阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận
Quyển 83
五Ngũ 百Bách 大Đại 阿A 羅La 漢Hán 等Đẳng 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 八bát 十thập 三tam
五ngũ 百bách 大đại 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 結kết 蘊uẩn 第đệ 二nhị 中trung 十thập 門môn 納nạp 息tức 第đệ 四tứ 之chi 十thập 三tam 。
如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 住trụ 慈từ 定định 者giả 。 刀đao 毒độc 水thủy 火hỏa 。 皆giai 不bất 能năng 害hại 。 必tất 無vô 災tai 橫hoạnh 而nhi 致trí 命mạng 終chung 。 問vấn 何hà 故cố 爾nhĩ 耶da 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 以dĩ 慈từ 三tam 摩ma 地địa 是thị 不bất 害hại 法pháp 故cố 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 慈từ 三tam 摩ma 地địa 威uy 勢thế 大đại 故cố 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 慈từ 三tam 摩ma 地địa 為vi 饒nhiêu 益ích 他tha 。 諸chư 天thiên 善thiện 神thần 。 皆giai 擁ủng 衛vệ 故cố 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 修tu 靜tĩnh 慮lự 者giả 靜tĩnh 慮lự 境cảnh 界giới 。 具cụ 神thần 通thông 者giả 。 神thần 通thông 境cảnh 界giới 。 所sở 有hữu 威uy 德đức 。 不bất 思tư 議nghị 故cố 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 住trụ 慈từ 定định 者giả 起khởi 勝thắng 分phần/phân 心tâm 。 非phi 勝thắng 分phần/phân 心tâm 有hữu 死tử 生sanh 故cố 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 若nhược 住trụ 慈từ 定định 。 色sắc 界giới 大đại 種chủng 遍biến 身thân 分phần/phân 生sanh 。 令linh 所sở 依y 身thân 堅kiên 密mật 如như 石thạch 。 故cố 不bất 可khả 害hại 。 問vấn 悲bi 喜hỷ 捨xả 定định 為vi 可khả 害hại 不phủ 。 若nhược 可khả 害hại 者giả 。 何hà 故cố 慈từ 定định 與dữ 悲bi 喜hỷ 捨xả 俱câu 無vô 量lượng 攝nhiếp 。 而nhi 獨độc 慈từ 定định 不bất 可khả 害hại 耶da 。 若nhược 不bất 可khả 害hại 者giả 經kinh 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 悲bi 喜hỷ 捨xả 定định 亦diệc 不bất 可khả 害hại 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 此thử 經Kinh 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 答đáp 應ưng 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 當đương 知tri 此thử 義nghĩa 有hữu 餘dư 。
復phục 次thứ 既ký 說thuyết 慈từ 定định 。 應ưng 知tri 亦diệc 說thuyết 悲bi 喜hỷ 捨xả 定định 種chủng 類loại 同đồng 故cố 。
復phục 次thứ 慈từ 定định 在tại 初sơ 。 若nhược 說thuyết 慈từ 定định 應ưng 知tri 已dĩ 說thuyết 悲bi 喜hỷ 捨xả 定định 。
復phục 次thứ 住trụ 悲bi 等đẳng 定định 雖tuy 不bất 可khả 害hại 。 而nhi 出xuất 定định 時thời 身thân 有hữu 微vi 苦khổ 。 慈từ 定định 不bất 爾nhĩ 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。
復phục 次thứ 住trụ 悲bi 等đẳng 定định 雖tuy 不bất 可khả 害hại 而nhi 皮bì 有hữu 損tổn 。 慈từ 定định 不bất 爾nhĩ 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。
復phục 次thứ 悲bi 等đẳng 根căn 本bổn 雖tuy 不bất 可khả 害hại 。 而nhi 加gia 行hành 時thời 則tắc 可khả 傷thương 害hại 。 慈từ 則tắc 不bất 爾nhĩ 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 曾tằng 聞văn 有hữu 人nhân 雖tuy 得đắc 欲dục 界giới 慈từ 定định 加gia 行hành 。 而nhi 犯phạm 王vương 法pháp 時thời 法pháp 司ty 者giả 執chấp 送tống 見kiến 王vương 。 白bạch 言ngôn 。 此thử 人nhân 犯phạm 應ưng 死tử 罪tội 。
時thời 王vương 乘thừa 象tượng 欲dục 出xuất 城thành 遊du 。 見kiến 已dĩ 遣khiển 人nhân 撿kiểm 王vương 法pháp 律luật 。 知tri 其kỳ 所sở 犯phạm 王vương 應ưng 手thủ 害hại 。 王vương 遂toại 大đại 瞋sân 以dĩ 矛mâu 䂎# 彼bỉ 。 其kỳ 人nhân 見kiến 已dĩ 。 便tiện 起khởi 慈từ 心tâm 。 令linh 所sở 䂎# 矛mâu 還hoàn 趣thú 王vương 所sở 。 去khứ 王vương 不bất 遠viễn 而nhi 投đầu 於ư 地địa 。 王vương 見kiến 驚kinh 怖bố 。 問vấn 罪tội 人nhân 言ngôn 。 汝nhữ 有hữu 何hà 術thuật 。 能năng 為vi 此thử 事sự 。 其kỳ 人nhân 答đáp 言ngôn 我ngã 無vô 異dị 術thuật 。 見kiến 王vương 瞋sân 故cố 遂toại 起khởi 慈từ 心tâm 。 令linh 惡ác 心tâm 者giả 。 不bất 能năng 為vi 害hại 。 王vương 因nhân 懺sám 謝tạ 遂toại 釋thích 放phóng 之chi 。 由do 此thử 故cố 知tri 修tu 慈từ 加gia 行hành 亦diệc 不bất 可khả 害hại 。 悲bi 等đẳng 不bất 爾nhĩ 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 修tu 慈từ 斷đoạn 瞋sân 。 修tu 悲bi 斷đoạn 害hại 。 修tu 喜hỷ 斷đoạn 不bất 樂lạc 。 修tu 捨xả 斷đoạn 貪tham 瞋sân 。 問vấn 既ký 說thuyết 慈từ 捨xả 俱câu 對đối 治trị 瞋sân 。 所sở 對đối 治trị 瞋sân 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 慈từ 對đối 治trị 斷đoạn 命mạng 瞋sân 。 捨xả 對đối 治trị 捶chúy 打đả 瞋sân 。
復phục 次thứ 慈từ 對đối 治trị 是thị 處xứ 瞋sân 。 捨xả 對đối 治trị 非phi 處xứ 瞋sân 。 問vấn 無vô 量lượng 為vi 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 不phủ 。 若nhược 能năng 斷đoạn 者giả 。 定định 蘊uẩn 所sở 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 皆giai 不bất 能năng 斷đoạn 諸chư 結kết 。 若nhược 不bất 能năng 斷đoạn 者giả 。 此thử 經Kinh 云vân 何hà 通thông 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 無vô 量lượng 不bất 能năng 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 善thiện 通thông 定định 蘊uẩn 所sở 說thuyết 。 此thử 經Kinh 所sở 說thuyết 。 當đương 云vân 何hà 通thông 。 答đáp 斷đoạn 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 暫tạm 時thời 斷đoạn 。 二nhị 畢tất 竟cánh 斷đoạn 。 依y 暫tạm 時thời 斷đoạn 此thử 經Kinh 說thuyết 能năng 斷đoạn 。 依y 畢tất 竟cánh 斷đoạn 定định 蘊uẩn 說thuyết 不bất 斷đoạn 。 如như 是thị 經Kinh 論luận 二nhị 說thuyết 善thiện 通thông 。 如như 暫tạm 斷đoạn 畢tất 竟cánh 斷đoạn 。 如như 是thị 有hữu 片phiến 斷đoạn 無vô 片phiến 斷đoạn 。 有hữu 影ảnh 斷đoạn 無vô 影ảnh 斷đoạn 。 有hữu 餘dư 斷đoạn 無vô 餘dư 斷đoạn 。 有hữu 隨tùy 縛phược 斷đoạn 無vô 隨tùy 縛phược 斷đoạn 。 有hữu 分phần/phân 斷đoạn 無vô 分phần/phân 斷đoạn 。 制chế 伏phục 斷đoạn 拔bạt 根căn 斷đoạn 。 伏phục 諸chư 纏triền 斷đoạn 。 害hại 隨tùy 眠miên 斷đoạn 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。
問vấn 若nhược 四tứ 無vô 量lượng 。 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 餘dư 經kinh 所sở 說thuyết 復phục 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 苾Bật 芻Sô 。 修tu 慈từ 心tâm 定định 。 若nhược 不bất 勝thắng 進tiến 住trụ 不bất 還hoàn 果quả 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 修tu 捨xả 心tâm 定định 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 答đáp 彼bỉ 經kinh 說thuyết 聖thánh 道Đạo 名danh 慈từ 等đẳng 心tâm 定định 。 如như 諸chư 經kinh 中trung 佛Phật 於ư 聖thánh 道Đạo 。 或hoặc 說thuyết 為vi 想tưởng 。 或hoặc 說thuyết 為vi 受thọ 。 或hoặc 說thuyết 為vi 思tư 。 或hoặc 說thuyết 為vi 意ý 。 或hoặc 說thuyết 為vi 燈đăng 。 或hoặc 說thuyết 為vi 信tín 精tinh 進tấn 念niệm 定định 慧tuệ 。 或hoặc 說thuyết 為vi 船thuyền 筏phiệt 。 或hoặc 說thuyết 為vi 山sơn 石thạch 。 或hoặc 說thuyết 為vi 水thủy 華hoa 。 一nhất 一nhất 引dẫn 經kinh 如như 餘dư 處xứ 說thuyết 。 彼bỉ 經kinh 亦diệc 爾nhĩ 。 於ư 無vô 漏lậu 道Đạo 說thuyết 慈từ 等đẳng 聲thanh 。 亦diệc 不bất 違vi 理lý 。
