quá 去khứ 無vô 明minh 。 豈khởi 容dung 更cánh 起khởi 。 不bất 爾nhĩ 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 得đắc 何hà 用dụng 。 雖tuy 不bất 能năng 令linh 所sở 得đắc 更cánh 起khởi 。 然nhiên 於ư 未vị 起khởi 對đối 治trị 道đạo 前tiền 。 由do 此thử 恆hằng 隨tùy 相tương 續tục 無vô 斷đoạn 。 豈khởi 不bất 此thử 與dữ 無vô 明minh 俱câu 滅diệt 。 此thử 雖tuy 俱câu 滅diệt 。 後hậu 復phục 續tục 生sanh 。 謂vị 彼bỉ 滅diệt 時thời 。 有hữu 為vi 因nhân 力lực 。 引dẫn 餘dư 自tự 類loại 。 令linh 無vô 間gian 生sanh 。 餘dư 復phục 引dẫn 餘dư 。 乃nãi 至chí 道đạo 起khởi 。 或hoặc 令linh 所sở 得đắc 無vô 明minh 與dữ 果quả 。 是thị 此thử 得đắc 用dụng 。 謂vị 得đắc 斷đoạn 已dĩ 。 此thử 無vô 明minh 果quả 。 不bất 復phục 得đắc 生sanh 。 若nhược 無vô 明minh 得đắc 無vô 無vô 明minh 能năng 與dữ 果quả 。 應ưng 明minh 生sanh 已dĩ 無vô 明minh 復phục 生sanh 。 過quá 去khứ 無vô 明minh 非phi 無vô 體thể 故cố 。 既ký 得đắc 未vị 斷đoạn 無vô 明minh 果quả 生sanh 。 得đắc 已dĩ 斷đoạn 時thời 。 彼bỉ 果quả 不bất 起khởi 。 故cố 此thử 差sai 別biệt 。 由do 得đắc 而nhi 成thành 。 如như 是thị 所sở 言ngôn 。 不bất 越việt 前tiền 相tương/tướng 。 謂vị 令linh 所sở 得đắc 數số 容dung 更cánh 起khởi 。 成thành 不bất 失thất 因nhân 說thuyết 名danh 為vi 得đắc 。 豈khởi 不bất 有hữu 法pháp 有hữu 得đắc 。 而nhi 不bất 生sanh 如như 何hà 可khả 言ngôn 法pháp 生sanh 因nhân 。 謂vị 得đắc 以dĩ 所sở 得đắc 法Pháp 離ly 得đắc 不bất 生sanh 。 故cố 法pháp 生sanh 因nhân 。 說thuyết 名danh 為vi 得đắc 。 如như 依y 眼nhãn 識thức 離ly 眼nhãn 不bất 生sanh 。 亦diệc 如như 汝nhữ 宗tông 。 無vô 明minh 隨tùy 界giới 。 如như 汝nhữ 隨tùy 界giới 。 雖tuy 恆hằng 時thời 有hữu 。 而nhi 無vô 明minh 果quả 。 不bất 許hứa 恆hằng 生sanh 。 我ngã 得đắc 亦diệc 然nhiên 。 不bất 應ưng 為vi 責trách 。 此thử 例lệ 非phi 理lý 。 以dĩ 對đối 法pháp 宗tông 雖tuy 無vô 明minh 得đắc 無vô 而nhi 無vô 明minh 容dung 起khởi 。 我ngã 宗tông 離ly 隨tùy 界giới 無vô 明minh 必tất 不bất 生sanh 。 故cố 此thử 隨tùy 界giới 。 非phi 同đồng 彼bỉ 得đắc 。 無vô 如như 是thị 失thất 且thả 引dẫn 彼bỉ 宗tông 。 證chứng 得đắc 為vi 因nhân 。 理lý 極cực 成thành 故cố 。 謂vị 要yếu 有hữu 得đắc 。 所sở 得đắc 法Pháp 可khả 生sanh 故cố 。 得đắc 為vi 生sanh 因nhân 。 理lý 極cực 成thành 立lập 。 又hựu 隨tùy 界giới 論luận 。 亦diệc 同đồng 得đắc 故cố 。 以dĩ 離ly 隨tùy 界giới 法pháp 亦diệc 可khả 生sanh 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 。 無vô 聖thánh 法pháp 隨tùy 界giới 。 正chánh 修tu 加gia 行hành 。 聖thánh 法pháp 容dung 得đắc 生sanh 。 又hựu 前tiền 已dĩ 說thuyết 差sai 別biệt 言ngôn 故cố 。 謂vị 由do 得đắc 用dụng 。 令linh 所sở 得đắc 法Pháp 數số 容dung 更cánh 起khởi 。 成thành 不bất 失thất 因nhân 。 說thuyết 名danh 為vi 得đắc 。 何hà 關quan 已dĩ 失thất 及cập 本bổn 未vị 得đắc 而nhi 可khả 為vi 難nạn/nan 。 又hựu 舊cựu 隨tùy 界giới 。 已dĩ 顯hiển 理lý 無vô 。 彼bỉ 宗tông 無vô 明minh 不bất 現hiện 前tiền 位vị 。 便tiện 為vi 已dĩ 得đắc 。 永vĩnh 離ly 無vô 明minh 。 如như 何hà 無vô 明minh 。 後hậu 時thời 得đắc 起khởi 。 此thử 設thiết 不bất 起khởi 聖thánh 道Đạo 加gia 行hành 。 何hà 法pháp 為vi 障chướng 。 令linh 明minh 不bất 生sanh 。 即tức 由do 此thử 因nhân 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 明minh 不bất 起khởi 位vị 。 便tiện 失thất 於ư 明minh 。 明minh 於ư 後hậu 時thời 。 如như 何hà 得đắc 起khởi 。 設thiết 非phi 縱túng 逸dật 明minh 體thể 終chung 無vô 。 何hà 法pháp 為vi 治trị 無vô 明minh 不bất 起khởi 。 是thị 故cố 彼bỉ 說thuyết 。 由do 有hữu 此thử 故cố 。 令linh 明minh 非phi 有hữu 。 是thị 謂vị 無vô 明minh 。 但đãn 有hữu 虛hư 言ngôn 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。 唯duy 對đối 法pháp 者giả 。 容dung 作tác 是thị 言ngôn 。 朋bằng 壞hoại 法pháp 宗tông 無vô 容dung 說thuyết 此thử 。 上thượng 座tòa 復phục 說thuyết 。 或hoặc 如như 是thị 類loại 。 心tâm 及cập 心tâm 所sở 總tổng 謂vị 無vô 明minh 。 若nhược 爾nhĩ 無vô 明minh 。 應ưng 非phi 實thật 有hữu 。 許hứa 依y 心tâm 等đẳng 假giả 建kiến 立lập 故cố 。 如như 此thử 所sở 說thuyết 。 理lý 亦diệc 不bất 成thành 。 一nhất 切thiết 心tâm 心tâm 所sở 。 皆giai 應ưng 無vô 明minh 故cố 。 謂vị 此thử 無vô 明minh 。 為vi 自tự 性tánh 住trụ 。 心tâm 等đẳng 為vi 體thể 。 為vi 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 自tự 性tánh 住trụ 。 一nhất 切thiết 善thiện 等đẳng 品phẩm 類loại 心tâm 等đẳng 。 