阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 釋Thích 論Luận
Quyển 7
婆Bà 藪Tẩu 盤Bàn 豆Đậu 造Tạo 陳Trần 真Chân 諦Đế 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 七thất
婆bà 藪tẩu 盤bàn 豆đậu 造tạo
陳trần 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 真Chân 諦Đế 譯dịch 釋thích 論luận 中trung 分phân 別biệt 世thế 間gian 品phẩm 之chi 二nhị
復phục 次thứ 偈kệ 曰viết 。 如như 引dẫn 次thứ 第đệ 長trường/trưởng 。 相tương 續tục 由do 惑hoặc 業nghiệp 。 更cánh 入nhập 於ư 餘dư 世thế 。 釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 陰ấm 相tương 續tục 牽khiên 引dẫn 不bất 平bình 等đẳng 。 能năng 感cảm 壽thọ 命mạng 業nghiệp 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 此thử 相tương 續tục 隨tùy 能năng 引dẫn 勢thế 。 如như 此thử 次thứ 第đệ 得đắc 增tăng 長trưởng 。 何hà 者giả 次thứ 第đệ 。 如như 偈kệ 言ngôn 。
初sơ 名danh 柯kha 羅la 邏la 。 次thứ 生sanh 頞át 浮phù 陀đà 。
從tùng 此thử 生sanh 俾tỉ 尸thi 。 俾tỉ 尸thi 生sanh 伽già 那na 。
伽già 那na 生sanh 捨xả 佉khư 。 及cập 髮phát 毛mao 爪trảo 等đẳng 。
并tinh 有hữu 色sắc 諸chư 根căn 。 次thứ 第đệ 生sanh 身thân 分phần/phân 。
此thử 五ngũ 位vị 皆giai 在tại 胎thai 內nội 。 謂vị 柯kha 羅la 邏la 。 頞át 浮phù 陀đà 。 俾tỉ 尸thi 。 伽già 訶ha 那na 。 波ba 羅la 捨xả 佉khư 。 此thử 胎thai 中trung 刺thứ 。 由do 時thời 節tiết 次thứ 第đệ 增tăng 長trưởng 。 至chí 成thành 熟thục 位vị 。 於ư 母mẫu 腹phúc 中trung 。 業nghiệp 報báo 所sở 生sanh 。 猛mãnh 風phong 吹xuy 之chi 。 風phong 轉chuyển 胎thai 刺thứ 安an 置trí 令linh 向hướng 母mẫu 身thân 門môn 。 此thử 胎thai 如như 強cường/cưỡng 糞phẩn 聚tụ 過quá 量lượng 難nan 忍nhẫn 。 次thứ 從tùng 此thử 處xứ 墮đọa 。 是thị 時thời 二nhị 苦khổ 。 不bất 可khả 為vi 譬thí 。
復phục 次thứ 或hoặc 時thời 母mẫu 飲ẩm 食thực 威uy 儀nghi 執chấp 作tác 過quá 差sai 。 或hoặc 由do 宿túc 業nghiệp 過quá 失thất 。 於ư 胎thai 內nội 死tử 。 是thị 時thời 有hữu 諸chư 女nữ 人nhân 。 善thiện 識thức 方phương 便tiện 。 及cập 諸chư 醫y 師sư 解giải 養dưỡng 嬰anh 兒nhi 。 方phương 溫ôn 以dĩ 酥tô 油du 。 及cập 睒thiểm 摩ma 梨lê 滑hoạt 汁trấp 用dụng 以dĩ 塗đồ 手thủ 。 手thủ 著trước 小tiểu 利lợi 刃nhận 。 於ư 胎thai 內nội 譬thí 如như 糞phẩn 坑khanh 。 最tối 劇kịch 臭xú 闇ám 。 不bất 淨tịnh 之chi 器khí 。 是thị 無vô 量lượng 千thiên 蟲trùng 類loại 住trú 處xứ 。 穢uế 汁trấp 常thường 流lưu 。 恆hằng 須tu 對đối 治trị 。 不bất 淨tịnh 及cập 血huyết 垢cấu 膩nị 洟di 液dịch 。 濕thấp 爛lạn 臭xú 滑hoạt 。 之chi 所sở 染nhiễm 污ô 。 鄙bỉ 惡ác 叵phả 見kiến 。 穿xuyên 漏lậu 薄bạc 皮bì 。 以dĩ 覆phú 其kỳ 上thượng 。 宿túc 業nghiệp 所sở 作tác 。 身thân 大đại 創sáng/sang 孔khổng 手thủ 內nội 其kỳ 中trung 。 分phần 分phần 斷đoạn 割cát 牽khiên 出xuất 於ư 外ngoại 。 此thử 胎thai 中trung 子tử 。 由do 宿túc 後hậu 報báo 業nghiệp 引dẫn 入nhập 餘dư 道đạo 。 趣thú 向hướng 難nan 知tri 。
復phục 次thứ 若nhược 生sanh 無vô 難nạn/nan 。 是thị 時thời 或hoặc 母mẫu 乳nhũ 子tử 。 或hoặc 餘dư 女nữ 人nhân 能năng 瞻chiêm 視thị 之chi 。 此thử 兒nhi 體thể 似tự 新tân 瘡sang 。 觸xúc 如như 刀đao 仗trượng 及cập 烈liệt 灰hôi 汁trấp 。 愛ái 此thử 兒nhi 身thân 及cập 以dĩ 洗tẩy 拭thức 。 次thứ 唅hám 以dĩ 清thanh 酥tô 。 飲ẩm 以dĩ 母mẫu 乳nhũ 。 漸tiệm 次thứ 飴di 以dĩ 細tế 麁thô 飲ẩm 食thực 令linh 稍sảo 習tập 之chi 。 此thử 子tử 由do 次thứ 第đệ 增tăng 長trưởng 。 由do 諸chư 根căn 成thành 熟thục 諸chư 惑hoặc 更cánh 起khởi 。 諸chư 業nghiệp 更cánh 生sanh 及cập 更cánh 增tăng 長trưởng 。 由do 此thử 惑hoặc 業nghiệp 捨xả 命mạng 之chi 後hậu 。 由do 中trung 有hữu 相tương 續tục 如như 前tiền 。 更cánh 入nhập 餘dư 世thế 。 偈kệ 曰viết 。 故cố 有hữu 輪luân 無vô 初sơ 。 釋thích 曰viết 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 生sanh 以dĩ 惑hoặc 業nghiệp 為vi 因nhân 。 惑hoặc 業nghiệp 以dĩ 生sanh 為vi 因nhân 。 生sanh 復phục 以dĩ 惑hoặc 業nghiệp 為vi 因nhân 。 如như 是thị 應ưng 知tri 。 生sanh 死tử 輪luân 無vô 初sơ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 分phân 別biệt 執chấp 有hữu 初sơ 。 此thử 初sơ 應ưng 成thành 無vô 因nhân 。 若nhược 初sơ 實thật 無vô 因nhân 。 所sở 餘dư 一nhất 切thiết 。 悉tất 自tự 然nhiên 生sanh 。 皆giai 應ưng 無vô 因nhân 。 現hiện 見kiến 此thử 事sự 。 於ư 芽nha 等đẳng 中trung 有hữu 種chủng 子tử 等đẳng 。 功công 能năng 。 由do 處xứ 時thời 定định 故cố 。 火hỏa 等đẳng 諸chư 因nhân 。 於ư 熟thục 等đẳng 果quả 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 故cố 無vô 生sanh 無vô 因nhân 。 說thuyết 常thường 住trụ 為vi 因nhân 。 於ư 前tiền 已dĩ 破phá 。 是thị 故cố 生sanh 死tử 必tất 定định 無vô 初sơ 。 是thị 生sanh 死tử 終chung 。 由do 因nhân 盡tận 可khả 然nhiên 。 由do 生sanh 屬thuộc 因nhân 故cố 。 譬thí 如như 芽nha 屬thuộc 種chủng 子tử 。 由do 種chủng 子tử 壞hoại 故cố 芽nha 滅diệt 。 是thị 陰ấm 相tương 續tục 所sở 說thuyết 。 三tam 生sanh 為vi 位vị 。 偈kệ 曰viết 。 如như 此thử 緣duyên 生sanh 法pháp 。 十thập 二nhị 分phần 三tam 節tiết 。 釋thích 曰viết 。 此thử 中trung 十thập 二nhị 分phần 者giả 。 一nhất 無vô 明minh 二nhị 行hành 三tam 識thức 四tứ 名danh 色sắc 五ngũ 六lục 入nhập 六lục 觸xúc 七thất 受thọ 八bát 愛ái 九cửu 取thủ 十thập 有hữu 十thập 一nhất 生sanh 。 十thập 二nhị 老lão 死tử 。 三tam 節tiết 者giả 。 一nhất 前tiền 際tế 二nhị 後hậu 際tế 三tam 中trung 際tế 。 謂vị 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 世thế 。 云vân 何hà 於ư 三tam 節tiết 安an 立lập 十thập 二nhị 分phần 。 偈kệ 曰viết 。 前tiền 後hậu 際tế 二nhị 二nhị 。 於ư 中trung 八bát 。 釋thích 曰viết 。 無vô 明minh 行hành 在tại 前tiền 際tế 。 生sanh 老lão 死tử 在tại 後hậu 際tế 。 所sở 餘dư 八bát 在tại 中trung 際tế 。 此thử 八bát 分phần/phân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 於ư 此thử 生sanh 為vi 具cụ 有hữu 不phủ 。 答đáp 非phi 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 眾chúng 生sanh 具cụ 八bát 。 偈kệ 曰viết 。 具cụ 生sanh 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 眾chúng 生sanh 觸xúc 一nhất 切thiết 位vị 。 說thuyết 名danh 具cụ 生sanh 。 非phi 於ư 中trung 陰ấm 死tử 。 非phi 託thác 色sắc 無vô 色sắc 界giới 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 大đại 因nhân 緣duyên 經kinh 中trung 。 但đãn 約ước 欲dục 界giới 眾chúng 生sanh 說thuyết 經Kinh 言ngôn 。
阿A 難Nan 。 若nhược 識thức 不bất 託thác 母mẫu 胎thai 赤xích 白bạch 。 為vi 得đắc 變biến 異dị 成thành 柯kha 羅la 邏la 不phủ 。 不bất 得đắc 世Thế 尊Tôn 。 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 有hữu 時thời 說thuyết 緣duyên 生sanh 有hữu 二nhị 種chủng 。 有hữu 屬thuộc 前tiền 際tế 攝nhiếp 緣duyên 生sanh 。 有hữu 屬thuộc 後hậu 際tế 攝nhiếp 緣duyên 生sanh 。 於ư 中trung 七thất 分phần 說thuyết 名danh 前tiền 際tế 。 謂vị 從tùng 無vô 明minh 乃nãi 至chí 受thọ 。 所sở 餘dư 五ngũ 分phần/phân 說thuyết 名danh 後hậu 際tế 。 合hợp 前tiền 後hậu 際tế 因nhân 果quả 為vi 二nhị 分phần 故cố 。 何hà 法pháp 名danh 無vô 明minh 等đẳng 。 偈kệ 曰viết 。 宿túc 惑hoặc 位vị 無vô 明minh 。 釋thích 曰viết 。 於ư 宿túc 世thế 中trung 一nhất 切thiết 惑hoặc 位vị 。 於ư 今kim 名danh 無vô 明minh 。 與dữ 無vô 明minh 共cộng 行hành 故cố 。 由do 無vô 明minh 力lực 所sở 餘dư 得đắc 起khởi 故cố 。 譬thí 如như 於ư 說thuyết 王vương 行hành 中trung 說thuyết 導đạo 從tùng 行hành 亦diệc 名danh 王vương 行hành 。 偈kệ 曰viết 。 及cập 宿túc 業nghiệp 名danh 行hành 。 釋thích 曰viết 。 位vị 言ngôn 次thứ 第đệ 流lưu 。 於ư 宿túc 世thế 中trung 福phước 等đẳng 業nghiệp 位vị 。 於ư 今kim 名danh 行hành 。 若nhược 今kim 有hữu 是thị 彼bỉ 果quả 報báo 。 偈kệ 曰viết 。 託thác 生sanh 陰ấm 名danh 識thức 。 釋thích 曰viết 。 於ư 母mẫu 胎thai 中trung 。 初sơ 託thác 生sanh 剎sát 那na 。 所sở 有hữu 五ngũ 陰ấm 名danh 識thức 。 偈kệ 曰viết 。 此thử 後hậu 稱xưng 名danh 色sắc 。 先tiên 於ư 六lục 入nhập 生sanh 。 釋thích 曰viết 。 從tùng 託thác 生sanh 心tâm 。 後hậu 乃nãi 至chí 六lục 入nhập 未vị 生sanh 。 此thử 位vị 稱xưng 名danh 色sắc 。 應ưng 說thuyết 先tiên 於ư 四tứ 入nhập 生sanh 。 云vân 何hà 言ngôn 六lục 。 六lục 者giả 如như 此thử 量lượng 立lập 入nhập 故cố 。 是thị 時thời 四tứ 生sanh 。 六lục 圓viên 滿mãn 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 此thử 先tiên 三tam 和hòa 合hợp 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 六lục 入nhập 已dĩ 生sanh 。 此thử 位vị 說thuyết 名danh 六lục 入nhập 。 乃nãi 至chí 根căn 塵trần 識thức 三tam 和hòa 合hợp 未vị 起khởi 。 偈kệ 曰viết 。 觸xúc 先tiên 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 捨xả 。 能năng 分phân 別biệt 因nhân 智trí 。 釋thích 曰viết 。 由do 三tam 和hòa 合hợp 名danh 觸xúc 。 此thử 人nhân 乃nãi 至chí 未vị 能năng 。 了liễu 別biệt 三tam 受thọ 因nhân 異dị 。 此thử 位vị 名danh 觸xúc 。 若nhược 已dĩ 能năng 了liễu 別biệt 三tam 受thọ 因nhân 。 偈kệ 曰viết 。 受thọ 先tiên 婬dâm 欲dục 愛ái 。 釋thích 曰viết 。 受thọ 位vị 者giả 。 了liễu 別biệt 三tam 受thọ 因nhân 為vi 體thể 乃nãi 至chí 未vị 起khởi 婬dâm 欲dục 愛ái 。 偈kệ 曰viết 。 求cầu 婬dâm 樂nhạc 具cụ 愛ái 。 釋thích 曰viết 。 於ư 欲dục 塵trần 及cập 情tình 色sắc 愛ái 欲dục 生sanh 起khởi 位vị 名danh 愛ái 。 乃nãi 至chí 未vị 能năng 。 尋tầm 求cầu 五ngũ 塵trần 。 偈kệ 曰viết 。 四tứ 取thủ 謂vị 生sanh 具cụ 。 為vi 得đắc 故cố 遍biến 尋tầm 釋thích 曰viết 。 若nhược 於ư 此thử 位vị 中trung 著trước 心tâm 尋tầm 覓mịch 五ngũ 塵trần 。 為vi 得đắc 故cố 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 馳trì 求cầu 。 此thử 位vị 名danh 取thủ 。 如như 此thử 馳trì 求cầu 。 偈kệ 曰viết 。 當đương 來lai 有hữu 果quả 報báo 。 能năng 造tạo 業nghiệp 名danh 有hữu 。 釋thích 曰viết 。 此thử 人nhân 因nhân 求cầu 得đắc 欲dục 塵trần 心tâm 馳trì 求cầu 。 能năng 生sanh 長trưởng 感cảm 未vị 來lai 有hữu 報báo 業nghiệp 。 此thử 位vị 名danh 有hữu 。 由do 此thử 業nghiệp 從tùng 今kim 生sanh 更cánh 退thoái 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 正chánh 託thác 生sanh 位vị 。 偈kệ 曰viết 。 更cánh 接tiếp 有hữu 名danh 生sanh 。 釋thích 曰viết 。 此thử 位vị 名danh 更cánh 接tiếp 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 今kim 生sanh 是thị 識thức 分phần/phân 。 於ư 未vị 來lai 名danh 生sanh 。 從tùng 此thử 後hậu 偈kệ 曰viết 。 老lão 死tử 乃nãi 至chí 受thọ 。 釋thích 曰viết 。 除trừ 生sanh 從tùng 此thử 後hậu 乃nãi 至chí 受thọ 。 此thử 位vị 名danh 老lão 死tử 。 是thị 四tứ 分phần/phân 謂vị 名danh 色sắc 六lục 入nhập 觸xúc 受thọ 。 於ư 未vị 來lai 名danh 老lão 死tử 。 分phần/phân 判phán 十thập 二nhị 分phần 如như 此thử 。 此thử 緣duyên 生sanh 餘dư 處xứ 說thuyết 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 約ước 剎sát 那na 說thuyết 。 二nhị 約ước 多đa 時thời 說thuyết 。 三tam 約ước 相tương 應ứng 說thuyết 。 四tứ 約ước 位vị 說thuyết 。 云vân 何hà 約ước 剎sát 那na 說thuyết 。 於ư 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 具cụ 有hữu 十thập 二nhị 分phần 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 由do 隨tùy 貪tham 愛ái 染nhiễm 污ô 斷đoạn 。 眾chúng 生sanh 壽thọ 命mạng 。 此thử 人nhân 一nhất 剎sát 那na 具cụ 有hữu 十thập 二nhị 分phần 。 是thị 中trung 癡si 惑hoặc 名danh 無vô 明minh 。 作tác 殺sát 意ý 名danh 行hành 。 了liễu 別biệt 塵trần 類loại 名danh 識thức 。 與dữ 識thức 俱câu 起khởi 四tứ 陰ấm 名danh 色sắc 。 約ước 名danh 色sắc 清thanh 淨tịnh 根căn 名danh 六lục 入nhập 。 六lục 入nhập 相tương 對đối 和hòa 合hợp 名danh 觸xúc 。 領lãnh 觸xúc 名danh 受thọ 。 是thị 貪tham 名danh 愛ái 。 所sở 餘dư 與dữ 愛ái 相tương 應ứng 上thượng 心tâm 惑hoặc 名danh 取thủ 。 彼bỉ 所sở 生sanh 身thân 口khẩu 二nhị 業nghiệp 名danh 有hữu 。 如như 此thử 等đẳng 法pháp 起khởi 名danh 生sanh 。 變biến 異dị 名danh 老lão 。 滅diệt 名danh 死tử 。 復phục 說thuyết 約ước 剎sát 那na 約ước 相tương 應ứng 。 如như 分phân 別biệt 道Đạo 理lý 論luận 說thuyết 。 約ước 位vị 說thuyết 者giả 。 十thập 二nhị 分phần 皆giai 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 無vô 間gian 生sanh 相tương 續tục 名danh 多đa 時thời 。 於ư 四tứ 中trung 今kim 說thuyết 何hà 緣duyên 生sanh 。 偈kệ 曰viết 。 此thử 今kim 約ước 位vị 說thuyết 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 分phần 分phần 具cụ 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 云vân 何hà 唯duy 說thuyết 無vô 明minh 等đẳng 為vi 分phần/phân 不bất 說thuyết 餘dư 。 偈kệ 曰viết 。 由do 勝thắng 說thuyết 為vi 分phần/phân 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 於ư 位vị 中trung 無vô 明minh 為vi 勝thắng 。 說thuyết 此thử 位vị 名danh 無vô 明minh 。 若nhược 於ư 中trung 行hành 勝thắng 說thuyết 名danh 行hành 。 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 勝thắng 說thuyết 名danh 老lão 死tử 。 是thị 故cố 無vô 失thất 。 復phục 云vân 何hà 於ư 經kinh 中trung 說thuyết 緣duyên 生sanh 有hữu 十thập 二nhị 分phần 。 於ư 分phân 別biệt 道Đạo 理lý 論luận 說thuyết 異dị 。 彼bỉ 論luận 云vân 。 何hà 者giả 為vi 緣duyên 生sanh 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 於ư 經kinh 有hữu 別biệt 意ý 。 故cố 說thuyết 十thập 二nhị 。 於ư 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 約ước 法pháp 相tướng 說thuyết 。
復phục 有hữu 別biệt 說thuyết 。 緣duyên 生sanh 有hữu 六lục 種chủng 。 謂vị 約ước 位vị 說thuyết 。 約ước 剎sát 那na 說thuyết 。 約ước 多đa 時thời 說thuyết 。 約ước 相tương 應ứng 說thuyết 。 約ước 眾chúng 生sanh 名danh 說thuyết 。 約ước 眾chúng 生sanh 非phi 眾chúng 生sanh 名danh 說thuyết 。 云vân 何hà 於ư 經kinh 中trung 但đãn 說thuyết 眾chúng 生sanh 名danh 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 前tiền 後hậu 中trung 際tế 。 為vi 除trừ 他tha 無vô 明minh 。 釋thích 曰viết 。 是thị 故cố 說thuyết 三tam 節tiết 。 此thử 中trung 前tiền 際tế 無vô 明minh 者giả 。 從tùng 此thử 生sanh 疑nghi 。 我ngã 於ư 過quá 去khứ 。 為vi 已dĩ 有hữu 為vi 非phi 有hữu 。 何hà 我ngã 已dĩ 有hữu 云vân 何hà 我ngã 已dĩ 有hữu 。 後hậu 際tế 無vô 明minh 者giả 。 從tùng 此thử 生sanh 疑nghi 。 我ngã 於ư 未vị 來lai 。 為vi 更cánh 有hữu 為vi 不bất 有hữu 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 中trung 際tế 無vô 明minh 者giả 。 從tùng 此thử 生sanh 疑nghi 。 此thử 何hà 法pháp 。 此thử 法pháp 云vân 何hà 。 今kim 何hà 我ngã 當đương 來lai 何hà 我ngã 。 為vi 除trừ 此thử 三tam 種chủng 無vô 明minh 。 是thị 故cố 約ước 眾chúng 生sanh 名danh 。 三tam 節tiết 說thuyết 為vi 十Thập 二Nhị 緣Duyên 生Sanh 。 於ư 經kinh 中trung 如như 次thứ 第đệ 說thuyết 。 謂vị 無vô 明minh 行hành 。 乃nãi 至chí 生sanh 老lão 死tử 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 如như 此thử 。 由do 經kinh 言ngôn 。 比Bỉ 丘Khâu 若nhược 比Bỉ 丘Khâu 。 由do 如như 實thật 正chánh 智trí 。 能năng 通thông 達đạt 緣duyên 及cập 緣duyên 生sanh 所sở 生sanh 法pháp 。 是thị 比Bỉ 丘Khâu 不bất 約ước 疑nghi 耶da 。 思tư 前tiền 際tế 謂vị 我ngã 於ư 過quá 去khứ 。 為vi 已dĩ 有hữu 為vi 非phi 有hữu 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。
復phục 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 愛ái 取thủ 有hữu 為vi 前tiền 際tế 後hậu 際tế 無vô 明minh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 三tam 是thị 未vị 來lai 果quả 因nhân 故cố 。 此thử 十thập 二nhị 緣duyên 生sanh 。 應ưng 知tri 有hữu 三tam 種chủng 自tự 性tánh 。 一nhất 惑hoặc 二nhị 業nghiệp 三tam 類loại 。 此thử 中trung 偈kệ 曰viết 。 三tam 惑hoặc 。 釋thích 曰viết 。 三tam 分phần/phân 以dĩ 惑hoặc 為vi 性tánh 。 謂vị 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。 偈kệ 曰viết 。 二nhị 分phần 業nghiệp 。 釋thích 曰viết 。 二nhị 分phần 以dĩ 業nghiệp 為vi 性tánh 。 謂vị 行hành 及cập 有hữu 。 偈kệ 曰viết 。 七thất 分phần 類loại 為vi 果quả 。 釋thích 曰viết 。 七thất 分phần 以dĩ 類loại 為vi 性tánh 。 謂vị 識thức 名danh 色sắc 六lục 入nhập 。 觸xúc 受thọ 生sanh 老lão 死tử 。 惑hoặc 業nghiệp 依y 故cố 。 此thử 類loại 或hoặc 說thuyết 名danh 果quả 。 此thử 七thất 分phần 於ư 餘dư 處xứ 說thuyết 名danh 果quả 。 所sở 餘dư 諸chư 分phần/phân 說thuyết 名danh 因nhân 。 惑hoặc 業nghiệp 為vi 性tánh 故cố 。 何hà 因nhân 緣duyên 於ư 中trung 際tế 說thuyết 果quả 因nhân 廣quảng 。 類loại 有hữu 五ngũ 種chủng 差sai 別biệt 故cố 。 離ly 惑hoặc 為vi 二nhị 分phần 故cố 。 於ư 後hậu 際tế 說thuyết 果quả 略lược 。 離ly 為vi 二nhị 分phần 故cố 。 於ư 前tiền 際tế 說thuyết 因nhân 略lược 。 說thuyết 惑hoặc 一nhất 門môn 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 略lược 果quả 及cập 略lược 因nhân 。 由do 中trung 可khả 比tỉ 二nhị 。 釋thích 曰viết 。 由do 廣quảng 說thuyết 中trung 際tế 。 前tiền 際tế 後hậu 際tế 。 廣quảng 因nhân 廣quảng 果quả 。 例lệ 此thử 可khả 知tri 。 是thị 故cố 前tiền 後hậu 際tế 不bất 復phục 廣quảng 說thuyết 。 若nhược 復phục 廣quảng 說thuyết 此thử 言ngôn 無vô 用dụng 。 若nhược 緣duyên 生sanh 唯duy 十thập 二nhị 分phần 。 由do 不bất 說thuyết 無vô 明minh 因nhân 。 生sanh 死tử 應ưng 至chí 有hữu 始thỉ 。 不bất 說thuyết 老lão 死tử 果quả 故cố 。 生sanh 死tử 應ưng 至chí 有hữu 邊biên 。 若nhược 立lập 無vô 明minh 因nhân 老lão 死tử 果quả 。 應ưng 更cánh 說thuyết 別biệt 分phần/phân 。 若nhược 說thuyết 此thử 二nhị 別biệt 分phần/phân 。 則tắc 有hữu 無vô 窮cùng 之chi 過quá 。 若nhược 不bất 說thuyết 別biệt 分phần/phân 。 又hựu 不bất 免miễn 前tiền 難nạn/nan 。 不bất 應ưng 別biệt 立lập 。 此thử 中trung 由do 佛Phật 世Thế 尊Tôn 已dĩ 。 顯hiển 此thử 義nghĩa 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 從tùng 惑hoặc 惑hoặc 業nghiệp 生sanh 。 從tùng 業nghiệp 更cánh 果quả 類loại 。 從tùng 類loại 類loại 惑hoặc 生sanh 。 有hữu 分phần/phân 理lý 如như 此thử 。 釋thích 曰viết 。 從tùng 惑hoặc 惑hoặc 生sanh 者giả 。 謂vị 從tùng 愛ái 取thủ 生sanh 。 從tùng 惑hoặc 業nghiệp 生sanh 者giả 。 謂vị 從tùng 取thủ 有hữu 生sanh 。 從tùng 無vô 明minh 行hành 生sanh 。 從tùng 業nghiệp 果quả 類loại 生sanh 者giả 。 謂vị 從tùng 行hành 識thức 生sanh 。 從tùng 有hữu 生sanh 生sanh 。 從tùng 類loại 類loại 生sanh 者giả 。 謂vị 從tùng 識thức 名danh 色sắc 生sanh 。 乃nãi 至chí 從tùng 觸xúc 受thọ 生sanh 。 從tùng 生sanh 老lão 死tử 生sanh 。 從tùng 類loại 惑hoặc 生sanh 者giả 。 謂vị 從tùng 受thọ 愛ái 生sanh 。 由do 世Thế 尊Tôn 安an 立lập 有hữu 分phần/phân 道Đạo 理lý 如như 此thử 。 由do 無vô 明minh 是thị 。 煩phiền 惱não 性tánh 故cố 。 惑hoặc 從tùng 類loại 生sanh 。 惑hoặc 從tùng 惑hoặc 生sanh 。 此thử 義nghĩa 自tự 顯hiển 。 由do 老lão 死tử 類loại 以dĩ 受thọ 為vi 邊biên 故cố 。 從tùng 此thử 更cánh 生sanh 惑hoặc 。 是thị 故cố 於ư 中trung 。 不bất 可khả 增tăng 減giảm 如như 此thử 純thuần 大đại 苦khổ 聚tụ 。 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 由do 此thử 言ngôn 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 此thử 文văn 有hữu 何hà 義nghĩa 相tương 應ứng 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 於ư 餘dư 經kinh 中trung 說thuyết 。 無vô 明minh 以dĩ 不bất 正chánh 思tư 惟duy 為vi 因nhân 。 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 以dĩ 無vô 明minh 為vi 因nhân 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 。 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 亦diệc 是thị 所sở 說thuyết 由do 入nhập 取thủ 攝nhiếp 故cố 。 云vân 何hà 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 入nhập 四tứ 取thủ 攝nhiếp 。 若nhược 說thuyết 由do 相tương 應ứng 故cố 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 入nhập 愛ái 無vô 明minh 攝nhiếp 。 與dữ 彼bỉ 相tương 應ứng 故cố 。 若nhược 在tại 彼bỉ 攝nhiếp 。 此thử 中trung 云vân 何hà 能năng 證chứng 。 謂vị 無vô 明minh 以dĩ 不bất 正chánh 思tư 惟duy 為vi 因nhân 。 若nhược 但đãn 由do 位vị 攝nhiếp 能năng 證chứng 因nhân 果quả 義nghĩa 。 愛ái 及cập 無vô 明minh 入nhập 取thủ 攝nhiếp 故cố 。 不bất 應ưng 立lập 為vi 別biệt 分phần/phân 。 如như 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 於ư 餘dư 經kinh 說thuyết 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 為vi 無vô 明minh 因nhân 。 此thử 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 說thuyết 在tại 觸xúc 時thời 。 如như 經kinh 言ngôn 。 依y 眼nhãn 根căn 緣duyên 色sắc 塵trần 。 染nhiễm 濁trược 思tư 惟duy 生sanh 。 能năng 起khởi 無vô 明minh 。 於ư 受thọ 時thời 無vô 明minh 必tất 生sanh 。 如như 經kinh 言ngôn 。 緣duyên 無vô 明minh 觸xúc 所sở 生sanh 受thọ 。 故cố 愛ái 得đắc 生sanh 。 由do 此thử 別biệt 經kinh 故cố 知tri 。 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 於ư 觸xúc 時thời 起khởi 。 能năng 為vi 受thọ 時thời 所sở 起khởi 無vô 明minh 作tác 因nhân 緣duyên 。 是thị 故cố 無vô 明minh 無vô 無vô 因nhân 義nghĩa 。 故cố 不bất 須tu 立lập 別biệt 分phần/phân 。 無vô 無vô 窮cùng 之chi 過quá 。 此thử 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 由do 說thuyết 復phục 從tùng 無vô 明minh 生sanh 。 染nhiễm 濁trược 思tư 惟duy 從tùng 癡si 生sanh 。 此thử 經Kinh 言ngôn 為vi 證chứng 。 於ư 餘dư 經kinh 不bất 無vô 此thử 義nghĩa 。 若nhược 汝nhữ 意ý 欲dục 立lập 如như 此thử 義nghĩa 。 此thử 中trung 則tắc 應ưng 更cánh 說thuyết 。 彼bỉ 文văn 句cú 不bất 應ưng 說thuyết 。 若nhược 不bất 說thuyết 云vân 何hà 知tri 有hữu 。 由do 道Đạo 理lý 知tri 有hữu 。 何hà 者giả 為vi 道Đạo 理lý 。 若nhược 受thọ 無vô 無vô 明minh 。 不bất 能năng 為vi 愛ái 因nhân 緣duyên 。 譬thí 如như 於ư 阿A 羅La 漢Hán 。 若nhược 觸xúc 不bất 顛điên 倒đảo 。 不bất 能năng 作tác 染nhiễm 污ô 受thọ 因nhân 。 云vân 何hà 知tri 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 從tùng 無vô 明minh 生sanh 。 由do 於ư 阿A 羅La 漢Hán 。 無vô 無vô 明minh 故cố 。 觸xúc 不bất 顛điên 倒đảo 。 若nhược 由do 此thử 道Đạo 理lý 故cố 。 不bất 更cánh 說thuyết 則tắc 成thành 太thái 甚thậm 過quá 失thất 。 若nhược 此thử 義nghĩa 由do 道Đạo 理lý 可khả 見kiến 不bất 須tu 別biệt 說thuyết 。 自tự 可khả 得đắc 知tri 。 不bất 但đãn 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 所sở 餘dư 諸chư 分phần/phân 不bất 說thuyết 亦diệc 應ưng 可khả 知tri 。 則tắc 悉tất 不bất 須tu 說thuyết 故cố 。 此thử 執chấp 不bất 成thành 救cứu 義nghĩa 。 前tiền 所sở 立lập 難nạn/nan 亦diệc 不bất 成thành 難nạn/nan 。 謂vị 度độ 無vô 明minh 老lão 死tử 。 不bất 說thuyết 餘dư 故cố 。 故cố 生sanh 死tử 有hữu 初sơ 有hữu 邊biên 正chánh 說thuyết 非phi 不bất 圓viên 滿mãn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 受thọ 化hóa 眾chúng 生sanh 。 迷mê 惑hoặc 於ư 有hữu 生sanh 。 云vân 何hà 從tùng 宿túc 世thế 現hiện 世thế 起khởi 。 復phục 從tùng 現hiện 世thế 來lai 世thế 起khởi 。 此thử 三tam 世thế 次thứ 第đệ 相tương 應ứng 。 如Như 來Lai 唯duy 欲dục 說thuyết 如như 此thử 多đa 義nghĩa 。 此thử 義nghĩa 於ư 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 如như 偈kệ 言ngôn 。 於ư 前tiền 後hậu 中trung 際tế 。 為vi 除trừ 他tha 無vô 明minh 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 比Bỉ 丘Khâu 我ngã 今kim 為vì 汝nhữ 等đẳng 。 說thuyết 緣duyên 生sanh 及cập 緣duyên 生sanh 此thử 所sở 生sanh 諸chư 法pháp 。 此thử 二nhị 句cú 其kỳ 義nghĩa 何hà 異dị 。 若nhược 依y 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 義nghĩa 。 此thử 二nhị 無vô 別biệt 義nghĩa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 二nhị 是thị 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 故cố 。 云vân 何hà 未vị 來lai 法pháp 。 未vị 生sanh 說thuyết 名danh 所sở 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 。 云vân 何hà 未vị 來lai 未vị 是thị 所sở 作tác 。 說thuyết 名danh 有hữu 為vi 。 由do 能năng 生sanh 故cố 。 意ý 所sở 引dẫn 故cố 。 說thuyết 名danh 有hữu 為vi 。 若nhược 爾nhĩ 無vô 流lưu 云vân 何hà 。 是thị 彼bỉ 亦diệc 由do 善thiện 故cố 意ý 所sở 引dẫn 若nhược 爾nhĩ 於ư 涅Niết 槃Bàn 約ước 至chí 得đắc 。 亦diệc 應ưng 有hữu 如như 此thử 義nghĩa 。 此thử 有hữu 為vi 是thị 所sở 生sanh 種chủng 類loại 故cố 。 雖tuy 復phục 未vị 生sanh 。 亦diệc 說thuyết 名danh 所sở 生sanh 。 譬thí 如như 色sắc 未vị 變biến 壞hoại 亦diệc 說thuyết 名danh 色sắc 。 由do 是thị 變biến 壞hoại 種chủng 類loại 故cố 。 是thị 故cố 無vô 失thất 。
今kim 當đương 說thuyết 經Kinh 正chánh 意ý 。 偈kệ 曰viết 。 此thử 中trung 緣duyên 生sanh 因nhân 。 所sở 生sanh 已dĩ 名danh 果quả 。 釋thích 曰viết 。 是thị 分phần/phân 正chánh 是thị 因nhân 。 說thuyết 名danh 緣duyên 生sanh 。 從tùng 此thử 生sanh 餘dư 法pháp 生sanh 故cố 。 是thị 分phần/phân 正chánh 是thị 果quả 。 說thuyết 名danh 所sở 生sanh 。 如như 此thử 一nhất 切thiết 分phần/phân 。 皆giai 二nhị 種chủng 成thành 就tựu 。 由do 是thị 因nhân 果quả 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 安an 立lập 不bất 應ưng 成thành 是thị 義nghĩa 。 不bất 然nhiên 。 所sở 觀quán 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 若nhược 觀quán 此thử 分phần/phân 。 是thị 分phần/phân 成thành 緣duyên 生sanh 。 不bất 即tức 觀quán 此thử 分phần/phân 更cánh 成thành 所sở 生sanh 。 譬thí 如như 因nhân 果quả 及cập 父phụ 子tử 。 彼bỉ 言ngôn 大đại 德đức 富phú 婁lâu 那na 捨xả 說thuyết 。 有hữu 法pháp 是thị 緣duyên 生sanh 。 非phi 緣duyên 生sanh 所sở 生sanh 。 此thử 有hữu 四tứ 句cú 。 第đệ 一nhất 句cú 。 謂vị 一nhất 切thiết 未vị 來lai 法pháp 。 第đệ 二nhị 句cú 。 謂vị 過quá 去khứ 現hiện 世thế 阿A 羅La 漢Hán 最tối 後hậu 心tâm 。 第đệ 三tam 句cú 。 謂vị 過quá 去khứ 現hiện 世thế 所sở 餘dư 諸chư 法pháp 。 第đệ 四tứ 句cú 。 謂vị 無vô 為vi 法Pháp 。 此thử 中trung 經kinh 部bộ 師sư 曰viết 。 此thử 執chấp 為vi 是thị 要yếu 術thuật 。 為vi 是thị 經Kinh 義nghĩa 。 是thị 經Kinh 義nghĩa 。 若nhược 說thuyết 是thị 經Kinh 。 義nghĩa 則tắc 非phi 經kinh 義nghĩa 。 云vân 何hà 非phi 是thị 。 前tiền 所sở 說thuyết 緣duyên 生sanh 。 約ước 位vị 立lập 十thập 二nhị 分phần 。 一nhất 一nhất 位vị 皆giai 具cụ 五ngũ 陰ấm 。 此thử 執chấp 與dữ 經kinh 不bất 相tương 應ứng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 經kinh 中trung 分phân 別biệt 十thập 二nhị 分phần/phân 。 有hữu 別biệt 義nghĩa 故cố 。 經Kinh 云vân 。 何hà 者giả 為vi 無vô 明minh 。 謂vị 於ư 前tiền 際tế 無vô 知tri 。 於ư 後hậu 際tế 無vô 知tri 。 於ư 前tiền 後hậu 際tế 無vô 知tri 。 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 若nhược 經kinh 是thị 了liễu 義nghĩa 。 不bất 可khả 引dẫn 令linh 入nhập 不bất 了liễu 義nghĩa 攝nhiếp 。 是thị 故cố 此thử 執chấp 非phi 經kinh 義nghĩa 。 君quân 非phi 一nhất 切thiết 經kinh 但đãn 由do 分phân 別biệt 故cố 成thành 了liễu 義nghĩa 。 有hữu 時thời 諸chư 經kinh 如như 勝thắng 分phân 別biệt 作tác 義nghĩa 。 如như 象tượng 迹tích 譬thí 經kinh 中trung 說thuyết 。 何hà 者giả 地địa 界giới 。 謂vị 髮phát 毛mao 等đẳng 。 於ư 髮phát 毛mao 亦diệc 有hữu 色sắc 等đẳng 餘dư 物vật 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 亦diệc 爾nhĩ 。 隨tùy 勝thắng 分phân 別biệt 義nghĩa 。 此thử 經Kinh 不bất 可khả 引dẫn 為vi 證chứng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 中trung 不bất 由do 地địa 界giới 分phân 別biệt 髮phát 毛mao 等đẳng 故cố 。 成thành 不bất 具cụ 說thuyết 。 於ư 中trung 由do 髮phát 毛mao 等đẳng 。 分phân 別biệt 地địa 界giới 。 非phi 過quá 髮phát 毛mao 等đẳng 別biệt 有hữu 地địa 界giới 。 是thị 故cố 此thử 言ngôn 是thị 具cụ 足túc 說thuyết 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 。 具cụ 說thuyết 無vô 明minh 等đẳng 。 無vô 復phục 所sở 餘dư 。 為vi 不bất 如như 此thử 耶da 。 過quá 髮phát 毛mao 等đẳng 。 於ư 餘dư 物vật 中trung 如như 淚lệ 洟di 唾thóa 等đẳng 亦diệc 有hữu 地địa 界giới 。 淚lệ 等đẳng 皆giai 是thị 所sở 說thuyết 。 如như 經kinh 言ngôn 。 於ư 身thân 中trung 若nhược 有hữu 所sở 餘dư 。 亦diệc 爾nhĩ 名danh 地địa 界giới 。 我ngã 今kim 亦diệc 得đắc 許hứa 如như 此thử 無vô 明minh 所sở 餘dư 法pháp 。 若nhược 爾nhĩ 可khả 得đắc 顯hiển 現hiện 。 別biệt 類loại 諸chư 法pháp 引dẫn 入nhập 無vô 明minh 。 此thử 攝nhiếp 有hữu 何hà 義nghĩa 。 若nhược 於ư 此thử 位vị 中trung 必tất 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 若nhược 此thử 法pháp 有hữu 無vô 。 彼bỉ 法pháp 必tất 定định 有hữu 無vô 。 立lập 此thử 法pháp 為vi 分phần/phân 。 若nhược 有hữu 五ngũ 陰ấm 諸chư 行hành 未vị 必tất 有hữu 。 及cập 識thức 隨tùy 福phước 非phi 福phước 不bất 動động 行hành 乃nãi 至chí 愛ái 等đẳng 。 是thị 故cố 如như 經kinh 了liễu 別biệt 。 乃nãi 是thị 經Kinh 義nghĩa 。 前tiền 所sở 說thuyết 四tứ 句cú 。 於ư 中trung 若nhược 謂vị 未vị 來lai 法pháp 非phi 緣duyên 生sanh 。 所sở 生sanh 此thử 執chấp 與dữ 此thử 經Kinh 相tương 違vi 。 經Kinh 云vân 何hà 者giả 緣duyên 生sanh 所sở 生sanh 法pháp 。 謂vị 無vô 明minh 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。
復phục 次thứ 生sanh 老lão 死tử 二nhị 分phần 。 勿vật 許hứa 未vị 來lai 世thế 攝nhiếp 。 亦diệc 應ưng 破phá 安an 立lập 三tam 節tiết 。 有hữu 餘dư 部bộ 說thuyết 。 緣duyên 生sanh 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 若nhược 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 若nhược 不bất 出xuất 世thế 。 此thử 法pháp 如như 常thường 住trụ 。 由do 此thử 經Kinh 言ngôn 。 此thử 言ngôn 若nhược 如như 此thử 意ý 判phán 可khả 然nhiên 。 若nhược 不bất 如như 此thử 則tắc 非phi 。 云vân 何hà 如như 此thử 不bất 如như 此thử 。 若nhược 如như 此thử 意ý 判phán 。 若nhược 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 若nhược 不bất 出xuất 世thế 。 恆hằng 緣duyên 無vô 明minh 等đẳng 行hành 等đẳng 得đắc 生sanh 。 無vô 時thời 不bất 緣duyên 無vô 緣duyên 餘dư 法pháp 。 是thị 故cố 常thường 住trụ 實thật 爾nhĩ 。 此thử 執chấp 可khả 受thọ 。 若nhược 作tác 如như 此thử 執chấp 。 謂vị 有hữu 別biệt 法pháp 名danh 緣duyên 生sanh 。 此thử 法pháp 常thường 住trụ 。 此thử 執chấp 應ưng 撥bát 。 謂vị 無vô 如như 此thử 。
何hà 以dĩ 故cố 。 生sanh 是thị 有hữu 為vi 法pháp 相tương/tướng 故cố 。 不bất 曾tằng 見kiến 餘dư 常thường 住trụ 法pháp 應ưng 成thành 無vô 常thường 法pháp 相tướng 。 生sanh 者giả 是thị 未vị 有hữu 向hướng 有hữu 法pháp 相tướng 。 此thử 與dữ 無vô 明minh 等đẳng 。 有hữu 何hà 相tương 應ứng 。 而nhi 說thuyết 彼bỉ 為vi 緣duyên 生sanh 。 句cú 義nghĩa 亦diệc 不bất 相tương 應ứng 。 此thử 法pháp 亦diệc 常thường 住trụ 亦diệc 緣duyên 生sanh 。 本bổn 言ngôn 至chí 行hành 集tập 生sanh 。 此thử 句cú 有hữu 何hà 義nghĩa 。 若nhược 合hợp 此thử 句cú 所sở 顯hiển 義nghĩa 。 謂vị 諸chư 行hành 法pháp 至chí 因nhân 及cập 緣duyên 。 由do 聚tụ 集tập 未vị 有hữu 成thành 有hữu 。 是thị 義nghĩa 至chí 行hành 集tập 生sanh 所sở 顯hiển 。 此thử 句cú 義nghĩa 不bất 相tương 應ứng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 一nhất 作tác 者giả 。 於ư 二nhị 事sự 中trung 。 於ư 前tiền 事sự 一nhất 義nghĩa 成thành 。 於ư 後hậu 事sự 第đệ 二nhị 義nghĩa 成thành 。 譬thí 如như 浴dục 已dĩ 方phương 食thực 。 若nhược 法pháp 在tại 至chí 生sanh 前tiền 此thử 法pháp 。 則tắc 無vô 所sở 有hữu 。 何hà 法pháp 前tiền 至chí 後hậu 生sanh 。 無vô 事sự 不bất 依y 作tác 者giả 成thành 故cố 。 此thử 中trung 彼bỉ 說thuyết 偈kệ 。 能năng 至chí 先tiên 於ư 生sanh 。 無vô 有hữu 故cố 不bất 然nhiên 。 言ngôn 俱câu 亦diệc 不bất 然nhiên 。 由do 事sự 約ước 前tiền 後hậu 。 無vô 如như 此thử 過quá 失thất 。 於ư 此thử 義nghĩa 中trung 。 應ưng 問vấn 學học 聲thanh 論luận 人nhân 。 此thử 法pháp 若nhược 生sanh 在tại 何hà 位vị 。 為vi 在tại 現hiện 世thế 。 為vi 在tại 未vị 來lai 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 有hữu 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 生sanh 在tại 現hiện 世thế 。 云vân 何hà 在tại 現hiện 世thế 。 若nhược 未vị 有hữu 若nhược 已dĩ 生sanh 。 何hà 用dụng 更cánh 生sanh 。 若nhược 已dĩ 生sanh 更cánh 生sanh 有hữu 。 無vô 窮cùng 過quá 失thất 。 若nhược 汝nhữ 說thuyết 於ư 未vị 來lai 位vị 生sanh 。 云vân 何hà 未vị 有hữu 法pháp 成thành 作tác 者giả 。 若nhược 無vô 作tác 者giả 。 事sự 云vân 何hà 成thành 。 是thị 故cố 於ư 此thử 位vị 若nhược 生sanh 。 即tức 於ư 此thử 位vị 去khứ 至chí 何hà 位vị 得đắc 生sanh 。 未vị 來lai 正chánh 向hướng 生sanh 。 在tại 此thử 位vị 中trung 至chí 於ư 緣duyên 。 聲thanh 論luận 師sư 安an 立lập 作tác 者giả 及cập 事sự 。 此thử 立lập 不bất 成thành 就tựu 。 能năng 有hữu 名danh 作tác 者giả 。 有hữu 名danh 事sự 我ngã 今kim 不bất 見kiến 。 離ly 能năng 有hữu 法pháp 。 有hữu 別biệt 事sự 名danh 有hữu 。 是thị 故cố 於ư 名danh 言ngôn 無vô 復phục 可khả 難nạn/nan 。 前tiền 所sở 立lập 名danh 。 今kim 更cánh 顯hiển 其kỳ 義nghĩa 。 謂vị 若nhược 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 。 由do 此thử 生sanh 彼bỉ 生sanh 。 此thử 二nhị 句cú 義nghĩa 。 即tức 是thị 至chí 行hành 集tập 生sanh 名danh 義nghĩa 。 此thử 中trung 說thuyết 偈kệ 。
如như 不bất 有hữu 得đắc 生sanh 。 至chí 於ư 緣duyên 亦diệc 爾nhĩ 。
若nhược 已dĩ 生sanh 得đắc 生sanh 。 無vô 窮cùng 由do 已dĩ 有hữu 。
汝nhữ 論luận 中trung 決quyết 判phán 。 一nhất 作tác 者giả 於ư 二nhị 事sự 中trung 。 於ư 前tiền 事sự 一nhất 義nghĩa 成thành 。 於ư 後hậu 事sự 第đệ 二nhị 義nghĩa 成thành 。 此thử 判phán 不bất 定định 。 或hoặc 見kiến 於ư 一nhất 作tác 者giả 。 二nhị 事sự 俱câu 成thành 。 譬thí 如như 燈đăng 至chí 闇ám 滅diệt 。 又hựu 如như 開khai 口khẩu 眠miên 。 若nhược 汝nhữ 說thuyết 眼nhãn 在tại 後hậu 。 云vân 何hà 非phi 閉bế 時thời 。 若nhược 別biệt 時thời 作tác 。 有hữu 餘dư 師sư 於ư 此thử 難nạn/nan 中trung 分phân 別biệt 救cứu 義nghĩa 。 波ba 羅la 底để 以dĩ 重trọng/trùng 為vi 義nghĩa 。 一nhất 底để 也dã 是thị 不bất 住trụ 法pháp 。 謂vị 無vô 常thường 。 三tam 以dĩ 聚tụ 集tập 為vi 義nghĩa 。 欝uất 波ba 陀đà 以dĩ 生sanh 為vi 義nghĩa 。 此thử 句cú 說thuyết 如như 此thử 義nghĩa 。 對đối 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 無vô 常thường 法pháp 由do 聚tụ 集tập 故cố 生sanh 。 故cố 稱xưng 波ba 羅la 底để 底để 也dã 三tam 物vật 波ba 拕tha 。 如như 此thử 分phân 別biệt 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 立lập 。 於ư 餘dư 處xứ 云vân 何hà 成thành 。 如như 經kinh 言ngôn 至chí 於ư 眼nhãn 至chí 於ư 色sắc 。 眼nhãn 識thức 得đắc 生sanh 。 云vân 何hà 世Thế 尊Tôn 。 約ước 緣duyên 生sanh 說thuyết 此thử 二nhị 句cú 。 謂vị 若nhược 此thử 法pháp 有hữu 。 彼bỉ 法pháp 必tất 有hữu 。 由do 此thử 法pháp 生sanh 彼bỉ 法pháp 必tất 生sanh 。 為vi 決quyết 定định 故cố 。 令linh 彼bỉ 生sanh 此thử 智trí 故cố 。 若nhược 無vô 明minh 有hữu 行hành 必tất 有hữu 非phi 餘dư 。 是thị 故cố 行hành 緣duyên 無vô 明minh 生sanh 。
復phục 次thứ 或hoặc 為vi 顯hiển 諸chư 分phần/phân 傳truyền 傳truyền 。 故cố 說thuyết 二nhị 句cú 。 若nhược 此thử 分phần/phân 有hữu 彼bỉ 分phần/phân 必tất 有hữu 。 由do 此thử 分phần/phân 生sanh 彼bỉ 分phần/phân 必tất 生sanh 。
復phục 次thứ 或hoặc 為vi 顯hiển 生sanh 傳truyền 傳truyền 。 故cố 說thuyết 二nhị 句cú 。 若nhược 前tiền 際tế 有hữu 中trung 際tế 亦diệc 有hữu 。 由do 中trung 際tế 生sanh 後hậu 際tế 亦diệc 生sanh 。
復phục 次thứ 或hoặc 為vi 顯hiển 證chứng 因nhân 傳truyền 因nhân 故cố 。 說thuyết 二nhị 句cú 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 時thời 從tùng 無vô 明minh 次thứ 第đệ 諸chư 行hành 生sanh 。 有hữu 時thời 從tùng 無vô 明minh 諸chư 行hành 傳truyền 傳truyền 生sanh 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 為vi 除trừ 無vô 因nhân 執chấp 常thường 住trụ 因nhân 執chấp 。 故cố 說thuyết 二nhị 句cú 。 若nhược 無vô 因nhân 諸chư 有hữu 不bất 有hữu 。 亦diệc 不bất 從tùng 無vô 生sanh 生sanh 。 如như 彼bỉ 所sở 計kế 常thường 住trụ 。 謂vị 自tự 性tánh 我ngã 等đẳng 。 若nhược 執chấp 如như 此thử 。 立lập 前tiền 句cú 則tắc 無vô 用dụng 。 但đãn 由do 此thử 生sanh 彼bỉ 生sanh 句cú 。 破phá 二nhị 偏thiên 執chấp 。 及cập 說thuyết 得đắc 成thành 就tựu 故cố 。
復phục 次thứ 有hữu 餘dư 道đạo 分phân 別biệt 如như 此thử 。 若nhược 我ngã 有hữu 為vi 依y 止chỉ 。 行hành 等đẳng 諸chư 法pháp 必tất 有hữu 。 由do 無vô 明minh 等đẳng 生sanh 故cố 。 行hành 等đẳng 得đắc 生sanh 。 為vi 破phá 此thử 執chấp 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 決quyết 判phán 此thử 義nghĩa 。 若nhược 由do 此thử 生sanh 彼bỉ 必tất 生sanh 。 此thử 法pháp 若nhược 有hữu 彼bỉ 必tất 有hữu 非phi 餘dư 。 謂vị 諸chư 行hành 以dĩ 。 無vô 明minh 為vi 緣duyên 。 乃nãi 至chí 云vân 如như 此thử 純thuần 大đại 苦khổ 聚tụ 得đắc 生sanh 。
復phục 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 為vi 顯hiển 不bất 滅diệt 及cập 生sanh 。 故cố 說thuyết 二nhị 句cú 。 若nhược 無vô 明minh 不bất 滅diệt 。 諸chư 行hành 不bất 滅diệt 。 由do 無vô 明minh 生sanh 故cố 諸chư 行hành 生sanh 。
復phục 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 為vi 顯hiển 住trụ 及cập 生sanh 。 故cố 說thuyết 二nhị 句cú 。 乃nãi 至chí 因nhân 緣duyên 相tương 續tục 有hữu 。 事sự 相tướng 續tục 必tất 隨tùy 有hữu 。 由do 因nhân 緣duyên 生sanh 事sự 必tất 得đắc 生sanh 。 世Thế 尊Tôn 正chánh 欲dục 顯hiển 生sanh 說thuyết 住trụ 有hữu 何hà 相tương/tướng 關quan 。 云vân 何hà 世Thế 尊Tôn 。 破phá 次thứ 第đệ 令linh 顛điên 倒đảo 。 先tiên 說thuyết 住trụ 後hậu 託thác 生sanh 。
復phục 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 若nhược 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 者giả 。 若nhược 事sự 有hữu 緣duyên 滅diệt 必tất 有hữu 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 事sự 應ưng 不bất 由do 因nhân 生sanh 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 無vô 無vô 因nhân 義nghĩa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 此thử 生sanh 彼bỉ 生sanh 故cố 。 若nhược 經kinh 義nghĩa 如như 此thử 。 唯duy 應ưng 說thuyết 前tiền 句cú 。 若nhược 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 。
復phục 次thứ 先tiên 應ưng 說thuyết 事sự 生sanh 後hậu 說thuyết 。 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 。 若nhược 作tác 此thử 說thuyết 。 文văn 句cú 不bất 倒đảo 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 正chánh 問vấn 何hà 者giả 緣duyên 生sanh 。 說thuyết 滅diệt 則tắc 非phi 次thứ 第đệ 。 是thị 故cố 如như 此thử 等đẳng 執chấp 。 並tịnh 非phi 經kinh 意ý 。 云vân 何hà 諸chư 行hành 以dĩ 。 無vô 明minh 為vi 緣duyên 。 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 以dĩ 生sanh 為vi 緣duyên 。 此thử 中trung 我ngã 等đẳng 應ưng 顯hiển 唯duy 相tương 應ứng 義nghĩa 。 於ư 世thế 間gian 中trung 。 諸chư 嬰anh 兒nhi 凡phàm 夫phu 。 不bất 知tri 依y 因nhân 緣duyên 生sanh 唯duy 是thị 有hữu 為vi 。 更cánh 無vô 餘dư 法Pháp 。 由do 不bất 知tri 故cố 。 我ngã 見kiến 我ngã 慢mạn 。 染nhiễm 污ô 其kỳ 心tâm 。 為vi 自tự 我ngã 得đắc 受thọ 樂lạc 及cập 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 由do 身thân 等đẳng 作tác 三tam 種chủng 業nghiệp 。 為vi 得đắc 未vị 來lai 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 作tác 福phước 行hành 。 為vi 得đắc 受thọ 樂lạc 及cập 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 故cố 。 修tu 不bất 動động 行hành 。 為vì 得đắc 現hiện 世thế 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 作tác 非phi 福phước 行hành 。 此thử 三tam 種chủng 業nghiệp 。 說thuyết 名danh 緣duyên 無vô 明minh 生sanh 行hành 。 由do 隨tùy 業nghiệp 引dẫn 諸chư 識thức 相tương 續tục 。 與dữ 中trung 陰ấm 相tương 應ứng 受thọ 種chủng 種chủng 道đạo 。 猶do 如như 燈đăng 光quang 。 行hành 說thuyết 名danh 緣duyên 行hành 生sanh 識thức 。 若nhược 執chấp 如như 此thử 。 應ưng 知tri 此thử 識thức 已dĩ 生sanh 。 於ư 分phân 別biệt 識thức 分phần/phân 中trung 云vân 。 何hà 者giả 為vi 識thức 。 謂vị 六lục 種chủng 識thức 聚tụ 。 以dĩ 識thức 為vi 先tiên 。 次thứ 於ư 此thử 隨tùy 名danh 色sắc 生sanh 。 具cụ 足túc 五ngũ 陰ấm 。 於ư 分phân 別biệt 中trung 如như 此thử 說thuyết 故cố 。 餘dư 言ngôn 如như 前tiền 。 次thứ 名danh 色sắc 成thành 熟thục 故cố 。 次thứ 第đệ 六lục 入nhập 生sanh 。 次thứ 於ư 塵trần 起khởi 亂loạn 心tâm 時thời 。 由do 識thức 生sanh 故cố 。 從tùng 三tam 和hòa 合hợp 生sanh 觸xúc 。 謂vị 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 等đẳng 勝thắng 。 次thứ 從tùng 此thử 生sanh 三tam 受thọ 。 次thứ 從tùng 此thử 受thọ 生sanh 愛ái 。 若nhược 人nhân 由do 苦khổ 所sở 逼bức 。 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 生sanh 欲dục 愛ái 。 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 生sanh 色sắc 愛ái 。 於ư 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 生sanh 無vô 色sắc 愛ái 。 次thứ 由do 愛ái 所sở 樂lạc 受thọ 故cố 取thủ 欲dục 等đẳng 四tứ 法pháp 。 此thử 中trung 欲dục 者giả 。 謂vị 五ngũ 欲dục 塵trần 。 見kiến 者giả 謂vị 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 如như 梵Phạm 網võng 經kinh 說thuyết 。 戒giới 者giả 謂vị 離ly 惡ác 戒giới 。 執chấp 者giả 謂vị 心tâm 決quyết 執chấp 猶do 如như 執chấp 狗cẩu 。 牛ngưu 等đẳng 行hành 又hựu 如như 尼ni 乾can/kiền/càn 陀đà 行hành 。 如như 經kinh 言ngôn 。 此thử 人nhân 裸lõa 形hình 不bất 畜súc 著trước 衣y 。 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 又hựu 如như 婆Bà 羅La 門Môn 。 波ba 輸du 波ba 多đa 。 波ba 立lập 婆bà 等đẳng 外ngoại 道đạo 。 執chấp 取thủ 杖trượng 烏ô 鹿lộc 皮bì 編biên 髮phát 灰hôi 囊nang 三tam 杖trượng 禿ngốc 頭đầu 等đẳng 。 我ngã 言ngôn 者giả 謂vị 身thân 。 此thử 中trung 有hữu 言ngôn 說thuyết 謂vị 此thử 是thị 我ngã 。 故cố 說thuyết 身thân 名danh 我ngã 言ngôn 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 於ư 身thân 中trung 由do 有hữu 我ngã 見kiến 及cập 我ngã 慢mạn 。 說thuyết 此thử 二nhị 名danh 我ngã 言ngôn 。 云vân 何hà 此thử 二nhị 成thành 我ngã 言ngôn 。 由do 此thử 二nhị 說thuyết 言ngôn 有hữu 我ngã 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 由do 我ngã 不bất 有hữu 故cố 。 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 無vô 實thật 義nghĩa 故cố 稱xưng 我ngã 言ngôn 。 如như 經kinh 言ngôn 。 比Bỉ 丘Khâu 無vô 聞văn 嬰anh 兒nhi 凡phàm 夫phu 。 隨tùy 逐trục 世thế 間gian 。 假giả 名danh 言ngôn 墮đọa 於ư 我ngã 執chấp 。 於ư 中trung 實thật 無vô 。 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。
復phục 次thứ 欲dục 者giả 離ly 後hậu 三tam 。 所sở 餘dư 諸chư 法pháp 。 見kiến 取thủ 戒giới 執chấp 取thủ 如như 前tiền 釋thích 。 通thông 三tam 界giới 我ngã 言ngôn 但đãn 在tại 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 所sở 有hữu 諸chư 法pháp 離ly 前tiền 二nhị 。 於ư 四tứ 中trung 取thủ 是thị 何hà 法pháp 。 於ư 中trung 貪tham 欲dục 名danh 取thủ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 義nghĩa 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 世Thế 尊Tôn 皆giai 作tác 此thử 釋thích 。 如như 經kinh 言ngôn 。 何hà 者giả 為vi 取thủ 。 於ư 中trung 貪tham 欲dục 。 次thứ 以dĩ 取thủ 為vi 緣duyên 。 能năng 引dẫn 未vị 來lai 有hữu 。 此thử 業nghiệp 生sanh 長trưởng 說thuyết 名danh 有hữu 。 如như 經kinh 言ngôn 。 阿A 難Nan 是thị 業nghiệp 於ư 未vị 來lai 。 能năng 引dẫn 後hậu 有hữu 。 此thử 中trung 說thuyết 名danh 有hữu 。 次thứ 以dĩ 有hữu 為vi 緣duyên 。 識thức 更cánh 託thác 生sanh 。 是thị 未vị 來lai 生sanh 說thuyết 名danh 生sanh 。 具cụ 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 次thứ 若nhược 生sanh 已dĩ 。 有hữu 老lão 死tử 等đẳng 應ưng 知tri 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 如như 此thử 純thuần 者giả 。 謂vị 離ly 我ngã 我ngã 所sở 故cố 。 大đại 者giả 無vô 初sơ 無vô 邊biên 故cố 。 苦khổ 聚tụ 者giả 由do 有hữu 流lưu 諸chư 行hành 聚tụ 集tập 故cố 。 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 者giả 無vô 果quả 。 單đơn 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 故cố 。 此thử 道Đạo 理lý 是thị 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 所sở 顯hiển 。 是thị 故cố 先tiên 說thuyết 。
復phục 次thứ 無vô 明minh 者giả 何hà 義nghĩa 。 非phi 明minh 是thị 名danh 無vô 明minh 。 若nhược 爾nhĩ 有hữu 過quá 量lượng 失thất 。 眼nhãn 等đẳng 亦diệc 應ưng 成thành 無vô 明minh 。 若nhược 爾nhĩ 明minh 無vô 應ưng 是thị 無vô 明minh 。 若nhược 爾nhĩ 應ưng 以dĩ 無vô 所sở 有hữu 為vi 無vô 明minh 。 此thử 二nhị 執chấp 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 應ưng 以dĩ 別biệt 法pháp 為vi 無vô 明minh 。 別biệt 法pháp 者giả 。 偈kệ 曰viết 。 明minh 翻phiên 別biệt 無vô 明minh 。 如như 非phi 親thân 實thật 等đẳng 。 釋thích 曰viết 。 翻phiên 親thân 有hữu 別biệt 人nhân 。 是thị 親thân 對đối 治trị 說thuyết 名danh 非phi 親thân 。 非phi 隨tùy 餘dư 所sở 有hữu 。 及cập 非phi 親thân 無vô 。 非phi 實thật 者giả 。 如như 言ngôn 說thuyết 及cập 不bất 虛hư 有hữu 言ngôn 語ngữ 能năng 對đối 治trị 。 此thử 說thuyết 名danh 非phi 實thật 。 非phi 法pháp 非phi 利lợi 非phi 事sự 等đẳng 。 能năng 對đối 治trị 法pháp 等đẳng 餘dư 法pháp 。 是thị 名danh 非phi 法pháp 等đẳng 。 非phi 餘dư 非phi 無vô 。 無vô 明minh 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 別biệt 法pháp 能năng 對đối 治trị 明minh 名danh 無vô 明minh 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 可khả 知tri 。 由do 說thuyết 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。
復phục 次thứ 偈kệ 曰viết 。 由do 說thuyết 為vi 結kết 等đẳng 。 釋thích 曰viết 。 有hữu 餘dư 經kinh 說thuyết 。 無vô 明minh 為vi 結kết 縛phược 隨tùy 眠miên 流lưu 相tương 應ứng 。 若nhược 唯duy 無vô 所sở 有hữu 。 不bất 應ưng 說thuyết 如như 此thử 等đẳng 義nghĩa 。 亦diệc 不bất 可khả 立lập 為vi 眼nhãn 等đẳng 故cố 。 實thật 有hữu 別biệt 法pháp 名danh 無vô 明minh 。 若nhược 爾nhĩ 如như 世thế 言ngôn 。 惡ác 婦phụ 說thuyết 無vô 婦phụ 。 惡ác 子tử 說thuyết 無vô 子tử 。 無vô 明minh 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 惡ác 。 明minh 名danh 無vô 明minh 偈kệ 曰viết 。 非phi 惡ác 明minh 見kiến 故cố 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 非phi 者giả 。 可khả 訶ha 義nghĩa 可khả 訶ha 。 諸chư 明minh 說thuyết 名danh 無vô 明minh 是thị 義nghĩa 。 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 智trí 可khả 訶ha 必tất 有hữu 染nhiễm 污ô 。 此thử 即tức 以dĩ 見kiến 為vi 性tánh 故cố 。 不bất 應ưng 成thành 無vô 明minh 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 智trí 應ưng 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 不bất 可khả 立lập 此thử 智trí 為vi 無vô 明minh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 見kiến 共cộng 相tương 應ưng 故cố 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 無vô 明minh 成thành 惡ác 慧tuệ 性tánh 。 諸chư 見kiến 不bất 應ưng 與dữ 無vô 明minh 相tướng 應ưng 。 二nhị 智trí 不bất 得đắc 一nhất 時thời 相tương 應ứng 起khởi 故cố 。
復phục 次thứ 偈kệ 曰viết 。 說thuyết 能năng 染nhiễm 智trí 故cố 。 釋thích 曰viết 。 經kinh 言ngôn 由do 欲dục 染nhiễm 污ô 心tâm 不bất 解giải 脫thoát 。 由do 無vô 明minh 染nhiễm 污ô 。 慧tuệ 不bất 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 此thử 是thị 慧tuệ 不bất 應ưng 成thành 慧tuệ 染nhiễm 污ô 。 如như 心tâm 有hữu 別biệt 染nhiễm 污ô 與dữ 心tâm 性tánh 異dị 。 謂vị 欲dục 無vô 明minh 於ư 慧tuệ 亦diệc 爾nhĩ 。 云vân 何hà 不bất 許hứa 如như 此thử 。 由do 善thiện 慧tuệ 與dữ 染nhiễm 污ô 慧tuệ 相tương/tướng 雜tạp 。 是thị 故cố 不bất 清thanh 淨tịnh 。 故cố 說thuyết 此thử 為vi 彼bỉ 染nhiễm 污ô 。 是thị 心tâm 欲dục 所sở 染nhiễm 污ô 。 說thuyết 不bất 解giải 脫thoát 。 為vi 決quyết 定định 欲dục 所sở 變biến 異dị 耶da 。 由do 欲dục 所sở 害hại 故cố 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 若nhược 人nhân 治trị 轉chuyển 欲dục 熏huân 修tu 。 即tức 得đắc 解giải 脫thoát 。 如như 此thử 無vô 明minh 所sở 染nhiễm 污ô 。 慧tuệ 不bất 清thanh 淨tịnh 。 我ngã 等đẳng 分phân 別biệt 。 由do 無vô 明minh 害hại 故cố 。 慧tuệ 不bất 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 欲dục 分phân 別biệt 。 何hà 人nhân 相tương/tướng 遮già 。 諸chư 師sư 說thuyết 無vô 明minh 與dữ 智trí 別biệt 類loại 。 如như 欲dục 與dữ 心tâm 。 若nhược 有hữu 人nhân 執chấp 一nhất 切thiết 惑hoặc 名danh 無vô 明minh 。 應ưng 以dĩ 前tiền 道Đạo 理lý 破phá 此thử 執chấp 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 無vô 明minh 是thị 一nhất 切thiết 惑hoặc 性tánh 類loại 。 不bất 應ưng 於ư 結kết 等đẳng 義nghĩa 中trung 立lập 為vi 別biệt 惑hoặc 。 若nhược 即tức 是thị 見kiến 。 不bất 應ưng 說thuyết 與dữ 見kiến 相tương 應ứng 。 餘dư 惑hoặc 與dữ 見kiến 等đẳng 互hỗ 不bất 相tương 攝nhiếp 故cố 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 無vô 明minh 染nhiễm 污ô 心tâm 。 故cố 不bất 解giải 脫thoát 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 為vi 分phân 別biệt 差sai 別biệt 故cố 作tác 此thử 說thuyết 。 於ư 慧tuệ 亦diệc 應ưng 分phân 別biệt 無vô 明minh 差sai 別biệt 。 我ngã 許hứa 無vô 明minh 是thị 別biệt 惑hoặc 。 此thử 無vô 明minh 以dĩ 何hà 為vi 性tánh 。 不bất 能năng 了liễu 別biệt 。 諦đế 實thật 業nghiệp 果quả 為vi 性tánh 。 此thử 不bất 可khả 解giải 。 何hà 法pháp 名danh 不bất 了liễu 別biệt 。 為vi 非phi 了liễu 別biệt 。 為vi 了liễu 別biệt 無vô 。 若nhược 爾nhĩ 二nhị 皆giai 有hữu 失thất 。 如như 無vô 明minh 若nhược 有hữu 別biệt 法pháp 。 是thị 了liễu 別biệt 對đối 治trị 名danh 非phi 了liễu 別biệt 。 如như 此thử 亦diệc 不bất 可khả 解giải 。 是thị 故cố 此thử 何hà 物vật 。 分phân 別biệt 法pháp 性tánh 。 如như 此thử 等đẳng 類loại 。 不bất 無vô 如như 經kinh 。 言ngôn 何hà 者giả 為vi 眼nhãn 根căn 。 謂vị 清thanh 淨tịnh 色sắc 。 是thị 眼nhãn 識thức 依y 止chỉ 。
復phục 有hữu 法pháp 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 而nhi 不bất 可khả 說thuyết 無vô 。 譬thí 如như 於ư 慈từ 觀quán 中trung 無vô 貪tham 性tánh 。 不bất 淨tịnh 觀quán 中trung 無vô 瞋sân 性tánh 等đẳng 。 大đại 德đức 達đạt 磨ma 多đa 羅la 說thuyết 。 我ngã 有hữu 如như 此thử 計kế 類loại 名danh 無vô 明minh 。 離ly 我ngã 慢mạn 有hữu 何hà 別biệt 法pháp 名danh 類loại 。 是thị 經Kinh 中trung 所sở 說thuyết 。 經Kinh 云vân 我ngã 今kim 由do 知tri 如như 此thử 。 由do 見kiến 如như 此thử 。 一nhất 切thiết 愛ái 。 一nhất 切thiết 見kiến 。 一nhất 切thiết 類loại 。 一nhất 切thiết 我ngã 執chấp 我ngã 所sở 執chấp 。 我ngã 慢mạn 隨tùy 眠miên 滅diệt 盡tận 故cố 。 不bất 更cánh 生sanh 故cố 無vô 影ảnh 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 有hữu 如như 此thử 類loại 。 云vân 何hà 決quyết 判phán 。 此thử 是thị 無vô 明minh 。 由do 不bất 可khả 說thuyết 此thử 類loại 有hữu 別biệt 惑hoặc 。 為vi 不bất 如như 此thử 所sở 餘dư 慢mạn 瞋sân 等đẳng 諸chư 惑hoặc 可khả 非phi 類loại 耶da 。 此thử 中trung 若nhược 更cánh 思tư 量lượng 。 有hữu 多đa 言ngôn 應ưng 說thuyết 。 是thị 故cố 須tu 止chỉ 此thử 論luận 。
復phục 次thứ 名danh 色sắc 者giả 何hà 義nghĩa 。 色sắc 於ư 前tiền 已dĩ 廣quảng 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 名danh 者giả 無vô 色sắc 陰ấm 。 釋thích 曰viết 。 云vân 何hà 說thuyết 為vi 名danh 。 隨tùy 屬thuộc 名danh 及cập 根căn 塵trần 。 於ư 義nghĩa 中trung 轉chuyển 變biến 故cố 。 故cố 稱xưng 名danh 。 所sở 隨tùy 屬thuộc 何hà 名danh 。 是thị 世thế 間gian 所sở 了liễu 別biệt 。 能năng 目mục 種chủng 種chủng 諸chư 義nghĩa 。 謂vị 牛ngưu 馬mã 人nhân 色sắc 聲thanh 等đẳng 。 此thử 能năng 目mục 義nghĩa 。 云vân 何hà 稱xưng 名danh 。 於ư 種chủng 種chủng 義nghĩa 由do 約ước 用dụng 轉chuyển 變biến 故cố 稱xưng 名danh 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 於ư 此thử 道đạo 中trung 棄khí 捨xả 身thân 已dĩ 。 能năng 轉chuyển 變biến 更cánh 作tác 別biệt 生sanh 說thuyết 為vi 名danh 謂vị 無vô 色sắc 陰ấm 。 六lục 入nhập 於ư 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 觸xúc 今kim 當đương 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 觸xúc 六lục 。 釋thích 曰viết 。 謂vị 眼nhãn 觸xúc 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。 此thử 六lục 觸xúc 是thị 何hà 法pháp 。 偈kệ 曰viết 。 和hòa 合hợp 生sanh 。 釋thích 曰viết 。 從tùng 三tam 法pháp 和hòa 合hợp 。 生sanh 謂vị 根căn 塵trần 識thức 。 此thử 義nghĩa 可khả 然nhiên 。 五ngũ 根căn 與dữ 塵trần 及cập 識thức 。 共cộng 和hòa 合hợp 同đồng 時thời 起khởi 故cố 。 意ý 根căn 已dĩ 謝tạ 。 與dữ 未vị 來lai 現hiện 世thế 法pháp 塵trần 意ý 識thức 。 云vân 何hà 得đắc 和hòa 合hợp 。 即tức 是thị 此thử 三tam 和hòa 合hợp 。 謂vị 因nhân 果quả 成thành 和hòa 合hợp 義nghĩa 者giả 。 或hoặc 成thành 就tựu 一nhất 事sự 為vi 義nghĩa 。 是thị 一nhất 切thiết 三tam 。 於ư 生sanh 起khởi 觸xúc 中trung 最tối 有hữu 勝thắng 能năng 。 此thử 中trung 諸chư 師sư 智trí 慧tuệ 種chủng 種chủng 起khởi 不bất 同đồng 。 有hữu 諸chư 師sư 說thuyết 。 但đãn 和hòa 合hợp 名danh 觸xúc 。 彼bỉ 亦diệc 引dẫn 經kinh 為vi 證chứng 。 經Kinh 云vân 是thị 三tam 法pháp 相tướng 會hội 和hòa 合hợp 聚tụ 集tập 說thuyết 名danh 觸xúc 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 有hữu 別biệt 法pháp 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 名danh 觸xúc 。 彼bỉ 亦diệc 引dẫn 經kinh 為vi 證chứng 。 經Kinh 云vân 六lục 六lục 法Pháp 門môn 。 何hà 者giả 為vi 法Pháp 門môn 。 內nội 入nhập 有hữu 六lục 。 外ngoại 入nhập 有hữu 六lục 。 識thức 聚tụ 有hữu 六lục 。 觸xúc 聚tụ 有hữu 六lục 。 受thọ 聚tụ 有hữu 六lục 。 愛ái 聚tụ 有hữu 六lục 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 經Kinh 中trung 從tùng 根căn 塵trần 識thức 。 別biệt 說thuyết 觸xúc 聚tụ 故cố 。 此thử 中trung 若nhược 諸chư 師sư 說thuyết 。 唯duy 和hòa 合hợp 名danh 觸xúc 。 彼bỉ 救cứu 義nghĩa 如như 此thử 。 君quân 非phi 為vi 別biệt 說thuyết 故cố 諸chư 法pháp 有hữu 別biệt 類loại 。 勿vật 從tùng 法pháp 入nhập 受thọ 愛ái 等đẳng 法pháp 成thành 有hữu 別biệt 類loại 。 無vô 如như 此thử 失thất 。 異dị 受thọ 愛ái 等đẳng 。 法pháp 入nhập 有hữu 故cố 。 從tùng 三tam 成thành 觸xúc 。 無vô 如như 此thử 別biệt 三tam 。 於ư 中trung 可khả 執chấp 餘dư 為vi 是thị 。 於ư 中trung 若nhược 有hữu 根căn 塵trần 無vô 識thức 為vi 餘dư 。 無vô 有hữu 別biệt 識thức 無vô 有hữu 根căn 塵trần 為vi 餘dư 。 是thị 故cố 若nhược 已dĩ 說thuyết 三tam 更cánh 說thuyết 觸xúc 。 則tắc 無vô 復phục 義nghĩa 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 非phi 一nhất 切thiết 眼nhãn 及cập 色sắc 是thị 眼nhãn 識thức 因nhân 。 非phi 一nhất 切thiết 眼nhãn 識thức 是thị 眼nhãn 色sắc 事sự 。 是thị 故cố 於ư 中trung 。 若nhược 有hữu 成thành 因nhân 成thành 果quả 安an 立lập 。 是thị 諸chư 為vi 觸xúc 。 若nhược 諸chư 師sư 說thuyết 觸xúc 異dị 和hòa 合hợp 。 云vân 何hà 避tị 此thử 經Kinh 。 經Kinh 云vân 是thị 三tam 法pháp 相tướng 會hội 和hòa 合hợp 聚tụ 集tập 說thuyết 名danh 觸xúc 。 彼bỉ 誦tụng 經Kinh 異dị 。
復phục 次thứ 由do 因nhân 說thuyết 果quả 名danh 。 譬thí 如như 天thiên 上thượng 。 樂nhạo/nhạc/lạc 地địa 獄ngục 苦khổ 。 此thử 言ngôn 由do 多đa 立lập 破phá 差sai 別biệt 故cố 。 則tắc 成thành 漫mạn 說thuyết 。 須tu 止chỉ 此thử 論luận 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 師sư 說thuyết 。 觸xúc 定định 是thị 別biệt 法pháp 。 於ư 六lục 觸xúc 中trung 。 偈kệ 曰viết 。 五ngũ 是thị 有hữu 礙ngại 觸xúc 。 第đệ 六lục 依y 言ngôn 觸xúc 。 釋thích 曰viết 。 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 觸xúc 。 此thử 五ngũ 名danh 有hữu 礙ngại 觸xúc 。 依y 止chỉ 有hữu 礙ngại 根căn 故cố 。 第đệ 六lục 意ý 觸xúc 稱xưng 依y 言ngôn 觸xúc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 依y 言ngôn 者giả 謂vị 名danh 。 此thử 名danh 是thị 意ý 識thức 長trường/trưởng 境cảnh 界giới 故cố 。 意ý 識thức 得đắc 依y 言ngôn 稱xưng 。 是thị 故cố 意ý 觸xúc 稱xưng 依y 言ngôn 。 如như 經kinh 言ngôn 。 由do 眼nhãn 識thức 但đãn 識thức 青thanh 不bất 能năng 識thức 此thử 是thị 青thanh 。 若nhược 由do 意ý 識thức 識thức 青thanh 亦diệc 能năng 識thức 此thử 是thị 青thanh 。 第đệ 一nhất 觸xúc 依y 止chỉ 所sở 顯hiển 。 第đệ 二nhị 觸xúc 境cảnh 界giới 所sở 顯hiển 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 意ý 識thức 依y 言ngôn 於ư 境cảnh 生sanh 起khởi 。 非phi 五ngũ 識thức 。 是thị 故cố 唯duy 此thử 一nhất 稱xưng 依y 言ngôn 。 與dữ 此thử 相tương 應ứng 觸xúc 。 稱xưng 依y 言ngôn 觸xúc 。 故cố 第đệ 一nhất 依y 止chỉ 所sở 顯hiển 。 第đệ 二nhị 相tương 應ứng 所sở 顯hiển 。
復phục 次thứ 此thử 六lục 觸xúc 更cánh 立lập 成thành 三tam 觸xúc 。 偈kệ 曰viết 。 明minh 無vô 明minh 餘dư 觸xúc 。 釋thích 曰viết 。 有hữu 明minh 觸xúc 有hữu 無vô 明minh 觸xúc 。 有hữu 異dị 於ư 二nhị 觸xúc 。 謂vị 非phi 明minh 非phi 無vô 明minh 觸xúc 。 此thử 觸xúc 次thứ 第đệ 應ưng 知tri 。 偈kệ 曰viết 。 無vô 流lưu 染nhiễm 污ô 餘dư 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 無vô 流lưu 說thuyết 為vi 明minh 觸xúc 。 若nhược 染nhiễm 污ô 說thuyết 為vi 無vô 明minh 觸xúc 。 與dữ 明minh 無vô 明minh 相tướng 應ưng 故cố 。 餘dư 為vi 非phi 明minh 非phi 無vô 明minh 觸xúc 。 與dữ 二nhị 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 何hà 者giả 為vi 餘dư 。 謂vị 有hữu 流lưu 善thiện 及cập 無vô 覆phú 無vô 記ký 。
復phục 次thứ 無vô 明minh 觸xúc 由do 數sác 數sác 起khởi 故cố 。 取thủ 一nhất 邊biên 成thành 二nhị 觸xúc 。 偈kệ 曰viết 。 瞋sân 恚khuể 貪tham 欲dục 觸xúc 。 釋thích 曰viết 。 由do 與dữ 瞋sân 恚khuể 貪tham 欲dục 相tương 應ưng 故cố 。
復phục 次thứ 由do 攝nhiếp 一nhất 切thiết 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 捨xả 領lãnh 三tam 。 釋thích 曰viết 。
復phục 有hữu 三tam 觸xúc 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 所sở 領lãnh 觸xúc 。 苦khổ 受thọ 所sở 領lãnh 觸xúc 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 所sở 領lãnh 觸xúc 。 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 等đẳng 好hảo/hiếu 故cố 。
復phục 次thứ 是thị 領lãnh 復phục 易dị 領lãnh 。 說thuyết 此thử 名danh 受thọ 。 此thử 受thọ 於ư 中trung 有hữu 故cố 。 說thuyết 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 觸xúc 。 如như 此thử 苦khổ 受thọ 觸xúc 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 觸xúc 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 觸xúc 應ưng 成thành 十thập 六lục 。 說thuyết 觸xúc 已dĩ 受thọ 今kim 當đương 說thuyết 。 此thử 中trung 觸xúc 前tiền 已dĩ 說thuyết 六lục 種chủng 。 偈kệ 曰viết 。 從tùng 此thử 生sanh 六lục 受thọ 。 釋thích 曰viết 。 六lục 受thọ 者giả 。 眼nhãn 觸xúc 所sở 生sanh 受thọ 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 觸xúc 所sở 生sanh 受thọ 。 於ư 中trung 偈kệ 曰viết 。 五ngũ 屬thuộc 身thân 餘dư 心tâm 。 釋thích 曰viết 。 此thử 受thọ 從tùng 眼nhãn 觸xúc 。 乃nãi 至chí 身thân 觸xúc 生sanh 有hữu 五ngũ 。 說thuyết 名danh 身thân 受thọ 。 依y 止chỉ 有hữu 色sắc 根căn 故cố 。 心tâm 觸xúc 生sanh 受thọ 。 此thử 一nhất 名danh 心tâm 受thọ 。 唯duy 依y 止chỉ 心tâm 故cố 。
復phục 次thứ 若nhược 受thọ 生sanh 。 為vi 在tại 觸xúc 後hậu 。 為vi 與dữ 觸xúc 俱câu 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 一nhất 時thời 俱câu 起khởi 。 互hỗ 為vi 俱câu 有hữu 因nhân 故cố 。 云vân 何hà 俱câu 生sanh 二nhị 法pháp 中trung 。 能năng 生sanh 所sở 生sanh 差sai 別biệt 得đắc 成thành 。 云vân 何hà 不bất 成thành 。 無vô 能năng 故cố 。 於ư 已dĩ 生sanh 法pháp 餘dư 法pháp 無vô 復phục 能năng 。 此thử 證chứng 與dữ 立lập 義nghĩa 不bất 異dị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 時thời 說thuyết 。 云vân 何hà 俱câu 生sanh 二nhị 法pháp 中trung 能năng 生sanh 所sở 生sanh 差sai 別biệt 得đắc 成thành 。 於ư 此thử 時thời 中trung 。 此thử 義nghĩa 亦diệc 彼bỉ 說thuyết 。 謂vị 於ư 已dĩ 生sanh 法pháp 餘dư 法pháp 無vô 復phục 能năng 若nhược 爾nhĩ 更cánh 互hỗ 能năng 生sanh 故cố 有hữu 失thất 。 是thị 所sở 許hứa 故cố 有hữu 何hà 失thất 。 俱câu 有hữu 因nhân 互hỗ 為vi 果quả 。 此thử 實thật 所sở 許hứa 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 非phi 所sở 許hứa 。 謂vị 觸xúc 與dữ 受thọ 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 。 曾tằng 聞văn 如như 此thử 緣duyên 眼nhãn 觸xúc 。 眼nhãn 觸xúc 所sở 生sanh 受thọ 生sanh 。 不bất 曾tằng 聞văn 緣duyên 眼nhãn 觸xúc 所sở 生sanh 受thọ 眼nhãn 觸xúc 生sanh 。
復phục 次thứ 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 由do 過quá 能năng 生sanh 家gia 法pháp 故cố 。 若nhược 法pháp 能năng 生sanh 此thử 法pháp 必tất 別biệt 時thời 不bất 得đắc 俱câu 。 譬thí 如như 先tiên 有hữu 種chủng 後hậu 生sanh 芽nha 。 先tiên 乳nhũ 後hậu 酪lạc 。 先tiên 擊kích 後hậu 聲thanh 。 先tiên 意ý 後hậu 識thức 。 如như 此thử 等đẳng 非phi 不bất 成thành 因nhân 果quả 。 前tiền 後hậu 差sai 別biệt 。 同đồng 時thời 因nhân 果quả 亦diệc 成thành 。 譬thí 如như 眼nhãn 識thức 等đẳng 與dữ 眼nhãn 色sắc 等đẳng 四tứ 大đại 及cập 四tứ 大đại 所sở 造tạo 色sắc 。 此thử 中trung 先tiên 有hữu 根căn 塵trần 後hậu 方phương 有hữu 識thức 。 從tùng 先tiên 有hữu 四tứ 大đại 及cập 四tứ 大đại 所sở 造tạo 色sắc 。 後hậu 時thời 所sở 造tạo 色sắc 生sanh 。 若nhược 執chấp 如như 此thử 。
復phục 有hữu 何hà 難nạn/nan 。 若nhược 爾nhĩ 如như 芽nha 影ảnh 。 觸xúc 受thọ 亦diệc 然nhiên 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 從tùng 觸xúc 後hậu 受thọ 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 先tiên 有hữu 根căn 塵trần 次thứ 有hữu 識thức 。 是thị 三tam 和hòa 合hợp 為vi 觸xúc 。 緣duyên 觸xúc 後hậu 受thọ 生sanh 。 於ư 第đệ 三tam 剎sát 那na 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 一nhất 切thiết 識thức 不bất 必tất 有hữu 受thọ 。 亦diệc 非phi 一nhất 切thiết 識thức 有hữu 觸xúc 。 無vô 如như 此thử 失thất 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 前tiền 觸xúc 為vi 因nhân 。 於ư 後hậu 觸xúc 中trung 受thọ 生sanh 故cố 。 一nhất 切thiết 觸xúc 有hữu 受thọ 。 今kim 非phi 道Đạo 理lý 更cánh 起khởi 。 此thử 中trung 云vân 何hà 非phi 道Đạo 理lý 。 於ư 二nhị 觸xúc 中trung 各các 有hữu 境cảnh 界giới 。 以dĩ 先tiên 觸xúc 為vi 因nhân 。 於ư 後hậu 觸xúc 受thọ 生sanh 。 別biệt 類loại 境cảnh 界giới 觸xúc 所sở 生sanh 受thọ 。 應ưng 緣duyên 別biệt 境cảnh 界giới 起khởi 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 可khả 然nhiên 。
復phục 次thứ 是thị 心tâm 共cộng 受thọ 相tương 應ứng 。 此thử 受thọ 與dữ 心tâm 不bất 同đồng 境cảnh 界giới 。 此thử 義nghĩa 復phục 云vân 何hà 成thành 。 若nhược 爾nhĩ 應ưng 立lập 此thử 義nghĩa 。 是thị 時thời 識thức 成thành 觸xúc 。 此thử 識thức 無vô 受thọ 。 從tùng 此thử 後hậu 識thức 有hữu 受thọ 無vô 觸xúc 。 因nhân 緣duyên 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 此thử 執chấp 何hà 失thất 。 若nhược 爾nhĩ 大đại 地địa 定định 義nghĩa 即tức 破phá 。 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 心tâm 十thập 大đại 地địa 。 必tất 俱câu 。 此thử 大đại 地địa 定định 義nghĩa 於ư 何hà 處xứ 立lập 。 於ư 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 中trung 立lập 。 君quân 我ngã 等đẳng 以dĩ 經kinh 為vi 依y 。 不bất 以dĩ 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 為vi 依y 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 汝nhữ 等đẳng 應ưng 依y 經kinh 行hành 。 大đại 地địa 義nghĩa 不bất 爾nhĩ 。 於ư 一nhất 切thiết 心tâm 必tất 有hữu 。 若nhược 爾nhĩ 大đại 地địa 義nghĩa 云vân 何hà 地địa 有hữu 三tam 。 謂vị 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 地địa 。 無vô 覺giác 有hữu 觀quán 地địa 。 無vô 覺giác 無vô 觀quán 地địa 。
復phục 有hữu 三tam 地địa 。 謂vị 善thiện 地địa 。 惡ác 地địa 。 無vô 記ký 地địa 。
復phục 有hữu 三tam 地địa 。 謂vị 有hữu 學học 地địa 。 無Vô 學Học 地địa 。 非phi 有Hữu 學Học 非phi 無Vô 學Học 地địa 。 是thị 故cố 於ư 前tiền 三tam 初Sơ 地Địa 若nhược 有hữu 是thị 名danh 大đại 地địa 。 若nhược 法pháp 定định 於ư 善thiện 地địa 中trung 有hữu 。 是thị 法pháp 說thuyết 名danh 善thiện 大đại 地địa 。 若nhược 法pháp 定định 於ư 染nhiễm 污ô 地địa 中trung 有hữu 。 是thị 法pháp 說thuyết 名danh 惡ác 大đại 地địa 。 此thử 法pháp 如như 應ưng 相tương/tướng 代đại 。 有hữu 非phi 一nhất 切thiết 時thời 俱câu 起khởi 。 餘dư 師sư 說thuyết 。 如như 此thử 善thiện 大đại 地địa 等đẳng 者giả 。 由do 應ưng 文văn 句cú 。 是thị 故cố 被bị 引dẫn 。 今kim 說thuyết 先tiên 不bất 說thuyết 。 若nhược 從tùng 觸xúc 後hậu 受thọ 生sanh 。 汝nhữ 應ưng 救cứu 此thử 經Kinh 。 經Kinh 云vân 依y 眼nhãn 緣duyên 色sắc 眼nhãn 識thức 生sanh 。 三tam 和hòa 合hợp 有hữu 觸xúc 。 俱câu 生sanh 受thọ 想tưởng 故cố 。 意ý 等đẳng 經kinh 中trung 說thuyết 俱câu 生sanh 。 不bất 說thuyết 與dữ 觸xúc 俱câu 生sanh 。 此thử 何hà 所sở 救cứu 。 若nhược 俱câu 必tất 應ưng 觸xúc 。 此thử 俱câu 言ngôn 亦diệc 曾tằng 見kiến 於ư 次thứ 第đệ 中trung 。 如như 經Kinh 云vân 何hà 修tu 習tập 與dữ 慈từ 俱câu 起khởi 念niệm 覺giác 分phần/phân 。 故cố 俱câu 言ngôn 非phi 證chứng 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 經kinh 中trung 說thuyết 是thị 受thọ 是thị 想tưởng 。 是thị 故cố 意ý 是thị 識thức 。 此thử 法pháp 並tịnh 相tương/tướng 雜tạp 不bất 相tương 離ly 。 是thị 故cố 無vô 識thức 與dữ 受thọ 不bất 相tương 雜tạp 。 此thử 義nghĩa 應ưng 思tư 量lượng 。 相tương/tướng 雜tạp 是thị 何hà 義nghĩa 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 。 亦diệc 說thuyết 如như 此thử 。 是thị 所sở 受thọ 即tức 是thị 所sở 思tư 。 是thị 所sở 思tư 即tức 是thị 所sở 想tưởng 。 是thị 所sở 想tưởng 即tức 是thị 所sở 識thức 。 此thử 義nghĩa 未vị 可khả 解giải 。 為vi 決quyết 四tứ 法pháp 境cảnh 界giới 。 為vi 決quyết 四tứ 法pháp 剎sát 那na 。 壽thọ 命mạng 及cập 暖noãn 觸xúc 俱câu 起khởi 中trung 。 由do 說thuyết 相tương/tướng 雜tạp 言ngôn 。 決quyết 定định 剎sát 那na 成thành 。
復phục 有hữu 經kinh 說thuyết 。 三tam 和hòa 合hợp 名danh 觸xúc 。 云vân 何hà 有hữu 識thức 非phi 三tam 和hòa 合hợp 。 有hữu 三tam 和hòa 合hợp 非phi 觸xúc 。 是thị 故cố 此thử 義nghĩa 必tất 定định 應ưng 然nhiên 。 謂vị 一nhất 切thiết 識thức 中trung 。 有hữu 觸xúc 受thọ 等đẳng 與dữ 觸xúc 俱câu 起khởi 。 前tiền 來lai 多đa 種chủng 爭tranh 論luận 。 於ư 事sự 已dĩ 足túc 。 本bổn 所sở 依y 義nghĩa 今kim 次thứ 當đương 說thuyết 。 於ư 前tiền 已dĩ 略lược 說thuyết 心tâm 受thọ 。 偈kệ 曰viết 。 此thử 復phục 成thành 十thập 八bát 。 由do 心tâm 分phân 別biệt 行hành 。 釋thích 曰viết 。 此thử 心tâm 受thọ 更cánh 分phần/phân 成thành 十thập 八bát 。 由do 分phân 別biệt 十thập 八bát 意ý 行hành 故cố 。 何hà 者giả 十thập 八bát 心tâm 分phân 別biệt 行hành 。 有hữu 六lục 喜hỷ 分phân 別biệt 行hành 。 有hữu 六lục 憂ưu 分phân 別biệt 行hành 。 有hữu 六lục 捨xả 分phân 別biệt 行hành 。 此thử 云vân 何hà 成thành 立lập 。 若nhược 由do 自tự 性tánh 應ưng 成thành 三tam 。 謂vị 喜hỷ 憂ưu 捨xả 分phân 別biệt 行hành 。 若nhược 由do 相tương 應ứng 應ưng 成thành 一nhất 。 與dữ 意ý 識thức 相tương 應ứng 故cố 。 若nhược 由do 境cảnh 界giới 應ưng 成thành 六lục 。 緣duyên 色sắc 等đẳng 六lục 塵trần 故cố 。 若nhược 成thành 立lập 十thập 八bát 。 必tất 依y 三tam 。 於ư 中trung 十thập 五ngũ 名danh 色sắc 等đẳng 分phân 別biệt 行hành 。 非phi 相tướng 雜tạp 境cảnh 界giới 。 決quyết 定định 緣duyên 色sắc 等đẳng 起khởi 故cố 。 三tam 名danh 法pháp 分phân 別biệt 行hành 。 有hữu 二nhị 種chủng 心tâm 分phân 別biệt 行hành 。 此thử 句cú 何hà 義nghĩa 。 彼bỉ 說thuyết 依y 意ý 識thức 喜hỷ 等đẳng 分phân 別biệt 境cảnh 界giới 。 餘dư 師sư 說thuyết 於ư 六lục 塵trần 令linh 意ý 分phân 別biệt 行hành 。 由do 隨tùy 受thọ 故cố 。 於ư 境cảnh 界giới 中trung 。 意ý 數sác 數sác 分phân 別biệt 行hành 故cố 。 云vân 何hà 身thân 受thọ 不bất 說thuyết 為vi 意ý 分phân 別biệt 。 此thử 受thọ 不bất 依y 意ý 。 不bất 能năng 分phân 別biệt 。 由do 五ngũ 識thức 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 為vi 分phân 別biệt 行hành 。 第đệ 三tam 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 云vân 何hà 不bất 入nhập 分phân 別biệt 行hành 中trung 攝nhiếp 從tùng 初sơ 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 無vô 心tâm 地địa 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 故cố 。 能năng 對đối 治trị 此thử 苦khổ 分phân 別biệt 行hành 無vô 故cố 。 若nhược 彼bỉ 但đãn 依y 心tâm 地địa 起khởi 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 經kinh 言ngôn 由do 眼nhãn 見kiến 色sắc 已dĩ 。 堪kham 為vi 喜hỷ 處xứ 即tức 分phân 別biệt 行hành 。 如như 是thị 等đẳng 依y 五ngũ 識thức 所sở 引dẫn 意ý 故cố 說thuyết 如như 此thử 。 若nhược 實thật 判phán 十thập 八bát 。 皆giai 以dĩ 意ý 識thức 為vi 地địa 。 譬thí 如như 不bất 淨tịnh 觀quán 。 眼nhãn 識thức 所sở 引dẫn 在tại 於ư 心tâm 地địa 。
復phục 次thứ 見kiến 已dĩ 乃nãi 至chí 觸xúc 已dĩ 。 由do 此thử 言ngôn 說thuyết 故cố 。 不bất 可khả 為vi 難nạn/nan 。 若nhược 不bất 見kiến 乃nãi 至chí 不bất 觸xúc 。 起khởi 分phân 別biệt 行hành 。 此thử 亦diệc 意ý 分phân 別biệt 行hành 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 緣duyên 色sắc 界giới 。 於ư 色sắc 等đẳng 中trung 不bất 應ưng 有hữu 分phân 別biệt 行hành 。 緣duyên 欲dục 界giới 香hương 味vị 觸xúc 。 於ư 色sắc 界giới 中trung 。 分phân 別biệt 行hành 亦diệc 不bất 應ưng 成thành 。 隨tùy 明minh 了liễu 道Đạo 理lý 故cố 。 如như 此thử 說thuyết 。 若nhược 人nhân 見kiến 色sắc 。 於ư 聲thanh 分phân 別biệt 行hành 。 此thử 亦diệc 是thị 分phân 別biệt 行hành 。 隨tùy 不bất 相tương 濫lạm 故cố 說thuyết 。 由do 定định 判phán 根căn 塵trần 故cố 。 為vi 有hữu 如như 此thử 色sắc 定định 為vi 喜hỷ 處xứ 乃nãi 至chí 定định 為vi 捨xả 處xứ 不phủ 。 有hữu 約ước 相tương 續tục 決quyết 定định 。 非phi 約ước 境cảnh 界giới 。 於ư 分phân 別biệt 行hành 中trung 幾kỷ 與dữ 欲dục 界giới 相tương 應ứng 。 於ư 中trung 幾kỷ 種chủng 。 何hà 法pháp 為vi 境cảnh 界giới 。 乃nãi 至chí 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 亦diệc 應ưng 如như 此thử 問vấn 。 偈kệ 曰viết 。 一nhất 切thiết 緣duyên 欲dục 界giới 。 釋thích 曰viết 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 具cụ 有hữu 十thập 八bát 。 是thị 五ngũ 為vi 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 於ư 中trung 偈kệ 曰viết 。 有hữu 色sắc 十thập 二nhị 境cảnh 。 釋thích 曰viết 。 色sắc 界giới 十thập 二nhị 意ý 分phân 別biệt 行hành 境cảnh 界giới 。 除trừ 六lục 香hương 味vị 分phân 別biệt 。 於ư 彼bỉ 無vô 此thử 二nhị 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 三tam 後hậu 。 釋thích 曰viết 。 境cảnh 界giới 從tùng 上thượng 流lưu 。 若nhược 無vô 色sắc 界giới 。 但đãn 三tam 法pháp 分phân 別biệt 行hành 境cảnh 界giới 。 於ư 彼bỉ 色sắc 等đẳng 無vô 故cố 。 說thuyết 欲dục 界giới 相tương 應ứng 已dĩ 。 與dữ 色sắc 界giới 相tương 應ứng 今kim 當đương 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 二nhị 定định 十thập 二nhị 。 釋thích 曰viết 。 除trừ 六lục 憂ưu 分phân 別biệt 行hành 。 所sở 餘dư 十thập 二nhị 與dữ 二nhị 定định 相tương 應ứng 。 云vân 何hà 如như 此thử 。 偈kệ 曰viết 。 行hành 欲dục 界giới 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 彼bỉ 緣duyên 欲dục 界giới 。 偈kệ 曰viết 。 自tự 八bát 境cảnh 。 釋thích 曰viết 。 此thử 色sắc 界giới 若nhược 為vi 自tự 分phân 別biệt 行hành 境cảnh 界giới 。 但đãn 八bát 分phân 別biệt 行hành 境cảnh 界giới 。 除trừ 香hương 味vị 四tứ 分phân 別biệt 行hành 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 無vô 色sắc 二nhị 。 釋thích 曰viết 。 無vô 色sắc 界giới 為vi 二nhị 法pháp 分phân 別biệt 行hành 境cảnh 界giới 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 二nhị 定định 六lục 。 釋thích 曰viết 。 於ư 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 定định 。 但đãn 六lục 捨xả 分phân 別biệt 行hành 無vô 餘dư 。 此thử 六lục 境cảnh 界giới 。 偈kệ 曰viết 。 欲dục 界giới 六lục 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 緣duyên 欲dục 界giới 。 此thử 成thành 六lục 捨xả 分phân 別biệt 行hành 境cảnh 界giới 。 偈kệ 曰viết 。 自tự 四tứ 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 緣duyên 自tự 界giới 。 但đãn 四tứ 捨xả 分phân 別biệt 行hành 境cảnh 界giới 。 無vô 香hương 味vị 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 餘dư 界giới 一nhất 境cảnh 界giới 。 釋thích 曰viết 。 無vô 色sắc 界giới 異dị 下hạ 二nhị 界giới 故cố 稱xưng 餘dư 。 此thử 唯duy 一nhất 法pháp 分phân 別biệt 行hành 境cảnh 界giới 。 說thuyết 色sắc 界giới 相tương 應ứng 已dĩ 。 與dữ 無vô 色sắc 界giới 相tương 應ứng 今kim 當đương 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 有hữu 四tứ 於ư 色sắc 邊biên 。 釋thích 曰viết 。 空không 無vô 邊biên 入nhập 道đạo 。 說thuyết 此thử 名danh 色sắc 邊biên 。 於ư 中trung 有hữu 四tứ 分phân 別biệt 行hành 。 謂vị 色sắc 聲thanh 觸xúc 法pháp 分phân 別biệt 行hành 。 偈kệ 曰viết 。 行hành 色sắc 。 釋thích 曰viết 。 此thử 四tứ 緣duyên 第đệ 四tứ 定định 為vi 境cảnh 。 若nhược 人nhân 執chấp 如như 此thử 。 則tắc 離ly 四tứ 為vi 境cảnh 界giới 。 若nhược 人nhân 執chấp 合hợp 第đệ 四tứ 定định 為vi 境cảnh 界giới 。 於ư 中trung 但đãn 一nhất 總tổng 境cảnh 界giới 。 謂vị 法pháp 塵trần 分phân 別biệt 行hành 。 偈kệ 曰viết 。 一nhất 行hành 上thượng 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 道đạo 分phân 別biệt 行hành 。 緣duyên 無vô 色sắc 界giới 起khởi 但đãn 一nhất 。 謂vị 法pháp 塵trần 分phân 別biệt 行hành 。 偈kệ 曰viết 。 一nhất 於ư 本bổn 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 於ư 根căn 本bổn 無vô 色sắc 界giới 。 但đãn 一nhất 法pháp 塵trần 分phân 別biệt 行hành 無vô 餘dư 。 此thử 行hành 偈kệ 曰viết 。 自tự 境cảnh 。 釋thích 曰viết 。 但đãn 緣duyên 無vô 色sắc 界giới 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 色sắc 根căn 本bổn 定định 。 不bất 得đắc 取thủ 下hạ 界giới 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。 此thử 義nghĩa 後hậu 當đương 顯hiển 說thuyết 。 如như 此thử 等đẳng 意ý 分phân 別biệt 行hành 。 偈kệ 曰viết 。 諸chư 十thập 八bát 有hữu 流lưu 。 釋thích 曰viết 。 於ư 中trung 無vô 一nhất 分phân 別biệt 行hành 。 是thị 無vô 流lưu 故cố 。 言ngôn 諸chư 有hữu 流lưu 。 何hà 人nhân 復phục 幾kỷ 意ý 分phân 別biệt 行hành 共cộng 相tương 應ưng 。 若nhược 人nhân 生sanh 於ư 欲dục 界giới 。 未vị 得đắc 色sắc 界giới 善thiện 心tâm 。 與dữ 一nhất 切thiết 欲dục 界giới 。 分phân 別biệt 行hành 相tương 應ứng 。 與dữ 初sơ 定định 二nhị 定định 地địa 。 八bát 分phân 別biệt 行hành 相tương 應ứng 。 與dữ 三tam 定định 四tứ 定định 。 四tứ 分phân 別biệt 行hành 相tương 應ứng 。 悉tất 有hữu 染nhiễm 污ô 。 除trừ 緣duyên 香hương 味vị 境cảnh 故cố 。 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 與dữ 一nhất 染nhiễm 污ô 分phân 別biệt 行hành 相tương 應ứng 。 若nhược 人nhân 得đắc 色sắc 界giới 心tâm 未vị 得đắc 離ly 欲dục 。 與dữ 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 。 分phân 別biệt 行hành 相tương 應ứng 。 與dữ 初sơ 定định 有hữu 十thập 分phân 別biệt 行hành 相tương 應ứng 。 有hữu 四tứ 染nhiễm 污ô 喜hỷ 分phân 別biệt 行hành 。 除trừ 能năng 緣duyên 香hương 味vị 境cảnh 故cố 。 有hữu 六lục 種chủng 捨xả 分phân 別biệt 行hành 。 未vị 來lai 定định 為vi 地địa 。 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 定định 及cập 無vô 色sắc 界giới 。 分phân 別biệt 行hành 相tương 應ứng 。 應ưng 知tri 如như 前tiền 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 所sở 餘dư 應ưng 自tự 隨tùy 判phán 。 若nhược 人nhân 已dĩ 生sanh 定định 地địa 。 於ư 欲dục 界giới 與dữ 一nhất 捨xả 法pháp 分phân 別biệt 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 欲dục 界giới 變biến 化hóa 心tâm 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 有hữu 如như 此thử 意ý 分phân 別biệt 行hành 義nghĩa 。 如như 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 立lập 。 於ư 經kinh 中trung 見kiến 分phân 別biệt 行hành 義nghĩa 異dị 於ư 此thử 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 人nhân 從tùng 此thử 地địa 離ly 欲dục 。 此thử 人nhân 不bất 得đắc 緣duyên 此thử 為vi 境cảnh 。 起khởi 分phân 別biệt 行hành 。 是thị 故cố 雖tuy 復phục 有hữu 流lưu 。 非phi 一nhất 切thiết 喜hỷ 等đẳng 是thị 意ý 分phân 別biệt 行hành 。 若nhược 爾nhĩ 以dĩ 何hà 為vi 分phân 別biệt 行hành 。 若nhược 有hữu 染nhiễm 污ô 。 若nhược 意ý 由do 彼bỉ 能năng 分phân 別biệt 行hành 於ư 境cảnh 界giới 故cố 。 彼bỉ 名danh 分phân 別biệt 行hành 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 行hành 。 或hoặc 愛ái 著trước 於ư 境cảnh 。 或hoặc 憎tăng 惡ác 於ư 境cảnh 。 或hoặc 不bất 簡giản 擇trạch 捨xả 境cảnh 。 為vi 對đối 治trị 此thử 三tam 故cố 。 如Như 來Lai 說thuyết 六lục 恆hằng 住trụ 法Pháp 門môn 。 如như 經kinh 言ngôn 。 由do 眼nhãn 見kiến 色sắc 。 不bất 生sanh 喜hỷ 心tâm 。 不bất 生sanh 憂ưu 心tâm 。 住trụ 捨xả 心tâm 有hữu 念niệm 有hữu 智trí 。 乃nãi 至chí 由do 意ý 知tri 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 此thử 。 云vân 何hà 知tri 如như 此thử 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 人nhân 。 不bất 無vô 世thế 間gian 善thiện 緣duyên 法Pháp 喜hỷ 根căn 。 若nhược 有hữu 染nhiễm 污ô 為vi 分phân 別biệt 行hành 。 應ưng 知tri 此thử 法Pháp 門môn 為vi 對đối 治trị 。
復phục 次thứ 喜hỷ 等đẳng 或hoặc 三tam 十thập 六lục 寂tịch 靜tĩnh 。 足túc 由do 依y 愛ái 著trước 出xuất 離ly 差sai 別biệt 故cố 。 此thử 差sai 別biệt 是thị 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 所sở 說thuyết 故cố 。 此thử 中trung 依y 愛ái 著trước 皆giai 悉tất 染nhiễm 污ô 。 依y 出xuất 離ly 皆giai 悉tất 是thị 善thiện 。 如như 此thử 有hữu 分phần/phân 名danh 受thọ 。 應ưng 知tri 有hữu 無vô 量lượng 差sai 別biệt 。 所sở 餘dư 諸chư 分phần/phân 不bất 復phục 更cánh 說thuyết 。 云vân 何hà 不bất 說thuyết 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 由do 已dĩ 說thuyết 當đương 說thuyết 。 釋thích 曰viết 。 此thử 中trung 有hữu 有hữu 分phần/phân 。 於ư 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 有hữu 有hữu 分phần/phân 於ư 後hậu 當đương 說thuyết 。 此thử 中trung 識thức 者giả 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 如như 偈kệ 言ngôn 。
識thức 陰ấm 對đối 對đối 視thị 。 或hoặc 說thuyết 為vi 意ý 入nhập 。
或hoặc 說thuyết 為vi 七thất 界giới 。 謂vị 六lục 識thức 意ý 根căn 。
六lục 入nhập 者giả 前tiền 已dĩ 說thuyết 如như 偈kệ 言ngôn 。
此thử 識thức 依y 淨tịnh 色sắc 。 說thuyết 名danh 眼nhãn 等đẳng 根căn 。
行hành 有hữu 於ư 業nghiệp 俱câu 舍xá 中trung 當đương 說thuyết 。 愛ái 取thủ 於ư 惑hoặc 俱câu 舍xá 中trung 當đương 說thuyết 。
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 七thất