A Tỳ Đạt Ma Đại Tỳ Bà Sa Luận – Quyển 23

阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận
Quyển 23
五Ngũ 百Bách 大Đại 阿A 羅La 漢Hán 等Đẳng 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch

阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 大đại 毘tỳ 婆bà 沙sa 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 三tam

五ngũ 百bách 大đại 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 造tạo

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 雜tạp 蘊uẩn 第đệ 一nhất 中trung 智trí 納nạp 息tức 第đệ 二nhị 之chi 十thập 五ngũ 。

頗phả 有hữu 於ư 隨tùy 眠miên 滅diệt 身thân 作tác 證chứng 而nhi 慧tuệ 不bất 見kiến 彼bỉ 滅diệt 耶da 。 答đáp 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 有hữu 於ư 隨tùy 眠miên 滅diệt 身thân 作tác 證chứng 而nhi 慧tuệ 不bất 見kiến 彼bỉ 滅diệt 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 離ly 欲dục 界giới 乃nãi 至chí 無vô 所sở 有hữu 處xứ 染nhiễm 時thời 。 所sở 有hữu 自tự 地địa 自tự 品phẩm 諸chư 隨tùy 眠miên 滅diệt 。 若nhược 諸chư 聖thánh 者giả 苦khổ 現hiện 觀quán 時thời 。 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 諸chư 隨tùy 眠miên 滅diệt 。 集tập 現hiện 觀quán 時thời 見kiến 集tập 所sở 斷đoạn 諸chư 隨tùy 眠miên 滅diệt 。 道đạo 現hiện 觀quán 時thời 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 諸chư 隨tùy 眠miên 滅diệt 。 修tu 道Đạo 位vị 中trung 以dĩ 苦khổ 集tập 道đạo 及cập 世thế 俗tục 智trí 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 離ly 欲dục 界giới 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 染nhiễm 時thời 。 所sở 有hữu 自tự 地địa 自tự 品phẩm 修tu 所sở 斷đoạn 諸chư 隨tùy 眠miên 滅diệt 。 若nhược 以dĩ 苦khổ 集tập 道đạo 及cập 世thế 俗tục 智trí 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 得đắc 果quả 及cập 練luyện 根căn 成thành 時thời 所sở 證chứng 已dĩ 斷đoạn 諸chư 隨tùy 眠miên 滅diệt 。 有hữu 慧tuệ 見kiến 彼bỉ 滅diệt 而nhi 身thân 不bất 作tác 證chứng 。 謂vị 滅diệt 現hiện 觀quán 時thời 見kiến 苦khổ 集tập 道đạo 及cập 修tu 所sở 斷đoạn 諸chư 隨tùy 眠miên 滅diệt 。 修tu 道Đạo 位vị 中trung 若nhược 以dĩ 滅diệt 智trí 離ly 欲dục 界giới 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 染nhiễm 時thời 。 除trừ 得đắc 果quả 位vị 。 隨tùy 現hiện 所sở 觀quán 已dĩ 斷đoạn 未vị 斷đoạn 。 諸chư 隨tùy 眠miên 滅diệt 。 及cập 餘dư 一nhất 切thiết 。 異dị 生sanh 聖thánh 者giả 不bất 證chứng 擇trạch 滅diệt 而nhi 見kiến 滅diệt 時thời 。 即tức 彼bỉ 所sở 見kiến 諸chư 隨tùy 眠miên 滅diệt 。 有hữu 於ư 隨tùy 眠miên 滅diệt 身thân 作tác 證chứng 慧tuệ 亦diệc 見kiến 彼bỉ 滅diệt 。 謂vị 滅diệt 現hiện 觀quán 時thời 見kiến 滅diệt 所sở 斷đoạn 諸chư 隨tùy 眠miên 滅diệt 。 修tu 道Đạo 位vị 中trung 若nhược 以dĩ 滅diệt 智trí 離ly 欲dục 界giới 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 染nhiễm 時thời 。 所sở 證chứng 所sở 觀quán 諸chư 隨tùy 眠miên 滅diệt 若nhược 以dĩ 滅diệt 智trí 練luyện 根căn 成thành 時thời 。 所sở 證chứng 所sở 觀quán 諸chư 隨tùy 眠miên 滅diệt 。 有hữu 於ư 隨tùy 眠miên 滅diệt 身thân 不bất 作tác 證chứng 慧tuệ 亦diệc 不bất 見kiến 彼bỉ 滅diệt 。 謂vị 除trừ 前tiền 相tương/tướng 。

頗phả 有hữu 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 。 於ư 隨tùy 眠miên 滅diệt 身thân 作tác 證chứng 而nhi 慧tuệ 不bất 見kiến 彼bỉ 滅diệt 耶da 。 答đáp 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 謂vị 以dĩ 滅diệt 法pháp 智trí 得đắc 一Nhất 來Lai 果Quả 時thời 。 有hữu 於ư 隨tùy 眠miên 滅diệt 身thân 作tác 證chứng 而nhi 慧tuệ 不bất 見kiến 彼bỉ 滅diệt 。 謂vị 爾nhĩ 時thời 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 見kiến 所sở 斷đoạn 諸chư 隨tùy 眠miên 滅diệt 。 有hữu 慧tuệ 見kiến 彼bỉ 滅diệt 而nhi 身thân 不bất 作tác 證chứng 。 謂vị 欲dục 界giới 修tu 所sở 斷đoạn 後hậu 三tam 品phẩm 諸chư 隨tùy 眠miên 滅diệt 。 有hữu 於ư 隨tùy 眠miên 滅diệt 身thân 作tác 證chứng 慧tuệ 亦diệc 見kiến 彼bỉ 滅diệt 。 謂vị 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 。 見kiến 所sở 斷đoạn 及cập 修tu 所sở 斷đoạn 前tiền 六lục 品phẩm 諸chư 隨tùy 眠miên 滅diệt 。 有hữu 於ư 隨tùy 眠miên 滅diệt 身thân 不bất 作tác 證chứng 慧tuệ 亦diệc 不bất 見kiến 彼bỉ 滅diệt 。 謂vị 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 修tu 所sở 斷đoạn 諸chư 隨tùy 眠miên 滅diệt 。 如như 以dĩ 滅diệt 法pháp 智trí 得đắc 一Nhất 來Lai 果Quả 時thời 。 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 有hữu 四tứ 句cú 。 如như 是thị 以dĩ 滅diệt 智trí 預dự 流lưu 一nhất 來lai 或hoặc 不bất 還hoàn 者giả 轉chuyển 根căn 時thời 。 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 。 皆giai 得đắc 作tác 四tứ 句cú 。

云vân 何hà 因nhân 境cảnh 斷đoạn 識thức 。 答đáp 苦khổ 智trí 已dĩ 生sanh 集tập 智trí 未vị 生sanh 。 若nhược 心tâm 見kiến 集tập 所sở 斷đoạn 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 緣duyên 。 是thị 謂vị 因nhân 境cảnh 斷đoạn 識thức 。 此thử 中trung 若nhược 識thức 因nhân 斷đoạn 境cảnh 斷đoạn 。 自tự 體thể 未vị 斷đoạn 名danh 因nhân 境cảnh 斷đoạn 識thức 。 諸chư 有hữu 欲dục 令linh 遍biến 行hành 隨tùy 眠miên 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 諸chư 法pháp 於ư 自tự 部bộ 非phi 遍biến 行hành 因nhân 者giả 。 彼bỉ 作tác 是thị 說thuyết 。 苦khổ 智trí 已dĩ 生sanh 集tập 智trí 未vị 生sanh 。 若nhược 心tâm 見kiến 集tập 所sở 斷đoạn 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 緣duyên 。 此thử 心tâm 因nhân 全toàn 斷đoạn 境cảnh 全toàn 斷đoạn 。 自tự 體thể 未vị 斷đoạn 故cố 名danh 因nhân 境cảnh 斷đoạn 識thức 。

爾nhĩ 時thời 若nhược 心tâm 見kiến 集tập 所sở 斷đoạn 見kiến 集tập 滅diệt 道đạo 修tu 所sở 斷đoạn 緣duyên 。 此thử 心tâm 因nhân 雖tuy 全toàn 斷đoạn 而nhi 境cảnh 未vị 斷đoạn 故cố 。 非phi 因nhân 境cảnh 斷đoạn 識thức 。

爾nhĩ 時thời 若nhược 心tâm 見kiến 集tập 所sở 斷đoạn 見kiến 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 修tu 所sở 斷đoạn 緣duyên 。 此thử 心tâm 因nhân 雖tuy 全toàn 斷đoạn 而nhi 境cảnh 有hữu 斷đoạn 有hữu 未vị 斷đoạn 故cố 。 非phi 因nhân 境cảnh 斷đoạn 識thức 。 諸chư 有hữu 欲dục 令linh 遍biến 行hành 隨tùy 眠miên 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 諸chư 法pháp 亦diệc 作tác 自tự 部bộ 遍biến 行hành 因nhân 者giả 。 彼bỉ 作tác 是thị 說thuyết 。 苦khổ 智trí 已dĩ 生sanh 集tập 智trí 未vị 生sanh 。 若nhược 心tâm 見kiến 集tập 所sở 斷đoạn 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 緣duyên 。 此thử 心tâm 自tự 部bộ 因nhân 雖tuy 未vị 斷đoạn 而nhi 他tha 部bộ 因nhân 全toàn 斷đoạn 境cảnh 全toàn 斷đoạn 。 自tự 體thể 未vị 斷đoạn 故cố 名danh 因nhân 境cảnh 斷đoạn 識thức 。

爾nhĩ 時thời 若nhược 心tâm 見kiến 集tập 所sở 斷đoạn 見kiến 集tập 滅diệt 道đạo 修tu 所sở 斷đoạn 緣duyên 。 此thử 心tâm 因nhân 有hữu 斷đoạn 有hữu 未vị 斷đoạn 境cảnh 未vị 斷đoạn 故cố 非phi 因nhân 境cảnh 斷đoạn 識thức 。

爾nhĩ 時thời 若nhược 心tâm 見kiến 集tập 所sở 斷đoạn 見kiến 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 修tu 所sở 斷đoạn 緣duyên 。 此thử 心tâm 因nhân 境cảnh 俱câu 有hữu 斷đoạn 有hữu 未vị 斷đoạn 故cố 非phi 因nhân 境cảnh 斷đoạn 識thức 。 已dĩ 顯hiển 因nhân 境cảnh 斷đoạn 識thức 自tự 性tánh 。 次thứ 應ưng 顯hiển 彼bỉ 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 。 問vấn 於ư 此thử 識thức 有hữu 幾kỷ 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 耶da 。 答đáp 十thập 九cửu 。 問vấn 一nhất 心tâm 耶da 。 答đáp 不bất 爾nhĩ 。 其kỳ 事sự 云vân 何hà 。 謂vị 未vị 離ly 欲dục 染nhiễm 。 苦khổ 法pháp 智trí 已dĩ 生sanh 集tập 法pháp 智trí 未vị 生sanh 。 若nhược 心tâm 欲dục 界giới 見kiến 集tập 所sở 斷đoạn 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 緣duyên 。 此thử 因nhân 境cảnh 斷đoạn 識thức 。 欲dục 界giới 見kiến 集tập 所sở 斷đoạn 七thất 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 。 四tứ 於ư 此thử 識thức 相tương 應ứng 所sở 緣duyên 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 。 謂vị 邪tà 見kiến 見kiến 取thủ 疑nghi 無vô 明minh 。 三tam 於ư 此thử 識thức 唯duy 有hữu 所sở 緣duyên 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 。 謂vị 愛ái 恚khuể 慢mạn 。 已dĩ 離ly 欲dục 染nhiễm 未vị 離ly 色sắc 染nhiễm 。 苦khổ 類loại 智trí 已dĩ 生sanh 集tập 類loại 智trí 未vị 生sanh 。 若nhược 心tâm 色sắc 界giới 見kiến 集tập 所sở 斷đoạn 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 緣duyên 。 此thử 因nhân 境cảnh 斷đoạn 識thức 。 色sắc 界giới 見kiến 集tập 所sở 斷đoạn 六lục 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 。 四tứ 於ư 此thử 識thức 相tương 應ứng 所sở 緣duyên 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 。 如như 欲dục 界giới 說thuyết 。 二nhị 於ư 此thử 識thức 唯duy 有hữu 所sở 緣duyên 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 。 謂vị 愛ái 慢mạn 。 問vấn 未vị 離ly 欲dục 染nhiễm 者giả 亦diệc 可khả 爾nhĩ 。 何hà 故cố 說thuyết 已dĩ 離ly 欲dục 染nhiễm 耶da 。 答đáp 此thử 中trung 說thuyết 。 容dung 現hiện 行hành 者giả 要yếu 離ly 下hạ 地địa 染nhiễm 。 上thượng 地địa 煩phiền 惱não 方phương 得đắc 現hiện 行hành 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 已dĩ 離ly 色sắc 染nhiễm 。 苦khổ 類loại 智trí 已dĩ 生sanh 集tập 類loại 智trí 未vị 生sanh 。 若nhược 心tâm 無vô 色sắc 界giới 見kiến 集tập 所sở 斷đoạn 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 緣duyên 。 此thử 因nhân 境cảnh 斷đoạn 識thức 。 無vô 色sắc 界giới 見kiến 集tập 所sở 斷đoạn 六lục 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 。 四tứ 於ư 此thử 識thức 相tương 應ứng 所sở 緣duyên 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 。 二nhị 於ư 此thử 識thức 唯duy 有hữu 所sở 緣duyên 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 。 如như 色sắc 界giới 說thuyết 。 此thử 中trung 有hữu 誦tụng 已dĩ 離ly 色sắc 染nhiễm 未vị 離ly 無vô 色sắc 染nhiễm 。 彼bỉ 不bất 應ưng 誦tụng 說thuyết 。 集tập 類loại 智trí 未vị 生sanh 已dĩ 顯hiển 未vị 離ly 無vô 色sắc 染nhiễm 故cố 。 問vấn 修tu 所sở 斷đoạn 中trung 亦diệc 可khả 建kiến 立lập 因nhân 境cảnh 斷đoạn 識thức 。 謂vị 已dĩ 斷đoạn 上thượng 上thượng 品phẩm 乃nãi 至chí 下hạ 中trung 品phẩm 者giả 。 所sở 未vị 斷đoạn 八bát 品phẩm 乃nãi 至chí 一nhất 品phẩm 心tâm 。 此thử 心tâm 緣duyên 前tiền 已dĩ 斷đoạn 一nhất 品phẩm 乃nãi 至chí 八bát 品phẩm 。 前tiền 一nhất 品phẩm 乃nãi 至chí 八bát 品phẩm 因nhân 已dĩ 斷đoạn 故cố 。 亦diệc 應ưng 名danh 為vi 因nhân 境cảnh 斷đoạn 識thức 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 答đáp 亦diệc 應ưng 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 當đương 知tri 此thử 義nghĩa 有hữu 餘dư 。

復phục 次thứ 若nhược 異dị 部bộ 識thức 異dị 部bộ 為vi 因nhân 異dị 部bộ 為vi 境cảnh 而nhi 因nhân 境cảnh 斷đoạn 體thể 未vị 斷đoạn 者giả 。 此thử 中trung 說thuyết 之chi 。 修tu 所sở 斷đoạn 心tâm 自tự 部bộ 為vi 因nhân 自tự 部bộ 為vi 境cảnh 。 雖tuy 因nhân 境cảnh 斷đoạn 而nhi 不bất 說thuyết 為vi 因nhân 境cảnh 斷đoạn 識thức 。

復phục 次thứ 此thử 中trung 因nhân 者giả 說thuyết 遍biến 行hành 因nhân 。 唯duy 染nhiễm 污ô 故cố 餘dư 因nhân 不bất 定định 。 此thử 中trung 識thức 者giả 唯duy 說thuyết 隨tùy 眠miên 相tương 應ứng 諸chư 心tâm 唯duy 染nhiễm 污ô 故cố 。 由do 此thử 所sở 說thuyết 因nhân 境cảnh 斷đoạn 識thức 。 唯duy 在tại 三tam 界giới 見kiến 集tập 所sở 斷đoạn 。

問vấn 何hà 故cố 因nhân 後hậu 說thuyết 隨tùy 眠miên 耶da 。 答đáp 以dĩ 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 義nghĩa 應ưng 以dĩ 十thập 四tứ 事sự 覺giác 知tri 。 謂vị 六lục 因nhân 四tứ 緣duyên 攝nhiếp 相tương 應ứng 成thành 就tựu 。 不bất 成thành 就tựu 若nhược 以dĩ 如như 是thị 十thập 四tứ 事sự 。 覺giác 知tri 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 無vô 錯thác 謬mậu 者giả 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 師sư 。 非phi 但đãn 誦tụng 持trì 文văn 者giả 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 應ưng 以dĩ 七thất 事sự 覺giác 知tri 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 義nghĩa 。 謂vị 因nhân 善thiện 巧xảo 緣duyên 善thiện 巧xảo 。 自tự 相tương/tướng 善thiện 巧xảo 。 共cộng 相tương 善thiện 巧xảo 。 攝nhiếp 不bất 攝nhiếp 善thiện 巧xảo 。 相tương 應ứng 不bất 相tương 應ứng 善thiện 巧xảo 成thành 就tựu 不bất 成thành 就tựu 善thiện 巧xảo 。 若nhược 以dĩ 如như 是thị 。 七thất 事sự 覺giác 知tri 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 無vô 錯thác 謬mậu 者giả 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 師sư 非phi 但đãn 誦tụng 持trì 文văn 者giả 。 是thị 故cố 因nhân 後hậu 說thuyết 諸chư 隨tùy 眠miên 於ư 義nghĩa 無vô 失thất 。

大đại 毘tỳ 婆bà 沙sa 論luận 雜tạp 蘊uẩn 第đệ 一nhất 中trung 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 納nạp 息tức 第đệ 三tam 之chi 一nhất

一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 於ư 此thử 生sanh 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 起khởi 。 幾kỷ 過quá 去khứ 幾kỷ 未vị 來lai 幾kỷ 現hiện 在tại 。 如như 是thị 等đẳng 章chương 及cập 解giải 章chương 義nghĩa 既ký 領lãnh 會hội 已dĩ 。 次thứ 應ưng 廣quảng 釋thích 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 為vi 止chỉ 他tha 宗tông 顯hiển 正chánh 義nghĩa 故cố 謂vị 或hoặc 有hữu 執chấp 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 體thể 非phi 實thật 有hữu 。 現hiện 在tại 雖tuy 有hữu 而nhi 是thị 無vô 為vi 。 為vi 止chỉ 彼bỉ 宗tông 顯hiển 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 體thể 是thị 實thật 有hữu 。 現hiện 在tại 是thị 有hữu 為vi 世thế 所sở 攝nhiếp 故cố 。 或hoặc 復phục 有hữu 執chấp 。 緣duyên 起khởi 是thị 無vô 為vi 如như 分phân 別biệt 論luận 者giả 。 問vấn 彼bỉ 因nhân 何hà 故cố 作tác 如như 是thị 執chấp 。 答đáp 彼bỉ 因nhân 經kinh 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 若nhược 不bất 出xuất 世thế 。 法pháp 住trụ 法pháp 性tánh 。 佛Phật 自tự 等đẳng 覺giác 為vi 他tha 開khai 示thị 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 故cố 知tri 緣duyên 起khởi 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 為vi 止chỉ 彼bỉ 宗tông 顯hiển 示thị 緣duyên 起khởi 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 墮đọa 三tam 世thế 故cố 。 無vô 無vô 為vi 法pháp 墮đọa 在tại 三tam 世thế 。 問vấn 若nhược 緣duyên 起khởi 法pháp 非phi 無vô 為vi 者giả 。 如như 何hà 會hội 釋thích 彼bỉ 所sở 引dẫn 經kinh 。 答đáp 經kinh 說thuyết 因nhân 果quả 決quyết 定định 義nghĩa 故cố 。 謂vị 佛Phật 出xuất 世thế 。 若nhược 不bất 出xuất 世thế 。 無vô 明minh 決quyết 定định 是thị 諸chư 行hành 因nhân 。 諸chư 行hành 決quyết 定định 是thị 無vô 明minh 果quả 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 生sanh 決quyết 定định 是thị 老lão 死tử 因nhân 。 老lão 死tử 決quyết 定định 是thị 生sanh 果quả 。 法pháp 住trụ 法pháp 性tánh 是thị 決quyết 定định 義nghĩa 。 非phi 無vô 為vi 義nghĩa 。 經kinh 意ý 如như 是thị 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 契Khế 經Kinh 亦diệc 說thuyết 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 若nhược 不bất 出xuất 世thế 。 法pháp 住trụ 法pháp 性tánh 色sắc 常thường 色sắc 相tướng 。 乃nãi 至chí 識thức 常thường 識thức 相tương/tướng 。 地địa 常thường 堅kiên 相tương/tướng 乃nãi 至chí 風phong 常thường 動động 相tương/tướng 。 喝hát 梨lê 德đức 鷄kê 常thường 是thị 苦khổ 味vị 。 羯yết 竹trúc 迦ca 盧lô 呬hê 尼ni 常thường 是thị 辛tân 味vị 。 豈khởi 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 亦diệc 是thị 無vô 為vi 。 彼bỉ 既ký 有hữu 為vi 。 緣duyên 起khởi 亦diệc 爾nhĩ 。 謂vị 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 自tự 相tương/tướng 決quyết 定định 。 說thuyết 如như 是thị 言ngôn 。 緣duyên 起khởi 亦diệc 依y 因nhân 果quả 決quyết 定định 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 為vi 止chỉ 如như 是thị 他tha 宗tông 異dị 執chấp 顯hiển 示thị 正chánh 理lý 故cố 作tác 斯tư 論luận 。

此thử 中trung 論luận 者giả 所sở 發phát 論luận 端đoan 應ưng 辯biện 五ngũ 事sự 。 一nhất 者giả 何hà 故cố 唯duy 說thuyết 。 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 二nhị 者giả 說thuyết 何hà 等đẳng 。 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 三tam 者giả 何hà 故cố 唯duy 說thuyết 此thử 生sanh 。 四tứ 者giả 說thuyết 何hà 等đẳng 此thử 生sanh 五ngũ 者giả 說thuyết 何hà 等đẳng 現hiện 在tại 。 何hà 故cố 唯duy 說thuyết 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 者giả 。 為vi 避tị 論luận 文văn 煩phiền 廣quảng 失thất 故cố 。 若nhược 說thuyết 一nhất 切thiết 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 論luận 文văn 煩phiền 廣quảng 亦diệc 為vi 無vô 用dụng 。 說thuyết 一nhất 則tắc 知tri 餘dư 亦diệc 爾nhĩ 故cố 。 說thuyết 何hà 等đẳng 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 者giả 。 若nhược 有hữu 遍biến 歷lịch 此thử 十thập 二nhị 支chi 如như 陟trắc 梯thê 蹬đẳng 。 是thị 此thử 所sở 說thuyết 。 謂vị 若nhược 過quá 去khứ 起khởi 無vô 明minh 行hành 。 引dẫn 得đắc 現hiện 在tại 識thức 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 。 復phục 於ư 現hiện 在tại 起khởi 愛ái 取thủ 有hữu 。 引dẫn 得đắc 未vị 來lai 生sanh 老lão 死tử 者giả 。 是thị 此thử 所sở 說thuyết 。 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 若nhược 有hữu 過quá 去khứ 起khởi 無vô 明minh 行hành 。 引dẫn 得đắc 現hiện 在tại 。 識thức 乃nãi 至chí 受thọ 。 現hiện 在tại 不bất 復phục 起khởi 愛ái 取thủ 有hữu 引dẫn 得đắc 未vị 來lai 生sanh 老lão 死tử 者giả 。 非phi 此thử 所sở 說thuyết 。 如như 智trí 蘊uẩn 說thuyết 。 成thành 就tựu 八bát 支chi 名danh 學học 行hành 者giả 。 何hà 等đẳng 學học 者giả 是thị 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 若nhược 有hữu 遍biến 歷lịch 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 如như 陟trắc 梯thê 蹬đẳng 。 是thị 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 謂vị 若nhược 先tiên 入nhập 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 定định 。 次thứ 入nhập 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 定định 。 次thứ 入nhập 無vô 色sắc 定định 。 次thứ 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 出xuất 滅diệt 盡tận 定định 。 起khởi 有hữu 漏lậu 心tâm 現hiện 在tại 前tiền 者giả 。 彼bỉ 中trung 說thuyết 之chi 。 若nhược 有hữu 先tiên 入nhập 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 定định 。 次thứ 入nhập 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 定định 。 次thứ 入nhập 無vô 色sắc 定định 。 次thứ 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 出xuất 滅diệt 盡tận 定định 。 起khởi 無vô 漏lậu 心tâm 。 現hiện 在tại 前tiền 者giả 。 非phi 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 。 先tiên 見kiến 女nữ 人nhân 形hình 容dung 端đoan 正chánh 。 少thiếu 壯tráng 充sung 悅duyệt 。 次thứ 復phục 見kiến 彼bỉ 衰suy 老lão 羸luy 瘦sấu 。 次thứ 復phục 見kiến 彼bỉ 重trọng 病bệnh 困khốn 苦khổ 。 次thứ 復phục 見kiến 彼bỉ 死tử 經kinh 。 一nhất 日nhật 乃nãi 至chí 七thất 日nhật 。 次thứ 復phục 見kiến 彼bỉ 膖phùng 脹trướng 膿nùng 爛lạn 。 次thứ 復phục 見kiến 彼bỉ 骨cốt 節tiết 分phân 離ly 無vô 血huyết 肉nhục 等đẳng 。 後hậu 復phục 見kiến 彼bỉ 骸hài 骨cốt 腐hủ 爛lạn 如như 鳩cưu 鴿cáp 色sắc 。 若nhược 有hữu 女nữ 人nhân 。 遍biến 經kinh 如như 上thượng 所sở 說thuyết 諸chư 位vị 。 是thị 彼bỉ 經kinh 說thuyết 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 非phi 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 此thử 中trung 亦diệc 爾nhĩ 。 但đãn 說thuyết 遍biến 歷lịch 十thập 二nhị 支chi 者giả 不bất 說thuyết 其kỳ 餘dư 。 何hà 故cố 唯duy 說thuyết 此thử 生sanh 者giả 。 說thuyết 現hiện 在tại 生sanh 則tắc 知tri 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 亦diệc 爾nhĩ 故cố 不bất 說thuyết 餘dư 。 說thuyết 何hà 等đẳng 此thử 生sanh 者giả 。 一nhất 眾chúng 同đồng 分phần/phân 說thuyết 為vi 此thử 生sanh 。 說thuyết 何hà 等đẳng 現hiện 在tại 者giả 。 說thuyết 眾chúng 同đồng 分phần/phân 現hiện 在tại 。 不bất 說thuyết 剎sát 那na 現hiện 在tại 及cập 分phần/phân 位vị 現hiện 在tại 。

一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 於ư 此thử 生sanh 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 起khởi 幾kỷ 過quá 去khứ 幾kỷ 未vị 來lai 幾kỷ 現hiện 在tại 耶da 。 答đáp 二nhị 過quá 去khứ 。 謂vị 無vô 明minh 行hành 。 二nhị 未vị 來lai 。 謂vị 生sanh 老lão 死tử 。 八bát 現hiện 在tại 。 謂vị 識thức 名danh 色sắc 八bát 處xứ 觸xúc 受thọ 愛ái 取thủ 有hữu 。 問vấn 此thử 十thập 二nhị 支chi 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 皆giai 具cụ 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 各các 有hữu 二nhị 支chi 現hiện 在tại 有hữu 八bát 。 答đáp 無vô 慧tuệ 眼nhãn 者giả 以dĩ 現hiện 在tại 因nhân 推thôi 未vị 來lai 果quả 。 以dĩ 現hiện 在tại 果quả 推thôi 過quá 去khứ 因nhân 。 可khả 知tri 亦diệc 有hữu 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 以dĩ 現hiện 在tại 因nhân 者giả 。 謂vị 愛ái 取thủ 有hữu 。 推thôi 未vị 來lai 果quả 者giả 謂vị 生sanh 老lão 死tử 。 以dĩ 現hiện 在tại 果quả 者giả 。 謂vị 識thức 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 。 推thôi 過quá 去khứ 因nhân 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 行hành 。 世Thế 尊Tôn 欲dục 令linh 。 無vô 慧tuệ 眼nhãn 者giả 。 以dĩ 現hiện 因nhân 果quả 推thôi 有hữu 去khứ 來lai 。 由do 此thử 即tức 能năng 辦biện 所sở 作tác 事sự 。 過quá 去khứ 世thế 果quả 未vị 來lai 世thế 因nhân 。 由do 此thử 為vi 門môn 亦diệc 可khả 知tri 有hữu 。 故cố 此thử 論luận 者giả 但đãn 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 說thuyết 有hữu 過quá 去khứ 。 二nhị 支chi 即tức 遮già 生sanh 死tử 本bổn 無vô 今kim 有hữu 執chấp 。 說thuyết 有hữu 未vị 來lai 二nhị 支chi 即tức 遮già 生sanh 死tử 有hữu 已dĩ 還hoàn 無vô 執chấp 。 說thuyết 有hữu 現hiện 在tại 八bát 支chi 成thành 立lập 生sanh 死tử 因nhân 果quả 相tương 續tục 。 如như 是thị 如Như 來Lai 。 化hóa 事sự 已dĩ 滿mãn 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 說thuyết 有hữu 過quá 去khứ 。 二nhị 支chi 即tức 遮già 常thường 見kiến 。 說thuyết 有hữu 未vị 來lai 二nhị 支chi 即tức 遮già 斷đoạn 見kiến 。 說thuyết 有hữu 現hiện 在tại 八bát 支chi 即tức 顯hiển 中trung 道đạo 。 如như 是thị 如Như 來Lai 。 化hóa 事sự 已dĩ 滿mãn 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 說thuyết 有hữu 過quá 去khứ 。 二nhị 支chi 即tức 顯hiển 生sanh 死tử 有hữu 因nhân 。 說thuyết 有hữu 未vị 來lai 二nhị 支chi 即tức 顯hiển 生sanh 死tử 有hữu 果quả 。 說thuyết 有hữu 現hiện 在tại 八bát 支chi 即tức 顯hiển 因nhân 果quả 相tương 續tục 。 由do 此thử 有hữu 情tình 。 能năng 辦biện 所sở 作tác 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 說thuyết 有hữu 過quá 去khứ 。 二nhị 支chi 除trừ 前tiền 際tế 愚ngu 。 說thuyết 有hữu 未vị 來lai 二nhị 支chi 除trừ 後hậu 際tế 愚ngu 。 說thuyết 有hữu 現hiện 在tại 八bát 支chi 除trừ 中trung 際tế 愚ngu 。 由do 此thử 有hữu 情tình 。 能năng 辦biện 所sở 作tác 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 此thử 中trung 但đãn 說thuyết 一nhất 生sanh 因nhân 果quả 。 餘dư 生sanh 因nhân 果quả 義nghĩa 准chuẩn 可khả 知tri 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

品phẩm 類loại 足túc 論luận 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 云vân 何hà 緣duyên 起khởi 法pháp 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 問vấn 此thử 與dữ 彼bỉ 論luận 所sở 說thuyết 何hà 異dị 。 答đáp 此thử 說thuyết 不bất 了liễu 義nghĩa 。 彼bỉ 說thuyết 是thị 了liễu 義nghĩa 。 此thử 是thị 有hữu 餘dư 說thuyết 。 彼bỉ 是thị 無vô 餘dư 說thuyết 。 此thử 說thuyết 有hữu 密mật 意ý 。 彼bỉ 說thuyết 無vô 密mật 意ý 。 此thử 說thuyết 有hữu 別biệt 因nhân 。 彼bỉ 說thuyết 無vô 別biệt 因nhân 。 此thử 說thuyết 是thị 世thế 俗tục 。 彼bỉ 說thuyết 是thị 勝thắng 義nghĩa 。 此thử 唯duy 說thuyết 有hữu 情tình 數số 緣duyên 起khởi 法pháp 。 彼bỉ 通thông 說thuyết 有hữu 情tình 數số 非phi 有hữu 情tình 數số 緣duyên 起khởi 法pháp 。 此thử 唯duy 說thuyết 有hữu 根căn 緣duyên 起khởi 法pháp 。 彼bỉ 通thông 說thuyết 有hữu 根căn 無vô 根căn 緣duyên 起khởi 法pháp 。 此thử 唯duy 說thuyết 有hữu 心tâm 緣duyên 起khởi 法pháp 。 彼bỉ 通thông 說thuyết 有hữu 心tâm 無vô 心tâm 緣duyên 起khởi 法pháp 。 此thử 唯duy 說thuyết 執chấp 受thọ 緣duyên 起khởi 法pháp 。 彼bỉ 通thông 說thuyết 執chấp 受thọ 非phi 執chấp 受thọ 緣duyên 起khởi 法pháp 。

復phục 次thứ 緣duyên 起khởi 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 剎sát 那na 。 二nhị 連liên 縛phược 。 三tam 分phần/phân 位vị 。 四tứ 遠viễn 續tục 。 此thử 說thuyết 分phần/phân 位vị 遠viễn 續tục 。 彼bỉ 說thuyết 剎sát 那na 連liên 縛phược 。 問vấn 何hà 故cố 此thử 論luận 唯duy 說thuyết 有hữu 情tình 數số 緣duyên 起khởi 法pháp 耶da 。 答đáp 是thị 作tác 論luận 者giả 意ý 欲dục 爾nhĩ 故cố 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。

復phục 次thứ 不bất 應ưng 責trách 此thử 作tác 論luận 者giả 意ý 。 以dĩ 作tác 論luận 者giả 依y 經kinh 作tác 論luận 。 契Khế 經Kinh 唯duy 說thuyết 有hữu 情tình 數số 緣duyên 起khởi 法pháp 故cố 此thử 亦diệc 爾nhĩ 。 問vấn 因nhân 論luận 生sanh 論luận 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 唯duy 說thuyết 有hữu 情tình 數số 緣duyên 起khởi 法pháp 耶da 。 答đáp 觀quán 所sở 化hóa 故cố 。 謂vị 佛Phật 觀quán 彼bỉ 所sở 化hóa 有hữu 情tình 宜nghi 聞văn 。 唯duy 說thuyết 有hữu 情tình 數số 緣duyên 起khởi 法pháp 。 則tắc 能năng 解giải 了liễu 辦biện 所sở 作tác 事sự 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 順thuận 有hữu 支chi 故cố 。 謂vị 有hữu 情tình 數số 隨tùy 順thuận 有hữu 支chi 其kỳ 義nghĩa 最tối 勝thắng 。 有hữu 情tình 數số 法pháp 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 輪luân 轉chuyển 三tam 有hữu 。 相tương 續tục 不bất 絕tuyệt 。 有hữu 義nghĩa 最tối 勝thắng 說thuyết 名danh 為vi 有hữu 。 有hữu 情tình 數số 法pháp 隨tùy 順thuận 此thử 有hữu 故cố 名danh 有hữu 支chi 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 唯duy 說thuyết 有hữu 情tình 數số 緣duyên 起khởi 法pháp 。 此thử 論luận 依y 彼bỉ 亦diệc 唯duy 說thuyết 有hữu 情tình 數số 緣duyên 起khởi 法pháp 。

復phục 次thứ 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 輪luân 轉chuyển 生sanh 死tử 。 受thọ 大đại 苦khổ 惱não 。 皆giai 由do 迷mê 執chấp 有hữu 情tình 數số 法pháp 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 但đãn 為vi 開khai 示thị 有hữu 情tình 數số 緣duyên 起khởi 法pháp 。 此thử 論luận 依y 彼bỉ 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

問vấn 如như 是thị 緣duyên 起khởi 自tự 性tánh 是thị 何hà 。 答đáp 五ngũ 蘊uẩn 四tứ 蘊uẩn 是thị 此thử 所sở 說thuyết 緣duyên 起khởi 自tự 性tánh 。 謂vị 欲dục 色sắc 界giới 五ngũ 蘊uẩn 為vi 自tự 性tánh 。 若nhược 無vô 色sắc 界giới 四tứ 。 蘊uẩn 為vi 自tự 性tánh 。 如như 說thuyết 。 自tự 性tánh 我ngã 物vật 相tương/tướng 分phần/phân 本bổn 性tánh 亦diệc 爾nhĩ 。 已dĩ 說thuyết 自tự 性tánh 。 所sở 以dĩ 今kim 當đương 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 名danh 緣duyên 起khởi 。 緣duyên 起khởi 是thị 何hà 義nghĩa 。 答đáp 待đãi 緣duyên 而nhi 起khởi 故cố 名danh 緣duyên 起khởi 。 待đãi 何hà 等đẳng 緣duyên 。 謂vị 因nhân 緣duyên 等đẳng 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 有hữu 緣duyên 可khả 起khởi 故cố 名danh 緣duyên 起khởi 。 謂vị 有hữu 性tánh 相tướng 可khả 從tùng 緣duyên 起khởi 。 非phi 無vô 性tánh 相tướng 非phi 不bất 可khả 起khởi 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 從tùng 有hữu 緣duyên 起khởi 故cố 名danh 緣duyên 起khởi 。 謂vị 必tất 有hữu 緣duyên 此thử 方phương 得đắc 起khởi 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 別biệt 別biệt 緣duyên 起khởi 故cố 名danh 緣duyên 起khởi 。 謂vị 別biệt 別biệt 物vật 從tùng 別biệt 別biệt 緣duyên 和hòa 合hợp 而nhi 起khởi 。 或hoặc 復phục 有hữu 說thuyết 。 等đẳng 從tùng 緣duyên 起khởi 故cố 名danh 緣duyên 起khởi 。 問vấn 有hữu 法pháp 從tùng 四tứ 緣duyên 生sanh 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 有hữu 法pháp 從tùng 三tam 緣duyên 生sanh 。 謂vị 滅diệt 盡tận 無vô 想tưởng 定định 有hữu 法pháp 從tùng 二nhị 緣duyên 生sanh 。 謂vị 一nhất 切thiết 色sắc 及cập 餘dư 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 云vân 何hà 等đẳng 從tùng 緣duyên 起khởi 故cố 名danh 緣duyên 起khởi 耶da 。 答đáp 即tức 以dĩ 此thử 事sự 。 故cố 名danh 為vi 等đẳng 。 謂vị 應ưng 從tùng 四tứ 緣duyên 生sanh 者giả 。 皆giai 四tứ 緣duyên 生sanh 非phi 三tam 非phi 二nhị 。 應ưng 從tùng 三tam 緣duyên 生sanh 者giả 。 皆giai 三tam 緣duyên 生sanh 。 非phi 四tứ 非phi 二nhị 。 應ưng 從tùng 二nhị 緣duyên 生sanh 者giả 。 皆giai 二nhị 緣duyên 生sanh 非phi 三tam 非phi 四tứ 。 是thị 故cố 名danh 等đẳng 。

復phục 次thứ 依y 增tăng 上thượng 緣duyên 故cố 說thuyết 為vi 等đẳng 。 謂vị 一nhất 一nhất 法pháp 於ư 正chánh 起khởi 時thời 各các 除trừ 自tự 性tánh 。 餘dư 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 與dữ 彼bỉ 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 故cố 。

復phục 次thứ 皆giai 同đồng 時thời 生sanh 故cố 說thuyết 為vi 等đẳng 。 如như 說thuyết 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 心tâm 等đẳng 生sanh 等đẳng 住trụ 等đẳng 滅diệt 。

復phục 次thứ 皆giai 一nhất 剎sát 那na 故cố 說thuyết 為vi 等đẳng 。

復phục 次thứ 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 。 此thử 十thập 二nhị 支chi 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 乃nãi 至chí 證chứng 得đắc 。 無Vô 學Học 果quả 位vị 故cố 說thuyết 為vi 等đẳng 。 問vấn 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 或hoặc 有hữu 前tiền 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 或hoặc 有hữu 後hậu 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 等đẳng 。 答đáp 皆giai 具cụ 十thập 二nhị 故cố 說thuyết 為vi 等đẳng 。

復phục 次thứ 皆giai 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 方phương 捨xả 緣duyên 起khởi 故cố 說thuyết 為vi 等đẳng 。

復phục 次thứ 緣duyên 起khởi 總tổng 相tương/tướng 。 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 同đồng 有hữu 此thử 法pháp 故cố 說thuyết 為vi 等đẳng 。

復phục 次thứ 前tiền 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 於ư 緣duyên 起khởi 法pháp 前tiền 少thiểu 後hậu 多đa 。 後hậu 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 於ư 緣duyên 起khởi 法pháp 前tiền 多đa 後hậu 少thiểu 故cố 說thuyết 為vi 等đẳng 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 皆giai 有hữu 無vô 量lượng 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 諸chư 緣duyên 起khởi 法pháp 。 雖tuy 行hành 世thế 者giả 有hữu 少thiểu 有hữu 多đa 而nhi 其kỳ 體thể 數số 一nhất 切thiết 皆giai 等đẳng 。

如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 彼bỉ 告cáo 苾Bật 芻Sô 。 吾ngô 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 緣duyên 起khởi 法pháp 及cập 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 問vấn 緣duyên 起khởi 法pháp 與dữ 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 差sai 別biệt 云vân 何hà 。 有hữu 作tác 是thị 言ngôn 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 品phẩm 類loại 足túc 論luận 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 云vân 何hà 緣duyên 起khởi 法pháp 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 云vân 何hà 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 故cố 知tri 此thử 二nhị 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 名danh 即tức 差sai 別biệt 。 此thử 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 彼bỉ 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 故cố 。

復phục 次thứ 因nhân 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 果quả 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 如như 因nhân 果quả 。 如như 是thị 能năng 作tác 所sở 作tác 。 能năng 成thành 所sở 成thành 。 能năng 生sanh 所sở 生sanh 。 能năng 轉chuyển 所sở 轉chuyển 。 能năng 起khởi 所sở 起khởi 。 能năng 引dẫn 所sở 引dẫn 。 能năng 續tục 所sở 續tục 。 能năng 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 。 能năng 取thủ 所sở 取thủ 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 前tiền 生sanh 者giả 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 後hậu 生sanh 者giả 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。

復phục 次thứ 過quá 去khứ 者giả 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 者giả 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。

復phục 次thứ 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 者giả 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 未vị 來lai 者giả 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。

復phục 次thứ 無vô 明minh 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 行hành 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 乃nãi 至chí 生sanh 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 老lão 死tử 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 言ngôn 。 無vô 明minh 唯duy 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 老lão 死tử 唯duy 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 中trung 間gian 十thập 支chi 亦diệc 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 亦diệc 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 過quá 去khứ 二nhị 支chi 唯duy 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 未vị 來lai 二nhị 支chi 唯duy 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 現hiện 在tại 八bát 支chi 亦diệc 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 亦diệc 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 尊tôn 者giả 望vọng 滿mãn 說thuyết 有hữu 四tứ 句cú 。 有hữu 緣duyên 起khởi 法pháp 非phi 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 謂vị 未vị 來lai 法pháp 。 有hữu 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 非phi 緣duyên 起khởi 法pháp 。 謂vị 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 阿A 羅La 漢Hán 最tối 後hậu 五ngũ 蘊uẩn 。 有hữu 緣duyên 起khởi 法pháp 亦diệc 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 謂vị 除trừ 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 阿A 羅La 漢Hán 最tối 後hậu 五ngũ 蘊uẩn 。 諸chư 餘dư 過quá 去khứ 現hiện 在tại 法pháp 。 有hữu 非phi 緣duyên 起khởi 法pháp 亦diệc 非phi 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 謂vị 無vô 為vi 法Pháp 。 集tập 異dị 門môn 論luận 及cập 法pháp 蘊uẩn 論luận 俱câu 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 無vô 明minh 生sanh 行hành 。 決quyết 定định 安an 住trụ 。 不bất 雜tạp 亂loạn 者giả 。 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 亦diệc 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 若nhược 無vô 明minh 生sanh 行hành 。 不bất 決quyết 定định 不bất 安an 住trụ 而nhi 雜tạp 亂loạn 者giả 。 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 非phi 緣duyên 起khởi 法pháp 。 乃nãi 至chí 生sanh 除trừ 老lão 死tử 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 法pháp 是thị 因nhân 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 若nhược 法pháp 有hữu 因nhân 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 和hòa 合hợp 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 若nhược 法pháp 有hữu 和hòa 合hợp 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 生sanh 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 若nhược 法pháp 有hữu 生sanh 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 起khởi 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 若nhược 法pháp 有hữu 起khởi 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 能năng 作tác 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 若nhược 法pháp 有hữu 能năng 作tác 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 轉chuyển 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 隨tùy 轉chuyển 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 尊tôn 者giả 覺giác 天thiên 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 諸chư 法pháp 生sanh 時thời 名danh 緣duyên 起khởi 法pháp 。 諸chư 法pháp 生sanh 已dĩ 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 契Khế 經Kinh 所sở 說thuyết 。 緣duyên 起khởi 法pháp 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 如như 是thị 差sai 別biệt 。

此thử 中trung 但đãn 說thuyết 時thời 分phần/phân 緣duyên 起khởi 。 謂vị 十thập 二nhị 位vị 立lập 十thập 二nhị 支chi 。 一nhất 一nhất 支chi 中trung 。 各các 具cụ 五ngũ 蘊uẩn 。 尊tôn 者giả 設thiết 摩ma 達đạt 多đa 說thuyết 曰viết 。 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 。 有hữu 十thập 二nhị 支chi 。 如như 起khởi 貪tham 心tâm 害hại 眾chúng 生sanh 命mạng 。 此thử 相tương 應ứng 癡si 是thị 無vô 明minh 。 此thử 相tương 應ứng 思tư 是thị 行hành 。 此thử 相tương 應ứng 心tâm 是thị 識thức 。 起khởi 有hữu 表biểu 業nghiệp 必tất 有hữu 俱câu 時thời 名danh 色sắc 。 諸chư 根căn 共cộng 相tương 伴bạn 助trợ 即tức 是thị 名danh 色sắc 。 及cập 與dữ 六lục 處xứ 。 此thử 相tương 應ứng 觸xúc 是thị 觸xúc 。 此thử 相tương 應ứng 受thọ 是thị 受thọ 。 貪tham 即tức 是thị 愛ái 。 即tức 此thử 相tương 應ứng 諸chư 纏triền 是thị 取thủ 。 所sở 起khởi 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 是thị 有hữu 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 起khởi 即tức 是thị 生sanh 。 熟thục 變biến 是thị 老lão 。 滅diệt 壞hoại 是thị 死tử 。 瞋sân 癡si 心tâm 殺sát 有hữu 十thập 一nhất 支chi 無vô 愛ái 支chi 故cố 。 雖tuy 有hữu 此thử 理lý 而nhi 此thử 中trung 說thuyết 時thời 分phần/phân 緣duyên 起khởi 。 依y 十thập 二nhị 位vị 立lập 十thập 二nhị 支chi 。 一nhất 一nhất 支chi 中trung 。 各các 具cụ 五ngũ 蘊uẩn 非phi 剎sát 那na 頃khoảnh 有hữu 十thập 二nhị 支chi 。 然nhiên 識thức 身thân 論luận 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 於ư 可khả 愛ái 境cảnh 由do 無vô 知tri 故cố 起khởi 貪tham 著trước 時thời 。 此thử 中trung 無vô 知tri 是thị 無vô 明minh 。 有hữu 貪tham 著trước 者giả 是thị 行hành 。 了liễu 別biệt 境cảnh 者giả 是thị 識thức 。 識thức 俱câu 諸chư 蘊uẩn 是thị 名danh 色sắc 。 名danh 色sắc 所sở 依y 諸chư 根căn 是thị 六lục 處xứ 。 六lục 處xứ 和hòa 合hợp 是thị 觸xúc 。 能năng 領lãnh 觸xúc 者giả 是thị 受thọ 。 欣hân 所sở 受thọ 者giả 是thị 愛ái 。 愛ái 增tăng 廣quảng 是thị 取thủ 。 引dẫn 後hậu 有hữu 業nghiệp 是thị 有hữu 。 諸chư 蘊uẩn 起khởi 是thị 生sanh 。 諸chư 蘊uẩn 熟thục 變biến 是thị 老lão 。 諸chư 蘊uẩn 滅diệt 壞hoại 是thị 死tử 。 內nội 熱nhiệt 是thị 愁sầu 。 哀ai 泣khấp 是thị 悲bi 。 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 不bất 平bình 等đẳng 受thọ 是thị 苦khổ 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 不bất 平bình 等đẳng 受thọ 是thị 憂ưu 。 心tâm 燋tiều 是thị 惱não 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 前tiền 說thuyết 後hậu 說thuyết 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 前tiền 說thuyết 是thị 一nhất 心tâm 。 後hậu 說thuyết 是thị 多đa 心tâm 。 前tiền 說thuyết 是thị 剎sát 那na 。 後hậu 說thuyết 是thị 相tương 續tục 。 是thị 謂vị 差sai 別biệt 。 彼bỉ 論luận 雖tuy 說thuyết 多đa 心tâm 相tương 續tục 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 而nhi 不bất 同đồng 此thử 。 以dĩ 彼bỉ 所sở 說thuyết 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 多đa 是thị 別biệt 法pháp 。 或hoặc 同đồng 時thời 起khởi 。 此thử 論luận 所sở 說thuyết 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 皆giai 具cụ 五ngũ 蘊uẩn 時thời 分phần/phân 各các 異dị 。 施thi 設thiết 論luận 說thuyết 。 云vân 何hà 無vô 明minh 。 謂vị 過quá 去khứ 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 彼bỉ 不bất 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 則tắc 捨xả 自tự 相tương/tướng 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 云vân 何hà 無vô 明minh 。 謂vị 過quá 去khứ 煩phiền 惱não 位vị 。 云vân 何hà 行hành 。 謂vị 過quá 去khứ 業nghiệp 位vị 。 云vân 何hà 識thức 。 謂vị 續tục 生sanh 心tâm 及cập 彼bỉ 助trợ 伴bạn 。 云vân 何hà 名danh 色sắc 。 謂vị 結kết 生sanh 已dĩ 未vị 起khởi 眼nhãn 等đẳng 四tứ 種chủng 色sắc 根căn 。 六lục 處xứ 未vị 滿mãn 中trung 間gian 五ngũ 位vị 。 謂vị 羯yết 剌lạt 藍lam 頞át 部bộ 曇đàm 。 閉bế 尸thi 。 鍵kiện 南nam 。 鉢bát 羅la 奢xa 佉khư 。 是thị 名danh 色sắc 位vị 。 云vân 何hà 六lục 處xứ 。 謂vị 已dĩ 起khởi 四tứ 色sắc 根căn 。 六lục 處xứ 已dĩ 滿mãn 即tức 鉢bát 羅la 奢xa 佉khư 位vị 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 未vị 能năng 與dữ 觸xúc 作tác 所sở 依y 止chỉ 。 是thị 六lục 處xứ 位vị 。 云vân 何hà 觸xúc 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 根căn 雖tuy 能năng 與dữ 觸xúc 作tác 所sở 依y 止chỉ 。 而nhi 未vị 了liễu 知tri 苦khổ 樂lạc 差sai 別biệt 。 亦diệc 未vị 能năng 避tị 諸chư 損tổn 害hại 緣duyên 。 觸xúc 火hỏa 觸xúc 刀đao 食thực 毒độc 食thực 糞phẩn 。 食thực 婬dâm 具cụ 愛ái 猶do 未vị 現hiện 行hành 是thị 觸xúc 位vị 。 云vân 何hà 受thọ 。 謂vị 能năng 別biệt 苦khổ 樂lạc 。 亦diệc 能năng 避tị 損tổn 害hại 緣duyên 。 不bất 觸xúc 火hỏa 觸xúc 刀đao 不bất 食thực 毒độc 食thực 糞phẩn 。 雖tuy 已dĩ 起khởi 食thực 愛ái 而nhi 未vị 起khởi 婬dâm 及cập 具cụ 愛ái 。 是thị 受thọ 位vị 。 云vân 何hà 愛ái 。 謂vị 雖tuy 已dĩ 起khởi 食thực 愛ái 婬dâm 愛ái 及cập 資tư 具cụ 愛ái 。 而nhi 未vị 為vi 此thử 四tứ 方phương 追truy 求cầu 。 不bất 辭từ 勞lao 倦quyện 。 是thị 愛ái 位vị 。 云vân 何hà 取thủ 。 謂vị 由do 三tam 愛ái 四tứ 方phương 追truy 求cầu 。 雖tuy 涉thiệp 多đa 危nguy 嶮hiểm 而nhi 。 不bất 辭từ 勞lao 倦quyện 。 然nhiên 未vị 為vi 後hậu 有hữu 起khởi 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 是thị 取thủ 位vị 。 云vân 何hà 有hữu 。 謂vị 追truy 求cầu 時thời 亦diệc 為vi 後hậu 有hữu 起khởi 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 是thị 有hữu 位vị 。 云vân 何hà 生sanh 。 謂vị 即tức 現hiện 在tại 識thức 位vị 。 在tại 未vị 來lai 時thời 名danh 生sanh 位vị 。 云vân 何hà 老lão 死tử 。 謂vị 即tức 現hiện 在tại 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 位vị 。 在tại 未vị 來lai 時thời 名danh 老lão 死tử 位vị 。

復phục 次thứ 有hữu 說thuyết 。 無vô 明minh 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 雜tạp 事sự 二nhị 不bất 雜tạp 事sự 。

復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 顯hiển 事sự 二nhị 不bất 顯hiển 事sự 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 思tư 業nghiệp 二nhị 思tư 已dĩ 業nghiệp 。 行hành 緣duyên 識thức 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 與dữ 悔hối 俱câu 。 二nhị 不bất 與dữ 悔hối 俱câu 。 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 可khả 愛ái 趣thú 攝nhiếp 二nhị 不bất 愛ái 趣thú 攝nhiếp 名danh 色sắc 緣duyên 六lục 處xứ 。 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 長trưởng 養dưỡng 。 二nhị 異dị 熟thục 。 六lục 處xứ 緣duyên 觸xúc 。 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 有hữu 對đối 觸xúc 。 二nhị 增tăng 語ngữ 觸xúc 。 觸xúc 緣duyên 受thọ 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 身thân 受thọ 。 二nhị 心tâm 受thọ 。 受thọ 緣duyên 愛ái 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 婬dâm 欲dục 愛ái 。 二nhị 資tư 具cụ 愛ái 。 愛ái 緣duyên 取thủ 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 見kiến 門môn 轉chuyển 。 二nhị 愛ái 門môn 轉chuyển 。 取thủ 緣duyên 有hữu 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 內nội 門môn 轉chuyển 。 二nhị 外ngoại 門môn 轉chuyển 。 有hữu 緣duyên 生sanh 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 剎sát 那na 生sanh 。 二nhị 眾chúng 同đồng 分phần/phân 生sanh 。 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 老lão 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 眼nhãn 所sở 見kiến 老lão 。 二nhị 慧tuệ 所sở 見kiến 老lão 。 死tử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 剎sát 那na 死tử 。 二nhị 眾chúng 同đồng 分phần/phân 死tử 。

如như 契Khế 經Kinh 說thuyết

佛Phật 告cáo 苾Bật 芻Sô 。

我ngã 昔tích 持trì 草thảo 。 詣nghệ 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 到đáo 已dĩ 敷phu 設thiết 。 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 順thuận 逆nghịch 觀quán 察sát 。 十Thập 二Nhị 緣Duyên 起Khởi 。 依y 此thử 有hữu 故cố 彼bỉ 有hữu 。 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 謂vị 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 乃nãi 至chí 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 老lão 死tử 緣duyên 愁sầu 悲bi 苦khổ 憂ưu 惱não 。 問vấn 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 順thuận 逆nghịch 觀quán 察sát 。 十Thập 二Nhị 緣Duyên 起Khởi 耶da 。 答đáp 若nhược 以dĩ 因nhân 推thôi 果quả 名danh 順thuận 觀quán 察sát 若nhược 以dĩ 果quả 推thôi 因nhân 名danh 逆nghịch 觀quán 察sát 。

復phục 次thứ 若nhược 從tùng 細tế 入nhập 麁thô 名danh 順thuận 觀quán 察sát 。 若nhược 從tùng 麁thô 入nhập 細tế 名danh 逆nghịch 觀quán 察sát 。 如như 麁thô 細tế 如như 是thị 。 可khả 見kiến 不bất 可khả 見kiến 。 現hiện 見kiến 非phi 現hiện 見kiến 。 顯hiển 了liễu 非phi 顯hiển 了liễu 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 若nhược 因nhân 近cận 觀quán 遠viễn 名danh 順thuận 觀quán 察sát 。 若nhược 因nhân 遠viễn 觀quán 近cận 名danh 逆nghịch 觀quán 察sát 。 如như 近cận 遠viễn 如như 是thị 。 在tại 此thử 在tại 彼bỉ 。 現hiện 前tiền 不bất 現hiện 前tiền 。 此thử 眾chúng 同đồng 分phần 。 彼bỉ 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 問vấn 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 無vô 明minh 因nhân 行hành 耶da 。 答đáp 餘dư 經kinh 亦diệc 說thuyết 無vô 明minh 因nhân 行hành 。 如như 大đại 因nhân 緣duyên 法Pháp 門môn 經kinh 說thuyết 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

老lão 死tử 有hữu 如như 是thị 因nhân 。 有hữu 如như 是thị 緣duyên 。 有hữu 如như 是thị 緒tự 。 謂vị 生sanh 如như 說thuyết 生sanh 為vi 老lão 死tử 因nhân 。 乃nãi 至chí 說thuyết 無vô 明minh 為vi 行hành 因nhân 。 問vấn 一nhất 經kinh 雖tuy 說thuyết 無vô 明minh 因nhân 行hành 。 而nhi 多đa 經kinh 說thuyết 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 有hữu 何hà 意ý 耶da 。 答đáp 若nhược 說thuyết 無vô 明minh 因nhân 行hành 則tắc 但đãn 說thuyết 染nhiễm 污ô 行hành 。 若nhược 說thuyết 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 則tắc 通thông 說thuyết 染nhiễm 污ô 不bất 染nhiễm 污ô 行hành 。

復phục 次thứ 若nhược 說thuyết 無vô 明minh 因nhân 行hành 則tắc 但đãn 說thuyết 罪tội 行hành 。 若nhược 說thuyết 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 則tắc 通thông 說thuyết 罪tội 福phước 不bất 動động 行hành 。

復phục 次thứ 若nhược 說thuyết 無vô 明minh 因nhân 行hành 則tắc 但đãn 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 若nhược 說thuyết 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 則tắc 通thông 說thuyết 四tứ 緣duyên 。 故cố 多đa 經kinh 說thuyết 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 問vấn 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 而nhi 不bất 說thuyết 行hành 緣duyên 無vô 明minh 。 答đáp 亦diệc 應ưng 說thuyết 行hành 緣duyên 無vô 明minh 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 當đương 知tri 是thị 有hữu 餘dư 說thuyết 。

復phục 次thứ 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 勢thế 力lực 隨tùy 順thuận 親thân 近cận 強cường/cưỡng 勝thắng 。 行hành 緣duyên 無vô 明minh 。 則tắc 不bất 如như 是thị 。

復phục 次thứ 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 其kỳ 義nghĩa 決quyết 定định 。 行hành 緣duyên 無vô 明minh 。 則tắc 不bất 如như 是thị 。 以dĩ 阿A 羅La 漢Hán 有hữu 漏lậu 業nghiệp 。 不bất 生sanh 無vô 明minh 故cố 。

復phục 次thứ 行hành 緣duyên 無vô 明minh 由do 無vô 明minh 力lực 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 非phi 理lý 作tác 意ý 。 由do 癡si 生sanh 故cố 能năng 引dẫn 無vô 明minh 。 是thị 故cố 但đãn 說thuyết 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。

復phục 次thứ 行hành 於ư 無vô 明minh 但đãn 有hữu 緣duyên 義nghĩa 。 無vô 明minh 於ư 行hành 。 有hữu 因nhân 有hữu 緣duyên 。 是thị 故cố 但đãn 說thuyết 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。

復phục 次thứ 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。

時thời 分phần/phân 緣duyên 起khởi 前tiền 位vị 諸chư 蘊uẩn 說thuyết 名danh 無vô 明minh 。 後hậu 位vị 諸chư 蘊uẩn 說thuyết 名danh 為vi 行hành 。 前tiền 因nhân 後hậu 果quả 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 引dẫn 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 行hành 緣duyên 無vô 明minh 。 問vấn 無vô 明minh 為vi 緣duyên 。 通thông 生sanh 十thập 二nhị 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 答đáp 亦diệc 應ưng 說thuyết 餘dư 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 當đương 知tri 此thử 是thị 。 有hữu 餘dư 之chi 說thuyết 。

復phục 次thứ 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 勢thế 用dụng 隨tùy 順thuận 。 餘dư 則tắc 不bất 爾nhĩ 復phục 次thứ 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 勢thế 用dụng 強cường/cưỡng 勝thắng 。 餘dư 則tắc 不bất 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 無vô 明minh 於ư 行hành 能năng 作tác 近cận 緣duyên 。 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 於ư 識thức 等đẳng 十thập 但đãn 作tác 遠viễn 緣duyên 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 如như 近cận 遠viễn 在tại 此thử 在tại 彼bỉ 。 現hiện 前tiền 不bất 現hiện 前tiền 。 此thử 眾chúng 同đồng 分phần 。 餘dư 眾chúng 同đồng 分phần/phân 亦diệc 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 無vô 明minh 與dữ 行hành 。 作tác 不bất 共cộng 緣duyên 。 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 與dữ 識thức 等đẳng 十thập 但đãn 作tác 共cộng 緣duyên 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。

復phục 次thứ 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。

時thời 分phần/phân 緣duyên 起khởi 前tiền 後hậu 次thứ 第đệ 。 展triển 轉chuyển 相tương 生sanh 。 若nhược 說thuyết 無vô 明minh 緣duyên 無vô 明minh 便tiện 無vô 前tiền 後hậu 。 若nhược 說thuyết 無vô 明minh 緣duyên 識thức 等đẳng 便tiện 非phi 次thứ 第đệ 。 是thị 故cố 但đãn 說thuyết 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 問vấn 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 行hành 緣duyên 識thức 。 有hữu 餘dư 處xứ 說thuyết 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 。 餘dư 處xứ 復phục 說thuyết 二nhị 緣duyên 生sanh 識thức 。 如như 是thị 三tam 種chủng 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 行hành 緣duyên 識thức 說thuyết 業nghiệp 差sai 別biệt 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 說thuyết 識thức 住trụ 差sai 別biệt 。 二nhị 緣duyên 生sanh 識thức 說thuyết 所sở 依y 所sở 緣duyên 差sai 別biệt 。

復phục 次thứ 行hành 緣duyên 識thức 說thuyết 初sơ 引dẫn 時thời 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 說thuyết 引dẫn 已dĩ 守thủ 護hộ 時thời 。 二nhị 緣duyên 生sanh 識thức 說thuyết 守thủ 護hộ 已dĩ 增tăng 長trưởng 時thời 。

復phục 次thứ 行hành 緣duyên 識thức 說thuyết 續tục 生sanh 時thời 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 說thuyết 續tục 生sanh 已dĩ 安an 住trụ 時thời 。 二nhị 緣duyên 生sanh 識thức 說thuyết 安an 住trụ 已dĩ 領lãnh 納nạp 境cảnh 時thời 。

復phục 次thứ 行hành 緣duyên 識thức 說thuyết 業nghiệp 名danh 色sắc 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 說thuyết 異dị 熟thục 名danh 色sắc 。 二nhị 緣duyên 生sanh 識thức 說thuyết 所sở 依y 所sở 緣duyên 名danh 色sắc 。

復phục 次thứ 行hành 緣duyên 識thức 說thuyết 惡ác 趣thú 識thức 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 說thuyết 欲dục 界giới 人nhân 天thiên 識thức 。 二nhị 緣duyên 生sanh 識thức 說thuyết 色sắc 無vô 色sắc 界giới 識thức 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 言ngôn 。 行hành 緣duyên 識thức 說thuyết 中trung 有hữu 識thức 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 說thuyết 生sanh 有hữu 識thức 。 二nhị 緣duyên 生sanh 識thức 說thuyết 本bổn 有hữu 識thức 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 行hành 緣duyên 識thức 說thuyết 染nhiễm 污ô 識thức 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 及cập 二nhị 緣duyên 生sanh 識thức 說thuyết 染nhiễm 污ô 不bất 染nhiễm 污ô 識thức 。 如như 染nhiễm 污ô 不bất 染nhiễm 污ô 。 有hữu 覆phú 無vô 覆phú 。 有hữu 罪tội 無vô 罪tội 。 退thoái 不bất 退thoái 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 行hành 緣duyên 識thức 說thuyết 緣duyên 支chi 位vị 識thức 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 說thuyết 名danh 色sắc 支chi 位vị 識thức 二nhị 緣duyên 生sanh 識thức 說thuyết 六lục 處xứ 支chi 及cập 後hậu 位vị 識thức 。 問vấn 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 餘dư 處xứ 復phục 說thuyết 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 此thử 二nhị 種chủng 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 顯hiển 識thức 作tác 用dụng 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 顯hiển 名danh 色sắc 作tác 用dụng 。

復phục 次thứ 識thức 與dữ 名danh 色sắc 更cánh 互hỗ 為vi 緣duyên 如như 二nhị 束thúc 蘆lô 相tương 依y 而nhi 住trụ 。 如như 象tượng 馬mã 船thuyền 與dữ 乘thừa 御ngự 者giả 展triển 轉chuyển 相tương 依y 。 得đắc 有hữu 所sở 至chí 。 識thức 與dữ 名danh 色sắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 識thức 為vi 緣duyên 故cố 名danh 色sắc 續tục 生sanh 名danh 色sắc 為vi 緣duyên 。 識thức 得đắc 安an 住trụ 。 故cố 說thuyết 此thử 二nhị 更cánh 互hỗ 為vi 緣duyên 復phục 次thứ 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 說thuyết 初sơ 續tục 生sanh 時thời 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 說thuyết 續tục 生sanh 後hậu 位vị 。

復phục 次thứ 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 說thuyết 續tục 生sanh 時thời 識thức 能năng 生sanh 名danh 色sắc 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 說thuyết 續tục 生sanh 後hậu 識thức 依y 名danh 色sắc 住trụ 。

復phục 次thứ 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 說thuyết 所sở 生sanh 名danh 色sắc 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 說thuyết 能năng 生sanh 名danh 色sắc 。

復phục 次thứ 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 依y 前tiền 後hậu 說thuyết 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 依y 同đồng 時thời 說thuyết 。 問vấn 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。 名danh 色sắc 緣duyên 六lục 處xứ 。 應ưng 不bất 遍biến 說thuyết 四tứ 生sanh 有hữu 情tình 。 謂vị 胎thai 卵noãn 濕thấp 生sanh 諸chư 根căn 漸tiệm 起khởi 可khả 說thuyết 。 名danh 色sắc 緣duyên 六lục 處xứ 。 化hóa 生sanh 有hữu 情tình 諸chư 根căn 頓đốn 起khởi 。 云vân 何hà 可khả 說thuyết 。 名danh 色sắc 緣duyên 六lục 處xứ 。 但đãn 應ưng 說thuyết 識thức 緣duyên 生sanh 六lục 處xứ 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 經Kinh 但đãn 說thuyết 欲dục 界giới 三tam 生sanh 。 不bất 說thuyết 上thượng 界giới 化hóa 生sanh 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 經Kinh 通thông 說thuyết 三tam 界giới 四tứ 生sanh 。 謂vị 化hóa 生sanh 者giả 初sơ 受thọ 生sanh 時thời 。 雖tuy 具cụ 諸chư 根căn 而nhi 未vị 猛mãnh 利lợi 。 後hậu 漸tiệm 增tăng 長trưởng 。 方phương 得đắc 猛mãnh 利lợi 。 未vị 猛mãnh 利lợi 時thời 初sơ 剎sát 那na 頃khoảnh 名danh 識thức 支chi 。 第đệ 二nhị 剎sát 那na 以dĩ 後hậu 名danh 名danh 色sắc 支chi 。 至chí 猛mãnh 利lợi 位vị 名danh 六lục 處xứ 支chi 。 是thị 故cố 此thử 經Kinh 。 無vô 不bất 遍biến 失thất 。 問vấn 六lục 處xứ 即tức 在tại 名danh 色sắc 中trung 攝nhiếp 。 何hà 故cố 說thuyết 名danh 色sắc 緣duyên 六lục 處xứ 耶da 。 答đáp 此thử 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 未vị 起khởi 眼nhãn 等đẳng 四tứ 色sắc 根căn 時thời 名danh 名danh 色sắc 位vị 。 四tứ 根căn 起khởi 已dĩ 具cụ 六lục 處xứ 故cố 名danh 六lục 處xứ 位vị 。 化hóa 生sanh 雖tuy 復phục 六lục 根căn 頓đốn 起khởi 。 而nhi 未vị 猛mãnh 利lợi 名danh 名danh 色sắc 位vị 。 猛mãnh 利lợi 以dĩ 後hậu 名danh 六lục 處xứ 位vị 。 故cố 無vô 有hữu 失thất 。 問vấn 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。 六lục 處xứ 緣duyên 觸xúc 。 有hữu 餘dư 處xứ 說thuyết 。 名danh 色sắc 緣duyên 觸xúc 。 餘dư 處xứ 復phục 說thuyết 二nhị 緣duyên 生sanh 觸xúc 。 如như 是thị 三tam 種chủng 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 六lục 處xứ 緣duyên 觸xúc 。 顯hiển 觸xúc 所sở 依y 。 謂vị 顯hiển 一nhất 切thiết 外ngoại 物vật 和hòa 合hợp 必tất 因nhân 於ư 內nội 。 內nội 法pháp 勝thắng 故cố 但đãn 說thuyết 所sở 依y 故cố 此thử 經Kinh 說thuyết 。 六lục 處xứ 緣duyên 觸xúc 。 名danh 色sắc 緣duyên 觸xúc 。 顯hiển 觸xúc 自tự 性tánh 二nhị 緣duyên 生sanh 觸xúc 。 顯hiển 觸xúc 所sở 依y 及cập 所sở 緣duyên 別biệt 復phục 次thứ 六lục 處xứ 緣duyên 觸xúc 。 說thuyết 惡ác 趣thú 觸xúc 。 名danh 色sắc 緣duyên 觸xúc 說thuyết 欲dục 界giới 人nhân 天thiên 觸xúc 。 二nhị 緣duyên 生sanh 觸xúc 說thuyết 色sắc 無vô 色sắc 界giới 觸xúc 。

復phục 次thứ 六lục 處xứ 緣duyên 觸xúc 。 說thuyết 分phần/phân 位vị 觸xúc 。 名danh 色sắc 緣duyên 觸xúc 說thuyết 現hiện 在tại 觸xúc 。 二nhị 緣duyên 生sanh 觸xúc 說thuyết 三tam 和hòa 觸xúc 。

復phục 次thứ 六lục 處xứ 緣duyên 觸xúc 。 說thuyết 觸xúc 位vị 觸xúc 。 名danh 色sắc 緣duyên 觸xúc 說thuyết 前tiền 位vị 觸xúc 。 二nhị 緣duyên 生sanh 觸xúc 說thuyết 後hậu 位vị 觸xúc 。 問vấn 觸xúc 受thọ 俱câu 起khởi 。 何hà 故cố 此thử 經Kinh 但đãn 說thuyết 觸xúc 緣duyên 受thọ 。 不bất 說thuyết 受thọ 緣duyên 觸xúc 耶da 。 答đáp 二nhị 雖tuy 俱câu 起khởi 而nhi 觸xúc 緣duyên 受thọ 非phi 受thọ 緣duyên 觸xúc 隨tùy 順thuận 勝thắng 故cố 。 謂vị 觸xúc 於ư 受thọ 隨tùy 順thuận 力lực 勝thắng 非phi 受thọ 於ư 觸xúc 。 如như 燈đăng 與dữ 明minh 雖tuy 復phục 俱câu 起khởi 而nhi 明minh 因nhân 燈đăng 在tại 燈đăng 因nhân 明minh 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。 分phần/phân 位vị 緣duyên 起khởi 。 前tiền 位vị 名danh 觸xúc 後hậu 位vị 名danh 受thọ 。 故cố 不bất 應ưng 責trách 。 問vấn 何hà 故cố 前tiền 位vị 諸chư 蘊uẩn 名danh 觸xúc 。 後hậu 位vị 諸chư 蘊uẩn 名danh 受thọ 耶da 。 答đáp 前tiền 位vị 未vị 能năng 分phân 別biệt 。 苦khổ 樂lạc 境cảnh 界giới 差sai 別biệt 。 但đãn 樂nhạo/nhạc/lạc 觸xúc 對đối 。 種chủng 種chủng 境cảnh 界giới 。 故cố 說thuyết 為vi 觸xúc 。 後hậu 位vị 能năng 了liễu 苦khổ 樂lạc 境cảnh 界giới 。 避tị 危nguy 就tựu 安an 。 故cố 說thuyết 為vi 受thọ 復phục 次thứ 前tiền 說thuyết 觸xúc 受thọ 雖tuy 復phục 俱câu 起khởi 而nhi 觸xúc 於ư 受thọ 隨tùy 順thuận 力lực 勝thắng 故cố 。 觸xúc 為vi 受thọ 因nhân 。 非phi 受thọ 為vi 觸xúc 因nhân 。 因nhân 前tiền 果quả 後hậu 其kỳ 理lý 必tất 然nhiên 。 不bất 應ưng 為vi 責trách 。 問vấn 何hà 故cố 觸xúc 順thuận 受thọ 勝thắng 非phi 受thọ 順thuận 觸xúc 勝thắng 耶da 。 答đáp 要yếu 因nhân 觸xúc 境cảnh 方phương 受thọ 違vi 順thuận 非phi 受thọ 違vi 順thuận 方phương 乃nãi 觸xúc 境cảnh 。 故cố 觸xúc 於ư 受thọ 隨tùy 順thuận 為vi 勝thắng 非phi 受thọ 於ư 觸xúc 隨tùy 順thuận 為vi 勝thắng 。 此thử 依y 緣duyên 起khởi 理lý 趣thú 而nhi 說thuyết 。 不bất 依y 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 因nhân 說thuyết 。

說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 發phát 智trí 大đại 毘tỳ 婆bà 沙sa 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 三tam