阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 藏Tạng 顯Hiển 宗Tông 論Luận
Quyển 8
尊Tôn 者Giả 眾Chúng 賢Hiền 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 藏Tạng 顯Hiển 宗Tông 論Luận 卷quyển 第đệ 八bát
尊tôn 者giả 眾chúng 賢hiền 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 辯biện 差sai 別biệt 品phẩm 第đệ 三tam 之chi 四tứ 。
雖tuy 離ly 所sở 相tương/tướng 別biệt 有hữu 生sanh 等đẳng 。 與dữ 所sở 相tương/tướng 法pháp 俱câu 時thời 而nhi 起khởi 。 而nhi 無vô 一nhất 法pháp 一nhất 時thời 即tức 生sanh 即tức 住trụ 即tức 異dị 即tức 滅diệt 過quá 失thất 。 如như 體thể 不bất 同đồng 用dụng 有hữu 別biệt 故cố 。 執chấp 所sở 相tương/tướng 外ngoại 無vô 別biệt 生sanh 等đẳng 。 一nhất 一nhất 剎sát 那na 有hữu 四tứ 相tương/tướng 者giả 。 如như 斯tư 過quá 失thất 不bất 可khả 救cứu 療liệu 。 一nhất 法pháp 一nhất 時thời 功công 能năng 差sai 別biệt 。 理lý 不bất 成thành 故cố 。 許hứa 所sở 相tương/tướng 外ngoại 有hữu 別biệt 生sanh 等đẳng 。 無vô 斯tư 過quá 失thất 。 相tương/tướng 體thể 不bất 同đồng 助trợ 緣duyên 差sai 別biệt 。
時thời 分phần/phân 功công 能năng 理lý 有hữu 異dị 故cố 。 然nhiên 有hữu 為vi 法pháp 分phần/phân 位vị 不bất 同đồng 。 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 引dẫn 果quả 用dụng 。 未vị 得đắc 正chánh 得đắc 。 已dĩ 滅diệt 別biệt 故cố 。 此thử 諸chư 有hữu 為vi 。 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 有hữu 作tác 用dụng 及cập 唯duy 有hữu 體thể 。 前tiền 是thị 現hiện 在tại 。 後hậu 是thị 去khứ 來lai 。 此thử 復phục 一nhất 一nhất 各các 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 彼bỉ 功công 能năng 有hữu 勝thắng 有hữu 劣liệt 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 若nhược 能năng 為vi 因nhân 引dẫn 攝nhiếp 自tự 果quả 。 名danh 為vi 作tác 用dụng 。 若nhược 能năng 為vi 緣duyên 攝nhiếp 助trợ 異dị 類loại 。 是thị 謂vị 功công 能năng 。 若nhược 有hữu 別biệt 法pháp 於ư 未vị 獲hoạch 得đắc 引dẫn 果quả 用dụng 時thời 。 由do 遇ngộ 未vị 得đắc 正chánh 得đắc 已dĩ 滅diệt 。 引dẫn 果quả 用dụng 時thời 。 外ngoại 緣duyên 攝nhiếp 助trợ 。 於ư 辦biện 自tự 事sự 。 發phát 起khởi 內nội 緣duyên 。 攝nhiếp 助trợ 功công 能năng 。 是thị 名danh 生sanh 相tương/tướng 。 或hoặc 復phục 有hữu 法pháp 。 於ư 正chánh 獲hoạch 得đắc 。 引dẫn 果quả 用dụng 時thời 。 由do 遇ngộ 未vị 得đắc 。 正chánh 得đắc 已dĩ 滅diệt 。 引dẫn 果quả 用dụng 時thời 。 外ngoại 緣duyên 攝nhiếp 助trợ 。 於ư 辦biện 自tự 事sự 。 發phát 起khởi 內nội 緣duyên 。 攝nhiếp 助trợ 功công 能năng 。 是thị 餘dư 三tam 相tương/tướng 。 於ư 正chánh 生sanh 位vị 生sanh 為vi 內nội 緣duyên 起khởi 所sở 生sanh 法pháp 。 至chí 已dĩ 生sanh 位vị 此thử 所sở 生sanh 法pháp 。 名danh 為vi 已dĩ 起khởi 。 於ư 正chánh 滅diệt 位vị 。 住trụ 為vi 內nội 緣duyên 。 安an 所sở 住trụ 法pháp 。 令linh 引dẫn 自tự 果quả 至chí 已dĩ 滅diệt 位vị 此thử 所sở 住trụ 法pháp 名danh 於ư 自tự 果quả 已dĩ 能năng 引dẫn 發phát 即tức 正chánh 滅diệt 位vị 。 滅diệt 為vi 內nội 緣duyên 壞hoại 所sở 滅diệt 法pháp 。 至chí 已dĩ 滅diệt 位vị 。 此thử 所sở 滅diệt 法pháp 名danh 為vi 已dĩ 壞hoại 異dị 相tướng 亦diệc 爾nhĩ 如như 應ưng 當đương 知tri 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 因nhân 要yếu 待đãi 處xứ 。 世thế 時thời 位vị 伴bạn 。 能năng 與dữ 果quả 故cố 。 生sanh 已dĩ 生sanh 時thời 起khởi 用dụng 差sai 別biệt 。 謂vị 或hoặc 有hữu 因nhân 待đãi 處xứ 與dữ 果quả 。 如như 雨vũ 要yếu 待đãi 雲vân 處xứ 方phương 生sanh 。 要yếu 贍Thiệm 部Bộ 洲Châu 處xứ 金kim 剛cang 座tòa 。 方phương 證chứng 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 菩Bồ 提Đề 。 或hoặc 復phục 有hữu 因nhân 待đãi 世thế 與dữ 果quả 如như 異dị 熟thục 因nhân 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 要yếu 在tại 過quá 去khứ 方phương 能năng 與dữ 果quả 或hoặc 復phục 有hữu 因nhân 待đãi 時thời 與dữ 果quả 。 如như 輪Luân 王Vương 業nghiệp 要yếu 劫kiếp 增tăng 時thời 。 方phương 能năng 獲hoạch 得đắc 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 位vị 。 或hoặc 復phục 有hữu 因nhân 待đãi 位vị 與dữ 果quả 。 如như 諸chư 種chủng 子tử 至chí 變biến 異dị 位vị 方phương 能năng 生sanh 芽nha 。 初sơ 無vô 漏lậu 心tâm 及cập 光quang 明minh 等đẳng 體thể 雖tuy 先tiên 有hữu 。 而nhi 要yếu 未vị 來lai 正chánh 生sanh 位vị 中trung 。 能năng 有hữu 所sở 作tác 。 或hoặc 復phục 有hữu 因nhân 待đãi 伴bạn 與dữ 果quả 。 如như 四tứ 大đại 種chủng 心tâm 心tâm 所sở 等đẳng 。 要yếu 與dữ 伴bạn 俱câu 。 能năng 有hữu 所sở 作tác 。 由do 斯tư 差sai 別biệt 緣duyên 起khởi 正chánh 理lý 。 四tứ 相tương/tướng 起khởi 用dụng 分phần/phân 位vị 不bất 同đồng 。 謂vị 正chánh 生sanh 時thời 生sanh 相tương/tướng 起khởi 用dụng 。 至chí 已dĩ 生sanh 位vị 住trụ 異dị 滅diệt 三tam 。 同đồng 於ư 一nhất 時thời 各các 起khởi 別biệt 用dụng 。 如như 是thị 四tứ 相tương/tướng 用dụng 時thời 既ký 別biệt 。 故cố 無vô 一nhất 法pháp 一nhất 時thời 即tức 生sanh 即tức 住trụ 即tức 異dị 即tức 滅diệt 過quá 失thất 。 又hựu 正chánh 滅diệt 時thời 。 此thử 所sở 相tương/tướng 法pháp 由do 餘dư 住trụ 相tương/tướng 為vi 勝thắng 因nhân 故cố 。 暫tạm 時thời 安an 住trụ 能năng 引dẫn 。 自tự 果quả 即tức 於ư 爾nhĩ 時thời 。 由do 餘dư 異dị 相tướng 為vi 勝thắng 因nhân 故cố 。 令linh 其kỳ 衰suy 損tổn 。 即tức 於ư 爾nhĩ 時thời 。 由do 餘dư 滅diệt 相tương/tướng 為vi 勝thắng 因nhân 故cố 。 令linh 其kỳ 滅diệt 壞hoại 。 故cố 三tam 一nhất 時thời 無vô 相tướng 違vi 失thất 。
時thời 所sở 相tương/tướng 法pháp 為vi 名danh 安an 住trụ 。 為vi 名danh 衰suy 異dị 。 為vi 名danh 壞hoại 滅diệt 。 由do 能năng 相tương/tướng 力lực 。 所sở 相tương/tướng 一nhất 時thời 。 所sở 望vọng 不bất 同đồng 。 具cụ 有hữu 三tam 義nghĩa 。 如như 何hà 異dị 相tướng 。 即tức 於ư 住trụ 時thời 衰suy 損tổn 能năng 引dẫn 自tự 果quả 作tác 用dụng 損tổn 彼bỉ 作tác 用dụng 。 令linh 後hậu 果quả 生sanh 劣liệt 於ư 前tiền 因nhân 。 是thị 異dị 相tướng 力lực 。 後hậu 果quả 漸tiệm 劣liệt 。 由do 因nhân 有hữu 異dị 。 此thử 果quả 復phục 由do 俱câu 起khởi 異dị 相tướng 為vi 緣duyên 衰suy 損tổn 。 能năng 令linh 後hậu 果quả 更cánh 劣liệt 於ư 前tiền 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 有hữu 為vi 相tương 續tục 剎sát 那na 剎sát 那na 。 令linh 後hậu 後hậu 異dị 。 故cố 前tiền 前tiền 念niệm 有hữu 異dị 義nghĩa 成thành 。 此thử 義nghĩa 既ký 成thành 。 應ưng 為vi 比tỉ 量lượng 。 謂vị 見kiến 最tối 後hậu 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 前tiền 諸chư 剎sát 那na 定định 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 爾nhĩ 相tương 續tục 漸tiệm 增tăng 長trưởng 時thời 異dị 相tướng 應ưng 無vô 。 不bất 見kiến 果quả 故cố 。 無vô 斯tư 過quá 失thất 。 住trụ 相tương/tướng 爾nhĩ 時thời 由do 外ngoại 緣duyên 助trợ 勢thế 力lực 增tăng 強cường/cưỡng 。 摧tồi 伏phục 異dị 故cố 。 若nhược 生sanh 在tại 未vị 來lai 生sanh 所sở 生sanh 法pháp 。 未vị 來lai 一nhất 切thiết 。 法pháp 何hà 不bất 頓đốn 生sanh 彼bỉ 能năng 生sanh 因nhân 。 各các 常thường 合hợp 故cố 。 此thử 先tiên 已dĩ 辯biện 。 先tiên 何hà 所sở 辯biện 。 謂vị 有hữu 別biệt 法pháp 於ư 未vị 獲hoạch 得đắc 引dẫn 果quả 用dụng 時thời 。 由do 遇ngộ 未vị 得đắc 正chánh 得đắc 已dĩ 滅diệt 。 引dẫn 果quả 用dụng 時thời 外ngoại 緣duyên 攝nhiếp 助trợ 。 於ư 辦biện 自tự 事sự 發phát 起khởi 內nội 緣duyên 攝nhiếp 助trợ 功công 能năng 。 是thị 名danh 生sanh 相tương/tướng 。 又hựu 作tác 是thị 說thuyết 。 因nhân 要yếu 待đãi 處xứ 。 世thế 時thời 位vị 伴bạn 。 方phương 與dữ 果quả 故cố 。 即tức 依y 此thử 義nghĩa 。 說thuyết 如như 是thị 言ngôn 。 頌tụng 曰viết 。
