阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận
Quyển 25
尊Tôn 者Giả 眾Chúng 賢Hiền 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 順thuận 正chánh 理lý 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 五ngũ
尊tôn 者giả 眾chúng 賢hiền 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
辯Biện 緣Duyên 起Khởi 品Phẩm 第đệ 三tam 之chi 五ngũ
已dĩ 說thuyết 內nội 外ngoại 羯yết 剌lạt 藍lam 等đẳng 種chủng 等đẳng 道Đạo 理lý 。 因nhân 果quả 相tương 續tục 。 應ưng 知tri 此thử 即tức 說thuyết 名danh 緣duyên 起khởi 。 如như 是thị 緣duyên 起khởi 。 非phi 唯duy 十thập 二nhị 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 。 如như 本bổn 論luận 說thuyết 。 云vân 何hà 為vi 緣duyên 起khởi 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 然nhiên 契Khế 經Kinh 中trung 。 辯biện 緣duyên 起khởi 處xứ 。 或hoặc 時thời 具cụ 說thuyết 。 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 如như 勝thắng 義nghĩa 空không 契Khế 經Kinh 等đẳng 說thuyết 。 或hoặc 說thuyết 十thập 一nhất 。 如như 智trí 事sự 等đẳng 經kinh 。 或hoặc 唯duy 說thuyết 十thập 。 如như 城thành 喻dụ 等đẳng 經kinh 。 或hoặc 復phục 說thuyết 九cửu 。 如như 大đại 緣duyên 起khởi 經kinh 。 或hoặc 說thuyết 有hữu 八bát 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 諸chư 有hữu 沙Sa 門Môn 。 或hoặc 婆Bà 羅La 門Môn 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 諸chư 法pháp 性tánh 等đẳng 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 所sở 說thuyết 差sai 別biệt 。 何hà 緣duyên 論luận 說thuyết 與dữ 經kinh 有hữu 異dị 。 論luận 隨tùy 法pháp 性tánh 。 經kinh 順thuận 化hóa 宜nghi 。 故cố 契Khế 經Kinh 中trung 。 分phân 別biệt 緣duyên 起khởi 。 隨tùy 所sở 化hóa 者giả 機cơ 宜nghi 異dị 說thuyết 。 或hoặc 論luận 了liễu 義nghĩa 。 經kinh 義nghĩa 不bất 了liễu 。 或hoặc 論luận 通thông 說thuyết 情tình 及cập 非phi 情tình 。 契Khế 經Kinh 但đãn 依y 有hữu 情tình 數số 說thuyết 。 依y 有hữu 情tình 故cố 。 染nhiễm 淨tịnh 得đắc 成thành 。 佛Phật 為vi 有hữu 情tình 。 開khai 顯hiển 此thử 二nhị 。 但đãn 為vi 此thử 事sự 。 佛Phật 現hiện 世thế 間gian 。 故cố 契Khế 經Kinh 中trung 。 依y 有hữu 情tình 說thuyết 。 為vi 欲dục 成thành 立lập 大đại 義nghĩa 利lợi 故cố 。 分phân 別biệt 緣duyên 起khởi 。 諸chư 有hữu 支chi 中trung 。 具cụ 無vô 量lượng 門môn 義nghĩa 類loại 差sai 別biệt 。 今kim 且thả 略lược 辯biện 三tam 生sanh 分phần/phân 位vị 。 無vô 間gian 相tương 續tục 。 有hữu 十thập 二nhị 支chi 。 頌tụng 曰viết 。
如như 是thị 諸chư 緣duyên 起khởi 。 十thập 二nhị 支chi 三tam 際tế 。
前tiền 後hậu 際tế 各các 二nhị 。 中trung 八bát 據cứ 圓viên 滿mãn 。
論luận 曰viết 。 十thập 二nhị 支chi 者giả 。 一nhất 無vô 明minh 。 二nhị 行hành 。 三tam 識thức 。 四tứ 名danh 色sắc 。 五ngũ 六lục 處xứ 。 六lục 觸xúc 。 七thất 受thọ 。 八bát 愛ái 。 九cửu 取thủ 。 十thập 有hữu 。 十thập 一nhất 生sanh 。 十thập 二nhị 老lão 死tử 。 言ngôn 三tam 際tế 者giả 。 一nhất 前tiền 際tế 。 二nhị 後hậu 際tế 。 三tam 中trung 際tế 。 即tức 是thị 過quá 未vị 及cập 現hiện 三tam 生sanh 。 云vân 何hà 十thập 二nhị 支chi 。 於ư 三tam 際tế 建kiến 立lập 。 謂vị 前tiền 後hậu 際tế 。 各các 立lập 二nhị 支chi 。 中trung 際tế 八bát 支chi 。 故cố 成thành 十thập 二nhị 。 無vô 明minh 行hành 在tại 前tiền 際tế 。 謂vị 過quá 去khứ 生sanh 。 生sanh 老lão 死tử 在tại 後hậu 際tế 。 謂vị 未vị 來lai 生sanh 。 所sở 餘dư 八bát 在tại 中trung 際tế 。 謂vị 現hiện 在tại 生sanh 。 前tiền 際tế 二nhị 因nhân 。 所sở 招chiêu 五ngũ 果quả 。 後hậu 際tế 二nhị 果quả 。 所sở 待đãi 三tam 因nhân 。 非phi 諸chư 一nhất 生sanh 皆giai 具cụ 此thử 八bát 。 據cứ 圓viên 滿mãn 者giả 。 說thuyết 有hữu 八bát 支chi 。 圓viên 滿mãn 者giả 何hà 。 謂vị 支chi 無vô 缺khuyết 。 或hoặc 由do 圓viên 滿mãn 。 惑hoặc 業nghiệp 所sở 招chiêu 。 謂vị 先tiên 增tăng 上thượng 惑hoặc 業nghiệp 所sở 引dẫn 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 歷lịch 一nhất 切thiết 位vị 。 名danh 圓viên 滿mãn 者giả 。 非phi 諸chư 天thiên 中trung 及cập 色sắc 無vô 色sắc 。 羯yết 剌lạt 藍lam 等đẳng 諸chư 位vị 闕khuyết 故cố 世Thế 尊Tôn 但đãn 約ước 欲dục 界giới 少thiểu 分phần 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 說thuyết 具cụ 十thập 二nhị 。 如như 大đại 緣duyên 起khởi 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。
識thức 若nhược 不bất 入nhập 胎thai 。 得đắc 增tăng 廣quảng 大đại 不phủ 。 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 是thị 故cố 若nhược 有hữu 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 於ư 次thứ 前tiền 生sanh 。 造tạo 無vô 明minh 行hành 。 具cụ 招chiêu 現hiện 在tại 。 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 。 復phục 於ư 現hiện 生sanh 。 造tạo 愛ái 取thủ 有hữu 。 招chiêu 次thứ 後hậu 世thế 。 生sanh 等đẳng 二nhị 支chi 。 應ưng 知tri 此thử 經Kinh 依y 彼bỉ 而nhi 說thuyết 。 若nhược 依y 一nhất 切thiết 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 立lập 諸chư 有hữu 支chi 。 便tiện 成thành 雜tạp 亂loạn 。 謂vị 彼bỉ 或hoặc 有hữu 現hiện 在tại 五ngũ 支chi 。 非phi 次thứ 前tiền 生sanh 。 無vô 明minh 行hành 果quả 。 及cập 次thứ 後hậu 世thế 。 生sanh 老lão 死tử 支chi 。 非phi 現hiện 在tại 生sanh 愛ái 取thủ 有hữu 果quả 。 彼bỉ 皆giai 非phi 此thử 。 經kinh 意ý 所sở 明minh 。 勿vật 見kiến 果quả 因nhân 相tương/tướng 去khứ 隔cách 絕tuyệt 。 便tiện 疑nghi 因nhân 果quả 。 感cảm 起khởi 無vô 能năng 。 應ưng 知tri 緣duyên 起khởi 支chi 。 略lược 唯duy 二nhị 分phần 。 前tiền 後hậu 際tế 如như 次thứ 七thất 支chi 五ngũ 支chi 。 以dĩ 果quả 與dữ 因nhân 屬thuộc 因nhân 果quả 故cố 。 或hoặc 因nhân 與dữ 果quả 。 五ngũ 支chi 七thất 支chi 。 以dĩ 因nhân 攝nhiếp 因nhân 。 以dĩ 果quả 攝nhiếp 果quả 故cố 。 謂vị 現hiện 愛ái 取thủ 。 即tức 過quá 無vô 明minh 。 現hiện 在tại 有hữu 支chi 即tức 過quá 去khứ 行hành 。 現hiện 在tại 世thế 識thức 。 即tức 未vị 來lai 生sanh 。 餘dư 現hiện 四tứ 支chi 。 即tức 當đương 老lão 死tử 。 是thị 名danh 因nhân 果quả 二nhị 分phần 差sai 別biệt 。 此thử 緣duyên 起khởi 言ngôn 。 為vi 目mục 何hà 義nghĩa 。 今kim 見kiến 此thử 中trung 差sai 別biệt 義nghĩa 者giả 。 謂vị 鉢bát 剌lạt 底để 。 是thị 現hiện 前tiền 義nghĩa 。 壹nhất 女nữ 界giới 是thị 有hữu 義nghĩa 。 一nhất 字tự 界giới 中trung 。 有hữu 多đa 義nghĩa 故cố 。 由do 先tiên 鉢bát 剌lạt 底để 。 壹nhất 女nữ 界giới 成thành 緣duyên 。 訖ngật 埵đóa 緣duyên 是thị 已dĩ 義nghĩa 。 此thử 合hợp 所sở 依y 變biến 成thành 獵liệp 比tỉ 參tham 。 是thị 和hòa 合hợp 義nghĩa 。 嗢ốt 是thị 上thượng 升thăng 義nghĩa 。 鉢bát 地địa 界giới 是thị 有hữu 義nghĩa 。 由do 以dĩ 嗢ốt 為vi 先tiên 。 鉢bát 地địa 界giới 成thành 起khởi 。 此thử 總tổng 義nghĩa 者giả 。 緣duyên 現hiện 已dĩ 合hợp 。 有hữu 法pháp 升thăng 起khởi 。 是thị 緣duyên 起khởi 義nghĩa 。 緣duyên 現hiện 前tiền 言ngôn 。 即tức 目mục 和hòa 合hợp 。 復phục 言ngôn 和hòa 合hợp 。 有hữu 何hà 別biệt 用dụng 。 為vi 成thành 無vô 法pháp 唯duy 一nhất 緣duyên 生sanh 。 或hoặc 顯hiển 俱câu 生sanh 前tiền 生sanh 緣duyên 故cố 。 緣duyên 現hiện 前tiền 者giả 。 顯hiển 俱câu 生sanh 緣duyên 。 緣duyên 和hòa 合hợp 者giả 。 