阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận
Quyển 1
五Ngũ 百Bách 大Đại 阿A 羅La 漢Hán 等Đẳng 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 一nhất
五ngũ 百bách 大đại 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 發phát 智trí 大đại 毘tỳ 婆bà 沙sa 論luận 序tự
問vấn 誰thùy 造tạo 此thử 論luận 。 答đáp 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 一nhất 切thiết 種chủng 。 所sở 知tri 法pháp 性tánh 甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 。 非phi 佛Phật 世Thế 尊Tôn 一Nhất 切Thiết 智Trí 者giả 。 誰thùy 能năng 究cứu 竟cánh 等đẳng 覺giác 開khai 示thị 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 中trung 誰thùy 問vấn 誰thùy 答đáp 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 子Tử 問vấn 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 答đáp 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 五ngũ 百bách 阿A 羅La 漢Hán 問vấn 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 答đáp 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 諸chư 天thiên 神thần 問vấn 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 答đáp 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 化hóa 苾Bật 芻Sô 問vấn 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 答đáp 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 爾nhĩ 。 所sở 知tri 法pháp 性tánh 。 於ư 諸chư 世thế 間gian 。 定định 應ưng 開khai 示thị 。 然nhiên 無vô 問vấn 者giả 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 化hóa 作tác 苾Bật 芻Sô 。 形hình 容dung 端đoan 正chánh 。 眾chúng 所sở 樂nhạo 見kiến 。 剃thế 除trừ 鬚tu 髮phát 。 服phục 僧Tăng 伽già 胝chi 。 令linh 彼bỉ 請thỉnh 問vấn 佛Phật 世Thế 尊Tôn 答đáp 。 猶do 如như 徵trưng 問vấn 義nghĩa 品phẩm 因nhân 緣duyên 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 此thử 論luận 何hà 故cố 傳truyền 言ngôn 。 尊tôn 者giả 迦ca 多đa 衍diễn 尼ni 子tử 造tạo 。 答đáp 由do 彼bỉ 尊tôn 者giả 受thọ 持trì 演diễn 說thuyết 。 廣quảng 令linh 流lưu 布bố 。 是thị 故cố 此thử 論luận 名danh 稱xưng 歸quy 彼bỉ 。 然nhiên 是thị 佛Phật 說thuyết 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 論luận 即tức 彼bỉ 尊tôn 者giả 迦ca 多đa 衍diễn 尼ni 子tử 造tạo 。 問vấn 豈khởi 不bất 前tiền 言ngôn 以dĩ 一nhất 切thiết 種chủng 。 所sở 知tri 法pháp 性tánh 甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 。 非phi 佛Phật 世Thế 尊Tôn 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 者giả 誰thùy 能năng 究cứu 竟cánh 等đẳng 覺giác 開khai 示thị 。 云vân 何hà 彼bỉ 尊tôn 者giả 能năng 造tạo 此thử 論luận 耶da 。 答đáp 以dĩ 彼bỉ 尊tôn 者giả 亦diệc 有hữu 微vi 妙diệu 甚thậm 深thâm 。 猛mãnh 利lợi 善thiện 巧xảo 覺giác 慧tuệ 。 善thiện 知tri 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 共cộng 相tương 。 通thông 達đạt 文văn 義nghĩa 及cập 前tiền 後hậu 際tế 。 善thiện 解giải 三tam 藏tạng 離ly 三tam 界giới 染nhiễm 成thành 就tựu 三Tam 明Minh 。 具cụ 六Lục 神Thần 通Thông 。 及cập 八Bát 解Giải 脫Thoát 。 得đắc 無vô 礙ngại 解giải 。 獲hoạch 妙diệu 願nguyện 智trí 。 曾tằng 於ư 過quá 去khứ 。 五ngũ 百bách 佛Phật 所sở 。 積tích 修tu 梵Phạm 行hạnh 發phát 弘hoằng 誓thệ 願nguyện 。 我ngã 於ư 未vị 來lai 。 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 造tạo 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 故cố 如như 是thị 說thuyết 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 應Ứng 。 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 弟đệ 子tử 眾chúng 中trung 。 法pháp 爾nhĩ 皆giai 有hữu 二nhị 大đại 論luận 師sư 。 任nhậm 持trì 正Chánh 法Pháp 。 若nhược 在tại 世thế 時thời 。 如như 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 若nhược 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 後hậu 如như 尊tôn 者giả 迦ca 多đa 衍diễn 尼ni 子tử 。 故cố 彼bỉ 尊tôn 者giả 以dĩ 願nguyện 智trí 力lực 觀quán 法pháp 所sở 益ích 而nhi 造tạo 此thử 論luận 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 佛Phật 說thuyết 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 何hà 者giả 是thị 耶da 。 答đáp 世Thế 尊Tôn 在tại 世thế 。 於ư 處xứ 處xứ 方phương 邑ấp 。 為vì 諸chư 有hữu 情tình 。 以dĩ 種chủng 種chủng 論luận 道đạo 。 分phân 別biệt 演diễn 說thuyết 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 或hoặc 在tại 世thế 時thời 。 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 以dĩ 妙diệu 願nguyện 智trí 。 隨tùy 順thuận 纂toản 集tập 別biệt 為vi 部bộ 類loại 。 是thị 故cố 尊tôn 者giả 迦ca 多đa 衍diễn 尼ni 子tử 。 佛Phật 去khứ 世thế 後hậu 。 亦diệc 以dĩ 妙diệu 願nguyện 智trí 隨tùy 順thuận 纂toản 集tập 造tạo 發phát 智trí 論luận 。 謂vị 於ư 佛Phật 說thuyết 諸chư 論luận 道đạo 中trung 安an 立lập 章chương 門môn 。 摽phiếu/phiêu 舉cử 略lược 頌tụng 造tạo 別biệt 納nạp 息tức 制chế 總tổng 蘊uẩn 名danh 。 謂vị 集tập 種chủng 種chủng 異dị 相tướng 論luận 道đạo 。 制chế 為vi 雜tạp 蘊uẩn 。 集tập 結kết 論luận 道đạo 制chế 為vi 結kết 蘊uẩn 。 集tập 智trí 論luận 道đạo 制chế 為vi 智trí 蘊uẩn 。 集tập 業nghiệp 論luận 道đạo 制chế 為vi 業nghiệp 蘊uẩn 。 集tập 大đại 種chủng 論luận 道đạo 制chế 為vi 大đại 種chủng 蘊uẩn 。 集tập 根căn 論luận 道đạo 制chế 為vi 根căn 蘊uẩn 。 集tập 定định 論luận 道đạo 。 制chế 為vi 定định 蘊uẩn 。 集tập 見kiến 論luận 道đạo 制chế 為vi 見kiến 蘊uẩn 。 猶do 如như 一nhất 切thiết 。 鄔ổ 拕tha 南nam 頌tụng 。 皆giai 是thị 佛Phật 說thuyết 。 