阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận
Quyển 39
五Ngũ 百Bách 大Đại 阿A 羅La 漢Hán 等Đẳng 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 九cửu
五ngũ 百bách 大đại 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 雜tạp 蘊uẩn 第đệ 一nhất 中trung 相tương/tướng 納nạp 息tức 第đệ 六lục 之chi 二nhị 。
如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 有hữu 三tam 有hữu 為vi 。 之chi 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 有hữu 為vi 之chi 起khởi 亦diệc 可khả 了liễu 知tri 。 盡tận 及cập 住trụ 異dị 亦diệc 可khả 了liễu 知tri 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 云vân 何hà 起khởi 。 答đáp 生sanh 云vân 何hà 盡tận 。 答đáp 無vô 常thường 。 云vân 何hà 住trụ 異dị 。 答đáp 老lão 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 為vì 欲dục 分phân 別biệt 。 契Khế 經Kinh 義nghĩa 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 有hữu 三tam 有hữu 為vi 。 之chi 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 雖tuy 作tác 是thị 說thuyết 。 而nhi 不bất 顯hiển 示thị 云vân 何hà 起khởi 盡tận 云vân 何hà 住trụ 異dị 經kinh 是thị 此thử 論luận 所sở 依y 根căn 本bổn 。 彼bỉ 不bất 說thuyết 者giả 今kim 應ưng 說thuyết 之chi 。
復phục 次thứ 為vi 止chỉ 他tha 宗tông 顯hiển 正chánh 義nghĩa 故cố 。 謂vị 或hoặc 有hữu 執chấp 三tam 有hữu 為vi 相tướng 。 非phi 一nhất 剎sát 那na 。 如như 譬thí 喻dụ 者giả 。 彼bỉ 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 一nhất 剎sát 那na 有hữu 三tam 相tương/tướng 者giả 。 則tắc 應ưng 一nhất 法pháp 一nhất 時thời 。 亦diệc 生sanh 亦diệc 老lão 亦diệc 滅diệt 。 然nhiên 無vô 此thử 理lý 互hỗ 相tương 違vi 故cố 。 應ưng 說thuyết 諸chư 法Pháp 。 初sơ 起khởi 名danh 生sanh 。 後hậu 盡tận 名danh 滅diệt 。 中trung 熟thục 名danh 老lão 。 為vi 遮già 彼bỉ 執chấp 顯hiển 一nhất 剎sát 那na 具cụ 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 問vấn 若nhược 如như 是thị 者giả 。 則tắc 應ưng 一nhất 法pháp 一nhất 時thời 亦diệc 生sanh 亦diệc 老lão 亦diệc 滅diệt 。 答đáp 作tác 用dụng 時thời 異dị 故cố 不bất 相tương 違vi 。 謂vị 法pháp 生sanh 時thời 生sanh 有hữu 作tác 用dụng 。 滅diệt 時thời 老lão 滅diệt 。 方phương 有hữu 作tác 用dụng 。 體thể 雖tuy 同đồng 時thời 用dụng 有hữu 先tiên 後hậu 。 一nhất 法pháp 生sanh 滅diệt 作tác 用dụng 究cứu 竟cánh 名danh 一nhất 剎sát 那na 故cố 無vô 有hữu 失thất 。 或hoặc 生sanh 滅diệt 位vị 非phi 一nhất 剎sát 那na 。 然nhiên 一nhất 剎sát 那na 具cụ 有hữu 三tam 體thể 故cố 。 說thuyết 三tam 相tương/tướng 同đồng 一nhất 剎sát 那na 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 故cố 作tác 斯tư 論luận 問vấn 諸chư 行hành 自tự 性tánh 有hữu 轉chuyển 變biến 不phủ 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 若nhược 有hữu 轉chuyển 變biến 云vân 何hà 諸chư 法pháp 。 不bất 捨xả 自tự 相tương/tướng 。 若nhược 無vô 轉chuyển 變biến 云vân 何hà 此thử 中trung 。 說thuyết 有hữu 住trụ 異dị 。 答đáp 應ưng 說thuyết 諸chư 行hành 自tự 性tánh 無vô 有hữu 轉chuyển 變biến 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 此thử 中trung 。 說thuyết 有hữu 住trụ 異dị 。 答đáp 此thử 中trung 住trụ 異dị 是thị 老lão 別biệt 名danh 。 非phi 謂vị 轉chuyển 變biến 。 如như 生sanh 名danh 起khởi 無vô 常thường 名danh 盡tận 老lão 名danh 住trụ 異dị 應ưng 知tri 亦diệc 然nhiên 。
復phục 次thứ 有hữu 因nhân 緣duyên 。 故cố 說thuyết 無vô 轉chuyển 變biến 。 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 。 說thuyết 有hữu 轉chuyển 變biến 。 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 。 無vô 轉chuyển 變biến 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 各các 住trụ 自tự 體thể 。 自tự 我ngã 自tự 物vật 自tự 性tánh 自tự 相tương/tướng 無vô 有hữu 轉chuyển 變biến 。 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 。 有hữu 轉chuyển 變biến 者giả 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 得đắc 勢thế 時thời 生sanh 。 失thất 勢thế 時thời 滅diệt 。 得đắc 力lực 時thời 生sanh 。 失thất 力lực 時thời 滅diệt 。 得đắc 士sĩ 用dụng 時thời 生sanh 。 失thất 士sĩ 用dụng 時thời 滅diệt 。 得đắc 增tăng 上thượng 時thời 生sanh 。 失thất 增tăng 上thượng 時thời 滅diệt 。 得đắc 功công 能năng 時thời 生sanh 。 失thất 功công 能năng 時thời 滅diệt 。 熾sí 盛thịnh 時thời 生sanh 。 萎nuy 歇hiết 時thời 滅diệt 。 增tăng 進tiến 時thời 生sanh 。 衰suy 退thoái 時thời 滅diệt 。 興hưng 舉cử 時thời 生sanh 。 墮đọa 落lạc 時thời 滅diệt 。 猛mãnh 利lợi 時thời 生sanh 遲trì 鈍độn 時thời 滅diệt 。 滋tư 茂mậu 時thời 生sanh 。 枯khô 瘁# 時thời 滅diệt 。 和hòa 合hợp 時thời 生sanh 。 離ly 散tán 時thời 滅diệt 。 故cố 有hữu 轉chuyển 變biến 。
復phục 次thứ 轉chuyển 變biến 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 自tự 體thể 轉chuyển 變biến 。 二nhị 者giả 作tác 用dụng 轉chuyển 變biến 。 若nhược 依y 自tự 體thể 轉chuyển 變biến 說thuyết 者giả 。 應ưng 言ngôn 諸chư 行hành 無vô 有hữu 轉chuyển 變biến 。 以dĩ 彼bỉ 自tự 體thể 無vô 改cải 易dị 故cố 。 若nhược 依y 作tác 用dụng 轉chuyển 變biến 說thuyết 者giả 。 應ưng 言ngôn 諸chư 行hành 亦diệc 有hữu 轉chuyển 變biến 。 謂vị 法pháp 未vị 來lai 未vị 有hữu 作tác 用dụng 。 若nhược 至chí 現hiện 在tại 便tiện 有hữu 作tác 用dụng 。 若nhược 入nhập 過quá 去khứ 作tác 用dụng 已dĩ 息tức 。 故cố 有hữu 轉chuyển 變biến 。
復phục 次thứ 轉chuyển 變biến 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 自tự 體thể 轉chuyển 變biến 。 二nhị 者giả 功công 能năng 轉chuyển 變biến 。 若nhược 依y 自tự 體thể 轉chuyển 變biến 說thuyết 者giả 。 應ưng 言ngôn 諸chư 行hành 無vô 有hữu 轉chuyển 變biến 。 以dĩ 彼bỉ 自tự 體thể 無vô 改cải 易dị 故cố 若nhược 依y 功công 能năng 轉chuyển 變biến 說thuyết 者giả 。 應ưng 言ngôn 諸chư 行hành 亦diệc 有hữu 轉chuyển 變biến 。 謂vị 未vị 來lai 世thế 有hữu 。 生sanh 等đẳng 功công 能năng 現hiện 在tại 世thế 有hữu 滅diệt 等đẳng 功công 能năng 。 過quá 去khứ 世thế 有hữu 與dữ 果quả 功công 能năng 。 故cố 有hữu 轉chuyển 變biến 復phục 次thứ 轉chuyển 變biến 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 物vật 轉chuyển 變biến 。 二nhị 者giả 世thế 轉chuyển 變biến 。 若nhược 依y 物vật 轉chuyển 變biến 說thuyết 者giả 。 應ưng 言ngôn 諸chư 行hành 無vô 有hữu 轉chuyển 變biến 以dĩ 物vật 恆hằng 時thời 無vô 改cải 易dị 故cố 。 若nhược 依y 世thế 轉chuyển 變biến 說thuyết 者giả 。 應ưng 言ngôn 諸chư 行hành 亦diệc 有hữu 轉chuyển 變biến 。 謂vị 有hữu 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 過quá 去khứ 世thế 改cải 易dị 故cố 。 既ký 有hữu 轉chuyển 變biến 說thuyết 有hữu 異dị 相tướng 無vô 違vi 理lý 失thất 問vấn 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 於ư 有hữu 為vi 法pháp 。 為vi 是thị 自tự 相tương/tướng 為vi 共cộng 相tương 耶da 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 若nhược 是thị 自tự 相tương/tướng 云vân 何hà 一nhất 法pháp 。 而nhi 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 若nhược 是thị 共cộng 相tương 云vân 何hà 一nhất 切thiết 。 有hữu 為vi 法pháp 各các 各các 別biệt 有hữu 四tứ 相tương/tướng 耶da 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 是thị 自tự 相tương/tướng 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 一nhất 法pháp 有hữu 四tứ 相tương/tướng 耶da 。 答đáp 一nhất 法pháp 四tứ 相tương/tướng 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 如như 一nhất 色sắc 法pháp 有hữu 多đa 種chủng 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 如như 病bệnh 。 如như 癰ung 如như 箭tiễn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 百bách 四tứ 十thập 相tương/tướng 。 然nhiên 此thử 自tự 相tương/tướng 非phi 如như 四tứ 大đại 種chủng 堅kiên 濕thấp 煖noãn 動động 相tương/tướng 。 但đãn 一nhất 一nhất 法pháp 各các 各các 別biệt 有hữu 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 故cố 名danh 自tự 相tương/tướng 。
