A Tỳ Đạt Ma Thuận Chánh Lý Luận – Quyển 22

Chuẩn
Leave a comment

阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận
Quyển 22
尊Tôn 者Giả 眾Chúng 賢Hiền 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch

阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 順thuận 正chánh 理lý 論luận 卷quyển 。第đệ 二nhị 十thập 二nhị

尊tôn 者giả 眾chúng 賢hiền 造tạo

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。詔chiếu 譯dịch 。

辯Biện 緣Duyên 起Khởi 品Phẩm 第đệ 三tam 之chi 二nhị

於ư 前tiền 所sở 說thuyết 。諸chư 界giới 趣thú 中trung 。如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。識thức 住trụ 有hữu 七thất 。其kỳ 七thất 者giả 何hà 。頌tụng 曰viết 。

身thân 異dị 及cập 想tưởng 異dị 。身thân 異dị 同đồng 一nhất 想tưởng 。

翻phiên 此thử 身thân 想tưởng 一nhất 。并tinh 無vô 色sắc 下hạ 三tam 。

故cố 識thức 住trụ 有hữu 七thất 。餘dư 非phi 有hữu 損tổn 壞hoại 。

論luận 曰viết 。謂vị 若nhược 略lược 說thuyết 。欲dục 界giới 人nhân 天thiên 并tinh 及cập 下hạ 三tam 靜tĩnh 慮lự 無vô 色sắc 。此thử 七thất 生sanh 處xứ 。是thị 識thức 住trụ 體thể 。若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。應ưng 隨tùy 契Khế 經Kinh 。有hữu 色sắc 有hữu 情tình 。身thân 異dị 相tướng 異dị 。如như 人nhân 一nhất 分phần/phân 天thiên 。是thị 第đệ 一nhất 識thức 住trụ 。一nhất 分phần/phân 天thiên 者giả 。謂vị 欲dục 界giới 天thiên 。及cập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。除trừ 劫kiếp 初sơ 起khởi 。言ngôn 有hữu 色sắc 有hữu 情tình 者giả 。是thị 成thành 就tựu 色sắc 身thân 義nghĩa 。言ngôn 身thân 異dị 者giả 。謂vị 彼bỉ 色sắc 身thân 。種chủng 種chủng 顯hiển 形hình 。狀trạng 貌mạo 異dị 故cố 。彼bỉ 由do 身thân 異dị 。或hoặc 有hữu 異dị 身thân 。故cố 彼bỉ 有hữu 情tình 說thuyết 名danh 身thân 異dị 。言ngôn 想tưởng 異dị 者giả 。謂vị 彼bỉ 苦khổ 樂lạc 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。想tưởng 差sai 別biệt 故cố 。彼bỉ 由do 想tưởng 異dị 。或hoặc 有hữu 異dị 想tưởng 。或hoặc 習tập 異dị 想tưởng 。以dĩ 成thành 其kỳ 性tánh 。故cố 彼bỉ 有hữu 情tình 說thuyết 名danh 想tưởng 異dị 。今kim 應ưng 思tư 擇trạch 。豈khởi 不bất 後hậu 有hữu 身thân 異dị 言ngôn 故cố 有hữu 色sắc 已dĩ 成thành 。前tiền 有hữu 色sắc 言ngôn 。應ưng 無vô 義nghĩa 用dụng 。此thử 責trách 非phi 理lý 。於ư 無vô 色sắc 中trung 。現hiện 見kiến 亦diệc 有hữu 說thuyết 身thân 言ngôn 故cố 。若nhược 謂vị 身thân 後hậu 有hữu 想tưởng 異dị 言ngôn 。已dĩ 證chứng 身thân 言ngôn 。唯duy 詮thuyên 色sắc 者giả 。亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。除trừ 想tưởng 已dĩ 外ngoại 。餘dư 無vô 色sắc 中trung 。有hữu 疑nghi 濫lạm 故cố 。或hoặc 復phục 謂vị 後hậu 有hữu 如như 人nhân 言ngôn 故cố 前tiền 身thân 言ngôn 無vô 有hữu 濫lạm 者giả 。此thử 亦diệc 非phi 理lý 。由do 後hậu 說thuyết 有hữu 一nhất 分phần/phân 天thiên 言ngôn 。容dung 有hữu 濫lạm 故cố 。若nhược 謂vị 不bất 以dĩ 一nhất 分phần/phân 天thiên 言ngôn 令linh 彼bỉ 身thân 言ngôn 濫lạm 於ư 無vô 色sắc 。依y 次thứ 第đệ 故cố 。又hựu 於ư 次thứ 後hậu 。說thuyết 梵Phạm 眾chúng 等đẳng 諸chư 天thiên 言ngôn 故cố 。理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。非phi 遍biến 說thuyết 故cố 。非phi 後hậu 遍biến 說thuyết 一nhất 切thiết 天thiên 眾chúng 。皆giai 建kiến 立lập 在tại 。餘dư 識thức 住trụ 中trung 。勿vật 有hữu 生sanh 疑nghi 。一nhất 分phần/phân 天thiên 者giả 。兼kiêm 攝nhiếp 有hữu 頂đảnh 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。故cố 說thuyết 有hữu 色sắc 及cập 身thân 異dị 言ngôn 。非phi 有hữu 頂đảnh 天thiên 可khả 言ngôn 有hữu 色sắc 。第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。可khả 言ngôn 身thân 異dị 。一nhất 分phần/phân 天thiên 言ngôn 。已dĩ 簡giản 惡ác 處xứ 。餘dư 人nhân 天thiên 眾chúng 。各các 自tự 名danh 顯hiển 。故cố 此thử 所sở 說thuyết 。一nhất 分phần/phân 天thiên 言ngôn 。所sở 攝nhiếp 如như 前tiền 。其kỳ 義nghĩa 成thành 立lập 。由do 斯tư 有hữu 頂đảnh 。第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。及cập 諸chư 惡ác 處xứ 。非phi 識thức 住trụ 攝nhiếp 。故cố 有hữu 色sắc 言ngôn 具cụ 大đại 義nghĩa 用dụng 。或hoặc 言ngôn 有hữu 色sắc 為vi 顯hiển 異dị 因nhân 。謂vị 身thân 異dị 因nhân 即tức 是thị 有hữu 色sắc 。要yếu 由do 有hữu 色sắc 。身thân 方phương 有hữu 異dị 。由do 身thân 有hữu 異dị 。想tưởng 異dị 得đắc 成thành 。故cố 有hữu 色sắc 言ngôn 。顯hiển 異dị 因nhân 性tánh 。由do 能năng 損tổn 益ích 。勝thắng 境cảnh 現hiện 前tiền 。損tổn 益ích 身thân 時thời 。身thân 便tiện 變biến 異dị 。即tức 於ư 如như 是thị 。身thân 變biến 異dị 時thời 。令linh 飲ẩm 食thực 等đẳng 亦diệc 有hữu 變biến 異dị 。彼bỉ 變biến 異dị 故cố 。身thân 異dị 得đắc 成thành 。由do 是thị 便tiện 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 異dị 想tưởng 。故cố 言ngôn 有hữu 色sắc 是thị 顯hiển 異dị 因nhân 。若nhược 必tất 有hữu 色sắc 言ngôn 。顯hiển 身thân 異dị 因nhân 者giả 。極cực 光quang 淨tịnh 等đẳng 。身thân 應ưng 有hữu 異dị 。又hựu 極cực 光quang 淨tịnh 。應ưng 無vô 異dị 想tưởng 。由do 彼bỉ 天thiên 中trung 身thân 無vô 異dị 故cố 。又hựu 諸chư 梵Phạm 眾chúng 。想tưởng 應ưng 不bất 一nhất 。由do 彼bỉ 天thiên 中trung 身thân 有hữu 異dị 故cố 。由do 斯tư 所sở 釋thích 。理lý 未vị 必tất 然nhiên 。其kỳ 理lý 必tất 然nhiên 。異dị 因nhân 定định 故cố 。謂vị 身thân 有hữu 異dị 。定định 色sắc 為vi 因nhân 。非phi 色sắc 為vi 因nhân 令linh 身thân 定định 異dị 。故cố 極cực 光quang 淨tịnh 等đẳng 。無vô 身thân 成thành 異dị 失thất 。如như 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 等đẳng 。如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 。現hiện 有hữu 眼nhãn 色sắc 。眼nhãn 識thức 不bất 生sanh 。餘dư 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。又hựu 如như 經kinh 說thuyết 。身thân 有hữu 輕khinh 安an 。便tiện 生sanh 受thọ 樂lạc 。此thử 經Kinh 意ý 顯hiển 無vô 染nhiễm 受thọ 樂lạc 。定định 輕khinh 安an 為vi 因nhân 非phi 身thân 輕khinh 安an 。定định 能năng 生sanh 受thọ 樂lạc 。此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。故cố 理lý 必tất 然nhiên 。若nhược 謂vị 眼nhãn 色sắc 定định 為vi 眼nhãn 識thức 緣duyên 。闕khuyết 餘dư 緣duyên 故cố 。有hữu 眼nhãn 識thức 不bất 起khởi 。如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。能năng 生sanh 作tác 意ý 。若nhược 不bất 正chánh 起khởi 。識thức 不bất 生sanh 故cố 。既ký 許hứa 有hữu 色sắc 為vi 身thân 異dị 因nhân 復phục 闕khuyết 何hà 緣duyên 。令linh 身thân 不bất 異dị 。又hựu 受thọ 樂lạc 體thể 。異dị 於ư 輕khinh 安an 。雖tuy 復phục 輕khinh 安an 遍biến 於ư 諸chư 地địa 。無vô 受thọ 樂lạc 地địa 。可khả 不bất 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。有hữu 色sắc 身thân 異dị 。既ký 無vô 別biệt 體thể 。諸chư 有hữu 色sắc 者giả 。皆giai 應ưng 身thân 異dị 。此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。與dữ 彼bỉ 同đồng 故cố 。雖tuy 諸chư 有hữu 色sắc 皆giai 身thân 異dị 因nhân 。有hữu 闕khuyết 餘dư 因nhân 。而nhi 身thân 不bất 異dị 。謂vị 於ư 欲dục 界giới 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 。有hữu 表biểu 無vô 表biểu 尋tầm 伺tứ 多đa 識thức 。為vi 因nhân 生sanh 果quả 。有hữu 種chủng 種chủng 異dị 。故cố 彼bỉ 有hữu 色sắc 。為vi 身thân 異dị 因nhân 。極Cực 光Quang 淨Tịnh 天Thiên 等đẳng 。無vô 彼bỉ 因nhân 故cố 。雖tuy 有hữu 色sắc 因nhân 。而nhi 身thân 但đãn 一nhất 。不bất 可khả 以dĩ 說thuyết 彼bỉ 為vi 身thân 異dị 因nhân 。則tắc 不bất 許hứa 言ngôn 有hữu 色sắc 故cố 身thân 異dị 。勿vật 說thuyết 作tác 意ý 。能năng 生sanh 眼nhãn 識thức 。便tiện 不bất 許hứa 說thuyết 。眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。又hựu 彼bỉ 不bất 應ưng 以dĩ 業nghiệp 生sanh 眼nhãn 故cố 。便tiện 不bất 許hứa 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 為vi 眼nhãn 因nhân 。又hựu 彼bỉ 不bất 應ưng 以dĩ 種chủng 生sanh 芽nha 故cố 。便tiện 不bất 許hứa 說thuyết 水thủy 糞phẩn 等đẳng 為vi 因nhân 。是thị 故cố 不bất 應ưng 作tác 如như 是thị 難nạn/nan 。以dĩ 有hữu 色sắc 故cố 。令linh 身thân 異dị 者giả 。極cực 光quang 淨tịnh 等đẳng 。身thân 應ưng 有hữu 異dị 。言ngôn 極cực 光quang 淨tịnh 應ưng 無vô 異dị 想tưởng 。由do 彼bỉ 天thiên 中trung 身thân 無vô 異dị 者giả 。亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。由do 心tâm 於ư 定định 有hữu 厭yếm 欣hân 故cố 。如như 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 。又hựu 想tưởng 異dị 言ngôn 。為vi 遣khiển 疑nghi 故cố 。謂vị 說thuyết 身thân 一nhất 。想tưởng 應ưng 非phi 異dị 。心tâm 隨tùy 身thân 故cố 。為vi 遣khiển 此thử 中trung 想tưởng 隨tùy 身thân 疑nghi 。故cố 說thuyết 想tưởng 異dị 。此thử 言ngôn 意ý 顯hiển 。極Cực 光Quang 淨Tịnh 天Thiên 。心tâm 不bất 隨tùy 身thân 。與dữ 餘dư 天thiên 別biệt 。言ngôn 諸chư 梵Phạm 眾chúng 。想tưởng 應ưng 不bất 一nhất 。由do 彼bỉ 天thiên 中trung 身thân 有hữu 異dị 者giả 。理lý 實thật 應ưng 爾nhĩ 。但đãn 為vi 顯hiển 示thị 彼bỉ 劫kiếp 初sơ 時thời 同đồng 於ư 一nhất 因nhân 。起khởi 一nhất 執chấp 想tưởng 。故cố 言ngôn 想tưởng 一nhất 。是thị 故cố 前tiền 釋thích 。一nhất 分phần/phân 天thiên 言ngôn 。亦diệc 攝nhiếp 梵Phạm 眾chúng 天thiên 。唯duy 除trừ 劫kiếp 初sơ 起khởi 。此thử 言ngôn 意ý 顯hiển 彼bỉ 想tưởng 實thật 異dị 。但đãn 就tựu 少thiểu 分phần 緣duyên 義nghĩa 。說thuyết 為vi 想tưởng 一nhất 。由do 斯tư 有hữu 色sắc 定định 是thị 異dị 因nhân 。故cố 有hữu 色sắc 言ngôn 。深thâm 有hữu 義nghĩa 用dụng 。有hữu 色sắc 有hữu 情tình 。身thân 異dị 想tưởng 一nhất 。如như 梵Phạm 眾chúng 天thiên 。謂vị 劫kiếp 初sơ 起khởi 。是thị 第đệ 二nhị 識thức 住trụ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。以dĩ 劫kiếp 初sơ 起khởi 彼bỉ 梵Phạm 眾chúng 天thiên 同đồng 生sanh 此thử 想tưởng 。我ngã 等đẳng 皆giai 是thị 。大đại 梵Phạm 化hóa 生sanh 。大đại 梵Phạm 爾nhĩ 時thời 亦diệc 生sanh 此thử 想tưởng 。是thị 諸chư 梵Phạm 眾chúng 皆giai 我ngã 化hóa 生sanh 。何hà 緣duyên 梵Phạm 眾chúng 同đồng 生sanh 此thử 想tưởng 。由do 見kiến 梵Phạm 王Vương 處xứ 所sở 形hình 色sắc 及cập 神thần 通thông 等đẳng 皆giai 殊thù 勝thắng 故cố 。又hựu 觀quán 大đại 梵Phạm 。先tiên 時thời 已dĩ 有hữu 已dĩ 。及cập 餘dư 天thiên 後hậu 方phương 生sanh 故cố 。彼bỉ 不bất 能năng 見kiến 。從tùng 上thượng 地địa 歿một 。依y 初sơ 靜tĩnh 慮lự 發phát 宿túc 住trụ 通thông 。不bất 能năng 了liễu 知tri 。上thượng 地địa 境cảnh 故cố 。何hà 緣duyên 大đại 梵Phạm 亦diệc 生sanh 此thử 想tưởng 。彼bỉ 纔tài 發phát 心tâm 。眾chúng 便tiện 生sanh 故cố 。謂vị 己kỷ 所sở 化hóa 。非phi 速tốc 歿một 故cố 。或hoặc 愚ngu 業nghiệp 果quả 感cảm 赴phó 理lý 故cố 。或hoặc 見kiến 己kỷ 身thân 。形hình 狀trạng 勢thế 力lực 壽thọ 威uy 德đức 等đẳng 。過quá 餘dư 眾chúng 故cố 。由do 是thị 緣duyên 故cố 。梵Phạm 眾chúng 梵Phạm 王Vương 。身thân 雖tuy 有hữu 殊thù 。而nhi 生sanh 一nhất 想tưởng 。豈khởi 不bất 梵Phạm 眾chúng 言ngôn 。我ngã 從tùng 彼bỉ 生sanh 。而nhi 大đại 梵Phạm 王Vương 言ngôn 。我ngã 能năng 生sanh 彼bỉ 。想tưởng 即tức 有hữu 異dị 。