應ưng 皆giai 無vô 明minh 。 非phi 諸chư 無vô 明minh 亦diệc 有hữu 不bất 用dụng 。 非phi 理lý 作tác 意ý 。 為vi 因nhân 而nhi 起khởi 。 此thử 彼bỉ 為vi 因nhân 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 。 非phi 不bất 染nhiễm 污ô 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 可khả 用dụng 非phi 理lý 作tác 意ý 為vi 因nhân 。 若nhược 有hữu 差sai 別biệt 。 能năng 差sai 別biệt 者giả 。 可khả 是thị 無vô 明minh 。 非phi 所sở 差sai 別biệt 。 又hựu 彼bỉ 應ưng 說thuyết 。 此thử 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 體thể 相tướng 各các 殊thù 。 如như 何hà 總tổng 成thành 一nhất 無vô 明minh 相tướng 。 言ngôn 心tâm 心tâm 所sở 。 總tổng 謂vị 無vô 明minh 。 詳tường 彼bỉ 心tâm 遊du 如Như 來Lai 教giáo 外ngoại 。 上thượng 座tòa 又hựu 言ngôn 。 或hoặc 顛điên 倒đảo 明minh 即tức 謂vị 無vô 明minh 。 以dĩ 薄bạc 伽già 梵Phạm 亦diệc 於ư 邪tà 見kiến 說thuyết 無vô 明minh 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 於ư 邪tà 見kiến 中trung 。 若nhược 習tập 若nhược 修tu 。 若nhược 多đa 修tu 習tập 。 癡si 便tiện 猛mãnh 利lợi 。 由do 是thị 應ưng 有hữu 二nhị 種chủng 無vô 明minh 。 一nhất 者giả 邪tà 智trí 。 二nhị 者giả 黑hắc 闇ám 。 彼bỉ 言ngôn 非phi 理lý 見kiến 行hành 癡si 行hành 。 差sai 別biệt 建kiến 立lập 。 應ưng 不bất 成thành 故cố 。 邪tà 見kiến 黑hắc 闇ám 。 定định 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 二nhị 種chủng 應ưng 無vô 。 非phi 無vô 差sai 別biệt 。 可khả 成thành 二nhị 種chủng 既ký 於ư 邪tà 見kiến 。 若nhược 習tập 若nhược 修tu 。 若nhược 多đa 修tu 習tập 。 癡si 便tiện 猛mãnh 利lợi 。 則tắc 於ư 黑hắc 闇ám 。 若nhược 習tập 若nhược 修tu 。 若nhược 多đa 修tu 習tập 。 癡si 亦diệc 猛mãnh 利lợi 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 癡si 因nhân 無vô 明minh 故cố 。 豈khởi 不bất 二nhị 果quả 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 應ưng 許hứa 二nhị 因nhân 。 亦diệc 無vô 差sai 別biệt 。 是thị 則tắc 建kiến 立lập 見kiến 行hành 癡si 行hành 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 應ưng 不bất 得đắc 成thành 。 然nhiên 見kiến 行hành 者giả 。 與dữ 癡si 行hành 者giả 。 入nhập 甘cam 露lộ 門môn 。 各các 有hữu 差sai 別biệt 。 故cố 彼bỉ 上thượng 座tòa 。 於ư 經kinh 義nghĩa 迷mê 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 是thị 此thử 經Kinh 義nghĩa 。 非phi 不bất 愚ngu 者giả 有hữu 倒đảo 見kiến 行hành 。 故cố 邪tà 見kiến 俱câu 無vô 明minh 必tất 有hữu 。 故cố 於ư 邪tà 見kiến 。 若nhược 習tập 若nhược 修tu 。 若nhược 多đa 修tu 習tập 。 癡si 便tiện 猛mãnh 利lợi 。 然nhiên 非phi 邪tà 見kiến 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 何hà 故cố 無vô 明minh 邪tà 見kiến 俱câu 起khởi 。 言ngôn 癡si 猛mãnh 利lợi 非phi 邪tà 見kiến 耶da 。 非phi 此thử 所sở 明minh 有hữu 而nhi 不bất 說thuyết 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 。 數sác 數sác 現hiện 行hành 。 利lợi 貪tham 瞋sân 癡si 。 為vi 煩phiền 惱não 障chướng 。 謂vị 先tiên 有hữu 問vấn 。 云vân 何hà 貪tham 等đẳng 成thành 猛mãnh 利lợi 耶da 。 後hậu 即tức 答đáp 言ngôn 。 於ư 貪tham 欲dục 中trung 。 若nhược 習tập 若nhược 修tu 若nhược 多đa 修tu 習tập 。 貪tham 便tiện 猛mãnh 利lợi 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 若nhược 爾nhĩ 所sở 立lập 見kiến 癡si 二nhị 行hành 。 應ưng 成thành 雜tạp 亂loạn 。 不bất 爾nhĩ 見kiến 有hữu 三tam 種chủng 差sai 別biệt 。 無vô 雜tạp 亂loạn 失thất 。 謂vị 或hoặc 有hữu 見kiến 唯duy 顛điên 倒đảo 轉chuyển 。 或hoặc 復phục 有hữu 見kiến 。 全toàn 增tăng 益ích 轉chuyển 。 或hoặc 復phục 有hữu 見kiến 。 少thiểu 增tăng 益ích 轉chuyển 。 於ư 此thử 三tam 中trung 。 唯duy 倒đảo 轉chuyển 者giả 癡si 力lực 勝thắng 故cố 。 立lập 癡si 行hành 名danh 。 餘dư 二nhị 見kiến 強cường/cưỡng 。 立lập 為vi 現hiện 行hành 。 故cố 立lập 二nhị 行hành 。 無vô 雜tạp 亂loạn 失thất 。 貪tham 瞋sân 俱câu 轉chuyển 。 雖tuy 有hữu 無vô 明minh 。 劣liệt 故cố 不bất 言ngôn 。 癡si 便tiện 猛mãnh 利lợi 。 由do 此thử 二nhị 惑hoặc 緣duyên 有hữu 事sự 轉chuyển 。 故cố 此thử 品phẩm 中trung 。 癡si 非phi 增tăng 上thượng 。 惑hoặc 為vi 顯hiển 示thị 生sanh 死tử 無vô 初sơ 。 說thuyết 煩phiền 惱não 生sanh 因nhân 同đồng 異dị 類loại 。 如như 彼bỉ 經kinh 說thuyết 。 諸chư 貪tham 瞋sân 癡si 。 