顯hiển 前tiền 生sanh 緣duyên 。 此thử 則tắc 顯hiển 成thành 依y 。 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 。 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 是thị 緣duyên 起khởi 義nghĩa 。 又hựu 鉢bát 剌lạt 底để 。 顯hiển 應ưng 行hành 義nghĩa 。 壹nhất 女nữ 馱đà 都đô 。 顯hiển 不bất 壞hoại 法pháp 。 參tham 顯hiển 正chánh 集tập 。 此thử 意ý 總tổng 顯hiển 世thế 出xuất 現hiện 因nhân 。 說thuyết 名danh 緣duyên 起khởi 。 謂vị 壹nhất 女nữ 界giới 。 由do 鉢bát 剌lạt 底để 為vi 先tiên 助trợ 故cố 。 轉chuyển 變biến 成thành 緣duyên 。 正chánh 集tập 及cập 升thăng 。 為vi 先tiên 助trợ 故cố 。 令linh 鉢bát 地địa 界giới 轉chuyển 變biến 成thành 起khởi 。 依y 如như 是thị 義nghĩa 。 立lập 緣duyên 起khởi 名danh 。 經kinh 主chủ 此thử 中trung 。 釋thích 差sai 別biệt 義nghĩa 。 鉢bát 剌lạt 底để 是thị 至chí 義nghĩa 。 醫y 底để 界giới 是thị 行hành 義nghĩa 。 由do 先tiên 助trợ 力lực 。 界giới 義nghĩa 轉chuyển 變biến 。 故cố 行hành 由do 至chí 。 轉chuyển 變biến 成thành 緣duyên 。 參tham 是thị 和hòa 合hợp 義nghĩa 。 嗢ốt 是thị 上thượng 升thăng 義nghĩa 。 鉢bát 地địa 界giới 是thị 有hữu 義nghĩa 。 有hữu 藉tạ 合hợp 升thăng 。 轉chuyển 變biến 成thành 起khởi 。 由do 此thử 有hữu 法pháp 。 至chí 於ư 緣duyên 已dĩ 。 和hòa 合hợp 升thăng 起khởi 。 是thị 緣duyên 起khởi 義nghĩa 。 如như 是thị 所sở 釋thích 。 越việt 彼bỉ 所sở 宗tông 。 且thả 彼bỉ 有hữu 界giới 。 由do 先tiên 助trợ 力lực 。 轉chuyển 變biến 成thành 起khởi 。 非phi 異dị 有hữu 故cố 。 再tái 顯hiển 有hữu 義nghĩa 。 竟cánh 何hà 所sở 成thành 。 以dĩ 彼bỉ 所sở 宗tông 無vô 有hữu 非phi 起khởi 無vô 起khởi 。 非phi 有hữu 一nhất 應ưng 無vô 義nghĩa 。 經kinh 主chủ 自tự 立lập 此thử 句cú 義nghĩa 已dĩ 。 復phục 自tự 假giả 興hưng 如như 是thị 徵trưng 難nạn/nan 。 如như 是thị 句cú 義nghĩa 。 理lý 不bất 應ưng 然nhiên 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 依y 一nhất 作tác 者giả 。 有hữu 二nhị 作tác 用dụng 。 於ư 前tiền 作tác 用dụng 。 應ưng 有hữu 已dĩ 言ngôn 。 如như 有hữu 一nhất 人nhân 。 浴dục 已dĩ 方phương 食thực 。 無vô 少thiểu 行hành 法pháp 有hữu 在tại 起khởi 前tiền 。 先tiên 至chí 於ư 緣duyên 。 後hậu 時thời 方phương 起khởi 。 非phi 無vô 作tác 者giả 可khả 有hữu 作tác 用dụng 。 故cố 說thuyết 頌tụng 言ngôn 。
至chí 緣duyên 若nhược 起khởi 先tiên 。 非phi 有hữu 不bất 應ưng 理lý 。
若nhược 俱câu 便tiện 壞hoại 已dĩ 。 彼bỉ 應ưng 先tiên 說thuyết 故cố 。
又hựu 自tự 釋thích 言ngôn 。 無vô 如như 是thị 過quá 。 且thả 應ưng 反phản 詰cật 聲thanh 論luận 諸chư 師sư 。 法pháp 何hà 時thời 起khởi 。 為vi 在tại 現hiện 在tại 。 為vi 在tại 未vị 來lai 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 起khởi 若nhược 現hiện 在tại 。 起khởi 非phi 已dĩ 生sanh 。 如như 何hà 成thành 現hiện 。 現hiện 是thị 已dĩ 生sanh 。 復phục 如như 何hà 起khởi 。 已dĩ 生sanh 復phục 起khởi 。 便tiện 致trí 無vô 窮cùng 。 起khởi 若nhược 未vị 來lai 。
爾nhĩ 時thời 未vị 有hữu 。 何hà 成thành 作tác 者giả 。 作tác 者giả 既ký 無vô 。 何hà 有hữu 作tác 用dụng 。 故cố 於ư 起khởi 位vị 。 即tức 亦diệc 至chí 緣duyên 起khởi 位vị 者giả 何hà 。 謂vị 未vị 來lai 世thế 。 諸chư 行hành 正chánh 起khởi 。 即tức 於ư 起khởi 位vị 。 亦diệc 說thuyết 至chí 緣duyên 。 非phi 如như 是thị 言ngôn 能năng 釋thích 前tiền 難nạn/nan 。 以dĩ 正chánh 起khởi 位vị 許hứa 屬thuộc 未vị 來lai 。 彼bỉ 宗tông 未vị 來lai 。 猶do 未vị 有hữu 體thể 。 至chí 緣duyên 及cập 起khởi 。 依y 何hà 得đắc 成thành 。 故cố 前tiền 所sở 難nạn/nan 。 無vô 少thiểu 行hành 法pháp 有hữu 在tại 起khởi 前tiền 。 先tiên 至chí 於ư 緣duyên 。 後hậu 時thời 方phương 起khởi 。 非phi 無vô 作tác 者giả 。 可khả 有hữu 用dụng 言ngôn 。 仍nhưng 未vị 通thông 釋thích 。 又hựu 言ngôn 聲thanh 論luận 。 妄vọng 所sở 安an 立lập 。 作tác 者giả 作tác 用dụng 。 理lý 實thật 不bất 成thành 。 有hữu 是thị 作tác 者giả 。 起khởi 是thị 作tác 用dụng 。 非phi 於ư 此thử 中trung 見kiến 有hữu 作tác 者giả 。 異dị 起khởi 作tác 用dụng 。 真chân 實thật 可khả 得đắc 。 故cố 此thử 義nghĩa 言ngôn 。 於ư 俗tục 無vô 謬mậu 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 作tác 者giả 作tác 用dụng 。 義nghĩa 非phi 無vô 別biệt 。 若nhược 非phi 依y 有hữu 得đắc 有hữu 起khởi 用dụng 。 則tắc 畢tất 竟cánh 無vô 。 應ưng 成thành 作tác 者giả 。 又hựu 縱túng/tung 彼bỉ 說thuyết 。 作tác 者giả 作tác 用dụng 。 若nhược 異dị 若nhược 同đồng 。 且thả 彼bỉ 未vị 來lai 。 以dĩ 無vô 體thể 故cố 。 不bất 成thành 作tác 者giả 。 故cố 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 不bất 免miễn 前tiền 過quá 。 大đại 德đức 邏la 摩ma 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 為vi 詮thuyên 表biểu 義nghĩa 。 故cố 發phát 音âm 聲thanh 。 生sanh 滅diệt 等đẳng 聲thanh 。 皆giai 於ư 諸chư 行hành 相tướng 。 續tục 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 安an 立lập 。 於ư 多đa 義nghĩa 中trung 。 方phương 得đắc 究cứu 竟cánh 。 非phi 一nhất 剎sát 那na 細tế 難nan 知tri 故cố 。 於ư 相tương 續tục 位vị 。 立lập 相tương/tướng 既ký 成thành 。 於ư 一nhất 剎sát 那na 。 亦diệc 可khả 准chuẩn 立lập 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 但đãn 有hữu 虛hư 言ngôn 。 既ký 說thuyết 音âm 聲thanh 為vi 詮thuyên 表biểu 義nghĩa 。 彼bỉ 宗tông 生sanh 等đẳng 。 其kỳ 體thể 實thật 無vô 。 故cố 生sanh 等đẳng 聲thanh 。 無vô 義nghĩa 可khả 表biểu 。 無vô 法pháp 不bất 可khả 說thuyết 為vi 義nghĩa 故cố 。 又hựu 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 。 非phi 行hành 相tương 續tục 分phần/phân 位vị 安an 立lập 。 前tiền 於ư 思tư 擇trạch 有hữu 為vi 相tương/tướng 中trung 。 已dĩ 遮già 遣khiển 故cố 要yếu 剎sát 那na 位vị 。 立lập 相tương/tướng 得đắc 成thành 。 行hành 相tương 續tục 中trung 。 方phương 可khả 准chuẩn 立lập 。 由do 相tương 續tục 假giả 攬lãm 實thật 成thành 故cố 。 又hựu 彼bỉ 起khởi 言ngôn 。 依y 何hà 而nhi 說thuyết 。 非phi 無vô 有hữu 用dụng 可khả 說thuyết 用dụng 言ngôn 。 非phi 畢tất 竟cánh 無vô 。 可khả 言ngôn 有hữu 用dụng 。 故cố 彼bỉ 於ư 難nạn/nan 。 亦diệc 非phi 善thiện 釋thích 。 唯duy 對đối 法pháp 宗tông 說thuyết 已dĩ 無vô 過quá 。 起khởi 及cập 起khởi 前tiền 。 皆giai 可khả 有hữu 故cố 。 謂vị 對đối 法pháp 者giả 言ngôn 法pháp 起khởi 時thời 。 如như 已dĩ 生sanh 位vị 。 其kỳ 體thể 實thật 有hữu 。 可khả 隨tùy 俗tục 說thuyết 作tác 者giả 無vô 謬mậu 。 諸chư 說thuyết 起khởi 位vị 。 同đồng 畢tất 竟cánh 無vô 。 而nhi 說thuyết 作tác 者giả 。 如như 何hà 無vô 謬mậu 。 若nhược 謂vị 俱câu 生sanh 因nhân 果quả 論luận 者giả 。 於ư 已dĩ 言ngôn 過quá 。 無vô 由do 解giải 脫thoát 。 已dĩ 言ngôn 於ư 我ngã 進tiến 退thoái 無vô 違vi 。 作tác 者giả 及cập 時thời 。 俱câu 非phi 定định 故cố 。 雖tuy 依y 一nhất 作tác 者giả 說thuyết 有hữu 已dĩ 言ngôn 。 而nhi 見kiến 有hữu 已dĩ 言ngôn 依y 別biệt 作tác 者giả 。 如như 依y 我ngã 已dĩ 汝nhữ 得đắc 不bất 行hành 。 雖tuy 有hữu 已dĩ 言ngôn 依y 前tiền 時thời 說thuyết 。 而nhi 亦diệc 見kiến 依y 後hậu 。 如như 開khai 口khẩu 已dĩ 眠miên 。 雖tuy 有hữu 已dĩ 言ngôn 。 依y 別biệt 時thời 說thuyết 。 而nhi 亦diệc 見kiến 有hữu 依y 不bất 別biệt 時thời 。 如như 世thế 有hữu 說thuyết 言ngôn 闇ám 至chí 已dĩ 燈đăng 滅diệt 。 是thị 故cố 俱câu 生sanh 因nhân 果quả 論luận 者giả 。 於ư 緣duyên 起khởi 理lý 。 