阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận
Quyển 14
五Ngũ 百Bách 大Đại 阿A 羅La 漢Hán 等Đẳng 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch

阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ

五ngũ 百bách 大đại 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 造tạo

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 雜tạp 蘊uẩn 第đệ 一nhất 中trung 智trí 納nạp 息tức 第đệ 二nhị 之chi 六lục 。

諸chư 過quá 去khứ 彼bỉ 一nhất 切thiết 盡tận 耶da 。 答đáp 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 過quá 去khứ 有hữu 二nhị 種chủng 。 如như 前tiền 說thuyết 。 盡tận 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 如như 過quá 去khứ 說thuyết 。 此thử 中trung 俱câu 依y 二nhị 種chủng 作tác 論luận 。 過quá 去khứ 與dữ 盡tận 互hỗ 有hữu 廣quảng 狹hiệp 。 故cố 作tác 四tứ 句cú 。 有hữu 過quá 去khứ 非phi 盡tận 。 謂vị 如như 具Cụ 壽thọ 鄔ổ 陀đà 夷di 言ngôn 。 一nhất 切thiết 結kết 過quá 去khứ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 過quá 去khứ 者giả 是thị 第đệ 二nhị 過quá 去khứ 。 非phi 盡tận 者giả 非phi 初sơ 盡tận 。 佛Phật 身thân 現hiện 在tại 已dĩ 斷đoạn 盡tận 故cố 。 有hữu 盡tận 非phi 過quá 去khứ 。 謂vị 如như 佛Phật 言ngôn 。 此thử 聖thánh 弟đệ 子tử 。 已dĩ 盡tận 地địa 獄ngục 。 已dĩ 盡tận 傍bàng 生sanh 。 已dĩ 盡tận 餓ngạ 鬼quỷ 。 已dĩ 盡tận 所sở 有hữu 險hiểm 惡ác 趣thú 坑khanh 。 問vấn 此thử 中trung 已dĩ 盡tận 地địa 獄ngục 者giả 。 顯hiển 聖thánh 弟đệ 子tử 已dĩ 盡tận 地địa 獄ngục 。 已dĩ 盡tận 傍bàng 生sanh 者giả 。 顯hiển 此thử 已dĩ 盡tận 傍bàng 生sanh 。 已dĩ 盡tận 餓ngạ 鬼quỷ 者giả 。 顯hiển 此thử 已dĩ 盡tận 餓ngạ 鬼quỷ 。 已dĩ 盡tận 所sở 有hữu 險hiểm 惡ác 趣thú 坑khanh 者giả 。 顯hiển 此thử 更cánh 何hà 所sở 盡tận 耶da 。 答đáp 即tức 顯hiển 上thượng 三tam 然nhiên 前tiền 廣quảng 後hậu 略lược 。 前tiền 別biệt 後hậu 總tổng 前tiền 漸tiệm 後hậu 頓đốn 。 前tiền 分phân 別biệt 後hậu 不bất 分phân 別biệt 。 有hữu 說thuyết 。 已dĩ 盡tận 地địa 獄ngục 傍bàng 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 者giả 。 顯hiển 此thử 已dĩ 盡tận 三tam 惡ác 趣thú 自tự 性tánh 。 已dĩ 盡tận 所sở 有hữu 險hiểm 惡ác 趣thú 坑khanh 者giả 。 顯hiển 此thử 已dĩ 盡tận 彼bỉ 中trung 有hữu 。 有hữu 說thuyết 。 已dĩ 盡tận 地địa 獄ngục 等đẳng 者giả 。 顯hiển 已dĩ 盡tận 地địa 獄ngục 等đẳng 。 已dĩ 盡tận 所sở 有hữu 險hiểm 惡ác 趣thú 坑khanh 者giả 。 顯hiển 已dĩ 盡tận 人nhân 中trung 扇thiên/phiến # 半bán 擇trạch 迦ca 無vô 形hình 二nhị 形hình 。 彼bỉ 是thị 人nhân 中trung 險hiểm 惡ác 趣thú 坑khanh 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 前tiền 顯hiển 已dĩ 盡tận 地địa 獄ngục 傍bàng 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 後hậu 顯hiển 已dĩ 盡tận 住trụ 不bất 律luật 儀nghi 。 彼bỉ 當đương 墮đọa 險hiểm 惡ác 趣thú 。 坑khanh 故cố 有hữu 說thuyết 。 前tiền 顯hiển 已dĩ 盡tận 地địa 獄ngục 傍bàng 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 後hậu 顯hiển 已dĩ 盡tận 造tạo 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 。 彼bỉ 無vô 間gian 生sanh 。 墮đọa 地địa 獄ngục 故cố 。 有hữu 說thuyết 前tiền 顯hiển 已dĩ 盡tận 地địa 獄ngục 傍bàng 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 後hậu 顯hiển 已dĩ 盡tận 斷đoạn 善thiện 根căn 者giả 。 以dĩ 斷đoạn 善thiện 者giả 如như 險hiểm 惡ác 趣thú 坑khanh 故cố 。 若nhược 不bất 續tục 善thiện 根căn 死tử 必tất 墮đọa 地địa 獄ngục 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 前tiền 顯hiển 已dĩ 盡tận 地địa 獄ngục 等đẳng 果quả 。 後hậu 顯hiển 已dĩ 盡tận 地địa 獄ngục 等đẳng 因nhân 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 汝nhữ 等đẳng 苾Bật 芻Sô 。 若nhược 見kiến 行hành 身thân 語ngữ 意ý 惡ác 行hành 者giả 。 應ưng 知tri 已dĩ 見kiến 地địa 獄ngục 或hoặc 餘dư 惡ác 趣thú 。 有hữu 說thuyết 。 前tiền 顯hiển 已dĩ 盡tận 地địa 獄ngục 傍bàng 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 後hậu 復phục 言ngôn 已dĩ 盡tận 所sở 有hữu 險hiểm 者giả 。 重trọng/trùng 顯hiển 已dĩ 盡tận 地địa 獄ngục 。 以dĩ 地địa 獄ngục 中trung 無vô 善thiện 果quả 故cố 。 惡ác 趣thú 者giả 重trọng/trùng 顯hiển 已dĩ 盡tận 餓ngạ 鬼quỷ 。 彼bỉ 常thường 貧bần 窮cùng 乏phạp 資tư 緣duyên 故cố 。 坑khanh 者giả 重trọng/trùng 顯hiển 已dĩ 盡tận 傍bàng 生sanh 。 身thân 心tâm 墮đọa 彼bỉ 難nan 可khả 出xuất 故cố 。 有hữu 成thành 劫kiếp 時thời 生sanh 。 彼bỉ 壞hoại 劫kiếp 時thời 方phương 命mạng 終chung 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 前tiền 顯hiển 已dĩ 盡tận 地địa 獄ngục 傍bàng 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 後hậu 復phục 言ngôn 已dĩ 盡tận 所sở 有hữu 險hiểm 惡ác 趣thú 坑khanh 者giả 。 皆giai 重trọng/trùng 顯hiển 已dĩ 盡tận 三tam 惡ác 趣thú 果quả 。 謂vị 三tam 惡ác 趣thú 皆giai 是thị 極cực 險hiểm 。 眾chúng 惡ác 所sở 趣thú 所sở 墮đọa 坑khanh 故cố 。 問vấn 今kim 地địa 獄ngục 中trung 猶do 有hữu 種chủng 種chủng 。 鑊hoạch 湯thang 爐lô 炭thán 。 及cập 獄ngục 卒tốt 等đẳng 無vô 量lượng 苦khổ 具cụ 。 如như 何hà 言ngôn 盡tận 耶da 。 答đáp 不bất 往vãng 不bất 生sanh 故cố 說thuyết 為vi 盡tận 。 謂vị 聖thánh 弟đệ 子tử 不bất 復phục 往vãng 彼bỉ 處xứ 。 不bất 復phục 生sanh 彼bỉ 蘊uẩn 界giới 處xứ 故cố 。 此thử 已dĩ 得đắc 彼bỉ 非phi 擇trạch 滅diệt 故cố 。 問vấn 亦diệc 有hữu 異dị 生sanh 得đắc 地địa 獄ngục 等đẳng 非phi 擇trạch 滅diệt 者giả 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 聖thánh 弟đệ 子tử 耶da 。

答đáp 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 皆giai 已dĩ 盡tận 故cố 。 異dị 生sanh 品phẩm 中trung 有hữu 未vị 盡tận 者giả 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 問vấn 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 亦diệc 盡tận 人nhân 天thiên 。 何hà 故cố 但đãn 言ngôn 盡tận 地địa 獄ngục 等đẳng 。 答đáp 此thử 中trung 但đãn 說thuyết 一nhất 切thiết 盡tận 者giả 。 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 於ư 人nhân 天thiên 趣thú 。 有hữu 未vị 盡tận 者giả 故cố 不bất 說thuyết 之chi 是thị 謂vị 盡tận 。 非phi 過quá 去khứ 盡tận 者giả 是thị 第đệ 二nhị 盡tận 。 非phi 過quá 去khứ 者giả 非phi 初sơ 過quá 去khứ 。 有hữu 過quá 去khứ 亦diệc 盡tận 。 謂vị 所sở 有hữu 行hành 已dĩ 起khởi 等đẳng 起khởi 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 皆giai 顯hiển 示thị 過quá 去khứ 諸chư 行hành 。 過quá 去khứ 者giả 是thị 世thế 過quá 去khứ 盡tận 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 非phi 過quá 去khứ 亦diệc 非phi 盡tận 謂vị 除trừ 前tiền 相tương/tướng 。 此thử 中trung 相tương/tướng 聲thanh 義nghĩa 如như 前tiền 釋thích 廣quảng 說thuyết 。 乃nãi 至chí 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 除trừ 一nhất 切thiết 過quá 去khứ 。 世thế 法pháp 現hiện 在tại 佛Phật 身thân 。 未vị 來lai 聖thánh 弟đệ 子tử 地địa 獄ngục 等đẳng 蘊uẩn 界giới 處xứ 。 取thủ 餘dư 現hiện 在tại 一nhất 切thiết 。 未vị 來lai 及cập 無vô 為vi 法pháp 。 作tác 第đệ 四tứ 句cú 。