莫mạc 不bất 皆giai 因nhân 。 無vô 明minh 而nhi 起khởi 。 或hoặc 為vi 訶ha 毀hủy 不bất 正chánh 見kiến 故cố 。 言ngôn 習tập 邪tà 見kiến 癡si 便tiện 增tăng 長trưởng 。 如như 彼bỉ 經kinh 言ngôn 。 夫phu 名danh 智trí 者giả 。 能năng 滅diệt 無vô 智trí 。 此thử 增tăng 癡si 故cố 。 不bất 名danh 智trí 者giả 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 故cố 應ưng 勤cần 求cầu 契Khế 經Kinh 實thật 義nghĩa 。 不bất 應ưng 執chấp 見kiến 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 後hậu 釋thích 頌tụng 中trung 。 當đương 更cánh 遮già 遣khiển 。 大đại 德đức 邏la 摩ma 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 非phi 邪tà 見kiến 體thể 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 然nhiên 諸chư 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 邪tà 見kiến 。 由do 異dị 種chủng 類loại 。 貪tham 瞋sân 癡si 三tam 。 為vi 各các 別biệt 根căn 。 而nhi 得đắc 增tăng 長trưởng 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 如như 何hà 貪tham 瞋sân 。 可khả 名danh 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 異dị 類loại 。 又hựu 癡si 何hà 故cố 但đãn 為vi 邪tà 見kiến 根căn 不bất 為vi 根căn 增tăng 長trưởng 。 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 。 貪tham 瞋sân 何hà 故cố 非phi 邪tà 見kiến 根căn 。 然nhiên 彼bỉ 不bất 能năng 辯biện 其kỳ 意ý 旨chỉ 。 故cố 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 非phi 稱xưng 經kinh 義nghĩa 。 有hữu 說thuyết 無vô 智trí 唯duy 是thị 智trí 無vô 。 是thị 故cố 無vô 明minh 非phi 有hữu 為vi 性tánh 。 若nhược 爾nhĩ 除trừ 佛Phật 餘dư 無Vô 學Học 果quả 。 應ưng 有hữu 無vô 明minh 。 無vô 遍biến 智trí 故cố 。 若nhược 謂vị 別biệt 說thuyết 前tiền 際tế 等đẳng 無vô 智trí 為vi 無vô 明minh 故cố 無vô 如như 是thị 過quá 者giả 。 不bất 爾nhĩ 智trí 無vô 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 夫phu 言ngôn 無vô 者giả 。 性tánh 相tướng 俱câu 無vô 。 如như 何hà 可khả 言ngôn 屬thuộc 此thử 屬thuộc 彼bỉ 。 或hoặc 復phục 彼bỉ 應ưng 說thuyết 二nhị 智trí 無vô 別biệt 相tướng 。 謂vị 以dĩ 何hà 為vi 相tướng 。 名danh 前tiền 際tế 智trí 等đẳng 無vô 念niệm 無vô 間gian 智trí 等đẳng 無vô 復phục 。 以dĩ 何hà 為vi 相tướng 。 二nhị 俱câu 遮già 智trí 。 一nhất 是thị 無vô 明minh 。 一nhất 非phi 無vô 明minh 。 此thử 有hữu 何hà 理lý 。 故cố 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 亦diệc 非phi 經kinh 義nghĩa 。 有hữu 說thuyết 。 於ư 是thị 處xứ 明minh 無vô 謂vị 無vô 明minh 如như 世thế 間gian 言ngôn 。 無vô 鹽diêm 食thực 等đẳng 。 亦diệc 非phi 離ly 色sắc 等đẳng 應ưng 成thành 無vô 明minh 故cố 。 若nhược 謂vị 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 明minh 無vô 。 說thuyết 名danh 無vô 明minh 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 以dĩ 於ư 結kết 縛phược 隨tùy 眠miên 等đẳng 門môn 離ly 欲dục 貪tham 等đẳng 別biệt 說thuyết 有hữu 故cố 。 又hựu 前tiền 所sở 說thuyết 過quá 隨tùy 逐trục 故cố 。 又hựu 若nhược 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 為vi 體thể 。 此thử 無vô 明minh 體thể 。 亦diệc 應ưng 是thị 見kiến 。 是thị 則tắc 與dữ 見kiến 應ưng 不bất 相tương 應ứng 。 由do 此thử 亦diệc 非phi 貪tham 等đẳng 俱câu 轉chuyển 。 執chấp 無vô 明minh 體thể 即tức 貪tham 等đẳng 故cố 。 不bất 應ưng 即tức 貪tham 等đẳng 與dữ 貪tham 等đẳng 相tương 應ứng 。 煩phiền 惱não 應ưng 無vô 互hỗ 相tương 應ưng 理lý 。 又hựu 亦diệc 應ưng 說thuyết 無vô 明minh 染nhiễm 心tâm 。 以dĩ 貪tham 欲dục 體thể 即tức 無vô 明minh 故cố 。 若nhược 謂vị 此thử 經Kinh 據cứ 差sai 別biệt 說thuyết 。 亦diệc 應ưng 據cứ 別biệt 說thuyết 能năng 染nhiễm 慧tuệ 。 是thị 則tắc 應ưng 許hứa 別biệt 有hữu 無vô 明minh 。 能năng 染nhiễm 污ô 慧tuệ 。 不bất 應ưng 謂vị 總tổng 以dĩ 總tổng 無vô 明minh 。 非phi 別biệt 性tánh 故cố 。 由do 是thị 應ưng 許hứa 別biệt 有hữu 無vô 明minh 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
明minh 所sở 治trị 無vô 明minh 。 如như 非phi 親thân 實thật 等đẳng 。