如như 何hà 言ngôn 一nhất 。此thử 責trách 非phi 理lý 。梵Phạm 眾chúng 梵Phạm 王Vương 。同đồng 執chấp 一nhất 因nhân 而nhi 生sanh 想tưởng 故cố 。或hoặc 緣duyên 所sở 化hóa 想tưởng 是thị 一nhất 故cố 。有hữu 說thuyết 此thử 中trung 唯duy 依y 梵Phạm 眾chúng 。言ngôn 同đồng 一nhất 想tưởng 。非phi 大đại 梵Phạm 王Vương 。以dĩ 彼bỉ 經kinh 但đãn 言ngôn 如như 梵Phạm 眾chúng 天thiên 故cố 。非phi 王vương 一nhất 身thân 可khả 名danh 眾chúng 故cố 。雖tuy 彼bỉ 後hậu 時thời 得đắc 聰thông 叡duệ 覺giác 亦diệc 生sanh 異dị 想tưởng 。而nhi 從tùng 初sơ 位vị 。以dĩ 立lập 其kỳ 名danh 。故cố 言ngôn 想tưởng 一nhất 。王vương 從tùng 眾chúng 說thuyết 。得đắc 想tưởng 一nhất 名danh 。故cố 可khả 彼bỉ 天thiên 總tổng 名danh 想tưởng 一nhất 。言ngôn 身thân 異dị 者giả 。前tiền 說thuyết 彼bỉ 天thiên 。有hữu 表biểu 等đẳng 因nhân 。感cảm 別biệt 果quả 故cố 。安an 立lập 眾chúng 生sanh 。有hữu 差sai 別biệt 故cố 。經kinh 說thuyết 。梵Phạm 眾chúng 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。我ngã 等đẳng 曾tằng 見kiến 如như 是thị 有hữu 情tình 。長trường 壽thọ 久cửu 住trụ 。乃nãi 至chí 起khởi 願nguyện 。云vân 何hà 當đương 令linh 。諸chư 餘dư 有hữu 情tình 。生sanh 我ngã 同đồng 分phần/phân 。於ư 彼bỉ 正chánh 起khởi 此thử 心tâm 願nguyện 時thời 。我ngã 等đẳng 便tiện 生sanh 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 內nội 。梵Phạm 眾chúng 何hà 處xứ 。曾tằng 見kiến 梵Phạm 王Vương 。有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 。住trụ 極cực 光quang 淨tịnh 。從tùng 彼bỉ 天thiên 歿một 來lai 生sanh 此thử 故cố 。既ký 從tùng 彼bỉ 歿một 。來lai 生sanh 此thử 間gian 。云vân 何hà 未vị 得đắc 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。而nhi 能năng 憶ức 彼bỉ 。諸chư 宿túc 住trụ 事sự 。誰thùy 言ngôn 未vị 得đắc 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。若nhược 得đắc 應ưng 離ly 初sơ 靜tĩnh 慮lự 貪tham 。如như 何hà 彼bỉ 尚thượng 生sanh 初sơ 定định 戒giới 禁cấm 取thủ 。退thoái 已dĩ 方phương 生sanh 。斯tư 有hữu 何hà 失thất 。豈khởi 不bất 色sắc 界giới 無vô 有hữu 退thoái 耶da 。有hữu 說thuyết 。初sơ 生sanh 無vô 妨phương 有hữu 退thoái 。有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。住trụ 中trung 有hữu 中trung 。曾tằng 見kiến 梵Phạm 王Vương 。此thử 不bất 應ưng 理lý 。經kinh 言ngôn 見kiến 彼bỉ 久cửu 住trụ 世thế 故cố 。彼bỉ 天thiên 中trung 有hữu 。於ư 正chánh 所sở 受thọ 生sanh 。既ký 不bất 闕khuyết 緣duyên 。無vô 容dung 久cửu 住trụ 故cố 。應ưng 說thuyết 梵Phạm 眾chúng 即tức 住trụ 自tự 天thiên 。曾tằng 見kiến 梵Phạm 王Vương 。極cực 光quang 淨tịnh 歿một 。初sơ 受thọ 生sanh 時thời 。曾tằng 見kiến 彼bỉ 故cố 。謂vị 諸chư 梵Phạm 眾chúng 。初sơ 下hạ 生sanh 時thời 。見kiến 大đại 梵Phạm 王Vương 。威uy 光quang 赫hách 烈liệt 。雖tuy 懷hoài 敬kính 慕mộ 欲dục 往vãng 親thân 承thừa 。威uy 神thần 所sở 逼bức 。未vị 果quả 前tiền 詣nghệ 。於ư 茲tư 荏nhẫm 苒nhiễm 遂toại 致trí 多đa 時thời 。後hậu 勵lệ 專chuyên 誠thành 。預dự 近cận 瞻chiêm 仰ngưỡng 。到đáo 已dĩ 皆giai 共cộng 。作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。我ngã 等đẳng 曾tằng 見kiến 。乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。謂vị 彼bỉ 近cận 見kiến 大đại 梵Phạm 王Vương 時thời 。便tiện 能năng 憶ức 知tri 先tiên 所sở 見kiến 事sự 。復phục 能năng 了liễu 達đạt 眾chúng 下hạ 生sanh 前tiền 。獨độc 有hữu 梵Phạm 王Vương 及cập 心tâm 所sở 願nguyện 。或hoặc 彼bỉ 先tiên 在tại 。極Cực 光Quang 淨Tịnh 天Thiên 。曾tằng 見kiến 梵Phạm 王Vương 。今kim 見kiến 能năng 憶ức 。謂vị 彼bỉ 昔tích 在tại 。極Cực 光Quang 淨Tịnh 天Thiên 。曾tằng 見kiến 梵Phạm 王Vương 獨độc 居cư 下hạ 地địa 。亦diệc 知tri 心tâm 願nguyện 與dữ 眾chúng 同đồng 居cư 。俯phủ 愍mẫn 便tiện 興hưng 初sơ 靜tĩnh 慮lự 化hóa 。令linh 所sở 化hóa 眾chúng 偶ngẫu 侍thị 梵Phạm 王Vương 起khởi 化hóa 。須tu 臾du 自tự 便tiện 。福phước 盡tận 命mạng 終chung 。生sanh 下hạ 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 。大đại 梵Phạm 身thân 心tâm 及cập 所sở 化hóa 事sự 。皆giai 初sơ 靜tĩnh 慮lự 通thông 慧tuệ 所sở 緣duyên 。今kim 見kiến 便tiện 發phát 。宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 。故cố 彼bỉ 梵Phạm 眾chúng 。作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。我ngã 等đẳng 曾tằng 見kiến 。乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。二nhị 靜tĩnh 慮lự 中trung 所sở 起khởi 。能năng 緣duyên 梵Phạm 世Thế 眼nhãn 識thức 。是thị 初sơ 靜tĩnh 慮lự 地địa 法pháp 所sở 收thu 。故cố 今kim 亦diệc 能năng 隨tùy 念niệm 彼bỉ 識thức 。有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。彼bỉ 梵Phạm 眾chúng 天thiên 。不bất 受thọ 處xứ 胎thai 斷đoạn 末mạt 摩ma 苦khổ 。由do 斯tư 得đắc 有hữu 念niệm 無vô 忘vong 失thất 。故cố 憶ức 前tiền 生sanh 所sở 見kiến 等đẳng 事sự 。有hữu 色sắc 有hữu 情tình 。身thân 一nhất 想tưởng 異dị 。如như 極Cực 光Quang 淨Tịnh 天Thiên 。是thị 第đệ 三tam 識thức 住trụ 。此thử 中trung 舉cử 後hậu 。兼kiêm 以dĩ 攝nhiếp 初sơ 。應ưng 知tri 具cụ 攝nhiếp 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。彼bỉ 少thiểu 光quang 天thiên 。無Vô 量Lượng 光Quang 天Thiên 。何hà 識thức 住trụ 攝nhiếp 。彼bỉ 二nhị 既ký 有hữu 第đệ 三tam 識thức 住trụ 相tương/tướng 。無vô 緣duyên 可khả 說thuyết 非phi 識thức 住trụ 所sở 收thu 。故cố 知tri 此thử 中trung 依y 舉cử 顯hiển 理lý 。說thuyết 諸chư 識thức 住trụ 。非phi 但đãn 如như 言ngôn 。彼bỉ 天thiên 中trung 無vô 有hữu 表biểu 業nghiệp 等đẳng 為vi 因nhân 所sở 感cảm 差sai 別biệt 身thân 形hình 。故cố 言ngôn 身thân 一nhất 。即tức 形hình 顯hiển 等đẳng 。同đồng 處xứ 諸chư 天thiên 。相tương/tướng 無vô 別biệt 義nghĩa 。然nhiên 彼bỉ 尊Tôn 者Giả 。阿a 奴nô 律luật 陀đà 契Khế 經Kinh 中trung 言ngôn 。光quang 淨tịnh 天thiên 等đẳng 。身thân 有hữu 高cao 下hạ 勝thắng 劣liệt 可khả 得đắc 。此thử 依y 別biệt 處xứ 。故cố 作tác 是thị 言ngôn 。非phi 一nhất 天thiên 中trung 身thân 有hữu 差sai 別biệt 。又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。極cực 光quang 天thiên 中trung 。有hữu 時thời 諸chư 天thiên 。同đồng 共cộng 集tập 會hội 。其kỳ 身thân 有hữu 異dị 。光quang 明minh 並tịnh 同đồng 。此thử 說thuyết 諸chư 天thiên 其kỳ 身thân 各các 別biệt 。不bất 言ngôn 形hình 顯hiển 狀trạng 貌mạo 不bất 同đồng 。故cố 與dữ 此thử 經Kinh 無vô 相tướng 違vi 失thất 。有hữu 說thuyết 。梵Phạm 眾chúng 名danh 極cực 光quang 天thiên 。有hữu 妙diệu 光quang 明minh 。勝thắng 下hạ 天thiên 故cố 。第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。喜hỷ 捨xả 二nhị 想tưởng 。雜tạp 亂loạn 現hiện 前tiền 。故cố 言ngôn 想tưởng 異dị 。傳truyền 說thuyết 。彼bỉ 天thiên 厭yếm 根căn 本bổn 地địa 喜hỷ 根căn 已dĩ 起khởi 。近cận 分phần/phân 地địa 捨xả 根căn 現hiện 前tiền 。厭yếm 近cận 分phần/phân 地địa 捨xả 根căn 已dĩ 起khởi 。根căn 本bổn 地địa 喜hỷ 根căn 現hiện 前tiền 。譬thí 如như 有hữu 人nhân 。於ư 諸chư 飲ẩm 食thực 。若nhược 素tố 若nhược 膩nị 欣hân 厭yếm 互hỗ 增tăng 。經kinh 主chủ 引dẫn 經kinh 釋thích 想tưởng 異dị 義nghĩa 。謂vị 極cực 光quang 淨tịnh 。新tân 舊cựu 生sanh 天thiên 。緣duyên 於ư 劫kiếp 火hỏa 。有hữu 怖bố 不bất 怖bố 。二nhị 想tưởng 交giao 雜tạp 。故cố 名danh 想tưởng 異dị 。非phi 喜hỷ 與dữ 捨xả 二nhị 想tưởng 交giao 雜tạp 。若nhược 爾nhĩ 不bất 應ưng 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 由do 樂lạc 想tưởng 故cố 說thuyết 名danh 想tưởng 一nhất 。有hữu 何hà 別biệt 理lý 。第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。由do 一nhất 樂lạc 想tưởng 。名danh 為vi 想tưởng 一nhất 。第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。非phi 由do 喜hỷ 捨xả 二nhị 想tưởng 交giao 雜tạp 名danh 為vi 想tưởng 異dị 。故cố 彼bỉ 所sở 言ngôn 。乍sạ 如như 可khả 錄lục 及cập 加gia 詳tường 察sát 。未vị 足túc 信tín 依y 。上thượng 座tòa 此thử 中trung 。作tác 如như 是thị 說thuyết 。第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。於ư 一nhất 切thiết 時thời 。由do 不bất 怖bố 想tưởng 。故cố 言ngôn 想tưởng 一nhất 。彼bỉ 所sở 引dẫn 教giáo 。與dữ 經kinh 主chủ 同đồng 。今kim 詳tường 彼bỉ 言ngôn 。非phi 符phù 識thức 住trụ 。此thử 及cập 前tiền 釋thích 。理lý 並tịnh 不bất 然nhiên 。謂vị 識thức 於ư 中trung 喜hỷ 樂lạc 安an 住trụ 。立lập 為vi 識thức 住trụ 。如như 何hà 乃nãi 說thuyết 依y 於ư 怖bố 想tưởng 立lập 識thức 住trụ 名danh 。即tức 以dĩ 此thử 緣duyên 。說thuyết 諸chư 惡ác 處xứ 。第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。及cập 有hữu 頂đảnh 天thiên 。非phi 識thức 住trụ 攝nhiếp 。次thứ 後hậu 當đương 辯biện 。理lý 必tất 應ưng 然nhiên 。上thượng 座tòa 亦diệc 說thuyết 。諸chư 惡ác 處xứ 等đẳng 。非phi 識thức 住trụ 因nhân 。謂vị 識thức 住trụ 名danh 。顯hiển 識thức 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。如như 說thuyết 。有hữu 處xứ 令linh 士sĩ 夫phu 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 其kỳ 中trung 。是thị 名danh 識thức 住trụ 。非phi 惡ác 處xứ 等đẳng 。令linh 士sĩ 夫phu 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 其kỳ 中trung 。故cố 非phi 識thức 住trụ 。既ký 言ngôn 若nhược 識thức 不bất 樂nhạo 住trụ 中trung 非phi 識thức 住trụ 者giả 。怖bố 想tưởng 令linh 識thức 不bất 樂nhạo 住trụ 中trung 。豈khởi 名danh 識thức 住trụ 。若nhược 彼bỉ 怖bố 想tưởng 。雖tuy 能năng 令linh 識thức 不bất 樂nhạo 住trụ 中trung 。而nhi 立lập 識thức 住trụ 。是thị 則tắc 彼bỉ 說thuyết 。諸chư 惡ác 處xứ 等đẳng 非phi 識thức 住trụ 因nhân 。有hữu 不bất 定định 失thất 。又hựu 不bất 怖bố 想tưởng 無vô 容dung 生sanh 故cố 。應ưng 遍biến 淨tịnh 天thiên 非phi 名danh 想tưởng 一nhất 。如như 何hà 知tri 彼bỉ 此thử 想tưởng 不bất 生sanh 。彼bỉ 有hữu 此thử 想tưởng 。曾tằng 無vô 說thuyết 故cố 。謂vị 曾tằng 無vô 處xứ 說thuyết 遍biến 淨tịnh 天thiên 見kiến 下hạ 水thủy 災tai 而nhi 不bất 生sanh 怖bố 。或hoặc 容dung 彼bỉ 謂vị 水thủy 不bất 上thượng 升thăng 。無vô 慮lự 漂phiêu 疑nghi 故cố 無vô 怖bố 者giả 。既ký 本bổn 無vô 疑nghi 慮lự 不bất 怖bố 想tưởng 何hà 從tùng 。若nhược 謂vị 於ư 中trung 少thiểu 有hữu 疑nghi 慮lự 。則tắc 應ưng 遍biến 淨tịnh 非phi 名danh 想tưởng 一nhất 。是thị 故cố 但đãn 依y 對đối 法pháp 正chánh 理lý 。釋thích 想tưởng 一nhất 異dị 。名danh 義nghĩa 善thiện 成thành 。非phi 譬thí 喻dụ 宗tông 理lý 可khả 存tồn 立lập 。故cố 有hữu 智trí 者giả 。擇trạch 善thiện 而nhi 從tùng 。有hữu 色sắc 有hữu 情tình 。身thân 一nhất 想tưởng 一nhất 。如như 遍Biến 淨Tịnh 天Thiên 。是thị 第đệ 四tứ 識thức 住trụ 。言ngôn 身thân 一nhất 者giả 。釋thích 義nghĩa 如như 前tiền 。唯duy 有hữu 樂lạc 想tưởng 。故cố 名danh 想tưởng 一nhất 。遍biến 淨tịnh 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 。寂tịch 靜tĩnh 微vi 妙diệu 。常thường 生sanh 欣hân 樂nhạo 。無vô 起khởi 厭yếm 時thời 。是thị 故cố 無vô 由do 近cận 分phần/phân 交giao 雜tạp 。故cố 唯duy 依y 此thử 立lập 想tưởng 一nhất 名danh 。豈khởi 不bất 遍biến 淨tịnh 亦diệc 有hữu 想tưởng 異dị 。如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。此thử 遍biến 淨tịnh 天thiên 。