阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 釋Thích 論Luận
Quyển 3
婆Bà 藪Tẩu 盤Bàn 豆Đậu 造Tạo 陳Trần 真Chân 諦Đế 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam
婆bà 藪tẩu 盤bàn 豆đậu 造tạo
陳trần 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 真Chân 諦Đế 譯dịch 釋thích 論luận 中trung 分phân 別biệt 根căn 品phẩm 之chi 二nhị
復phục 次thứ 。 此thử 義nghĩa 應ưng 當đương 思tư 量lượng 。 是thị 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 如như 彼bỉ 自tự 相tương/tướng 。 更cánh 互hỗ 不bất 同đồng 。 為vi 如như 此thử 彼bỉ 生sanh 亦diệc 不bất 同đồng 。 為vi 有hữu 諸chư 法pháp 決quyết 定định 俱câu 生sanh 。 亦diệc 有hữu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 有hữu 五ngũ 品phẩm 。 一nhất 色sắc 二nhị 心tâm 三tam 心tâm 法pháp 四tứ 不bất 相tương 應ứng 五ngũ 無vô 為vi 。 此thử 中trung 無vô 為vi 法pháp 無vô 生sanh 。 有hữu 色sắc 諸chư 法pháp 今kim 當đương 決quyết 判phán 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 欲dục 界giới 八bát 物vật 。 無vô 聲thanh 根căn 隣lân 虛hư 。 釋thích 曰viết 。 極cực 細tế 色sắc 聚tụ 說thuyết 名danh 隣lân 虛hư 。 欲dục 令linh 知tri 無vô 餘dư 物vật 細tế 於ư 彼bỉ 者giả 。 此thử 隣lân 虛hư 若nhược 在tại 欲dục 界giới 。 離ly 聲thanh 亦diệc 非phi 根căn 。 則tắc 八bát 物vật 俱câu 生sanh 。 隨tùy 一nhất 不bất 減giảm 。 八bát 物vật 謂vị 地địa 等đẳng 四tứ 大đại 及cập 四tứ 大đại 所sở 造tạo 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 若nhược 有hữu 根căn 隣lân 虛hư 無vô 聲thanh 。 則tắc 九cửu 物vật 俱câu 生sanh 。 或hoặc 十thập 物vật 俱câu 生sanh 。 此thử 中trung 偈kệ 曰viết 。 有hữu 身thân 根căn 九cửu 物vật 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 身thân 根căn 隣lân 虛hư 。 此thử 中trung 有hữu 九cửu 物vật 。 八bát 如như 前tiền 。 身thân 根căn 為vi 第đệ 九cửu 。 偈kệ 曰viết 。 十thập 物vật 有hữu 餘dư 根căn 。 釋thích 曰viết 。 此thử 隣lân 虛hư 中trung 若nhược 有hữu 餘dư 根căn 則tắc 有hữu 十thập 物vật 。 九cửu 如như 前tiền 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 中trung 隨tùy 一nhất 為vi 第đệ 十thập 。 此thử 隣lân 虛hư 若nhược 有hữu 聲thanh 俱câu 生sanh 。 如như 次thứ 第đệ 九cửu 物vật 十thập 物vật 十thập 一nhất 物vật 俱câu 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 聲thanh 與dữ 根căn 不bất 相tương 離ly 。 謂vị 執chấp 依y 四tứ 大đại 為vi 因nhân 聲thanh 。 若nhược 四tứ 大đại 不bất 相tương 離ly 。 云vân 何hà 有hữu 聚tụ 。 或hoặc 見kiến 唯duy 堅kiên 實thật 。 或hoặc 見kiến 唯duy 流lưu 濕thấp 。 或hoặc 見kiến 唯duy 暖noãn 熱nhiệt 。 或hoặc 見kiến 唯duy 輕khinh 動động 。 此thử 聚tụ 中trung 隨tùy 一nhất 偏thiên 多đa 。 或hoặc 功công 力lực 最tối 勝thắng 故cố 。 見kiến 一nhất 明minh 了liễu 。 譬thí 如như 針châm 鋒phong 及cập 綿miên 觸xúc 。 又hựu 如như 麨xiểu 鹽diêm 末mạt 味vị 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 於ư 彼bỉ 應ưng 知tri 所sở 餘dư 亦diệc 有hữu 。 由do 事sự 故cố 可khả 知tri 。 事sự 謂vị 持trì 攝nhiếp 熟thục 引dẫn 。
復phục 次thứ 餘dư 師sư 說thuyết 。 若nhược 得đắc 別biệt 緣duyên 。 堅kiên 等đẳng 成thành 軟nhuyễn 濕thấp 等đẳng 故cố 。 於ư 水thủy 中trung 由do 極cực 冷lãnh 故cố 。 或hoặc 得đắc 熱nhiệt 觸xúc 。 雖tuy 不bất 相tương 離ly 。 有hữu 冷lãnh 勝thắng 別biệt 德đức 。 如như 聲thanh 及cập 受thọ 有hữu 勝thắng 別biệt 德đức 。
復phục 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 於ư 聚tụ 中trung 由do 種chủng 子tử 彼bỉ 有hữu 。 不bất 由do 自tự 體thể 相tướng 。 如như 經kinh 言ngôn 。 於ư 木mộc 聚tụ 中trung 有hữu 。 種chủng 種chủng 諸chư 界giới 。 由do 此thử 言ngôn 故cố 知tri 。 由do 種chủng 子tử 故cố 有hữu 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 於ư 風phong 知tri 有hữu 顯hiển 色sắc 。 此thử 義nghĩa 但đãn 可khả 信tín 不bất 可khả 比tỉ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 相tương/tướng 雜tạp 能năng 持trì 香hương 故cố 。 於ư 風phong 四tứ 塵trần 不bất 定định 故cố 。 色sắc 界giới 香hương 味vị 不bất 有hữu 。 此thử 義nghĩa 於ư 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 是thị 故cố 由do 此thử 說thuyết 。 於ư 色sắc 界giới 有hữu 別biệt 隣lân 虛hư 。
復phục 有hữu 由do 此thử 說thuyết 隣lân 虛hư 。 有hữu 六lục 物vật 七thất 物vật 八bát 物vật 。 此thử 義nghĩa 已dĩ 顯hiển 。 不bất 須tu 更cánh 說thuyết 。 此thử 中trung 為vi 約ước 物vật 說thuyết 物vật 。 為vi 約ước 入nhập 說thuyết 物vật 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 為vi 。 若nhược 約ước 物vật 說thuyết 物vật 。 此thử 說thuyết 則tắc 少thiểu 。 謂vị 八bát 物vật 九cửu 物vật 十thập 物vật 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 中trung 必tất 有hữu 形hình 色sắc 。 是thị 隣lân 虛hư 滋tư 長trưởng 故cố 。 輕khinh 重trọng 觸xúc 隨tùy 一nhất 。 滑hoạt 澁sáp 觸xúc 隨tùy 一nhất 。 有hữu 處xứ 有hữu 冷lãnh 觸xúc 。 有hữu 處xứ 有hữu 飢cơ 渴khát 觸xúc 。 若nhược 約ước 入nhập 說thuyết 物vật 。 此thử 說thuyết 則tắc 多đa 。 謂vị 八bát 物vật 等đẳng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 應ưng 但đãn 說thuyết 四tứ 物vật 。 四tứ 大đại 亦diệc 是thị 觸xúc 入nhập 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 此thử 中trung 有hữu 處xứ 約ước 物vật 說thuyết 物vật 。 謂vị 所sở 依y 止chỉ 物vật 。 有hữu 處xứ 約ước 入nhập 說thuyết 物vật 。 謂vị 能năng 依y 止chỉ 物vật 。 雖tuy 復phục 如như 此thử 。 四tứ 大đại 物vật 轉chuyển 成thành 多đa 。 能năng 依y 止chỉ 物vật 隨tùy 一nhất 依y 具cụ 四tứ 大đại 故cố 。 此thử 中trung 復phục 有hữu 。 執chấp 取thủ 物vật 類loại 為vi 物vật 。 雖tuy 別biệt 類loại 四tứ 大đại 。 不bất 過quá 自tự 性tánh 故cố 。 何hà 須tu 作tác 此thử 功công 用dụng 。 為vi 分phân 別biệt 說thuyết 。 如như 此thử 義nghĩa 語ngữ 言ngôn 如như 意ý 生sanh 起khởi 。 唯duy 義nghĩa 應ưng 思tư 量lượng 。 說thuyết 色sắc 決quyết 定định 俱câu 起khởi 已dĩ 。 所sở 餘dư 品phẩm 生sanh 起khởi 今kim 當đương 說thuyết 。 此thử 中trung 偈kệ 曰viết 。 心tâm 心tâm 法pháp 必tất 俱câu 。 釋thích 曰viết 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 。 更cánh 互hỗ 相tương 離ly 則tắc 不bất 得đắc 生sanh 。 偈kệ 曰viết 。 一nhất 切thiết 共cộng 行hành 相tương/tướng 。 釋thích 曰viết 。 必tất 言ngôn 流lưu 。 不bất 但đãn 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 必tất 定định 俱câu 起khởi 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 中trung 。 若nhược 有hữu 應ưng 生sanh 。 或hoặc 色sắc 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 等đẳng 。 是thị 名danh 一nhất 切thiết 。 若nhược 起khởi 必tất 共cộng 有hữu 為vi 相tương/tướng 俱câu 起khởi 。 偈kệ 曰viết 。 與dữ 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 眾chúng 生sanh 名danh 是thị 法pháp 。 必tất 與dữ 至chí 得đắc 俱câu 起khởi 。 餘dư 法pháp 不bất 爾nhĩ 。 是thị 故cố 別biệt 立lập 是thị 法Pháp 所sở 說thuyết 名danh 心tâm 法pháp 。 何hà 者giả 是thị 耶da 。 偈kệ 曰viết 。 心tâm 法pháp 五ngũ 。 大đại 地địa 等đẳng 別biệt 故cố 。 釋thích 曰viết 。 心tâm 法pháp 有hữu 五ngũ 品phẩm 。 一nhất 大đại 地địa 。 二nhị 善thiện 大đại 地địa 。 三tam 惑hoặc 大đại 地địa 。 四tứ 惡ác 大đại 地địa 。 五ngũ 小tiểu 分phần/phân 惑hoặc 地địa 。 何hà 法pháp 名danh 地địa 。 是thị 所sở 行hành 處xứ 。 若nhược 法pháp 此thử 法pháp 行hành 處xứ 。 是thị 法pháp 說thuyết 為vi 此thử 法pháp 地địa 。 此thử 中trung 諸chư 法pháp 地địa 大đại 故cố 名danh 大đại 地địa 。 若nhược 法pháp 於ư 一nhất 切thiết 心tâm 有hữu 。 何hà 法pháp 於ư 一nhất 切thiết 心tâm 有hữu 。 偈kệ 曰viết 。 受thọ 作tác 意ý 想tưởng 欲dục 。 觸xúc 慧tuệ 念niệm 思tư 惟duy 。 相tương/tướng 了liễu 定định 十thập 法pháp 。 遍biến 於ư 一nhất 切thiết 心tâm 。 釋thích 曰viết 。 彼bỉ 說thuyết 此thử 十thập 法pháp 。 於ư 一nhất 切thiết 心tâm 。 剎sát 那na 皆giai 聚tụ 集tập 生sanh 。 此thử 中trung 受thọ 謂vị 三tam 種chủng 。 隨tùy 領lãnh 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 非phi 苦khổ 。 作tác 意ý 謂vị 心tâm 故cố 為vi 事sự 。 想tưởng 謂vị 心tâm 執chấp 境cảnh 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 欲dục 謂vị 求cầu 作tác 。 觸xúc 謂vị 根căn 塵trần 識thức 和hòa 合hợp 所sở 生sanh 異dị 法pháp 。 慧tuệ 謂vị 般Bát 若Nhã 。 即tức 是thị 擇trạch 法pháp 。 念niệm 謂vị 不bất 忘vong 所sở 緣duyên 境cảnh 。 思tư 惟duy 謂vị 心tâm 迴hồi 向hướng 。 相tương/tướng 了liễu 謂vị 於ư 所sở 緣duyên 相tương/tướng 有hữu 法pháp 能năng 令linh 心tâm 明minh 了liễu 。 定định 謂vị 心tâm 一nhất 心tâm 。 心tâm 法pháp 差sai 別biệt 最tối 細tế 。 難nan 可khả 分phân 別biệt 。 於ư 相tương 續tục 尚thượng 難nan 知tri 。 何hà 況huống 剎sát 那na 中trung 。 有hữu 色sắc 藥dược 草thảo 。 有hữu 多đa 種chủng 味vị 。 於ư 中trung 有hữu 藥dược 其kỳ 味vị 差sai 別biệt 。 可khả 以dĩ 根căn 證chứng 。 亦diệc 難nạn/nan 分phân 別biệt 。 何hà 況huống 此thử 法pháp 無vô 色sắc 。 智trí 慧tuệ 所sở 了liễu 。 是thị 諸chư 法pháp 善thiện 為vi 大đại 地địa 。 說thuyết 名danh 善thiện 大đại 地địa 。 若nhược 諸chư 法pháp 恆hằng 於ư 善thiện 心tâm 中trung 起khởi 。 何hà 者giả 為vi 諸chư 法pháp 。 偈kệ 曰viết 。 信tín 不bất 放phóng 逸dật 安an 。 捨xả 羞tu 及cập 慚tàm 愧quý 。 二nhị 根căn 非phi 逼bức 惱não 。 精tinh 進tấn 恆hằng 於ư 善thiện 。 釋thích 曰viết 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 恆hằng 於ư 善thiện 心tâm 中trung 起khởi 。 此thử 中trung 信tín 謂vị 心tâm 澄trừng 淨tịnh 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 於ư 諦đế 實thật 業nghiệp 果quả 中trung 心tâm 決quyết 了liễu 故cố 名danh 信tín 。 不bất 放phóng 逸dật 謂vị 。 修tu 習tập 善thiện 法Pháp 。 有hữu 何hà 修tu 習tập 。 異dị 於ư 善thiện 法Pháp 。 恆hằng 在tại 善thiện 法Pháp 。 名danh 不bất 放phóng 逸dật 。 於ư 餘dư 部bộ 經kinh 中trung 說thuyết 。 是thị 心tâm 護hộ 名danh 不bất 放phóng 逸dật 。 安an 謂vị 心tâm 於ư 事sự 有hữu 能năng 。 此thử 義nghĩa 可khả 不bất 如như 此thử 。 於ư 餘dư 經kinh 說thuyết 。 身thân 於ư 事sự 有hữu 能năng 名danh 安an 。 非phi 不bất 說thuyết 如như 身thân 受thọ 。 應ưng 知tri 此thử 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 於ư 助trợ 覺giác 立lập 為vi 分phần/phân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 中trung 是thị 身thân 於ư 事sự 有hữu 能năng 。 說thuyết 名danh 身thân 安an 應ưng 知tri 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 說thuyết 此thử 為vi 覺giác 分phần/phân 。 由do 隨tùy 順thuận 覺giác 分phần/phân 故cố 。 得đắc 覺giác 分phần/phân 名danh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 身thân 安an 能năng 引dẫn 心tâm 安an 覺giác 分phần/phân 令linh 生sanh 故cố 。 於ư 餘dư 處xứ 曾tằng 見kiến 有hữu 。 如như 此thử 說thuyết 不bất 曾tằng 有hữu 。 猶do 如như 經kinh 言ngôn 。 喜hỷ 及cập 助trợ 喜hỷ 法pháp 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 名danh 喜hỷ 覺giác 分phần/phân 。