進tiến 退thoái 無vô 失thất 。 緣duyên 起khởi 句cú 義nghĩa 。 唯duy 此thử 極cực 成thành 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 為vi 釋thích 緣duyên 起khởi 。 先tiên 作tác 是thị 說thuyết 。 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 。 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 而nhi 不bất 唯duy 說thuyết 無vô 明minh 緣duyên 等đẳng 。 釋thích 緣duyên 起khởi 義nghĩa 。 且thả 上thượng 座tòa 言ngôn 。 緣duyên 起khởi 有hữu 二nhị 。 一nhất 有hữu 情tình 數số 。 二nhị 非phi 有hữu 情tình 。 前tiền 兩lưỡng 句cú 文văn 。 通thông 攝nhiếp 二nhị 種chủng 。 言ngôn 無vô 別biệt 故cố 。 無vô 明minh 緣duyên 等đẳng 。 唯duy 攝nhiếp 有hữu 情tình 。 有hữu 情tình 有hữu 故cố 。 然nhiên 彼bỉ 上thượng 座tòa 。 親thân 教giáo 門môn 人nhân 。 有hữu 自tự 斥xích 言ngôn 。 此thử 釋thích 非phi 理lý 。 與dữ 摽phiếu/phiêu 釋thích 理lý 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 前tiền 摽phiếu/phiêu 後hậu 釋thích 。 理lý 必tất 相tương/tướng 符phù 。 如như 何hà 雙song 摽phiếu/phiêu 。 後hậu 唯duy 釋thích 一nhất 。 又hựu 外ngoại 緣duyên 起khởi 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 。 不bất 應ưng 先tiên 摽phiếu/phiêu 。 以dĩ 無vô 用dụng 故cố 。 此thử 斥xích 非phi 理lý 。 上thượng 所sở 釋thích 言ngôn 。 不bất 違vi 摽phiếu/phiêu 釋thích 。 非phi 無vô 用dụng 故cố 。 謂vị 無vô 明minh 等đẳng 。 後hậu 所sở 釋thích 言ngôn 。 不bất 越việt 摽phiếu/phiêu 中trung 有hữu 情tình 緣duyên 起khởi 。 故cố 摽phiếu/phiêu 釋thích 理lý 。 非phi 不bất 相tương 應ứng 。 夫phu 置trí 先tiên 摽phiếu/phiêu 。 擬nghĩ 生sanh 後hậu 釋thích 。 後hậu 既ký 無vô 釋thích 。 先tiên 何hà 用dụng 摽phiếu/phiêu 。 是thị 故cố 但đãn 應ưng 摽phiếu/phiêu 有hữu 情tình 數số 。 摽phiếu/phiêu 非phi 有hữu 情tình 數số 與dữ 釋thích 不bất 相tương 符phù 。 且thả 非phi 別biệt 摽phiếu/phiêu 。 不bất 釋thích 何hà 咎cữu 。 既ký 無vô 別biệt 釋thích 。 何hà 用dụng 總tổng 摽phiếu/phiêu 。 此thử 中trung 總tổng 摽phiếu/phiêu 。 有hữu 大đại 義nghĩa 用dụng 。 謂vị 以dĩ 現hiện 見kiến 非phi 情tình 緣duyên 起khởi 。 顯hiển 不bất 現hiện 見kiến 內nội 緣duyên 起khởi 故cố 。 種chủng 子tử 生sanh 芽nha 。 等đẳng 世thế 所sở 現hiện 知tri 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 等đẳng 非phi 世thế 現hiện 見kiến 。 世Thế 尊Tôn 顯hiển 示thị 。 如như 依y 種chủng 等đẳng 有hữu 芽nha 等đẳng 得đắc 有hữu 。 及cập 種chủng 等đẳng 生sanh 故cố 芽nha 等đẳng 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 應ưng 知tri 。 依y 無vô 明minh 等đẳng 有hữu 。 行hành 等đẳng 得đắc 有hữu 。 無vô 明minh 等đẳng 生sanh 故cố 。 行hành 等đẳng 得đắc 生sanh 。 是thị 故cố 總tổng 摽phiếu/phiêu 。 有hữu 大đại 義nghĩa 用dụng 。 此thử 總tổng 顯hiển 示thị 一nhất 切thiết 。 有hữu 為vi 無vô 一nhất 不bất 從tùng 眾chúng 緣duyên 起khởi 者giả 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 。 不bất 釋thích 非phi 情tình 如như 於ư 有hữu 情tình 。 先tiên 摽phiếu/phiêu 後hậu 釋thích 。 非phi 情tình 易dị 了liễu 。 但đãn 藉tạ 總tổng 摽phiếu/phiêu 。 情tình 數số 難nan 知tri 。 故cố 須tu 別biệt 釋thích 。 諸chư 緣duyên 起khởi 教giáo 。 多đa 為vi 利lợi 根căn 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 所sở 摽phiếu/phiêu 皆giai 釋thích 。 又hựu 有hữu 情tình 勝thắng 。 故cố 應ưng 廣quảng 辯biện 。 外ngoại 法pháp 亦diệc 以dĩ 內nội 為vi 因nhân 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 。 餘dư 契Khế 經Kinh 中trung 。 亦diệc 有hữu 廣quảng 辯biện 外ngoại 緣duyên 起khởi 處xứ 。 如như 種chủng 喻dụ 經kinh 等đẳng 故cố 。 所sở 釋thích 不bất 然nhiên 如như 是thị 師sư 徒đồ 。 未vị 為vi 賢hiền 善thiện 。 自tự 師sư 勞lao 思tư 。 所sở 造tạo 論luận 宗tông 。 為vi 逞sính 己kỷ 能năng 。 輕khinh 為vi 彈đàn 斥xích 。 善thiện 說thuyết 法Pháp 者giả 。 理lý 不bất 應ưng 然nhiên 。 我ngã 於ư 此thử 中trung 。 詳tường 彼bỉ 所sở 釋thích 。 一nhất 切thiết 皆giai 與dữ 。 自tự 論luận 相tương 違vi 。 謂vị 彼bỉ 論luận 說thuyết 經Kinh 皆giai 了liễu 義nghĩa 。 而nhi 今kim 釋thích 此thử 違vi 彼bỉ 論luận 宗tông 。 釋thích 不bất 具cụ 申thân 摽phiếu/phiêu 中trung 義nghĩa 故cố 。 彼bỉ 便tiện 許hứa 此thử 非phi 了liễu 義nghĩa 經kinh 。 故cố 此thử 定định 非phi 彼bỉ 宗tông 經kinh 義nghĩa 。 大đại 德đức 邏la 摩ma 。 於ư 自tự 師sư 釋thích 。 心tâm 不bất 忍nhẫn 許hứa 。 復phục 自tự 釋thích 言ngôn 。 若nhược 十thập 二nhị 支chi 。 許hứa 依y 三tam 際tế 即tức 為vi 略lược 攝nhiếp 。 三tam 際tế 緣duyên 起khởi 說thuyết 。 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 。 及cập 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 若nhược 不bất 許hứa 然nhiên 。 即tức 此thử 二nhị 句cú 。 如như 次thứ 顯hiển 示thị 親thân 傳truyền 二nhị 因nhân 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 且thả 應ưng 詳tường 辯biện 。 為vi 攝nhiếp 三tam 際tế 。 說thuyết 此thử 二nhị 門môn 。 如như 是thị 二nhị 門môn 。 義nghĩa 為vi 同đồng 異dị 。 義nghĩa 若nhược 同đồng 者giả 。 但đãn 說thuyết 一nhất 門môn 。 於ư 義nghĩa 已dĩ 周chu 。 餘dư 便tiện 無vô 用dụng 。 又hựu 違vi 後hậu 釋thích 。 別biệt 顯hiển 二nhị 因nhân 。 非phi 此thử 二nhị 言ngôn 。 前tiền 後hậu 再tái 說thuyết 。 可khả 令linh 義nghĩa 旨chỉ 。 或hoặc 同đồng 或hoặc 異dị 。 若nhược 如như 後hậu 釋thích 。 兩lưỡng 義nghĩa 異dị 者giả 。 為vi 攝nhiếp 三tam 際tế 。 說thuyết 此thử 二nhị 言ngôn 。 即tức 此thử 二nhị 言ngôn 。 各các 應ưng 重trùng 說thuyết 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 。 非phi 遍biến 一nhất 切thiết 。 則tắc 摽phiếu/phiêu 與dữ 釋thích 。 義nghĩa 不bất 相tương 符phù 。 謂vị 於ư 摽phiếu/phiêu 中trung 。 所sở 不bất 攝nhiếp 義nghĩa 。 釋thích 中trung 廣quảng 辯biện 。 義nghĩa 豈khởi 相tương 應ứng 。 故cố 彼bỉ 還hoàn 成thành 違vi 摽phiếu/phiêu 釋thích 理lý 。 由do 此thử 親thân 傳truyền 。 皆giai 無vô 重trọng/trùng 言ngôn 。 於ư 諸chư 有hữu 支chi 。 但đãn 隨tùy 摽phiếu/phiêu 一nhất 與dữ 後hậu 廣quảng 釋thích 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 若nhược 謂vị 此thử 二nhị 遍biến 屬thuộc 諸chư 支chi 。 謂vị 初sơ 無vô 明minh 為vi 緣duyên 生sanh 行hành 。 或hoặc 親thân 或hoặc 傳truyền 。 行hành 等đẳng 亦diệc 然nhiên 。 此thử 但đãn 悕hy 望vọng 。 而nhi 無vô 實thật 理lý 。 後hậu 無vô 如như 是thị 分phân 別biệt 說thuyết 故cố 。 是thị 則tắc 摽phiếu/phiêu 釋thích 還hoàn 不bất 相tương 符phù 。 又hựu 譬thí 喻dụ 宗tông 。 過quá 未vị 無vô 體thể 。 如như 何hà 可khả 立lập 親thân 傳truyền 二nhị 因nhân 。 且thả 非phi 業nghiệp 無vô 間gian 能năng 生sanh 異dị 熟thục 故cố 。 業nghiệp 望vọng 異dị 熟thục 。 親thân 因nhân 不bất 成thành 。 亦diệc 非phi 傳truyền 因nhân 。 傳truyền 義nghĩa 無vô 故cố 。 非phi 業nghiệp 滅diệt 已dĩ 後hậu 有hữu 餘dư 因nhân 。 由do 先tiên 業nghiệp 力lực 。 招chiêu 異dị 熟thục 果quả 。 要yếu 先tiên 因nhân 滅diệt 已dĩ 。 餘dư 因nhân 感cảm 果quả 時thời 。 遠viễn 由do 先tiên 因nhân 力lực 。 方phương 名danh 傳truyền 因nhân 故cố 。 諸chư 有hữu 橫hoạnh/hoành 計kế 舊cựu 隨tùy 界giới 等đẳng 。 思tư 擇trạch 因nhân 中trung 。 已dĩ 廣quảng 遮già 破phá 。 設thiết 許hứa 有hữu 彼bỉ 傳truyền 。 