復phục 次thứ 為vi 求cầu 慈từ 等đẳng 四tứ 種chủng 梵Phạm 住trụ 離ly 欲dục 染nhiễm 者giả 。 或hoặc 見kiến 異dị 生sanh 或hoặc 是thị 聖thánh 者giả 。 若nhược 是thị 異dị 生sanh 先tiên 離ly 欲dục 染nhiễm 得đắc 慈từ 等đẳng 定định 。 於ư 後hậu 得đắc 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 證chứng 不Bất 還Hoàn 果Quả 。 若nhược 彼bỉ 先tiên 時thời 於ư 欲dục 界giới 染nhiễm 未vị 得đắc 全toàn 離ly 。 後hậu 時thời 得đắc 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 證chứng 預dự 流lưu 果quả 。 或hoặc 一Nhất 來Lai 果Quả 。 彼bỉ 後hậu 證chứng 得đắc 不Bất 還Hoàn 果Quả 。 者giả 是thị 慈từ 等đẳng 力lực 。 若nhược 是thị 聖thánh 者giả 離ly 欲dục 染nhiễm 時thời 。 得đắc 慈từ 等đẳng 定định 及cập 不bất 還hoàn 果quả 。 依y 此thử 故cố 說thuyết 修tu 慈từ 等đẳng 定định 。 得đắc 不Bất 還Hoàn 果Quả 。 亦diệc 不bất 違vi 理lý 。
如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 能năng 斷đoạn 欲dục 貪tham 。 修tu 捨xả 無vô 量lượng 亦diệc 斷đoạn 欲dục 貪tham 。 此thử 二nhị 何hà 別biệt 。 答đáp 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 對đối 治trị 婬dâm 欲dục 貪tham 。 修tu 捨xả 無vô 量lượng 對đối 治trị 境cảnh 界giới 貪tham 。
復phục 次thứ 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 對đối 治trị 顯hiển 色sắc 貪tham 。 修tu 捨xả 無vô 量lượng 對đối 治trị 形hình 色sắc 貪tham 。
復phục 次thứ 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 對đối 治trị 細tế 觸xúc 貪tham 。 修tu 捨xả 無vô 量lượng 對đối 治trị 容dung 儀nghi 貪tham 。
復phục 次thứ 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 對đối 治trị 形hình 貌mạo 貪tham 。 修tu 捨xả 無vô 量lượng 對đối 治trị 有hữu 情tình 貪tham 。 是thị 謂vị 差sai 別biệt 。
如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 與dữ 慈từ 俱câu 修tu 念niệm 等đẳng 覺Giác 支Chi 。 依y 止chỉ 離ly 。 依y 止chỉ 無vô 欲dục 。 依y 止chỉ 滅diệt 。 迴hồi 向hướng 於ư 捨xả 。 悲bi 喜hỷ 捨xả 三tam 。 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 無vô 量lượng 有hữu 漏lậu 。 覺giác 支chi 無vô 漏lậu 。 云vân 何hà 有hữu 漏lậu 與dữ 無vô 漏lậu 俱câu 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 由do 四tứ 無vô 量lượng 。 調điều 伏phục 其kỳ 心tâm 。 令linh 心tâm 質chất 直trực 。 有hữu 所sở 堪kham 能năng 。 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 引dẫn 起khởi 覺giác 支chi 。 覺giác 支chi 無vô 間gian 引dẫn 起khởi 無vô 量lượng 。 無vô 量lượng 覺giác 支chi 相tương/tướng 雜tạp 而nhi 起khởi 。 故cố 說thuyết 為vi 俱câu 而nhi 實thật 不bất 並tịnh 。
問vấn 四Tứ 無Vô 量Lượng 中trung 。 何hà 者giả 最tối 勝thắng 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 慈từ 最tối 為vi 勝thắng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 不bất 可khả 害hại 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 悲bi 最tối 為vi 勝thắng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 佛Phật 以dĩ 大đại 悲bi 說thuyết 正Chánh 法Pháp 故cố 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 喜hỷ 最tối 為vi 勝thắng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 斷đoạn 不bất 樂nhạo 故cố 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 捨xả 最tối 為vi 勝thắng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 斷đoạn 貪tham 瞋sân 故cố 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 由do 二nhị 因nhân 緣duyên 。 捨xả 最tối 為vi 勝thắng 。 一nhất 由do 所sở 作tác 。 謂vị 若nhược 修tu 捨xả 能năng 斷đoạn 貪tham 瞋sân 。 二nhị 由do 寂tịch 靜tĩnh 。 謂vị 於ư 有hữu 情tình 。 無vô 分phân 別biệt 轉chuyển 。 故cố 捨xả 最tối 勝thắng 。
問vấn 世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。 但đãn 說thuyết 大đại 悲bi 。 不bất 說thuyết 大đại 慈từ 。 大đại 喜hỷ 大đại 捨xả 。 答đáp 皆giai 應ưng 說thuyết 大đại 。 以dĩ 佛Phật 身thân 中trung 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 皆giai 是thị 大đại 故cố 。 為vì 欲dục 饒nhiêu 益ích 。 無vô 量lượng 有hữu 情tình 。 心tâm 所sở 起khởi 故cố 。 為vì 欲dục 拔bạt 濟tế 。 無vô 量lượng 有hữu 情tình 。 心tâm 所sở 起khởi 故cố 。 為vì 欲dục 哀ai 愍mẫn 。 無vô 量lượng 有hữu 情tình 。 心tâm 所sở 起khởi 故cố 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 善thiện 心tâm 平bình 等đẳng 相tương 續tục 轉chuyển 故cố 。 然nhiên 於ư 此thử 中trung 。 不bất 應ưng 為vi 問vấn 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 悲bi 自tự 性tánh 。 即tức 是thị 大đại 悲bi 可khả 為vi 此thử 問vấn 。 然nhiên 悲bi 大đại 悲bi 自tự 性tánh 各các 別biệt 。 故cố 不bất 應ưng 問vấn 。 而nhi 諸chư 經kinh 中trung 亦diệc 有hữu 處xứ 說thuyết 大đại 慈từ 大đại 喜hỷ 及cập 大đại 捨xả 言ngôn 。
問vấn 悲bi 與dữ 大đại 悲bi 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 名danh 即tức 差sai 別biệt 。 謂vị 名danh 為vi 悲bi 。 名danh 大đại 悲bi 故cố 。
復phục 次thứ 悲bi 以dĩ 無vô 瞋sân 善thiện 根căn 為vi 自tự 性tánh 。 大đại 悲bi 以dĩ 無vô 癡si 善thiện 根căn 為vi 自tự 性tánh 。
復phục 次thứ 悲bi 對đối 治trị 。 瞋sân 不bất 善thiện 根căn 。 大đại 悲bi 對đối 治trị 。 癡si 不bất 善thiện 根căn 。
復phục 次thứ 悲bi 在tại 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 大đại 悲bi 唯duy 在tại 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。
復phục 次thứ 悲bi 是thị 無vô 量lượng 攝nhiếp 。 大đại 悲bi 非phi 無vô 量lượng 攝nhiếp 。
復phục 次thứ 悲bi 在tại 異dị 生sanh 聖thánh 者giả 身thân 中trung 成thành 就tựu 。 大đại 悲bi 唯duy 在tại 聖thánh 者giả 身thân 中trung 成thành 就tựu 。
復phục 次thứ 悲bi 在tại 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 及cập 佛Phật 身thân 中trung 成thành 就tựu 。 大đại 悲bi 唯duy 在tại 佛Phật 身thân 成thành 就tựu 。
復phục 次thứ 悲bi 但đãn 能năng 悲bi 。 而nhi 不bất 能năng 救cứu 。 大đại 悲bi 能năng 悲bi 亦diệc 復phục 能năng 救cứu 。 如như 有hữu 二nhị 人nhân 住trụ 大đại 河hà 岸ngạn 。 見kiến 有hữu 一nhất 人nhân 。 為vị 水thủy 所sở 溺nịch 。 一nhất 唯duy 扼ách 手thủ 悲bi 嗟ta 而nhi 已dĩ 不bất 能năng 救cứu 之chi 悲bi 亦diệc 如như 是thị 。 第đệ 二nhị 悲bi 念niệm 投đầu 身thân 入nhập 水thủy 。 而nhi 救cứu 濟tế 之chi 。 大đại 悲bi 亦diệc 爾nhĩ 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 悲bi 但đãn 緣duyên 欲dục 界giới 苦khổ 所sở 苦khổ 有hữu 情tình 。 大đại 悲bi 緣duyên 三tam 界giới 苦khổ 所sở 苦khổ 有hữu 情tình 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 悲bi 但đãn 緣duyên 麁thô 苦khổ 所sở 苦khổ 有hữu 情tình 。 大đại 悲bi 緣duyên 麁thô 細tế 苦khổ 所sở 苦khổ 有hữu 情tình 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 悲bi 但đãn 緣duyên 苦khổ 苦khổ 所sở 苦khổ 有hữu 情tình 。 大đại 悲bi 緣duyên 三tam 苦khổ 所sở 苦khổ 有hữu 情tình 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 悲bi 但đãn 緣duyên 身thân 苦khổ 所sở 苦khổ 有hữu 情tình 。 大đại 悲bi 緣duyên 身thân 心tâm 苦khổ 所sở 苦khổ 有hữu 情tình 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 悲bi 但đãn 緣duyên 現hiện 法pháp 苦khổ 所sở 苦khổ 有hữu 情tình 。 