復phục 次thứ 若nhược 依y 結kết 斷đoạn 說thuyết 者giả 。 此thử 中trung 依y 言ngôn 顯hiển 所sở 憑bằng 義nghĩa 。 前tiền 四tứ 句cú 中trung 。 依y 世thế 盡tận 及cập 不bất 生sanh 盡tận 說thuyết 盡tận 言ngôn 。 今kim 四tứ 句cú 中trung 。 依y 斷đoạn 煩phiền 惱não 得đắc 擇trạch 滅diệt 盡tận 。 建kiến 立lập 盡tận 名danh 。 有hữu 結kết 過quá 去khứ 非phi 盡tận 。 謂vị 結kết 過quá 去khứ 。 未vị 斷đoạn 未vị 。 遍biến 知tri 未vị 滅diệt 未vị 變biến 吐thổ 。 未vị 斷đoạn 者giả 未vị 立lập 斷đoạn 遍biến 知tri 。 未vị 遍biến 知tri 者giả 未vị 立lập 智trí 遍biến 知tri 。 未vị 滅diệt 者giả 未vị 得đắc 擇trạch 滅diệt 。 未vị 變biến 吐thổ 者giả 未vị 棄khí 彼bỉ 得đắc 。 有hữu 說thuyết 。 未vị 斷đoạn 者giả 未vị 以dĩ 無vô 間gian 道đạo 斷đoạn 。 未vị 遍biến 知tri 者giả 未vị 以dĩ 解giải 脫thoát 道đạo 遍biến 知tri 。 未vị 滅diệt 者giả 未vị 證chứng 彼bỉ 離ly 繫hệ 得đắc 。 未vị 變biến 吐thổ 者giả 未vị 捨xả 彼bỉ 繫hệ 得đắc 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 四tứ 句cú 皆giai 顯hiển 未vị 棄khí 捨xả 義nghĩa 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 若nhược 具cụ 縛phược 者giả 。 過quá 去khứ 三tam 界giới 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 已dĩ 離ly 欲dục 染nhiễm 未vị 離ly 初sơ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 者giả 。 過quá 去khứ 八bát 地địa 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 乃nãi 至chí 已dĩ 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 染nhiễm 者giả 。 過quá 去khứ 一nhất 地địa 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 若nhược 聖thánh 者giả 具cụ 縛phược 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 位vị 。 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 時thời 過quá 去khứ 三tam 界giới 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 苦khổ 法pháp 智trí 已dĩ 生sanh 苦khổ 類loại 智trí 未vị 生sanh 。 過quá 去khứ 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 。 乃nãi 至chí 三tam 界giới 見kiến 集tập 滅diệt 道đạo 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 乃nãi 至chí 道Đạo 法Pháp 智trí 已dĩ 生sanh 道đạo 類loại 智trí 未vị 生sanh 。 過quá 去khứ 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 。 及cập 三tam 界giới 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 預dự 流lưu 者giả 過quá 去khứ 三tam 界giới 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 一nhất 來lai 者giả 過quá 去khứ 欲dục 界giới 修tu 所sở 斷đoạn 三tam 品phẩm 。 及cập 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 不bất 還hoàn 者giả 若nhược 未vị 離ly 初sơ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 。 過quá 去khứ 八bát 地địa 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 乃nãi 至chí 若nhược 已dĩ 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 染nhiễm 。 過quá 去khứ 一nhất 地địa 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 是thị 謂vị 結kết 過quá 去khứ 非phi 盡tận 。 有hữu 結kết 盡tận 非phi 過quá 去khứ 。 謂vị 結kết 未vị 來lai 已dĩ 斷đoạn 已dĩ 遍biến 知tri 已dĩ 滅diệt 已dĩ 變biến 吐thổ 。 已dĩ 斷đoạn 者giả 已dĩ 立lập 斷đoạn 遍biến 知tri 。 已dĩ 遍biến 知tri 者giả 已dĩ 立lập 智trí 遍biến 知tri 。 已dĩ 滅diệt 者giả 已dĩ 得đắc 擇trạch 滅diệt 。 已dĩ 變biến 吐thổ 者giả 已dĩ 棄khí 彼bỉ 得đắc 。 有hữu 說thuyết 。 已dĩ 斷đoạn 者giả 已dĩ 以dĩ 無vô 間gian 道đạo 斷đoạn 。 已dĩ 遍biến 知tri 者giả 已dĩ 以dĩ 解giải 脫thoát 道đạo 遍biến 知tri 。 已dĩ 滅diệt 者giả 已dĩ 證chứng 彼bỉ 離ly 繫hệ 得đắc 。 已dĩ 變biến 吐thổ 者giả 已dĩ 捨xả 彼bỉ 繫hệ 得đắc 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 四tứ 句cú 皆giai 顯hiển 已dĩ 棄khí 捨xả 義nghĩa 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 未vị 來lai 三tam 界giới 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 若nhược 不bất 還hoàn 者giả 。 已dĩ 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 染nhiễm 。 未vị 來lai 三tam 界giới 見kiến 所sở 斷đoạn 。 及cập 八bát 地địa 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 乃nãi 至chí 未vị 離ly 初sơ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 者giả 。 未vị 來lai 三tam 界giới 見kiến 所sở 斷đoạn 。 及cập 一nhất 地địa 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 若nhược 一nhất 來lai 者giả 未vị 來lai 三tam 界giới 見kiến 所sở 斷đoạn 。 及cập 欲dục 界giới 六lục 品phẩm 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 若nhược 預dự 流lưu 者giả 未vị 來lai 三tam 界giới 見kiến 所sở 斷đoạn 結kết 。 若nhược 隨tùy 信tín 隨tùy 法pháp 行hành 。 道Đạo 法Pháp 智trí 已dĩ 生sanh 道đạo 類loại 智trí 未vị 生sanh 。 未vị 來lai 三tam 界giới 見kiến 苦khổ 集tập 滅diệt 所sở 斷đoạn 。 及cập 欲dục 界giới 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 結kết 。 乃nãi 至chí 苦khổ 法pháp 智trí 已dĩ 生sanh 苦khổ 類loại 智trí 未vị 生sanh 。 未vị 來lai 欲dục 界giới 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 結kết 。 若nhược 諸chư 異dị 生sanh 已dĩ 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 染nhiễm 。 未vị 來lai 八bát 地địa 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 乃nãi 至chí 已dĩ 離ly 欲dục 染nhiễm 未vị 離ly 初sơ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 。 未vị 來lai 一nhất 地địa 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 是thị 謂vị 結kết 盡tận 非phi 過quá 去khứ 。 有hữu 結kết 過quá 去khứ 亦diệc 盡tận 。 謂vị 結kết 過quá 去khứ 已dĩ 斷đoạn 已dĩ 遍biến 知tri 已dĩ 滅diệt 已dĩ 變biến 吐thổ 。 已dĩ 斷đoạn 等đẳng 言ngôn 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 過quá 去khứ 三tam 界giới 。 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 若nhược 異dị 生sanh 已dĩ 離ly 欲dục 染nhiễm 未vị 離ly 初sơ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 。 過quá 去khứ 一nhất 地địa 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 是thị 謂vị 結kết 過quá 去khứ 亦diệc 盡tận 。 有hữu 結kết 非phi 過quá 去khứ 亦diệc 非phi 盡tận 。 謂vị 結kết 未vị 來lai 未vị 斷đoạn 未vị 遍biến 知tri 未vị 滅diệt 未vị 變biến 吐thổ 。 及cập 結kết 現hiện 在tại 未vị 斷đoạn 等đẳng 言ngôn 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 若nhược 具cụ 縛phược 者giả 。 未vị 來lai 三tam 界giới 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 若nhược 不bất 還hoàn 者giả 。 已dĩ 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 染nhiễm 。 未vị 來lai 一nhất 地địa 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 及cập 一nhất 切thiết 現hiện 在tại 結kết 。 是thị 謂vị 結kết 非phi 過quá 去khứ 亦diệc 非phi 盡tận 。 諸chư 過quá 去khứ 彼bỉ 一nhất 切thiết 滅diệt 耶da 。 答đáp 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 過quá 去khứ 有hữu 二nhị 種chủng 。 如như 前tiền 說thuyết 。 滅diệt 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 世thế 滅diệt 。 二nhị 隱ẩn 沒một 滅diệt 。 此thử 中trung 俱câu 依y 二nhị 種chủng 作tác 論luận 。 過quá 去khứ 與dữ 滅diệt 互hỗ 有hữu 廣quảng 狹hiệp 。 故cố 作tác 四tứ 句cú 。 有hữu 過quá 去khứ 非phi 滅diệt 。 謂vị 如như 具Cụ 壽thọ 鄔ổ 陀đà 夷di 言ngôn 。 一nhất 切thiết 結kết 過quá 去khứ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 過quá 去khứ 者giả 是thị 第đệ 二nhị 過quá 去khứ 。 非phi 滅diệt 者giả 非phi 二nhị 種chủng 滅diệt 。 佛Phật 身thân 現hiện 在tại 非phi 隱ẩn 沒một 故cố 。 有hữu 滅diệt 非phi 過quá 去khứ 。 謂vị 依y 世thế 俗tục 小tiểu 街nhai 小tiểu 舍xá 小tiểu 器khí 小tiểu 眼nhãn 。 言ngôn 是thị 滅diệt 街nhai 乃nãi 至chí 滅diệt 眼nhãn 。 謂vị 東đông 方phương 人nhân 見kiến 小tiểu 街nhai 等đẳng 說thuyết 言ngôn 此thử 滅diệt 。 即tức 依y 此thử 義nghĩa 可khả 作tác 是thị 言ngôn 。 頗phả 有hữu 眼nhãn 滅diệt 能năng 見kiến 色sắc 耶da 。 答đáp 有hữu 。 謂vị 現hiện 在tại 世thế 同đồng 分phần/phân 小tiểu 眼nhãn 是thị 謂vị 滅diệt 。 非phi 過quá 去khứ 滅diệt 者giả 是thị 第đệ 二nhị 滅diệt 。 非phi 過quá 去khứ 者giả 非phi 初sơ 過quá 去khứ 。 有hữu 過quá 去khứ 亦diệc 滅diệt 。 謂vị 所sở 有hữu 行hành 已dĩ 起khởi 等đẳng 起khởi 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 皆giai 顯hiển 示thị 過quá 去khứ 諸chư 行hành 。 過quá 去khứ 者giả 是thị 世thế 過quá 去khứ 滅diệt 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 非phi 過quá 去khứ 亦diệc 非phi 滅diệt 。 謂vị 除trừ 前tiền 相tương/tướng 。 此thử 中trung 相tương/tướng 聲thanh 。 亦diệc 如như 前tiền 說thuyết 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 除trừ 一nhất 切thiết 過quá 去khứ 世thế 法pháp 。 現hiện 在tại 佛Phật 身thân 及cập 小tiểu 街nhai 等đẳng 。 取thủ 餘dư 現hiện 在tại 一nhất 切thiết 。 未vị 來lai 及cập 無vô 為vi 法pháp 。 作tác 第đệ 四tứ 句cú 。

復phục 次thứ 若nhược 依y 結kết 斷đoạn 說thuyết 者giả 。 此thử 中trung 依y 言ngôn 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 前tiền 四tứ 句cú 中trung 依y 世thế 滅diệt 及cập 隱ẩn 沒một 滅diệt 說thuyết 滅diệt 言ngôn 。 今kim 四tứ 句cú 中trung 依y 斷đoạn 煩phiền 惱não 得đắc 擇trạch 滅diệt 滅diệt 建kiến 立lập 滅diệt 名danh 。 有hữu 結kết 過quá 去khứ 非phi 滅diệt 。 謂vị 結kết 過quá 去khứ 未vị 斷đoạn 未vị 遍biến 知tri 。 未vị 滅diệt 未vị 變biến 吐thổ 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 有hữu 結kết 非phi 過quá 去khứ 亦diệc 非phi 滅diệt 。 謂vị 結kết 未vị 來lai 未vị 斷đoạn 未vị 遍biến 知tri 未vị 滅diệt 未vị 變biến 。 吐thổ 及cập 結kết 現hiện 在tại 。 此thử 中trung 一nhất 切thiết 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。

如như 是thị 所sở 說thuyết 。 五ngũ 四tứ 句cú 中trung 。 前tiền 三tam 四tứ 句cú 依y 世thế 施thi 設thiết 及cập 聖thánh 施thi 設thiết 說thuyết 。 依y 世thế 語ngữ 言ngôn 。 及cập 聖thánh 語ngữ 言ngôn 說thuyết 。 依y 世thế 俗tục 及cập 勝thắng 義nghĩa 說thuyết 。 依y 契Khế 經Kinh 及cập 現hiện 見kiến 說thuyết 。 後hậu 二nhị 四tứ 句cú 唯duy 依y 聖thánh 施thi 設thiết 聖thánh 語ngữ 言ngôn 勝thắng 義nghĩa 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 問vấn 後hậu 二nhị 四tứ 句cú 中trung 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 結kết 不bất 說thuyết 結kết 法pháp 耶da 。 答đáp 彼bỉ 作tác 論luận 者giả 。 意ý 欲dục 爾nhĩ 故cố 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 應ưng 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 當đương 知tri 此thử 義nghĩa 有hữu 餘dư 。 有hữu 說thuyết 。 已dĩ 說thuyết 結kết 。 當đương 知tri 亦diệc 已dĩ 說thuyết 結kết 法pháp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 依y 結kết 立lập 結kết 法pháp 故cố 。 又hựu 同đồng 一nhất 對đối 治trị 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 諸chư 結kết 自tự 性tánh 斷đoạn 。 斷đoạn 已dĩ 不bất 成thành 就tựu 。 是thị 故cố 說thuyết 之chi 。 結kết 法pháp 不bất 定định 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 諸chư 結kết 多đa 諸chư 過quá 失thất 。 堅kiên 牢lao 難nạn/nan 斷đoạn 難nạn/nan 破phá 難nạn/nan 越việt 。 是thị 故cố 說thuyết 之chi 。 結kết 法pháp 不bất 爾nhĩ 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 諸chư 結kết 與dữ 聖thánh 道Đạo 相tương 違vi 。 結kết 法pháp 不bất 爾nhĩ 。 以dĩ 善thiện 有hữu 漏lậu 。 能năng 與dữ 聖thánh 道Đạo 相tương/tướng 入nhập 出xuất 故cố 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 能năng 與dữ 聖thánh 道Đạo 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 然nhiên 與dữ 結kết 相tương/tướng 雜tạp 故cố 。 亦diệc 是thị 聖thánh 道Đạo 所sở 斷đoạn 。 如như 燈đăng 破phá 闇ám 時thời 亦diệc 損tổn 炷chú 等đẳng 。 王vương 破phá 他tha 軍quân 時thời 亦diệc 損tổn 自tự 眾chúng 。 有hữu 說thuyết 。 諸chư 結kết 是thị 結kết 亦diệc 是thị 結kết 法pháp 。 是thị 故cố 說thuyết 之chi 。 結kết 法pháp 非phi 結kết 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 如như 結kết 結kết 法pháp 。 縛phược 縛phược 法pháp 。 隨tùy 眠miên 隨tùy 眠miên 法pháp 。 隨tùy 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 法pháp 。 纏triền 纏triền 法pháp 。 垢cấu 垢cấu 法pháp 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 於ư 苦khổ 生sanh 疑nghi 此thử 是thị 苦khổ 耶da 。 此thử 非phi 苦khổ 耶da 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 為vì 欲dục 分phân 別biệt 。 契Khế 經Kinh 義nghĩa 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 因nhân 論luận 婆Bà 羅La 門Môn 。 來lai 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 作tác 如như 是thị 問vấn 。 沙Sa 門Môn 喬Kiều 答Đáp 摩Ma 。 疑nghi 甚thậm 為vi 希hy 有hữu 。 難nan 度độ 非phi 易dị 度độ 。 世Thế 尊Tôn 告cáo 言ngôn 。 如như 是thị 如như 是thị 。 婆Bà 羅La 門Môn 疑nghi 甚thậm 為vi 希hy 有hữu 。 難nan 度độ 非phi 易dị 度độ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 有hữu 古cổ 昔tích 婆Bà 羅La 門Môn 造tạo 明minh 論luận 者giả 。 造tạo 咒chú 術thuật 者giả 上thượng 首thủ 有hữu 十thập 。 一nhất 頞át 瑟sắt 搩kiệt 迦ca 。 二nhị 婆bà 莫mạc 迦ca 。 三tam 婆bà 莫mạc 提đề 婆bà 。 四tứ 毘tỳ 濕thấp 縛phược 蜜mật 多đa 羅la 。 五ngũ 闍xà 莫mạc 鐸đạc 耆kỳ 尼ni 。 六lục 鴦ương 耆kỳ 羅la 。 七thất 跋bạt 羅la 墮đọa 闍xà 。 八bát 婆bà 死tử 瑟sắt # 。 九cửu 迦Ca 葉Diếp 波ba 。 十thập 勃bột 栗lật 瞿cù 。 如như 是thị 等đẳng 諸chư 婆Bà 羅La 門Môn 。 世thế 雖tuy 尊tôn 敬kính 皆giai 不bất 度độ 疑nghi 而nhi 命mạng 終chung 。 是thị 故cố 知tri 疑nghi 甚thậm 為vi 難nan 度độ 。 契Khế 經Kinh 雖tuy 作tác 是thị 說thuyết 。 而nhi 不bất 廣quảng 分phân 別biệt 。 彼bỉ 經kinh 是thị 此thử 論luận 所sở 依y 根căn 本bổn 。 彼bỉ 所sở 不bất 說thuyết 者giả 。 今kim 應ưng 說thuyết 之chi 。 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 若nhược 於ư 苦khổ 生sanh 疑nghi 。 此thử 是thị 苦khổ 耶da 。 此thử 非phi 苦khổ 耶da 。 當đương 言ngôn 一nhất 心tâm 多đa 心tâm 耶da 。 答đáp 應ưng 言ngôn 多đa 心tâm 。 謂vị 此thử 是thị 苦khổ 耶da 。 是thị 一nhất 心tâm 。 此thử 非phi 苦khổ 耶da 是thị 第đệ 二nhị 心tâm 。 於ư 集tập 滅diệt 道đạo 生sanh 疑nghi 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 中trung 邪tà 聲thanh 顯hiển 成thành 疑nghi 義nghĩa 。 若nhược 但đãn 說thuyết 此thử 是thị 苦khổ 。 便tiện 成thành 正chánh 見kiến 。 此thử 非phi 苦khổ 便tiện 成thành 邪tà 見kiến 。 乃nãi 至chí 於ư 道đạo 亦diệc 爾nhĩ 。 由do 說thuyết 邪tà 聲thanh 故cố 成thành 疑nghi 義nghĩa 。 如như 是thị 於ư 苦khổ 乃nãi 至chí 於ư 道đạo 。 各các 有hữu 二nhị 心tâm 總tổng 成thành 八bát 心tâm 。 此thử 說thuyết 極cực 速tốc 。 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 次thứ 第đệ 疑nghi 者giả 有hữu 此thử 八bát 心tâm 。 如như 現hiện 觀quán 時thời 。 從tùng 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 。 乃nãi 至chí 道đạo 類loại 智trí 十thập 六lục 剎sát 那na 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 八bát 非phi 八bát 剎sát 那na 。 以dĩ 一nhất 一nhất 心tâm 生sanh 滅diệt 速tốc 疾tật 。 若nhược 作tác 是thị 念niệm 。 此thử 是thị 苦khổ 耶da 。 中trung 間gian 已dĩ 經kinh 百bách 千thiên 生sanh 滅diệt 。 餘dư 心tâm 亦diệc 爾nhĩ 。 但đãn 本bổn 論luận 師sư 欲dục 令linh 弟đệ 子tử 易dị 解giải 了liễu 。 故cố 說thuyết 多đa 剎sát 那na 以dĩ 為vi 一nhất 心tâm 。 行hành 相tương/tướng 等đẳng 故cố 。 頗phả 有hữu 一nhất 心tâm 。 有hữu 疑nghi 無vô 疑nghi 耶da 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 為vi 令linh 疑nghi 者giả 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 謂vị 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 者giả 說thuyết 一nhất 心tâm 聚tụ 。 有hữu 多đa 法pháp 俱câu 。 生sanh 於ư 中trung 有hữu 是thị 猶do 豫dự 謂vị 疑nghi 。 有hữu 是thị 決quyết 定định 謂vị 慧tuệ 。 有hữu 非phi 猶do 豫dự 非phi 決quyết 定định 謂vị 餘dư 心tâm 所sở 。 勿vật 有hữu 生sanh 疑nghi 即tức 有hữu 疑nghi 心tâm 。 是thị 無vô 疑nghi 心tâm 。 即tức 無vô 疑nghi 心tâm 。 是thị 有hữu 疑nghi 心tâm 為vi 令linh 此thử 疑nghi 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 顯hiển 有hữu 疑nghi 心tâm 異dị 無vô 疑nghi 心tâm 異dị 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 頗phả 有hữu 一nhất 心tâm 有hữu 疑nghi 無vô 疑nghi 耶da 。 答đáp 無vô 。 問vấn 此thử 言ngôn 。 為vi 約ước 心tâm 聚tụ 。 為vi 約ước 所sở 緣duyên 說thuyết 耶da 。 若nhược 約ước 心tâm 聚tụ 說thuyết 者giả 。 則tắc 一nhất 心tâm 聚tụ 中trung 有hữu 是thị 疑nghi 有hữu 非phi 疑nghi 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 何hà 故cố 言ngôn 無vô 。 若nhược 約ước 所sở 緣duyên 說thuyết 者giả 。 則tắc 於ư 一nhất 佛Phật 心tâm 有hữu 有hữu 疑nghi 。 謂vị 異dị 生sanh 有hữu 無vô 疑nghi 。 謂vị 聖thánh 者giả 亦diệc 不bất 應ưng 言ngôn 無vô 。 何hà 故cố 答đáp 言ngôn 無vô 也dã 。 答đáp 此thử 約ước 心tâm 聚tụ 故cố 答đáp 言ngôn 無vô 。 謂vị 諸chư 心tâm 聚tụ 若nhược 有hữu 疑nghi 者giả 名danh 有hữu 疑nghi 心tâm 。 若nhược 無vô 疑nghi 者giả 名danh 無vô 疑nghi 心tâm 。 是thị 故cố 有hữu 疑nghi 心tâm 異dị 無vô 疑nghi 心tâm 異dị 。 然nhiên 此thử 中trung 說thuyết 無vô 疑nghi 心tâm 者giả 。 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 或hoặc 了liễu 是thị 有hữu 或hoặc 撥bát 為vi 無vô 。 非phi 但đãn 與dữ 疑nghi 不bất 相tương 應ứng 起khởi 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 於ư 苦Khổ 諦Đế 。 若nhược 言ngôn 此thử 是thị 苦khổ 耶da 。 此thử 心tâm 有hữu 疑nghi 。 若nhược 言ngôn 此thử 是thị 苦khổ 。 此thử 心tâm 無vô 疑nghi 。 若nhược 言ngôn 此thử 非phi 苦khổ 耶da 。 此thử 心tâm 有hữu 疑nghi 。 若nhược 言ngôn 此thử 非phi 苦khổ 。 此thử 心tâm 無vô 疑nghi 。 於ư 集tập 滅diệt 道đạo 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 有hữu 十thập 六lục 心tâm 。 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 各các 有hữu 四tứ 故cố 。 謂vị 八bát 是thị 疑nghi 。 四tứ 是thị 正chánh 見kiến 。 四tứ 是thị 邪tà 見kiến 。 前tiền 四tứ 種chủng 疑nghi 引dẫn 四tứ 正chánh 見kiến 。 後hậu 四tứ 種chủng 疑nghi 引dẫn 四tứ 邪tà 見kiến 。 謂vị 此thử 是thị 苦khổ 等đẳng 是thị 正chánh 見kiến 。 此thử 非phi 苦khổ 等đẳng 是thị 邪tà 見kiến 故cố 。 問vấn 何hà 等đẳng 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 疑nghi 能năng 引dẫn 生sanh 正chánh 見kiến 。 何hà 等đẳng 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 疑nghi 能năng 引dẫn 生sanh 邪tà 見kiến 。 答đáp 若nhược 好hảo/hiếu 與dữ 此thử 法pháp 共cộng 住trú 者giả 。 彼bỉ 疑nghi 引dẫn 生sanh 正chánh 見kiến 若nhược 好hảo/hiếu 與dữ 外ngoại 道đạo 共cộng 住trú 者giả 。 彼bỉ 疑nghi 引dẫn 生sanh 邪tà 見kiến 。

復phục 次thứ 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 習tập 內nội 論luận 者giả 。 彼bỉ 疑nghi 引dẫn 生sanh 正chánh 見kiến 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 習tập 外ngoại 論luận 者giả 。 彼bỉ 疑nghi 引dẫn 生sanh 邪tà 見kiến 。

復phục 次thứ 若nhược 愛ái 親thân 近cận 善thiện 士sĩ 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 者giả 。 彼bỉ 疑nghi 引dẫn 生sanh 正chánh 見kiến 。 若nhược 愛ái 親thân 近cận 不bất 善thiện 士sĩ 聽thính 聞văn 不bất 正Chánh 法Pháp 者giả 。 彼bỉ 疑nghi 引dẫn 生sanh 邪tà 見kiến 。

復phục 次thứ 若nhược 因nhân 力lực 加gia 行hành 力lực 不bất 放phóng 逸dật 力lực 增tăng 上thượng 者giả 。 彼bỉ 疑nghi 引dẫn 生sanh 正chánh 見kiến 。 若nhược 因nhân 力lực 加gia 行hành 力lực 不bất 放phóng 逸dật 力lực 非phi 增tăng 上thượng 者giả 。 彼bỉ 疑nghi 引dẫn 生sanh 邪tà 見kiến 。

如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 三tam 種chủng 冥minh 身thân 。 謂vị 於ư 三tam 世thế 。 疑nghi 惑hoặc 猶do 豫dự 。 問vấn 冥minh 身thân 自tự 性tánh 應ưng 是thị 無vô 明minh 。 何hà 故cố 說thuyết 疑nghi 。 答đáp 彼bỉ 相tương 似tự 故cố 。 謂vị 諸chư 煩phiền 惱não 。 中trung 無vô 有hữu 不bất 了liễu 。 行hành 相tương/tướng 與dữ 無vô 明minh 相tướng 似tự 猶do 如như 疑nghi 者giả 。 是thị 故cố 說thuyết 疑nghi 。 有hữu 說thuyết 。 冥minh 身thân 自tự 性tánh 實thật 是thị 無vô 明minh 。 疑nghi 是thị 無vô 明minh 依y 處xứ 舍xá 宅trạch 是thị 故cố 說thuyết 疑nghi 。 如như 施thi 設thiết 論luận 說thuyết 。 疑nghi 是thị 無vô 知tri 依y 處xứ 舍xá 宅trạch 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 疑nghi 與dữ 無vô 明minh 親thân 近cận 住trụ 故cố 。 謂vị 若nhược 有hữu 疑nghi 處xứ 必tất 有hữu 無vô 明minh 。 如như 世thế 於ư 親thân 說thuyết 彼bỉ 是thị 我ngã 是thị 。 故cố 說thuyết 疑nghi 。 有hữu 說thuyết 。 疑nghi 與dữ 無vô 明minh 相tướng 類loại 同đồng 故cố 。 謂vị 彼bỉ 於ư 境cảnh 俱câu 不bất 決quyết 定định 二nhị 分phần 而nhi 轉chuyển 是thị 故cố 說thuyết 疑nghi 。 有hữu 說thuyết 。 彼bỉ 經kinh 為vi 成thành 不bất 成thành 法pháp 故cố 。 謂vị 無vô 明minh 為vi 冥minh 身thân 自tự 性tánh 。 不bất 說thuyết 自tự 成thành 而nhi 疑nghi 亦diệc 有hữu 冥minh 身thân 之chi 義nghĩa 。 然nhiên 不bất 顯hiển 了liễu 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 問vấn 世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。 但đãn 說thuyết 緣duyên 世thế 疑nghi 為vi 冥minh 身thân 。 不bất 說thuyết 緣duyên 無vô 為vi 疑nghi 耶da 。 答đáp 應ưng 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 當đương 知tri 此thử 義nghĩa 有hữu 餘dư 。 有hữu 說thuyết 。 彼bỉ 經kinh 依y 多đa 分phần 說thuyết 。 謂vị 多đa 緣duyên 世thế 起khởi 此thử 冥minh 身thân 。 少thiểu 緣duyên 無vô 為vi 是thị 以dĩ 不bất 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 有hữu 為vi 麁thô 顯hiển 於ư 中trung 生sanh 疑nghi 。 聖thánh 所sở 訶ha 責trách 說thuyết 為vi 冥minh 者giả 。 無vô 為vi 微vi 細tế 難nan 可khả 覺giác 了liễu 於ư 中trung 生sanh 疑nghi 。 聖thánh 不bất 訶ha 責trách 是thị 以dĩ 不bất 說thuyết 。 如như 晝trú 顛điên 蹶quyết 為vi 世thế 所sở 訶ha 說thuyết 為vi 盲manh 者giả 。 夜dạ 分phân 顛điên 蹶quyết 世thế 則tắc 不bất 訶ha 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。 有hữu 說thuyết 。 外ngoại 道đạo 於ư 世thế 起khởi 增tăng 上thượng 愚ngu 。 疑nghi 惑hoặc 猶do 豫dự 。 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 我ngã 於ư 過quá 去khứ 。 為vi 曾tằng 有hữu 為vi 非phi 曾tằng 有hữu 。 何hà 所sở 曾tằng 有hữu 。 云vân 何hà 曾tằng 有hữu 。 我ngã 於ư 未vị 來lai 。 為vi 當đương 有hữu 為vi 非phi 當đương 有hữu 。 何hà 所sở 當đương 有hữu 。 云vân 何hà 當đương 有hữu 。 於ư 內nội 猶do 豫dự 此thử 物vật 是thị 何hà 。 此thử 物vật 云vân 何hà 。 當đương 何hà 所sở 有hữu 。 如như 是thị 有hữu 情tình 。 生sanh 從tùng 何hà 來lai 。 沒một 往vãng 何hà 所sở 。 外ngoại 道đạo 於ư 世thế 數số 。 起khởi 如như 是thị 增tăng 上thượng 猶do 豫dự 。 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 若nhược 愚ngu 若nhược 智trí 內nội 道đạo 外ngoại 道đạo 。 世thế 間gian 論luận 者giả 乃nãi 至chí 童đồng 竪thụ 皆giai 知tri 有hữu 世thế 。 謂vị 彼bỉ 皆giai 了liễu 。 有hữu 去khứ 來lai 今kim 。 而nhi 於ư 中trung 疑nghi 甚thậm 為vi 盲manh 冥minh 故cố 說thuyết 冥minh 身thân 。 涅Niết 槃Bàn 離ly 相tương/tướng 極cực 難nạn/nan 覺giác 了liễu 。 雖tuy 猛mãnh 利lợi 智trí 猶do 不bất 能năng 窮cùng 。 故cố 於ư 彼bỉ 疑nghi 此thử 中trung 不bất 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 佛Phật 觀quán 未vị 來lai 。 有hữu 諸chư 弟đệ 子tử 。 撥bát 無vô 過quá 未vị 。 故cố 說thuyết 於ư 世thế 起khởi 疑nghi 惑hoặc 者giả 名danh 為vi 冥minh 身thân 。

如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 五ngũ 種chủng 心tâm 栽tài 。 一nhất 者giả 疑nghi 佛Phật 。 二nhị 者giả 疑nghi 法pháp 。 三tam 者giả 疑nghi 戒giới 。 四tứ 者giả 疑nghi 教giáo 。 五ngũ 者giả 瞋sân 僧Tăng 。 如như 彼bỉ 經kinh 說thuyết 。 有hữu 五ngũ 心tâm 栽tài 。 云vân 何hà 為vi 五ngũ 。 謂vị 於ư 大đại 師sư 及cập 法Pháp 戒giới 教giáo 。 疑nghi 惑hoặc 猶do 豫dự 。 不bất 悟ngộ 入nhập 不bất 信tín 解giải 不bất 害hại 心tâm 栽tài 。 於ư 佛Phật 所sở 讚tán 嘆thán 有hữu 智trí 。 同đồng 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 瞋sân 恚khuể 毀hủy 罵mạ 陵lăng 辱nhục 觸xúc 惱não 不bất 害hại 心tâm 栽tài 。 問vấn 此thử 五ngũ 心tâm 栽tài 以dĩ 何hà 為vi 體thể 。 答đáp 疑nghi 瞋sân 為vi 體thể 。 前tiền 四tứ 是thị 疑nghi 第đệ 五ngũ 是thị 瞋sân 。 問vấn 瞋sân 可khả 爾nhĩ 。 疑nghi 云vân 何hà 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 栽tài 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 貪tham 瞋sân 癡si 。 品phẩm 類loại 足túc 論luận 。 亦diệc 作tác 是thị 說thuyết 。 瞋sân 云vân 何hà 。 謂vị 於ư 有hữu 情tình 。 作tác 損tổn 害hại 作tác 栽tài 蘗bách 無vô 處xứ 說thuyết 疑nghi 為vi 栽tài 自tự 性tánh 。 此thử 中trung 何hà 以dĩ 說thuyết 耶da 。 答đáp 彼bỉ 相tương 似tự 故cố 謂vị 諸chư 煩phiền 惱não 中trung 。 無vô 有hữu 非phi 栽tài 自tự 性tánh 而nhi 作tác 栽tài 事sự 。 猶do 如như 疑nghi 者giả 。 如như 施thi 設thiết 論luận 說thuyết 。 疑nghi 覆phú 蔽tế 心tâm 。 令linh 心tâm 剛cang 強cường 作tác 栽tài 蘗bách 事sự 。 尚thượng 不bất 令linh 心tâm 得đắc 邪tà 決quyết 定định 。 況huống 正chánh 決quyết 定định 。 譬thí 如như 良lương 田điền 。 若nhược 不bất 耕canh 墾khẩn 。 即tức 便tiện 堅kiên 硬ngạnh 多đa 諸chư 株chu 杌ngột 。 穢uế 草thảo 不bất 植thực 。 何hà 況huống 嘉gia 苗miêu 。 有hữu 說thuyết 。 疑nghi 與dữ 瞋sân 恚khuể 行hành 相tương/tướng 所sở 對đối 。 俱câu 相tương 似tự 故cố 說thuyết 為vi 心tâm 栽tài 。 行hành 相tương/tướng 相tương 似tự 者giả 。 俱câu 慼thích 行hành 相tương/tướng 轉chuyển 故cố 。 所sở 對đối 相tương 似tự 者giả 。 俱câu 對đối 歡hoan 行hành 相tương/tướng 故cố 。 問vấn 何hà 故cố 疑nghi 佛Phật 說thuyết 為vi 心tâm 栽tài 。 非phi 疑nghi 僧Tăng 耶da 。 答đáp 不bất 應ưng 生sanh 處xứ 而nhi 妄vọng 生sanh 者giả 說thuyết 名danh 心tâm 栽tài 。 佛Phật 無vô 一nhất 切thiết 惡ác 行hành 過quá 失thất 。 而nhi 生sanh 猜# 疑nghi 是thị 名danh 非phi 處xứ 。 於ư 法Pháp 戒giới 教giáo 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 僧Tăng 有hữu 少thiểu 分phần 惡ác 行hành 過quá 失thất 。 而nhi 猜# 疑nghi 者giả 是thị 應ưng 處xứ 起khởi 不bất 名danh 心tâm 栽tài 。 問vấn 何hà 故cố 瞋sân 僧Tăng 說thuyết 名danh 心tâm 栽tài 。 非phi 瞋sân 佛Phật 耶da 。 答đáp 僧Tăng 有hữu 少thiểu 分phần 惡ác 行hành 過quá 失thất 。 緣duyên 之chi 生sanh 瞋sân 性tánh 必tất 尤vưu 重trọng/trùng 故cố 名danh 心tâm 栽tài 。 佛Phật 無vô 一nhất 切thiết 惡ác 行hành 過quá 失thất 。 生sanh 瞋sân 則tắc 輕khinh 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 於ư 法Pháp 戒giới 教giáo 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 於ư 非phi 重trọng/trùng 過quá 施thi 設thiết 心tâm 栽tài 。 於ư 僧Tăng 生sanh 疑nghi 其kỳ 過quá 則tắc 重trọng/trùng 。 以dĩ 應ưng 處xứ 起khởi 難nan 可khả 斷đoạn 故cố 不bất 名danh 心tâm 栽tài 。 佛Phật 無vô 諸chư 過quá 而nhi 能năng 緣duyên 之chi 生sanh 瞋sân 性tánh 必tất 尤vưu 重trọng/trùng 難nạn/nan 斷đoạn 亦diệc 非phi 心tâm 栽tài 。 於ư 法Pháp 戒giới 教giáo 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

云vân 何hà 多đa 名danh 身thân 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 是thị 作tác 論luận 者giả 意ý 欲dục 爾nhĩ 故cố 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 為vì 欲dục 分phân 別biệt 。 契Khế 經Kinh 義nghĩa 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 便tiện 有hữu 名danh 身thân 句cú 身thân 文văn 身thân 。 出xuất 現hiện 世thế 間gian 。 雖tuy 作tác 是thị 說thuyết 。 而nhi 不bất 分phân 別biệt 。 云vân 何hà 名danh 身Thân 。 句cú 身thân 文văn 身thân 。 今kim 欲dục 分phân 別biệt 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 有hữu 說thuyết 。 為vi 令linh 疑nghi 者giả 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 謂vị 此thử 論luận 中trung 分phân 別biệt 種chủng 種chủng 。 甚thậm 深thâm 妙diệu 義nghĩa 。 或hoặc 有hữu 生sanh 疑nghi 論luận 者giả 。 於ư 義nghĩa 雖tuy 得đắc 善thiện 巧xảo 。 而nhi 於ư 其kỳ 文văn 或hoặc 不bất 善thiện 巧xảo 為vi 令linh 此thử 疑nghi 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 顯hiển 於ư 文văn 義nghĩa 俱câu 得đắc 善thiện 巧xảo 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 有hữu 說thuyết 。 為vi 止chỉ 他tha 宗tông 顯hiển 己kỷ 義nghĩa 故cố 。 謂vị 或hoặc 有hữu 執chấp 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 非phi 實thật 有hữu 法pháp 如như 譬thí 喻dụ 者giả 。 或hoặc 復phục 有hữu 執chấp 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 聲thanh 為vi 自tự 性tánh 如như 聲thanh 論luận 者giả 。 為vi 止chỉ 彼bỉ 執chấp 顯hiển 名danh 身thân 等đẳng 是thị 實thật 有hữu 法pháp 。 是thị 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 有hữu 說thuyết 。 欲dục 顯hiển 世Thế 尊Tôn 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 所sở 設thiết 劬cù 勞lao 有hữu 大đại 果quả 故cố 。 謂vị 佛Phật 過quá 去khứ 無vô 量lượng 。 劫kiếp 前tiền 應ưng 得đắc 滅diệt 度độ 。 所sở 以dĩ 經kinh 於ư 三tam 無vô 數số 劫kiếp 修tu 習tập 。 百bách 千thiên 難nan 行hành 苦khổ 行hạnh 。 但đãn 為vi 利lợi 他tha 。 夫phu 利lợi 他tha 者giả 。 必tất 於ư 名danh 身thân 句cú 身thân 文văn 身thân 。 皆giai 得đắc 善thiện 巧xảo 。 以dĩ 善thiện 巧xảo 故cố 。 能năng 為vì 他tha 說thuyết 。 蘊uẩn 界giới 處xứ 等đẳng 。 令linh 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 究cứu 竟cánh 饒nhiêu 益ích 。 是thị 名danh 大đại 果Quả 。 有hữu 說thuyết 。 為vi 欲dục 建kiến 立lập 三tam 種chủng 菩Bồ 提Đề 。 增tăng 上thượng 緣duyên 故cố 。 謂vị 若nhược 以dĩ 上thượng 品phẩm 覺giác 慧tuệ 。 覺giác 名danh 句cú 文văn 身thân 。 名danh 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 以dĩ 中trung 品phẩm 覺giác 慧tuệ 。 覺giác 名danh 句cú 文văn 身thân 。 名danh 獨Độc 覺Giác 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 以dĩ 下hạ 品phẩm 覺giác 慧tuệ 。 覺giác 名danh 句cú 文văn 身thân 。 名danh 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 提Đề 。 有hữu 說thuyết 。 欲dục 顯hiển 佛Phật 是thị 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 說thuyết 法Pháp 者giả 故cố 。 謂vị 佛Phật 善thiện 達đạt 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 能năng 為vì 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 法Pháp 無vô 盡tận 。 有hữu 說thuyết 。 欲dục 顯hiển 世Thế 尊Tôn 異dị 獨Độc 覺Giác 故cố 。 謂vị 佛Phật 獨Độc 覺Giác 皆giai 不bất 由do 師sư 自tự 能năng 覺giác 悟ngộ 。 而nhi 於ư 名danh 等đẳng 唯duy 佛Phật 善thiện 知tri 。 獨Độc 覺Giác 不bất 爾nhĩ 。 有hữu 說thuyết 。 為vi 欲dục 照chiếu 了liễu 。 雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 。 二nhị 法pháp 性tánh 相tướng 令linh 他tha 知tri 故cố 。 謂vị 名danh 身thân 等đẳng 。 是thị 能năng 照chiếu 了liễu 染nhiễm 淨tịnh 根căn 本bổn 。 若nhược 無vô 名danh 等đẳng 雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 。 不bất 可khả 顯hiển 示thị 。 有hữu 說thuyết 。 欲dục 顯hiển 於ư 名danh 身thân 等đẳng 觀quán 察sát 。 不bất 觀quán 察sát 者giả 引dẫn 大đại 義nghĩa 利lợi 大đại 衰suy 損tổn 故cố 。 謂vị 修tu 行hành 者giả 。 若nhược 能năng 觀quán 察sát 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 則tắc 能năng 制chế 伏phục 。 猶do 如như 積tích 山sơn 煩phiền 惱não 惡ác 行hành 。 雖tuy 遭tao 罵mạ 辱nhục 能năng 堪kham 忍nhẫn 故cố 。 若nhược 不bất 觀quán 察sát 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 則tắc 煩phiền 惱não 惡ác 行hành 如như 河hà 流lưu 不bất 絕tuyệt 。 如như 罵mạ 太thái 子tử 毘tỳ 盧lô 釋Thích 迦Ca 言ngôn 。 婢tỳ 子tử 何hà 以dĩ 昇thăng 我ngã 釋Thích 種chủng 堂đường 。 彼bỉ 以dĩ 不bất 能năng 觀quán 察sát 。 如như 是thị 四tứ 五ngũ 字tự 故cố 。 牽khiên 引dẫn 無vô 量lượng 百bách 千thiên 眾chúng 生sanh 。 墮đọa 大đại 地địa 獄ngục 。 問vấn 彼bỉ 修tu 行hành 者giả 。 得đắc 他tha 罵mạ 時thời 。 云vân 何hà 觀quán 察sát 。 令linh 瞋sân 不bất 起khởi 。 答đáp 所sở 言ngôn 阿a 俱câu 盧lô 舍xá 縵man 者giả 。 是thị 為vi 罵mạ 我ngã 。 若nhược 除trừ 阿a 字tự 但đãn 是thị 喚hoán 我ngã 。 若nhược 除trừ 縵man 字tự 直trực 是thị 罵mạ 聲thanh 。 若nhược 二nhị 字tự 俱câu 除trừ 直trực 名danh 為vi 喚hoán 。 彼bỉ 修tu 行hành 者giả 。 得đắc 他tha 罵mạ 時thời 。 便tiện 審thẩm 觀quán 察sát 此thử 諸chư 字tự 中trung 。 若nhược 無vô 阿a 者giả 便tiện 是thị 喚hoán 我ngã 何hà 為vi 生sanh 瞋sân 。 若nhược 無vô 縵man 者giả 但đãn 有hữu 罵mạ 聲thanh 。 不bất 關quan 於ư 我ngã 何hà 由do 得đắc 瞋sân 。 若nhược 二nhị 字tự 俱câu 無vô 直trực 名danh 為vi 喚hoán 。 於ư 我ngã 何hà 苦khổ 而nhi 得đắc 生sanh 瞋sân 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 得đắc 他tha 罵mạ 時thời 。 便tiện 審thẩm 觀quán 察sát 如như 是thị 諸chư 字tự 。 此thử 方phương 是thị 罵mạ 他tha 方phương 是thị 讚tán 。 我ngã 若nhược 於ư 此thử 生sanh 瞋sân 生sanh 憂ưu 。 若nhược 於ư 他tha 方phương 。 生sanh 貪tham 生sanh 喜hỷ 。 則tắc 常thường 憂ưu 常thường 喜hỷ 常thường 瞋sân 常thường 貪tham 。 誰thùy 有hữu 疲bì 苦khổ 與dữ 我ngã 比tỉ 者giả 。 由do 此thử 觀quán 察sát 便tiện 不bất 生sanh 瞋sân 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 得đắc 他tha 罵mạ 時thời 。 便tiện 審thẩm 觀quán 察sát 有hữu 讚tán 我ngã 者giả 更cánh 無vô 別biệt 字tự 。 但đãn 於ư 罵mạ 我ngã 諸chư 字tự 之chi 中trung 。 顛điên 倒đảo 次thứ 比tỉ 此thử 讚tán 與dữ 罵mạ 既ký 不bất 決quyết 定định 。 不bất 應ưng 於ư 中trung 生sanh 憂ưu 生sanh 喜hỷ 。 由do 此thử 於ư 罵mạ 。 不bất 生sanh 瞋sân 心tâm 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 得đắc 他tha 罵mạ 時thời 。 應ưng 審thẩm 觀quán 察sát 如như 是thị 語ngữ 業nghiệp 。 誰thùy 所sở 成thành 就tựu 。 為vi 是thị 罵mạ 者giả 。 為vi 是thị 我ngã 身thân 。 即tức 知tri 此thử 是thị 罵mạ 者giả 成thành 就tựu 。 便tiện 作tác 是thị 念niệm 。 彼bỉ 為vi 自tự 罵mạ 何hà 關quan 於ư 我ngã 。 故cố 不bất 生sanh 瞋sân 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 得đắc 他tha 罵mạ 時thời 。 便tiện 觀quán 罵mạ 者giả 身thân 中trung 諸chư 法pháp 。 罵mạ 我ngã 法pháp 多đa 不bất 罵mạ 法pháp 多đa 。 即tức 知tri 罵mạ 法pháp 唯duy 攝nhiếp 一nhất 界giới 。 一nhất 處xứ 一nhất 蘊uẩn 少thiểu 分phần 。 不bất 罵mạ 法pháp 攝nhiếp 十thập 七thất 界giới 。 一nhất 界giới 少thiểu 分phần 十thập 一nhất 處xứ 一nhất 處xứ 少thiểu 分phần 。 四tứ 蘊uẩn 一nhất 蘊uẩn 少thiểu 分phần 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 彼bỉ 罵mạ 我ngã 者giả 。 罵mạ 我ngã 法pháp 少thiểu 不bất 罵mạ 法pháp 多đa 。 何hà 為vi 忘vong 多đa 於ư 少thiểu 生sanh 恚khuể 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 得đắc 他tha 罵mạ 時thời 。 應ưng 觀quán 一nhất 字tự 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 。 必tất 不bất 成thành 罵mạ 。 無vô 有hữu 多đa 字tự 多đa 念niệm 俱câu 生sanh 。 前tiền 字tự 生sanh 時thời 後hậu 字tự 未vị 起khởi 。 後hậu 字tự 若nhược 生sanh 前tiền 字tự 已dĩ 滅diệt 。 都đô 無vô 罵mạ 理lý 但đãn 妄vọng 分phân 別biệt 。 謂vị 之chi 為vi 罵mạ 故cố 不bất 應ưng 瞋sân 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 得đắc 他tha 罵mạ 時thời 。 應ưng 觀quán 我ngã 身thân 及cập 能năng 罵mạ 者giả 。 皆giai 念niệm 念niệm 滅diệt 適thích 欲dục 分phân 別biệt 。 罵mạ 者giả 及cập 我ngã 皆giai 已dĩ 滅diệt 無vô 。 誰thùy 復phục 於ư 誰thùy 。 應ưng 生sanh 瞋sân 恨hận 。 由do 此thử 觀quán 察sát 故cố 不bất 生sanh 瞋sân 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 得đắc 他tha 罵mạ 時thời 。 應ưng 觀quán 諸chư 行hành 離ly 我ngã 我ngã 所sở 。 作tác 者giả 受thọ 者giả 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 唯duy 空không 行hành 聚tụ 何hà 為vi 生sanh 瞋sân 。 有hữu 說thuyết 。 所sở 以dĩ 作tác 此thử 論luận 者giả 。 為vi 顯hiển 此thử 論luận 文văn 義nghĩa 具cụ 故cố 。 謂vị 此thử 論luận 中trung 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 名danh 為vi 義nghĩa 具cụ 。 此thử 中trung 分phân 別biệt 名danh 句cú 文văn 身thân 。 名danh 為vi 文văn 具cụ 。 有hữu 說thuyết 。 為vi 顯hiển 名danh 句cú 文văn 身thân 。 有hữu 大đại 用dụng 故cố 。 謂vị 由do 名danh 等đẳng 顯hiển 示thị 分phân 別biệt 。 蘊uẩn 界giới 處xứ 等đẳng 。 無vô 量lượng 義nghĩa 門môn 。 及cập 能năng 讚tán 述thuật 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 寶bảo 。 無vô 邊biên 功công 德đức 。 由do 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 故cố 作tác 斯tư 論luận 。

云vân 何hà 多đa 名danh 身thân 。 答đáp 謂vị 多đa 名danh 號hiệu 異dị 語ngữ 增tăng 語ngữ 想tưởng 等đẳng 。 想tưởng 假giả 施thi 設thiết 。 是thị 謂vị 多đa 名danh 身thân 。 此thử 中trung 論luận 者giả 於ư 文văn 善thiện 巧xảo 。 以dĩ 多đa 文văn 句cú 共cộng 顯hiển 一nhất 名danh 。 皆giai 是thị 名danh 之chi 差sai 別biệt 名danh 故cố 。 問vấn 此thử 中trung 何hà 故cố 問vấn 多đa 名danh 身thân 。 而nhi 不bất 問vấn 名danh 及cập 名danh 身thân 耶da 。 答đáp 是thị 作tác 論luận 者giả 意ý 欲dục 爾nhĩ 故cố 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 應ưng 問vấn 而nhi 不bất 問vấn 者giả 。 當đương 知tri 此thử 義nghĩa 有hữu 餘dư 。 有hữu 說thuyết 。 名danh 與dữ 名danh 身thân 。 二nhị 俱câu 攝nhiếp 在tại 多đa 名danh 身thân 中trung 。 問vấn 多đa 名danh 身thân 則tắc 為vi 都đô 問vấn 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 是thị 契Khế 經Kinh 所sở 說thuyết 。 不bất 應ưng 問vấn 。 作tác 論luận 者giả 。 契Khế 經Kinh 但đãn 問vấn 多đa 名danh 身thân 故cố 。 論luận 者giả 於ư 中trung 不bất 能năng 增tăng 減giảm 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 故cố 問vấn 多đa 名danh 身thân 。 而nhi 答đáp 以dĩ 名danh 。 答đáp 名danh 是thị 根căn 本bổn 。 名danh 滿mãn 名danh 身thân 。 名danh 身thân 復phục 滿mãn 多đa 名danh 身thân 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 依y 展triển 轉chuyển 因nhân 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 如như 子tử 孫tôn 法pháp 。 謂vị 依y 名danh 有hữu 名danh 身thân 。 依y 名danh 身thân 有hữu 多đa 名danh 身thân 故cố 。 問vấn 名danh 體thể 是thị 何hà 。 答đáp 是thị 不bất 相tương 應ứng 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 文văn 句cú 亦diệc 爾nhĩ 。 問vấn 何hà 故cố 名danh 名danh 。 答đáp 名danh 者giả 名danh 為vi 隨tùy 名danh 。 為vi 名danh 名danh 為vi 合hợp 隨tùy 者giả 。 如như 其kỳ 所sở 作tác 。 即tức 往vãng 相tương 應ứng 。 名danh 者giả 為vi 此thử 義nghĩa 立lập 。 如như 求cầu 便tiện 應ưng 合hợp 者giả 。 隨tùy 造tạo 頌tụng 轉chuyển 令linh 與dữ 義nghĩa 會hội 。 此thử 中trung 名danh 具cụ 三tam 義nghĩa 故cố 名danh 為vi 名danh 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 有hữu 隨tùy 有hữu 名danh 。 而nhi 無vô 合hợp 義nghĩa 故cố 不bất 名danh 名danh 。 餘dư 不bất 相tương 應ứng 色sắc 無vô 為vi 法pháp 。 有hữu 隨tùy 有hữu 合hợp 而nhi 無vô 名danh 義nghĩa 故cố 亦diệc 非phi 名danh 。 問vấn 名danh 身thân 者giả 是thị 何hà 義nghĩa 。 答đáp 是thị 二nhị 名danh 聚tụ 集tập 義nghĩa 。 是thị 故cố 一nhất 名danh 不bất 名danh 名danh 身thân 。 問vấn 多đa 名danh 身thân 是thị 何hà 義nghĩa 答đáp 是thị 多đa 名danh 聚tụ 集tập 義nghĩa 。 如như 一nhất 象tượng 二nhị 象tượng 不bất 名danh 多đa 象tượng 身thân 。 要yếu 眾chúng 多đa 象tượng 名danh 多đa 象tượng 身thân 。 馬mã 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 句cú 身thân 多đa 句cú 身thân 文văn 身thân 多đa 文văn 身thân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 此thử 中trung 有hữu 名danh 。 有hữu 名danh 身thân 。 有hữu 多đa 名danh 身thân 。 有hữu 一nhất 字tự 所sở 起khởi 名danh 。 有hữu 二nhị 字tự 所sở 起khởi 名danh 。 有hữu 多đa 字tự 所sở 起khởi 名danh 。 一nhất 字tự 所sở 起khởi 名danh 中trung 。 於ư 一nhất 字tự 但đãn 有hữu 名danh 於ư 二nhị 字tự 有hữu 名danh 身thân 多đa 名danh 身thân 者giả 。 有hữu 欲dục 令linh 依y 三tam 字tự 。 有hữu 欲dục 令linh 依y 四tứ 字tự 。 二nhị 字tự 所sở 起khởi 名danh 中trung 。 於ư 二nhị 字tự 但đãn 有hữu 名danh 於ư 四tứ 字tự 有hữu 名danh 身thân 多đa 名danh 身thân 者giả 。 有hữu 欲dục 令linh 依y 六lục 字tự 。 有hữu 欲dục 令linh 依y 八bát 字tự 。 三tam 字tự 所sở 起khởi 名danh 中trung 。 於ư 三tam 字tự 但đãn 有hữu 名danh 於ư 六lục 字tự 有hữu 名danh 身thân 多đa 名danh 身thân 者giả 。 有hữu 欲dục 令linh 依y 九cửu 字tự 。 有hữu 欲dục 令linh 依y 十thập 二nhị 字tự 。 四tứ 字tự 所sở 起khởi 名danh 中trung 。 於ư 四tứ 字tự 但đãn 有hữu 名danh 於ư 八bát 字tự 。 有hữu 名danh 身thân 多đa 名danh 身thân 者giả 。 有hữu 欲dục 令linh 依y 十thập 二nhị 字tự 。 有hữu 欲dục 令linh 依y 十thập 六lục 字tự 。 以dĩ 此thử 為vi 門môn 餘dư 多đa 字tự 名danh 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 一nhất 字tự 所sở 起khởi 名danh 中trung 。 於ư 一nhất 字tự 一nhất 呼hô 但đãn 有hữu 名danh 。 即tức 於ư 此thử 字tự 再tái 呼hô 有hữu 名danh 身thân 。 即tức 於ư 此thử 字tự 或hoặc 三tam 呼hô 或hoặc 四tứ 呼hô 有hữu 多đa 名danh 多đa 身thân 。 於ư 二nhị 字tự 所sở 起khởi 名danh 等đẳng 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。

云vân 何hà 多đa 句cú 身thân 。 答đáp 諸chư 句cú 能năng 滿mãn 未vị 滿mãn 足túc 義nghĩa 。 於ư 中trung 連liên 合hợp 是thị 謂vị 多đa 句cú 身thân 。 為vi 成thành 此thử 義nghĩa 引dẫn 經kinh 為vi 證chứng 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。

諸chư 惡ác 莫mạc 作tác 。 諸chư 善thiện 奉phụng 行hành 。 自tự 淨tịnh 其kỳ 心tâm 。

是thị 諸chư 佛Phật 教giáo 。

如như 是thị 四tứ 句cú 各các 能năng 滿mãn 足túc 。 未vị 滿mãn 足túc 義nghĩa 於ư 中trung 連liên 合hợp 。 是thị 謂vị 多đa 句cú 身thân 。 如như 是thị 四tứ 句cú 一nhất 一nhất 能năng 滿mãn 。 各các 自tự 句cú 中trung 。 未vị 滿mãn 足túc 義nghĩa 於ư 中trung 連liên 合hợp 者giả 。 於ư 四tứ 句cú 中trung 一nhất 一nhất 各các 別biệt 。 連liên 合hợp 諸chư 字tự 顯hiển 未vị 滿mãn 義nghĩa 。 或hoặc 復phục 連liên 合hợp 諸chư 句cú 。 顯hiển 成thành 頌tụng 義nghĩa 為vi 多đa 句cú 身thân 。 一nhất 一nhất 句cú 中trung 有hữu 標tiêu 有hữu 釋thích 。 謂vị 諸chư 惡ác 者giả 是thị 標tiêu 。 莫mạc 作tác 者giả 是thị 釋thích 。 乃nãi 至chí 是thị 諸chư 佛Phật 者giả 是thị 標tiêu 。 教giáo 者giả 是thị 釋thích 。 故cố 此thử 頌tụng 中trung 有hữu 四tứ 事sự 滿mãn 。 一nhất 標tiêu 二nhị 釋thích 三tam 句cú 四tứ 頌tụng 。 若nhược 說thuyết 諸chư 惡ác 於ư 標tiêu 名danh 滿mãn 。 於ư 釋thích 於ư 句cú 於ư 頌tụng 未vị 滿mãn 。 復phục 說thuyết 莫mạc 作tác 於ư 標tiêu 釋thích 句cú 三tam 種chủng 名danh 滿mãn 。 於ư 頌tụng 未vị 滿mãn 。 復phục 說thuyết 諸chư 善thiện 若nhược 於ư 總tổng 頌tụng 摽phiếu/phiêu 釋thích 句cú 滿mãn 。 若nhược 於ư 別biệt 句cú 摽phiếu/phiêu 滿mãn 非phi 餘dư 。 乃nãi 至chí 復phục 說thuyết 是thị 諸chư 佛Phật 。 者giả 若nhược 於ư 總tổng 頌tụng 摽phiếu/phiêu 釋thích 句cú 滿mãn 。 若nhược 於ư 別biệt 句cú 摽phiếu/phiêu 滿mãn 非phi 餘dư 。 復phục 說thuyết 教giáo 者giả 一nhất 切thiết 皆giai 滿mãn 。 此thử 頌tụng 處xứ 中trung 不bất 長trường 不bất 短đoản 。 八bát 字tự 為vi 句cú 。 三tam 十thập 二nhị 字tự 為vi 頌tụng 。 諸chư 經kinh 論luận 頌tụng 多đa 依y 此thử 法pháp 。 計kế 書thư 寫tả 數số 亦diệc 依y 此thử 法pháp 。 又hựu 從tùng 六lục 字tự 乃nãi 至chí 二nhị 十thập 六lục 字tự 皆giai 得đắc 為vi 句cú 。 然nhiên 六lục 字tự 者giả 名danh 為vi 初sơ 句cú 。 二nhị 十thập 六lục 字tự 者giả 名danh 為vi 後hậu 句cú 。 減giảm 六lục 字tự 者giả 名danh 短đoản 句cú 。 過quá 二nhị 十thập 六lục 字tự 者giả 名danh 長trường/trưởng 句cú 。

云vân 何hà 多đa 文văn 身thân 。 答đáp 諸chư 字tự 眾chúng 是thị 謂vị 多đa 文văn 身thân 。 為vi 成thành 此thử 義nghĩa 引dẫn 經kinh 為vi 證chứng 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。

欲dục 為vi 頌tụng 本bổn 。 文văn 即tức 是thị 字tự 。 頌tụng 依y 於ư 名danh 。

及cập 造tạo 頌tụng 者giả 。

此thử 中trung 欲dục 者giả 。 是thị 欲dục 造tạo 頌tụng 欣hân 憙hí 愛ái 樂nhạo 。 為vi 頌tụng 本bổn 者giả 此thử 欲dục 是thị 頌tụng 因nhân 集tập 生sanh 緣duyên 。 文văn 即tức 是thị 字tự 者giả 。 巧xảo 便tiện 顯hiển 了liễu 故cố 名danh 為vi 文văn 。 此thử 即tức 是thị 字tự 無vô 轉chuyển 盡tận 故cố 。 此thử 即tức 顯hiển 示thị 能năng 顯hiển 頌tụng 文văn 以dĩ 字tự 為vi 體thể 。 頌tụng 依y 於ư 名danh 者giả 。 頌tụng 是thị 假giả 有hữu 依y 名danh 而nhi 立lập 。 亦diệc 依y 文văn 句cú 且thả 說thuyết 依y 名danh 。 此thử 中trung 依y 言ngôn 如như 林lâm 依y 樹thụ 。 及cập 造tạo 頌tụng 者giả 。 思tư 惟duy 觀quán 察sát 。 作tác 諸chư 伽già 他tha 名danh 造tạo 頌tụng 者giả 。 頌tụng 依y 造tạo 者giả 如như 蛇xà 依y 穴huyệt 水thủy 依y 於ư 泉tuyền 。 乳nhũ 依y 乳nhũ 房phòng 與dữ 依y 名danh 異dị 。

應ưng 知tri 。 此thử 中trung 有hữu 名danh 有hữu 名danh 身thân 有hữu 多đa 名danh 身thân 。 有hữu 句cú 有hữu 句cú 身thân 有hữu 多đa 句cú 身thân 。 有hữu 文văn 有hữu 文văn 身thân 有hữu 多đa 文văn 身thân 。 於ư 一nhất 字tự 有hữu 名danh 無vô 名danh 。 身thân 無vô 多đa 名danh 身thân 。 無vô 句cú 無vô 句cú 身thân 無vô 多đa 句cú 身thân 。 有hữu 文văn 無vô 文văn 身thân 無vô 多đa 文văn 身thân 。 於ư 二nhị 字tự 有hữu 名danh 有hữu 名danh 身thân 無vô 多đa 名danh 身thân 。 無vô 句cú 無vô 句cú 身thân 無vô 多đa 句cú 身thân 。 有hữu 文văn 有hữu 文văn 身thân 無vô 多đa 文văn 身thân 。 於ư 四tứ 字tự 有hữu 名danh 有hữu 名danh 身thân 有hữu 多đa 名danh 身thân 。 無vô 句cú 無vô 句cú 身thân 無vô 多đa 句cú 身thân 。 有hữu 文văn 有hữu 文văn 身thân 有hữu 多đa 文văn 身thân 。 於ư 八bát 字tự 有hữu 名danh 有hữu 名danh 身thân 有hữu 多đa 名danh 身thân 。 有hữu 句cú 無vô 句cú 身thân 無vô 多đa 句cú 身thân 。 有hữu 文văn 有hữu 文văn 身thân 有hữu 多đa 文văn 身thân 。 於ư 十thập 六lục 字tự 有hữu 名danh 有hữu 名danh 身thân 有hữu 多đa 名danh 身thân 。 有hữu 句cú 有hữu 句cú 身thân 無vô 多đa 句cú 身thân 。 有hữu 文văn 有hữu 文văn 身thân 有hữu 多đa 文văn 身thân 。 於ư 三tam 十thập 二nhị 字tự 有hữu 名danh 有hữu 名danh 身thân 有hữu 多đa 名danh 身thân 。 有hữu 句cú 有hữu 句cú 身thân 有hữu 多đa 句cú 身thân 。 有hữu 文văn 有hữu 文văn 身thân 有hữu 多đa 文văn 身thân 。 由do 此thử 為vi 門môn 於ư 諸chư 字tự 眾chúng 。 所sở 說thuyết 多đa 少thiểu 如như 理lý 應ưng 知tri 。

說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 發Phát 智Trí 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ

此thử 卷quyển 宋tống 本bổn 第đệ 十thập 六lục 幅# 末mạt 。 便tiện 不bất 生sanh 瞋sân 復phục 次thứ 行hành 者giả 。 得đắc (# 之chi 下hạ )# 所sở 起khởi 名danh 中trung (# 之chi 上thượng )# 脫thoát 他tha 罵mạ 時thời 便tiện 審thẩm 觀quán 察sát (# 乃nãi 至chí )# 依y 二nhị 十thập 字tự 四tứ 字tự 等đẳng 六lục 十thập 八bát 行hành 文văn 今kim 依y 二nhị 本bổn 足túc 。