復phục 次thứ 自tự 相tương/tướng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 主chủ 自tự 相tương/tướng 。 二nhị 者giả 客khách 自tự 相tương/tướng 。 此thử 有hữu 為vi 相tương/tướng 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 客khách 自tự 相tương/tướng 非phi 主chủ 自tự 相tương/tướng 。 故cố 一nhất 法pháp 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。
復phục 次thứ 自tự 相tương/tướng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 本bổn 性tánh 自tự 相tương/tướng 。 二nhị 者giả 他tha 合hợp 自tự 相tương/tướng 。 此thử 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 他tha 合hợp 自tự 相tương/tướng 。 非phi 本bổn 性tánh 自tự 相tương/tướng 故cố 一nhất 法pháp 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 此thử 是thị 共cộng 相tương 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 各các 各các 別biệt 有hữu 四tứ 相tương/tướng 耶da 。 答đáp 以dĩ 相tương 似tự 故cố 名danh 為vi 共cộng 相tương 。 如như 一nhất 法pháp 上thượng 有hữu 生sanh 等đẳng 四tứ 。 餘dư 法pháp 亦diệc 然nhiên 非phi 如như 一nhất 縷lũ 貫quán 在tại 眾chúng 花hoa 故cố 名danh 共cộng 相tương 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 非phi 自tự 相tương/tướng 亦diệc 非phi 共cộng 相tương 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 名danh 義nghĩa 同đồng 故cố 體thể 各các 別biệt 故cố 。 然nhiên 此thử 生sanh 等đẳng 是thị 法pháp 標tiêu 印ấn 。 若nhược 有hữu 此thử 者giả 知tri 是thị 有hữu 為vi 。 如như 大Đại 士Sĩ 相tương/tướng 於ư 彼bỉ 大Đại 士Sĩ 。 不bất 名danh 自tự 相tương/tướng 亦diệc 非phi 共cộng 相tương 但đãn 是thị 標tiêu 印ấn 。 若nhược 有hữu 此thử 者giả 知tri 是thị 大Đại 士Sĩ 。 生sanh 等đẳng 亦diệc 然nhiên 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 是thị 共cộng 相tương 。 然nhiên 共cộng 相tương 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 自tự 體thể 共cộng 相tương 。 謂vị 一nhất 一nhất 有hữu 為vi 法pháp 自tự 體thể 各các 有hữu 生sanh 等đẳng 四tứ 義nghĩa 。 二nhị 者giả 和hòa 合hợp 共cộng 相tương 。 謂vị 一nhất 一nhất 有hữu 為vi 法pháp 各các 與dữ 生sanh 等đẳng 四tứ 相tương 和hòa 合hợp 。 此thử 四tứ 但đãn 是thị 和hòa 合hợp 共cộng 相tương 問vấn 生sanh 相tương/tướng 復phục 有hữu 餘dư 生sanh 相tương/tướng 不phủ 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 若nhược 有hữu 者giả 此thử 復phục 有hữu 餘dư 。 此thử 復phục 有hữu 餘dư 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 應ưng 成thành 無vô 窮cùng 。 若nhược 無vô 者giả 誰thùy 生sanh 此thử 生sanh 而nhi 生sanh 他tha 耶da 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 生sanh 復phục 有hữu 生sanh 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 生sanh 相tương 應ứng 成thành 無vô 窮cùng 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 許hứa 此thử 無vô 窮cùng 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 三tam 世thế 寬khoan 博bác 豈khởi 無vô 住trú 處xứ 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 生sanh 死tử 難nan 斷đoạn 。 難nạn/nan 破phá 難nạn/nan 越việt 眾chúng 苦khổ 生sanh 長trưởng 連liên 鎖tỏa 無vô 窮cùng 。 又hựu 同đồng 一nhất 剎sát 那na 。 故cố 無vô 無vô 窮cùng 失thất 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 諸chư 行hành 生sanh 時thời 三tam 法pháp 俱câu 起khởi 。 一nhất 者giả 法pháp 二nhị 者giả 生sanh 三tam 者giả 生sanh 生sanh 。 此thử 中trung 生sanh 能năng 生sanh 二nhị 法pháp 。 謂vị 法pháp 及cập 生sanh 生sanh 。 生sanh 生sanh 唯duy 生sanh 一nhất 法pháp 。 謂vị 生sanh 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 無vô 無vô 窮cùng 失thất 。 問vấn 何hà 故cố 生sanh 能năng 生sanh 二nhị 法pháp 。 生sanh 生sanh 唯duy 生sanh 生sanh 耶da 。 答đáp 法pháp 性tánh 爾nhĩ 故cố 不bất 應ưng 為vi 難nạn/nan 。 如như 諸chư 女nữ 人nhân 有hữu 生sanh 二nhị 子tử 有hữu 生sanh 一nhất 子tử 。 豈khởi 應ưng 為vi 難nạn/nan 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 諸chư 行hành 生sanh 時thời 九cửu 法pháp 俱câu 起khởi 。 一nhất 者giả 法pháp 。 二nhị 者giả 生sanh 。 三tam 者giả 生sanh 生sanh 。 四tứ 者giả 住trụ 。 五ngũ 者giả 住trụ 住trụ 。 六lục 者giả 異dị 。 七thất 者giả 異dị 異dị 。 八bát 者giả 滅diệt 。 九cửu 者giả 滅diệt 滅diệt 。 此thử 中trung 生sanh 能năng 生sanh 八bát 法pháp 。 謂vị 法pháp 及cập 三tam 相tương/tướng 四tứ 隨tùy 相tương/tướng 。 生sanh 生sanh 唯duy 生sanh 一nhất 法pháp 。 謂vị 生sanh 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 無vô 無vô 窮cùng 失thất 。 問vấn 何hà 故cố 生sanh 能năng 生sanh 八bát 法pháp 。 生sanh 生sanh 唯duy 生sanh 生sanh 耶da 。 答đáp 法pháp 性tánh 爾nhĩ 故cố 不bất 應ưng 為vi 難nạn/nan 。 如như 鷄kê 犬khuyển 等đẳng 有hữu 生sanh 八bát 子tử 有hữu 生sanh 一nhất 子tử 。 豈khởi 應ưng 為vi 難nạn/nan 。 如như 生sanh 與dữ 生sanh 生sanh 。 住trụ 與dữ 住trụ 住trụ 。 異dị 與dữ 異dị 異dị 。 滅diệt 與dữ 滅diệt 滅diệt 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 問vấn 諸chư 行hành 起khởi 時thời 除trừ 其kỳ 自tự 性tánh 餘dư 有hữu 為vi 法pháp 皆giai 有hữu 作tác 用dụng 能năng 生sanh 此thử 法pháp 。 何hà 故cố 唯duy 說thuyết 生sanh 能năng 生sanh 此thử 法pháp 耶da 。 答đáp 諸chư 行hành 起khởi 時thời 生sanh 正chánh 能năng 生sanh 。 餘dư 但đãn 佐tá 助trợ 故cố 但đãn 說thuyết 生sanh 能năng 生sanh 此thử 法pháp 。 如như 女nữ 產sản 時thời 雖tuy 有hữu 諸chư 女nữ 而nhi 為vi 佐tá 助trợ 母mẫu 正chánh 生sanh 故cố 獨độc 名danh 產sản 者giả 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 要yếu 有hữu 生sanh 故cố 此thử 法pháp 得đắc 生sanh 故cố 但đãn 說thuyết 生sanh 能năng 生sanh 此thử 法pháp 。 此thử 義nghĩa 有hữu 餘dư 亦diệc 待đãi 餘dư 緣duyên 此thử 法pháp 生sanh 故cố 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 無vô 生sanh 者giả 。 此thử 法pháp 不bất 生sanh 故cố 但đãn 說thuyết 生sanh 能năng 生sanh 此thử 法pháp 。 此thử 亦diệc 有hữu 餘dư 。 若nhược 無vô 餘dư 緣duyên 法pháp 不bất 生sanh 故cố 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 生sanh 相tương 勝thắng 故cố 說thuyết 生sanh 能năng 生sanh 。 謂vị 法pháp 起khởi 時thời 雖tuy 有hữu 餘dư 緣duyên 而nhi 生sanh 最tối 勝thắng 。 如như 伎kỹ 書thư 畫họa 染nhiễm 衣y 等đẳng 時thời 雖tuy 有hữu 餘dư 緣duyên 而nhi 說thuyết 勝thắng 者giả 。 如như 但đãn 說thuyết 生sanh 能năng 生sanh 此thử 法pháp 故cố 名danh 生sanh 相tương/tướng 。 住trụ 異dị 滅diệt 相tương 應ứng 知tri 亦diệc 然nhiên 。