論luận 曰viết 。 如như 諸chư 親thân 友hữu 所sở 對đối 怨oán 敵địch 。 親thân 友hữu 相tương 違vi 。 名danh 非phi 親thân 友hữu 。 非phi 異dị 親thân 友hữu 。 所sở 餘dư 一nhất 切thiết 。 中trung 平bình 等đẳng 類loại 。 非phi 親thân 友hữu 無vô 。 諦đế 語ngữ 名danh 實thật 此thử 所sở 對đối 治trị 。 虛hư 誑cuống 言ngôn 論luận 。 名danh 為vi 非phi 實thật 。 非phi 異dị 於ư 實thật 。 所sở 餘dư 一nhất 切thiết 。 色sắc 香hương 等đẳng 類loại 。 亦diệc 非phi 實thật 無vô 。 等đẳng 言ngôn 為vi 顯hiển 非phi 天thiên 非phi 白bạch 非phi 法pháp 非phi 愛ái 非phi 義nghĩa 事sự 等đẳng 。 阿a 素tố 洛lạc 等đẳng 。 天thiên 等đẳng 相tương 違vi 。 得đắc 非phi 天thiên 等đẳng 名danh 。 非phi 異dị 無vô 天thiên 等đẳng 。 如như 是thị 無vô 明minh 。 別biệt 有hữu 體thể 實thật 。 是thị 明minh 所sở 治trị 。 非phi 異dị 非phi 無vô 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 。 猶do 如như 識thức 等đẳng 。 說thuyết 從tùng 緣duyên 有hữu 為vi 他tha 緣duyên 故cố 。
復phục 有hữu 誠thành 證chứng 。 頌tụng 曰viết 。
說thuyết 為vi 結kết 等đẳng 故cố 。 非phi 惡ác 慧tuệ 見kiến 故cố 。
與dữ 見kiến 相tương 應ứng 故cố 。 說thuyết 能năng 染nhiễm 慧tuệ 故cố 。
論luận 曰viết 。 經kinh 說thuyết 無vô 明minh 。 以dĩ 為vi 結kết 縛phược 隨tùy 眠miên 及cập 漏lậu 枙# 瀑bộc 流lưu 等đẳng 。 非phi 餘dư 眼nhãn 等đẳng 及cập 體thể 全toàn 無vô 。 可khả 得đắc 說thuyết 為vi 結kết 縛phược 等đẳng 事sự 。 故cố 有hữu 別biệt 法pháp 。 說thuyết 名danh 無vô 明minh 。 如như 惡ác 妻thê 子tử 名danh 無vô 妻thê 子tử 。 如như 是thị 惡ác 慧tuệ 應ưng 名danh 無vô 明minh 。 彼bỉ 非phi 無vô 明minh 。 有hữu 是thị 見kiến 故cố 。 諸chư 染nhiễm 污ô 慧tuệ 。 名danh 為vi 惡ác 慧tuệ 。 於ư 中trung 有hữu 見kiến 。 故cố 非phi 無vô 明minh 。 見kiến 是thị 推thôi 尋tầm 。 猛mãnh 叡duệ 決quyết 斷đoán 。 不bất 可khả 說thuyết 彼bỉ 名danh 為vi 愚ngu 癡si 。 若nhược 爾nhĩ 無vô 明minh 。 應ưng 是thị 非phi 見kiến 。 諸chư 染nhiễm 污ô 慧tuệ 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 以dĩ 許hứa 無vô 明minh 見kiến 相tương 應ứng 故cố 。 無vô 明minh 若nhược 是thị 慧tuệ 。 應ưng 見kiến 不bất 相tương 應ứng 。 無vô 二nhị 慧tuệ 體thể 共cộng 相tương 應ưng 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 見kiến 非phi 無vô 明minh 俱câu 非phi 不bất 愚ngu 癡si 見kiến 成thành 倒đảo 故cố 。 又hựu 說thuyết 無vô 明minh 能năng 染nhiễm 慧tuệ 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 貪tham 欲dục 染nhiễm 心tâm 。 令linh 不bất 解giải 脫thoát 。 無vô 明minh 染nhiễm 慧tuệ 。 令linh 不bất 清thanh 淨tịnh 。 非phi 慧tuệ 還hoàn 能năng 染nhiễm 於ư 慧tuệ 體thể 。 如như 貪tham 異dị 類loại 能năng 染nhiễm 於ư 心tâm 。 無vô 明minh 亦diệc 應ưng 異dị 慧tuệ 能năng 染nhiễm 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 無vô 明minh 與dữ 慧tuệ 雖tuy 不bất 相tương 應ứng 而nhi 能năng 為vi 染nhiễm 。 如như 貪tham 為vi 染nhiễm 必tất 與dữ 心tâm 俱câu 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 無vô 等đẳng 起khởi 染nhiễm 。 但đãn 有hữu 自tự 性tánh 相tướng 應ưng 染nhiễm 故cố 。 不bất 可khả 自tự 體thể 自tự 體thể 相tướng 應ưng 。 是thị 故cố 無vô 明minh 。 定định 非phi 惡ác 慧tuệ 經kinh 主chủ 於ư 此thử 。 假giả 作tác 救cứu 言ngôn 。 如như 何hà 不bất 許hứa 諸chư 染nhiễm 污ô 慧tuệ 間gian 雜tạp 善thiện 慧tuệ 。 令linh 不bất 清thanh 淨tịnh 。 說thuyết 為vi 能năng 染nhiễm 。 如như 貪tham 染nhiễm 心tâm 。 令linh 不bất 解giải 脫thoát 。 豈khởi 必tất 現hiện 起khởi 。 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 方phương 說thuyết 能năng 染nhiễm 。 然nhiên 由do 貪tham 力lực 。 損tổn 縛phược 於ư 心tâm 。 令linh 不bất 解giải 脫thoát 。 後hậu 轉chuyển 滅diệt 彼bỉ 貪tham 熏huân 習tập 時thời 。 心tâm 便tiện 解giải 脫thoát 。 如như 是thị 無vô 明minh 。 染nhiễm 污ô 於ư 慧tuệ 。 令linh 不bất 清thanh 淨tịnh 。 非phi 慧tuệ 相tương 應ứng 。 但đãn 由do 無vô 明minh 。 損tổn 濁trược 於ư 慧tuệ 。 如như 是thị 分phân 別biệt 。 何hà 理lý 相tương 違vi 。 今kim 詳tường 彼bỉ 言ngôn 。 非phi 善thiện 分phân 別biệt 。 離ly 相tương 應ứng 品phẩm 。 不bất 能năng 染nhiễm 故cố 。 若nhược 相tương 應ứng 貪tham 心tâm 相tương 應ứng 故cố 。 能năng 染nhiễm 於ư 心tâm 。 不bất 相tương 應ứng 貪tham 。 以dĩ 未vị 斷đoạn 故cố 。 亦diệc 能năng 染nhiễm 者giả 。 則tắc 非phi 阿A 羅La 漢Hán 。 應ưng 無vô 不bất 染nhiễm 心tâm 。 若nhược 謂vị 彼bỉ 貪tham 。 有hữu 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 曾tằng 所sở 未vị 見kiến 。 又hựu 成thành 非phi 愛ái 失thất 貪tham 纏triền 正chánh 現hiện 前tiền 應ưng 有hữu 不bất 染nhiễm 故cố 。 又hựu 若nhược 相tương/tướng 間gian 雜tạp 名danh 能năng 染nhiễm 者giả 。 則tắc 諸chư 無vô 漏lậu 慧tuệ 。 