阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận
Quyển 180
五Ngũ 百Bách 大Đại 阿A 羅La 漢Hán 等Đẳng 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 一nhất 百bách 八bát 十thập
五ngũ 百bách 大đại 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 定định 蘊uẩn 第đệ 七thất 中trung 不bất 還hoàn 納nạp 息tức 第đệ 四tứ 之chi 七thất 。
尊tôn 者giả 婆bà 呬hê 迦ca 等đẳng 心tâm 濡nhu 心tâm 調điều 柔nhu 心tâm 和hòa 順thuận 增tăng 上thượng 者giả 。 等đẳng 言ngôn 即tức 攝nhiếp 尊tôn 者giả 頗phả 洛lạc 迦ca 。 尊tôn 者giả 至chí 履lý 迦ca 。 此thử 中trung 心tâm 濡nhu 心tâm 調điều 柔nhu 心tâm 和hòa 順thuận 名danh 異dị 義nghĩa 一nhất 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 以dĩ 後hậu 釋thích 前tiền 。 或hoặc 心tâm 濡nhu 者giả 是thị 總tổng 句cú 。 心tâm 調điều 柔nhu 者giả 別biệt 顯hiển 無vô 憍kiêu 心tâm 心tâm 和hòa 順thuận 者giả 別biệt 顯hiển 無vô 慢mạn 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 婆bà 呬hê 迦ca 等đẳng 有hữu 心tâm 濡nhu 等đẳng 事sự 。 曾tằng 聞văn 彼bỉ 三tam 人nhân 。 聞văn 佛Phật 出xuất 世thế 。 訪phỏng 知tri 佛Phật 在tại 室Thất 羅La 筏Phiệt 城Thành 。 三tam 人nhân 相tương 隨tùy 從tùng 王Vương 舍Xá 城Thành 。 往vãng 室Thất 羅La 筏Phiệt 。 世Thế 尊Tôn 知tri 彼bỉ 經kinh 涉thiệp 往vãng 反phản 善thiện 根căn 方phương 熟thục 。 即tức 取thủ 別biệt 路lộ 從tùng 室Thất 羅La 筏Phiệt 。 往vãng 王Vương 舍Xá 城Thành 。 婆bà 呬hê 迦ca 等đẳng 至chí 室Thất 羅La 筏Phiệt 。 聞văn 佛Phật 已dĩ 復phục 。 往vãng 王Vương 舍Xá 城Thành 。 即tức 復phục 相tương 將tương 還hoàn 趣thú 王vương 舍xá 。 至chí 已dĩ 聞văn 佛Phật 已dĩ 往vãng 瞻chiêm 波ba 。 復phục 更cánh 相tương 將tương 往vãng 瞻chiêm 波ba 國quốc 。 至chí 已dĩ 尋tầm 訪phỏng 聞văn 佛Phật 已dĩ 往vãng 婆bà 羅la 痆na 斯tư 。 三tam 人nhân 相tương 隨tùy 復phục 往vãng 彼bỉ 國quốc 。 至chí 已dĩ 承thừa 佛Phật 已dĩ 往vãng 劫kiếp 比tỉ 羅la 筏phiệt 窣tốt 覩đổ 城thành 。 復phục 共cộng 詣nghệ 彼bỉ 承thừa 佛Phật 已dĩ 往vãng 吠phệ 舍xá 離ly 城thành 。 如như 是thị 世Thế 尊Tôn 。 於ư 六lục 大đại 城thành 循tuần 環hoàn 六lục 反phản 。 婆bà 呬hê 迦ca 等đẳng 亦diệc 恆hằng 尋tầm 佛Phật 六lục 反phản 往vãng 還hoàn 。 佛Phật 知tri 彼bỉ 人nhân 根căn 熟thục 時thời 。 至chí 於ư 室Thất 羅La 筏Phiệt 與dữ 其kỳ 相tương 見kiến 。 佛Phật 方phương 入nhập 城thành 彼bỉ 從tùng 城thành 出xuất 忽hốt 遙diêu 見kiến 佛Phật 歡hoan 喜hỷ 不bất 堪kham 。 足túc 未vị 至chí 地địa 。 得đắc 預Dự 流Lưu 果Quả 。 於ư 後hậu 不bất 久cửu 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 然nhiên 彼bỉ 三tam 人nhân 若nhược 不bất 心tâm 濡nhu 調điều 柔nhu 和hòa 順thuận 便tiện 應ưng 趣thú 在tại 一nhất 城thành 待đãi 佛Phật 。 豈khởi 能năng 尋tầm 佛Phật 遍biến 六lục 大đại 城thành 循tuần 環hoàn 六lục 反phản 。 初sơ 無vô 一nhất 念niệm 勞lao 倦quyện 之chi 心tâm 。 纔tài 見kiến 佛Phật 時thời 便tiện 證chứng 聖thánh 果Quả 故cố 。 佛Phật 讚tán 言ngôn 。 婆bà 呬hê 迦ca 等đẳng 敏mẫn 捷tiệp 第đệ 一nhất 。
問vấn 如như 說thuyết 我ngã 弟đệ 子tử 中trung 。 小tiểu 路lộ 於ư 心tâm 迴hồi 善thiện 。 大đại 路lộ 於ư 想tưởng 迴hồi 善thiện 。 此thử 二nhị 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 尊tôn 者giả 小tiểu 路lộ 多đa 住trụ 於ư 心tâm 循tuần 心tâm 觀quán 念niệm 住trụ 。 尊tôn 者giả 大đại 路lộ 多đa 住trụ 於ư 法pháp 循tuần 法pháp 觀quán 念niệm 住trụ 。 問vấn 何hà 故cố 尊tôn 者giả 小tiểu 路lộ 多đa 住trụ 心tâm 念niệm 住trụ 。 尊tôn 者giả 大đại 路lộ 多đa 住trụ 法pháp 念niệm 住trụ 耶da 。 答đáp 由do 彼bỉ 尊tôn 者giả 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 異dị 故cố 。
復phục 次thứ 尊tôn 者giả 小tiểu 路lộ 是thị 愛ái 行hành 者giả 。 彼bỉ 由do 心tâm 力lực 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 多đa 受thọ 苦khổ 惱não 。 今kim 成thành 無Vô 學Học 常thường 訶ha 責trách 心tâm 由do 此thử 多đa 住trụ 心tâm 念niệm 住trụ 觀quán 。 尊tôn 者giả 大đại 路lộ 是thị 見kiến 行hành 者giả 彼bỉ 由do 想tưởng 力lực 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 多đa 受thọ 苦khổ 惱não 。 今kim 成thành 無Vô 學Học 常thường 訶ha 責trách 想tưởng 由do 此thử 多đa 住trụ 法pháp 念niệm 住trụ 觀quán 。 問vấn 此thử 二nhị 尊tôn 者giả 何hà 故cố 立lập 此thử 名danh 耶da 。 答đáp 曾tằng 聞văn 室Thất 羅La 筏Phiệt 有hữu 婆Bà 羅La 門Môn 。 婦phụ 數số 生sanh 男nam 生sanh 已dĩ 輒triếp 死tử 。 其kỳ 婦phụ 未vị 幾kỷ 復phục 產sản 一nhất 男nam 。 即tức 時thời 遣khiển 人nhân 。 棄khí 之chi 大đại 路lộ 。 經kinh 久cửu 不bất 死tử 故cố 立lập 此thử 名danh 。 彼bỉ 婦phụ 後hậu 時thời 復phục 生sanh 一nhất 子tử 還hoàn 即tức 遣khiển 人nhân 棄khí 之chi 小tiểu 路lộ 。 亦diệc 經kinh 久cửu 不bất 死tử 因nhân 立lập 此thử 名danh 。 尊tôn 者giả 大đại 路lộ 利lợi 根căn 見kiến 行hành 。 至chí 年niên 長trưởng 大đại 。 歸quy 佛Phật 出xuất 家gia 。 精tinh 進tấn 修tu 行hành 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 尊tôn 者giả 小tiểu 路lộ 愛ái 行hành 鈍độn 根căn 。 樂lạc 處xứ 居cư 家gia 保bảo 戀luyến 親thân 屬thuộc 。 廣quảng 致trí 財tài 產sản 位vị 望vọng 奢xa 豪hào 。 宗tông 族tộc 熾sí 盛thịnh 受thọ 諸chư 欲dục 樂lạc 。 後hậu 皆giai 衰suy 減giảm 。 如như 伽già 他tha 曰viết 。
財tài 積tích 後hậu 必tất 盡tận 。 位vị 高cao 後hậu 必tất 退thoái 。
親thân 合hợp 後hậu 必tất 離ly 。 壽thọ 住trụ 後hậu 必tất 死tử 。
由do 此thử 小tiểu 路lộ 於ư 後hậu 未vị 幾kỷ 父phụ 母mẫu 喪táng 亡vong 。 財tài 寶bảo 散tán 失thất 退thoái 捨xả 豪hào 位vị 。 眷quyến 屬thuộc 乖quai 離ly 。 形hình 容dung 顦# 悴tụy 。 其kỳ 兄huynh 大đại 路lộ 見kiến 而nhi 愍mẫn 之chi 度độ 令linh 。 出xuất 家gia 受thọ 具Cụ 足Túc 戒Giới 。 授thọ 俱câu 迦ca 聲thanh 頌tụng 令linh 習tập 誦tụng 之chi 。
身thân 語ngữ 意ý 莫mạc 作tác 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 惡ác 。
離ly 欲dục 念niệm 正chánh 知tri 。 不bất 受thọ 苦khổ 無vô 義nghĩa 。
