阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận
Quyển 105
五Ngũ 百Bách 大Đại 阿A 羅La 漢Hán 等Đẳng 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 一nhất 百bách 五ngũ
五ngũ 百bách 大đại 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 智trí 蘊uẩn 第đệ 三tam 中trung 他tha 心tâm 智trí 納nạp 息tức 第đệ 三tam 之chi 七thất 。
於ư 見kiến 道đạo 說thuyết 無vô 相tướng 聲thanh 者giả 。 如như 說thuyết 。 目Mục 連Liên 不bất 說thuyết 第đệ 六lục 無vô 相tướng 住trụ 者giả 。 云vân 何hà 第đệ 六lục 無vô 相tướng 住trụ 者giả 。 謂vị 隨tùy 信tín 行hành 隨tùy 法Pháp 行hành 者giả 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 在tại 此thử 在tại 彼bỉ 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 在tại 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 乃nãi 至chí 在tại 道đạo 類loại 智trí 忍nhẫn 故cố 。 問vấn 何hà 故cố 見kiến 道đạo 說thuyết 名danh 無vô 相tướng 。 答đáp 見kiến 道đạo 速tốc 疾tật 不bất 越việt 期kỳ 心tâm 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 此thử 彼bỉ 相tương/tướng 故cố 。 於ư 不bất 動động 心tâm 解giải 脫thoát 說thuyết 無vô 相tướng 聲thanh 者giả 。 如như 說thuyết 。 大đại 德đức 瞿cù 達đạt 多đa 當đương 知tri 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 。 愚ngu 癡si 是thị 相tương/tướng 有hữu 不bất 動động 心tâm 解giải 脫thoát 是thị 最tối 勝thắng 無vô 相tướng 。 問vấn 何hà 故cố 不bất 動động 心tâm 解giải 脫thoát 名danh 無vô 相tướng 耶da 。 答đáp 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 名danh 為vi 相tương/tướng 。 彼bỉ 心tâm 不bất 為vị 煩phiền 惱não 擾nhiễu 亂loạn 。 煩phiền 惱não 於ư 心tâm 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 心tâm 於ư 煩phiền 惱não 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 說thuyết 名danh 無vô 相tướng 。 於ư 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 說thuyết 無vô 相tướng 聲thanh 者giả 。 如như 說thuyết 。 我ngã 多đa 起khởi 加gia 行hành 。 多đa 用dụng 功công 力lực 。 得đắc 無vô 相tướng 心tâm 定định 。 不bất 應ưng 於ư 中trung 欣hân 樂nhạo 染nhiễm 著trước 。 此thử 說thuyết 不bất 起khởi 有hữu 頂đảnh 味vị 定định 唯duy 起khởi 淨tịnh 定định 。 問vấn 何hà 故cố 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 名danh 無vô 相tướng 耶da 。 答đáp 彼bỉ 無vô 明minh 了liễu 想tưởng 。 相tương/tướng 亦diệc 無vô 無vô 想tưởng 相tương/tướng 。 但đãn 有hữu 昧muội 鈍độn 不bất 明minh 了liễu 想tưởng 。 微vi 細tế 現hiện 行hành 。 如như 疑nghi 而nhi 轉chuyển 故cố 名danh 無vô 相tướng 。 即tức 於ư 無Vô 相Tướng 三Tam 摩Ma 地Địa 。 說thuyết 無vô 相tướng 聲thanh 者giả 。 如như 此thử 中trung 說thuyết 。 三tam 三tam 摩ma 地địa 。 謂vị 空không 無vô 願nguyện 無vô 相tướng 。 三tam 摩ma 地địa 所sở 緣duyên 境cảnh 中trung 。 無vô 十thập 相tương/tướng 故cố 。
如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 一nhất 時thời 佛Phật 住trú 。 室Thất 羅La 筏Phiệt 城Thành 。 東đông 鹿lộc 母mẫu 精tinh 舍xá 。 尊Tôn 者giả 阿A 難Nan 。 來lai 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 頂đảnh 禮lễ 雙song 足túc 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 我ngã 憶ức 一nhất 時thời 佛Phật 住trú 。 釋Thích 種chủng 迷mê 主chủ 盧lô 園viên 。 親thân 從tùng 世Thế 尊Tôn 聞văn 如như 是thị 義nghĩa 。 由do 我ngã 多đa 住trụ 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 我ngã 於ư 是thị 義nghĩa 。 善thiện 受thọ 持trì 不phủ 。
世Thế 尊Tôn 告cáo 曰viết 。
汝nhữ 善thiện 受thọ 持trì 如như 說thuyết 無vô 異dị 。 問vấn 若nhược 善thiện 受thọ 持trì 不bất 應ưng 生sanh 猶do 豫dự 。 既ký 生sanh 猶do 豫dự 云vân 何hà 善thiện 受thọ 持trì 。 答đáp 雖tuy 生sanh 猶do 豫dự 而nhi 不bất 邪tà 分phân 別biệt 。 不bất 全toàn 忘vong 故cố 亦diệc 名danh 善thiện 受thọ 持trì 。 問vấn 尊Tôn 者giả 阿A 難Nan 。 聞văn 持trì 第đệ 一nhất 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 八bát 萬vạn 法pháp 蘊uẩn 。 以dĩ 正chánh 念niệm 器khí 。 皆giai 能năng 受thọ 持trì 。 寧ninh 於ư 一nhất 句cú 。 而nhi 生sanh 疑nghi 惑hoặc 。 答đáp 聞văn 此thử 法pháp 時thời 心tâm 憂ưu 惱não 故cố 。 誅tru 諸chư 釋Thích 種chủng 是thị 此thử 因nhân 緣duyên 。 謂vị 毘tỳ 盧lô 宅trạch 迦ca 愚ngu 癡si 甚thậm 故cố 。 破phá 劫kiếp 比tỉ 羅la 城thành 。 誅tru 諸chư 釋Thích 種chủng 已dĩ 至chí 第đệ 二nhị 日nhật 。 尊Tôn 者giả 阿A 難Nan 。 將tương 一nhất 苾Bật 芻Sô 。 入nhập 彼bỉ 城thành 內nội 此thử 城thành 昔tích 日nhật 如như 妙diệu 天thiên 宮cung 。 當đương 於ư 爾nhĩ 時thời 。 其kỳ 猶do 丘khâu 塚trủng 。 所sở 有hữu 樓lâu 觀quán 卻khước 敵địch 埤# 堄# 。 諸chư 窓song 牖dũ 等đẳng 。 皆giai 悉tất 毀hủy 壞hoại 。 如như 寶bảo 樹thụ 行hành 無vô 不bất 摧tồi 折chiết 。 清thanh 泉tuyền 池trì 沿duyên 泥nê 血huyết 所sở 渾hồn 。 鳧phù 雁nhạn 鴛uyên 鴦ương 。 孔khổng 雀tước 鸚anh 鵡vũ 。 命mạng 命mạng 鳥điểu 等đẳng 。 皆giai 為vi 烟yên 焰diễm 所sở 逼bức 惱não 故cố 。 飛phi 散tán 虛hư 空không 。 諸chư 小tiểu 女nữ 男nam 。 失thất 父phụ 母mẫu 故cố 。 隨tùy 逐trục 阿A 難Nan 悲bi 啼đề 號hào 哭khốc 。 各các 陳trần 喪táng 失thất 父phụ 母mẫu 諸chư 親thân 。 阿A 難Nan 復phục 至chí 。 母mẫu 猪trư 池trì 側trắc 。 見kiến 諸chư 釋Thích 種chủng 昨tạc 為vi 癡si 王vương 埋mai 以dĩ 半bán 身thân 鐵thiết 磨ma 磨ma 殺sát 。 證chứng 聖thánh 死tử 者giả 七thất 萬vạn 七thất 千thiên 。 尊Tôn 者giả 阿A 難Nan 見kiến 是thị 事sự 。 已dĩ 極cực 生sanh 憂ưu 惱não 。 於ư 後hậu 世Thế 尊Tôn 諸chư 根căn 閑nhàn 寂tịch 。 覺giác 慧tuệ 安an 住trụ 不bất 動động 如như 山sơn 。 心tâm 意ý 宴yến 然nhiên 猶do 持trì 石thạch 鉢bát 攝nhiếp 念niệm 安an 靜tĩnh 。 若nhược 持trì 油du 器khí 諸chư 根căn 調điều 順thuận 。 如như 寶bảo 馬mã 王vương 正chánh 視thị 安an 庠tường 。 來lai 入nhập 城thành 內nội 觀quán 有hữu 為vi 法pháp 。 變biến 壞hoại 無vô 常thường 。
爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 觀quán 世Thế 尊Tôn 面diện 威uy 光quang 轉chuyển 盛thịnh 。 顏nhan 貌mạo 熙hi 怡di 。 見kiến 已dĩ 念niệm 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 與dữ 我ngã 生sanh 地địa 眷quyến 屬thuộc 毀hủy 喪táng 無vô 異dị 。 世Thế 尊Tôn 安an 靜tĩnh 不bất 動động 如như 山sơn 。 而nhi 我ngã 身thân 心tâm 極cực 生sanh 苦khổ 惱não 。 佛Phật 知tri 其kỳ 念niệm 。 告cáo 阿A 難Nan 言ngôn 。 由do 我ngã 多đa 住trụ 。 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 。 汝nhữ 起khởi 城thành 邑ấp 想tưởng 處xứ 。 我ngã 起khởi 阿a 練luyện 若nhã 想tưởng 。 汝nhữ 起khởi 親thân 屬thuộc 想tưởng 處xứ 。 我ngã 起khởi 中trung 庸dong 人nhân 想tưởng 。 汝nhữ 起khởi 有hữu 情tình 想tưởng 處xứ 。 我ngã 起khởi 圓viên 滿mãn 法pháp 想tưởng 故cố 。 我ngã 安an 靜tĩnh 不bất 動động 如như 山sơn 。 佛Phật 知tri 阿A 難Nan 及cập 苾Bật 芻Sô 眾chúng 心tâm 。 於ư 是thị 處xứ 不bất 能năng 修tu 善thiện 。 遂toại 漸tiệm 行hành 至chí 。 室Thất 羅La 筏Phiệt 城Thành 。 暫tạm 時thời 住trụ 在tại 鹿lộc 母mẫu 精tinh 舍xá 。
爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 憂ưu 苦khổ 稍sảo 止chỉ 。 來lai 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 我ngã 憶ức 一nhất 時thời 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 由do 此thử 尊tôn 者giả 聞văn 是thị 法pháp 時thời 。 心tâm 憂ưu 惱não 故cố 。 而nhi 生sanh 疑nghi 惑hoặc 。 問vấn 佛Phật 言ngôn 。 我ngã 多đa 住trụ 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 者giả 。 多đa 住trụ 何hà 空không 。 有hữu 說thuyết 。 多đa 住trụ 無vô 所sở 行hành 空không 。 於ư 四tứ 威uy 儀nghi 。 順thuận 此thử 空không 故cố 。 謂vị 若nhược 有hữu 一nhất 。 餘dư 三tam 便tiện 空không 。 是thị 故cố 此thử 空không 佛Phật 所sở 多đa 住trụ 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 住trụ 本bổn 性tánh 空không 。 觀quán 法pháp 本bổn 性tánh 空không 無vô 我ngã 故cố 。 雖tuy 見kiến 變biến 壞hoại 而nhi 不bất 憂ưu 惱não 。
時thời 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 聞văn 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 由do 我ngã 多đa 住trụ 。 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 。 便tiện 疑nghi 此thử 是thị 佛Phật 不bất 共cộng 定định 。 佛Phật 知tri 其kỳ 意ý 。 告cáo 阿A 難Nan 言ngôn 。 若nhược 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 亦diệc 欲dục 多đa 住trụ 此thử 空không 定định 者giả 。 當đương 除trừ 城thành 邑ấp 想tưởng 及cập 有hữu 情tình 想tưởng 。 起khởi 阿a 練luyện 若nhã 想tưởng 。 若nhược 能năng 如như 是thị 。 與dữ 我ngã 無vô 異dị 。 問vấn 世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。 勸khuyến 諸chư 苾Bật 芻Sô 先tiên 除trừ 二nhị 想tưởng 。 答đáp 由do 此thử 二nhị 想tưởng 令linh 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 生sanh 憂ưu 惱não 故cố 。 世Thế 尊Tôn 於ư 是thị 。 復phục 告cáo 阿A 難Nan 。 若nhược 餘dư 苾Bật 芻Sô 。 亦diệc 欲dục 多đa 住trụ 此thử 空không 定định 者giả 。 當đương 除trừ 有hữu 情tình 想tưởng 及cập 阿a 練luyện 若nhã 想tưởng 起khởi 於ư 地địa 想tưởng 。 若nhược 能năng 如như 是thị 。 與dữ 我ngã 無vô 異dị 。 如như 是thị 有hữu 餘dư 。 苾Bật 芻Sô 應ưng 除trừ 阿a 練luyện 若nhã 想tưởng 及cập 地địa 想tưởng 。 起khởi 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 想tưởng 。 乃nãi 至chí 有hữu 餘dư 苾Bật 芻Sô 。 應ưng 除trừ 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 想tưởng 。 及cập 無vô 所sở 有hữu 處xứ 想tưởng 。 起khởi 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 想tưởng 若nhược 能năng 如như 是thị 。 與dữ 我ngã 無vô 異dị 。 若nhược 復phục 能năng 除trừ 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 想tưởng 。 及cập 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 想tưởng 。 乃nãi 能năng 究cứu 竟cánh 多đa 住trụ 空không 想tưởng 。 問vấn 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 於ư 一nhất 切thiết 位vị 。 漸tiệm 減giảm 前tiền 一nhất 想tưởng 。 漸tiệm 增tăng 後hậu 一nhất 想tưởng 。 不bất 總tổng 勸khuyến 除trừ 前tiền 諸chư 想tưởng 耶da 。 答đáp 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。 過quá 殑Căng 伽Già 沙sa 。 皆giai 作tác 如như 是thị 。 次thứ 第đệ 說thuyết 故cố 。
復phục 次thứ 欲dục 令linh 所sở 說thuyết 文văn 不bất 亂loạn 故cố 。 若nhược 總tổng 勸khuyến 除trừ 前tiền 諸chư 想tưởng 者giả 其kỳ 文văn 便tiện 亂loạn 。 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 文văn 必tất 無vô 亂loạn 故cố 。 漸tiệm 減giảm 前tiền 一nhất 想tưởng 。 漸tiệm 增tăng 後hậu 一nhất 想tưởng 。
復phục 次thứ 欲dục 令linh 所sở 說thuyết 文văn 不bất 重trọng/trùng 故cố 。 若nhược 總tổng 勸khuyến 除trừ 前tiền 諸chư 想tưởng 者giả 其kỳ 文văn 便tiện 重trọng/trùng 。 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 文văn 必tất 不bất 重trọng/trùng 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。
復phục 次thứ 欲dục 令linh 所sở 說thuyết 文văn 要yếu 略lược 故cố 。 若nhược 總tổng 勸khuyến 除trừ 前tiền 諸chư 想tưởng 者giả 文văn 便tiện 繁phồn 廣quảng 。 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 文văn 必tất 要yếu 略lược 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 復phục 次thứ 欲dục 顯hiển 論luận 道Đạo 法Pháp 應ưng 爾nhĩ 故cố 。 謂vị 古cổ 昔tích 論luận 師sư 凡phàm 興hưng 論luận 道đạo 。 若nhược 取thủ 後hậu 一nhất 必tất 捨xả 前tiền 一nhất 。 世Thế 尊Tôn 既ký 是thị 無vô 上thượng 論luận 師sư 。 故cố 依y 論luận 道đạo 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 問vấn 此thử 中trung 城thành 邑ấp 想tưởng 。 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 想tưởng 各các 顯hiển 何hà 事sự 。 答đáp 城thành 邑ấp 想tưởng 者giả 。 顯hiển 緣duyên 劫kiếp 比tỉ 顯hiển 城thành 想tưởng 。 有hữu 情tình 想tưởng 者giả 。 顯hiển 緣duyên 釋Thích 種chủng 想tưởng 。 阿a 練luyện 若nhã 想tưởng 者giả 。 顯hiển 緣duyên 諾nặc 瞿cù 陀đà 園viên 想tưởng 。 及cập 緣duyên 苾Bật 芻Sô 修tu 善thiện 處xứ 想tưởng 。 地địa 想tưởng 者giả 顯hiển 分phân 散tán 色sắc 想tưởng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 有hữu 諸chư 色sắc 則tắc 有hữu 斷đoạn 截tiệt 手thủ 足túc 。 耳nhĩ 鼻tị 身thân 分phần/phân 等đẳng 苦khổ 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 想tưởng 者giả 。 即tức 顯hiển 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 想tưởng 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 想tưởng 者giả 。 即tức 顯hiển 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 想tưởng 。
復phục 次thứ 城thành 邑ấp 想tưởng 者giả 。 顯hiển 十thập 五ngũ 我ngã 所sở 見kiến 。 有hữu 情tình 想tưởng 者giả 。 顯hiển 五ngũ 我ngã 見kiến 。 阿a 練luyện 若nhã 想tưởng 者giả 。 顯hiển 能năng 緣duyên 空không 處xứ 想tưởng 。 地địa 想tưởng 者giả 。 顯hiển 所sở 緣duyên 空không 處xứ 四tứ 無vô 色sắc 想tưởng 顯hiển 彼bỉ 對đối 治trị 。
復phục 次thứ 城thành 邑ấp 想tưởng 者giả 。 顯hiển 欲dục 界giới 器khí 世thế 間gian 有hữu 情tình 想tưởng 者giả 。 顯hiển 欲dục 界giới 有hữu 情tình 世thế 間gian 。 阿a 練luyện 若nhã 想tưởng 者giả 。 顯hiển 前tiền 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 地địa 想tưởng 者giả 顯hiển 後hậu 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 四tứ 無vô 色sắc 想tưởng 顯hiển 彼bỉ 對đối 治trị 。
復phục 次thứ 城thành 邑ấp 想tưởng 者giả 。 總tổng 顯hiển 欲dục 界giới 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 欲dục 界giới 穢uế 雜tạp 如như 城thành 邑ấp 故cố 。 如như 伽già 他tha 說thuyết 。
若nhược 能năng 伏phục 城thành 邑ấp 。 刺thứ 罵mạ 縛phược 害hại 等đẳng 。