謂vị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 於ư 處xứ 處xứ 方phương 邑ấp 。 為vi 種chủng 種chủng 有hữu 情tình 隨tùy 宜nghi 宣tuyên 說thuyết 。 佛Phật 去khứ 世thế 後hậu 。 大đại 德đức 法pháp 救cứu 。 展triển 轉chuyển 得đắc 聞văn 隨tùy 順thuận 纂toản 集tập 制chế 立lập 品phẩm 名danh 。 謂vị 集tập 無vô 常thường 頌tụng 立lập 為vi 無vô 常thường 品phẩm 。 乃nãi 至chí 集tập 梵Phạm 志Chí 頌tụng 立lập 為vi 梵Phạm 志Chí 品phẩm 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 本bổn 是thị 佛Phật 說thuyết 。 亦diệc 是thị 尊tôn 者giả 隨tùy 順thuận 纂toản 集tập 。 又hựu 若nhược 佛Phật 說thuyết 若nhược 弟đệ 子tử 說thuyết 。 不bất 違vi 法pháp 性tánh 。 世Thế 尊Tôn 皆giai 許hứa 苾Bật 芻Sô 受thọ 持trì 。 故cố 彼bỉ 尊tôn 者giả 展triển 轉chuyển 得đắc 聞văn 。 或hoặc 願nguyện 智trí 力lực 觀quán 察sát 纂toản 集tập 。 為vi 令linh 正Chánh 法Pháp 久cửu 住trụ 。 世thế 故cố 制chế 造tạo 此thử 論luận 。
復phục 次thứ 諸chư 佛Phật 出xuất 世thế 。 皆giai 說thuyết 三tam 藏tạng 。 謂vị 素tố 怛đát 纜# 。 毘tỳ 㮈nại 耶da 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 如như 是thị 三tam 藏tạng 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 佛Phật 教giáo 從tùng 一nhất 智trí 海hải 。 之chi 所sở 生sanh 故cố 。 隨tùy 一nhất 覺giác 池trì 之chi 所sở 出xuất 故cố 。 等đẳng 力lực 無vô 畏úy 所sở 攝nhiếp 受thọ 故cố 。 同đồng 一nhất 大đại 悲bi 所sở 等đẳng 起khởi 故cố 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 且thả 名danh 即tức 差sai 別biệt 。 謂vị 此thử 名danh 素tố 怛đát 纜# 。 此thử 名danh 毘tỳ 㮈nại 耶da 。 此thử 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。
復phục 次thứ 依y 處xứ 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 若nhược 依y 增tăng 上thượng 心tâm 論luận 道đạo 是thị 素tố 怛đát 纜# 。 若nhược 依y 增tăng 上thượng 戒giới 論luận 道đạo 是thị 毘tỳ 㮈nại 耶da 。 若nhược 依y 增tăng 上thượng 慧tuệ 論luận 道đạo 是thị 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 問vấn 於ư 一nhất 切thiết 中trung 。 一nhất 切thiết 可khả 得đắc 。 謂vị 素tố 怛đát 纜# 中trung 亦diệc 有hữu 依y 增tăng 上thượng 戒giới 增tăng 上thượng 慧tuệ 論luận 道đạo 。 毘tỳ 㮈nại 耶da 中trung 亦diệc 有hữu 依y 增tăng 上thượng 心tâm 增tăng 上thượng 慧tuệ 論luận 道đạo 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 中trung 亦diệc 有hữu 依y 增tăng 上thượng 心tâm 增tăng 上thượng 戒giới 論luận 道đạo 。 如như 是thị 三tam 藏tạng 應ưng 無vô 差sai 別biệt 。 答đáp 依y 增tăng 勝thắng 說thuyết 。 謂vị 素tố 怛đát 纜# 中trung 依y 增tăng 上thượng 心tâm 論luận 道đạo 增tăng 勝thắng 。 毘tỳ 㮈nại 耶da 中trung 依y 增tăng 上thượng 戒giới 論luận 道đạo 增tăng 勝thắng 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 中trung 依y 增tăng 上thượng 慧tuệ 論luận 道đạo 增tăng 勝thắng 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 素tố 怛đát 纜# 中trung 依y 增tăng 上thượng 心tâm 論luận 道đạo 是thị 素tố 怛đát 纜# 。 依y 增tăng 上thượng 戒giới 論luận 道đạo 即tức 毘tỳ 㮈nại 耶da 。 依y 增tăng 上thượng 慧tuệ 論luận 道đạo 即tức 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 毘tỳ 㮈nại 耶da 中trung 依y 增tăng 上thượng 戒giới 論luận 道đạo 是thị 毘tỳ 㮈nại 耶da 。 依y 增tăng 上thượng 心tâm 論luận 道đạo 即tức 素tố 怛đát 纜# 。 依y 增tăng 上thượng 慧tuệ 論luận 道đạo 即tức 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 中trung 依y 增tăng 上thượng 慧tuệ 論luận 道đạo 是thị 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 依y 增tăng 上thượng 心tâm 論luận 道đạo 即tức 素tố 怛đát 纜# 。 依y 增tăng 上thượng 戒giới 論luận 道đạo 即tức 毘tỳ 㮈nại 耶da 。 故cố 由do 依y 處xứ 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。
復phục 次thứ 所sở 顯hiển 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 素tố 怛đát 纜# 次thứ 第đệ 所sở 顯hiển 。 謂vị 素tố 怛đát 纜# 中trung 應ưng 求cầu 次thứ 第đệ 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 此thử 品phẩm 無vô 間gian 宣tuyên 說thuyết 彼bỉ 品phẩm 若nhược 毘tỳ 㮈nại 耶da 緣duyên 起khởi 所sở 顯hiển 謂vị 毘tỳ 㮈nại 耶da 中trung 。 應ưng 求cầu 緣duyên 起khởi 。 世Thế 尊Tôn 依y 何hà 緣duyên 起khởi 制chế 立lập 彼bỉ 彼bỉ 學học 處xứ 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 性tánh 相tướng 所sở 顯hiển 。 謂vị 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 中trung 應ưng 求cầu 諸chư 法pháp 真chân 實thật 性tánh 相tướng 。 不bất 應ưng 求cầu 彼bỉ 次thứ 第đệ 緣duyên 起khởi 。 或hoặc 前tiền 或hoặc 後hậu 。 或hoặc 無vô 緣duyên 起khởi 俱câu 無vô 過quá 失thất 。
復phục 次thứ 等đẳng 流lưu 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 素tố 怛đát 纜# 是thị 力lực 等đẳng 流lưu 。 毘tỳ 㮈nại 耶da 是thị 大đại 悲bi 等đẳng 流lưu 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 是thị 無vô 畏úy 等đẳng 流lưu 。
復phục 次thứ 所sở 說thuyết 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 種chủng 種chủng 雜tạp 說thuyết 是thị 素tố 怛đát 纜# 。 說thuyết 諸chư 學học 處xứ 是thị 毘tỳ 㮈nại 耶da 。 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 是thị 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。
復phục 次thứ 所sở 為vi 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 未vị 種chúng 善thiện 根căn 者giả 。 令linh 種chúng 善thiện 根căn 。 故cố 說thuyết 素tố 怛đát 纜# 。 已dĩ 種chúng 善thiện 根căn 者giả 。 令linh 相tương 續tục 成thành 熟thục 故cố 說thuyết 毘tỳ 㮈nại 耶da 。 相tương 續tục 已dĩ 成thành 熟thục 者giả 。 令linh 得đắc 正chánh 解giải 脫thoát 。 故cố 說thuyết 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。