亦diệc 不bất 成thành 遠viễn 近cận 二nhị 因nhân 。 滅diệt 無vô 異dị 故cố 。 依y 何hà 而nhi 說thuyết 。 彼bỉ 遠viễn 此thử 近cận 。 據cứ 曾tằng 有hữu 說thuyết 。 理lý 亦diệc 不bất 成thành 。 隨tùy 一nhất 有hữu 時thời 。 隨tùy 一nhất 無vô 故cố 。 無vô 法pháp 無vô 容dung 說thuyết 為vi 傳truyền 故cố 。 由do 此thử 亦diệc 破phá 據cứ 當đương 有hữu 說thuyết 。 現hiện 在tại 雖tuy 有hữu 。 未vị 來lai 無vô 故cố 。 非phi 無vô 所sở 待đãi 。 可khả 說thuyết 有hữu 傳truyền 。 是thị 故cố 定định 知tri 。 譬thí 喻dụ 論luận 者giả 。 但đãn 為vi 誑cuống 惑hoặc 。 迷mê 真chân 理lý 教giáo 。 無vô 覺giác 慧tuệ 人nhân 。 輒triếp 有hữu 所sở 釋thích 。 上thượng 座tòa 徒đồ 黨đảng 。 有hữu 釋thích 為vi 破phá 無vô 因nhân 常thường 因nhân 。 有hữu 釋thích 為vi 顯hiển 因nhân 果quả 住trụ 生sanh 。 說thuyết 斯tư 二nhị 句cú 。 經kinh 主chủ 已dĩ 破phá 。 故cố 不bất 重trọng/trùng 遣khiển 。 上thượng 座tòa 復phục 言ngôn 。 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 者giả 。 依y 果quả 有hữu 因nhân 有hữu 滅diệt 。 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 者giả 。 恐khủng 疑nghi 果quả 無vô 因nhân 生sanh 。 是thị 故cố 復phục 言ngôn 。 由do 因nhân 生sanh 故cố 。 果quả 方phương 得đắc 起khởi 。 非phi 謂vị 無vô 因nhân 。 經kinh 主chủ 難nạn/nan 言ngôn 經kinh 義nghĩa 若nhược 爾nhĩ 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 成thành 無vô 。 又hựu 應ưng 先tiên 言ngôn 。 因nhân 生sanh 故cố 果quả 生sanh 已dĩ 。 後hậu 乃nãi 可khả 說thuyết 。 依y 果quả 有hữu 因nhân 成thành 無vô 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 方phương 名danh 善thiện 說thuyết 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 。 欲dục 辯biện 緣duyên 起khởi 。 依y 何hà 次thứ 第đệ 。 先tiên 說thuyết 因nhân 滅diệt 。 故cố 彼bỉ 所sở 釋thích 。 非phi 此thử 經Kinh 義nghĩa 。 如như 是thị 上thượng 座tòa 。 凡phàm 有hữu 所sở 言ngôn 。 親thân 教giáo 門môn 人nhân 。 及cập 同đồng 見kiến 者giả 。 尚thượng 不bất 承thừa 信tín 。 況huống 隨tùy 聖thánh 教giáo 。 順thuận 正chánh 理lý 人nhân 。 可khả 能năng 忍nhẫn 受thọ 。 東đông 方phương 貴quý 此thử 。 實thật 謂vị 奇kỳ 哉tai 。 經kinh 主chủ 何hà 緣duyên 。 但đãn 言ngôn 彼bỉ 釋thích 非phi 此thử 經Kinh 義nghĩa 。 我ngã 今kim 說thuyết 彼bỉ 。 上thượng 座tòa 所sở 言ngôn 。 全toàn 無vô 義nghĩa 理lý 。 諸chư 有hữu 唯duy 說thuyết 前tiền 生sanh 為vi 因nhân 。 及cập 唯duy 現hiện 世thế 。 有hữu 體thể 論luận 者giả 。 曾tằng 無vô 果quả 有hữu 因nhân 方phương 有hữu 滅diệt 。 以dĩ 果quả 有hữu 時thời 因nhân 已dĩ 無vô 故cố 。 於ư 果quả 起khởi 位vị 因nhân 可khả 有hữu 滅diệt 。 故cố 因nhân 滅diệt 時thời 果quả 猶do 未vị 有hữu 。 若nhược 果quả 有hữu 位vị 。 因nhân 方phương 有hữu 滅diệt 。 許hứa 因nhân 猶do 有hữu 便tiện 壞hoại 剎sát 那na 。 又hựu 果quả 有hữu 時thời 因nhân 方phương 許hứa 滅diệt 。 則tắc 成thành 因nhân 果quả 俱câu 時thời 有hữu 過quá 。 以dĩ 果quả 有hữu 時thời 因nhân 未vị 無vô 故cố 。 果quả 於ư 爾nhĩ 時thời 亦diệc 有hữu 滅diệt 故cố 。 又hựu 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 應ưng 不bất 致trí 疑nghi 果quả 無vô 因nhân 生sanh 。 俱câu 現hiện 有hữu 故cố 。 謂vị 果quả 有hữu 位vị 因nhân 方phương 有hữu 滅diệt 。 果quả 現hiện 從tùng 彼bỉ 未vị 無vô 因nhân 生sanh 。 如như 何hà 有hữu 疑nghi 果quả 無vô 因nhân 起khởi 。 則tắc 不bất 應ưng 復phục 說thuyết 。 因nhân 生sanh 故cố 果quả 生sanh 。 若nhược 彼bỉ 救cứu 言ngôn 。 我ngã 意ý 不bất 說thuyết 果quả 有hữu 位vị 因nhân 方phương 滅diệt 。 我ngã 意ý 但đãn 言ngôn 。 要yếu 果quả 有hữu 位vị 因nhân 方phương 有hữu 滅diệt 。 是thị 於ư 果quả 有hữu 時thời 因nhân 方phương 有hữu 無vô 義nghĩa 。 設thiết 許hứa 如như 是thị 。 亦diệc 不bất 應ưng 疑nghi 。 謂vị 果quả 有hữu 時thời 。 因nhân 方phương 非phi 有hữu 。 是thị 則tắc 已dĩ 顯hiển 因nhân 先tiên 非phi 無vô 。 何hà 容dung 復phục 疑nghi 。 果quả 無vô 因nhân 起khởi 。 又hựu 餘dư 處xứ 說thuyết 。 依y 種chủng 等đẳng 有hữu 。 芽nha 等đẳng 得đắc 有hữu 。 此thử 有hữu 何hà 義nghĩa 。 若nhược 即tức 有hữu 彼bỉ 義nghĩa 便tiện 失thất 自tự 宗tông 。 若nhược 別biệt 有hữu 餘dư 義nghĩa 。 何hà 緣duyên 定định 執chấp 。 未vị 來lai 名danh 有hữu 許hứa 非phi 即tức 彼bỉ 義nghĩa 。 過quá 去khứ 名danh 有hữu 許hứa 即tức 彼bỉ 義nghĩa 耶da 。 又hựu 無vô 體thể 法pháp 。 不bất 應ưng 說thuyết 有hữu 。 思tư 涅Niết 槃Bàn 中trung 。 已dĩ 具cụ 遮già 遣khiển 。 又hựu 果quả 未vị 有hữu 。 應ưng 立lập 有hữu 名danh 。 由do 因nhân 已dĩ 無vô 。 仍nhưng 名danh 有hữu 故cố 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 言ngôn 。 義nghĩa 便tiện 不bất 定định 。 然nhiên 不bất 許hứa 爾nhĩ 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 上thượng 座tòa 所sở 言ngôn 。 全toàn 無vô 義nghĩa 理lý 。 然nhiên 彼bỉ 經kinh 主chủ 。 差sai 別biệt 遮già 言ngôn 。 非phi 此thử 經Kinh 義nghĩa 。 無vô 異dị 有hữu 說thuyết 此thử 石thạch 女nữ 兒nhi 。 非phi 極cực 勇dũng 健kiện 。 又hựu 經kinh 主chủ 述thuật 自tự 軌quỹ 範phạm 師sư 釋thích 二nhị 句cú 義nghĩa 。 顯hiển 己kỷ 仁nhân 孝hiếu 。 彼bỉ 雖tuy 有hữu 失thất 。 而nhi 不bất 彰chương 顯hiển 。 師sư 資tư 之chi 道đạo 。 理lý 固cố 應ưng 然nhiên 。 我ngã 於ư 彼bỉ 師sư 。 無vô 所sở 承thừa 稟bẩm 。 設thiết 為vi 彈đàn 斥xích 。 無vô 虧khuy 大đại 望vọng 。 故cố 我ngã 於ư 此thử 如như 實thật 顯hiển 非phi 。 謂vị 彼bỉ 諸chư 師sư 釋thích 此thử 二nhị 句cú 。 為vi 顯hiển 因nhân 果quả 不bất 斷đoạn 及cập 生sanh 。 謂vị 依y 無vô 明minh 不bất 斷đoạn 諸chư 行hành 不bất 斷đoạn 。 即tức 由do 無vô 明minh 生sanh 故cố 。 諸chư 行hành 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 皆giai 應ưng 廣quảng 說thuyết 。 此thử 釋thích 不bất 然nhiên 。 經kinh 義nghĩa 若nhược 爾nhĩ 。 即tức 亦diệc 應ưng 說thuyết 。 行hành 緣duyên 無vô 明minh 。 亦diệc 依y 行hành 不bất 斷đoạn 無vô 明minh 不bất 斷đoạn 。 以dĩ 行hành 與dữ 無vô 明minh 。 同đồng 對đối 治trị 故cố 。 非phi 取thủ 斷đoạn 位vị 。 而nhi 可khả 說thuyết 言ngôn 。 愛ái 猶do 不bất 斷đoạn 。 同đồng 對đối 治trị 故cố 。 若nhược 謂vị 此thử 就tựu 現hiện 行hành 斷đoạn 說thuyết 。 則tắc 後hậu 生sanh 言ngôn 應ưng 成thành 無vô 用dụng 。 曾tằng 無vô 有hữu 一nhất 無vô 明minh 現hiện 行hành 而nhi 不bất 名danh 生sanh 。 何hà 須tu 重trùng 說thuyết 。 故cố 知tri 經kinh 主chủ 所sở 稟bẩm 諸chư 師sư 。 於ư 諸chư 法pháp 相tướng 。 未vị 為vi 明minh 達đạt 。 對đối 法pháp 諸chư 師sư 。 釋thích 此thử 二nhị 句cú 。 諸chư 有hữu 支chi 起khởi 。 必tất 由do 二nhị 因nhân 。 俱câu 生sanh 前tiền 生sanh 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 或hoặc 有hữu 但đãn 以dĩ 有hữu 體thể 為vi 因nhân 。 或hoặc 有hữu 為vi 因nhân 有hữu 之chi 差sai 別biệt 。 先tiên 為vi 標tiêu 此thử 二nhị 種chủng 因nhân 故cố 。 說thuyết 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 及cập 。 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 後hậu 為vi 釋thích 此thử 二nhị 種chủng 因nhân 故cố 。 說thuyết 謂vị 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 乃nãi 至chí 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 或hoặc 此thử 二nhị 句cú 。 義nghĩa 雖tuy 無vô 別biệt 。 而nhi 緣duyên 起khởi 支chi 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 前tiền 後hậu 際tế 。 