苦khổ 樂lạc 不bất 能năng 動động 。 如như 山sơn 名danh 苾Bật 芻Sô 。
有hữu 情tình 想tưởng 者giả 。 顯hiển 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 地địa 猶do 有hữu 王vương 臣thần 尊tôn 卑ty 差sai 別biệt 有hữu 情tình 眾chúng 故cố 。 阿a 練luyện 若nhã 想tưởng 者giả 。 顯hiển 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 離ly 尋tầm 伺tứ 喜hỷ 名danh 聖thánh 默mặc 然nhiên 故cố 。 地địa 想tưởng 者giả 。 顯hiển 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 地địa 中trung 有hữu 地địa 遍biến 處xứ 故cố 。 四tứ 無vô 色sắc 想tưởng 顯hiển 彼bỉ 對đối 治trị 。 即tức 彼bỉ 經kinh 說thuyết 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。
如như 是thị 趣thú 入nhập 。 無vô 上thượng 空không 定định 。 能năng 速tốc 盡tận 諸chư 漏lậu 證chứng 得đắc 無vô 漏lậu 無vô 加gia 行hành 解giải 脫thoát 。 問vấn 云vân 何hà 名danh 為vi 。 有hữu 加gia 行hành 解giải 脫thoát 無vô 加gia 行hành 解giải 脫thoát 耶da 。 答đáp 時thời 解giải 脫thoát 名danh 有hữu 加gia 行hành 解giải 脫thoát 。 不bất 時thời 解giải 脫thoát 名danh 無vô 加gia 行hành 解giải 脫thoát 。
復phục 次thứ 前tiền 五ngũ 種chủng 性tánh 阿A 羅La 漢Hán 相tương 續tục 中trung 。 名danh 有hữu 加gia 行hành 解giải 脫thoát 。 不bất 動động 種chủng 性tánh 阿A 羅La 漢Hán 相tương 續tục 中trung 。 名danh 無vô 加gia 行hành 解giải 脫thoát 。
復phục 次thứ 若nhược 依y 未vị 至chí 定định 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 下hạ 三tam 無vô 色sắc 地địa 者giả 。 名danh 有hữu 加gia 行hành 解giải 脫thoát 。 若nhược 依y 根căn 本bổn 四tứ 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 名danh 無vô 加gia 行hành 解giải 脫thoát 。 是thị 名danh 二nhị 種chủng 解giải 脫thoát 差sai 別biệt 。
有hữu 三tam 重trọng/trùng 三tam 摩ma 地địa 。 謂vị 空không 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 。 無vô 願nguyện 無Vô 願Nguyện 三Tam 摩Ma 地Địa 。 無vô 相tướng 無vô 相tướng 三tam 摩ma 地địa 。 施thi 設thiết 論luận 說thuyết 。 云vân 何hà 空không 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 。 謂vị 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 思tư 惟duy 有hữu 漏lậu 有hữu 取thủ 。 諸chư 行hành 皆giai 悉tất 是thị 空không 。 觀quán 此thử 有hữu 漏lậu 。 有hữu 取thủ 諸chư 行hành 空không 無vô 常thường 。 恆hằng 不bất 變biến 易dị 法pháp 。 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 如như 是thị 觀quan 時thời 無vô 間gian 。 復phục 起khởi 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 思tư 惟duy 前tiền 空không 觀quán 。 亦diệc 復phục 是thị 空không 。 觀quán 此thử 空không 觀quán 亦diệc 空không 無vô 常thường 。 恆hằng 不bất 變biến 易dị 法pháp 。 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 如như 人nhân 積tích 聚tụ 眾chúng 多đa 柴sài 木mộc 以dĩ 火hỏa 焚phần 之chi 。 手thủ 執chấp 長trường/trưởng 竿can/cán 周chu 旋toàn 斂liểm 撥bát 。 欲dục 令linh 都đô 盡tận 既ký 知tri 將tương 盡tận 。 所sở 執chấp 長trường/trưởng 竿can/cán 亦diệc 投đầu 火hỏa 中trung 。 燒thiêu 令linh 同đồng 盡tận 。 云vân 何hà 無vô 願nguyện 。 無Vô 願Nguyện 三Tam 摩Ma 地Địa 。 謂vị 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 思tư 惟duy 有hữu 漏lậu 有hữu 取thủ 。 諸chư 行hành 皆giai 悉tất 無vô 常thường 。 觀quán 此thử 有hữu 漏lậu 。 有hữu 取thủ 諸chư 行hành 非phi 常thường 非phi 恆hằng 。 是thị 變biến 易dị 法pháp 。 如như 是thị 觀quan 時thời 。 無vô 間gian 復phục 起khởi 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 思tư 惟duy 前tiền 無vô 常thường 觀quán 亦diệc 復phục 是thị 無vô 常thường 。 觀quán 此thử 無vô 常thường 觀quán 亦diệc 非phi 常thường 非phi 恆hằng 。 是thị 變biến 易dị 法pháp 。 喻dụ 如như 前tiền 說thuyết 。 云vân 何hà 無vô 相tướng 。 無Vô 相Tướng 三Tam 摩Ma 地Địa 。 謂vị 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 思tư 惟duy 擇trạch 滅diệt 皆giai 是thị 寂tịch 靜tĩnh 。 觀quán 此thử 棄khí 捨xả 諸chư 依y 愛ái 盡tận 離ly 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 。 如như 是thị 觀quan 時thời 。 無vô 間gian 復phục 起khởi 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 思tư 惟duy 寂tịch 靜tĩnh 觀quán 非phi 擇trạch 滅diệt 亦diệc 是thị 寂tịch 靜tĩnh 。 觀quán 此thử 非phi 擇trạch 滅diệt 亦diệc 無vô 生sanh 等đẳng 諠huyên 雜tạp 法pháp 故cố 。 喻dụ 如như 前tiền 說thuyết 。 應ưng 知tri 彼bỉ 論luận 所sở 說thuyết 義nghĩa 者giả 。 謂vị 先tiên 起khởi 空không 定định 觀quán 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 為vi 空không 。 後hậu 起khởi 空không 空không 定định 觀quán 前tiền 空không 觀quán 亦diệc 為vi 空không 。 謂vị 觀quán 空không 者giả 亦diệc 是thị 空không 故cố 。 先tiên 起khởi 無vô 願nguyện 定định 觀quán 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 為vi 無vô 常thường 。 後hậu 起khởi 無vô 願nguyện 無vô 願nguyện 定định 。 觀quán 前tiền 無vô 願nguyện 觀quán 。 亦diệc 是thị 無vô 常thường 。 謂vị 觀quán 無vô 常thường 者giả 亦diệc 是thị 無vô 常thường 故cố 。 先tiên 起khởi 無vô 相tướng 定định 觀quán 擇trạch 滅diệt 為vi 寂tịch 靜tĩnh 。 後hậu 起khởi 無vô 相tướng 無vô 相tướng 定định 。 觀quán 無vô 相tướng 觀quán 亦diệc 是thị 寂tịch 靜tĩnh 。 謂vị 觀quán 寂tịch 靜tĩnh 者giả 非phi 擇trạch 滅diệt 亦diệc 是thị 寂tịch 靜tĩnh 。 三tam 有hữu 為vi 相tướng 。 皆giai 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 如như 旃chiên 茶trà 羅la 積tích 集tập 柴sài 木mộc 燒thiêu 死tử 屍thi 時thời 。 手thủ 執chấp 長trường/trưởng 竿can/cán 斂liểm 撥bát 令linh 盡tận 。 後hậu 亦diệc 燒thiêu 竿can/cán 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 何hà 時thời 得đắc 此thử 重trọng/trùng 三tam 摩ma 地địa 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 見kiến 道đạo 中trung 得đắc 。 如như 得đắc 現hiện 觀quán 邊biên 世thế 俗tục 智trí 時thời 亦diệc 得đắc 此thử 故cố 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 修tu 道Đạo 中trung 得đắc 。 如như 聖thánh 者giả 離ly 染nhiễm 得đắc 變biến 化hóa 心tâm 時thời 亦diệc 得đắc 此thử 故cố 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 盡tận 智trí 時thời 得đắc 。 如như 盡tận 智trí 時thời 修tu 得đắc 三tam 界giới 有hữu 漏lậu 。 善thiện 根căn 亦diệc 得đắc 此thử 故cố 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 應ưng 得đắc 此thử 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 彼bỉ 離ly 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 染nhiễm 時thời 。 乃nãi 得đắc 如như 是thị 。 重trọng/trùng 三tam 摩ma 地địa 。 非phi 皆giai 能năng 得đắc 。 諸chư 有hữu 得đắc 者giả 後hậu 起khởi 加gia 行hành 。 方phương 現hiện 在tại 前tiền 。 佛Phật 無vô 加gia 行hành 。 獨Độc 覺Giác 有hữu 中trung 加gia 行hành 。 聲Thanh 聞Văn 有hữu 中trung 上thượng 加gia 行hành 。