大đại 悲bi 緣duyên 現hiện 法pháp 及cập 後hậu 法pháp 苦khổ 所sở 苦khổ 有hữu 情tình 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 悲bi 但đãn 緣duyên 近cận 苦khổ 所sở 苦khổ 有hữu 情tình 。 大đại 悲bi 緣duyên 近cận 遠viễn 苦khổ 所sở 苦khổ 有hữu 情tình 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 悲bi 但đãn 緣duyên 現hiện 在tại 苦khổ 所sở 苦khổ 有hữu 情tình 。 大đại 悲bi 緣duyên 三tam 世thế 苦khổ 所sở 苦khổ 有hữu 情tình 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 大đại 悲bi 是thị 佛Phật 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 不bất 共cộng 住trú 法pháp 。 能năng 遠viễn 隨tùy 行hành 能năng 細tế 隨tùy 行hành 能năng 遍biến 隨tùy 行hành 。 普phổ 於ư 一nhất 切thiết 。 怨oán 親thân 中trung 品phẩm 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 平bình 等đẳng 而nhi 轉chuyển 。 悲bi 與dữ 異dị 生sanh 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 皆giai 等đẳng 成thành 就tựu 。 定định 不bất 能năng 緣duyên 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 悲bi 與dữ 大đại 悲bi 。 是thị 謂vị 差sai 別biệt 。
問vấn 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 名danh 為vi 大đại 悲bi 。 答đáp 拔bạt 濟tế 大đại 苦khổ 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 故cố 名danh 大đại 悲bi 。 大đại 苦khổ 者giả 謂vị 地địa 獄ngục 傍bàng 生sanh 。 鬼quỷ 界giới 中trung 苦khổ 。
復phục 次thứ 拔bạt 濟tế 沈trầm 溺nịch 三tam 毒độc 淤ứ 泥nê 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 安an 置trí 聖thánh 道Đạo 及cập 聖thánh 道Đạo 果quả 。 故cố 名danh 大đại 悲bi 。
復phục 次thứ 以dĩ 大đại 利lợi 益ích 大đại 安an 樂lạc 事sự 。 攝nhiếp 有hữu 情tình 類loại 。 故cố 名danh 大đại 悲bi 。 謂vị 令linh 有hữu 情tình 。 修tu 身thân 語ngữ 意ý 。 三tam 種chủng 妙diệu 行hạnh 感cảm 大đại 尊tôn 貴quý 。 多đa 饒nhiêu 財tài 寶bảo 。 形hình 貌mạo 端đoan 嚴nghiêm 。 眾chúng 所sở 愛ái 敬kính 。 輪Luân 王Vương 帝Đế 釋Thích 魔ma 王vương 等đẳng 果quả 。 及cập 種chủng 三tam 乘thừa 菩Bồ 提Đề 種chủng 子tử 。 如như 是thị 等đẳng 事sự 。 皆giai 由do 大đại 悲bi 。
復phục 次thứ 大đại 價giá 所sở 得đắc 故cố 名danh 大đại 悲bi 。 非phi 如như 獨Độc 覺Giác 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 提Đề 。 於ư 一nhất 齋trai 日nhật 。 以dĩ 一nhất 摶đoàn 食thực 。 施thí 與dữ 一nhất 人nhân 發phát 勝thắng 思tư 願nguyện 。 便tiện 名danh 樹thụ 彼bỉ 菩Bồ 提Đề 種chủng 子tử 。 由do 斯tư 展triển 轉chuyển 得đắc 彼bỉ 菩Bồ 提Đề 。 大đại 悲bi 要yếu 由do 經kinh 多đa 時thời 分phần/phân 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 以dĩ 一nhất 切thiết 種chủng 。 上thượng 妙diệu 樂lạc 具cụ 。 施thí 諸chư 有hữu 情tình 。 乃nãi 至chí 身thân 命mạng 。 都đô 無vô 悋lận 惜tích 。 發phát 勝thắng 思tư 願nguyện 方phương 名danh 樹thụ 彼bỉ 大đại 悲bi 種chủng 子tử 。 由do 斯tư 展triển 轉chuyển 乃nãi 得đắc 大đại 悲bi 。
復phục 次thứ 大đại 加gia 行hành 得đắc 故cố 名danh 大đại 悲bi 。 非phi 如như 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 提Đề 。 唯duy 六lục 十thập 劫kiếp 修tu 加gia 行hành 得đắc 。 獨Độc 覺Giác 菩Bồ 提Đề 。 唯duy 經kinh 百bách 劫kiếp 修tu 加gia 行hành 得đắc 。 如Như 來Lai 大đại 悲bi 。 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 修tu 習tập 百bách 千thiên 。 難nan 行hành 苦khổ 行hạnh 。 然nhiên 後hậu 乃nãi 得đắc 。 故cố 名danh 大đại 悲bi 。
復phục 次thứ 依y 大đại 身thân 住trụ 故cố 名danh 大đại 悲bi 。 非phi 如như 獨Độc 覺Giác 聲Thanh 聞Văn 。 菩Bồ 提Đề 依y 下hạ 劣liệt 身thân 亦diệc 得đắc 現hiện 起khởi 。 大đại 悲bi 要yếu 依y 具cụ 三tam 十thập 二nhị 。 大đại 丈trượng 夫phu 相tướng 。 所sở 莊trang 嚴nghiêm 身thân 。 八bát 十thập 隨tùy 好hảo 。 間gian 飾sức 支chi 體thể 。 身thân 真chân 金kim 色sắc 。 圓viên 光quang 一nhất 尋tầm 。 觀quan 無vô 厭yếm 足túc 。 依y 如như 是thị 身thân 方phương 得đắc 現hiện 起khởi 。 故cố 名danh 大đại 悲bi 。
復phục 次thứ 捨xả 大đại 法Pháp 樂lạc 故cố 名danh 大đại 悲bi 。 謂vị 佛Phật 棄khí 捨xả 最tối 上thượng 勝thắng 妙diệu 圓viên 滿mãn 清thanh 淨tịnh 。 不bất 共cộng 法Pháp 樂lạc 。 數sác 數sác 踰du 越việt 無vô 量lượng 百bách 千thiên 俱câu 胝chi 。 輪Luân 圍Vi 山Sơn 等đẳng 。 為vì 他tha 說thuyết 法Pháp 。 不bất 辭từ 勞lao 倦quyện 。 故cố 名danh 大đại 悲bi 。
復phục 次thứ 由do 此thử 勢thế 力lực 能năng 令linh 大Đại 士Sĩ 作tác 難nạn/nan 作tác 事sự 。 故cố 名danh 大đại 悲bi 。 謂vị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 捨xả 尊tôn 貴quý 位vị 。 或hoặc 作tác 陶đào 師sư 。 或hoặc 作tác 力lực 士sĩ 。 或hoặc 作tác 樂nhạc 人nhân 。 或hoặc 作tác 獵liệp 師sư 。 或hoặc 作tác 婬dâm 女nữ 。 或hoặc 作tác 乞khất 人nhân 。 或hoặc 引dẫn 難Nan 陀Đà 遍biến 遊du 五ngũ 趣thú 。 或hoặc 現hiện 近cận 遠viễn 而nhi 化hóa 指chỉ 鬘man 。 雖tuy 具cụ 慚tàm 愧quý 。 為vi 化hóa 女nữ 人nhân 現hiện 陰âm 藏tàng 相tương/tướng 。 雖tuy 離ly 掉trạo 舉cử 。 為vì 化hóa 眾chúng 生sanh 。 現hiện 廣quảng 長trường 舌thiệt 。 作tác 如như 是thị 等đẳng 。 極cực 難nạn/nan 作tác 事sự 。 故cố 名danh 大đại 悲bi 。
復phục 次thứ 由do 此thử 勢thế 力lực 動động 大đại 捨xả 山sơn 令linh 不bất 安an 住trụ 。 故cố 名danh 大đại 悲bi 。 佛Phật 有hữu 二nhị 種chủng 不bất 共cộng 住trú 法pháp 。 一nhất 者giả 大đại 捨xả 。 二nhị 者giả 大đại 悲bi 。 若nhược 佛Phật 大đại 捨xả 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 假giả 使sử 一nhất 切thiết 。 世thế 界giới 有hữu 情tình 。 皆giai 被bị 燒thiêu 然nhiên 如như 乾can/kiền/càn 薪tân 聚tụ 。 雖tuy 佛Phật 前tiền 住trụ 而nhi 不bất 視thị 之chi 。 若nhược 起khởi 大đại 悲bi 。 乃nãi 至chí 見kiến 一nhất 眾chúng 生sanh 受thọ 苦khổ 。 那Na 羅La 延Diên 身thân 。 雖tuy 極cực 堅kiên 固cố 難nan 可khả 搖dao 動động 。 而nhi 猶do 猛mãnh 風phong 吹xuy 芭ba 蕉tiêu 葉diệp 。 由do 此thử 等đẳng 義nghĩa 故cố 名danh 大đại 悲bi 。 毘tỳ 柰nại 耶da 說thuyết 。 佛Phật 以dĩ 普phổ 慈từ 。 慈từ 蔭ấm 有hữu 情tình 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 問vấn 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 由do 佛Phật 普phổ 慈từ 慈từ 蔭ấm 之chi 時thời 為vi 得đắc 樂lạc 不phủ 。 若nhược 得đắc 樂lạc 者giả 。 何hà 故cố 地địa 獄ngục 傍bàng 生sanh 鬼quỷ 界giới 。 及cập 餘dư 苦khổ 厄ách 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 由do 佛Phật 慈từ 蔭ấm 而nhi 不bất 離ly 苦khổ 。 若nhược 不bất 得đắc 樂lạc 伽già 他tha 所sở 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 。
鬼quỷ 神thần 以dĩ 惡ác 意ý 。 欲dục 來lai 趣thú 向hướng 人nhân 。
雖tuy 未vị 觸xúc 害hại 身thân 。 而nhi 已dĩ 生sanh 苦khổ 怖bố 。