因nhân 果quả 不bất 同đồng 。 略lược 標tiêu 前tiền 際tế 。 故cố 說thuyết 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 。 略lược 標tiêu 後hậu 際tế 。 故cố 說thuyết 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 由do 此thử 前tiền 際tế 定định 說thuyết 已dĩ 有hữu 現hiện 有hữu 。 謂vị 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 。 因nhân 果quả 如như 次thứ 。 在tại 過quá 現hiện 故cố 。 若nhược 於ư 後hậu 際tế 。 定định 說thuyết 現hiện 生sanh 當đương 生sanh 。 謂vị 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 因nhân 果quả 如như 次thứ 。 在tại 現hiện 未vị 故cố 。 前tiền 際tế 中trung 果quả 有hữu 義nghĩa 已dĩ 圓viên 。 故cố 說thuyết 為vi 有hữu 。 後hậu 際tế 中trung 果quả 有hữu 義nghĩa 未vị 滿mãn 。 故cố 說thuyết 為vi 生sanh 。 果quả 正chánh 所sở 求cầu 故cố 隨tùy 果quả 說thuyết 。 或hoặc 依y 二nhị 諦đế 。 釋thích 此thử 二nhị 言ngôn 。 二nhị 諦đế 即tức 是thị 。 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 。 依y 多đa 立lập 一nhất 。 名danh 世thế 俗tục 諦đế 。 安an 立lập 界giới 體thể 。 名danh 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 前tiền 諦đế 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 言ngôn 說thuyết 。 後hậu 諦đế 隨tùy 順thuận 賢hiền 聖thánh 言ngôn 說thuyết 。 世thế 俗tục 諦đế 法pháp 。 得đắc 有hữu 名danh 生sanh 。 失thất 有hữu 名danh 滅diệt 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 法Pháp 。 用dụng 起khởi 名danh 生sanh 。 用dụng 息tức 名danh 滅diệt 。 言ngôn 得đắc 有hữu 者giả 。 謂vị 假giả 所sở 依y 。 眾chúng 緣duyên 和hòa 集tập 。 合hợp 立lập 一nhất 有hữu 。 言ngôn 用dụng 起khởi 者giả 。 謂vị 諸chư 實thật 物vật 。 眾chúng 緣duyên 合hợp 時thời 。 引dẫn 果quả 用dụng 起khởi 。 唯duy 現hiện 有hữu 論luận 。 亦diệc 定định 應ưng 許hứa 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 二nhị 種chủng 有hữu 義nghĩa 。 若nhược 不bất 許hứa 此thử 。 應ưng 捨xả 契Khế 經Kinh 。 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 者giả 。 是thị 假giả 所sở 依y 有hữu 假giả 便tiện 得đắc 有hữu 義nghĩa 。 此thử 意ý 說thuyết 假giả 是thị 有hữu 非phi 生sanh 。 即tức 所sở 依y 緣duyên 和hòa 合hợp 立lập 故cố 。 何hà 緣duyên 證chứng 知tri 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。
如như 即tức 攬lãm 眾chúng 分phần/phân 。 假giả 相tương/tướng 說thuyết 為vi 車xa 。
世thế 俗tục 說thuyết 有hữu 情tình 。 應ưng 知tri 攬lãm 諸chư 蘊uẩn 。
貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 。 多đa 緣duyên 假giả 生sanh 。 方phương 能năng 為vi 因nhân 。 生sanh 後hậu 有hữu 識thức 。 依y 正chánh 理lý 說thuyết 。 必tất 應ưng 如như 是thị 。 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 者giả 。 是thị 因nhân 實thật 界giới 生sanh 實thật 界giới 得đắc 生sanh 義nghĩa 。 此thử 意ý 說thuyết 實thật 。 眾chúng 緣duyên 力lực 故cố 。 令linh 起khởi 作tác 用dụng 。 是thị 生sanh 非phi 有hữu 。 何hà 緣duyên 證chứng 知tri 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 二nhị 因nhân 二nhị 緣duyên 。 能năng 生sanh 正chánh 見kiến 。 此thử 生sanh 故cố 者giả 。 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 諸chư 緣duyên 生sanh 故cố 。 言ngôn 彼bỉ 生sanh 者giả 。 未vị 來lai 果quả 生sanh 。 雖tuy 於ư 未vị 來lai 亦diệc 有hữu 緣duyên 義nghĩa 。 約ước 分phần/phân 位vị 故cố 。 但đãn 說thuyết 已dĩ 生sanh 。 或hoặc 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 者giả 。 是thị 依y 前tiền 生sanh 因nhân 。 有hữu 現hiện 生sanh 果quả 。 有hữu 義nghĩa 言ngôn 。 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 者giả 。 是thị 現hiện 生sanh 果quả 生sanh 故cố 。 後hậu 生sanh 因nhân 生sanh 義nghĩa 。 此thử 中trung 意ý 顯hiển 現hiện 生sanh 生sanh 故cố 。 遮già 餘dư 對đối 治trị 。 生sanh 後hậu 有hữu 因nhân 。 復phục 依y 現hiện 生sanh 因nhân 有hữu 。 後hậu 生sanh 果quả 得đắc 有hữu 。 由do 後hậu 生sanh 果quả 生sanh 故cố 。 後hậu 後hậu 因nhân 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 有hữu 輪luân 。 旋toàn 環hoàn 無vô 始thỉ 。 有hữu 餘dư 師sư 釋thích 。 如như 是thị 二nhị 言ngôn 。 為vi 於ư 緣duyên 起khởi 知tri 決quyết 定định 故cố 。 如như 餘dư 處xứ 說thuyết 。 依y 無vô 明minh 有hữu 。 諸chư 行hành 得đắc 有hữu 。 非phi 離ly 無vô 明minh 可khả 有hữu 諸chư 行hành 。 由do 如như 是thị 理lý 。 唯duy 有hữu 四tứ 句cú 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 。 應ưng 成thành 多đa 句cú 。 謂vị 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 彼bỉ 非phi 有hữu 。 及cập 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 彼bỉ 不bất 生sanh 。 如như 是thị 便tiện 成thành 六lục 句cú 差sai 別biệt 。 如như 依y 燈đăng 有hữu 燈đăng 光quang 有hữu 闇ám 非phi 有hữu 。 及cập 燈đăng 生sanh 故cố 燈đăng 光quang 生sanh 闇ám 不bất 生sanh 。 此thử 不bất 應ưng 然nhiên 。 燈đăng 有hữu 闇ám 滅diệt 。 無vô 有hữu 因nhân 果quả 相tương 應ứng 理lý 故cố 。 法pháp 有hữu 我ngã 無vô 。 定định 無vô 因nhân 果quả 相tương 應ứng 理lý 故cố 。 本bổn 無vô 迷mê 執chấp 。 為vi 顯hiển 因nhân 果quả 相tương 應ứng 理lý 故cố 。 說thuyết 此thử 契Khế 經Kinh 諸chư 句cú 差sai 別biệt 。 非phi 有hữu 與dữ 無vô 有hữu 因nhân 果quả 義nghĩa 。 如như 是thị 所sở 標tiêu 。 應ưng 成thành 無vô 用dụng 。 如như 後hậu 別biệt 釋thích 。 前tiền 應ưng 總tổng 標tiêu 。 後hậu 釋thích 既ký 無vô 。 前tiền 標tiêu 何hà 用dụng 。 是thị 故cố 應ưng 如như 前tiền 釋thích 為vi 善thiện 。 此thử 中trung 唯duy 辯biện 因nhân 果quả 相tương/tướng 故cố 。 執chấp 過quá 四tứ 句cú 。 理lý 不bất 應ưng 然nhiên 。 謂vị 依y 燈đăng 有hữu 闇ám 非phi 有hữu 依y 燈đăng 非phi 有hữu 。 闇ám 便tiện 有hữu 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 非phi 因nhân 果quả 相tương/tướng 。 若nhược 必tất 爾nhĩ 者giả 。 句cú 應ưng 成thành 八bát 。 齊tề 爾nhĩ 所sở 方phương 能năng 圓viên 顯hiển 生sanh 滅diệt 故cố 。 由do 前tiền 四tứ 句cú 。 圓viên 顯hiển 於ư 生sanh 。 由do 後hậu 四tứ 句cú 。 圓viên 顯hiển 於ư 滅diệt 。 若nhược 爾nhĩ 句cú 別biệt 。 但đãn 應ưng 成thành 四tứ 。 謂vị 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 。 及cập 依y 此thử 無vô 彼bỉ 無vô 。 爾nhĩ 所sở 便tiện 能năng 圓viên 顯hiển 義nghĩa 故cố 。 不bất 爾nhĩ 唯duy 此thử 未vị 說thuyết 生sanh 故cố 。 已dĩ 說thuyết 有hữu 言ngôn 。 意ý 唯duy 詮thuyên 有hữu 。 故cố 說thuyết 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 。 未vị 說thuyết 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 非phi 諸chư 有hữu 法pháp 必tất 有hữu 生sanh 故cố 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 前tiền 已dĩ 數số 遮già 。 故cố 如như 所sở 言ngôn 。 定định 為vi 無vô 義nghĩa 。 若nhược 謂vị 說thuyết 在tại 勝thắng 義nghĩa 空không 經kinh 。 因nhân 餘dư 義nghĩa 門môn 。 我ngã 當đương 會hội 釋thích 。 前tiền 說thuyết 三tam 際tế 立lập 十thập 二nhị 支chi 。 謂vị 無vô 明minh 行hành 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 中trung 何hà 法pháp 。 名danh 為vi 無vô 明minh 。 乃nãi 至chí 何hà 法pháp 名danh 為vi 老lão 死tử 。 頌tụng 曰viết 。
