阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận
Quyển 40
五Ngũ 百Bách 大Đại 阿A 羅La 漢Hán 等Đẳng 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch

阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập

五ngũ 百bách 大đại 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 造tạo

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 雜tạp 蘊uẩn 第đệ 一nhất 中trung 無vô 義nghĩa 納nạp 息tức 第đệ 七thất 之chi 二nhị 。

云vân 何hà 名danh 住trụ 對đối 面diện 念niệm 耶da 。 答đáp 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 。 或hoặc 觀quán 青thanh 瘀ứ 或hoặc 觀quán 膖phùng 脹trướng 。 或hoặc 觀quán 膿nùng 爛lạn 。 或hoặc 觀quán 破phá 壞hoại 。 或hoặc 觀quán 異dị 赤xích 。 或hoặc 觀quán 被bị 食thực 。 或hoặc 觀quán 分phân 離ly 。 或hoặc 觀quán 白bạch 骨cốt 。 或hoặc 觀quán 骨cốt 鎖tỏa 。 此thử 等đẳng 名danh 為vi 。 住trụ 對đối 面diện 念niệm 。 問vấn 何hà 緣duyên 繫hệ 念niệm 在tại 眉mi 間gian 耶da 。 答đáp 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 先tiên 依y 此thử 處xứ 生sanh 賢hiền 聖thánh 樂nhạo/nhạc/lạc 後hậu 漸tiệm 遍biến 身thân 。 是thị 故cố 彼bỉ 於ư 眉mi 間gian 繫hệ 念niệm 。 如như 受thọ 欲dục 者giả 男nam 女nữ 根căn 處xứ 先tiên 生sanh 欲dục 樂lạc 後hậu 漸tiệm 遍biến 身thân 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 亦diệc 有hữu 本bổn 說thuyết 。 繫hệ 念niệm 明minh 闇ám 明minh 者giả 謂vị 眼nhãn 。 即tức 說thuyết 繫hệ 念niệm 在tại 鼻tị 按án 中trung 。

復phục 有hữu 本bổn 說thuyết 。 繫hệ 念niệm 髮phát 際tế 。 或hoặc 有hữu 本bổn 說thuyết 。 繫hệ 念niệm 鼻tị 端đoan 。 有hữu 本bổn 說thuyết 。 住trụ 無vô 貪tham 俱câu 念niệm 。 此thử 即tức 說thuyết 。 住trụ 奢xa 摩ma 地địa 俱câu 念niệm 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 。 住trụ 與dữ 明minh 俱câu 念niệm 此thử 即tức 說thuyết 住trụ 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 俱câu 念niệm 。 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 如như 是thị 繫hệ 念niệm 在tại 眉mi 間gian 等đẳng 。 觀quán 察sát 死tử 屍thi 。 青thanh 瘀ứ 等đẳng 相tương/tướng 即tức 不bất 淨tịnh 觀quán 。 此thử 中trung 名danh 為vi 住trụ 對đối 面diện 念niệm 問vấn 何hà 故cố 此thử 中trung 。 但đãn 說thuyết 不bất 淨tịnh 觀quán 。 名danh 對đối 面diện 念niệm 。 非phi 持trì 息tức 念niệm 界giới 差sai 別biệt 觀quán 耶da 。 答đáp 此thử 中trung 亦diệc 應ưng 說thuyết 持trì 息tức 念niệm 界giới 差sai 別biệt 觀quán 名danh 對đối 面diện 念niệm 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 是thị 有hữu 餘dư 說thuyết 。

復phục 次thứ 應ưng 知tri 此thử 中trung 且thả 說thuyết 初sơ 觀quán 。 謂vị 不bất 淨tịnh 觀quán 是thị 眾chúng 觀quán 初sơ 。 應ưng 知tri 說thuyết 初sơ 即tức 顯hiển 中trung 後hậu 。

復phục 次thứ 應ưng 知tri 此thử 中trung 就tựu 多đa 分phần 說thuyết 。 謂vị 修tu 觀quán 者giả 多đa 分phần 依y 止chỉ 不bất 淨tịnh 觀quán 門môn 。 趣thú 入nhập 聖thánh 道Đạo 。 非phi 持trì 息tức 念niệm 界giới 差sai 別biệt 觀quán 。 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 一nhất 切thiết 如như 理lý 作tác 意ý 。 所sở 引dẫn 念niệm 皆giai 名danh 對đối 面diện 念niệm 。 非phi 唯duy 不bất 淨tịnh 觀quán 。 然nhiên 尊tôn 者giả 迦ca 多đa 衍diễn 尼ni 子tử 隨tùy 順thuận 契Khế 經Kinh 。 且thả 說thuyết 不bất 淨tịnh 觀quán 。 名danh 對đối 面diện 念niệm 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 居cư 阿a 練luyện 若nhã 或hoặc 在tại 樹thụ 下hạ 。 或hoặc 在tại 靜tĩnh 室thất 。 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 端đoan 身thân 正chánh 願nguyện 住trụ 對đối 面diện 念niệm 。 為vi 斷đoạn 貪tham 欲dục 離ly 貪tham 欲dục 。 故cố 心tâm 多đa 安an 住trụ 。 如như 為vi 斷đoạn 貪tham 欲dục 如như 是thị 為vi 斷đoạn 瞋sân 恚khuể 惛hôn 沈trầm 睡thụy 眠miên 。 掉trạo 舉cử 惡ác 作tác 。 疑nghi 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 於ư 五ngũ 蓋cái 中trung 。 貪tham 欲dục 最tối 重trọng 。 又hựu 最tối 在tại 初sơ 。 是thị 故cố 遍biến 說thuyết 。 彼bỉ 近cận 對đối 治trị 。 謂vị 不bất 淨tịnh 觀quán 。 貪tham 欲dục 若nhược 斷đoạn 。 餘dư 隨tùy 斷đoạn 故cố 。 不bất 別biệt 說thuyết 彼bỉ 近cận 對đối 治trị 法pháp 名danh 對đối 面diện 念niệm 。

問vấn 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 。

爾nhĩ 時thời 當đương 言ngôn 住trụ 在tại 何hà 位vị 。 答đáp 超siêu 作tác 意ý 位vị 。 然nhiên 瑜du 伽già 師sư 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 總tổng 有hữu 三tam 位vị 。 一nhất 初sơ 習tập 業nghiệp 位vị 。 二nhị 已dĩ 熟thục 修tu 位vị 。 三tam 超siêu 作tác 意ý 位vị 。 修tu 此thử 觀quán 者giả 。 復phục 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 略lược 。 二nhị 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 廣quảng 。 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 廣quảng 略lược 。 此thử 中trung 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc 略lược 者giả 。 謂vị 彼bỉ 行hành 者giả 先tiên 往vãng 塚trủng 間gian 觀quán 察sát 死tử 屍thi 。 青thanh 瘀ứ 等đẳng 相tương/tướng 。 善thiện 取thủ 相tương/tướng 已dĩ 退thoái 坐tọa 一nhất 處xứ 重trọng/trùng 觀quán 彼bỉ 相tương/tướng 。 若nhược 心tâm 散tán 亂loạn 不bất 明minh 了liễu 者giả 。 復phục 往vãng 塚trủng 間gian 如như 前tiền 觀quán 察sát 。 善thiện 取thủ 其kỳ 相tương/tướng 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 若nhược 得đắc 明minh 了liễu 心tâm 不bất 散tán 亂loạn 。 速tốc 還hoàn 住trú 處xứ 。 洗tẩy 足túc 就tựu 座tòa 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 調điều 適thích 身thân 心tâm 令linh 離ly 諸chư 蓋cái 。 憶ức 念niệm 觀quán 察sát 。 先tiên 所sở 取thủ 相tương/tướng 。 以dĩ 勝thắng 解giải 力lực 移di 屬thuộc 自tự 身thân 。 始thỉ 從tùng 青thanh 瘀ứ 。 乃nãi 至chí 骨cốt 瑣tỏa 。 於ư 骨cốt 瑣tỏa 中trung 。 先tiên 觀quán 足túc 骨cốt 。 次thứ 觀quán 踝hõa 骨cốt 。 次thứ 觀quán 脛hĩnh 骨cốt 。 次thứ 觀quán 膝tất 骨cốt 。 次thứ 觀quán 髀bễ 骨cốt 。 次thứ 觀quán 臗khoan 骨cốt 。 次thứ 觀quán 腰yêu 骨cốt 。 次thứ 觀quán 脊tích 骨cốt 。 次thứ 觀quán 脇hiếp 骨cốt 。 次thứ 觀quán 髆bác 骨cốt 。 次thứ 觀quán 臂tý 骨cốt 。 次thứ 觀quán 肘trửu 骨cốt 。 次thứ 觀quán 腕oản 骨cốt 。 次thứ 觀quán 手thủ 骨cốt 。 次thứ 觀quán 肩kiên 骨cốt 。 次thứ 觀quán 項hạng 骨cốt 。 次thứ 觀quán 頷hạm 骨cốt 。 次thứ 觀quán 齒xỉ 骨cốt 。 後hậu 觀quán 髑độc 髏lâu 。 彼bỉ 勝thắng 解giải 力lực 觀quán 察sát 如như 是thị 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 已dĩ 。 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 湛trạm 然nhiên 而nhi 住trụ 。 復phục 轉chuyển 此thử 念niệm 入nhập 身thân 念niệm 住trụ 。 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 。 入nhập 法pháp 念niệm 住trụ 。 是thị 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 略lược 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 不bất 淨tịnh 觀quán 成thành 。 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc 廣quảng 者giả 。 謂vị 彼bỉ 行hành 者giả 。 先tiên 往vãng 塚trủng 間gian 觀quán 察sát 死tử 屍thi 。 青thanh 瘀ứ 等đẳng 相tương/tướng 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 。 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 以dĩ 止chỉ 息tức 已dĩ 。 復phục 轉chuyển 此thử 念niệm 。 先tiên 觀quán 髑độc 髏lâu 。 次thứ 觀quán 齒xỉ 骨cốt 。 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 。 後hậu 觀quán 足túc 骨cốt 。 彼bỉ 勝thắng 解giải 力lực 觀quán 自tự 骨cốt 已dĩ 。 復phục 觀quán 外ngoại 骨cốt 在tại 自tự 骨cốt 邊biên 。 漸tiệm 遍biến 一nhất 床sàng 一nhất 房phòng 一nhất 寺tự 一nhất 園viên 一nhất 邑ấp 一nhất 田điền 一nhất 川xuyên 一nhất 國quốc 。 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 。 大đại 海hải 邊biên 際tế 。 周chu 遍biến 大đại 地địa 。 心tâm 眼nhãn 及cập 處xứ 骨cốt 瑣tỏa 充sung 滿mãn 。 復phục 漸tiệm 略lược 之chi 。 乃nãi 至chí 唯duy 觀quán 自tự 身thân 骨cốt 瑣tỏa 。 於ư 中trung 漸tiệm 復phục 略lược 去khứ 足túc 骨cốt 。 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 。 後hậu 觀quán 髑độc 髏lâu 。 彼bỉ 勝thắng 解giải 力lực 觀quán 察sát 如như 是thị 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 已dĩ 。 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 堪kham 然nhiên 而nhi 住trụ 。 復phục 轉chuyển 此thử 念niệm 入nhập 身thân 念niệm 住trụ 。 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 。 入nhập 法pháp 念niệm 住trụ 。 是thị 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 廣quảng 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 不bất 淨tịnh 觀quán 成thành 。 樂nhạo/nhạc/lạc 廣quảng 略lược 者giả 。 謂vị 彼bỉ 行hành 者giả 先tiên 往vãng 塚trủng 間gian 觀quán 察sát 死tử 屍thi 。 青thanh 瘀ứ 等đẳng 相tương/tướng 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 。 大đại 海hải 邊biên 際tế 。 周chu 遍biến 大đại 地địa 。 心tâm 眼nhãn 及cập 處xứ 骨cốt 瑣tỏa 充sung 滿mãn 。 復phục 漸tiệm 略lược 之chi 。 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 。 後hậu 觀quán 髑độc 髏lâu 。 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 少thiểu 止chỉ 息tức 已dĩ 。 數số 復phục 廣quảng 略lược 如như 前tiền 觀quán 察sát 。 至chí 純thuần 熟thục 已dĩ 。 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 湛trạm 然nhiên 而nhi 住trụ 。 復phục 轉chuyển 此thử 念niệm 入nhập 身thân 念niệm 住trụ 。 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 。 入nhập 法pháp 念niệm 住trụ 。 是thị 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 廣quảng 略lược 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 不bất 淨tịnh 觀quán 成thành 。 問vấn 何hà 緣duyên 修tu 此thử 不bất 淨tịnh 觀quán 時thời 。 數sác 數sác 廣quảng 略lược 緣duyên 不bất 淨tịnh 境cảnh 。 答đáp 欲dục 顯hiển 觀quán 心tâm 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 謂vị 於ư 境cảnh 界giới 。 得đắc 自tự 在tại 者giả 。 乃nãi 能năng 數sổ 數số 廣quảng 略lược 觀quán 之chi 。 若nhược 不bất 自tự 在tại 便tiện 無vô 斯tư 力lực 。