復phục 有hữu 別biệt 說thuyết 。 瞋sân 及cập 瞋sân 因nhân 名danh 害hại 蓋cái 。
復phục 有hữu 正chánh 見kiến 正chánh 思tư 惟duy 正chánh 精tinh 進tấn 。 此thử 三tam 說thuyết 名danh 般Bát 若Nhã 分phần/phân 。 此thử 資tư 糧lương 由do 隨tùy 順thuận 。 故cố 得đắc 彼bỉ 名danh 。 如như 此thử 身thân 安an 隨tùy 順thuận 心tâm 安an 覺giác 分phần/phân 。 故cố 得đắc 彼bỉ 名danh 。 捨xả 謂vị 心tâm 平bình 等đẳng 。 無vô 所sở 偏thiên 對đối 。 今kim 此thử 言ngôn 云vân 何hà 相tương 應ứng 。 何hà 者giả 前tiền 說thuyết 。 思tư 惟duy 於ư 心tâm 迴hồi 向hướng 為vi 體thể 。 今kim 說thuyết 捨xả 於ư 心tâm 無vô 迴hồi 向hướng 為vi 體thể 。 此thử 言ngôn 云vân 何hà 相tương 應ứng 。 為vi 前tiền 不bất 說thuyết 耶da 。 謂vị 心tâm 法pháp 義nghĩa 理lý 難nan 知tri 。 有hữu 難nan 知tri 後hậu 方phương 可khả 知tri 。 此thử 最tối 難nan 可khả 知tri 。 謂vị 於ư 相tương 違vi 立lập 不bất 相tương 違vi 。 有hữu 餘dư 處xứ 迴hồi 向hướng 。 有hữu 餘dư 處xứ 不bất 迴hồi 向hướng 。 此thử 中trung 有hữu 何hà 相tương 違vi 。 若nhược 爾nhĩ 一nhất 切thiết 相tương 應ứng 法pháp 。 不bất 應ưng 共cộng 緣duyên 一nhất 境cảnh 。 如như 此thử 種chủng 類loại 。 所sở 餘dư 諸chư 法pháp 。 此thử 中trung 應ưng 來lai 。 此thử 法pháp 道Đạo 理lý 。 汝nhữ 等đẳng 必tất 應ưng 須tu 知tri 。 羞tu 及cập 慚tàm 愧quý 後hậu 當đương 釋thích 。 二nhị 根căn 謂vị 無vô 貪tham 無vô 瞋sân 二nhị 種chủng 善thiện 根căn 。 無vô 癡si 亦diệc 是thị 善thiện 根căn 。 此thử 善thiện 根căn 以dĩ 智trí 慧tuệ 為vi 體thể 。 前tiền 已dĩ 立lập 為vi 大đại 地địa 故cố 。 於ư 善thiện 大đại 地địa 中trung 不bất 復phục 重trùng 說thuyết 。 非phi 逼bức 惱não 謂vị 不bất 欲dục 違vi 損tổn 他tha 。 精tinh 進tấn 謂vị 勇dũng 猛mãnh 。 說thuyết 十Thập 善Thiện 大đại 地địa 已dĩ 。 是thị 地địa 大đại 故cố 名danh 大đại 地địa 。 惑hoặc 是thị 彼bỉ 大đại 地địa 故cố 。 說thuyết 彼bỉ 為vi 惑hoặc 大đại 地địa 。 是thị 諸chư 法pháp 恆hằng 於ư 染nhiễm 污ô 心tâm 起khởi 。 何hà 者giả 為vi 諸chư 法pháp 。 偈kệ 曰viết 。 癡si 放phóng 逸dật 懈giải 怠đãi 。 無vô 信tín 無vô 安an 掉trạo 。 恆hằng 在tại 染nhiễm 。 釋thích 曰viết 。 此thử 中trung 癡si 謂vị 無vô 明minh 。 無vô 智trí 無vô 顯hiển 。 放phóng 逸dật 謂vị 不phủ 。 修tu 習tập 善thiện 法Pháp 。 此thử 是thị 修tu 習tập 善thiện 法Pháp 。 對đối 治trị 懈giải 怠đãi 謂vị 心tâm 無vô 勝thắng 能năng 。 無vô 信tín 謂vị 心tâm 無vô 澄trừng 淨tịnh 。 此thử 是thị 信tín 對đối 治trị 法pháp 。 無vô 安an 謂vị 身thân 重trọng/trùng 心tâm 重trọng/trùng 。 身thân 心tâm 於ư 事sự 無vô 能năng 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 中trung 說thuyết 。 無vô 安an 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 身thân 無vô 安an 心tâm 無vô 安an 。 云vân 何hà 心tâm 法pháp 。 說thuyết 名danh 身thân 法pháp 。 如như 說thuyết 受thọ 為vi 身thân 受thọ 。 掉trạo 謂vị 心tâm 不bất 靜tĩnh 。 如như 此thử 六lục 法Pháp 。 是thị 名danh 染nhiễm 污ô 大đại 地địa 。 於ư 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 中trung 。 不bất 說thuyết 十thập 法pháp 為vi 惑hoặc 大đại 地địa 耶da 。 彼bỉ 中trung 亦diệc 不bất 說thuyết 無vô 安an 。 何hà 者giả 為vi 十thập 。 無vô 信tín 。 懈giải 怠đãi 。 忘vong 念niệm 。 心tâm 亂loạn 。 無vô 明minh 。 不bất 了liễu 別biệt 。 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 邪tà 相tương/tướng 了liễu 。 掉trạo 。 放phóng 逸dật 。 天thiên 愛ái 汝nhữ 知tri 至chí 不bất 知tri 術thuật 。 此thử 中trung 何hà 者giả 。 為vi 術thuật 忘vong 念niệm 。 心tâm 亂loạn 。 不bất 了liễu 別biệt 。 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 邪tà 相tương/tướng 了liễu 。 此thử 法pháp 已dĩ 屬thuộc 大đại 地địa 。 不bất 可khả 重trọng/trùng 安an 立lập 為vi 惑hoặc 大đại 地địa 。 如như 無vô 癡si 於ư 善thiện 大đại 地địa 。 彼bỉ 亦diệc 如như 此thử 。 若nhược 念niệm 彼bỉ 染nhiễm 污ô 。 說thuyết 為vi 忘vong 念niệm 。 定định 被bị 染nhiễm 污ô 。 說thuyết 為vi 心tâm 亂loạn 。 所sở 餘dư 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 故cố 作tác 如như 此thử 說thuyết 。 是thị 大đại 地địa 法pháp 可khả 即tức 立lập 為vi 惑hoặc 大đại 地địa 不phủ 。 此thử 中trung 有hữu 四tứ 句cú 。 第đệ 一nhất 句cú 謂vị 受thọ 想tưởng 作tác 意ý 。 欲dục 觸xúc 第đệ 二nhị 句cú 。 謂vị 無vô 信tín 懈giải 怠đãi 無vô 明minh 掉trạo 放phóng 逸dật 。 第đệ 三tam 句cú 。 謂vị 念niệm 等đẳng 五ngũ 法pháp 。 第đệ 四tứ 句cú 。 謂vị 除trừ 前tiền 三tam 句cú 。 所sở 餘dư 諸chư 法pháp 。
復phục 有hữu 諸chư 師sư 。 欲dục 心tâm 亂loạn 異dị 邪tà 定định 。 於ư 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 四tứ 句cú 異dị 此thử 。 有hữu 餘dư 師sư 執chấp 無vô 安an 與dữ 一nhất 切thiết 惑hoặc 相tương 應ứng 。 於ư 惑hoặc 大đại 地địa 中trung 不bất 說thuyết 。 於ư 誰thùy 有hữu 失thất 。 彼bỉ 答đáp 應ưng 說thuyết 。 由do 隨tùy 順thuận 定định 故cố 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 人nhân 無vô 安an 為vi 行hành 。 修tu 觀quán 速tốc 能năng 得đắc 定định 。 掉trạo 行hành 人nhân 不bất 爾nhĩ 。 以dĩ 無vô 安an 為vi 行hành 。 非phi 掉trạo 為vi 行hành 。 此thử 人nhân 何hà 相tương/tướng 。 以dĩ 掉trạo 為vi 行hành 。 非phi 無vô 安an 為vi 行hành 。 此thử 人nhân 何hà 相tương/tướng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 二nhị 法pháp 隨tùy 便tiện 不bất 捨xả 。 共cộng 生sanh 事sự 故cố 。 雖tuy 然nhiên 此thử 二nhị 法pháp 。 於ư 人nhân 隨tùy 重trọng/trùng 成thành 此thử 人nhân 行hành 。 是thị 故cố 立lập 六lục 法pháp 為vi 惑hoặc 大đại 地địa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 六lục 法pháp 恆hằng 於ư 染nhiễm 污ô 心tâm 起khởi 。 餘dư 處xứ 則tắc 不bất 起khởi 。 偈kệ 曰viết 。 若nhược 惡ác 。 及cập 無vô 羞tu 無vô 慚tàm 。 釋thích 曰viết 。 於ư 一nhất 切thiết 惡ác 心tâm 。 無vô 羞tu 及cập 無vô 慚tàm 。 恆hằng 生sanh 起khởi 故cố 。 立lập 此thử 二nhị 法pháp 為vi 惡ác 大đại 地địa 。 此thử 二nhị 法pháp 相tướng 後hậu 當đương 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 嫌hiềm 恨hận 諂siểm 嫉tật 妬đố 。 佷hận 覆phú 及cập 慳san 悋lận 。 誑cuống 醉túy 并tinh 逼bức 惱não 。 是thị 十thập 小tiểu 惑hoặc 地địa 。 釋thích 曰viết 。 以dĩ 小tiểu 惑hoặc 為vi 彼bỉ 地địa 故cố 。 說thuyết 彼bỉ 為vi 小tiểu 惑hoặc 地địa 。 唯duy 與dữ 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 依y 心tâm 地địa 所sở 起khởi 。 無vô 明minh 相tướng 應ưng 故cố 。 此thử 十thập 惑hoặc 於ư 小tiểu 分phần/phân 煩phiền 惱não 中trung 當đương 釋thích 。 說thuyết 五ngũ 品phẩm 心tâm 法pháp 已dĩ 。 有hữu 餘dư 心tâm 法pháp 不bất 定định 。 謂vị 覺giác 觀quán 惡ác 作tác 睡thụy 等đẳng 。 於ư 中trung 應ưng 說thuyết 。 何hà 處xứ 心tâm 幾kỷ 心tâm 法pháp 。 必tất 定định 俱câu 起khởi 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 有hữu 五ngũ 種chủng 心tâm 。 善thiện 心tâm 有hữu 一nhất 。 惡ác 心tâm 有hữu 二nhị 。 謂vị 獨độc 行hành 及cập 與dữ 餘dư 惑hoặc 相tương 應ứng 。 無vô 記ký 心tâm 有hữu 二nhị 。 謂vị 有hữu 覆phú 無vô 覆phú 此thử 中trung 欲dục 界giới 心tâm 。 必tất 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 。 是thị 故cố 於ư 中trung 。 偈kệ 曰viết 。 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 故cố 。 於ư 欲dục 界giới 善thiện 心tâm 。 二nhị 十thập 二nhị 心tâm 法pháp 。 釋thích 曰viết 。 必tất 定định 俱câu 起khởi 。 何hà 者giả 二nhị 十thập 二nhị 。 十thập 大đại 地địa 。 十Thập 善Thiện 大đại 地địa 。 并tinh 覺giác 觀quán 。 偈kệ 曰viết 。 或hoặc 處xứ 長trường/trưởng 惡ác 作tác 。 釋thích 曰viết 。 非phi 於ư 一nhất 切thiết 。 善thiện 心tâm 皆giai 有hữu 惡ác 作tác 。 是thị 處xứ 若nhược 有hữu 。 於ư 中trung 為vi 長trường/trưởng 。 則tắc 心tâm 法pháp 成thành 二nhị 十thập 三tam 。 何hà 法pháp 名danh 惡ác 作tác 。 於ư 所sở 作tác 惡ác 心tâm 生sanh 後hậu 燋tiều 。 此thử 心tâm 法pháp 緣duyên 惡ác 作tác 起khởi 。 故cố 名danh 惡ác 作tác 。 此thử 法Pháp 即tức 是thị 後hậu 燋tiều 。 譬thí 如như 緣duyên 空không 為vi 境cảnh 解giải 脫thoát 門môn 說thuyết 名danh 。 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 又hựu 如như 無vô 貪tham 觀quán 緣duyên 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 起khởi 說thuyết 名danh 不bất 淨tịnh 觀quán 。 於ư 世thế 間gian 亦diệc 曾tằng 見kiến 此thử 事sự 。 由do 處xứ 說thuyết 有hữu 處xứ 。 如như 言ngôn 一nhất 切thiết 縣huyện 郡quận 來lai 。 一nhất 切thiết 土thổ 地địa 來lai 。 此thử 惡ác 作tác 是thị 後hậu 燋tiều 處xứ 。 或hoặc 於ư 果quả 假giả 立lập 因nhân 名danh 。 如như 說thuyết 六lục 種chủng 觸xúc 入nhập 名danh 宿túc 業nghiệp 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 後hậu 燋tiều 。 若nhược 緣duyên 所sở 未vị 作tác 事sự 。 云vân 何hà 名danh 惡ác 作tác 。 於ư 未vị 作tác 假giả 立lập 作tác 名danh 。 如như 經kinh 言ngôn 。 