生sanh 能năng 生sanh 所sở 生sanh 。 非phi 離ly 因nhân 緣duyên 合hợp 。
論luận 曰viết 。 非phi 離ly 所sở 餘dư 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 唯duy 生sanh 相tương/tướng 力lực 能năng 生sanh 所sở 生sanh 。 故cố 諸chư 未vị 來lai 非phi 皆giai 頓đốn 起khởi 。 生sanh 相tương/tướng 雖tuy 作tác 俱câu 起khởi 近cận 因nhân 。 能năng 生sanh 所sở 生sanh 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 而nhi 必tất 應ưng 待đãi 前tiền 自tự 類loại 因nhân 及cập 餘dư 外ngoại 緣duyên 和hòa 合hợp 攝nhiếp 助trợ 。 如như 種chủng 地địa 等đẳng 差sai 別biệt 因nhân 緣duyên 。 助trợ 芽nha 等đẳng 生sanh 令linh 生sanh 芽nha 等đẳng 。 若nhược 爾nhĩ 我ngã 等đẳng 唯duy 見kiến 因nhân 緣duyên 。 有hữu 生sanh 功công 能năng 無vô 別biệt 生sanh 相tương/tướng 。 有hữu 因nhân 緣duyên 合hợp 諸chư 法pháp 即tức 生sanh 。 無vô 即tức 不bất 生sanh 。 何hà 勞lao 生sanh 相tương/tướng 。 故cố 應ưng 唯duy 有hữu 因nhân 緣duyên 力lực 生sanh 。 此thử 責trách 不bất 然nhiên 。 唯duy 許hứa 眾chúng 緣duyên 。 諸chư 法pháp 生sanh 者giả 。 此thử 責trách 同đồng 故cố 。 謂vị 若nhược 唯duy 許hứa 未vị 來lai 諸chư 法pháp 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 而nhi 得đắc 生sanh 者giả 。 此thử 責trách 亦diệc 同đồng 。 未vị 來lai 諸chư 法pháp 。 因nhân 緣duyên 無vô 別biệt 者giả 。 何hà 不bất 頓đốn 皆giai 生sanh 。 又hựu 因nhân 緣duyên 中trung 隨tùy 闕khuyết 一nhất 種chủng 。 具cụ 所sở 餘dư 故cố 果quả 亦diệc 應ưng 生sanh 。 且thả 如như 眼nhãn 根căn 先tiên 業nghiệp 所sở 引dẫn 。 雖tuy 離ly 大đại 種chủng 而nhi 亦diệc 應ưng 生sanh 。 或hoặc 應ưng 但đãn 由do 大đại 種chủng 功công 力lực 。 不bất 由do 先tiên 業nghiệp 眼nhãn 根căn 得đắc 生sanh 。 或hoặc 諸chư 眼nhãn 根căn 隨tùy 業nghiệp 所sở 引dẫn 能năng 生sanh 大đại 種chủng 。 無vô 不bất 合hợp 時thời 。 於ư 一nhất 生sanh 時thời 。 餘dư 亦diệc 應ưng 起khởi 。 或hoặc 應ưng 大đại 種chủng 於ư 眼nhãn 無vô 能năng 。 不bất 見kiến 離ly 前tiền 眼nhãn 大đại 種chủng 獨độc 生sanh 故cố 。 但đãn 應ưng 因nhân 前tiền 眼nhãn 後hậu 眼nhãn 得đắc 生sanh 。 許hứa 大đại 種chủng 能năng 生sanh 應ưng 成thành 無vô 用dụng 。 又hựu 如như 種chủng 子tử 。 水thủy 土thổ/độ 等đẳng 緣duyên 。 隨tùy 闕khuyết 一nhất 時thời 芽nha 必tất 不bất 起khởi 。 故cố 知tri 種chủng 等đẳng 功công 力lực 極cực 成thành 於ư 眼nhãn 等đẳng 生sanh 。 地địa 等đẳng 大đại 種chủng 能năng 生sanh 功công 力lực 。 非phi 所sở 現hiện 見kiến 。 既ký 不bất 現hiện 見kiến 大đại 種chủng 功công 力lực 。 應ưng 不bất 為vi 因nhân 生sanh 於ư 眼nhãn 等đẳng 。 又hựu 汝nhữ 所sở 執chấp 有hữu 業nghiệp 種chủng 子tử 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 。 誰thùy 為vi 障chướng 礙ngại 。 不bất 能năng 頓đốn 生sanh 。 一nhất 切thiết 業nghiệp 果quả 。 若nhược 由do 緣duyên 助trợ 業nghiệp 種chủng 方phương 能năng 生sanh 。 應ưng 但đãn 緣duyên 能năng 生sanh 。 何hà 勞lao 業nghiệp 種chủng 。 以dĩ 眾chúng 緣duyên 助trợ 業nghiệp 果quả 乃nãi 生sanh 。 眾chúng 緣duyên 若nhược 無vô 果quả 不bất 生sanh 故cố 。 既ký 賴lại 緣duyên 助trợ 而nhi 業nghiệp 種chủng 非phi 無vô 。 雖tuy 藉tạ 眾chúng 緣duyên 寧ninh 撥bát 無vô 生sanh 相tương/tướng 。 又hựu 於ư 眼nhãn 等đẳng 諸chư 識thức 生sanh 中trung 。 處xứ 處xứ 經kinh 言ngôn 。 雖tuy 有hữu 眼nhãn 色sắc 若nhược 離ly 作tác 意ý 。 眼nhãn 識thức 不bất 生sanh 。 然nhiên 說thuyết 識thức 生sanh 緣duyên 眼nhãn 及cập 色sắc 。 故cố 不bất 應ưng 難nạn/nan 。 因nhân 緣duyên 力lực 生sanh 。 何hà 勞lao 生sanh 相tương/tướng 。 又hựu 見kiến 初sơ 念niệm 無vô 漏lậu 生sanh 時thời 。 生sanh 能năng 為vi 因nhân 起khởi 無vô 漏lậu 得đắc 。 得đắc 自tự 相tương/tướng 有hữu 前tiền 已dĩ 極cực 成thành 。 應ưng 說thuyết 除trừ 生sanh 有hữu 何hà 別biệt 法pháp 。 能năng 作tác 此thử 得đắc 前tiền 俱câu 起khởi 因nhân 。 若nhược 全toàn 無vô 因nhân 得đắc 不bất 應ưng 起khởi 。 則tắc 初sơ 無vô 漏lậu 應ưng 不bất 說thuyết 成thành 。 生sanh 相tương 生sanh 時thời 為vi 亦diệc 別biệt 有hữu 。 俱câu 生sanh 因nhân 不bất 應ưng 言ngôn 亦diệc 有hữu 。 謂vị 除trừ 生sanh 體thể 餘dư 一nhất 果quả 法pháp 。 云vân 何hà 異dị 滅diệt 為vi 生sanh 助trợ 因nhân 。 古cổ 昔tích 諸chư 師sư 咸hàm 作tác 是thị 釋thích 。 同đồng 一nhất 果quả 法pháp 展triển 轉chuyển 為vi 因nhân 。 如như 諸chư 大đại 種chủng 更cánh 相tương 順thuận 故cố 。
復phục 有hữu 釋thích 言ngôn 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 生sanh 等đẳng 性tánh 故cố 。 生sanh 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 一nhất 一nhất 用dụng 時thời 。 以dĩ 此thử 為vi 門môn 餘dư 皆giai 助trợ 力lực 。 是thị 故cố 所sở 說thuyết 生sanh 生sanh 所sở 生sanh 。 非phi 離ly 因nhân 緣duyên 理lý 善thiện 成thành 立lập 。 餘dư 廣quảng 決quyết 擇trạch 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 如như 順thuận 正chánh 理lý 及cập 五ngũ 事sự 釋thích 。 已dĩ 略lược 分phân 別biệt 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 名danh 身thân 等đẳng 類loại 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
名danh 身thân 等đẳng 所sở 謂vị 。 想tưởng 章chương 字tự 總tổng 說thuyết 。
論luận 曰viết 。 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 句cú 身thân 文văn 身thân 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 本bổn 論luận 說thuyết 故cố 。 諸chư 想tưởng 總tổng 說thuyết 即tức 是thị 名danh 身thân 。 諸chư 章chương 總tổng 說thuyết 即tức 是thị 句cú 身thân 。 諸chư 字tự 總tổng 說thuyết 即tức 是thị 文văn 身thân 。 言ngôn 總tổng 說thuyết 者giả 。 是thị 合hợp 集tập 義nghĩa 。 於ư 合hợp 集tập 義nghĩa 中trung 說thuyết 殟# 遮già 界giới 故cố 。 想tưởng 者giả 眼nhãn 耳nhĩ 瓶bình 衣y 等đẳng 想tưởng 。 謂vị 於ư 諸chư 法pháp 。 分phân 別biệt 取thủ 著trước 。 共cộng 所sở 安an 立lập 字tự 所sở 發phát 想tưởng 。 如như 是thị 想tưởng 身thân 即tức 是thị 名danh 身thân 。 謂vị 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 等đẳng 。 章chương 謂vị 章chương 辯biện 。 世thế 論luận 者giả 釋thích 。 是thị 辯biện 無vô 盡tận 帶đái 差sai 別biệt 章chương 。 能năng 究cứu 竟cánh 辯biện 所sở 欲dục 說thuyết 義nghĩa 。 即tức 是thị 福phước 招chiêu 樂nhạo/nhạc/lạc 異dị 熟thục 等đẳng 。 如như 是thị 章chương 身thân 即tức 是thị 句cú 身thân 謂vị 如như 有hữu 說thuyết 。
福phước 招chiêu 樂nhạo/nhạc/lạc 異dị 熟thục 。 所sở 欲dục 皆giai 如như 意ý 。
并tinh 速tốc 證chứng 第đệ 一nhất 。 永vĩnh 寂tịch 靜tĩnh 涅Niết 槃Bàn 。
如như 是thị 句cú 等đẳng 。 字tự 謂vị # 阿a 壹nhất 伊y 等đẳng 字tự 。 如như 是thị 字tự 身thân 即tức 是thị 文văn 身thân 謂vị 迦ca 佉khư 伽già 等đẳng 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 本bổn 論luận 中trung 言ngôn 。 云vân 何hà 多đa 名danh 身thân 。 謂vị 名danh 名danh 事sự 等đẳng 。 非phi 彼bỉ 論luận 師sư 欲dục 辯biện 名danh 等đẳng 是thị 實thật 有hữu 相tương/tướng 。 而nhi 依y 假giả 合hợp 以dĩ 發phát 問vấn 端đoan 。 是thị 故cố 彼bỉ 問vấn 多đa 名danh 身thân 等đẳng 者giả 。 決quyết 定định 應ưng 問vấn 名danh 等đẳng 體thể 實thật 相tướng 。 思tư 擇trạch 名danh 等đẳng 體thể 實thật 相tướng 中trung 。 何hà 用dụng 推thôi 徵trưng 名danh 等đẳng 假giả 合hợp 。 又hựu 名danh 等đẳng 三tam 相tương/tướng 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 聲thanh 所sở 顯hiển 。 能năng 顯hiển 於ư 義nghĩa 。 以dĩ 共cộng 立lập 為vi 能năng 詮thuyên 定định 量lượng 。 顯hiển 示thị 所sở 解giải 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 所sở 生sanh 。 能năng 表biểu 所sở 知tri 境cảnh 界giới 自tự 體thể 。 猶do 如như 影ảnh 響hưởng 。 此thử 相tương/tướng 是thị 名danh 。 若nhược 能năng 辯biện 析tích 所sở 知tri 境cảnh 中trung 廣quảng 略lược 義nghĩa 門môn 。 此thử 相tương/tướng 是thị 句cú 。 於ư 能năng 說thuyết 者giả 聲thanh 已dĩ 滅diệt 位vị 。 猶do 令linh 繫hệ 念niệm 持trì 令linh 不bất 惑hoặc 傳truyền 寄ký 餘dư 者giả 。 此thử 相tương/tướng 是thị 文văn 。 此thử 中trung 名danh 者giả 。 謂vị 隨tùy 歸quy 赴phó 。 如như 如như 語ngữ 聲thanh 之chi 所sở 歸quy 赴phó 。 如như 是thị 如như 是thị 。 於ư 自tự 性tánh 中trung 。 名danh 皆giai 隨tùy 逐trục 呼hô 召triệu 於ư 彼bỉ 。 句cú 者giả 即tức 能năng 辯biện 所sở 說thuyết 義nghĩa 。 謂vị 能năng 辯biện 析tích 差sai 別biệt 義nghĩa 門môn 。 文văn 者giả 謂vị 能năng 有hữu 所sở 彰chương 顯hiển 。 依y 此thử 由do 此thử 彼bỉ 彰chương 顯hiển 故cố 。 此thử 即tức 是thị 字tự 。 謂vị 令linh 繫hệ 念niệm 。 無vô 有hữu 忘vong 失thất 。 或hoặc 復phục 由do 此thử 之chi 所sở 任nhậm 持trì 令linh 無vô 疑nghi 惑hoặc 。 或hoặc 能năng 持trì 彼bỉ 轉chuyển 寄ký 於ư 餘dư 故cố 。 有hữu 說thuyết 言ngôn 如như 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 方phương 便tiện 境cảnh 相tướng 與dữ 靜tĩnh 慮lự 中trung 所sở 覺giác 了liễu 境cảnh 而nhi 為vi 梯thê 隥đặng 。 文văn 於ư 名danh 句cú 及cập 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 理lý 實thật 皆giai 是thị 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 而nhi 經kinh 論luận 中trung 說thuyết 非phi 色sắc 法pháp 皆giai 為vi 名danh 者giả 。 以dĩ 色sắc 相tướng 顯hiển 當đương 體thể 立lập 名danh 。 非phi 色sắc 相tướng 隱ẩn 從tùng 詮thuyên 立lập 目mục 。 義nghĩa 為vi 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 耶da 。 理lý 實thật 應ưng 言ngôn 義nghĩa 不bất 可khả 說thuyết 。 然nhiên 共cộng 施thi 設thiết 。 聞văn 言ngôn 解giải 義nghĩa 。 因nhân 語ngữ 發phát 名danh 。 名danh 顯hiển 義nghĩa 故cố 。 三tam 世thế 等đẳng 法pháp 各các 有hữu 三tam 名danh 。 謂vị 去khứ 來lai 今kim 三tam 時thời 說thuyết 故cố 。 又hựu 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 無vô 名danh 者giả 。 若nhược 有hữu 應ưng 成thành 非phi 所sở 知tri 境cảnh 。 故cố 薄bạc 伽già 梵Phạm 。 說thuyết 如như 是thị 言ngôn 。
名danh 能năng 映ánh 一nhất 切thiết 。 無vô 有hữu 過quá 名danh 者giả 。
是thị 故cố 名danh 一nhất 法pháp 。 皆giai 隨tùy 自tự 在tại 行hành 。
有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 義nghĩa 少thiểu 名danh 多đa 。 於ư 一nhất 義nghĩa 中trung 有hữu 多đa 名danh 故cố 。 有hữu 餘dư 復phục 說thuyết 。 名danh 少thiểu 義nghĩa 多đa 。 名danh 唯duy 一nhất 界giới 少thiểu 分phần 所sở 攝nhiếp 。 義nghĩa 則tắc 具cụ 收thu 十thập 八bát 界giới 故cố 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 互hỗ 有hữu 少thiểu 多đa 。 謂vị 約ước 界giới 攝nhiếp 義nghĩa 多đa 名danh 少thiểu 。 若nhược 依y 立lập 教giáo 義nghĩa 少thiểu 名danh 多đa 。 謂vị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 於ư 一nhất 一nhất 法pháp 隨tùy 義nghĩa 施thi 設thiết 無vô 邊biên 名danh 故cố 。 如như 貪tham 名danh 愛ái 名danh 火hỏa 名danh 蛇xà 名danh 蔓mạn 名danh 渴khát 名danh 網võng 名danh 毒độc 名danh 泉tuyền 名danh 河hà 名danh 脩tu 名danh 廣quảng 名danh 針châm 縷lũ 等đẳng 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 此thử 中trung 經kinh 主chủ 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 豈khởi 不bất 此thử 三tam 語ngữ 為vi 性tánh 故cố 。 用dụng 聲thanh 為vi 體thể 。 色sắc 自tự 性tánh 攝nhiếp 。 如như 何hà 乃nãi 說thuyết 為vi 心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 此thử 責trách 非phi 理lý 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 理lý 教giáo 分phân 明minh 。 證chứng 別biệt 有hữu 故cố 。 教giáo 謂vị 經kinh 言ngôn 。 語ngữ 力lực 文văn 力lực 。 若nhược 文văn 即tức 語ngữ 別biệt 說thuyết 何hà 為vi 。 又hựu 說thuyết 應ưng 持trì 正Chánh 法Pháp 文văn 句cú 又hựu 言ngôn 依y 義nghĩa 不bất 依y 於ư 文văn 。 又hựu 說thuyết 伽già 他tha 因nhân 謂vị 闡xiển 陀đà 。 文văn 字tự 闡xiển 陀đà 。 謂vị 造tạo 頌tụng 分phần/phân 量lượng 語ngữ 為vi 體thể 。 又hựu 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 知tri 法Pháp 知tri 義nghĩa 。 法pháp 謂vị 名danh 等đẳng 。 義nghĩa 謂vị 所sở 詮thuyên 。 又hựu 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 文văn 義nghĩa 巧xảo 妙diệu 。 又hựu 言ngôn 應ưng 以dĩ 善thiện 說thuyết 文văn 句cú 讀đọc 誦tụng 正Chánh 法Pháp 。 惡ác 說thuyết 文văn 句cú 讀đọc 誦tụng 正Chánh 法Pháp 。 義nghĩa 即tức 難nan 解giải 。 又hựu 說thuyết 如Như 來Lai 獲hoạch 得đắc 希hy 有hữu 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 又hựu 說thuyết 。 彼bỉ 彼bỉ 勝thắng 解giải 文văn 句cú 。 甚thậm 為vi 希hy 有hữu 。 由do 此thử 等đẳng 教giáo 證chứng 知tri 別biệt 有hữu 。 能năng 詮thuyên 諸chư 義nghĩa 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 其kỳ 體thể 如như 聲thanh 。 實thật 而nhi 非phi 假giả 。 理lý 謂vị 現hiện 見kiến 。 有hữu 時thời 得đắc 聲thanh 而nhi 不bất 得đắc 字tự 。 有hữu 時thời 得đắc 字tự 而nhi 不bất 得đắc 聲thanh 。 故cố 知tri 體thể 別biệt 。 有hữu 時thời 得đắc 聲thanh 不bất 得đắc 字tự 者giả 。 謂vị 雖tuy 聞văn 聲thanh 而nhi 不bất 了liễu 義nghĩa 。 現hiện 見kiến 有hữu 人nhân 粗thô 聞văn 他tha 語ngữ 而nhi 復phục 審thẩm 問vấn 。 汝nhữ 何hà 所sở 言ngôn 。 此thử 聞văn 語ngữ 聲thanh 不bất 了liễu 義nghĩa 者giả 。 都đô 由do 未vị 達đạt 所sở 發phát 文văn 故cố 。 如như 何hà 乃nãi 執chấp 文văn 不bất 異dị 聲thanh 。 有hữu 時thời 得đắc 字tự 不bất 得đắc 聲thanh 者giả 。 謂vị 不bất 聞văn 聲thanh 而nhi 得đắc 了liễu 義nghĩa 。 現hiện 見kiến 有hữu 人nhân 不bất 聞văn 他tha 語ngữ 覩đổ 脣thần 等đẳng 動động 知tri 其kỳ 所sở 說thuyết 。 此thử 不bất 聞văn 聲thanh 。 得đắc 了liễu 義nghĩa 者giả 。 都đô 由do 已dĩ 達đạt 所sở 發phát 文văn 故cố 。 由do 斯tư 理lý 證chứng 。 文văn 必tất 異dị 聲thanh 。 又hựu 見kiến 世thế 間gian 隱ẩn 聲thanh 誦tụng 咒chú 。 故cố 知tri 咒chú 字tự 異dị 於ư 咒chú 聲thanh 。 又hựu 見kiến 世thế 間gian 有hữu 二nhị 論luận 者giả 。 言ngôn 音âm 相tương 似tự 。 一nhất 負phụ 一nhất 勝thắng 。 此thử 勝thắng 負phụ 因nhân 必tất 異dị 聲thanh 有hữu 。 又hựu 法pháp 與dữ 詞từ 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 。 境cảnh 界giới 別biệt 故cố 知tri 字tự 離ly 聲thanh 。 是thị 故cố 聲thanh 者giả 。 但đãn 是thị 言ngôn 音âm 。 相tướng 無vô 差sai 別biệt 。 其kỳ 中trung 屈khuất 曲khúc 必tất 依y 加gia 遮già 吒tra 多đa 波ba 等đẳng 。 要yếu 由do 語ngữ 聲thanh 發phát 起khởi 諸chư 字tự 。 諸chư 字tự 前tiền 後hậu 和hòa 合hợp 生sanh 名danh 。 此thử 名danh 既ký 生sanh 即tức 能năng 顯hiển 義nghĩa 。 由do 斯tư 展triển 轉chuyển 。 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 語ngữ 能năng 發phát 名danh 名danh 能năng 顯hiển 義nghĩa 。 故cố 名danh 聲thanh 異dị 。 其kỳ 理lý 極cực 成thành 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 聲thanh 是thị 能năng 說thuyết 。 名danh 等đẳng 所sở 說thuyết 。 義nghĩa 俱câu 非phi 二nhị 如như 是thị 則tắc 為vi 無vô 倒đảo 建kiến 立lập 。 此thử 中trung 經kinh 主chủ 。 又hựu 作tác 是thị 言ngôn 。 非phi 但đãn 音âm 聲thanh 皆giai 稱xưng 為vi 語ngữ 。 要yếu 由do 此thử 故cố 義nghĩa 可khả 了liễu 知tri 。 如như 是thị 音âm 聲thanh 。 方phương 稱xưng 語ngữ 故cố 。 謂vị 能năng 說thuyết 者giả 。 於ư 諸chư 義nghĩa 中trung 已dĩ 共cộng 立lập 為vi 能năng 詮thuyên 定định 量lượng 。 若nhược 此thử 句cú 義nghĩa 由do 名danh 能năng 顯hiển 。 聲thanh 即tức 能năng 詮thuyên 。 何hà 須tu 名danh 等đẳng 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 能năng 詮thuyên 定định 量lượng 。 豈khởi 不bất 於ư 義nghĩa 共cộng 立lập 想tưởng 名danh 。 此thử 即tức 說thuyết 為vi 能năng 詮thuyên 定định 量lượng 。 謂vị 能năng 說thuyết 者giả 。 於ư 諸chư 義nghĩa 中trung 先tiên 共cộng 安an 立lập 如như 是thị 諸chư 字tự 。 定định 能năng 展triển 轉chuyển 詮thuyên 如như 是thị 義nghĩa 。 由do 共cộng 安an 立lập 如như 是thị 字tự 故cố 。 因nhân 如như 是thị 字tự 發phát 如như 是thị 名danh 。 此thử 名danh 即tức 是thị 能năng 詮thuyên 定định 量lượng 。 諸chư 能năng 說thuyết 者giả 。 將tương 發phát 語ngữ 時thời 。 要yếu 先tiên 思tư 惟duy 如như 是thị 定định 量lượng 。 由do 此thử 自tự 語ngữ 或hoặc 他tha 語ngữ 時thời 。 於ư 所sở 顯hiển 義nghĩa 。 皆giai 能năng 解giải 了liễu 。 故cố 非phi 唯duy 聲thanh 即tức 能năng 顯hiển 義nghĩa 要yếu 語ngữ 發phát 字tự 。 字tự 復phục 發phát 名danh 。 名danh 乃nãi 能năng 詮thuyên 所sở 欲dục 說thuyết 義nghĩa 。 如như 語ngữ 發phát 字tự 字tự 復phục 發phát 名danh 。 如như 是thị 應ưng 思tư 發phát 句cú 道Đạo 理lý 。 此thử 中trung 經kinh 主chủ 。 復phục 作tác 是thị 言ngôn 。 又hựu 未vị 了liễu 此thử 名danh 如như 何hà 由do 語ngữ 發phát 。 為vi 由do 語ngữ 顯hiển 。 為vi 由do 語ngữ 生sanh 。 若nhược 由do 語ngữ 生sanh 語ngữ 聲thanh 性tánh 故cố 。 聲thanh 應ưng 一nhất 切thiết 皆giai 能năng 生sanh 名danh 。 若nhược 謂vị 生sanh 名danh 聲thanh 有hữu 差sai 別biệt 。 此thử 足túc 顯hiển 義nghĩa 何hà 待đãi 別biệt 名danh 。 若nhược 由do 語ngữ 顯hiển 語ngữ 聲thanh 性tánh 故cố 。 聲thanh 應ưng 一nhất 切thiết 皆giai 能năng 顯hiển 名danh 。 若nhược 謂vị 顯hiển 名danh 聲thanh 有hữu 差sai 別biệt 。 此thử 足túc 顯hiển 義nghĩa 何hà 待đãi 別biệt 名danh 。 執chấp 聲thanh 能năng 詮thuyên 。 斯tư 難nạn/nan 亦diệc 等đẳng 。 謂vị 若nhược 聲thanh 體thể 即tức 能năng 顯hiển 義nghĩa 應ưng 一nhất 切thiết 聲thanh 無vô 非phi 能năng 顯hiển 。 若nhược 謂vị 能năng 顯hiển 聲thanh 有hữu 差sai 別biệt 。 如như 是thị 差sai 別biệt 應ưng 即tức 是thị 名danh 。 故cố 所sở 推thôi 徵trưng 末mạt 為vi 過quá 難nạn/nan 。 然nhiên 能năng 說thuyết 者giả 。 以dĩ 所sở 樂lạc 名danh 。 先tiên 蘊uẩn 在tại 心tâm 。 方phương 復phục 思tư 度độ 。 我ngã 當đương 發phát 起khởi 如như 是thị 如như 是thị 言ngôn 。 為vì 他tha 宣tuyên 說thuyết 。 如như 是thị 如như 是thị 義nghĩa 。 由do 此thử 後hậu 時thời 隨tùy 思tư 發phát 語ngữ 。 因nhân 語ngữ 發phát 字tự 。 字tự 復phục 發phát 名danh 。 名danh 方phương 顯hiển 義nghĩa 。 由do 依y 如như 是thị 展triển 轉chuyển 理lý 門môn 。 說thuyết 語ngữ 發phát 名danh 。 名danh 能năng 顯hiển 義nghĩa 。 如như 斯tư 安an 立lập 其kỳ 理lý 必tất 然nhiên 。 若nhược 不bất 以dĩ 名danh 先tiên 蘊uẩn 心tâm 內nội 。 設thiết 全toàn 發phát 語ngữ 無vô 定định 表biểu 詮thuyên 。 亦diệc 不bất 令linh 他tha 於ư 義nghĩa 生sanh 解giải 。 又hựu 經kinh 主chủ 言ngôn 。 或hoặc 應ưng 唯duy 執chấp 別biệt 有hữu 文văn 體thể 。 即tức 總tổng 集tập 此thử 為vi 名danh 等đẳng 身thân 。 更cánh 執chấp 有hữu 餘dư 便tiện 為vi 無vô 用dụng 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 無vô 有hữu 諸chư 文văn 俱câu 時thời 轉chuyển 故cố 。 既ký 不bất 俱câu 轉chuyển 如như 何hà 總tổng 集tập 。 或hoặc 如như 樹thụ 等đẳng 大đại 造tạo 合hợp 成thành 。 非phi 不bất 緣duyên 斯tư 別biệt 生sanh 於ư 影ảnh 。 影ảnh 由do 假giả 發phát 而nhi 體thể 非phi 假giả 。 如như 是thị 諸chư 文văn 亦diệc 應ưng 總tổng 集tập 。 別biệt 生sanh 名danh 句cú 。 而nhi 彼bỉ 名danh 句cú 雖tuy 由do 假giả 發phát 而nhi 體thể 非phi 假giả 。 若nhược 爾nhĩ 即tức 應ưng 一nhất 切thiết 假giả 法pháp 。 皆giai 可khả 安an 立lập 為vi 實thật 有hữu 性tánh 。 無vô 如như 是thị 失thất 。 於ư 一nhất 字tự 中trung 亦diệc 有hữu 名danh 故cố 。 無vô 有hữu 假giả 法pháp 攬lãm 一nhất 實thật 成thành 。 故cố 假giả 與dữ 名danh 義nghĩa 不bất 相tương 似tự 。 既ký 於ư 一nhất 字tự 亦diệc 得đắc 有hữu 名danh 。 此thử 名danh 如như 何hà 知tri 離ly 字tự 有hữu 。 如như 是thị 一nhất 字tự 如như 無vô 義nghĩa 字tự 無vô 有hữu 所sở 詮thuyên 。 依y 此thử 為vi 緣duyên 別biệt 有hữu 名danh 起khởi 。 方phương 能năng 表biểu 義nghĩa 。 然nhiên 極cực 相tương 近cận 。 別biệt 相tướng 難nan 知tri 。 如như 壁bích 上thượng 光quang 二nhị 色sắc 難nạn/nan 辯biện 。 若nhược 許hứa 即tức 聲thanh 。 由do 先tiên 契khế 約ước 宣tuyên 唱xướng 差sai 別biệt 。 能năng 表biểu 於ư 義nghĩa 說thuyết 為vi 名danh 等đẳng 。 斯tư 有hữu 何hà 失thất 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 能năng 詮thuyên 契khế 約ước 即tức 聲thanh 差sai 別biệt 。 理lý 不bất 成thành 故cố 。 若nhược 共cộng 所sở 立lập 能năng 詮thuyên 契khế 約ước 即tức 聲thanh 差sai 別biệt 者giả 。 應ưng 如như 色sắc 差sai 別biệt 非phi 共cộng 立lập 契khế 。 亦diệc 可khả 了liễu 知tri 。 非phi 青thanh 與dữ 黃hoàng 二nhị 色sắc 差sai 別biệt 。 要yếu 共cộng 立lập 契khế 。 然nhiên 後hậu 可khả 知tri 。 雖tuy 二nhị 色sắc 中trung 先tiên 不bất 共cộng 立lập 差sai 別biệt 契khế 約ước 。 而nhi 彼bỉ 青thanh 黃hoàng 非phi 異dị 色sắc 故cố 。 眼nhãn 識thức 得đắc 已dĩ 意ý 識thức 即tức 能năng 。 隨tùy 分phân 別biệt 知tri 此thử 彼bỉ 差sai 別biệt 。 又hựu 理lý 不bất 應ưng 。 於ư 契khế 約ước 上thượng 復phục 作tác 契khế 約ước 。 故cố 不bất 應ưng 言ngôn 能năng 詮thuyên 契khế 約ước 。 雖tuy 不bất 異dị 聲thanh 而nhi 先tiên 不bất 共cộng 立lập 契khế 約ước 者giả 。 雖tuy 復phục 得đắc 聲thanh 而nhi 更cánh 待đãi 餘dư 立lập 契khế 約ước 故cố 。 未vị 能năng 了liễu 別biệt 。 此thử 望vọng 餘dư 聲thanh 。 有hữu 差sai 別biệt 相tướng 。 又hựu 若nhược 所sở 立lập 契khế 即tức 聲thanh 差sai 別biệt 者giả 。 於ư 有hữu 義nghĩa 聲thanh 及cập 無vô 義nghĩa 聲thanh 。 所sở 有hữu 差sai 別biệt 。 雖tuy 先tiên 未vị 共cộng 立lập 差sai 別biệt 契khế 應ưng 亦diệc 了liễu 知tri 。 謂vị 於ư 一nhất 聲thanh 有hữu 此thử 差sai 別biệt 。 於ư 餘dư 聲thanh 上thượng 此thử 差sai 別biệt 無vô 。 先tiên 未vị 共cộng 立lập 差sai 別biệt 契khế 者giả 。 得đắc 二nhị 聲thanh 時thời 雖tuy 不bất 了liễu 義nghĩa 。 然nhiên 應ưng 如như 彼bỉ 二nhị 色sắc 差sai 別biệt 。 即tức 能năng 了liễu 達đạt 有hữu 契khế 約ước 聲thanh 無vô 契khế 約ước 聲thanh 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 故cố 知tri 別biệt 有hữu 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 緣duyên 聲thanh 而nhi 生sanh 能năng 顯hiển 了liễu 義nghĩa 。 又hựu 經kinh 主chủ 說thuyết 。 諸chư 剎sát 那na 聲thanh 不bất 可khả 聚tụ 集tập 。 亦diệc 無vô 一nhất 法pháp 分phần 分phần 漸tiệm 生sanh 。 如như 何hà 名danh 生sanh 可khả 由do 語ngữ 發phát 。 又hựu 自tự 釋thích 言ngôn 。 云vân 何hà 待đãi 過quá 去khứ 諸chư 表biểu 剎sát 那na 。 最tối 後hậu 表biểu 剎sát 那na 能năng 生sanh 無vô 表biểu 。 復phục 自tự 難nạn/nan 言ngôn 。 若nhược 爾nhĩ 最tối 後hậu 位vị 聲thanh 乃nãi 生sanh 名danh 。 但đãn 聞văn 最tối 後hậu 聲thanh 應ưng 能năng 了liễu 義nghĩa 。 若nhược 作tác 是thị 執chấp 。 語ngữ 能năng 生sanh 文văn 。 文văn 復phục 生sanh 名danh 。 名danh 方phương 顯hiển 義nghĩa 。 此thử 中trung 過quá 難nạn/nan 應ưng 同đồng 前tiền 說thuyết 。 以dĩ 諸chư 念niệm 文văn 不bất 可khả 集tập 故cố 。 語ngữ 顯hiển 名danh 過quá 。 應ưng 例lệ 如như 生sanh 。 又hựu 文văn 由do 語ngữ 若nhược 顯hiển 若nhược 生sanh 。 准chuẩn 語ngữ 於ư 名danh 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。 此thử 難nạn/nan 違vi 害hại 自tự 所sở 稟bẩm 宗tông 。 彼bỉ 說thuyết 去khứ 來lai 皆giai 無vô 自tự 體thể 。 聲thanh 前tiền 後hậu 念niệm 不bất 可khả 頓đốn 生sanh 。 如như 何hà 成thành 文văn 成thành 名danh 成thành 句cú 。 若nhược 前tiền 前tiền 念niệm 傳truyền 傳truyền 相tương/tướng 資tư 最tối 後hậu 剎sát 那na 。 成thành 文văn 名danh 句cú 。 但đãn 聞văn 最tối 後hậu 應ưng 了liễu 義nghĩa 成thành 。 又hựu 無vô 相tướng 資tư 去khứ 來lai 無vô 故cố 。 既ký 恆hằng 一nhất 念niệm 如như 何hà 相tương/tướng 資tư 。 既ký 無vô 相tướng 資tư 前tiền 後hậu 相tương 似tự 。 後hậu 如như 初sơ 念niệm 應ưng 不bất 能năng 詮thuyên 。 聞văn 後hậu 如như 初sơ 應ưng 不bất 了liễu 義nghĩa 。 故cố 彼bỉ 所sở 執chấp 前tiền 後hậu 相tương/tướng 資tư 。 聲thanh 即tức 能năng 詮thuyên 理lý 不bất 成thành 立lập 。 我ngã 宗tông 三tam 世thế 皆giai 有hữu 非phi 無vô 。 故cố 後hậu 待đãi 前tiền 能năng 生sanh 名danh 等đẳng 。 雖tuy 最tối 後hậu 念niệm 名danh 等đẳng 方phương 生sanh 。 而nhi 但đãn 聞văn 彼bỉ 不bất 能năng 了liễu 義nghĩa 。 由do 不bất 具cụ 聞văn 。 如như 先tiên 共cộng 立lập 。 名danh 等đẳng 契khế 約ước 。 能năng 發phát 聲thanh 故cố 。 然nhiên 聞văn 一nhất 聲thanh 亦diệc 有hữu 了liễu 者giả 。 由do 串xuyến 習tập 故cố 。 依y 此thử 比tỉ 餘dư 。 故cố 經kinh 主chủ 言ngôn 。 破phá 彼bỉ 非phi 此thử 毘tỳ 婆bà 沙sa 說thuyết 。 名danh 句cú 文văn 三tam 。 各các 有hữu 三tam 種chủng 。 名danh 三tam 種chủng 者giả 。 謂vị 名danh 名danh 身thân 多đa 名danh 身thân 。 句cú 文văn 亦diệc 爾nhĩ 。 名danh 有hữu 多đa 位vị 。 謂vị 一nhất 字tự 生sanh 。 或hoặc 二nhị 字tự 生sanh 。 或hoặc 多đa 字tự 生sanh 。 一nhất 字tự 生sanh 者giả 。 說thuyết 一nhất 字tự 時thời 但đãn 可khả 有hữu 名danh 。 說thuyết 二nhị 字tự 時thời 即tức 謂vị 名danh 身thân 。 或hoặc 作tác 是thị 說thuyết 。 說thuyết 三tam 字tự 時thời 即tức 謂vị 多đa 名danh 身thân 。 或hoặc 作tác 是thị 說thuyết 。 說thuyết 四tứ 字tự 時thời 方phương 謂vị 多đa 名danh 身thân 。 二nhị 字tự 生sanh 者giả 。 說thuyết 二nhị 字tự 時thời 但đãn 可khả 有hữu 名danh 。 說thuyết 四tứ 字tự 時thời 即tức 謂vị 名danh 身thân 。 或hoặc 作tác 是thị 說thuyết 。 說thuyết 六lục 字tự 時thời 即tức 謂vị 多đa 名danh 身thân 。 或hoặc 作tác 是thị 說thuyết 。 說thuyết 八bát 字tự 時thời 方phương 謂vị 多đa 名danh 身thân 。 多đa 字tự 生sanh 中trung 三tam 字tự 生sanh 者giả 。 說thuyết 三tam 字tự 時thời 但đãn 可khả 有hữu 名danh 。 說thuyết 六lục 字tự 時thời 即tức 謂vị 名danh 身thân 。 或hoặc 作tác 是thị 說thuyết 。 說thuyết 九cửu 字tự 時thời 即tức 謂vị 多đa 名danh 身thân 。 或hoặc 作tác 是thị 說thuyết 。 說thuyết 十thập 二nhị 字tự 時thời 方phương 謂vị 多đa 名danh 身thân 。 此thử 為vi 門môn 故cố 餘dư 多đa 字tự 生sanh 。 名danh 身thân 多đa 身thân 如như 理lý 應ưng 說thuyết 。 句cú 亦diệc 多đa 位vị 。 謂vị 處xứ 中trung 句cú 。 初sơ 句cú 後hậu 句cú 短đoản 句cú 長trường/trưởng 句cú 。 若nhược 八bát 字tự 生sanh 名danh 處xứ 中trung 句cú 。 不bất 長trường 不bất 短đoản 。 故cố 謂vị 處xứ 中trung 。 三tam 十thập 二nhị 字tự 生sanh 於ư 四tứ 句cú 。 如như 是thị 四tứ 句cú 成thành 室thất 路lộ 迦ca 。 經kinh 論luận 文văn 章chương 多đa 依y 此thử 數số 。 若nhược 六lục 字tự 已dĩ 上thượng 生sanh 名danh 初sơ 句cú 。 二nhị 十thập 六lục 字tự 已dĩ 下hạ 生sanh 名danh 後hậu 句cú 。 若nhược 減giảm 六lục 字tự 生sanh 名danh 短đoản 句cú 。 過quá 二nhị 十thập 六lục 字tự 生sanh 名danh 長trường/trưởng 句cú 。 且thả 依y 處xứ 中trung 句cú 辯biện 三tam 種chủng 。 說thuyết 八bát 字tự 時thời 但đãn 可khả 有hữu 句cú 。 說thuyết 十thập 六lục 字tự 時thời 即tức 謂vị 句cú 身thân 。 或hoặc 作tác 是thị 說thuyết 。 說thuyết 二nhị 十thập 四tứ 字tự 時thời 即tức 謂vị 多đa 句cú 身thân 。 或hoặc 作tác 是thị 說thuyết 。 說thuyết 三tam 十thập 二nhị 字tự 時thời 方phương 謂vị 多đa 句cú 身thân 。 文văn 即tức 字tự 故cố 。 唯duy 有hữu 一nhất 位vị 。 說thuyết 一nhất 字tự 時thời 但đãn 可khả 有hữu 文văn 。 說thuyết 二nhị 字tự 時thời 即tức 謂vị 文văn 身thân 。 或hoặc 作tác 是thị 說thuyết 。 說thuyết 三tam 字tự 時thời 即tức 謂vị 多đa 文văn 身thân 。 或hoặc 作tác 是thị 說thuyết 。 說thuyết 四tứ 字tự 時thời 方phương 謂vị 多đa 文văn 身thân 。 由do 此thử 理lý 故cố 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 說thuyết 一nhất 字tự 時thời 有hữu 名danh 無vô 名danh 。 身thân 無vô 多đa 名danh 身thân 。 無vô 句cú 無vô 句cú 身thân 無vô 多đa 句cú 身thân 。 有hữu 文văn 無vô 文văn 身thân 無vô 多đa 文văn 身thân 。 說thuyết 二nhị 字tự 時thời 有hữu 名danh 有hữu 名danh 身thân 無vô 多đa 名danh 身thân 。 無vô 句cú 等đẳng 三tam 。 有hữu 文văn 有hữu 文văn 身thân 無vô 多đa 文văn 身thân 。 說thuyết 四tứ 字tự 時thời 有hữu 名danh 等đẳng 三tam 。 無vô 句cú 等đẳng 三tam 。 有hữu 文văn 等đẳng 三tam 。 說thuyết 八bát 字tự 時thời 有hữu 名danh 等đẳng 三tam 。 有hữu 句cú 無vô 句cú 身thân 無vô 多đa 句cú 身thân 。 有hữu 文văn 等đẳng 三tam 。 說thuyết 十thập 六lục 字tự 時thời 有hữu 名danh 等đẳng 三tam 。 有hữu 句cú 有hữu 句cú 身thân 無vô 多đa 句cú 身thân 。 有hữu 文văn 等đẳng 三tam 。 說thuyết 三tam 十thập 二nhị 字tự 時thời 。 名danh 句cú 文văn 三tam 。 各các 具cụ 三tam 種chủng 。 由do 此thử 為vi 門môn 。 餘dư 如như 理lý 說thuyết 。 復phục 應ưng 思tư 惟duy 。 如như 是thị 名danh 等đẳng 何hà 界giới 所sở 繫hệ 。 為vi 是thị 有hữu 情tình 數số 。 為vi 非phi 有hữu 情tình 數số 。 為vi 是thị 異dị 熟thục 生sanh 。 為vi 是thị 所sở 長trưởng 養dưỡng 。 為vi 是thị 等đẳng 流lưu 性tánh 。 為vi 善thiện 為vi 不bất 善thiện 。 為vi 無vô 記ký 。 此thử 皆giai 應ưng 辯biện 。 頌tụng 曰viết 。
欲dục 色sắc 有hữu 情tình 攝nhiếp 。 等đẳng 流lưu 無vô 記ký 性tánh 。
論luận 曰viết 。 此thử 名danh 等đẳng 三tam 唯duy 是thị 欲dục 色sắc 二nhị 界giới 所sở 繫hệ 。 就tựu 色sắc 界giới 中trung 。 有hữu 說thuyết 。 唯duy 在tại 初sơ 靜tĩnh 慮lự 地địa 。 有hữu 說thuyết 。 亦diệc 通thông 上thượng 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 隨tùy 語ngữ 隨tùy 身thân 所sở 繫hệ 別biệt 故cố 。 若nhược 說thuyết 此thử 三tam 隨tùy 語ngữ 繫hệ 者giả 。 說thuyết 生sanh 欲dục 界giới 作tác 欲dục 界giới 語ngữ 時thời 。 語ngữ 名danh 等đẳng 身thân 皆giai 是thị 欲dục 界giới 繫hệ 。 彼bỉ 所sở 說thuyết 義nghĩa 。 或hoặc 三tam 界giới 繫hệ 。 或hoặc 通thông 不bất 繫hệ 。 即tức 彼bỉ 復phục 作tác 初sơ 定định 語ngữ 時thời 。 語ngữ 及cập 名danh 等đẳng 初sơ 定định 地địa 繫hệ 。 身thân 欲dục 界giới 繫hệ 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 如như 是thị 若nhược 生sanh 初sơ 靜tĩnh 慮lự 地địa 作tác 二nhị 地địa 語ngữ 。 如như 理lý 應ưng 思tư 。 若nhược 生sanh 二nhị 三tam 四tứ 靜tĩnh 慮lự 地địa 作tác 二nhị 地địa 語ngữ 。 亦diệc 如như 理lý 思tư 。 若nhược 說thuyết 此thử 三tam 隨tùy 身thân 繫hệ 者giả 。 說thuyết 生sanh 欲dục 界giới 或hoặc 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 名danh 等đẳng 及cập 身thân 各các 自tự 地địa 繫hệ 。 語ngữ 或hoặc 自tự 地địa 。 或hoặc 他tha 他tha 繫hệ 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 此thử 二nhị 說thuyết 中trung 。 或hoặc 言ngôn 上thượng 地địa 亦diệc 有hữu 名danh 等đẳng 。 而nhi 不bất 可khả 說thuyết 。 雖tuy 有hữu 二nhị 說thuyết 然nhiên 初sơ 說thuyết 善thiện 。 又hựu 名danh 等đẳng 三tam 有hữu 情tình 數số 攝nhiếp 。 非phi 情tình 有hữu 為vi 不bất 成thành 就tựu 故cố 。 能năng 說thuyết 者giả 成thành 。 非phi 所sở 顯hiển 義nghĩa 。 唯duy 成thành 現hiện 在tại 。 不bất 成thành 去khứ 來lai 。 又hựu 名danh 等đẳng 三tam 唯duy 等đẳng 流lưu 性tánh 。 非phi 所sở 長trưởng 養dưỡng 。 非phi 異dị 熟thục 生sanh 。 而nhi 言ngôn 名danh 等đẳng 從tùng 業nghiệp 生sanh 者giả 。 是thị 業nghiệp 所sở 生sanh 。 增tăng 上thượng 果quả 故cố 。 又hựu 名danh 等đẳng 三tam 。 唯duy 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 故cố 斷đoạn 善thiện 者giả 。 說thuyết 善thiện 法Pháp 時thời 。 雖tuy 成thành 善thiện 名danh 等đẳng 。 而nhi 不bất 成thành 善thiện 法Pháp 。 離ly 欲dục 貪tham 者giả 不bất 成thành 不bất 善thiện 。 諸chư 無Vô 學Học 者giả 不bất 成thành 染nhiễm 污ô 。 成thành 能năng 詮thuyên 名danh 等đẳng 。 非phi 所sở 詮thuyên 法pháp 故cố 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 餘dư 不bất 相tương 應ứng 所sở 未vị 說thuyết 義nghĩa 今kim 當đương 略lược 辯biện 。 頌tụng 曰viết 。
同đồng 分phần/phân 亦diệc 如như 是thị 。 并tinh 無vô 色sắc 異dị 熟thục 。
得đắc 相tương 通thông 三tam 類loại 。 非phi 得đắc 定định 等đẳng 流lưu 。
論luận 曰viết 。 亦diệc 如như 是thị 言ngôn 。 為vi 顯hiển 同đồng 分phần/phân 。 如như 名danh 身thân 等đẳng 通thông 於ư 欲dục 色sắc 。 有hữu 情tình 等đẳng 流lưu 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 并tinh 無vô 色sắc 言ngôn 顯hiển 非phi 唯duy 欲dục 色sắc 。 言ngôn 并tinh 異dị 熟thục 顯hiển 非phi 唯duy 等đẳng 流lưu 。 是thị 界giới 通thông 三tam 類loại 通thông 二nhị 義nghĩa 。 云vân 何hà 異dị 熟thục 。 謂vị 地địa 獄ngục 等đẳng 及cập 卵noãn 生sanh 等đẳng 趣thú 生sanh 同đồng 分phần/phân 。 云vân 何hà 等đẳng 流lưu 。 謂vị 界giới 地địa 處xứ 種chủng 姓tánh 族tộc 類loại 沙Sa 門Môn 梵Phạm 志Chí 。 學học 無Vô 學Học 等đẳng 所sở 有hữu 同đồng 分phần/phân 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 先tiên 業nghiệp 所sở 引dẫn 生sanh 。 是thị 異dị 熟thục 同đồng 分phần/phân 。 現hiện 在tại 加gia 行hành 起khởi 。 是thị 等đẳng 流lưu 同đồng 分phần/phân 。 得đắc 及cập 諸chư 相tướng 類loại 並tịnh 通thông 三tam 。 謂vị 具cụ 剎sát 那na 等đẳng 流lưu 異dị 熟thục 。 非phi 得đắc 二nhị 定định 唯duy 是thị 等đẳng 流lưu 。 唯duy 言ngôn 為vi 明minh 非phi 異dị 熟thục 等đẳng 。 所sở 餘dư 應ưng 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 命mạng 根căn 無vô 想tưởng 如như 前tiền 說thuyết 故cố 。 餘dư 義nghĩa 准chuẩn 前tiền 已dĩ 可khả 知tri 故cố 。 謂vị 說thuyết 得đắc 等đẳng 唯duy 成thành 就tựu 故cố 有hữu 情tình 數số 攝nhiếp 義nghĩa 可khả 准chuẩn 知tri 說thuyết 諸chư 有hữu 為vi 有hữu 生sanh 等đẳng 故cố 。 准chuẩn 知tri 諸chư 相tướng 通thông 情tình 非phi 情tình 。 餘dư 隨tùy 所sở 應ưng 義nghĩa 皆giai 已dĩ 顯hiển 。 是thị 故cố 於ư 此thử 。 無vô 勞lao 重trùng 說thuyết 。 如như 是thị 已dĩ 辯biện 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 前tiền 言ngôn 生sanh 相tương/tướng 。 生sanh 所sở 生sanh 時thời 。 非phi 離ly 所sở 餘dư 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 此thử 中trung 何hà 法pháp 說thuyết 為vi 因nhân 緣duyên 且thả 因nhân 六lục 種chủng 。 何hà 等đẳng 為vi 六lục 。
頌tụng 曰viết 。
能năng 作tác 及cập 俱câu 有hữu 。 同đồng 類loại 與dữ 相tương 應ứng 。
遍biến 行hành 并tinh 異dị 熟thục 。 許hứa 因nhân 唯duy 六lục 種chủng 。
論luận 曰viết 。 本bổn 論luận 許hứa 因nhân 唯duy 有hữu 六lục 種chủng 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 一nhất 能năng 作tác 因nhân 。 二nhị 俱câu 有hữu 因nhân 。 三tam 同đồng 類loại 因nhân 。 四tứ 相tương 應ứng 因nhân 。 五ngũ 遍biến 行hành 因nhân 。 六lục 異dị 熟thục 因nhân 。 能năng 作tác 因nhân 體thể 通thông 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 故cố 前tiền 說thuyết 。 俱câu 有hữu 因nhân 體thể 遍biến 諸chư 有hữu 為vi 。 故cố 居cư 第đệ 二nhị 。 餘dư 同đồng 類loại 等đẳng 。 於ư 有hữu 為vi 中trung 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 各các 攝nhiếp 少thiểu 分phần 。 隨tùy 言ngôn 便tiện 穩ổn 。 次thứ 第đệ 而nhi 說thuyết 。 法pháp 生sanh 所sở 賴lại 故cố 說thuyết 為vi 因nhân 。 即tức 親thân 順thuận 益ích 所sở 生sanh 果quả 義nghĩa 。 如như 是thị 六lục 因nhân 。 非phi 佛Phật 所sở 說thuyết 。 如như 何hà 本bổn 論luận 自tự 立lập 此thử 名danh 。 定định 無vô 大đại 師sư 所sở 不bất 說thuyết 義nghĩa 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 輒triếp 有hữu 所sở 說thuyết 。 經kinh 中trung 現hiện 無vô 由do 隱ẩn 沒một 故cố 。 自tự 相tương/tướng 可khả 得đắc 。 決quyết 定định 應ưng 有hữu 。 又hựu 諸chư 經kinh 中trung 所sở 化hóa 力lực 故cố 。 世Thế 尊Tôn 方phương 便tiện 作tác 異dị 門môn 說thuyết 對đối 法pháp 諸chư 師sư 由do 見kiến 少thiểu 相tương 知tri 其kỳ 定định 有hữu 。 分phân 明minh 結kết 集tập 。 故cố 有hữu 說thuyết 言ngôn 。 此thử 六lục 因nhân 義nghĩa 說thuyết 在tại 增tăng 一nhất 增tăng 六lục 經kinh 中trung 時thời 經kinh 久cửu 遠viễn 其kỳ 文văn 隱ẩn 沒một 。 尊tôn 者giả 迦ca 多đa 衍diễn 尼ni 子tử 等đẳng 。 於ư 諸chư 法pháp 相tướng 。 無vô 間gian 思tư 求cầu 。 冥minh 感cảm 天thiên 仙tiên 現hiện 來lai 授thọ 與dữ 。 如như 天thiên 授thọ 與dữ 筏phiệt 第đệ 遮già 經kinh 。 其kỳ 理lý 必tất 然nhiên 。 如như 四tứ 緣duyên 義nghĩa 。 雖tuy 具cụ 列liệt 在tại 此thử 部bộ 經kinh 中trung 。 而nhi 餘dư 部bộ 中trung 有hữu 不bất 誦tụng 者giả 。 由do 時thời 淹yêm 久cửu 多đa 隱ẩn 沒một 故cố 既ký 見kiến 餘dư 經kinh 有hữu 少thiểu 隱ẩn 沒một 。 故cố 知tri 此thử 處xứ 亦diệc 非phi 具cụ 在tại 。 又hựu 見kiến 經kinh 中trung 處xứ 處xứ 散tán 說thuyết 。 故cố 六lục 因nhân 義nghĩa 定định 應ưng 實thật 有hữu 。 謂vị 如như 經kinh 說thuyết 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 。 二nhị 因nhân 二nhị 緣duyên 能năng 生sanh 正chánh 見kiến 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 即tức 能năng 作tác 因nhân 。 諸chư 法pháp 於ư 他tha 有hữu 能năng 作tác 義nghĩa 。 由do 生sanh 無vô 障chướng 故cố 立lập 此thử 因nhân 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 三tam 道đạo 支chi 正chánh 見kiến 隨tùy 轉chuyển 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 。 三tam 和hòa 合hợp 觸xúc 俱câu 起khởi 受thọ 想tưởng 思tư 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 即tức 俱câu 有hữu 因nhân 。 諸chư 行hành 俱câu 時thời 同đồng 作tác 一nhất 事sự 。 由do 互hỗ 隨tùy 轉chuyển 故cố 立lập 此thử 因nhân 。 如như 說thuyết 。 如như 是thị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 成thành 就tựu 善thiện 法Pháp 。 及cập 不bất 善thiện 法Pháp 。 應ưng 知tri 如như 是thị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 善thiện 法Pháp 隱ẩn 沒một 惡ác 法pháp 出xuất 現hiện 。 有hữu 隨tùy 俱câu 行hành 善thiện 根căn 未vị 斷đoạn 。 以dĩ 未vị 斷đoạn 故cố 從tùng 此thử 善thiện 根căn 。 猶do 有hữu 可khả 起khởi 餘dư 善thiện 根căn 義nghĩa 。 又hựu 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 若nhược 於ư 彼bỉ 彼bỉ 多đa 隨tùy 尋tầm 伺tứ 。 即tức 於ư 彼bỉ 彼bỉ 心tâm 多đa 趣thú 入nhập 。 無vô 明minh 為vi 因nhân 。 起khởi 諸chư 染nhiễm 著trước 。 明minh 為vi 因nhân 故cố 。 離ly 諸chư 染nhiễm 著trước 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 即tức 同đồng 類loại 因nhân 。 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 同đồng 類loại 諸chư 法pháp 。 由do 牽khiên 自tự 果quả 故cố 立lập 此thử 因nhân 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 見kiến 為vi 根căn 信tín 證chứng 智trí 相tương 應ứng 。 又hựu 如như 經kinh 言ngôn 。 若nhược 有hữu 了liễu 別biệt 即tức 有hữu 了liễu 知tri 。 在tại 定định 了liễu 知tri 乃nãi 為vi 如như 實thật 非phi 不bất 在tại 定định 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 即tức 相tương 應ứng 因nhân 。 心tâm 心tâm 所sở 相tương 應ứng 同đồng 作tác 一nhất 事sự 。 由do 共cộng 取thủ 一nhất 境cảnh 故cố 立lập 此thử 因nhân 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 諸chư 邪tà 見kiến 者giả 所sở 有hữu 身thân 業nghiệp 語ngữ 業nghiệp 。 意ý 業nghiệp 諸chư 有hữu 願nguyện 求cầu 。 皆giai 如như 所sở 見kiến 。 所sở 有hữu 諸chư 行hành 皆giai 是thị 彼bỉ 類loại 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 皆giai 悉tất 能năng 招chiêu 非phi 欣hân 愛ái 樂nhạo 不bất 可khả 意ý 果quả 。 又hựu 經kinh 說thuyết 。 一nhất 切thiết 見kiến 趣thú 生sanh 時thời 。 皆giai 以dĩ 有hữu 身thân 見kiến 。 為vi 其kỳ 根căn 本bổn 。 若nhược 此thử 見kiến 生sanh 不bất 忍nhẫn 一nhất 切thiết 。 此thử 見kiến 能năng 生sanh 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 即tức 遍biến 行hành 因nhân 。 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 見kiến 苦khổ 集tập 所sở 斷đoạn 疑nghi 見kiến 無vô 明minh 及cập 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 。 於ư 同đồng 異dị 類loại 。 諸chư 染nhiễm 污ô 法pháp 。 由do 能năng 引dẫn 起khởi 故cố 立lập 此thử 因nhân 。 一nhất 部bộ 為vi 因nhân 生sanh 五ngũ 部bộ 果quả 故cố 同đồng 類loại 外ngoại 立lập 遍biến 行hành 因nhân 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 若nhược 所sở 作tác 業nghiệp 是thị 善thiện 有hữu 漏lậu 。 是thị 脩tu 所sở 成thành 。 於ư 彼bỉ 處xứ 生sanh 受thọ 諸chư 異dị 熟thục 。 又hựu 如như 經kinh 言ngôn 。 諸chư 故cố 思tư 業nghiệp 作tác 及cập 增tăng 長trưởng 定định 招chiêu 異dị 熟thục 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 即tức 異dị 熟thục 因nhân 。 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 。 善thiện 有hữu 漏lậu 法pháp 。 由do 招chiêu 異dị 類loại 故cố 立lập 此thử 因nhân 。 如như 是thị 六lục 因nhân 佛Phật 處xứ 處xứ 說thuyết 。 諸chư 憎tăng 背bối/bội 者giả 迷mê 故cố 不bất 見kiến 。 諸chư 有hữu 智trí 人nhân 。 應ưng 勤cần 覺giác 了liễu 。 又hựu 薄bạc 伽già 梵Phạm 處xứ 處xứ 經kinh 中trung 說thuyết 有hữu 俱câu 生sanh 前tiền 生sanh 因nhân 義nghĩa 。 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 。 有hữu 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 如như 次thứ 應ưng 知tri 。 有hữu 二nhị 因nhân 義nghĩa 。 又hựu 薄bạc 伽già 梵Phạm 於ư 契Khế 經Kinh 中trung 分phân 明minh 顯hiển 說thuyết 二nhị 種chủng 因nhân 義nghĩa 。 謂vị 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 諸chư 有hữu 不bất 敏mẫn 處xứ 無vô 明minh 者giả 。 由do 無vô 明minh 故cố 。 亦diệc 造tạo 福phước 行hành 。 此thử 經Kinh 即tức 顯hiển 有hữu 前tiền 生sanh 因nhân 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 意ý 法pháp 為vi 緣duyên 。 生sanh 癡si 所sở 生sanh 染nhiễm 濁trược 作tác 意ý 。 此thử 中trung 意ý 者giả 。 癡si 即tức 無vô 明minh 。 希hy 求cầu 即tức 愛ái 。 愛ái 表biểu 即tức 業nghiệp 。 此thử 經Kinh 則tắc 顯hiển 有hữu 俱câu 生sanh 因nhân 。 一nhất 心tâm 中trung 說thuyết 有hữu 展triển 轉chuyển 為vi 因nhân 故cố 。 非phi 謂vị 此thử 經Kinh 據cứ 相tương 續tục 說thuyết 。 理lý 不bất 成thành 故cố 。 同đồng 因nhân 所sở 起khởi 。 執chấp 不bất 俱câu 生sanh 。 甚thậm 為vi 迷mê 謬mậu 。 此thử 廣quảng 決quyết 擇trạch 如như 順thuận 正chánh 理lý 及cập 五ngũ 事sự 論luận 。 應ưng 如như 實thật 知tri 。 已dĩ 略lược 舉cử 因nhân 。 今kim 當đương 廣quảng 辯biện 。 且thả 初sơ 能năng 作tác 因nhân 相tương/tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
除trừ 自tự 餘dư 能năng 作tác 。
論luận 曰viết 。 此thử 能năng 作tác 因nhân 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 有hữu 生sanh 力lực 。 二nhị 唯duy 無vô 障chướng 。 諸chư 法pháp 生sanh 時thời 唯duy 除trừ 自tự 體thể 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 為vi 能năng 作tác 因nhân 。 由do 彼bỉ 生sanh 時thời 皆giai 不bất 為vi 障chướng 。 於ư 中trung 少thiểu 分phần 有hữu 能năng 生sanh 力lực 。 且thả 如như 有hữu 一nhất 。 眼nhãn 識thức 生sanh 時thời 。 以dĩ 所sở 依y 眼nhãn 為vi 依y 止chỉ 因nhân 。 以dĩ 所sở 緣duyên 色sắc 為vi 建kiến 立lập 因nhân 。 以dĩ 眼nhãn 識thức 等đẳng 如như 種chủng 子tử 法pháp 為vi 不bất 斷đoạn 因nhân 。 以dĩ 相tương 應ứng 法pháp 為vi 攝nhiếp 受thọ 因nhân 。 以dĩ 俱câu 有hữu 法pháp 為vi 助trợ 伴bạn 因nhân 。 以dĩ 耳nhĩ 根căn 等đẳng 為vi 依y 住trụ 因nhân 。 此thử 等đẳng 總tổng 說thuyết 為vi 能năng 作tác 因nhân 。 於ư 中trung 一nhất 分phần/phân 名danh 有hữu 力lực 因nhân 。 以dĩ 有hữu 能năng 生sanh 勝thắng 功công 能năng 故cố 。 所sở 餘dư 諸chư 分phần/phân 名danh 無vô 力lực 因nhân 。 以dĩ 但đãn 不bất 為vi 障chướng 礙ngại 住trụ 故cố 。 因nhân 即tức 能năng 作tác 。 名danh 能năng 作tác 因nhân 。 此thử 因nhân 有hữu 力lực 。 能năng 作tác 果quả 故cố 。 雖tuy 餘dư 因nhân 性tánh 亦diệc 能năng 作tác 因nhân 。 然nhiên 能năng 作tác 因nhân 更cánh 無vô 別biệt 稱xưng 。 如như 色sắc 處xứ 等đẳng 總tổng 即tức 別biệt 名danh 。 或hoặc 復phục 此thử 因nhân 能năng 作tác 二nhị 義nghĩa 。 以dĩ 無vô 障chướng 故cố 可khả 名danh 為vi 因nhân 。 可khả 名danh 非phi 因nhân 。 不bất 生sanh 能năng 故cố 。 又hựu 能năng 作tác 者giả 。 是thị 餘dư 親thân 因nhân 。 此thử 能năng 助trợ 彼bỉ 名danh 能năng 作tác 因nhân 。 或hoặc 此thử 令linh 他tha 。 能năng 有hữu 所sở 作tác 。 他tha 即tức 是thị 果quả 。 能năng 作tác 之chi 因nhân 。 名danh 能năng 作tác 因nhân 。 何hà 緣duyên 自tự 體thể 。 非phi 自tự 能năng 作tác 因nhân 。 以dĩ 能năng 作tác 因nhân 於ư 自tự 體thể 無vô 故cố 。 謂vị 無vô 障chướng 義nghĩa 。 是thị 能năng 作tác 因nhân 。 自tự 於ư 自tự 體thể 恆hằng 為vi 障chướng 礙ngại 。 又hựu 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 待đãi 自tự 體thể 。 應ưng 有hữu 恆hằng 成thành 損tổn 減giảm 等đẳng 故cố 。 若nhược 有hữu 應ưng 與dữ 現hiện 事sự 相tướng 違vi 。 一nhất 法pháp 生sanh 時thời 餘dư 相tương 違vi 法pháp 。 亦diệc 無vô 障chướng 住trụ 故cố 能năng 為vi 因nhân 。 非phi 彼bỉ 與dữ 此thử 。 有hữu 時thời 為vi 因nhân 。 有hữu 時thời 非phi 因nhân 。 應ưng 合hợp 正chánh 理lý 。 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 能năng 作tác 因nhân 。 諸chư 法pháp 相tướng 望vọng 皆giai 有hữu 障chướng 力lực 。 而nhi 不bất 為vi 障chướng 故cố 能năng 為vi 因nhân 。 若nhược 處xứ 有hữu 一nhất 餘dư 必tất 無vô 故cố 。 無vô 色sắc 亦diệc 有hữu 。
時thời 依y 等đẳng 定định 。 故cố 彼bỉ 相tương 望vọng 亦diệc 有hữu 障chướng 力lực 。 又hựu 諸chư 法pháp 內nội 。 一nhất 法pháp 生sanh 時thời 。 如như 與dữ 欲dục 法pháp 。 餘dư 皆giai 無vô 障chướng 。 由do 二nhị 緣duyên 故cố 法pháp 不bất 得đắc 生sanh 。 一nhất 順thuận 因nhân 無vô 。 二nhị 違vi 緣duyên 有hữu 。 諸chư 法pháp 生sanh 位vị 。 必tất 待đãi 勝thắng 力lực 各các 別biệt 因nhân 緣duyên 。 及cập 待đãi 所sở 餘dư 無vô 障chướng 而nhi 住trụ 。 增tăng 上thượng 緣duyên 法pháp 由do 能năng 生sanh 因nhân 有hữu 能năng 障chướng 因nhân 無vô 諸chư 法pháp 乃nãi 生sanh 故cố 。 唯duy 由do 無vô 障chướng 礙ngại 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 名danh 為vi 能năng 作tác 因nhân 。 非phi 有hữu 障chướng 力lực 而nhi 不bất 為vi 障chướng 。 與dữ 無vô 障chướng 力lực 不bất 為vi 障chướng 者giả 。 於ư 無vô 障chướng 時thời 少thiểu 有hữu 差sai 別biệt 。 俱câu 有hữu 無vô 障chướng 力lực 同đồng 無vô 勝thắng 用dụng 故cố 。 由do 斯tư 理lý 趣thú 諸chư 法pháp 不bất 頓đốn 生sanh 非phi 如như 作tác 者giả 皆giai 成thành 殺sát 等đẳng 業nghiệp 闕khuyết 勝thắng 用dụng 緣duyên 因nhân 等đẳng 起khởi 故cố 。 即tức 由do 此thử 理lý 過quá 去khứ 諸chư 法pháp 。 與dữ 餘dư 二nhị 世thế 為vi 能năng 作tác 因nhân 。 彼bỉ 二nhị 世thế 法pháp 還hoàn 與dữ 過quá 去khứ 為vi 增tăng 上thượng 果quả 。 未vị 來lai 諸chư 法pháp 。 與dữ 餘dư 二nhị 世thế 為vi 能năng 作tác 因nhân 。 彼bỉ 二nhị 世thế 法pháp 非phi 俱câu 後hậu 故cố 。 不bất 與dữ 未vị 來lai 為vi 增tăng 上thượng 果quả 。 果quả 必tất 由do 因nhân 取thủ 故cố 。 唯duy 有hữu 二nhị 因nhân 。 唯duy 據cứ 無vô 障chướng 故cố 許hứa 通thông 三tam 。 現hiện 在tại 諸chư 法pháp 。 與dữ 餘dư 二nhị 世thế 為vi 能năng 作tác 因nhân 。 彼bỉ 二nhị 世thế 中trung 唯duy 未vị 來lai 法pháp 為vi 現hiện 在tại 果quả 。 有hữu 為vi 望vọng 有hữu 為vi 。 展triển 轉chuyển 是thị 因nhân 果quả 。 有hữu 為vi 望vọng 無vô 為vi 。 此thử 非phi 因nhân 彼bỉ 非phi 果quả 。 無vô 為vi 望vọng 無vô 為vi 。 展triển 轉chuyển 非phi 因nhân 果quả 。 無vô 為vi 望vọng 有hữu 為vi 。 此thử 是thị 因nhân 彼bỉ 非phi 果quả 。 由do 斯tư 故cố 說thuyết 果quả 少thiểu 因nhân 多đa 。 以dĩ 能năng 作tác 因nhân 通thông 一nhất 切thiết 法pháp 。 其kỳ 增tăng 上thượng 果quả 唯duy 有hữu 為vi 故cố 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 顯Hiển 宗Tông 論Luận 卷quyển 第đệ 八bát