復phục 次thứ 彼bỉ 瑜du 伽già 師sư 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 我ngã 從tùng 無vô 始thỉ 。 生sanh 死tử 已dĩ 來lai 。 煩phiền 惱não 亂loạn 心tâm 。 不bất 淨tịnh 謂vị 淨tịnh 。 今kim 於ư 不bất 淨tịnh 。 如như 實thật 觀quán 察sát 。 欲dục 令linh 純thuần 熟thục 數số 廣quảng 略lược 觀quán 。

復phục 次thứ 欲dục 顯hiển 善thiện 根căn 勢thế 力lực 大đại 故cố 。 義nghĩa 言ngôn 我ngã 取thủ 少thiểu 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 便tiện 能năng 漸tiệm 廣quảng 充sung 滿mãn 大đại 地địa 。 復phục 漸tiệm 略lược 之chi 唯duy 觀quán 少thiểu 分phần 。 豈khởi 不bất 於ư 境cảnh 勢thế 力lực 大đại 耶da 。

復phục 次thứ 彼bỉ 瑜du 伽già 師sư 自tự 顯hiển 力lực 大đại 。 故cố 數số 於ư 境cảnh 廣quảng 略lược 觀quán 察sát 。 謂vị 無vô 始thỉ 來lai 為vi 欲dục 貪tham 力lực 。 所sở 執chấp 持trì 故cố 。 於ư 不bất 淨tịnh 境cảnh 不bất 能năng 自tự 在tại 。 廣quảng 略lược 觀quán 之chi 。 今kim 伏phục 欲dục 貪tham 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 能năng 數sổ 廣quảng 略lược 觀quán 不bất 淨tịnh 境cảnh 。 是thị 故cố 此thử 中trung 。 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 有hữu 不bất 淨tịnh 觀quán 所sở 緣duyên 少thiểu 非phi 自tự 在tại 少thiểu 。 謂vị 彼bỉ 但đãn 於ư 自tự 身thân 數số 觀quán 不bất 淨tịnh 。 有hữu 不bất 淨tịnh 觀quán 自tự 在tại 少thiểu 非phi 所sở 緣duyên 少thiểu 。 謂vị 彼bỉ 暫tạm 於ư 周chu 遍biến 大đại 地địa 。 起khởi 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 不bất 能năng 數sổ 觀quán 。 有hữu 不bất 淨tịnh 觀quán 所sở 緣duyên 少thiểu 亦diệc 自tự 在tại 少thiểu 。 謂vị 彼bỉ 暫tạm 於ư 自tự 身thân 。 起khởi 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 不bất 能năng 數sổ 觀quán 。 有hữu 不bất 淨tịnh 觀quán 非phi 所sở 緣duyên 少thiểu 亦diệc 非phi 自tự 在tại 少thiểu 。 謂vị 彼bỉ 能năng 於ư 周chu 遍biến 大đại 地địa 。 數số 觀quán 不bất 淨tịnh 。