若nhược 我ngã 不bất 作tác 非phi 我ngã 好hiếu 作tác 。 何hà 者giả 後hậu 燋tiều 名danh 善thiện 。 由do 不bất 作tác 善thiện 及cập 已dĩ 作tác 惡ác 故cố 後hậu 生sanh 燋tiều 。 是thị 善thiện 後hậu 燋tiều 。 翻phiên 此thử 名danh 惡ác 後hậu 燋tiều 。 此thử 二nhị 各các 緣duyên 二nhị 境cảnh 起khởi 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 獨độc 行hành 惡ác 心tâm 。 見kiến 相tương 應ứng 二nhị 十thập 。 釋thích 曰viết 。 於ư 獨độc 行hành 欲dục 界giới 惡ác 心tâm 。 有hữu 二nhị 十thập 心tâm 法pháp 俱câu 起khởi 。 謂vị 十thập 大đại 地địa 。 六lục 惑hoặc 大đại 地địa 。 二nhị 惡ác 大đại 地địa 。 并tinh 覺giác 觀quán 。 獨độc 行hành 心tâm 者giả 。 此thử 中trung 唯duy 一nhất 獨độc 行hành 無vô 明minh 。 無vô 有hữu 欲dục 等đẳng 餘dư 惑hoặc 。 不bất 但đãn 獨độc 行hành 惡ác 心tâm 。 若nhược 與dữ 見kiến 相tương 應ứng 惡ác 心tâm 中trung 。 亦diệc 有hữu 二nhị 十thập 心tâm 法pháp 。 如như 獨độc 行hành 惡ác 心tâm 中trung 諸chư 法pháp 。 若nhược 爾nhĩ 由do 長trường/trưởng 見kiến 故cố 。 云vân 何hà 不bất 立lập 二nhị 十thập 一nhất 。 不bất 然nhiên 。 是thị 大đại 地địa 所sở 攝nhiếp 智trí 慧tuệ 差sai 別biệt 。 說thuyết 名danh 見kiến 故cố 。 此thử 中trung 與dữ 見kiến 相tương 應ứng 惡ác 心tâm 。 於ư 此thử 心tâm 中trung 。 若nhược 有hữu 邪tà 見kiến 見kiến 取thủ 戒giới 執chấp 取thủ 。 偈kệ 曰viết 。 與dữ 四tứ 惑hoặc 嫌hiềm 等đẳng 。 惡ác 作tác 二nhị 十thập 一nhất 。 釋thích 曰viết 。 此thử 惡ác 心tâm 與dữ 四tứ 惑hoặc 相tương 應ứng 。 謂vị 欲dục 瞋sân 慢mạn 疑nghi 。 此thử 心tâm 中trung 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 心tâm 法pháp 。 此thử 惑hoặc 隨tùy 一nhất 。 并tinh 獨độc 行hành 惡ác 心tâm 中trung 所sở 說thuyết 二nhị 十thập 。 若nhược 與dữ 嫌hiềm 等đẳng 小tiểu 分phần/phân 惑hoặc 相tương 應ứng 心tâm 中trung 。 亦diệc 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 心tâm 法pháp 。 小tiểu 惑hoặc 隨tùy 一nhất 并tinh 前tiền 二nhị 十thập 。 若nhược 與dữ 惡ác 作tác 相tương 應ứng 心tâm 中trung 。 亦diệc 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 心tâm 法pháp 。 惡ác 作tác 為vi 一nhất 。 并tinh 前tiền 二nhị 十thập 。 若nhược 略lược 說thuyết 於ư 獨độc 行hành 惡ác 心tâm 及cập 與dữ 見kiến 相tương 應ứng 惡ác 心tâm 。 但đãn 有hữu 二nhị 十thập 。 若nhược 與dữ 餘dư 惑hoặc 及cập 小tiểu 分phần/phân 惑hoặc 相tương 應ứng 。 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 。 偈kệ 曰viết 。 有hữu 覆phú 心tâm 十thập 八bát 。 釋thích 曰viết 。 於ư 欲dục 界giới 與dữ 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 相tương 應ứng 。 名danh 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 此thử 中trung 有hữu 十thập 八bát 心tâm 法pháp 。 大đại 地địa 十thập 。 惑hoặc 大đại 地địa 六lục 。 并tinh 覺giác 觀quán 。 此thử 二nhị 見kiến 如như 前tiền 所sở 釋thích 故cố 無vô 長trường/trưởng 。 偈kệ 曰viết 。 餘dư 無vô 記ký 十thập 二nhị 。 釋thích 曰viết 。 與dữ 有hữu 覆phú 無vô 記ký 異dị 。 即tức 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 此thử 中trung 有hữu 十thập 二nhị 心tâm 法pháp 。 大đại 地địa 十thập 。 并tinh 覺giác 觀quán 。 罽kế 賓tân 國quốc 外ngoại 諸chư 師sư 欲dục 惡ác 作tác 無vô 記ký 。 於ư 此thử 諸chư 師sư 。 若nhược 心tâm 與dữ 惡ác 作tác 相tương 應ứng 。 有hữu 十thập 三tam 心tâm 法pháp 。 偈kệ 曰viết 。 睡thụy 遍biến 不bất 違vi 故cố 。 若nhược 有hữu 唯duy 此thử 長trường/trưởng 。 釋thích 曰viết 。 睡thụy 與dữ 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 一nhất 切thiết 心tâm 法pháp 不bất 相tương 違vi 。 由do 是thị 善thiện 惡ác 無vô 記ký 性tánh 故cố 。 於ư 五ngũ 品phẩm 心tâm 中trung 隨tùy 若nhược 有hữu 此thử 應ưng 知tri 為vi 長trường/trưởng 。 若nhược 二nhị 十thập 二nhị 。 并tinh 睡thụy 成thành 二nhị 十thập 三tam 。 若nhược 二nhị 十thập 三tam 。 并tinh 睡thụy 成thành 二nhị 十thập 四tứ 。 如như 此thử 等đẳng 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 是thị 所sở 說thuyết 心tâm 法pháp 定định 量lượng 。 偈kệ 曰viết 。 惡ác 作tác 睡thụy 諸chư 惡ác 。 於ư 初sơ 定định 皆giai 無vô 。 釋thích 曰viết 。 於ư 如như 前tiền 所sở 說thuyết 中trung 。 惡ác 作tác 及cập 睡thụy 。 初sơ 定định 一nhất 向hướng 無vô 諸chư 惡ác 隨tùy 一nhất 。 譬thí 如như 瞋sân 離ly 諂siểm 醉túy 誑cuống 。 謂vị 嫌hiềm 等đẳng 及cập 無vô 慚tàm 無vô 羞tu 。 悉tất 無vô 所sở 餘dư 一nhất 切thiết 。 皆giai 有hữu 此thử 諸chư 法pháp 。 於ư 初sơ 定định 不bất 有hữu 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 中trung 定định 無vô 覺giác 。 釋thích 曰viết 。 此thử 法pháp 及cập 覺giác 。 於ư 中trung 間gian 定định 。 亦diệc 如như 此thử 無vô 。 所sở 餘dư 亦diệc 如như 此thử 有hữu 。 偈kệ 曰viết 。 過quá 此thử 又hựu 無vô 觀quán 。 釋thích 曰viết 。 度độ 中trung 間gian 定định 以dĩ 上thượng 。 於ư 第đệ 二nhị 定định 等đẳng 。 乃nãi 至chí 無vô 色sắc 界giới 。 如như 所sở 遮già 皆giai 無vô 觀quán 。 及cập 諂siểm 誑cuống 亦diệc 無vô 。 所sở 餘dư 皆giai 有hữu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 諂siểm 曲khúc 。 佛Phật 說thuyết 乃nãi 至chí 極cực 大đại 梵Phạm 處xứ 與dữ 梵Phạm 眾chúng 相tướng 應ưng 故cố 。 上thượng 去khứ 則tắc 無vô 。 此thử 梵Phạm 王Vương 於ư 自tự 大đại 集tập 中trung 。 阿a 輸du 實thật 比Bỉ 丘Khâu 問vấn 。 是thị 四tứ 大đại 何hà 處xứ 滅diệt 無vô 餘dư 。 梵Phạm 王Vương 不bất 解giải 。 作tác 詭quỷ 言ngôn 答đáp 。 我ngã 是thị 大đại 梵Phạm 自tự 在tại 。 作tác 者giả 化hóa 者giả 起khởi 者giả 。 一nhất 切thiết 所sở 有hữu 。 我ngã 為vi 本bổn 因nhân 。 說thuyết 隨tùy 地địa 如như 心tâm 法pháp 數số 量lượng 義nghĩa 已dĩ 。 如như 毘tỳ 婆bà 沙sa 中trung 所sở 立lập 。 心tâm 法pháp 及cập 異dị 相tướng 今kim 當đương 說thuyết 。 無vô 羞tu 與dữ 無vô 慚tàm 異dị 相tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 無vô 羞tu 不bất 重trọng/trùng 德đức 。 釋thích 曰viết 。 於ư 功công 德đức 及cập 有hữu 德đức 人nhân 不bất 尊tôn 重trọng 於ư 他tha 無vô 自tự 在tại 心tâm 。 無vô 敬kính 畏úy 心tâm 。 無vô 隨tùy 屬thuộc 他tha 心tâm 。 說thuyết 名danh 無vô 羞tu 。 此thử 心tâm 對đối 治trị 尊tôn 重trọng 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 讚tán 不bất 見kiến 怖bố 。 無vô 慚tàm 。 釋thích 曰viết 。 非phi 讚tán 謂vị 若nhược 事sự 善thiện 人nhân 所sở 訶ha 。 是thị 名danh 非phi 讚tán 。 於ư 中trung 不bất 見kiến 怖bố 。 是thị 名danh 無vô 慚tàm 。 此thử 中trung 怖bố 謂vị 非phi 所sở 愛ái 果quả 。 能năng 生sanh 怖bố 畏úy 故cố 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 如như 此thử 為vi 不bất 見kiến 怖bố 名danh 不bất 見kiến 怖bố 。 為vi 見kiến 不bất 怖bố 名danh 不bất 見kiến 怖bố 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 為vi 。 若nhược 不bất 見kiến 怖bố 應ưng 成thành 無vô 明minh 若nhược 見kiến 不bất 怖bố 應ưng 成thành 智trí 慧tuệ 。 不bất 見kiến 怖bố 者giả 。 我ngã 不bất 說thuyết 不bất 見kiến 。 亦diệc 不bất 說thuyết 見kiến 。 何hà 者giả 為vi 是thị 。 有hữu 小tiểu 惑hoặc 為vi 此thử 二nhị 因nhân 。 說thuyết 名danh 無vô 慚tàm 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 觀quán 自tự 身thân 由do 過quá 失thất 不bất 恥sỉ 名danh 無vô 羞tu 。 觀quán 他tha 名danh 無vô 慚tàm 。 若nhược 爾nhĩ 二nhị 觀quán 一nhất 時thời 。 云vân 何hà 得đắc 成thành 。 不bất 說thuyết 如như 此thử 一nhất 時thời 觀quán 自tự 觀quán 他tha 。 何hà 者giả 有hữu 非phi 恥sỉ 類loại 。 若nhược 觀quán 自tự 身thân 生sanh 起khởi 。 說thuyết 名danh 無vô 羞tu 。 有hữu 非phi 恥sỉ 類loại 。 若nhược 觀quán 他tha 生sanh 起khởi 。 說thuyết 名danh 無vô 慚tàm 。 翻phiên 此thử 名danh 慚tàm 羞tu 。 由do 第đệ 一nhất 解giải 。 顯hiển 有hữu 尊tôn 重trọng 有hữu 自tự 在tại 有hữu 敬kính 畏úy 有hữu 隨tùy 屬thuộc 名danh 有hữu 羞tu 。 於ư 非phi 讚tán 見kiến 有hữu 怖bố 名danh 有hữu 慚tàm 。 由do 第đệ 二nhị 解giải 。 顯hiển 觀quán 自tự 他tha 生sanh 起khởi 恥sỉ 心tâm 說thuyết 名danh 慚tàm 羞tu 。 愛ái 樂nhạo 及cập 信tín 此thử 二nhị 異dị 相tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 信tín 。 釋thích 曰viết 。 愛ái 樂nhạo 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 有hữu 染nhiễm 污ô 。 一nhất 無vô 染nhiễm 污ô 。 此thử 中trung 若nhược 有hữu 染nhiễm 污ô 名danh 愛ái 樂nhạo 。 如như 於ư 妻thê 子tử 等đẳng 。 若nhược 無vô 染nhiễm 污ô 名danh 信tín 。 如như 於ư 自tự 師sư 尊tôn 長trưởng 及cập 有hữu 德đức 人nhân 處xứ 有hữu 信tín 非phi 愛ái 樂nhạo 。 是thị 信tín 緣duyên 苦khổ 集tập 起khởi 。 有hữu 愛ái 樂nhạo 非phi 信tín 。 謂vị 有hữu 染nhiễm 污ô 愛ái 樂nhạo 。 有hữu 具cụ 二nhị 。 謂vị 緣duyên 滅diệt 道đạo 生sanh 信tín 。 有hữu 非phi 二nhị 。 謂vị 除trừ 前tiền 三tam 句cú 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 信tín 謂vị 於ư 德đức 決quyết 期kỳ 。 以dĩ 此thử 為vi 先tiên 。 後hậu 則tắc 生sanh 愛ái 。 故cố 信tín 非phi 愛ái 。