問vấn 此thử 重trọng/trùng 三tam 摩ma 地địa 幾kỷ 智trí 後hậu 現hiện 在tại 前tiền 耶da 。 答đáp 四Tứ 智Trí 後hậu 現hiện 在tại 前tiền 。 謂vị 法pháp 智trí 類loại 智trí 苦khổ 智trí 滅diệt 智trí 。 此thử 則tắc 總tổng 說thuyết 。 若nhược 別biệt 說thuyết 者giả 。 欲dục 界giới 重trọng/trùng 三tam 摩ma 地địa 三tam 智trí 後hậu 現hiện 在tại 前tiền 。 諸chư 法pháp 苦khổ 滅diệt 智trí 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 重trọng/trùng 三tam 摩ma 地địa 三tam 智trí 後hậu 現hiện 在tại 前tiền 。 謂vị 類loại 苦khổ 滅diệt 智trí 。 欲dục 界giới 重trọng/trùng 三tam 摩ma 地địa 未vị 至chí 定định 所sở 攝nhiếp 聖thánh 道Đạo 後hậu 現hiện 在tại 前tiền 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 重trọng/trùng 三tam 摩ma 地địa 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 所sở 攝nhiếp 。 聖thánh 道Đạo 後hậu 現hiện 在tại 前tiền 。 餘dư 地địa 重trọng/trùng 三tam 摩ma 地địa 皆giai 自tự 地địa 所sở 攝nhiếp 。 聖thánh 道Đạo 後hậu 現hiện 在tại 前tiền 。
此thử 三tam 重trọng/trùng 三tam 摩ma 地địa 。 界giới 者giả 。 通thông 三tam 界giới 。 地địa 者giả 。 在tại 十thập 一nhất 地địa 。 謂vị 未vị 至chí 定định 。 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 。 四tứ 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 。 四tứ 根căn 本bổn 無vô 色sắc 。 及cập 欲dục 界giới 。 所sở 依y 者giả 。 唯duy 依y 欲dục 界giới 身thân 。 行hành 相tương/tướng 者giả 。 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 。 有hữu 二nhị 行hành 相tương/tướng 。 空không 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 。 唯duy 有hữu 空không 行hành 相tương/tướng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 唯duy 空không 行hành 相tương/tướng 聖thánh 道Đạo 後hậu 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 問vấn 何hà 故cố 此thử 定định 唯duy 空không 行hành 相tương/tướng 聖thánh 道Đạo 後hậu 現hiện 在tại 前tiền 耶da 。 答đáp 以dĩ 空không 行hành 相tương/tướng 與dữ 有hữu 相tương 違vi 。 能năng 令linh 有hữu 情tình 。 速tốc 捨xả 生sanh 死tử 。 此thử 重trọng/trùng 空không 定định 厭yếm 背bối/bội 聖thánh 道Đạo 。 尚thượng 能năng 捨xả 聖thánh 道Đạo 。 況huống 不bất 捨xả 生sanh 死tử 。 故cố 唯duy 空không 行hành 相tương/tướng 聖thánh 道Đạo 後hậu 現hiện 在tại 前tiền 。 問vấn 何hà 故cố 此thử 定định 不bất 作tác 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 耶da 。 答đáp 若nhược 見kiến 諸chư 法pháp 。 非phi 我ngã 不bất 見kiến 為vi 空không 者giả 。 雖tuy 厭yếm 生sanh 死tử 。 而nhi 非phi 增tăng 勝thắng 。 若nhược 見kiến 為vi 空không 則tắc 於ư 生sanh 死tử 。 厭yếm 力lực 增tăng 勝thắng 。 如như 人nhân 在tại 道đạo 獨độc 行hành 。 遇ngộ 逢phùng 一nhất 伴bạn 雖tuy 知tri 非phi 屬thuộc 於ư 己kỷ 而nhi 不bất 大đại 愁sầu 。 後hậu 若nhược 別biệt 時thời 便tiện 極cực 愁sầu 惱não 故cố 。 空không 行hành 相tương/tướng 於ư 厭yếm 生sanh 死tử 勝thắng 於ư 非phi 我ngã 。 由do 是thị 此thử 定định 不bất 作tác 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 無Vô 願Nguyện 三Tam 摩Ma 地Địa 。 有hữu 十thập 行hành 相tương/tướng 。 無vô 願nguyện 無Vô 願Nguyện 三Tam 摩Ma 地Địa 。 唯duy 有hữu 無vô 常thường 行hành 相tương/tướng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 唯duy 無vô 常thường 行hành 相tương/tướng 聖thánh 道Đạo 後hậu 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 問vấn 何hà 故cố 此thử 定định 唯duy 無vô 常thường 行hành 相tương/tướng 聖thánh 道Đạo 後hậu 現hiện 在tại 前tiền 耶da 。 答đáp 以dĩ 無vô 常thường 行hành 相tương/tướng 與dữ 有hữu 相tương 違vi 。 能năng 令linh 有hữu 情tình 。 速tốc 捨xả 生sanh 死tử 。 此thử 重trọng/trùng 無vô 願nguyện 定định 厭yếm 背bối/bội 聖thánh 道Đạo 。 尚thượng 能năng 捨xả 聖thánh 道Đạo 。 況huống 不bất 捨xả 生sanh 死tử 。 故cố 唯duy 無vô 常thường 行hành 相tương/tướng 聖thánh 道Đạo 後hậu 現hiện 在tại 前tiền 。 問vấn 何hà 故cố 此thử 定định 不bất 作tác 苦khổ 行hạnh 相tương/tướng 耶da 。 答đáp 聖thánh 道Đạo 非phi 苦khổ 故cố 。 問vấn 何hà 故cố 此thử 定định 不bất 作tác 緣duyên 集tập 四tứ 行hành 相tương/tướng 耶da 。 答đáp 聖thánh 道Đạo 不bất 能năng 招chiêu 三tam 有hữu 故cố 。 問vấn 何hà 故cố 此thử 定định 不bất 作tác 緣duyên 道đạo 四tứ 行hành 相tương/tướng 耶da 。 答đáp 此thử 定định 若nhược 作tác 緣duyên 道Đạo 行hạnh 相tương/tướng 。 應ưng 欣hân 聖thánh 道Đạo 不bất 應ưng 厭yếm 背bối/bội 。 無Vô 相Tướng 三Tam 摩Ma 地Địa 。 有hữu 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 無vô 相tướng 無vô 相tướng 。 三tam 摩ma 地địa 唯duy 有hữu 靜tĩnh 行hành 相tương/tướng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 唯duy 靜tĩnh 行hành 相tương/tướng 聖thánh 道Đạo 後hậu 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 問vấn 何hà 故cố 此thử 定định 不bất 作tác 滅diệt 行hành 相tương/tướng 耶da 。 答đáp 滅diệt 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 非phi 擇trạch 滅diệt 。 二nhị 無vô 常thường 滅diệt 。 若nhược 作tác 滅diệt 行hành 相tương/tướng 則tắc 不bất 知tri 緣duyên 何hà 滅diệt 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 亦diệc 應ưng 非phi 靜tĩnh 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 靜tĩnh 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 非phi 擇trạch 滅diệt 。 二nhị 擇trạch 滅diệt 。 若nhược 作tác 靜tĩnh 行hành 相tương/tướng 則tắc 亦diệc 不bất 知tri 緣duyên 何hà 靜tĩnh 耶da 。 答đáp 有hữu 處xứ 說thuyết 二nhị 滅diệt 。 無vô 處xứ 說thuyết 二nhị 靜tĩnh 故cố 不bất 應ưng 例lệ 。
復phục 次thứ 滅diệt 義nghĩa 濫lạm 多đa 。 靜tĩnh 義nghĩa 濫lạm 少thiểu 。 謂vị 滅diệt 有hữu 三tam 靜tĩnh 唯duy 二nhị 故cố 。 若nhược 復phục 不bất 作tác 靜tĩnh 行hành 相tương/tướng 者giả 。 此thử 更cánh 作tác 何hà 行hành 相tương/tướng 。 問vấn 何hà 故cố 此thử 定định 不bất 作tác 妙diệu 行hạnh 相tương/tướng 耶da 。 答đáp 以dĩ 非phi 擇trạch 滅diệt 非phi 妙diệu 法Pháp 故cố 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 品phẩm 類loại 足túc 說thuyết 。 云vân 何hà 妙diệu 法Pháp 。 謂vị 善thiện 無vô 漏lậu 法pháp 。 非phi 擇trạch 滅diệt 無vô 記ký 故cố 非phi 妙diệu 法Pháp 。 問vấn 何hà 故cố 此thử 定định 不bất 作tác 離ly 行hành 相tương/tướng 耶da 。 答đáp 以dĩ 非phi 擇trạch 滅diệt 非phi 離ly 法pháp 故cố 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 品phẩm 類loại 足túc 說thuyết 。 云vân 何hà 離ly 法pháp 。 謂vị 欲dục 界giới 善thiện 戒giới 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 出xuất 離ly 所sở 生sanh 。 諸chư 善thiện 等đẳng 至chí 。 學học 法pháp 無Vô 學Học 法pháp 。 及cập 擇trạch 滅diệt 此thử 定định 所sở 緣duyên 。 非phi 擇trạch 滅diệt 無vô 彼bỉ 所sở 說thuyết 離ly 法pháp 相tướng 故cố 。 此thử 重trọng/trùng 三tam 摩ma 地địa 所sở 緣duyên 者giả 。 空không 空không 及cập 無vô 願nguyện 。 無Vô 願Nguyện 三Tam 摩Ma 地Địa 。 有hữu 說thuyết 。 別biệt 緣duyên 最tối 後hậu 剎sát 那na 聖thánh 道Đạo 。 有hữu 說thuyết 。 別biệt 緣duyên 最tối 後hậu 剎sát 那na 。 聖thánh 道Đạo 俱câu 生sanh 三tam 摩ma 地địa 。 有hữu 說thuyết 。 總tổng 緣duyên 相tương 續tục 聖thánh 道Đạo 。 有hữu 說thuyết 。 總tổng 緣duyên 相tương 續tục 聖thánh 道Đạo 俱câu 生sanh 三tam 摩ma 地địa 。 無vô 相tướng 無vô 相tướng 。 三tam 摩ma 地địa 緣duyên 非phi 擇trạch 滅diệt 。 念niệm 住trụ 者giả 。 皆giai 唯duy 法pháp 念niệm 住trụ 俱câu 。 智trí 者giả 。 皆giai 唯duy 世thế 俗tục 智trí 俱câu 。 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 即tức 是thị 有hữu 漏lậu 三tam 摩ma 地địa 。 非phi 無vô 漏lậu 三tam 摩ma 地địa 。 根căn 相tướng 應ưng 者giả 。 三tam 根căn 相tướng 應ưng 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 捨xả 三tam 。 世thế 者giả 是thị 三tam 世thế 。 緣duyên 三tam 世thế 者giả 。 空không 空không 及cập 無vô 願nguyện 。 無Vô 願Nguyện 三Tam 摩Ma 地Địa 。 若nhược 在tại 過quá 去khứ 現hiện 在tại 緣duyên 過quá 去khứ 。 若nhược 在tại 未vị 來lai 。 諸chư 有hữu 欲dục 令linh 別biệt 緣duyên 最tối 後hậu 剎sát 那na 聖thánh 道Đạo 。 或hoặc 彼bỉ 俱câu 生sanh 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 彼bỉ 說thuyết 正chánh 起khởi 者giả 緣duyên 現hiện 在tại 。 餘dư 未vị 來lai 者giả 緣duyên 三tam 世thế 。 諸chư 有hữu 欲dục 令linh 總tổng 緣duyên 相tương 續tục 聖thánh 道Đạo 。 或hoặc 彼bỉ 俱câu 生sanh 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 彼bỉ 說thuyết 正chánh 起khởi 者giả 。 緣duyên 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 餘dư 未vị 來lai 者giả 緣duyên 三tam 世thế 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 重trọng/trùng 空không 無Vô 願Nguyện 三Tam 摩Ma 地Địa 。 總tổng 緣duyên 一nhất 切thiết 聖thánh 道Đạo 。 彼bỉ 說thuyết 三tam 世thế 皆giai 緣duyên 三tam 世thế 。 無vô 相tướng 無vô 相tướng 。 三tam 摩ma 地địa 唯duy 緣duyên 離ly 世thế 。 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 。 者giả 皆giai 是thị 善thiện 。 緣duyên 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 者giả 。 前tiền 二nhị 唯duy 緣duyên 善thiện 。 後hậu 一nhất 唯duy 緣duyên 無vô 記ký 。 三tam 界giới 繫hệ 不bất 繫hệ 者giả 。 皆giai 通thông 三tam 界giới 繫hệ 。 緣duyên 三tam 界giới 繫hệ 不bất 繫hệ 者giả 。 皆giai 緣duyên 不bất 繫hệ 。 學học 無Vô 學Học 非phi 學học 。 非phi 無Vô 學Học 者giả 。 皆giai 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 緣duyên 學học 無Vô 學Học 非phi 學học 。 非phi 無Vô 學Học 者giả 。 前tiền 二nhị 緣duyên 無Vô 學Học 。 後hậu 一nhất 緣duyên 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 不bất 斷đoạn 者giả 。 皆giai 是thị 修tu 所sở 斷đoạn 。 緣duyên 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 不bất 斷đoạn 者giả 。 皆giai 緣duyên 不bất 斷đoạn 。 緣duyên 名danh 緣duyên 義nghĩa 者giả 。 皆giai 緣duyên 義nghĩa 。 緣duyên 自tự 他tha 相tương 續tục 非phi 相tướng 續tục 者giả 。 前tiền 二nhị 緣duyên 自tự 相tương 續tục 。 後hậu 一nhất 緣duyên 非phi 相tướng 續tục 。 加gia 行hành 得đắc 離ly 染nhiễm 得đắc 者giả 。 皆giai 通thông 二nhị 得đắc 。 曾tằng 得đắc 未vị 曾tằng 得đắc 者giả 。 皆giai 唯duy 未vị 曾tằng 得đắc 。 問vấn 此thử 三tam 重trọng/trùng 三tam 摩ma 地địa 何hà 處xứ 誰thùy 起khởi 。 答đáp 欲dục 界giới 起khởi 。 非phi 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 人nhân 趣thú 起khởi 非phi 餘dư 趣thú 。 三tam 洲châu 起khởi 非phi 北bắc 洲châu 。 三tam 洲châu 中trung 女nữ 男nam 俱câu 能năng 起khởi 。 非phi 扇thiên/phiến 搋trỉ 等đẳng 。 尊tôn 者giả 瞿cù 沙sa 筏phiệt 摩ma 說thuyết 曰viết 。 唯duy 贍Thiệm 部Bộ 洲Châu 能năng 起khởi 非phi 餘dư 洲châu 。 唯duy 男nam 身thân 能năng 起khởi 非phi 女nữ 身thân 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 定định 唯duy 依y 強cường/cưỡng 勝thắng 身thân 故cố 。 唯duy 贍Thiệm 部Bộ 洲Châu 男nam 身thân 強cường/cưỡng 勝thắng 。 評bình 曰viết 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 前tiền 說thuyết 應ưng 理lý 。 三tam 洲châu 女nữ 男nam 俱câu 強cường/cưỡng 勝thắng 故cố 。 如như 贍Thiệm 部Bộ 洲Châu 男nam 於ư 心tâm 定định 俱câu 得đắc 自tự 在tại 。 東đông 西tây 二nhị 洲châu 及cập 此thử 洲châu 女nữ 亦diệc 於ư 心tâm 定định 俱câu 得đắc 自tự 在tại 故cố 皆giai 強cường/cưỡng 勝thắng 。 問vấn 何hà 等đẳng 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 能năng 起khởi 此thử 三tam 摩ma 地địa 。 答đáp 聖thánh 者giả 能năng 起khởi 非phi 異dị 生sanh 。 無Vô 學Học 能năng 起khởi 非phi 有hữu 學học 。 不bất 時thời 解giải 脫thoát 能năng 起khởi 。 非phi 時thời 解giải 脫thoát 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 於ư 定định 得đắc 自tự 在tại 及cập 無vô 煩phiền 惱não 身thân 。 方phương 能năng 起khởi 此thử 三tam 摩ma 地địa 故cố 。 一nhất 切thiết 異dị 生sanh 。 及cập 信tín 勝thắng 解giải 二nhị 事sự 俱câu 無vô 。 見kiến 至chí 雖tuy 於ư 定định 得đắc 自tự 在tại 而nhi 身thân 中trung 猶do 有hữu 煩phiền 惱não 。
時thời 解giải 脫thoát 雖tuy 身thân 中trung 無vô 煩phiền 惱não 。 而nhi 於ư 定định 不bất 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 皆giai 不bất 能năng 起khởi 此thử 定định 。 唯duy 有hữu 不bất 時thời 解giải 脫thoát 。 具cụ 二nhị 事sự 故cố 能năng 起khởi 此thử 定định 。
問vấn 何hà 時thời 是thị 此thử 三tam 摩ma 地địa 耶da 。 為vi 初sơ 剎sát 那na 為vi 總tổng 相tương 續tục 。 若nhược 初sơ 剎sát 那na 是thị 此thử 定định 者giả 。 後hậu 相tương 續tục 者giả 名danh 何hà 定định 耶da 。 若nhược 總tổng 相tương 續tục 是thị 此thử 定định 者giả 。 識thức 身thân 論luận 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 。 頗phả 有hữu 法pháp 是thị 世thế 間gian 。 有hữu 漏lậu 有hữu 取thủ 。 取thủ 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 依y 內nội 起khởi 因nhân 擇trạch 生sanh 唯duy 善thiện 性tánh 欲dục 界giới 繫hệ 。 定định 從tùng 無vô 漏lậu 無vô 間gian 而nhi 生sanh 緣duyên 無vô 漏lậu 法pháp 。 唯duy 是thị 聖thánh 者giả 不Bất 共Cộng 之chi 法Pháp 。 非phi 共cộng 異dị 生sanh 。 答đáp 有hữu 。 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 空không 空không 無vô 願nguyện 無vô 願nguyện 無vô 相tướng 。 無Vô 相Tướng 三Tam 摩Ma 地Địa 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 唯duy 初sơ 剎sát 那na 是thị 此thử 定định 攝nhiếp 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 後hậu 相tương 續tục 者giả 名danh 何hà 定định 耶da 。 答đáp 彼bỉ 是thị 此thử 定định 相tương 似tự 善thiện 根căn 非phi 此thử 定định 攝nhiếp 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 總tổng 諸chư 相tướng 續tục 皆giai 是thị 此thử 定định 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 識thức 身thân 論luận 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。 答đáp 彼bỉ 論luận 總tổng 說thuyết 此thử 定định 種chủng 類loại 。 謂vị 此thử 定định 前tiền 後hậu 雖tuy 多đa 剎sát 那na 。 而nhi 皆giai 是thị 此thử 定định 一nhất 種chủng 類loại 攝nhiếp 。 此thử 從tùng 無vô 漏lậu 無vô 間gian 而nhi 生sanh 故cố 不bất 違vi 彼bỉ 。 若nhược 別biệt 說thuyết 者giả 初sơ 剎sát 那na 定định 次thứ 無vô 漏lậu 生sanh 緣duyên 無vô 漏lậu 法pháp 。 後hậu 相tương 續tục 者giả 雖tuy 非phi 無vô 漏lậu 無vô 間gian 而nhi 生sanh 而nhi 緣duyên 無vô 漏lậu 。
問vấn 此thử 重trọng/trùng 三tam 摩ma 地địa 何hà 時thời 現hiện 在tại 前tiền 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 臨lâm 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 方phương 起khởi 此thử 定định 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 臨lâm 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 復phục 起khởi 聖thánh 道Đạo 。 次thứ 聖thánh 道Đạo 後hậu 此thử 定định 現hiện 前tiền 。 出xuất 此thử 定định 已dĩ 。 便tiện 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 復phục 起khởi 此thử 定định 亦diệc 不bất 起khởi 聖thánh 道Đạo 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 得đắc 此thử 定định 者giả 隨tùy 欲dục 現hiện 前tiền 時thời 無vô 決quyết 定định 。 問vấn 聖thánh 道Đạo 無vô 間gian 此thử 定định 現hiện 前tiền 。 此thử 定định 無vô 間gian 起khởi 聖thánh 道Đạo 不phủ 。 答đáp 此thử 定định 無vô 間gian 不bất 起khởi 聖thánh 道Đạo 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 厭yếm 聖thánh 道Đạo 故cố 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 定định 無vô 間gian 亦diệc 起khởi 聖thánh 道Đạo 。 問vấn 此thử 定định 無vô 間gian 若nhược 起khởi 聖thánh 道Đạo 。 云vân 何hà 說thuyết 此thử 厭yếm 聖thánh 道Đạo 耶da 。 答đáp 此thử 定định 雖tuy 能năng 厭yếm 背bối/bội 聖thánh 道Đạo 而nhi 不bất 如như 聖thánh 道Đạo 能năng 厭yếm 背bối/bội 此thử 定định 。 聖thánh 道Đạo 雖tuy 能năng 厭yếm 背bối/bội 此thử 定định 而nhi 聖thánh 道Đạo 後hậu 此thử 定định 現hiện 前tiền 。 此thử 定định 雖tuy 能năng 厭yếm 背bối/bội 聖thánh 道Đạo 。 此thử 後hậu 聖thánh 道Đạo 寧ninh 不bất 現hiện 前tiền 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 聖thánh 道Đạo 無vô 間gian 此thử 定định 現hiện 前tiền 。 此thử 定định 無vô 間gian 不bất 起khởi 聖thánh 道Đạo 。 以dĩ 無vô 用dụng 故cố 。 由do 此thử 應ưng 知tri 。 前tiền 說thuyết 應ưng 理lý 。
問vấn 此thử 定định 不phủ 。 能năng 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 亦diệc 不bất 能năng 引dẫn 。 殊thù 勝thắng 功công 德đức 。 何hà 緣duyên 聖thánh 者giả 有hữu 數số 起khởi 耶da 。 答đáp 以dĩ 四tứ 因nhân 緣duyên 有hữu 數số 起khởi 者giả 。 一nhất 住trụ 現hiện 法Pháp 樂lạc 故cố 。 二nhị 遊du 戲hí 功công 德đức 故cố 。 三tam 觀quán 本bổn 所sở 作tác 故cố 。 四tứ 受thọ 用dụng 聖thánh 財tài 故cố 。
復phục 次thứ 此thử 三tam 摩ma 地địa 。 勢thế 用dụng 微vi 密mật 定định 自tự 在tại 者giả 。 乃nãi 能năng 現hiện 前tiền 故cố 數số 起khởi 之chi 。 遊du 戲hí 勝thắng 觀quán 諸chư 道đạo 過quá 去khứ 皆giai 已dĩ 修tu 已dĩ 息tức 耶da 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 修tu 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 得đắc 修tu 。 二nhị 習tập 修tu 。 三tam 對đối 治trị 修tu 。 四tứ 除trừ 遣khiển 修tu 。 得đắc 修tu 習tập 修tu 。 謂vị 一nhất 切thiết 善thiện 有hữu 為vi 法pháp 。 對đối 治trị 修tu 除trừ 遣khiển 修tu 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 漏lậu 法pháp 。 西tây 方phương 諸chư 師sư 說thuyết 修tu 有hữu 六lục 。 謂vị 前tiền 四tứ 種chủng 。 更cánh 加gia 二nhị 修tu 。 一nhất 防phòng 護hộ 修tu 。 二nhị 分phần 別biệt 修tu 。 防phòng 護hộ 修tu 者giả 。 謂vị 防phòng 護hộ 諸chư 根căn 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 於ư 此thử 六lục 根căn 善thiện 調điều 伏phục 。 善thiện 覆phú 藏tàng 。 善thiện 守thủ 護hộ 。 善thiện 攝nhiếp 。 善thiện 修tu 。 能năng 招chiêu 後hậu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 分phân 別biệt 修tu 者giả 。 謂vị 分phân 別biệt 色sắc 身thân 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 此thử 身thân 中trung 有hữu 。 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 國quốc 諸chư 師sư 說thuyết 後hậu 二nhị 種chủng 。 即tức 是thị 對đối 治trị 除trừ 遣khiển 修tu 攝nhiếp 。 故cố 一nhất 切thiết 修tu 唯duy 有hữu 四tứ 種chủng 。 此thử 中trung 依y 前tiền 二nhị 修tu 作tác 論luận 。 然nhiên 四tứ 種chủng 修tu 歷lịch 法pháp 分phân 別biệt 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 有hữu 法pháp 是thị 前tiền 二nhị 修tu 非phi 後hậu 二nhị 修tu 。 謂vị 無vô 漏lậu 有hữu 為vi 法pháp 。 有hữu 法pháp 是thị 後hậu 二nhị 修tu 非phi 前tiền 二nhị 修tu 。 謂vị 染nhiễm 污ô 及cập 無vô 覆phú 無vô 記ký 有hữu 為vi 法pháp 。 有hữu 法pháp 是thị 前tiền 二nhị 修tu 亦diệc 是thị 後hậu 二nhị 修tu 。 謂vị 善thiện 有hữu 漏lậu 法pháp 。 有hữu 法pháp 非phi 前tiền 二nhị 修tu 亦diệc 非phi 後hậu 二nhị 修tu 。 謂vị 無vô 為vi 法Pháp 。 問vấn 修tu 是thị 何hà 義nghĩa 。 答đáp 熏huân 發phát 義nghĩa 是thị 修tu 義nghĩa 。 習tập 學học 義nghĩa 是thị 修tu 義nghĩa 。 令linh 明minh 淨tịnh 義nghĩa 是thị 修tu 義nghĩa 。 有hữu 為vi 善thiện 法Pháp 現hiện 在tại 者giả 習tập 修tu 所sở 顯hiển 。 未vị 來lai 者giả 得đắc 修tu 所sở 顯hiển 。 現hiện 在tại 者giả 習tập 故cố 得đắc 。 故cố 名danh 修tu 未vị 來lai 者giả 。 唯duy 得đắc 故cố 名danh 修tu 現hiện 在tại 者giả 。 受thọ 用dụng 故cố 名danh 修tu 未vị 來lai 者giả 。 引dẫn 發phát 故cố 名danh 修tu 現hiện 在tại 者giả 。 在tại 身thân 故cố 名danh 修tu 未vị 來lai 者giả 。 起khởi 得đắc 故cố 名danh 修tu 現hiện 在tại 者giả 。 現hiện 前tiền 故cố 名danh 修tu 未vị 來lai 者giả 。 成thành 就tựu 故cố 名danh 修tu 現hiện 在tại 者giả 。 正chánh 作tác 所sở 作tác 事sự 。 故cố 名danh 修tu 未vị 來lai 者giả 。 如như 遙diêu 與dữ 欲dục 故cố 名danh 修tu 諸chư 道đạo 過quá 去khứ 。 皆giai 已dĩ 修tu 已dĩ 息tức 耶da 。 答đáp 諸chư 道đạo 過quá 去khứ 皆giai 已dĩ 修tu 已dĩ 息tức 。 已dĩ 修tu 者giả 謂vị 過quá 去khứ 善thiện 。 已dĩ 有hữu 得đắc 習tập 二nhị 修tu 故cố 。 已dĩ 息tức 者giả 謂vị 過quá 去khứ 法pháp 所sở 作tác 已dĩ 息tức 故cố 。 有hữu 道đạo 已dĩ 修tu 已dĩ 息tức 非phi 過quá 去khứ 。 謂vị 道đạo 未vị 來lai 已dĩ 修tu 已dĩ 息tức 如như 不bất 淨tịnh 觀quán 。 乃nãi 至chí 盡tận 智trí 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 能năng 修tu 未vị 來lai 無vô 量lượng 剎sát 那na 善thiện 有hữu 為vi 法pháp 。 