受thọ 寂tịch 靜tĩnh 受thọ 樂lạc 。非phi 如như 餘dư 遍biến 淨tịnh 。此thử 非phi 想tưởng 異dị 。顯hiển 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 中trung 。自tự 有hữu 差sai 別biệt 。無vô 別biệt 受thọ 故cố 。一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。展triển 轉chuyển 差sai 別biệt 。一nhất 類loại 亦diệc 有hữu 下hạ 等đẳng 品phẩm 殊thù 。不bất 可khả 依y 斯tư 立lập 想tưởng 有hữu 異dị 。是thị 故cố 但đãn 依y 唯duy 一nhất 樂lạc 想tưởng 。立lập 想tưởng 有hữu 一nhất 義nghĩa 無vô 傾khuynh 動động 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 。由do 染nhiễm 污ô 想tưởng 。故cố 言ngôn 想tưởng 一nhất 。以dĩ 於ư 非phi 因nhân 起khởi 戒giới 禁cấm 取thủ 。執chấp 為vi 因nhân 故cố 。第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。由do 二nhị 善thiện 想tưởng 。故cố 言ngôn 想tưởng 異dị 。由do 等đẳng 至chí 力lực 。二nhị 受thọ 交giao 參tham 而nhi 現hiện 前tiền 故cố 。第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。由do 無vô 記ký 想tưởng 。故cố 言ngôn 想tưởng 一nhất 。純thuần 一nhất 寂tịch 靜tĩnh 。異dị 熟thục 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 而nhi 現hiện 前tiền 故cố 。下hạ 三tam 無vô 色sắc 。名danh 別biệt 如như 經kinh 。即tức 三tam 識thức 住trụ 。是thị 名danh 為vi 七thất 。何hà 等đẳng 三tam 無vô 色sắc 。謂vị 無vô 色sắc 有hữu 情tình 。一nhất 切thiết 色sắc 想tưởng 。皆giai 超siêu 越việt 故cố 。諸chư 有hữu 對đối 想tưởng 。皆giai 隱ẩn 沒một 故cố 。於ư 別biệt 異dị 想tưởng 。不bất 作tác 意ý 故cố 。入nhập 無vô 邊biên 空không 。空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 具cụ 足túc 住trụ 。如như 隨tùy 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 天Thiên 。是thị 第đệ 五ngũ 識thức 住trụ 。無vô 色sắc 有hữu 情tình 。一nhất 切thiết 空không 無vô 邊biên 處xứ 。皆giai 超siêu 越việt 故cố 。入nhập 無vô 邊biên 識thức 。識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 具cụ 足túc 住trụ 。如như 隨tùy 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 天Thiên 。是thị 第đệ 六lục 識thức 住trụ 。無vô 色sắc 有hữu 情tình 。一nhất 切thiết 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。皆giai 超siêu 越việt 故cố 。入nhập 無vô 所sở 有hữu 。無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 具cụ 足túc 住trụ 。如như 隨tùy 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 天Thiên 。是thị 第đệ 七thất 識thức 住trụ 。今kim 應ưng 思tư 擇trạch 。初sơ 無vô 色sắc 言ngôn 。豈khởi 非phi 無vô 義nghĩa 。說thuyết 諸chư 色sắc 想tưởng 皆giai 超siêu 越việt 言ngôn 。義nghĩa 已dĩ 足túc 故cố 。此thử 責trách 不bất 然nhiên 。有hữu 別biệt 義nghĩa 故cố 。色sắc 界giới 有hữu 情tình 。雖tuy 無vô 欲dục 染nhiễm 。而nhi 有hữu 欲dục 想tưởng 。成thành 就tựu 現hiện 行hành 。俱câu 現hiện 可khả 得đắc 。勿vật 有hữu 因nhân 此thử 生sanh 如như 是thị 疑nghi 。無vô 色sắc 有hữu 情tình 。雖tuy 無vô 色sắc 染nhiễm 。應ưng 有hữu 色sắc 想tưởng 成thành 就tựu 現hiện 行hành 。是thị 故cố 須tu 說thuyết 無vô 色sắc 有hữu 情tình 。一nhất 切thiết 色sắc 想tưởng 。皆giai 已dĩ 超siêu 越việt 。欲dục 界giới 繫hệ 想tưởng 。名danh 欲dục 想tưởng 故cố 。豈khởi 不bất 一nhất 切thiết 色sắc 想tưởng 。皆giai 超siêu 越việt 言ngôn 無vô 色sắc 及cập 越việt 色sắc 想tưởng 二nhị 皆giai 成thành 就tựu 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。有hữu 作tác 是thị 言ngôn 。無vô 色sắc 界giới 中trung 。亦diệc 有hữu 色sắc 故cố 。初sơ 言ngôn 無vô 色sắc 。意ý 為vi 顯hiển 成thành 無vô 色sắc 界giới 中trung 。都đô 無vô 色sắc 故cố 。次thứ 說thuyết 色sắc 想tưởng 皆giai 超siêu 越việt 言ngôn 。顯hiển 彼bỉ 都đô 無vô 色sắc 界giới 想tưởng 故cố 。由do 此thử 二nhị 言ngôn 。皆giai 有hữu 義nghĩa 用dụng 。生sanh 無vô 色sắc 界giới 。亦diệc 成thành 色sắc 想tưởng 。越việt 色sắc 想tưởng 言ngôn 。豈khởi 非phi 無vô 義nghĩa 。此thử 難nạn/nan 非phi 理lý 。已dĩ 簡giản 別biệt 故cố 。謂vị 前tiền 簡giản 別biệt 。欲dục 界giới 繫hệ 想tưởng 。名danh 欲dục 想tưởng 故cố 。色sắc 想tưởng 亦diệc 然nhiên 。非phi 生sanh 無vô 色sắc 可khả 有hữu 亦diệc 成thành 色sắc 界giới 想tưởng 者giả 。故cố 此thử 非phi 難nạn/nan 。或hoặc 彼bỉ 色sắc 想tưởng 。都đô 不bất 現hiện 行hành 。設thiết 就tựu 緣duyên 色sắc 釋thích 。亦diệc 無vô 乖quai 越việt 義nghĩa 。一nhất 切thiết 色sắc 想tưởng 。皆giai 超siêu 越việt 者giả 。貪tham 染nhiễm 現hiện 行hành 俱câu 超siêu 越việt 故cố 。言ngôn 色sắc 想tưởng 者giả 。謂vị 色sắc 界giới 想tưởng 。或hoặc 唯duy 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 地địa 想tưởng 。緣duyên 自tự 他tha 地địa 色sắc 為vi 境cảnh 界giới 。故cố 名danh 色sắc 想tưởng 。諸chư 有hữu 對đối 想tưởng 皆giai 隱ẩn 沒một 者giả 。五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。想tưởng 皆giai 沒một 故cố 。依y 有hữu 對đối 根căn 諸chư 所sở 生sanh 想tưởng 。唯duy 緣duyên 有hữu 對đối 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。名danh 有hữu 對đối 想tưởng 。若nhược 於ư 欲dục 界giới 。得đắc 離ly 貪tham 時thời 。二nhị 識thức 相tương 應ứng 。諸chư 有hữu 對đối 想tưởng 皆giai 當đương 隱ẩn 沒một 。生sanh 上thượng 無vô 容dung 重trọng/trùng 現hiện 行hành 故cố 。於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。得đắc 離ly 貪tham 時thời 。三tam 識thức 相tương 應ứng 。諸chư 有hữu 對đối 想tưởng 。雖tuy 當đương 隱ẩn 沒một 。而nhi 非phi 一nhất 切thiết 。生sanh 上thượng 有hữu 時thời 。重trọng/trùng 現hiện 行hành 故cố 。第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。得đắc 離ly 貪tham 時thời 。所sở 可khả 現hiện 行hành 。皆giai 當đương 隱ẩn 沒một 。無vô 色sắc 無vô 容dung 重trọng/trùng 現hiện 行hành 故cố 。於ư 別biệt 異dị 想tưởng 不bất 作tác 意ý 者giả 。不bất 復phục 作tác 意ý 起khởi 異dị 想tưởng 故cố 。取thủ 差sai 別biệt 相tương/tướng 。名danh 別biệt 異dị 想tưởng 。此thử 復phục 云vân 何hà 。謂vị 若nhược 有hữu 想tưởng 。於ư 所sở 緣duyên 色sắc 。自tự 相tương/tướng 行hành 轉chuyển 。此thử 於ư 離ly 色sắc 貪tham 。能năng 為vi 拘câu 礙ngại 故cố 。今kim 不bất 作tác 意ý 。令linh 此thử 現hiện 行hành 。共cộng 相tương 行hành 想tưởng 。順thuận 離ly 貪tham 故cố 。有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。若nhược 想tưởng 遍biến 能năng 緣duyên 色sắc 非phi 色sắc 。名danh 別biệt 異dị 想tưởng 。今kim 於ư 此thử 想tưởng 。不bất 作tác 意ý 行hành 。唯duy 作tác 意ý 行hành 。緣duyên 無vô 色sắc 想tưởng 。是thị 故cố 無vô 色sắc 。及cập 諸chư 色sắc 想tưởng 。皆giai 超siêu 越việt 等đẳng 。俱câu 成thành 有hữu 義nghĩa 。此thử 中trung 何hà 法pháp 。名danh 為vi 識thức 住trụ 。謂vị 彼bỉ 所sở 繫hệ 五ngũ 蘊uẩn 四tứ 蘊uẩn 識thức 於ư 其kỳ 中trung 。樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 著trước 故cố 。有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。唯duy 有hữu 情tình 數số 。得đắc 識thức 住trụ 名danh 。契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 。為vi 顯hiển 諸chư 識thức 所sở 住trụ 著trước 事sự 。故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 七thất 識thức 住trụ 名danh 。由do 此thử 餘dư 處xứ 。非phi 識thức 住trụ 攝nhiếp 。以dĩ 彼bỉ 處xứ 識thức 有hữu 損tổn 壞hoại 故cố 。識thức 於ư 其kỳ 中trung 不bất 樂nhạo 住trụ 著trước 。餘dư 處xứ 者giả 何hà 。謂vị 諸chư 惡ác 處xứ 。第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。及cập 與dữ 有hữu 頂đảnh 。云vân 何hà 於ư 中trung 。識thức 有hữu 損tổn 壞hoại 。損tổn 壞hoại 識thức 法pháp 。於ư 彼bỉ 有hữu 故cố 。何hà 等đẳng 名danh 為vi 。損tổn 壞hoại 識thức 法pháp 。謂vị 諸chư 惡ác 處xứ 有hữu 重trọng 苦khổ 受thọ 。能năng 損tổn 於ư 識thức 。第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。有hữu 無vô 想tưởng 定định 及cập 無vô 想tưởng 事sự 。有hữu 頂đảnh 天thiên 中trung 。有hữu 滅diệt 盡tận 定định 。能năng 壞hoại 於ư 識thức 令linh 相tương 續tục 斷đoạn 。復phục 說thuyết 若nhược 處xứ 餘dư 處xứ 有hữu 情tình 。心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 來lai 止chỉ 。若nhược 至chí 於ư 此thử 。不bất 更cánh 求cầu 出xuất 。說thuyết 名danh 識thức 住trụ 。於ư 諸chư 惡ác 處xứ 。二nhị 義nghĩa 俱câu 無vô 。第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。心tâm 恆hằng 求cầu 出xuất 。謂vị 諸chư 異dị 生sanh 。求cầu 入nhập 無vô 想tưởng 。若nhược 諸chư 聖thánh 者giả 。樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 居cư 等đẳng 。若nhược 淨tịnh 居cư 天thiên 。樂nhạo/nhạc/lạc 證chứng 寂tịch 滅diệt 。有hữu 頂đảnh 昧muội 劣liệt 。故cố 非phi 識thức 住trụ 。有hữu 說thuyết 。若nhược 識thức 愛ái 力lực 執chấp 受thọ 。安an 住trụ 其kỳ 中trung 。說thuyết 名danh 識thức 住trụ 。一nhất 切thiết 惡ác 處xứ 。淨Tịnh 居Cư 天Thiên 等đẳng 。業nghiệp 力lực 執chấp 受thọ 。安an 住trụ 其kỳ 中trung 。無vô 想tưởng 有hữu 情tình 。及cập 與dữ 有hữu 頂đảnh 。見kiến 力lực 執chấp 受thọ 。安an 住trụ 其kỳ 中trung 。由do 是thị 皆giai 非phi 識thức 住trụ 所sở 攝nhiếp 。有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。眾chúng 生sanh 有hữu 三tam 。所sở 謂vị 樂nhạo 著trước 諸chư 境cảnh 樂lạc 想tưởng 。樂nhạo 著trước 境cảnh 者giả 。人nhân 及cập 欲dục 天thiên 。樂nhạo 著trước 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。下hạ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。樂nhạo 著trước 想tưởng 者giả 。下hạ 三tam 無vô 色sắc 。唯duy 於ư 此thử 處xứ 。立lập 識thức 住trụ 名danh 。餘dư 無vô 此thử 三tam 。故cố 非phi 識thức 住trụ 。上thượng 代đại 師sư 資tư 相tương/tướng 承thừa 說thuyết 者giả 。若nhược 處xứ 具cụ 有hữu 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 及cập 無vô 斷đoạn 識thức 。立lập 識thức 住trụ 名danh 。異dị 此thử 便tiện 非phi 識thức 住trụ 所sở 攝nhiếp 。豈khởi 不bất 欲dục 界giới 人nhân 及cập 六lục 天thiên 無vô 無vô 漏lậu 識thức 。應ưng 非phi 識thức 住trụ 。若nhược 言ngôn 能năng 作tác 無vô 漏lậu 所sở 依y 。則tắc 有hữu 頂đảnh 天thiên 。應ưng 名danh 識thức 住trụ 。此thử 難nạn/nan 非phi 理lý 。欲dục 界giới 無vô 定định 可khả 就tựu 所sở 依y 說thuyết 有hữu 無vô 漏lậu 。然nhiên 有hữu 頂đảnh 天thiên 是thị 定định 地địa 攝nhiếp 。應ưng 依y 自tự 性tánh 說thuyết 彼bỉ 有hữu 無vô 。由do 自tự 性tánh 無vô 。故cố 非phi 識thức 住trụ 。或hoặc 非phi 有hữu 頂đảnh 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。一nhất 所sở 依y 中trung 具cụ 三tam 種chủng 識thức 。欲dục 界giới 善thiện 處xứ 。補bổ 特đặc 伽già 羅la 。一nhất 所sở 依y 中trung 。容dung 具cụ 三tam 識thức 。故cố 不bất 應ưng 以dĩ 有hữu 頂đảnh 為vi 例lệ 。第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。雖tuy 具cụ 三tam 識thức 。而nhi 五ngũ 處xứ 全toàn 。一nhất 處xứ 少thiểu 分phần 。不bất 具cụ 三tam 識thức 。故cố 少thiểu 從tùng 多đa 。不bất 立lập 識thức 住trụ 。是thị 故cố 識thức 住trụ 。數số 唯duy 有hữu 七thất 。如như 是thị 解giải 釋thích 七thất 識thức 住trụ 已dĩ 。因nhân 茲tư 復phục 辯biện 九cửu 有hữu 情tình 居cư 。其kỳ 九cửu 者giả 何hà 。頌tụng 曰viết 。