宿túc 惑hoặc 位vị 無vô 明minh 。 宿túc 諸chư 業nghiệp 名danh 行hành 。
識thức 正chánh 結kết 生sanh 蘊uẩn 。 六lục 處xứ 前tiền 名danh 色sắc 。
從tùng 生sanh 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 三tam 和hòa 前tiền 六lục 處xứ 。
於ư 三tam 受thọ 因nhân 異dị 。 未vị 了liễu 知tri 名danh 觸xúc 。
在tại 婬dâm 愛ái 前tiền 受thọ 。 貪tham 資tư 具cụ 婬dâm 愛ái 。
為vi 得đắc 諸chư 境cảnh 界giới 。 遍biến 馳trì 求cầu 名danh 取thủ 。
有hữu 謂vị 正chánh 能năng 造tạo 。 牽khiên 當đương 有hữu 果quả 業nghiệp 。
結kết 當đương 有hữu 名danh 生sanh 。 至chí 當đương 受thọ 老lão 死tử 。
論luận 曰viết 。 於ư 宿túc 生sanh 中trung 。 諸chư 煩phiền 惱não 位vị 。 至chí 今kim 果quả 熟thục 。 總tổng 謂vị 無vô 明minh 。 何hà 故cố 無vô 明minh 聲thanh 。 總tổng 說thuyết 煩phiền 惱não 。 與dữ 牽khiên 後hậu 有hữu 行hành 。 為vi 定định 因nhân 故cố 。 業nghiệp 由do 惑hoặc 發phát 。 能năng 牽khiên 後hậu 有hữu 。 無vô 惑hoặc 有hữu 業nghiệp 。 後hậu 有hữu 無vô 故cố 。 非phi 牽khiên 後hậu 有hữu 。 諸chư 行hành 生sanh 時thời 。 貪tham 等đẳng 於ư 中trung 皆giai 有hữu 作tác 用dụng 。 彼bỉ 行hành 起khởi 位vị 。 定định 賴lại 無vô 明minh 。 故cố 無vô 明minh 聲thanh 。 總tổng 說thuyết 煩phiền 惱não 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 唯duy 前tiền 生sanh 惑hoặc 。 總tổng 謂vị 無vô 明minh 。 此thử 生sanh 不bất 爾nhĩ 。 唯duy 前tiền 生sanh 惑hoặc 。 似tự 無vô 明minh 故cố 。 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 。 未vị 得đắc 果quả 時thời 。 勢thế 力lực 無vô 虧khuy 。 說thuyết 為vi 明minh 利lợi 。 若nhược 得đắc 果quả 已dĩ 。 取thủ 與dữ 用dụng 虧khuy 。 不bất 名danh 明minh 利lợi 。 無vô 明minh 勢thế 力lực 。 設thiết 未vị 虧khuy 損tổn 。 亦diệc 非phi 明minh 利lợi 。 彼bỉ 現hiện 行hành 時thời 。 亦diệc 難nan 知tri 故cố 。 前tiền 生sanh 諸chư 惑hoặc 。 至chí 於ư 今kim 生sanh 。 已dĩ 得đắc 果quả 故cố 。 勢thế 力lực 虧khuy 損tổn 。 其kỳ 相tương/tướng 不bất 明minh 。 似tự 無vô 明minh 品phẩm 。 故cố 唯duy 前tiền 世thế 惑hoặc 。 可khả 說thuyết 無vô 明minh 聲thanh 。 非phi 於ư 行hành 中trung 。 亦diệc 應ưng 同đồng 此thử 說thuyết 。 假giả 立lập 名danh 想tưởng 。 唯duy 於ư 同đồng 類loại 故cố 。 然nhiên 經kinh 主chủ 說thuyết 。 彼bỉ 與dữ 無vô 明minh 。 俱câu 時thời 行hành 故cố 。 由do 無vô 明minh 力lực 。 彼bỉ 現hiện 行hành 故cố 。 如như 說thuyết 王vương 行hành 。 非phi 無vô 導đạo 從tùng 。 王vương 俱câu 勝thắng 故cố 。 總tổng 謂vị 王vương 行hành 。 未vị 了liễu 此thử 中trung 俱câu 時thời 行hành 義nghĩa 。 為vi 諸chư 煩phiền 惱não 。 隨tùy 從tùng 無vô 明minh 。 為vi 說thuyết 無vô 明minh 隨tùy 從tùng 煩phiền 惱não 。 若nhược 取thủ 前tiền 義nghĩa 。 理lý 必tất 不bất 然nhiên 。 餘dư 惑hoặc 相tương 應ứng 。 無vô 明minh 劣liệt 故cố 。 勝thắng 隨tùy 從tùng 劣liệt 。 理lý 必tất 不bất 成thành 。 若nhược 取thủ 後hậu 義nghĩa 。 應ưng 無vô 明minh 體thể 從tùng 彼bỉ 為vi 名danh 。 隨tùy 從tùng 彼bỉ 故cố 。 非phi 不bất 隨tùy 從tùng 此thử 。 可khả 從tùng 此thử 為vi 名danh 。 若nhược 謂vị 此thử 彼bỉ 互hỗ 相tương 隨tùy 從tùng 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 非phi 決quyết 定định 因nhân 。 而nhi 偏thiên 立lập 名danh 。 豈khởi 令linh 生sanh 喜hỷ 。 又hựu 由do 無vô 明minh 力lực 。 彼bỉ 現hiện 行hành 故cố 者giả 。 為vi 約ước 能năng 轉chuyển 無vô 明minh 而nhi 說thuyết 。 為vi 約ước 隨tùy 轉chuyển 無vô 明minh 而nhi 說thuyết 。 如như 是thị 二nhị 途đồ 。 並tịnh 皆giai 非phi 理lý 。 無vô 明minh 亦diệc 隨tùy 貪tham 等đẳng 轉chuyển 故cố 。 與dữ 餘dư 相tương 應ứng 。 非phi 自tự 在tại 故cố 。 非phi 不bất 自tự 在tại 。 可khả 說thuyết 力lực 強cường/cưỡng 。 但đãn 應ưng 說thuyết 無vô 明minh 由do 貪tham 等đẳng 力lực 起khởi 。 於ư 彼bỉ 相tương 應ứng 品phẩm 。 貪tham 等đẳng 力lực 強cường/cưỡng 故cố 。 如như 不bất 可khả 說thuyết 導đạo 從tùng 勝thắng 王vương 。 如như 何hà 說thuyết 貪tham 等đẳng 由do 無vô 明minh 力lực 起khởi 。 是thị 故cố 二nhị 因nhân 。 皆giai 無vô 證chứng 力lực 。 唯duy 前tiền 所sở 說thuyết 。 其kỳ 理lý 為vi 勝thắng 。 於ư 宿túc 生sanh 中trung 。 福phước 等đẳng 業nghiệp 位vị 。 至chí 今kim 果quả 熟thục 。 總tổng 立lập 行hành 名danh 。 初sơ 句cú 位vị 言ngôn 。 流lưu 至chí 老lão 死tử 。 福phước 等đẳng 諸chư 業nghiệp 。 隨tùy 經kinh 主chủ 意ý 。 辯biện 業nghiệp 品phẩm 中trung 。 當đương 廣quảng 思tư 擇trạch 。 此thử 中trung 應ưng 辯biện 。 何hà 緣duyên 宿túc 生sanh 如như 是thị 類loại 業nghiệp 。 獨độc 名danh 為vi 行hành 。 名danh 隨tùy 義nghĩa 故cố 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 謂vị 依y 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 已dĩ 起khởi 。 或hoặc 展triển 轉chuyển 力lực 和hòa 合hợp 已dĩ 生sanh 。 又hựu 能năng 為vi 緣duyên 已dĩ 令linh 果quả 和hòa 合hợp 。 或hoặc 此thử 和hòa 合hợp 已dĩ 能năng 為vi 果quả 緣duyên 。 是thị 謂vị 行hành 名danh 所sở 隨tùy 實thật 義nghĩa 。 宿túc 生sanh 中trung 業nghiệp 果quả 今kim 熟thục 者giả 。 行hành 相tương/tướng 圓viên 滿mãn 。 獨độc 立lập 行hành 名danh 。 由do 此thử 已dĩ 遮già 當đương 生sanh 果quả 業nghiệp 。 以dĩ 彼bỉ 業nghiệp 果quả 仍nhưng 未vị 熟thục 故cố 。 相tương/tướng 未vị 圓viên 滿mãn 。 不bất 立lập 行hành 名danh 。 豈khởi 不bất 一nhất 切thiết 已dĩ 與dữ 自tự 果quả 。 異dị 熟thục 因nhân 體thể 。 皆giai 具cụ 此thử 相tương/tướng 。 則tắc 應ưng 一nhất 切thiết 皆giai 立lập 行hành 名danh 。 此thử 體thể 是thị 何hà 。 謂vị 諸chư 非phi 業nghiệp 及cập 業nghiệp 前tiền 生sanh 。 已dĩ 得đắc 果quả 者giả 。 雖tuy 有hữu 此thử 理lý 。 而nhi 就tựu 勝thắng 說thuyết 。 業nghiệp 為vi 異dị 熟thục 因nhân 。 牽khiên 果quả 最tối 勝thắng 故cố 。 生sanh 現hiện 在tại 果quả 。 業nghiệp 麁thô 顯hiển 易dị 知tri 故cố 。 因nhân 此thử 能năng 信tín 知tri 生sanh 過quá 去khứ 果quả 業nghiệp 。 是thị 故cố 唯duy 此thử 獨độc 立lập 行hành 名danh 。 雖tuy 一nhất 切thiết 因nhân 已dĩ 與dữ 果quả 者giả 。 總tổng 應ưng 名danh 行hành 。 然nhiên 此thử 唯duy 說thuyết 能năng 招chiêu 後hậu 有hữu 諸chư 異dị 熟thục 因nhân 。 故cố 無vô 行hành 名danh 不bất 遍biến 相tương/tướng 失thất 。 是thị 故cố 成thành 就tựu 。 唯duy 宿túc 生sanh 中trung 。 感cảm 此thử 生sanh 業nghiệp 。 獨độc 名danh 為vi 行hành 。 於ư 母mẫu 胎thai 等đẳng 。 正chánh 結kết 生sanh 時thời 。 一nhất 剎sát 那na 位vị 五ngũ 蘊uẩn 名danh 識thức 。 此thử 剎sát 那na 中trung 。 識thức 最tối 勝thắng 故cố 。 此thử 唯duy 意ý 識thức 。 於ư 此thử 位vị 中trung 。 五ngũ 識thức 生sanh 緣duyên 。 猶do 未vị 具cụ 故cố 。 識thức 是thị 何hà 義nghĩa 。 謂vị 能năng 了liễu 者giả 前tiền 於ư 思tư 擇trạch 。 識thức 蘊uẩn 性tánh 中trung 。 已dĩ 述thuật 餘dư 師sư 假giả 說thuyết 了liễu 者giả 。 今kim 為vi 遮già 遣khiển 上thượng 座tòa 所sở 執chấp 。 顯hiển 自tự 所sở 立lập 。 應ưng 復phục 尋tầm 思tư 。 彼bỉ 上thượng 座tòa 言ngôn 。 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。 識thức 是thị 了liễu 者giả 。 此thử 非phi 勝thắng 義nghĩa 。 是thị 世thế 俗tục 說thuyết 。 若nhược 是thị 了liễu 者giả 是thị 識thức 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 為vi 非phi 識thức 。 謂vị 若nhược 能năng 了liễu 說thuyết 名danh 為vi 識thức 。 不bất 能năng 了liễu 時thời 應ưng 成thành 非phi 識thức 。 不bất 應ưng 非phi 識thức 可khả 立lập 識thức 名danh 。 