問vấn 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 有hữu 住trụ 相tương/tướng 不phủ 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 若nhược 有hữu 者giả 有hữu 為vi 相tương/tướng 中trung 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 有hữu 三tam 有hữu 為vi 。 之chi 有hữu 為vi 相tương/tướng 不bất 說thuyết 有hữu 四tứ 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 復phục 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 苾Bật 芻Sô 諸chư 行hành 。 不bất 住trụ 若nhược 無vô 者giả 此thử 前tiền 所sở 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 色sắc 法pháp 生sanh 住trụ 老lão 無vô 常thường 當đương 言ngôn 色sắc 耶da 。 非phi 色sắc 耶da 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 品phẩm 類loại 足túc 說thuyết 復phục 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 云vân 何hà 生sanh 謂vị 諸chư 行hành 起khởi 。 云vân 何hà 住trụ 。 謂vị 諸chư 行hành 生sanh 已dĩ 不bất 壞hoại 。 云vân 何hà 老lão 謂vị 諸chư 行hành 熟thục 。 云vân 何hà 無vô 常thường 。 謂vị 諸chư 行hành 生sanh 已dĩ 壞hoại 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 有hữu 為vi 法pháp 有hữu 住trụ 相tương/tướng 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 有hữu 為vi 相tương/tướng 中trung 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 答đáp 契Khế 經Kinh 應ưng 說thuyết 有hữu 四tứ 有hữu 為vi 之chi 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 應ưng 知tri 彼bỉ 是thị 有hữu 餘dư 之chi 說thuyết 。
復phục 次thứ 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 實thật 有hữu 住trụ 相tương/tướng 。 似tự 無vô 為vi 故cố 佛Phật 不bất 說thuyết 在tại 有hữu 為vi 相tương/tướng 中trung 。
復phục 次thứ 若nhược 法pháp 能năng 令linh 諸chư 行hạnh 損tổn 減giảm 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 在tại 有hữu 為vi 相tương/tướng 中trung 。 住trụ 相tương/tướng 能năng 令linh 諸chư 行hạnh 。 增tăng 益ích 故cố 不bất 說thuyết 在tại 有hữu 為vi 相tương/tướng 中trung 。 問vấn 生sanh 亦diệc 能năng 令linh 諸chư 行hạnh 增tăng 益ích 。 何hà 故cố 說thuyết 在tại 有hữu 為vi 相tương/tướng 中trung 。 答đáp 生sanh 最tối 能năng 令linh 諸chư 行hạnh 。 損tổn 減giảm 非phi 老lão 無vô 常thường 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 生sanh 不bất 引dẫn 令linh 入nhập 現hiện 在tại 。 老lão 何hà 所sở 衰suy 。 無vô 常thường 寧ninh 滅diệt 。 由do 生sanh 引dẫn 行hành 令linh 入nhập 現hiện 在tại 故cố 。 老lão 能năng 衰suy 。 無vô 常thường 能năng 滅diệt 。 故cố 生sanh 最tối 能năng 損tổn 減giảm 諸chư 行hành 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 隱ẩn 在tại 稠trù 林lâm 。 有hữu 三tam 怨oán 敵địch 欲dục 為vi 損tổn 害hại 。 一nhất 從tùng 稠trù 林lâm 牽khiên 之chi 令linh 出xuất 。 一nhất 損tổn 其kỳ 力lực 。 一nhất 斷đoạn 彼bỉ 命mạng 。 若nhược 一nhất 不bất 從tùng 稠trù 林lâm 牽khiên 出xuất 。 二nhị 何hà 損tổn 害hại 。 三tam 相tương/tướng 於ư 行hành 應ưng 知tri 亦diệc 然nhiên 。
復phục 次thứ 若nhược 法pháp 能năng 令linh 諸chư 行hạnh 。 和hòa 合hợp 及cập 令linh 散tán 壞hoại 世Thế 尊Tôn 說thuyết 在tại 有hữu 為vi 相tương/tướng 中trung 。 生sanh 相tương/tướng 能năng 令linh 諸chư 行hạnh 和hòa 合hợp 。 異dị 滅diệt 能năng 令linh 諸chư 行hạnh 散tán 壞hoại 。 住trụ 相tương/tướng 不bất 爾nhĩ 故cố 不bất 說thuyết 在tại 有hữu 為vi 相tương/tướng 中trung 。
復phục 次thứ 若nhược 法pháp 能năng 令linh 諸chư 行hạnh 歷lịch 世thế 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 在tại 有hữu 為vi 相tương/tướng 中trung 。 生sanh 相tương/tướng 令linh 行hành 從tùng 未vị 來lai 世thế 。 入nhập 現hiện 在tại 世thế 。 異dị 滅diệt 令linh 行hành 從tùng 現hiện 在tại 世thế 。 入nhập 過quá 去khứ 世thế 。 住trụ 相tương/tướng 不bất 爾nhĩ 。 故cố 不bất 說thuyết 在tại 有hữu 為vi 相tương/tướng 中trung 。
復phục 次thứ 標tiêu 別biệt 有hữu 為vi 名danh 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 住trụ 相tương/tướng 墮đọa 在tại 無vô 為vi 部bộ 中trung 。 故cố 佛Phật 不bất 說thuyết 名danh 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 有hữu 說thuyết 彼bỉ 經kinh 亦diệc 說thuyết 住trụ 相tương/tướng 。 如như 彼bỉ 經kinh 說thuyết 。 盡tận 及cập 住trụ 異dị 亦diệc 可khả 了liễu 知tri 。 住trụ 即tức 住trụ 相tương/tướng 。 問vấn 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 有hữu 三tam 有hữu 為vi 。 之chi 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 答đáp 住trụ 異dị 合hợp 立lập 故cố 但đãn 說thuyết 三tam 。 世Thế 尊Tôn 欲dục 令linh 。 厭yếm 有hữu 為vi 法pháp 欣hân 求cầu 寂tịch 滅diệt 故cố 於ư 彼bỉ 經kinh 住trụ 異dị 合hợp 說thuyết 。
如như 示thị 室thất 利lợi 與dữ 黑hắc 耳nhĩ 俱câu 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 住trụ 異dị 俱câu 捨xả 。 問vấn 契Khế 經Kinh 所sở 說thuyết 。 復phục 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 苾Bật 芻Sô 諸chư 行hành 不bất 住trụ 。 答đáp 不bất 久cửu 住trụ 故cố 。 說thuyết 不bất 住trụ 言ngôn 。 非phi 謂vị 全toàn 無vô 剎sát 那na 住trụ 相tương/tướng 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 作tác 是thị 釋thích 言ngôn 。 契Khế 經Kinh 但đãn 遮già 剎sát 那na 後hậu 住trụ 說thuyết 不bất 住trụ 言ngôn 。 非phi 謂vị 諸chư 行hành 無vô 剎sát 那na 住trụ 。 若nhược 全toàn 無vô 住trụ 。 世Thế 尊Tôn 不bất 應ưng 建kiến 立lập 施thi 設thiết 世thế 及cập 剎sát 那na 。 復phục 作tác 是thị 釋thích 。 剎sát 那na 住trụ 相tương/tướng 微vi 細tế 難nan 知tri 。 難nan 可khả 施thi 設thiết 故cố 說thuyết 不bất 住trụ 。 謂vị 剎sát 那na 量lượng 是thị 佛Phật 所sở 知tri 。 非phi 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 獨Độc 覺Giác 等đẳng 境cảnh 。 如như 乘thừa 神thần 通thông 屈khuất 伸thân 臂tý 頃khoảnh 。 從tùng 此thử 處xứ 沒một 。 至chí 色sắc 究cứu 竟cánh 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 非phi 不bất 相tương 續tục 可khả 有hữu 從tùng 此thử 往vãng 至chí 彼bỉ 義nghĩa 亦diệc 非phi 一nhất 法pháp 移di 轉chuyển 至chí 彼bỉ 。 又hựu 無vô 從tùng 此thử 越việt 至chí 彼bỉ 義nghĩa 。 是thị 故cố 決quyết 定định 剎sát 那na 剎sát 那na 。 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 。 從tùng 此thử 至chí 彼bỉ 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 諸chư 剎sát 那na 量lượng 最tối 極cực 微vi 細tế 。 唯duy 佛Phật 能năng 知tri 。 