阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận
Quyển 38
五Ngũ 百Bách 大Đại 阿A 羅La 漢Hán 等Đẳng 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 八bát
五ngũ 百bách 大đại 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 雜tạp 蘊uẩn 第đệ 一nhất 中trung 無vô 慚tàm 愧quý 納nạp 息tức 第đệ 五ngũ 之chi 餘dư 。
如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 有hữu 五ngũ 蓋cái 。 為vi 五ngũ 蓋cái 攝nhiếp 諸chư 蓋cái 。 為vi 諸chư 蓋cái 攝nhiếp 五ngũ 蓋cái 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 欲dục 令linh 疑nghi 者giả 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 有hữu 五ngũ 蓋cái 。 一nhất 貪tham 欲dục 蓋cái 。 二nhị 瞋sân 恚khuể 蓋cái 。 三tam 惛hôn 沈trầm 睡thụy 眠miên 蓋cái 。 四tứ 掉trạo 舉cử 惡ác 作tác 蓋cái 。 五ngũ 疑nghi 蓋cái 。 或hoặc 有hữu 生sanh 疑nghi 蓋cái 唯duy 有hữu 五ngũ 無vô 明minh 非phi 蓋cái 。 欲dục 令linh 此thử 疑nghi 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 顯hiển 五ngũ 蓋cái 外ngoại 別biệt 有hữu 第đệ 六lục 。 謂vị 無vô 明minh 蓋cái 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 故cố 作tác 此thử 論luận 。 為vi 五ngũ 蓋cái 攝nhiếp 諸chư 蓋cái 。 為vi 諸chư 蓋cái 攝nhiếp 五ngũ 蓋cái 。 合hợp 諸chư 蓋cái 攝nhiếp 五ngũ 蓋cái 。 非phi 五ngũ 蓋cái 攝nhiếp 諸chư 蓋cái 不bất 攝nhiếp 何hà 等đẳng 。 謂vị 無vô 明minh 蓋cái 諸chư 蓋cái 多đa 故cố 能năng 攝nhiếp 五ngũ 蓋cái 五ngũ 蓋cái 少thiểu 故cố 不bất 攝nhiếp 諸chư 蓋cái 。 如như 大đại 器khí 能năng 覆phú 小tiểu 器khí 。 小tiểu 器khí 不bất 能năng 覆phú 大đại 器khí 。 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 雖tuy 亦diệc 是thị 蓋cái 。 重trọng/trùng 故cố 不bất 說thuyết 在tại 五ngũ 蓋cái 中trung 。 世Thế 尊Tôn 別biệt 立lập 為vi 第đệ 六lục 蓋cái 。 謂vị 前tiền 五ngũ 蓋cái 勢thế 力lực 皆giai 等đẳng 。 無vô 明minh 偏thiên 重trọng 是thị 故cố 別biệt 說thuyết 。 為vi 證chứng 此thử 義nghĩa 復phục 引dẫn 契Khế 經Kinh 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。
無vô 明minh 蓋cái 所sở 覆phú 。 愛ái 結kết 所sở 繫hệ 縛phược 。
愚ngu 智trí 俱câu 感cảm 得đắc 。 如như 是thị 有hữu 識thức 身thân 。
問vấn 無vô 明minh 是thị 蓋cái 亦diệc 是thị 結kết 。 愛ái 是thị 結kết 亦diệc 是thị 蓋cái 。 何hà 故cố 此thử 中trung 。 說thuyết 無vô 明minh 唯duy 是thị 蓋cái 。 說thuyết 愛ái 唯duy 是thị 結kết 耶da 。 答đáp 無vô 明minh 亦diệc 應ưng 說thuyết 是thị 結kết 愛ái 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 是thị 蓋cái 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 應ưng 知tri 此thử 是thị 。 有hữu 餘dư 之chi 說thuyết 。
復phục 次thứ 欲dục 現hiện 種chủng 種chủng 文văn 種chủng 種chủng 說thuyết 故cố 。 若nhược 以dĩ 種chủng 種chủng 。 文văn 種chủng 種chủng 說thuyết 者giả 。 義nghĩa 則tắc 易dị 解giải 易dị 可khả 受thọ 持trì 餘dư 便tiện 煩phiền 亂loạn 。
復phục 次thứ 欲dục 現hiện 二nhị 門môn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 如như 無vô 明minh 說thuyết 蓋cái 。 愛ái 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 如như 愛ái 說thuyết 結kết 無vô 明minh 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 為vi 現hiện 二nhị 門môn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 是thị 故cố 無vô 明minh 但đãn 說thuyết 為vi 蓋cái 。 愛ái 但đãn 名danh 結kết 。
復phục 次thứ 無vô 明minh 蓋cái 義nghĩa 多đa 結kết 義nghĩa 少thiểu 故cố 但đãn 說thuyết 為vi 蓋cái 。 愛ái 結kết 義nghĩa 多đa 蓋cái 義nghĩa 少thiểu 故cố 但đãn 說thuyết 為vi 結kết 。
復phục 次thứ 無vô 明minh 蓋cái 義nghĩa 重trọng/trùng 結kết 義nghĩa 輕khinh 故cố 但đãn 說thuyết 為vi 蓋cái 。 愛ái 結kết 義nghĩa 重trọng/trùng 蓋cái 義nghĩa 輕khinh 故cố 但đãn 說thuyết 為vi 結kết 。
復phục 次thứ 覆phú 義nghĩa 是thị 蓋cái 義nghĩa 。 諸chư 煩phiền 惱não 中trung 。 更cánh 無vô 第đệ 二nhị 。 煩phiền 惱não 能năng 覆phú 有hữu 情tình 慧tuệ 眼nhãn 如như 無vô 明minh 者giả 故cố 說thuyết 為vi 蓋cái 。 繫hệ 義nghĩa 是thị 結kết 義nghĩa 。 諸chư 煩phiền 惱não 中trung 。 更cánh 無vô 第đệ 二nhị 。 煩phiền 惱não 繫hệ 縛phược 有hữu 情tình 久cửu 處xứ 生sanh 死tử 。 如như 貪tham 愛ái 者giả 故cố 說thuyết 為vi 結kết 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 為vi 無vô 明minh 蓋cái 所sở 盲manh 愛ái 結kết 所sở 縛phược 故cố 。 不bất 能năng 棄khí 捨xả 。 生sanh 死tử 趣thú 向hướng 涅Niết 槃Bàn 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 遭tao 二nhị 怨oán 賊tặc 。 一nhất 縛phược 其kỳ 手thủ 足túc 。 二nhị 以dĩ 土thổ/độ 坌bộn 眼nhãn 。 是thị 人nhân 被bị 縛phược 。 眼nhãn 無vô 所sở 見kiến 。 不bất 能năng 逃đào 避tị 。 至chí 安an 隱ẩn 處xứ 。 有hữu 情tình 亦diệc 爾nhĩ 。 無vô 明minh 所sở 覆phú 。 貪tham 愛ái 所sở 結kết 。 不bất 能năng 捨xả 離ly 。 生sanh 死tử 趣thú 向hướng 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 中trung 應ưng 說thuyết 二nhị 怨oán 賊tặc 喻dụ 。 昔tích 有hữu 二nhị 賊tặc 。 一nhất 名danh 伊y 利lợi 一nhất 名danh 捨xả 奢xa 。 恆hằng 共cộng 遊du 止chỉ 。 若nhược 遇ngộ 財tài 主chủ 一nhất 縛phược 手thủ 足túc 一nhất 坌bộn 其kỳ 目mục 取thủ 財tài 而nhi 去khứ 。 其kỳ 人nhân 被bị 縛phược 。 目mục 無vô 所sở 見kiến 。 即tức 於ư 是thị 處xứ 。 困khốn 苦khổ 至chí 死tử 。 有hữu 情tình 亦diệc 然nhiên 。 無vô 明minh 貪tham 愛ái 所sở 覆phú 繫hệ 故cố 。 沈trầm 淪luân 生sanh 死tử 。 是thị 故cố 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 說thuyết 曰viết 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 無vô 明minh 所sở 盲manh 。 貪tham 愛ái 所sở 縛phược 。 久cửu 處xứ 生sanh 死tử 。 增tăng 長trưởng 惡ác 法pháp 。 是thị 故cố 無vô 明minh 偏thiên 說thuyết 為vi 蓋cái 。 愛ái 偏thiên 名danh 結kết 其kỳ 義nghĩa 善thiện 立lập 。 然nhiên 無vô 明minh 蓋cái 勢thế 用dụng 偏thiên 重trọng 一nhất 勝thắng 前tiền 五ngũ 故cố 佛Phật 不bất 說thuyết 在tại 五ngũ 蓋cái 中trung 。 五ngũ 蓋cái 勢thế 力lực 皆giai 齊tề 等đẳng 故cố 。 諸chư 蓋cái 彼bỉ 覆phú 耶da 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 復phục 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 先tiên 依y 契Khế 經Kinh 理lý 趣thú 但đãn 於ư 五ngũ 蓋cái 外ngoại 別biệt 立lập 第đệ 六lục 無vô 明minh 為vi 蓋cái 。 今kim 欲dục 依y 對đối 法pháp 理lý 趣thú 說thuyết 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 無vô 非phi 是thị 蓋cái 。 以dĩ 覆phú 障chướng 義nghĩa 是thị 蓋cái 義nghĩa 故cố 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 能năng 覆phú 障chướng 聖thánh 道Đạo 及cập 聖thánh 道Đạo 加gia 行hành 善thiện 根căn 。 是thị 故cố 皆giai 名danh 為vi 蓋cái 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 復phục 作tác 斯tư 論luận 。 諸chư 蓋cái 彼bỉ 覆phú 耶da 。 答đáp 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 此thử 中trung 蓋cái 者giả 依y 性tánh 相tướng 說thuyết 。 貪tham 欲dục 等đẳng 五ngũ 。 若nhược 過quá 去khứ 若nhược 未vị 來lai 若nhược 現hiện 在tại 無vô 不bất 皆giai 是thị 所sở 立lập 五ngũ 中trung 蓋cái 性tánh 相tướng 故cố 。 皆giai 名danh 為vi 蓋cái 。 此thử 中trung 覆phú 者giả 依y 作tác 用dụng 說thuyết 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 在tại 現hiện 在tại 時thời 有hữu 覆phú 作tác 用dụng 故cố 名danh 為vi 覆phú 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 無vô 覆phú 作tác 用dụng 故cố 不bất 名danh 覆phú 。 由do 此thử 二nhị 種chủng 互hỗ 有hữu 寬khoan 狹hiệp 故cố 作tác 四tứ 句cú 。 有hữu 蓋cái 非phi 覆phú 。 謂vị 過quá 去khứ 未vị 來lai 五ngũ 蓋cái 。 此thử 有hữu 蓋cái 性tánh 相tướng 故cố 名danh 為vi 蓋cái 。 而nhi 無vô 覆phú 作tác 用dụng 故cố 不bất 名danh 覆phú 。 以dĩ 過quá 去khứ 者giả 作tác 用dụng 已dĩ 息tức 。 未vị 來lai 者giả 未vị 有hữu 作tác 用dụng 故cố 。 問vấn 過quá 去khứ 蓋cái 覆phú 過quá 去khứ 相tương 續tục 。 未vị 來lai 蓋cái 覆phú 未vị 來lai 相tương 續tục 。 現hiện 在tại 蓋cái 覆phú 現hiện 在tại 相tương 續tục 。 何hà 故cố 今kim 說thuyết 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 是thị 蓋cái 非phi 覆phú 。 答đáp 若nhược 依y 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 說thuyết 者giả 覆phú 通thông 三tam 世thế 。 以dĩ 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 通thông 三tam 世thế 故cố 。 若nhược 依y 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 說thuyết 者giả 覆phú 唯duy 現hiện 在tại 。 以dĩ 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 唯duy 現hiện 在tại 故cố 。 謂vị 唯duy 於ư 現hiện 在tại 蘊uẩn 界giới 處xứ 法pháp 立lập 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 非phi 於ư 過quá 未vị 。 彼bỉ 墮đọa 法pháp 數số 非phi 有hữu 情tình 故cố 。 今kim 唯duy 依y 彼bỉ 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 建kiến 立lập 覆phú 義nghĩa 故cố 唯duy 現hiện 在tại 。 又hựu 先tiên 已dĩ 說thuyết 覆phú 依y 作tác 用dụng 立lập 故cố 不bất 應ưng 為vi 難nạn/nan 。 有hữu 覆phú 非phi 蓋cái 。 謂vị 除trừ 五ngũ 蓋cái 諸chư 餘dư 煩phiền 惱não 現hiện 在tại 前tiền 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 欲dục 界giới 見kiến 慢mạn 無vô 明minh 及cập 五ngũ 蓋cái 所sở 不bất 攝nhiếp 諸chư 纏triền 現hiện 在tại 前tiền 。 是thị 謂vị 覆phú 非phi 蓋cái 。 問vấn 何hà 故cố 唯duy 說thuyết 現hiện 在tại 煩phiền 惱não 。 是thị 覆phú 非phi 餘dư 。 答đáp 若nhược 說thuyết 現hiện 在tại 當đương 知tri 亦diệc 說thuyết 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 性tánh 相tướng 同đồng 故cố 。 然nhiên 現hiện 在tại 世thế 有hữu 覆phú 作tác 用dụng 顯hiển 故cố 偏thiên 說thuyết 。
復phục 次thứ 現hiện 在tại 煩phiền 惱não 。 於ư 自tự 相tương 續tục 覆phú 障chướng 聖thánh 道Đạo 及cập 聖thánh 道Đạo 加gia 行hành 善thiện 根căn 。 過quá 未vị 不bất 爾nhĩ 故cố 說thuyết 現hiện 在tại 。
復phục 次thứ 現hiện 在tại 煩phiền 惱não 。 於ư 自tự 相tương 續tục 發phát 起khởi 諸chư 業nghiệp 。 過quá 未vị 不bất 爾nhĩ 故cố 說thuyết 現hiện 在tại 。
復phục 次thứ 現hiện 在tại 煩phiền 惱não 。 於ư 自tự 相tương 續tục 取thủ 果quả 與dữ 果quả 。 過quá 未vị 不bất 爾nhĩ 故cố 說thuyết 現hiện 在tại 。
復phục 次thứ 現hiện 在tại 煩phiền 惱não 。 於ư 自tự 相tương 續tục 能năng 為vi 同đồng 類loại 因nhân 遍biến 行hành 因nhân 異dị 熟thục 因nhân 取thủ 等đẳng 流lưu 果quả 異dị 熟thục 果quả 。 過quá 未vị 不bất 爾nhĩ 故cố 說thuyết 現hiện 在tại 。
復phục 次thứ 現hiện 在tại 煩phiền 惱não 。 於ư 自tự 相tương 續tục 能năng 為vi 染nhiễm 污ô 現hiện 可khả 呵ha 責trách 令linh 沒một 淤ứ 泥nê 墮đọa 非phi 理lý 處xứ 。 過quá 未vị 不bất 爾nhĩ 故cố 說thuyết 現hiện 在tại 。
復phục 次thứ 現hiện 在tại 煩phiền 惱não 。 於ư 自tự 相tương 續tục 作tác 熱nhiệt 惱não 事sự 作tác 損tổn 害hại 事sự 。 過quá 未vị 不bất 爾nhĩ 故cố 說thuyết 現hiện 在tại 。
復phục 次thứ 現hiện 在tại 煩phiền 惱não 。 於ư 自tự 相tương 續tục 作tác 自tự 性tánh 愚ngu 及cập 所sở 緣duyên 愚ngu 。 過quá 未vị 不bất 爾nhĩ 故cố 說thuyết 現hiện 在tại 復phục 次thứ 現hiện 在tại 煩phiền 惱não 。 於ư 自tự 相tương 續tục 愚ngu 於ư 三tam 世thế 及cập 離ly 世thế 法pháp 。 過quá 未vị 不bất 爾nhĩ 故cố 說thuyết 現hiện 在tại 。
復phục 次thứ 現hiện 在tại 煩phiền 惱não 。 障chướng 礙ngại 所sở 依y 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 令linh 不bất 解giải 脫thoát 。 過quá 未vị 不bất 爾nhĩ 故cố 說thuyết 現hiện 在tại 。 由do 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 唯duy 說thuyết 現hiện 在tại 煩phiền 惱não 名danh 覆phú 。 有hữu 蓋cái 亦diệc 覆phú 。 謂vị 五ngũ 蓋cái 隨tùy 一nhất 現hiện 在tại 前tiền 。 謂vị 貪tham 欲dục 蓋cái 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 覺giác 位vị 有hữu 三tam 蓋cái 現hiện 在tại 前tiền 。 謂vị 貪tham 欲dục 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 。 睡thụy 位vị 有hữu 四tứ 蓋cái 現hiện 在tại 前tiền 。 謂vị 前tiền 三tam 并tinh 睡thụy 眠miên 。 如như 貪tham 欲dục 蓋cái 。 瞋sân 恚khuể 惡ác 作tác 疑nghi 蓋cái 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 惛hôn 沈trầm 蓋cái 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 覺giác 位vị 定định 有hữu 二nhị 蓋cái 現hiện 在tại 謂vị 。 謂vị 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 。 睡thụy 位vị 定định 有hữu 三tam 蓋cái 現hiện 在tại 前tiền 。 謂vị 前tiền 二nhị 并tinh 睡thụy 眠miên 。 如như 惛hôn 沈trầm 蓋cái 掉trạo 舉cử 蓋cái 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 睡thụy 眠miên 蓋cái 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 定định 有hữu 三tam 蓋cái 現hiện 在tại 前tiền 。 謂vị 睡thụy 眠miên 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 。 如như 是thị 五ngũ 蓋cái 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 亦diệc 名danh 為vi 蓋cái 有hữu 蓋cái 性tánh 相tướng 故cố 。 亦diệc 名danh 為vi 覆phú 有hữu 覆phú 作tác 用dụng 故cố 。 有hữu 非phi 蓋cái 非phi 覆phú 。 謂vị 除trừ 前tiền 相tương/tướng 。
此thử 中trung 所sở 名danh 以dĩ 相tương/tướng 聲thanh 說thuyết 。 若nhược 法pháp 已dĩ 立lập 名danh 已dĩ 稱xưng 說thuyết 者giả 作tác 前tiền 三tam 句cú 。 未vị 立lập 名danh 未vị 稱xưng 說thuyết 者giả 作tác 第đệ 四tứ 句cú 。 故cố 言ngôn 除trừ 前tiền 相tương/tướng 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 行hành 蘊uẩn 中trung 作tác 四tứ 句cú 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 五ngũ 蓋cái 為vi 初sơ 句cú 除trừ 五ngũ 蓋cái 。 諸chư 餘dư 現hiện 在tại 煩phiền 惱não 。 為vi 第đệ 二nhị 句cú 現hiện 在tại 五ngũ 蓋cái 為vi 第đệ 三tam 句cú 。 餘dư 相tương 應ứng 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 蘊uẩn 及cập 四tứ 蘊uẩn 。 全toàn 并tinh 三tam 無vô 為vi 為vi 第đệ 四tứ 句cú 。 諸chư 欲dục 界giới 繫hệ 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 彼bỉ 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 耶da 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 前tiền 顯hiển 無vô 明minh 亦diệc 是thị 蓋cái 性tánh 。 未vị 顯hiển 不bất 善thiện 今kim 欲dục 顯hiển 之chi 。
復phục 次thứ 為vi 止chỉ 他tha 宗tông 顯hiển 正chánh 義nghĩa 故cố 。 謂vị 或hoặc 有hữu 執chấp 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 是thị 不bất 善thiện 。 如như 譬thí 喻dụ 者giả 。 彼bỉ 作tác 是thị 說thuyết 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 不bất 巧xảo 便tiện 慧tuệ 所sở 攝nhiếp 持trì 故cố 。 皆giai 是thị 不bất 善thiện 。 為vi 遮già 彼bỉ 執chấp 顯hiển 諸chư 煩phiền 惱não 有hữu 是thị 不bất 善thiện 有hữu 是thị 無vô 記ký 。 問vấn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 不bất 巧xảo 便tiện 慧tuệ 所sở 攝nhiếp 持trì 故cố 。 應ưng 皆giai 不bất 善thiện 。 如như 何hà 亦diệc 說thuyết 有hữu 無vô 記ký 耶da 。 答đáp 感cảm 不bất 愛ái 果quả 故cố 名danh 不bất 善thiện 。 非phi 不bất 巧xảo 便tiện 。 所sở 攝nhiếp 持trì 故cố 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 應ưng 有hữu 不bất 善thiện 彼bỉ 性tánh 中trung 亦diệc 有hữu 不bất 巧xảo 便tiện 者giả 故cố 。 或hoặc 復phục 有hữu 執chấp 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。 皆giai 是thị 不bất 善thiện 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 是thị 無vô 記ký 。 為vi 遮già 彼bỉ 執chấp 顯hiển 欲dục 界giới 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 無vô 明minh 亦diệc 是thị 無vô 記ký 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 諸chư 欲dục 界giới 繫hệ 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 彼bỉ 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 耶da 。 答đáp 諸chư 不bất 善thiện 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 皆giai 欲dục 界giới 繫hệ 。 有hữu 欲dục 界giới 繫hệ 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 非phi 不bất 善thiện 。 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 有hữu 身thân 見kiến 邊biên 執chấp 見kiến 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 問vấn 何hà 故cố 欲dục 界giới 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 等đẳng 法pháp 非phi 不bất 善thiện 。 耶da 。 答đáp 若nhược 法pháp 體thể 是thị 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 或hoặc 彼bỉ 相tương 應ứng 。 或hoặc 彼bỉ 俱câu 有hữu 。 或hoặc 彼bỉ 所sở 生sanh 者giả 是thị 不bất 善thiện 。 身thân 見kiến 等đẳng 法pháp 與dữ 彼bỉ 相tương 違vi 故cố 非phi 不bất 善thiện 。 所sở 餘dư 廣quảng 釋thích 如như 後hậu 結kết 蘊uẩn 不bất 善thiện 納nạp 息tức 。 諸chư 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 繫hệ 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 彼bỉ 一nhất 切thiết 無vô 記ký 耶da 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 復phục 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 前tiền 顯hiển 無vô 明minh 有hữu 是thị 不bất 善thiện 性tánh 。 未vị 顯hiển 亦diệc 無vô 記ký 今kim 欲dục 顯hiển 之chi 復phục 作tác 斯tư 論luận 。 諸chư 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 繫hệ 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 彼bỉ 一nhất 切thiết 無vô 記ký 耶da 。 答đáp 諸chư 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 繫hệ 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 皆giai 是thị 無vô 記ký 。 有hữu 無vô 記ký 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 非phi 色sắc 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 有hữu 身thân 見kiến 邊biên 執chấp 見kiến 相tương 應ứng 無vô 明minh 問vấn 何hà 故cố 色sắc 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 煩phiền 惱não 。 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 等đẳng 法pháp 非phi 不bất 善thiện 耶da 。 答đáp 若nhược 法pháp 體thể 是thị 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 或hoặc 彼bỉ 相tương 應ứng 。 或hoặc 彼bỉ 俱câu 有hữu 。 或hoặc 彼bỉ 所sở 生sanh 者giả 。 是thị 不bất 善thiện 。 上thượng 二nhị 界giới 繫hệ 煩phiền 惱não 等đẳng 法pháp 。 與dữ 彼bỉ 相tương 違vi 故cố 非phi 不bất 善thiện 。 所sở 餘dư 廣quảng 釋thích 如như 後hậu 結kết 蘊uẩn 不bất 善thiện 納nạp 息tức 。 諸chư 見kiến 苦khổ 集tập 所sở 斷đoạn 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 彼bỉ 皆giai 是thị 遍biến 行hành 耶da 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 前tiền 說thuyết 無vô 明minh 是thị 不bất 善thiện 或hoặc 無vô 記ký 。 而nhi 未vị 說thuyết 彼bỉ 是thị 遍biến 行hành 非phi 遍biến 行hành 。 今kim 欲dục 說thuyết 之chi 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 諸chư 見kiến 苦khổ 集tập 所sở 斷đoạn 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 彼bỉ 皆giai 是thị 遍biến 行hành 耶da 。 答đáp 諸chư 是thị 遍biến 行hành 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 皆giai 見kiến 苦khổ 集tập 所sở 斷đoạn 。 有hữu 見kiến 苦khổ 集tập 所sở 斷đoạn 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 非phi 遍biến 行hành 。 謂vị 見kiến 苦khổ 集tập 所sở 斷đoạn 非phi 遍biến 行hành 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 即tức 見kiến 苦khổ 集tập 所sở 斷đoạn 貪tham 瞋sân 慢mạn 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 諸chư 見kiến 滅diệt 道đạo 所sở 斷đoạn 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 彼bỉ 皆giai 非phi 遍biến 行hành 耶da 。 答đáp 諸chư 見kiến 滅diệt 道đạo 所sở 斷đoạn 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 皆giai 非phi 遍biến 行hành 。 有hữu 非phi 遍biến 行hành 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 非phi 見kiến 滅diệt 道đạo 所sở 斷đoạn 。 謂vị 見kiến 苦khổ 集tập 所sở 斷đoạn 非phi 遍biến 行hành 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 即tức 見kiến 苦khổ 集tập 所sở 斷đoạn 貪tham 瞋sân 慢mạn 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 此thử 中trung 遍biến 行hành 非phi 遍biến 行hành 義nghĩa 。 餘dư 處xứ 廣quảng 說thuyết 。 故cố 不bất 顯hiển 示thị 。
云vân 何hà 不bất 共cộng 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 前tiền 說thuyết 無vô 明minh 亦diệc 是thị 蓋cái 性tánh 是thị 不bất 善thiện 或hoặc 無vô 記ký 。 是thị 遍biến 行hành 非phi 遍biến 行hành 。 未vị 說thuyết 無vô 明minh 是thị 不bất 共cộng 非phi 不bất 共cộng 。 今kim 欲dục 說thuyết 之chi 。
復phục 次thứ 前tiền 說thuyết 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 未vị 說thuyết 煩phiền 惱não 不bất 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 今kim 欲dục 說thuyết 之chi 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 云vân 何hà 不bất 共cộng 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 答đáp 諸chư 無vô 明minh 於ư 苦khổ 不bất 了liễu 於ư 集tập 滅diệt 道đạo 不bất 了liễu 。 此thử 中trung 不bất 了liễu 者giả 顯hiển 不bất 欲dục 忍nhẫn 義nghĩa 。 謂vị 由do 無vô 明minh 迷mê 覆phú 心tâm 故cố 。 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 不bất 欲dục 不bất 忍nhẫn 故cố 名danh 不bất 了liễu 。 非phi 但đãn 不bất 明minh 。 如như 貧bần 賤tiện 人nhân 惡ác 食thực 在tại 腹phúc 雖tuy 遇ngộ 好hảo/hiếu 食thực 不bất 欲dục 食thực 之chi 。 異dị 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 無vô 明minh 覆phú 心tâm 。 聞văn 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 不bất 欲dục 不bất 忍nhẫn 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 不bất 名danh 邪tà 見kiến 。 答đáp 無vô 行hành 相tương/tướng 轉chuyển 說thuyết 名danh 邪tà 見kiến 。 此thử 唯duy 不bất 欲dục 非phi 無vô 行hành 相tương/tướng 故cố 非phi 邪tà 見kiến 。
復phục 次thứ 謗báng 毀hủy 實thật 物vật 。 名danh 為vi 邪tà 見kiến 。 此thử 唯duy 不bất 忍nhẫn 故cố 非phi 邪tà 見kiến 。 問vấn 此thử 中trung 所sở 說thuyết 不bất 了liễu 名danh 言ngôn 為vi 顯hiển 自tự 性tánh 。 為vi 顯hiển 行hành 相tương/tướng 。 為vi 顯hiển 所sở 緣duyên 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 顯hiển 無vô 明minh 自tự 性tánh 。 問vấn 如như 是thị 無vô 明minh 。 行hành 相tướng 云vân 何hà 。 答đáp 無vô 知tri 黑hắc 闇ám 愚ngu 癡si 是thị 此thử 。 無vô 明minh 行hành 相tướng 。 問vấn 如như 是thị 無vô 明minh 。 所sở 緣duyên 云vân 何hà 。 答đáp 即tức 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 此thử 顯hiển 無vô 明minh 行hành 相tướng 。 謂vị 此thử 無vô 明minh 。 唯duy 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 不bất 了liễu 行hành 相tương/tướng 轉chuyển 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 品phẩm 類loại 足túc 論luận 所sở 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 云vân 何hà 不bất 共cộng 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 。 謂vị 無vô 知tri 黑hắc 闇ám 愚ngu 癡si 。 答đáp 應ưng 知tri 彼bỉ 論luận 。 是thị 有hữu 餘dư 說thuyết 。 彼bỉ 說thuyết 無vô 明minh 行hành 相tướng 不bất 盡tận 。 謂vị 此thử 更cánh 有hữu 不bất 了liễu 行hành 相tương/tướng 。 有hữu 說thuyết 不bất 了liễu 即tức 是thị 無vô 知tri 黑hắc 闇ám 愚ngu 癡si 無vô 相tướng 違vi 過quá 。 問vấn 如như 是thị 無vô 明minh 。 自tự 性tánh 云vân 何hà 。 答đáp 自tự 體thể 自tự 相tương/tướng 。 即tức 此thử 自tự 性tánh 。 如như 說thuyết 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 即tức 是thị 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 。 同đồng 類loại 性tánh 是thị 共cộng 相tương 。 問vấn 如như 是thị 無vô 明minh 。 所sở 緣duyên 云vân 何hà 。 答đáp 即tức 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 顯hiển 無vô 明minh 所sở 緣duyên 。 謂vị 於ư 苦khổ 不bất 了liễu 者giả 說thuyết 緣duyên 苦Khổ 諦Đế 。 於ư 集tập 滅diệt 道đạo 不bất 了liễu 者giả 說thuyết 緣duyên 集tập 滅diệt 道Đạo 諦Đế 。 自tự 性tánh 行hành 相tương/tướng 。 皆giai 如như 前tiền 說thuyết 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 如như 是thị 無vô 明minh 。 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 一nhất 向hướng 愚ngu 鈍độn 一nhất 向hướng 闇ám 昧muội 。 一nhất 向hướng 不bất 明minh 了liễu 。 一nhất 向hướng 不bất 決quyết 擇trạch 。 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。 已dĩ 說thuyết 自tự 性tánh 所sở 以dĩ 今kim 當đương 說thuyết 。 問vấn 如như 是thị 無vô 明minh 。 何hà 故cố 名danh 不bất 共cộng 。 不bất 共cộng 是thị 何hà 義nghĩa 。 答đáp 如như 是thị 無vô 明minh 。 自tự 力lực 而nhi 起khởi 非phi 餘dư 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 起khởi 故cố 名danh 為vi 不bất 共cộng 。 非phi 如như 貪tham 等đẳng 相tương 應ứng 無vô 明minh 他tha 力lực 而nhi 起khởi 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 如như 是thị 無vô 明minh 。 非phi 餘dư 隨tùy 眠miên 相tương/tướng 雜tạp 而nhi 起khởi 故cố 名danh 不bất 共cộng 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 如như 是thị 無vô 明minh 。 與dữ 餘dư 隨tùy 眠miên 不bất 同đồng 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 名danh 不bất 共cộng 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 如như 是thị 無vô 明minh 。 與dữ 餘dư 隨tùy 眠miên 所sở 作tác 各các 別biệt 故cố 名danh 不bất 共cộng 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 如như 是thị 無vô 明minh 。 迷mê 四tứ 聖Thánh 諦Đế 不bất 與dữ 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 而nhi 起khởi 故cố 名danh 不bất 共cộng 。 或hoặc 復phục 有hữu 說thuyết 。 如như 是thị 無vô 明minh 。 不bất 與dữ 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 。 唯duy 是thị 異dị 生sanh 所sở 起khởi 故cố 名danh 不bất 共cộng 。 有hữu 餘dư 復phục 說thuyết 。 如như 是thị 無vô 明minh 。 於ư 起khởi 煩phiền 惱não 最tối 為vi 上thượng 首thủ 。 故cố 名danh 不bất 共cộng 。 問vấn 不bất 共cộng 無vô 明minh 為vi 但đãn 見kiến 所sở 斷đoạn 。 為vi 通thông 五ngũ 部bộ 耶da 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 若nhược 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 識thức 身thân 論luận 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 彼bỉ 是thị 修tu 所sở 斷đoạn 不bất 共cộng 無vô 明minh 相tướng 應ưng 心tâm 。 若nhược 通thông 五ngũ 部bộ 。 此thử 本bổn 論luận 文văn 何hà 故cố 不bất 說thuyết 而nhi 但đãn 言ngôn 於ư 苦khổ 不bất 了liễu 於ư 集tập 滅diệt 道đạo 不bất 了liễu 耶da 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 如như 是thị 無vô 明minh 。 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 識thức 身thân 論luận 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。 答đáp 彼bỉ 文văn 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 彼bỉ 是thị 修tu 所sở 斷đoạn 隨tùy 眠miên 不bất 相tương 應ứng 無vô 明minh 相tướng 應ưng 心tâm 。 不bất 應ưng 說thuyết 言ngôn 。 彼bỉ 是thị 修tu 所sở 斷đoạn 不bất 共cộng 無vô 明minh 相tướng 應ưng 心tâm 。 問vấn 說thuyết 不bất 共cộng 無vô 明minh 相tướng 應ưng 心tâm 。 說thuyết 隨tùy 眠miên 不bất 相tương 應ứng 無vô 明minh 相tướng 應ưng 心tâm 。 義nghĩa 有hữu 何hà 異dị 。 答đáp 修tu 所sở 斷đoạn 無vô 明minh 容dung 有hữu 隨tùy 眠miên 。 不bất 相tương 應ứng 者giả 。 而nhi 不bất 名danh 不bất 共cộng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 他tha 力lực 起khởi 故cố 。 謂vị 若nhược 無vô 明minh 自tự 力lực 而nhi 起khởi 。 非phi 餘dư 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 起khởi 者giả 名danh 為vi 不bất 共cộng 。 修tu 所sở 斷đoạn 無vô 明minh 雖tuy 有hữu 不bất 與dữ 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 起khởi 者giả 。 而nhi 非phi 自tự 力lực 所sở 起khởi 。 是thị 忿phẫn 恨hận 等đẳng 力lực 所sở 起khởi 故cố 不bất 名danh 不bất 共cộng 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 不bất 共cộng 無vô 明minh 五ngũ 部bộ 皆giai 有hữu 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 此thử 本bổn 論luận 文văn 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 答đáp 此thử 中trung 但đãn 說thuyết 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 以dĩ 此thử 無vô 明minh 迷mê 四tứ 聖Thánh 諦Đế 不bất 與dữ 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 起khởi 故cố 。 修tu 所sở 斷đoạn 者giả 雖tuy 非phi 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 而nhi 起khởi 而nhi 不bất 迷mê 諦đế 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。
復phục 次thứ 此thử 中trung 但đãn 說thuyết 唯duy 異dị 生sanh 起khởi 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 修tu 所sở 斷đoạn 者giả 聖thánh 者giả 亦diệc 起khởi 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。
復phục 次thứ 此thử 中trung 但đãn 說thuyết 通thông 緣duyên 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 修tu 所sở 斷đoạn 者giả 但đãn 緣duyên 有hữu 漏lậu 有hữu 為vi 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。
復phục 次thứ 此thử 中trung 但đãn 說thuyết 自tự 力lực 而nhi 起khởi 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 修tu 所sở 斷đoạn 者giả 他tha 力lực 所sở 起khởi 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 問vấn 此thử 修tu 所sở 斷đoạn 不bất 共cộng 無vô 明minh 何hà 心tâm 中trung 有hữu 。 答đáp 若nhược 欲dục 界giới 者giả 。 十thập 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 等đẳng 俱câu 心tâm 中trung 可khả 得đắc 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 諂siểm 誑cuống 憍kiêu 俱câu 心tâm 中trung 可khả 得đắc 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 以dĩ 上thượng 地địa 者giả 。 唯duy 憍kiêu 相tương 應ứng 心tâm 中trung 可khả 得đắc 。 問vấn 此thử 中trung 所sở 說thuyết 不bất 共cộng 無vô 明minh 何hà 位vị 現hiện 起khởi 。 答đáp 若nhược 諸chư 異dị 生sanh 由do 勝thắng 解giải 力lực 發phát 起khởi 正chánh 見kiến 。 或hoặc 起khởi 邪tà 見kiến 。 心tâm 勞lao 惓# 時thời 數sác 數sác 間gian 起khởi 。 迷mê 四tứ 聖Thánh 諦Đế 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 謂vị 緣duyên 四Tứ 諦Đế 不bất 欲dục 不bất 忍nhẫn 不bất 了liễu 行hành 相tương/tướng 。 問vấn 一nhất 切thiết 心tâm 中trung 。 皆giai 有hữu 般Bát 若Nhã 何hà 緣duyên 今kim 說thuyết 不bất 共cộng 無vô 明minh 於ư 諦đế 不bất 了liễu 。 答đáp 慧tuệ 為vi 無vô 明minh 所sở 覆phú 。 蔽tế 故cố 不bất 明minh 不bất 淨tịnh 。 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 亦diệc 不bất 能năng 了liễu 。
復phục 次thứ 此thử 中trung 但đãn 說thuyết 不bất 共cộng 無vô 明minh 於ư 諦đế 不bất 了liễu 。 不bất 說thuyết 般Bát 若Nhã 故cố 不bất 應ưng 責trách 。 問vấn 頗phả 有hữu 隨tùy 眠miên 不bất 與dữ 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 耶da 。 答đáp 有hữu 。 即tức 前tiền 所sở 說thuyết 不bất 共cộng 無vô 明minh 及cập 修tu 所sở 斷đoạn 忿phẫn 等đẳng 俱câu 起khởi 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 。 問vấn 頗phả 有hữu 隨tùy 眠miên 不bất 名danh 有hữu 隨tùy 眠miên 耶da 。 答đáp 有hữu 。 即tức 前tiền 所sở 說thuyết 不bất 共cộng 無vô 明minh 及cập 修tu 所sở 斷đoạn 忿phẫn 等đẳng 俱câu 起khởi 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 緣duyên 彼bỉ 隨tùy 眠miên 已dĩ 斷đoạn 盡tận 者giả 。 問vấn 頗phả 有hữu 隨tùy 眠miên 於ư 諸chư 隨tùy 眠miên 。 不bất 隨tùy 增tăng 耶da 。 答đáp 有hữu 。 即tức 前tiền 所sở 說thuyết 不bất 共cộng 無vô 明minh 緣duyên 無vô 漏lậu 者giả 。 問vấn 頗phả 有hữu 隨tùy 眠miên 非phi 諸chư 隨tùy 眠miên 所sở 隨tùy 增tăng 耶da 。 答đáp 有hữu 。 謂vị 諸chư 隨tùy 眠miên 已dĩ 離ly 繫hệ 者giả 。 問vấn 如như 有hữu 隨tùy 眠miên 不bất 與dữ 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 而nhi 起khởi 。 頗phả 有hữu 隨tùy 眠miên 不bất 與dữ 諸chư 纏triền 相tương 應ứng 起khởi 耶da 。 答đáp 無vô 。 一nhất 切thiết 隨tùy 眠miên 。 皆giai 與dữ 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 俱câu 故cố 。 問vấn 如như 有hữu 隨tùy 眠miên 不bất 與dữ 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 而nhi 起khởi 。 頗phả 亦diệc 有hữu 纏triền 而nhi 不bất 與dữ 纏triền 相tương 應ứng 起khởi 耶da 。 答đáp 無vô 。 諸chư 染nhiễm 污ô 心tâm 皆giai 與dữ 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 俱câu 故cố 問vấn 如như 有hữu 隨tùy 眠miên 不bất 與dữ 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 而nhi 起khởi 頗phả 亦diệc 有hữu 纏triền 不bất 與dữ 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 起khởi 耶da 。 答đáp 無vô 諸chư 纏triền 必tất 與dữ 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 起khởi 故cố 。
云vân 何hà 不bất 共cộng 掉trạo 舉cử 纏triền 。 答đáp 無vô 不bất 共cộng 掉trạo 舉cử 纏triền 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 為vi 令linh 疑nghi 者giả 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 謂vị 無vô 明minh 與dữ 掉trạo 舉cử 俱câu 通thông 三tam 界giới 五ngũ 部bộ 六lục 識thức 。 不bất 善thiện 無vô 記ký 遍biến 與dữ 一nhất 切thiết 染nhiễm 污ô 心tâm 俱câu 。 或hoặc 有hữu 生sanh 疑nghi 如như 無vô 明minh 有hữu 不bất 共cộng 掉trạo 舉cử 亦diệc 爾nhĩ 。 欲dục 令linh 此thử 疑nghi 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 顯hiển 掉trạo 舉cử 纏triền 無vô 不bất 共cộng 者giả 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 謂vị 掉trạo 舉cử 纏triền 必tất 與dữ 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 俱câu 故cố 。 亦diệc 與dữ 惛hôn 沈trầm 纏triền 相tương 應ứng 故cố 不bất 名danh 不bất 共cộng 。 問vấn 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 皆giai 與dữ 一nhất 切thiết 。 染nhiễm 污ô 心tâm 俱câu 。 何hà 故cố 此thử 中trung 。 但đãn 說thuyết 掉trạo 舉cử 非phi 惛hôn 沈trầm 耶da 。 答đáp 是thị 作tác 論luận 者giả 意ý 欲dục 爾nhĩ 故cố 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。
復phục 次thứ 亦diệc 應ưng 說thuyết 惛hôn 沈trầm 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 應ưng 知tri 。 是thị 有hữu 餘dư 說thuyết 。
復phục 次thứ 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 恆hằng 相tương 應ứng 故cố 。 此thử 中trung 說thuyết 一nhất 則tắc 已dĩ 說thuyết 餘dư 。
復phục 次thứ 以dĩ 掉trạo 舉cử 纏triền 隨tùy 順thuận 放phóng 逸dật 多đa 諸chư 過quá 失thất 堅kiên 固cố 猛mãnh 利lợi 。 惛hôn 沈trầm 不bất 爾nhĩ 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 由do 此thử 契Khế 經Kinh 於ư 順thuận 上thượng 分phần/phân 五ngũ 結kết 門môn 中trung 唯duy 立lập 掉trạo 舉cử 。 品phẩm 類loại 足túc 論luận 唯duy 說thuyết 掉trạo 舉cử 在tại 十thập 煩phiền 惱não 大đại 地địa 法pháp 中trung 施thi 設thiết 論luận 中trung 唯duy 說thuyết 掉trạo 舉cử 在tại 五ngũ 法pháp 內nội 。 如như 說thuyết 異dị 生sanh 欲dục 貪tham 隨tùy 眠miên 起khởi 時thời 必tất 起khởi 五ngũ 法pháp 。 一nhất 欲dục 貪tham 隨tùy 眠miên 。 二nhị 欲dục 貪tham 隨tùy 眠miên 增tăng 長trưởng 生sanh 。 三tam 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 。 四tứ 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 增tăng 長trưởng 生sanh 。 五ngũ 掉trạo 舉cử 。 如như 是thị 等đẳng 處xứ 。 皆giai 由do 掉trạo 舉cử 多đa 過quá 失thất 故cố 偏thiên 說thuyết 非phi 餘dư 此thử 中trung 亦diệc 爾nhĩ 。
復phục 次thứ 以dĩ 掉trạo 舉cử 纏triền 數số 行hành 猛mãnh 利lợi 繞nhiễu 亂loạn 四tứ 支chi 五ngũ 支chi 靜tĩnh 慮lự 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 惛hôn 沈trầm 愚ngu 鈍độn 隨tùy 順thuận 等đẳng 持trì 似tự 定định 而nhi 轉chuyển 。 惛hôn 沈trầm 現hiện 前tiền 便tiện 速tốc 入nhập 定định 過quá 失thất 輕khinh 故cố 此thử 中trung 不bất 說thuyết 。
復phục 次thứ 以dĩ 掉trạo 舉cử 纏triền 敗bại 壞hoại 善thiện 品phẩm 令linh 於ư 定định 境cảnh 不bất 能năng 專chuyên 注chú 。 惛hôn 沈trầm 不bất 爾nhĩ 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。
復phục 次thứ 以dĩ 掉trạo 舉cử 纏triền 繞nhiễu 亂loạn 心tâm 品phẩm 於ư 諸chư 善thiện 法Pháp 。 不bất 欲dục 勤cần 修tu 。 設thiết 欲dục 勤cần 修tu 速tốc 還hoàn 懈giải 廢phế 。 惛hôn 沈trầm 不bất 爾nhĩ 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。
復phục 次thứ 以dĩ 彼bỉ 惛hôn 沈trầm 似tự 無vô 明minh 轉chuyển 。 前tiền 已dĩ 廣quảng 說thuyết 。 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 則tắc 已dĩ 說thuyết 彼bỉ 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。
復phục 次thứ 以dĩ 掉trạo 舉cử 纏triền 猛mãnh 利lợi 堅kiên 固cố 多đa 諸chư 過quá 失thất 。 或hoặc 有hữu 謂vị 彼bỉ 同đồng 於ư 隨tùy 眠miên 亦diệc 有hữu 不bất 共cộng 。 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 無vô 不bất 共cộng 者giả 。
雜tạp 蘊uẩn 第đệ 一nhất 中trung 相tương/tướng 納nạp 息tức 第đệ 六lục 之chi 一nhất
色sắc 法pháp 生sanh 住trụ 老lão 無vô 常thường 當đương 言ngôn 色sắc 耶da 非phi 色sắc 耶da 。 如như 是thị 等đẳng 章chương 及cập 解giải 章chương 義nghĩa 既ký 領lãnh 會hội 已dĩ 。 次thứ 應ưng 廣quảng 釋thích 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 答đáp 為vi 廣quảng 分phân 別biệt 契Khế 經Kinh 義nghĩa 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。
佛Phật 告cáo 苾Bật 芻Sô 。
法pháp 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 有hữu 為vi 。 二nhị 者giả 無vô 為vi 。 有hữu 為vi 之chi 起khởi 亦diệc 可khả 了liễu 知tri 。 盡tận 及cập 住trụ 異dị 亦diệc 可khả 了liễu 知tri 。 無vô 為vi 無vô 起khởi 。 而nhi 可khả 了liễu 知tri 。 無vô 盡tận 住trụ 異dị 而nhi 可khả 了liễu 知tri 。 諸chư 師sư 於ư 此thử 契Khế 經Kinh 義nghĩa 趣thú 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 起khởi 種chủng 種chủng 執chấp 。 謂vị 或hoặc 有hữu 執chấp 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 非phi 實thật 有hữu 體thể 。 如như 譬thí 喻dụ 者giả 彼bỉ 作tác 是thị 說thuyết 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 是thị 不bất 相tương 應ứng 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 蘊uẩn 無vô 有hữu 實thật 體thể 。 故cố 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 非phi 實thật 有hữu 體thể 。 為vi 遮già 彼bỉ 執chấp 顯hiển 有hữu 為vi 相tương/tướng 實thật 有hữu 自tự 體thể 。 或hoặc 復phục 有hữu 執chấp 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 皆giai 是thị 無vô 為vi 。 如như 分phân 別biệt 論luận 者giả 。 彼bỉ 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 有hữu 為vi 相tương/tướng 體thể 是thị 有hữu 為vi 性tánh 羸luy 劣liệt 故cố 。 則tắc 應ưng 不bất 能năng 。 生sanh 法pháp 住trụ 法pháp 異dị 法pháp 滅diệt 法pháp 。 以dĩ 有hữu 為vi 相tương/tướng 體thể 是thị 無vô 為vi 性tánh 強cường 盛thịnh 故cố 。 便tiện 能năng 生sanh 法pháp 乃nãi 至chí 滅diệt 法pháp 。 或hoặc 復phục 有hữu 執chấp 。 三tam 相tương/tướng 是thị 有hữu 為vi 。 滅diệt 相tương/tướng 是thị 無vô 為vi 。 如như 法Pháp 密mật 部bộ 彼bỉ 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 無vô 常thường 相tương/tướng 體thể 是thị 有hữu 為vi 性tánh 羸luy 劣liệt 故cố 。 不bất 能năng 滅diệt 法pháp 。 以dĩ 是thị 無vô 為vi 性tánh 強cường 盛thịnh 故cố 便tiện 能năng 滅diệt 法pháp 。 為vi 遮già 彼bỉ 執chấp 顯hiển 有hữu 為vi 相tương/tướng 皆giai 是thị 有hữu 為vi 。 或hoặc 復phục 有hữu 執chấp 。 相tương/tướng 與dữ 所sở 相tương/tướng 一nhất 切thiết 相tương 似tự 。 如như 相tương 似tự 相tương 續tục 沙Sa 門Môn 。 彼bỉ 作tác 是thị 說thuyết 。 色sắc 法pháp 生sanh 住trụ 老lão 無vô 常thường 體thể 還hoàn 是thị 色sắc 。 乃nãi 至chí 識thức 法pháp 生sanh 老lão 住trụ 無vô 常thường 體thể 還hoàn 是thị 識thức 。 為vi 遮già 彼bỉ 執chấp 顯hiển 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 唯duy 不bất 相tương 應ứng 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 或hoặc 復phục 有hữu 執chấp 。 色sắc 等đẳng 五ngũ 蘊uẩn 。 出xuất 胎thai 時thời 名danh 生sanh 。 相tương 續tục 時thời 名danh 住trụ 。 衰suy 變biến 時thời 名danh 異dị 。 命mạng 終chung 時thời 名danh 滅diệt 。 如như 經kinh 部bộ 師sư 為vi 遮già 彼bỉ 執chấp 顯hiển 彼bỉ 唯duy 是thị 眾chúng 同đồng 分phần/phân 相tương/tướng 非phi 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 有hữu 為vi 相tương/tướng 者giả 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 一nhất 一nhất 剎sát 那na 皆giai 具cụ 四tứ 相tương/tướng 。
復phục 次thứ 為vi 令linh 疑nghi 者giả 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 如như 定định 蘊uẩn 說thuyết 。 過quá 去khứ 法pháp 得đắc 或hoặc 過quá 去khứ 或hoặc 未vị 來lai 或hoặc 現hiện 在tại 。 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 法pháp 得đắc 亦diệc 爾nhĩ 。 或hoặc 有hữu 生sanh 疑nghi 。 如như 得đắc 與dữ 法pháp 有hữu 同đồng 世thế 者giả 有hữu 異dị 世thế 者giả 。 相tương/tướng 與dữ 所sở 相tương/tướng 。 亦diệc 應ưng 如như 是thị 。 為vi 令linh 彼bỉ 疑nghi 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 顯hiển 相tương/tướng 與dữ 法pháp 無vô 異dị 世thế 者giả 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 得đắc 與dữ 所sở 得đắc 不bất 同đồng 一nhất 果quả 。 不bất 定định 俱câu 行hành 非phi 俱câu 有hữu 因nhân 故cố 。 或hoặc 異dị 世thế 。 相tương/tướng 與dữ 所sở 相tương/tướng 是thị 同đồng 一nhất 果quả 決quyết 定định 俱câu 行hành 。 為vi 俱câu 有hữu 因nhân 故cố 必tất 同đồng 世thế 。 為vi 遮già 前tiền 說thuyết 種chủng 種chủng 異dị 宗tông 。 及cập 為vi 除trừ 疑nghi 故cố 作tác 斯tư 論luận 。
色sắc 法pháp 生sanh 住trụ 老lão 無vô 常thường 當đương 言ngôn 色sắc 耶da 非phi 色sắc 耶da 。 答đáp 應ưng 言ngôn 非phi 色sắc 。 此thử 中trung 色sắc 法pháp 謂vị 十thập 色sắc 處xứ 及cập 法pháp 處xứ 少thiểu 分phần 。 彼bỉ 有hữu 為vi 相tương/tướng 但đãn 是thị 非phi 色sắc 唯duy 法pháp 處xứ 攝nhiếp 。 此thử 即tức 所sở 相tương/tướng 能năng 相tương/tướng 異dị 類loại 非phi 色sắc 法pháp 。 生sanh 住trụ 老lão 無vô 常thường 當đương 言ngôn 非phi 色sắc 耶da 色sắc 耶da 。 答đáp 應ưng 言ngôn 非phi 色sắc 。 此thử 中trung 非phi 色sắc 法pháp 。 謂vị 意ý 處xứ 及cập 法pháp 處xứ 少thiểu 分phần 。 彼bỉ 有hữu 為vi 相tương/tướng 如như 前tiền 說thuyết 。 此thử 即tức 所sở 相tương/tướng 能năng 相tương/tướng 同đồng 類loại 有hữu 見kiến 法pháp 。 生sanh 住trụ 老lão 無vô 常thường 當đương 言ngôn 有hữu 見kiến 耶da 無vô 見kiến 耶da 答đáp 應ưng 言ngôn 無vô 見kiến 。 此thử 中trung 有hữu 見kiến 法pháp 謂vị 色sắc 處xứ 彼bỉ 有hữu 為vi 相tương/tướng 但đãn 是thị 無vô 見kiến 唯duy 法pháp 處xứ 攝nhiếp 。 此thử 即tức 所sở 相tương/tướng 能năng 相tương/tướng 異dị 類loại 。 無vô 見kiến 法pháp 生sanh 住trụ 老lão 無vô 常thường 。 當đương 言ngôn 無vô 見kiến 耶da 有hữu 見kiến 耶da 。 答đáp 應ưng 言ngôn 無vô 見kiến 此thử 中trung 無vô 見kiến 法pháp 。 謂vị 十thập 一nhất 處xứ 除trừ 色sắc 處xứ 。 彼bỉ 有hữu 為vi 相tương/tướng 如như 前tiền 說thuyết 。 此thử 即tức 所sở 相tương/tướng 能năng 相tương/tướng 同đồng 類loại 。 有hữu 對đối 法pháp 生sanh 住trụ 老lão 無vô 常thường 當đương 言ngôn 有hữu 對đối 耶da 無vô 對đối 耶da 。 答đáp 應ưng 言ngôn 無vô 對đối 。 此thử 中trung 有hữu 對đối 法pháp 謂vị 十thập 色sắc 處xứ 。 彼bỉ 有hữu 為vi 相tương/tướng 但đãn 是thị 無vô 對đối 。 唯duy 法pháp 處xứ 攝nhiếp 。 此thử 即tức 所sở 相tương/tướng 能năng 相tương/tướng 異dị 類loại 無vô 對đối 法pháp 生sanh 住trụ 老lão 無vô 常thường 當đương 言ngôn 無vô 對đối 耶da 有hữu 對đối 耶da 。 答đáp 應ưng 言ngôn 無vô 對đối 。 此thử 中trung 無vô 對đối 法pháp 謂vị 意ý 處xứ 法pháp 處xứ 彼bỉ 有hữu 為vi 相tương/tướng 如như 前tiền 說thuyết 。 此thử 即tức 所sở 相tương/tướng 能năng 相tương/tướng 同đồng 類loại 。 有hữu 漏lậu 法pháp 生sanh 住trụ 老lão 無vô 常thường 。 當đương 言ngôn 有hữu 漏lậu 耶da 無vô 漏lậu 耶da 。 答đáp 應ưng 言ngôn 有hữu 漏lậu 。 此thử 中trung 有hữu 漏lậu 法pháp 謂vị 十thập 色sắc 處xứ 及cập 二nhị 處xứ 少thiểu 分phần 。 彼bỉ 有hữu 為vi 相tương/tướng 但đãn 是thị 有hữu 漏lậu 唯duy 法pháp 處xứ 攝nhiếp 。 此thử 後hậu 諸chư 門môn 所sở 相tương/tướng 能năng 相tương/tướng 皆giai 是thị 同đồng 類loại 。 無vô 漏lậu 法pháp 生sanh 住trụ 老lão 無vô 常thường 。 當đương 言ngôn 無vô 漏lậu 耶da 有hữu 漏lậu 耶da 。 答đáp 應ưng 言ngôn 無vô 漏lậu 此thử 中trung 無vô 漏lậu 法pháp 。 謂vị 意ý 處xứ 法pháp 處xứ 少thiểu 分phần 。 彼bỉ 有hữu 為vi 相tương/tướng 但đãn 是thị 無vô 漏lậu 唯duy 法pháp 處xứ 攝nhiếp 。 有hữu 為vi 法pháp 生sanh 住trụ 老lão 無vô 常thường 當đương 言ngôn 有hữu 為vi 耶da 無vô 為vi 耶da 。 答đáp 應ưng 言ngôn 有hữu 為vi 。 此thử 中trung 有hữu 為vi 法pháp 謂vị 十thập 一nhất 處xứ 及cập 法pháp 處xứ 少thiểu 分phần 。 彼bỉ 有hữu 為vi 相tương/tướng 但đãn 是thị 有hữu 為vi 唯duy 法pháp 處xứ 攝nhiếp 。 無vô 為vi 法pháp 生sanh 住trụ 老lão 無vô 常thường 當đương 言ngôn 無vô 為vi 耶da 有hữu 為vi 耶da 。 答đáp 應ưng 言ngôn 無vô 為vi 法pháp 無vô 生sanh 住trụ 老lão 無vô 常thường 。 此thử 中trung 無vô 為vi 法pháp 謂vị 法pháp 處xứ 少thiểu 分phần 是thị 無vô 為vi 故cố 。 無vô 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 此thử 前tiền 所sở 說thuyết 五ngũ 種chủng 二nhị 門môn 所sở 相tương/tướng 能năng 相tương/tướng 有hữu 同đồng 有hữu 異dị 此thử 後hậu 所sở 說thuyết 五ngũ 種chủng 三tam 門môn 所sở 相tương/tướng 能năng 相tương/tướng 一nhất 切thiết 皆giai 同đồng 。 如như 應ưng 當đương 知tri 攝nhiếp 處xứ 多đa 少thiểu 。 及cập 隨tùy 所sở 應ưng 遮già 前tiền 異dị 執chấp 謂vị 說thuyết 所sở 相tương/tướng 能năng 相tương/tướng 世thế 同đồng 即tức 遮già 經kinh 部bộ 異dị 時thời 四tứ 相tương/tướng 。 說thuyết 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 非phi 色sắc 等đẳng 攝nhiếp 即tức 遮già 相tương 似tự 相tương 續tục 沙Sa 門Môn 。 說thuyết 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 還hoàn 色sắc 等đẳng 攝nhiếp 。 說thuyết 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 皆giai 是thị 有hữu 為vi 。 即tức 遮già 法pháp 密mật 分phân 別biệt 論luận 者giả 說thuyết 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 十thập 門môn 分phân 別biệt 生sanh 等đẳng 諸chư 相tướng 一nhất 切thiết 皆giai 遮già 譬thí 喻dụ 者giả 說thuyết 生sanh 等đẳng 諸chư 相tướng 體thể 非phi 實thật 有hữu 。 非phi 實thật 有hữu 法pháp 如như 瓶bình 衣y 等đẳng 不bất 應ưng 如như 是thị 。 廣quảng 分phân 別biệt 故cố 。
云vân 何hà 老lão 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 答đáp 前tiền 已dĩ 依y 賢hiền 聖thánh 道Đạo 。 理lý 顯hiển 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 今kim 欲dục 依y 世thế 俗tục 道Đạo 理lý 顯hiển 有hữu 為vi 相tương/tướng 前tiền 已dĩ 依y 賢hiền 聖thánh 言ngôn 說thuyết 顯hiển 有hữu 為vi 相tương/tướng 今kim 欲dục 依y 世thế 俗tục 言ngôn 說thuyết 顯hiển 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 前tiền 已dĩ 依y 勝thắng 義nghĩa 諦đế 顯hiển 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 今kim 欲dục 依y 世thế 俗tục 諦đế 顯hiển 有hữu 為vi 相tương/tướng 。
復phục 次thứ 前tiền 已dĩ 顯hiển 細tế 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 今kim 欲dục 顯hiển 麁thô 有hữu 為vi 相tương/tướng 前tiền 已dĩ 顯hiển 覺giác 慧tuệ 現hiện 見kiến 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 今kim 欲dục 顯hiển 色sắc 根căn 現hiện 見kiến 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 前tiền 已dĩ 顯hiển 剎sát 那na 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 今kim 欲dục 顯hiển 相tương 續tục 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 前tiền 已dĩ 顯hiển 連liên 縛phược 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 今kim 欲dục 顯hiển 分phần/phân 位vị 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 問vấn 此thử 中trung 何hà 故cố 不bất 問vấn 生sanh 耶da 。 答đáp 是thị 作tác 論luận 者giả 意ý 欲dục 爾nhĩ 故cố 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。
復phục 次thứ 亦diệc 應ưng 問vấn 而nhi 不bất 問vấn 者giả 應ưng 知tri 此thử 中trung 。 是thị 有hữu 餘dư 說thuyết 。
復phục 次thứ 若nhược 令linh 諸chư 法pháp 損tổn 滅diệt 散tán 壞hoại 此thử 中trung 說thuyết 之chi 。 生sanh 令linh 諸chư 法pháp 增tăng 長trưởng 熾sí 盛thịnh 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。
復phục 次thứ 若nhược 令linh 諸chư 法pháp 衰suy 退thoái 離ly 散tán 此thử 中trung 說thuyết 之chi 。 生sanh 令linh 諸chư 法pháp 增tăng 盛thịnh 和hòa 合hợp 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 云vân 何hà 老lão 。 答đáp 諸chư 行hành 向hướng 背bối/bội 熟thục 變biến 相tương/tướng 是thị 謂vị 老lão 。 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 髮phát 希hy 髮phát 白bạch 皮bì 緩hoãn 皮bì 皺trứu 色sắc 衰suy 力lực 損tổn 身thân 曲khúc 背bối 僂lũ 喘suyễn 息tức 短đoản 急cấp 氣khí 勢thế 萎nuy 羸luy 行hành 步bộ 遲trì 微vi 扶phù 杖trượng 進tiến 止chỉ 體thể 多đa 黶yểm 黑hắc 。 猶do 如như 彩thải 畫họa 。 諸chư 根căn 昧muội 熟thục 支chi 分phần/phân 變biến 壞hoại 舉cử 身thân 戰chiến 掉trạo 。 動động 轉chuyển 呻thân 吟ngâm 諸chư 行hành 朽hủ 敗bại 。 是thị 名danh 為vi 老lão 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 或hoặc 說thuyết 蘊uẩn 熟thục 。 或hoặc 如như 此thử 中trung 所sở 說thuyết 老lão 相tương/tướng 。 諸chư 行hành 向hướng 者giả 。 趣thú 向hướng 死tử 門môn 諸chư 行hành 背bối/bội 者giả 。 棄khí 背bội 少thiếu 壯tráng 。 諸chư 行hành 熟thục 者giả 。 諸chư 根căn 昧muội 熟thục 諸chư 行hành 變biến 者giả 。 身thân 力lực 衰suy 變biến 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 諸chư 行hành 損tổn 敗bại 。 故cố 名danh 為vi 老lão 。 如như 故cố 衣y 等đẳng 。 諸chư 行hành 朽hủ 壞hoại 。 故cố 名danh 為vi 老lão 。 如như 破phá 車xa 等đẳng 。 諸chư 行hành 羸luy 弱nhược 。 故cố 名danh 為vi 老lão 。 如như 朽hủ 舍xá 等đẳng 。 諸chư 行hành 衰suy 萃tụy 。 故cố 名danh 為vi 老lão 。 如như 萎nuy 花hoa 等đẳng 。 諸chư 行hành 慢mạn 緩hoãn 。 故cố 名danh 為vi 老lão 。 如như 樂nhạc 器khí 等đẳng 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 已dĩ 生sanh 諸chư 行hành 損tổn 盛thịnh 引dẫn 衰suy 。 故cố 名danh 為vi 老lão 。 云vân 何hà 死tử 答đáp 彼bỉ 彼bỉ 有hữu 情tình 。 從tùng 彼bỉ 彼bỉ 有hữu 情tình 。 眾chúng 同đồng 分phần/phân 移di 轉chuyển 壞hoại 沒một 捨xả 壽thọ 煖noãn 命mạng 根căn 滅diệt 棄khí 諸chư 蘊uẩn 身thân 殞vẫn 喪táng 是thị 謂vị 死tử 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 死tử 與dữ 此thử 相tương/tướng 同đồng 。 文văn 句cú 雖tuy 多đa 而nhi 義nghĩa 無vô 別biệt 同đồng 顯hiển 死tử 故cố 。 云vân 何hà 無vô 常thường 。 答đáp 諸chư 行hành 散tán 壞hoại 破phá 沒một 亡vong 退thoái 是thị 謂vị 無vô 常thường 。 此thử 中trung 文văn 句cú 雖tuy 有hữu 多đa 種chủng 義nghĩa 亦diệc 無vô 別biệt 。 皆giai 共cộng 顯hiển 了liễu 無vô 常thường 義nghĩa 故cố 。 問vấn 云vân 何hà 無vô 常thường 。 散tán 壞hoại 諸chư 行hành 。 答đáp 非phi 如như 散tán 壞hoại 穀cốc 豆đậu 等đẳng 物vật 。 但đãn 令linh 諸chư 行hành 無vô 復phục 作tác 用dụng 故cố 名danh 散tán 壞hoại 。 謂vị 一nhất 剎sát 那na 作tác 所sở 作tác 已dĩ 。 第đệ 二nhị 剎sát 那na 不bất 復phục 能năng 作tác 死tử 無vô 常thường 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 諸chư 死tử 是thị 無vô 常thường 。 有hữu 無vô 常thường 非phi 死tử 謂vị 除trừ 死tử 餘dư 行hành 滅diệt 。 問vấn 何hà 故cố 復phục 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 世thế 說thuyết 無vô 常thường 。 與dữ 死tử 無vô 異dị 。 欲dục 顯hiển 差sai 別biệt 故cố 作tác 斯tư 論luận 謂vị 死tử 唯duy 內nội 。 唯duy 有hữu 情tình 數số 。 唯duy 有hữu 根căn 心tâm 。 無vô 常thường 通thông 內nội 外ngoại 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 數số 有hữu 根căn 無vô 根căn 。 有hữu 心tâm 無vô 心tâm 。 是thị 謂vị 差sai 別biệt 。 問vấn 云vân 何hà 死tử 亦diệc 無vô 常thường 。 云vân 何hà 無vô 常thường 非phi 死tử 耶da 。 答đáp 最tối 後hậu 命mạng 根căn 滅diệt 名danh 死tử 亦diệc 無vô 常thường 。 餘dư 時thời 命mạng 根căn 滅diệt 名danh 無vô 常thường 非phi 死tử 。
復phục 次thứ 最tối 後hậu 諸chư 蘊uẩn 滅diệt 名danh 死tử 亦diệc 無vô 常thường 。 餘dư 時thời 諸chư 蘊uẩn 滅diệt 名danh 無vô 常thường 非phi 死tử 。
復phục 次thứ 內nội 諸chư 蘊uẩn 滅diệt 名danh 死tử 亦diệc 無vô 常thường 。 外ngoại 諸chư 蘊uẩn 滅diệt 名danh 無vô 常thường 非phi 死tử 。 如như 內nội 外ngoại 有hữu 情tình 數số 無vô 情tình 數số 。 有hữu 根căn 無vô 根căn 。 有hữu 心tâm 無vô 心tâm 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 業nghiệp 力lực 強cường/cưỡng 耶da 無vô 常thường 力lực 強cường/cưỡng 耶da 。 答đáp 業nghiệp 力lực 強cường/cưỡng 非phi 無vô 常thường 力lực 。 此thử 中trung 聖thánh 道Đạo 以dĩ 業nghiệp 聲thanh 說thuyết 。 無vô 常thường 者giả 謂vị 滅diệt 相tương/tướng 。 佛Phật 於ư 聖thánh 道Đạo 或hoặc 說thuyết 為vi 受thọ 或hoặc 說thuyết 為vi 想tưởng 或hoặc 說thuyết 為vi 思tư 或hoặc 說thuyết 為vi 意ý 或hoặc 說thuyết 為vi 燈đăng 或hoặc 說thuyết 為vi 信tín 精tinh 進tấn 念niệm 定định 慧tuệ 。 或hoặc 說thuyết 為vi 船thuyền 栰phạt 山sơn 石thạch 水thủy 花hoa 。 或hoặc 說thuyết 為vi 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 如như 是thị 一nhất 一nhất 。 別biệt 釋thích 如như 經kinh 。 此thử 中trung 聖thánh 道Đạo 說thuyết 名danh 為vi 業nghiệp 。 故cố 業nghiệp 力lực 強cường/cưỡng 非phi 無vô 常thường 力lực 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 無vô 常thường 力lực 強cường/cưỡng 非phi 業nghiệp 力lực 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 業nghiệp 亦diệc 無vô 常thường 故cố 。 如như 人nhân 能năng 殺sát 千thiên 人nhân 敵địch 者giả 是thị 人nhân 名danh 為vi 。 勝thắng 千thiên 人nhân 敵địch 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 故cố 無vô 常thường 力lực 強cường/cưỡng 非phi 業nghiệp 力lực 。 於ư 此thử 義nghĩa 中trung 。 業nghiệp 力lực 強cường/cưỡng 非phi 無vô 常thường 力lực 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 業nghiệp 能năng 滅diệt 三tam 世thế 行hành 。 無vô 常thường 唯duy 滅diệt 現hiện 在tại 行hành 故cố 。 謂vị 聖thánh 道Đạo 力lực 滅diệt 三tam 世thế 行hành 斷đoạn 彼bỉ 諸chư 行hành 得đắc 擇trạch 滅diệt 故cố 。 無vô 常thường 唯duy 能năng 滅diệt 現hiện 在tại 行hành 令linh 彼bỉ 不bất 復phục 有hữu 作tác 用dụng 故cố 。
復phục 次thứ 聖thánh 道Đạo 業nghiệp 力lực 能năng 滅diệt 可khả 生sanh 不bất 可khả 生sanh 行hành 令linh 得đắc 擇trạch 滅diệt 。 亦diệc 令linh 諸chư 行hành 在tại 未vị 來lai 世thế 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 。 無vô 常thường 唯duy 能năng 滅diệt 可khả 生sanh 行hành 非phi 不bất 生sanh 者giả 故cố 業nghiệp 力lực 強cường/cưỡng 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 中trung 業nghiệp 者giả 能năng 引dẫn 五ngũ 趣thú 眾chúng 同đồng 分phần/phân 業nghiệp 。 無vô 常thường 者giả 謂vị 滅diệt 相tương/tướng 故cố 。 業nghiệp 力lực 強cường/cưỡng 非phi 無vô 常thường 力lực 。 有hữu 說thuyết 無vô 常thường 力lực 強cường/cưỡng 非phi 業nghiệp 力lực 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 業nghiệp 亦diệc 無vô 常thường 故cố 。 於ư 此thử 義nghĩa 中trung 。 業nghiệp 力lực 強cường/cưỡng 非phi 無vô 常thường 力lực 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 業nghiệp 力lực 能năng 引dẫn 五ngũ 趣thú 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 無vô 常thường 唯duy 能năng 滅diệt 現hiện 在tại 行hành 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 此thử 中trung 業nghiệp 者giả 謂vị 能năng 和hòa 合hợp 。 無vô 常thường 力lực 者giả 謂vị 能năng 別biệt 離ly 故cố 。 業nghiệp 力lực 強cường/cưỡng 非phi 無vô 常thường 力lực 。 有hữu 說thuyết 無vô 常thường 力lực 強cường/cưỡng 非phi 業nghiệp 力lực 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 業nghiệp 亦diệc 無vô 常thường 故cố 。 於ư 此thử 義nghĩa 中trung 。 業nghiệp 力lực 強cường/cưỡng 非phi 無vô 常thường 力lực 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 和hòa 合hợp 事sự 難nạn/nan 別biệt 離ly 易dị 故cố 。 如như 作tác 器khí 難nạn/nan 壞hoại 器khí 則tắc 易dị 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 故cố 業nghiệp 力lực 強cường/cưỡng 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 中trung 業nghiệp 力lực 謂vị 一nhất 切thiết 種chủng 。 身thân 語ngữ 意ý 業nghiệp 。 無vô 常thường 力lực 者giả 謂vị 無vô 常thường 相tương/tướng 故cố 。 業nghiệp 力lực 強cường/cưỡng 非phi 無vô 常thường 力lực 。 有hữu 說thuyết 無vô 常thường 力lực 強cường/cưỡng 非phi 業nghiệp 力lực 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 業nghiệp 亦diệc 無vô 常thường 故cố 。 於ư 此thử 義nghĩa 中trung 。 業nghiệp 力lực 強cường/cưỡng 非phi 無vô 常thường 力lực 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 業nghiệp 力lực 能năng 感cảm 一nhất 切thiết 果quả 法pháp 。 無vô 常thường 唯duy 能năng 滅diệt 起khởi 法pháp 故cố 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 發Phát 智Trí 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 八bát