上thượng 座tòa 此thử 中trung 說thuyết 何hà 位vị 識thức 。 為vi 不bất 能năng 了liễu 。 若nhược 說thuyết 未vị 生sanh 已dĩ 滅diệt 位vị 識thức 。 便tiện 似tự 空không 花hoa 。 非phi 彼bỉ 所sở 宗tông 。 此thử 位vị 有hữu 識thức 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 若nhược 是thị 了liễu 者giả 是thị 識thức 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 為vi 非phi 識thức 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 於ư 現hiện 在tại 時thời 。 具cụ 有hữu 能năng 了liễu 不bất 能năng 了liễu 識thức 。 以dĩ 現hiện 在tại 識thức 必tất 了liễu 境cảnh 故cố 。 更cánh 無vô 第đệ 四tứ 識thức 位vị 可khả 得đắc 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 不bất 能năng 了liễu 時thời 。 應ưng 成thành 非phi 識thức 。 又hựu 彼bỉ 所sở 宗tông 。 非phi 識thức 說thuyết 識thức 。 識thức 說thuyết 非phi 識thức 。 無vô 法pháp 非phi 識thức 說thuyết 為vi 識thức 故cố 。 現hiện 在tại 是thị 了liễu 說thuyết 不bất 了liễu 故cố 。 而nhi 上thượng 座tòa 言ngôn 。 不bất 應ưng 非phi 識thức 立lập 識thức 名danh 者giả 。 翻phiên 成thành 自tự 咎cữu 。 諸chư 說thuyết 去khứ 來lai 實thật 有hữu 識thức 者giả 。 非phi 不bất 了liễu 位vị 便tiện 成thành 非phi 識thức 。 定định 是thị 能năng 了liễu 。 識thức 性tánh 類loại 故cố 。 今kim 此thử 義nghĩa 中trung 。 不bất 言ngôn 了liễu 位vị 方phương 名danh 為vi 識thức 。 但đãn 作tác 是thị 說thuyết 。 眾chúng 緣duyên 合hợp 時thời 。 唯duy 識thức 能năng 了liễu 。 如như 是thị 應ưng 說thuyết 。 非phi 要yếu 取thủ 像tượng 方phương 名danh 為vi 想tưởng 。 非phi 要yếu 觀quán 察sát 方phương 名danh 為vi 慧tuệ 。 餘dư 例lệ 應ưng 知tri 。 如như 世thế 工công 師sư 。 不bất 作tác 瓶bình 等đẳng 。 亦diệc 名danh 彼bỉ 匠tượng 。 若nhược 遇ngộ 彼bỉ 緣duyên 。 唯duy 此thử 能năng 造tạo 瓶bình 等đẳng 物vật 故cố 。 若nhược 謂vị 作tác 者giả 體thể 實thật 都đô 無vô 。 則tắc 亦diệc 應ưng 無vô 能năng 了liễu 等đẳng 用dụng 。 若nhược 謂vị 亦diệc 無vô 能năng 了liễu 等đẳng 用dụng 。 應ưng 無vô 識thức 等đẳng 功công 能năng 差sai 別biệt 。 此thử 若nhược 亦diệc 無vô 。 何hà 有hữu 識thức 等đẳng 。 識thức 等đẳng 無vô 者giả 。 便tiện 濫lạm 空không 花hoa 。 無vô 聖thánh 教giáo 說thuyết 。 識thức 非phi 了liễu 者giả 。 然nhiên 為vi 遮già 我ngã 是thị 了liễu 者giả 計kế 。 故cố 世Thế 尊Tôn 告cáo 頗phả 勒lặc 具cụ 那na 。 我ngã 終chung 不bất 說thuyết 。 有hữu 能năng 了liễu 者giả 。 此thử 不bất 說thuyết 言ngôn 。 表biểu 不bất 顯hiển 義nghĩa 。 意ý 為vi 遮già 有hữu 自tự 在tại 無vô 緣duyên 不bất 依y 他tha 成thành 我ngã 為vi 了liễu 者giả 。 故cố 彼bỉ 經kinh 說thuyết 。 設thiết 有hữu 來lai 問vấn 。 識thức 是thị 何hà 緣duyên 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 問vấn 了liễu 者giả 與dữ 何hà 為vi 緣duyên 。 若nhược 此thử 經Kinh 中trung 。 問vấn 如như 是thị 義nghĩa 。 何hà 不bất 正chánh 說thuyết 。 與dữ 彼bỉ 為vi 緣duyên 。 但đãn 言ngôn 若nhược 得đắc 此thử 問vấn 。 我ngã 當đương 作tác 如như 是thị 答đáp 。 乃nãi 至chí 即tức 當đương 來lai 後hậu 有hữu 生sanh 所sở 起khởi 。 為vi 遮già 有hữu 我ngã 是thị 了liễu 者giả 計kế 。 故cố 不bất 正chánh 說thuyết 。 識thức 是thị 彼bỉ 緣duyên 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 識thức 是thị 彼bỉ 緣duyên 。 便tiện 謂vị 世Thế 尊Tôn 說thuyết 我ngã 名danh 識thức 。 故cố 先tiên 顯hiển 示thị 識thức 體thể 是thị 生sanh 。 後hậu 方phương 說thuyết 生sanh 必tất 緣duyên 於ư 有hữu 。 故cố 次thứ 後hậu 問vấn 。 有hữu 是thị 何hà 緣duyên 。 復phục 答đáp 言ngôn 乃nãi 至chí 即tức 當đương 來lai 生sanh 有hữu 。 此thử 經Kinh 不bất 說thuyết 前tiền 為vi 現hiện 因nhân 。 但đãn 說thuyết 現hiện 因nhân 能năng 生sanh 當đương 有hữu 。 由do 但đãn 顯hiển 後hậu 准chuẩn 知tri 前tiền 故cố 。 如như 不bất 廣quảng 顯hiển 後hậu 果quả 差sai 別biệt 。 但đãn 顯hiển 前tiền 果quả 。 後hậu 可khả 准chuẩn 知tri 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 舉cử 生sanh 顯hiển 識thức 。 顯hiển 識thức 與dữ 生sanh 同đồng 一nhất 相tương/tướng 故cố 。 由do 同đồng 一nhất 相tương/tướng 說thuyết 有hữu 緣duyên 生sanh 。 即tức 已dĩ 顯hiển 成thành 行hành 緣duyên 識thức 義nghĩa 。 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 識thức 所sở 從tùng 緣duyên 。 若nhược 爾nhĩ 如như 問vấn 識thức 食thực 何hà 緣duyên 。 答đáp 此thử 問vấn 中trung 。 如như 何hà 無vô 過quá 。 問vấn 何hà 緣duyên 者giả 。 問vấn 所sở 從tùng 緣duyên 。 及cập 問vấn 為vi 緣duyên 。 雙song 答đáp 無vô 失thất 。 亦diệc 如như 有hữu 問vấn 觸xúc 復phục 何hà 緣duyên 。 答đáp 此thử 問vấn 言ngôn 。 六lục 處xứ 緣duyên 觸xúc 。 觸xúc 復phục 緣duyên 受thọ 。 若nhược 此thử 偏thiên 問vấn 不bất 應ưng 雙song 答đáp 。 若nhược 偏thiên 問vấn 雙song 答đáp 。 應ưng 問vấn 異dị 答đáp 異dị 。 是thị 故cố 所sở 問vấn 識thức 食thực 何hà 緣duyên 與dữ 問vấn 觸xúc 同đồng 。 雙song 答đáp 無vô 過quá 。 故cố 先tiên 說thuyết 識thức 與dữ 餘dư 為vi 緣duyên 。 後hậu 說thuyết 以dĩ 餘dư 為vi 緣duyên 生sanh 識thức 。 此thử 中trung 亦diệc 說thuyết 。 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 有hữu 為vi 緣duyên 生sanh 。 顯hiển 識thức 與dữ 生sanh 行hành 支chi 與dữ 有hữu 俱câu 無vô 異dị 體thể 。 故cố 無vô 有hữu 過quá 。 或hoặc 復phục 此thử 中trung 。 亦diệc 正chánh 說thuyết 識thức 能năng 為vi 緣duyên 體thể 。 言ngôn 乃nãi 至chí 故cố 。 以dĩ 乃nãi 至chí 聲thanh 。 表biểu 分phần/phân 限hạn 義nghĩa 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 。 乃nãi 至chí 即tức 當đương 來lai 後hậu 有hữu 生sanh 所sở 起khởi 。 此thử 識thức 為vi 緣duyên 。 若nhược 爾nhĩ 還hoàn 成thành 生sanh 他tha 疑nghi 失thất 。 不bất 爾nhĩ 當đương 說thuyết 。 從tùng 緣duyên 生sanh 故cố 。 如như 後hậu 當đương 說thuyết 。 此thử 緣duyên 於ư 有hữu 。 謂vị 次thứ 後hậu 問vấn 。 有hữu 是thị 何hà 緣duyên 。 復phục 答đáp 言ngôn 乃nãi 至chí 即tức 當đương 來lai 生sanh 有hữu 。 有hữu 聲thanh 即tức 表biểu 識thức 所sở 緣duyên 行hành 。 何hà 故cố 此thử 中trung 。 唯duy 行hành 與dữ 識thức 。 但đãn 以dĩ 乃nãi 至chí 分phân 齊tề 聲thanh 顯hiển 。 此thử 意ý 顯hiển 示thị 能năng 引dẫn 後hậu 有hữu 能năng 結kết 後hậu 有hữu 。 俱câu 一nhất 剎sát 那na 故cố 。 此thử 經Kinh 不bất 遮già 識thức 為vi 能năng 了liễu 者giả 。 但đãn 為vi 遮già 我ngã 為vi 了liễu 者giả 計kế 。 如như 何hà 知tri 然nhiên 。 餘dư 經kinh 中trung 說thuyết 。 云vân 何hà 名danh 識thức 。 謂vị 能năng 了liễu 者giả 。 又hựu 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 遮già 別biệt 作tác 者giả 。 故cố 知tri 作tác 者giả 非phi 一nhất 切thiết 無vô 。 如như 何hà 世Thế 尊Tôn 。 遮già 別biệt 作tác 者giả 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 有hữu 業nghiệp 有hữu 異dị 熟thục 。 作tác 者giả 不bất 可khả 得đắc 。 謂vị 能năng 捨xả 此thử 蘊uẩn 。 及cập 能năng 續tục 餘dư 蘊uẩn 。 唯duy 除trừ 法pháp 假giả 。 此thử 既ký 唯duy 遮già 差sai 別biệt 作tác 者giả 。 故cố 餘dư 作tác 者giả 。 應ưng 許hứa 非phi 無vô 。 為vi 顯hiển 因nhân 果quả 相tương 續tục 諸chư 行hành 即tức 是thị 作tác 者giả 。 故cố 復phục 說thuyết 言ngôn 。 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 。 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 雖tuy 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 如như 一nhất 天thiên 授thọ 。 能năng 造tạo 環hoàn 釧xuyến 。 未vị 造tạo 造tạo 已dĩ 。 及cập 正chánh 造tạo 時thời 。 體thể 唯duy 是thị 一nhất 。 識thức 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 俱câu 作tác 者giả 故cố 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 天thiên 授thọ 前tiền 後hậu 。 體thể 實thật 非phi 一nhất 。 妄vọng 謂vị 一nhất 故cố 。 無vô 一nhất 天thiên 授thọ 其kỳ 體thể 是thị 常thường 。 雖tuy 實thật 前tiền 後hậu 念niệm 念niệm 各các 異dị 。 然nhiên 由do 諸chư 行hành 前tiền 後hậu 相tương 似tự 。 微vi 細tế 差sai 別biệt 。 其kỳ 相tương/tướng 難nan 知tri 。 故cố 諸chư 愚ngu 夫phu 。 妄vọng 謂vị 為vi 一nhất 。 如như 祠từ 授thọ 行hành 相tương/tướng 同đồng 天thiên 授thọ 不bất 知tri 別biệt 者giả 。 謂vị 天thiên 授thọ 行hành 故cố 彼bỉ 難nạn/nan 中trung 。 無vô 同đồng 法pháp 喻dụ 。 故cố 經kinh 說thuyết 識thức 。 是thị 了liễu 者giả 言ngôn 。 但đãn 依y 勝thắng 義nghĩa 。 非phi 約ước 世thế 俗tục 。 而nhi 上thượng 座tòa 言ngôn 。 此thử 非phi 勝thắng 義nghĩa 。 是thị 世thế 俗tục 說thuyết 。 定định 為vi 非phi 理lý 。 行hành 名danh 色sắc 二nhị 緣duyên 識thức 何hà 別biệt 。 此thử 三tam 緣duyên 識thức 。 何hà 處xứ 說thuyết 耶da 。 行hành 緣duyên 識thức 者giả 。 如như 契Khế 經Kinh 中trung 。 說thuyết 行hành 緣duyên 識thức 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 者giả 。 如như 大đại 緣duyên 起khởi 經kinh 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 陀Đà 。
識thức 不bất 依y 名danh 色sắc 為vi 得đắc 住trụ 不phủ 。 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。 二nhị 緣duyên 識thức 者giả 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 緣duyên 二nhị 生sanh 識thức 。 其kỳ 二nhị 者giả 何hà 。 謂vị 眼nhãn 與dữ 色sắc 。 乃nãi 至chí 意ý 法pháp 。 無vô 行hành 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 非phi 二nhị 有hữu 二nhị 緣duyên 識thức 。 非phi 行hành 名danh 色sắc 。 謂vị 唯duy 結kết 生sanh 識thức 。 說thuyết 行hành 為vi 緣duyên 。 此thử 由do 行hành 勢thế 力lực 。 牽khiên 引dẫn 生sanh 故cố 。 此thử 結kết 生sanh 識thức 。 唯duy 一nhất 剎sát 那na 。 即tức 此thử 亦diệc 名danh 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 。 由do 依y 名danh 色sắc 得đắc 增tăng 長trưởng 故cố 。 又hựu 亦diệc 說thuyết 此thử 名danh 二nhị 緣duyên 識thức 。 意ý 法pháp 為vi 緣duyên 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 六lục 處xứ 等đẳng 位vị 。 唯duy 二nhị 緣duyên 識thức 。 豈khởi 不bất 名danh 色sắc 及cập 二nhị 緣duyên 識thức 。 亦diệc 行hành 為vi 緣duyên 。 一nhất 切thiết 前tiền 生sanh 業nghiệp 異dị 熟thục 識thức 。 或hoặc 所sở 餘dư 識thức 。 皆giai 行hành 為vi 緣duyên 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 雖tuy 有hữu 是thị 理lý 。 然nhiên 識thức 生sanh 中trung 。 但đãn 說thuyết 勝thắng 因nhân 。 以dĩ 為vi 緣duyên 故cố 。 如như 生sanh 眼nhãn 識thức 。 亦diệc 緣duyên 空không 等đẳng 。 而nhi 但đãn 說thuyết 言ngôn 緣duyên 二nhị 生sanh 識thức 。 謂vị 續tục 生sanh 位vị 。 意ý 識thức 生sanh 時thời 。 行hành 為vi 勝thắng 因nhân 。 方phương 得đắc 生sanh 起khởi 。 由do 先tiên 業nghiệp 力lực 。 引dẫn 至chí 此thử 位vị 。 故cố 但đãn 說thuyết 此thử 以dĩ 行hành 為vi 緣duyên 。 若nhược 至chí 餘dư 位vị 。 則tắc 名danh 色sắc 等đẳng 。 亦diệc 得đắc 與dữ 識thức 為vi 勝thắng 生sanh 緣duyên 。 豈khởi 不bất 續tục 生sanh 最tối 初sơ 位vị 識thức 。 亦diệc 以dĩ 中trung 有hữu 為vi 勝thắng 生sanh 緣duyên 。 此thử 難nạn/nan 不bất 然nhiên 。 見kiến 離ly 中trung 有hữu 此thử 續tục 生sanh 識thức 亦diệc 得đắc 生sanh 故cố 。 非phi 餘dư 位vị 識thức 離ly 名danh 色sắc 等đẳng 亦diệc 有hữu 得đắc 生sanh 。 是thị 故cố 唯duy 於ư 初sơ 結kết 生sanh 位vị 說thuyết 行hành 緣duyên 識thức 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 行hành 緣duyên 識thức 者giả 。 謂vị 初sơ 取thủ 時thời 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 者giả 。 謂vị 取thủ 已dĩ 守thủ 護hộ 時thời 。 二nhị 緣duyên 識thức 者giả 。 謂vị 護hộ 已dĩ 增tăng 長trưởng 時thời 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 言ngôn 。 行hành 緣duyên 識thức 者giả 。 顯hiển 示thị 宿túc 業nghiệp 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 者giả 。 顯hiển 示thị 次thứ 第đệ 。 二nhị 緣duyên 識thức 者giả 。 顯hiển 示thị 所sở 依y 境cảnh 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 言ngôn 行hạnh 緣duyên 識thức 。 顯hiển 一nhất 門môn 轉chuyển 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 。 顯hiển 二nhị 門môn 轉chuyển 。 彼bỉ 位vị 識thức 亦diệc 依y 身thân 根căn 門môn 轉chuyển 故cố 。 言ngôn 二nhị 緣duyên 識thức 。 顯hiển 六lục 門môn 轉chuyển 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 有hữu 多đa 差sai 別biệt 。 又hựu 薄bạc 伽già 梵Phạm 。 說thuyết 二nhị 種chủng 識thức 為vi 名danh 色sắc 緣duyên 。 謂vị 結kết 生sanh 時thời 識thức 。 及cập 本bổn 有hữu 時thời 識thức 。 故cố 世Thế 尊Tôn 告cáo 阿A 難Nan 陀Đà 言ngôn 。 識thức 若nhược 不bất 入nhập 母mẫu 胎thai 中trung 者giả 。 此thử 名danh 色sắc 成thành 羯yết 剌lạt 藍lam 不phủ 。 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 世Thế 尊Tôn 復phục 告cáo 。 阿A 難Nan 陀Đà 言ngôn 。 識thức 入nhập 母mẫu 胎thai 。 復phục 還hoàn 捨xả 離ly 名danh 色sắc 得đắc 生sanh 後hậu 名danh 色sắc 不phủ 。 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 中trung 義nghĩa 者giả 。 若nhược 識thức 不bất 入nhập 母mẫu 胎thai 中trung 生sanh 。 此thử 識thức 俱câu 生sanh 所sở 有hữu 名danh 色sắc 。 應ưng 不bất 能năng 與dữ 羯yết 剌lạt 藍lam 位vị 名danh 色sắc 為vi 因nhân 。 設thiết 已dĩ 入nhập 在tại 母mẫu 胎thai 中trung 生sanh 。 若nhược 遇ngộ 礙ngại 緣duyên 而nhi 斷đoạn 絕tuyệt 者giả 。 羯yết 剌lạt 藍lam 位vị 。 所sở 有hữu 名danh 色sắc 。 則tắc 不bất 順thuận 生sanh 羯yết 剌lạt 藍lam 後hậu 所sở 有hữu 名danh 色sắc 。 是thị 名danh 色sắc 支chi 不bất 成thành 就tựu 義nghĩa 。 世Thế 尊Tôn 復phục 告cáo 。 阿A 難Nan 陀Đà 言ngôn 。 識thức 在tại 嬰anh 孩hài 或hoặc 童đồng 子tử 位vị 。 便tiện 斷đoạn 壞hoại 者giả 。 名danh 色sắc 必tất 無vô 。 增tăng 長trưởng 廣quảng 大đại 。 不bất 應ưng 生sanh 有hữu 剎sát 那na 無vô 間gian 名danh 色sắc 位vị 生sanh 可khả 名danh 嬰anh 孩hài 及cập 童đồng 子tử 位vị 。 故cố 此thử 言ngôn 識thức 。 在tại 本bổn 有hữu 時thời 。 此thử 等đẳng 識thức 言ngôn 。 既ký 無vô 差sai 別biệt 。 取thủ 何hà 位vị 識thức 。 為vi 名danh 色sắc 緣duyên 。 為vi 釋thích 此thử 疑nghi 。 故cố 頌tụng 中trung 說thuyết 。 識thức 正chánh 結kết 生sanh 蘊uẩn 。 以dĩ 行hành 為vi 緣duyên 故cố 。 雖tuy 初sơ 位vị 識thức 。 能năng 與dữ 俱câu 起khởi 及cập 無vô 間gian 生sanh 。 名danh 色sắc 為vi 緣duyên 。 而nhi 此thử 不bất 取thủ 能năng 為vi 俱câu 起khởi 名danh 色sắc 緣duyên 義nghĩa 。 由do 於ư 此thử 中trung 但đãn 約ước 分phần/phân 位vị 辯biện 緣duyên 起khởi 故cố 。 結kết 生sanh 剎sát 那na 。 識thức 及cập 助trợ 伴bạn 。 總tổng 名danh 為vi 識thức 。
說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 順thuận 正chánh 理lý 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 五ngũ