此thử 所sở 修tu 法pháp 。 第đệ 二nhị 剎sát 那na 已dĩ 後hậu 皆giai 名danh 已dĩ 修tu 已dĩ 有hữu 得đắc 修tu 故cố 。 亦diệc 名danh 已dĩ 息tức 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 故cố 而nhi 非phi 過quá 去khứ 現hiện 在tại 未vị 來lai 。 故cố 諸chư 道đạo 未vị 來lai 皆giai 未vị 已dĩ 修tu 已dĩ 息tức 耶da 。 答đáp 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 義nghĩa 不bất 定định 故cố 。 有hữu 道đạo 未vị 來lai 非phi 未vị 已dĩ 修tu 已dĩ 息tức 。 謂vị 道đạo 未vị 來lai 已dĩ 修tu 已dĩ 息tức 。 此thử 如như 次thứ 前tiền 所sở 說thuyết 者giả 是thị 。 有hữu 道đạo 未vị 已dĩ 修tu 已dĩ 息tức 非phi 未vị 來lai 。 謂vị 未vị 曾tằng 得đắc 道Đạo 初sơ 現hiện 在tại 前tiền 。 謂vị 未vị 曾tằng 得đắc 不bất 淨tịnh 觀quán 乃nãi 至chí 。 盡tận 智trí 正chánh 現hiện 在tại 前tiền 。 此thử 未vị 已dĩ 修tu 。 正chánh 有hữu 得đắc 修tu 及cập 習tập 修tu 故cố 。 亦diệc 未vị 已dĩ 息tức 正chánh 作tác 。 所sở 作tác 事sự 故cố 。 而nhi 非phi 未vị 來lai 在tại 現hiện 在tại 故cố 。 有hữu 道đạo 未vị 來lai 亦diệc 未vị 已dĩ 修tu 已dĩ 息tức 。 謂vị 道đạo 未vị 來lai 未vị 已dĩ 修tu 已dĩ 息tức 。 謂vị 不bất 淨tịnh 觀quán 乃nãi 至chí 盡tận 智trí 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 能năng 修tu 未vị 來lai 無vô 量lượng 剎sát 那na 善thiện 有hữu 為vi 法pháp 。 此thử 所sở 修tu 法pháp 初sơ 剎sát 那na 頃khoảnh 。 名danh 未vị 已dĩ 修tu 。 今kim 正chánh 得đắc 修tu 故cố 。 亦diệc 名danh 未vị 已dĩ 息tức 正chánh 作tác 。 所sở 作tác 事sự 故cố 。 此thử 所sở 修tu 道Đạo 猶do 在tại 未vị 來lai 。 有hữu 道đạo 非phi 未vị 來lai 亦diệc 非phi 未vị 已dĩ 修tu 已dĩ 息tức 。 謂vị 道đạo 過quá 去khứ 及cập 曾tằng 得đắc 道Đạo 今kim 現hiện 在tại 前tiền 。 道đạo 過quá 去khứ 者giả 。 已dĩ 修tu 已dĩ 息tức 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 及cập 曾tằng 得đắc 道Đạo 今kim 現hiện 在tại 前tiền 者giả 。 先tiên 有hữu 得đắc 修tu 故cố 名danh 已dĩ 修tu 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 故cố 名danh 已dĩ 息tức 。 即tức 是thị 曾tằng 得đắc 不bất 淨tịnh 觀quán 等đẳng 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 問vấn 此thử 道đạo 現hiện 在tại 今kim 習tập 修tu 故cố 正chánh 作tác 事sự 故cố 。 應ưng 名danh 未vị 已dĩ 修tu 已dĩ 息tức 。 云vân 何hà 說thuyết 非phi 未vị 已dĩ 修tu 已dĩ 息tức 耶da 。 答đáp 雖tuy 依y 習tập 修tu 應ưng 唯duy 說thuyết 過quá 去khứ 道đạo 是thị 此thử 句cú 攝nhiếp 。 而nhi 依y 得đắc 修tu 故cố 亦diệc 說thuyết 現hiện 在tại 曾tằng 得đắc 道Đạo 為vi 此thử 句cú 。 諸chư 道đạo 現hiện 在tại 皆giai 正chánh 修tu 耶da 。 答đáp 諸chư 道đạo 現hiện 在tại 皆giai 正chánh 修tu 。 謂vị 若nhược 現hiện 在tại 未vị 曾tằng 得đắc 道Đạo 。 由do 得đắc 習tập 二nhị 修tu 故cố 名danh 正chánh 修tu 。 若nhược 現hiện 在tại 曾tằng 得đắc 道Đạo 但đãn 由do 習tập 修tu 故cố 名danh 正chánh 修tu 。 有hữu 道đạo 正chánh 修tu 非phi 現hiện 在tại 。 謂vị 未vị 曾tằng 得đắc 道Đạo 初sơ 現hiện 在tại 前tiền 所sở 修tu 未vị 來lai 彼bỉ 種chủng 類loại 道đạo 。 然nhiên 種chủng 類loại 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 修tu 種chủng 類loại 。 二nhị 律luật 儀nghi 種chủng 類loại 。 三tam 界giới 種chủng 類loại 四tứ 相tương 似tự 種chủng 類loại 。 修tu 種chủng 類loại 者giả 。 如như 此thử 中trung 說thuyết 未vị 曾tằng 得đắc 道Đạo 初sơ 現hiện 在tại 前tiền 。 所sở 修tu 未vị 來lai 彼bỉ 種chủng 類loại 道đạo 。 此thử 中trung 有hữu 說thuyết 。 有hữu 漏lậu 道đạo 以dĩ 有hữu 漏lậu 道đạo 為vi 種chủng 類loại 。 無vô 漏lậu 道Đạo 以dĩ 無vô 漏lậu 道Đạo 為vi 種chủng 類loại 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 有hữu 漏lậu 道đạo 以dĩ 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 道đạo 為vi 種chủng 類loại 。 無vô 漏lậu 道Đạo 以dĩ 無vô 漏lậu 有hữu 漏lậu 道đạo 為vi 種chủng 類loại 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 一nhất 現hiện 前tiền 俱câu 修tu 未vị 來lai 二nhị 種chủng 道đạo 故cố 。 由do 彼bỉ 勢thế 力lực 未vị 來lai 修tu 者giả 皆giai 可khả 說thuyết 為vi 彼bỉ 種chủng 類loại 故cố 。 律luật 儀nghi 種chủng 類loại 者giả 。 如như 業nghiệp 蘊uẩn 說thuyết 。 若nhược 成thành 就tựu 過quá 去khứ 戒giới 。 亦diệc 成thành 就tựu 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 此thử 種chủng 類loại 戒giới 耶da 。 此thử 中trung 律luật 儀nghi 以dĩ 律luật 儀nghi 為vi 種chủng 類loại 。 別Biệt 解Giải 脫Thoát 律luật 儀nghi 以dĩ 別Biệt 解Giải 脫Thoát 律luật 儀nghi 為vi 種chủng 類loại 。 靜tĩnh 慮lự 律luật 儀nghi 以dĩ 靜tĩnh 慮lự 律luật 儀nghi 為vi 種chủng 類loại 。 無vô 漏lậu 律luật 儀nghi 以dĩ 無vô 漏lậu 律luật 儀nghi 為vi 種chủng 類loại 。 律luật 儀nghi 加gia 行hành 以dĩ 律luật 儀nghi 加gia 行hành 為vi 種chủng 類loại 。 律luật 儀nghi 後hậu 起khởi 以dĩ 律luật 儀nghi 後hậu 起khởi 為vi 種chủng 類loại 。 於ư 中trung 表biểu 以dĩ 表biểu 為vi 種chủng 類loại 。 無vô 表biểu 以dĩ 無vô 表biểu 為vi 種chủng 類loại 。 界giới 種chủng 類loại 者giả 如như 根căn 蘊uẩn 說thuyết 。 若nhược 成thành 就tựu 此thử 種chủng 類loại 。 眼nhãn 根căn 亦diệc 成thành 就tựu 。 此thử 種chủng 類loại 身thân 根căn 耶da 。 此thử 中trung 若nhược 是thị 此thử 界giới 法pháp 還hoàn 以dĩ 此thử 界giới 法pháp 為vi 種chủng 類loại 。 謂vị 欲dục 界giới 法pháp 以dĩ 欲dục 界giới 法pháp 為vi 種chủng 類loại 。 色sắc 界giới 法pháp 以dĩ 色sắc 界giới 法pháp 為vi 種chủng 類loại 。 無vô 色sắc 界giới 法pháp 以dĩ 無vô 色sắc 界giới 。 法pháp 為vi 種chủng 類loại 。 相tương 似tự 種chủng 類loại 者giả 。 如như 毘tỳ 柰nại 耶da 說thuyết 。 尊tôn 者giả 物vật 犢độc 子tử 。 左tả 手thủ 放phóng 光quang 。 右hữu 手thủ 分phần/phân 臥ngọa 具cụ 等đẳng 。 與dữ 相tương 似tự 種chủng 類loại 苾Bật 芻Sô 。 謂vị 令linh 持trì 素tố 怛đát 纜# 者giả 與dữ 持trì 素tố 怛đát 纜# 者giả 。 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 持trì 毘tỳ 柰nại 耶da 者giả 。 與dữ 持trì 毘tỳ 柰nại 耶da 者giả 。 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 持trì 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 者giả 。 與dữ 持trì 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 者giả 。 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 居cư 阿a 練luyện 若nhã 者giả 。 與dữ 居cư 阿a 練luyện 若nhã 者giả 。 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 令linh 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 種chủng 類loại 同đồng 者giả 。 共cộng 在tại 一nhất 處xứ 。 談đàm 論luận 靜tĩnh 默mặc 。 互hỗ 相tương 隨tùy 順thuận 修tu 諸chư 善thiện 法Pháp 。 無vô 憂ưu 惱não 故cố 。 契Khế 經Kinh 亦diệc 說thuyết 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 諸chư 界giới 各các 別biệt 種chủng 類loại 同đồng 者giả 。 更cánh 相tương 愛ái 樂nhạo 。 惡ác 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 惡ác 。 善thiện 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 。 於ư 四tứ 種chủng 類loại 中trung 此thử 中trung 但đãn 依y 修tu 種chủng 類loại 而nhi 作tác 論luận 。 謂vị 不bất 淨tịnh 觀quán 乃nãi 至chí 盡tận 智trí 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 能năng 修tu 未vị 來lai 無vô 量lượng 剎sát 那na 善thiện 有hữu 為vi 法pháp 。 此thử 所sở 修tu 法pháp 初sơ 剎sát 那na 頃khoảnh 。 是thị 正chánh 得đắc 修tu 而nhi 非phi 現hiện 在tại 在tại 未vị 來lai 故cố 。 此thử 中trung 現hiện 在tại 對đối 正chánh 修tu 。 問vấn 若nhược 唯duy 依y 得đắc 修tu 說thuyết 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 謂vị 或hoặc 有hữu 現hiện 在tại 非phi 正chánh 修tu 。 如như 曾tằng 得đắc 道Đạo 今kim 現hiện 在tại 前tiền 。 或hoặc 有hữu 正chánh 修tu 非phi 現hiện 在tại 。 如như 修tu 未vị 來lai 初sơ 剎sát 那na 頃khoảnh 。 或hoặc 有hữu 現hiện 在tại 亦diệc 正chánh 修tu 。 如như 未vị 曾tằng 得đắc 道Đạo 現hiện 在tại 前tiền 。 或hoặc 有hữu 非phi 現hiện 在tại 亦diệc 非phi 正chánh 修tu 。 如như 道đạo 過quá 去khứ 及cập 未vị 來lai 。 已dĩ 修tu 已dĩ 息tức 。 此thử 中trung 通thông 依y 。 得đắc 習tập 修tu 說thuyết 故cố 。 以dĩ 現hiện 在tại 對đối 正chánh 修tu 。 問vấn 唯duy 作tác 順thuận 前tiền 句cú 答đáp 。 以dĩ 現hiện 在tại 道đạo 必tất 有hữu 習tập 修tu 名danh 正chánh 修tu 故cố 。
問vấn 若nhược 退thoái 上thượng 果quả 住trụ 下hạ 果quả 時thời 。 所sở 得đắc 下hạ 果quả 名danh 得đắc 修tu 耶da 。 答đáp 名danh 得đắc 非phi 修tu 。 問vấn 彼bỉ 還hoàn 進tiến 得đắc 所sở 退thoái 果quả 時thời 。 所sở 得đắc 上thượng 果quả 名danh 得đắc 修tu 不phủ 。 答đáp 若nhược 過quá 去khứ 者giả 。 名danh 得đắc 非phi 修tu 。 若nhược 未vị 來lai 者giả 。 名danh 為vi 得đắc 修tu 。 問vấn 何hà 故cố 過quá 去khứ 者giả 名danh 得đắc 非phi 修tu 。 未vị 來lai 者giả 名danh 得đắc 修tu 耶da 。 答đáp 若nhược 現hiện 在tại 道đạo 與dữ 彼bỉ 為vi 因nhân 者giả 。 可khả 說thuyết 彼bỉ 為vi 得đắc 修tu 。 現hiện 在tại 道đạo 與dữ 過quá 去khứ 無vô 因nhân 義nghĩa 故cố 過quá 去khứ 道đạo 名danh 得đắc 非phi 修tu 。 問vấn 諸chư 退thoái 上thượng 果quả 住trụ 下hạ 果quả 時thời 。 所sở 得đắc 未vị 來lai 下hạ 無vô 漏lậu 果quả 。 既ký 有hữu 現hiện 在tại 無vô 漏lậu 得đắc 。 因nhân 何hà 不bất 名danh 修tu 。 答đáp 若nhược 現hiện 在tại 因nhân 由do 勝thắng 進tiến 故cố 得đắc 未vị 來lai 者giả 彼bỉ 可khả 名danh 修tu 。 退thoái 住trụ 下hạ 果quả 時thời 現hiện 在tại 無vô 漏lậu 得đắc 。 雖tuy 是thị 彼bỉ 因nhân 而nhi 非phi 勝thắng 進tiến 故cố 不bất 名danh 修tu 。 不bất 由do 現hiện 在tại 得đắc 修tu 彼bỉ 未vị 來lai 。 故cố 但đãn 由do 退thoái 故cố 彼bỉ 得đắc 現hiện 前tiền 。
智trí 蘊uẩn 第đệ 三tam 中trung 修tu 智trí 納nạp 息tức 第đệ 四tứ 之chi 一nhất
有hữu 八bát 智trí 。 謂vị 法pháp 智trí 乃nãi 至chí 道đạo 智trí 。 如như 是thị 等đẳng 章chương 及cập 解giải 章chương 義nghĩa 既ký 領lãnh 會hội 已dĩ 。 次thứ 應ưng 廣quảng 釋thích 。 問vấn 何hà 故cố 尊tôn 者giả 依y 此thử 八bát 智trí 而nhi 作tác 論luận 耶da 。 答đáp 諸chư 作tác 論luận 者giả 隨tùy 欲dục 造tạo 論luận 不bất 應ưng 詰cật 責trách 。 故cố 本bổn 論luận 師sư 隨tùy 自tự 意ý 欲dục 不bất 違vi 法pháp 相tướng 。 而nhi 造tạo 此thử 論luận 。 餘dư 處xứ 亦diệc 依y 八bát 智trí 作tác 論luận 。 如như 前tiền 結kết 蘊uẩn 後hậu 定định 蘊uẩn 等đẳng 。 有hữu 處xứ 唯duy 依y 一nhất 剎sát 那na 智trí 而nhi 作tác 論luận 。 如như 雜tạp 蘊uẩn 智trí 納nạp 息tức 中trung 說thuyết 。 頗phả 有hữu 一nhất 智trí 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 耶da 。 答đáp 無vô 有hữu 處xứ 。 唯duy 依y 二nhị 智trí 作tác 論luận 。 如như 次thứ 前tiền 納nạp 息tức 及cập 根căn 蘊uẩn 定định 蘊uẩn 。 有hữu 處xứ 唯duy 依y 四Tứ 智Trí 作tác 論luận 。 如như 後hậu 根căn 蘊uẩn 。 有hữu 處xứ 具cụ 依y 十thập 智trí 作tác 論luận 。 謂vị 本bổn 論luận 師sư 於ư 所sở 知tri 境cảnh 具cụ 足túc 了liễu 達đạt 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 隨tùy 欲dục 造tạo 論luận 。 或hoặc 略lược 或hoặc 廣quảng 。 不bất 違vi 法pháp 相tướng 。 故cố 不bất 應ưng 責trách 。
復phục 次thứ 不bất 應ưng 詰cật 責trách 作tác 論luận 者giả 意ý 。 謂vị 此thử 八bát 智trí 。 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。 此thử 本bổn 論luận 師sư 依y 經kinh 造tạo 論luận 。 經kinh 說thuyết 八bát 智trí 不bất 可khả 增tăng 減giảm 。 尊tôn 者giả 不bất 能năng 減giảm 一nhất 說thuyết 七thất 增tăng 一nhất 說thuyết 九cửu 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 諸chư 佛Phật 所sở 說thuyết 。 無vô 增tăng 減giảm 故cố 。 又hựu 佛Phật 所sở 說thuyết 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 以dĩ 義nghĩa 無vô 量lượng 文văn 無vô 邊biên 故cố 。 如như 大đại 海hải 水thủy 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 以dĩ 深thâm 無vô 量lượng 廣quảng 無vô 邊biên 故cố 。 假giả 使sử 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 子Tử 等đẳng 。 諸chư 大đại 論luận 師sư 。 數số 過quá 百bách 千thiên 那na 庾dữu 多đa 等đẳng 同đồng 時thời 出xuất 世thế 。 為vi 釋thích 佛Phật 經Kinh 二nhị 句cú 義nghĩa 故cố 。 製chế 造tạo 百bách 千thiên 俱câu 胝chi 等đẳng 論luận 。 覺giác 慧tuệ 窮cùng 盡tận 猶do 不bất 能năng 了liễu 如như 是thị 二nhị 句cú 義nghĩa 之chi 邊biên 際tế 。 況huống 本bổn 論luận 師sư 於ư 佛Phật 所sở 說thuyết 。 八bát 智trí 義nghĩa 中trung 能năng 有hữu 增tăng 減giảm 。 問vấn 佛Phật 於ư 經kinh 中trung 或hoặc 說thuyết 二nhị 智trí 。 或hoặc 說thuyết 四Tứ 智Trí 。 或hoặc 說thuyết 八bát 智trí 或hoặc 說thuyết 十thập 智trí 。 何hà 緣duyên 尊tôn 者giả 此thử 中trung 但đãn 依y 八bát 智trí 作tác 論luận 。 答đáp 以dĩ 此thử 八bát 智trí 是thị 處xứ 中trung 說thuyết 。 攝nhiếp 諸chư 智trí 盡tận 故cố 依y 造tạo 論luận 。 謂vị 二nhị 智trí 等đẳng 皆giai 是thị 略lược 說thuyết 攝nhiếp 智trí 不bất 盡tận 。 十thập 智trí 契Khế 經Kinh 雖tuy 攝nhiếp 智trí 盡tận 而nhi 是thị 廣quảng 說thuyết 。 唯duy 此thử 八bát 智trí 攝nhiếp 諸chư 智trí 盡tận 是thị 處xứ 中trung 處xứ 故cố 偏thiên 依y 之chi 。
復phục 次thứ 如như 是thị 。 八bát 智trí 學học 無Vô 學Học 者giả 。 及cập 有hữu 染nhiễm 無vô 染nhiễm 者giả 身thân 中trung 。 俱câu 有hữu 故cố 偏thiên 依y 之chi 。 盡tận 無vô 生sanh 智trí 唯duy 無Vô 學Học 者giả 。 及cập 唯duy 無vô 染nhiễm 者giả 身thân 中trung 可khả 得đắc 。 是thị 故cố 不bất 依y 。
復phục 次thứ 如như 是thị 。 八bát 智trí 通thông 智trí 見kiến 性tánh 故cố 偏thiên 依y 之chi 。 盡tận 無vô 生sanh 智trí 不bất 通thông 見kiến 性tánh 。 是thị 故cố 不bất 依y 。
復phục 次thứ 如như 是thị 。 八bát 智trí 數sác 數sác 修tu 起khởi 故cố 偏thiên 依y 之chi 。 盡tận 無vô 生sanh 智trí 不bất 數số 修tu 起khởi 。 是thị 故cố 不bất 依y 。 由do 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 因nhân 緣duyên 此thử 中trung 但đãn 依y 八bát 智trí 作tác 論luận 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 發Phát 智Trí 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 一nhất 百bách 五ngũ