復phục 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 重trọng/trùng 羞tu 。 釋thích 曰viết 。 如như 前tiền 說thuyết 。 以dĩ 重trọng/trùng 為vi 羞tu 此thử 何hà 相tương/tướng 。 不bất 即tức 重trọng/trùng 名danh 羞tu 。 於ư 他tha 起khởi 自tự 在tại 心tâm 名danh 重trọng/trùng 。 以dĩ 此thử 為vi 先tiên 。 後hậu 則tắc 生sanh 恥sỉ 。 說thuyết 恥sỉ 為vi 羞tu 。 是thị 故cố 尊tôn 重trọng 異dị 羞tu 。 偈kệ 曰viết 。 欲dục 色sắc 有hữu 。 釋thích 曰viết 。 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 無vô 愛ái 樂nhạo 及cập 尊tôn 重trọng 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 信tín 及cập 羞tu 是thị 善thiện 大đại 地địa 故cố 。 於ư 彼bỉ 既ký 有hữu 前tiền 二nhị 。 云vân 何hà 無vô 羞tu 。 信tín 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 信tín 法pháp 。 二nhị 信tín 人nhân 。 尊tôn 重trọng 亦diệc 爾nhĩ 。 信tín 及cập 羞tu 。 若nhược 緣duyên 人nhân 起khởi 。 彼bỉ 處xứ 則tắc 無vô 。 此thử 二nhị 名danh 愛ái 及cập 重trọng/trùng 。 覺giác 與dữ 觀quán 異dị 相tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 覺giác 觀quán 謂vị 麁thô 細tế 。 釋thích 曰viết 。 麁thô 細tế 屬thuộc 何hà 法pháp 。 謂vị 心tâm 麁thô 細tế 。 心tâm 麁thô 名danh 覺giác 。 心tâm 細tế 名danh 觀quán 。 此thử 二nhị 於ư 一nhất 心tâm 云vân 何hà 俱câu 起khởi 。 此thử 中trung 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 譬thí 如như 酥tô 浮phù 水thủy 上thượng 。 於ư 上thượng 為vi 日nhật 光quang 所sở 觸xúc 。 非phi 凝ngưng 非phi 釋thích 。 如như 此thử 由do 覺giác 觀quán 相tương 應ứng 故cố 。 心tâm 不bất 過quá 細tế 。 亦diệc 不bất 過quá 麁thô 。 是thị 故cố 此thử 二nhị 於ư 一nhất 心tâm 中trung 。 俱câu 有hữu 事sự 用dụng 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 覺giác 觀quán 。 但đãn 是thị 麁thô 細tế 因nhân 。 非phi 自tự 麁thô 細tế 。 譬thí 如như 水thủy 及cập 日nhật 光quang 。 是thị 酥tô 凝ngưng 釋thích 因nhân 。 非phi 自tự 凝ngưng 釋thích 。 麁thô 細tế 由do 觀quán 他tha 成thành 。 由do 地địa 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 故cố 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 應ưng 有hữu 覺giác 觀quán 。
復phục 次thứ 同đồng 類loại 生sanh 以dĩ 麁thô 細tế 為vi 差sai 別biệt 。 此thử 義nghĩa 不bất 應ưng 成thành 。 是thị 故cố 不bất 可khả 。 由do 麁thô 細tế 分phân 別biệt 覺giác 觀quán 性tánh 異dị 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 言ngôn 語ngữ 行hành 名danh 覺giác 觀quán 。 如như 經kinh 言ngôn 。 已dĩ 覺giác 已dĩ 觀quán 方phương 有hữu 言ngôn 說thuyết 非phi 未vị 覺giác 未vị 觀quán 。 此thử 中trung 若nhược 麁thô 名danh 覺giác 。 若nhược 細tế 名danh 觀quán 。 若nhược 於ư 一nhất 心tâm 中trung 。 有hữu 別biệt 法pháp 名danh 麁thô 。 有hữu 別biệt 法pháp 名danh 細tế 。 此thử 有hữu 何hà 妨phương 無vô 妨phương 。 若nhược 有hữu 種chủng 類loại 差sai 別biệt 。 於ư 一nhất 生sanh 類loại 中trung 。 下hạ 上thượng 二nhị 品phẩm 不bất 得đắc 俱câu 起khởi 。 種chủng 類loại 亦diệc 有hữu 異dị 。 若nhược 爾nhĩ 汝nhữ 今kim 應ưng 說thuyết 。 此thử 不bất 可khả 說thuyết 。 是thị 故cố 由do 上thượng 下hạ 品phẩm 種chủng 類loại 異dị 。 則tắc 可khả 顯hiển 示thị 若nhược 爾nhĩ 則tắc 。 不bất 可khả 顯hiển 示thị 。 各các 各các 自tự 種chủng 類loại 有hữu 上thượng 下hạ 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 覺giác 觀quán 於ư 一nhất 心tâm 不bất 並tịnh 起khởi 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 初sơ 定định 說thuyết 具cụ 五ngũ 分phần/phân 。 約ước 地địa 說thuyết 五ngũ 分phần/phân 。 不bất 由do 剎sát 那na 。 慢mạn 與dữ 醉túy 異dị 相tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 心tâm 高cao 說thuyết 為vi 慢mạn 。 醉túy 愛ái 著trước 自tự 法pháp 。 心tâm 起khởi 變biến 異dị 亂loạn 。 釋thích 曰viết 。 由do 隨tùy 類loại 所sở 分phân 別biệt 勝thắng 德đức 。 心tâm 高cao 於ư 他tha 說thuyết 名danh 慢mạn 。 醉túy 者giả 此thử 人nhân 於ư 自tự 法pháp 起khởi 愛ái 著trước 。 其kỳ 心tâm 亂loạn 味vị 。 如như 飲ẩm 酒tửu 惛hôn 迷mê 。 心tâm 歡hoan 喜hỷ 差sai 別biệt 。 從tùng 貪tham 欲dục 生sanh 說thuyết 名danh 醉túy 。 餘dư 師sư 說thuyết 如như 此thử 。 說thuyết 心tâm 法pháp 與dữ 心tâm 共cộng 別biệt 異dị 已dĩ 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 假giả 立lập 眾chúng 名danh 。 於ư 正Chánh 法Pháp 中trung 。 由do 此thử 說thuyết 教giáo 故cố 。 云vân 何hà 釋thích 異dị 。 偈kệ 曰viết 。 心tâm 意ý 識thức 一nhất 義nghĩa 。 釋thích 曰viết 。 心tâm 以dĩ 增tăng 長trưởng 為vi 義nghĩa 。 能năng 解giải 故cố 名danh 意ý 。 能năng 別biệt 故cố 名danh 識thức 。 善thiện 惡ác 諸chư 界giới 所sở 增tăng 長trưởng 故cố 名danh 心tâm 。 或hoặc 能năng 增tăng 長trưởng 彼bỉ 故cố 名danh 心tâm 。 此thử 心tâm 為vi 他tha 作tác 依y 止chỉ 說thuyết 名danh 意ý 。 若nhược 能năng 依y 止chỉ 說thuyết 名danh 識thức 。 如như 心tâm 意ý 識thức 三tam 名danh 一nhất 義nghĩa 如như 此thử 。 偈kệ 曰viết 。 心tâm 及cập 餘dư 心tâm 法pháp 。 有hữu 依y 境cảnh 界giới 相tương/tướng 。 相tương 應ứng 。 釋thích 曰viết 。 此thử 四tứ 種chủng 名danh 亦diệc 通thông 一nhất 義nghĩa 。 此thử 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 。 或hoặc 說thuyết 有hữu 依y 由do 依y 根căn 起khởi 故cố 。 或hoặc 說thuyết 有hữu 境cảnh 。 皆giai 能năng 取thủ 境cảnh 故cố 。 或hoặc 說thuyết 有hữu 相tương/tướng 。 是thị 所sở 緣duyên 境cảnh 隨tùy 類loại 差sai 別biệt 能năng 分phân 別biệt 故cố 。 或hoặc 說thuyết 相tương 應ứng 。 平bình 等đẳng 聚tụ 集tập 故cố 。 云vân 何hà 平bình 等đẳng 。 聚tụ 集tập 名danh 相tướng 應ưng 。 偈kệ 曰viết 。 義nghĩa 有hữu 五ngũ 。 釋thích 曰viết 。 有hữu 五ngũ 種chủng 平bình 等đẳng 類loại 為vi 相tương 應ứng 義nghĩa 。 謂vị 依y 止chỉ 境cảnh 界giới 取thủ 相tương/tướng 時thời 物vật 平bình 等đẳng 等đẳng 。 何hà 法pháp 為vi 物vật 平bình 等đẳng 。 如như 心tâm 一nhất 物vật 。 如như 此thử 心tâm 法pháp 亦diệc 各các 各các 一nhất 物vật 。 說thuyết 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 廣quảng 義nghĩa 及cập 差sai 別biệt 義nghĩa 已dĩ 。 偈kệ 曰viết 。 不bất 相tương 應ứng 諸chư 行hành 。 至chí 非phi 至chí 同đồng 分phần/phân 。 無vô 想tưởng 處xứ 二nhị 定định 。 壽thọ 命mạng 及cập 諸chư 相tướng 。 名danh 聚tụ 等đẳng 。 釋thích 曰viết 。 如như 此thử 等đẳng 有hữu 為vi 法pháp 。 與dữ 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 非phi 是thị 色sắc 性tánh 。 說thuyết 名danh 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 中trung 。 至chí 得đắc 及cập 同đồng 隨tùy 。 釋thích 曰viết 。 得đắc 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 未vị 至chí 得đắc 已dĩ 失thất 得đắc 。 與dữ 正chánh 得đắc 同đồng 隨tùy 。 翻phiên 此thử 名danh 非phi 至chí 。 義nghĩa 至chí 自tự 成thành 。 此thử 至chí 非phi 至chí 屬thuộc 何hà 法pháp 。 偈kệ 曰viết 。 至chí 非phi 至chí 屬thuộc 帶đái 。 自tự 相tương 續tục 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 法pháp 墮đọa 他tha 相tương 續tục 。 無vô 至chí 非phi 至chí 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 眾chúng 生sanh 與dữ 他tha 法pháp 相tướng 應ưng 。 及cập 與dữ 非phi 墮đọa 相tương 續tục 法pháp 相tướng 應ưng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 有hữu 眾chúng 生sanh 。 與dữ 非phi 眾chúng 生sanh 數số 法pháp 相tướng 應ưng 故cố 。 於ư 有hữu 為vi 法pháp 。 如như 此thử 決quyết 定định 。 若nhược 於ư 無vô 為vi 法pháp 至chí 非phi 至chí 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 二nhị 滅diệt 。 釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 與dữ 非phi 擇trạch 滅diệt 得đắc 及cập 同đồng 隨tùy 相tương 應ứng 是thị 。 故cố 於ư 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 。 說thuyết 如như 此thử 言ngôn 。 何hà 者giả 與dữ 無vô 流lưu 法pháp 相tướng 應ưng 。 答đáp 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 與dữ 擇trạch 滅diệt 相tương 應ứng 。 除trừ 具cụ 縛phược 及cập 住trụ 初sơ 剎sát 那na 人nhân 。 所sở 餘dư 一nhất 切thiết 聖thánh 人nhân 。 及cập 所sở 餘dư 凡phàm 夫phu 。 皆giai 與dữ 擇trạch 滅diệt 相tương 應ứng 。 無vô 眾chúng 生sanh 與dữ 虛hư 空không 相tướng 應ưng 。 於ư 虛hư 空không 何hà 故cố 無vô 非phi 至chí 。 若nhược 法pháp 無vô 至chí 。 非phi 至chí 亦diệc 無vô 。 所sở 謂vị 別biệt 法pháp 。 有hữu 別biệt 法pháp 名danh 至chí 非phi 至chí 。 此thử 執chấp 從tùng 何hà 生sanh 。 從tùng 經kinh 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 經kinh 中trung 說thuyết 。 是thị 十thập 種chủng 無Vô 學Học 法pháp 。 由do 生sanh 由do 得đắc 由do 同đồng 隨tùy 。 是thị 聖thánh 人nhân 與dữ 五ngũ 分phần/phân 相tương 離ly 。 若nhược 爾nhĩ 與dữ 非phi 眾chúng 生sanh 數số 法pháp 至chí 得đắc 亦diệc 應ưng 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 經kinh 言ngôn 。 比Bỉ 丘Khâu 。 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 與dữ 七thất 寶bảo 相tương 應ứng 。 謂vị 得đắc 同đồng 隨tùy 。 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。 自tự 在tại 名danh 得đắc 同đồng 隨tùy 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 王vương 於ư 寶bảo 有hữu 自tự 在tại 。 謂vị 如như 意ý 作tác 。 於ư 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 經kinh 。 汝nhữ 執chấp 自tự 在tại 名danh 得đắc 同đồng 隨tùy 。 於ư 彼bỉ 經kinh 汝nhữ 執chấp 別biệt 物vật 名danh 得đắc 同đồng 隨tùy 。 此thử 執chấp 何hà 證chứng 得đắc 成thành 。 此thử 中trung 何hà 執chấp 非phi 道Đạo 理lý 。 是thị 非phi 道Đạo 理lý 。 此thử 至chí 非phi 至chí 自tự 性tánh 不bất 可khả 知tri 譬thí 如như 色sắc 聲thanh 等đẳng 又hựu 如như 欲dục 瞋sân 等đẳng 。 其kỳ 事sự 亦diệc 不bất 可khả 知tri 。 譬thí 如như 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 。 離ly 實thật 物vật 法pháp 故cố 。 立lập 此thử 法pháp 為vi 有hữu 。 則tắc 非phi 道Đạo 理lý 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 此thử 至chí 是thị 諸chư 法pháp 生sanh 因nhân 。 於ư 無vô 為vi 此thử 法pháp 應ưng 無vô 。 若nhược 法pháp 未vị 至chí 及cập 已dĩ 捨xả 。 由do 易dị 地địa 及cập 離ly 欲dục 。 此thử 法pháp 云vân 何hà 更cánh 生sanh 。 若nhược 汝nhữ 說thuyết 共cộng 有hữu 至chí 得đắc 為vi 生sanh 因nhân 今kim 立lập 生sanh 相tương/tướng 。 復phục 何hà 所sở 作tác 及cập 生sanh 生sanh 。 若nhược 此thử 即tức 是thị 生sanh 因nhân 。 具cụ 縛phược 眾chúng 生sanh 下hạ 中trung 上thượng 惑hoặc 生sanh 差sai 別biệt 。 不bất 應ưng 有hữu 至chí 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 若nhược 由do 此thử 法pháp 餘dư 法pháp 。 有hữu 差sai 別biệt 生sanh 可khả 從tùng 其kỳ 起khởi 。 是thị 故cố 至chí 非phi 生sanh 因nhân 。 有hữu 何hà 人nhân 說thuyết 此thử 言ngôn 。 謂vị 至chí 為vi 生sanh 因nhân 。 汝nhữ 說thuyết 云vân 何hà 成thành 立lập 差sai 別biệt 因nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 至chí 若nhược 無vô 。 聖thánh 人nhân 及cập 凡phàm 夫phu 。 若nhược 同đồng 起khởi 世thế 心tâm 。 此thử 人nhân 是thị 聖thánh 。 此thử 人nhân 是thị 凡phàm 。 此thử 差sai 別biệt 不bất 可khả 成thành 立lập 。 已dĩ 滅diệt 未vị 滅diệt 惑hoặc 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 聖thánh 凡phàm 差sai 別biệt 自tự 成thành 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 差sai 別biệt 云vân 何hà 成thành 。 此thử 人nhân 惑hoặc 已dĩ 滅diệt 。 此thử 人nhân 惑hoặc 未vị 滅diệt 。 若nhược 信tín 有hữu 至chí 。 如như 此thử 等đẳng 事sự 則tắc 成thành 。 由do 至chí 非phi 至chí 永vĩnh 滅diệt 離ly 故cố 。 此thử 事sự 由do 依y 止chỉ 差sai 別biệt 故cố 成thành 。 諸chư 聖thánh 人nhân 依y 止chỉ 。 由do 見kiến 道đạo 修tu 道Đạo 勝thắng 力lực 故cố 。 如như 此thử 迴hồi 轉chuyển 。 如như 不bất 應ưng 更cánh 生sanh 二nhị 道đạo 所sở 滅diệt 諸chư 惑hoặc 。 譬thí 如như 火hỏa 所sở 燋tiều 種chủng 子tử 。 依y 止chỉ 亦diệc 爾nhĩ 。 不bất 更cánh 為vi 惑hoặc 種chủng 子tử 故cố 說thuyết 惑hoặc 已dĩ 滅diệt 。 惑hoặc 由do 世thế 間gian 道đạo 。 損tổn 壞hoại 惑hoặc 種chủng 子tử 相tương 續tục 中trung 。 說thuyết 惑hoặc 已dĩ 滅diệt 。 翻phiên 此thử 名danh 未vị 滅diệt 。 若nhược 法pháp 未vị 滅diệt 。 與dữ 此thử 法pháp 至chí 得đắc 相tương 應ứng 。 若nhược 此thử 法pháp 已dĩ 滅diệt 。 則tắc 無vô 至chí 得đắc 相tương 應ứng 。 此thử 言ngôn 唯duy 是thị 假giả 說thuyết 善thiện 法Pháp 有hữu 二nhị 種chủng 。 有hữu 不bất 由do 功công 力lực 生sanh 起khởi 有hữu 由do 功công 力lực 生sanh 起khởi 。 是thị 法pháp 說thuyết 名danh 生sanh 得đắc 及cập 修tu 得đắc 。 此thử 中trung 不bất 由do 功công 力lực 所sở 生sanh 起khởi 善thiện 。 於ư 依y 止chỉ 中trung 善thiện 種chủng 子tử 不bất 破phá 壞hoại 故cố 。 說thuyết 與dữ 至chí 得đắc 相tương 應ứng 。 由do 種chủng 子tử 破phá 壞hoại 故cố 。 說thuyết 無vô 至chí 得đắc 相tương 應ứng 。 如như 斷đoạn 善thiện 根căn 人nhân 。 此thử 人nhân 相tương 續tục 中trung 。 由do 邪tà 見kiến 應ưng 知tri 善thiện 種chủng 子tử 已dĩ 破phá 壞hoại 。 於ư 彼bỉ 相tương 續tục 中trung 。 善thiện 法Pháp 種chủng 子tử 。 非phi 永vĩnh 除trừ 滅diệt 。 若nhược 善thiện 法Pháp 由do 功công 。 力lực 所sở 生sanh 起khởi 。 由do 彼bỉ 正chánh 生sanh 故cố 。 於ư 彼bỉ 生sanh 中trung 相tương 續tục 自tự 在tại 無vô 礙ngại 故cố 。 說thuyết 與dữ 彼bỉ 相tương 應ứng 。 是thị 故cố 此thử 種chủng 子tử 。 未vị 拔bạt 除trừ 非phi 破phá 壞hoại 。 增tăng 長trưởng 自tự 在tại 時thời 。 此thử 種chủng 子tử 得đắc 至chí 得đắc 名danh 。 無vô 別biệt 物vật 。 何hà 法pháp 名danh 種chủng 子tử 。 是thị 名danh 色sắc 於ư 生sanh 果quả 有hữu 能năng 。 或hoặc 現hiện 時thời 或hoặc 當đương 時thời 。 由do 相tương 續tục 轉chuyển 異dị 類loại 勝thắng 故cố 。 何hà 法pháp 名danh 轉chuyển 異dị 。 是thị 相tương 續tục 差sai 別biệt 。 謂vị 前tiền 後hậu 不bất 同đồng 。 何hà 法pháp 名danh 相tướng 續tục 。 生sanh 成thành 因nhân 果quả 。 三tam 世thế 有hữu 為vi 法pháp 。 何hà 者giả 為vi 勝thắng 。 類loại 與dữ 果quả 無vô 間gian 有hữu 生sanh 果quả 能năng 。 有hữu 處xứ 說thuyết 如như 此thử 。 若nhược 人nhân 與dữ 貪tham 欲dục 同đồng 隨tùy 。 則tắc 無vô 復phục 能năng 修tu 習tập 四tứ 念niệm 處xứ 。 此thử 經Kinh 中trung 安an 受thọ 貪tham 愛ái 說thuyết 名danh 同đồng 隨tùy 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 人nhân 隨tùy 安an 受thọ 貪tham 愛ái 時thời 量lượng 。 無vô 有hữu 功công 能năng 。 修tu 習tập 四tứ 念niệm 處xứ 。 如như 此thử 至chí 得đắc 同đồng 隨tùy 一nhất 切thiết 種chủng 皆giai 是thị 假giả 名danh 法pháp 。 非phi 實thật 有hữu 物vật 翻phiên 此thử 名danh 非phi 至chí 得đắc 同đồng 隨tùy 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 此thử 。 至chí 非phi 至chí 實thật 是thị 有hữu 物vật 。
何hà 以dĩ 故cố 。 我ngã 等đẳng 悉tất 檀đàn 說thuyết 如như 此thử 。 彼bỉ 說thuyết 此thử 至chí 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 三tam 世thế 三tam 種chủng 。 釋thích 曰viết 。 過quá 去khứ 諸chư 法pháp 。 有hữu 過quá 去khứ 至chí 。 有hữu 未vị 來lai 至chí 。 有hữu 現hiện 在tại 至chí 。 如như 是thị 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 諸chư 法pháp 。 各các 有hữu 三tam 至chí 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 善thiện 等đẳng 善thiện 等đẳng 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 法pháp 善thiện 惡ác 無vô 記ký 性tánh 。 至chí 亦diệc 次thứ 第đệ 隨tùy 法pháp 同đồng 善thiện 惡ác 無vô 記ký 性tánh 。 偈kệ 曰viết 。 隨tùy 法Pháp 界Giới 同đồng 界giới 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 法pháp 隨tùy 與dữ 界giới 相tương 應ứng 。 至chí 得đắc 與dữ 法pháp 同đồng 界giới 。 若nhược 法pháp 在tại 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 彼bỉ 至chí 得đắc 亦diệc 同đồng 。 在tại 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 偈kệ 曰viết 。 離ly 三tam 界giới 四tứ 種chủng 。 釋thích 曰viết 。 離ly 三tam 界giới 法Pháp 。 謂vị 一nhất 切thiết 無vô 流lưu 法pháp 。 此thử 無vô 流lưu 法pháp 至chí 得đắc 。 若nhược 略lược 攝nhiếp 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 三tam 界giới 相tương 應ứng 。 及cập 無vô 流lưu 界giới 相tương 應ứng 此thử 中trung 非phi 擇trạch 滅diệt 至chí 得đắc 有hữu 三tam 界giới 。 擇trạch 滅diệt 至chí 得đắc 。 或hoặc 在tại 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 及cập 無vô 流lưu 界giới 。 道Đạo 諦Đế 至chí 得đắc 。 唯duy 是thị 無vô 流lưu 故cố 。 此thử 至chí 得đắc 若nhược 略lược 攝nhiếp 。 成thành 有hữu 四tứ 種chủng 。 有hữu 學học 法pháp 至chí 得đắc 是thị 有hữu 學học 。 無Vô 學Học 法pháp 至chí 得đắc 是thị 無Vô 學Học 。 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 法Pháp 。 至chí 得đắc 有hữu 差sai 別biệt 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 學học 無Vô 學Học 三tam 。 釋thích 曰viết 。 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 法Pháp 。 謂vị 有hữu 流lưu 及cập 無vô 為vi 。 由do 有hữu 學học 等đẳng 差sai 別biệt 。 此thử 法pháp 至chí 得đắc 成thành 三tam 種chủng 有hữu 流lưu 至chí 得đắc 。 謂vị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 法Pháp 。 及cập 非phi 聖thánh 人nhân 所sở 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 擇trạch 滅diệt 至chí 得đắc 。 是thị 擇trạch 滅diệt 學học 無Vô 學Học 道đạo 所sở 得đắc 。 此thử 至chí 得đắc 亦diệc 是thị 學học 無Vô 學Học 。 見kiến 修tu 二nhị 道đạo 所sở 應ưng 滅diệt 惑hoặc 至chí 得đắc 。 次thứ 第đệ 應ưng 為vi 見kiến 修tu 二nhị 道đạo 所sở 破phá 。 若nhược 非phi 二nhị 道đạo 所sở 滅diệt 法pháp 至chí 得đắc 。 則tắc 有hữu 差sai 別biệt 。 今kim 當đương 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 所sở 滅diệt 二nhị 種chủng 。 釋thích 曰viết 。 非phi 所sở 滅diệt 法pháp 。 謂vị 無vô 流lưu 法pháp 。 此thử 中trung 非phi 擇trạch 滅diệt 至chí 得đắc 。 唯duy 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 。 及cập 非phi 聖thánh 人nhân 所sở 得đắc 擇trạch 滅diệt 至chí 得đắc 。 聖thánh 人nhân 所sở 得đắc 擇trạch 滅diệt 至chí 得đắc 。 唯duy 是thị 無vô 流lưu 故cố 非phi 所sở 滅diệt 。 道Đạo 諦Đế 至chí 得đắc 亦diệc 如như 此thử 。 前tiền 說thuyết 於ư 三tam 世thế 三tam 種chủng 。 此thử 是thị 總tổng 說thuyết 。 為vi 簡giản 別biệt 此thử 總tổng 說thuyết 。 故cố 說thuyết 此thử 偈kệ 。 偈kệ 曰viết 。 無vô 記ký 至chí 俱câu 起khởi 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 無vô 覆phú 無vô 記ký 法pháp 至chí 得đắc 。 但đãn 有hữu 現hiện 在tại 。 無vô 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 此thử 法pháp 力lực 弱nhược 故cố 。 此thử 法pháp 若nhược 過quá 去khứ 。 至chí 得đắc 則tắc 過quá 去khứ 。 此thử 法pháp 若nhược 現hiện 在tại 。 至chí 得đắc 則tắc 現hiện 在tại 。 一nhất 切thiết 無vô 覆phú 無vô 記ký 至chí 得đắc 。 皆giai 如như 此thử 耶da 。 偈kệ 曰viết 。 除trừ 二nhị 通thông 變biến 化hóa 。 釋thích 曰viết 。 二nhị 通thông 慧tuệ 是thị 無vô 記ký 。 變biến 化hóa 亦diệc 爾nhĩ 。 除trừ 此thử 三tam 所sở 餘dư 悉tất 同đồng 。 此thử 三tam 勢thế 力lực 強cường/cưỡng 故cố 。 由do 加gia 行hành 勝thắng 類loại 成thành 就tựu 故cố 。 故cố 此thử 至chí 得đắc 通thông 三tam 世thế 。 工công 巧xảo 處xứ 無vô 記ký 。 及cập 別biệt 威uy 儀nghi 無vô 記ký 。 極cực 所sở 數số 習tập 。 有hữu 餘dư 師sư 欲dục 此thử 至chí 得đắc 同đồng 三tam 世thế 。 唯duy 無vô 覆phú 無vô 記ký 至chí 得đắc 但đãn 現hiện 在tại 耶da 。 偈kệ 曰viết 。 又hựu 覆phú 無vô 記ký 色sắc 。 釋thích 曰viết 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 有hữu 教giáo 色sắc 至chí 得đắc 但đãn 現hiện 在tại 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 最tối 上thượng 品phẩm 不bất 能năng 起khởi 長trường/trưởng 無vô 教giáo 色sắc 故cố 。 是thị 故cố 力lực 弱nhược 。 如như 無vô 記ký 法pháp 至chí 得đắc 有hữu 差sai 別biệt 。 善thiện 惡ác 法pháp 至chí 得đắc 。 為vi 有hữu 如như 此thử 差sai 別biệt 不phủ 。 答đáp 有hữu 。 偈kệ 曰viết 。 欲dục 界giới 色sắc 無vô 前tiền 。 釋thích 曰viết 。 於ư 欲dục 界giới 色sắc 過quá 去khứ 一nhất 向hướng 無vô 至chí 得đắc 。 現hiện 在tại 及cập 未vị 來lai 皆giai 有hữu 至chí 得đắc 。 如như 至chí 得đắc 非phi 至chí 得đắc 。 亦diệc 有hữu 如như 此thử 差sai 別biệt 不phủ 。 答đáp 無vô 。 何hà 者giả 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 至chí 無vô 污ô 記ký 。 釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 非phi 至chí 。 唯duy 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 約ước 世thế 差sai 別biệt 。 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 去khứ 來lai 世thế 三tam 種chủng 。 釋thích 曰viết 。 現hiện 世thế 法pháp 非phi 至chí 得đắc 但đãn 現hiện 世thế 。 若nhược 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 法pháp 非phi 至chí 得đắc 。 各các 有hữu 三tam 世thế 。 偈kệ 曰viết 。 欲dục 等đẳng 無vô 垢cấu 有hữu 。 釋thích 曰viết 。 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 非phi 至chí 。 欲dục 界giới 法pháp 非phi 至chí 得đắc 。 或hoặc 在tại 欲dục 界giới 。 或hoặc 在tại 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 如như 此thử 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 無vô 流lưu 界giới 。 非phi 至chí 得đắc 亦diệc 爾nhĩ 。 無vô 有hữu 非phi 至chí 得đắc 是thị 無vô 流lưu 。 何hà 故cố 如như 此thử 。 偈kệ 曰viết 。 許hứa 聖thánh 道Đạo 非phi 至chí 。 凡phàm 夫phu 性tánh 。 釋thích 曰viết 。 如như 發phát 慧tuệ 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 說thuyết 。 何hà 法pháp 名danh 凡phàm 夫phu 性tánh 。 非phi 至chí 得đắc 聖thánh 法pháp 。 非phi 至chí 得đắc 即tức 是thị 非phi 至chí 。 若nhược 非phi 至chí 聖thánh 法pháp 。 是thị 凡phàm 夫phu 性tánh 。 凡phàm 夫phu 性tánh 不bất 應ưng 成thành 無vô 流lưu 。 不bất 得đắc 何hà 聖thánh 法pháp 。 一nhất 切thiết 聖thánh 法Pháp 。 不bất 別biệt 說thuyết 故cố 。 非phi 至chí 得đắc 者giả 。 離ly 實thật 有hữu 得đắc 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 與dữ 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 性tánh 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 應ưng 不bất 成thành 聖thánh 。 若nhược 爾nhĩ 應ưng 作tác 決quyết 定định 說thuyết 。 定định 非phi 至chí 得đắc 聖thánh 法pháp 。 不bất 應ưng 說thuyết 定định 言ngôn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 直trực 文văn 句cú 能năng 為vi 決quyết 定định 。 譬thí 如như 說thuyết 人nhân 食thực 水thủy 食thực 風phong 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 不bất 得đắc 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 及cập 俱câu 起khởi 法pháp 。 名danh 凡phàm 夫phu 性tánh 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 由do 捨xả 此thử 還hoàn 成thành 凡phàm 夫phu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 。 及cập 俱câu 起khởi 法pháp 。 非phi 至chí 得đắc 永vĩnh 滅diệt 除trừ 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 。 及cập 俱câu 起khởi 法pháp 。 亦diệc 有hữu 三tam 性tánh 。 非phi 至chí 得đắc 何hà 法pháp 。 一nhất 切thiết 。 若nhược 爾nhĩ 如như 前tiền 難nạn/nan 過quá 失thất 更cánh 至chí 亦diệc 如như 前tiền 救cứu 。 若nhược 爾nhĩ 立lập 文văn 句cú 之chi 功công 此thử 復phục 何hà 用dụng 。 若nhược 立lập 如như 此thử 則tắc 為vi 最tối 勝thắng 。 如như 經kinh 部bộ 師sư 所sở 說thuyết 。 經kinh 部bộ 執chấp 云vân 何hà 。 若nhược 未vị 曾tằng 起khởi 聖thánh 法pháp 相tướng 續tục 。 名danh 凡phàm 夫phu 性tánh 。
復phục 次thứ 此thử 非phi 至chí 云vân 何hà 。 滅diệt 是thị 法pháp 是thị 非phi 至chí 得đắc 。 偈kệ 曰viết 。 由do 至chí 度độ 餘dư 地địa 則tắc 捨xả 。 釋thích 曰viết 。 如như 非phi 至chí 得đắc 聖thánh 道Đạo 名danh 凡phàm 夫phu 性tánh 。 由do 至chí 得đắc 聖thánh 道Đạo 。 即tức 捨xả 凡phàm 夫phu 性tánh 。 或hoặc 由do 度độ 餘dư 地địa 。 所sở 餘dư 諸chư 法pháp 非phi 至chí 。 應ưng 如như 此thử 思tư 。 非phi 至chí 非phi 至chí 若nhược 生sanh 起khởi 。 非phi 至chí 至chí 若nhược 斷đoạn 。 說thuyết 捨xả 非phi 至chí 。 非phi 至chí 及cập 至chí 。 為vi 更cánh 有hữu 至chí 非phi 至chí 不phủ 。 此thử 二nhị 各các 各các 有hữu 二nhị 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 至chí 非phi 至chí 。 有hữu 無vô 窮cùng 過quá 失thất 。 無vô 無vô 窮cùng 過quá 失thất 。 更cánh 互hỗ 相tương 應ưng 。 故cố 法pháp 若nhược 生sanh 以dĩ 自tự 體thể 為vi 第đệ 三tam 生sanh 。 第đệ 一nhất 本bổn 法pháp 。 第đệ 二nhị 本bổn 法pháp 至chí 得đắc 。 第đệ 三tam 至chí 得đắc 至chí 得đắc 。 此thử 中trung 由do 至chí 得đắc 生sanh 相tương 續tục 。 與dữ 本bổn 法pháp 相tướng 應ưng 。 及cập 與dữ 至chí 得đắc 至chí 得đắc 相tương 應ứng 。 由do 至chí 得đắc 至chí 得đắc 生sanh 相tương 續tục 。 但đãn 與dữ 至chí 得đắc 相tương 應ứng 。 若nhược 作tác 如như 此thử 是thị 本bổn 法pháp 以dĩ 自tự 體thể 為vi 第đệ 三tam 。 若nhược 善thiện 若nhược 染nhiễm 污ô 。 於ư 第đệ 二nhị 剎sát 那na 有hữu 三tam 至chí 得đắc 生sanh 。
復phục 有hữu 三tam 同đồng 隨tùy 至chí 得đắc 俱câu 生sanh 。 合hợp 成thành 六lục 。 於ư 第đệ 三tam 剎sát 那na 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 剎sát 那na 所sở 生sanh 諸chư 法pháp 。 有hữu 九cửu 大đại 至chí 得đắc 。 共cộng 同đồng 隨tùy 至chí 得đắc 。 成thành 十thập 八bát 物vật 。 如như 此thử 後hậu 後hậu 增tăng 長trưởng 生sanh 故cố 。 諸chư 至chí 得đắc 流lưu 。 一nhất 切thiết 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 大đại 惑hoặc 小tiểu 惑hoặc 剎sát 那na 。 一nhất 切thiết 生sanh 得đắc 善thiện 剎sát 那na 。 共cộng 相tương 應ưng 及cập 俱câu 生sanh 法pháp 至chí 得đắc 。 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 輪luân 轉chuyển 生sanh 死tử 眾chúng 生sanh 中trung 。 隨tùy 一nhất 眾chúng 生sanh 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 起khởi 成thành 無vô 邊biên 物vật 。 隨tùy 一nhất 一nhất 諸chư 眾chúng 生sanh 身thân 。 相tương 續tục 剎sát 那na 亦diệc 如như 此thử 。 今kim 諸chư 至chí 得đắc 。 最tối 大đại 集tập 會hội 希hy 有hữu 生sanh 起khởi 。 唯duy 有hữu 一nhất 德đức 。 謂vị 不bất 相tương 礙ngại 。 故cố 得đắc 處xứ 所sở 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 於ư 一nhất 人nhân 虛hư 空không 亦diệc 非phi 其kỳ 器khí 。 何hà 況huống 第đệ 二nhị 。 何hà 法pháp 名danh 同đồng 分phần/phân 。 偈kệ 曰viết 。 同đồng 分phần/phân 眾chúng 生sanh 等đẳng 。 釋thích 曰viết 。 有hữu 物vật 名danh 同đồng 分phần/phân 。 謂vị 眾chúng 生sanh 等đẳng 類loại 。 於ư 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 說thuyết 此thử 。 名danh 謂vị 聚tụ 同đồng 分phần/phân 。 此thử 有hữu 不bất 異dị 異dị 。 不bất 異dị 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 與dữ 眾chúng 生sanh 同đồng 分phần/phân 。 隨tùy 一nhất 眾chúng 生sanh 同đồng 分phần/phân 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 悉tất 有hữu 故cố 。 異dị 謂vị 是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 同đồng 分phần/phân 。 由do 界giới 地địa 道đạo 雜tạp 生sanh 男nam 女nữ 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 比Bỉ 丘Khâu 有Hữu 學Học 無Vô 學Học 等đẳng 差sai 別biệt 。 各các 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 亦diệc 有hữu 法pháp 同đồng 分phần/phân 。 由do 陰ấm 入nhập 界giới 等đẳng 故cố 。 不bất 異dị 如như 前tiền 。 若nhược 無vô 聚tụ 同đồng 分phần/phân 。 非phi 別biệt 有hữu 實thật 物vật 。 於ư 眾chúng 生sanh 由do 種chủng 種chủng 別biệt 類loại 。 更cánh 互hỗ 不bất 同đồng 。 此thử 亦diệc 眾chúng 生sanh 。 彼bỉ 亦diệc 眾chúng 生sanh 。 如như 此thử 同đồng 智trí 。 及cập 同đồng 言ngôn 說thuyết 。 不bất 應ưng 得đắc 成thành 。 陰ấm 等đẳng 同đồng 智trí 及cập 同đồng 言ngôn 說thuyết 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 退thoái 亦diệc 生sanh 。 不bất 捨xả 聚tụ 同đồng 分phần/phân 。 不bất 得đắc 同đồng 分phần/phân 。 不bất 立lập 此thử 成thành 四tứ 句cú 。 第đệ 一nhất 句cú 者giả 。 從tùng 此thử 退thoái 於ư 中trung 更cánh 受thọ 生sanh 。 第đệ 二nhị 句cú 者giả 。 入nhập 正chánh 定định 聚tụ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 人nhân 捨xả 凡phàm 夫phu 聚tụ 同đồng 分phần/phân 。 得đắc 聖thánh 人nhân 聚tụ 同đồng 分phần/phân 。 第đệ 三tam 句cú 者giả 。 由do 度độ 餘dư 道đạo 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 除trừ 前tiền 三tam 句cú 。 若nhược 有hữu 實thật 物vật 。 名danh 凡phàm 夫phu 同đồng 分phần/phân 。 何hà 用dụng 別biệt 立lập 凡phàm 夫phu 性tánh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 離ly 人nhân 同đồng 分phần/phân 。 無vô 別biệt 人nhân 性tánh 可khả 分phân 別biệt 。
復phục 次thứ 世thế 間gian 亦diệc 不bất 曾tằng 見kiến 有hữu 人nhân 同đồng 分phần/phân 法pháp 。 以dĩ 無vô 色sắc 故cố 。 智trí 慧tuệ 亦diệc 不bất 能năng 分phân 別biệt 。 眾chúng 生sanh 生sanh 類loại 不bất 異dị 。 但đãn 許hứa 如như 此thử 眾chúng 生sanh 同đồng 分phần/phân 。 若nhược 實thật 有hữu 。 於ư 中trung 何hà 所sở 能năng 作tác 。
復phục 次thứ 云vân 何hà 。 不bất 許hứa 非phi 眾chúng 生sanh 有hữu 同đồng 分phần/phân 。 如như 舍xá 利lợi 穀cốc 麥mạch 豆đậu 波ba 那na 婆bà 菴am 羅la 鐵thiết 金kim 等đẳng 。 自tự 性tánh 類loại 等đẳng 故cố 。 如như 此thử 等đẳng 同đồng 分phần/phân 更cánh 互hỗ 有hữu 異dị 。 云vân 何hà 可khả 說thuyết 不bất 異dị 同đồng 分phần/phân 。 若nhược 爾nhĩ 鞞bệ 世thế 師sư 外ngoại 道đạo 。 由do 此thử 執chấp 得đắc 顯hiển 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 執chấp 即tức 是thị 鞞bệ 世thế 師sư 悉tất 檀đàn 。 彼bỉ 立lập 六lục 句cú 義nghĩa 中trung 。 此thử 執chấp 是thị 同đồng 異dị 句cú 義nghĩa 。 由do 此thử 法pháp 於ư 不bất 同đồng 物vật 中trung 生sanh 起khởi 同đồng 智trí 。 說thuyết 名danh 同đồng 異dị 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 彼bỉ 執chấp 有hữu 異dị 。 彼bỉ 謂vị 同đồng 異dị 唯duy 是thị 一nhất 物vật 遍biến 在tại 多đa 物vật 。 眾chúng 生sanh 同đồng 分phần/phân 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 若nhược 顯hiển 成thành 若nhược 不bất 顯hiển 成thành 。 實thật 有hữu 同đồng 分phần/phân 。 由do 經kinh 所sở 證chứng 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 若nhược 此thử 人nhân 還hoàn 成thành 此thử 類loại 。 謂vị 於ư 人nhân 聚tụ 同đồng 分phần/phân 實thật 有hữu 如như 此thử 說thuyết 。 非phi 說thuyết 別biệt 有hữu 物vật 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 經Kinh 所sở 顯hiển 同đồng 分phân 是thị 何hà 法pháp 。 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 如như 此thử 生sanh 起khởi 。 於ư 中trung 假giả 說thuyết 人nhân 天thiên 等đẳng 。 如như 說thuyết 舍xá 利lợi 穀cốc 等đẳng 同đồng 分phần/phân 。 