復phục 有hữu 四tứ 句cú 。 有hữu 不bất 淨tịnh 觀quán 所sở 緣duyên 無vô 量lượng 。 非phi 自tự 在tại 無vô 量lượng 。 謂vị 即tức 前tiền 第đệ 二nhị 句cú 。 有hữu 不bất 淨tịnh 觀quán 自tự 在tại 無vô 量lượng 非phi 。 所sở 緣duyên 無vô 量lượng 。 謂vị 即tức 前tiền 第đệ 一nhất 句cú 。 有hữu 不bất 淨tịnh 觀quán 所sở 緣duyên 無vô 量lượng 。 亦diệc 自tự 在tại 無vô 量lượng 。 謂vị 即tức 前tiền 第đệ 四tứ 句cú 。 有hữu 不bất 淨tịnh 觀quán 非phi 所sở 緣duyên 無vô 量lượng 。 亦diệc 非phi 自tự 在tại 無vô 量lượng 。 謂vị 即tức 前tiền 第đệ 三tam 句cú 。 問vấn 修tu 此thử 三tam 種chủng 不bất 淨tịnh 觀quán 時thời 。 齊tề 何hà 名danh 為vi 。 初sơ 習tập 業nghiệp 位vị 。 齊tề 何hà 名danh 為vi 。 已dĩ 熟thục 修tu 位vị 。 齊tề 何hà 名danh 為vi 。 超siêu 作tác 意ý 位vị 。 答đáp 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc 略lược 者giả 。 從tùng 往vãng 塚trủng 間gian 觀quán 察sát 死tử 屍thi 。 青thanh 瘀ứ 等đẳng 相tương/tướng 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 以dĩ 勝thắng 解giải 力lực 移di 屬thuộc 自tự 身thân 。 始thỉ 從tùng 青thanh 瘀ứ 。 乃nãi 至chí 骨cốt 瑣tỏa 。 一nhất 切thiết 皆giai 名danh 初sơ 習tập 業nghiệp 位vị 。 從tùng 於ư 骨cốt 瑣tỏa 先tiên 觀quán 足túc 骨cốt 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 後hậu 觀quán 髑độc 髏lâu 。 復phục 於ư 此thử 中trung 除trừ 半bán 觀quán 半bán 。 復phục 除trừ 一nhất 分phần/phân 。 唯duy 觀quán 一nhất 分phần/phân 。 一nhất 切thiết 皆giai 名danh 已dĩ 熟thục 修tu 位vị 。 以dĩ 勝thắng 解giải 力lực 觀quán 察sát 如như 是thị 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 已dĩ 。 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 湛trạm 然nhiên 而nhi 住trụ 。 復phục 轉chuyển 此thử 念niệm 入nhập 身thân 念niệm 住trụ 。 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 。 入nhập 法pháp 念niệm 住trụ 。 一nhất 切thiết 皆giai 名danh 超siêu 作tác 意ý 位vị 。 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc 廣quảng 者giả 。 從tùng 往vãng 塚trủng 間gian 觀quán 察sát 死tử 屍thi 。 青thanh 瘀ứ 等đẳng 相tương/tướng 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 復phục 漸tiệm 略lược 之chi 。 乃nãi 至chí 唯duy 觀quán 自tự 身thân 骨cốt 瑣tỏa 。 一nhất 切thiết 皆giai 名danh 初sơ 習tập 業nghiệp 位vị 。 從tùng 復phục 於ư 中trung 略lược 去khứ 足túc 骨cốt 。 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 。 後hậu 觀quán 髑độc 髏lâu 。 復phục 於ư 此thử 中trung 除trừ 半bán 觀quán 半bán 。 復phục 除trừ 一nhất 分phần/phân 唯duy 觀quán 一nhất 分phần/phân 。 一nhất 切thiết 皆giai 名danh 已dĩ 熟thục 修tu 位vị 。 以dĩ 勝thắng 解giải 力lực 觀quán 察sát 如như 是thị 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 已dĩ 。 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 湛trạm 然nhiên 而nhi 住trụ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 一nhất 切thiết 皆giai 名danh 起khởi 作tác 意ý 位vị 。 樂nhạo/nhạc/lạc 廣quảng 略lược 者giả 。 從tùng 往vãng 塚trủng 間gian 觀quán 察sát 死tử 屍thi 。 青thanh 瘀ứ 等đẳng 相tương/tướng 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 數số 復phục 廣quảng 略lược 。 如như 前tiền 觀quán 察sát 。 於ư 中trung 最tối 後hậu 復phục 漸tiệm 略lược 之chi 。 乃nãi 至chí 唯duy 觀quán 自tự 身thân 骨cốt 瑣tỏa 。 一nhất 切thiết 皆giai 名danh 初sơ 習tập 業nghiệp 位vị 。 從tùng 復phục 於ư 中trung 略lược 去khứ 足túc 骨cốt 。 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 。 後hậu 觀quán 髑độc 髏lâu 。 復phục 於ư 此thử 中trung 除trừ 半bán 觀quán 半bán 。 復phục 除trừ 一nhất 分phần/phân 唯duy 觀quán 一nhất 分phần/phân 。 一nhất 切thiết 皆giai 名danh 已dĩ 熟thục 修tu 位vị 。 至chí 純thuần 熟thục 已dĩ 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 。 湛trạm 然nhiên 而nhi 住trụ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 一nhất 切thiết 皆giai 名danh 超siêu 作tác 意ý 位vị 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc 略lược 者giả 。 從tùng 往vãng 塚trủng 間gian 觀quán 察sát 死tử 屍thi 。 青thanh 瘀ứ 等đẳng 相tương/tướng 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 以dĩ 勝thắng 解giải 力lực 移di 屬thuộc 自tự 身thân 。 始thỉ 從tùng 青thanh 瘀ứ 。 乃nãi 至chí 骨cốt 瑣tỏa 。 如như 是thị 皆giai 名danh 初sơ 習tập 業nghiệp 位vị 。 從tùng 於ư 骨cốt 瑣tỏa 先tiên 觀quán 足túc 骨cốt 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 後hậu 觀quán 髑độc 髏lâu 。 如như 是thị 皆giai 名danh 已dĩ 熟thục 修tu 位vị 。 以dĩ 勝thắng 解giải 力lực 觀quán 察sát 如như 是thị 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 已dĩ 。 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 湛trạm 然nhiên 而nhi 住trụ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 如như 是thị 皆giai 名danh 超siêu 作tác 意ý 位vị 。 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc 廣quảng 者giả 。 從tùng 往vãng 塚trủng 間gian 觀quán 察sát 死tử 屍thi 。 青thanh 瘀ứ 等đẳng 相tương/tướng 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 少thiểu 時thời 止chỉ 息tức 。 如như 是thị 皆giai 名danh 初sơ 習tập 業nghiệp 位vị 。 少thiểu 止chỉ 息tức 已dĩ 。 復phục 轉chuyển 此thử 念niệm 先tiên 觀quán 髑độc 髏lâu 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 後hậu 觀quán 髑độc 髏lâu 。 如như 是thị 皆giai 名danh 已dĩ 熟thục 修tu 位vị 。 以dĩ 勝thắng 解giải 力lực 觀quán 察sát 如như 是thị 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 已dĩ 。 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 湛trạm 然nhiên 而nhi 住trụ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 如như 是thị 皆giai 名danh 超siêu 作tác 意ý 位vị 。 樂nhạo/nhạc/lạc 廣quảng 略lược 者giả 。 從tùng 往vãng 塚trủng 間gian 觀quán 察sát 死tử 屍thi 。 青thanh 瘀ứ 等đẳng 相tương/tướng 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 少thiểu 時thời 止chỉ 息tức 。 如như 是thị 皆giai 名danh 初sơ 習tập 業nghiệp 位vị 少thiểu 止chỉ 息tức 已dĩ 數số 復phục 廣quảng 略lược 。 如như 前tiền 觀quán 察sát 。 乃nãi 至chí 純thuần 熟thục 。 如như 是thị 皆giai 名danh 已dĩ 熟thục 修tu 位vị 。 至chí 熟thục 修tu 已dĩ 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 堪kham 然nhiên 而nhi 住trụ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 如như 是thị 皆giai 名danh 超siêu 作tác 意ý 位vị 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 前tiền 說thuyết 三tam 種chủng 修tu 此thử 觀quán 者giả 。 從tùng 往vãng 塚trủng 間gian 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 湛trạm 然nhiên 而nhi 住trụ 。 皆giai 通thông 初sơ 習tập 業nghiệp 及cập 已dĩ 熟thục 修tu 位vị 。 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 初sơ 習tập 業nghiệp 位vị 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 心tâm 有hữu 散tán 亂loạn 。 已dĩ 熟thục 修tu 位vị 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 心tâm 無vô 散tán 亂loạn 。 若nhược 轉chuyển 此thử 念niệm 復phục 觀quán 髑độc 髏lâu 。 或hoặc 左tả 或hoặc 右hữu 。 或hoặc 後hậu 或hoặc 前tiền 。 起khởi 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 入nhập 身thân 念niệm 住trụ 。 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 。 入nhập 法pháp 念niệm 住trụ 。 齊tề 此thử 名danh 為vi 。 超siêu 作tác 意ý 位vị 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 略lược 等đẳng 三tam 從tùng 往vãng 塚trủng 間gian 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 湛trạm 然nhiên 而nhi 住trụ 。 皆giai 通thông 三tam 位vị 。 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 初sơ 習tập 業nghiệp 位vị 心tâm 有hữu 散tán 亂loạn 亦diệc 不bất 明minh 了liễu 。 已dĩ 熟thục 修tu 位vị 雖tuy 不bất 散tán 亂loạn 而nhi 未vị 明minh 了liễu 。 超siêu 作tác 意ý 位vị 心tâm 不bất 散tán 亂loạn 。 亦diệc 得đắc 明minh 了liễu 。

復phục 次thứ 初sơ 習tập 業nghiệp 位vị 是thị 下hạ 品phẩm 故cố 。 觀quán 行hành 遲trì 鈍độn 多đa 有hữu 留lưu 難nạn 。 已dĩ 熟thục 修tu 位vị 是thị 中trung 品phẩm 故cố 。 觀quán 行hành 少thiểu 利lợi 猶do 有hữu 留lưu 難nạn 。 超siêu 作tác 意ý 位vị 是thị 上thượng 品phẩm 故cố 。 觀quán 行hành 迅tấn 速tốc 全toàn 無vô 留lưu 難nạn 。 是thị 謂vị 差sai 別biệt 。

問vấn 不bất 淨tịnh 觀quán 以dĩ 何hà 為vi 自tự 性tánh 。 答đáp 以dĩ 無vô 貪tham 善thiện 根căn 為vi 自tự 性tánh 。 修tu 定định 者giả 說thuyết 。 以dĩ 慧tuệ 為vi 自tự 性tánh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 經kinh 為vi 量lượng 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 眼nhãn 見kiến 色sắc 已dĩ 隨tùy 觀quán 不bất 淨tịnh 。 如như 理lý 思tư 惟duy 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 觀quán 是thị 慧tuệ 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 以dĩ 厭yếm 為vi 自tự 性tánh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 厭yếm 所sở 緣duyên 故cố 。 評bình 曰viết 。 此thử 不bất 淨tịnh 觀quán 。 無vô 貪tham 善thiện 根căn 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。 非phi 慧tuệ 非phi 厭yếm 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 對đối 治trị 貪tham 故cố 。 問vấn 前tiền 契Khế 經Kinh 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。 答đáp 與dữ 慧tuệ 相tương 應ứng 故cố 說thuyết 為vi 觀quán 。 而nhi 此thử 體thể 是thị 無vô 貪tham 善thiện 根căn 。 是thị 緣duyên 色sắc 貪tham 近cận 對đối 治trị 故cố 。 若nhược 并tinh 眷quyến 屬thuộc 四tứ 蘊uẩn 五ngũ 蘊uẩn 為vi 其kỳ 自tự 性tánh 。 此thử 不bất 淨tịnh 觀quán 。 界giới 者giả 唯duy 欲dục 色sắc 界giới 。 以dĩ 無vô 色sắc 界giới 。 無vô 緣duyên 色sắc 法pháp 不bất 淨tịnh 觀quán 故cố 。 地địa 者giả 十Thập 地Địa 。 謂vị 在tại 欲dục 界giới 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 及cập 四tứ 靜tĩnh 慮lự 四tứ 近cận 分phần/phân 故cố 。 所sở 依y 者giả 唯duy 依y 欲dục 界giới 身thân 。 以dĩ 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 身thân 不bất 起khởi 此thử 觀quán 故cố 。 行hành 相tương/tướng 者giả 非phi 十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 者giả 唯duy 緣duyên 欲dục 界giới 色sắc 處xứ 為vi 境cảnh 。 問vấn 此thử 不bất 淨tịnh 觀quán 為vi 緣duyên 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 色sắc 處xứ 。 為vi 少thiểu 分phần 耶da 。 答đáp 此thử 緣duyên 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 色sắc 處xứ 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 經kinh 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 尊tôn 者giả 無vô 滅diệt 在tại 一nhất 林lâm 中trung 。 宴yến 坐tọa 樹thụ 下hạ 。 過quá 初sơ 夜dạ 分phân 。 有hữu 四tứ 天thiên 女nữ 。 皆giai 名danh 悅duyệt 意ý 。 端đoan 嚴nghiêm 殊thù 妙diệu 。 來lai 至chí 尊tôn 者giả 無vô 滅diệt 座tòa 前tiền 。 合hợp 掌chưởng 恭cung 敬kính 。 頂đảnh 禮lễ 雙song 足túc 。 退thoái 住trụ 一nhất 面diện 。 白bạch 尊tôn 者giả 言ngôn 。 我ngã 四tứ 天thiên 女nữ 。 能năng 於ư 四tứ 處xứ 。 變biến 化hóa 自tự 在tại 。 一nhất 者giả 隨tùy 欲dục 化hóa 作tác 種chủng 種chủng 上thượng 妙diệu 。 色sắc 身thân 諸chư 相tướng 愛ái 者giả 。 我ngã 等đẳng 皆giai 能năng 。 歡hoan 娛ngu 承thừa 事sự 。 二nhị 者giả 隨tùy 欲dục 化hóa 作tác 種chủng 種chủng 上thượng 妙diệu 衣y 服phục 。 三tam 者giả 隨tùy 欲dục 化hóa 作tác 種chủng 種chủng 。 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 。 四tứ 者giả 隨tùy 欲dục 化hóa 作tác 種chủng 種chủng 上thượng 妙diệu 。 花hoa 香hương 飲ẩm 食thực 珍trân 翫ngoạn 。 諸chư 欲dục 樂lạc 具cụ 。 尊tôn 者giả 頗phả 能năng 相tương/tướng 納nạp 受thọ 不phủ 。

時thời 彼bỉ 尊Tôn 者Giả 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 此thử 四tứ 故cố 來lai 見kiến 相tương/tướng 嬈nhiễu 惱não 。 我ngã 當đương 於ư 彼bỉ 。 起khởi 不bất 淨tịnh 觀quán 。 既ký 思tư 惟duy 已dĩ 。 入nhập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 不bất 能năng 起khởi 之chi 。 展triển 轉chuyển 遂toại 入nhập 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 亦diệc 不bất 能năng 起khởi 。 便tiện 作tác 是thị 念niệm 。 此thử 四tứ 天thiên 女nữ 。 有hữu 種chủng 種chủng 色sắc 。 故cố 我ngã 不bất 能năng 觀quán 為vi 不bất 淨tịnh 。 彼bỉ 若nhược 純thuần 作tác 一nhất 種chủng 色sắc 者giả 。 我ngã 必tất 能năng 觀quán 。 遂toại 告cáo 彼bỉ 曰viết 。 諸chư 姊tỷ 。 頗phả 能năng 皆giai 為vi 我ngã 現hiện 青thanh 色sắc 身thân 不phủ 。

時thời 諸chư 天thiên 女nữ 。 現hiện 青thanh 色sắc 身thân 。 尊tôn 者giả 不bất 能năng 觀quán 為vi 不bất 淨tịnh 。 令linh 現hiện 黃hoàng 赤xích 猶do 故cố 不bất 能năng 。 復phục 起khởi 念niệm 言ngôn 。 若nhược 作tác 白bạch 色sắc 順thuận 骸hài 骨cốt 想tưởng 。 彼bỉ 若nhược 更cánh 能năng 為vi 現hiện 白bạch 色sắc 。 我ngã 定định 於ư 彼bỉ 能năng 觀quán 不bất 淨tịnh 。 即tức 告cáo 之chi 言ngôn 。 姊tỷ 更cánh 為vi 我ngã 變biến 身thân 為vi 白bạch 。 即tức 為vi 變biến 之chi 。 亦diệc 復phục 不bất 能năng 。 觀quán 為vi 不bất 淨tịnh 。 以dĩ 諸chư 天thiên 女nữ 形hình 色sắc 鮮tiên 潔khiết 如như 妙diệu 光quang 明minh 難nạn/nan 起khởi 厭yếm 故cố 。 問vấn 尊tôn 者giả 無vô 滅diệt 何hà 故cố 令linh 天thiên 轉chuyển 作tác 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 四tứ 色sắc 。 答đáp 欲dục 觀quán 諸chư 色sắc 變biến 壞hoại 相tương/tướng 故cố 。

復phục 次thứ 色sắc 相tướng 移di 轉chuyển 易dị 起khởi 厭yếm 故cố 。

復phục 次thứ 青thanh 色sắc 隨tùy 順thuận 青thanh 瘀ứ 想tưởng 故cố 。 黃hoàng 色sắc 隨tùy 順thuận 膿nùng 䑌# 想tưởng 故cố 。 赤xích 色sắc 隨tùy 順thuận 異dị 赤xích 想tưởng 故cố 。 白bạch 色sắc 隨tùy 順thuận 駭hãi 骨cốt 想tưởng 故cố 。

復phục 次thứ 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 是thị 眾chúng 色sắc 本bổn 。 又hựu 無vô 諍tranh 論luận 故cố 令linh 轉chuyển 變biến 。 歷lịch 試thí 自tự 心tâm 能năng 起khởi 厭yếm 不phủ 。 尊tôn 者giả 無vô 滅diệt 知tri 彼bỉ 色sắc 妙diệu 。 不bất 能năng 觀quán 之chi 。 起khởi 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 遂toại 便tiện 閉bế 目mục 。 默mặc 然nhiên 而nhi 坐tọa 。 彼bỉ 知tri 尊tôn 者giả 都đô 無vô 染nhiễm 心tâm 。 慚tàm 愧quý 禮lễ 足túc 忽hốt 爾nhĩ 不bất 現hiện 。 如như 二nhị 力lực 士sĩ 相tương/tướng 扠tra 撲phác 時thời 知tri 力lực 既ký 齊tề 解giải 手thủ 而nhi 退thoái 。 天thiên 女nữ 無vô 滅diệt 應ưng 知tri 亦diệc 然nhiên 。 既ký 爾nhĩ 云vân 何hà 說thuyết 不bất 淨tịnh 觀quán 。 能năng 緣duyên 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 色sắc 耶da 。 答đáp 無vô 滅diệt 不bất 能năng 普phổ 於ư 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 。 色sắc 處xứ 起khởi 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 餘dư 有hữu 能năng 者giả 故cố 不bất 相tương 違vi 。 如như 佛Phật 獨Độc 覺Giác 舍Xá 利Lợi 子Tử 等đẳng 。 利lợi 根căn 聲Thanh 聞Văn 皆giai 能năng 觀quán 故cố 。 問vấn 有hữu 緣duyên 佛Phật 色sắc 身thân 起khởi 不bất 淨tịnh 觀quán 不phủ 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 無vô 有hữu 能năng 者giả 。 佛Phật 色sắc 微vi 妙diệu 最tối 極cực 。 鮮tiên 潔khiết 如như 淨tịnh 光quang 明minh 不bất 可khả 厭yếm 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 佛Phật 能năng 自tự 緣duyên 。 起khởi 不bất 淨tịnh 觀quán 。 餘dư 無vô 能năng 者giả 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 不bất 淨tịnh 觀quán 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 色sắc 緣duyên 起khởi 。 二nhị 色sắc 過quá 患hoạn 。 色sắc 緣duyên 起khởi 者giả 。 能năng 緣duyên 佛Phật 身thân 。 色sắc 過quá 患hoạn 者giả 。 不bất 能năng 緣duyên 佛Phật 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 不bất 淨tịnh 觀quán 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 共cộng 相tương 境cảnh 。 二nhị 自tự 相tương/tướng 境cảnh 。 共cộng 相tương 境cảnh 者giả 能năng 緣duyên 佛Phật 身thân 。 自tự 相tương/tướng 境cảnh 者giả 不bất 能năng 緣duyên 佛Phật 。 此thử 不bất 淨tịnh 觀quán 念niệm 住trụ 者giả 。 身thân 念niệm 住trụ 俱câu 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 非phi 根căn 本bổn 念niệm 住trụ 。 但đãn 可khả 是thị 身thân 念niệm 住trụ 加gia 行hành 。 智trí 者giả 。 世thế 俗tục 智trí 俱câu 。 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 非phi 三tam 摩ma 地địa 俱câu 。 根căn 相tướng 應ưng 者giả 。 總tổng 說thuyết 但đãn 與dữ 三tam 根căn 相tướng 應ưng 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 捨xả 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 者giả 。 是thị 三tam 世thế 。 過quá 去khứ 緣duyên 過quá 去khứ 。 現hiện 在tại 緣duyên 現hiện 在tại 。 未vị 來lai 生sanh 法pháp 緣duyên 未vị 來lai 。 若nhược 不bất 生sanh 法pháp 緣duyên 三tam 世thế 。 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 者giả 。 是thị 善thiện 緣duyên 三tam 種chủng 。 繫hệ 不bất 繫hệ 者giả 。 是thị 欲dục 色sắc 界giới 繫hệ 緣duyên 欲dục 界giới 繫hệ 學học 無Vô 學Học 非phi 學học 。 非phi 無Vô 學Học 者giả 。 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 緣duyên 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 見kiến 所sở 斷đoạn 修tu 所sở 斷đoạn 不bất 斷đoạn 者giả 。 是thị 修tu 所sở 斷đoạn 。 緣duyên 修tu 所sở 斷đoạn 緣duyên 名danh 緣duyên 義nghĩa 者giả 。 唯duy 緣duyên 義nghĩa 。 緣duyên 自tự 相tương 續tục 他tha 相tương 續tục 非phi 相tướng 續tục 者giả 。 緣duyên 自tự 他tha 相tương 續tục 。 加gia 行hành 得đắc 離ly 染nhiễm 得đắc 生sanh 得đắc 者giả 。 有hữu 加gia 行hành 得đắc 有hữu 離ly 染nhiễm 得đắc 。 非phi 生sanh 得đắc 。 離ly 染nhiễm 得đắc 者giả 。 謂vị 離ly 染nhiễm 時thời 而nhi 修tu 得đắc 故cố 。 加gia 行hành 得đắc 者giả 。 謂vị 作tác 加gia 行hành 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 佛Phật 無vô 加gia 行hành 。 獨Độc 覺Giác 下hạ 加gia 行hành 。 聲Thanh 聞Văn 或hoặc 中trung 加gia 行hành 。 或hoặc 上thượng 加gia 行hành 。 異dị 生sanh 上thượng 加gia 行hành 現hiện 在tại 前tiền 。 曾tằng 得đắc 未vị 曾tằng 得đắc 者giả 。 通thông 曾tằng 得đắc 未vị 曾tằng 得đắc 。 聖thánh 者giả 菩Bồ 薩Tát 後hậu 有hữu 異dị 生sanh 通thông 曾tằng 。 得đắc 未vị 曾tằng 得đắc 。 餘dư 異dị 生sanh 唯duy 曾tằng 得đắc 。 聞văn 思tư 修tu 所sở 成thành 者giả 。 通thông 三tam 種chủng 。 在tại 意ý 地địa 五ngũ 識thức 身thân 者giả 。 唯duy 在tại 意ý 地địa 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 經kinh 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 眼nhãn 見kiến 色sắc 已dĩ 隨tùy 觀quán 不bất 淨tịnh 。 如như 理lý 思tư 惟duy 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 答đáp 五ngũ 識thức 為vi 門môn 引dẫn 生sanh 意ý 識thức 。 起khởi 不bất 淨tịnh 觀quán 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 然nhiên 不bất 淨tịnh 觀quán 唯duy 在tại 意ý 識thức 。 如như 意ý 近cận 行hành 唯duy 在tại 意ý 地địa 亦diệc 由do 五ngũ 識thức 。 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 契Khế 經Kinh 亦diệc 說thuyết 眼nhãn 見kiến 色sắc 已dĩ 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 意ý 知tri 法pháp 已dĩ 。 起khởi 喜hỷ 憂ưu 捨xả 六lục 意ý 近cận 行hành 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 此thử 不bất 淨tịnh 觀quán 亦diệc 緣duyên 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 不phủ 。 答đáp 此thử 唯duy 緣duyên 色sắc 不bất 緣duyên 餘dư 五ngũ 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 經kinh 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 眼nhãn 見kiến 色sắc 已dĩ 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 意ý 知tri 法pháp 已dĩ 。 隨tùy 觀quán 不bất 淨tịnh 。 如như 理lý 思tư 惟duy 。 答đáp 由do 六lục 識thức 門môn 引dẫn 不bất 淨tịnh 觀quán 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 然nhiên 不bất 淨tịnh 觀quán 緣duyên 色sắc 非phi 餘dư 。

復phục 次thứ 依y 通thông 對đối 治trị 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 謂vị 不bất 淨tịnh 觀quán 雖tuy 但đãn 緣duyên 色sắc 。 而nhi 能năng 對đối 治trị 緣duyên 六lục 境cảnh 貪tham 。 如như 為vi 色sắc 貪tham 所sở 覆phú 蔽tế 者giả 。 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 而nhi 伏phục 除trừ 彼bỉ 。 為vi 聲thanh 等đẳng 貪tham 所sở 覆phú 蔽tế 者giả 。 亦diệc 修tu 此thử 觀quán 而nhi 伏phục 除trừ 之chi 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 先tiên 於ư 色sắc 處xứ 。 起khởi 不bất 淨tịnh 觀quán 。 厭yếm 患hoạn 諸chư 色sắc 。 後hậu 於ư 依y 色sắc 聲thanh 等đẳng 五ngũ 境cảnh 亦diệc 能năng 厭yếm 患hoạn 。 厭yếm 患hoạn 聲thanh 等đẳng 雖tuy 是thị 餘dư 觀quán 非phi 不bất 淨tịnh 觀quán 而nhi 不bất 淨tịnh 觀quán 所sở 引dẫn 生sanh 故cố 名danh 不bất 淨tịnh 觀quán 。

復phục 次thứ 先tiên 緣duyên 色sắc 處xứ 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 得đắc 純thuần 熟thục 已dĩ 。 後hậu 於ư 餘dư 境cảnh 亦diệc 欲dục 厭yếm 患hoạn 。 若nhược 能năng 者giả 善thiện 。 若nhược 不bất 能năng 者giả 。 還hoàn 緣duyên 色sắc 處xứ 。 起khởi 不bất 淨tịnh 觀quán 。 如như 欲dục 戰chiến 時thời 先tiên 安an 營doanh 壘lũy 然nhiên 後hậu 出xuất 戰chiến 。 若nhược 勝thắng 者giả 善thiện 。 若nhược 不bất 勝thắng 者giả 還hoàn 投đầu 營doanh 壘lũy 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 然nhiên 不bất 淨tịnh 觀quán 緣duyên 色sắc 非phi 餘dư 。

復phục 次thứ 先tiên 於ư 色sắc 處xứ 。 起khởi 不bất 淨tịnh 觀quán 。 後hậu 於ư 聲thanh 等đẳng 起khởi 餘dư 厭yếm 觀quán 。 彼bỉ 與dữ 此thử 觀quán 厭yếm 行hành 相tương/tướng 同đồng 。 故cố 亦diệc 說thuyết 彼bỉ 名danh 不bất 淨tịnh 觀quán 。

復phục 次thứ 不bất 淨tịnh 觀quán 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 根căn 本bổn 。 二nhị 者giả 等đẳng 流lưu 。 若nhược 根căn 本bổn 者giả 。 唯duy 緣duyên 色sắc 處xứ 。 若nhược 等đẳng 流lưu 者giả 。 通thông 緣duyên 聲thanh 等đẳng 乃nãi 至chí 有hữu 漏lậu 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 唯duy 說thuyết 根căn 本bổn 不bất 淨tịnh 觀quán 故cố 說thuyết 緣duyên 色sắc 處xứ 。 契Khế 經Kinh 通thông 說thuyết 根căn 本bổn 等đẳng 流lưu 不bất 淨tịnh 觀quán 故cố 。 說thuyết 見kiến 色sắc 已dĩ 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 意ý 知tri 法pháp 已dĩ 。 隨tùy 觀quán 不bất 淨tịnh 。 如như 理lý 思tư 惟duy 。 問vấn 誰thùy 能năng 起khởi 此thử 不bất 淨tịnh 觀quán 耶da 。 答đáp 聖thánh 者giả 異dị 生sanh 俱câu 能năng 現hiện 起khởi 。 聖thánh 通thông 一nhất 切thiết 學học 無Vô 學Học 位vị 。 問vấn 何hà 處xứ 起khởi 此thử 不bất 淨tịnh 觀quán 耶da 。 答đáp 唯duy 人nhân 三tam 洲châu 能năng 初sơ 現hiện 起khởi 。 天thiên 中trung 無vô 有hữu 青thanh 瘀ứ 等đẳng 相tương/tướng 故cố 六Lục 欲Dục 天Thiên 唯duy 能năng 後hậu 起khởi 。 有hữu 說thuyết 。 初sơ 後hậu 皆giai 唯duy 人nhân 趣thú 。 六lục 欲dục 天thiên 中trung 。 無vô 青thanh 瘀ứ 等đẳng 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 故cố 都đô 不bất 現hiện 起khởi 。 問vấn 觀quán 房phòng 等đẳng 中trung 骨cốt 等đẳng 充sung 滿mãn 。 此thử 不bất 淨tịnh 觀quán 為vi 何hà 所sở 緣duyên 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 彼bỉ 緣duyên 自tự 身thân 骨cốt 等đẳng 為vi 境cảnh 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 緣duyên 曾tằng 塚trủng 間gian 所sở 見kiến 骨cốt 等đẳng 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 緣duyên 房phòng 等đẳng 中trung 諸chư 空không 界giới 色sắc 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 是thị 假giả 想tưởng 勝thắng 解giải 作tác 意ý 相tương 應ứng 無vô 貪tham 。 隨tùy 所sở 樂lạc 緣duyên 皆giai 無vô 有hữu 失thất 。 問vấn 此thử 觀quán 一nhất 切thiết 非phi 骨cốt 瑣tỏa 等đẳng 。 為vi 骨cốt 瑣tỏa 等đẳng 寧ninh 非phi 顛điên 倒đảo 。 答đáp 此thử 是thị 善thiện 故cố 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 所sở 引dẫn 生sanh 故cố 。 無vô 貪tham 善thiện 根căn 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 引dẫn 生sanh 聖thánh 道Đạo 勝thắng 加gia 行hành 故cố 。 伏phục 煩phiền 惱não 故cố 。 感cảm 愛ái 果quả 故cố 。 雖tuy 不bất 如như 實thật 而nhi 非phi 顛điên 倒đảo 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 不bất 淨tịnh 觀quán 亦diệc 名danh 顛điên 倒đảo 。 於ư 非phi 不bất 淨tịnh 觀quán 不bất 淨tịnh 故cố 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 故cố 非phi 不bất 善thiện 耶da 。 答đáp 由do 二nhị 緣duyên 故cố 名danh 為vi 不bất 善thiện 。 一nhất 所sở 緣duyên 倒đảo 。 二nhị 自tự 性tánh 倒đảo 。 此thử 不bất 淨tịnh 觀quán 雖tuy 所sở 緣duyên 倒đảo 非phi 自tự 性tánh 倒đảo 故cố 非phi 不bất 善thiện 。

復phục 次thứ 由do 二nhị 緣duyên 故cố 名danh 為vi 不bất 善thiện 。 一nhất 所sở 緣duyên 倒đảo 。 二nhị 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 倒đảo 。 此thử 不bất 淨tịnh 觀quán 雖tuy 所sở 緣duyên 倒đảo 非phi 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 倒đảo 故cố 非phi 不bất 善thiện 復phục 次thứ 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。 有hữu 五ngũ 現hiện 見kiến 等đẳng 至chí 。 云vân 何hà 為vi 五ngũ 。 謂vị 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 如như 實thật 觀quán 察sát 自tự 身thân 。 從tùng 足túc 至chí 頂đảnh 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 充sung 滿mãn 。 謂vị 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。 塵trần 垢cấu 皮bì 肉nhục 骨cốt 髓tủy 筋cân 脈mạch 。 肝can 肺phế 脾tì 腎thận 。 大đại 小tiểu 腸tràng 胃vị 。 膽đảm 生sanh 熟thục 藏tạng 澹đạm 熱nhiệt 心tâm 肚đỗ 。 屎thỉ 尿niệu 涕thế 唾thóa 。 汗hãn 淚lệ 膿nùng 血huyết 脂chi 膏cao 腦não 膜mô 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 觀quán 見kiến 倉thương 內nội 麻ma 米mễ 豆đậu 等đẳng 種chủng 種chủng 雜tạp 物vật 。 充sung 滿mãn 其kỳ 中trung 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 。 現hiện 見kiến 等đẳng 至chí 。

復phục 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 如như 實thật 觀quán 察sát 自tự 身thân 。 從tùng 足túc 至chí 頂đảnh 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 充sung 滿mãn 。 謂vị 髮phát 毛mao 等đẳng 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。 復phục 觀quán 除trừ 去khứ 皮bì 肉nhục 血huyết 等đẳng 。 唯duy 觀quán 骸hài 骨cốt 識thức 於ư 中trung 行hành 。 是thị 名danh 第đệ 二nhị 。 現hiện 見kiến 等đẳng 至chí 。

復phục 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 如như 實thật 觀quán 察sát 自tự 身thân 。 從tùng 足túc 至chí 頂đảnh 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 充sung 滿mãn 。 謂vị 髮phát 毛mao 等đẳng 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。 復phục 觀quán 除trừ 去khứ 皮bì 肉nhục 血huyết 等đẳng 。 唯duy 觀quán 骸hài 骨cốt 識thức 於ư 中trung 行hành 。 亦diệc 住trụ 今kim 世thế 。 亦diệc 住trụ 後hậu 世thế 。 是thị 名danh 第đệ 三tam 。 現hiện 見kiến 等đẳng 至chí 。

復phục 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 如như 實thật 觀quán 察sát 自tự 身thân 。 從tùng 足túc 至chí 頂đảnh 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 充sung 滿mãn 。 謂vị 髮phát 毛mao 等đẳng 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。 復phục 觀quán 除trừ 去khứ 皮bì 肉nhục 血huyết 等đẳng 。 唯duy 觀quán 骸hài 骨cốt 識thức 於ư 中trung 行hành 。 不bất 住trụ 今kim 世thế 。 但đãn 住trụ 後hậu 世thế 。 是thị 名danh 第đệ 四tứ 。 現hiện 見kiến 等đẳng 至chí 。

復phục 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 如như 實thật 觀quán 察sát 自tự 身thân 。 從tùng 足túc 至chí 頂đảnh 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 充sung 滿mãn 。 謂vị 髮phát 毛mao 等đẳng 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。 復phục 觀quán 除trừ 去khứ 皮bì 肉nhục 血huyết 等đẳng 。 唯duy 觀quán 骸hài 骨cốt 識thức 於ư 中trung 行hành 。 不bất 住trụ 今kim 世thế 。 不bất 住trụ 後hậu 世thế 。 是thị 名danh 第đệ 五ngũ 。 現hiện 見kiến 等đẳng 至chí 。 問vấn 如như 是thị 五ngũ 種chủng 。 現hiện 見kiến 等đẳng 至chí 以dĩ 何hà 為vi 自tự 性tánh 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 以dĩ 慧tuệ 為vi 自tự 性tánh 。 說thuyết 如như 實thật 觀quán 察sát 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 以dĩ 三tam 摩ma 地địa 為vi 自tự 性tánh 。 說thuyết 等đẳng 至chí 故cố 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 以dĩ 無vô 貪tham 為vi 自tự 性tánh 。 觀quán 察sát 不bất 淨tịnh 對đối 治trị 貪tham 故cố 。 而nhi 說thuyết 觀quán 察sát 及cập 等đẳng 至chí 者giả 。 此thử 從tùng 彼bỉ 生sanh 及cập 生sanh 彼bỉ 故cố 。 又hựu 與dữ 定định 慧tuệ 共cộng 相tương 應ưng 故cố 。 已dĩ 說thuyết 自tự 性tánh 。 所sở 以dĩ 今kim 當đương 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 名danh 為vi 。 現hiện 見kiến 等đẳng 至chí 。 答đáp 現hiện 見kiến 謂vị 眼nhãn 。 由do 眼nhãn 見kiến 色sắc 引dẫn 生sanh 此thử 故cố 立lập 現hiện 見kiến 名danh 。 依y 等đẳng 至chí 生sanh 能năng 生sanh 等đẳng 至chí 。 或hoặc 復phục 此thử 與dữ 等đẳng 至chí 。 相tương 應ứng 故cố 名danh 等đẳng 至chí 。 問vấn 五ngũ 中trung 後hậu 四tứ 亦diệc 觀quán 於ư 識thức 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 現hiện 見kiến 謂vị 眼nhãn 。 答đáp 由do 眼nhãn 現hiện 見kiến 諸chư 不bất 淨tịnh 物vật 。 展triển 轉chuyển 引dẫn 生sanh 如như 是thị 五ngũ 種chủng 。 現hiện 見kiến 等đẳng 至chí 。 五ngũ 中trung 後hậu 四tứ 亦diệc 能năng 緣duyên 識thức 於ư 理lý 無vô 違vi 。 問vấn 誰thùy 有hữu 此thử 五ngũ 現hiện 見kiến 等đẳng 至chí 。 答đáp 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 異dị 生sanh 聖thánh 者giả 皆giai 得đắc 有hữu 。 第đệ 三tam 是thị 預dự 流lưu 者giả 及cập 一nhất 來lai 者giả 所sở 有hữu 。 第đệ 四tứ 是thị 不bất 還hoàn 者giả 所sở 有hữu 。 第đệ 五ngũ 是thị 阿A 羅La 漢Hán 所sở 有hữu 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 舍Xá 利Lợi 子Tử 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 所sở 起khởi 現hiện 見kiến 等đẳng 至chí 。 無vô 餘dư 通thông 達đạt 所sở 知tri 境cảnh 故cố 。 說thuyết 為vi 無vô 上thượng 。 諸chư 餘dư 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 不bất 能năng 及cập 故cố 問vấn 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 所sở 得đắc 如như 是thị 五ngũ 不bất 淨tịnh 觀quán 名danh 無vô 上thượng 耶da 。 答đáp 能năng 伏phục 一nhất 切thiết 。 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 說thuyết 為vi 無vô 上thượng 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 如như 實thật 觀quán 故cố 。 說thuyết 為vi 無vô 上thượng 。 謂vị 觀quán 髮phát 是thị 髮phát 觀quán 毛mao 是thị 毛mao 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 評bình 曰viết 彼bỉ 不phủ 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 便tiện 顯hiển 世Thế 尊Tôn 觀quán 多đa 境cảnh 不bất 淨tịnh 觀quán 。 唯duy 觀quán 少thiểu 境cảnh 實thật 髮phát 毛mao 等đẳng 但đãn 攝nhiếp 欲dục 界giới 少thiểu 分phần 色sắc 故cố 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 前tiền 說thuyết 為vi 善thiện 。 能năng 伏phục 一nhất 切thiết 。 故cố 名danh 無vô 上thượng 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 不bất 能năng 總tổng 伏phục 一nhất 切thiết 色sắc 處xứ 皆giai 為vi 不bất 淨tịnh 。 無vô 滅diệt 不bất 能năng 觀quán 天thiên 女nữ 色sắc 為vi 不bất 淨tịnh 故cố 。 除trừ 佛Phật 無vô 能năng 觀quán 佛Phật 身thân 色sắc 為vi 不bất 淨tịnh 故cố 又hựu 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 大Đại 目Mục 乾Kiền 連Liên 。 底để 沙sa 梵Phạm 天Thiên 不bất 說thuyết 第đệ 六lục 無vô 相tướng 住trụ 者giả 耶da 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 為vi 廣quảng 分phân 別biệt 契Khế 經Kinh 義nghĩa 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 世Thế 尊Tôn 一nhất 時thời 在tại 室Thất 羅La 筏Phiệt 。 住trú 誓Thệ 多Đa 林Lâm 。 給Cấp 孤Cô 獨Độc 園Viên 。 過quá 初sơ 夜dạ 分phân 。 有hữu 三tam 梵Phạm 天Thiên 。 光quang 明minh 照chiếu 曜diệu 。 來lai 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 到đáo 已dĩ 頂đảnh 禮lễ 。 世Thế 尊Tôn 雙song 足túc 。 卻khước 住trụ 一nhất 面diện 。

時thời 一nhất 梵Phạm 天Thiên 前tiền 白bạch 佛Phật 曰viết 。 大đại 仙tiên 當đương 知tri 。 娑sa 計kế 多đa 國quốc 多đa 苾Bật 芻Sô 尼Ni 今kim 夜dạ 命mạng 過quá 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 退thoái 住trụ 一nhất 面diện 。 第đệ 二nhị 梵Phạm 天Thiên 復phục 前tiền 白bạch 佛Phật 。 大đại 仙tiên 當đương 知tri 。 彼bỉ 多đa 尼ni 眾chúng 有hữu 有hữu 餘dư 依y 。 而nhi 滅diệt 度độ 者giả 。 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 退thoái 住trụ 一nhất 面diện 。 第đệ 三tam 梵Phạm 天Thiên 又hựu 前tiền 白bạch 佛Phật 。 大đại 仙tiên 當đương 知tri 。 彼bỉ 多đa 尼ni 眾chúng 有hữu 無vô 餘dư 依y 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 退thoái 住trụ 一nhất 面diện 。

時thời 三tam 梵Phạm 天Thiên 合hợp 掌chưởng 恭cung 敬kính 。 繞nhiễu 佛Phật 三tam 匝táp 。 禮lễ 雙song 足túc 已dĩ 。 忽hốt 然nhiên 不bất 現hiện 。 至chí 明minh 清thanh 旦đán 。 世Thế 尊Tôn 來lai 詣nghệ 苾Bật 芻Sô 眾chúng 中trung 。 敷phu 座tòa 而nhi 坐tọa 。 告cáo 苾Bật 芻Sô 眾chúng 曰viết 。 昨tạc 過quá 初sơ 夜dạ 分phân 。 有hữu 三tam 梵Phạm 天Thiên 光quang 明minh 照chiếu 曜diệu 。 來lai 詣nghệ 我ngã 所sở 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 忽hốt 然nhiên 不bất 現hiện 。

爾nhĩ 時thời 具Cụ 壽thọ 大Đại 目Mục 乾Kiền 連Liên 。 在tại 彼bỉ 眾chúng 中trung 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 何hà 等đẳng 梵Phạm 天Thiên 有hữu 此thử 智trí 見kiến 。 知tri 住trụ 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 依y 者giả 。 作tác 是thị 念niệm 已dĩ 。 入nhập 三tam 摩ma 地địa 。 如như 壯tráng 士sĩ 夫phu 。 屈khuất 伸thân 臂tý 頃khoảnh 。 誓Thệ 多Đa 林Lâm 沒một 至chí 於ư 梵Phạm 世Thế 。 去khứ 底để 沙sa 梵Phạm 不bất 遠viễn 而nhi 出xuất 。 從tùng 三tam 摩ma 地địa 起khởi 。 整chỉnh 理lý 衣y 服phục 。 詣nghệ 底để 沙sa 梵Phạm 所sở 。 作tác 是thị 問vấn 言ngôn 。 何hà 等đẳng 梵Phạm 天Thiên 有hữu 此thử 智trí 見kiến 。 知tri 住trụ 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 依y 者giả 。 問vấn 大Đại 目Mục 乾Kiền 連Liên 。 有hữu 勝thắng 智trí 見kiến 。 過quá 底để 沙sa 梵Phạm 多đa 俱câu 胝chi 倍bội 。 何hà 故cố 往vãng 問vấn 底để 沙sa 梵Phạm 耶da 。 答đáp 大Đại 目Mục 乾Kiền 連Liên 。 知tri 而nhi 故cố 問vấn 。 如như 佛Phật 有hữu 時thời 。 知tri 而nhi 故cố 問vấn 。 問vấn 有hữu 餘dư 梵Phạm 天Thiên 勝thắng 底để 沙sa 梵Phạm 者giả 。 何hà 故cố 但đãn 問vấn 底để 沙sa 梵Phạm 耶da 。 答đáp 此thử 梵Phạm 本bổn 是thị 大Đại 目Mục 乾Kiền 連Liên 。 共cộng 住trú 弟đệ 子tử 相tương/tướng 委ủy 故cố 問vấn 復phục 次thứ 彼bỉ 底để 沙sa 梵Phạm 住trụ 不bất 還hoàn 果quả 。 餘dư 梵Phạm 眾chúng 天thiên 有hữu 未vị 知tri 者giả 。 欲dục 顯hiển 彼bỉ 德đức 令linh 餘dư 梵Phạm 天Thiên 。 恭cung 敬kính 尊tôn 重trọng 。 是thị 故cố 偏thiên 問vấn 。

時thời 底để 沙sa 梵Phạm 答đáp 尊tôn 者giả 言ngôn 。 即tức 梵Phạm 眾chúng 天thiên 有hữu 此thử 智trí 見kiến 。 知tri 住trụ 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 依y 者giả 。 大Đại 目Mục 乾Kiền 連Liên 。 復phục 問vấn 彼bỉ 曰viết 。 諸chư 梵Phạm 眾chúng 天thiên 皆giai 有hữu 如như 是thị 。 勝thắng 智trí 見kiến 不phủ 。 底để 沙sa 答đáp 曰viết 。 非phi 彼bỉ 皆giai 有hữu 此thử 勝thắng 智trí 見kiến 。 若nhược 梵Phạm 眾chúng 天thiên 於ư 天thiên 長trường 壽thọ 妙diệu 色sắc 名danh 譽dự 不bất 生sanh 喜hỷ 足túc 。 下hạ 如như 實thật 知tri 勝thắng 出xuất 離ly 者giả 無vô 此thử 智trí 見kiến 。 若nhược 梵Phạm 眾chúng 天thiên 於ư 天thiên 長trường 壽thọ 妙diệu 色sắc 名danh 譽dự 能năng 生sanh 喜hỷ 足túc 。 亦diệc 如như 實thật 知tri 。 勝thắng 出xuất 離ly 者giả 有hữu 此thử 智trí 見kiến 。 尊tôn 者giả 復phục 問vấn 。 彼bỉ 天thiên 如như 何hà 知tri 住trụ 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 依y 者giả 。 底để 沙sa 答đáp 曰viết 。 若nhược 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 是thị 俱câu 解giải 脫thoát 。 彼bỉ 梵Phạm 眾chúng 天thiên 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 今kim 此thử 大đại 德đức 是thị 俱câu 解giải 脫thoát 。 乃nãi 至chí 有hữu 身thân 人nhân 天thiên 皆giai 見kiến 。 身thân 壞hoại 命mạng 終chung 。 都đô 無vô 見kiến 者giả 。 若nhược 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 非phi 俱câu 解giải 脫thoát 是thị 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 彼bỉ 梵Phạm 眾chúng 天thiên 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 今kim 此thử 大đại 德đức 是thị 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 乃nãi 至chí 有hữu 身thân 人nhân 天thiên 皆giai 見kiến 。 身thân 壞hoại 命mạng 終chung 。 都đô 無vô 見kiến 者giả 。 若nhược 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 非phi 阿A 羅La 漢Hán 。 非phi 俱câu 解giải 脫thoát 。 非phi 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 然nhiên 是thị 身thân 證chứng 。 彼bỉ 梵Phạm 眾chúng 天thiên 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 今kim 此thử 大đại 德đức 是thị 身thân 證chứng 者giả 。 當đương 修tu 勝thắng 根căn 。 親thân 近cận 善thiện 友hữu 。 若nhược 得đắc 隨tùy 順thuận 房phòng 舍xá 資tư 具cụ 。 必tất 當đương 漏lậu 盡tận 證chứng 得đắc 無vô 漏lậu 心tâm 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 能năng 自tự 通thông 達đạt 證chứng 具cụ 足túc 住trụ 。 又hựu 自tự 了liễu 知tri 。 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 若nhược 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 雖tuy 非phi 身thân 證chứng 而nhi 是thị 見kiến 至chí 。 彼bỉ 梵Phạm 眾chúng 天thiên 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 今kim 此thử 大đại 德đức 是thị 見kiến 至chí 者giả 。 當đương 修tu 勝thắng 根căn 。 親thân 近cận 善thiện 友hữu 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 若nhược 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 雖tuy 非phi 見kiến 至chí 。 是thị 信tín 勝thắng 解giải 。 彼bỉ 梵Phạm 眾chúng 天thiên 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 今kim 此thử 大đại 德đức 是thị 信tín 勝thắng 解giải 當đương 修tu 勝thắng 根căn 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 底để 沙sa 梵Phạm 天Thiên 說thuyết 是thị 語ngữ 已dĩ 。 默mặc 然nhiên 而nhi 住trụ 。 問vấn 底để 沙sa 何hà 故cố 不bất 說thuyết 隨tùy 信tín 隨tùy 法pháp 行hành 耶da 。 答đáp 若nhược 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 是thị 彼bỉ 境cảnh 界giới 者giả 。 彼bỉ 便tiện 說thuyết 之chi 。 隨tùy 信tín 隨tùy 法pháp 行hành 非phi 底để 沙sa 境cảnh 界giới 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 他tha 心tâm 智trí 知tri 見kiến 道đạo 者giả 。 決quyết 定định 先tiên 起khởi 無vô 漏lậu 法pháp 智trí 。 生sanh 上thượng 界giới 者giả 。 無vô 漏lậu 法pháp 智trí 必tất 不bất 現hiện 前tiền 。 故cố 隨tùy 信tín 法pháp 行hành 非phi 底để 沙sa 境cảnh 界giới 。

復phục 次thứ 若nhược 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 在tại 梵Phạm 天Thiên 處xứ 有hữu 種chủng 類loại 者giả 彼bỉ 便tiện 說thuyết 之chi 。 隨tùy 信tín 隨tùy 法pháp 行hành 在tại 梵Phạm 天Thiên 處xứ 無vô 其kỳ 種chủng 類loại 。 故cố 彼bỉ 不bất 說thuyết 。