應ưng 知tri 兼kiêm 有hữu 頂đảnh 。及cập 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 。

是thị 九cửu 有hữu 情tình 居cư 。餘dư 非phi 不bất 樂nhạo 住trụ 。

論luận 曰viết 。前tiền 七thất 識thức 住trụ 。及cập 第đệ 一nhất 有hữu 。無vô 想tưởng 有hữu 情tình 。是thị 名danh 為vi 九cửu 。諸chư 有hữu 情tình 類loại 。唯duy 於ư 此thử 九cửu 。欣hân 樂nhạo 住trụ 故cố 。立lập 有hữu 情tình 居cư 。謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 安an 住trụ 。所sở 依y 色sắc 等đẳng 實thật 物vật 非phi 餘dư 。以dĩ 諸chư 有hữu 情tình 是thị 假giả 有hữu 故cố 。然nhiên 諸chư 實thật 物vật 。是thị 假giả 所sở 居cư 。故cố 有hữu 情tình 居cư 。唯duy 有hữu 情tình 法pháp 。以dĩ 有hữu 情tình 類loại 。於ư 自tự 依y 身thân 愛ái 住trụ 增tăng 強cường/cưỡng 。非phi 於ư 處xứ 所sở 。又hựu 於ư 處xứ 所sở 。立lập 有hữu 情tình 居cư 。則tắc 有hữu 情tình 居cư 應ưng 成thành 雜tạp 亂loạn 。居cư 無vô 雜tạp 亂loạn 。唯duy 有hữu 內nội 身thân 。故cố 有hữu 情tình 居cư 。唯duy 有hữu 情tình 法pháp 。既ký 言ngôn 生sanh 已dĩ 名danh 有hữu 情tình 居cư 。知tri 有hữu 情tình 居cư 不bất 攝nhiếp 中trung 有hữu 又hựu 諸chư 中trung 有hữu 。非phi 久cửu 所sở 居cư 。故cố 諸chư 有hữu 情tình 不bất 樂nhạo 安an 住trụ 。又hựu 必tất 應ưng 爾nhĩ 。由do 本bổn 論luận 說thuyết 。為vi 顯hiển 生sanh 處xứ 。立lập 有hữu 情tình 居cư 。於ư 生sanh 死tử 中trung 。為vi 顯hiển 諸chư 識thức 由do 愛ái 住trụ 著trước 。建kiến 立lập 識thức 住trụ 。顯hiển 諸chư 有hữu 情tình 於ư 自tự 依y 止chỉ 愛ái 樂nhạo 安an 住trụ 。立lập 有hữu 情tình 居cư 。故cố 此thử 二nhị 門môn 。建kiến 立lập 差sai 別biệt 。然nhiên 契Khế 經Kinh 說thuyết 。有hữu 色sắc 有hữu 情tình 無vô 想tưởng 無vô 別biệt 想tưởng 。如như 無Vô 想Tưởng 天Thiên 者giả 。想tưởng 謂vị 總tổng 取thủ 境cảnh 。別biệt 想tưởng 謂vị 分phân 別biệt 。今kim 此thử 天thiên 中trung 。並tịnh 遮già 前tiền 二nhị 。故cố 說thuyết 無vô 想tưởng 無vô 別biệt 想tưởng 言ngôn 。或hoặc 無vô 想tưởng 言ngôn 。唯duy 遮già 於ư 想tưởng 。無vô 別biệt 想tưởng 者giả 。遮già 想tưởng 俱câu 行hành 。或hoặc 無vô 想tưởng 言ngôn 。是thị 總tổng 遮già 故cố 。勿vật 謂vị 此thử 處xứ 諸chư 想tưởng 皆giai 無vô 。故cố 復phục 說thuyết 言ngôn 。無vô 別biệt 想tưởng 者giả 。顯hiển 有hữu 成thành 就tựu 。但đãn 無vô 現hiện 行hành 。以dĩ 別biệt 想tưởng 名danh 。詮thuyên 現hiện 想tưởng 故cố 。或hoặc 言ngôn 無vô 想tưởng 。恐khủng 謂vị 此thử 中trung 唯duy 無vô 染nhiễm 想tưởng 。由do 斯tư 復phục 說thuyết 無vô 別biệt 想tưởng 言ngôn 。即tức 顯hiển 此thử 中trung 無vô 有hữu 。一nhất 切thiết 品phẩm 類loại 別biệt 想tưởng 。有hữu 頂đảnh 無vô 想tưởng 。既ký 非phi 識thức 住trụ 。如như 何hà 可khả 說thuyết 為vi 有hữu 情tình 居cư 。此thử 責trách 不bất 然nhiên 。義nghĩa 各các 異dị 故cố 。由do 此thử 二nhị 處xứ 有hữu 壞hoại 識thức 法pháp 。識thức 不bất 樂nhạo 居cư 。故cố 非phi 識thức 住trụ 。然nhiên 彼bỉ 二nhị 處xứ 。成thành 有hữu 情tình 身thân 。有hữu 情tình 樂nhạo/nhạc/lạc 居cư 。故cố 九cửu 所sở 攝nhiếp 。謂vị 若nhược 有hữu 處xứ 。餘dư 樂nhạo/nhạc/lạc 來lai 居cư 。不bất 樂nhạo 遷thiên 動động 。有hữu 情tình 居cư 攝nhiếp 。餘dư 處xứ 皆giai 非phi 。不bất 樂nhạo 住trụ 故cố 。言ngôn 餘dư 處xứ 者giả 。謂vị 諸chư 惡ác 處xứ 。第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。除trừ 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。惡ác 處xứ 皆giai 非phi 有hữu 情tình 居cư 者giả 。謂vị 非phi 餘dư 處xứ 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 來lai 居cư 。亦diệc 無vô 住trụ 中trung 不bất 樂nhạo 遷thiên 動động 。第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。除trừ 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。所sở 餘dư 皆giai 非phi 有hữu 情tình 居cư 者giả 。雖tuy 從tùng 餘dư 處xứ 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 來lai 居cư 。然nhiên 非phi 住trụ 中trung 不bất 樂nhạo 遷thiên 動động 。謂vị 廣quảng 果quả 等đẳng 。若nhược 諸chư 異dị 生sanh 。樂nhạo/nhạc/lạc 入nhập 無vô 想tưởng 或hoặc 無vô 色sắc 處xứ 。若nhược 諸chư 聖thánh 者giả 。樂nhạo/nhạc/lạc 入nhập 淨tịnh 居cư 或hoặc 無vô 色sắc 處xứ 。淨tịnh 居cư 天thiên 處xứ 。樂nhạo/nhạc/lạc 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。故cố 彼bỉ 皆giai 非phi 有hữu 情tình 居cư 攝nhiếp 。然nhiên 佛Phật 餘dư 處xứ 。曾tằng 以dĩ 處xứ 聲thanh 。宣tuyên 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 有hữu 頂đảnh 無vô 想tưởng 。有hữu 諸chư 外ngoại 道đạo 。執chấp 有hữu 頂đảnh 天thiên 。及cập 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。為vi 真chân 解giải 脫thoát 。勿vật 有hữu 聞văn 此thử 同đồng 說thuyết 處xứ 聲thanh 。便tiện 謂vị 二nhị 天thiên 。同đồng 真chân 解giải 脫thoát 。起khởi 涅Niết 槃Bàn 覺giác 。轉chuyển 助trợ 邪tà 宗tông 。由do 此thử 世Thế 尊Tôn 。與dữ 諸chư 識thức 住trụ 。一nhất 處xứ 合hợp 說thuyết 。為vi 有hữu 情tình 居cư 。顯hiển 真chân 涅Niết 槃Bàn 非phi 為vi 如như 是thị 。但đãn 假giả 施thi 設thiết 有hữu 情tình 所sở 居cư 。何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。有hữu 情tình 居cư 內nội 。有hữu 頂đảnh 無vô 想tưởng 。偏thiên 說thuyết 處xứ 聲thanh 。精tinh 勤cần 果quả 中trung 。至chí 究cứu 竟cánh 故cố 。唯duy 異dị 生sanh 處xứ 。精tinh 勤cần 果quả 中trung 。無vô 想tưởng 有hữu 情tình 。最tối 為vi 究cứu 竟cánh 。一nhất 切thiết 生sanh 處xứ 。精tinh 勤cần 果quả 中trung 。唯duy 有hữu 頂đảnh 天thiên 。最tối 為vi 究cứu 竟cánh 。故cố 唯duy 此thử 二nhị 。偏thiên 說thuyết 處xứ 聲thanh 。或hoặc 復phục 處xứ 聲thanh 。顯hiển 來lai 門môn 義nghĩa 。謂vị 此thử 二nhị 處xứ 。異dị 熟thục 盡tận 時thời 。多đa 分phần 命mạng 終chung 。來lai 生sanh 下hạ 故cố 。因nhân 七thất 識thức 住trụ 。已dĩ 辯biện 有hữu 情tình 居cư 。餘dư 契Khế 經Kinh 中trung 。復phục 說thuyết 四tứ 識thức 住trụ 。其kỳ 四tứ 者giả 何hà 。頌tụng 曰viết 。