復phục 次thứ 分phần/phân 位vị 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 依y 始thỉ 業nghiệp 位vị 說thuyết 素tố 怛đát 纜# 。 依y 已dĩ 串xuyến 習tập 位vị 說thuyết 毘tỳ 㮈nại 耶da 。 依y 超siêu 作tác 意ý 位vị 說thuyết 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。
復phục 次thứ 進tiến 趣thú 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 未vị 入nhập 正Chánh 法Pháp 令linh 入nhập 正Chánh 法Pháp 。 故cố 說thuyết 素tố 怛đát 纜# 。 已dĩ 入nhập 正Chánh 法Pháp 令linh 受thọ 持trì 學học 處xứ 。 故cố 說thuyết 毘tỳ 㮈nại 耶da 。 已dĩ 受thọ 持trì 學học 處xứ 。 令linh 通thông 達đạt 諸chư 法pháp 。 真chân 實thật 相tướng 故cố 說thuyết 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 是thị 故cố 三tam 藏tạng 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。
問vấn 何hà 故cố 尊tôn 者giả 造tạo 此thử 論luận 耶da 。 答đáp 為vi 饒nhiêu 益ích 他tha 故cố 。 謂vị 彼bỉ 尊tôn 者giả 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 云vân 何hà 當đương 令linh 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 於ư 佛Phật 聖thánh 教giáo 。 無vô 倒đảo 受thọ 持trì 。 精tinh 進tấn 思tư 惟duy 籌trù 量lượng 觀quán 察sát 。 由do 此thử 無vô 量lượng 煩phiền 惱não 。 惡ác 行hành 不bất 現hiện 在tại 前tiền 。 便tiện 得đắc 悟ngộ 入nhập 。 甚thậm 深thâm 法Pháp 性tánh 。 故cố 造tạo 斯tư 論luận 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 為vi 饒nhiêu 益ích 他tha 故cố 於ư 黑hắc 闇ám 處xứ 。 然nhiên 大đại 明minh 燈đăng 。 令linh 有hữu 目mục 者giả 。 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 。 尊tôn 者giả 亦diệc 爾nhĩ 為vi 饒nhiêu 益ích 他tha 於ư 佛Phật 滅diệt 後hậu 。 制chế 造tạo 此thử 論luận 。 令linh 有hữu 智trí 者giả 入nhập 深thâm 法Pháp 性tánh 。 又hựu 如như 諸chư 佛Phật 為vi 饒nhiêu 益ích 他tha 。 開khai 示thị 演diễn 說thuyết 。 十thập 二nhị 分phần 教giáo 。 一nhất 契Khế 經Kinh 二nhị 應ưng 頌tụng 三tam 記ký 別biệt 四tứ 諷phúng 頌tụng 五ngũ 自tự 說thuyết 六lục 緣duyên 起khởi 七thất 譬thí 喻dụ 八bát 本bổn 事sự 九cửu 本bổn 生sanh 十thập 方Phương 廣Quảng 十thập 一nhất 希hy 法pháp 十thập 二nhị 論luận 議nghị 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 雖tuy 有hữu 因nhân 力lực 若nhược 無vô 緣duyên 力lực 而nhi 覺giác 發phát 者giả 。 終chung 不bất 能năng 修tu 勝thắng 進tiến 之chi 行hành 。 要yếu 遇ngộ 緣duyên 力lực 。 乃nãi 能năng 修tu 行hành 。 譬thí 如như 池trì 中trung 雖tuy 有hữu 種chủng 種chủng 。 嗢ốt 鉢bát 羅la 等đẳng 眾chúng 妙diệu 蓮liên 華hoa 。 若nhược 日nhật 月nguyệt 光quang 不bất 照chiếu 觸xúc 者giả 。 則tắc 不bất 開khai 發phát 。 出xuất 種chủng 種chủng 香hương 。 要yếu 日nhật 月nguyệt 光quang 之chi 所sở 照chiếu 觸xúc 。 乃nãi 得đắc 隨tùy 類loại 開khai 發phát 出xuất 香hương 。 又hựu 如như 闇ám 中trung 有hữu 種chủng 種chủng 物vật 。 若nhược 無vô 燈đăng 照chiếu 。 終chung 不bất 可khả 見kiến 。 要yếu 假giả 燈đăng 照chiếu 乃nãi 得đắc 見kiến 之chi 。 有hữu 情tình 亦diệc 爾nhĩ 。 雖tuy 有hữu 因nhân 力lực 若nhược 無vô 緣duyên 力lực 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 如như 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
譬thí 如như 闇ám 室thất 中trung 。 雖tuy 有hữu 種chủng 種chủng 物vật 。
無vô 燈đăng 闇ám 所sở 隱ẩn 。 有hữu 目mục 不bất 能năng 見kiến 。
如như 是thị 雖tuy 有hữu 智trí 。 不bất 從tùng 他tha 聞văn 法pháp 。
是thị 人nhân 終chung 不bất 能năng 。 分phân 別biệt 善thiện 惡ác 義nghĩa 。
譬thí 如như 有hữu 目mục 者giả 。 因nhân 燈đăng 見kiến 眾chúng 色sắc 。
有hữu 智trí 依y 多đa 聞văn 。 能năng 別biệt 善thiện 惡ác 義nghĩa 。
多đa 聞văn 能năng 知tri 法pháp 。 多đa 聞văn 離ly 不bất 善thiện 。
多đa 聞văn 捨xả 無vô 義nghĩa 。 多đa 聞văn 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。
又hựu 如như 經kinh 說thuyết 。 有hữu 二nhị 因nhân 緣duyên 。 能năng 生sanh 正chánh 見kiến 。 一nhất 外ngoại 聞văn 他tha 法Pháp 音âm 。 二nhị 內nội 如như 理lý 作tác 意ý 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 四tứ 法pháp 人nhân 多đa 有hữu 所sở 作tác 。 一nhất 親thân 近cận 善thiện 友hữu 。 二nhị 從tùng 他tha 聞văn 法Pháp 。 三tam 如như 理lý 作tác 意ý 。 四tứ 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。
復phục 有hữu 經kinh 言ngôn 。 若nhược 我ngã 弟đệ 子tử 。 一nhất 心tâm 屬thuộc 耳nhĩ 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 能năng 斷đoạn 五ngũ 蓋cái 。 及cập 能năng 修tu 行hành 七thất 覺giác 分phần/phân 滿mãn 。 故cố 如như 諸chư 佛Phật 為vi 饒nhiêu 益ích 他tha 說thuyết 十thập 二nhị 分phần 教giáo 。 如như 是thị 彼bỉ 尊tôn 者giả 為vi 饒nhiêu 益ích 他tha 制chế 造tạo 此thử 論luận 。
復phục 次thứ 為vi 破phá 無vô 明minh 闇ám 故cố 。 如như 燈đăng 破phá 闇ám 。 能năng 發phát 光quang 明minh 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 破phá 無vô 明minh 闇ám 。 發phát 智trí 慧tuệ 明minh 。 故cố 彼bỉ 尊tôn 者giả 制chế 造tạo 此thử 論luận 。
復phục 次thứ 為vi 顯hiển 無vô 我ngã 像tượng 故cố 。 譬thí 如như 鏡kính 面diện 。 極cực 善thiện 磨ma 瑩oánh 。 種chủng 種chủng 色sắc 像tượng 。 皆giai 於ư 中trung 現hiện 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 令linh 無vô 我ngã 像tượng 。 分phân 明minh 顯hiển 現hiện 。 故cố 彼bỉ 尊tôn 者giả 制chế 造tạo 此thử 論luận 。
復phục 次thứ 為vi 度độ 生sanh 死tử 河hà 故cố 。 如như 牢lao 船thuyền 筏phiệt 百bách 千thiên 眾chúng 生sanh 。 依y 之chi 無vô 畏úy 從tùng 河hà 此thử 岸ngạn 。 渡độ 至chí 彼bỉ 岸ngạn 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 無vô 數số 諸chư 佛Phật 。 及cập 諸chư 有hữu 情tình 。 依y 之chi 無vô 畏úy 。 從tùng 生sanh 死tử 此thử 岸ngạn 。 至chí 涅Niết 槃Bàn 彼bỉ 岸ngạn 。 故cố 彼bỉ 尊tôn 者giả 制chế 造tạo 此thử 論luận 。
復phục 次thứ 為vi 照chiếu 契Khế 經Kinh 等đẳng 故cố 。 如như 人nhân 執chấp 燈đăng 入nhập 諸chư 闇ám 室thất 。 能năng 見kiến 眾chúng 色sắc 而nhi 無vô 迷mê 亂loạn 。 如như 是thị 行hành 者giả 。 以dĩ 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 照chiếu 契Khế 經Kinh 等đẳng 義nghĩa 而nhi 無vô 迷mê 惑hoặc 。 故cố 彼bỉ 尊tôn 者giả 制chế 造tạo 此thử 論luận 。
復phục 次thứ 為vi 觀quán 察sát 善thiện 等đẳng 諸chư 法pháp 故cố 。 如như 別biệt 寶bảo 人nhân 能năng 善thiện 觀quán 察sát 金kim 剛cang 等đẳng 寶bảo 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 能năng 善thiện 分phân 別biệt 善thiện 等đẳng 諸chư 法pháp 。 故cố 彼bỉ 尊tôn 者giả 制chế 造tạo 此thử 論luận 。
復phục 次thứ 為vi 顯hiển 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 諸chư 大đại 論luận 師sư 。 不bất 傾khuynh 動động 故cố 。 如như 妙Diệu 高Cao 山Sơn 。 踞cứ 金kim 輪luân 上thượng 一nhất 切thiết 猛mãnh 風phong 搖dao 鼓cổ 飄phiêu 擊kích 。 不bất 能năng 傾khuynh 動động 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 諸chư 大đại 論luận 師sư 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 住trụ 淨tịnh 尸thi 羅la 。 諸chư 惡ác 見kiến 者giả 輕khinh 毀hủy 邪tà 論luận 。 不bất 能năng 摧tồi 伏phục 。 故cố 彼bỉ 尊tôn 者giả 制chế 造tạo 此thử 論luận 。
復phục 次thứ 尊tôn 者giả 以dĩ 三tam 因nhân 緣duyên 。 制chế 造tạo 此thử 論luận 。 一nhất 為vi 增tăng 益ích 智trí 故cố 。 二nhị 為vi 開khai 覺giác 意ý 故cố 。 三tam 為vi 遮già 計kế 我ngã 故cố 。 增tăng 益ích 智trí 者giả 。 謂vị 於ư 內nội 外ngoại 。 諸chư 經kinh 論luận 中trung 。 令linh 智trí 增tăng 益ích 無vô 有hữu 能năng 如như 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 開khai 覺giác 意ý 者giả 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 無vô 明minh 所sở 昏hôn 。 如như 睡thụy 未vị 覺giác 。 不bất 能năng 了liễu 知tri 。 何hà 者giả 是thị 遍biến 行hành 。 何hà 者giả 非phi 遍biến 行hành 。 何hà 者giả 自tự 界giới 緣duyên 。 何hà 者giả 他tha 界giới 緣duyên 。 何hà 者giả 有hữu 漏lậu 緣duyên 。 何hà 者giả 無vô 漏lậu 緣duyên 。 何hà 者giả 有hữu 為vi 緣duyên 。 何hà 者giả 無vô 為vi 緣duyên 。 云vân 何hà 為vi 攝nhiếp 。 云vân 何hà 相tương 應ứng 。 云vân 何hà 因nhân 。 云vân 何hà 緣duyên 。 誰thùy 成thành 就tựu 。 誰thùy 不bất 成thành 就tựu 。 何hà 者giả 順thuận 前tiền 句cú 。 何hà 者giả 順thuận 後hậu 句cú 。 何hà 者giả 四tứ 句cú 。 何hà 者giả 如như 是thị 句cú 。 何hà 者giả 不bất 如như 是thị 句cú 。 於ư 如như 是thị 等đẳng 。 所sở 知tri 境cảnh 中trung 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 開khai 發phát 覺giác 意ý 。 無vô 有hữu 能năng 如như 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 遮già 計kế 我ngã 者giả 。 尊tôn 者giả 所sở 造tạo 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 未vị 曾tằng 說thuyết 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 恆hằng 顯hiển 諸chư 行hành 空không 無vô 有hữu 我ngã 。 以dĩ 如như 是thị 等đẳng 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 故cố 彼bỉ 尊tôn 者giả 制chế 造tạo 此thử 論luận 。
問vấn 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 自tự 性tánh 云vân 何hà 。 答đáp 無vô 漏lậu 慧tuệ 根căn 。 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。 一nhất 界giới 一nhất 處xứ 一nhất 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 一nhất 界giới 者giả 謂vị 法Pháp 界Giới 。 一nhất 處xứ 者giả 謂vị 法pháp 處xứ 。 一nhất 蘊uẩn 者giả 謂vị 行hành 蘊uẩn 。 若nhược 兼kiêm 相tương 應ứng 及cập 取thủ 。 隨tùy 轉chuyển 三tam 界giới 二nhị 處xứ 五ngũ 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 三tam 界giới 者giả 謂vị 意ý 界giới 。 法Pháp 界Giới 意ý 識thức 界giới 。 二nhị 處xứ 者giả 謂vị 意ý 處xứ 法pháp 處xứ 。 五ngũ 蘊uẩn 者giả 謂vị 色sắc 蘊uẩn 乃nãi 至chí 識thức 蘊uẩn 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 此thử 藥dược 叉xoa 天thiên 於ư 長trường 夜dạ 中trung 。 其kỳ 心tâm 質chất 直trực 。 無vô 有hữu 諂siểm 誑cuống 。 諸chư 有hữu 所sở 問vấn 皆giai 為vi 了liễu 知tri 不bất 為vi 嬈nhiễu 亂loạn 。 我ngã 以dĩ 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 恣tứ 彼bỉ 意ý 問vấn 。 此thử 中trung 何hà 者giả 。 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 謂vị 無vô 漏lậu 慧tuệ 根căn 。
又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 此thử 筏phiệt 蹉sa 氏thị 及cập 善thiện 賢hiền 外ngoại 道đạo 并tinh 梵Phạm 壽thọ 婆Bà 羅La 門Môn 。 皆giai 於ư 長trường 夜dạ 其kỳ 性tánh 質chất 直trực 。 無vô 諂siểm 無vô 誑cuống 。 諸chư 有hữu 所sở 問vấn 皆giai 為vi 了liễu 知tri 不bất 為vi 嬈nhiễu 亂loạn 。 我ngã 以dĩ 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 恣tứ 彼bỉ 意ý 問vấn 。 此thử 中trung 何hà 者giả 。 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 謂vị 無vô 漏lậu 慧tuệ 根căn 。 又hựu 如như 佛Phật 告cáo 西tây 儞nễ 迦ca 言ngôn 。 我ngã 有hữu 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 難nan 見kiến 難nan 覺giác 。 不bất 可khả 尋tầm 思tư 。 非phi 尋tầm 思tư 境cảnh 。 唯duy 有hữu 微vi 妙diệu 聰thông 叡duệ 智trí 者giả 。 乃nãi 能năng 知tri 之chi 。 非phi 汝nhữ 淺thiển 智trí 。 之chi 所sở 能năng 及cập 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 汝nhữ 於ư 長trường 夜dạ 。 異dị 見kiến 異dị 忍nhẫn 異dị 欲dục 異dị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 此thử 中trung 何hà 者giả 。 