彼bỉ 極cực 闇ám 鈍độn 受thọ 此thử 伽già 他tha 。 雨vũ 四tứ 月nguyệt 中trung 勤cần 苦khổ 習tập 誦tụng 。 牧mục 牛ngưu 羊dương 者giả 。 在tại 路lộ 聞văn 之chi 誦tụng 皆giai 通thông 利lợi 。 彼bỉ 猶do 未vị 得đắc 過quá 雨vũ 四tứ 月nguyệt 。 處xứ 處xứ 苾Bật 芻Sô 為vi 謁yết 世Thế 尊Tôn 。 皆giai 來lai 集tập 會hội 。 每mỗi 日nhật 晨thần 旦đán 新tân 學học 苾Bật 芻Sô 。 皆giai 往vãng 鄔ổ 波ba 陀đà 耶da 阿a 遮già 利lợi 耶da 所sở 受thọ 文văn 請thỉnh 義nghĩa 理lý 所sở 廢phế 忘vong 。 小tiểu 路lộ 爾nhĩ 時thời 亦diệc 效hiệu 他tha 往vãng 將tương 出xuất 房phòng 戶hộ 。 兄huynh 即tức 問vấn 言ngôn 汝nhữ 欲dục 何hà 往vãng 。 答đáp 言ngôn 欲dục 往vãng 鄔ổ 波ba 陀đà 耶da 阿a 遮già 利lợi 耶da 所sở 受thọ 文văn 請thỉnh 義nghĩa 理lý 所sở 廢phế 忘vong 。 其kỳ 兄huynh 語ngữ 言ngôn 我ngã 即tức 是thị 汝nhữ 鄔ổ 波ba 陀đà 耶da 。 更cánh 何hà 所sở 往vãng 然nhiên 彼bỉ 小tiểu 路lộ 是thị 應ưng 訶ha 擯bấn 而nhi 入nhập 道đạo 者giả 。 大đại 路lộ 即tức 時thời 手thủ 搦nạch 其kỳ 項hạng 曳duệ 出xuất 房phòng 外ngoại 叱sất 言ngôn 。 愚ngu 人nhân 。 我ngã 四tứ 月nguyệt 中trung 授thọ 汝nhữ 一nhất 頌tụng 。 牧mục 牛ngưu 羊dương 者giả 。 誦tụng 皆giai 通thông 利lợi 。 汝nhữ 猶do 未vị 得đắc 而nhi 今kim 乃nãi 言ngôn 欲dục 往vãng 他tha 處xứ 受thọ 文văn 請thỉnh 義nghĩa 理lý 所sở 忘vong 耶da 。 小tiểu 路lộ 既ký 被bị 兄huynh 訶ha 擯bấn 已dĩ 至chí 誓Thệ 多Đa 林Lâm 間gian 啼đề 泣khấp 而nhi 住trụ 。 佛Phật 時thời 從tùng 外ngoại 入nhập 誓Thệ 多Đa 林Lâm 見kiến 而nhi 問vấn 之chi 。 可khả 憐lân 小tiểu 路lộ 汝nhữ 何hà 以dĩ 啼đề 泣khấp 。 彼bỉ 以dĩ 上thượng 事sự 。 具cụ 白bạch 世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 便tiện 語ngữ 言ngôn 。 汝nhữ 能năng 隨tùy 我ngã 理lý 所sở 忘vong 不phủ 。 彼bỉ 答đáp 言ngôn 能năng 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 即tức 以dĩ 神thần 力lực 。 轉chuyển 彼bỉ 所sở 有hữu 誦tụng 伽già 他tha 障chướng 更cánh 為vi 授thọ 之chi 。 尋tầm 時thời 誦tụng 得đắc 過quá 前tiền 四tứ 月nguyệt 所sở 用dụng 功công 勞lao 。 復phục 別biệt 授thọ 以dĩ 除trừ 塵trần 垢cấu 頌tụng 。 而nhi 語ngứ 之chi 言ngôn 。 今kim 日nhật 苾Bật 芻Sô 從tùng 外ngoại 來lai 者giả 汝nhữ 皆giai 可khả 為vi 拭thức 革cách 屣tỉ 上thượng 所sở 有hữu 塵trần 垢cấu 。 小tiểu 路lộ 敬kính 諾nặc 。 如như 教giáo 奉phụng 行hành 。 至chí 日nhật 暮mộ 時thời 。 有hữu 一nhất 苾Bật 芻Sô 。 革cách 屣tỉ 極cực 為vi 塵trần 垢cấu 所sở 著trước 。 小tiểu 路lộ 拭thức 之chi 一nhất 隻chỉ 極cực 淨tịnh 一nhất 隻chỉ 苦khổ 拭thức 而nhi 不bất 能năng 淨tịnh 。 即tức 作tác 是thị 念niệm 。 外ngoại 物vật 塵trần 垢cấu 暫tạm 時thời 染nhiễm 著trước 猶do 不bất 可khả 淨tịnh 。 況huống 內nội 貪tham 欲dục 瞋sân 癡si 。 等đẳng 垢cấu 長trường 夜dạ 染nhiễm 心tâm 何hà 由do 能năng 淨tịnh 。 作tác 是thị 念niệm 時thời 。 彼bỉ 不bất 淨tịnh 觀quán 及cập 持trì 息tức 念niệm 。 便tiện 現hiện 在tại 前tiền 。 次thứ 第đệ 即tức 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 問vấn 小tiểu 路lộ 何hà 緣duyên 如như 是thị 闇ám 鈍độn 。 答đáp 尊tôn 者giả 小tiểu 路lộ 於ư 昔tích 迦Ca 葉Diếp 波Ba 佛Phật 法pháp 中trung 。 具cụ 足túc 受thọ 持trì 。 彼bỉ 佛Phật 三tam 藏tạng 。 由do 法pháp 慳san 垢cấu 。 覆phú 蔽tế 其kỳ 心tâm 。 曾tằng 不bất 為vi 他tha 授thọ 文văn 解giải 義nghĩa 及cập 理lý 廢phế 忘vong 。 由do 彼bỉ 業nghiệp 故cố 今kim 得đắc 如như 是thị 。 極cực 闇ám 鈍độn 果quả 。 有hữu 說thuyết 。 彼bỉ 尊tôn 者giả 曾tằng 於ư 婆bà 羅la 痆na 斯tư 城thành 作tác 販phán 猪trư 人nhân 。 縛phược 五ngũ 百bách 猪trư 口khẩu 運vận 置trí 船thuyền 上thượng 。 度độ 至chí 彼bỉ 岸ngạn 。 及cập 下hạ 船thuyền 時thời 氣khí 不bất 通thông 故cố 猪trư 皆giai 已dĩ 死tử 。 由do 彼bỉ 業nghiệp 力lực 。 如như 是thị 闇ám 鈍độn 。 有hữu 說thuyết 。 彼bỉ 尊tôn 者giả 昔tích 餘dư 生sanh 中trung 曾tằng 閉bế 塞tắc 瞿cù 陀đà 獸thú 窟quật 門môn 令linh 不bất 得đắc 出xuất 。 在tại 中trung 而nhi 死tử 。 由do 彼bỉ 業nghiệp 故cố 闇ám 鈍độn 如như 是thị 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。 我ngã 不bất 見kiến 一nhất 法pháp 。 速tốc 疾tật 迴hồi 轉chuyển 猶do 如như 心tâm 者giả 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 心tâm 速tốc 疾tật 迴hồi 轉chuyển 難nạn/nan 作tác 譬thí 喻dụ 。 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 應ưng 學học 善thiện 知tri 心tâm 善thiện 知tri 心tâm 迴hồi 轉chuyển 。 問vấn 所sở 說thuyết 心tâm 速tốc 疾tật 迴hồi 轉chuyển 為vi 以dĩ 世thế 為vi 以dĩ 所sở 緣duyên 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 若nhược 以dĩ 世thế 者giả 則tắc 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 皆giai 於ư 世thế 速tốc 疾tật 迴hồi 轉chuyển 。 若nhược 以dĩ 所sở 緣duyên 則tắc 一nhất 切thiết 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 皆giai 於ư 所sở 緣duyên 速tốc 疾tật 迴hồi 轉chuyển 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 心tâm 耶da 。 答đáp 亦diệc 以dĩ 世thế 亦diệc 以dĩ 所sở 緣duyên 說thuyết 心tâm 速tốc 疾tật 迴hồi 轉chuyển 。 然nhiên 依y 相tương 續tục 不bất 依y 剎sát 那na 。 若nhược 依y 剎sát 那na 說thuyết 心tâm 速tốc 疾tật 迴hồi 轉chuyển 者giả 則tắc 應ưng 於ư 世thế 有hữu 少thiểu 分phần 速tốc 疾tật 迴hồi 轉chuyển 。 少thiểu 分phần 不bất 速tốc 疾tật 迴hồi 轉chuyển 。 亦diệc 無vô 於ư 所sở 緣duyên 速tốc 疾tật 迴hồi 轉chuyển 。 以dĩ 說thuyết 若nhược 法pháp 為vi 彼bỉ 所sở 緣duyên 此thử 法pháp 無vô 時thời 非phi 彼bỉ 所sở 緣duyên 故cố 。 由do 此thử 但đãn 依y 相tương 續tục 說thuyết 心tâm 速tốc 疾tật 迴hồi 轉chuyển 。 謂vị 一nhất 身thân 中trung 心tâm 或hoặc 時thời 善thiện 或hoặc 時thời 不bất 善thiện 或hoặc 時thời 無vô 記ký 。 或hoặc 時thời 依y 眼nhãn 乃nãi 至chí 或hoặc 時thời 唯duy 依y 於ư 意ý 。 或hoặc 時thời 緣duyên 色sắc 乃nãi 至chí 或hoặc 時thời 緣duyên 法pháp 。 一nhất 一nhất 類loại 中trung 。 復phục 轉chuyển 易dị 故cố 。 問vấn 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 亦diệc 有hữu 如như 是thị 。 速tốc 疾tật 迴hồi 轉chuyển 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 心tâm 耶da 。 答đáp 亦diệc 應ưng 說thuyết 心tâm 所sở 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 應ưng 知tri 是thị 佛Phật 有hữu 餘dư 之chi 說thuyết 。 亦diệc 是thị 隨tùy 緣duyên 簡giản 略lược 之chi 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 中trung 舉cử 心tâm 亦diệc 攝nhiếp 心tâm 所sở 以dĩ 同đồng 聚tụ 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 中trung 說thuyết 最tối 勝thắng 者giả 如như 說thuyết 王vương 來lai 。 有hữu 說thuyết 。 心tâm 所sở 依y 心tâm 以dĩ 心tâm 故cố 名danh 心tâm 所sở 。 以dĩ 心tâm 是thị 大đại 地địa 故cố 心tâm 所sở 名danh 。 大đại 地địa 所sở 有hữu 。 故cố 說thuyết 心tâm 時thời 亦diệc 說thuyết 心tâm 所sở 。 有hữu 說thuyết 。 他tha 心tâm 智trí 證chứng 通thông 無vô 間gian 道đạo 但đãn 緣duyên 於ư 心tâm 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 中trung 心tâm 聲thanh 總tổng 說thuyết 一nhất 切thiết 。 心tâm 及cập 心tâm 所sở 。 以dĩ 彼bỉ 皆giai 有hữu 積tích 集tập 義nghĩa 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 心tâm 是thị 前tiền 導đạo 故cố 但đãn 說thuyết 心tâm 。 如như 伽già 他tha 言ngôn 意ý 為vi 法pháp 前tiền 導đạo 等đẳng 。 有hữu 說thuyết 。 心tâm 名danh 遠viễn 行hành 。 如như 伽già 他tha 言ngôn 心tâm 遠viễn 行hành 獨độc 行hành 等đẳng 。 有hữu 說thuyết 。 心tâm 名danh 為vi 王vương 。 如như 伽già 他tha 言ngôn 第đệ 六lục 增tăng 上thượng 王vương 等đẳng 。
復phục 次thứ 心tâm 名danh 為vi 依y 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 五ngũ 根căn 行hành 處xứ 境cảnh 界giới 各các 別biệt 。 意ý 兼kiêm 受thọ 用dụng 五ngũ 根căn 行hành 處xứ 及cập 彼bỉ 境cảnh 界giới 彼bỉ 依y 意ý 故cố 。
復phục 次thứ 心tâm 名danh 城thành 主chủ 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 言ngôn 城thành 主chủ 者giả 即tức 有hữu 取thủ 識thức 由do 如như 是thị 義nghĩa 故cố 但đãn 說thuyết 心tâm 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 心tâm 能năng 發phát 起khởi 善thiện 戒giới 惡ác 戒giới 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 善thiện 戒giới 惡ác 戒giới 俱câu 依y 心tâm 起khởi 。 有hữu 說thuyết 。 心tâm 嶮hiểm 生sanh 惡ác 趣thú 。 心tâm 平bình 生sanh 善thiện 趣thú 。 故cố 但đãn 說thuyết 心tâm 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 都đô 提đề 耶da 子tử 鸚anh 鵡vũ 儒nho 童đồng 。 以dĩ 於ư 佛Phật 邊biên 起khởi 惡ác 心tâm 故cố 。 身thân 壞hoại 命mạng 終chung 。 如như 擲trịch 貝bối 珠châu 頃khoảnh 。 當đương 墮đọa 地địa 獄ngục 。 彼bỉ 復phục 於ư 佛Phật 起khởi 善thiện 心tâm 故cố 身thân 壞hoại 命mạng 終chung 。 如như 擲trịch 貝bối 珠châu 頃khoảnh 。 當đương 生sanh 天thiên 中trung 。 有hữu 說thuyết 。 心tâm 是thị 內nội 法pháp 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 能năng 有hữu 所sở 緣duyên 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 心tâm 是thị 內nội 法pháp 者giả 內nội 處xứ 攝nhiếp 故cố 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 者giả 下hạ 從tùng 無vô 間gian 上thượng 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 皆giai 遍biến 有hữu 故cố 。 能năng 有hữu 所sở 緣duyên 者giả 能năng 緣duyên 。 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 心tâm 恆hằng 相tương 續tục 心tâm 所sở 不bất 爾nhĩ 。
復phục 次thứ 心tâm 無vô 增tăng 減giảm 。 心tâm 所sở 不bất 爾nhĩ 。 有hữu 說thuyết 。 心tâm 於ư 如như 是thị 所sở 依y 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 轉chuyển 時thời 。 心tâm 所sở 隨tùy 轉chuyển 如như 雄hùng 魚ngư 行hành 處xứ 雌thư 魚ngư 皆giai 隨tùy 。 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 若nhược 心tâm 不bất 調điều 伏phục 不bất 密mật 不bất 護hộ 不bất 防phòng 不bất 修tu 。 不bất 調điều 柔nhu 者giả 即tức 便tiện 朽hủ 敗bại 心tâm 所sở 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 心tâm 調điều 伏phục 密mật 護hộ 防phòng 修tu 而nhi 調điều 柔nhu 者giả 。 便tiện 不bất 朽hủ 敗bại 。 心tâm 所sở 亦diệc 爾nhĩ 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。
復phục 次thứ 若nhược 心tâm 不bất 制chế 馳trì 散tán 五ngũ 境cảnh 。 心tâm 所sở 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 心tâm 由do 制chế 不bất 馳trì 五ngũ 境cảnh 。 心tâm 所sở 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 濾lự 水thủy 筒đồng 上thượng 開khai 則tắc 漏lậu 上thượng 閉bế 則tắc 止chỉ 。 是thị 故cố 但đãn 說thuyết 。 心tâm 非phi 心tâm 所sở 。 問vấn 佛Phật 於ư 餘dư 處xứ 說thuyết 心tâm 。 猶do 如như 猨viên 猴hầu 。 何hà 故cố 乃nãi 言ngôn 心tâm 速tốc 疾tật 迴hồi 轉chuyển 難nạn/nan 作tác 譬thí 喻dụ 。 答đáp 非phi 隨tùy 人nhân 隨tùy 力lực 隨tùy 時thời 隨tùy 慧tuệ 能năng 作tác 彼bỉ 喻dụ 故cố 說thuyết 難nạn/nan 作tác 不bất 言ngôn 無vô 喻dụ 。 非phi 隨tùy 人nhân 者giả 。 非phi 諸chư 異dị 生sanh 。 隨tùy 聞văn 尋tầm 思tư 劣liệt 定định 者giả 能năng 作tác 。 唯duy 佛Phật 獨Độc 覺Giác 及cập 聖thánh 弟đệ 子tử 。 善thiện 知tri 諸chư 心tâm 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 者giả 能năng 作tác 。 非phi 隨tùy 力lực 者giả 非phi 不bất 作tác 意ý 無vô 加gia 行hành 作tác 。 要yếu 由do 作tác 意ý 加gia 行hành 能năng 作tác 。 非phi 隨tùy 時thời 者giả 。 非phi 無vô 佛Phật 時thời 能năng 作tác 。 要yếu 佛Phật 日nhật 出xuất 世thế 。 方phương 能năng 作tác 故cố 。 非phi 隨tùy 慧tuệ 者giả 非phi 麁thô 淺thiển 慧tuệ 能năng 作tác 。 唯duy 深thâm 細tế 覺giác 慧tuệ 乃nãi 能năng 作tác 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 若nhược 有hữu 於ư 心tâm 善thiện 知tri 起khởi 善thiện 知tri 住trụ 善thiện 知tri 出xuất 善thiện 知tri 增tăng 善thiện 知tri 損tổn 善thiện 知tri 方phương 便tiện 。 善thiện 知tri 時thời 分phần/phân 善thiện 知tri 所sở 行hành 善thiện 知tri 引dẫn 發phát 者giả 。 乃nãi 能năng 作tác 彼bỉ 喻dụ 故cố 說thuyết 難nạn/nan 作tác 。 有hữu 說thuyết 。 誰thùy 能năng 作tác 彼bỉ 喻dụ 謂vị 佛Phật 。 誰thùy 知tri 能năng 作tác 彼bỉ 喻dụ 謂vị 即tức 佛Phật 。 此thử 二nhị 不bất 俱câu 故cố 說thuyết 難nạn/nan 作tác 。 有hữu 說thuyết 。 誰thùy 能năng 作tác 彼bỉ 喻dụ 。 謂vị 善thiện 知tri 心tâm 剎sát 那na 無vô 間gian 生sanh 滅diệt 者giả 。 誰thùy 知tri 能năng 作tác 彼bỉ 喻dụ 。 謂vị 善thiện 知tri 心tâm 剎sát 那na 無vô 間gian 生sanh 滅diệt 者giả 。 此thử 二nhị 不bất 俱câu 故cố 說thuyết 難nạn/nan 作tác 。 有hữu 說thuyết 。 彼bỉ 喻dụ 或hoặc 等đẳng 或hoặc 相tương 似tự 。 等đẳng 者giả 如như 說thuyết 心tâm 如như 心tâm 。 相tương 似tự 者giả 如như 說thuyết 心tâm 如như 受thọ 等đẳng 。 此thử 俱câu 攝nhiếp 在tại 心tâm 速tốc 疾tật 中trung 。 是thị 故cố 前tiền 說thuyết 此thử 中trung 心tâm 聲thanh 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 心tâm 及cập 心tâm 所sở 。 此thử 外ngoại 更cánh 無vô 等đẳng 及cập 相tương 似tự 故cố 說thuyết 難nạn/nan 作tác 。 有hữu 說thuyết 。 若nhược 法pháp 如như 心tâm 取thủ 境cảnh 勢thế 用dụng 可khả 為vi 彼bỉ 喻dụ 。 然nhiên 無vô 此thử 法pháp 故cố 說thuyết 難nạn/nan 作tác 。 雖tuy 契Khế 經Kinh 說thuyết 心tâm 如như 猨viên 猴hầu 。 然nhiên 彼bỉ 捨xả 一nhất 枝chi 取thủ 一nhất 枝chi 頃khoảnh 有hữu 百bách 千thiên 心tâm 。 於ư 境cảnh 迴hồi 轉chuyển 故cố 說thuyết 難nạn/nan 作tác 。 有hữu 說thuyết 。 世Thế 尊Tôn 但đãn 說thuyết 難nạn/nan 作tác 。 譬thí 喻dụ 以dĩ 無vô 證chứng 知tri 者giả 故cố 不bất 說thuyết 全toàn 無vô 譬thí 喻dụ 。 謂vị 佛Phật 力lực 能năng 化hóa 作tác 一nhất 剎sát 那na 樹thụ 以dĩ 喻dụ 於ư 心tâm 。 然nhiên 無vô 知tri 者giả 故cố 說thuyết 難nạn/nan 作tác 。 問vấn 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 可khả 不bất 知tri 耶da 。 答đáp 有hữu 說thuyết 。 不bất 知tri 極cực 迅tấn 速tốc 故cố 有hữu 說thuyết 。 能năng 知tri 但đãn 不bất 作tác 意ý 知tri 以dĩ 無vô 用dụng 故cố 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 心tâm 如như 猨viên 猴hầu 者giả 。 即tức 是thị 以dĩ 心tâm 喻dụ 心tâm 。 猨viên 猴hầu 騰đằng 躍dược 輕khinh 躁táo 皆giai 心tâm 所sở 為vi 故cố 。 問vấn 所sở 說thuyết 善thiện 知tri 心tâm 善thiện 知tri 心tâm 迴hồi 轉chuyển 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 有hữu 說thuyết 。 無vô 差sai 別biệt 。 善thiện 知tri 心tâm 即tức 是thị 善thiện 知tri 心tâm 迴hồi 轉chuyển 。 有hữu 說thuyết 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 名danh 即tức 差sai 別biệt 名danh 善thiện 知tri 心tâm 。 名danh 善thiện 知tri 心tâm 迴hồi 轉chuyển 。
復phục 次thứ 觀quán 心tâm 自tự 性tánh 名danh 善thiện 知tri 心tâm 。 觀quán 心tâm 行hành 相tương/tướng 名danh 善thiện 知tri 心tâm 迴hồi 轉chuyển 。
復phục 次thứ 觀quán 心tâm 性tánh 差sai 別biệt 名danh 善thiện 知tri 心tâm 。 觀quán 心tâm 行hành 境cảnh 差sai 別biệt 名danh 善thiện 知tri 心tâm 迴hồi 轉chuyển 。
復phục 次thứ 觀quán 心tâm 自tự 相tương/tướng 名danh 善thiện 知tri 心tâm 。 觀quán 心tâm 共cộng 相tương 名danh 善thiện 知tri 心tâm 迴hồi 轉chuyển 。 有hữu 說thuyết 。 心tâm 念niệm 住trụ 觀quán 名danh 善thiện 知tri 心tâm 。 法pháp 念niệm 住trụ 觀quán 名danh 善thiện 知tri 心tâm 迴hồi 轉chuyển 。
復phục 次thứ 唯duy 觀quán 識thức 食thực 識thức 蘊uẩn 意ý 處xứ 七thất 心tâm 界giới 名danh 善thiện 知tri 心tâm 。 總tổng 觀quán 四tứ 食thực 五ngũ 蘊uẩn 十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 名danh 善thiện 知tri 心tâm 迴hồi 轉chuyển 。 有hữu 說thuyết 。 觀quán 心tâm 名danh 善thiện 知tri 心tâm 觀quán 心tâm 所sở 名danh 善thiện 知tri 心tâm 迴hồi 轉chuyển 。 有hữu 說thuyết 。 觀quán 識thức 名danh 善thiện 知tri 心tâm 。 觀quán 識thức 住trụ 名danh 善thiện 知tri 心tâm 迴hồi 轉chuyển 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 曰viết 。 觀quán 有hữu 貪tham 心tâm 名danh 善thiện 知tri 心tâm 。 觀quán 轉chuyển 有hữu 貪tham 心tâm 為vi 離ly 貪tham 心tâm 。 名danh 善thiện 知tri 心tâm 迴hồi 轉chuyển 。 如như 有hữu 貪tham 離ly 貪tham 。 應ưng 知tri 有hữu 瞋sân 離ly 瞋sân 。 有hữu 癡si 離ly 癡si 。 散tán 略lược 下hạ 舉cử 小tiểu 大đại 掉trạo 不bất 掉trạo 不bất 寂tịch 靜tĩnh 寂tịch 靜tĩnh 不bất 定định 定định 不bất 修tu 修tu 不bất 解giải 脫thoát 解giải 脫thoát 。 染nhiễm 不bất 染nhiễm 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 縛phược 解giải 繫hệ 不bất 繫hệ 亦diệc 爾nhĩ 。
如như 說thuyết 我ngã 弟đệ 子tử 中trung 。 舍Xá 利Lợi 子Tử 具cụ 大đại 慧tuệ 辯biện 。 執chấp 大đại 藏tạng 得đắc 無vô 礙ngại 解giải 。 此thử 二nhị 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 多đa 住trụ 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 尊tôn 者giả 執chấp 大đại 藏tạng 多đa 住trụ 。 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 各các 說thuyết 第đệ 一nhất 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 尊tôn 者giả 執chấp 大đại 藏tạng 勝thắng 舍Xá 利Lợi 子Tử 耶da 。 答đáp 舍Xá 利Lợi 子Tử 勝thắng 以dĩ 能năng 自tự 在tại 住trụ 四tứ 但đãn 捨xả 而nhi 住trụ 一nhất 故cố 問vấn 何hà 故cố 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 多đa 住trụ 於ư 義nghĩa 。 執chấp 大đại 藏tạng 多đa 住trụ 四tứ 耶da 。 答đáp 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 厭yếm 離ly 名danh 言ngôn 愛ái 重trọng 於ư 義nghĩa 。 尊tôn 者giả 執chấp 大đại 藏tạng 於ư 義nghĩa 名danh 言ngôn 皆giai 生sanh 愛ái 重trọng 。 有hữu 說thuyết 。 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 於ư 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 皆giai 得đắc 自tự 在tại 。 而nhi 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 一nhất 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 時thời 但đãn 求cầu 義nghĩa 故cố 。 尊tôn 者giả 執chấp 大đại 藏tạng 於ư 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 皆giai 未vị 自tự 在tại 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 彼bỉ 得đắc 無vô 礙ngại 解giải 。 彼bỉ 作tác 是thị 思tư 勿vật 我ngã 於ư 此thử 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 入nhập 住trụ 出xuất 心tâm 有hữu 所sở 忘vong 失thất 。 不bất 稱xưng 所sở 記ký 。 是thị 故cố 於ư 四tứ 循tuần 環hoàn 多đa 住trụ 。 如như 二nhị 苾Bật 芻Sô 俱câu 誦tụng 四tứ 阿a 笈cấp 摩ma 一nhất 皆giai 通thông 利lợi 一nhất 則tắc 生sanh 梗# 。 彼bỉ 通thông 利lợi 者giả 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 諷phúng 一nhất 。 其kỳ 生sanh 梗# 者giả 循tuần 環hoàn 遍biến 理lý 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 故cố 二nhị 尊tôn 者giả 所sở 住trụ 各các 異dị 。 問vấn 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 自tự 性tánh 是thị 何hà 。 答đáp 自tự 性tánh 是thị 慧tuệ 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 如như 品phẩm 類loại 足túc 說thuyết 。 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 云vân 何hà 。 謂vị 於ư 名danh 句cú 文văn 。 身thân 不bất 退thoái 轉chuyển 智trí 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 云vân 何hà 謂vị 於ư 勝thắng 義nghĩa 。 不bất 退thoái 轉chuyển 智trí 。 詞từ 無vô 礙ngại 解giải 云vân 何hà 。 謂vị 於ư 言ngôn 詞từ 不bất 退thoái 轉chuyển 智trí 。 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 云vân 何hà 。 謂vị 於ư 無vô 滯trệ 應ưng 理lý 說thuyết 。 及cập 自tự 在tại 定định 慧tuệ 中trung 。 不bất 退thoái 轉chuyển 智trí 。 由do 此thử 故cố 知tri 慧tuệ 為vi 自tự 性tánh 智trí 即tức 慧tuệ 故cố 。 是thị 謂vị 無vô 礙ngại 解giải 自tự 性tánh 是thị 我ngã 是thị 物vật 是thị 性tánh 是thị 相tương/tướng 是thị 本bổn 性tánh 。 已dĩ 說thuyết 自tự 性tánh 所sở 以dĩ 今kim 當đương 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 名danh 無vô 礙ngại 解giải 。 答đáp 於ư 所sở 知tri 境cảnh 通thông 達đạt 無vô 滯trệ 名danh 無vô 礙ngại 解giải 。 謂vị 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 於ư 名danh 句cú 文văn 。 身thân 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 於ư 涅Niết 槃Bàn 勝thắng 義nghĩa 。 詞từ 無vô 礙ngại 解giải 。 於ư 諸chư 方phương 言ngôn 辭từ 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 。 於ư 正chánh 說thuyết 及cập 道đạo 以dĩ 不bất 退thoái 智trí 解giải 無vô 滯trệ 礙ngại 。 有hữu 說thuyết 。 於ư 所sở 知tri 境cảnh 現hiện 見kiến 而nhi 知tri 名danh 無vô 礙ngại 解giải 。 如như 世thế 於ư 一nhất 現hiện 見kiến 事sự 中trung 云vân 我ngã 於ư 此thử 。 解giải 知tri 無vô 礙ngại 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 應ưng 名danh 深thâm 密mật 解giải 。 謂vị 解giải 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 深thâm 密mật 處xứ 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 應ưng 名danh 隨tùy 應ứng 解giải 。 謂vị 隨tùy 於ư 何hà 境cảnh 如như 應ưng 解giải 故cố 。 界giới 者giả 法pháp 詞từ 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 墮đọa 欲dục 色sắc 界giới 。 義nghĩa 辯biện 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 墮đọa 三tam 界giới 及cập 不bất 墮đọa 界giới 。 地địa 者giả 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 有hữu 說thuyết 。 在tại 二nhị 地địa 謂vị 欲dục 界giới 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 有hữu 說thuyết 。 在tại 五ngũ 地địa 謂vị 欲dục 界giới 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 有hữu 說thuyết 。 在tại 七thất 地địa 謂vị 欲dục 界giới 未vị 至chí 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 及cập 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 義nghĩa 辯biện 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 有hữu 漏lậu 者giả 。 在tại 十thập 一nhất 地địa 。 謂vị 欲dục 界giới 未vị 至chí 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 四tứ 靜tĩnh 慮lự 四tứ 無vô 色sắc 。 無vô 漏lậu 者giả 。 在tại 九cửu 地địa 。 謂vị 未vị 至chí 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 四tứ 靜tĩnh 慮lự 三tam 無vô 色sắc 。 詞từ 無vô 礙ngại 解giải 在tại 二nhị 地địa 。 謂vị 欲dục 界giới 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 所sở 依y 者giả 。 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 並tịnh 依y 欲dục 界giới 。 行hành 相tương/tướng 者giả 。 法pháp 詞từ 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 不bất 明minh 了liễu 行hành 相tương/tướng 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 諸chư 有hữu 欲dục 令linh 唯duy 涅Niết 槃Bàn 是thị 勝thắng 義nghĩa 者giả 。 彼bỉ 說thuyết 作tác 滅diệt 四tứ 行hành 相tương 及cập 不bất 明minh 了liễu 行hành 相tương/tướng 。 諸chư 有hữu 欲dục 令linh 一nhất 切thiết 。 法pháp 是thị 勝thắng 義nghĩa 者giả 。 彼bỉ 說thuyết 作tác 十thập 六lục 行hành 相tương 及cập 不bất 明minh 了liễu 行hành 相tương/tướng 。 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 。 有hữu 說thuyết 。 作tác 十thập 二nhị 行hành 相tương 及cập 不bất 明minh 了liễu 行hành 相tương/tướng 。 有hữu 說thuyết 。 作tác 道đạo 四tứ 行hành 相tương 及cập 不bất 明minh 了liễu 行hành 相tương/tướng 。 所sở 緣duyên 者giả 。 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 緣duyên 名danh 句cú 文văn 身thân 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 唯duy 緣duyên 滅Diệt 諦Đế 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 詞từ 無vô 礙ngại 解giải 緣duyên 言ngôn 詞từ 。 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 緣duyên 道đạo 及cập 說thuyết 。 念niệm 住trụ 者giả 。 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 法pháp 念niệm 住trụ 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 唯duy 法pháp 念niệm 住trụ 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 具cụ 四tứ 念niệm 住trụ 。 詞từ 無vô 礙ngại 解giải 身thân 念niệm 住trụ 。 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 四tứ 念niệm 住trụ 。 智trí 者giả 。 法pháp 詞từ 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 世thế 俗tục 智trí 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 諸chư 有hữu 欲dục 令linh 唯duy 涅Niết 槃Bàn 是thị 勝thắng 義nghĩa 者giả 。 有hữu 說thuyết 。 六lục 智trí 性tánh 謂vị 法pháp 智trí 類loại 智trí 世thế 俗tục 智trí 滅diệt 智trí 盡tận 智trí 無vô 生sanh 智trí 。 有hữu 說thuyết 。 四Tứ 智Trí 性tánh 除trừ 盡tận 無vô 生sanh 。 無vô 礙ngại 解giải 是thị 見kiến 性tánh 故cố 。 諸chư 有hữu 欲dục 令linh 一nhất 切thiết 。 法pháp 皆giai 是thị 勝thắng 義nghĩa 者giả 。 有hữu 說thuyết 。 十thập 智trí 性tánh 。 有hữu 說thuyết 。 八bát 智trí 性tánh 除trừ 盡tận 無vô 生sanh 智trí 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 。 有hữu 說thuyết 。 九cửu 智trí 性tánh 除trừ 滅diệt 智trí 。 有hữu 說thuyết 。 七thất 智trí 性tánh 又hựu 除trừ 盡tận 無vô 生sanh 智trí 。 有hữu 說thuyết 。 六lục 智trí 性tánh 。 謂vị 法pháp 智trí 類loại 智trí 世thế 俗tục 智trí 道đạo 智trí 盡tận 智trí 無vô 生sanh 智trí 。 有hữu 說thuyết 。 四Tứ 智Trí 性tánh 又hựu 除trừ 盡tận 無vô 生sanh 智trí 。 三tam 摩ma 地địa 俱câu 者giả 。 法pháp 詞từ 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 非phi 三tam 摩ma 地địa 俱câu 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 唯duy 無vô 相tướng 及cập 非phi 三tam 摩ma 地địa 俱câu 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 。 三tam 三tam 摩ma 地địa 。 及cập 非phi 三tam 摩ma 地địa 俱câu 。 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 。 有hữu 說thuyết 。 空không 無vô 願nguyện 及cập 非phi 三tam 摩ma 地địa 俱câu 。 有hữu 說thuyết 。 唯duy 道đạo 無vô 願nguyện 及cập 非phi 三tam 摩ma 地địa 俱câu 。 根căn 相tướng 應ưng 者giả 。 總tổng 說thuyết 與dữ 三tam 根căn 相tướng 應ưng 。 然nhiên 欲dục 界giới 者giả 喜hỷ 捨xả 相tương 應ứng 。 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 喜hỷ 根căn 相tướng 應ưng 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 相tướng 應ưng 。 在tại 餘dư 地địa 者giả 。 唯duy 捨xả 根căn 相tướng 應ưng 。 世thế 者giả 。 皆giai 墮đọa 三tam 世thế 。 法pháp 辯biện 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 緣duyên 三tam 世thế 。 詞từ 無vô 礙ngại 解giải 。 過quá 去khứ 緣duyên 過quá 去khứ 。 現hiện 在tại 緣duyên 現hiện 在tại 。 未vị 來lai 生sanh 者giả 緣duyên 未vị 來lai 。 不bất 生sanh 者giả 緣duyên 三tam 世thế 。 有hữu 說thuyết 。 法pháp 與dữ 詞từ 同đồng 。 有hữu 說thuyết 。 法pháp 詞từ 辯biện 三tam 無vô 礙ngại 解giải 過quá 去khứ 現hiện 在tại 緣duyên 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 緣duyên 三tam 世thế 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 唯duy 緣duyên 離ly 世thế 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 緣duyên 三tam 世thế 及cập 離ly 世thế 。 善thiện 等đẳng 者giả 皆giai 是thị 善thiện 。 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 緣duyên 無vô 記ký 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 唯duy 緣duyên 善thiện 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 緣duyên 三tam 種chủng 。 詞từ 辯biện 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 緣duyên 三tam 種chủng 。 欲dục 界giới 繫hệ 等đẳng 者giả 。 法pháp 詞từ 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 欲dục 色sắc 界giới 繫hệ 。 義nghĩa 辯biện 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 三tam 界giới 繫hệ 及cập 不bất 繫hệ 。 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 諸chư 有hữu 欲dục 令linh 無vô 色sắc 界giới 。 亦diệc 有hữu 名danh 句cú 文văn 身thân 者giả 。 彼bỉ 說thuyết 緣duyên 三tam 界giới 繫hệ 。 諸chư 有hữu 欲dục 令linh 無vô 色sắc 界giới 無vô 名danh 句cú 文văn 身thân 者giả 。 彼bỉ 說thuyết 緣duyên 欲dục 色sắc 界giới 繫hệ 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 唯duy 緣duyên 不bất 繫hệ 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 緣duyên 三tam 界giới 繫hệ 及cập 不bất 繫hệ 。 詞từ 無vô 礙ngại 解giải 。 緣duyên 欲dục 色sắc 界giới 繫hệ 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 。 有hữu 說thuyết 。 緣duyên 三tam 界giới 繫hệ 及cập 不bất 繫hệ 。 有hữu 說thuyết 。 緣duyên 欲dục 色sắc 界giới 繫hệ 及cập 不bất 繫hệ 。 學học 等đẳng 者giả 。 法pháp 詞từ 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 緣duyên 亦diệc 爾nhĩ 。 義nghĩa 辯biện 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 是thị 無Vô 學Học 及cập 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 唯duy 緣duyên 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 緣duyên 三tam 種chủng 。 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 緣duyên 三tam 種chủng 。 見kiến 所sở 斷đoạn 等đẳng 者giả 。 法pháp 詞từ 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 修tu 所sở 斷đoạn 緣duyên 亦diệc 爾nhĩ 。 義nghĩa 辯biện 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 有hữu 漏lậu 者giả 修tu 所sở 斷đoạn 。 無vô 漏lậu 者giả 不bất 斷đoạn 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 唯duy 緣duyên 不bất 斷đoạn 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 緣duyên 三tam 種chủng 。 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 緣duyên 修tu 所sở 斷đoạn 及cập 不bất 斷đoạn 。 緣duyên 名danh 緣duyên 義nghĩa 者giả 。 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 唯duy 緣duyên 名danh 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 唯duy 緣duyên 義nghĩa 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 通thông 緣duyên 名danh 義nghĩa 詞từ 辯biện 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 唯duy 緣duyên 於ư 義nghĩa 。 緣duyên 自tự 相tương 續tục 等đẳng 者giả 。 法pháp 詞từ 辯biện 三tam 無vô 礙ngại 解giải 緣duyên 自tự 相tương 續tục 他tha 相tương 續tục 。 有hữu 說thuyết 。 但đãn 緣duyên 自tự 相tương 續tục 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 但đãn 緣duyên 非phi 相tướng 續tục 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 緣duyên 三tam 種chủng 。 加gia 行hành 得đắc 離ly 染nhiễm 得đắc 者giả 。 通thông 加gia 行hành 得đắc 及cập 離ly 染nhiễm 得đắc 。 於ư 中trung 有hữu 說thuyết 。 佛Phật 離ly 染nhiễm 得đắc 盡tận 智trí 時thời 得đắc 故cố 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 加gia 行hành 故cố 得đắc 加gia 行hành 故cố 現hiện 在tại 前tiền 。 有hữu 說thuyết 。 佛Phật 獨Độc 覺Giác 離ly 染nhiễm 得đắc 盡tận 智trí 時thời 得đắc 故cố 。 聲Thanh 聞Văn 加gia 行hành 故cố 得đắc 加gia 行hành 故cố 現hiện 在tại 前tiền 。 有hữu 說thuyết 。 佛Phật 獨Độc 覺Giác 到đáo 究cứu 竟cánh 聲Thanh 聞Văn 離ly 染nhiễm 得đắc 盡tận 智trí 時thời 得đắc 故cố 。 餘dư 聲Thanh 聞Văn 加gia 行hành 故cố 得đắc 。 加gia 行hành 故cố 現hiện 在tại 前tiền 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 若nhược 定định 應ưng 得đắc 彼bỉ 離ly 染nhiễm 得đắc 盡tận 智trí 時thời 得đắc 故cố 。 後hậu 加gia 行hành 現hiện 在tại 前tiền 。 佛Phật 不bất 加gia 行hành 。 獨Độc 覺Giác 下hạ 加gia 行hành 。 聲Thanh 聞Văn 或hoặc 中trung 或hoặc 上thượng 。 有hữu 無vô 礙ngại 解giải 由do 加gia 行hành 故cố 得đắc 加gia 行hành 故cố 現hiện 在tại 前tiền 。 問vấn 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 加gia 行hành 云vân 何hà 。 答đáp 有hữu 說thuyết 。 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 以dĩ 習tập 數số 論luận 為vi 加gia 行hành 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 以dĩ 習tập 佛Phật 語ngữ 為vi 加gia 行hành 。 詞từ 無vô 礙ngại 解giải 。 以dĩ 習tập 聲thanh 論luận 為vi 加gia 行hành 。 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 以dĩ 習tập 因nhân 論luận 為vi 加gia 行hành 。 於ư 此thử 四tứ 處xứ 若nhược 未vị 善thiện 巧xảo 必tất 不bất 能năng 生sanh 無vô 礙ngại 解giải 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 法pháp 詞từ 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 以dĩ 習tập 外ngoại 論luận 為vi 加gia 行hành 。 義nghĩa 辯biện 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 以dĩ 習tập 內nội 論luận 為vi 加gia 行hành 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 皆giai 以dĩ 習tập 佛Phật 語ngữ 為vi 加gia 行hành 。 如như 於ư 一nhất 伽già 他tha 中trung 應ưng 如như 是thị 說thuyết 。 彼bỉ 名danh 習tập 如như 是thị 說thuyết 名danh 。 是thị 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 加gia 行hành 。 應ưng 如như 是thị 解giải 。 彼bỉ 義nghĩa 習tập 如như 是thị 解giải 義nghĩa 是thị 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 加gia 行hành 。 應ưng 如như 是thị 訓huấn 彼bỉ 詞từ 習tập 如như 是thị 訓huấn 詞từ 是thị 詞từ 無vô 礙ngại 解giải 加gia 行hành 。 應ưng 如như 是thị 無vô 滯trệ 說thuyết 。 習tập 如như 是thị 無vô 滯trệ 說thuyết 是thị 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 加gia 行hành 是thị 故cố 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 皆giai 以dĩ 習tập 佛Phật 語ngữ 為vi 加gia 行hành 。 問vấn 依y 何hà 引dẫn 發phát 此thử 無vô 礙ngại 解giải 。 答đáp 依y 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 邊biên 際tế 定định 慧tuệ 。 之chi 所sở 引dẫn 發phát 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 言ngôn 。 依y 四tứ 靜tĩnh 慮lự 通thông 慧tuệ 引dẫn 發phát 。 問vấn 何hà 處xứ 能năng 起khởi 此thử 無vô 礙ngại 解giải 。 答đáp 唯duy 欲dục 界giới 能năng 起khởi 。 欲dục 界giới 中trung 唯duy 人nhân 趣thú 三tam 洲châu 。 女nữ 身thân 男nam 身thân 俱câu 能năng 起khởi 。 尊tôn 者giả 眾chúng 世thế 說thuyết 曰viết 。 唯duy 贍Thiệm 部Bộ 洲Châu 唯duy 男nam 子tử 能năng 起khởi 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 初sơ 說thuyết 為vi 善thiện 。 以dĩ 三tam 洲châu 男nam 子tử 俱câu 能năng 留lưu 捨xả 壽thọ 故cố 。 問vấn 何hà 等đẳng 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 能năng 起khởi 無vô 礙ngại 解giải 。 答đáp 聖thánh 者giả 非phi 異dị 生sanh 。 無Vô 學Học 非phi 學học 。 不bất 時thời 解giải 脫thoát 。 非phi 時thời 解giải 脫thoát 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 要yếu 相tương 續tục 不bất 為vị 煩phiền 惱não 所sở 持trì 。 及cập 得đắc 自tự 在tại 定định 者giả 方phương 能năng 起khởi 故cố 。 信tín 勝thắng 解giải 二nhị 事sự 俱câu 無vô 。 見kiến 至chí 雖tuy 得đắc 自tự 在tại 。 定định 而nhi 相tương 續tục 為vi 煩phiền 惱não 所sở 持trì 。
時thời 解giải 脫thoát 雖tuy 相tương 續tục 不bất 為vị 煩phiền 惱não 。 所sở 持trì 而nhi 不bất 得đắc 自tự 在tại 定định 。 唯duy 不bất 時thời 解giải 脫thoát 具cụ 有hữu 二nhị 事sự 是thị 故cố 能năng 起khởi 。 問vấn 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 次thứ 第đệ 云vân 何hà 。 為vi 如như 說thuyết 而nhi 起khởi 為vi 不bất 爾nhĩ 耶da 。 答đáp 有hữu 說thuyết 。 如như 說thuyết 而nhi 起khởi 。 如như 契Khế 經Kinh 中trung 。 先tiên 說thuyết 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 是thị 故cố 前tiền 起khởi 。 乃nãi 至chí 後hậu 說thuyết 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 是thị 故cố 後hậu 起khởi 。 謂vị 瑜du 伽già 師sư 為vi 知tri 義nghĩa 故cố 先tiên 起khởi 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 雖tuy 已dĩ 知tri 義nghĩa 而nhi 於ư 名danh 等đẳng 未vị 善thiện 安an 布bố 。 是thị 故cố 次thứ 起khởi 。 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 雖tuy 於ư 名danh 等đẳng 已dĩ 善thiện 安an 布bố 而nhi 於ư 言ngôn 詞từ 未vị 能năng 訓huấn 釋thích 。 是thị 故cố 次thứ 起khởi 。 詞từ 無vô 礙ngại 解giải 。 雖tuy 於ư 言ngôn 詞từ 已dĩ 能năng 訓huấn 釋thích 而nhi 未vị 能năng 無vô 滯trệ 應ưng 理lý 而nhi 說thuyết 。 是thị 故cố 後hậu 起khởi 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 。 有hữu 說thuyết 。 如như 說thuyết 。 而nhi 起khởi 如như 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 中trung 先tiên 說thuyết 。 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 是thị 故cố 前tiền 起khởi 。 乃nãi 至chí 後hậu 說thuyết 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 。 是thị 故cố 後hậu 起khởi 。 謂vị 瑜du 伽già 師sư 為vi 知tri 名danh 等đẳng 次thứ 第đệ 安an 布bố 。 是thị 故cố 先tiên 起khởi 。 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 雖tuy 知tri 名danh 等đẳng 次thứ 第đệ 安an 布bố 。 而nhi 未vị 了liễu 所sở 詮thuyên 義nghĩa 。 是thị 故cố 次thứ 起khởi 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 後hậu 二nhị 如như 前tiền 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 不bất 如như 說thuyết 而nhi 起khởi 。 謂vị 先tiên 起khởi 詞từ 次thứ 起khởi 法pháp 次thứ 起khởi 義nghĩa 後hậu 起khởi 辯biện 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 彼bỉ 行hành 者giả 先tiên 應ưng 了liễu 達đạt 世thế 俗tục 言ngôn 詞từ 。 次thứ 知tri 言ngôn 詞từ 所sở 依y 名danh 等đẳng 。 次thứ 知tri 名danh 等đẳng 所sở 依y 義nghĩa 趣thú 。 知tri 三tam 事sự 已dĩ 方phương 能năng 無vô 滯trệ 應ưng 理lý 而nhi 說thuyết 。 是thị 故cố 詞từ 能năng 引dẫn 法pháp 法pháp 能năng 引dẫn 義nghĩa 義nghĩa 能năng 引dẫn 辯biện 。 問vấn 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 一nhất 一nhất 而nhi 得đắc 為vi 不bất 爾nhĩ 耶da 。 答đáp 若nhược 得đắc 一nhất 時thời 必tất 具cụ 得đắc 四tứ 。 如như 四tứ 聖thánh 種chủng 一nhất 時thời 而nhi 得đắc 。 隨tùy 所sở 愛ái 樂nhạo 。 次thứ 第đệ 現hiện 前tiền 。 問vấn 獨Độc 覺Giác 到đáo 究cứu 竟cánh 聲Thanh 聞Văn 得đắc 無vô 礙ngại 解giải 不phủ 。 若nhược 得đắc 者giả 無vô 退thoái 轉chuyển 智trí 。 名danh 無vô 礙ngại 解giải 。 此thử 智trí 所sở 知tri 應ưng 無vô 謬mậu 失thất 。 何hà 故cố 尊Tôn 者giả 大Đại 目Mục 揵Kiền 連Liên 。 記ký 他tha 生sanh 男nam 而nhi 後hậu 生sanh 女nữ 。 記ký 天thiên 當đương 雨vũ 。 而nhi 竟cánh 不bất 雨vũ 。 記ký 王vương 舍xá 城thành 軍quân 勝thắng 而nhi 後hậu 反phản 為vi 吠phệ 舍xá 離ly 軍quân 所sở 敗bại 。 獨Độc 覺Giác 何hà 緣duyên 不bất 能năng 說thuyết 法Pháp 。 伽già 他tha 所sở 說thuyết 復phục 云vân 何hà 通thông 。
唯duy 佛Phật 稱xưng 無Vô 學Học 。 得đắc 無vô 礙ngại 解giải 者giả 。
到đáo 功công 德đức 彼bỉ 岸ngạn 。 永vĩnh 無vô 諸chư 誤ngộ 失thất 。
若nhược 不bất 得đắc 者giả 。 何hà 故cố 經kinh 言ngôn 。 我ngã 弟đệ 子tử 中trung 。 摩ma 訶ha 俱câu 瑟sắt 恥sỉ 羅la 得đắc 無vô 礙ngại 解giải 。 彼bỉ 尊tôn 者giả 根căn 劣liệt 佛Phật 尚thượng 說thuyết 得đắc 大Đại 目Mục 揵Kiền 連Liên 根căn 勝thắng 。 於ư 彼bỉ 何hà 故cố 不bất 得đắc 耶da 。 答đáp 應ưng 言ngôn 。 獨Độc 覺Giác 到đáo 究cứu 竟cánh 聲Thanh 聞Văn 亦diệc 得đắc 無vô 礙ngại 解giải 。 問vấn 無vô 退thoái 轉chuyển 智trí 。 名danh 無vô 礙ngại 解giải 。 何hà 故cố 尊Tôn 者giả 大Đại 目Mục 揵Kiền 連Liên 。 所sở 記ký 有hữu 謬mậu 。 答đáp 彼bỉ 於ư 自tự 分phần/phân 所sở 觀quán 境cảnh 中trung 智trí 無vô 退thoái 轉chuyển 。 非phi 於ư 異dị 分phần/phân 不bất 觀quán 境cảnh 中trung 故cố 無vô 有hữu 過quá 。 如như 彼bỉ 所sở 記ký 。 先tiên 實thật 是thị 男nam 後hậu 轉chuyển 為vi 女nữ 。
時thời 天thiên 亦diệc 雨vũ 。 但đãn 羅la 怙hộ 羅la 阿a 素tố 洛lạc 王vương 接tiếp 置trí 大đại 海hải 。 又hựu 二nhị 國quốc 將tương 欲dục 戰chiến 時thời 護hộ 國quốc 藥dược 叉xoa 先tiên 鬪đấu 王vương 舍xá 城thành 藥dược 叉xoa 初sơ 勝thắng 後hậu 敗bại 國quốc 人nhân 亦diệc 爾nhĩ 。 非phi 初sơ 不bất 勝thắng 。 然nhiên 彼bỉ 尊Tôn 者Giả 。 於ư 此thử 所sở 記ký 男nam 等đẳng 事sự 中trung 。 但đãn 觀quán 前tiền 位vị 而nhi 不bất 觀quán 後hậu 。 若nhược 觀quán 後hậu 者giả 記ký 亦diệc 無vô 謬mậu 。 問vấn 若nhược 獨Độc 覺Giác 亦diệc 得đắc 無vô 礙ngại 解giải 者giả 。 何hà 故cố 不bất 能năng 為vì 他tha 說thuyết 法pháp 。 答đáp 彼bỉ 愛ái 寂tịch 靜tĩnh 樂nhạo/nhạc/lạc 獨độc 處xứ 故cố 。 怖bố 畏úy 喧huyên 雜tạp 厭yếm 眾chúng 集tập 故cố 。 見kiến 遠viễn 離ly 功công 德đức 憒hội 鬧náo 過quá 失thất 故cố 。 心tâm 背bối/bội 徒đồ 眾chúng 豈khởi 能năng 說thuyết 法Pháp 。 有hữu 說thuyết 。 一nhất 切thiết 獨Độc 覺Giác 。 皆giai 是thị 奢Xa 摩Ma 他Tha 行hành 。 要yếu 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 行hành 方phương 能năng 說thuyết 法Pháp 。 有hữu 說thuyết 。 一nhất 切thiết 獨Độc 覺Giác 。 不bất 樂nhạo 安an 布bố 名danh 身thân 等đẳng 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 彼bỉ 審thẩm 觀quán 察sát 設thiết 我ngã 說thuyết 法Pháp 。 彼bỉ 即tức 能năng 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 得đắc 果quả 離ly 染nhiễm 及cập 漏lậu 盡tận 者giả 。 我ngã 亦diệc 當đương 說thuyết 。 然nhiên 不bất 能năng 如như 是thị 。 我ngã 何hà 能năng 唐đường 捐quyên 其kỳ 功công 耶da 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 一nhất 切thiết 獨Độc 覺Giác 。 能năng 審thẩm 度độ 量lương 世thế 間gian 。 唯duy 有hữu 二nhị 種chủng 所sở 化hóa 。 一nhất 者giả 佛Phật 所sở 化hóa 。 二nhị 者giả 聲Thanh 聞Văn 所sở 化hóa 。 無vô 有hữu 獨Độc 覺Giác 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 故cố 不bất 說thuyết 法Pháp 。 有hữu 說thuyết 。 夫phu 說thuyết 法Pháp 者giả 。 由do 二nhị 因nhân 緣duyên 。 一nhất 者giả 力lực 所sở 引dẫn 發phát 。 二nhị 者giả 由do 隨tùy 他tha 教giáo 。 獨Độc 覺Giác 無vô 力lực 不bất 隨tùy 他tha 教giáo 。 又hựu 一nhất 者giả 無vô 畏úy 引dẫn 發phát 。 二nhị 者giả 由do 隨tùy 他tha 教giáo 。 獨Độc 覺Giác 無vô 無vô 畏úy 。 不bất 隨tùy 他tha 教giáo 。 又hựu 一nhất 者giả 大đại 悲bi 引dẫn 發phát 。 二nhị 者giả 由do 隨tùy 他tha 教giáo 。 獨Độc 覺Giác 無vô 大đại 悲bi 。 不bất 隨tùy 他tha 教giáo 。 是thị 故cố 彼bỉ 不bất 能năng 說thuyết 法Pháp 。 問vấn 說thuyết 法Pháp 具cụ 由do 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 力lực 無vô 異dị 大đại 悲bi 非phi 餘dư 耶da 。 答đáp 力lực 能năng 安an 立lập 自tự 論luận 。 無vô 畏úy 能năng 摧tồi 他tha 論luận 。 大đại 悲bi 能năng 起khởi 說thuyết 法Pháp 欲dục 更cánh 不bất 待đãi 餘dư 故cố 唯duy 說thuyết 此thử 。 有hữu 說thuyết 。 彼bỉ 獨Độc 覺Giác 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 能năng 說thuyết 法Pháp 者giả 。 所sở 謂vị 法Pháp 王Vương 及cập 法Pháp 王Vương 子Tử 。 我ngã 非phi 法Pháp 王Vương 亦diệc 非phi 法Pháp 王Vương 子Tử 。 何hà 能năng 說thuyết 法Pháp 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 彼bỉ 獨Độc 覺Giác 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 從tùng 昔tích 來lai 。 不bất 曾tằng 習tập 學học 諸chư 說thuyết 法Pháp 事sự 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 若nhược 自tự 覺giác 而nhi 於ư 三tam 種chủng 正chánh 調điều 伏phục 事sự 得đắc 善thiện 巧xảo 者giả 乃nãi 能năng 說thuyết 法Pháp 。 獨Độc 覺Giác 不bất 爾nhĩ 。 有hữu 說thuyết 。 自tự 覺giác 而nhi 能năng 具cụ 一nhất 切thiết 智trí 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 者giả 。 方phương 能năng 說thuyết 法Pháp 。 獨Độc 覺Giác 不bất 爾nhĩ 。 有hữu 說thuyết 。 夫phu 說thuyết 正Chánh 法Pháp 皆giai 為vi 破phá 我ngã 獨Độc 覺Giác 出xuất 世thế 時thời 。 眾chúng 生sanh 著trước 我ngã 堅kiên 固cố 難nạn/nan 破phá 故cố 不bất 說thuyết 法Pháp 。 有hữu 說thuyết 。 彼bỉ 自tự 覺giác 者giả 於ư 說thuyết 法Pháp 時thời 。 心tâm 必tất 依y 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。 獨Độc 覺Giác 若nhược 起khởi 趣thú 涅Niết 槃Bàn 心tâm 時thời 。 第đệ 二nhị 剎sát 那na 便tiện 入nhập 寂tịch 滅diệt 極cực 樂lạc 解giải 脫thoát 故cố 。 如Như 來Lai 不bất 爾nhĩ 。 雖tuy 樂nhạo/nhạc/lạc 解giải 脫thoát 而nhi 為vi 大đại 悲bi 大đại 捨xả 所sở 持trì 能năng 久cửu 住trụ 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 自tự 覺giác 而nhi 能năng 成thành 就tựu 。 無vô 忘vong 失thất 法Pháp 。 乃nãi 能năng 說thuyết 法Pháp 。 獨Độc 覺Giác 若nhược 在tại 空không 閑nhàn 。 林lâm 中trung 能năng 以dĩ 無vô 礙ngại 解giải 安an 布bố 蘊uẩn 界giới 處xứ 等đẳng 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 若nhược 入nhập 聚tụ 落lạc 行hành 乞khất 食thực 時thời 。 前tiền 所sở 安an 布bố 或hoặc 有hữu 忘vong 失thất 。 彼bỉ 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 既ký 不bất 得đắc 無vô 忘vong 失thất 法Pháp 。 何hà 用dụng 說thuyết 法Pháp 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 獨Độc 覺Giác 種chủng 性tánh 法Pháp 應ưng 如như 是thị 。 雖tuy 得đắc 無vô 礙ngại 解giải 而nhi 不bất 樂nhạo 說thuyết 法Pháp 。 欲dục 有hữu 饒nhiêu 益ích 。 唯duy 現hiện 神thần 通thông 。 或hoặc 但đãn 為vi 他tha 授thọ 八bát 齋trai 戒giới 。 問vấn 若nhược 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 亦diệc 得đắc 無vô 礙ngại 解giải 。 伽già 他tha 所sở 說thuyết 復phục 云vân 何hà 通thông 。 答đáp 唯duy 佛Phật 所sở 得đắc 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 最tối 勝thắng 自tự 在tại 。 無vô 有hữu 錯thác 謬mậu 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 非phi 謂vị 二Nhị 乘Thừa 皆giai 不bất 成thành 就tựu 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 亦diệc 應ưng 不bất 得đắc 無Vô 學Học 。 以dĩ 伽già 他tha 說thuyết 唯duy 佛Phật 是thị 無Vô 學Học 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 一nhất 切thiết 不bất 得đắc 。 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 問vấn 何hà 故cố 經kinh 言ngôn 。 我ngã 弟đệ 子tử 中trung 。 摩ma 訶ha 俱câu 瑟sắt 恥sỉ 羅la 得đắc 無vô 礙ngại 解giải 。 彼bỉ 根căn 非phi 勝thắng 。 佛Phật 尚thượng 說thuyết 得đắc 獨Độc 覺Giác 到đáo 究cứu 竟cánh 聲Thanh 聞Văn 根căn 勝thắng 。 於ư 彼bỉ 何hà 故cố 言ngôn 一nhất 切thiết 不bất 得đắc 耶da 。 答đáp 彼bỉ 所sở 說thuyết 得đắc 是thị 無vô 礙ngại 解giải 相tương 似tự 善thiện 根căn 。 而nhi 非phi 真chân 實thật 。 以dĩ 彼bỉ 尊tôn 者giả 於ư 長trường 夜dạ 中trung 。 愛ái 樂nhạo 此thử 法pháp 精tinh 勤cần 修tu 習tập 。 佛Phật 隨tùy 其kỳ 意ý 。 故cố 說thuyết 彼bỉ 得đắc 。 餘dư 雖tuy 得đắc 此thử 相tương 似tự 善thiện 根căn 。 非phi 極cực 愛ái 樂nhạo 勤cần 修tu 習tập 故cố 。 不bất 說thuyết 彼bỉ 得đắc 。 問vấn 何hà 故cố 二Nhị 乘Thừa 一nhất 切thiết 不bất 得đắc 。 無vô 礙ngại 解giải 耶da 。 答đáp 無vô 退thoái 轉chuyển 智trí 。 名danh 無vô 礙ngại 解giải 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 智trí 有hữu 退thoái 轉chuyển 。 以dĩ 所sở 記ký 說thuyết 有hữu 誤ngộ 失thất 故cố 非phi 無vô 礙ngại 解giải 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 初sơ 說thuyết 為vi 善thiện 。 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 於ư 自tự 分phần/phân 境cảnh 中trung 。 智trí 無vô 退thoái 故cố 。
此thử 中trung 願nguyện 智trí 攝nhiếp 願nguyện 智trí 邊biên 際tế 智trí 無vô 諍tranh 智trí 。 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 如như 願nguyện 智trí 應ưng 知tri 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 亦diệc 爾nhĩ 。 邊biên 際tế 智trí 不bất 攝nhiếp 詞từ 。 餘dư 如như 願nguyện 智trí 說thuyết 。 無vô 諍tranh 智trí 攝nhiếp 無vô 諍tranh 智trí 願nguyện 智trí 邊biên 際tế 智trí 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 不bất 攝nhiếp 法pháp 詞từ 辯biện 三tam 無vô 礙ngại 解giải 。 如như 無vô 諍tranh 。 應ưng 知tri 法pháp 詞từ 辯biện 三tam 無vô 礙ngại 解giải 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 各các 說thuyết 自tự 攝nhiếp 除trừ 無vô 諍tranh 。 詞từ 無vô 礙ngại 解giải 。 又hựu 不bất 攝nhiếp 邊biên 際tế 智trí 。 此thử 七thất 種chủng 皆giai 依y 邊biên 際tế 定định 得đắc 。 邊biên 際tế 定định 力lực 。 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 邊biên 際tế 靜tĩnh 慮lự 體thể 有hữu 六lục 種chủng 。 謂vị 七thất 除trừ 詞từ 。 以dĩ 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 最tối 上thượng 品phẩm 名danh 邊biên 際tế 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 四tứ 靜tĩnh 慮lự 最tối 上thượng 品phẩm 皆giai 名danh 邊biên 際tế 。 是thị 故cố 彼bỉ 說thuyết 邊biên 際tế 靜tĩnh 慮lự 具cụ 有hữu 七thất 種chủng 七thất 智trí 相tương/tướng 攝nhiếp 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 准chuẩn 上thượng 應ưng 知tri 。 然nhiên 能năng 引dẫn 發phát 唯duy 是thị 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 邊biên 際tế 非phi 餘dư 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 發Phát 智Trí 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 一nhất 百bách 八bát 十thập