四tứ 識thức 住trụ 當đương 知tri 。四tứ 蘊uẩn 唯duy 自tự 地địa 。

說thuyết 獨độc 識thức 非phi 住trụ 。有hữu 漏lậu 四tứ 句cú 攝nhiếp 。

論luận 曰viết 。如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。識thức 隨tùy 色sắc 住trụ 。識thức 隨tùy 受thọ 住trụ 。識thức 隨tùy 想tưởng 住trụ 。識thức 隨tùy 行hành 住trụ 。是thị 名danh 四tứ 種chủng 。如như 是thị 四tứ 種chủng 。其kỳ 體thể 云vân 何hà 。謂vị 唯duy 除trừ 識thức 。有hữu 漏lậu 四tứ 蘊uẩn 。又hựu 此thử 唯duy 在tại 自tự 地địa 非phi 餘dư 。非phi 識thức 樂nhạo/nhạc/lạc 隨tùy 餘dư 地địa 蘊uẩn 住trụ 。雖tuy 依y 餘dư 地địa 蘊uẩn 識thức 亦diệc 現hiện 前tiền 。而nhi 餘dư 地địa 蘊uẩn 中trung 識thức 不bất 樂nhạo 住trụ 。喜hỷ 愛ái 潤nhuận 識thức 。令linh 於ư 蘊uẩn 中trung 。增tăng 長trưởng 廣quảng 大đại 。契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 。非phi 於ư 餘dư 地địa 色sắc 等đẳng 蘊uẩn 中trung 喜hỷ 愛ái 能năng 潤nhuận 識thức 令linh 。增tăng 長trưởng 廣quảng 大đại 。故cố 餘dư 地địa 蘊uẩn 。非phi 識thức 住trụ 攝nhiếp 。又hựu 自tự 地địa 中trung 。唯duy 有hữu 情tình 數số 。唯duy 自tự 相tương 續tục 。立lập 為vi 識thức 住trụ 。非phi 非phi 情tình 數số 他tha 相tương 續tục 中trung 識thức 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 如như 自tự 相tương 續tục 。有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。彼bỉ 亦diệc 識thức 住trụ 。以dĩ 於ư 其kỳ 中trung 憙hí 愛ái 潤nhuận 識thức 亦diệc 令linh 增tăng 長trưởng 。及cập 廣quảng 大đại 故cố 。已dĩ 依y 自tự 宗tông 建kiến 立lập 識thức 住trụ 。當đương 說thuyết 建kiến 立lập 識thức 住trụ 因nhân 緣duyên 。此thử 中trung 云vân 何hà 。識thức 非phi 識thức 住trụ 。又hựu 此thử 識thức 住trụ 。其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。謂vị 識thức 於ư 中trung 由do 憙hí 愛ái 力lực 。攝nhiếp 為vi 所sở 住trụ 。及cập 為vi 所sở 著trước 。是thị 識thức 住trụ 義nghĩa 。識thức 隨tùy 色sắc 住trụ 。住trụ 色sắc 著trước 色sắc 。契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 若nhược 爾nhĩ 識thức 蘊uẩn 應ưng 成thành 識thức 住trụ 。世Thế 尊Tôn 亦diệc 說thuyết 。於ư 識thức 食thực 中trung 。有hữu 憙hí 有hữu 染nhiễm 。有hữu 憙hí 染nhiễm 故cố 。識thức 住trụ 其kỳ 中trung 。識thức 所sở 乘thừa 御ngự 。此thử 中trung 經kinh 主chủ 。作tác 如như 是thị 釋thích 。亦diệc 不bất 遮già 識thức 。識thức 所sở 依y 著trước 。總tổng 於ư 諸chư 蘊uẩn 生sanh 憙hí 染nhiễm 故cố 。然nhiên 如như 色sắc 等đẳng 一nhất 一nhất 蘊uẩn 中trung 。生sanh 諸chư 憙hí 染nhiễm 。令linh 識thức 依y 著trước 。獨độc 識thức 不bất 然nhiên 。故cố 言ngôn 非phi 住trụ 。又hựu 佛Phật 意ý 說thuyết 。此thử 四tứ 識thức 住trụ 。猶do 如như 良lương 田điền 。總tổng 說thuyết 一nhất 切thiết 。有hữu 取thủ 諸chư 識thức 。猶do 如như 種chủng 子tử 。不bất 可khả 種chủng 子tử 立lập 為vi 良lương 田điền 。仰ngưỡng 測trắc 世Thế 尊Tôn 教giáo 意ý 如như 是thị 。又hựu 法pháp 與dữ 識thức 可khả 俱câu 時thời 生sanh 為vi 識thức 良lương 田điền 。可khả 立lập 識thức 住trụ 。識thức 蘊uẩn 不bất 爾nhĩ 。故cố 非phi 識thức 住trụ 。如như 是thị 所sở 釋thích 。但đãn 述thuật 己kỷ 情tình 。審thẩm 諦đế 思tư 求cầu 。無vô 深thâm 理lý 趣thú 。識thức 與dữ 識thức 住trụ 。如như 種chủng 如như 田điền 。理lý 可khả 如như 是thị 。不bất 違vi 教giáo 故cố 。然nhiên 彼bỉ 所sở 說thuyết 。若nhược 法pháp 與dữ 識thức 。可khả 俱câu 時thời 生sanh 。為vi 識thức 良lương 田điền 。立lập 識thức 住trụ 者giả 。不bất 應ưng 正chánh 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。彼bỉ 先tiên 自tự 說thuyết 。識thức 所sở 依y 著trước 。故cố 名danh 識thức 住trụ 。非phi 於ư 俱câu 起khởi 受thọ 等đẳng 蘊uẩn 中trung 有hữu 識thức 所sở 依y 。彼bỉ 依y 識thức 故cố 。住trụ 若nhược 所sở 依y 。識thức 不bất 依y 彼bỉ 。如như 何hà 可khả 說thuyết 彼bỉ 為vi 識thức 住trụ 。又hựu 非phi 所sở 緣duyên 同đồng 一nhất 境cảnh 故cố 。俱câu 生sanh 受thọ 等đẳng 。非phi 所sở 取thủ 故cố 。又hựu 不bất 可khả 以dĩ 相tương 應ứng 依y 著trước 釋thích 識thức 住trụ 義nghĩa 。勿vật 諸chư 色sắc 法pháp 及cập 不bất 相tương 應ứng 。非phi 識thức 住trụ 故cố 。又hựu 相tương 應ứng 理lý 無vô 差sai 別biệt 故cố 。則tắc 應ưng 無vô 漏lậu 亦diệc 識thức 住trụ 體thể 。如như 何hà 可khả 說thuyết 俱câu 生sanh 色sắc 等đẳng 為vi 識thức 良lương 田điền 立lập 為vi 識thức 住trụ 。又hựu 言ngôn 。佛Phật 意ý 說thuyết 四tứ 識thức 住trụ 。猶do 如như 良lương 田điền 。總tổng 說thuyết 一nhất 切thiết 。有hữu 取thủ 諸chư 識thức 。猶do 如như 種chủng 子tử 。不bất 可khả 種chủng 子tử 立lập 為vi 田điền 者giả 。理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。異dị 識thức 相tương 望vọng 。有hữu 所sở 依y 著trước 。豈khởi 非phi 田điền 義nghĩa 。又hựu 於ư 識thức 中trung 。應ưng 無vô 有hữu 取thủ 。然nhiên 契Khế 經Kinh 說thuyết 。有hữu 取thủ 諸chư 識thức 。故cố 知tri 亦diệc 有hữu 識thức 住trụ 識thức 中trung 。又hựu 彼bỉ 所sở 言ngôn 。亦diệc 不bất 遮già 識thức 。識thức 所sở 依y 著trước 。總tổng 於ư 諸chư 蘊uẩn 生sanh 憙hí 染nhiễm 故cố 。然nhiên 如như 色sắc 等đẳng 一nhất 一nhất 蘊uẩn 中trung 。生sanh 諸chư 憙hí 染nhiễm 。令linh 識thức 依y 著trước 。獨độc 識thức 不bất 然nhiên 。故cố 言ngôn 非phi 者giả 。亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。彼bỉ 契Khế 經Kinh 說thuyết 。於ư 識thức 食thực 中trung 。有hữu 憙hí 有hữu 染nhiễm 。有hữu 憙hí 染nhiễm 故cố 。識thức 住trụ 其kỳ 中trung 。識thức 所sở 乘thừa 御ngự 。如như 何hà 乃nãi 說thuyết 。但đãn 於ư 諸chư 蘊uẩn 總tổng 生sanh 喜hỷ 染nhiễm 。獨độc 識thức 不bất 然nhiên 。若nhược 言ngôn 食thực 中trung 不bất 立lập 田điền 種chủng 二nhị 分phần 差sai 別biệt 故cố 無vô 過quá 者giả 。應ưng 說thuyết 因nhân 緣duyên 。何hà 故cố 不bất 立lập 。既ký 於ư 識thức 食thực 。別biệt 生sanh 喜hỷ 染nhiễm 。識thức 住trụ 其kỳ 中trung 。不bất 應ưng 總tổng 說thuyết 有hữu 取thủ 諸chư 識thức 皆giai 如như 種chủng 子tử 。識thức 既ký 於ư 識thức 。可khả 為vi 良lương 田điền 。何hà 理lý 獨độc 遮già 識thức 為vi 識thức 住trụ 。故cố 彼bỉ 所sở 說thuyết 。但đãn 述thuật 己kỷ 情tình 。無vô 深thâm 理lý 趣thú 。非phi 為vi 善thiện 釋thích 。又hựu 彼bỉ 上thượng 座tòa 作tác 是thị 釋thích 言ngôn 。即tức 此thử 不bất 應ưng 還hoàn 住trụ 於ư 此thử 。故cố 不bất 可khả 說thuyết 識thức 隨tùy 識thức 住trụ 。若nhược 言ngôn 過quá 未vị 及cập 他tha 相tương 續tục 識thức 中trung 住trụ 者giả 。其kỳ 理lý 不bất 然nhiên 。唯duy 於ư 識thức 中trung 。無vô 有hữu 勢thế 力lực 。令linh 識thức 增tăng 長trưởng 及cập 廣quảng 大đại 故cố 。謂vị 如như 色sắc 等đẳng 。匡khuông 助trợ 於ư 識thức 。令linh 其kỳ 熾sí 盛thịnh 。識thức 即tức 不bất 然nhiên 。唯duy 了liễu 別biệt 中trung 無vô 此thử 用dụng 故cố 。彼bỉ 如như 是thị 釋thích 。非phi 悟ngộ 理lý 言ngôn 。且thả 此thử 不bất 應ưng 還hoàn 住trụ 此thử 故cố 。不bất 可khả 說thuyết 識thức 隨tùy 識thức 住trụ 者giả 。於ư 彼bỉ 宗tông 義nghĩa 。其kỳ 理lý 不bất 然nhiên 。非phi 彼bỉ 唯duy 於ư 現hiện 在tại 諸chư 法pháp 。立lập 為vi 識thức 住trụ 。如như 何hà 得đắc 以dĩ 一nhất 剎sát 那na 識thức 。非phi 自tự 住trụ 故cố 。證chứng 識thức 非phi 住trụ 。其kỳ 義nghĩa 可khả 成thành 。縱túng/tung 加gia 遠viễn 避tị 。終chung 應ưng 唯duy 許hứa 過quá 未vị 受thọ 等đẳng 名danh 為vi 識thức 住trụ 。彼bỉ 識thức 剎sát 那na 無vô 受thọ 等đẳng 故cố 。如như 是thị 所sở 說thuyết 。即tức 此thử 不bất 應ưng 還hoàn 住trụ 此thử 因nhân 。於ư 義nghĩa 何hà 益ích 。若nhược 謂vị 如như 色sắc 於ư 現hiện 在tại 時thời 可khả 成thành 識thức 住trụ 。識thức 不bất 如như 是thị 故cố 所sở 說thuyết 因nhân 於ư 義nghĩa 有hữu 益ích 。此thử 亦diệc 非phi 理lý 。受thọ 等đẳng 亦diệc 應ưng 非phi 識thức 住trụ 故cố 。竟cánh 不bất 曾tằng 說thuyết 識thức 與dữ 受thọ 等đẳng 差sai 別biệt 因nhân 緣duyên 。故cố 所sở 說thuyết 因nhân 。於ư 義nghĩa 無vô 益ích 。又hựu 未vị 了liễu 彼bỉ 。即tức 此thử 不bất 應ưng 還hoàn 住trụ 此thử 言ngôn 。意ý 顯hiển 何hà 義nghĩa 。若nhược 言ngôn 意ý 顯hiển 自tự 體thể 不bất 能năng 於ư 自tự 體thể 中trung 守thủ 自tự 性tánh 義nghĩa 。則tắc 應ưng 同đồng 彼bỉ 空không 花hoa 論luận 宗tông 。許hứa 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 守thủ 性tánh 故cố 。如như 是thị 識thức 住trụ 。亦diệc 不bất 應ưng 成thành 。若nhược 言ngôn 意ý 顯hiển 自tự 體thể 不bất 能năng 為vi 自tự 所sở 依y 或hoặc 所sở 緣duyên 義nghĩa 。是thị 則tắc 所sở 立lập 。唐đường 捐quyên 其kỳ 功công 。曾tằng 無vô 有hữu 疑nghi 。依y 緣duyên 自tự 故cố 。謂vị 如như 色sắc 等đẳng 。他tha 性tánh 諸chư 法pháp 。可khả 有hữu 為vi 識thức 所sở 依y 所sở 緣duyên 。識thức 自tự 體thể 中trung 。曾tằng 無vô 此thử 感cảm 。而nhi 今kim 立lập 理lý 。復phục 何hà 所sở 成thành 。凡phàm 所sở 立lập 因nhân 。為vi 遮già 有hữu 濫lạm 。此thử 中trung 無vô 濫lạm 。因nhân 何hà 所sở 遮già 。是thị 故cố 彼bỉ 因nhân 深thâm 成thành 無vô 用dụng 。又hựu 識thức 自tự 類loại 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 。何hà 劣liệt 受thọ 等đẳng 而nhi 非phi 識thức 住trụ 。豈khởi 不bất 前tiền 說thuyết 。此thử 證chứng 因nhân 言ngôn 。唯duy 於ư 識thức 中trung 。無vô 有hữu 勢thế 力lực 。令linh 識thức 增tăng 長trưởng 及cập 廣quảng 大đại 故cố 。前tiền 雖tuy 已dĩ 說thuyết 。而nhi 非phi 應ưng 理lý 。識thức 緣duyên 受thọ 等đẳng 。增tăng 長trưởng 廣quảng 大đại 。非phi 識thức 緣duyên 識thức 。此thử 有hữu 何hà 因nhân 。豈khởi 不bất 此thử 因nhân 亦diệc 如như 前tiền 辨biện 。謂vị 如như 受thọ 等đẳng 。匡khuông 助trợ 於ư 識thức 。令linh 其kỳ 熾sí 盛thịnh 。識thức 即tức 不bất 然nhiên 。唯duy 了liễu 別biệt 中trung 。無vô 此thử 用dụng 故cố 。何hà 用dụng 說thuyết 此thử 非phi 極cực 成thành 因nhân 。不bất 能năng 證chứng 成thành 。非phi 所sở 許hứa 故cố 。識thức 緣duyên 唯duy 領lãnh 等đẳng 。增tăng 長trưởng 廣quảng 大đại 。非phi 緣duyên 唯duy 了liễu 別biệt 。此thử 有hữu 何hà 因nhân 。又hựu 彼bỉ 上thượng 座tòa 。自tự 於ư 解giải 釋thích 識thức 住trụ 中trung 言ngôn 。識thức 隨tùy 色sắc 住trụ 。謂vị 我ngã 我ngã 所sở 。攀phàn 緣duyên 色sắc 生sanh 。是thị 色sắc 識thức 住trụ 。乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。識thức 亦diệc 於ư 識thức 。謂vị 我ngã 我ngã 所sở 。攀phàn 緣duyên 識thức 生sanh 。何hà 非phi 識thức 住trụ 。謂vị 我ngã 我ngã 所sở 。攀phàn 緣duyên 既ký 同đồng 。識thức 何hà 獨độc 不bất 令linh 識thức 。增tăng 長trưởng 廣quảng 大đại 。又hựu 彼bỉ 所sở 說thuyết 。識thức 於ư 所sở 緣duyên 唯duy 了liễu 別biệt 故cố 。非phi 如như 受thọ 等đẳng 匡khuông 助trợ 於ư 識thức 令linh 熾sí 盛thịnh 者giả 。豈khởi 不bất 於ư 識thức 所sở 了liễu 事sự 中trung 。彼bỉ 謂vị 後hậu 時thời 受thọ 等đẳng 方phương 起khởi 。是thị 則tắc 於ư 境cảnh 要yếu 先tiên 了liễu 別biệt 。然nhiên 後hậu 領lãnh 等đẳng 隨tùy 次thứ 而nhi 生sanh 。能năng 引dẫn 識thức 流lưu 展triển 轉chuyển 熾sí 盛thịnh 。故cố 唯duy 了liễu 別biệt 。最tối 是thị 勝thắng 因nhân 。能năng 匡khuông 助trợ 識thức 。應ưng 成thành 識thức 住trụ 。如như 生sanh 本bổn 苦khổ 生sanh 為vi 勝thắng 因nhân 。識thức 熾sí 盛thịnh 因nhân 識thức 最tối 為vi 勝thắng 。識thức 及cập 識thức 住trụ 。皆giai 識thức 為vi 因nhân 。能năng 令linh 展triển 轉chuyển 增tăng 長trưởng 廣quảng 大đại 。故cố 識thức 不bất 能năng 匡khuông 助trợ 於ư 識thức 令linh 熾sí 盛thịnh 者giả 。非phi 為vi 善thiện 因nhân 。若nhược 恐khủng 違vi 經kinh 言ngôn 識thức 非phi 住trụ 。上thượng 座tòa 立lập 理lý 豈khởi 不bất 違vi 經kinh 。經kinh 說thuyết 識thức 能năng 增tăng 長trưởng 識thức 故cố 。應ưng 除trừ 自tự 執chấp 更cánh 訪phỏng 餘dư 因nhân 。然nhiên 我ngã 師sư 宗tông 。作tác 如như 是thị 釋thích 。為vi 令linh 於ư 識thức 除trừ 我ngã 見kiến 心tâm 。故cố 於ư 識thức 中trung 。不bất 說thuyết 識thức 住trụ 。如như 說thuyết 。莎sa 底để 契Khế 經Kinh 中trung 言ngôn 。我ngã 達đạt 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 法pháp 教giáo 。馳trì 流lưu 生sanh 死tử 。唯duy 識thức 非phi 餘dư 。識thức 謂vị 世Thế 尊Tôn 異dị 名danh 說thuyết 我ngã 。為vi 欲dục 除trừ 滅diệt 彼bỉ 我ngã 見kiến 心tâm 。顯hiển 識thức 依y 他tha 體thể 。非phi 是thị 我ngã 我ngã 所sở 依y 性tánh 。非phi 謂vị 能năng 依y 。故cố 識thức 住trụ 門môn 。唯duy 說thuyết 有hữu 四tứ 。非phi 實thật 識thức 住trụ 但đãn 四tứ 非phi 識thức 。今kim 謂vị 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 識thức 住trụ 。唯duy 色sắc 等đẳng 四tứ 。不bất 言ngôn 識thức 者giả 。由do 但đãn 色sắc 等đẳng 於ư 三tam 時thời 中trung 。與dữ 續tục 有hữu 識thức 。為vi 助trợ 伴bạn 故cố 。謂vị 唯duy 色sắc 等đẳng 。與dữ 識thức 俱câu 生sanh 。過quá 未vị 亦diệc 能năng 為vi 識thức 助trợ 伴bạn 。令linh 續tục 有hữu 識thức 生sanh 死tử 馳trì 流lưu 。識thức 則tắc 不bất 爾nhĩ 。故cố 非phi 識thức 住trụ 。且thả 眼nhãn 等đẳng 根căn 。及cập 俱câu 色sắc 等đẳng 。與dữ 俱câu 生sanh 識thức 。為vi 所sở 依y 依y 。已dĩ 滅diệt 未vị 生sanh 。但đãn 為vi 識thức 境cảnh 。是thị 故cố 色sắc 蘊uẩn 。於ư 三tam 時thời 中trung 。望vọng 續tục 有hữu 識thức 。能năng 為vi 助trợ 伴bạn 。現hiện 在tại 受thọ 等đẳng 。與dữ 識thức 俱câu 生sanh 。為vi 俱câu 有hữu 因nhân 。一nhất 分phần/phân 與dữ 識thức 同đồng 緣duyên 一nhất 境cảnh 。有hữu 助trợ 伴bạn 用dụng 。已dĩ 滅diệt 未vị 生sanh 。但đãn 為vi 識thức 境cảnh 。是thị 故cố 受thọ 等đẳng 。亦diệc 於ư 三tam 時thời 。望vọng 續tục 有hữu 識thức 。能năng 為vi 助trợ 伴bạn 。識thức 雖tuy 過quá 未vị 。望vọng 續tục 有hữu 識thức 。少thiểu 有hữu 助trợ 能năng 。而nhi 俱câu 生sanh 中trung 。全toàn 無vô 助trợ 力lực 。不bất 俱câu 起khởi 故cố 。色sắc 等đẳng 望vọng 識thức 。具cụ 二nhị 助trợ 能năng 。識thức 唯duy 去khứ 來lai 。故cố 非phi 識thức 住trụ 。故cố 非phi 情tình 數số 。及cập 他tha 身thân 中trung 。色sắc 等đẳng 四tứ 蘊uẩn 。亦diệc 非phi 識thức 住trụ 。由do 彼bỉ 望vọng 識thức 但đãn 為vi 所sở 緣duyên 。不bất 具cụ 二nhị 門môn 助trợ 伴bạn 用dụng 故cố 。住trụ 謂vị 所sở 住trụ 。是thị 續tục 有hữu 識thức 。引dẫn 自tự 果quả 時thời 。能năng 為vi 依y 義nghĩa 。住trụ 或hoặc 所sở 著trước 。是thị 續tục 有hữu 識thức 。引dẫn 自tự 果quả 時thời 。能năng 為vi 境cảnh 義nghĩa 。自tự 身thân 色sắc 等đẳng 。可khả 有hữu 與dữ 識thức 同đồng 一nhất 境cảnh 義nghĩa 。設thiết 不bất 同đồng 境cảnh 。然nhiên 能năng 為vi 依y 。具cụ 二nhị 助trợ 能năng 。故cố 立lập 識thức 住trụ 。非phi 有hữu 情tình 數số 。他tha 身thân 色sắc 等đẳng 。則tắc 不bất 如như 是thị 。故cố 非phi 識thức 住trụ 。如như 何hà 定định 知tri 識thức 住trụ 道Đạo 理lý 如như 是thị 安an 立lập 。契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 。如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。有hữu 四tứ 依y 取thủ 所sở 緣duyên 識thức 住trụ 。識thức 隨tùy 色sắc 住trụ 。住trụ 色sắc 著trước 色sắc 。是thị 識thức 與dữ 色sắc 。或hoặc 俱câu 時thời 生sanh 。依y 於ư 色sắc 住trụ 。或hoặc 於ư 色sắc 境cảnh 緣duyên 而nhi 生sanh 著trước 。何hà 緣duyên 生sanh 著trước 。前tiền 說thuyết 於ư 中trung 憙hí 愛ái 潤nhuận 故cố 。如như 是thị 乃nãi 至chí 。識thức 隨tùy 行hành 住trụ 。皆giai 應ưng 廣quảng 說thuyết 。曾tằng 無vô 有hữu 說thuyết 。識thức 隨tùy 識thức 住trụ 。隨tùy 謂vị 親thân 附phụ 。或hoặc 謂vị 隣lân 近cận 。去khứ 來lai 定định 說thuyết 為vi 疎sơ 遠viễn 故cố 。現hiện 在tại 色sắc 等đẳng 。附phụ 近cận 於ư 識thức 。與dữ 識thức 俱câu 生sanh 。名danh 識thức 隨tùy 住trụ 。定định 無vô 有hữu 識thức 。與dữ 識thức 俱câu 生sanh 。故cố 不bất 應ưng 言ngôn 識thức 隨tùy 識thức 住trụ 。由do 此thử 經Kinh 故cố 。唯duy 餘dư 四tứ 蘊uẩn 。與dữ 續tục 有hữu 識thức 。為vi 伴bạn 義nghĩa 成thành 。有hữu 四tứ 依y 取thủ 。世Thế 尊Tôn 說thuyết 故cố 。言ngôn 依y 取thủ 者giả 。謂vị 色sắc 等đẳng 四tứ 。為vi 生sanh 死tử 依y 。煩phiền 惱não 所sở 取thủ 。或hoặc 即tức 為vi 依y 。攝nhiếp 取thủ 眾chúng 苦khổ 。由do 是thị 無vô 漏lậu 非phi 住trụ 理lý 成thành 。唯duy 說thuyết 依y 取thủ 。為vi 識thức 住trụ 故cố 。無vô 漏lậu 色sắc 等đẳng 。滅diệt 依y 取thủ 故cố 。即tức 彼bỉ 經kinh 說thuyết 。苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。若nhược 於ư 色sắc 界giới 。已dĩ 得đắc 離ly 貪tham 。於ư 所sở 隨tùy 色sắc 。意ý 生sanh 繫hệ 斷đoạn 。此thử 繫hệ 斷đoạn 故cố 。即tức 能năng 緣duyên 識thức 。無vô 復phục 住trụ 著trước 。增tăng 長trưởng 廣quảng 大đại 。廣quảng 說thuyết 受thọ 等đẳng 三tam 界giới 亦diệc 然nhiên 。即tức 由do 此thử 經Kinh 。義nghĩa 准chuẩn 三tam 世thế 色sắc 等đẳng 四tứ 蘊uẩn 。皆giai 識thức 住trụ 攝nhiếp 。為vi 顯hiển 色sắc 等đẳng 與dữ 識thức 異dị 故cố 。我ngã 所sở 稟bẩm 宗tông 。作tác 如như 是thị 說thuyết 。若nhược 法pháp 與dữ 識thức 。可khả 俱câu 時thời 生sanh 。識thức 所sở 乘thừa 御ngự 。如như 人nhân 船thuyền 理lý 。此thử 法pháp 可khả 說thuyết 識thức 住trụ 非phi 餘dư 。如như 是thị 所sở 言ngôn 。意ý 簡giản 識thức 住trụ 與dữ 識thức 類loại 別biệt 。非phi 為vi 欲dục 遮già 去khứ 來lai 色sắc 等đẳng 言ngôn 非phi 識thức 住trụ 。雖tuy 許hứa 去khứ 來lai 亦diệc 識thức 住trụ 攝nhiếp 。而nhi 非phi 情tình 數số 。非phi 識thức 住trụ 收thu 。彼bỉ 現hiện 在tại 時thời 。與dữ 續tục 有hữu 識thức 。尚thượng 為vi 疎sơ 遠viễn 。況huống 在tại 去khứ 來lai 。由do 彼bỉ 恆hằng 時thời 與dữ 續tục 有hữu 識thức 但đãn 為vi 疎sơ 遠viễn 。所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。定định 非phi 彼bỉ 識thức 附phụ 近cận 助trợ 伴bạn 。故cố 識thức 與dữ 彼bỉ 俱câu 非phi 識thức 住trụ 。自tự 身thân 色sắc 等đẳng 。雖tuy 在tại 去khứ 來lai 與dữ 識thức 疎sơ 遠viễn 。而nhi 於ư 現hiện 在tại 。與dữ 續tục 有hữu 識thức 。極cực 相tương 親thân 近cận 。由do 種chủng 類loại 同đồng 。亦diệc 名danh 識thức 住trụ 。如như 現hiện 在tại 世thế 異dị 心tâm 無vô 心tâm 兩lưỡng 位vị 自tự 身thân 色sắc 行hành 二nhị 蘊uẩn 。謂vị 如như 現hiện 起khởi 不bất 同đồng 分phần/phân 心tâm 及cập 無vô 心tâm 位vị 色sắc 行hành 二nhị 蘊uẩn 。雖tuy 非phi 現hiện 在tại 同đồng 分phần/phân 識thức 依y 。而nhi 不bất 失thất 於ư 二nhị 識thức 住trụ 相tương/tướng 。住trụ 彼bỉ 相tương/tướng 故cố 。設thiết 於ư 爾nhĩ 時thời 。起khởi 同đồng 分phần/phân 識thức 。定định 能năng 為vi 住trụ 。餘dư 緣duyên 礙ngại 故cố 。識thức 暫tạm 不bất 生sanh 非phi 彼bỉ 爾nhĩ 時thời 無vô 識thức 住trụ 相tương/tướng 。去khứ 來lai 色sắc 等đẳng 。理lý 亦diệc 應ưng 然nhiên 。具cụ 二nhị 助trợ 能năng 。相tương/tướng 不bất 失thất 故cố 。由do 此thử 色sắc 等đẳng 。自tự 相tương 續tục 中trung 。三tam 世thế 所sở 攝nhiếp 。皆giai 名danh 識thức 住trụ 。七thất 四tứ 識thức 住trụ 。皆giai 有hữu 漏lậu 攝nhiếp 。為vi 七thất 攝nhiếp 四tứ 四tứ 攝nhiếp 七thất 耶da 。非phi 遍biến 相tương/tướng 攝nhiếp 。可khả 為vi 四tứ 句cú 。有hữu 七thất 非phi 四tứ 。乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。第đệ 一nhất 句cú 者giả 。謂vị 七thất 中trung 識thức 。第đệ 二nhị 句cú 者giả 。謂vị 諸chư 惡ác 處xứ 。第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。及cập 有hữu 頂đảnh 中trung 。除trừ 識thức 餘dư 蘊uẩn 。第đệ 三tam 句cú 者giả 。七thất 中trung 四tứ 蘊uẩn 。第đệ 四tứ 句cú 者giả 。謂vị 除trừ 前tiền 相tương/tướng 。七thất 中trung 有hữu 識thức 四tứ 中trung 無vô 者giả 。由do 此thử 二nhị 門môn 。建kiến 立lập 異dị 故cố 。若nhược 法pháp 與dữ 識thức 。互hỗ 為vi 因nhân 果quả 。識thức 樂nhạo/nhạc/lạc 隨tùy 轉chuyển 。立lập 七thất 識thức 住trụ 。若nhược 法pháp 與dữ 識thức 。可khả 俱câu 時thời 生sanh 。能năng 為vi 助trợ 伴bạn 。立lập 四tứ 識thức 住trụ 。故cố 所sở 承thừa 師sư 。咸hàm 作tác 是thị 說thuyết 由do 所sở 化hóa 者giả 。稟bẩm 性tánh 不bất 同đồng 。故cố 說thuyết 七thất 四tứ 識thức 住trụ 差sai 別biệt 。云vân 何hà 所sở 化hóa 稟bẩm 性tánh 不bất 同đồng 。謂vị 彼bỉ 或hoặc 樂nhạo/nhạc/lạc 各các 別biệt 緣duyên 境cảnh 。或hoặc 有hữu 於ư 境cảnh 不bất 樂nhạo 別biệt 緣duyên 。或hoặc 樂nhạo/nhạc/lạc 遍biến 知tri 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 。或hoặc 於ư 自tự 相tương/tướng 不bất 樂nhạo 遍biến 知tri 。或hoặc 耽đam 著trước 愛ái 或hoặc 耽đam 著trước 見kiến 。或hoặc 有hữu 自tự 相tương/tướng 煩phiền 惱não 力lực 強cường/cưỡng 。或hoặc 有hữu 共cộng 相tương 煩phiền 惱não 力lực 強cường/cưỡng 。或hoặc 樂nhạo/nhạc/lạc 境cảnh 界giới 。或hoặc 樂nhạo 生sanh 死tử 。有hữu 如như 是thị 等đẳng 。性tánh 別biệt 無vô 量lượng 。已dĩ 說thuyết 識thức 住trụ 。於ư 前tiền 所sở 說thuyết 。諸chư 界giới 趣thú 中trung 。應ưng 知tri 其kỳ 生sanh 。略lược 有hữu 四tứ 種chủng 。何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

何hà 處xứ 有hữu 何hà 。頌tụng 曰viết 。

於ư 中trung 有hữu 四tứ 生sanh 。有hữu 情tình 謂vị 卵noãn 等đẳng 。

人nhân 傍bàng 生sanh 具cụ 四tứ 。地địa 獄ngục 及cập 諸chư 天thiên 。

中trung 有hữu 唯duy 化hóa 生sanh 。鬼quỷ 通thông 胎thai 化hóa 二nhị 。

論luận 曰viết 。前tiền 所sở 說thuyết 界giới 。通thông 情tình 非phi 情tình 。趣thú 唯duy 有hữu 情tình 。然nhiên 非phi 遍biến 攝nhiếp 。生sanh 唯duy 遍biến 攝nhiếp 。故cố 說thuyết 有hữu 情tình 。無vô 非phi 有hữu 情tình 名danh 眾chúng 生sanh 故cố 。然nhiên 有hữu 情tình 類loại 。卵noãn 生sanh 胎thai 生sanh 。濕thấp 生sanh 化hóa 生sanh 。是thị 名danh 為vi 四tứ 。生sanh 謂vị 生sanh 類loại 。諸chư 有hữu 情tình 中trung 。雖tuy 餘dư 類loại 雜tạp 。而nhi 生sanh 類loại 等đẳng 。言ngôn 生sanh 類loại 者giả 。是thị 眾chúng 生sanh 義nghĩa 。若nhược 爾nhĩ 界giới 趣thú 。應ưng 亦diệc 名danh 生sanh 。不bất 爾nhĩ 界giới 通thông 情tình 非phi 情tình 故cố 。趣thú 雖tuy 有hữu 情tình 。而nhi 非phi 遍biến 故cố 。此thử 唯duy 情tình 遍biến 獨độc 立lập 生sanh 名danh 。上thượng 座tòa 謂vị 生sanh 是thị 生sanh 因nhân 義nghĩa 。則tắc 非phi 情tình 法pháp 。應ưng 亦diệc 名danh 生sanh 。以dĩ 卵noãn 胎thai 濕thấp 皆giai 生sanh 因nhân 故cố 。化hóa 生sanh 應ưng 非phi 生sanh 。無vô 別biệt 生sanh 因nhân 故cố 。彼bỉ 言ngôn 亦diệc 有hữu 俱câu 起khởi 生sanh 因nhân 。此thử 不bất 應ưng 然nhiên 。彼bỉ 自tự 不bất 許hứa 俱câu 生sanh 因nhân 故cố 。設thiết 有hữu 是thị 何hà 而nhi 竟cánh 不bất 顯hiển 。但đãn 有hữu 虛hư 說thuyết 。非phi 離ly 先tiên 業nghiệp 有hữu 別biệt 生sanh 因nhân 。亦diệc 非phi 化hóa 生sanh 與dữ 業nghiệp 俱câu 起khởi 。故cố 彼bỉ 所sở 說thuyết 。理lý 必tất 不bất 然nhiên 。所sở 承thừa 諸chư 師sư 。作tác 如như 是thị 釋thích 。緣duyên 業nghiệp 合hợp 起khởi 。故cố 說thuyết 為vi 生sanh 。謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。有hữu 卵noãn 胎thai 濕thấp 。三tam 緣duyên 和hòa 合hợp 。別biệt 別biệt 而nhi 生sanh 。有hữu 無vô 別biệt 緣duyên 。唯duy 業nghiệp 力lực 合hợp 五ngũ 蘊uẩn 四tứ 蘊uẩn 如như 應ưng 頓đốn 生sanh 。彼bỉ 業nghiệp 力lực 強cường/cưỡng 不bất 待đãi 緣duyên 故cố 。今kim 釋thích 一nhất 切thiết 皆giai 業nghiệp 合hợp 生sanh 。佛Phật 說thuyết 有hữu 情tình 業nghiệp 所sở 生sanh 故cố 。有hữu 業nghiệp 生sanh 果quả 待đãi 卵noãn 等đẳng 緣duyên 。方phương 有hữu 差sai 別biệt 。有hữu 業nghiệp 生sanh 果quả 。不bất 待đãi 外ngoại 緣duyên 。自tự 有hữu 差sai 別biệt 。若nhược 說thuyết 一nhất 切thiết 皆giai 業nghiệp 合hợp 生sanh 。如như 何hà 說thuyết 為vi 卵noãn 胎thai 生sanh 等đẳng 。不bất 可khả 卵noãn 等đẳng 從tùng 業nghiệp 合hợp 生sanh 名danh 卵noãn 等đẳng 生sanh 。彼bỉ 非phi 情tình 故cố 。不bất 說thuyết 一nhất 切thiết 唯duy 業nghiệp 合hợp 生sanh 。不bất 說thuyết 卵noãn 等đẳng 體thể 生sanh 由do 業nghiệp 。但đãn 說thuyết 一nhất 切thiết 皆giai 業nghiệp 合hợp 生sanh 。業nghiệp 合hợp 生sanh 時thời 。有hữu 緣duyên 卵noãn 等đẳng 。從tùng 緣duyên 標tiêu 別biệt 。名danh 卵noãn 等đẳng 生sanh 若nhược 說thuyết 業nghiệp 生sanh 。名danh 應ưng 無vô 別biệt 。言ngôn 卵noãn 生sanh 者giả 。謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。生sanh 從tùng 卵noãn 㲉xác 。如như 鵝nga 雁nhạn 等đẳng 。言ngôn 胎thai 生sanh 者giả 。謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。生sanh 從tùng 胎thai 藏tạng 。如như 象tượng 馬mã 等đẳng 。言ngôn 濕thấp 生sanh 者giả 。謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。從tùng 皮bì 肉nhục 骨cốt 。牛ngưu 糞phẩn 油du 滓chỉ 水thủy 等đẳng 和hòa 合hợp 煖noãn 潤nhuận 氣khí 生sanh 如như 蟲trùng 飛phi 蛾nga 。蚊văn 蚰du 蜒diên 等đẳng 言ngôn 化hóa 生sanh 者giả 。謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。不bất 待đãi 三tam 緣duyên 。無vô 而nhi 欻hốt 有hữu 。具cụ 根căn 無vô 缺khuyết 。支chi 分phần/phân 頓đốn 生sanh 。如như 那na 落lạc 迦ca 天thiên 中trung 有hữu 等đẳng 。化hóa 生sanh 體thể 兼kiêm 五ngũ 蘊uẩn 四tứ 蘊uẩn 。餘dư 三tam 但đãn 用dụng 五ngũ 蘊uẩn 為vi 體thể 。有hữu 說thuyết 。皆giai 通thông 異dị 熟thục 長trưởng 養dưỡng 。有hữu 說thuyết 。一nhất 切thiết 體thể 唯duy 異dị 熟thục 。人nhân 及cập 傍bàng 生sanh 。各các 具cụ 四tứ 種chủng 。人nhân 卵noãn 生sanh 者giả 。謂vị 如như 世thế 羅la 鄔ổ 波ba 世thế 羅la 。生sanh 從tùng 鶴hạc 卵noãn 。鹿lộc 母mẫu 所sở 生sanh 三tam 十thập 二nhị 子tử 。給Cấp 孤Cô 獨Độc 女nữ 二nhị 十thập 五ngũ 子tử 。般bát 遮già 羅la 王vương 五ngũ 百bách 子tử 等đẳng 。人nhân 胎thai 生sanh 者giả 。如như 今kim 世thế 人nhân 。人nhân 濕thấp 生sanh 者giả 。如như 曼mạn 駄đà 多đa 遮già 盧lô 鄔ổ 波ba 遮già 盧lô 鴿cáp 鬘man 菴am 羅la 衛vệ 等đẳng 。人nhân 化hóa 生sanh 者giả 。唯duy 劫kiếp 初sơ 人nhân 。此thử 四tứ 生sanh 人nhân 。皆giai 可khả 得đắc 聖thánh 。得đắc 聖thánh 無vô 受thọ 卵noãn 濕thấp 二nhị 生sanh 。以dĩ 聖thánh 皆giai 欣hân 殊thù 勝thắng 智trí 見kiến 卵noãn 濕thấp 生sanh 類loại 。性tánh 多đa 愚ngu 癡si 。或hoặc 諸chư 卵noãn 生sanh 。生sanh 皆giai 再tái 度độ 。故cố 飛phi 禽cầm 等đẳng 。世thế 號hiệu 再tái 生sanh 。聖thánh 怖bố 多đa 生sanh 。故cố 無vô 受thọ 義nghĩa 。濕thấp 生sanh 多đa 分phần 眾chúng 聚tụ 同đồng 生sanh 。聖thánh 怖bố 雜tạp 居cư 。故cố 亦diệc 不bất 受thọ 。傍bàng 生sanh 三tam 種chủng 。現hiện 所sở 共cộng 知tri 。化hóa 生sanh 如như 龍long 妙diệu 翅sí 鳥điểu 等đẳng 。一nhất 切thiết 地địa 獄ngục 。諸chư 天thiên 中trung 有hữu 。皆giai 唯duy 化hóa 生sanh 。有hữu 說thuyết 。餓ngạ 鬼quỷ 唯duy 化hóa 生sanh 攝nhiếp 。有hữu 說thuyết 。餓ngạ 鬼quỷ 亦diệc 有hữu 胎thai 生sanh 。如như 餓ngạ 鬼quỷ 女nữ 白bạch 目Mục 連Liên 曰viết 。

我ngã 夜dạ 生sanh 五ngũ 子tử 。隨tùy 生sanh 皆giai 自tự 食thực 。

晝trú 生sanh 五ngũ 亦diệc 然nhiên 。雖tuy 盡tận 而nhi 無vô 飽bão 。

於ư 四tứ 生sanh 內nội 。何hà 者giả 最tối 多đa 。有hữu 說thuyết 濕thấp 生sanh 。現hiện 見kiến 多đa 故cố 。設thiết 有hữu 肉nhục 等đẳng 聚tụ 廣quảng 無vô 邊biên 。下hạ 越việt 三tam 輪luân 。上thượng 過quá 五ngũ 淨tịnh 。容dung 遍biến 其kỳ 量lượng 頓đốn 變biến 為vi 蟲trùng 。是thị 故cố 濕thấp 生sanh 多đa 餘dư 三tam 種chủng 。有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。化hóa 生sanh 最tối 多đa 。謂vị 二nhị 趣thú 全toàn 。三tam 趣thú 少thiểu 分phần 。及cập 諸chư 中trung 有hữu 。皆giai 化hóa 生sanh 故cố 。一nhất 切thiết 生sanh 中trung 。何hà 生sanh 最tối 勝thắng 。應ưng 言ngôn 最tối 勝thắng 。唯duy 是thị 化hóa 生sanh 。支chi 分phần/phân 諸chư 根căn 。圓viên 具cụ 猛mãnh 利lợi 。身thân 形hình 微vi 妙diệu 。故cố 勝thắng 餘dư 生sanh 。若nhược 爾nhĩ 何hà 緣duyên 後hậu 身thân 菩Bồ 薩Tát 。得đắc 生sanh 自tự 在tại 。不bất 受thọ 化hóa 生sanh 。見kiến 受thọ 胎thai 生sanh 。有hữu 大đại 利lợi 故cố 。謂vị 為vi 引dẫn 道đạo 諸chư 大đại 釋Thích 種chủng 。親thân 屬thuộc 相tương/tướng 因nhân 。入nhập 正Chánh 法Pháp 故cố 。又hựu 令linh 所sở 化hóa 生sanh 增tăng 上thượng 心tâm 。彼bỉ 既ký 是thị 人nhân 。能năng 成thành 大đại 義nghĩa 。我ngã 曹tào 亦diệc 爾nhĩ 。何hà 為vi 不bất 能năng 。因nhân 發phát 正chánh 勤cần 。修tu 正Chánh 法Pháp 故cố 。若nhược 化hóa 生sanh 者giả 。恐khủng 疑nghi 是thị 天thiên 。佛Phật 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。便tiện 成thành 無vô 用dụng 。謂vị 天thiên 所sở 轉chuyển 。還hoàn 被bị 天thiên 機cơ 。唯duy 天thiên 能năng 知tri 。非phi 人nhân 所sở 了liễu 。由do 斯tư 自tự 蔑miệt 。於ư 正Chánh 法Pháp 輪luân 。不bất 起khởi 正chánh 勤cần 勇dũng 猛mãnh 思tư 擇trạch 。又hựu 令linh 餘dư 類loại 生sanh 敬kính 慕mộ 心tâm 。捨xả 俗tục 出xuất 家gia 。勤cần 修tu 正chánh 行hạnh 。謂vị 知tri 菩Bồ 薩Tát 生sanh 貴quý 族tộc 中trung 。能năng 捨xả 尊tôn 位vị 。出xuất 家gia 修tu 道Đạo 。成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。轉chuyển 大đại 法Pháp 輪luân 。我ngã 等đẳng 何hà 為vi 。不bất 生sanh 欣hân 仰ngưỡng 。因nhân 茲tư 捨xả 俗tục 。修tu 正chánh 行hạnh 故cố 。又hựu 為vi 摧tồi 伏phục 憍kiêu 慢mạn 眾chúng 生sanh 。令linh 知tri 世Thế 尊Tôn 是thị 輪Luân 王Vương 種chủng 。屬thuộc 斯tư 隆long 貴quý 。憍kiêu 慢mạn 山sơn 崩băng 。聞văn 說thuyết 敬kính 承thừa 無vô 疑nghi 謗báng 故cố 。若nhược 化hóa 生sanh 者giả 。種chủng 族tộc 難nan 知tri 。恐khủng 疑nghi 幻huyễn 化hóa 。為vi 天thiên 為vi 鬼quỷ 。如như 外ngoại 道đạo 論luận 矯kiểu 設thiết 謗báng 言ngôn 。過quá 百bách 劫kiếp 後hậu 。當đương 有hữu 大đại 幻huyễn 。出xuất 現hiện 於ư 世thế 。噉đạm 食thực 世thế 間gian 。又hựu 與dữ 化hóa 生sanh 時thời 不bất 同đồng 故cố 。謂vị 佛Phật 出xuất 世thế 。人nhân 無vô 化hóa 生sanh 。人nhân 化hóa 生sanh 時thời 。佛Phật 不bất 出xuất 世thế 。有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。為vi 饒nhiêu 益ích 他tha 。故cố 受thọ 胎thai 生sanh 。擬nghĩ 留lưu 身thân 界giới 。令linh 無vô 量lượng 眾chúng 。一nhất 供cúng 養dường 因nhân 。千thiên 返phản 生sanh 天thiên 。及cập 證chứng 解giải 脫thoát 。化hóa 生sanh 纔tài 殞vẫn 。無vô 復phục 遺di 形hình 。如như 滅diệt 燈đăng 光quang 。即tức 無vô 所sở 屬thuộc 。此thử 中trung 經kinh 主chủ 。作tác 如như 是thị 難nạn/nan 。若nhược 人nhân 信tín 佛Phật 。有hữu 持trì 願nguyện 通thông 。能năng 久cửu 留lưu 身thân 。此thử 不bất 成thành 釋thích 。今kim 謂vị 此thử 釋thích 其kỳ 理lý 必tất 成thành 。通thông 所sở 留lưu 身thân 。非phi 佛Phật 功công 德đức 、力Lực 、無Vô 畏Úy 。等đẳng 所sở 依y 熏huân 故cố 。不bất 能năng 廣quảng 大đại 饒nhiêu 益ích 世thế 間gian 。所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。是thị 可khả 留lưu 法pháp 。通thông 願nguyện 能năng 留lưu 。一nhất 切thiết 化hóa 生sanh 。如như 剎sát 那na 法pháp 。必tất 無vô 留lưu 義nghĩa 。謂vị 諸chư 有hữu 為vi 。剎sát 那na 定định 滅diệt 。諸chư 佛Phật 神thần 力lực 。亦diệc 不bất 能năng 留lưu 。設thiết 欲dục 久cửu 留lưu 。即tức 須tu 別biệt 化hóa 。此thử 所sở 別biệt 化hóa 。非phi 佛Phật 功công 德đức 、力Lực 、無Vô 畏Úy 。等đẳng 之chi 所sở 依y 熏huân 。故cố 於ư 世thế 間gian 。無vô 大đại 饒nhiêu 益ích 。若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。佛Phật 應ứng 化hóa 為vi 如như 本bổn 身thân 形hình 。受thọ 諸chư 供cúng 養dường 。令linh 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 天thiên 解giải 脫thoát 。故cố 我ngã 所sở 稟bẩm 。毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 。咸hàm 作tác 是thị 言ngôn 。後hậu 身thân 菩Bồ 薩Tát 。為vì 利lợi 他tha 故cố 。不bất 受thọ 化hóa 生sanh 。此thử 義nghĩa 極cực 成thành 。不bất 可khả 傾khuynh 動động 。化hóa 生sanh 何hà 故cố 死tử 無vô 遺di 形hình 。由do 彼bỉ 頓đốn 生sanh 。故cố 應ưng 頓đốn 滅diệt 。如như 戲hí 水thủy 者giả 出xuất 沒một 亦diệc 然nhiên 。毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。化hóa 生sanh 者giả 造tạo 色sắc 多đa 故cố 。死tử 無vô 遺di 形hình 。大đại 種chủng 多đa 者giả 。死tử 非phi 頓đốn 滅diệt 。即tức 由do 此thử 義nghĩa 。可khả 以dĩ 證chứng 知tri 。一nhất 四tứ 大đại 種chủng 。生sanh 多đa 造tạo 色sắc 。若nhược 爾nhĩ 便tiện 與dữ 契Khế 經Kinh 相tương 違vi 。經kinh 說thuyết 。化hóa 生sanh 諸chư 妙diệu 翅sí 鳥điểu 。為vi 充sung 所sở 食thực 。取thủ 化hóa 生sanh 龍long 。由do 彼bỉ 不bất 了liễu 。取thủ 擬nghĩ 充sung 食thực 。不bất 說thuyết 除trừ 飢cơ 。斯tư 有hữu 何hà 咎cữu 。是thị 故cố 但đãn 說thuyết 。為vi 食thực 取thủ 龍long 不bất 言ngôn 此thử 龍long 有hữu 成thành 食thực 用dụng 。或hoặc 龍long 未vị 死tử 。暫tạm 得đắc 充sung 飢cơ 。死tử 已dĩ 還hoàn 飢cơ 。暫tạm 食thực 何hà 咎cữu 。

說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 順thuận 正chánh 理lý 論luận 卷quyển 。第đệ 二nhị 十thập 二nhị