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 謂vị 空không 無vô 我ngã 及cập 如như 實thật 覺giác 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 彼bỉ 外ngoại 道đạo 恆hằng 妄vọng 計kế 我ngã 。 空không 無vô 我ngã 性tánh 。 非phi 彼bỉ 所sở 及cập 。 又hựu 如như 佛Phật 告cáo 鄔ổ 陀đà 夷di 言ngôn 。 汝nhữ 是thị 愚ngu 夫phu 。 盲manh 無vô 慧tuệ 目mục 。 云vân 何hà 乃nãi 與dữ 上thượng 座tọa 苾Bật 芻Sô 。 共cộng 論luận 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 此thử 中trung 何hà 者giả 。 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 謂vị 滅diệt 定định 退thoái 及cập 如như 實thật 覺giác 。 又hựu 如như 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 陀Đà 言ngôn 。 我ngã 有hữu 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 謂vị 諸chư 緣duyên 起khởi 。 難nan 見kiến 難nan 覺giác 。 不bất 可khả 尋tầm 思tư 。 非phi 尋tầm 思tư 境cảnh 。 唯duy 有hữu 微vi 妙diệu 聰thông 叡duệ 智trí 者giả 。 乃nãi 能năng 知tri 之chi 。 此thử 中trung 何hà 者giả 。 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 謂vị 因nhân 緣duyên 性tánh 及cập 如như 實thật 覺giác 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 我ngã 有hữu 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 謂vị 緣duyên 性tánh 緣duyên 起khởi 此thử 處xứ 甚thậm 深thâm 。 難nan 見kiến 難nan 覺giác 。 不bất 可khả 尋tầm 思tư 。 非phi 尋tầm 思tư 境cảnh 。 唯duy 有hữu 微vi 妙diệu 聰thông 叡duệ 智trí 者giả 。 乃nãi 能năng 知tri 之chi 。
復phục 有hữu 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 謂vị 一nhất 切thiết 依y 皆giai 永vĩnh 捨xả 離ly 。 愛ái 盡tận 離ly 染nhiễm 。 寂tịch 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 最tối 甚thậm 深thâm 。 難nan 見kiến 難nan 覺giác 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 此thử 中trung 何hà 者giả 。 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 謂vị 因nhân 緣duyên 性tánh 及cập 彼bỉ 寂tịch 滅diệt 并tinh 如như 實thật 覺giác 。 又hựu 如như 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 陀Đà 言ngôn 。
復phục 有hữu 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 謂vị 有hữu 餘dư 法pháp 相tướng 似tự 甚thậm 深thâm 我ngã 於ư 其kỳ 中trung 。 自tự 覺giác 正chánh 說thuyết 。 此thử 中trung 何hà 者giả 。 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 謂vị 諸chư 見kiến 趣thú 及cập 如như 實thật 覺giác 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 我ngã 有hữu 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 甚thậm 深thâm 故cố 難nan 見kiến 。 難nan 見kiến 故cố 甚thậm 深thâm 。 此thử 中trung 何hà 者giả 。 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 性tánh 及cập 如như 實thật 覺giác 。 雖tuy 此thử 等đẳng 經kinh 中trung 隨tùy 別biệt 意ý 趣thú 作tác 。 種chủng 種chủng 異dị 說thuyết 。 然nhiên 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 勝thắng 義nghĩa 自tự 性tánh 唯duy 。 無vô 漏lậu 慧tuệ 根căn 。 即tức 由do 此thử 故cố 發phát 起khởi 世thế 間gian 。 修tu 所sở 成thành 慧tuệ 。 謂vị 煖noãn 頂đảnh 忍nhẫn 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 以dĩ 能năng 別biệt 觀quán 四tứ 聖Thánh 諦Đế 故cố 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 又hựu 由do 此thử 故cố 發phát 起khởi 殊thù 勝thắng 。 思tư 所sở 成thành 慧tuệ 。 謂vị 不bất 淨tịnh 觀quán 持trì 息tức 念niệm 等đẳng 。 以dĩ 能năng 別biệt 總tổng 觀quán 諸chư 蘊uẩn 故cố 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 又hựu 由do 此thử 故cố 發phát 起khởi 殊thù 勝thắng 。 聞văn 所sở 成thành 慧tuệ 。 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 建kiến 立lập 諸chư 法pháp 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 害hại 實thật 物vật 愚ngu 及cập 所sở 緣duyên 愚ngu 。 以dĩ 於ư 諸chư 法pháp 。 不bất 增tăng 減giảm 故cố 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 又hựu 由do 此thử 故cố 發phát 起khởi 殊thù 勝thắng 生sanh 處xứ 得đắc 慧tuệ 。 以dĩ 於ư 三tam 藏tạng 十thập 二nhị 分phần 教giáo 能năng 受thọ 能năng 持trì 。 思tư 量lượng 觀quán 察sát 不bất 謬mậu 轉chuyển 故cố 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 復phục 由do 如như 是thị 。 資tư 糧lương 攝nhiếp 持trì 無vô 漏lậu 慧tuệ 根căn 。 轉chuyển 得đắc 明minh 盛thịnh 。 是thị 故cố 亦diệc 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。
問vấn 若nhược 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 唯duy 無vô 漏lậu 慧tuệ 根căn 。 為vi 自tự 性tánh 者giả 。 何hà 故cố 此thử 論luận 復phục 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 答đáp 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 具cụ 故cố 亦diệc 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 如như 處xứ 處xứ 經kinh 中trung 於ư 彼bỉ 彼bỉ 具cụ 立lập 彼bỉ 彼bỉ 名danh 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 謂vị 如như 於ư 樂nhạc 具cụ 立lập 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 。 如như 伽già 他tha 說thuyết 。
食thực 所sở 乞khất 食thực 樂nhạo/nhạc/lạc 。 衣y 隨tùy 得đắc 衣y 樂nhạo/nhạc/lạc 。
經kinh 行hành 山sơn 林lâm 樂nhạo/nhạc/lạc 。 栖tê 隱ẩn 巖nham 窟quật 樂nhạo/nhạc/lạc 。
飲ẩm 食thực 衣y 等đẳng 體thể 實thật 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 勝thắng 義nghĩa 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 謂vị 諸chư 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 亦diệc 輕khinh 安an 樂lạc 。 然nhiên 衣y 食thực 等đẳng 是thị 樂nhạc 具cụ 故cố 。 於ư 伽già 他tha 中trung 亦diệc 說thuyết 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 又hựu 如như 於ư 垢cấu 具cụ 立lập 以dĩ 垢cấu 名danh 。 如như 伽già 他tha 說thuyết 。
女nữ 是thị 梵Phạm 行hạnh 垢cấu 。 女nữ 損tổn 害hại 眾chúng 生sanh 。
苦khổ 梵Phạm 行hạnh 所sở 淨tịnh 。 非phi 由do 水thủy 能năng 洗tẩy 。
女nữ 實thật 非phi 垢cấu 。 勝thắng 義nghĩa 垢cấu 者giả 。 謂vị 貪tham 瞋sân 癡si 。 然nhiên 伽già 他tha 中trung 說thuyết 女nữ 為vi 垢cấu 。 是thị 垢cấu 具cụ 故cố 。 又hựu 如như 於ư 漏lậu 具cụ 立lập 以dĩ 漏lậu 名danh 。 如như 說thuyết 七thất 漏lậu 是thị 損tổn 害hại 是thị 燒thiêu 然nhiên 是thị 苦khổ 惱não 。 根căn 等đẳng 實thật 非phi 漏lậu 。 是thị 漏lậu 具cụ 故cố 立lập 以dĩ 漏lậu 名danh 。 勝thắng 義nghĩa 漏lậu 唯duy 三tam 。 謂vị 欲dục 漏lậu 有hữu 漏lậu 無vô 明minh 漏lậu 。 又hựu 如như 於ư 隨tùy 眠miên 具cụ 立lập 隨tùy 眠miên 名danh 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。 色sắc 是thị 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 隨tùy 死tử 。 若nhược 隨tùy 增tăng 即tức 隨tùy 死tử 。 若nhược 隨tùy 死tử 即tức 隨tùy 取thủ 。 若nhược 隨tùy 取thủ 即tức 隨tùy 縛phược 。 色sắc 非phi 隨tùy 眠miên 。 勝thắng 義nghĩa 隨tùy 眠miên 唯duy 有hữu 七thất 種chủng 。 然nhiên 經kinh 說thuyết 色sắc 是thị 隨tùy 眠miên 者giả 。 隨tùy 眠miên 具cụ 故cố 。 又hựu 如như 於ư 味vị 具cụ 立lập 以dĩ 味vị 名danh 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。 眼nhãn 味vị 妙diệu 色sắc 。 色sắc 是thị 魔ma 鉤câu 。 眼nhãn 實thật 非phi 味vị 。 勝thắng 義nghĩa 味vị 者giả 謂vị 所sở 生sanh 愛ái 。 然nhiên 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 眼nhãn 味vị 色sắc 者giả 是thị 味vị 具cụ 故cố 。 又hựu 如như 於ư 欲dục 具cụ 立lập 以dĩ 欲dục 名danh 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 欲dục 者giả 是thị 何hà 。 謂vị 五ngũ 妙diệu 欲dục 。 又hựu 如như 頌tụng 言ngôn 。
如như 是thị 五ngũ 妙diệu 欲dục 。 可khả 愛ái 可khả 欣hân 樂nhạo 。
可khả 意ý 欲dục 所sở 牽khiên 。 能năng 令linh 心tâm 染nhiễm 著trước 。
色sắc 等đẳng 非phi 欲dục 。 勝thắng 義nghĩa 欲dục 者giả 。 謂vị 於ư 彼bỉ 愛ái 然nhiên 經kinh 頌tụng 說thuyết 。 彼bỉ 是thị 欲dục 者giả 是thị 欲dục 具cụ 故cố 。 又hựu 如như 於ư 退thoái 具cụ 立lập 以dĩ 退thoái 名danh 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 五ngũ 因nhân 緣duyên 。 令linh 時thời 解giải 脫thoát 阿A 羅La 漢Hán 退thoái 。 一nhất 營doanh 事sự 業nghiệp 。 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 戲hí 論luận 。 三tam 和hòa 諍tranh 訟tụng 。 四tứ 好hảo/hiếu 遠viễn 行hành 。 五ngũ 遇ngộ 長trường 病bệnh 。 非phi 營doanh 事sự 等đẳng 是thị 能năng 退thoái 體thể 。 勝thắng 義nghĩa 退thoái 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 法pháp 。 然nhiên 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 營doanh 事sự 等đẳng 是thị 能năng 退thoái 者giả 。 謂vị 退thoái 具cụ 故cố 。 又hựu 於ư 業nghiệp 具cụ 立lập 以dĩ 業nghiệp 名danh 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 三tam 種chủng 意ý 。 故cố 思tư 惡ác 不bất 善thiện 業nghiệp 。 若nhược 作tác 增tăng 長trưởng 感cảm 非phi 愛ái 異dị 熟thục 。 謂vị 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 邪tà 見kiến 。 非phi 貪tham 欲dục 等đẳng 是thị 實thật 意ý 業nghiệp 勝thắng 義nghĩa 意ý 業nghiệp 。 謂vị 意ý 俱câu 思tư 。 然nhiên 契Khế 經Kinh 中trung 名danh 意ý 業nghiệp 者giả 。 謂vị 是thị 不bất 善thiện 意ý 業nghiệp 具cụ 故cố 。 又hựu 如như 於ư 異dị 熟thục 因nhân 具cụ 立lập 異dị 熟thục 因nhân 名danh 。 如như 彼bỉ 尊tôn 者giả 無vô 滅diệt 所sở 說thuyết 。 我ngã 由do 一nhất 食thực 。 異dị 熟thục 因nhân 故cố 。 七thất 生sanh 天thiên 上thượng 。 七thất 生sanh 人nhân 中trung 。 於ư 最tối 後hậu 身thân 。 得đắc 盡tận 諸chư 漏lậu 。 非phi 即tức 一nhất 食thực 是thị 異dị 熟thục 因nhân 。 勝thắng 義nghĩa 異dị 熟thục 因nhân 者giả 。 謂vị 諸chư 不bất 善thiện 善thiện 有hữu 漏lậu 法pháp 。 然nhiên 彼bỉ 尊Tôn 者Giả 。 即tức 說thuyết 一nhất 食thực 為vi 異dị 熟thục 因nhân 。 是thị 彼bỉ 具cụ 故cố 。 如như 於ư 此thử 等đẳng 處xứ 處xứ 經kinh 中trung 以dĩ 彼bỉ 彼bỉ 名danh 說thuyết 彼bỉ 彼bỉ 具cụ 。 此thử 論luận 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 具cụ 故cố 亦diệc 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 如như 是thị 勝thắng 義nghĩa 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 自tự 性tánh 。 唯duy 是thị 無vô 漏lậu 慧tuệ 根căn 。 一nhất 界giới 一nhất 處xứ 一nhất 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 若nhược 兼kiêm 相tương 應ứng 及cập 取thủ 隨tùy 轉chuyển 三tam 界giới 二nhị 處xứ 五ngũ 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 餘dư 資tư 糧lương 等đẳng 皆giai 是thị 世thế 俗tục 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 是thị 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 自tự 性tánh 。 如như 說thuyết 自tự 性tánh 我ngã 物vật 自tự 體thể 相tướng 分phần/phân 本bổn 性tánh 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。
已dĩ 說thuyết 自tự 性tánh 。 所sở 以dĩ 今kim 當đương 說thuyết 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 諸chư 論luận 師sư 言ngôn 。 於ư 諸chư 法pháp 相tướng 。 能năng 善thiện 決quyết 擇trạch 能năng 極cực 決quyết 擇trạch 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。
復phục 次thứ 於ư 諸chư 法pháp 性tánh 。 能năng 善thiện 覺giác 察sát 能năng 善thiện 通thông 達đạt 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。
復phục 次thứ 能năng 於ư 諸chư 法pháp 。 現hiện 觀quán 作tác 證chứng 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。
復phục 次thứ 法pháp 性tánh 甚thậm 深thâm 。 能năng 盡tận 原nguyên 底để 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。
復phục 次thứ 諸chư 聖thánh 慧tuệ 眼nhãn 由do 此thử 清thanh 淨tịnh 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。
復phục 次thứ 能năng 善thiện 顯hiển 發phát 幽u 隱ẩn 法pháp 性tánh 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 所sở 知tri 法pháp 性tánh 無vô 始thỉ 幽u 隱ẩn 。 離ly 此thử 無vô 有hữu 能năng 顯hiển 發phát 故cố 。
復phục 次thứ 所sở 說thuyết 。 法pháp 性tánh 無vô 有hữu 乖quai 違vi 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 若nhược 有hữu 能năng 於ư 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 極cực 善thiện 串xuyến 習tập 。 必tất 無vô 有hữu 能năng 如như 法Pháp 問vấn 難nạn/nan 。 令linh 於ư 法pháp 性tánh 有hữu 少thiểu 違vi 故cố 。
復phục 次thứ 能năng 伏phục 一nhất 切thiết 。 外ngoại 道đạo 他tha 論luận 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 諸chư 大đại 論luận 師sư 。 邪tà 徒đồ 異dị 學học 無vô 能năng 敵địch 故cố 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 常thường 能năng 決quyết 擇trạch 契Khế 經Kinh 等đẳng 中trung 諸chư 法pháp 性tánh 相tướng 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。
復phục 次thứ 於ư 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 起khởi 法pháp 性tánh 善thiện 覺giác 了liễu 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。
復phục 次thứ 以dĩ 能năng 現hiện 觀quán 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 法Pháp 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。
復phục 次thứ 善thiện 說thuyết 修tu 習tập 八Bát 聖Thánh 道Đạo 法Pháp 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。
復phục 次thứ 能năng 證chứng 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。
復phục 次thứ 能năng 於ư 諸chư 法pháp 。 以dĩ 無vô 量lượng 門môn 。 數sác 數sác 分phân 別biệt 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 於ư 雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 。 繫hệ 縛phược 解giải 脫thoát 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 法pháp 。 以dĩ 名danh 身thân 句cú 身thân 文văn 身thân 次thứ 第đệ 結kết 集tập 安an 布bố 分phân 別biệt 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 言ngôn 。 此thử 是thị 究cứu 竟cánh 慧tuệ 。 此thử 是thị 決quyết 斷đoán 慧tuệ 。 此thử 是thị 勝thắng 義nghĩa 慧tuệ 。 此thử 是thị 不bất 謬mậu 慧tuệ 故cố 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 求cầu 解giải 脫thoát 者giả 。 修tu 正chánh 行hạnh 時thời 。 能năng 為vi 分phân 別biệt 所sở 未vị 了liễu 義nghĩa 。 謂vị 此thử 是thị 苦khổ 此thử 是thị 苦khổ 因nhân 。 此thử 是thị 苦khổ 滅diệt 。 此thử 是thị 趣thú 滅diệt 道đạo 。 此thử 是thị 加gia 行hành 道Đạo 。 此thử 是thị 無vô 間gian 道đạo 。 此thử 是thị 解giải 脫thoát 道Đạo 。 此thử 是thị 勝thắng 進tiến 道đạo 。 此thử 是thị 向hướng 道đạo 。 此thử 是thị 得đắc 果quả 。 能năng 正chánh 分phân 別biệt 。 如như 是thị 等đẳng 義nghĩa 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 法pháp 密mật 部bộ 說thuyết 。 此thử 法pháp 增tăng 上thượng 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 如như 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
慧tuệ 於ư 世thế 間gian 尊tôn 。 能năng 決quyết 擇trạch 趣thú 向hướng 。
以dĩ 正chánh 了liễu 知tri 故cố 。 老lão 死tử 盡tận 無vô 餘dư 。
化hóa 地địa 部bộ 說thuyết 。 慧tuệ 能năng 照chiếu 法pháp 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 一nhất 切thiết 照chiếu 中trung 我ngã 說thuyết 慧tuệ 照chiếu 。 最tối 為vi 上thượng 首thủ 。 譬thí 喻dụ 者giả 說thuyết 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 涅Niết 槃Bàn 最tối 上thượng 。 此thử 法pháp 次thứ 彼bỉ 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 聲thanh 論luận 者giả 言ngôn 。 阿a 謂vị 除trừ 棄khí 。 毘tỳ 謂vị 決quyết 擇trạch 。 此thử 法pháp 能năng 除trừ 棄khí 決quyết 擇trạch 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 何hà 所sở 除trừ 棄khí 。 謂vị 結kết 縛phược 隨tùy 眠miên 隨tùy 煩phiền 惱não 纏triền 。 何hà 所sở 決quyết 擇trạch 。 謂vị 蘊uẩn 界giới 處xứ 緣duyên 起khởi 。 諦đế 食thực 及cập 沙Sa 門Môn 果Quả 。 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 等đẳng 。 尊tôn 者giả 佛Phật 護hộ 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 阿a 毘tỳ 者giả 。 是thị 助trợ 言ngôn 顯hiển 現hiện 前tiền 義nghĩa 。 此thử 法Pháp 能năng 引dẫn 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 謂vị 諸chư 覺giác 分phần/phân 皆giai 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 尊tôn 者giả 覺giác 天thiên 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 阿a 毘tỳ 者giả 。 是thị 助trợ 言ngôn 顯hiển 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 如như 增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 。 名danh 阿a 毘tỳ 慢mạn 。 增tăng 上thượng 覺giác 者giả 。 名danh 阿a 毘tỳ 覺giác 。 增tăng 上thượng 老lão 者giả 名danh 阿a 毘tỳ 老lão 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 此thử 法pháp 增tăng 上thượng 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 尊tôn 者giả 老lão 受thọ 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 阿a 毘tỳ 助trợ 言ngôn 顯hiển 恭cung 敬kính 義nghĩa 。 如như 恭cung 敬kính 稽khể 首thủ 。 者giả 名danh 阿a 毘tỳ 稽khể 首thủ 。 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 者giả 。 名danh 阿a 毘tỳ 供cúng 養dường 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 此thử 法pháp 尊tôn 重trọng 可khả 恭cung 敬kính 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。
問vấn 何hà 故cố 此thử 論luận 名danh 發phát 智trí 耶da 。 答đáp 諸chư 勝thắng 義nghĩa 智trí 。 皆giai 從tùng 此thử 發phát 此thử 為vi 初sơ 基cơ 。 故cố 名danh 發phát 智trí 。
復phục 次thứ 此thử 論luận 應ưng 名danh 智trí 安an 足túc 處xứ 。 諸chư 勝thắng 義nghĩa 智trí 此thử 為vi 根căn 本bổn 依y 此thử 而nhi 立lập 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 智trí 安an 足túc 處xứ 。
復phục 次thứ 諸chư 勇dũng 健kiện 智trí 此thử 最tối 能năng 發phát 。 發phát 勇dũng 智trí 緣duyên 故cố 名danh 發phát 智trí 。
復phục 次thứ 諸chư 智trí 彼bỉ 岸ngạn 依y 此thử 能năng 到đáo 故cố 名danh 發phát 智trí 。 開khai 發phát 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 共cộng 相tương 。 無vô 有hữu 能năng 如như 此thử 論luận 者giả 故cố 。
復phục 次thứ 世thế 出xuất 世thế 智trí 。 皆giai 依y 此thử 發phát 智trí 之chi 妙diệu 門môn 故cố 名danh 發phát 智trí 。
問vấn 此thử 論luận 勝thắng 利lợi 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 答đáp 隨tùy 順thuận 解giải 脫thoát 。 斷đoạn 除trừ 繫hệ 縛phược 。 順thuận 空không 無vô 我ngã 違vi 我ngã 我ngã 所sở 。 顯hiển 無vô 我ngã 理lý 遮già 數số 取thủ 趣thú 開khai 覺giác 意ý 息tức 昏hôn 迷mê 。 遣khiển 愚ngu 癡si 生sanh 智trí 慧tuệ 。 斷đoạn 疑nghi 網võng 與dữ 決quyết 定định 。 背bối/bội 雜tạp 染nhiễm 向hướng 清thanh 淨tịnh 。 訶ha 流lưu 轉chuyển 讚tán 還hoàn 滅diệt 。 捨xả 生sanh 死tử 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 摧tồi 破phá 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 邪tà 論luận 。 成thành 立lập 一nhất 切thiết 。 佛Phật 法Pháp 正chánh 論luận 。 此thử 論luận 勝thắng 利lợi 其kỳ 相tương/tướng 如như 是thị 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 發Phát 智Trí 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 一nhất
顯hiển 慶khánh 元nguyên 年niên 七thất 月nguyệt 廿# 七thất 日nhật 於ư 長trường/trưởng 安an 大đại 慈từ 恩ân 寺tự 翻phiên 經kinh 院viện 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
-# 弘hoằng 法pháp 寺tự 沙Sa 門Môn 嘉gia 尚thượng 筆bút 受thọ
-# 大đại 慈từ 恩ân 寺tự 沙Sa 門Môn 明minh 珠châu 證chứng 義nghĩa
-# 大đại 慈từ 恩ân 寺tự 沙Sa 門Môn 惠huệ 貴quý 證chứng 義nghĩa
-# 大đại 慈từ 恩ân 寺tự 沙Sa 門Môn 法Pháp 祥tường 證chứng 義nghĩa
-# 西tây 明minh 寺tự 沙Sa 門Môn 慧tuệ 景cảnh 證chứng 義nghĩa
-# 大đại 慈từ 恩ân 寺tự 沙Sa 門Môn 神thần 泰thái 證chứng 義nghĩa
-# 大đại 慈từ 恩ân 寺tự 沙Sa 門Môn 普phổ 賢hiền 證chứng 義nghĩa
-# 大đại 慈từ 恩ân 寺tự 沙Sa 門Môn 善thiện 樂lạc 證chứng 義nghĩa
-# 大đại 慈từ 恩ân 寺tự 沙Sa 門Môn 拪thiên 玄huyền 綴chuế 文văn
-# 大đại 慈từ 恩ân 寺tự 沙Sa 門Môn 靜tĩnh 邁mại 綴chuế 文văn
-# 西tây 明minh 寺tự 沙Sa 門Môn 慧tuệ 立lập 綴chuế 文văn
-# 西tây 明minh 寺tự 沙Sa 門Môn 玄huyền 則tắc 綴chuế 文văn
-# 大đại 慈từ 恩ân 寺tự 沙Sa 門Môn 義nghĩa 褒bao 正chánh 字tự
-# 大đại 慈từ 恩ân 寺tự 沙Sa 門Môn 玄huyền 應ưng 正chánh 字tự
-# 西tây 明minh 寺tự 沙Sa 門Môn 神thần 察sát 執chấp 筆bút
-# 大đại 慈từ 恩ân 寺tự 沙Sa 門Môn 辯biện 通thông 執chấp 筆bút
-# 同đồng 州châu 魏ngụy 伐phạt 寺tự 沙Sa 門Môn 海hải 藏tạng 筆bút 受thọ
-# 大đại 慈từ 恩ân 寺tự 沙Sa 門Môn 神thần 昉# 筆bút 受thọ
-# 西tây 明minh 寺tự 沙Sa 門Môn 嘉gia 尚thượng 筆bút 受thọ
-# 大đại 慈từ 恩ân 寺tự 沙Sa 門Môn 大Đại 乘Thừa 光quang 筆bút 受thọ
夫phu 物vật 情tình 斯tư 感cảm 。 資tư 于vu 教giáo 悟ngộ 。 大đại 聖thánh 貽# 則tắc 。 寔thật 啟khải 疑nghi 徒đồ 。 而nhi 先tiên 匠tượng 譯dịch 辰thần 。 篾miệt 爾nhĩ 無vô 紀kỷ 。 爰viên 使sử 後hậu 學học 積tích 滯trệ 疑nghi 懷hoài 。 今kim 故cố 具cụ 書thư 。 以dĩ 彰chương 來lai 信tín 。 願nguyện 傳truyền 寫tả 之chi 儔trù 。 與dữ 余dư 同đồng 志chí 。 庶thứ 幾kỷ 彌di 劫kiếp 。 永vĩnh 無vô 惑hoặc 焉yên 。
大đại 唐đường 中trung 大đại 夫phu 內nội 侍thị 護hộ 軍quân 佛Phật 弟đệ 子tử 觀quán 自tự 在tại 。 敬kính 寫tả 西tây 域vực 新tân 翻phiên 經kinh 論luận 。 願nguyện 畢tất 此thử 餘dư 生sanh 。 道Đạo 心tâm 不bất 退thoái 。 庶thứ 以dĩ 流lưu 通thông 未vị 聞văn 之chi 所sở 。 竊thiết 以dĩ 佛Phật 日nhật 西tây 沈trầm 。 正Chánh 法Pháp 玄huyền 謝tạ 。 慧tuệ 流lưu 東đông 漸tiệm 。 像tượng 教giáo 方phương 傳truyền 。 希hy 世thế 之chi 符phù 。 奧áo 義nghĩa 宣tuyên 於ư 貝bối 葉diệp 。 非phi 常thường 之chi 寶bảo 。 至chí 賾trách 發phát 於ư 龍long 宮cung 。 挹ấp 其kỳ 沖# 源nguyên 。 截tiệt 暴bạo 河hà 而nhi 遐hà 逝thệ 。 遊du 其kỳ 玄huyền 閫khổn 。 出xuất 朽hủ 宅trạch 而nhi 長trường/trưởng 驅khu 。 玄huyền 奘tráng 法Pháp 師sư 者giả 。 釋thích 門môn 之chi 龍long 象tượng 。 振chấn 旦đán 之chi 鶖thu 鷺lộ 。 逾du 蔥# 山sơn 而nhi 勵lệ 學học 。 齎tê 梵Phạm 文văn 而nhi 旋toàn 止chỉ 。 殺sát 青thanh 甫phủ 就tựu 永vĩnh 事sự 。 流lưu 通thông 士sĩ 方phương 涯nhai 多đa 。 幸hạnh 預dự 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 植thực 因nhân 或hoặc 爽sảng 。 稟bẩm 質chất 不bất 全toàn 。 今kim 罄khánh 茲tư 寸thốn 祿lộc 。 繕thiện 斯tư 奧áo 旨chỉ 。 片phiến 言ngôn 隻chỉ 字tự 。 具cụ 經kinh 心tâm 目mục 。 親thân 蒙mông 口khẩu 決quyết 。 庶thứ 無vô 乖quai 舛suyễn 。 以dĩ 斯tư 福phước 祉chỉ 。 奉phụng 福phước 。
太thái 宗tông 文văn 皇hoàng 帝đế 。 即tức 御ngự 。 皇hoàng 帝đế 王vương 公công 卿khanh 士sĩ 。 六lục 姻nhân 親thân 族tộc 。 凡phàm 厥quyết 黎lê 庶thứ 。 及cập 跂# 行hành 喘suyễn 息tức 。 平bình 等đẳng 熏huân 修tu 。 乘thừa 此thử 勝thắng 基cơ 。 方phương 升thăng 正chánh 覺giác 。