如như 此thử 義nghĩa 非phi 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 所sở 讚tán 許hứa 。 何hà 法pháp 名danh 無vô 想tưởng 有hữu 。 偈kệ 曰viết 。 無vô 想tưởng 於ư 彼bỉ 天thiên 。 能năng 滅diệt 心tâm 心tâm 法pháp 。 釋thích 曰viết 。 於ư 無vô 想tưởng 眾chúng 生sanh 天thiên 中trung 受thọ 生sanh 。 有hữu 法pháp 能năng 遮già 滅diệt 彼bỉ 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 。 此thử 說thuyết 名danh 無vô 想tưởng 有hữu 。 由do 此thử 法pháp 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 。 於ư 未vị 來lai 中trung 暫tạm 時thời 不bất 起khởi 。 於ư 生sanh 無vô 有hữu 功công 能năng 。 如như 堰yển 遏át 江giang 水thủy 。 此thử 法pháp 一nhất 向hướng 。 偈kệ 曰viết 。 果quả 報báo 。 釋thích 曰viết 。 此thử 是thị 何hà 業nghiệp 果quả 報báo 。 無vô 想tưởng 定định 業nghiệp 於ư 何hà 處xứ 眾chúng 生sanh 有hữu 此thử 無vô 想tưởng 天thiên 。 偈kệ 曰viết 。 諸chư 廣quảng 果quả 。 釋thích 曰viết 。 有hữu 諸chư 天thiên 名danh 廣quảng 果quả 。 於ư 彼bỉ 一nhất 處xứ 有hữu 眾chúng 生sanh 。 名danh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 如như 初sơ 定định 中trung 間gian 。 彼bỉ 眾chúng 生sanh 為vi 一nhất 向hướng 無vô 想tưởng 。 為vi 或hoặc 暫tạm 一nhất 時thời 有hữu 想tưởng 故cố 名danh 無vô 想tưởng 。 有hữu 時thời 有hữu 想tưởng 。 謂vị 受thọ 生sanh 時thời 退thoái 墮đọa 時thời 。 於ư 長trường 時thời 起khởi 想tưởng 故cố 。 彼bỉ 眾chúng 生sanh 從tùng 此thử 處xứ 方phương 退thoái 墮đọa 。 經kinh 言ngôn 如như 此thử 。 於ư 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 如như 久cửu 時thời 熟thục 眠miên 覺giác 起khởi 。 即tức 便tiện 退thoái 墮đọa 。 必tất 欲dục 界giới 受thọ 生sanh 。 更cánh 無vô 餘dư 處xứ 。 由do 宿túc 世thế 定định 業nghiệp 功công 能năng 盡tận 故cố 。 不bất 能năng 生sanh 長trưởng 未vị 曾tằng 有hữu 業nghiệp 故cố 。 譬thí 如như 放phóng 箭tiễn 速tốc 疾tật 勢thế 盡tận 故cố 即tức 便tiện 墮đọa 地địa 。 若nhược 眾chúng 生sanh 必tất 應ưng 生sanh 彼bỉ 天thiên 。 此thử 眾chúng 生sanh 定định 有hữu 欲dục 界giới 後hậu 報báo 業nghiệp 。 譬thí 如như 北bắc 鳩cưu 婁lâu 必tất 有hữu 生sanh 天thiên 後hậu 報báo 業nghiệp 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 說thuyết 。 何hà 者giả 為vi 二nhị 。 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 。 無vô 想tưởng 定định 及cập 滅diệt 想tưởng 受thọ 定định 。 何hà 法pháp 名danh 無vô 想tưởng 定định 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 無vô 想tưởng 有hữu 能năng 滅diệt 心tâm 心tâm 法pháp 偈kệ 曰viết 。 如như 此thử 無vô 想tưởng 定định 。 釋thích 曰viết 。 無vô 想tưởng 觀quán 行hành 人nhân 。 定định 名danh 無vô 想tưởng 定định 。 又hựu 此thử 定định 無vô 想tưởng 。 名danh 無vô 想tưởng 定định 。 此thử 定định 能năng 遮già 滅diệt 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 。 是thị 如như 此thử 言ngôn 所sở 引dẫn 。 此thử 定định 在tại 何hà 處xứ 。 偈kệ 曰viết 。 後hậu 定định 。 釋thích 曰viết 。 最tối 後hậu 定định 。 謂vị 第đệ 四tứ 定định 最tối 上thượng 品phẩm 。 此thử 定định 於ư 中trung 相tương 應ứng 。 非phi 於ư 餘dư 地địa 何hà 用dụng 修tu 此thử 定định 。 偈kệ 曰viết 。 欲dục 解giải 脫thoát 。 釋thích 曰viết 。 諸chư 外ngoại 觀quán 行hành 人nhân 。 執chấp 此thử 定định 為vi 決quyết 定định 出xuất 離ly 。 是thị 故cố 由do 求cầu 解giải 脫thoát 故cố 。 修tu 習tập 此thử 定định 。 無vô 想tưởng 有hữu 是thị 果quả 報báo 故cố 。 成thành 無vô 記ký 法pháp 此thử 定định 偈kệ 曰viết 。 善thiện 。 釋thích 曰viết 。 此thử 無vô 想tưởng 定định 一nhất 向hướng 是thị 。 善thiện 此thử 定định 於ư 無vô 想tưởng 天thiên 五ngũ 陰ấm 為vi 果quả 報báo 。 若nhược 善thiện 於ư 三tam 報báo 位vị 中trung 是thị 何hà 位vị 。 偈kệ 曰viết 。 必tất 有hữu 生sanh 報báo 。 釋thích 曰viết 。 此thử 定định 唯duy 生sanh 報báo 。 非phi 現hiện 報báo 及cập 後hậu 報báo 。 亦diệc 非phi 不bất 定định 報báo 。 若nhược 人nhân 已dĩ 生sanh 起khởi 此thử 定định 。 後hậu 更cánh 退thoái 失thất 。 彼bỉ 說thuyết 此thử 人nhân 必tất 還hoàn 更cánh 得đắc 受thọ 無vô 想tưởng 天thiên 生sanh 。 是thị 故cố 若nhược 人nhân 得đắc 此thử 定định 。 必tất 不bất 得đắc 入nhập 正chánh 定định 聚tụ 。 此thử 定định 但đãn 凡phàm 夫phu 所sở 得đắc 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 聖thánh 。 釋thích 曰viết 。 聖thánh 人nhân 不bất 得đắc 修tu 習tập 此thử 定định 。 彼bỉ 見kiến 此thử 定định 如như 見kiến 深thâm 坑khanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 人nhân 於ư 此thử 。 定định 起khởi 解giải 脫thoát 心tâm 乃nãi 修tu 此thử 定định 。 聖thánh 人nhân 於ư 生sanh 死tử 不bất 起khởi 解giải 脫thoát 心tâm 。 聖thánh 人nhân 若nhược 已dĩ 得đắc 第đệ 四tứ 定định 。 為vi 於ư 過quá 去khứ 未vị 來lai 得đắc 此thử 定định 。 不bất 猶do 如như 諸chư 定định 非phi 聖thánh 亦diệc 不bất 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 定định 若nhược 已dĩ 曾tằng 數sác 數sác 所sở 習tập 。 大đại 功công 用dụng 所sở 成thành 故cố 。 又hựu 無vô 心tâm 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 一nhất 世thế 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 但đãn 一nhất 時thời 得đắc 。 謂vị 現hiện 在tại 得đắc 。 如như 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 戒giới 。 得đắc 此thử 定định 於ư 第đệ 二nhị 剎sát 那na 有hữu 過quá 去khứ 至chí 得đắc 。 乃nãi 至chí 未vị 捨xả 此thử 定định 。 無vô 心tâm 故cố 於ư 未vị 來lai 無vô 修tu 。 今kim 滅diệt 心tâm 定định 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 滅diệt 定định 亦diệc 如như 此thử 。 釋thích 曰viết 。 如như 無vô 想tưởng 定định 。 無vô 心tâm 定định 亦diệc 如như 此thử 。 如như 此thử 言ngôn 引dẫn 何hà 義nghĩa 。 能năng 滅diệt 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 。 此thử 二nhị 定định 異dị 相tướng 云vân 何hà 。 此thử 定định 偈kệ 曰viết 。 為vi 靜tĩnh 住trụ 。 釋thích 曰viết 。 寂tịch 靜tĩnh 住trụ 想tưởng 為vi 思tư 惟duy 先tiên 故cố 。 聖thánh 人nhân 修tu 此thử 定định 。 彼bỉ 定định 解giải 脫thoát 想tưởng 為vi 思tư 惟duy 先tiên 。 彼bỉ 與dữ 第đệ 四tứ 定định 同đồng 地địa 。 此thử 定định 偈kệ 曰viết 。 有hữu 頂đảnh 。 釋thích 曰viết 。 此thử 定định 以dĩ 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 為vi 地địa 。 此thử 定định 偈kệ 曰viết 。 善thiện 。 釋thích 曰viết 。 此thử 定định 必tất 是thị 善thiện 。 無vô 染nhiễm 污ô 故cố 。 非phi 無vô 記ký 。 雖tuy 復phục 是thị 善thiện 。 偈kệ 曰viết 二nhị 報báo 不bất 定định 。 釋thích 曰viết 。 此thử 定định 由do 二nhị 因nhân 有hữu 二nhị 報báo 。 或hoặc 生sanh 報báo 或hoặc 後hậu 報báo 。 有hữu 時thời 於ư 果quả 報báo 不bất 定định 有hữu 時thời 無vô 果quả 報báo 。 若nhược 得đắc 定định 人nhân 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 定định 於ư 有hữu 頂đảnh 以dĩ 四tứ 陰ấm 為vi 果quả 報báo 。 此thử 定định 一nhất 向hướng 。 偈kệ 曰viết 。 唯duy 聖thánh 。 釋thích 曰viết 。 但đãn 聖thánh 人nhân 能năng 得đắc 此thử 定định 非phi 凡phàm 夫phu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 凡phàm 夫phu 不bất 能năng 得đắc 修tu 此thử 定định 。 怖bố 畏úy 斷đoạn 絕tuyệt 故cố 。 又hựu 由do 聖thánh 道Đạo 力lực 所sở 生sanh 起khởi 故cố 。 云vân 何hà 如như 此thử 。 於ư 中trung 生sanh 現hiện 世thế 涅Niết 槃Bàn 願nguyện 樂nhạo 故cố 。 此thử 定định 雖tuy 是thị 聖thánh 人nhân 所sở 得đắc 。 非phi 離ly 欲dục 所sở 得đắc 云vân 何hà 得đắc 。 偈kệ 曰viết 。 由do 修tu 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 此thử 定định 由do 修tu 習tập 力lực 得đắc 。 非phi 過quá 去khứ 得đắc 。 未vị 來lai 不bất 可khả 修tu 。 由do 心tâm 力lực 強cường/cưỡng 故cố 成thành 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 亦diệc 由do 修tu 習tập 得đắc 耶da 不phủ 。 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 菩Bồ 提Đề 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 與dữ 盡tận 智trí 同đồng 時thời 得đắc 此thử 定định 。
何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 佛Phật 無vô 有hữu 一nhất 德đức 由do 功công 用dụng 得đắc 。 由do 一nhất 切thiết 圓viên 德đức 現hiện 前tiền 。 皆giai 隨tùy 佛Phật 欲dục 成thành 故cố 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 於ư 佛Phật 悉tất 是thị 離ly 欲dục 所sở 得đắc 。 若nhược 爾nhĩ 先tiên 未vị 生sanh 滅diệt 心tâm 定định 。 於ư 盡tận 智trí 時thời 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 云vân 何hà 。 成thành 俱câu 解giải 脫thoát 人nhân 。 得đắc 成thành 如như 於ư 已dĩ 生sanh 。 此thử 中trung 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 西tây 國quốc 諸chư 師sư 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 在tại 有hữu 學học 位vị 。 先tiên 已dĩ 生sanh 此thử 定định 。 後hậu 方phương 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 云vân 何hà 不bất 許hứa 如như 此thử 。 若nhược 爾nhĩ 與dữ 大đại 德đức 優ưu 波ba 掘quật 多đa 所sở 造tạo 道Đạo 理lý 足túc 論luận 。 彼bỉ 順thuận 成thành 證chứng 。 彼bỉ 論luận 說thuyết 。 先tiên 已dĩ 起khởi 滅diệt 想tưởng 受thọ 定định 。 後hậu 方phương 得đắc 盡tận 智trí 。 應ưng 說thuyết 如Như 來Lai 如như 此thử 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 前tiền 。 釋thích 曰viết 。 罽kế 賓tân 國quốc 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 先tiên 入nhập 無vô 心tâm 定định 後hậu 得đắc 盡tận 智trí 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 何hà 以dĩ 故cố 偈kệ 曰viết 。 三tam 十thập 四tứ 念niệm 得đắc 故cố 。 釋thích 曰viết 。 彼bỉ 說thuyết 三tam 十thập 四tứ 心tâm 剎sát 那na 中trung 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 在tại 四Tứ 諦Đế 觀quán 有hữu 十thập 六lục 心tâm 剎sát 那na 。 於ư 離ly 欲dục 有hữu 頂đảnh 有hữu 十thập 八bát 心tâm 剎sát 那na 。 