由do 此thử 故cố 言ngôn 諸chư 行hành 不bất 住trụ 。 大đại 德đức 釋thích 曰viết 。 諸chư 行hành 生sanh 已dĩ 雖tuy 少thiểu 時thời 住trụ 而nhi 老lão 無vô 常thường 速tốc 即tức 損tổn 滅diệt 故cố 言ngôn 不bất 住trụ 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 有hữu 為vi 法pháp 無vô 住trụ 相tương/tướng 。 問vấn 此thử 前tiền 所sở 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 色sắc 法pháp 生sanh 住trụ 老lão 無vô 常thường 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 答đáp 此thử 前tiền 應ưng 說thuyết 色sắc 法pháp 。 生sanh 老lão 無vô 常thường 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 不bất 應ưng 言ngôn 住trụ 而nhi 言ngôn 住trụ 者giả 。 應ưng 知tri 此thử 住trụ 是thị 老lão 別biệt 名danh 。 如như 生sanh 名danh 起khởi 無vô 常thường 名danh 盡tận 老lão 名danh 為vi 住trụ 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 三tam 相tương/tướng 中trung 老lão 名danh 住trụ 異dị 。 問vấn 品phẩm 類loại 足túc 說thuyết 復phục 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 云vân 何hà 住trụ 謂vị 諸chư 行hành 生sanh 已dĩ 不bất 壞hoại 。 答đáp 彼bỉ 論luận 所sở 說thuyết 我ngã 不bất 能năng 通thông 。 評bình 曰viết 。 既ký 不bất 能năng 通thông 應ưng 信tín 有hữu 住trụ 。 由do 住trụ 相tương/tướng 力lực 諸chư 行hành 生sanh 已dĩ 能năng 取thủ 自tự 果quả 能năng 取thủ 所sở 緣duyên 。 由do 異dị 滅diệt 力lực 一nhất 剎sát 那na 後hậu 無vô 復phục 作tác 用dụng 。 若nhược 無vô 住trụ 相tương/tướng 諸chư 行hành 應ưng 無vô 因nhân 果quả 相tương 續tục 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 應ưng 無vô 所sở 緣duyên 。 故cố 必tất 有hữu 住trụ 。 問vấn 言ngôn 異dị 相tướng 者giả 。 為vi 滅diệt 壞hoại 故cố 名danh 為vi 異dị 相tướng 。 為vi 轉chuyển 變biến 故cố 名danh 異dị 相tướng 耶da 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 若nhược 滅diệt 壞hoại 故cố 名danh 異dị 相tướng 者giả 。 應ưng 有hữu 為vi 相tương/tướng 但đãn 有hữu 三tam 種chủng 。 異dị 即tức 滅diệt 故cố 。 若nhược 轉chuyển 變biến 故cố 名danh 異dị 相tướng 者giả 。 應ưng 同đồng 轉chuyển 變biến 外ngoại 道đạo 所sở 宗tông 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 非phi 滅diệt 壞hoại 故cố 及cập 轉chuyển 變biến 故cố 名danh 為vi 異dị 相tướng 。 然nhiên 令linh 諸chư 行hành 作tác 用dụng 損tổn 敗bại 。 作tác 用dụng 朽hủ 故cố 作tác 用dụng 羸luy 弱nhược 。 作tác 用dụng 衰suy 瘁# 。 作tác 用dụng 慢mạn 緩hoãn 。 故cố 名danh 異dị 相tướng 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 令linh 轉chuyển 變biến 故cố 名danh 為vi 異dị 相tướng 問vấn 若nhược 爾nhĩ 應ưng 同đồng 轉chuyển 變biến 外ngoại 道đạo 所sở 立lập 宗tông 義nghĩa 。 答đáp 彼bỉ 執chấp 諸chư 行hành 相tương 續tục 轉chuyển 時thời 前tiền 位vị 不bất 滅diệt 轉chuyển 變biến 為vi 後hậu 。 如như 薪tân 成thành 灰hôi 乳nhũ 為vi 酪lạc 等đẳng 。 今kim 說thuyết 諸chư 行hành 相tương 續tục 轉chuyển 時thời 前tiền 滅diệt 後hậu 生sanh 而nhi 有hữu 轉chuyển 變biến 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 生sanh 時thời 勢thế 盛thịnh 。 滅diệt 時thời 勢thế 衰suy 。 生sanh 時thời 力lực 強cường/cưỡng 。 滅diệt 時thời 力lực 劣liệt 。 生sanh 時thời 名danh 新tân 。 滅diệt 時thời 名danh 故cố 。 生sanh 時thời 滋tư 茂mậu 。 滅diệt 時thời 枯khô 瘁# 。 生sanh 時thời 和hòa 合hợp 滅diệt 時thời 離ly 散tán 生sanh 時thời 興hưng 舉cử 滅diệt 時thời 墮đọa 落lạc 。 生sanh 時thời 猛mãnh 利lợi 。 滅diệt 時thời 遲trì 鈍độn 。 生sanh 時thời 得đắc 作tác 用dụng 。 滅diệt 時thời 失thất 作tác 用dụng 。 生sanh 時thời 得đắc 增tăng 上thượng 滅diệt 時thời 失thất 增tăng 上thượng 。 生sanh 時thời 得đắc 功công 能năng 。 滅diệt 時thời 失thất 功công 能năng 。 生sanh 時thời 熾sí 盛thịnh 。 滅diệt 時thời 萎nuy 歇hiết 。 生sanh 時thời 增tăng 進tiến 滅diệt 時thời 退thoái 減giảm 生sanh 時thời 得đắc 士sĩ 用dụng 。 滅diệt 時thời 失thất 士sĩ 用dụng 。 生sanh 時thời 未vị 熟thục 。 滅diệt 時thời 已dĩ 熟thục 故cố 名danh 轉chuyển 變biến 非phi 同đồng 外ngoại 道đạo 問vấn 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 與dữ 所sở 相tương/tướng 法pháp 。 為vi 同đồng 為vi 異dị 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 若nhược 同đồng 者giả 云vân 何hà 四tứ 不bất 為vi 一nhất 。 一nhất 不bất 為vi 四tứ 。 又hựu 取thủ 一nhất 時thời 應ưng 作tác 四tứ 解giải 。 若nhược 異dị 者giả 云vân 何hà 不bất 以dĩ 餘dư 相tương/tướng 為vi 相tương/tướng 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 同đồng 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 四tứ 不bất 為vi 一nhất 。 一nhất 不bất 為vi 四tứ 。 又hựu 取thủ 一nhất 時thời 應ưng 作tác 四tứ 解giải 。 答đáp 相tương/tướng 雖tuy 有hữu 四tứ 而nhi 體thể 是thị 一nhất 。 於ư 一nhất 自tự 體thể 有hữu 多đa 相tương/tướng 故cố 。 於ư 一nhất 所sở 緣duyên 作tác 四tứ 種chủng 解giải 理lý 亦diệc 無vô 違vi 。 如như 於ư 一nhất 物vật 起khởi 無vô 常thường 等đẳng 多đa 行hành 相tương/tướng 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 異dị 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 不bất 以dĩ 餘dư 相tương/tướng 為vi 相tương/tướng 。 答đáp 無vô 如như 是thị 失thất 能năng 相tương/tướng 所sở 相tương 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 互hỗ 相tương 屬thuộc 故cố 。
復phục 次thứ 能năng 相tương/tướng 所sở 相tương 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 恆hằng 和hòa 合hợp 故cố 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 常thường 相tương 隨tùy 故cố 。 相tương/tướng 雜tạp 住trụ 故cố 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 異dị 。 然nhiên 諸chư 能năng 相tương 依y 所sở 相tương/tướng 起khởi 。 如như 煙yên 依y 火hỏa 。 是thị 故cố 不bất 以dĩ 餘dư 相tương/tướng 為vi 相tương/tướng 。
復phục 次thứ 能năng 相tương/tướng 既ký 是thị 所sở 相tương/tướng 過quá 患hoạn 。 雖tuy 不bất 相tương 離ly 而nhi 相tương/tướng 不bất 同đồng 如như 病bệnh 既ký 是thị 人nhân 之chi 過quá 患hoạn 雖tuy 不bất 相tương 離ly 而nhi 相tương/tướng 各các 別biệt 。 若nhược 病bệnh 與dữ 人nhân 相tương/tướng 不bất 異dị 者giả 。 其kỳ 病bệnh 若nhược 愈dũ 人nhân 亦diệc 應ưng 無vô 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 佛Phật 說thuyết 生sanh 等đẳng 是thị 有hữu 為vi 之chi 相tướng 。 故cố 知tri 相tương/tướng 屬thuộc 而nhi 相tương/tướng 不bất 同đồng 。 如như 舍xá 等đẳng 屬thuộc 人nhân 而nhi 相tương/tướng 有hữu 異dị 問vấn 若nhược 一nhất 切thiết 剎sát 那na 皆giai 有hữu 老lão 相tương/tướng 何hà 不bất 一nhất 切thiết 時thời 首thủ 生sanh 白bạch 髮phát 答đáp 此thử 難nạn/nan 非phi 理lý 老lão 相tương/tướng 白bạch 髮phát 不bất 相tương 即tức 故cố 。 白bạch 髮phát 是thị 色sắc 有hữu 見kiến 有hữu 對đối 。 老lão 相tương/tướng 非phi 色sắc 無vô 見kiến 無vô 對đối 。 二nhị 體thể 既ký 異dị 如như 何hà 難nạn/nan 言ngôn 有hữu 老lão 相tương/tướng 時thời 即tức 有hữu 白bạch 髮phát 。
復phục 次thứ 老lão 與dữ 少thiếu 壯tráng 或hoặc 有hữu 相tương 違vi 或hoặc 不bất 相tương 違vi 。 若nhược 相tương 違vi 者giả 首thủ 生sanh 白bạch 髮phát 。 不bất 相tương 違vi 者giả 不bất 生sanh 白bạch 髮phát 。
復phục 次thứ 若nhược 增tăng 益ích 大đại 種chủng 多đa 損tổn 減giảm 大đại 種chủng 少thiểu 者giả 不bất 生sanh 白bạch 髮phát 。 若nhược 損tổn 減giảm 大đại 種chủng 多đa 增tăng 益ích 大đại 種chủng 少thiểu 者giả 首thủ 生sanh 白bạch 髮phát 。
復phục 次thứ 氣khí 勢thế 強cường/cưỡng 者giả 不bất 生sanh 白bạch 髮phát 。 氣khí 勢thế 弱nhược 者giả 首thủ 生sanh 白bạch 髮phát 。
復phục 次thứ 白bạch 髮phát 不bất 由do 老lão 相tương/tướng 故cố 起khởi 。 但đãn 眾chúng 同đồng 分phần/phân 將tương 欲dục 盡tận 時thời 有hữu 此thử 異dị 熟thục 可khả 厭yếm 相tương/tướng 起khởi 。 如như 酒tửu 油du 等đẳng 將tương 欲dục 盡tận 時thời 法pháp 爾nhĩ 於ư 中trung 有hữu 滓chỉ 穢uế 起khởi 。 問vấn 何hà 界giới 趣thú 處xứ 有hữu 白bạch 髮phát 耶da 。 答đáp 在tại 欲dục 界giới 有hữu 非phi 色sắc 無vô 色sắc 。 地địa 獄ngục 趣thú 無vô 。 傍bàng 生sanh 鬼quỷ 有hữu 。 人nhân 三tam 洲châu 有hữu 。 除trừ 北bắc 俱câu 盧lô 。 彼bỉ 無vô 如như 是thị 可khả 厭yếm 相tương/tướng 故cố 。 乘thừa 純thuần 淨tịnh 業nghiệp 而nhi 生sanh 彼bỉ 故cố 。 由do 雜tạp 穢uế 業nghiệp 白bạch 髮phát 生sanh 故cố 。 問vấn 如như 是thị 白bạch 髮phát 何hà 等đẳng 人nhân 有hữu 。 答đáp 異dị 生sanh 聖thánh 者giả 皆giai 有hữu 白bạch 髮phát 。 諸chư 聖thánh 者giả 中trung 從tùng 預dự 流lưu 果quả 乃nãi 至chí 獨Độc 覺Giác 皆giai 有hữu 白bạch 髮phát 唯duy 除trừ 世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 無vô 此thử 等đẳng 可khả 厭yếm 相tương/tướng 故cố 。 以dĩ 白bạch 髮phát 等đẳng 是thị 滓chỉ 穢uế 故cố 。 諸chư 佛Phật 皆giai 無vô 髮phát 希hy 髮phát 白bạch 皮bì 緩hoãn 皮bì 皺trứu 音âm 聲thanh 破phá 壞hoại 解giải 支chi 節tiết 苦khổ 。 亦diệc 無vô 心tâm 亂loạn 漸tiệm 捨xả 諸chư 根căn 般Bát 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 諸chư 根căn 頓đốn 滅diệt 問vấn 佛Phật 田điền 何hà 業nghiệp 得đắc 此thử 果quả 耶da 。 答đáp 先tiên 菩Bồ 薩Tát 時thời 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 修tu 集tập 種chủng 種chủng 難nan 行hành 苦khổ 行hạnh 。 所sở 起khởi 善thiện 業nghiệp 。 後hậu 後hậu 剎sát 那na 轉chuyển 增tăng 轉chuyển 盛thịnh 。 信tín 慧tuệ 堅kiên 猛mãnh 。 諸chư 所sở 施thi 為vi 。 無vô 萎nuy 歇hiết 故cố 。 由do 此thử 善thiện 業nghiệp 為vi 相tương 似tự 因nhân 。 今kim 受thọ 如như 斯tư 相tương 似tự 勝thắng 果quả 。 故cố 無vô 髮phát 白bạch 面diện 皺trứu 。 等đẳng 事sự 問vấn 若nhược 一nhất 切thiết 剎sát 那na 皆giai 有hữu 無vô 常thường 相tương/tướng 者giả 。 何hà 不bất 一nhất 切thiết 時thời 皆giai 有hữu 屍thi 骸hài 相tương/tướng 現hiện 。 答đáp 若nhược 有hữu 根căn 身thân 滅diệt 有hữu 根căn 身thân 生sanh 者giả 無vô 屍thi 骸hài 相tương/tướng 現hiện 。 若nhược 有hữu 根căn 身thân 滅diệt 無vô 根căn 身thân 生sanh 者giả 有hữu 屍thi 骸hài 相tương/tướng 現hiện 。
復phục 次thứ 若nhược 有hữu 。 心tâm 身thân 滅diệt 有hữu 心tâm 身thân 生sanh 者giả 無vô 屍thi 骸hài 相tương/tướng 現hiện 。 若nhược 有hữu 心tâm 身thân 滅diệt 無vô 心tâm 身thân 生sanh 者giả 有hữu 屍thi 骸hài 相tương/tướng 現hiện 。
復phục 次thứ 若nhược 有hữu 。 情tình 數số 身thân 滅diệt 有hữu 情tình 數số 身thân 生sanh 者giả 無vô 屍thi 骸hài 相tương/tướng 現hiện 。 若nhược 有hữu 情tình 數số 身thân 滅diệt 無vô 情tình 數số 身thân 生sanh 者giả 有hữu 屍thi 骸hài 相tương/tướng 現hiện 。
復phục 次thứ 若nhược 有hữu 。 執chấp 受thọ 身thân 滅diệt 有hữu 執chấp 受thọ 身thân 生sanh 者giả 無vô 屍thi 骸hài 相tương/tướng 現hiện 若nhược 有hữu 執chấp 受thọ 身thân 滅diệt 無vô 執chấp 受thọ 身thân 生sanh 者giả 有hữu 屍thi 骸hài 相tương/tướng 現hiện 。
復phục 次thứ 由do 諸chư 有hữu 情tình 。 業nghiệp 增tăng 上thượng 力lực 。 命mạng 終chung 後hậu 有hữu 屍thi 骸hài 相tương/tướng 現hiện 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 須tu 受thọ 用dụng 彼bỉ 皮bì 肉nhục 筋cân 骨cốt 。 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。 蹄đề 角giác 等đẳng 故cố 。 由do 諸chư 有hữu 情tình 。 業nghiệp 增tăng 上thượng 力lực 。 活hoạt 時thời 未vị 有hữu 屍thi 骸hài 相tương/tướng 現hiện 。 謂vị 一nhất 晝trú 夜dạ 總tổng 有hữu 六lục 十thập 四tứ 億ức 。 九cửu 萬vạn 九cửu 千thiên 。 九cửu 百bách 八bát 十thập 剎sát 那na 五ngũ 蘊uẩn 生sanh 滅diệt 。 若nhược 一nhất 一nhất 剎sát 那na 皆giai 有hữu 屍thi 骸hài 相tương/tướng 現hiện 者giả 則tắc 一nhất 有hữu 情tình 屍thi 骸hài 大đại 地địa 無vô 容dung 受thọ 處xứ 。 既ký 不bất 埋mai 殯tấn 深thâm 為vi 可khả 惡ác 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 逃đào 避tị 無vô 方phương 故cố 。 由do 有hữu 情tình 業nghiệp 增tăng 上thượng 力lực 。 活hoạt 時thời 未vị 有hữu 屍thi 骸hài 相tương/tướng 現hiện 。 問vấn 化hóa 生sanh 有hữu 情tình 於ư 命mạng 終chung 後hậu 。 何hà 故cố 無vô 有hữu 屍thi 骸hài 相tương/tướng 現hiện 。 答đáp 以dĩ 彼bỉ 受thọ 生sanh 及cập 命mạng 終chung 。 時thời 諸chư 根căn 身thân 分phần/phân 頓đốn 得đắc 捨xả 故cố 。 如như 人nhân 水thủy 中trung 暫tạm 出xuất 暫tạm 沒một 。 不bất 可khả 知tri 彼bỉ 沒một 何hà 所sở 至chí 出xuất 何hà 所sở 從tùng 。 故cố 化hóa 生sanh 死tử 後hậu 無vô 屍thi 骸hài 相tương/tướng 現hiện 復phục 次thứ 化hóa 生sanh 有hữu 情tình 。 其kỳ 身thân 輕khinh 妙diệu 。 猶do 如như 火hỏa 焰diễm 。 雲vân 霧vụ 電điện 光quang 滅diệt 則tắc 無vô 餘dư 故cố 無vô 屍thi 現hiện 。
復phục 次thứ 大đại 種chủng 多đa 者giả 無vô 有hữu 屍thi 骸hài 。 彼bỉ 造tạo 色sắc 多đa 故cố 無vô 屍thi 骸hài 。
復phục 次thứ 非phi 根căn 多đa 者giả 死tử 有hữu 屍thi 骸hài 。 彼bỉ 根căn 法pháp 多đa 故cố 無vô 屍thi 骸hài 。
復phục 次thứ 髮phát 毛mao 爪trảo 等đẳng 可khả 捨xả 法pháp 多đa 者giả 死tử 有hữu 屍thi 骸hài 。 化hóa 生sanh 有hữu 情tình 可khả 捨xả 法pháp 少thiểu 故cố 無vô 屍thi 骸hài 。
復phục 次thứ 覽lãm 精tinh 血huyết 等đẳng 以dĩ 成thành 身thân 者giả 死tử 有hữu 屍thi 骸hài 。 化hóa 生sanh 不bất 爾nhĩ 故cố 無vô 屍thi 骸hài 。
問vấn 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 生sanh 時thời 。 為vi 體thể 是thị 生sanh 法pháp 故cố 生sanh 。 為vi 與dữ 生sanh 相tương/tướng 合hợp 故cố 生sanh 耶da 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 若nhược 體thể 是thị 生sanh 法pháp 故cố 生sanh 者giả 。 生sanh 相tương/tướng 則tắc 應ưng 無vô 用dụng 。 若nhược 與dữ 生sanh 相tương/tướng 合hợp 故cố 生sanh 者giả 。 則tắc 無vô 為vi 法pháp 生sanh 相tương/tướng 合hợp 故cố 亦diệc 應ưng 可khả 生sanh 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 體thể 是thị 生sanh 法pháp 故cố 生sanh 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 生sanh 相tương/tướng 則tắc 應ưng 無vô 用dụng 。 答đáp 雖tuy 體thể 是thị 生sanh 法pháp 若nhược 無vô 。 生sanh 相tương/tướng 合hợp 者giả 則tắc 不bất 可khả 生sanh 。 故cố 彼bỉ 生sanh 時thời 由do 生sanh 相tương/tướng 合hợp 生sanh 相tương/tướng 是thị 彼bỉ 生sanh 勝thắng 因nhân 故cố 如như 可khả 破phá 法pháp 破phá 因nhân 能năng 破phá 及cập 可khả 斷đoạn 法pháp 斷đoạn 因nhân 能năng 斷đoạn 。 故cố 可khả 生sanh 法pháp 生sanh 相tương/tướng 能năng 生sanh 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 與dữ 生sanh 相tương/tướng 合hợp 故cố 生sanh 問vấn 若nhược 爾nhĩ 無vô 為vi 與dữ 生sanh 相tương/tướng 合hợp 亦diệc 應ưng 可khả 生sanh 。 答đáp 無vô 為vi 無vô 有hữu 生sanh 。 相tương/tướng 合hợp 義nghĩa 故cố 不bất 可khả 生sanh 。 如như 虛hư 空không 等đẳng 。 無vô 破phá 因nhân 合hợp 故cố 不bất 可khả 破phá 。 無vô 斷đoạn 因nhân 合hợp 故cố 不bất 可khả 斷đoạn 。 無vô 生sanh 相tương/tướng 合hợp 故cố 不bất 可khả 生sanh 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 生sanh 相tương/tướng 與dữ 彼bỉ 未vị 嘗thường 合hợp 故cố 。 有hữu 為vi 住trụ 異dị 二nhị 種chủng 問vấn 答đáp 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 問vấn 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 滅diệt 時thời 。 為vi 體thể 是thị 無vô 常thường 法pháp 。 故cố 滅diệt 為vi 與dữ 無vô 常thường 相tương/tướng 合hợp 故cố 滅diệt 耶da 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 若nhược 體thể 是thị 無vô 常thường 法pháp 。 故cố 滅diệt 者giả 則tắc 無vô 常thường 相tương 應ứng 成thành 無vô 用dụng 。 若nhược 與dữ 無vô 常thường 相tương/tướng 合hợp 故cố 滅diệt 者giả 。 則tắc 無vô 為vi 法pháp 無vô 常thường 合hợp 故cố 亦diệc 應ưng 可khả 滅diệt 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 體thể 是thị 無vô 常thường 法pháp 故cố 滅diệt 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 無vô 常thường 相tương/tướng 則tắc 應ưng 無vô 用dụng 。 答đáp 雖tuy 體thể 是thị 無vô 常thường 法pháp 。 若nhược 無vô 無vô 常thường 相tương/tướng 合hợp 者giả 則tắc 不bất 可khả 滅diệt 。 故cố 彼bỉ 滅diệt 時thời 由do 無vô 常thường 合hợp 。 無vô 常thường 是thị 彼bỉ 滅diệt 勝thắng 因nhân 故cố 。 如như 可khả 生sanh 法pháp 生sanh 因nhân 能năng 生sanh 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 與dữ 無vô 常thường 相tương/tướng 合hợp 故cố 滅diệt 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 無vô 為vi 與dữ 無vô 常thường 合hợp 應ưng 亦diệc 可khả 滅diệt 。 答đáp 無vô 為vi 無vô 有hữu 無vô 常thường 合hợp 義nghĩa 故cố 不bất 可khả 滅diệt 。 如như 虛hư 空không 等đẳng 。 無vô 生sanh 相tương/tướng 合hợp 故cố 不bất 可khả 生sanh 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 常thường 與dữ 彼bỉ 未vị 嘗thường 合hợp 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 有hữu 為vi 體thể 是thị 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 若nhược 無vô 四tứ 相tương/tướng 則tắc 不bất 可khả 知tri 。 猶do 如như 闇ám 中trung 有hữu 瓶bình 衣y 等đẳng 。 若nhược 無vô 燈đăng 照chiếu 則tắc 不bất 可khả 知tri 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 故cố 有hữu 為vi 相tương/tướng 是thị 彼bỉ 了liễu 因nhân 。 評bình 曰viết 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 初sơ 說thuyết 為vi 善thiện 問vấn 如như 有hữu 為vi 法pháp 有hữu 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 無vô 為vi 亦diệc 有hữu 無vô 為vi 相tướng 耶da 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 若nhược 有hữu 者giả 云vân 何hà 無vô 為vi 。 名danh 非phi 聚tụ 法pháp 。 若nhược 無vô 者giả 品phẩm 類loại 足túc 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 云vân 何hà 不bất 生sanh 。 不bất 住trụ 不bất 滅diệt 法pháp 。 謂vị 一nhất 切thiết 無vô 為vi 法pháp 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 諸chư 無vô 為vi 法Pháp 。 無vô 無vô 為vi 相tương 問vấn 若nhược 爾nhĩ 品phẩm 類loại 足túc 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。 答đáp 翻phiên 對đối 有hữu 為vi 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 有hữu 生sanh 住trụ 滅diệt 。 無vô 為vi 異dị 彼bỉ 說thuyết 不bất 生sanh 等đẳng 。 非phi 謂vị 別biệt 有hữu 不bất 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。
佛Phật 告cáo 苾Bật 芻Sô 。
汝nhữ 等đẳng 有hữu 生sanh 有hữu 老lão 。 有hữu 死tử 有hữu 沒một 有hữu 出xuất 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 汝nhữ 等đẳng 諸chư 行hành 猶do 如như 幻huyễn 事sự 。 陽dương 焰diễm 等đẳng 故cố 。 問vấn 此thử 中trung 所sở 說thuyết 生sanh 出xuất 死tử 沒một 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 生sanh 即tức 是thị 出xuất 死tử 即tức 是thị 沒một 。 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 剎sát 那na 性tánh 故cố 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 入nhập 母mẫu 胎thai 時thời 。 名danh 生sanh 出xuất 母mẫu 胎thai 時thời 名danh 出xuất 。 諸chư 蘊uẩn 熟thục 時thời 名danh 沒một 。 捨xả 諸chư 蘊uẩn 時thời 名danh 死tử 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 曰viết 。 中trung 有hữu 諸chư 蘊uẩn 得đắc 時thời 名danh 出xuất 。 捨xả 時thời 名danh 沒một 。 生sanh 分phần/phân 諸chư 蘊uẩn 得đắc 時thời 名danh 生sanh 。 捨xả 時thời 名danh 死tử 。 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 胎thai 卵noãn 濕thấp 生sanh 諸chư 蘊uẩn 起khởi 時thời 名danh 生sanh 諸chư 根căn 漸tiệm 生sanh 故cố 壞hoại 時thời 名danh 死tử 有hữu 餘dư 屍thi 骸hài 故cố 。 化hóa 生sanh 諸chư 蘊uẩn 起khởi 時thời 名danh 出xuất 諸chư 根căn 頓đốn 出xuất 故cố 。 壞hoại 時thời 名danh 沒một 無vô 餘dư 屍thi 骸hài 故cố 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 於ư 諸chư 趣thú 中trung 。 初sơ 受thọ 生sanh 時thời 名danh 生sanh 。 命mạng 根căn 盡tận 時thời 名danh 死tử 。 中trung 間gian 諸chư 蘊uẩn 剎sát 那na 生sanh 時thời 名danh 出xuất 。 剎sát 那na 滅diệt 時thời 名danh 沒một 。 尊tôn 者giả 覺giác 天thiên 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 有hữu 色sắc 有hữu 情tình 生sanh 時thời 名danh 生sanh 。 死tử 時thời 名danh 死tử 。 無vô 色sắc 有hữu 情tình 生sanh 時thời 名danh 出xuất 。 死tử 時thời 名danh 沒một 。 是thị 謂vị 生sanh 出xuất 死tử 沒một 差sai 別biệt 。
雜tạp 蘊uẩn 第đệ 一nhất 中trung 無vô 義nghĩa 納nạp 息tức 第đệ 七thất 之chi 一nhất
如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。
修tu 諸chư 餘dư 苦khổ 行hạnh 。 當đương 知tri 無vô 義nghĩa 俱câu 。
彼bỉ 不bất 獲hoạch 利lợi 安an 。 如như 陸lục 揮huy 船thuyền 掉trạo 。
如như 是thị 等đẳng 章chương 及cập 解giải 章chương 義nghĩa 既ký 領lãnh 會hội 已dĩ 。 次thứ 應ưng 廣quảng 釋thích 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 為vì 欲dục 分phân 別biệt 。 契Khế 經Kinh 義nghĩa 故cố 。 雖tuy 一nhất 切thiết 論luận 皆giai 為vi 釋thích 經kinh 。 然nhiên 此thử 納nạp 息tức 釋thích 多đa 經kinh 義nghĩa 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 世Thế 尊Tôn 住trụ 在tại 鄔ổ 盧lô 頻tần 螺loa 池trì 邊biên 泥nê 爛lạn 繕thiện 那na 河hà 側trắc 。 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 成thành 佛Phật 未vị 久cửu 。 為vì 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 略lược 說thuyết 法Pháp 要yếu 。 告cáo 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 我ngã 已dĩ 解giải 脫thoát 無vô 義nghĩa 苦khổ 行hạnh 得đắc 解giải 脫thoát 彼bỉ 。 甚thậm 為vi 善thiện 哉tai 。 自tự 正chánh 願nguyện 力lực 速tốc 證chứng 無vô 上thượng 佛Phật 菩Bồ 提Đề 故cố 。
時thời 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 歡hoan 喜hỷ 踊dũng 躍dược 。 恭cung 敬kính 尊tôn 重trọng 。 攝nhiếp 心tâm 屬thuộc 耳nhĩ 聽thính 受thọ 法Pháp 要yếu 。 爾nhĩ 時thời 惡ác 魔ma 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 今kim 彼bỉ 沙Sa 門Môn 喬Kiều 答Đáp 摩Ma 種chủng 。 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 為vì 眾chúng 說thuyết 法Pháp 。 其kỳ 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 恭cung 敬kính 聽thính 受thọ 。 我ngã 今kim 應ưng 往vãng 。 為vi 作tác 留lưu 難nạn 。 便tiện 自tự 化hóa 作tác 。 摩ma 納nạp 婆bà 身thân 。 來lai 至chí 佛Phật 前tiền 。 說thuyết 伽già 他tha 曰viết 。
仁nhân 今kim 捨xả 苦khổ 行hạnh 。 古cổ 仙tiên 真chân 淨tịnh 道đạo 。
更cánh 修tu 餘dư 穢uế 道đạo 。 必tất 不bất 獲hoạch 清thanh 淨tịnh 。
此thử 中trung 義nghĩa 者giả 。 謂vị 彼bỉ 惡ác 魔ma 於ư 諸chư 天thiên 身thân 作tác 真chân 淨tịnh 想tưởng 。 於ư 昔tích 外ngoại 道đạo 。 所sở 修tu 苦khổ 行hạnh 。 起khởi 能năng 證chứng 得đắc 真chân 淨tịnh 道đạo 想tưởng 故cố 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 仁nhân 今kim 何hà 故cố 捨xả 舊cựu 諸chư 仙tiên 能năng 得đắc 真chân 淨tịnh 苦khổ 行hạnh 妙diệu 道đạo 。 修tu 餘dư 鄙bỉ 穢uế 逸dật 樂nhạo/nhạc/lạc 道đạo 耶da 。 此thử 必tất 不bất 能năng 獲hoạch 得đắc 清thanh 淨tịnh 宜nghi 時thời 速tốc 捨xả 。 故cố 佛Phật 為vi 彼bỉ 說thuyết 此thử 頌tụng 言ngôn 修tu 諸chư 餘dư 苦khổ 行hạnh 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 頌tụng 意ý 言ngôn 。 非phi 我ngã 於ư 彼bỉ 外ngoại 道đạo 苦khổ 行hạnh 。 不bất 能năng 修tu 故cố 。 而nhi 棄khí 捨xả 之chi 。 但đãn 審thẩm 觀quán 察sát 。 如như 是thị 苦khổ 行hạnh 。 畢tất 竟cánh 不bất 能năng 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 得đắc 真chân 義nghĩa 利lợi 。 故cố 我ngã 捨xả 之chi 更cánh 修tu 真chân 實thật 處xứ 中trung 妙diệu 行hạnh 。 由do 斯tư 已dĩ 證chứng 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 能năng 拔bạt 眾chúng 生sanh 。 生sanh 死tử 劇kịch 苦khổ 。 此thử 頌tụng 義nghĩa 者giả 。 外ngoại 道đạo 所sở 修tu 種chủng 種chủng 苦khổ 行hạnh 。 在tại 正Chánh 法Pháp 外ngoại 故cố 說thuyết 諸chư 餘dư 。 有hữu 說thuyết 。 應ưng 言ngôn 下hạ 賤tiện 苦khổ 行hạnh 。 謂vị 諸chư 苦khổ 行hạnh 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 上thượng 勝thắng 。 謂vị 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 及cập 彼bỉ 眷quyến 屬thuộc 。 二nhị 者giả 下hạ 賤tiện 。 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 所sở 修tu 苦khổ 行hạnh 。 雜tạp 我ngã 執chấp 故cố 立lập 下hạ 賤tiện 名danh 復phục 次thứ 彼bỉ 諸chư 外ngoại 道đạo 。 所sở 修tu 苦khổ 行hạnh 。 為vi 求cầu 世thế 間gian 生sanh 死tử 苦khổ 果quả 。 以dĩ 果quả 劣liệt 故cố 立lập 下hạ 賤tiện 名danh 。 有hữu 說thuyết 應ưng 言ngôn 不bất 死tử 苦khổ 行hạnh 。 言ngôn 不bất 死tử 者giả 是thị 天thiên 別biệt 名danh 。 即tức 呼hô 天thiên 魔ma 。 名danh 為vi 不bất 死tử 。 魔ma 崇sùng 如như 是thị 外ngoại 道đạo 苦khổ 行hạnh 故cố 。 此thử 名danh 為vi 不bất 死tử 苦khổ 行hạnh 。
復phục 次thứ 諸chư 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 希hy 求cầu 天thiên 中trung 諸chư 妙diệu 欲dục 樂lạc 。 修tu 此thử 苦khổ 行hạnh 。 故cố 說thuyết 名danh 為vi 不bất 死tử 苦khổ 行hạnh 。 次thứ 言ngôn 當đương 知tri 無vô 義nghĩa 俱câu 者giả 。 修tu 彼bỉ 苦khổ 行hạnh 當đương 知tri 能năng 引dẫn 此thử 世thế 他tha 世thế 。 諸chư 衰suy 損tổn 事sự 名danh 無vô 義nghĩa 俱câu 。 復phục 言ngôn 彼bỉ 不bất 獲hoạch 利lợi 安an 者giả 。 重trọng/trùng 釋thích 前tiền 義nghĩa 。 利lợi 謂vị 利lợi 益ích 。 安an 謂vị 安an 樂lạc 彼bỉ 諸chư 苦khổ 行hạnh 不bất 能năng 永vĩnh 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 不bất 能năng 引dẫn 生sanh 殊thù 勝thắng 善thiện 故cố 。 不bất 獲hoạch 究cứu 竟cánh 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 如như 在tại 陸lục 地địa 揮huy 船thuyền 掉trạo 者giả 。 唐đường 設thiết 劬cù 勞lao 終chung 無vô 所sở 遂toại 。 外ngoại 道đạo 苦khổ 行hạnh 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 雖tuy 勤cần 修tu 習tập 不bất 獲hoạch 利lợi 安an 。
時thời 彼bỉ 天thiên 魔ma 復phục 請thỉnh 佛Phật 曰viết 。 若nhược 此thử 苦khổ 行hạnh 不bất 獲hoạch 利lợi 安an 。 佛Phật 修tu 何hà 道đạo 得đắc 真chân 清thanh 淨tịnh 。
世Thế 尊Tôn 告cáo 曰viết 。
我ngã 修tu 戒giới 定định 慧tuệ 。 處xử 中trung 真chân 淨tịnh 道đạo 。
得đắc 究cứu 竟cánh 淨tịnh 果quả 。 及cập 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。
契Khế 經Kinh 雖tuy 作tác 是thị 說thuyết 。 而nhi 不bất 分phân 別biệt 其kỳ 義nghĩa 。 經kinh 是thị 此thử 論luận 所sở 依y 根căn 本bổn 。 彼bỉ 所sở 不bất 分phân 別biệt 者giả 今kim 應ưng 盡tận 分phân 別biệt 之chi 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 修tu 餘dư 苦khổ 行hạnh 無vô 義nghĩa 俱câu 耶da 。 答đáp 彼bỉ 行hành 趣thú 死tử 近cận 死tử 至chí 死tử 非phi 如như 是thị 苦khổ 行hạnh 。 能năng 超siêu 越việt 死tử 故cố 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 為vi 欲dục 超siêu 越việt 老lão 死tử 海hải 故cố 修tu 彼bỉ 苦khổ 行hạnh 。 然nhiên 彼bỉ 苦khổ 行hạnh 從tùng 見kiến 趣thú 起khởi 倍bội 令linh 沈trầm 沒một 老lão 死tử 海hải 故cố 。 佛Phật 說thuyết 修tu 彼bỉ 與dữ 無vô 義nghĩa 俱câu 。 生sanh 老lão 死tử 三tam 遍biến 在tại 諸chư 有hữu 。 老lão 死tử 正chánh 是thị 有hữu 情tình 所sở 厭yếm 死tử 起khởi 厭yếm 強cường/cưỡng 故cố 此thử 偏thiên 說thuyết 。 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 一nhất 切thiết 流lưu 轉chuyển 。 皆giai 名danh 無vô 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 還hoàn 滅diệt 皆giai 名danh 有hữu 義nghĩa 。 如như 是thị 苦khổ 行hạnh 。 從tùng 見kiến 趣thú 起khởi 違vi 背bội 還hoàn 滅diệt 。 隨tùy 順thuận 流lưu 轉chuyển 。 故cố 說thuyết 修tu 彼bỉ 與dữ 無vô 義nghĩa 俱câu 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 三tam 惡ác 趣thú 苦khổ 。 皆giai 名danh 無vô 義nghĩa 。 善thiện 趣thú 解giải 脫thoát 皆giai 名danh 有hữu 義nghĩa 。 如như 是thị 苦khổ 行hạnh 。 邪tà 方phương 便tiện 起khởi 。 違vi 善thiện 趣thú 等đẳng 。 順thuận 惡ác 趣thú 苦khổ 故cố 。 說thuyết 修tu 彼bỉ 與dữ 無vô 義nghĩa 俱câu 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 如như 是thị 苦khổ 行hạnh 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 墮đọa 在tại 生sanh 死tử 。 恆hằng 受thọ 諸chư 界giới 諸chư 趣thú 諸chư 生sanh 諸chư 處xứ 眾chúng 苦khổ 。 故cố 說thuyết 修tu 彼bỉ 與dữ 無vô 義nghĩa 俱câu 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 說thuyết 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 端đoan 身thân 正chánh 願nguyện 住trụ 對đối 面diện 念niệm 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 為vì 欲dục 分phân 別biệt 。 契Khế 經Kinh 義nghĩa 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 居cư 阿a 練luyện 若nhã 。 或hoặc 在tại 樹thụ 下hạ 。 或hoặc 在tại 靜tĩnh 室thất 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 端đoan 身thân 正chánh 願nguyện 住trụ 對đối 面diện 念niệm 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 契Khế 經Kinh 雖tuy 作tác 是thị 說thuyết 。 而nhi 不bất 分phân 別biệt 其kỳ 義nghĩa 。 經kinh 是thị 此thử 論luận 所sở 依y 根căn 本bổn 。 彼bỉ 不bất 說thuyết 者giả 今kim 欲dục 說thuyết 之chi 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 問vấn 諸chư 威uy 儀nghi 中trung 。 皆giai 得đắc 修tu 善thiện 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 答đáp 此thử 是thị 賢hiền 聖thánh 常thường 威uy 儀nghi 故cố 。 謂vị 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 過quá 殑Căng 伽Già 沙sa 數số 。 量lượng 諸chư 佛Phật 及cập 佛Phật 弟đệ 子tử 。 皆giai 住trụ 此thử 威uy 儀nghi 而nhi 入nhập 定định 故cố 。