惡ác 意ý 向hướng 人nhân 即tức 令linh 苦khổ 怖bố 。 佛Phật 心tâm 慈từ 蔭ấm 寧ninh 不bất 得đắc 樂lạc 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 佛Phật 以dĩ 普phổ 慈từ 。 慈từ 蔭ấm 有hữu 情tình 亦diệc 令linh 得đắc 樂lạc 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 善thiện 通thông 伽già 他tha 所sở 說thuyết 。 前tiền 所sở 設thiết 難nạn/nan 當đương 云vân 何hà 通thông 。 答đáp 佛Phật 觀quán 有hữu 情tình 業nghiệp 可khả 轉chuyển 者giả 。 普phổ 慈từ 緣duyên 彼bỉ 即tức 令linh 得đắc 樂lạc 。 若nhược 觀quán 彼bỉ 業nghiệp 。 不bất 可khả 轉chuyển 者giả 。 佛Phật 不bất 緣duyên 彼bỉ 而nhi 起khởi 普phổ 慈từ 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 佛Phật 雖tuy 以dĩ 普phổ 慈từ 慈từ 蔭ấm 有hữu 情tình 。 而nhi 諸chư 有hữu 情tình 。 不bất 即tức 得đắc 樂lạc 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 善thiện 通thông 前tiền 所sở 設thiết 難nạn/nan 。 伽già 他tha 所sở 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。 答đáp 佛Phật 以dĩ 普phổ 慈từ 。 慈từ 蔭ấm 他tha 故cố 。 現hiện 種chủng 種chủng 事sự 。 乃nãi 令linh 得đắc 樂lạc 。 鬼quỷ 神thần 亦diệc 應ưng 現hiện 可khả 畏úy 事sự 。 方phương 令linh 苦khổ 怖bố 非phi 唯duy 慈từ 心tâm 。 世Thế 尊Tôn 所sở 現hiện 種chủng 種chủng 事sự 者giả 。 或hoặc 現hiện 神thần 通thông 。 或hoặc 現hiện 愛ái 事sự 。 或hoặc 現hiện 妙diệu 藥dược 。 或hoặc 現hiện 妙diệu 觸xúc 。 或hoặc 現hiện 樂nhạo/nhạc/lạc 影ảnh 。 如như 是thị 所sở 現hiện 。 其kỳ 類loại 極cực 多đa 。 現hiện 神thần 通thông 者giả 。 曾tằng 聞văn 佛Phật 住trú 王Vương 舍Xá 大Đại 城Thành 。 鶖thu 鷺lộ 池trì 邊biên 。 竹Trúc 林Lâm 精Tinh 舍Xá 。
時thời 有hữu 居cư 士sĩ 。 請thỉnh 佛Phật 及cập 僧Tăng 。 欲dục 往vãng 其kỳ 家gia 。 設thiết 大đại 施thí 會hội 。 佛Phật 日nhật 初sơ 分phần/phân 著trước 衣y 持trì 鉢bát 。 與dữ 苾Bật 芻Sô 眾chúng 。 入nhập 王Vương 舍Xá 城Thành 。 未vị 生sanh 怨oán 王vương 惡ác 友hữu 天thiên 授thọ 所sở 教giáo 化hóa 故cố 。 縱túng/tung 極cực 狂cuồng 醉túy 護hộ 財tài 大đại 象tượng 。 欲dục 害hại 如Như 來Lai 。
爾nhĩ 時thời 如Như 來Lai 。 申thân 舉cử 右hữu 手thủ 。 於ư 五ngũ 指chỉ 端đoan 。 化hóa 五ngũ 師sư 子tử 。 象tượng 見kiến 驚kinh 怖bố 反phản 顧cố 避tị 之chi 。 佛Phật 於ư 其kỳ 後hậu 化hóa 作tác 大đại 坑khanh 。 其kỳ 坑khanh 深thâm 廣quảng 各các 百bách 千thiên 肘trửu 。 象tượng 見kiến 轉chuyển 怖bố 便tiện 顧cố 左tả 右hữu 。 佛Phật 於ư 左tả 右hữu 。 化hóa 作tác 高cao 牆tường 俱câu 欲dục 頹đồi 壓áp 。 象tượng 見kiến 惶hoàng 懼cụ 。 仰ngưỡng 視thị 虛hư 空không 。 佛Phật 於ư 空không 中trung 。 化hóa 作tác 大đại 石thạch 。 周chu 匝táp 猛mãnh 焰diễm 將tương 欲dục 墮đọa 落lạc 。 象tượng 見kiến 驚kinh 惶hoàng 周chu 慞chương 遍biến 顧cố 。 佛Phật 又hựu 處xứ 處xứ 化hóa 作tác 猛mãnh 火hỏa 。 唯duy 佛Phật 足túc 邊biên 清thanh 涼lương 安an 靜tĩnh 。 象tượng 既ký 見kiến 已dĩ 醉túy 心tâm 醒tỉnh 悟ngộ 。 佛Phật 知tri 調điều 伏phục 滅diệt 五ngũ 師sư 子tử 。 象tượng 前tiền 以dĩ 鼻tị 摩ma 世Thế 尊Tôn 足túc 。 佛Phật 以dĩ 百bách 福phước 莊trang 嚴nghiêm 相tương/tướng 手thủ 。 摩ma 彼bỉ 象tượng 頂đảnh 。 便tiện 以dĩ 象tượng 語ngữ 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 。 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 靜tĩnh 。 汝nhữ 應ưng 於ư 我ngã 。 起khởi 敬kính 信tín 心tâm 。 不bất 久cửu 必tất 得đắc 脫thoát 傍bàng 生sanh 趣thú 。 象tượng 聞văn 法Pháp 已dĩ 起khởi 敬kính 信tín 心tâm 。 厭yếm 離ly 象tượng 身thân 。 不bất 復phục 飲ẩm 食thực 。 命mạng 終chung 生sanh 在tại 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 念niệm 荷hà 佛Phật 恩ân 。 來lai 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 佛Phật 為vi 說thuyết 法Pháp 。 見kiến 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 禮lễ 敬kính 佛Phật 已dĩ 還hoàn 自tự 天thiên 宮cung 。
時thời 世thế 皆giai 言ngôn 護hộ 財tài 大đại 象tượng 。 佛Phật 慈từ 蔭ấm 故cố 狂cuồng 醒tỉnh 生sanh 天thiên 。 此thử 中trung 慈từ 蔭ấm 謂vị 現hiện 神thần 通thông 。 佛Phật 於ư 餘dư 處xứ 復phục 現hiện 神thần 通thông 。 曾tằng 聞văn 佛Phật 欲dục 般Bát 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 遊du 力lực 士sĩ 邑ấp 至chí 播bá 波ba 村thôn 住trụ 彼bỉ 村thôn 邊biên 。 尺xích 蠖# 林lâm 內nội 力lực 士sĩ 聞văn 已dĩ 。 共cộng 集tập 議nghị 言ngôn 。 我ngã 等đẳng 皆giai 應ưng 同đồng 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 若nhược 不bất 往vãng 者giả 。 當đương 罰phạt 五ngũ 百bách 古cổ 大đại 金kim 錢tiền 。 充sung 邑ấp 家gia 用dụng 。
時thời 有hữu 力lực 士sĩ 。 名danh 曰viết 盧lô 遮già 。 豪hào 望vọng 多đa 財tài 心tâm 不bất 信tín 佛Phật 。 竊thiết 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 不bất 惜tích 錢tiền 。 但đãn 不bất 能năng 違vi 親thân 友hữu 制chế 約ước 。 遂toại 與dữ 邑ấp 人nhân 。 同đồng 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 頂đảnh 禮lễ 佛Phật 足túc 。 卻khước 住trụ 一nhất 面diện 。
爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 謂vị 盧lô 遮già 曰viết 。 汝nhữ 來lai 見kiến 佛Phật 甚thậm 為vi 善thiện 哉tai 。 無vô 上thượng 福phước 田điền 。 不bất 久cửu 當đương 往vãng 娑sa 羅la 林lâm 間gian 。 入nhập 大đại 寂tịch 滅diệt 。 盧lô 遮già 性tánh 直trực 。 白bạch 阿A 難Nan 言ngôn 。 我ngã 來lai 見kiến 佛Phật 非phi 自tự 心tâm 願nguyện 。 但đãn 不bất 能năng 違vi 親thân 友hữu 制chế 約ước 。 阿A 難Nan 以dĩ 手thủ 牽khiên 盧lô 遮già 臂tý 。 前tiền 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 盧lô 遮già 力lực 士sĩ 。 不bất 信tín 三Tam 寶Bảo 。 唯duy 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。 為vi 說thuyết 法Pháp 要yếu 。 佛Phật 作tác 是thị 念niệm 。 此thử 愛ái 行hành 人nhân 。 貪tham 著trước 五ngũ 欲dục 。 若nhược 為vi 說thuyết 法Pháp 卒thốt 未vị 能năng 解giải 。 佛Phật 愍mẫn 彼bỉ 故cố 為vi 現hiện 神thần 通thông 。 化hóa 作tác 一nhất 坑khanh 屍thi 糞phẩn 充sung 滿mãn 臭xú 烟yên 熢phùng 㶿# 猛mãnh 火hỏa 洞đỗng 然nhiên 。 其kỳ 中trung 出xuất 聲thanh 。 盧lô 遮già 力lực 士sĩ 。 若nhược 不bất 信tín 佛Phật 。 聽thính 受thọ 法Pháp 者giả 。 彼bỉ 命mạng 終chung 已dĩ 。 定định 生sanh 此thử 中trung 。 盧lô 遮già 見kiến 聞văn 身thân 心tâm 戰chiến 懼cụ 。 便tiện 歸quy 投đầu 佛Phật 。 佛Phật 為vi 說thuyết 法Pháp 。 心tâm 生sanh 信tín 已dĩ 即tức 受thọ 三Tam 歸Quy 。
時thời 世thế 皆giai 言ngôn 。 盧lô 遮già 力lực 士sĩ 佛Phật 慈từ 蔭ấm 故cố 。 令linh 信tín 三Tam 寶Bảo 。 此thử 中trung 慈từ 蔭ấm 謂vị 現hiện 神thần 通thông 。 現hiện 愛ái 事sự 者giả 。 曾tằng 聞văn 佛Phật 住trụ 彌di 絺hy 羅la 邑ấp 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 。 菴am 羅la 林lâm 內nội 。 有hữu 梵Phạm 志Chí 婦phụ 名danh 婆bà 斯tư 搋trỉ 。 喪táng 失thất 六lục 子tử 心tâm 遂toại 狂cuồng 亂loạn 。 追truy 念niệm 子tử 故cố 露lộ 形hình 馳trì 走tẩu 。 遇ngộ 來lai 入nhập 此thử 菴am 羅la 林lâm 中trung 。 遙diêu 見kiến 世Thế 尊Tôn 。 多đa 百bách 千thiên 眾chúng 。 前tiền 後hậu 圍vi 繞nhiễu 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 狂cuồng 者giả 見kiến 佛Phật 法pháp 爾nhĩ 便tiện 醒tỉnh 。 彼bỉ 既ký 羞tu 慚tàm 曲khúc 躬cung 而nhi 坐tọa 。
爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo 。 尊Tôn 者giả 阿A 難Nan 。
汝nhữ 可khả 取thủ 衣y 與dữ 梵Phạm 志Chí 婦phụ 。 吾ngô 欲dục 為vi 彼bỉ 說thuyết 正Chánh 法Pháp 要yếu 。 阿A 難Nan 受thọ 教giáo 。 取thủ 衣y 與dữ 之chi 。 彼bỉ 著trước 衣y 已dĩ 禮lễ 佛Phật 而nhi 坐tọa 。 佛Phật 作tác 是thị 念niệm 此thử 婆bà 斯tư 搋trỉ 心tâm 沒một 憂ưu 海hải 。 假giả 使sử 今kim 者giả 過quá 殑Căng 伽Già 沙sa 。 佛Phật 為vi 說thuyết 法Pháp 。 亦diệc 不bất 能năng 解giải 。 佛Phật 愍mẫn 彼bỉ 故cố 為vi 現hiện 神thần 通thông 。 化hóa 作tác 六lục 子tử 。 在tại 其kỳ 前tiền 住trụ 。 彼bỉ 見kiến 歡hoan 喜hỷ 憂ưu 惱não 便tiện 息tức 。 佛Phật 為vi 說thuyết 法Pháp 。 見kiến 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。
時thời 世thế 皆giai 言ngôn 。 此thử 婆bà 斯tư 搋trỉ 。 佛Phật 慈từ 蔭ấm 故cố 狂cuồng 醒tỉnh 見kiến 諦Đế 。 此thử 中trung 慈từ 蔭ấm 謂vị 現hiện 愛ái 事sự 。 佛Phật 於ư 餘dư 處xứ 復phục 現hiện 愛ái 事sự 。 曾tằng 聞văn 佛Phật 往vãng 室Thất 羅La 筏Phiệt 國quốc 住trú 誓Thệ 多Đa 林Lâm 。 給Cấp 孤Cô 獨Độc 園Viên 。 有hữu 一nhất 梵Phạm 志Chí 。 稻đạo 田điền 成thành 熟thục 垂thùy 當đương 收thu 刈ngải 令linh 一nhất 子tử 守thủ 。 忽hốt 遇ngộ 災tai 雹bạc 田điền 壞hoại 子tử 亡vong 。 梵Phạm 志Chí 發phát 狂cuồng 露lộ 形hình 馳trì 走tẩu 。 遇ngộ 來lai 入nhập 此thử 誓Thệ 多Đa 林Lâm 中trung 。 遙diêu 見kiến 世Thế 尊Tôn 。 多đa 百bách 千thiên 眾chúng 前tiền 後hậu 圍vi 繞nhiễu 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 狂cuồng 者giả 見kiến 佛Phật 法pháp 爾nhĩ 便tiện 醒tỉnh 。 前tiền 禮lễ 佛Phật 足túc 。 退thoái 坐tọa 一nhất 面diện 。 佛Phật 作tác 是thị 念niệm 。 此thử 婆Bà 羅La 門Môn 。 心tâm 沒một 憂ưu 海hải 。 假giả 使sử 今kim 者giả 過quá 殑Căng 伽Già 沙sa 。 佛Phật 為vi 說thuyết 法Pháp 。 亦diệc 不bất 能năng 解giải 。 佛Phật 愍mẫn 彼bỉ 故cố 為vi 現hiện 神thần 通thông 。 化hóa 作tác 稻đạo 田điền 及cập 所sở 愛ái 子tử 。 彼bỉ 見kiến 歡hoan 喜hỷ 憂ưu 惱não 便tiện 息tức 。 佛Phật 為vi 說thuyết 法Pháp 。 見kiến 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。
時thời 世thế 皆giai 言ngôn 。 此thử 婆Bà 羅La 門Môn 。 佛Phật 慈từ 蔭ấm 故cố 狂cuồng 醒tỉnh 見kiến 諦Đế 。 此thử 中trung 慈từ 蔭ấm 謂vị 現hiện 愛ái 事sự 。 現hiện 妙diệu 藥dược 者giả 。 曾tằng 聞văn 世Thế 尊Tôn 。 遊du 迦ca 尸thi 邑ấp 。 展triển 轉chuyển 來lai 至chí 婆bà 羅la 痆na 斯tư 。 住trụ 施thí 鹿lộc 林lâm 。 仙Tiên 人Nhân 墮Đọa 處Xứ 。 有hữu 一nhất 居cư 士sĩ 。 名danh 曰viết 大đại 軍quân 。 彼bỉ 居cư 士sĩ 婦phụ 亦diệc 名danh 大đại 軍quân 。 夫phu 婦phụ 二nhị 人nhân 。 俱câu 信tín 三Tam 寶Bảo 。 恆hằng 以dĩ 資tư 具cụ 恣tứ 佛Phật 及cập 僧Tăng 。 有hữu 一nhất 苾Bật 芻Sô 。 服phục 吐thổ 下hạ 藥dược 。 吐thổ 下hạ 過quá 量lượng 因nhân 致trí 風phong 虛hư 。 醫y 人nhân 處xứ 方phương 須tu 服phục 肉nhục 汁trấp 。
時thời 看khán 病bệnh 者giả 往vãng 居cư 士sĩ 家gia 。 具cụ 以dĩ 上thượng 事sự 。 告cáo 居cư 士sĩ 婦phụ 。 彼bỉ 居cư 士sĩ 婦phụ 遣khiển 使sứ 持trì 錢tiền 向hướng 市thị 買mãi 肉nhục 。
時thời 彼bỉ 國quốc 王vương 。 名danh 為vi 梵Phạm 授thọ 。 生sanh 子tử 歡hoan 喜hỷ 普phổ 勅sắc 城thành 中trung 一nhất 日nhật 斷đoạn 殺sát 。 使sứ 者giả 遍biến 城thành 求cầu 肉nhục 不bất 得đắc 。
時thời 居cư 士sĩ 婦phụ 知tri 已dĩ 念niệm 言ngôn 。 我ngã 恣tứ 佛Phật 僧Tăng 諸chư 資tư 身thân 具cụ 。 彼bỉ 病bệnh 苾Bật 芻Sô 藥dược 須tu 肉nhục 汁trấp 。 今kim 既ký 不bất 獲hoạch 或hoặc 因nhân 致trí 死tử 。 復phục 念niệm 。 世Thế 尊Tôn 昔tích 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 為vi 救cứu 他tha 命mạng 數số 捨xả 身thân 肉nhục 。 今kim 我ngã 亦diệc 應ưng 學học 菩Bồ 薩Tát 行hành 。 即tức 入nhập 靜tĩnh 室thất 。 手thủ 執chấp 利lợi 刀đao 。 自tự 割cát 髀bễ 肉nhục 持trì 與dữ 使sứ 者giả 。 令linh 辦biện 肉nhục 汁trấp 施thí 病bệnh 苾Bật 芻Sô 。 病bệnh 者giả 得đắc 已dĩ 不bất 作tác 憶ức 念niệm 。 因nhân 即tức 服phục 之chi 。 所sở 患hoạn 便tiện 愈dũ 。
時thời 居cư 士sĩ 婦phụ 苦khổ 痛thống 所sở 逼bức 。 呻thân 吟ngâm 在tại 室thất 不bất 任nhậm 自tự 安an 。 居cư 士sĩ 外ngoại 來lai 問vấn 其kỳ 所sở 在tại 。 家gia 人nhân 因nhân 以dĩ 先tiên 事sự 具cụ 白bạch 居cư 士sĩ 。 入nhập 室thất 見kiến 婦phụ 呻thân 吟ngâm 遂toại 發phát 瞋sân 忿phẫn 。 沙Sa 門Môn 釋Thích 子tử 。 極cực 無vô 慚tàm 愧quý 。 如như 何hà 受thọ 施thí 。 不bất 知tri 時thời 宜nghi 。 施thí 雖tuy 無vô 厭yếm 受thọ 應ưng 知tri 量lượng 。 尋tầm 往vãng 佛Phật 所sở 。 欲dục 白bạch 世Thế 尊Tôn 。 正chánh 值trị 如Như 來Lai 。 為vì 眾chúng 說thuyết 法Pháp 。 瞻chiêm 仰ngưỡng 尊Tôn 顏nhan 。 瞋sân 心tâm 便tiện 止chỉ 。 竊thiết 作tác 是thị 念niệm 。 未vị 應ưng 白bạch 佛Phật 。 先tiên 當đương 請thỉnh 佛Phật 及cập 苾Bật 芻Sô 僧Tăng 。 因nhân 至chí 家gia 中trung 乃nãi 可khả 具cụ 白bạch 。 遂toại 前tiền 禮lễ 佛Phật 退thoái 坐tọa 一nhất 面diện 。 佛Phật 說thuyết 法pháp 竟cánh 。 即tức 從tùng 坐tọa 起khởi 。 請thỉnh 佛Phật 及cập 僧Tăng 。 明minh 當đương 受thọ 供cung 。 佛Phật 知tri 請thỉnh 意ý 。 默mặc 然nhiên 許hứa 之chi 。 居cư 士sĩ 還hoàn 家gia 夜dạ 辦biện 供cúng 具cụ 。 晨thần 朝triêu 敷phu 座tòa 。 遣khiển 使sứ 白bạch 佛Phật 。 營doanh 供cung 已dĩ 訖ngật 惟duy 聖thánh 知tri 時thời 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 以dĩ 日nhật 初sơ 分phân 。 著trước 衣y 持trì 鉢bát 。 將tương 苾Bật 芻Sô 僧Tăng 。 往vãng 居cư 士sĩ 家gia 。 敷phu 座tòa 而nhi 坐tọa 。 知tri 而nhi 故cố 問vấn 。 家gia 母mẫu 在tại 何hà 。 居cư 士sĩ 答đáp 言ngôn 。 在tại 室thất 病bệnh 苦khổ 。
佛Phật 告cáo 居cư 士sĩ 。 汝nhữ 可khả 語ngứ 之chi 。
大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 今kim 令linh 喚hoán 汝nhữ 。 佛Phật 非phi 唯duy 解giải 內nội 緣duyên 起khởi 法pháp 。 亦diệc 善thiện 能năng 知tri 外ngoại 緣duyên 起khởi 事sự 。 即tức 以dĩ 神thần 力lực 。 引dẫn 香hương 山sơn 中trung 療liệu 刀đao 瘡sang 藥dược 。 封phong 塗đồ 其kỳ 瘡sang 令linh 止chỉ 苦khổ 痛thống 。 平bình 復phục 如như 本bổn 。 居cư 士sĩ 入nhập 室thất 告cáo 其kỳ 妻thê 言ngôn 。 大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 令linh 我ngã 喚hoán 汝nhữ 。 妻thê 曰viết 。 佛Phật 力lực 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 纔tài 聞văn 世Thế 尊Tôn 令linh 仁nhân 喚hoán 我ngã 。 瘡sang 苦khổ 痛thống 止chỉ 乎hồ 復phục 如như 本bổn 。 夫phu 妻thê 喜hỷ 躍dược 倍bội 加gia 敬kính 信tín 。 共cộng 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 頂đảnh 禮lễ 雙song 足túc 。 佛Phật 為vi 說thuyết 法Pháp 。 俱câu 見kiến 聖Thánh 諦Đế 。
時thời 世thế 皆giai 言ngôn 。 大đại 軍quân 夫phu 妻thê 。 佛Phật 慈từ 蔭ấm 故cố 瘡sang 愈dũ 見kiến 諦Đế 。 此thử 中trung 慈từ 蔭ấm 謂vị 現hiện 妙diệu 藥dược 。 佛Phật 於ư 餘dư 處xứ 復phục 現hiện 妙diệu 藥dược 。 昔tích 勝thắng 軍quân 王vương 斷đoạn 賊tặc 手thủ 足túc 棄khí 城thành 塹tiệm 中trung 。 世Thế 尊Tôn 爾nhĩ 時thời 。 著trước 衣y 持trì 鉢bát 。 為vì 乞khất 食thực 故cố 。 將tương 欲dục 入nhập 城thành 。 彼bỉ 賊tặc 見kiến 佛Phật 舉cử 聲thanh 大đại 喚hoán 。 唯duy 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。 垂thùy 哀ai 救cứu 苦khổ 。 佛Phật 非phi 唯duy 解giải 內nội 緣duyên 起khởi 法pháp 。 亦diệc 善thiện 能năng 知tri 外ngoại 緣duyên 起khởi 事sự 。 即tức 以dĩ 神thần 力lực 。 引dẫn 香hương 山sơn 中trung 療liệu 刀đao 瘡sang 藥dược 。 封phong 塗đồ 其kỳ 瘡sang 令linh 止chỉ 苦khổ 痛thống 。 因nhân 為vi 說thuyết 法Pháp 。 賊tặc 聞văn 法Pháp 已dĩ 見kiến 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。
時thời 世thế 皆giai 言ngôn 。 乃nãi 至chí 惡ác 賊tặc 。 佛Phật 慈từ 蔭ấm 故cố 苦khổ 止chỉ 見kiến 諦Đế 。 此thử 中trung 慈từ 蔭ấm 謂vị 現hiện 妙diệu 藥dược 。 現hiện 妙diệu 觸xúc 者giả 。 曾tằng 聞văn 佛Phật 住trú 鷲Thứu 峯Phong 山Sơn 南nam 。 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 居cư 鷲thứu 峯phong 北bắc 。 晝trú 夜dạ 頭đầu 痛thống 不bất 能năng 寢tẩm 食thực 。 阿A 難Nan 愍mẫn 彼bỉ 具cụ 白bạch 世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 申thân 右hữu 手thủ 如như 象tượng 王vương 鼻tị 。 穿xuyên 鷲Thứu 峯Phong 山Sơn 。 摩ma 天thiên 授thọ 頂đảnh 現hiện 細tế 妙diệu 觸xúc 。 發phát 誠thành 諦đế 言ngôn 。 我ngã 於ư 天thiên 授thọ 慈từ 心tâm 憐lân 愍mẫn 。 與dữ 羅la 怙hộ 羅la 等đẳng 無vô 異dị 者giả 。 當đương 令linh 天thiên 授thọ 頭đầu 痛thống 即tức 止chỉ 。 天thiên 授thọ 頭đầu 痛thống 應ưng 聲thanh 便tiện 止chỉ 。 遂toại 顧cố 念niệm 言ngôn 。 誰thùy 手thủ 見kiến 觸xúc 。 既ký 知tri 佛Phật 手thủ 。 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 善thiện 達đạt 醫y 方phương 可khả 用dụng 自tự 活hoạt 。
時thời 人nhân 皆giai 曰viết 。 乃nãi 至chí 天thiên 授thọ 佛Phật 慈từ 蔭ấm 故cố 頭đầu 痛thống 得đắc 除trừ 。 此thử 中trung 慈từ 蔭ấm 謂vị 現hiện 妙diệu 觸xúc 。 佛Phật 於ư 餘dư 處xứ 復phục 現hiện 妙diệu 觸xúc 。 曾tằng 聞văn 世Thế 尊Tôn 。 巡tuần 行hành 房phòng 舍xá 。 至chí 一nhất 房phòng 內nội 。 見kiến 一nhất 苾Bật 芻Sô 。 病bệnh 臥ngọa 糞phẩn 中trung 不bất 能năng 起khởi 動động 。 彼bỉ 見kiến 佛Phật 已dĩ 。 悲bi 號hào 白bạch 佛Phật 。
世Thế 尊Tôn 。 我ngã 今kim 無vô 歸quy 無vô 救cứu 。
世Thế 尊Tôn 告cáo 曰viết 。
汝nhữ 本bổn 出xuất 家gia 。 豈khởi 不bất 歸quy 依y 三tam 界giới 慈từ 父phụ 。 彼bỉ 言ngôn 。 如như 是thị 。 佛Phật 復phục 告cáo 言ngôn 。 汝nhữ 何hà 乃nãi 言ngôn 無vô 歸quy 無vô 救cứu 。 汝nhữ 曾tằng 瞻chiêm 養dưỡng 病bệnh 苾Bật 芻Sô 耶da 。
答đáp 言ngôn 。
不bất 曾tằng 。
佛Phật 言ngôn 。
故cố 宜nghi 他tha 不bất 看khán 汝nhữ 。 世Thế 尊Tôn 便tiện 自tự 扶phù 病bệnh 苾Bật 芻Sô 。 脫thoát 彼bỉ 身thân 衣y 安an 置trí 一nhất 處xứ 。 復phục 以dĩ 竹trúc 片phiến 刮# 去khứ 彼bỉ 身thân 所sở 著trước 糞phẩn 穢uế 。 以dĩ 白bạch 土thổ/độ 泥nê 塗đồ 摩ma 支chi 體thể 。 天thiên 帝đế 注chú 水thủy 而nhi 沐mộc 浴dục 之chi 。 復phục 以dĩ 牛ngưu 糞phẩn 塗đồ 其kỳ 房phòng 中trung 。 更cánh 敷phu 新tân 草thảo 扶phù 令linh 安an 坐tọa 。 浣hoán 所sở 污ô 衣y 曝bộc 乾can/kiền/càn 令linh 著trước 。 佛Phật 分phân 半bán 食thực 而nhi 與dữ 食thực 之chi 。 以dĩ 福phước 莊trang 嚴nghiêm 細tế 妙diệu 觸xúc 手thủ 。 摩ma 其kỳ 頂đảnh 上thượng 。 令linh 彼bỉ 病bệnh 苦khổ 應ứng 時thời 即tức 愈dũ 。 因nhân 為vi 說thuyết 法Pháp 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。
時thời 世thế 皆giai 言ngôn 。 乃nãi 至chí 病bệnh 者giả 佛Phật 慈từ 蔭ấm 故cố 病bệnh 除trừ 得đắc 果quả 。 此thử 中trung 慈từ 蔭ấm 謂vị 現hiện 妙diệu 觸xúc 。 現hiện 樂nhạo/nhạc/lạc 影ảnh 者giả 。 曾tằng 聞văn 世Thế 尊Tôn 。 與dữ 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 一nhất 處xứ 經kinh 行hành 。
時thời 有hữu 一nhất 鳥điểu 。 為vị 鷹ưng 所sở 逐trục 。 怖bố 急cấp 便tiện 趣thú 舍Xá 利Lợi 子Tử 影ảnh 。 怖bố 猶do 不bất 止chỉ 舉cử 身thân 戰chiến 慄lật 。 復phục 越việt 佛Phật 影ảnh 身thân 心tâm 坦thản 然nhiên 。
時thời 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 合hợp 掌chưởng 白bạch 佛Phật 。 如như 何hà 此thử 鳥điểu 至chí 我ngã 影ảnh 中trung 猶do 有hữu 恐khủng 懼cụ 。 纔tài 至chí 佛Phật 影ảnh 。 心tâm 無vô 驚kinh 怖bố 身thân 不bất 戰chiến 慄lật 。 世Thế 尊Tôn 告cáo 言ngôn 。 汝nhữ 六lục 十thập 劫kiếp 修tu 不bất 害hại 意ý 。 我ngã 於ư 三tam 大đại 無vô 數số 劫kiếp 中trung 。 修tu 不bất 害hại 意ý 。 汝nhữ 有hữu 害hại 習tập 。 我ngã 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 。 故cố 令linh 如như 是thị 。
時thời 世thế 皆giai 言ngôn 。 乃nãi 至chí 小tiểu 鳥điểu 佛Phật 慈từ 蔭ấm 故cố 令linh 怖bố 畏úy 除trừ 。 此thử 中trung 慈từ 蔭ấm 謂vị 現hiện 樂nhạo/nhạc/lạc 影ảnh 。 佛Phật 於ư 餘dư 處xứ 復phục 現hiện 樂nhạo/nhạc/lạc 影ảnh 。 曾tằng 聞văn 愚ngu 暴bạo 毘tỳ 盧lô 宅trạch 迦ca 。 壞hoại 如như 天thiên 宮cung 劫kiếp 比tỉ 羅la 國quốc 。 誅tru 戮lục 釋Thích 種chủng 劫kiếp 奪đoạt 珍trân 財tài 。 將tương 五ngũ 百bách 釋thích 女nữ 還hoàn 室Thất 羅La 筏Phiệt 國quốc 。 共cộng 昇thăng 臺đài 觀quán 而nhi 自tự 矜căng 誇khoa 釋Thích 種chủng 豪hào 慢mạn 我ngã 已dĩ 誅tru 訖ngật 。 釋thích 女nữ 語ngữ 言ngôn 。 釋Thích 種chủng 為vi 戒giới 所sở 防phòng 制chế 故cố 令linh 汝nhữ 誅tru 殺sát 。 毘tỳ 盧lô 宅trạch 迦ca 聞văn 已dĩ 大đại 忿phẫn 。 此thử 諸chư 釋thích 女nữ 猶do 懷hoài 傲ngạo 慢mạn 。 皆giai 截tiệt 手thủ 足túc 棄khí 城thành 塹tiệm 中trung 。 釋thích 女nữ 爾nhĩ 時thời 苦khổ 痛thống 所sở 逼bức 。 各các 專chuyên 念niệm 佛Phật 請thỉnh 垂thùy 哀ai 愍mẫn 。 佛Phật 知tri 彼bỉ 念niệm 。 大đại 悲bi 所sở 牽khiên 屈khuất 申thân 臂tý 頃khoảnh 。 尋tầm 至chí 其kỳ 所sở 。 念niệm 天thiên 帝Đế 釋Thích 令linh 持trì 衣y 覆phú 。 自tự 放phóng 身thân 光quang 照chiếu 諸chư 釋thích 女nữ 。
時thời 諸chư 釋Thích 女nữ 。 蒙mông 光quang 影ảnh 覆phú 。 苦khổ 痛thống 皆giai 除trừ 。 身thân 心tâm 安an 隱ẩn 。 因nhân 為vi 說thuyết 法Pháp 。 皆giai 見kiến 聖Thánh 諦Đế 。 命mạng 終chung 生sanh 妙diệu 。 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 世thế 人nhân 皆giai 言ngôn 。 佛Phật 慈từ 蔭ấm 故cố 乃nãi 至chí 釋thích 女nữ 。 皆giai 獲hoạch 利lợi 樂lạc 。 此thử 中trung 慈từ 蔭ấm 謂vị 現hiện 樂nhạo/nhạc/lạc 影ảnh 。 由do 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 故cố 非phi 慈từ 蔭ấm 即tức 令linh 得đắc 樂lạc 。
如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 修tu 慈từ 究cứu 竟cánh 極cực 。 至chí 遍Biến 淨Tịnh 天Thiên 。 修tu 悲bi 究cứu 竟cánh 極cực 至chí 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 修tu 喜hỷ 究cứu 竟cánh 極cực 至chí 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 修tu 捨xả 究cứu 竟cánh 極cực 至chí 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 問vấn 修tu 慈từ 究cứu 竟cánh 極cực 至chí 遍biến 淨tịnh 。 是thị 事sự 可khả 爾nhĩ 。 得đắc 彼bỉ 果quả 故cố 繫hệ 屬thuộc 彼bỉ 故cố 。 修tu 三tam 無vô 量lượng 究cứu 竟cánh 極cực 至chí 下hạ 三tam 無vô 色sắc 。 云vân 何hà 可khả 爾nhĩ 。 豈khởi 有hữu 色sắc 界giới 善thiện 招chiêu 無vô 色sắc 果quả 耶da 。 答đáp 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 說thuyết 甚thậm 深thâm 。 彌Di 勒Lặc 下hạ 生sanh 。 當đương 解giải 此thử 義nghĩa 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 尊tôn 者giả 寂tịch 授thọ 能năng 解giải 此thử 義nghĩa 。 此thử 本bổn 論luận 師sư 當đương 造tạo 論luận 時thời 。 逢phùng 彼bỉ 在tại 定định 不bất 獲hoạch 請thỉnh 問vấn 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 佛Phật 觀quán 所sở 化hóa 宜nghi 於ư 無vô 色sắc 說thuyết 無vô 量lượng 聲thanh 。 乃nãi 能năng 悟ngộ 解giải 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 如như 於ư 解giải 脫thoát 說thuyết 八bát 方phương 聲thanh 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 中trung 佛Phật 於ư 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 下hạ 三tam 無vô 色sắc 對đối 治trị 覺giác 支chi 。 說thuyết 為vi 慈từ 等đẳng 。 故cố 不bất 違vi 理lý 。 有hữu 餘dư 復phục 言ngôn 。 與dữ 彼bỉ 相tương 似tự 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 謂vị 慈từ 無vô 量lượng 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 相tương/tướng 轉chuyển 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 極cực 至chí 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 悲bi 無vô 量lượng 苦khổ 行hạnh 相tương/tướng 轉chuyển 。 有hữu 色sắc 便tiện 有hữu 斷đoạn 手thủ 足túc 等đẳng 。 種chủng 種chủng 苦khổ 事sự 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 訶ha 責trách 諸chư 色sắc 似tự 悲bi 行hành 相tương/tướng 。 喜hỷ 無vô 量lượng 歡hoan 行hành 相tương/tướng 轉chuyển 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 於ư 識thức 歡hoan 悅duyệt 似tự 喜hỷ 行hành 相tương/tướng 。 捨xả 無vô 量lượng 捨xả 行hành 相tương/tướng 轉chuyển 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 多đa 所sở 棄khí 捨xả 似tự 捨xả 行hành 相tương/tướng 。 故cố 依y 相tương 似tự 說thuyết 無vô 量lượng 聲thanh 。
復phục 次thứ 至chí 彼bỉ 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 慈từ 者giả 。 離ly 欲dục 界giới 染nhiễm 。 起khởi 初sơ 淨tịnh 慮lự 心tâm 不bất 樂nhạo 住trụ 。 更cánh 求cầu 勝thắng 進tiến 。 離ly 初sơ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 起khởi 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 離ly 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 起khởi 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 時thời 心tâm 便tiện 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 悲bi 者giả 。 離ly 欲dục 界giới 乃nãi 至chí 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 。 起khởi 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 心tâm 不bất 樂nhạo 住trụ 。 更cánh 求cầu 勝thắng 進tiến 。 離ly 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 起khởi 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 時thời 心tâm 便tiện 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 喜hỷ 者giả 。 離ly 欲dục 界giới 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 。 起khởi 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 心tâm 不bất 樂nhạo 住trụ 。 更cánh 求cầu 勝thắng 進tiến 。 離ly 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 染nhiễm 。 起khởi 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 時thời 心tâm 便tiện 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 捨xả 者giả 。 離ly 欲dục 界giới 乃nãi 至chí 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 染nhiễm 。 起khởi 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 心tâm 不bất 樂nhạo 住trụ 。 更cánh 求cầu 勝thắng 進tiến 。 離ly 識thức 無vô 邊biên 處xứ 染nhiễm 。 起khởi 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 時thời 心tâm 便tiện 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。 故cố 依y 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 說thuyết 無vô 量lượng 聲thanh 。
復phục 次thứ 依y 相tương 隨tùy 順thuận 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 謂vị 慈từ 所sở 起khởi 欲dục 界giới 等đẳng 流lưu 順thuận 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 所sở 起khởi 欲dục 界giới 等đẳng 流lưu 順thuận 慈từ 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 捨xả 所sở 起khởi 欲dục 界giới 等đẳng 流lưu 順thuận 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 所sở 起khởi 欲dục 界giới 等đẳng 流lưu 順thuận 捨xả 。 故cố 依y 相tương 順thuận 說thuyết 無vô 量lượng 聲thanh 。
復phục 次thứ 為vi 對đối 外ngoại 道đạo 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 起khởi 解giải 脫thoát 想tưởng 。 故cố 於ư 無vô 色sắc 說thuyết 無vô 量lượng 聲thanh 。 顯hiển 無vô 色sắc 界giới 皆giai 如như 無vô 量lượng 非phi 真chân 解giải 脫thoát 。 是thị 故cố 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 說thuyết 曰viết 。 諸chư 外ngoại 道đạo 輩bối 。 愚ngu 無vô 色sắc 界giới 執chấp 為vi 解giải 脫thoát 。 故cố 佛Phật 於ư 彼bỉ 說thuyết 無vô 量lượng 聲thanh 。 顯hiển 似tự 無vô 量lượng 非phi 真chân 解giải 脫thoát 。
四tứ 無vô 色sắc 者giả 謂vị 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 為vi 止chỉ 他tha 宗tông 顯hiển 正chánh 義nghĩa 故cố 。 謂vị 或hoặc 有hữu 說thuyết 。 無vô 色sắc 界giới 有hữu 色sắc 。 如như 分phân 別biệt 論luận 者giả 。 或hoặc 復phục 有hữu 說thuyết 。 無vô 色sắc 界giới 無vô 色sắc 。 如như 應ưng 理lý 論luận 者giả 。 問vấn 分phân 別biệt 論luận 者giả 依y 何hà 教giáo 理lý 說thuyết 無vô 色sắc 界giới 亦diệc 有hữu 色sắc 耶da 。 答đáp 依y 契Khế 經Kinh 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 。 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 無vô 色sắc 界giới 既ký 有hữu 識thức 亦diệc 應ưng 有hữu 名danh 色sắc 。 餘dư 經kinh 復phục 說thuyết 。 壽thọ 煖noãn 識thức 三tam 恆hằng 和hòa 合hợp 不bất 相tương 離ly 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 離ly 別biệt 殊thù 異dị 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 既ký 有hữu 壽thọ 識thức 亦diệc 應ưng 有hữu 煖noãn 。 餘dư 經kinh 復phục 說thuyết 。 離ly 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 。 不bất 應ưng 說thuyết 識thức 有hữu 去khứ 來lai 住trụ 。 有hữu 死tử 有hữu 生sanh 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 既ký 得đắc 有hữu 識thức 。 亦diệc 應ưng 具cụ 足túc 有hữu 四tứ 識thức 住trụ 。
復phục 有hữu 過quá 難nạn/nan 。 若nhược 無vô 色sắc 界giới 全toàn 無vô 色sắc 者giả 。 欲dục 色sắc 界giới 死tử 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 或hoặc 二nhị 萬vạn 劫kiếp 。 或hoặc 四tứ 萬vạn 劫kiếp 。 或hoặc 六lục 萬vạn 劫kiếp 。 或hoặc 八bát 萬vạn 劫kiếp 。 諸chư 色sắc 斷đoạn 已dĩ 後hậu 死tử 還hoàn 生sanh 欲dục 色sắc 界giới 時thời 色sắc 云vân 何hà 起khởi 。 若nhược 色sắc 斷đoạn 已dĩ 還hoàn 得đắc 起khởi 者giả 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 。 諸chư 行hành 既ký 斷đoạn 。 亦diệc 應ưng 後hậu 時thời 還hoàn 起khởi 諸chư 行hành 。 勿vật 有hữu 此thử 失thất 。 故cố 無vô 色sắc 界giới 決quyết 定định 有hữu 色sắc 。 問vấn 應ưng 理lý 論luận 者giả 依y 何hà 教giáo 理lý 說thuyết 無vô 色sắc 界giới 全toàn 無vô 色sắc 耶da 。 答đáp 依y 契Khế 經Kinh 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 色sắc 界giới 出xuất 離ly 欲dục 。 無vô 色sắc 界giới 出xuất 離ly 色sắc 。 寂tịch 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 。 出xuất 離ly 有hữu 為vi 。 既ký 說thuyết 無vô 色sắc 界giới 出xuất 離ly 色sắc 。 故cố 無vô 色sắc 界giới 定định 無vô 諸chư 色sắc 。 餘dư 經kinh 復phục 說thuyết 入nhập 靜tĩnh 慮lự 時thời 觀quán 一nhất 切thiết 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 如như 病bệnh 如như 癰ung 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 入nhập 無vô 色sắc 定định 時thời 。 觀quán 一nhất 切thiết 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 如như 病bệnh 如như 癰ung 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 由do 此thử 故cố 知tri 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 定định 無vô 諸chư 色sắc 。 餘dư 經kinh 復phục 說thuyết 。 無vô 色sắc 諸chư 定định 寂tịch 靜tĩnh 解giải 脫thoát 。 超siêu 過quá 諸chư 色sắc 。 由do 此thử 故cố 知tri 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 定định 無vô 諸chư 色sắc 。 餘dư 經kinh 復phục 說thuyết 超siêu 諸chư 色sắc 想tưởng 。 滅diệt 有hữu 對đối 想tưởng 。 不bất 思tư 惟duy 種chủng 種chủng 想tưởng 入nhập 無vô 邊biên 空không 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 具cụ 足túc 住trụ 故cố 。 無vô 色sắc 界giới 定định 無vô 諸chư 色sắc 復phục 有hữu 過quá 難nạn/nan 。 若nhược 無vô 色sắc 界giới 猶do 有hữu 色sắc 者giả 。 應ưng 無vô 漸tiệm 次thứ 滅diệt 法pháp 。 若nhược 無vô 漸tiệm 次thứ 滅diệt 法pháp 。 應ưng 無vô 究cứu 竟cánh 滅diệt 法pháp 。 若nhược 無vô 究cứu 竟cánh 滅diệt 法pháp 應ưng 無vô 解giải 脫thoát 出xuất 離ly 涅Niết 槃Bàn 勿vật 有hữu 此thử 過quá 故cố 。 無vô 色sắc 界giới 決quyết 定định 無vô 色sắc 。 問vấn 此thử 二nhị 說thuyết 中trung 。 何hà 者giả 為vi 善thiện 。 答đáp 應ưng 理lý 論luận 師sư 所sở 說thuyết 為vi 善thiện 。 問vấn 應ưng 理lý 論luận 者giả 云vân 何hà 釋thích 通thông 分phân 別biệt 論luận 者giả 所sở 引dẫn 契Khế 經Kinh 。 答đáp 彼bỉ 所sở 引dẫn 經kinh 是thị 不bất 了liễu 義nghĩa 。 是thị 假giả 施thi 設thiết 有hữu 別biệt 意ý 趣thú 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 依y 欲dục 界giới 。 或hoặc 依y 色sắc 界giới 。 或hoặc 依y 無vô 色sắc 界giới 。 或hoặc 依y 欲dục 色sắc 界giới 。 或hoặc 依y 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 或hoặc 依y 三tam 界giới 。 或hoặc 依y 離ly 三tam 界giới 。 依y 欲dục 界giới 者giả 如như 說thuyết 三tam 界giới 三tam 尋tầm 三tam 想tưởng 。 謂vị 欲dục 恚khuể 害hại 。 依y 色sắc 界giới 者giả 。 如như 說thuyết 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 依y 無vô 色sắc 界giới 者giả 如như 說thuyết 四tứ 無vô 色sắc 。 依y 欲dục 色sắc 界giới 者giả 。 如như 彼bỉ 所sở 引dẫn 經kinh 依y 色sắc 無vô 色sắc 界giới 者giả 。 如như 說thuyết 修tu 定định 意ý 所sở 成thành 等đẳng 。 依y 三tam 界giới 者giả 。 如như 說thuyết 三tam 界giới 及cập 三tam 有hữu 等đẳng 。 依y 離ly 三tam 界giới 者giả 。 如như 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 及cập 聖thánh 道Đạo 等đẳng 。 且thả 彼bỉ 所sở 引dẫn 等đẳng 一nhất 契Khế 經Kinh 名danh 色sắc 與dữ 識thức 互hỗ 為vi 緣duyên 者giả 。 依y 欲dục 色sắc 界giới 說thuyết 。 若nhược 無vô 色sắc 界giới 唯duy 名danh 與dữ 識thức 更cánh 互hỗ 為vi 緣duyên 。 若nhược 即tức 如như 文văn 而nhi 取thủ 義nghĩa 者giả 。 即tức 彼bỉ 經kinh 說thuyết 。 六lục 處xứ 緣duyên 觸xúc 。 豈khởi 無vô 色sắc 界giới 具cụ 有hữu 六lục 處xứ 。 又hựu 彼bỉ 所sở 引dẫn 第đệ 二nhị 契Khế 經Kinh 。 壽thọ 煖noãn 識thức 三tam 不bất 相tương 離ly 者giả 。 亦diệc 依y 欲dục 色sắc 界giới 說thuyết 。 若nhược 無vô 色sắc 界giới 唯duy 壽thọ 與dữ 識thức 互hỗ 不bất 相tương 離ly 。 若nhược 即tức 如như 文văn 。 而nhi 取thủ 義nghĩa 者giả 。 即tức 彼bỉ 經kinh 說thuyết 壽thọ 煖noãn 識thức 三tam 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 離ly 別biệt 殊thù 異dị 。 豈khởi 此thử 三tam 種chủng 蘊uẩn 界giới 處xứ 門môn 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 離ly 別biệt 殊thù 異dị 。 又hựu 彼bỉ 所sở 引dẫn 第đệ 三tam 契Khế 經Kinh 。 離ly 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 不bất 應ưng 說thuyết 識thức 。 有hữu 去khứ 來lai 等đẳng 者giả 亦diệc 依y 欲dục 色sắc 界giới 說thuyết 。 若nhược 無vô 色sắc 界giới 應ưng 說thuyết 離ly 受thọ 想tưởng 行hành 。 不bất 應ưng 說thuyết 識thức 有hữu 去khứ 來lai 等đẳng 。 若nhược 即tức 如như 文văn 而nhi 取thủ 義nghĩa 者giả 如như 餘dư 經kinh 說thuyết 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 依y 食thực 住trụ 。 豈khởi 上thượng 二nhị 界giới 亦diệc 資tư 段đoạn 食thực 。 問vấn 云vân 何hà 通thông 彼bỉ 所sở 說thuyết 過quá 難nạn/nan 。 答đáp 此thử 不bất 須tu 通thông 非phi 三tam 藏tạng 故cố 。 若nhược 必tất 須tu 通thông 應ưng 示thị 義nghĩa 趣thú 。 謂vị 於ư 三tam 界giới 死tử 生sanh 往vãng 來lai 。 或hoặc 色sắc 續tục 色sắc 。 或hoặc 色sắc 續tục 無vô 色sắc 。 或hoặc 無vô 色sắc 續tục 無vô 色sắc 。 或hoặc 無vô 色sắc 續tục 色sắc 故cố 。 不bất 應ưng 說thuyết 諸chư 色sắc 斷đoạn 已dĩ 。 復phục 云vân 何hà 起khởi 無vô 斷đoạn 義nghĩa 故cố 。 問vấn 若nhược 離ly 色sắc 已dĩ 復phục 還hoàn 生sanh 色sắc 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 。 應ưng 還hoàn 起khởi 行hành 。 答đáp 離ly 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 暫tạm 時thời 離ly 。 二nhị 究cứu 竟cánh 離ly 。 暫tạm 時thời 離ly 者giả 。 復phục 可khả 還hoàn 生sanh 。 究cứu 竟cánh 離ly 者giả 。 必tất 不bất 復phục 起khởi 故cố 不bất 應ưng 難nạn/nan 。 問vấn 分phân 別biệt 論luận 者giả 云vân 何hà 釋thích 通thông 應ưng 理lý 論luận 者giả 所sở 引dẫn 契Khế 經Kinh 。 彼bỉ 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 所sở 引dẫn 經kinh 是thị 不bất 了liễu 義nghĩa 。 是thị 假giả 施thi 設thiết 有hữu 別biệt 意ý 趣thú 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 彼bỉ 經kinh 說thuyết 無vô 色sắc 界giới 出xuất 離ly 色sắc 者giả 。 出xuất 離ly 麁thô 色sắc 非phi 無vô 細tế 色sắc 。 如như 說thuyết 色sắc 界giới 出xuất 離ly 諸chư 欲dục 。 而nhi 色sắc 界giới 中trung 猶do 許hứa 有hữu 色sắc 。 說thuyết 無vô 色sắc 界giới 出xuất 離ly 諸chư 色sắc 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 應ưng 許hứa 有hữu 色sắc 。 彼bỉ 不bất 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 不bất 說thuyết 色sắc 界giới 出xuất 離ly 色sắc 故cố 可khả 猶do 有hữu 色sắc 。 說thuyết 無vô 色sắc 界giới 出xuất 離ly 色sắc 故cố 應ưng 定định 無vô 色sắc 又hựu 如như 色sắc 界giới 說thuyết 出xuất 離ly 欲dục 細tế 欲dục 亦diệc 無vô 。 說thuyết 無vô 色sắc 界giới 出xuất 離ly 色sắc 故cố 亦diệc 無vô 細tế 色sắc 。 又hựu 無vô 色sắc 界giới 無vô 麁thô 受thọ 等đẳng 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 為vi 無vô 受thọ 等đẳng 界giới 。 又hựu 色sắc 界giới 色sắc 細tế 於ư 欲dục 界giới 應ưng 說thuyết 色sắc 界giới 亦diệc 名danh 無vô 色sắc 。 下hạ 三tam 無vô 色sắc 麁thô 於ư 有hữu 頂đảnh 應ưng 說thuyết 下hạ 三tam 名danh 有hữu 色sắc 界giới 。 故cố 彼bỉ 所sở 說thuyết 定định 不bất 應ưng 理lý 。 彼bỉ 於ư 餘dư 經kinh 及cập 說thuyết 過quá 難nạn/nan 皆giai 不bất 能năng 通thông 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 分phân 別biệt 論luận 者giả 。 是thị 無vô 知tri 果quả 。 黑hắc 闇ám 果quả 。 無vô 明minh 果quả 。 不bất 勒lặc 加gia 行hành 果quả 。 說thuyết 無vô 色sắc 界giới 猶do 有hữu 細tế 色sắc 。 然nhiên 無vô 色sắc 界giới 諸chư 色sắc 皆giai 無vô 。 為vi 止chỉ 如như 是thị 他tha 宗tông 所sở 說thuyết 顯hiển 示thị 己kỷ 宗tông 所sở 有hữu 正chánh 義nghĩa 。 非phi 但đãn 止chỉ 他tha 顯hiển 己kỷ 所sở 說thuyết 。 亦diệc 為vi 顯hiển 示thị 諸chư 法Pháp 正chánh 理lý 。 令linh 他tha 解giải 了liễu 故cố 作tác 斯tư 論luận 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 發Phát 智Trí 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 八bát 十thập 三tam