亦diệc 應ưng 被bị 染nhiễm 。 又hựu 無vô 染nhiễm 慧tuệ 雜tạp 有hữu 染nhiễm 慧tuệ 。 應ưng 令linh 有hữu 染nhiễm 轉chuyển 成thành 無vô 染nhiễm 。 能năng 治trị 力lực 強cường/cưỡng 。 非phi 所sở 治trị 故cố 。 又hựu 諸chư 善thiện 慧tuệ 。 正chánh 現hiện 行hành 時thời 。 染nhiễm 定định 非phi 有hữu 。 諸chư 染nhiễm 污ô 慧tuệ 。 正chánh 現hiện 行hành 時thời 。 善thiện 定định 非phi 有hữu 。 說thuyết 誰thùy 能năng 染nhiễm 復phục 染nhiễm 於ư 誰thùy 。 若nhược 現hiện 有hữu 非phi 有hữu 能năng 互hỗ 相tương 染nhiễm 則tắc 應ưng 畢tất 竟cánh 無vô 得đắc 解giải 脫thoát 義nghĩa 。 若nhược 滅diệt 熏huân 習tập 便tiện 解giải 脫thoát 者giả 。 熏huân 習tập 本bổn 無vô 。 更cánh 何hà 所sở 滅diệt 。 設thiết 有hữu 熏huân 習tập 。 亦diệc 非phi 能năng 染nhiễm 。 非phi 無vô 明minh 體thể 。 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。 滅diệt 不bất 滅diệt 位vị 。 竟cánh 有hữu 何hà 別biệt 。 故cố 說thuyết 無vô 明minh 能năng 染nhiễm 慧tuệ 故cố 。 非phi 慧tuệ 為vi 性tánh 。 理lý 無vô 傾khuynh 動động 。 若nhược 有hữu 別biệt 法pháp 。 說thuyết 名danh 無vô 明minh 。 應ưng 說thuyết 以dĩ 何hà 為vi 別biệt 法pháp 性tánh 。 且thả 有hữu 別biệt 法pháp 。 謂vị 不bất 了liễu 知tri 。 此thử 即tức 無vô 明minh 。 何hà 勞lao 推thôi 究cứu 。 應ưng 定định 何hà 法pháp 名danh 不bất 了liễu 知tri 。 方phương 可khả 說thuyết 為vi 。 無vô 明minh 自tự 性tánh 。 唯duy 薄bạc 伽già 梵Phạm 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 正chánh 知tri 正chánh 說thuyết 。 若nhược 性tánh 若nhược 相tương/tướng 。 餘dư 唯duy 總tổng 了liễu 。 何hà 苦khổ 推thôi 徵trưng 。 然nhiên 我ngã 於ư 斯tư 。 見kiến 如như 是thị 相tướng 。 謂vị 有hữu 別biệt 法pháp 。 能năng 損tổn 慧tuệ 能năng 。 是thị 倒đảo 見kiến 因nhân 。 障chướng 觀quán 德đức 失thất 。 於ư 所sở 知tri 法pháp 。 不bất 欲dục 行hành 轉chuyển 。 蔽tế 心tâm 心tâm 所sở 。 是thị 謂vị 無vô 明minh 。 如như 何hà 定định 知tri 。 此thử 有hữu 別biệt 法pháp 。 以dĩ 如như 貪tham 欲dục 。 說thuyết 永vĩnh 離ly 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 離ly 貪tham 欲dục 故cố 。 心tâm 便tiện 解giải 脫thoát 。 離ly 無vô 明minh 故cố 。 慧tuệ 得đắc 解giải 脫thoát 。 又hựu 此thử 如như 明minh 。 說thuyết 為vi 因nhân 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 無vô 明minh 為vi 因nhân 。 起khởi 諸chư 雜tạp 染nhiễm 。 明minh 為vi 因nhân 故cố 。 離ly 諸chư 雜tạp 染nhiễm 。 又hựu 說thuyết 如như 邪tà 見kiến 有hữu 近cận 對đối 治trị 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 諸chư 邪tà 見kiến 斷đoạn 由do 正chánh 見kiến 生sanh 。 諸chư 無vô 明minh 離ly 由do 明minh 慧tuệ 起khởi 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 是thị 一nhất 法pháp 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 若nhược 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 能năng 斷đoạn 一nhất 法pháp 。 我ngã 正chánh 記ký 彼bỉ 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 又hựu 說thuyết 如như 闇ám 。 有hữu 對đối 治trị 故cố 。 如như 伽già 他tha 說thuyết 。
諸chư 有hữu 能năng 斷đoạn 愚ngu 。 於ư 所sở 愚ngu 不bất 惑hoặc 。
彼bỉ 轉chuyển 滅diệt 愚ngu 惑hoặc 。 如như 日nhật 出xuất 除trừ 闇ám 。
若nhược 謂vị 闇ám 體thể 非phi 別biệt 實thật 物vật 。 但đãn 以dĩ 明minh 無vô 。 為vi 其kỳ 體thể 者giả 。 此thử 不bất 應ưng 理lý 。 明minh 應ưng 爾nhĩ 故cố 。 若nhược 謂vị 明minh 生sanh 有hữu 緣duyên 可khả 得đắc 。 闇ám 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 生sanh 緣duyên 各các 別biệt 。 如như 水thủy 等đẳng 故cố 。 謂vị 或hoặc 有hữu 水thủy 生sanh 。 無vô 外ngoại 聚tụ 緣duyên 。 或hoặc 有hữu 水thủy 生sanh 。 待đãi 外ngoại 聚tụ 緣duyên 力lực 。 地địa 等đẳng 不bất 爾nhĩ 。 餘dư 隨tùy 所sở 應ưng 。 故cố 法pháp 生sanh 緣duyên 。 各các 有hữu 差sai 別biệt 。 如như 是thị 明minh 起khởi 。 必tất 待đãi 餘dư 緣duyên 。 闇ám 則tắc 但đãn 由do 違vi 緣duyên 。 非phi 有hữu 同đồng 類loại 因nhân 力lực 及cập 俱câu 生sanh 緣duyên 。 其kỳ 體thể 得đắc 生sanh 。 有hữu 違vi 何hà 理lý 。 又hựu 見kiến 闇ám 體thể 。 有hữu 品phẩm 別biệt 故cố 。 非phi 但đãn 明minh 無vô 可khả 有hữu 品phẩm 別biệt 。 若nhược 謂vị 是thị 處xứ 明minh 分phần/phân 有hữu 無vô 。 故cố 闇ám 得đắc 成thành 。 微vi 中trung 麁thô 者giả 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 無vô 法pháp 體thể 無vô 。 無vô 容dung 得đắc 成thành 品phẩm 類loại 別biệt 故cố 。 又hựu 有hữu 非phi 有hữu 不bất 同đồng 處xứ 故cố 。 又hựu 闇ám 與dữ 影ảnh 眼nhãn 識thức 境cảnh 故cố 。 如như 青thanh 等đẳng 色sắc 。 其kỳ 體thể 實thật 有hữu 。 非phi 五ngũ 識thức 身thân 能năng 緣duyên 假giả 法pháp 。 如như 前tiền 已dĩ 辯biện 。 又hựu 闇ám 與dữ 影ảnh 。 界giới 所sở 攝nhiếp 故cố 。 實thật 有hữu 義nghĩa 成thành 。 又hựu 如như 烟yên 雲vân 。 障chướng 餘dư 色sắc 故cố 。 闇ám 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 其kỳ 體thể 非phi 無vô 。 若nhược 謂vị 闇ám 中trung 眼nhãn 識thức 不bất 起khởi 。 由do 明minh 非phi 有hữu 非phi 闇ám 障chướng 故cố 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 緣duyên 明minh 所sở 隔cách 遠viễn 處xứ 暗ám 色sắc 眼nhãn 識thức 生sanh 故cố 。 不bất 見kiến 闇ám 中trung 餘dư 色sắc 物vật 故cố 。 若nhược 謂vị 闇ám 處xứ 餘dư 有hữu 色sắc 物vật 無vô 明minh 攝nhiếp 益ích 。 非phi 闇ám 障chướng 故cố 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 彼bỉ 可khả 疑nghi 故cố 。 此thử 中trung 理lý 趣thú 。 如như 前tiền 已dĩ 辨biện 。 又hựu 此thử 如như 香hương 體thể 非phi 非phi 有hữu 。 可khả 久cửu 習tập 近cận 故cố 。 相tướng 不bất 分phân 明minh 故cố 。 攝nhiếp 益ích 眼nhãn 因nhân 故cố 。 若nhược 謂vị 由do 光quang 損tổn 眼nhãn 勢thế 用dụng 。 此thử 光quang 無vô 處xứ 眼nhãn 增tăng 益ích 者giả 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 久cửu 住trú 其kỳ 中trung 。 觀quán 此thử 還hoàn 能năng 為vi 損tổn 因nhân 故cố 。 若nhược 謂vị 闇ám 體thể 非phi 實thật 有hữu 法pháp 。 明minh 不bất 俱câu 故cố 。 無vô 色sắc 相tướng 故cố 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 雜tạp 明minh 隔cách 明minh 。 現hiện 可khả 得đắc 故cố 。 豈khởi 不bất 明minh 處xứ 闇ám 體thể 必tất 無vô 。 有hữu 對đối 皆giai 然nhiên 。 何hà 獨độc 明minh 闇ám 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 黑hắc 闇ám 為vi 緣duyên 。 明minh 界giới 可khả 了liễu 。 非phi 無vô 有hữu 法pháp 能năng 作tác 他tha 緣duyên 。 故cố 闇ám 有hữu 體thể 。 又hựu 闇ám 如như 日nhật 可khả 出xuất 現hiện 故cố 。 如như 言ngôn 日nhật 沒một 闇ám 便tiện 出xuất 現hiện 。 無vô 法pháp 不bất 應ưng 有hữu 出xuất 現hiện 義nghĩa 。 又hựu 說thuyết 緣duyên 杌ngột 。 而nhi 現hiện 影ảnh 故cố 。 杌ngột 既ký 是thị 假giả 。 影ảnh 應ưng 非phi 實thật 。 此thử 難nạn/nan 不bất 然nhiên 。 如như 腹phúc 雖tuy 是thị 假giả 。 而nhi 生sanh 實thật 飢cơ 渴khát 。 前tiền 已dĩ 成thành 故cố 。 又hựu 可khả 領lãnh 觸xúc 。 猶do 如như 受thọ 故cố 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 告cáo 婆bà 澁sáp 波ba 言ngôn 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 豈khởi 不bất 緣duyên 杌ngột 而nhi 現hiện 於ư 影ảnh 。 根căn 本bổn 若nhược 斷đoạn 。 此thử 法pháp 不bất 生sanh 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 非phi 於ư 無vô 法pháp 可khả 說thuyết 此thử 言ngôn 。 又hựu 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 如như 入nhập 密mật 室thất 見kiến 闇ám 充sung 滿mãn 。 非phi 於ư 無vô 體thể 可khả 有hữu 如như 斯tư 見kiến 充sung 滿mãn 義nghĩa 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 以dĩ 眾chúng 光quang 明minh 破phá 諸chư 黑hắc 闇ám 。 闇ám 若nhược 非phi 有hữu 。 其kỳ 體thể 本bổn 無vô 。 豈khởi 更cánh 須tu 破phá 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 若nhược 不bất 斷đoạn 本bổn 。 如như 影ảnh 必tất 隨tùy 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 由do 如như 是thị 等đẳng 眾chúng 多đa 理lý 教giáo 。 故cố 知tri 影ảnh 闇ám 其kỳ 體thể 實thật 有hữu 。 由do 此thử 所sở 言ngôn 。 無vô 明minh 如như 闇ám 。 有hữu 對đối 治trị 故cố 。 其kỳ 理lý 極cực 成thành 。 是thị 故cố 無vô 明minh 。 定định 有hữu 別biệt 法pháp 。 無vô 知tri 為vi 體thể 。 非phi 但đãn 明minh 無vô 。 然nhiên 此thử 無vô 知tri 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 此thử 二nhị 何hà 別biệt 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 能năng 障chướng 智trí 。 是thị 染nhiễm 無vô 知tri 。 不bất 染nhiễm 無vô 知tri 。 唯duy 智trí 非phi 有hữu 。 今kim 詳tường 二nhị 種chủng 無vô 知tri 相tương/tướng 別biệt 。 謂vị 由do 此thử 故cố 。 立lập 愚ngu 智trí 殊thù 。 如như 是thị 名danh 是thị 染nhiễm 無vô 知tri 相tương/tướng 。 若nhược 由do 此thử 故cố 。 或hoặc 有hữu 境cảnh 中trung 。 智trí 不bất 及cập 愚ngu 。 是thị 第đệ 二nhị 相tương/tướng 。 又hựu 若nhược 斷đoạn 已dĩ 。 佛Phật 與dữ 二Nhị 乘Thừa 。 皆giai 無vô 差sai 別biệt 。 是thị 第đệ 一nhất 相tương/tướng 。 若nhược 有hữu 斷đoạn 已dĩ 。 佛Phật 與dữ 二Nhị 乘Thừa 。 有hữu 行hành 不bất 行hành 。 是thị 第đệ 二nhị 相tương/tướng 。 又hựu 若nhược 於ư 事sự 自tự 共cộng 相tương 愚ngu 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 。 染nhiễm 無vô 知tri 相tương/tướng 。 若nhược 於ư 諸chư 法Pháp 。 味vị 勢thế 熟thục 德đức 數số 量lượng 處xứ 時thời 同đồng 異dị 等đẳng 相tương/tướng 。 不bất 能năng 如như 實thật 覺giác 。 是thị 不bất 染nhiễm 無vô 知tri 。 此thử 不bất 染nhiễm 無vô 知tri 。 即tức 說thuyết 名danh 習tập 氣khí 。 有hữu 古cổ 師sư 說thuyết 。 習tập 氣khí 相tương/tướng 言ngôn 有hữu 不phủ 。 染nhiễm 污ô 心tâm 所sở 差sai 別biệt 。 染nhiễm 不bất 染nhiễm 法pháp 數số 習tập 所sở 引dẫn 。 非phi 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 相tương 續tục 現hiện 行hành 。 令linh 心tâm 心tâm 所sở 不bất 自tự 在tại 轉chuyển 。 是thị 名danh 習tập 氣khí 。 非phi 唯duy 智trí 無vô 。 無vô 法pháp 無vô 容dung 能năng 為vi 因nhân 故cố 。 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 有hữu 如như 是thị 類loại 心tâm 及cập 心tâm 所sở 總tổng 名danh 習tập 氣khí 。 不bất 染nhiễm 無vô 知tri 。 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。 謂vị 此thử 無vô 知tri 為vi 自tự 性tánh 住trụ 。 心tâm 等đẳng 為vi 體thể 。 為vi 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 自tự 性tánh 住trụ 。 心tâm 等đẳng 為vi 體thể 。 佛Phật 亦diệc 應ưng 有hữu 不bất 染nhiễm 無vô 知tri 。 若nhược 有hữu 差sai 別biệt 。 能năng 差sai 別biệt 者giả 。 可khả 是thị 無vô 知tri 。 非phi 所sở 差sai 別biệt 。 現hiện 見kiến 善thiện 等đẳng 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 。 心tâm 心tâm 所sở 中trung 。 必tất 有hữu 別biệt 法pháp 。 為vi 能năng 差sai 別biệt 。 非phi 即tức 一nhất 切thiết 。 如như 善thiện 品phẩm 中trung 。 必tất 有hữu 信tín 等đẳng 。 不bất 善thiện 品phẩm 中trung 。 有hữu 無vô 慚tàm 等đẳng 。 染nhiễm 污ô 品phẩm 中trung 。 有hữu 放phóng 逸dật 等đẳng 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 心tâm 心tâm 所sở 中trung 。 必tất 有hữu 別biệt 法pháp 。 為vi 能năng 差sai 別biệt 。 故cố 知tri 此thử 中trung 亦diệc 有hữu 別biệt 法pháp 。 能năng 為vi 差sai 別biệt 者giả 。 是thị 不bất 染nhiễm 無vô 知tri 。 今kim 詳tường 彼bỉ 言ngôn 。 有hữu 太thái 過quá 失thất 。 諸chư 異dị 生sanh 等đẳng 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 皆giai 不bất 如như 實thật 。 覺giác 味vị 勢thế 熟thục 等đẳng 相tương/tướng 。 然nhiên 不bất 見kiến 生sanh 餘dư 心tâm 所sở 故cố 。 又hựu 一nhất 一nhất 念niệm 。 彼bỉ 心tâm 心tâm 所sở 。 差sai 別biệt 而nhi 生sanh 。 應ưng 念niệm 念niệm 中trung 。 各các 有hữu 別biệt 別biệt 無vô 知tri 法pháp 起khởi 。 若nhược 謂vị 有hữu 異dị 相tướng 令linh 無vô 知tri 差sai 別biệt 。 即tức 此thử 足túc 能năng 差sai 別biệt 心tâm 品phẩm 。 何hà 須tu 別biệt 計kế 不bất 染nhiễm 無vô 知tri 。 是thị 故cố 即tức 於ư 味vị 勢thế 熟thục 等đẳng 不bất 勤cần 求cầu 。 解giải 惠huệ 與dữ 異dị 相tướng 法pháp 俱câu 為vi 因nhân 。 引dẫn 生sanh 後hậu 同đồng 類loại 慧tuệ 。 此thử 慧tuệ 於ư 解giải 。 又hựu 不bất 勤cần 求cầu 。 復phục 為vi 因nhân 引dẫn 生sanh 。 不bất 勤cần 求cầu 解giải 慧tuệ 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 因nhân 果quả 相tương/tướng 仍nhưng 。 習tập 以dĩ 成thành 性tánh 。 故cố 即tức 於ư 彼bỉ 味vị 等đẳng 境cảnh 中trung 。 數số 習tập 於ư 解giải 。 無vô 堪kham 能năng 智trí 。 此thử 所sở 引dẫn 劣liệt 智trí 。 名danh 不bất 染nhiễm 無vô 知tri 。 即tức 此thử 俱câu 生sanh 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 總tổng 名danh 習tập 氣khí 。 理lý 定định 應ưng 然nhiên 。 或hoặc 諸chư 有hữu 情tình 。 有hữu 煩phiền 惱não 位vị 。 所sở 有hữu 無vô 染nhiễm 心tâm 及cập 相tương 續tục 。 由do 諸chư 煩phiền 惱não 間gian 雜tạp 所sở 熏huân 。 有hữu 能năng 順thuận 生sanh 煩phiền 惱não 氣khí 分phần/phân 。 故cố 諸chư 無vô 染nhiễm 心tâm 及cập 眷quyến 屬thuộc 。 似tự 彼bỉ 行hành 相tương/tướng 差sai 別biệt 而nhi 生sanh 。 由do 數số 習tập 力lực 相tương 繼kế 而nhi 起khởi 。 故cố 離ly 過quá 身thân 中trung 。 仍nhưng 名danh 有hữu 習tập 氣khí 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 者giả 。 永vĩnh 斷đoạn 不bất 行hành 。 然nhiên 於ư 已dĩ 斷đoạn 見kiến 所sở 斷đoạn 位vị 。 通thông 染nhiễm 不bất 染nhiễm 心tâm 相tương 續tục 中trung 。 有hữu 餘dư 順thuận 生sanh 煩phiền 惱não 習tập 性tánh 。 是thị 見kiến 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 氣khí 分phần/phân 。 於ư 中trung 染nhiễm 者giả 。 說thuyết 名danh 類loại 性tánh 。 金kim 剛cang 道đạo 斷đoạn 。 皆giai 不bất 現hiện 行hành 。 若nhược 不bất 染nhiễm 者giả 。 名danh 見kiến 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。 亦diệc 彼bỉ 道đạo 斷đoạn 由do 根căn 差sai 別biệt 。 有hữu 行hành 不bất 行hành 。 若nhược 於ư 已dĩ 斷đoạn 修tu 所sở 斷đoạn 位vị 。 唯duy 於ư 不bất 染nhiễm 心tâm 相tương 續tục 中trung 。 有hữu 餘dư 順thuận 生sanh 煩phiền 惱não 習tập 性tánh 。 是thị 修tu 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 氣khí 分phần/phân 。 名danh 修tu 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。 是thị 有hữu 漏lậu 故cố 。 無Vô 學Học 已dĩ 斷đoạn 。 隨tùy 根căn 勝thắng 劣liệt 。 有hữu 行hành 不bất 行hành 。 世Thế 尊Tôn 已dĩ 得đắc 法pháp 自tự 在tại 故cố 。 彼bỉ 如như 煩phiền 惱não 畢tất 竟cánh 不bất 行hành 。 故cố 佛Phật 獨độc 稱xưng 善thiện 淨tịnh 相tương 續tục 。 即tức 由do 此thử 故cố 。 行hành 無vô 誤ngộ 失thất 。 得đắc 不bất 共cộng 法pháp 。 三tam 念niệm 住trụ 等đẳng 。 又hựu 由do 此thử 故cố 。 密mật 意ý 說thuyết 言ngôn 。 唯duy 佛Phật 獨độc 名danh 得đắc 無Vô 學Học 果quả 。 大đại 德đức 邏la 摩ma 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 有hữu 不bất 染nhiễm 法pháp 名danh 為vi 習tập 氣khí 。 如như 不bất 善thiện 因nhân 所sở 招chiêu 異dị 熟thục 。 世Thế 尊Tôn 昔tích 在tại 菩Bồ 薩Tát 位vị 中trung 。 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 修tu 諸chư 加gia 行hành 。 雖tuy 有hữu 煩phiền 惱não 。 而nhi 能năng 漸tiệm 除trừ 。 煩phiền 惱não 所sở 引dẫn 不bất 染nhiễm 習tập 氣khí 。 白bạch 法Pháp 習tập 氣khí 漸tiệm 令linh 增tăng 長trưởng 。 後hậu 於ư 永vĩnh 斷đoạn 諸chư 漏lậu 得đắc 時thời 。 前tiền 諸chư 習tập 氣khí 有hữu 滅diệt 不bất 滅diệt 。 以dĩ 於ư 長trường 時thời 修tu 加gia 行hành 故cố 。 證chứng 得đắc 無vô 上thượng 。 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 然nhiên 佛Phật 猶do 有hữu 白bạch 法Pháp 習tập 氣khí 。 言ngôn 習tập 氣khí 有hữu 滅diệt 不bất 滅diệt 故cố 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 理lý 亦diệc 可khả 然nhiên 。 而nhi 彼bỉ 不bất 能năng 顯hiển 其kỳ 體thể 性tánh 。 不bất 染nhiễm 習tập 氣khí 。 其kỳ 體thể 是thị 何hà 。 非phi 但đãn 虛hư 言ngôn 。 令linh 生sanh 實thật 解giải 。 經kinh 言ngôn 類loại 性tánh 其kỳ 體thể 是thị 何hà 。 有hữu 作tác 是thị 言ngôn 。 我ngã 慢mạn 為vi 體thể 。 彼bỉ 違vi 經kinh 說thuyết 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 中trung 。 於ư 我ngã 慢mạn 外ngoại 說thuyết 類loại 性tánh 故cố 。 經kinh 言ngôn 我ngã 今kim 如như 是thị 知tri 已dĩ 。 如như 是thị 見kiến 已dĩ 。 諸chư 所sở 有hữu 愛ái 。 諸chư 所sở 有hữu 見kiến 。 諸chư 所sở 有hữu 類loại 性tánh 。 諸chư 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 我ngã 慢mạn 執chấp 隨tùy 眠miên 。 斷đoạn 遍biến 知tri 故cố 。 無vô 影ảnh 寂tịch 滅diệt 。 故cố 知tri 類loại 性tánh 異dị 於ư 我ngã 慢mạn 。 有hữu 說thuyết 餘dư 慢mạn 是thị 類loại 性tánh 攝nhiếp 。 彼bỉ 說thuyết 不bất 然nhiên 。 諸chư 言ngôn 流lưu 至chí 我ngã 慢mạn 中trung 故cố 。 我ngã 慢mạn 執chấp 言ngôn 。 攝nhiếp 諸chư 慢mạn 盡tận 。 應ưng 如như 愛ái 等đẳng 各các 攝nhiếp 無vô 遺di 。 然nhiên 於ư 此thử 中trung 。 勝thắng 者giả 別biệt 說thuyết 。 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 是thị 諸chư 見kiến 根căn 。 故cố 於ư 見kiến 中trung 。 別biệt 顯hiển 二nhị 種chủng 。 為vi 攝nhiếp 疑nghi 恚khuể 。 說thuyết 隨tùy 眠miên 言ngôn 。 勝thắng 煩phiền 惱não 中trung 。 無vô 明minh 未vị 說thuyết 為vi 別biệt 顯hiển 。 彼bỉ 說thuyết 類loại 性tánh 言ngôn 。 遍biến 與dữ 惑hoặc 俱câu 。 遍biến 往vãng 諸chư 趣thú 。 故cố 名danh 類loại 性tánh 。 類loại 是thị 行hành 義nghĩa 。 是thị 類loại 之chi 體thể 。 得đắc 類loại 性tánh 名danh 。
說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 順thuận 正chánh 理lý 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 八bát