為vi 除trừ 有hữu 頂đảnh 九cửu 分phần/phân 惑hoặc 。 由do 修tu 九cửu 品phẩm 次thứ 第đệ 道đạo 九cửu 品phẩm 。 解giải 脫thoát 道Đạo 故cố 。 合hợp 此thử 心tâm 足túc 三tam 十thập 四tứ 剎sát 那na 。 菩Bồ 薩Tát 先tiên 已dĩ 離ly 欲dục 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 後hậu 方phương 入nhập 正chánh 定định 聚tụ 。 下hạ 地địa 諸chư 惑hoặc 不bất 復phục 更cánh 除trừ 滅diệt 。 是thị 故cố 於ư 此thử 。 中trung 間gian 不bất 同đồng 類loại 心tâm 不bất 生sanh 起khởi 故cố 。 無vô 道Đạo 理lý 得đắc 入nhập 滅diệt 心tâm 定định 。 此thử 何hà 所sở 為vi 。 若nhược 於ư 中trung 間gian 。 不bất 同đồng 類loại 心tâm 生sanh 起khởi 現hiện 前tiền 。 有hữu 更cánh 起khởi 心tâm 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 無vô 更cánh 起khởi 心tâm 。 實thật 如như 此thử 無vô 更cánh 起khởi 心tâm 。 不bất 由do 無vô 流lưu 道đạo 不bất 更cánh 起khởi 。 若nhược 爾nhĩ 立lập 不bất 更cánh 起khởi 。 云vân 何hà 佛Phật 說thuyết 。 我ngã 未vị 壞hoại 金kim 剛cang 座tòa 。 乃nãi 至chí 未vị 得đắc 諸chư 流lưu 盡tận 。 如như 此thử 意ý 無vô 改cải 故cố 。 是thị 故cố 說thuyết 無vô 更cánh 起khởi 。 於ư 一nhất 坐tọa 時thời 一nhất 切thiết 事sự 究cứu 竟cánh 故cố 。 此thử 義nghĩa 如như 前tiền 。 是thị 外ngoại 國quốc 諸chư 師sư 所sở 說thuyết 。 若nhược 此thử 二nhị 定định 。 多đa 種chủng 別biệt 異dị 相tướng 。 偈kệ 曰viết 。 二nhị 依y 欲dục 色sắc 。 釋thích 曰viết 。 此thử 二nhị 定định 。 謂vị 無vô 想tưởng 定định 無vô 心tâm 定định 。 依y 欲dục 色sắc 二nhị 界giới 修tu 得đắc 。 若nhược 人nhân 不bất 許hứa 於ư 色sắc 界giới 修tu 得đắc 無vô 色sắc 定định 。 是thị 伽già 蘭lan 他tha 。 於ư 此thử 人nhân 相tương 違vi 。 或hoặc 時thời 色sắc 有hữu 不bất 成thành 有hữu 。 此thử 中trung 有hữu 五ngũ 種chủng 判phán 。 一nhất 色sắc 界giới 眾chúng 生sanh 。 二nhị 有hữu 想tưởng 諸chư 天thiên 。 住trụ 於ư 不bất 同đồng 分phần/phân 心tâm 。 三tam 入nhập 無vô 想tưởng 定định 。 四tứ 入nhập 無vô 心tâm 定định 。 五ngũ 無Vô 想Tưởng 諸chư 天thiên 。 已dĩ 得đắc 無vô 想tưởng 天thiên 生sanh 。 各các 是thị 彼bỉ 有hữu 。 由do 此thử 文văn 句cú 。 是thị 故cố 此thử 二nhị 定định 。 決quyết 定định 依y 止chỉ 欲dục 色sắc 二nhị 界giới 。 此thử 中trung 是thị 二nhị 定định 差sai 別biệt 。 偈kệ 曰viết 。 滅diệt 定định 初sơ 人nhân 道đạo 。 釋thích 曰viết 。 此thử 滅diệt 心tâm 定định 。 初sơ 於ư 人nhân 道đạo 中trung 修tu 得đắc 已dĩ 。 昔tích 經kinh 退thoái 人nhân 後hậu 方phương 於ư 色sắc 界giới 修tu 得đắc 。 於ư 滅diệt 心tâm 定định 為vi 退thoái 不bất 說thuyết 有hữu 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 則tắc 與dữ 大đại 德đức 優ưu 陀đà 夷di 經kinh 相tương 違vi 經kinh 言ngôn 淨tịnh 命mạng 。 有hữu 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 在tại 正Chánh 法Pháp 內nội 。 具cụ 清thanh 淨tịnh 戒giới 。 具cụ 清thanh 淨tịnh 定định 。 具cụ 清thanh 淨tịnh 慧tuệ 。 是thị 人nhân 數sác 數sác 入nhập 觀quán 。 修tu 滅diệt 想tưởng 受thọ 定định 。 數sác 數sác 出xuất 觀quán 。 則tắc 有hữu 是thị 處xứ 。 應ưng 如như 實thật 知tri 。 此thử 人nhân 於ư 現hiện 法pháp 。 先tiên 若nhược 不bất 得đắc 知tri 已dĩ 根căn 。 及cập 於ư 臨lâm 死tử 時thời 。 由do 身thân 破phá 滅diệt 故cố 。 過quá 段đoạn 食thực 諸chư 天thiên 。 隨tùy 一nhất 意ý 生sanh 諸chư 天thiên 中trung 。 或hoặc 於ư 中trung 受thọ 生sanh 。 此thử 人nhân 於ư 中trung 生sanh 已dĩ 。 數sác 數sác 入nhập 無vô 心tâm 定định 觀quán 。 不bất 更cánh 出xuất 此thử 定định 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 應ưng 如như 實thật 知tri 。 此thử 中trung 意ý 生sanh 天thiên 者giả 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 是thị 色sắc 界giới 。 是thị 定định 與dữ 有hữu 頂đảnh 相tướng 應ưng 。 若nhược 人nhân 得đắc 此thử 定định 不bất 退thoái 。 云vân 何hà 得đắc 於ư 。 色sắc 界giới 受thọ 生sanh 。 有hữu 餘dư 部bộ 執chấp 。 此thử 滅diệt 心tâm 定định 。 以dĩ 第đệ 四tứ 定định 為vi 地địa 。 於ư 此thử 部bộ 若nhược 離ly 退thoái 墮đọa 。 是thị 義nghĩa 亦diệc 成thành 。 是thị 義nghĩa 不bất 得đắc 成thành 。 謂vị 無vô 心tâm 定định 。 以dĩ 第đệ 四tứ 定định 為vi 地địa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 經kinh 言ngôn 故cố 。 經kinh 說thuyết 有hữu 九cửu 種chủng 次thứ 第đệ 定định 。 若nhược 有hữu 如như 此thử 。 決quyết 定định 超siêu 越việt 定định 云vân 何hà 得đắc 成thành 。 此thử 定định 次thứ 第đệ 決quyết 定định 。 約ước 初sơ 學học 人nhân 。 若nhược 觀quán 行hành 人nhân 。 已dĩ 至chí 定định 自tự 在tại 位vị 超siêu 越việt 亦diệc 得đắc 。 修tu 如như 此thử 二nhị 定định 。 約ước 地địa 有hữu 差sai 別biệt 。 一nhất 以dĩ 第đệ 四tứ 定định 為vi 地địa 。 一nhất 以dĩ 有hữu 頂đảnh 為vi 地địa 。 復phục 由do 加gia 行hành 有hữu 異dị 。 謂vị 解giải 脫thoát 靜tĩnh 住trụ 想tưởng 。 為vi 思tư 惟duy 先tiên 所sở 修tu 習tập 故cố 。 復phục 由do 相tương 續tục 有hữu 異dị 。 謂vị 生sanh 在tại 凡phàm 夫phu 聖thánh 人nhân 。 相tương 續tục 中trung 故cố 。 復phục 由do 果quả 有hữu 異dị 。 謂vị 無vô 想tưởng 有hữu 及cập 有hữu 頂đảnh 為vi 果quả 故cố 。 復phục 由do 受thọ 報báo 有hữu 異dị 。 謂vị 定định 受thọ 報báo 不bất 定định 受thọ 報báo 。 及cập 二nhị 受thọ 報báo 故cố 。 復phục 由do 初sơ 生sanh 有hữu 異dị 。 謂vị 於ư 二nhị 界giới 。 及cập 於ư 人nhân 道đạo 初sơ 生sanh 故cố 。 云vân 何hà 此thử 二nhị 定định 。 同đồng 滅diệt 離ly 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 為vi 自tự 性tánh 。 說thuyết 第đệ 一nhất 為vi 無vô 想tưởng 定định 。 說thuyết 第đệ 二nhị 為vi 滅diệt 想tưởng 受thọ 定định 。 由do 違vi 逆nghịch 想tưởng 違vi 逆nghịch 想tưởng 受thọ 故cố 。 此thử 二nhị 修tu 觀quán 得đắc 成thành 。 譬thí 如như 於ư 他tha 心tâm 通thông 中trung 亦diệc 知tri 他tha 受thọ 等đẳng 。 但đãn 說thuyết 名danh 知tri 他tha 心tâm 通thông 。 今kim 云vân 何hà 從tùng 久cửu 久cửu 時thời 滅diệt 心tâm 後hậu 更cánh 生sanh 心tâm 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 雖tuy 復phục 過quá 去khứ 。 以dĩ 是thị 有hữu 故cố 。 是thị 故cố 前tiền 滅diệt 成thành 後hậu 次thứ 第đệ 緣duyên 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 云vân 何hà 於ư 無vô 色sắc 界giới 生sanh 眾chúng 生sanh 。 色sắc 久cửu 久cửu 時thời 斷đoạn 盡tận 。 後hậu 時thời 更cánh 生sanh 色sắc 。 此thử 色sắc 定định 從tùng 心tâm 生sanh 。 不bất 從tùng 色sắc 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 心tâm 亦diệc 從tùng 此thử 有hữu 根căn 身thân 更cánh 生sanh 。 不bất 從tùng 心tâm 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 二nhị 更cánh 互hỗ 為vi 種chủng 子tử 。 謂vị 心tâm 及cập 有hữu 根căn 身thân 。 宿túc 舊cựu 諸chư 師sư 皆giai 說thuyết 如như 此thử 。 大đại 德đức 婆Bà 須Tu 蜜Mật 多Đa 羅la 。 於ư 問vấn 中trung 說thuyết 。 若nhược 人nhân 執chấp 滅diệt 心tâm 定định 無vô 心tâm 。 此thử 人nhân 則tắc 有hữu 如như 此thử 失thất 。 我ngã 今kim 執chấp 滅diệt 心tâm 定định 有hữu 心tâm 。 大đại 德đức 瞿cù 沙sa 說thuyết 。 此thử 執chấp 不bất 然nhiên 。 若nhược 識thức 有hữu 從tùng 三tam 和hòa 合hợp 有hữu 觸xúc 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 依y 觸xúc 生sanh 受thọ 想tưởng 作tác 意ý 等đẳng 。 是thị 故cố 於ư 此thử 。 定định 中trung 想tưởng 受thọ 等đẳng 法pháp 不bất 應ưng 滅diệt 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 緣duyên 受thọ 生sanh 愛ái 。 今kim 有hữu 受thọ 於ư 阿A 羅La 漢Hán 愛ái 不bất 生sanh 。 如như 此thử 於ư 無vô 心tâm 定định 雖tuy 復phục 有hữu 觸xúc 。 受thọ 想tưởng 等đẳng 不bất 生sanh 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 有hữu 簡giản 別biệt 故cố 。 緣duyên 無vô 明minh 觸xúc 所sở 生sanh 受thọ 則tắc 貪tham 愛ái 生sanh 起khởi 。 於ư 生sanh 受thọ 中trung 不bất 簡giản 別biệt 觸xúc 。 是thị 故cố 此thử 義nghĩa 不bất 平bình 。 是thị 故cố 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 滅diệt 想tưởng 受thọ 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 。 必tất 定định 無vô 心tâm 。 若nhược 無vô 心tâm 云vân 何hà 成thành 。 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 。 由do 成thành 立lập 四tứ 大đại 平bình 等đẳng 義nghĩa 。 復phục 由do 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 。 心tâm 故cố 至chí 此thử 定định 。 此thử 二nhị 定định 為vi 由do 實thật 物vật 有hữu 。 為vi 由do 假giả 名danh 有hữu 。 彼bỉ 說thuyết 實thật 有hữu 物vật 。 由do 能năng 遮già 礙ngại 心tâm 相tương 續tục 生sanh 故cố 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 由do 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 心tâm 此thử 心tâm 。 相tương 續tục 斷đoạn 故cố 。 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 。 心tâm 與dữ 餘dư 心tâm 相tương 違vi 生sanh 起khởi 。 由do 此thử 心tâm 生sanh 起khởi 。 於ư 中trung 間gian 時thời 唯duy 餘dư 心tâm 不bất 生sanh 起khởi 為vi 相tương/tướng 故cố 。 無vô 有hữu 別biệt 物vật 。 此thử 定định 能năng 引dẫn 與dữ 餘dư 識thức 相tương 違vi 。 相tương 續tục 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 名danh 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 。 此thử 定định 唯duy 心tâm 心tâm 法pháp 不bất 起khởi 為vi 相tương/tướng 若nhược 觀quán 行hành 人nhân 出xuất 定định 。 此thử 定định 先tiên 無vô 後hậu 無vô 故cố 。 此thử 定định 假giả 說thuyết 名danh 有hữu 為vi 。
復phục 次thứ 此thử 定định 唯duy 能năng 令linh 依y 止chỉ 如như 此thử 平bình 等đẳng 故cố 。 名danh 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 。 應ưng 知tri 無vô 想tưởng 有hữu 亦diệc 如như 此thử 。 此thử 定định 但đãn 心tâm 於ư 此thử 位vị 中trung 與dữ 心tâm 生sanh 起khởi 相tương 違vi 。 此thử 心tâm 唯duy 不bất 起khởi 。 假giả 說thuyết 為vi 無vô 想tưởng 。 有hữu 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 不bất 說thuyết 如như 此thử 。 彼bỉ 執chấp 實thật 有hữu 物vật 。
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam