阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 論Luận
Quyển 4
尊Tôn 者Giả 世Thế 親Thân 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ
尊tôn 者giả 世thế 親thân 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 分phân 別biệt 根căn 品phẩm 第đệ 二nhị 之chi 二nhị 。
今kim 應ưng 思tư 擇trạch 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 如như 相tương/tướng 不bất 同đồng 。 生sanh 亦diệc 各các 異dị 。 為vi 有hữu 諸chư 法pháp 決quyết 定định 俱câu 生sanh 。 有hữu 定định 俱câu 生sanh 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 略lược 有hữu 五ngũ 品phẩm 。 一nhất 色sắc 。 二nhị 心tâm 。 三tam 心tâm 所sở 。 四tứ 心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 五ngũ 無vô 為vi 。 無vô 為vi 無vô 生sanh 此thử 中trung 不bất 說thuyết 。 今kim 先tiên 辯biện 色sắc 決quyết 定định 俱câu 生sanh 。 頌tụng 曰viết 。
欲dục 微vi 聚tụ 無vô 聲thanh 。 無vô 根căn 有hữu 八bát 事sự 。
有hữu 身thân 根căn 九cửu 事sự 。 十thập 事sự 有hữu 餘dư 根căn 。
論luận 曰viết 。 色sắc 聚tụ 極cực 細tế 立lập 微vi 聚tụ 名danh 。 為vi 顯hiển 更cánh 無vô 細tế 於ư 此thử 者giả 。 此thử 在tại 欲dục 界giới 無vô 聲thanh 無vô 根căn 。 八bát 事sự 俱câu 生sanh 隨tùy 一nhất 不bất 減giảm 。 云vân 何hà 八bát 事sự 。 謂vị 四tứ 大đại 種chủng 及cập 四tứ 所sở 造tạo 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 無vô 聲thanh 有hữu 根căn 諸chư 極cực 微vi 聚tụ 。 此thử 俱câu 生sanh 事sự 。 或hoặc 九cửu 或hoặc 十thập 。 有hữu 身thân 根căn 聚tụ 九cửu 事sự 俱câu 生sanh 。 八bát 事sự 如như 前tiền 。 身thân 為vi 第đệ 九cửu 。 有hữu 餘dư 根căn 聚tụ 十thập 事sự 俱câu 生sanh 。 九cửu 事sự 如như 前tiền 加gia 眼nhãn 等đẳng 一nhất 。 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 。 必tất 不bất 離ly 身thân 。 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 處xứ 各các 別biệt 故cố 。 於ư 前tiền 諸chư 聚tụ 若nhược 有hữu 聲thanh 生sanh 。 如như 次thứ 數số 增tăng 九cửu 十thập 十thập 一nhất 。 以dĩ 有hữu 聲thanh 處xứ 不bất 離ly 根căn 生sanh 。 謂vị 有hữu 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 因nhân 起khởi 。 若nhược 四tứ 大đại 種chủng 不bất 相tương 離ly 生sanh 。 於ư 諸chư 聚tụ 中trung 堅kiên 濕thấp 煖noãn 動động 。 云vân 何hà 隨tùy 一nhất 可khả 得đắc 非phi 餘dư 。 於ư 彼bỉ 聚tụ 中trung 勢thế 用dụng 增tăng 者giả 明minh 了liễu 可khả 得đắc 。 餘dư 體thể 非phi 無vô 。 如như 覺giác 針châm 鋒phong 與dữ 籌trù 合hợp 觸xúc 。 如như 嘗thường 鹽diêm 味vị 與dữ 麨xiểu 合hợp 味vị 。 云vân 何hà 於ư 彼bỉ 。 知tri 亦diệc 有hữu 餘dư 。 由do 有hữu 攝nhiếp 熟thục 長trường/trưởng 持trì 業nghiệp 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 遇ngộ 緣duyên 堅kiên 等đẳng 便tiện 有hữu 流lưu 等đẳng 相tương/tướng 故cố 。 如như 水thủy 聚tụ 中trung 由do 極cực 冷lãnh 故cố 有hữu 煖noãn 相tương/tướng 起khởi 。 雖tuy 不bất 相tương 離ly 而nhi 冷lãnh 用dụng 增tăng 。 如như 受thọ 及cập 聲thanh 用dụng 有hữu 勝thắng 劣liệt 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 於ư 此thử 聚tụ 中trung 餘dư 有hữu 種chủng 子tử 未vị 有hữu 體thể 相tướng 故cố 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 於ư 木mộc 聚tụ 中trung 有hữu 種chủng 種chủng 界giới 。 界giới 謂vị 種chủng 子tử 。 如như 何hà 風phong 中trung 知tri 有hữu 顯hiển 色sắc 。 此thử 義nghĩa 可khả 信tín 。 不bất 可khả 比tỉ 知tri 。 或hoặc 所sở 合hợp 香hương 現hiện 可khả 取thủ 故cố 。 香hương 與dữ 顯hiển 色sắc 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 前tiền 說thuyết 色sắc 界giới 香hương 味vị 並tịnh 無vô 故cố 。 彼bỉ 無vô 聲thanh 有hữu 六lục 七thất 八bát 。 有hữu 聲thanh 有hữu 七thất 八bát 九cửu 俱câu 生sanh 。 此thử 可khả 准chuẩn 知tri 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。 此thử 中trung 言ngôn 事sự 為vi 依y 體thể 說thuyết 。 為vi 依y 處xứ 說thuyết 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 過quá 。 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。 若nhược 依y 體thể 說thuyết 。 八bát 九cửu 十thập 等đẳng 便tiện 為vi 太thái 少thiểu 。 由do 諸chư 微vi 聚tụ 必tất 有hữu 形hình 色sắc 有hữu 多đa 極cực 微vi 共cộng 積tích 集tập 故cố 。 重trọng/trùng 性tánh 輕khinh 性tánh 定định 隨tùy 有hữu 一nhất 。 滑hoạt 性tánh 澁sáp 性tánh 隨tùy 一nhất 亦diệc 然nhiên 。 或hoặc 處xứ 有hữu 冷lãnh 有hữu 飢cơ 有hữu 渴khát 。 是thị 則tắc 所sở 言ngôn 有hữu 太thái 少thiểu 過quá 。 若nhược 依y 處xứ 說thuyết 。 八bát 九cửu 十thập 等đẳng 便tiện 為vi 太thái 多đa 。 由do 四tứ 大đại 種chủng 觸xúc 處xứ 攝nhiếp 故cố 。 應ưng 說thuyết 四Tứ 等Đẳng 。 是thị 則tắc 所sở 言ngôn 有hữu 太thái 多đa 失thất 。 二nhị 俱câu 無vô 過quá 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 所sở 言ngôn 事sự 者giả 。 一nhất 分phần/phân 依y 體thể 說thuyết 。 謂vị 所sở 依y 大đại 種chủng 。 一nhất 分phần/phân 依y 處xứ 說thuyết 。 謂vị 能năng 依y 造tạo 色sắc 。 若nhược 爾nhĩ 大đại 種chủng 事sự 應ưng 成thành 多đa 。 造tạo 色sắc 各các 別biệt 依y 一nhất 四tứ 大đại 種chủng 故cố 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 依y 體thể 類loại 說thuyết 。 諸chư 四tứ 大đại 種chủng 類loại 無vô 別biệt 故cố 。 何hà 用dụng 分phân 別biệt 如như 是thị 語ngữ 為vi 。 語ngữ 隨tùy 欲dục 生sanh 。 義nghĩa 應ưng 思tư 擇trạch 。 如như 是thị 已dĩ 辯biện 色sắc 定định 俱câu 生sanh 。 餘dư 定định 俱câu 生sanh 今kim 次thứ 當đương 辯biện 。 頌tụng 曰viết 。
心tâm 心tâm 所sở 必tất 俱câu 。 諸chư 行hành 相tương/tướng 或hoặc 得đắc 。
論luận 曰viết 。 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 必tất 定định 俱câu 生sanh 。 隨tùy 闕khuyết 一nhất 時thời 餘dư 則tắc 不bất 起khởi 。 諸chư 行hành 即tức 是thị 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 謂vị 色sắc 心tâm 心tâm 所sở 心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 前tiền 必tất 俱câu 言ngôn 流lưu 至chí 於ư 此thử 。 謂vị 色sắc 心tâm 等đẳng 諸chư 行hành 生sanh 時thời 。 必tất 與dữ 有hữu 為vi 四tứ 相tương/tướng 俱câu 起khởi 。 言ngôn 或hoặc 得đắc 者giả 。 謂vị 諸chư 行hành 內nội 唯duy 有hữu 情tình 法pháp 與dữ 得đắc 俱câu 生sanh 。 餘dư 法pháp 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 言ngôn 或hoặc 。 向hướng 言ngôn 心tâm 所sở 。 何hà 者giả 是thị 邪tà 。 頌tụng 曰viết 。
心tâm 所sở 且thả 有hữu 五ngũ 。 大đại 地địa 法pháp 等đẳng 異dị 。
論luận 曰viết 。 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 且thả 有hữu 五ngũ 品phẩm 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。
一nhất 大đại 地địa 法pháp 。 二nhị 大đại 善thiện 地địa 法pháp 。 三tam 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 四tứ 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 。 五ngũ 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 地địa 謂vị 行hành 處xứ 。 若nhược 此thử 是thị 彼bỉ 所sở 行hành 處xứ 。 即tức 說thuyết 此thử 為vi 彼bỉ 法pháp 地địa 。 大đại 法pháp 地địa 故cố 名danh 為vi 大đại 地địa 。 此thử 中trung 若nhược 法pháp 大đại 地địa 所sở 有hữu 。 名danh 大đại 地địa 法pháp 。 謂vị 法pháp 恆hằng 於ư 一nhất 切thiết 心tâm 有hữu 。 彼bỉ 法pháp 是thị 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
受thọ 想tưởng 思tư 觸xúc 欲dục 。 慧tuệ 念niệm 與dữ 作tác 意ý 。
勝thắng 解giải 三tam 摩ma 地địa 。 遍biến 於ư 一nhất 切thiết 心tâm 。
論luận 曰viết 。 傳truyền 說thuyết 。 如như 是thị 所sở 列liệt 十thập 法pháp 。 諸chư 心tâm 剎sát 那na 和hòa 合hợp 遍biến 有hữu 。 此thử 中trung 受thọ 謂vị 三tam 種chủng 領lãnh 納nạp 苦khổ 樂lạc 俱câu 非phi 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 想tưởng 謂vị 於ư 境cảnh 取thủ 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 思tư 謂vị 能năng 令linh 心tâm 有hữu 造tạo 作tác 。 觸xúc 謂vị 根căn 境cảnh 識thức 和hòa 合hợp 生sanh 。 能năng 有hữu 觸xúc 對đối 。 欲dục 謂vị 希hy 求cầu 。 所sở 作tác 事sự 業nghiệp 。 慧tuệ 謂vị 於ư 法pháp 能năng 有hữu 簡giản 擇trạch 。 念niệm 謂vị 於ư 緣duyên 。 明minh 記ký 不bất 忘vong 。 作tác 意ý 謂vị 能năng 令linh 心tâm 警cảnh 覺giác 。 勝thắng 解giải 謂vị 能năng 於ư 境cảnh 印ấn 可khả 。 三tam 摩ma 地địa 謂vị 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 異dị 相tướng 微vi 細tế 。 一nhất 一nhất 相tương 續tục 分phân 別biệt 尚thượng 難nạn/nan 。 況huống 一nhất 剎sát 那na 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 。 有hữu 色sắc 諸chư 藥dược 色sắc 根căn 所sở 取thủ 。 其kỳ 味vị 差sai 別biệt 尚thượng 難nan 了liễu 知tri 。 況huống 無vô 色sắc 法pháp 唯duy 覺giác 慧tuệ 取thủ 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 十thập 大đại 地địa 法pháp 。 大đại 善thiện 法Pháp 地địa 名danh 大đại 善thiện 地địa 。 此thử 中trung 若nhược 法pháp 大đại 善thiện 地địa 所sở 有hữu 名danh 大đại 善thiện 地địa 法pháp 。 謂vị 法pháp 恆hằng 於ư 諸chư 善thiện 心tâm 有hữu 。 彼bỉ 法pháp 是thị 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
信tín 及cập 不bất 放phóng 逸dật 。 輕khinh 安an 捨xả 慚tàm 愧quý 。
二nhị 根căn 及cập 不bất 害hại 。 勤cần 唯duy 遍biến 善thiện 心tâm 。
論luận 曰viết 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 唯duy 遍biến 善thiện 心tâm 。 此thử 中trung 信tín 者giả 。 令linh 心tâm 澄trừng 淨tịnh 。 有hữu 說thuyết 。 於ư 諦đế 實thật 業nghiệp 果quả 中trung 現hiện 前tiền 忍nhẫn 許hứa 故cố 名danh 為vi 信tín 。 不bất 放phóng 逸dật 者giả 。 修tu 諸chư 善thiện 法Pháp 。 離ly 諸chư 不bất 善thiện 法pháp 。 復phục 何hà 名danh 修tu 。 謂vị 此thử 於ư 善thiện 專chuyên 注chú 為vi 性tánh 。 餘dư 部bộ 經kinh 中trung 有hữu 如như 是thị 釋thích 。 能năng 守thủ 護hộ 心tâm 名danh 不bất 放phóng 逸dật 。 輕khinh 安an 者giả 。 謂vị 心tâm 堪kham 任nhậm 性tánh 。 豈khởi 無vô 經kinh 亦diệc 說thuyết 有hữu 身thân 輕khinh 安an 耶da 。 雖tuy 非phi 無vô 說thuyết 。 此thử 如như 身thân 受thọ 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 何hà 可khả 立lập 此thử 為vi 覺giác 支chi 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 身thân 輕khinh 安an 者giả 身thân 堪kham 任nhậm 性tánh 。 復phục 如như 何hà 說thuyết 此thử 為vi 覺giác 支chi 。 能năng 順thuận 覺giác 支chi 故cố 無vô 有hữu 失thất 。 以dĩ 身thân 輕khinh 安an 能năng 引dẫn 覺giác 支chi 心tâm 輕khinh 安an 故cố 。 於ư 餘dư 亦diệc 見kiến 有hữu 是thị 說thuyết 耶da 。 有hữu 如như 經kinh 說thuyết 。 喜hỷ 及cập 順thuận 喜hỷ 法pháp 名danh 喜hỷ 覺giác 支chi 。 瞋sân 及cập 瞋sân 因nhân 緣duyên 名danh 瞋sân 恚khuể 蓋cái 。 正chánh 見kiến 正chánh 思tư 惟duy 正chánh 勤cần 名danh 慧tuệ 蘊uẩn 。 思tư 惟duy 及cập 勤cần 雖tuy 非phi 慧tuệ 性tánh 隨tùy 順thuận 慧tuệ 故cố 亦diệc 得đắc 慧tuệ 名danh 。 故cố 身thân 輕khinh 安an 順thuận 覺giác 支chi 故cố 得đắc 名danh 無vô 失thất 。 心tâm 平bình 等đẳng 性tánh 無vô 警cảnh 覺giác 性tánh 說thuyết 名danh 為vi 捨xả 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 於ư 一nhất 心tâm 中trung 。 有hữu 警cảnh 覺giác 性tánh 無vô 警cảnh 覺giác 性tánh 。 作tác 意ý 與dữ 捨xả 二nhị 相tương 應ứng 起khởi 。 豈khởi 不bất 前tiền 說thuyết 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 其kỳ 相tương/tướng 微vi 細tế 。 難nan 可khả 了liễu 知tri 。 有hữu 雖tuy 難nan 了liễu 由do 審thẩm 推thôi 度độ 而nhi 復phục 可khả 知tri 。 此thử 最tối 難nan 知tri 。 謂vị 相tương 違vi 背bối/bội 而nhi 不bất 乖quai 反phản 。 此thử 有hữu 警cảnh 覺giác 於ư 餘dư 則tắc 無vô 。 二nhị 既ký 懸huyền 殊thù 有hữu 何hà 乖quai 反phản 。 若nhược 爾nhĩ 不bất 應ưng 同đồng 緣duyên 一nhất 境cảnh 。 或hoặc 應ưng 一nhất 切thiết 皆giai 互hỗ 相tương 應ưng 。 如như 是thị 種chủng 類loại 。 所sở 餘dư 諸chư 法pháp 此thử 中trung 應ưng 求cầu 。 如như 彼bỉ 理lý 趣thú 。 今kim 於ư 此thử 中trung 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 慚tàm 愧quý 二nhị 種chủng 如như 後hậu 當đương 釋thích 。 二nhị 根căn 者giả 。 謂vị 無vô 貪tham 無vô 瞋sân 無vô 癡si 。 善thiện 根căn 慧tuệ 為vi 性tánh 故cố 。 前tiền 已dĩ 說thuyết 在tại 大đại 地địa 法pháp 中trung 。 不bất 重trùng 說thuyết 為vi 大đại 善thiện 地địa 法pháp 。 言ngôn 不bất 害hại 者giả 。 謂vị 無vô 損tổn 惱não 。 勤cần 謂vị 令linh 心tâm 勇dũng 悍hãn 為vi 性tánh 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 大đại 善thiện 地địa 法pháp 。 大đại 煩phiền 惱não 法pháp 地địa 名danh 大đại 煩phiền 惱não 地địa 。 此thử 中trung 若nhược 法pháp 大đại 煩phiền 惱não 地địa 所sở 有hữu 名danh 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 謂vị 法pháp 恆hằng 於ư 染nhiễm 污ô 心tâm 有hữu 。 彼bỉ 法pháp 是thị 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
癡si 逸dật 怠đãi 不bất 信tín 。 惛hôn 掉trạo 恆hằng 唯duy 染nhiễm 。
論luận 曰viết 。 此thử 中trung 癡si 者giả 。 所sở 謂vị 愚ngu 癡si 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 無vô 智trí 無vô 顯hiển 。 逸dật 謂vị 放phóng 逸dật 。 不bất 修tu 諸chư 善thiện 。 是thị 修tu 諸chư 善thiện 所sở 對đối 治trị 法pháp 。 怠đãi 謂vị 懈giải 怠đãi 心tâm 不phủ 勇dũng 悍hãn 。 是thị 前tiền 所sở 說thuyết 勤cần 所sở 對đối 治trị 。 不bất 信tín 者giả 謂vị 心tâm 不bất 澄trừng 淨tịnh 。 是thị 前tiền 所sở 說thuyết 信tín 所sở 對đối 治trị 。 惛hôn 謂vị 惛hôn 沈trầm 。 對đối 法pháp 中trung 說thuyết 。 云vân 何hà 惛hôn 沈trầm 。 謂vị 身thân 重trọng/trùng 性tánh 心tâm 重trọng/trùng 性tánh 。 身thân 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 心tâm 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 。 身thân 惛hôn 沈trầm 性tánh 心tâm 惛hôn 沈trầm 性tánh 。 是thị 名danh 惛hôn 沈trầm 。 此thử 是thị 心tâm 所sở 。 如như 何hà 名danh 身thân 。 如như 身thân 受thọ 言ngôn 。 故cố 亦diệc 無vô 失thất 。 掉trạo 謂vị 掉trạo 舉cử 令linh 心tâm 不bất 靜tĩnh 。 唯duy 有hữu 如như 是thị 六lục 種chủng 。 名danh 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 豈khởi 不bất 根căn 本bổn 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 中trung 說thuyết 有hữu 十thập 種chủng 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 又hựu 於ư 彼bỉ 論luận 不bất 說thuyết 惛hôn 沈trầm 。 何hà 者giả 十thập 。 謂vị 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 失thất 念niệm 心tâm 亂loạn 無vô 明minh 不bất 正chánh 知tri 非phi 理lý 作tác 意ý 。 邪tà 勝thắng 解giải 掉trạo 舉cử 放phóng 逸dật 。 天thiên 愛ái 。 汝nhữ 今kim 但đãn 知tri 言ngôn 至chí 不bất 閑nhàn 意ý 旨chỉ 。 意ý 旨chỉ 者giả 何hà 。 謂vị 失thất 念niệm 心tâm 亂loạn 不bất 正chánh 知tri 非phi 理lý 作tác 意ý 邪tà 勝thắng 解giải 。 已dĩ 說thuyết 彼bỉ 在tại 大đại 地địa 法pháp 中trung 。 不bất 應ưng 重trọng/trùng 立lập 為vị 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 如như 無vô 癡si 善thiện 根căn 。 慧tuệ 為vi 體thể 故cố 非phi 大đại 善thiện 地địa 法pháp 。 彼bỉ 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 即tức 染nhiễm 污ô 念niệm 名danh 為vi 失thất 念niệm 。 染nhiễm 污ô 等đẳng 持trì 名danh 為vi 心tâm 亂loạn 。 諸chư 染nhiễm 污ô 慧tuệ 名danh 不bất 正chánh 知tri 。 染nhiễm 污ô 作tác 意ý 勝thắng 解giải 名danh 為vi 非phi 理lý 作tác 意ý 。 及cập 邪tà 勝thắng 解giải 故cố 說thuyết 。 若nhược 是thị 大đại 地địa 法pháp 亦diệc 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 耶da 。 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 第đệ 一nhất 句cú 謂vị 受thọ 想tưởng 思tư 觸xúc 欲dục 。 第đệ 二nhị 句cú 謂vị 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 無vô 明minh 掉trạo 舉cử 放phóng 逸dật 。 第đệ 三tam 句cú 謂vị 如như 前tiền 說thuyết 。 念niệm 等đẳng 五ngũ 法pháp 。 第đệ 四tứ 句cú 謂vị 除trừ 前tiền 相tương/tướng 。 有hữu 執chấp 。 邪tà 等đẳng 持trì 非phi 即tức 是thị 心tâm 亂loạn 。 彼bỉ 作tác 四tứ 句cú 。 與dữ 此thử 不bất 同đồng 。 又hựu 許hứa 惛hôn 沈trầm 通thông 與dữ 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 不bất 說thuyết 在tại 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 於ư 誰thùy 有hữu 過quá 。 有hữu 作tác 是thị 言ngôn 。 應ưng 說thuyết 在tại 此thử 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 順thuận 等đẳng 持trì 故cố 。 彼bỉ 謂vị 諸chư 有hữu 惛hôn 沈trầm 行hành 者giả 速tốc 發phát 等đẳng 持trì 。 非phi 掉trạo 舉cử 行hành 。 誰thùy 惛hôn 沈trầm 行hành 非phi 掉trạo 舉cử 行hành 。 誰thùy 掉trạo 舉cử 行hành 非phi 惛hôn 沈trầm 行hành 。 此thử 二nhị 未vị 嘗thường 不bất 俱câu 行hành 故cố 。 雖tuy 爾nhĩ 應ưng 知tri 隨tùy 增tăng 說thuyết 行hành 。 雖tuy 知tri 說thuyết 行hành 隨tùy 用dụng 偏thiên 增tăng 。 而nhi 依y 有hữu 體thể 建kiến 立lập 地địa 法pháp 。 故cố 此thử 地địa 法pháp 唯duy 六lục 義nghĩa 成thành 。 此thử 唯duy 遍biến 染nhiễm 心tâm 俱câu 起khởi 非phi 餘dư 故cố 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 大đại 不bất 善thiện 法Pháp 地địa 名danh 大đại 不bất 善thiện 地địa 。 此thử 中trung 若nhược 法pháp 大đại 不bất 善thiện 地địa 所sở 有hữu 名danh 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 。 謂vị 法pháp 恆hằng 於ư 不bất 善thiện 心tâm 有hữu 。 彼bỉ 法pháp 是thị 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
唯duy 遍biến 不bất 善thiện 心tâm 。 無vô 慚tàm 及cập 無vô 愧quý 。
論luận 曰viết 。 唯duy 二nhị 心tâm 所sở 但đãn 與dữ 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 心tâm 俱câu 。 謂vị 無vô 慚tàm 愧quý 。 故cố 唯duy 二nhị 種chủng 名danh 此thử 地địa 法pháp 。 此thử 二nhị 法pháp 相tướng 如như 後hậu 當đương 辯biện 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 。 小tiểu 煩phiền 惱não 法pháp 地địa 名danh 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 。 此thử 中trung 若nhược 法pháp 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 所sở 有hữu 名danh 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 謂vị 法pháp 少thiểu 分phần 染nhiễm 污ô 心tâm 俱câu 。 彼bỉ 法pháp 是thị 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
忿phẫn 覆phú 慳san 嫉tật 惱não 。 害hại 恨hận 諂siểm 誑cuống 憍kiêu 。
如như 是thị 類loại 名danh 為vi 。 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。
論luận 曰viết 。 如như 是thị 類loại 法pháp 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 意ý 識thức 地địa 起khởi 。 無vô 明minh 相tướng 應ưng 。 各các 別biệt 現hiện 行hành 。 故cố 名danh 為vi 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 此thử 法pháp 如như 後hậu 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 當đương 廣quảng 分phân 別biệt 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 五ngũ 品phẩm 心tâm 所sở 。
復phục 有hữu 此thử 餘dư 不bất 定định 心tâm 所sở 。 惡ác 作tác 睡thụy 眠miên 尋tầm 伺tứ 等đẳng 法pháp 。 此thử 中trung 應ưng 說thuyết 。 於ư 何hà 心tâm 品phẩm 有hữu 幾kỷ 心tâm 所sở 決quyết 定định 俱câu 生sanh 。 頌tụng 曰viết 。
欲dục 有hữu 尋tầm 伺tứ 故cố 。 於ư 善thiện 心tâm 品phẩm 中trung 。
二nhị 十thập 二nhị 心tâm 所sở 。 有hữu 時thời 增tăng 惡ác 作tác 。
於ư 不bất 善thiện 不bất 共cộng 。 見kiến 俱câu 唯duy 二nhị 十thập 。
四tứ 煩phiền 惱não 忿phẫn 等đẳng 。 惡ác 作tác 二nhị 十thập 一nhất 。
有hữu 覆phú 有hữu 十thập 八bát 。 無vô 覆phú 許hứa 十thập 二nhị 。
睡thụy 眠miên 遍biến 不bất 違vi 。 若nhược 有hữu 皆giai 增tăng 一nhất 。
論luận 曰viết 。 且thả 欲dục 界giới 中trung 心tâm 品phẩm 有hữu 五ngũ 。 謂vị 善thiện 唯duy 一nhất 。 不bất 善thiện 有hữu 二nhị 。 謂vị 不bất 共cộng 無vô 明minh 相tướng 應ưng 。 及cập 餘dư 煩phiền 惱não 等đẳng 相tương 應ứng 。 無vô 記ký 有hữu 二nhị 。 謂vị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 及cập 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 然nhiên 欲dục 界giới 心tâm 定định 有hữu 尋tầm 伺tứ 故cố 。 善thiện 心tâm 品phẩm 必tất 二nhị 十thập 二nhị 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 謂vị 十thập 大đại 地địa 法pháp 十thập 大đại 善thiện 地địa 法pháp 及cập 不bất 定định 二nhị 。 謂vị 尋tầm 與dữ 伺tứ 。 非phi 諸chư 善thiện 心tâm 皆giai 有hữu 惡ác 作tác 。 有hữu 時thời 增tăng 數số 至chí 二nhị 十thập 三tam 。 惡ác 作tác 者giả 何hà 。 惡ác 所sở 作tác 體thể 名danh 為vi 惡ác 作tác 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 緣duyên 惡ác 作tác 法pháp 說thuyết 名danh 惡ác 作tác 。 謂vị 緣duyên 惡ác 作tác 心tâm 追truy 悔hối 性tánh 。 如như 緣duyên 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 說thuyết 名danh 為vi 空không 。 緣duyên 不bất 淨tịnh 無vô 貪tham 說thuyết 為vi 不bất 淨tịnh 。 又hựu 見kiến 世thế 間gian 約ước 所sở 依y 處xứ 說thuyết 能năng 依y 事sự 。 如như 言ngôn 一nhất 切thiết 村thôn 邑ấp 國quốc 土độ 。 皆giai 來lai 集tập 會hội 。 惡ác 作tác 即tức 是thị 追truy 悔hối 所sở 依y 。 故cố 約ước 所sở 依y 說thuyết 為vi 惡ác 作tác 。 又hựu 於ư 果quả 體thể 假giả 立lập 因nhân 名danh 。 如như 說thuyết 此thử 六lục 觸xúc 處xứ 應ưng 知tri 名danh 宿túc 作tác 業nghiệp 。 若nhược 緣duyên 未vị 作tác 事sự 云vân 何hà 名danh 惡ác 作tác 。 於ư 未vị 作tác 事sự 亦diệc 立lập 作tác 名danh 。 如như 追truy 悔hối 言ngôn 我ngã 先tiên 不bất 作tác 如như 是thị 事sự 。 業nghiệp 是thị 我ngã 惡ác 作tác 。 何hà 等đẳng 惡ác 作tác 說thuyết 名danh 為vi 善thiện 。 謂vị 於ư 善thiện 惡ác 不bất 作tác 作tác 中trung 心tâm 追truy 悔hối 性tánh 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 名danh 為vi 不bất 善thiện 。 此thử 二nhị 各các 依y 二nhị 處xứ 而nhi 起khởi 。 若nhược 於ư 不bất 善thiện 不bất 共cộng 心tâm 品phẩm 。 必tất 有hữu 二nhị 十thập 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 謂vị 十thập 大đại 地địa 法pháp 。 六lục 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 二nhị 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 。 并tinh 二nhị 不bất 定định 謂vị 尋tầm 與dữ 伺tứ 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 不bất 共cộng 心tâm 品phẩm 。 謂vị 此thử 心tâm 品phẩm 唯duy 有hữu 無vô 明minh 。 無vô 有hữu 所sở 餘dư 貪tham 煩phiền 惱não 等đẳng 。 於ư 不bất 善thiện 見kiến 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 亦diệc 有hữu 二nhị 十thập 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 名danh 即tức 如như 前tiền 不bất 共cộng 品phẩm 說thuyết 。 非phi 見kiến 增tăng 故cố 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 。 以dĩ 即tức 於ư 十thập 大đại 地địa 法pháp 中trung 慧tuệ 用dụng 差sai 別biệt 說thuyết 為vi 見kiến 故cố 。 言ngôn 不bất 善thiện 見kiến 相tương 應ứng 心tâm 者giả 。 謂vị 此thử 心tâm 中trung 或hoặc 有hữu 邪tà 見kiến 。 或hoặc 有hữu 見kiến 取thủ 。 或hoặc 戒giới 禁cấm 取thủ 。 於ư 四tứ 不bất 善thiện 貪tham 瞋sân 慢mạn 疑nghi 煩phiền 惱não 心tâm 品phẩm 。 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 二nhị 十thập 如như 不bất 共cộng 。 加gia 貪tham 等đẳng 隨tùy 一nhất 。 於ư 前tiền 所sở 說thuyết 。 忿phẫn 等đẳng 相tương 應ứng 隨tùy 煩phiền 惱não 品phẩm 亦diệc 二nhị 十thập 一nhất 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 二nhị 十thập 如như 不bất 共cộng 。 加gia 忿phẫn 等đẳng 隨tùy 一nhất 。 不bất 善thiện 惡ác 作tác 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 亦diệc 二nhị 十thập 一nhất 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 謂vị 即tức 惡ác 作tác 。 第đệ 二nhị 十thập 一nhất 。 略lược 說thuyết 不bất 善thiện 不bất 共cộng 及cập 見kiến 相tương 應ứng 品phẩm 中trung 唯duy 有hữu 二nhị 十thập 。 餘dư 四tứ 煩phiền 惱não 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 相tương 應ứng 品phẩm 中trung 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 。 若nhược 於ư 無vô 記ký 有hữu 覆phú 心tâm 品phẩm 。 唯duy 有hữu 十thập 八bát 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 謂vị 十thập 大đại 地địa 法pháp 六lục 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 并tinh 二nhị 不bất 定định 謂vị 尋tầm 與dữ 伺tứ 。 欲dục 界giới 無vô 記ký 有hữu 覆phú 心tâm 者giả 。 謂vị 與dữ 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 及cập 邊biên 執chấp 見kiến 相tương 應ứng 。 此thử 中trung 見kiến 不bất 增tăng 。 應ưng 知tri 如như 前tiền 釋thích 。 於ư 餘dư 無vô 記ký 無vô 覆phú 心tâm 品phẩm 。 許hứa 唯duy 十thập 二nhị 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 謂vị 十thập 大đại 地địa 法pháp 并tinh 不bất 定định 尋tầm 伺tứ 。 外ngoại 方phương 諸chư 師sư 欲dục 令linh 惡ác 作tác 亦diệc 通thông 無vô 記ký 。 此thử 相tương 應ứng 品phẩm 便tiện 有hữu 十thập 二nhị 心tâm 所sở 俱câu 起khởi 。 應ưng 知tri 睡thụy 眠miên 與dữ 前tiền 所sở 說thuyết 一nhất 切thiết 心tâm 品phẩm 皆giai 不bất 相tương 違vi 。 通thông 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 性tánh 故cố 。 隨tùy 何hà 品phẩm 有hữu 即tức 說thuyết 此thử 增tăng 。 謂vị 二nhị 十thập 二nhị 至chí 二nhị 十thập 三tam 。 若nhược 二nhị 十thập 三tam 至chí 二nhị 十thập 四tứ 。 不bất 善thiện 無vô 記ký 如như 例lệ 應ưng 知tri 。 已dĩ 說thuyết 欲dục 界giới 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 諸chư 品phẩm 定định 量lượng 。 當đương 說thuyết 上thượng 界giới 。 頌tụng 曰viết 。
初sơ 定định 除trừ 不bất 善thiện 。 及cập 惡ác 作tác 睡thụy 眠miên 。
中trung 定định 又hựu 除trừ 尋tầm 。 上thượng 兼kiêm 除trừ 伺tứ 等đẳng 。
論luận 曰viết 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 於ư 前tiền 所sở 說thuyết 。 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 除trừ 唯duy 不bất 善thiện 惡ác 作tác 睡thụy 眠miên 。 餘dư 皆giai 具cụ 有hữu 。 唯duy 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 瞋sân 煩phiền 惱não 除trừ 諂siểm 誑cuống 憍kiêu 所sở 餘dư 忿phẫn 等đẳng 及cập 無vô 慚tàm 愧quý 。 餘dư 皆giai 有hữu 者giả 。 如như 欲dục 界giới 說thuyết 。 中trung 間gian 靜tĩnh 慮lự 除trừ 前tiền 所sở 除trừ 。 又hựu 更cánh 除trừ 尋tầm 。 餘dư 皆giai 具cụ 有hữu 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 以dĩ 上thượng 乃nãi 至chí 無vô 色sắc 界giới 。 中trung 除trừ 前tiền 所sở 除trừ 。 又hựu 除trừ 伺tứ 等đẳng 。 等đẳng 者giả 顯hiển 除trừ 諂siểm 誑cuống 。 餘dư 皆giai 如như 前tiền 具cụ 有hữu 。 經kinh 說thuyết 。 諂siểm 誑cuống 極cực 至chí 梵Phạm 天Thiên 。 眾chúng 相tướng 依y 故cố 。 上thượng 地địa 無vô 有hữu 。 以dĩ 大đại 梵Phạm 王Vương 處xứ 自tự 梵Phạm 眾chúng 。 忽hốt 被bị 馬mã 勝thắng 苾Bật 芻Sô 問vấn 言ngôn 。 此thử 四tứ 大đại 種chủng 當đương 於ư 何hà 位vị 。 盡tận 滅diệt 無vô 餘dư 。 梵Phạm 王Vương 不bất 知tri 無vô 餘dư 滅diệt 位vị 。 便tiện 矯kiểu 亂loạn 答đáp 。 我ngã 於ư 此thử 梵Phạm 眾chúng 是thị 大đại 梵Phạm 自tự 在tại 作tác 者giả 化hóa 者giả 生sanh 者giả 養dưỡng 者giả 。 是thị 一nhất 切thiết 父phụ 。 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 引dẫn 出xuất 眾chúng 外ngoại 諂siểm 言ngôn 愧quý 謝tạ 。 令linh 還hoàn 問vấn 佛Phật 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 於ư 諸chư 界giới 地địa 諸chư 心tâm 品phẩm 中trung 心tâm 所sở 數số 量lượng 。 今kim 次thứ 當đương 說thuyết 於ư 前tiền 所sở 辯biện 諸chư 心tâm 所sở 中trung 少thiểu 分phần 差sai 別biệt 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 愛ái 之chi 與dữ 敬kính 差sai 別biệt 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 慚tàm 愧quý 不bất 重trọng/trùng 。 於ư 罪tội 不bất 見kiến 怖bố 。
愛ái 敬kính 謂vị 信tín 慚tàm 。 唯duy 於ư 欲dục 色sắc 有hữu 。
論luận 曰viết 。 此thử 中trung 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 別biệt 者giả 於ư 諸chư 功công 德đức 。 及cập 有hữu 德đức 者giả 。 無vô 敬kính 無vô 崇sùng 無vô 所sở 忌kỵ 難nạn 。 無vô 所sở 隨tùy 屬thuộc 說thuyết 名danh 無vô 慚tàm 。 即tức 是thị 恭cung 敬kính 所sở 敵địch 對đối 法pháp 。 為vi 諸chư 善thiện 士sĩ 所sở 訶ha 厭yếm 法pháp 說thuyết 名danh 為vi 罪tội 。 於ư 此thử 罪tội 中trung 。 不bất 見kiến 怖bố 畏úy 說thuyết 名danh 無vô 愧quý 。 此thử 中trung 怖bố 言ngôn 。 顯hiển 非phi 愛ái 果quả 。 能năng 生sanh 怖bố 故cố 。 不bất 見kiến 怖bố 言ngôn 欲dục 顯hiển 何hà 義nghĩa 。 為vi 見kiến 而nhi 不bất 怖bố 名danh 不bất 見kiến 怖bố 。 為vi 不bất 見kiến 彼bỉ 怖bố 名danh 不bất 見kiến 怖bố 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 失thất 。 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。 若nhược 見kiến 而nhi 不bất 怖bố 應ưng 顯hiển 智trí 慧tuệ 。 若nhược 不bất 見kiến 彼bỉ 怖bố 應ưng 顯hiển 無vô 明minh 。 此thử 言ngôn 不bất 顯hiển 。 見kiến 與dữ 不bất 見kiến 。 何hà 所sở 顯hiển 耶da 。 此thử 顯hiển 有hữu 法pháp 是thị 隨tùy 煩phiền 惱não 。 為vi 彼bỉ 二nhị 因nhân 說thuyết 名danh 無vô 愧quý 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 於ư 所sở 造tạo 罪tội 自tự 觀quán 無vô 恥sỉ 名danh 曰viết 無vô 慚tàm 。 觀quán 他tha 無vô 恥sỉ 說thuyết 名danh 無vô 愧quý 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 二nhị 所sở 觀quán 不bất 同đồng 。 云vân 何hà 俱câu 起khởi 。 不bất 說thuyết 此thử 二nhị 一nhất 時thời 俱câu 起khởi 。 別biệt 觀quán 自tự 他tha 。 然nhiên 有hữu 無vô 恥sỉ 。 觀quán 自tự 時thời 勝thắng 說thuyết 名danh 無vô 慚tàm 。
復phục 有hữu 無vô 恥sỉ 。 觀quán 他tha 時thời 增tăng 說thuyết 為vi 無vô 愧quý 。 慚tàm 愧quý 差sai 別biệt 翻phiên 此thử 應ưng 知tri 。 謂vị 翻phiên 初sơ 釋thích 有hữu 敬kính 有hữu 崇sùng 有hữu 所sở 忌kỵ 難nan 有hữu 所sở 隨tùy 屬thuộc 說thuyết 名danh 為vi 慚tàm 。 於ư 罪tội 見kiến 怖bố 說thuyết 名danh 為vi 愧quý 。 翻phiên 第đệ 二nhị 釋thích 於ư 所sở 造tạo 罪tội 。 自tự 觀quán 有hữu 恥sỉ 說thuyết 名danh 為vi 慚tàm 。 觀quán 他tha 有hữu 恥sỉ 說thuyết 名danh 為vi 愧quý 。 已dĩ 說thuyết 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 差sai 別biệt 。 愛ái 敬kính 別biệt 者giả 。 愛ái 謂vị 愛ái 樂nhạo 。 體thể 即tức 是thị 信tín 。 然nhiên 愛ái 有hữu 二nhị 。 一nhất 有hữu 染nhiễm 污ô 。 二nhị 無vô 染nhiễm 污ô 。 有hữu 染nhiễm 謂vị 貪tham 如như 愛ái 妻thê 子tử 等đẳng 。 無vô 染nhiễm 謂vị 信tín 如như 愛ái 師sư 長trưởng 等đẳng 。 有hữu 信tín 非phi 愛ái 謂vị 緣duyên 苦khổ 集tập 信tín 。 有hữu 愛ái 非phi 信tín 謂vị 諸chư 染nhiễm 污ô 愛ái 。 有hữu 通thông 信tín 愛ái 謂vị 緣duyên 滅diệt 道đạo 信tín 。 有hữu 非phi 信tín 愛ái 謂vị 除trừ 前tiền 三tam 相tương/tướng 。 有hữu 說thuyết 。 信tín 者giả 忍nhẫn 許hứa 有hữu 德đức 。 由do 此thử 為vi 先tiên 方phương 生sanh 愛ái 樂nhạo 。 故cố 愛ái 非phi 信tín 。 敬kính 謂vị 敬kính 重trọng 。 體thể 即tức 是thị 慚tàm 。 如như 前tiền 解giải 慚tàm 謂vị 有hữu 敬kính 等đẳng 。 有hữu 慚tàm 非phi 敬kính 謂vị 緣duyên 苦khổ 集tập 慚tàm 。 有hữu 通thông 慚tàm 敬kính 謂vị 緣duyên 滅diệt 道đạo 慚tàm 。 有hữu 說thuyết 。 敬kính 者giả 有hữu 所sở 崇sùng 重trọng/trùng 。 由do 此thử 為vi 先tiên 方phương 生sanh 慚tàm 恥sỉ 。 故cố 敬kính 非phi 慚tàm 。 望vọng 所sở 緣duyên 境cảnh 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 愛ái 敬kính 有hữu 無vô 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 有hữu 愛ái 無vô 敬kính 。 謂vị 於ư 妻thê 子tử 共cộng 住trú 門môn 人nhân 等đẳng 。 有hữu 敬kính 無vô 愛ái 。 謂vị 於ư 他tha 師sư 有hữu 德đức 貴quý 人nhân 等đẳng 。 有hữu 愛ái 有hữu 敬kính 。 謂vị 於ư 自tự 師sư 父phụ 母mẫu 伯bá 叔thúc 等đẳng 。 無vô 愛ái 無vô 敬kính 。 謂vị 除trừ 前tiền 三tam 相tương/tướng 。 如như 是thị 愛ái 敬kính 欲dục 色sắc 界giới 有hữu 。 無vô 色sắc 界giới 無vô 。 豈khởi 不bất 信tín 慚tàm 大đại 善thiện 地địa 法pháp 無vô 色sắc 亦diệc 有hữu 。 愛ái 敬kính 有hữu 二nhị 。 謂vị 緣duyên 於ư 法pháp 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 緣duyên 法pháp 愛ái 敬kính 通thông 三tam 界giới 有hữu 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 緣duyên 補bổ 特đặc 伽già 羅la 者giả 。 故cố 欲dục 色sắc 有hữu 。 無vô 色sắc 界giới 無vô 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 愛ái 敬kính 差sai 別biệt 。 尋tầm 伺tứ 慢mạn 憍kiêu 差sai 別biệt 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
尋tầm 伺tứ 心tâm 麁thô 細tế 。 慢mạn 對đối 他tha 心tâm 舉cử 。
憍kiêu 由do 染nhiễm 自tự 法pháp 。 心tâm 高cao 無vô 所sở 顧cố 。
論luận 曰viết 。 尋tầm 伺tứ 別biệt 者giả 。 謂vị 心tâm 麁thô 細tế 。 心tâm 之chi 麁thô 性tánh 名danh 尋tầm 。 心tâm 之chi 細tế 性tánh 名danh 伺tứ 。 云vân 何hà 此thử 二nhị 一nhất 心tâm 相tương 應ứng 。 有hữu 作tác 是thị 釋thích 。 如như 冷lãnh 水thủy 上thượng 浮phù 以dĩ 熟thục 酥tô 上thượng 烈liệt 日nhật 光quang 之chi 所sở 照chiếu 觸xúc 。 酥tô 因nhân 水thủy 日nhật 非phi 釋thích 非phi 凝ngưng 。 如như 是thị 一nhất 心tâm 。 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 心tâm 由do 尋tầm 伺tứ 不bất 遍biến 細tế 麁thô 。 故cố 於ư 一nhất 心tâm 俱câu 有hữu 作tác 用dụng 。 若nhược 爾nhĩ 尋tầm 伺tứ 是thị 麁thô 細tế 因nhân 。 非phi 麁thô 細tế 體thể 。 如như 水thủy 日nhật 光quang 是thị 凝ngưng 釋thích 曰viết 體thể 非phi 凝ngưng 釋thích 。 又hựu 麁thô 細tế 性tánh 相tướng 待đãi 而nhi 立lập 。 界giới 地địa 品phẩm 別biệt 上thượng 下hạ 相tướng 形hình 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 應ưng 有hữu 尋tầm 伺tứ 。 又hựu 麁thô 細tế 性tánh 無vô 別biệt 體thể 類loại 。 不bất 可khả 依y 之chi 以dĩ 別biệt 尋tầm 伺tứ 。
復phục 有hữu 釋thích 言ngôn 。 尋tầm 伺tứ 二nhị 法pháp 是thị 語ngữ 言ngôn 行hạnh 。 故cố 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 要yếu 有hữu 尋tầm 伺tứ 方phương 有hữu 語ngữ 言ngôn 。 非phi 無vô 尋tầm 伺tứ 此thử 語ngữ 言ngôn 行hạnh 。 麁thô 者giả 名danh 尋tầm 。 細tế 者giả 名danh 伺tứ 。 於ư 一nhất 心tâm 內nội 別biệt 法pháp 是thị 麁thô 別biệt 法pháp 是thị 細tế 。 於ư 理lý 何hà 違vi 。 若nhược 有hữu 別biệt 體thể 類loại 理lý 實thật 無vô 違vi 。 然nhiên 無vô 別biệt 體thể 類loại 故cố 成thành 違vi 理lý 。 一nhất 體thể 類loại 中trung 無vô 容dung 上thượng 下hạ 俱câu 時thời 起khởi 故cố 。 若nhược 言ngôn 體thể 類loại 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 應ưng 說thuyết 體thể 類loại 別biệt 相tướng 云vân 何hà 。 此thử 二nhị 體thể 類loại 別biệt 相tướng 難nạn/nan 說thuyết 。 但đãn 由do 上thượng 下hạ 顯hiển 其kỳ 別biệt 相tướng 。 非phi 由do 上thượng 下hạ 能năng 顯hiển 別biệt 相tướng 。 一nhất 一nhất 類loại 中trung 。 有hữu 上thượng 下hạ 故cố 。 由do 是thị 應ưng 知tri 。 尋tầm 伺tứ 二nhị 法pháp 定định 不bất 可khả 執chấp 一nhất 心tâm 相tương 應ứng 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 具cụ 足túc 五ngũ 支chi 。 具cụ 五ngũ 支chi 言ngôn 。 就tựu 一nhất 地địa 說thuyết 非phi 一nhất 剎sát 那na 故cố 無vô 有hữu 過quá 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 尋tầm 伺tứ 差sai 別biệt 。 慢mạn 憍kiêu 別biệt 者giả 。 慢mạn 謂vị 對đối 他tha 心tâm 自tự 舉cử 性tánh 。 稱xưng 量lượng 自tự 他tha 德đức 類loại 差sai 別biệt 。 心tâm 自tự 舉cử 恃thị lăng 蔑miệt 於ư 他tha 故cố 名danh 為vi 慢mạn 。 憍kiêu 謂vị 染nhiễm 著trước 自tự 法pháp 為vi 先tiên 令linh 心tâm 傲ngạo 逸dật 無vô 所sở 顧cố 性tánh 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 如như 因nhân 酒tửu 生sanh 欣hân 舉cử 差sai 別biệt 說thuyết 名danh 為vi 醉túy 。 如như 是thị 貪tham 生sanh 欣hân 舉cử 差sai 別biệt 說thuyết 名danh 為vi 憍kiêu 。 是thị 謂vị 慢mạn 憍kiêu 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 品phẩm 類loại 不bất 同đồng 。 俱câu 生sanh 異dị 相tướng 。 然nhiên 心tâm 心tâm 所sở 於ư 契Khế 經Kinh 中trung 隨tùy 義nghĩa 建kiến 立lập 種chủng 種chủng 名danh 想tưởng 。 今kim 當đương 辯biện 此thử 名danh 義nghĩa 差sai 別biệt 。 頌tụng 曰viết 。
心tâm 意ý 識thức 體thể 一nhất 。 心tâm 心tâm 所sở 有hữu 依y 。
有hữu 緣duyên 有hữu 行hành 相tương/tướng 。 相tương 應ứng 義nghĩa 有hữu 五ngũ 。
論luận 曰viết 。 集tập 起khởi 故cố 名danh 心tâm 。 思tư 量lượng 故cố 名danh 意ý 。 了liễu 別biệt 故cố 名danh 識thức 。
復phục 有hữu 釋thích 言ngôn 。 淨tịnh 不bất 淨tịnh 界giới 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 故cố 名danh 為vi 心tâm 。 即tức 此thử 為vi 他tha 作tác 所sở 依y 止chỉ 故cố 名danh 為vi 意ý 。 作tác 能năng 依y 止chỉ 。 故cố 名danh 為vi 識thức 。 故cố 心tâm 意ý 識thức 三tam 名danh 所sở 詮thuyên 。 義nghĩa 雖tuy 有hữu 異dị 而nhi 體thể 是thị 一nhất 。 如như 心tâm 意ý 識thức 三tam 名danh 所sở 詮thuyên 義nghĩa 異dị 體thể 一nhất 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 名danh 有hữu 所sở 依y 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 相tương 應ứng 亦diệc 爾nhĩ 。 名danh 義nghĩa 雖tuy 殊thù 而nhi 體thể 是thị 一nhất 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 皆giai 名danh 有hữu 所sở 依y 託thác 所sở 依y 根căn 故cố 。 或hoặc 名danh 有hữu 所sở 緣duyên 取thủ 。 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 或hoặc 名danh 有hữu 行hành 相tương/tướng 即tức 於ư 所sở 緣duyên 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 。 等đẳng 起khởi 行hành 相tương/tướng 故cố 。 或hoặc 名danh 相tướng 應ưng 等đẳng 和hòa 合hợp 故cố 。 依y 何hà 義nghĩa 故cố 名danh 等đẳng 和hòa 合hợp 。 有hữu 五ngũ 義nghĩa 故cố 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 五ngũ 義nghĩa 平bình 等đẳng 故cố 說thuyết 相tương 應ứng 。 所sở 依y 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 時thời 事sự 皆giai 平bình 等đẳng 故cố 。 事sự 平bình 等đẳng 者giả 。 一nhất 相tương 應ứng 中trung 如như 心tâm 體thể 一nhất 。 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 各các 各các 亦diệc 爾nhĩ 。 已dĩ 說thuyết 心tâm 心tâm 所sở 。 廣quảng 分phân 別biệt 義nghĩa 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 行hành 何hà 者giả 是thị 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 得đắc 非phi 得đắc 同đồng 分phần/phân 。
無vô 想tưởng 二nhị 定định 命mạng 。 相tương/tướng 名danh 身thân 等đẳng 類loại 。
論luận 曰viết 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 非phi 色sắc 等đẳng 性tánh 。 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 是thị 故cố 名danh 心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 於ư 中trung 且thả 辯biện 得đắc 非phi 得đắc 相tương/tướng 。 頌tụng 曰viết 。
得đắc 謂vị 獲hoạch 成thành 就tựu 。 非phi 得đắc 此thử 相tương 違vi 。
得đắc 非phi 得đắc 唯duy 於ư 。 自tự 相tương 續tục 二nhị 滅diệt 。
論luận 曰viết 。 得đắc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 未vị 得đắc 已dĩ 失thất 今kim 獲hoạch 。 二nhị 者giả 得đắc 已dĩ 不bất 失thất 成thành 就tựu 。 應ưng 知tri 非phi 得đắc 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 於ư 何hà 法pháp 中trung 。 有hữu 得đắc 非phi 得đắc 。 於ư 自tự 相tương 續tục 及cập 二nhị 滅diệt 中trung 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 若nhược 有hữu 墮đọa 在tại 自tự 相tương 續tục 中trung 有hữu 得đắc 非phi 得đắc 。 非phi 他tha 相tương 續tục 。 無vô 有hữu 成thành 就tựu 。 他tha 身thân 法pháp 故cố 。 非phi 非phi 相tướng 續tục 。 無vô 有hữu 成thành 就tựu 。 非phi 情tình 法pháp 故cố 。 且thả 有hữu 為vi 法pháp 。 決quyết 定định 如như 是thị 。 無vô 為vi 法Pháp 中trung 。 唯duy 於ư 二nhị 滅diệt 有hữu 得đắc 非phi 得đắc 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 無vô 不bất 成thành 就tựu 。 非phi 擇trạch 滅diệt 者giả 。 故cố 對đối 法pháp 中trung 傳truyền 說thuyết 。 如như 是thị 誰thùy 成thành 無vô 漏lậu 法pháp 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 除trừ 初sơ 剎sát 那na 具cụ 縛phược 聖thánh 者giả 及cập 餘dư 一nhất 切thiết 。 具cụ 縛phược 異dị 生sanh 。 諸chư 餘dư 有hữu 情tình 。 皆giai 成thành 擇trạch 滅diệt 。 決quyết 定định 無vô 有hữu 成thành 就tựu 虛hư 空không 。 故cố 於ư 虛hư 空không 不bất 言ngôn 有hữu 得đắc 。 以dĩ 得đắc 無vô 故cố 非phi 得đắc 亦diệc 無vô 。 宗tông 明minh 得đắc 非phi 得đắc 相tương/tướng 翻phiên 而nhi 立lập 故cố 。 諸chư 有hữu 得đắc 者giả 亦diệc 有hữu 非phi 得đắc 。 義nghĩa 准chuẩn 可khả 知tri 。 故cố 不bất 別biệt 釋thích 。 何hà 緣duyên 知tri 有hữu 別biệt 物vật 名danh 得đắc 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 聖thánh 者giả 於ư 彼bỉ 十thập 無Vô 學Học 法Pháp 。 以dĩ 生sanh 以dĩ 得đắc 以dĩ 成thành 就tựu 故cố 。 已dĩ 斷đoạn 五ngũ 支chi 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 若nhược 爾nhĩ 非phi 情tình 及cập 他tha 相tương 續tục 亦diệc 應ưng 成thành 就tựu 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。 有hữu 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 成thành 就tựu 七thất 寶bảo 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 中trung 自tự 在tại 說thuyết 名danh 成thành 就tựu 。 謂vị 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 於ư 彼bỉ 七thất 寶bảo 。 有hữu 自tự 在tại 力lực 。 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 轉chuyển 故cố 。 此thử 既ký 自tự 在tại 說thuyết 名danh 成thành 就tựu 。 餘dư 復phục 何hà 因nhân 知tri 有hữu 別biệt 物vật 。 許hứa 有hữu 別biệt 物vật 有hữu 何hà 非phi 理lý 。 如như 是thị 非phi 理lý 。 謂vị 所sở 執chấp 得đắc 無vô 體thể 可khả 知tri 。 如như 色sắc 聲thanh 等đẳng 或hoặc 貪tham 瞋sân 等đẳng 。 無vô 用dụng 可khả 知tri 如như 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 。 故cố 無vô 容dung 有hữu 別biệt 物vật 名danh 得đắc 。 執chấp 有hữu 別biệt 物vật 是thị 為vi 非phi 理lý 。 若nhược 謂vị 此thử 得đắc 亦diệc 有hữu 作tác 用dụng 。 謂vị 作tác 所sở 得đắc 諸chư 法pháp 生sanh 因nhân 。 是thị 則tắc 無vô 為vi 應ưng 無vô 有hữu 得đắc 。 又hựu 所sở 得đắc 法Pháp 未vị 得đắc 已dĩ 捨xả 界giới 地địa 轉chuyển 易dị 及cập 離ly 染nhiễm 故cố 。 彼bỉ 現hiện 無vô 得đắc 。 當đương 云vân 何hà 生sanh 。 若nhược 俱câu 生sanh 得đắc 為vi 生sanh 因nhân 者giả 。 生sanh 與dữ 生sanh 生sanh 復phục 何hà 所sở 作tác 。 又hựu 非phi 情tình 法pháp 應ưng 定định 不bất 生sanh 。 又hựu 具cụ 縛phược 者giả 。 下hạ 中trung 上thượng 品phẩm 煩phiền 惱não 現hiện 起khởi 差sai 別biệt 應ưng 無vô 。 得đắc 無vô 別biệt 故cố 。 若nhược 由do 餘dư 因nhân 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 即tức 應ưng 由do 彼bỉ 。 諸chư 法pháp 得đắc 生sanh 。 得đắc 復phục 何hà 用dụng 。 故cố 彼bỉ 所sở 言ngôn 得đắc 有hữu 作tác 用dụng 。 謂vị 作tác 所sở 得đắc 諸chư 法pháp 生sanh 因nhân 理lý 不bất 成thành 立lập 。 誰thùy 言ngôn 此thử 得đắc 作tác 法pháp 生sanh 因nhân 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 得đắc 有hữu 何hà 作tác 用dụng 。 謂vị 於ư 差sai 別biệt 為vi 建kiến 立lập 因nhân 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 無vô 有hữu 得đắc 。 異dị 生sanh 聖thánh 者giả 起khởi 世thế 俗tục 心tâm 。 應ưng 無vô 異dị 生sanh 及cập 諸chư 聖thánh 者giả 建kiến 立lập 差sai 別biệt 。 豈khởi 不bất 煩phiền 惱não 已dĩ 斷đoạn 未vị 斷đoạn 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 應ưng 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 執chấp 無vô 得đắc 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 。 煩phiền 惱não 已dĩ 斷đoạn 及cập 與dữ 未vị 斷đoạn 。 許hứa 有hữu 得đắc 者giả 斷đoạn 未vị 斷đoạn 成thành 。 由do 煩phiền 惱não 得đắc 離ly 未vị 離ly 故cố 。 此thử 由do 所sở 依y 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 煩phiền 惱não 已dĩ 斷đoạn 未vị 斷đoạn 義nghĩa 成thành 。 謂vị 諸chư 聖Thánh 者giả 。 見kiến 修tu 道Đạo 力lực 。 令linh 所sở 依y 身thân 轉chuyển 變biến 異dị 本bổn 。 於ư 彼bỉ 二nhị 道đạo 所sở 斷đoạn 惑hoặc 中trung 無vô 復phục 功công 能năng 令linh 其kỳ 現hiện 起khởi 。 猶do 如như 種chủng 子tử 。 火hỏa 所sở 焚phần 燒thiêu 。 轉chuyển 變biến 異dị 前tiền 無vô 能năng 生sanh 用dụng 。 如như 是thị 聖thánh 者giả 所sở 依y 身thân 中trung 無vô 生sanh 惑hoặc 能năng 名danh 煩phiền 惱não 斷đoạn 。 或hoặc 世thế 間gian 道đạo 損tổn 所sở 依y 中trung 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 亦diệc 名danh 為vi 斷đoạn 。 與dữ 上thượng 相tương 違vi 。 名danh 為vi 未vị 斷đoạn 。 諸chư 未vị 斷đoạn 者giả 說thuyết 名danh 成thành 就tựu 。 諸chư 已dĩ 斷đoạn 者giả 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 如như 是thị 二nhị 種chủng 。 但đãn 假giả 非phi 實thật 。 善thiện 法Pháp 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 不bất 由do 功công 力lực 修tu 得đắc 。 二nhị 者giả 要yếu 由do 功công 力lực 修tu 得đắc 。 即tức 名danh 生sanh 得đắc 及cập 加gia 行hành 得đắc 。 不bất 由do 功công 力lực 而nhi 修tu 得đắc 者giả 。 若nhược 所sở 依y 中trung 種chủng 未vị 被bị 損tổn 。 名danh 為vi 成thành 就tựu 。 若nhược 所sở 依y 中trung 種chủng 已dĩ 被bị 損tổn 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 謂vị 斷đoạn 善thiện 者giả 由do 邪tà 見kiến 力lực 損tổn 所sở 依y 中trung 。 善thiện 根căn 種chủng 子tử 。 應ưng 知tri 名danh 斷đoạn 。 非phi 所sở 依y 中trung 善thiện 根căn 種chủng 子tử 。 畢tất 竟cánh 被bị 害hại 說thuyết 名danh 為vi 斷đoạn 。 要yếu 由do 功công 力lực 而nhi 修tu 得đắc 者giả 。 若nhược 所sở 依y 中trung 彼bỉ 法pháp 已dĩ 起khởi 生sanh 彼bỉ 功công 力lực 自tự 在tại 無vô 損tổn 說thuyết 名danh 成thành 就tựu 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 如như 是thị 二nhị 種chủng 。 亦diệc 假giả 非phi 實thật 。 故cố 所sở 依y 中trung 唯duy 有hữu 種chủng 子tử 未vị 拔bạt 未vị 損tổn 增tăng 長trưởng 自tự 在tại 。 於ư 如như 是thị 位vị 立lập 成thành 就tựu 名danh 。 無vô 有hữu 別biệt 物vật 。 此thử 中trung 何hà 法pháp 名danh 為vi 種chủng 子tử 。 謂vị 名danh 與dữ 色sắc 於ư 生sanh 自tự 果quả 。 所sở 有hữu 展triển 轉chuyển 隣lân 近cận 功công 能năng 。 此thử 由do 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 。 何hà 名danh 轉chuyển 變biến 。 謂vị 相tương 續tục 中trung 前tiền 後hậu 異dị 性tánh 。 何hà 名danh 相tướng 續tục 。 謂vị 因nhân 果quả 性tánh 三tam 世thế 諸chư 行hành 。 何hà 名danh 差sai 別biệt 。 謂vị 有hữu 無vô 間gian 生sanh 果quả 功công 能năng 。 然nhiên 有hữu 處xứ 說thuyết 。 若nhược 成thành 就tựu 貪tham 便tiện 不bất 能năng 修tu 四tứ 念niệm 住trụ 者giả 。 彼bỉ 說thuyết 。 既ký 著trước 貪tham 煩phiền 惱não 者giả 不bất 能năng 厭yếm 捨xả 。 故cố 名danh 成thành 就tựu 。 由do 隨tùy 耽đam 著trước 貪tham 愛ái 時thời 分phần/phân 。 於ư 四tứ 念niệm 住trụ 必tất 不bất 能năng 修tu 。 如như 是thị 成thành 就tựu 。 遍biến 一nhất 切thiết 種chủng 。 唯duy 假giả 非phi 實thật 。 唯duy 遮già 於ư 此thử 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 亦diệc 假giả 非phi 實thật 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 此thử 二nhị 種chủng 皆giai 有hữu 別biệt 物vật 實thật 而nhi 非phi 假giả 。 如như 是thị 二nhị 途đồ 皆giai 為vi 善thiện 說thuyết 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 不bất 違vi 理lý 故cố 。 我ngã 所sở 宗tông 故cố 。 已dĩ 辯biện 自tự 性tánh 。 差sai 別biệt 云vân 何hà 。 且thả 應ưng 辯biện 得đắc 。 頌tụng 曰viết 。
三tam 世thế 法pháp 各các 三tam 。 善thiện 等đẳng 唯duy 善thiện 等đẳng 。
有hữu 繫hệ 自tự 界giới 得đắc 。 無vô 繫hệ 得đắc 通thông 四tứ 。
非phi 學học 無Vô 學Học 三tam 。 非phi 所sở 斷đoạn 二nhị 種chủng 。
論luận 曰viết 。 三tam 世thế 法pháp 得đắc 。 各các 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 過quá 去khứ 法pháp 有hữu 過quá 去khứ 得đắc 有hữu 未vị 來lai 得đắc 有hữu 現hiện 在tại 得đắc 。 如như 是thị 未vị 來lai 。 及cập 現hiện 在tại 法pháp 各các 有hữu 三tam 得đắc 。 又hựu 善thiện 等đẳng 法pháp 得đắc 唯duy 善thiện 等đẳng 。 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。 及cập 無vô 記ký 法pháp 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 有hữu 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 三tam 得đắc 。 又hựu 有hữu 繫hệ 法pháp 得đắc 唯duy 自tự 界giới 。 謂vị 欲dục 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 法pháp 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 唯duy 有hữu 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 三tam 得đắc 。 若nhược 無vô 繫hệ 法pháp 得đắc 通thông 四tứ 種chủng 。 謂vị 無vô 漏lậu 法pháp 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 得đắc 有hữu 四tứ 種chủng 。 即tức 三tam 界giới 得đắc 及cập 無vô 漏lậu 得đắc 。 別biệt 分phân 別biệt 者giả 。 非phi 擇trạch 滅diệt 得đắc 通thông 三tam 界giới 繫hệ 。 若nhược 擇trạch 滅diệt 得đắc 色sắc 無vô 色sắc 繫hệ 及cập 與dữ 無vô 漏lậu 。 道Đạo 諦Đế 得đắc 唯duy 無vô 漏lậu 故cố 。 無vô 繫hệ 法pháp 得đắc 有hữu 四tứ 種chủng 。 又hựu 有hữu 學học 法pháp 得đắc 唯duy 有hữu 學học 。 若nhược 無Vô 學Học 法pháp 得đắc 唯duy 無Vô 學Học 。 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 得đắc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 此thử 法pháp 得đắc 總tổng 說thuyết 有hữu 三tam 。 別biệt 分phân 別biệt 者giả 一nhất 切thiết 有hữu 漏lậu 。 及cập 三tam 無vô 為vi 。 皆giai 名danh 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 法Pháp 。 且thả 有hữu 漏lậu 法pháp 唯duy 有hữu 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 得đắc 。 非phi 擇trạch 滅diệt 得đắc 及cập 非phi 聖thánh 道Đạo 所sở 引dẫn 擇trạch 滅diệt 得đắc 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 有hữu 學học 道Đạo 所sở 引dẫn 擇trạch 滅diệt 得đắc 即tức 有hữu 學học 。 若nhược 無Vô 學Học 道đạo 所sở 引dẫn 擇trạch 滅diệt 得đắc 即tức 無Vô 學Học 。 又hựu 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 法pháp 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 有hữu 見kiến 。 修tu 所sở 斷đoạn 得đắc 。 非phi 所sở 斷đoạn 法pháp 得đắc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 此thử 法pháp 得đắc 總tổng 說thuyết 有hữu 二nhị 。 別biệt 分phân 別biệt 者giả 諸chư 無vô 漏lậu 法pháp 名danh 非phi 所sở 斷đoạn 。 非phi 擇trạch 滅diệt 得đắc 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 若nhược 非phi 聖thánh 道Đạo 所sở 引dẫn 擇trạch 滅diệt 得đắc 亦diệc 如như 是thị 。 聖thánh 道Đạo 所sở 引dẫn 擇trạch 滅diệt 之chi 得đắc 及cập 道Đạo 諦Đế 得đắc 皆giai 非phi 所sở 斷đoạn 。 前tiền 雖tuy 總tổng 說thuyết 三tam 世thế 法pháp 各các 三tam 。 今kim 應ưng 簡giản 別biệt 其kỳ 中trung 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 記ký 得đắc 俱câu 起khởi 。 除trừ 二nhị 通thông 變biến 化hóa 。
有hữu 覆phú 色sắc 亦diệc 俱câu 。 欲dục 色sắc 無vô 前tiền 起khởi 。
論luận 曰viết 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 得đắc 唯duy 俱câu 起khởi 。 無vô 前tiền 後hậu 生sanh 。 勢thế 力lực 劣liệt 故cố 。 法pháp 若nhược 過quá 去khứ 得đắc 亦diệc 過quá 去khứ 。 法pháp 若nhược 未vị 來lai 得đắc 亦diệc 未vị 來lai 。 法pháp 若nhược 現hiện 在tại 得đắc 亦diệc 現hiện 在tại 。 一nhất 切thiết 無vô 覆phú 無vô 記ký 法pháp 得đắc 皆giai 如như 是thị 耶da 。 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 除trừ 眼nhãn 耳nhĩ 通thông 及cập 能năng 變biến 化hóa 。 謂vị 眼nhãn 耳nhĩ 通thông 慧tuệ 及cập 能năng 變biến 化hóa 心tâm 勢thế 力lực 強cường/cưỡng 故cố 。 加gia 行hành 差sai 別biệt 所sở 成thành 辦biện 故cố 。 雖tuy 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 性tánh 收thu 。 而nhi 有hữu 前tiền 後hậu 及cập 俱câu 起khởi 得đắc 。 若nhược 工công 巧xảo 處xứ 及cập 威uy 儀nghi 路lộ 極cực 數số 習tập 者giả 得đắc 亦diệc 許hứa 爾nhĩ 。 唯duy 有hữu 無vô 覆phú 無vô 記ký 法pháp 得đắc 但đãn 俱câu 起khởi 耶da 。 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 色sắc 得đắc 亦diệc 爾nhĩ 。 謂vị 諸chư 有hữu 覆phú 無vô 記ký 表biểu 色sắc 得đắc 亦diệc 如như 前tiền 。 但đãn 有hữu 俱câu 起khởi 。 雖tuy 有hữu 上thượng 品phẩm 而nhi 亦diệc 不bất 能năng 。 發phát 無vô 表biểu 故cố 勢thế 力lực 微vi 劣liệt 。 由do 此thử 定định 無vô 法pháp 前tiền 後hậu 得đắc 。 如như 無vô 記ký 法pháp 得đắc 有hữu 別biệt 異dị 善thiện 不bất 善thiện 得đắc 亦diệc 有hữu 異dị 耶da 。 亦diệc 有hữu 。 云vân 何hà 。 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 善thiện 不bất 善thiện 色sắc 。 得đắc 無vô 前tiền 起khởi 。 唯duy 有hữu 俱câu 生sanh 及cập 後hậu 起khởi 得đắc 。 非phi 得đắc 如như 得đắc 亦diệc 有hữu 如như 上thượng 品phẩm 類loại 別biệt 耶da 。 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
非phi 得đắc 淨tịnh 無vô 記ký 。 去khứ 來lai 世thế 各các 三tam 。
三tam 界giới 不bất 繫hệ 三tam 。 許hứa 聖thánh 道Đạo 非phi 得đắc 。
說thuyết 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 得đắc 法Pháp 易dị 地địa 捨xả 。
論luận 曰viết 。 性tánh 差sai 別biệt 者giả 。 一nhất 切thiết 非phi 得đắc 皆giai 唯duy 無vô 覆phú 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 世thế 差sai 別biệt 者giả 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 各các 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 現hiện 在tại 法pháp 決quyết 定định 無vô 有hữu 現hiện 在tại 非phi 得đắc 。 唯duy 有hữu 過quá 去khứ 未vị 來lai 非phi 得đắc 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 一nhất 一nhất 各các 有hữu 。 三tam 世thế 非phi 得đắc 。 界giới 差sai 別biệt 者giả 。 三tam 界giới 繫hệ 法pháp 。 及cập 不bất 繫hệ 法pháp 各các 三tam 非phi 得đắc 。 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 法pháp 有hữu 三tam 界giới 非phi 得đắc 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 繫hệ 及cập 不bất 繫hệ 亦diệc 爾nhĩ 。 定định 無vô 非phi 得đắc 是thị 無vô 漏lậu 者giả 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 許hứa 聖thánh 道Đạo 非phi 得đắc 說thuyết 名danh 異dị 生sanh 性tánh 故cố 。 如như 本bổn 論luận 言ngôn 。 云vân 何hà 異dị 生sanh 性tánh 。 謂vị 不bất 獲hoạch 聖thánh 法pháp 。 不bất 獲hoạch 即tức 是thị 非phi 得đắc 異dị 名danh 。 非phi 說thuyết 異dị 生sanh 性tánh 是thị 無vô 漏lậu 應ưng 理lý 。 不bất 獲hoạch 何hà 聖thánh 法pháp 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 謂vị 不bất 獲hoạch 一nhất 切thiết 。 不bất 別biệt 說thuyết 故cố 。 此thử 不bất 獲hoạch 言ngôn 表biểu 離ly 於ư 獲hoạch 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 。 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 亦diệc 不bất 成thành 就tựu 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 種chủng 性tánh 聖thánh 法pháp 。 應ưng 名danh 異dị 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 彼bỉ 論luận 應ưng 說thuyết 純thuần 言ngôn 。 不bất 要yếu 須tu 說thuyết 。 此thử 一nhất 句cú 中trung 含hàm 純thuần 義nghĩa 故cố 。 如như 說thuyết 此thử 類loại 食thực 水thủy 食thực 風phong 。 有hữu 說thuyết 。 不bất 獲hoạch 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 及cập 俱câu 生sanh 法pháp 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 不bất 可khả 難nạn/nan 言ngôn 道đạo 類loại 智trí 時thời 捨xả 此thử 法pháp 故cố 應ưng 成thành 非phi 聖thánh 。 前tiền 已dĩ 永vĩnh 害hại 彼bỉ 非phi 得đắc 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 性tánh 既ký 通thông 三tam 乘thừa 。 不bất 獲hoạch 何hà 等đẳng 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 此thử 亦diệc 應ưng 言ngôn 不bất 獲hoạch 一nhất 切thiết 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 應ưng 同đồng 前tiền 有hữu 難nạn/nan 。 此thử 難nạn/nan 復phục 應ưng 如như 前tiền 通thông 釋thích 。 若nhược 爾nhĩ 重trùng 說thuyết 唐đường 捐quyên 其kỳ 功công 。 如như 經kinh 部bộ 師sư 所sở 說thuyết 為vi 善thiện 。 經kinh 部bộ 所sở 說thuyết 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 謂vị 曾tằng 未vị 生sanh 聖thánh 法pháp 相tướng 續tục 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 如như 是thị 非phi 得đắc 何hà 時thời 當đương 捨xả 。 此thử 法pháp 非phi 得đắc 得đắc 此thử 法pháp 時thời 或hoặc 轉chuyển 易dị 地địa 捨xả 此thử 非phi 得đắc 。 如như 聖thánh 道Đạo 非phi 得đắc 說thuyết 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 得đắc 此thử 聖thánh 道Đạo 時thời 或hoặc 易dị 地địa 便tiện 捨xả 。 餘dư 法pháp 非phi 得đắc 。 類loại 此thử 應ưng 思tư 。 若nhược 非phi 得đắc 得đắc 斷đoạn 。 非phi 得đắc 非phi 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 捨xả 於ư 非phi 得đắc 。 得đắc 與dữ 非phi 得đắc 。 豈khởi 復phục 有hữu 餘dư 得đắc 與dữ 非phi 得đắc 。 應ưng 言ngôn 此thử 二nhị 各các 復phục 有hữu 餘dư 得đắc 及cập 非phi 得đắc 。 若nhược 爾nhĩ 豈khởi 不bất 有hữu 無vô 窮cùng 過quá 。 無vô 無vô 窮cùng 過quá 。 許hứa 得đắc 展triển 轉chuyển 更cánh 相tương 成thành 故cố 。 以dĩ 法pháp 生sanh 時thời 并tinh 其kỳ 自tự 體thể 三tam 法pháp 俱câu 起khởi 。 第đệ 一nhất 本bổn 法pháp 。 第đệ 二nhị 法pháp 得đắc 。 第đệ 三tam 得đắc 得đắc 。 謂vị 相tương 續tục 中trung 法pháp 得đắc 起khởi 故cố 成thành 就tựu 本bổn 法pháp 及cập 與dữ 得đắc 得đắc 。 得đắc 得đắc 起khởi 故cố 。 成thành 就tựu 法pháp 得đắc 。 是thị 故cố 此thử 中trung 。 無vô 無vô 窮cùng 過quá 。 如như 是thị 若nhược 善thiện 。 若nhược 染nhiễm 污ô 法pháp 。 一nhất 一nhất 自tự 體thể 初sơ 生sanh 起khởi 時thời 并tinh 其kỳ 自tự 體thể 三tam 法pháp 俱câu 起khởi 。 第đệ 二nhị 剎sát 那na 六lục 法pháp 俱câu 起khởi 。 謂vị 三tam 法pháp 得đắc 及cập 三tam 得đắc 得đắc 。 第đệ 三tam 剎sát 那na 十thập 八bát 俱câu 起khởi 。 謂vị 於ư 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 剎sát 那na 所sở 生sanh 諸chư 法pháp 有hữu 九cửu 法pháp 得đắc 及cập 九cửu 得đắc 得đắc 。 如như 是thị 諸chư 得đắc 後hậu 後hậu 轉chuyển 增tăng 。 一nhất 切thiết 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 煩phiền 惱não 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 并tinh 生sanh 得đắc 善thiện 剎sát 那na 剎sát 那na 。 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 生sanh 死tử 輪luân 轉chuyển 。 有hữu 無vô 邊biên 得đắc 。 且thả 一nhất 有hữu 情tình 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 起khởi 無vô 邊biên 得đắc 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 相tương 續tục 一nhất 一nhất 各các 別biệt 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 諸chư 得đắc 俱câu 起khởi 。 如như 是thị 諸chư 得đắc 極cực 多đa 集tập 會hội 。 無vô 對đối 礙ngại 故cố 互hỗ 相tương 容dung 受thọ 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 一nhất 有hữu 情tình 得đắc 。 虛hư 空không 不bất 容dung 。 況huống 第đệ 二nhị 等đẳng 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 俱Câu 舍Xá 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