復phục 次thứ 如như 是thị 。 威uy 儀nghi 順thuận 善thiện 品phẩm 故cố 。 謂vị 若nhược 行hành 住trụ 身thân 速tốc 疲bì 勞lao 。 若nhược 倚ỷ 臥ngọa 時thời 便tiện 增tăng 惛hôn 睡thụy 。 唯duy 結kết 加gia 坐tọa 無vô 斯tư 過quá 失thất 。 故cố 能năng 修tu 習tập 。 殊thù 勝thắng 善thiện 品phẩm 。
復phục 次thứ 如như 是thị 。 威uy 儀nghi 違vi 惡ác 法pháp 故cố 。 謂vị 餘dư 威uy 儀nghi 順thuận 婬dâm 欲dục 等đẳng 。 諸chư 不bất 善thiện 法pháp 。 唯duy 結kết 加gia 坐tọa 能năng 違vi 彼bỉ 故cố 。
復phục 次thứ 如như 是thị 。 威uy 儀nghi 引dẫn 人nhân 天thiên 等đẳng 入nhập 正Chánh 法Pháp 故cố 。 謂vị 餘dư 威uy 儀nghi 不bất 能năng 引dẫn 導đạo 人nhân 天thiên 龍long 鬼quỷ 阿a 素tố 洛lạc 。 等đẳng 令linh 入nhập 佛Phật 法Pháp 。 如như 結kết 加gia 坐tọa 威uy 儀nghi 者giả 故cố 。
復phục 次thứ 如như 是thị 。 威uy 儀nghi 生sanh 人nhân 天thiên 等đẳng 敬kính 信tín 心tâm 故cố 。 謂vị 餘dư 威uy 儀nghi 不bất 能năng 發phát 起khởi 。 人nhân 天thiên 龍long 鬼quỷ 阿a 素tố 洛lạc 。 等đẳng 敬kính 信tín 之chi 心tâm 。 如như 結kết 加gia 坐tọa 威uy 儀nghi 者giả 故cố 。 設thiết 此thử 威uy 儀nghi 生sanh 惡ác 尋tầm 伺tứ 為vi 生sanh 他tha 善thiện 尚thượng 應ưng 住trụ 之chi 。 況huống 自tự 順thuận 生sanh 。 殊thù 勝thắng 善thiện 品phẩm 。
復phục 次thứ 唯duy 依y 此thử 威uy 儀nghi 證chứng 得đắc 無vô 上thượng 。 佛Phật 菩Bồ 提Đề 故cố 。 謂vị 依y 餘dư 威uy 儀nghi 亦diệc 能năng 證chứng 得đắc 。 二nhị 乘thừa 菩Bồ 提Đề 。 不bất 能năng 證chứng 得đắc 。 佛Phật 菩Bồ 提Đề 故cố 。
復phục 次thứ 住trụ 此thử 威uy 儀nghi 怖bố 魔ma 軍quân 故cố 。 謂vị 佛Phật 昔tích 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 破phá 二nhị 魔ma 軍quân 。 謂vị 自tự 在tại 天thiên 及cập 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 令linh 魔ma 眾chúng 見kiến 此thử 威uy 儀nghi 即tức 便tiện 驚kinh 恐khủng 多đa 分phần 退thoái 散tán 。
復phục 次thứ 此thử 是thị 不bất 共cộng 外ngoại 道đạo 法pháp 故cố 。 謂vị 餘dư 威uy 儀nghi 外ngoại 道đạo 亦diệc 有hữu 。 唯duy 結kết 加gia 坐tọa 外ngoại 道đạo 無vô 故cố 。
復phục 次thứ 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 順thuận 修tu 定định 故cố 。 謂vị 諸chư 散tán 善thiện 住trụ 餘dư 威uy 儀nghi 皆giai 能năng 修tu 習tập 。 若nhược 修tu 定định 善thiện 唯duy 結kết 加gia 坐tọa 最tối 為vi 隨tùy 順thuận 。 由do 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 是thị 故cố 但đãn 說thuyết 。 結kết 如như 趺phu 坐tọa 。 問vấn 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 義nghĩa 何hà 謂vị 耶da 。 答đáp 是thị 相tương/tướng 周chu 圓viên 而nhi 安an 坐tọa 義nghĩa 。 聲thanh 論luận 者giả 曰viết 。 以dĩ 兩lưỡng 足túc 趺phu 加gia 致trí 兩lưỡng 髀bễ 。 如như 龍long 盤bàn 結kết 。 端đoan 坐tọa 思tư 惟duy 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 言ngôn 。 重trọng/trùng 壘lũy 兩lưỡng 足túc 左tả 右hữu 交giao 盤bàn 正chánh 觀quán 境cảnh 界giới 名danh 結kết 加gia 坐tọa 。 唯duy 此thử 威uy 儀nghi 順thuận 修tu 定định 故cố 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 此thử 是thị 賢hiền 聖thánh 吉cát 祥tường 坐tọa 故cố 名danh 結kết 加gia 坐tọa 。 問vấn 端đoan 身thân 者giả 是thị 何hà 義nghĩa 。 答đáp 是thị 身thân 正chánh 直trực 而nhi 安an 坐tọa 義nghĩa 。 問vấn 正chánh 願nguyện 者giả 是thị 何hà 義nghĩa 。 答đáp 是thị 順thuận 善thiện 品phẩm 而nhi 注chú 心tâm 義nghĩa 。 問vấn 住trụ 對đối 面diện 念niệm 是thị 何hà 義nghĩa 耶da 。 答đáp 面diện 謂vị 定định 境cảnh 。 對đối 謂vị 現hiện 矚chú 。 此thử 念niệm 令linh 心tâm 現hiện 矚chú 定định 境cảnh 。 無vô 倒đảo 明minh 了liễu 名danh 對đối 面diện 念niệm 。
復phục 次thứ 面diện 謂vị 煩phiền 惱não 。 對đối 謂vị 對đối 治trị 。 此thử 念niệm 對đối 治trị 能năng 為vi 生sanh 死tử 上thượng 首thủ 煩phiền 惱não 名danh 對đối 面diện 念niệm 。
復phục 次thứ 面diện 謂vị 自tự 面diện 。 對đối 謂vị 對đối 矚chú 此thử 念niệm 令linh 心tâm 對đối 矚chú 自tự 面diện 。 而nhi 觀quán 餘dư 境cảnh 名danh 對đối 面diện 念niệm 。 問vấn 何hà 故cố 繫hệ 念niệm 在tại 自tự 面diện 耶da 。 答đáp 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 男nam 為vi 女nữ 色sắc 。 女nữ 為vi 男nam 色sắc 。 多đa 分phần 依y 面diện 故cố 觀quán 自tự 面diện 伏phục 諸chư 煩phiền 惱não 。
復phục 次thứ 有hữu 情tình 貪tham 心tâm 多đa 依y 面diện 上thượng 眉mi 眼nhãn 脣thần 齒xỉ 耳nhĩ 鼻tị 等đẳng 生sanh 非phi 餘dư 身thân 支chi 故cố 。 觀quán 自tự 面diện 伏phục 除trừ 貪tham 欲dục 。
復phục 次thứ 面diện 有hữu 七thất 孔khổng 。 不bất 淨tịnh 常thường 流lưu 。 生sanh 厭yếm 離ly 心tâm 。 過quá 餘dư 身thân 分phần/phân 。 故cố 觀quán 自tự 面diện 而nhi 修tu 厭yếm 捨xả 。
復phục 次thứ 自tự 面diện 見kiến 希hy 不bất 多đa 起khởi 愛ái 故cố 彼bỉ 繫hệ 念niệm 在tại 面diện 非phi 餘dư 。 若nhược 不bất 照chiếu 時thời 自tự 不bất 見kiến 故cố 。
復phục 次thứ 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 多đa 樂nhạo/nhạc/lạc 觀quán 察sát 十thập 二nhị 處xứ 相tương/tướng 。 面diện 上thượng 恆hằng 有hữu 九cửu 處xứ 差sai 別biệt 。 是thị 故cố 觀quán 之chi 。 有hữu 亦diệc 說thuyết 為vi 住trụ 背bội 面diện 念niệm 對đối 背bối/bội 二nhị 義nghĩa 俱câu 理lý 無vô 違vi 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 此thử 念niệm 力lực 棄khí 背bội 雜tạp 染nhiễm 。 對đối 向hướng 清thanh 淨tịnh 故cố 。 棄khí 背bội 生sanh 死tử 。 對đối 向hướng 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 棄khí 背bội 流lưu 轉chuyển 。 對đối 向hướng 還hoàn 滅diệt 故cố 。 棄khí 背bội 五ngũ 欲dục 。 對đối 向hướng 定định 境cảnh 故cố 。 棄khí 背bội 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 對đối 向hướng 空không 解giải 脫thoát 門môn 故cố 。 棄khí 背bội 我ngã 執chấp 。 對đối 向hướng 無vô 我ngã 故cố 。 棄khí 背bội 邪tà 法pháp 。 對đối 向hướng 正Chánh 法Pháp 故cố 。 由do 是thị 對đối 背bối/bội 俱câu 理lý 無vô 違vi 。 安an 住trụ 此thử 念niệm 者giả 。 名danh 住trụ 對đối 面diện 念niệm 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 發Phát 智Trí 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 九cửu