爾nhĩ 時thời 尊Tôn 者giả 大Đại 目Mục 乾Kiền 連Liên 。 聞văn 底để 沙sa 梵Phạm 說thuyết 法Pháp 語ngữ 已dĩ 。 歡hoan 喜hỷ 踊dũng 躍dược 。 示thị 現hiện 教giáo 導đạo 讚tán 勵lệ 慶khánh 喜hỷ 。 慇ân 懃cần 取thủ 別biệt 。 入nhập 三tam 摩ma 地địa 。 如như 壯tráng 士sĩ 夫phu 。 屈khuất 伸thân 臂tý 頃khoảnh 。 從tùng 梵Phạm 天Thiên 沒một 至chí 誓Thệ 多Đa 林Lâm 苾Bật 芻Sô 眾chúng 中trung 欻hốt 然nhiên 出xuất 現hiện 。 從tùng 三tam 摩ma 地địa 起khởi 。 前tiền 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 頂đảnh 禮lễ 雙song 足túc 。 退thoái 坐tọa 一nhất 面diện 。 具cụ 以dĩ 上thượng 事sự 。 而nhi 白bạch 世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 便tiện 問vấn 曰viết 。 大Đại 目Mục 乾Kiền 連Liên 。 底để 沙sa 梵Phạm 天Thiên 不bất 說thuyết 第đệ 六lục 無vô 相tướng 住trụ 者giả 耶da 。 目Mục 連Liên 答đáp 曰viết 。 如như 是thị 世Thế 尊Tôn 。 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 頂đảnh 禮lễ 佛Phật 足túc 。 合hợp 掌chưởng 恭cung 敬kính 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 今kim 正chánh 是thị 時thời 。 唯duy 願nguyện 為vi 眾chúng 宣tuyên 說thuyết 第đệ 六lục 無vô 相tướng 住trụ 者giả 。 令linh 苾Bật 芻Sô 眾chúng 聞văn 已dĩ 受thọ 持trì 。

佛Phật 告cáo 目Mục 連Liên 。

諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 極cực 善thiện 作tác 意ý 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 若nhược 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 於ư 一nhất 切thiết 相tướng 。 不bất 復phục 思tư 惟duy 。 證chứng 無vô 相tướng 心tâm 三tam 摩ma 地địa 具cụ 足túc 住trụ 。 是thị 名danh 第đệ 六lục 。 無vô 相tướng 住trụ 者giả 。 契Khế 經Kinh 雖tuy 作tác 是thị 說thuyết 。 而nhi 不bất 分phân 別biệt 其kỳ 義nghĩa 。 彼bỉ 是thị 此thử 論luận 所sở 依y 根căn 本bổn 。 彼bỉ 不bất 說thuyết 者giả 今kim 欲dục 說thuyết 之chi 。

復phục 次thứ 有hữu 於ư 彼bỉ 經kinh 不bất 了liễu 其kỳ 義nghĩa 。 便tiện 執chấp 緣duyên 滅Diệt 諦Đế 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 見kiến 道đạo 名danh 為vi 無vô 相tướng 住trụ 故cố 。 唯duy 滅Diệt 諦Đế 中trung 無vô 諸chư 相tướng 故cố 。 為vi 遮già 彼bỉ 執chấp 欲dục 顯hiển 見kiến 道đạo 非phi 但đãn 緣duyên 滅diệt 。 故cố 作tác 斯tư 論luận 云vân 何hà 名danh 第đệ 六lục 無vô 相tướng 住trụ 者giả 耶da 。 答đáp 隨tùy 信tín 行hành 隨tùy 法pháp 行hành 。 名danh 為vi 第đệ 六lục 無vô 相tướng 住trụ 者giả 。 問vấn 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 隨tùy 信tín 法pháp 行hành 名danh 為vi 第đệ 六lục 無vô 相tướng 住trụ 者giả 。 答đáp 一nhất 切thiết 聖thánh 者giả 總tổng 有hữu 七thất 種chủng 。 底để 沙sa 梵Phạm 天Thiên 已dĩ 說thuyết 五ngũ 種chủng 。 未vị 說thuyết 隨tùy 信tín 。 隨tùy 法Pháp 行hành 者giả 。 故cố 知tri 此thử 二nhị 合hợp 為vi 第đệ 六lục 無vô 相tướng 住trụ 者giả 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 二nhị 無vô 相tướng 不bất 可khả 安an 立lập 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 在tại 此thử 在tại 彼bỉ 。 若nhược 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 。 若nhược 苦khổ 法pháp 智trí 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 若nhược 道đạo 類loại 智trí 忍nhẫn 。 以dĩ 此thử 無vô 相tướng 不bất 可khả 安an 立lập 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 在tại 此thử 在tại 彼bỉ 。 故cố 名danh 第đệ 六lục 無vô 相tướng 住trụ 者giả 。 問vấn 何hà 故cố 此thử 二nhị 合hợp 立lập 一nhất 耶da 。 答đáp 即tức 此thử 文văn 說thuyết 此thử 二nhị 俱câu 無vô 相tướng 。 不bất 可khả 安an 立lập 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 故cố 。

復phục 次thứ 此thử 二nhị 俱câu 不bất 起khởi 不bất 相tương 似tự 心tâm 故cố 。 此thử 二nhị 俱câu 有hữu 十thập 五ngũ 心tâm 故cố 。 此thử 二nhị 心tâm 品phẩm 現hiện 行hành 等đẳng 故cố 。 此thử 二nhị 俱câu 是thị 速tốc 疾tật 道đạo 故cố 。 此thử 二nhị 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 不bất 起khởi 故cố 。 此thử 二nhị 俱câu 是thị 微vi 細tế 道đạo 故cố 。 此thử 二nhị 俱câu 是thị 不bất 可khả 安an 立lập 。 施thi 設thiết 法pháp 故cố 。 此thử 二nhị 俱câu 是thị 難nạn/nan 覺giác 道đạo 故cố 。 此thử 二nhị 俱câu 是thị 不bất 現hiện 見kiến 故cố 。 問vấn 此thử 二nhị 於ư 一nhất 切thiết 皆giai 不bất 現hiện 見kiến 耶da 。 答đáp 不bất 爾nhĩ 。 於ư 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 雖tuy 不bất 現hiện 見kiến 。 於ư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 是thị 現hiện 見kiến 故cố 。

復phục 次thứ 此thử 二nhị 。 地địa 等đẳng 道đạo 等đẳng 品phẩm 等đẳng 離ly 染nhiễm 等đẳng 故cố 。 合hợp 立lập 為vi 一nhất 。 問vấn 前tiền 五ngũ 既ký 非phi 無vô 相tướng 住trụ 攝nhiếp 。 何hà 故cố 說thuyết 此thử 。 名danh 為vi 第đệ 六lục 無vô 相tướng 住trụ 耶da 。 答đáp 無vô 相tướng 住trụ 者giả 。 是thị 聖thánh 者giả 中trung 第đệ 六lục 聖thánh 者giả 。 故cố 名danh 第đệ 六lục 無vô 相tướng 住trụ 者giả 。 非phi 無vô 相tướng 住trụ 總tổng 有hữu 六lục 種chủng 。 此thử 名danh 第đệ 六lục 。 如như 餘dư 處xứ 說thuyết 害hại 第đệ 五ngũ 虎hổ 非phi 前tiền 四tứ 亦diệc 名danh 虎hổ 。 然nhiên 所sở 害hại 法pháp 總tổng 有hữu 五ngũ 種chủng 。 第đệ 五ngũ 名danh 虎hổ 。 此thử 中trung 亦diệc 然nhiên 。 又hựu 如như 餘dư 處xứ 說thuyết 第đệ 。 六lục 增tăng 上thượng 王vương 。 非phi 前tiền 五ngũ 亦diệc 名danh 王vương 。 然nhiên 增tăng 上thượng 法pháp 總tổng 有hữu 六lục 種chủng 。 增tăng 上thượng 王vương 是thị 第đệ 六lục 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 相tướng 住trụ 者giả 是thị 第đệ 六lục 。 非phi 六lục 皆giai 名danh 無vô 相tướng 住trụ 。 然nhiên 無vô 相tướng 聲thanh 說thuyết 多đa 種chủng 義nghĩa 。 謂vị 或hoặc 說thuyết 空không 。 或hoặc 說thuyết 無vô 相tướng 。 或hoặc 說thuyết 不bất 動động 心tâm 解giải 脫thoát 。 或hoặc 說thuyết 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 廣quảng 釋thích 所sở 以dĩ 如như 智trí 蘊uẩn 說thuyết 。 此thử 中trung 無vô 相tướng 正chánh 說thuyết 見kiến 道đạo 義nghĩa 如như 前tiền 釋thích 。 又hựu 極cực 迅tấn 速tốc 難nan 了liễu 知tri 故cố 。 謂vị 聲Thanh 聞Văn 他tha 心tâm 智trí 極cực 設thiết 加gia 行hành 但đãn 知tri 二nhị 心tâm 。 謂vị 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 及cập 苦khổ 法pháp 智trí 相tương 應ứng 心tâm 。 若nhược 欲dục 知tri 第đệ 三tam 乃nãi 知tri 第đệ 十thập 六lục 。 若nhược 獨Độc 覺Giác 他tha 心tâm 智trí 極cực 設thiết 加gia 行hành 但đãn 知tri 四tứ 心tâm 。 謂vị 初sơ 二nhị 心tâm 及cập 滅diệt 類loại 智trí 忍nhẫn 滅diệt 類loại 智trí 相tương 應ứng 心tâm 。 有hữu 說thuyết 。 獨Độc 覺Giác 但đãn 知tri 三tam 心tâm 。 謂vị 初sơ 二nhị 心tâm 及cập 集tập 類loại 智trí 相tương 應ứng 心tâm 。 唯duy 佛Phật 他tha 心tâm 智trí 能năng 次thứ 第đệ 遍biến 知tri 。 是thị 故cố 見kiến 道đạo 。 名danh 為vi 無vô 相tướng 。

說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 發Phát 智Trí 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập