A Tỳ Đàm Tỳ Bà Sa Luận – Quyển 40

阿A 毘Tỳ 曇Đàm 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận
Quyển 40
迦Ca 旃Chiên 延Diên 子Tử 造Tạo 五Ngũ 百Bách 羅La 漢Hán 釋Thích 北Bắc 涼Lương 浮Phù 陀Đà 跋Bạt 摩Ma 共Cộng 道Đạo 泰Thái 等Đẳng 譯Dịch

阿A 毘Tỳ 曇Đàm 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập

迦ca 旃chiên 延diên 子tử 造tạo 。 五ngũ 百bách 羅La 漢Hán 釋thích 。

北bắc 涼lương 天Thiên 竺Trúc 沙Sa 門Môn 浮phù 陀đà 跋bạt 摩ma 共cộng 道đạo 泰thái 等đẳng 譯dịch 使sử 揵kiền 度độ 十thập 門môn 品phẩm 之chi 四tứ

二nhị 法pháp 。 色sắc 法pháp 無vô 色sắc 法pháp 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。

答đáp 曰viết 。

為vi 止chỉ 人nhân 見kiến 為vi 顯hiển 智trí 希hy 有hữu 故cố 。 止chỉ 人nhân 見kiến 者giả 。 此thử 色sắc 無vô 色sắc 法pháp 。 畢tất 竟cánh 無vô 人nhân 。 為vi 顯hiển 智trí 希hy 有hữu 者giả 。 為vi 聰thông 明minh 有hữu 智trí 人nhân 。 以dĩ 此thử 二nhị 法Pháp 。 解giải 了liễu 諸chư 法pháp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 二nhị 法pháp 。 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 。 而nhi 作tác 此thử 論luận 。 云vân 何hà 色sắc 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

十thập 入nhập 一nhất 入nhập 少thiểu 分phần 。 十thập 入nhập 者giả 。 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 一nhất 入nhập 少thiểu 分phần 者giả 。 謂vị 法pháp 入nhập 。 云vân 何hà 無vô 色sắc 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

一nhất 入nhập 。 謂vị 意ý 入nhập 。 一nhất 入nhập 少thiểu 分phần 。 謂vị 法pháp 入nhập 。 問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 名danh 色sắc 法pháp 。 云vân 何hà 名danh 無vô 色sắc 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 法pháp 名danh 是thị 色sắc 。 體thể 是thị 色sắc 。 是thị 色sắc 。 若nhược 法pháp 名danh 非phi 色sắc 。 體thể 非phi 色sắc 。 是thị 無vô 色sắc 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 。 體thể 是thị 四tứ 大đại 。 及cập 四tứ 大đại 造tạo 。 是thị 色sắc 。 若nhược 法pháp 。 體thể 非phi 四tứ 大đại 。 非phi 四tứ 大đại 造tạo 。 是thị 無vô 色sắc 。

復phục 次thứ 若nhược 四tứ 大đại 為vi 因nhân 。 體thể 是thị 造tạo 色sắc 者giả 。 是thị 色sắc 。 若nhược 法pháp 不bất 以dĩ 四tứ 大đại 為vi 因nhân 。 體thể 非phi 四tứ 大đại 造tạo 者giả 。 是thị 無vô 色sắc 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 可khả 生sanh 生sanh 增tăng 長trưởng 。 是thị 色sắc 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 無vô 色sắc 。 尊tôn 者giả 和hòa 須tu 蜜mật 說thuyết 曰viết 。 此thử 中trung 何hà 者giả 是thị 色sắc 相tướng 。

答đáp 曰viết 。

漸tiệm 次thứ 來lai 義nghĩa 是thị 色sắc 相tướng 。 漸tiệm 次thứ 壞hoại 義nghĩa 是thị 色sắc 相tướng 。 有hữu 方phương 所sở 義nghĩa 是thị 色sắc 相tướng 。 障chướng 礙ngại 義nghĩa 是thị 色sắc 相tướng 。 如như 與dữ 怨oán 俱câu 行hành 常thường 有hữu 折chiết 減giảm 義nghĩa 是thị 色sắc 相tướng 。

復phục 次thứ 有hữu 三tam 義nghĩa 。 是thị 色sắc 相tướng 有hữu 色sắc 可khả 見kiến 有hữu 對đối 。 有hữu 色sắc 不bất 可khả 見kiến 有hữu 對đối 。 有hữu 色sắc 不bất 可khả 見kiến 無vô 對đối 。 可khả 取thủ 捨xả 相tướng 。 義nghĩa 是thị 色sắc 相tướng 。

復phục 次thứ 礙ngại 義nghĩa 是thị 色sắc 相tướng 。 問vấn 曰viết 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 色sắc 微vi 塵trần 。 及cập 無vô 作tác 色sắc 。 應ưng 非phi 色sắc 。

答đáp 曰viết 。

彼bỉ 亦diệc 是thị 色sắc 。 有hữu 色sắc 相tướng 故cố 。 過quá 去khứ 色sắc 是thị 已dĩ 礙ngại 。 未vị 來lai 色sắc 是thị 當đương 礙ngại 。 微vi 塵trần 雖tuy 一nhất 不bất 能năng 礙ngại 。 合hợp 聚tụ 則tắc 能năng 礙ngại 。 無vô 作tác 色sắc 。 雖tuy 是thị 無vô 礙ngại 。 所sở 依y 是thị 礙ngại 。 何hà 者giả 是thị 所sở 依y 。 謂vị 四tứ 大đại 是thị 也dã 。 以dĩ 四tứ 大đại 礙ngại 故cố 。 彼bỉ 亦diệc 有hữu 礙ngại 。 譬thí 如như 樹thụ 動động 影ảnh 亦diệc 隨tùy 動động 。

復phục 次thứ 可khả 除trừ 卻khước 義nghĩa 。 是thị 色sắc 相tướng 。

復phục 次thứ 有hữu 一nhất 相tương/tướng 義nghĩa 是thị 色sắc 相tướng 。 眼nhãn 色sắc 相tướng 異dị 。 乃nãi 至chí 法pháp 入nhập 中trung 色sắc 相tướng 異dị 。 尊tôn 者giả 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 說thuyết 曰viết 。 障chướng 礙ngại 可khả 壞hoại 義nghĩa 是thị 色sắc 相tướng 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 是thị 無vô 色sắc 相tướng 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 法pháp 入nhập 中trung 色sắc 。 十thập 入nhập 中trung 不bất 說thuyết 耶da 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 色sắc 經kinh 剎sát 那na 。 是thị 微vi 塵trần 性tánh 者giả 。 在tại 十thập 入nhập 中trung 。 法pháp 入nhập 中trung 色sắc 。 雖tuy 經kinh 剎sát 那na 。 非phi 微vi 塵trần 性tánh 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。

復phục 次thứ 若nhược 色sắc 是thị 五ngũ 識thức 所sở 依y 。 五ngũ 識thức 所sở 緣duyên 。 是thị 十thập 入nhập 中trung 說thuyết 。 法pháp 入nhập 中trung 色sắc 。 非phi 五ngũ 識thức 所sở 依y 。 亦diệc 非phi 五ngũ 識thức 所sở 緣duyên 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 為vi 色sắc 界giới 色sắc 多đa 。 欲dục 界giới 色sắc 多đa 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 以dĩ 入nhập 故cố 。 欲dục 界giới 色sắc 多đa 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 欲dục 界giới 色sắc 是thị 二nhị 入nhập 九cửu 入nhập 少thiểu 分phần 。 色sắc 界giới 色sắc 是thị 九cửu 入nhập 少thiểu 分phần 。 若nhược 以dĩ 體thể 分phần/phân 。 色sắc 界giới 色sắc 多đa 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 施thi 設thiết 經kinh 所sở 說thuyết 。 光quang 音âm 天thiên 身thân 。 轉chuyển 大đại 梵Phạm 世Thế 天thiên 身thân 。 乃nãi 至chí 阿A 迦Ca 膩Nị 吒Tra 天Thiên 身thân 。 亦diệc 復phục 轉chuyển 大đại 。

二nhị 法pháp 可khả 見kiến 法pháp 不bất 可khả 見kiến 法pháp 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。

答đáp 曰viết 。

為vi 止chỉ 人nhân 見kiến 顯hiển 智trí 希hy 有hữu 故cố 。 廣quảng 說thuyết 如như 上thượng 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 所sở 以dĩ 作tác 此thử 論luận 。 為vi 止chỉ 併tinh 義nghĩa 者giả 意ý 故cố 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 。 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 可khả 見kiến 。 如như 尊tôn 者giả 瞿cù 沙sa 等đẳng 。 瞿cù 沙sa 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 可khả 見kiến 。 以dĩ 是thị 慧tuệ 眼nhãn 境cảnh 界giới 故cố 。 為vi 止chỉ 如như 是thị 說thuyết 者giả 意ý 。 亦diệc 明minh 法pháp 是thị 可khả 見kiến 不bất 可khả 見kiến 故cố 。 而nhi 作tác 此thử 論luận 。 云vân 何hà 可khả 見kiến 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

一nhất 入nhập 。 謂vị 色sắc 入nhập 。 云vân 何hà 不bất 可khả 見kiến 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

十thập 一nhất 入nhập 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 十thập 色sắc 入nhập 中trung 。 說thuyết 一nhất 是thị 可khả 見kiến 。 餘dư 非phi 可khả 見kiến 耶da 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 色sắc 入nhập 是thị 麁thô 現hiện 見kiến 。 廣quảng 說thuyết 如như 十thập 二nhị 入nhập 中trung 。 色sắc 入nhập 有hữu 二nhị 十thập 種chủng 。 謂vị 長trường 短đoản 方phương 圓viên 好hảo/hiếu 不bất 好hảo/hiếu 高cao 下hạ 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 光quang 影ảnh 明minh 闇ám 雲vân 烟yên 塵trần 霧vụ 。

復phục 有hữu 說thuyết 。 二nhị 十thập 一nhất 種chủng 者giả 。 二nhị 十thập 種chủng 如như 前tiền 說thuyết 。 及cập 虛hư 空không 一nhất 種chủng 色sắc 。 此thử 二nhị 十thập 種chủng 色sắc 。 幾kỷ 種chủng 有hữu 色sắc 無vô 形hình 。 幾kỷ 種chủng 有hữu 色sắc 有hữu 形hình 。

答đáp 曰viết 。

八bát 種chủng 有hữu 色sắc 無vô 形hình 。 謂vị 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 光quang 影ảnh 明minh 闇ám 。 餘dư 十thập 二nhị 種chủng 。 有hữu 色sắc 有hữu 形hình 。

復phục 有hữu 作tác 四tứ 句cú 者giả 。 或hoặc 有hữu 色sắc 無vô 形hình 。 或hoặc 有hữu 形hình 無vô 色sắc 。 乃nãi 至chí 廣quảng 作tác 四tứ 句cú 。 有hữu 色sắc 無vô 形hình 者giả 。 謂vị 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 光quang 影ảnh 明minh 闇ám 。 此thử 八bát 種chủng 是thị 也dã 。 有hữu 形hình 無vô 色sắc 者giả 。 謂vị 身thân 有hữu 作tác 色sắc 也dã 。 有hữu 色sắc 有hữu 形hình 者giả 。 謂vị 長trường 短đoản 方phương 圓viên 好hảo/hiếu 不bất 好hảo/hiếu 高cao 下hạ 雲vân 烟yên 塵trần 霧vụ 等đẳng 。 十thập 二nhị 種chủng 是thị 也dã 。 無vô 色sắc 無vô 形hình 者giả 。 若nhược 色sắc 無vô 有hữu 色sắc 。 亦diệc 無vô 有hữu 形hình 是thị 也dã 。 問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 可khả 見kiến 義nghĩa 。 云vân 何hà 不bất 可khả 見kiến 義nghĩa 。 尊tôn 者giả 和hòa 須tu 蜜mật 說thuyết 曰viết 。 可khả 見kiến 在tại 彼bỉ 此thử 故cố 是thị 可khả 見kiến 義nghĩa 。 不bất 可khả 見kiến 在tại 彼bỉ 此thử 故cố 是thị 不bất 可khả 見kiến 義nghĩa 。 尊tôn 者giả 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 說thuyết 曰viết 。 是thị 眼nhãn 境cảnh 界giới 是thị 眼nhãn 所sở 行hành 處xứ 是thị 可khả 見kiến 義nghĩa 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 是thị 不bất 可khả 見kiến 義nghĩa 。 問vấn 曰viết 。 水thủy 器khí 中trung 像tượng 。 鏡kính 中trung 像tượng 。 為vi 是thị 實thật 為vi 非phi 實thật 耶da 。 譬thí 喻dụ 者giả 。 說thuyết 言ngôn 非phi 實thật 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 鏡kính 不bất 入nhập 面diện 中trung 。 面diện 不bất 入nhập 鏡kính 中trung 。 云vân 何hà 是thị 實thật 。 阿a 毘tỳ 曇đàm 者giả 。 說thuyết 言ngôn 是thị 實thật 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 是thị 色sắc 入nhập 為vi 眼nhãn 識thức 所sở 緣duyên 故cố 。 問vấn 曰viết 。 面diện 不bất 入nhập 鏡kính 中trung 鏡kính 不bất 入nhập 面diện 中trung 。 云vân 何hà 是thị 實thật 耶da 。

答đáp 曰viết 。

說thuyết 若nhược 干can 種chủng 。 生sanh 色sắc 為vi 色sắc 入nhập 。 不bất 說thuyết 一nhất 種chủng 生sanh 色sắc 。 如như 緣duyên 月nguyệt 緣duyên 月nguyệt 光quang 珠châu 緣duyên 器khí 故cố 出xuất 水thủy 。 如như 緣duyên 日nhật 緣duyên 日nhật 光quang 珠châu 緣duyên 乾can/kiền/càn 牛ngưu 糞phẩn 故cố 出xuất 火hỏa 而nhi 有hữu 火hỏa 用dụng 。 非phi 無vô 其kỳ 實thật 。 如như 因nhân 火hỏa 攢toàn 火hỏa 燧toại 人nhân 工công 故cố 出xuất 火hỏa 而nhi 有hữu 火hỏa 用dụng 。 非phi 無vô 其kỳ 實thật 。 如như 是thị 緣duyên 鏡kính 緣duyên 面diện 。 生sanh 鏡kính 中trung 像tượng 。 實thật 有hữu 像tượng 用dụng 。 能năng 生sanh 眼nhãn 識thức 。 非phi 無vô 其kỳ 實thật 。 所sở 聞văn 響hưởng 聲thanh 。 為vi 是thị 實thật 耶da 。 為vi 非phi 實thật 耶da 。 譬thí 喻dụ 者giả 。 說thuyết 言ngôn 非phi 實thật 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 聲thanh 生sanh 時thời 。 即tức 彼bỉ 剎sát 那na 聲thanh 滅diệt 。 何hà 容dung 得đắc 及cập 生sanh 於ư 響hưởng 耶da 。 阿a 毘tỳ 曇đàm 者giả 。 說thuyết 言ngôn 是thị 實thật 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 是thị 耳nhĩ 境cảnh 界giới 。 為vi 耳nhĩ 識thức 所sở 識thức 故cố 。 問vấn 曰viết 。 如như 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 聲thanh 生sanh 時thời 。 即tức 彼bỉ 剎sát 那na 聲thanh 滅diệt 。 何hà 容dung 得đắc 及cập 生sanh 響hưởng 耶da 。

答đáp 曰viết 。

說thuyết 若nhược 干can 種chủng 。 生sanh 聲thanh 為vi 聲thanh 入nhập 。 不bất 說thuyết 一nhất 種chủng 生sanh 聲thanh 。 如như 緣duyên 舌thiệt 齒xỉ 脣thần 噓hư 咽yết 喉hầu 等đẳng 相tương 觸xúc 故cố 出xuất 聲thanh 。 能năng 生sanh 耳nhĩ 識thức 。 非phi 無vô 其kỳ 實thật 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。

二nhị 法pháp 。 有hữu 對đối 法pháp 。 無vô 對đối 法pháp 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。

答đáp 曰viết 。

欲dục 止chỉ 人nhân 見kiến 顯hiển 智trí 希hy 有hữu 故cố 。 廣quảng 說thuyết 如như 上thượng 。 云vân 何hà 有hữu 對đối 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

十thập 色sắc 入nhập 。 謂vị 五ngũ 內nội 入nhập 五ngũ 外ngoại 入nhập 。 云vân 何hà 無vô 對đối 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

二nhị 入nhập 。 謂vị 意ý 入nhập 法pháp 入nhập 。 有hữu 對đối 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 。 二nhị 境cảnh 界giới 有hữu 對đối 。 三tam 緣duyên 有hữu 對đối 。 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 者giả 。 如như 以dĩ 手thủ 打đả 手thủ 。 更cánh 相tương 障chướng 礙ngại 。 以dĩ 石thạch 打đả 石thạch 。 更cánh 相tương 障chướng 礙ngại 。 如như 是thị 等đẳng 。 是thị 名danh 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 。 境cảnh 界giới 有hữu 對đối 者giả 。 如như 眼nhãn 對đối 色sắc 等đẳng 。 是thị 名danh 境cảnh 界giới 有hữu 對đối 。 緣duyên 有hữu 對đối 者giả 。 如như 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 各các 自tự 受thọ 所sở 緣duyên 。 是thị 名danh 緣duyên 有hữu 對đối 。 三tam 種chủng 有hữu 對đối 。 此thử 中trung 依y 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 而nhi 作tác 論luận 。 問vấn 曰viết 。 為vi 障chướng 礙ngại 幾kỷ 入nhập 耶da 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 障chướng 礙ngại 一nhất 入nhập 謂vị 觸xúc 入nhập 。 餘dư 入nhập 非phi 觸xúc 。 復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 障chướng 礙ngại 五ngũ 入nhập 。 內nội 入nhập 中trung 障chướng 礙ngại 身thân 入nhập 。 外ngoại 入nhập 中trung 障chướng 礙ngại 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 障chướng 礙ngại 五ngũ 入nhập 者giả 。 以dĩ 手thủ 打đả 手thủ 時thời 。 以dĩ 五ngũ 打đả 五ngũ 。 以dĩ 手thủ 打đả 石thạch 等đẳng 時thời 。 以dĩ 五ngũ 打đả 四tứ 。 以dĩ 石thạch 打đả 石thạch 時thời 。 以dĩ 四tứ 打đả 四tứ 。 以dĩ 石thạch 打đả 手thủ 時thời 。 以dĩ 四tứ 打đả 五ngũ 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 障chướng 礙ngại 無vô 色sắc 入nhập 。 除trừ 聲thanh 入nhập 。 若nhược 以dĩ 手thủ 打đả 眼nhãn 時thời 。 豈khởi 非phi 礙ngại 耶da 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 障chướng 礙ngại 十thập 入nhập 。 若nhược 不bất 障chướng 礙ngại 聲thanh 入nhập 者giả 。 聲thanh 則tắc 無vô 積tích 聚tụ 義nghĩa 。 施thi 設thiết 經kinh 說thuyết 眼nhãn 決quyết 定định 對đối 色sắc 。 色sắc 決quyết 定định 對đối 眼nhãn 。 乃nãi 至chí 意ý 決quyết 定định 對đối 法pháp 。 法pháp 決quyết 定định 對đối 意ý 。 彼bỉ 尊tôn 者giả 造tạo 論luận 說thuyết 境cảnh 界giới 有hữu 對đối 。 有hữu 眼nhãn 水thủy 中trung 不bất 障chướng 礙ngại 陸lục 地địa 則tắc 障chướng 礙ngại 。 如như 魚ngư 等đẳng 。 有hữu 眼nhãn 陸lục 地địa 不bất 障chướng 礙ngại 水thủy 中trung 則tắc 障chướng 礙ngại 。 如như 人nhân 等đẳng 。 於ư 水thủy 不bất 障chướng 礙ngại 於ư 。 陸lục 不bất 障chướng 礙ngại 。 如như 頑ngoan 跋bạt 陀đà 人nhân 水thủy 生sanh 羅la 叉xoa 等đẳng 。 於ư 水thủy 障chướng 礙ngại 於ư 陸lục 障chướng 礙ngại 者giả 。 除trừ 上thượng 爾nhĩ 所sở 事sự 。 有hữu 眼nhãn 夜dạ 不bất 障chướng 礙ngại 晝trú 則tắc 障chướng 礙ngại 。 如như 鵄si 梟kiêu 等đẳng 。 晝trú 不bất 障chướng 礙ngại 夜dạ 障chướng 礙ngại 者giả 。 如như 人nhân 等đẳng 晝trú 夜dạ 不bất 障chướng 礙ngại 者giả 。 如như 鹿lộc 馬mã 狸li 猫miêu 等đẳng 。 晝trú 夜dạ 障chướng 礙ngại 者giả 。 除trừ 上thượng 爾nhĩ 所sở 事sự 。 此thử 中trung 何hà 者giả 是thị 有hữu 對đối 。 何hà 者giả 是thị 無vô 對đối 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 積tích 聚tụ 微vi 塵trần 是thị 有hữu 對đối 。 若nhược 不bất 積tích 聚tụ 微vi 塵trần 是thị 無vô 對đối 。

復phục 次thứ 種chủng 種chủng 異dị 相tướng 是thị 有hữu 對đối 。 無vô 種chủng 種chủng 異dị 相tướng 是thị 無vô 對đối 。

復phục 次thứ 若nhược 覆phú 蔽tế 相tương/tướng 是thị 有hữu 對đối 。 無vô 覆phú 蔽tế 相tương/tướng 是thị 無vô 對đối 。

復phục 次thứ 若nhược 積tích 聚tụ 相tương/tướng 是thị 有hữu 對đối 。 無vô 積tích 聚tụ 相tương/tướng 是thị 無vô 對đối 。

復phục 次thứ 若nhược 有hữu 。 大đại 形hình 段đoạn 是thị 有hữu 對đối 。 無vô 大đại 形hình 段đoạn 是thị 無vô 對đối 。

復phục 次thứ 若nhược 可khả 除trừ 卻khước 是thị 有hữu 對đối 。 不bất 可khả 除trừ 卻khước 是thị 無vô 對đối 。 尊tôn 者giả 波ba 奢xa 說thuyết 曰viết 。 若nhược 別biệt 異dị 相tướng 。 是thị 則tắc 障chướng 礙ngại 。 若nhược 有hữu 障chướng 礙ngại 。 是thị 則tắc 積tích 聚tụ 。 若nhược 有hữu 積tích 聚tụ 。 則tắc 是thị 形hình 段đoạn 。 則tắc 可khả 除trừ 卻khước 。 若nhược 可khả 除trừ 卻khước 。 則tắc 是thị 有hữu 對đối 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 則tắc 是thị 無vô 對đối 。 尊tôn 者giả 和hòa 須tu 蜜mật 說thuyết 曰viết 。 有hữu 別biệt 異dị 相tướng 。 有hữu 障chướng 礙ngại 相tương/tướng 。 是thị 有hữu 對đối 。 無vô 別biệt 異dị 相tướng 。 無vô 障chướng 礙ngại 相tương/tướng 。 是thị 無vô 對đối 。 尊tôn 者giả 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 說thuyết 曰viết 。 可khả 除trừ 卻khước 相tương/tướng 是thị 有hữu 對đối 。 不bất 可khả 除trừ 卻khước 相tương/tướng 是thị 無vô 對đối 。 尊tôn 者giả 瞿cù 沙sa 說thuyết 曰viết 。 若nhược 是thị 積tích 聚tụ 微vi 塵trần 性tánh 有hữu 色sắc 可khả 施thi 設thiết 長trường 短đoản 亦diệc 能năng 出xuất 聲thanh 者giả 是thị 有hữu 對đối 。 積tích 聚tụ 微vi 塵trần 性tánh 。 則tắc 說thuyết 八bát 入nhập 。 有hữu 色sắc 可khả 施thi 設thiết 長trường 短đoản 者giả 。 則tắc 說thuyết 色sắc 入nhập 。 亦diệc 能năng 出xuất 聲thanh 者giả 。 則tắc 說thuyết 聲thanh 入nhập 。 與dữ 上thượng 相tương 違vi 是thị 無vô 對đối 。 尊tôn 者giả 婆bà 摩ma 勒lặc 說thuyết 曰viết 。 合hợp 集tập 多đa 微vi 塵trần 聚tụ 是thị 有hữu 對đối 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 無vô 對đối 。

二nhị 法pháp 有hữu 漏lậu 法pháp 無vô 漏lậu 法pháp 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。

答đáp 曰viết 。

欲dục 止chỉ 人nhân 見kiến 顯hiển 智trí 希hy 有hữu 故cố 。 廣quảng 說thuyết 如như 上thượng 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 所sở 以dĩ 作tác 論luận 者giả 為vi 止chỉ 併tinh 義nghĩa 者giả 意ý 故cố 。 如như 摩ma 訶ha 僧Tăng 祇kỳ 部bộ 說thuyết 。 佛Phật 身thân 一nhất 向hướng 無vô 漏lậu 。 問vấn 曰viết 。 彼bỉ 何hà 故cố 作tác 此thử 說thuyết 。

答đáp 曰viết 。

彼bỉ 依y 佛Phật 經Kinh 。 佛Phật 經Kinh 說thuyết 如Như 來Lai 於ư 世thế 間gian 生sanh 世thế 間gian 長trường/trưởng 。 而nhi 出xuất 世thế 間gian 。 不bất 為vị 世thế 間gian 所sở 染nhiễm 。 彼bỉ 作tác 是thị 說thuyết 。 佛Phật 若nhược 出xuất 世thế 間gian 。 不bất 為vị 世thế 間gian 所sở 染nhiễm 。 則tắc 知tri 佛Phật 身thân 一nhất 向hướng 無vô 漏lậu 。 為vi 止chỉ 如như 是thị 說thuyết 者giả 意ý 。 亦diệc 明minh 佛Phật 身thân 是thị 有hữu 漏lậu 。 若nhược 佛Phật 身thân 是thị 無vô 漏lậu 者giả 。 無vô 比tỉ 女nữ 不bất 應ưng 於ư 佛Phật 。 身thân 生sanh 愛ái 心tâm 。 餘dư 廣quảng 說thuyết 如như 雜tạp 揵kiền 度độ 。 云vân 何hà 有hữu 漏lậu 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

十thập 入nhập 二nhị 入nhập 少thiểu 分phần 。 謂vị 意ý 入nhập 法pháp 入nhập 。 云vân 何hà 無vô 漏lậu 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

二nhị 入nhập 少thiểu 分phần 。 謂vị 意ý 入nhập 法pháp 入nhập 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 名danh 有hữu 漏lậu 法pháp 無vô 漏lậu 法pháp 耶da 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 法pháp 能năng 增tăng 長trưởng 有hữu 是thị 有hữu 漏lậu 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 無vô 漏lậu 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 。 能năng 令linh 有hữu 相tương 續tục 。 能năng 增tăng 長trưởng 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 是thị 有hữu 漏lậu 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 無vô 漏lậu 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 若nhược 法pháp 墮đọa 苦khổ 集Tập 諦Đế 。 是thị 有hữu 漏lậu 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 無vô 漏lậu 。 尊tôn 者giả 和hòa 須tu 蜜mật 說thuyết 曰viết 。 云vân 何hà 有hữu 漏lậu 相tương/tướng 。 云vân 何hà 無vô 漏lậu 相tương/tướng 。

答đáp 曰viết 。

從tùng 有hữu 漏lậu 生sanh 。 是thị 有hữu 漏lậu 相tương/tướng 。 不bất 從tùng 有hữu 漏lậu 生sanh 。 是thị 無vô 漏lậu 相tương/tướng 。

復phục 次thứ 能năng 生sanh 有hữu 漏lậu 相tương/tướng 。 是thị 有hữu 漏lậu 。 不bất 能năng 生sanh 有hữu 漏lậu 相tương/tướng 。 是thị 無vô 漏lậu 。 尊tôn 者giả 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 說thuyết 曰viết 。 若nhược 處xứ 所sở 能năng 生sanh 漏lậu 。 是thị 有hữu 漏lậu 相tương/tướng 。 若nhược 處xứ 所sở 不bất 能năng 生sanh 。 漏lậu 是thị 無vô 漏lậu 相tương/tướng 。

二nhị 法pháp 。 有hữu 為vi 法pháp 無vô 為vi 法Pháp 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。

答đáp 曰viết 。

為vi 止chỉ 人nhân 見kiến 為vi 顯hiển 智trí 希hy 有hữu 。 廣quảng 說thuyết 如như 上thượng 。 云vân 何hà 有hữu 為vi 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

十thập 一nhất 入nhập 。 一nhất 入nhập 少thiểu 分phần 。 謂vị 法pháp 入nhập 。 云vân 何hà 無vô 為vi 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

一nhất 入nhập 少thiểu 分phần 謂vị 法pháp 入nhập 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 名danh 有hữu 為vi 無vô 為vi 法Pháp 耶da 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 法pháp 有hữu 生sanh 滅diệt 。 有hữu 因nhân 。 有hữu 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 屬thuộc 因nhân 屬thuộc 緣duyên 屬thuộc 所sở 作tác 屬thuộc 和hòa 合hợp 者giả 。 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 為vi 生sanh 所sở 生sanh 。 為vi 住trụ 所sở 住trụ 。 為vi 老lão 所sở 老lão 。 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 行hành 世thế 。 能năng 聚tụ 果quả 。 能năng 知tri 緣duyên 。 能năng 所sở 作tác 。 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 墮đọa 世thế 。 在tại 陰ấm 。 是thị 苦khổ 相tương 續tục 。 有hữu 前tiền 後hậu 。 有hữu 上thượng 中trung 下hạ 。 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 尊tôn 者giả 和hòa 須tu 蜜mật 說thuyết 曰viết 。 云vân 何hà 是thị 有hữu 為vi 相tương/tướng 。

答đáp 曰viết 。

世thế 相tương/tướng 陰ấm 相tương/tướng 。 是thị 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 云vân 何hà 無vô 為vi 相tương/tướng 。

答đáp 曰viết 。

非phi 世thế 相tương/tướng 非phi 陰ấm 相tương/tướng 。 是thị 無vô 為vi 相tương/tướng 。 尊tôn 者giả 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 說thuyết 曰viết 。 若nhược 以dĩ 眾chúng 生sanh 故cố 。 有hữu 生sanh 滅diệt 者giả 。 是thị 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 若nhược 不bất 以dĩ 眾chúng 生sanh 。 無vô 生sanh 滅diệt 者giả 。 是thị 無vô 為vi 相tương/tướng 。

三tam 法pháp 。 過quá 去khứ 法pháp 未vị 來lai 法pháp 現hiện 在tại 法pháp 。 云vân 何hà 過quá 去khứ 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

過quá 去khứ 五ngũ 陰ấm 。 云vân 何hà 未vị 來lai 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

未vị 來lai 五ngũ 陰ấm 。 云vân 何hà 現hiện 在tại 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

現hiện 在tại 五ngũ 陰ấm 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。

答đáp 曰viết 。

為vi 止chỉ 併tinh 義nghĩa 者giả 意ý 故cố 。 如như 譬thí 喻dụ 者giả 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 世thế 是thị 常thường 。 行hành 是thị 無vô 常thường 。 行hàng 行hàng 世thế 時thời 。 如như 物vật 從tùng 器khí 至chí 器khí 。 猶do 如như 多đa 人nhân 從tùng 一nhất 舍xá 至chí 一nhất 舍xá 。 諸chư 行hàng 行hàng 世thế 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 為vi 止chỉ 如như 是thị 說thuyết 者giả 意ý 。 亦diệc 明minh 行hành 即tức 是thị 世thế 世thế 即tức 是thị 行hành 。 是thị 故cố 四tứ 大đại 揵kiền 度độ 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 世thế 名danh 何hà 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

說thuyết 行hành 之chi 言ngôn 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 所sở 以dĩ 作tác 論luận 者giả 。 為vi 止chỉ 言ngôn 無vô 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 於ư 世thế 中trung 愚ngu 說thuyết 現hiện 在tại 是thị 無vô 為vi 法Pháp 者giả 意ý 故cố 。 亦diệc 明minh 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 是thị 實thật 有hữu 相tương/tướng 。 若nhược 無vô 過quá 去khứ 未vị 來lai 者giả 。 則tắc 無vô 成thành 就tựu 不bất 成thành 就tựu 。 如như 第đệ 二nhị 頭đầu 第đệ 三tam 手thủ 第đệ 十thập 三tam 入nhập 。 無vô 有hữu 成thành 就tựu 。 不bất 成thành 就tựu 者giả 。 若nhược 無vô 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 則tắc 無vô 成thành 就tựu 不bất 成thành 就tựu 。 若nhược 有hữu 成thành 就tựu 不bất 成thành 就tựu 。 則tắc 知tri 必tất 有hữu 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 是thị 實thật 有hữu 相tương/tướng 。 若nhược 言ngôn 無vô 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 則tắc 應ưng 如như 是thị 說thuyết 。 彼bỉ 過quá 去khứ 。 若nhược 現hiện 在tại 時thời 造tạo 因nhân 。 彼bỉ 果quả 當đương 言ngôn 在tại 過quá 去khứ 。 當đương 言ngôn 在tại 未vị 來lai 。 當đương 言ngôn 在tại 現hiện 在tại 耶da 。 若nhược 在tại 過quá 去khứ 者giả 。 應ưng 言ngôn 有hữu 過quá 去khứ 。 不bất 應ưng 言ngôn 無vô 過quá 去khứ 。 若nhược 言ngôn 無vô 過quá 去khứ 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 若nhược 言ngôn 在tại 未vị 來lai 。 應ưng 言ngôn 有hữu 未vị 來lai 。 不bất 應ưng 言ngôn 無vô 未vị 來lai 。 若nhược 言ngôn 無vô 未vị 來lai 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 若nhược 言ngôn 在tại 現hiện 在tại 。 則tắc 因nhân 果quả 共cộng 俱câu 。 若nhược 因nhân 果quả 俱câu 者giả 。 則tắc 違vi 偈kệ 說thuyết 。 如như 說thuyết 。

作tác 惡ác 不bất 即tức 受thọ 。 不bất 如như 乳nhũ 成thành 酪lạc 。

愚ngu 蹈đạo 灰hôi 底để 火hỏa 。 不bất 即tức 時thời 燒thiêu 足túc 。

若nhược 果quả 不bất 在tại 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 則tắc 無vô 果quả 。 若nhược 無vô 果quả 則tắc 無vô 因nhân 。 如như 第đệ 二nhị 頭đầu 第đệ 三tam 手thủ 第đệ 六lục 陰ấm 第đệ 十thập 三tam 入nhập 。 若nhược 有hữu 因nhân 果quả 。 不bất 在tại 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 者giả 。 則tắc 是thị 常thường 。 如như 無vô 為vi 法pháp 。 若nhược 果quả 在tại 現hiện 在tại 時thời 。 彼bỉ 因nhân 當đương 言ngôn 在tại 何hà 處xứ 。 為vi 在tại 過quá 去khứ 。 為vi 在tại 未vị 來lai 。 為vi 在tại 現hiện 在tại 。 若nhược 在tại 過quá 去khứ 。 亦diệc 如như 上thượng 說thuyết 。 若nhược 在tại 未vị 來lai 。 亦diệc 如như 上thượng 說thuyết 。 若nhược 在tại 現hiện 在tại 。 亦diệc 如như 上thượng 說thuyết 。 若nhược 不bất 在tại 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 則tắc 無vô 因nhân 。 若nhược 無vô 因nhân 則tắc 無vô 果quả 。 如như 第đệ 二nhị 頭đầu 第đệ 三tam 手thủ 第đệ 六lục 陰ấm 第đệ 十thập 三tam 入nhập 。 若nhược 有hữu 因nhân 果quả 。 不bất 在tại 三tam 世thế 者giả 。 則tắc 應ưng 是thị 常thường 。 如như 無vô 為vi 法pháp 。

復phục 次thứ 若nhược 無vô 過quá 去khứ 未vị 來lai 者giả 。 則tắc 無vô 出xuất 家gia 法pháp 。 如như 偈kệ 說thuyết 。

若nhược 說thuyết 無vô 過quá 去khứ 。 則tắc 無vô 過quá 去khứ 佛Phật 。

若nhược 無vô 過quá 去khứ 佛Phật 。 則tắc 無vô 出xuất 家gia 法pháp 。

復phục 次thứ 若nhược 無vô 過quá 去khứ 未vị 來lai 者giả 。 則tắc 常thường 妄vọng 語ngữ 。 如như 偈kệ 說thuyết 。

若nhược 說thuyết 無vô 過quá 去khứ 。 而nhi 言ngôn 有hữu 臘lạp 數số 。

則tắc 是thị 一nhất 切thiết 時thời 。 而nhi 常thường 故cố 妄vọng 語ngữ 。

復phục 次thứ 若nhược 無vô 過quá 去khứ 未vị 來lai 者giả 。 則tắc 無vô 現hiện 在tại 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 有hữu 過quá 去khứ 未vị 來lai 故cố 。 施thi 設thiết 現hiện 在tại 。 若nhược 無vô 三tam 世thế 。 則tắc 無vô 有hữu 為vi 法pháp 。 若nhược 無vô 有hữu 為vi 法pháp 。 亦diệc 無vô 無vô 為vi 法pháp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 有hữu 有hữu 為vi 故cố 。 則tắc 施thi 設thiết 無vô 為vi 。 若nhược 無vô 有hữu 為vi 無vô 為vi 法Pháp 。 則tắc 無vô 一nhất 切thiết 法pháp 。 若nhược 無vô 一nhất 切thiết 法pháp 。 則tắc 無vô 解giải 脫thoát 出xuất 離ly 。 欲dục 令linh 無vô 如như 是thị 過quá 故cố 。 說thuyết 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 是thị 實thật 有hữu 相tương/tướng 。 是thị 故cố 為vi 止chỉ 他tha 義nghĩa 欲dục 顯hiển 己kỷ 義nghĩa 。 亦diệc 欲dục 顯hiển 法pháp 相tướng 相tương 應ứng 義nghĩa 故cố 。 而nhi 作tác 此thử 論luận 。 問vấn 曰viết 。 世thế 體thể 性tánh 是thị 何hà 。

答đáp 曰viết 。

過quá 去khứ 五ngũ 陰ấm 。 未vị 來lai 現hiện 在tại 五ngũ 陰ấm 。 此thử 是thị 世thế 體thể 性tánh 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 已dĩ 說thuyết 體thể 性tánh 。 所sở 以dĩ 今kim 當đương 說thuyết 。 何hà 故cố 名danh 世thế 。 世thế 是thị 何hà 義nghĩa 。

答đáp 曰viết 。

去khứ 義nghĩa 是thị 世thế 義nghĩa 。 問vấn 曰viết 。 諸chư 行hành 不bất 來lai 不bất 去khứ 。 若nhược 來lai 者giả 則tắc 不bất 去khứ 。 若nhược 去khứ 者giả 則tắc 不bất 來lai 。 若nhược 來lai 者giả 則tắc 來lai 處xứ 應ưng 空không 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 從tùng 彼bỉ 處xứ 來lai 故cố 。 若nhược 去khứ 者giả 則tắc 妨phương 礙ngại 去khứ 處xứ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 去khứ 至chí 彼bỉ 處xứ 故cố 。 是thị 故cố 尊tôn 者giả 和hòa 須tu 蜜mật 。 說thuyết 如như 是thị 偈kệ 。

諸chư 行hành 無vô 來lai 相tương/tướng 。 以dĩ 諸chư 剎sát 那na 故cố 。

而nhi 無vô 有hữu 去khứ 相tương/tướng 。 亦diệc 無vô 有hữu 住trụ 者giả 。

若nhược 行hành 無vô 來lai 去khứ 。 云vân 何hà 有hữu 三tam 世thế 耶da 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 所sở 作tác 故cố 。 若nhược 諸chư 行hành 無vô 所sở 作tác 。 是thị 名danh 未vị 來lai 。 若nhược 有hữu 所sở 作tác 。 是thị 名danh 現hiện 在tại 。 若nhược 所sở 作tác 已dĩ 滅diệt 。 是thị 名danh 過quá 去khứ 。 若nhược 眼nhãn 未vị 見kiến 色sắc 。 是thị 未vị 來lai 見kiến 色sắc 。 是thị 現hiện 在tại 見kiến 色sắc 。 已dĩ 滅diệt 是thị 過quá 去khứ 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 現hiện 在tại 彼bỉ 分phần/phân 眼nhãn 。 云vân 何hà 有hữu 所sở 作tác 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 作tác 相tương 似tự 因nhân 故cố 。 若nhược 不bất 現hiện 在tại 前tiền 。 則tắc 不bất 與dữ 未vị 來lai 者giả 作tác 相tương 似tự 因nhân 。 若nhược 現hiện 在tại 前tiền 。 則tắc 與dữ 未vị 來lai 者giả 作tác 相tương 似tự 因nhân 。 乃nãi 至chí 意ý 亦diệc 如như 是thị 。 如như 色sắc 未vị 作tác 障chướng 礙ngại 是thị 未vị 來lai 。 若nhược 作tác 障chướng 礙ngại 是thị 現hiện 在tại 。 若nhược 作tác 障chướng 礙ngại 已dĩ 滅diệt 是thị 過quá 去khứ 。 如như 受thọ 未vị 生sanh 是thị 未vị 來lai 。 受thọ 若nhược 生sanh 是thị 現hiện 在tại 。 受thọ 若nhược 生sanh 已dĩ 滅diệt 是thị 過quá 去khứ 。 受thọ 乃nãi 至chí 想tưởng 行hành 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 未vị 取thủ 果quả 與dữ 果quả 是thị 未vị 來lai 。 若nhược 取thủ 果quả 與dữ 果quả 是thị 現hiện 在tại 。 若nhược 取thủ 果quả 與dữ 果quả 已dĩ 滅diệt 是thị 過quá 去khứ 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 不bất 取thủ 不bất 與dữ 。 依y 果quả 報báo 果quả 。 是thị 未vị 來lai 。 若nhược 取thủ 依y 果quả 報báo 果quả 未vị 與dữ 者giả 是thị 現hiện 在tại 。 若nhược 取thủ 依y 果quả 報báo 果quả 已dĩ 滅diệt 是thị 過quá 去khứ 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 未vị 與dữ 相tương 似tự 因nhân 一nhất 切thiết 遍biến 因nhân 是thị 未vị 來lai 。 若nhược 與dữ 是thị 現hiện 在tại 。 若nhược 與dữ 已dĩ 滅diệt 是thị 過quá 去khứ 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 未vị 生sanh 未vị 滅diệt 是thị 未vị 來lai 。 若nhược 已dĩ 生sanh 未vị 滅diệt 是thị 現hiện 在tại 。 若nhược 生sanh 已dĩ 滅diệt 是thị 過quá 去khứ 。 未vị 生sanh 未vị 壞hoại 。 已dĩ 生sanh 未vị 壞hoại 。 已dĩ 生sanh 已dĩ 壞hoại 。 未vị 生sanh 未vị 離ly 。 已dĩ 生sanh 未vị 離ly 。 已dĩ 生sanh 已dĩ 離ly 。 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 未vị 作tác 三tam 有hữu 為vi 相tướng 是thị 未vị 來lai 。 若nhược 已dĩ 作tác 一nhất 今kim 作tác 二nhị 是thị 現hiện 在tại 。 若nhược 已dĩ 作tác 三tam 是thị 過quá 去khứ 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 未vị 作tác 四tứ 緣duyên 是thị 未vị 來lai 。 若nhược 作tác 四tứ 緣duyên 是thị 現hiện 在tại 。 若nhược 作tác 四tứ 緣duyên 已dĩ 滅diệt 是thị 過quá 去khứ 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 與dữ 三tam 世thế 作tác 因nhân 是thị 過quá 去khứ 。 若nhược 與dữ 二nhị 世thế 作tác 因nhân 是thị 現hiện 在tại 。 若nhược 與dữ 一nhất 世thế 作tác 因nhân 是thị 未vị 來lai 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 三tam 世thế 果quả 是thị 未vị 來lai 。 若nhược 是thị 二nhị 世thế 果quả 是thị 現hiện 在tại 。 若nhược 是thị 一nhất 世thế 果quả 是thị 過quá 去khứ 。

復phục 次thứ 以dĩ 過quá 去khứ 未vị 來lai 故cố 。 施thi 設thiết 現hiện 在tại 。 不bất 以dĩ 現hiện 在tại 施thi 設thiết 現hiện 在tại 。 以dĩ 無vô 第đệ 四tứ 世thế 故cố 。 以dĩ 過quá 去khứ 現hiện 在tại 故cố 。 施thi 設thiết 未vị 來lai 。 不bất 以dĩ 未vị 來lai 施thi 設thiết 未vị 來lai 。 以dĩ 無vô 第đệ 四tứ 世thế 故cố 。 以dĩ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 施thi 設thiết 過quá 去khứ 。 不bất 以dĩ 過quá 去khứ 。 施thi 設thiết 過quá 去khứ 。 以dĩ 無vô 第đệ 四tứ 世thế 故cố 。 諸chư 過quá 去khứ 所sở 有hữu 。 色sắc 所sở 有hữu 耶da 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 是thị 過quá 去khứ 。 所sở 有hữu 非phi 色sắc 所sở 有hữu 。 乃nãi 至chí 廣quảng 作tác 四tứ 句cú 。 過quá 去khứ 所sở 有hữu 。 非phi 色sắc 所sở 有hữu 者giả 。 過quá 去khứ 四tứ 陰ấm 是thị 色sắc 所sở 有hữu 。 非phi 過quá 去khứ 所sở 有hữu 者giả 。 未vị 來lai 現hiện 在tại 色sắc 所sở 有hữu 。 過quá 去khứ 所sở 有hữu 。 亦diệc 色sắc 所sở 有hữu 者giả 。 謂vị 過quá 去khứ 色sắc 所sở 有hữu 。 非phi 過quá 去khứ 所sở 有hữu 。 非phi 色sắc 所sở 有hữu 者giả 。 謂vị 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 四tứ 陰ấm 所sở 有hữu 。 及cập 無vô 為vi 所sở 有hữu 。 如như 色sắc 作tác 四tứ 句cú 。 乃nãi 至chí 識thức 亦diệc 作tác 四tứ 句cú 。 如như 過quá 去khứ 作tác 五ngũ 四tứ 句cú 。 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 亦diệc 作tác 五ngũ 四tứ 句cú 。 是thị 則tắc 有hữu 十thập 五ngũ 四tứ 句cú 。 若nhược 色sắc 所sở 有hữu 。 盡tận 是thị 方phương 方phương 分phần/phân 所sở 有hữu 耶da 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 是thị 方phương 方phương 分phần/phân 所sở 有hữu 。 盡tận 是thị 色sắc 所sở 有hữu 。 頗phả 有hữu 色sắc 所sở 有hữu 非phi 方phương 方phương 分phần/phân 所sở 有hữu 耶da 。 答đáp 曰viết 有hữu 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 色sắc 。 現hiện 在tại 微vi 塵trần 。 及cập 無vô 作tác 色sắc 。 若nhược 受thọ 所sở 有hữu 。 彼bỉ 盡tận 非phi 方phương 方phương 分phần/phân 所sở 有hữu 耶da 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 受thọ 所sở 有hữu 。 盡tận 非phi 方phương 方phương 分phần/phân 所sở 有hữu 。 頗phả 非phi 方phương 方phương 分phần/phân 所sở 有hữu 非phi 受thọ 所sở 有hữu 耶da 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 。 想tưởng 行hành 識thức 所sở 有hữu 過quá 去khứ 未vị 來lai 色sắc 。 現hiện 在tại 微vi 塵trần 。 無vô 作tác 色sắc 。 及cập 無vô 為vi 法pháp 所sở 有hữu 。 如như 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 。 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 。 盡tận 障chướng 礙ngại 耶da 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 障chướng 礙ngại 者giả 。 盡tận 是thị 色sắc 所sở 有hữu 。 頗phả 有hữu 色sắc 非phi 障chướng 礙ngại 耶da 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 色sắc 。 現hiện 在tại 微vi 塵trần 及cập 無vô 作tác 色sắc 。 諸chư 所sở 有hữu 受thọ 。 盡tận 覺giác 耶da 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 覺giác 盡tận 是thị 受thọ 。 頗phả 有hữu 受thọ 非phi 覺giác 耶da 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 受thọ 。 如như 受thọ 。 想tưởng 行hành 識thức 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 曰viết 。 為vi 已dĩ 生sanh 生sanh 。 未vị 生sanh 生sanh 。 若nhược 已dĩ 生sanh 生sanh 。 云vân 何hà 諸chư 行hành 非phi 還hoàn 轉chuyển 耶da 。 若nhược 未vị 生sanh 生sanh 。 云vân 何hà 諸chư 行hành 非phi 本bổn 無vô 而nhi 有hữu 耶da 。

答đáp 曰viết 。

應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 以dĩ 事sự 故cố 已dĩ 生sanh 生sanh 。 以dĩ 事sự 故cố 未vị 生sanh 生sanh 。 以dĩ 事sự 故cố 已dĩ 生sanh 生sanh 者giả 。 諸chư 法pháp 本bổn 住trụ 自tự 體thể 相tướng 故cố 生sanh 。 以dĩ 事sự 故cố 未vị 生sanh 生sanh 者giả 。 一nhất 切thiết 未vị 來lai 法pháp 。 是thị 未vị 生sanh 法pháp 故cố 生sanh 。 問vấn 曰viết 。 為vi 世thế 生sanh 。 為vi 世thế 中trung 生sanh 。 若nhược 世thế 生sanh 者giả 。 云vân 何hà 不bất 一nhất 。 法pháp 生sanh 時thời 一nhất 切thiết 法pháp 生sanh 。 若nhược 一nhất 法pháp 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 生sanh 者giả 。 則tắc 壞hoại 世thế 。 若nhược 世thế 中trung 生sanh 者giả 。 云vân 何hà 非phi 行hành 異dị 世thế 耶da 。

答đáp 曰viết 。

應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 以dĩ 事sự 故cố 世thế 生sanh 。 以dĩ 事sự 故cố 世thế 中trung 生sanh 。 以dĩ 事sự 故cố 世thế 生sanh 者giả 。 一nhất 剎sát 那na 生sanh 時thời 。 即tức 是thị 世thế 故cố 。 以dĩ 事sự 故cố 世thế 中trung 生sanh 者giả 。 於ư 未vị 來lai 世thế 中trung 。 一nhất 剎sát 那na 生sanh 。 餘dư 剎sát 那na 未vị 生sanh 故cố 。 問vấn 曰viết 。 為vi 彼bỉ 法pháp 生sanh 即tức 彼bỉ 法pháp 滅diệt 耶da 。 為vi 餘dư 法pháp 生sanh 餘dư 法pháp 滅diệt 耶da 。 若nhược 彼bỉ 法pháp 生sanh 即tức 彼bỉ 法pháp 滅diệt 者giả 。 未vị 來lai 法pháp 生sanh 。 即tức 未vị 來lai 法pháp 滅diệt 耶da 。 若nhược 餘dư 法pháp 生sanh 餘dư 法pháp 滅diệt 者giả 。 色sắc 生sanh 受thọ 滅diệt 耶da 。

答đáp 曰viết 。

應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 以dĩ 事sự 故cố 彼bỉ 法pháp 生sanh 。 即tức 彼bỉ 法pháp 滅diệt 。 以dĩ 事sự 故cố 餘dư 法pháp 生sanh 。 餘dư 法pháp 滅diệt 以dĩ 事sự 故cố 。 彼bỉ 法pháp 生sanh 彼bỉ 法pháp 滅diệt 者giả 色sắc 生sanh 即tức 色sắc 滅diệt 乃nãi 至chí 識thức 生sanh 。 即tức 識thức 滅diệt 。 以dĩ 事sự 故cố 餘dư 法pháp 生sanh 餘dư 法pháp 滅diệt 者giả 。 未vị 來lai 世thế 生sanh 。 現hiện 在tại 世thế 滅diệt 。 問vấn 曰viết 。 為vi 自tự 分phần/phân 生sanh 。 為vi 他tha 分phần/phân 生sanh 。 若nhược 自tự 分phần/phân 生sanh 者giả 云vân 何hà 非phi 本bổn 無vô 自tự 分phần/phân 而nhi 有hữu 自tự 分phần/phân 。 本bổn 無vô 物vật 體thể 而nhi 有hữu 物vật 體thể 。 若nhược 他tha 分phần/phân 生sanh 者giả 。 云vân 何hà 法pháp 不bất 捨xả 自tự 體thể 。

答đáp 曰viết 。

應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 不bất 自tự 分phần/phân 生sanh 。 亦diệc 不bất 他tha 分phần/phân 生sanh 。 然nhiên 如như 其kỳ 法pháp 體thể 。 生sanh 已dĩ 而nhi 滅diệt 。 問vấn 曰viết 。 未vị 來lai 世thế 減giảm 。 過quá 去khứ 世thế 增tăng 。 云vân 何hà 不bất 施thi 設thiết 二nhị 世thế 。 有hữu 增tăng 減giảm 耶da 。 尊tôn 者giả 和hòa 須tu 蜜mật 說thuyết 曰viết 。 為vi 增tăng 計kế 數sổ 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 世thế 有hữu 增tăng 減giảm 不phủ 。 若nhược 不bất 增tăng 計kế 數sổ 過quá 去khứ 未vị 來lai 世thế 。 何hà 故cố 言ngôn 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 世thế 有hữu 增tăng 減giảm 耶da 。

復phục 次thứ 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 不bất 說thuyết 有hữu 增tăng 減giảm 。 譬thí 如như 於ư 海hải 。 取thủ 百bách 千thiên 瓶bình 水thủy 不bất 減giảm 。 投đầu 百bách 千thiên 瓶bình 水thủy 不bất 增tăng 。 以dĩ 海hải 水thủy 無vô 量lượng 故cố 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 未vị 來lai 法pháp 未vị 生sanh 未vị 滅diệt 故cố 不bất 減giảm 。 過quá 去khứ 法pháp 生sanh 已dĩ 滅diệt 故cố 不bất 增tăng 。

復phục 次thứ 未vị 來lai 法pháp 未vị 生sanh 不bất 壞hoại 故cố 不bất 減giảm 。 過quá 去khứ 法pháp 生sanh 已dĩ 壞hoại 故cố 不bất 增tăng 。

復phục 次thứ 未vị 來lai 法pháp 未vị 生sanh 未vị 離ly 故cố 不bất 減giảm 。 過quá 去khứ 法pháp 生sanh 已dĩ 離ly 故cố 不bất 增tăng 。 尊tôn 者giả 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 說thuyết 曰viết 。 若nhược 法pháp 行hành 世thế 者giả 。 何hà 不bất 說thuyết 有hữu 增tăng 減giảm 。 但đãn 法pháp 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 故cố 生sanh 。 因nhân 緣duyên 離ly 散tán 則tắc 滅diệt 。 問vấn 曰viết 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 為vi 有hữu 積tích 聚tụ 。 如như 現hiện 在tại 牆tường 壁bích 樹thụ 木mộc 山sơn 巖nham 等đẳng 。 為vi 散tán 在tại 處xứ 處xứ 。 若nhược 積tích 聚tụ 者giả 。 云vân 何hà 施thí 主chủ 所sở 作tác 。 不bất 唐đường 捐quyên 其kỳ 功công 。 云vân 何hà 不bất 有hữu 方phương 所sở 。 云vân 何hà 不bất 是thị 常thường 。 云vân 何hà 不bất 現hiện 見kiến 。 若nhược 散tán 在tại 處xứ 處xứ 者giả 。 云vân 何hà 說thuyết 有hữu 過quá 去khứ 。 王vương 名danh 善thiện 見kiến 。 城thành 名danh 拘câu 奢xa 跋bạt 提đề 。 講giảng 堂đường 名danh 善thiện 法Pháp 。 亦diệc 說thuyết 。 有hữu 毘Tỳ 婆Bà 尸Thi 佛Phật 。 乃nãi 至chí 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 。 云vân 何hà 說thuyết 有hữu 未vị 來lai 。 城thành 名danh 鷄kê 頭đầu 。 未vị 來lai 佛Phật 名danh 彌Di 勒Lặc 。 云vân 何hà 施thi 設thiết 宿túc 命mạng 智trí 。 觀quán 過quá 去khứ 事sự 。 願nguyện 智trí 觀quán 過quá 去khứ 未vị 來lai 事sự 。 云vân 何hà 非phi 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 已dĩ 有hữu 還hoàn 無vô 。

答đáp 曰viết 。

應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 積tích 聚tụ 如như 現hiện 在tại 牆tường 壁bích 等đẳng 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 云vân 何hà 非phi 檀đàn 越việt 所sở 作tác 不phủ 。 唐đường 捐quyên 其kỳ 功công 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 他tha 見kiến 故cố 。 若nhược 彼bỉ 不bất 修tu 功công 不bất 現hiện 。 修tu 功công 則tắc 現hiện 。 問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 不bất 有hữu 方phương 所sở 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 有hữu 方phương 所sở 。

復phục 有hữu 何hà 過quá 。 云vân 何hà 非phi 是thị 常thường 耶da 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 有hữu 剎sát 那na 無vô 常thường 故cố 。 何hà 故cố 不bất 現hiện 耶da 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 未vị 為vi 五ngũ 識thức 身thân 作tác 境cảnh 界giới 則tắc 不bất 現hiện 。 若nhược 已dĩ 作tác 則tắc 現hiện 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 現hiện 在tại 者giả 是thị 積tích 聚tụ 。 未vị 來lai 過quá 去khứ 者giả 。 散tán 在tại 處xứ 處xứ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 在tại 法pháp 數số 中trung 故cố 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 云vân 何hà 說thuyết 有hữu 過quá 去khứ 。

答đáp 曰viết 。

說thuyết 過quá 去khứ 。 如như 本bổn 現hiện 在tại 時thời 。 云vân 何hà 說thuyết 有hữu 未vị 來lai 。

答đáp 曰viết 。

如như 未vị 來lai 當đương 現hiện 在tại 時thời 。 云vân 何hà 宿túc 命mạng 智trí 願nguyện 智trí 境cảnh 界giới 過quá 去khứ 。

答đáp 曰viết 。

如như 其kỳ 所sở 更cánh 故cố 。 譬thí 如như 曾tằng 所sở 更cánh 字tự 。 次thứ 第đệ 立lập 句cú 。 以dĩ 顯hiển 明minh 義nghĩa 。 如như 是thị 彼bỉ 次thứ 第đệ 念niệm 曾tằng 所sở 更cánh 事sự 。 生sanh 於ư 智trí 見kiến 。 云vân 何hà 願nguyện 智trí 境cảnh 界giới 未vị 來lai 。

答đáp 曰viết 。

如như 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 比tỉ 相tương/tướng 故cố 知tri 。 猶do 如như 農nông 夫phu 。 以dĩ 比tỉ 相tương/tướng 故cố 知tri 。 云vân 何hà 非phi 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 已dĩ 有hữu 還hoàn 無vô 。

答đáp 曰viết 。

此thử 則tắc 不bất 能năng 通thông 。 薩tát 婆bà 多đa 中trung 。 有hữu 四tứ 種chủng 論luận 師sư 。 一nhất 說thuyết 事sự 異dị 。 二nhị 說thuyết 相tương/tướng 異dị 。 三tam 說thuyết 時thời 異dị 。 四tứ 說thuyết 異dị 異dị 。 說thuyết 事sự 異dị 者giả 言ngôn 。 法pháp 行hành 世thế 時thời 事sự 異dị 體thể 不bất 異dị 。 譬thí 如như 金kim 銀ngân 器khí 。 破phá 已dĩ 更cánh 作tác 。 雖tuy 形hình 有hữu 異dị 。 其kỳ 色sắc 不bất 異dị 。 亦diệc 如như 乳nhũ 成thành 酪lạc 時thời 。 香hương 味vị 雖tuy 異dị 。 其kỳ 色sắc 不bất 異dị 。 如như 是thị 未vị 來lai 法pháp 。 至chí 現hiện 在tại 時thời 。 雖tuy 捨xả 未vị 來lai 法pháp 。 不bất 捨xả 其kỳ 體thể 。 現hiện 在tại 法pháp 至chí 過quá 去khứ 時thời 。 雖tuy 捨xả 現hiện 在tại 法pháp 。 不bất 捨xả 其kỳ 體thể 。 說thuyết 相tương/tướng 異dị 者giả 言ngôn 。 法pháp 行hành 世thế 時thời 。 過quá 去khứ 法pháp 。 有hữu 過quá 去khứ 相tương/tướng 。 非phi 不bất 有hữu 未vị 來lai 現hiện 在tại 相tương/tướng 。 未vị 來lai 法pháp 有hữu 未vị 來lai 相tương/tướng 。 非phi 不bất 有hữu 過quá 去khứ 現hiện 在tại 相tương/tướng 。 現hiện 在tại 法pháp 有hữu 現hiện 在tại 相tương/tướng 。 非phi 不bất 有hữu 過quá 去khứ 未vị 來lai 相tương/tướng 。 如như 人nhân 愛ái 一nhất 女nữ 色sắc 。 於ư 餘dư 女nữ 色sắc 。 非phi 不bất 有hữu 愛ái 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。 說thuyết 時thời 異dị 者giả 言ngôn 。 法pháp 行hành 世thế 時thời 。 以dĩ 時thời 異dị 故cố 。 生sanh 於ư 異dị 名danh 。 非phi 其kỳ 體thể 異dị 。 譬thí 如như 算toán 籌trù 。 初sơ 下hạ 名danh 一nhất 。 一nhất 轉chuyển 名danh 十thập 。 復phục 轉chuyển 名danh 百bách 。 如như 是thị 至chí 千thiên 萬vạn 。 算toán 籌trù 是thị 一nhất 。 轉chuyển 其kỳ 處xứ 故cố 。 有hữu 種chủng 種chủng 名danh 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。 如như 是thị 說thuyết 世thế 者giả 。 名danh 不bất 嬈nhiễu 亂loạn 。 說thuyết 以dĩ 所sở 作tác 故cố 。 便tiện 有hữu 三tam 世thế 。 若nhược 法pháp 未vị 有hữu 所sở 作tác 名danh 未vị 來lai 。 已dĩ 作tác 名danh 現hiện 在tại 。 所sở 作tác 已dĩ 滅diệt 名danh 過quá 去khứ 。 說thuyết 異dị 異dị 者giả 言ngôn 。 法pháp 行hành 世thế 時thời 。 以dĩ 前tiền 後hậu 故cố 生sanh 異dị 名danh 。 猶do 如như 一nhất 女nữ 。 亦diệc 名danh 為vi 女nữ 。 亦diệc 名danh 為vi 母mẫu 。 以dĩ 其kỳ 有hữu 母mẫu 故cố 名danh 女nữ 。 以dĩ 其kỳ 有hữu 女nữ 故cố 名danh 母mẫu 。 如như 是thị 法Pháp 行hành 世thế 時thời 。 以dĩ 前tiền 後hậu 生sanh 於ư 異dị 非phi 時thời 異dị 體thể 異dị 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 則tắc 名danh 嬈nhiễu 亂loạn 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 世thế 則tắc 有hữu 三tam 世thế 。 過quá 去khứ 世thế 有hữu 三tam 世thế 。 過quá 去khứ 前tiền 後hậu 二nhị 剎sát 那na 。 名danh 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 過quá 去khứ 中trung 剎sát 那na 。 名danh 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 未vị 來lai 世thế 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 曰viết 。 何hà 者giả 是thị 。 薩tát 婆bà 多đa 中trung 四tứ 大đại 論luận 師sư 。 第đệ 一nhất 名danh 達đạt 摩ma 多đa 羅la 。 第đệ 二nhị 名danh 瞿cù 沙sa 。 第đệ 三tam 名danh 和hòa 須tu 蜜mật 第đệ 四tứ 名danh 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 。

三tam 法pháp 。 善thiện 法Pháp 不bất 善thiện 法Pháp 無vô 記ký 法pháp 。 云vân 何hà 善thiện 法Pháp 。

答đáp 曰viết 。

善thiện 五ngũ 陰ấm 。 及cập 數số 滅diệt 。 云vân 何hà 不bất 善thiện 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

不bất 善thiện 五ngũ 陰ấm 。 云vân 何hà 無vô 記ký 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

無vô 記ký 五ngũ 陰ấm 。 及cập 虛hư 空không 非phi 數số 滅diệt 。 何hà 故cố 名danh 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 。 廣quảng 說thuyết 如như 不bất 善thiện 品phẩm 中trung 。

三tam 法pháp 。 欲dục 界giới 繫hệ 法pháp 色sắc 界giới 繫hệ 法pháp 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 法pháp 。 云vân 何hà 欲dục 界giới 繫hệ 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

欲dục 界giới 繫hệ 五ngũ 陰ấm 。 云vân 何hà 色sắc 界giới 繫hệ 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

色sắc 界giới 繫hệ 五ngũ 陰ấm 。 云vân 何hà 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

無vô 色sắc 界giới 繫hệ 四tứ 陰ấm 。 何hà 故cố 名danh 欲dục 界giới 繫hệ 色sắc 界giới 繫hệ 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 法pháp 。 廣quảng 說thuyết 如như 上thượng 。

三tam 法pháp 。 學học 法pháp 無Vô 學Học 法pháp 。 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 法Pháp 。 云vân 何hà 學học 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

學học 五ngũ 陰ấm 。 云vân 何hà 無Vô 學Học 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

無Vô 學Học 五ngũ 陰ấm 。 云vân 何hà 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 法Pháp 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 漏lậu 五ngũ 陰ấm 及cập 無vô 為vi 。 何hà 故cố 名danh 學học 無Vô 學Học 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 無vô 貪tham 道đạo 學học 斷đoạn 貪tham 故cố 名danh 學học 。 以dĩ 無vô 貪tham 道đạo 不bất 學học 斷đoạn 貪tham 名danh 無Vô 學Học 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 先tiên 已dĩ 學học 故cố 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 名danh 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 無vô 恚khuể 無vô 癡si 。 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 以dĩ 無vô 愛ái 道đạo 學học 斷đoạn 愛ái 。 彼bỉ 非phi 愛ái 體thể 是thị 學học 。 以dĩ 無vô 愛ái 道đạo 學học 斷đoạn 愛ái 。 則tắc 遮già 無Vô 學Học 道đạo 。 體thể 非phi 愛ái 者giả 。 則tắc 遮già 世thế 俗tục 道đạo 。 以dĩ 無vô 愛ái 道đạo 不bất 學học 斷đoạn 愛ái 先tiên 已dĩ 學học 故cố 。 體thể 非phi 是thị 愛ái 是thị 無Vô 學Học 。 以dĩ 無vô 愛ái 道đạo 。 不bất 學học 斷đoạn 愛ái 。 則tắc 遮già 道đạo 體thể 非phi 是thị 愛ái 則tắc 遮già 世thế 俗tục 道đạo 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。

復phục 次thứ 學học 斷đoạn 煩phiền 惱não 學học 見kiến 真Chân 諦Đế 是thị 學học 不bất 學học 斷đoạn 煩phiền 惱não 先tiên 已dĩ 斷đoạn 故cố 不bất 學học 。 見kiến 真Chân 諦Đế 先tiên 已dĩ 見kiến 故cố 是thị 無Vô 學Học 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。

復phục 次thứ 學học 斷đoạn 二nhị 求cầu 。 謂vị 欲dục 求cầu 有hữu 求cầu 。 學học 斷đoạn 二nhị 求cầu 。 欲dục 滿mãn 一nhất 求cầu 。 謂vị 梵Phạm 行hạnh 。 求cầu 是thị 學học 不bất 學học 。 斷đoạn 二nhị 求cầu 。 先tiên 已dĩ 斷đoạn 故cố 不bất 學học 。 滿mãn 一nhất 求cầu 先tiên 已dĩ 滿mãn 故cố 是thị 無Vô 學Học 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。

復phục 次thứ 若nhược 身thân 中trung 有hữu 煩phiền 惱não 得đắc 。 亦diệc 有hữu 無vô 漏lậu 法pháp 可khả 得đắc 。 學học 斷đoạn 煩phiền 惱não 是thị 學học 。 若nhược 身thân 中trung 無vô 煩phiền 惱não 得đắc 。 有hữu 無vô 漏lậu 法pháp 可khả 得đắc 。 不bất 學học 斷đoạn 煩phiền 惱não 是thị 無Vô 學Học 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。

復phục 次thứ 不bất 離ly 愛ái 有hữu 無vô 漏lậu 法pháp 可khả 得đắc 。 學học 斷đoạn 愛ái 。 是thị 學học 。 已dĩ 離ly 愛ái 有hữu 無vô 漏lậu 法pháp 可khả 得đắc 。 不bất 學học 斷đoạn 愛ái 。 是thị 無Vô 學Học 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。

復phục 次thứ 見kiến 道đạo 修tu 道Đạo 所sở 攝nhiếp 是thị 學học 。 無Vô 學Học 道đạo 所sở 攝nhiếp 是thị 無Vô 學Học 。 三tam 地địa 三tam 根căn 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 若nhược 無vô 漏lậu 法Pháp 。 若nhược 五ngũ 種chủng 人nhân 身thân 中trung 可khả 得đắc 者giả 是thị 學học 。 五ngũ 種chủng 人nhân 者giả 。 謂vị 堅kiên 信tín 堅kiên 法pháp 信tín 解giải 脫thoát 見kiến 到đáo 身thân 證chứng 是thị 學học 。 若nhược 無vô 漏lậu 法Pháp 。 二nhị 種chủng 人nhân 身thân 中trung 可khả 得đắc 是thị 無Vô 學Học 。 二nhị 種chủng 人nhân 者giả 。 謂vị 時thời 解giải 脫thoát 不bất 時thời 解giải 脫thoát 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。

復phục 次thứ 若nhược 無vô 漏lậu 法Pháp 。 七thất 人nhân 身thân 中trung 可khả 得đắc 。 是thị 學học 。 七thất 人nhân 者giả 。 謂vị 四tứ 向hướng 住trụ 三tam 果quả 人nhân 。 若nhược 無vô 漏lậu 法Pháp 。 一nhất 人nhân 身thân 中trung 可khả 得đắc 。 是thị 無Vô 學Học 。 一nhất 人nhân 者giả 。 謂vị 住trụ 一nhất 果quả 人nhân 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。

復phục 次thứ 若nhược 無vô 漏lậu 法Pháp 。 十thập 八bát 人nhân 身thân 中trung 可khả 得đắc 是thị 學học 。 若nhược 無vô 漏lậu 法Pháp 。 無Vô 學Học 人nhân 身thân 中trung 可khả 得đắc 是thị 無Vô 學Học 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 三tam 法pháp 。 見kiến 道đạo 斷đoạn 法pháp 修tu 道Đạo 斷đoạn 法pháp 無vô 斷đoạn 法pháp 。 云vân 何hà 見kiến 道đạo 斷đoạn 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 法pháp 堅kiên 信tín 堅kiên 法pháp 行hành 諸chư 忍nhẫn 斷đoạn 。 彼bỉ 是thị 何hà 耶da 。

答đáp 曰viết 。

見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 八bát 十thập 八bát 使sử 。 及cập 相tương 應ứng 法pháp 。 從tùng 彼bỉ 起khởi 共cộng 生sanh 法pháp 。 是thị 名danh 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 法pháp 。 云vân 何hà 修tu 道Đạo 斷đoạn 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 法pháp 學học 見kiến 迹tích 。 以dĩ 修tu 道Đạo 斷đoạn 。 彼bỉ 是thị 何hà 耶da 。

答đáp 曰viết 。

修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 十thập 使sử 。 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 法pháp 。 從tùng 彼bỉ 生sanh 身thân 口khẩu 業nghiệp 共cộng 生sanh 法pháp 。 不bất 染nhiễm 污ô 有hữu 漏lậu 法pháp 。 是thị 名danh 修tu 道Đạo 斷đoạn 法pháp 。 云vân 何hà 不bất 斷đoạn 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

無vô 漏lậu 法pháp 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 名danh 見kiến 道đạo 斷đoạn 修tu 道Đạo 斷đoạn 無vô 斷đoạn 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

廣quảng 說thuyết 如như 上thượng 。

四Tứ 諦Đế 。 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 滅Diệt 諦Đế 道Đạo 諦Đế 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。

答đáp 曰viết 。

此thử 是thị 佛Phật 經Kinh 。 佛Phật 經Kinh 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 苦Khổ 諦Đế 乃nãi 至chí 道Đạo 諦Đế 。 佛Phật 經Kinh 雖tuy 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 而nhi 不bất 廣quảng 分phân 別biệt 。 佛Phật 經Kinh 是thị 此thử 論luận 所sở 為vi 根căn 本bổn 。 今kim 欲dục 具cụ 分phân 別biệt 故cố 。 而nhi 作tác 此thử 論luận 。 問vấn 曰viết 。 諦đế 體thể 性tánh 是thị 何hà 。

答đáp 曰viết 。

阿a 毘tỳ 曇đàm 者giả 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 五ngũ 取thủ 陰ấm 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 有hữu 漏lậu 因nhân 是thị 集Tập 諦Đế 。 數số 滅diệt 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 學Học 無Vô 學Học 法Pháp 是thị 道Đạo 諦Đế 。 譬thí 喻dụ 者giả 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 名danh 色sắc 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 煩phiền 惱não 業nghiệp 是thị 集Tập 諦Đế 。 煩phiền 惱não 業nghiệp 盡tận 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 定định 慧tuệ 是thị 道Đạo 諦Đế 。 毘tỳ 婆bà 闍xà 婆bà 提đề 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 八bát 苦khổ 相tương/tướng 是thị 苦khổ 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 餘dư 有hữu 漏lậu 法pháp 是thị 苦khổ 非phi 苦Khổ 諦Đế 。 生sanh 後hậu 有hữu 愛ái 是thị 集tập 是thị 集Tập 諦Đế 。 餘dư 愛ái 餘dư 有hữu 漏lậu 法pháp 是thị 集tập 非phi 集Tập 諦Đế 。 生sanh 後hậu 有hữu 愛ái 盡tận 是thị 滅diệt 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 餘dư 愛ái 餘dư 有hữu 漏lậu 法pháp 盡tận 是thị 滅diệt 非phi 滅Diệt 諦Đế 。 學học 八bát 道đạo 支chi 是thị 道đạo 是thị 道Đạo 諦Đế 。 餘dư 學học 法pháp 一nhất 切thiết 無Vô 學Học 法pháp 。 是thị 道Đạo 非phi 道Đạo 諦đế 。 若nhược 如như 所sở 說thuyết 。 阿A 羅La 漢Hán 則tắc 成thành 就tựu 二nhị 諦đế 。 謂vị 苦Khổ 諦Đế 滅Diệt 諦Đế 。 不bất 成thành 就tựu 集Tập 諦Đế 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 生sanh 後hậu 有hữu 愛ái 是thị 集Tập 諦Đế 阿A 羅La 漢Hán 。 生sanh 後hậu 有hữu 愛ái 已dĩ 斷đoạn 故cố 。 不bất 成thành 就tựu 道Đạo 諦Đế 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 說thuyết 學học 八bát 道đạo 支chi 是thị 道Đạo 諦Đế 。 阿A 羅La 漢Hán 得đắc 果quả 時thời 已dĩ 捨xả 故cố 。 尊tôn 者giả 瞿cù 沙sa 說thuyết 曰viết 。 若nhược 是thị 自tự 身thân 陰ấm 。 若nhược 是thị 他tha 身thân 陰ấm 。 若nhược 是thị 眾chúng 生sanh 數số 。 若nhược 非phi 眾chúng 生sanh 數số 。 如như 是thị 皆giai 是thị 苦khổ 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 行hành 者giả 見kiến 苦khổ 時thời 。 自tự 見kiến 身thân 苦khổ 。 非phi 他tha 身thân 苦khổ 。 非phi 非phi 眾chúng 生sanh 數số 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 逼bức 切thiết 義nghĩa 是thị 苦khổ 義nghĩa 。 他tha 身thân 苦khổ 非phi 眾chúng 生sanh 數số 。 不bất 逼bức 切thiết 故cố 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 。 生sanh 智trí 論luận 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 自tự 身thân 中trung 苦khổ 逼bức 切thiết 。 非phi 他tha 身thân 中trung 苦khổ 。 非phi 不bất 因nhân 自tự 身thân 他tha 身thân 然nhiên 後hậu 逼bức 切thiết 。 若nhược 無vô 自tự 身thân 者giả 。 他tha 身thân 及cập 非phi 眾chúng 生sanh 數số 苦khổ 。 何hà 所sở 逼bức 切thiết 。 若nhược 自tự 身thân 中trung 苦khổ 因nhân 。 他tha 身thân 中trung 眾chúng 生sanh 數số 非phi 眾chúng 生sanh 數số 苦khổ 因nhân 。 是thị 集tập 是thị 集Tập 諦Đế 。 行hành 者giả 見kiến 集tập 時thời 。 見kiến 自tự 身thân 苦khổ 因nhân 。 不bất 見kiến 他tha 身thân 苦khổ 因nhân 。 不bất 見kiến 非phi 非phi 眾chúng 生sanh 數số 苦khổ 因nhân 。 若nhược 自tự 身thân 中trung 苦khổ 盡tận 。 若nhược 他tha 身thân 中trung 苦khổ 盡tận 。 眾chúng 生sanh 數số 非phi 眾chúng 生sanh 數số 苦khổ 盡tận 。 是thị 滅diệt 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 行hành 者giả 見kiến 滅diệt 時thời 。 見kiến 自tự 身thân 中trung 滅diệt 。 非phi 他tha 身thân 滅diệt 。 非phi 非phi 眾chúng 生sanh 數số 滅diệt 。 若nhược 自tự 身thân 對đối 治trị 。 若nhược 他tha 身thân 。 若nhược 眾chúng 生sanh 數số 。 非phi 眾chúng 生sanh 數số 對đối 治trị 。 是thị 道đạo 是thị 道Đạo 諦Đế 。 行hành 者giả 見kiến 道đạo 時thời 。 見kiến 自tự 身thân 對đối 治trị 道đạo 。 非phi 他tha 身thân 非phi 非phi 眾chúng 生sanh 。 數số 對đối 治trị 道đạo 。 阿a 毘tỳ 曇đàm 者giả 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 自tự 身thân 苦khổ 。 若nhược 他tha 身thân 苦khổ 。 若nhược 眾chúng 生sanh 數số 非phi 眾chúng 生sanh 數số 苦khổ 。 行hành 者giả 見kiến 苦khổ 時thời 。 盡tận 見kiến 如như 是thị 苦khổ 。 問vấn 曰viết 。 行hành 者giả 見kiến 苦khổ 時thời 。 見kiến 逼bức 切thiết 苦khổ 。 他tha 身thân 中trung 苦khổ 。 非phi 眾chúng 生sanh 數số 苦khổ 非phi 逼bức 切thiết 。 行hành 者giả 見kiến 苦khổ 時thời 。 何hà 故cố 見kiến 耶da 。

答đáp 曰viết 。

彼bỉ 苦khổ 雖tuy 非phi 逼bức 切thiết 。 而nhi 是thị 所sở 愚ngu 處xứ 。 應ưng 生sanh 於ư 智trí 。 而nhi 是thị 猶do 豫dự 處xứ 應ưng 生sanh 決quyết 定định 。 而nhi 是thị 誹phỉ 謗báng 處xứ 。 應ưng 生sanh 信tín 敬kính 。 誰thùy 作tác 是thị 說thuyết 。 他tha 身thân 中trung 苦khổ 。 非phi 眾chúng 生sanh 數số 苦khổ 。 非phi 逼bức 切thiết 耶da 。 若nhược 為vì 他tha 人nhân 所sở 打đả 。 非phi 逼bức 切thiết 耶da 。 若nhược 空không 中trung 木mộc 石thạch 。 墮đọa 其kỳ 身thân 上thượng 。 非phi 逼bức 切thiết 耶da 。 若nhược 自tự 身thân 陰ấm 因nhân 。 若nhược 他tha 身thân 陰ấm 因nhân 。 若nhược 眾chúng 生sanh 數số 非phi 眾chúng 生sanh 數số 陰ấm 因nhân 。 盡tận 是thị 集tập 是thị 集Tập 諦Đế 。 行hành 者giả 見kiến 集tập 時thời 。 盡tận 見kiến 是thị 集tập 。 若nhược 自tự 身thân 苦khổ 盡tận 。 若nhược 他tha 身thân 。 若nhược 眾chúng 生sanh 數số 非phi 眾chúng 生sanh 數số 苦khổ 盡tận 。 是thị 滅diệt 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 行hành 者giả 見kiến 滅diệt 時thời 。 盡tận 見kiến 是thị 滅diệt 。 若nhược 自tự 身thân 陰ấm 對đối 治trị 。 若nhược 他tha 身thân 。 若nhược 眾chúng 生sanh 數số 非phi 眾chúng 生sanh 數số 陰ấm 對đối 治trị 盡tận 。 是thị 道đạo 是thị 道Đạo 諦Đế 。 行hành 者giả 見kiến 道đạo 時thời 盡tận 見kiến 是thị 道đạo 。 此thử 是thị 諦đế 體thể 性tánh 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 已dĩ 說thuyết 體thể 性tánh 。 所sở 以dĩ 今kim 當đương 說thuyết 。 何hà 故cố 名danh 諦đế 。 諦đế 是thị 何hà 義nghĩa 。

答đáp 曰viết 。

實thật 義nghĩa 是thị 諦đế 義nghĩa 。 審thẩm 義nghĩa 如như 義nghĩa 不bất 顛điên 倒đảo 義nghĩa 不bất 異dị 義nghĩa 。 是thị 諦đế 義nghĩa 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 實thật 義nghĩa 審thẩm 義nghĩa 如như 義nghĩa 不bất 顛điên 倒đảo 義nghĩa 不bất 異dị 義nghĩa 是thị 諦đế 義nghĩa 者giả 。 虛hư 空không 非phi 數số 滅diệt 亦diệc 是thị 實thật 義nghĩa 。 乃nãi 至chí 是thị 不bất 異dị 義nghĩa 。 何hà 故cố 不bất 立lập 諦đế 耶da 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 法pháp 是thị 苦khổ 是thị 苦khổ 因nhân 是thị 苦khổ 盡tận 是thị 苦khổ 對đối 治trị 者giả 立lập 諦đế 。 虛hư 空không 非phi 數số 滅diệt 。 非phi 苦khổ 非phi 苦khổ 因nhân 。 非phi 苦khổ 盡tận 。 非phi 苦khổ 對đối 治trị 。 故cố 不bất 立lập 諦đế 。 如như 苦khổ 陰ấm 病bệnh 癰ung 箭tiễn 過quá 患hoạn 重trọng 擔đảm 。 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 如như 此thử 岸ngạn 彼bỉ 岸ngạn 河hà 筏phiệt 者giả 立lập 諦đế 。 虛hư 空không 非phi 數số 滅diệt 。 非phi 此thử 岸ngạn 彼bỉ 岸ngạn 河hà 筏phiệt 。 故cố 不bất 立lập 諦đế 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 苦khổ 是thị 苦khổ 因nhân 。 是thị 道đạo 是thị 道Đạo 果Quả 者giả 立lập 諦đế 。 虛hư 空không 非phi 數số 滅diệt 。 與dữ 上thượng 相tương 違vi 。 故cố 不bất 立lập 諦đế 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 有hữu 因nhân 有hữu 果quả 故cố 立lập 諦đế 。 虛hư 空không 非phi 數số 滅diệt 。 無vô 因nhân 果quả 故cố 不bất 立lập 諦đế 。

復phục 次thứ 虛hư 空không 非phi 數số 滅diệt 。 無vô 漏lậu 故cố 非phi 苦khổ 集Tập 諦Đế 。 無vô 記ký 故cố 非phi 滅Diệt 諦Đế 。 無vô 為vi 故cố 非phi 道Đạo 諦Đế 。

復phục 次thứ 此thử 法pháp 不bất 行hành 世thế 故cố 。 不bất 立lập 三tam 諦đế 。 無vô 記ký 故cố 不bất 立lập 滅Diệt 諦Đế 。

復phục 次thứ 此thử 法pháp 非phi 陰ấm 故cố 不bất 立lập 三tam 諦đế 。 非phi 善thiện 故cố 不bất 立lập 滅Diệt 諦Đế 。

復phục 次thứ 此thử 法pháp 不bất 與dữ 苦khổ 相tương 隨tùy 故cố 不bất 立lập 三tam 諦đế 。 非phi 善thiện 故cố 不bất 立lập 滅Diệt 諦Đế 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 為vi 邪tà 見kiến 無vô 漏lậu 正chánh 見kiến 所sở 緣duyên 立lập 諦đế 。 此thử 法pháp 非phi 邪tà 見kiến 無vô 漏lậu 正chánh 見kiến 所sở 緣duyên 故cố 不bất 立lập 諦đế 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 為vi 無vô 明minh 明minh 所sở 緣duyên 者giả 立lập 諦đế 。 此thử 法pháp 不bất 為vi 無vô 明minh 明minh 所sở 緣duyên 故cố 不bất 立lập 諦đế 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 體thể 是thị 煩phiền 惱não 出xuất 要yếu 者giả 立lập 諦đế 。 此thử 法pháp 非phi 煩phiền 惱não 出xuất 要yếu 。 故cố 不bất 立lập 諦đế 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 能năng 生sanh 厭yếm 離ly 隨tùy 喜hỷ 者giả 立lập 諦đế 。 此thử 法pháp 不bất 能năng 生sanh 厭yếm 離ly 隨tùy 喜hỷ 故cố 不bất 立lập 諦đế 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 不bất 顛điên 倒đảo 義nghĩa 是thị 諦đế 義nghĩa 者giả 。 顛điên 倒đảo 不bất 應ưng 為vi 諦đế 所sở 攝nhiếp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 體thể 是thị 顛điên 倒đảo 故cố 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 餘dư 事sự 故cố 立lập 顛điên 倒đảo 。 以dĩ 餘dư 事sự 故cố 。 為vi 諦đế 所sở 攝nhiếp 。 以dĩ 三tam 事sự 故cố 立lập 顛điên 倒đảo 。 一nhất 者giả 轉chuyển 行hành 。 以dĩ 猛mãnh 利lợi 故cố 。 二nhị 者giả 虛hư 妄vọng 。 三tam 者giả 一nhất 向hướng 是thị 顛điên 倒đảo 。 以dĩ 此thử 法pháp 實thật 有hữu 體thể 性tánh 故cố 。 為vi 諦đế 所sở 攝nhiếp 。

復phục 次thứ 無vô 常thường 計kế 常thường 。 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 計kế 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 淨tịnh 計kế 淨tịnh 。 無vô 我ngã 計kế 我ngã 。 故cố 是thị 顛điên 倒đảo 。 此thử 法pháp 有hữu 因nhân 有hữu 果quả 故cố 。 為vi 諦đế 所sở 攝nhiếp 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 不bất 異dị 義nghĩa 是thị 諦đế 義nghĩa 者giả 。 妄vọng 語ngữ 不bất 應ưng 為vi 諦đế 所sở 攝nhiếp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 妄vọng 語ngữ 欲dục 誑cuống 他tha 作tác 異dị 語ngữ 故cố 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 餘dư 事sự 故cố 立lập 妄vọng 語ngữ 。 以dĩ 餘dư 事sự 故cố 。 為vi 諦đế 所sở 攝nhiếp 。 以dĩ 異dị 語ngữ 誑cuống 他tha 故cố 立lập 妄vọng 語ngữ 。 有hữu 實thật 體thể 性tánh 故cố 。 為vi 諦đế 所sở 攝nhiếp 。

復phục 次thứ 不bất 見kiến 言ngôn 見kiến 。 不bất 聞văn 言ngôn 聞văn 。 不bất 知tri 言ngôn 知tri 。 不bất 識thức 言ngôn 識thức 。 故cố 立lập 妄vọng 語ngữ 。 此thử 法pháp 有hữu 因nhân 有hữu 果quả 故cố 。 為vi 諦đế 所sở 攝nhiếp 。 是thị 故cố 實thật 義nghĩa 是thị 諦đế 義nghĩa 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。

問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 立lập 四Tứ 諦Đế 。 為vi 以dĩ 體thể 性tánh 。 為vi 以dĩ 因nhân 果quả 。 為vi 以dĩ 見kiến 時thời 。 若nhược 以dĩ 體thể 性tánh 。 則tắc 有hữu 三tam 諦đế 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 離ly 苦khổ 無vô 集tập 。 離ly 集tập 無vô 苦khổ 。 滅diệt 是thị 第đệ 二nhị 諦đế 。 道đạo 是thị 第đệ 三tam 諦đế 。 若nhược 以dĩ 因nhân 果quả 。 應ưng 有hữu 五ngũ 諦đế 。 苦khổ 亦diệc 可khả 言ngôn 因nhân 。 亦diệc 可khả 言ngôn 果quả 。 道đạo 亦diệc 可khả 言ngôn 因nhân 。 亦diệc 可khả 言ngôn 果quả 。 滅diệt 是thị 第đệ 五ngũ 若nhược 以dĩ 見kiến 時thời 。 應ưng 有hữu 八bát 諦đế 。 行hành 者giả 先tiên 見kiến 欲dục 界giới 苦khổ 。 後hậu 見kiến 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 先tiên 見kiến 欲dục 界giới 諸chư 行hành 因nhân 緣duyên 。 後hậu 見kiến 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 先tiên 見kiến 欲dục 界giới 諸chư 行hành 滅diệt 。 後hậu 見kiến 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 先tiên 見kiến 欲dục 界giới 諸chư 行hành 對đối 治trị 道đạo 。 後hậu 見kiến 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。

答đáp 曰viết 。

應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 以dĩ 因nhân 果quả 故cố 立lập 諦đế 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 應ưng 有hữu 五ngũ 諦đế 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 總tổng 說thuyết 故cố 無vô 五ngũ 諦Đế 道Đạo 。 若nhược 因nhân 若nhược 果quả 。 總tổng 名danh 苦khổ 滅diệt 道đạo 。 總tổng 名danh 盡tận 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 道đạo 。 問vấn 曰viết 。 苦khổ 若nhược 因nhân 若nhược 果quả 。 亦diệc 是thị 苦khổ 集tập 道đạo 。 亦diệc 是thị 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 道đạo 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 所sở 行hành 異dị 故cố 。 苦khổ 有hữu 果quả 義nghĩa 者giả 行hành 四tứ 行hành 。 謂vị 苦khổ 空không 無vô 常thường 無vô 我ngã 。 苦khổ 有hữu 因nhân 義nghĩa 者giả 行hành 四tứ 行hành 。 謂vị 因nhân 集tập 有hữu 緣duyên 。 道đạo 亦diệc 有hữu 因nhân 義nghĩa 。 亦diệc 有hữu 果quả 果quả 義nghĩa 者giả 。 盡tận 行hành 一nhất 種chủng 四tứ 行hành 。 謂vị 道đạo 如như 迹tích 乘thừa 。

復phục 次thứ 以dĩ 三tam 事sự 故cố 立lập 四Tứ 諦Đế 。 一nhất 以dĩ 體thể 性tánh 。 二nhị 以dĩ 因nhân 果quả 。 三tam 以dĩ 誹phỉ 謗báng 生sanh 信tín 。 以dĩ 體thể 性tánh 者giả 。 四Tứ 諦Đế 體thể 性tánh 。 是thị 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 以dĩ 因nhân 果quả 者giả 。 有hữu 漏lậu 體thể 性tánh 。 有hữu 因nhân 有hữu 果quả 。 有hữu 果quả 者giả 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 有hữu 因nhân 者giả 是thị 集Tập 諦Đế 。 無vô 漏lậu 體thể 性tánh 。 亦diệc 有hữu 因nhân 有hữu 果quả 。 亦diệc 有hữu 果quả 無vô 因nhân 。 有hữu 因nhân 有hữu 果quả 者giả 是thị 道Đạo 諦Đế 。 有hữu 果quả 無vô 因nhân 者giả 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 有hữu 漏lậu 體thể 性tánh 。 有hữu 果quả 者giả 立lập 一nhất 諦đế 。 有hữu 因nhân 者giả 立lập 一nhất 諦đế 。 無vô 漏lậu 體thể 性tánh 。 有hữu 因nhân 有hữu 果quả 。 立lập 一nhất 諦đế 耶da 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 誹phỉ 謗báng 生sanh 信tín 故cố 有hữu 漏lậu 體thể 性tánh 生sanh 二nhị 種chủng 誹phỉ 謗báng 言ngôn 無vô 苦khổ 無vô 集tập 。 生sanh 二nhị 種chủng 信tín 。 言ngôn 有hữu 苦khổ 集tập 道đạo 。 若nhược 因nhân 若nhược 果quả 。 生sanh 一nhất 種chủng 誹phỉ 謗báng 。 言ngôn 無vô 有hữu 道đạo 。 生sanh 一nhất 種chủng 信tín 。 言ngôn 有hữu 道đạo 。 以dĩ 此thử 三tam 事sự 。 故cố 立lập 四Tứ 諦Đế 。

復phục 次thứ 以dĩ 見kiến 諦Đế 時thời 故cố 。 立lập 四tứ 真Chân 諦Đế 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 應ưng 有hữu 八bát 諦đế 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 欲dục 界giới 苦khổ 。 若nhược 色sắc 無vô 色sắc 界giới 苦khổ 。 見kiến 苦khổ 時thời 。 總tổng 是thị 苦khổ 等đẳng 四tứ 行hành 。 若nhược 欲dục 界giới 行hành 因nhân 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 行hành 因nhân 。 見kiến 集tập 時thời 。 總tổng 是thị 集tập 等đẳng 四tứ 行hành 。 若nhược 欲dục 界giới 行hành 滅diệt 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 行hành 滅diệt 。 見kiến 滅diệt 時thời 。 總tổng 是thị 滅diệt 等đẳng 四tứ 行hành 。 若nhược 欲dục 界giới 行hành 對đối 治trị 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 行hành 對đối 治trị 。 見kiến 道đạo 時thời 。 總tổng 是thị 道đạo 等đẳng 四tứ 行hành 。 是thị 故cố 見kiến 諦Đế 時thời 總tổng 行hành 故cố 。 唯duy 有hữu 四Tứ 諦Đế 。 無vô 八bát 諦đế 。

問vấn 曰viết 。 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 有hữu 何hà 相tương/tướng 。 尊tôn 者giả 波ba 奢xa 說thuyết 曰viết 。 逼bức 切thiết 相tương/tướng 是thị 苦khổ 相tương/tướng 。 有hữu 相tương/tướng 是thị 集tập 相tương/tướng 。 寂tịch 靜tĩnh 相tương/tướng 是thị 滅diệt 相tương/tướng 。 乘thừa 相tương/tướng 是thị 道đạo 相tương/tướng 。 尊tôn 者giả 和hòa 須tu 蜜mật 說thuyết 曰viết 。 轉chuyển 相tương/tướng 是thị 苦khổ 相tương/tướng 。 能năng 轉chuyển 相tương/tướng 是thị 集tập 相tương/tướng 。 止chỉ 相tương/tướng 是thị 滅diệt 相tương/tướng 。 住trụ 轉chuyển 相tương/tướng 是thị 道đạo 相tương/tướng 。

復phục 次thứ 轉chuyển 有hữu 身thân 是thị 苦khổ 相tương/tướng 。 能năng 轉chuyển 有hữu 身thân 是thị 集tập 相tương/tướng 。 轉chuyển 有hữu 身thân 盡tận 是thị 滅diệt 相tương/tướng 。 往vãng 轉chuyển 有hữu 身thân 是thị 道đạo 相tương/tướng 。 尊tôn 者giả 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 說thuyết 曰viết 。 物vật 體thể 作tác 諦đế 。 名danh 五ngũ 取thủ 陰ấm 。 體thể 如như 熱nhiệt 鐵thiết 。 久cửu 共cộng 火hỏa 合hợp 。 與dữ 火hỏa 同đồng 色sắc 。 三tam 苦khổ 與dữ 五ngũ 取thủ 陰ấm 合hợp 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 是thị 苦Khổ 諦Đế 苦khổ 。 從tùng 煩phiền 惱não 生sanh 業nghiệp 。 能năng 迴hồi 轉chuyển 。 是thị 集Tập 諦Đế 。 煩phiền 惱não 業nghiệp 壞hoại 。 更cánh 不bất 受thọ 有hữu 。 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 修tu 戒giới 修tu 定định 。 以dĩ 慧tuệ 觀quán 生sanh 滅diệt 。 能năng 斷đoạn 有hữu 因nhân 。 是thị 道Đạo 諦Đế 。 佛Phật 經Kinh 說thuyết 偈kệ 。

一nhất 諦đế 無vô 有hữu 二nhị 。 眾chúng 生sanh 於ư 此thử 疑nghi 。

種chủng 種chủng 說thuyết 諸chư 諦đế 。 不bất 說thuyết 有hữu 沙Sa 門Môn 。

問vấn 曰viết 。 有hữu 四Tứ 諦Đế 。 何hà 故cố 說thuyết 一nhất 諦đế 。 尊tôn 者giả 波ba 奢xa 說thuyết 曰viết 。 一nhất 諦đế 者giả 謂vị 苦Khổ 諦Đế 。 無vô 第đệ 二nhị 苦Khổ 諦Đế 。 一nhất 集Tập 諦Đế 無vô 第đệ 二nhị 集Tập 諦Đế 。 一nhất 滅Diệt 諦Đế 無vô 第đệ 二nhị 滅Diệt 諦Đế 。 一nhất 道Đạo 諦Đế 無vô 第đệ 二nhị 道Đạo 諦Đế 。

復phục 次thứ 一nhất 諦đế 者giả 謂vị 滅Diệt 諦Đế 。 為vì 對đối 種chủng 種chủng 解giải 脫thoát 故cố 。 外ngoại 道đạo 計kế 種chủng 種chủng 解giải 脫thoát 。 無vô 身thân 解giải 脫thoát 。 無vô 邊biên 意ý 解giải 脫thoát 。 淨tịnh 聚tụ 解giải 脫thoát 。 世thế 俗tục 解giải 脫thoát 。 無vô 身thân 解giải 脫thoát 是thị 空không 處xứ 。 無vô 邊biên 意ý 解giải 脫thoát 是thị 識thức 處xứ 。 淨tịnh 聚tụ 解giải 脫thoát 。 是thị 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 世thế 俗tục 解giải 脫thoát 是thị 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 佛Phật 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 是thị 受thọ 身thân 處xứ 。 非phi 是thị 解giải 脫thoát 。 真chân 解giải 脫thoát 者giả 。 唯duy 一nhất 滅diệt 盡tận 涅Niết 槃Bàn 。

復phục 次thứ 一nhất 諦đế 者giả 謂vị 道Đạo 諦Đế 。 為vì 對đối 種chủng 種chủng 道đạo 故cố 。 外ngoại 道đạo 計kế 多đa 種chủng 道đạo 。 謂vị 不bất 食thực 道đạo 。 臥ngọa 灰hôi 上thượng 道đạo 。 事sự 日nhật 月nguyệt 道đạo 。 食thực 風phong 食thực 果quả 道đạo 。 裸lõa 形hình 道đạo 。 臥ngọa 刺thứ 蕀cức 道đạo 。 著trước 弊tệ 衣y 道đạo 。 佛Phật 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 非phi 是thị 道đạo 。 此thử 是thị 邪tà 道đạo 。 非phi 善thiện 人nhân 所sở 依y 道đạo 。 真chân 實thật 道đạo 者giả 。 謂vị 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。

復phục 次thứ 一nhất 諦đế 者giả 謂vị 滅Diệt 諦Đế 。 以dĩ 能năng 盡tận 身thân 苦khổ 故cố 。 一nhất 諦đế 謂vị 道Đạo 諦Đế 。 能năng 盡tận 惡ác 道đạo 苦khổ 故cố 。

佛Phật 經Kinh 說thuyết 二nhị 諦đế 。 謂vị 世thế 諦đế 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 是thị 世thế 諦đế 。 云vân 何hà 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 耶da 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 二nhị 諦đế 是thị 世thế 諦đế 謂vị 苦Khổ 諦Đế 。 集Tập 諦Đế 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 世thế 法pháp 在tại 此thử 二nhị 諦đế 中trung 故cố 。 如như 男nam 女nữ 行hành 來lai 現hiện 在tại 所sở 作tác 事sự 。 悉tất 在tại 彼bỉ 中trung 。 二nhị 諦đế 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 謂vị 滅Diệt 諦Đế 道Đạo 諦Đế 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 三tam 諦đế 是thị 世thế 諦đế 。 謂vị 苦khổ 集tập 滅Diệt 諦Đế 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 滅Diệt 諦Đế 佛Phật 說thuyết 是thị 假giả 名danh 彼bỉ 岸ngạn 城thành 故cố 。 一nhất 諦đế 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 謂vị 道Đạo 諦Đế 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 道Đạo 諦Đế 亦diệc 是thị 世thế 諦đế 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 佛Phật 說thuyết 道Đạo 諦Đế 。 亦diệc 是thị 假giả 名danh 。 如như 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 四Tứ 諦Đế 亦diệc 是thị 世thế 諦đế 。 亦diệc 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 苦khổ 集Tập 諦Đế 是thị 世thế 諦đế 者giả 。 如như 先tiên 所sở 說thuyết 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 者giả 。 如như 苦khổ 空không 無vô 常thường 無vô 我ngã 。 因nhân 集tập 有hữu 緣duyên 是thị 也dã 。 滅Diệt 諦Đế 說thuyết 是thị 世thế 諦đế 者giả 。 佛Phật 說thuyết 滅Diệt 諦Đế 。 如như 城thành 如như 園viên 林lâm 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 者giả 。 盡tận 止chỉ 妙diệu 離ly 。 道Đạo 諦Đế 是thị 世thế 諦đế 者giả 。 佛Phật 說thuyết 道Đạo 諦Đế 如như 筏phiệt 如như 石thạch 如như 山sơn 如như 華hoa 如như 水thủy 如như 梯thê 如như 樓lâu 觀quán 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 者giả 。 道đạo 如như 迹tích 乘thừa 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 四Tứ 諦Đế 盡tận 是thị 世thế 諦đế 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 者giả 。 則tắc 一nhất 切thiết 法pháp 。 盡tận 有hữu 世thế 諦đế 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 世thế 諦đế 攝nhiếp 十thập 八bát 界giới 。 十thập 二nhị 入nhập 五ngũ 陰ấm 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 亦diệc 攝nhiếp 十thập 八bát 界giới 。 十thập 二nhị 入nhập 五ngũ 陰ấm 。 問vấn 曰viết 。 世thế 諦đế 中trung 。 為vi 有hữu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 不phủ 。 若nhược 有hữu 第đệ 一nhất 義nghĩa 諦đế 者giả 。 便tiện 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 無vô 有hữu 世thế 諦đế 。 若nhược 無vô 者giả 。 亦diệc 是thị 一nhất 諦đế 。 謂vị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。

答đáp 曰viết 。

應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 世thế 諦đế 中trung 。 有hữu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 若nhược 世thế 諦đế 中trung 。 無vô 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 者giả 。 如Như 來Lai 說thuyết 二nhị 諦đế 。 則tắc 不bất 如như 其kỳ 實thật 。 以dĩ 如Như 來Lai 說thuyết 二nhị 諦đế 。 如như 其kỳ 實thật 故cố 。 世thế 諦đế 中trung 應ưng 有hữu 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 便tiện 有hữu 一nhất 諦đế 。 謂vị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。

答đáp 曰viết 。

如như 是thị 唯duy 有hữu 一nhất 諦đế 。 謂vị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 佛Phật 何hà 故cố 說thuyết 二nhị 諦đế 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 事sự 故cố 。 不bất 以dĩ 體thể 分phần/phân 。 唯duy 有hữu 一nhất 諦đế 謂vị 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 以dĩ 事sự 故cố 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 以dĩ 事sự 故cố 。 名danh 為vi 世thế 諦đế 。 不bất 以dĩ 此thử 事sự 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 若nhược 以dĩ 事sự 故cố 。 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 不bất 以dĩ 此thử 事sự 。 名danh 為vi 世thế 諦đế 。 猶do 如như 一nhất 受thọ 。 有hữu 四tứ 緣duyên 性tánh 。 謂vị 因nhân 次thứ 第đệ 境cảnh 界giới 威uy 勢thế 緣duyên 。 若nhược 因nhân 事sự 故cố 。 名danh 為vi 因nhân 緣duyên 。 不bất 以dĩ 此thử 事sự 故cố 。 乃nãi 至chí 名danh 威uy 勢thế 緣duyên 。 若nhược 以dĩ 事sự 故cố 。 名danh 威uy 勢thế 緣duyên 。 不bất 以dĩ 此thử 事sự 故cố 。 乃nãi 至chí 名danh 因nhân 緣duyên 。 又hựu 一nhất 受thọ 有hữu 六lục 因nhân 性tánh 。 謂vị 相tương 應ứng 共cộng 生sanh 相tương 似tự 一nhất 切thiết 遍biến 報báo 所sở 作tác 因nhân 。 若nhược 以dĩ 事sự 故cố 。 名danh 相tướng 應ưng 因nhân 。 不bất 以dĩ 此thử 事sự 。 乃nãi 至chí 名danh 所sở 作tác 因nhân 。 若nhược 以dĩ 事sự 故cố 。 名danh 所sở 作tác 因nhân 。 不bất 以dĩ 此thử 事sự 。 乃nãi 至chí 名danh 相tướng 應ưng 因nhân 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 曰viết 。 世thế 諦đế 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 為vi 可khả 得đắc 施thi 設thiết 別biệt 體thể 不phủ 。 雜tạp 合hợp 耶da 。

答đáp 曰viết 。

可khả 得đắc 尊tôn 者giả 和hòa 須tu 蜜mật 說thuyết 曰viết 。 名danh 是thị 世thế 諦đế 。 名danh 所sở 顯hiển 義nghĩa 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。

復phục 次thứ 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 所sở 說thuyết 名danh 。 是thị 世thế 諦đế 。 隨tùy 順thuận 賢hiền 聖thánh 所sở 說thuyết 名danh 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 尊tôn 者giả 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 說thuyết 曰viết 。 若nhược 說thuyết 眾chúng 生sanh 。 如như 其kỳ 所sở 念niệm 。 相tương 應ứng 之chi 言ngôn 。 是thị 名danh 世thế 諦đế 。 若nhược 說thuyết 緣duyên 起khởi 等đẳng 法pháp 如như 其kỳ 所sở 念niệm 。 相tương 應ứng 之chi 言ngôn 。 是thị 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 尊tôn 者giả 陀đà 羅la 達đạt 多đa 說thuyết 曰viết 。 世thế 諦đế 體thể 相tướng 。 是thị 名danh 苦khổ 集Tập 諦Đế 少thiểu 分phần 。

佛Phật 經Kinh 說thuyết 。 婆Bà 羅La 門Môn 梵Phạm 志Chí 有hữu 三tam 諦đế 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 梵Phạm 志Chí 諦đế 。 云vân 何hà 為vi 三tam 。 婆Bà 羅La 門Môn 梵Phạm 志Chí 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 不bất 應ưng 害hại 眾chúng 生sanh 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 此thử 言ngôn 是thị 實thật 。 是thị 名danh 婆Bà 羅La 門Môn 。 梵Phạm 志Chí 初sơ 諦đế 。 婆Bà 羅La 門Môn 梵Phạm 志Chí 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 我ngã 非phi 彼bỉ 所sở 有hữu 。 彼bỉ 非phi 我ngã 所sở 有hữu 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 此thử 言ngôn 是thị 實thật 。 是thị 名danh 婆Bà 羅La 門Môn 。 梵Phạm 志Chí 第đệ 二nhị 諦đế 。 婆Bà 羅La 門Môn 梵Phạm 志Chí 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 所sở 有hữu 集tập 法pháp 。 皆giai 是thị 滅diệt 法pháp 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 此thử 言ngôn 是thị 實thật 。 是thị 名danh 婆Bà 羅La 門Môn 。 梵Phạm 志Chí 第đệ 三tam 諦đế 。 問vấn 曰viết 。 此thử 中trung 何hà 者giả 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 何hà 者giả 是thị 諦đế 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 法Pháp 外ngoại 道đạo 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 向hướng 所sở 說thuyết 三tam 諦đế 。 是thị 名danh 諦đế 。 餘dư 悉tất 非phi 諦đế 。 不bất 害hại 眾chúng 生sanh 者giả 。 不bất 殺sát 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 我ngã 非phi 彼bỉ 所sở 有hữu 。 彼bỉ 非phi 我ngã 所sở 有hữu 者giả 。 我ngã 不bất 屬thuộc 彼bỉ 。 彼bỉ 不bất 屬thuộc 我ngã 。 所sở 有hữu 集tập 法pháp 。 悉tất 是thị 滅diệt 法pháp 者giả 。 所sở 有hữu 生sanh 法pháp 。 皆giai 當đương 歸quy 滅diệt 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 佛Phật 法Pháp 內nội 。 名danh 婆Bà 羅La 門Môn 諦đế 者giả 。 向hướng 所sở 說thuyết 三tam 諦đế 。 佛Phật 為vi 對đối 外ngoại 道đạo 故cố 說thuyết 此thử 經Kinh 。 外ngoại 道đạo 自tự 言ngôn 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 而nhi 逼bức 切thiết 他tha 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 為vi 祠từ 祀tự 故cố 。 殺sát 牛ngưu 羊dương 水thủy 牛ngưu 。 及cập 餘dư 種chủng 種chủng 眾chúng 生sanh 。 佛Phật 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 逼bức 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 名danh 婆Bà 羅La 門Môn 。 實thật 義nghĩa 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 謂vị 不bất 惱não 害hại 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 外ngoại 道đạo 自tự 言ngôn 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 為vi 天thiên 女nữ 色sắc 故cố 。 而nhi 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 佛Phật 作tác 是thị 說thuyết 。 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 不bất 應ưng 為vi 天thiên 女nữ 色sắc 。 而nhi 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 實thật 義nghĩa 婆Bà 羅La 門Môn 。 不bất 為vi 女nữ 色sắc 。 不bất 為vi 居cư 家gia 。 無vô 所sở 染nhiễm 著trước 。 外ngoại 道đạo 自tự 言ngôn 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 而nhi 貪tham 著trước 斷đoạn 常thường 見kiến 。 佛Phật 作tác 是thị 說thuyết 。 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 不bất 應ưng 貪tham 著trước 斷đoạn 常thường 。 若nhược 知tri 集tập 法pháp 即tức 是thị 滅diệt 法pháp 。 是thị 實thật 義nghĩa 婆Bà 羅La 門Môn 。

復phục 次thứ 此thử 經Kinh 說thuyết 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 方phương 便tiện 。 不bất 害hại 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 是thị 空không 解giải 脫thoát 門môn 方phương 便tiện 。 我ngã 非phi 彼bỉ 所sở 有hữu 。 彼bỉ 非phi 我ngã 所sở 有hữu 。 是thị 說thuyết 無vô 作tác 解giải 脫thoát 門môn 方phương 便tiện 。 所sở 有hữu 集tập 法pháp 。 悉tất 是thị 滅diệt 法pháp 。 是thị 說thuyết 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 方phương 便tiện 。 如như 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 三tam 三tam 昧muội 。 三tam 種chủng 身thân 。 三tam 學học 。 三tam 修tu 。 三tam 淨tịnh 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 。

佛Phật 經Kinh 說thuyết 比Bỉ 丘Khâu 當đương 知tri 。 觀quán 察sát 四tứ 方phương 。 者giả 是thị 四Tứ 諦Đế 。 問vấn 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。 說thuyết 方phương 名danh 諦đế 。

答đáp 曰viết 。

為vi 教giáo 化hóa 故cố 。 受thọ 化hóa 者giả 應ưng 聞văn 諦đế 以dĩ 方phương 名danh 說thuyết 然nhiên 後hậu 悟ngộ 解giải 。 如như 餘dư 經kinh 中trung 說thuyết 。 佛Phật 為vi 受thọ 化hóa 者giả 。 說thuyết 解giải 脫thoát 門môn 名danh 方phương 。 受thọ 化hóa 者giả 應ưng 聞văn 解giải 脫thoát 門môn 以dĩ 方phương 名danh 說thuyết 。 佛Phật 便tiện 以dĩ 方phương 名danh 說thuyết 解giải 脫thoát 門môn 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 曰viết 。 四Tứ 諦Đế 四tứ 方phương 。 有hữu 何hà 相tương 似tự 。

答đáp 曰viết 。

俱câu 是thị 法pháp 。 方phương 亦diệc 有hữu 四tứ 。 諦đế 亦diệc 有hữu 四tứ 。 問vấn 曰viết 。 何hà 方phương 與dữ 何hà 諦đế 相tướng 似tự 。

答đáp 曰viết 。

東đông 方phương 當đương 知tri 如như 苦Khổ 諦Đế 。 西tây 方phương 如như 集Tập 諦Đế 。 如như 行hành 者giả 見kiến 諦Đế 時thời 。 前tiền 見kiến 苦Khổ 諦Đế 。 後hậu 見kiến 集Tập 諦Đế 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 東đông 方phương 是thị 集Tập 諦Đế 。 西tây 方phương 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 是thị 因nhân 果quả 法pháp 。 前tiền 因nhân 後hậu 果quả 故cố 。 南nam 方phương 如như 道Đạo 諦Đế 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 道Đạo 諦Đế 是thị 福phước 田điền 故cố 。 北bắc 方phương 如như 滅Diệt 諦Đế 。 滅Diệt 諦Đế 無vô 有hữu 上thượng 故cố 。

佛Phật 經Kinh 說thuyết 慧tuệ 根căn 當đương 知tri 在tại 四Tứ 諦Đế 中trung 。 問vấn 曰viết 。 為vi 以dĩ 攝nhiếp 故cố 言ngôn 在tại 中trung 。 為vi 以dĩ 緣duyên 故cố 言ngôn 在tại 中trung 。 若nhược 以dĩ 攝nhiếp 故cố 言ngôn 在tại 中trung 者giả 。 慧tuệ 根căn 不bất 攝nhiếp 四Tứ 諦Đế 。 四Tứ 諦Đế 不bất 攝nhiếp 慧tuệ 根căn 。 若nhược 以dĩ 緣duyên 者giả 。 慧tuệ 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 不bất 以dĩ 攝nhiếp 故cố 。 亦diệc 不bất 以dĩ 緣duyên 故cố 。 言ngôn 在tại 中trung 。 以dĩ 慧tuệ 根căn 分phân 別biệt 諦đế 時thời 。 勢thế 用dụng 最tối 勝thắng 。 說thuyết 言ngôn 在tại 中trung 。 如như 信tín 根căn 於ư 四tứ 不bất 壞hoại 。 信tín 勢thế 用dụng 勝thắng 故cố 。 佛Phật 作tác 是thị 說thuyết 。 信tín 根căn 當đương 知tri 。 在tại 四tứ 不bất 壞hoại 中trung 。 如như 精tinh 進tấn 根căn 。 於ư 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 中trung 。 勢thế 用dụng 勝thắng 故cố 。 佛Phật 作tác 是thị 說thuyết 。 精tinh 進tấn 根căn 當đương 知tri 在tại 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 中trung 。 念niệm 根căn 於ư 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 勢thế 用dụng 勝thắng 故cố 。 佛Phật 作tác 是thị 說thuyết 。 念niệm 根căn 當đương 知tri 在tại 四tứ 念niệm 處xứ 中trung 。 定định 根căn 於ư 四tứ 禪thiền 中trung 。 勢thế 用dụng 勝thắng 故cố 。 佛Phật 作tác 是thị 說thuyết 。 定định 根căn 當đương 知tri 。 在tại 四tứ 禪thiền 中trung 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 以dĩ 緣duyên 故cố 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 慧tuệ 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

此thử 中trung 說thuyết 緣duyên 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 慧tuệ 。 緣duyên 虛hư 空không 非phi 數số 滅diệt 慧tuệ 。 一nhất 向hướng 有hữu 漏lậu 故cố 說thuyết 緣duyên 。

尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 諸chư 長trưởng 老lão 當đương 知tri 。 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 皆giai 從tùng 四Tứ 諦Đế 生sanh 。 四Tứ 諦Đế 所sở 攝nhiếp 。 在tại 四Tứ 諦Đế 中trung 。 問vấn 曰viết 。 如như 三tam 諦đế 是thị 有hữu 為vi 。 能năng 生sanh 善thiện 法Pháp 可khả 爾nhĩ 。 滅Diệt 諦Đế 是thị 無vô 為vi 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 善thiện 法Pháp 耶da 。

答đáp 曰viết 。

雖tuy 不bất 能năng 生sanh 善thiện 法Pháp 。 能năng 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 。

復phục 次thứ 生sanh 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 有hữu 善thiện 法Pháp 。 二nhị 生sanh 善thiện 法Pháp 。 滅Diệt 諦Đế 雖tuy 不bất 生sanh 善thiện 法Pháp 。 而nhi 是thị 有hữu 善thiện 法Pháp 。

復phục 次thứ 此thử 中trung 說thuyết 得đắc 生sanh 。 滅Diệt 諦Đế 雖tuy 不bất 生sanh 善thiện 法Pháp 。 而nhi 滅Diệt 諦Đế 得đắc 善thiện 法Pháp 生sanh 。 尊tôn 者giả 波ba 奢xa 說thuyết 曰viết 。 此thử 中trung 說thuyết 忍nhẫn 及cập 知tri 緣duyên 在tại 緣duyên 中trung 。 苦khổ 忍nhẫn 苦khổ 智trí 。 道Đạo 諦Đế 所sở 攝nhiếp 。 緣duyên 在tại 苦Khổ 諦Đế 。 集tập 忍nhẫn 集tập 智trí 。 道Đạo 諦Đế 所sở 攝nhiếp 。 緣duyên 在tại 集Tập 諦Đế 。 滅diệt 忍nhẫn 滅diệt 智trí 。 道Đạo 諦Đế 所sở 攝nhiếp 。 緣duyên 在tại 滅Diệt 諦Đế 。 道đạo 忍nhẫn 道đạo 智trí 。 道Đạo 諦Đế 所sở 攝nhiếp 。 緣duyên 在tại 道Đạo 諦Đế 。

佛Phật 經Kinh 說thuyết 如Như 來Lai 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 隨tùy 宜nghi 說thuyết 法Pháp 。 皆giai 為vi 拔bạt 濟tế 眾chúng 生sanh 。 令linh 在tại 勝thắng 處xứ 。 亦diệc 為vi 分phân 別biệt 顯hiển 現hiện 。 解giải 說thuyết 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 法pháp 。 云vân 何hà 為vi 四tứ 。 謂vị 苦Khổ 聖Thánh 諦Đế 。 苦Khổ 集Tập 聖Thánh 諦Đế 。 苦Khổ 滅Diệt 聖Thánh 諦Đế 。 苦Khổ 滅Diệt 道Đạo 聖Thánh 諦Đế 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 言ngôn 拔bạt 濟tế 。

答đáp 曰viết 。

自tự 拔bạt 濟tế 非phi 以dĩ 他tha 修tu 道Đạo 故cố 名danh 拔bạt 濟tế 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。

答đáp 曰viết 。

經kinh 說thuyết 。 有hữu 婆Bà 羅La 門Môn 。 名danh 度độ 得đắc 迦ca 。 往vãng 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 而nhi 說thuyết 是thị 偈kệ 。

今kim 見kiến 婆Bà 羅La 門Môn 。 現hiện 行hành 在tại 人nhân 間gian 。

我ngã 今kim 禮lễ 遍biến 眼nhãn 。 願nguyện 脫thoát 我ngã 狐hồ 疑nghi 。

問vấn 曰viết 。 此thử 偈kệ 為vi 說thuyết 何hà 事sự 。

答đáp 曰viết 。

彼bỉ 婆Bà 羅La 門Môn 。 其kỳ 性tánh 懶lãn 墮đọa 。 欲dục 令linh 他tha 人nhân 。 修tu 道Đạo 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 是thị 故cố 向hướng 佛Phật 。 作tác 如như 是thị 愛ái 語ngữ 。 汝nhữ 實thật 是thị 天thiên 。 而nhi 生sanh 人nhân 間gian 。 願nguyện 見kiến 矜căng 愍mẫn 。 汝nhữ 為vi 我ngã 故cố 。 而nhi 修tu 聖thánh 道Đạo 。 斷đoạn 我ngã 煩phiền 惱não 。 佛Phật 即tức 說thuyết 此thử 偈kệ 。

我ngã 無vô 自tự 在tại 力lực 。 能năng 斷đoạn 汝nhữ 狐hồ 疑nghi 。

汝nhữ 見kiến 勝thắng 法Pháp 時thời 。 乃nãi 得đắc 度độ 大đại 流lưu 。

佛Phật 作tác 是thị 說thuyết 。 婆Bà 羅La 門Môn 當đương 知tri 。 有hữu 他tha 人nhân 修tu 道Đạo 自tự 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 若nhược 當đương 他tha 人nhân 修tu 道Đạo 自tự 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 者giả 。 我ngã 初sơ 在tại 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 修tu 道Đạo 之chi 時thời 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 煩phiền 惱não 應ưng 斷đoạn 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 我ngã 有hữu 大đại 悲bi 心tâm 。 普phổ 及cập 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。 但đãn 他tha 人nhân 修tu 道Đạo 。 自tự 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 無vô 有hữu 是thị 事sự 。 若nhược 自tự 修tu 道Đạo 。 自tự 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 可khả 有hữu 是thị 事sự 。 猶do 如như 他tha 人nhân 服phục 藥dược 自tự 除trừ 其kỳ 病bệnh 。 無vô 有hữu 是thị 事sự 。 若nhược 自tự 服phục 藥dược 。 自tự 除trừ 其kỳ 病bệnh 。 斯tư 有hữu 是thị 事sự 。 是thị 故cố 自tự 拔bạt 濟tế 。 名danh 為vi 拔bạt 濟tế 。 不bất 以dĩ 他tha 修tu 道Đạo 故cố 。 而nhi 得đắc 拔bạt 濟tế 。

復phục 次thứ 言ngôn 拔bạt 濟tế 者giả 。 如như 高cao 山sơn 嶮hiểm 谷cốc 是thị 可khả 畏úy 處xứ 。 凡phàm 夫phu 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。 平bình 坦thản 地địa 無vô 可khả 畏úy 處xứ 。 聖thánh 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。 能năng 拔bạt 凡phàm 夫phu 高cao 山sơn 嶮hiểm 谷cốc 可khả 畏úy 之chi 處xứ 。 安an 置trí 聖thánh 法pháp 平bình 坦thản 之chi 地địa 。 無vô 可khả 畏úy 處xứ 。 故cố 言ngôn 拔bạt 濟tế 。

復phục 次thứ 等đẳng 入nhập 正Chánh 法Pháp 中trung 故cố 言ngôn 拔bạt 濟tế 。 等đẳng 者giả 是thị 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 入nhập 正Chánh 法Pháp 中trung 者giả 。 是thị 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 說thuyết 諦đế 名danh 拔bạt 濟tế 。 說thuyết 陰ấm 界giới 入nhập 。 不bất 名danh 拔bạt 濟tế 耶da 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 觀quán 諦đế 時thời 。 得đắc 正chánh 決quyết 定định 。 能năng 得đắc 果quả 。 離ly 欲dục 盡tận 漏lậu 。

復phục 次thứ 說thuyết 諦đế 是thị 勝thắng 說thuyết 。 亦diệc 為vi 勝thắng 受thọ 化hóa 者giả 說thuyết 。 以dĩ 近cận 生sanh 法pháp 。 身thân 近cận 得đắc 諦đế 故cố 說thuyết 。 界giới 為vi 初sơ 行hành 者giả 說thuyết 。 入nhập 為vi 已dĩ 行hành 者giả 說thuyết 。 陰ấm 為vi 久cửu 行hành 者giả 。

問vấn 曰viết 。 言ngôn 聖Thánh 諦Đế 者giả 。 為vi 以dĩ 善thiện 聖thánh 故cố 言ngôn 聖thánh 。 為vi 以dĩ 無vô 漏lậu 聖thánh 故cố 言ngôn 聖thánh 。 為vi 以dĩ 聖thánh 人nhân 成thành 就tựu 故cố 言ngôn 聖thánh 。 若nhược 以dĩ 善thiện 聖thánh 言ngôn 聖Thánh 諦Đế 者giả 。 二nhị 是thị 善thiện 謂vị 滅diệt 道đạo 。 二nhị 有hữu 二nhị 種chủng 謂vị 苦khổ 集tập 。 若nhược 以dĩ 無vô 漏lậu 聖thánh 言ngôn 聖Thánh 諦Đế 者giả 。 二nhị 諦đế 是thị 有hữu 漏lậu 。 二nhị 諦đế 是thị 無vô 漏lậu 。 若nhược 以dĩ 聖thánh 人nhân 成thành 就tựu 。 言ngôn 聖Thánh 諦Đế 者giả 。 非phi 聖thánh 亦diệc 成thành 就tựu 如như 說thuyết 誰thùy 成thành 就tựu 苦khổ 集Tập 諦Đế 。

答đáp 曰viết 。

一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 答đáp 曰viết 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 聖thánh 人nhân 成thành 就tựu 故cố 言ngôn 聖thánh 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 非phi 聖thánh 亦diệc 成thành 就tựu 諦đế 。

答đáp 曰viết 。

言ngôn 成thành 就tựu 者giả 。 成thành 就tựu 四Tứ 諦Đế 。 凡phàm 夫phu 雖tuy 成thành 就tựu 諦đế 。 不bất 具cụ 四Tứ 諦Đế 。 問vấn 曰viết 。 聖thánh 人nhân 亦diệc 有hữu 不bất 具cụ 成thành 就tựu 四Tứ 諦Đế 者giả 。 如như 具cụ 縛phược 人nhân 。 入nhập 見kiến 道đạo 。 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 現hiện 在tại 前tiền 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 時thời 少thiểu 故cố 。 若nhược 苦khổ 法pháp 智trí 生sanh 具cụ 成thành 就tựu 四tứ 。

復phục 次thứ 聖thánh 人nhân 中trung 有hữu 具cụ 成thành 就tựu 四Tứ 諦Đế 者giả 。 凡phàm 夫phu 中trung 乃nãi 至chí 無vô 有hữu 一nhất 人nhân 。 具cụ 成thành 就tựu 四Tứ 諦Đế 者giả 。 尊tôn 者giả 僧Tăng 伽già 婆bà 修tu 說thuyết 曰viết 。 佛Phật 在tại 世thế 時thời 。 凡phàm 夫phu 聖thánh 人nhân 。 共cộng 論luận 此thử 事sự 。 凡phàm 夫phu 人nhân 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 諸chư 行hành 是thị 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 聖thánh 人nhân 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 諸chư 行hành 是thị 無vô 常thường 。 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 凡phàm 夫phu 人nhân 言ngôn 我ngã 所sở 說thuyết 是thị 實thật 。 聖thánh 人nhân 亦diệc 言ngôn 我ngã 所sở 說thuyết 是thị 實thật 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 。 共cộng 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 佛Phật 作tác 是thị 言ngôn 。 聖thánh 所sở 說thuyết 是thị 實thật 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 聖Thánh 諦Đế 是thị 聖thánh 人nhân 所sở 知tri 見kiến 法pháp 。 是thị 故cố 名danh 聖Thánh 諦Đế 。

復phục 次thứ 若nhược 身thân 中trung 有hữu 聖thánh 法Pháp 印ấn 者giả 。 彼bỉ 所sở 有hữu 諦đế 。 名danh 為vi 聖Thánh 諦Đế 。

復phục 次thứ 若nhược 得đắc 聖thánh 戒giới 。 名danh 為vi 聖thánh 人nhân 。 彼bỉ 所sở 有hữu 諦đế 。 名danh 為vi 聖Thánh 諦Đế 。

復phục 次thứ 若nhược 得đắc 聖thánh 慧tuệ 。 名danh 為vi 聖thánh 人nhân 。 彼bỉ 所sở 有hữu 諦đế 。 名danh 為vi 聖Thánh 諦Đế 。

復phục 次thứ 若nhược 得đắc 聖thánh 舍xá 摩ma 他tha 。 毘Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 。 名danh 為vi 聖thánh 人nhân 。 廣quảng 說thuyết 如như 上thượng 。

復phục 次thứ 若nhược 得đắc 聖thánh 財tài 。 名danh 為vi 聖thánh 人nhân 。 廣quảng 說thuyết 如như 上thượng 。

復phục 次thứ 若nhược 得đắc 聖thánh 覺giác 支chi 。 名danh 為vi 聖thánh 人nhân 。 廣quảng 說thuyết 如như 上thượng 。

復phục 次thứ 若nhược 得đắc 聖thánh 胎thai 名danh 為vi 聖thánh 人nhân 。 廣quảng 說thuyết 如như 上thượng 。

云vân 何hà 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 。 佛Phật 經Kinh 說thuyết 生sanh 苦khổ 。 老lão 苦khổ 。 病bệnh 苦khổ 。 死tử 苦khổ 。 不bất 愛ái 會hội 苦khổ 。 愛ái 別biệt 離ly 苦khổ 。 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。 略lược 說thuyết 五ngũ 取thủ 陰ấm 是thị 苦khổ 。 生sanh 相tương/tướng 故cố 是thị 生sanh 苦khổ 。 住trụ 變biến 異dị 相tướng 故cố 是thị 老lão 苦khổ 。 逼bức 切thiết 相tương/tướng 故cố 是thị 病bệnh 苦khổ 。 盡tận 相tương/tướng 故cố 是thị 死tử 苦khổ 。 不bất 愛ái 相tương/tướng 共cộng 會hội 故cố 是thị 不bất 愛ái 會hội 苦khổ 。 相tương/tướng 別biệt 離ly 故cố 是thị 。 愛ái 別biệt 離ly 苦khổ 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 是thị 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。 如như 是thị 等đẳng 諸chư 苦khổ 。 皆giai 是thị 有hữu 漏lậu 五ngũ 取thủ 陰ấm 所sở 攝nhiếp 。 是thị 故cố 略lược 而nhi 言ngôn 之chi 。 五ngũ 取thủ 陰ấm 苦khổ 。

復phục 次thứ 生sanh 是thị 一nhất 切thiết 苦khổ 。 立lập 足túc 處xứ 一nhất 切thiết 苦khổ 因nhân 故cố 名danh 生sanh 苦khổ 。 壞hoại 可khả 愛ái 盛thịnh 年niên 故cố 是thị 老lão 苦khổ 。 壞hoại 不bất 愛ái 無vô 病bệnh 故cố 是thị 病bệnh 苦khổ 。 壞hoại 不bất 愛ái 命mạng 故cố 是thị 死tử 苦khổ 。 共cộng 不bất 可khả 愛ái 境cảnh 界giới 會hội 故cố 是thị 不bất 愛ái 會hội 苦khổ 。 與dữ 可khả 愛ái 境cảnh 界giới 別biệt 離ly 故cố 是thị 。 愛ái 別biệt 離ly 苦khổ 。 一nhất 切thiết 意ý 所sở 念niệm 不bất 果quả 故cố 是thị 。 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。 如như 是thị 等đẳng 諸chư 苦khổ 。 是thị 有hữu 漏lậu 取thủ 陰ấm 所sở 攝nhiếp 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 略lược 說thuyết 五ngũ 取thủ 陰ấm 是thị 苦khổ 。 問vấn 曰viết 。 五ngũ 取thủ 陰ấm 是thị 廣quảng 苦khổ 。 何hà 故cố 言ngôn 略lược 說thuyết 五ngũ 取thủ 陰ấm 是thị 苦khổ 。

答đáp 曰viết 。

五ngũ 取thủ 陰ấm 廣quảng 亦diệc 是thị 苦khổ 。 略lược 亦diệc 是thị 苦khổ 。 住trụ 五ngũ 取thủ 陰ấm 。 多đa 諸chư 過quá 患hoạn 。 說thuyết 不bất 可khả 盡tận 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。 略lược 而nhi 言ngôn 之chi 。 五ngũ 取thủ 陰ấm 是thị 苦khổ 。 猶do 如như 有hữu 人nhân 。 多đa 諸chư 過quá 惡ác 。 人nhân 作tác 是thị 言ngôn 。 此thử 人nhân 過quá 惡ác 。 不bất 可khả 具cụ 說thuyết 。 略lược 而nhi 言ngôn 之chi 。 多đa 過quá 惡ác 人nhân 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 曰viết 。 陰ấm 中trung 為vi 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 不phủ 耶da 。 若nhược 陰ấm 中trung 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 何hà 以dĩ 不bất 言ngôn 樂nhạo/nhạc/lạc 諦đế 。 但đãn 言ngôn 苦Khổ 諦Đế 。 若nhược 無vô 者giả 。 佛Phật 經Kinh 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 摩ma 訶ha 男nam 。 若nhược 色sắc 一nhất 向hướng 是thị 苦khổ 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 能năng 生sanh 喜hỷ 樂lạc 意ý 。 眾chúng 生sanh 則tắc 更cánh 無vô 餘dư 因nhân 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 起khởi 於ư 愛ái 心tâm 。 摩ma 訶ha 男nam 色sắc 非phi 一nhất 向hướng 苦khổ 故cố 。 眾chúng 生sanh 於ư 中trung 起khởi 染nhiễm 愛ái 心tâm 。 乃nãi 至chí 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 又hựu 如như 說thuyết 三tam 受thọ 各các 有hữu 定định 體thể 。 不bất 相tương 雜tạp 合hợp 。 謂vị 苦khổ 樂lạc 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 又hựu 如như 說thuyết 以dĩ 所sở 須tu 具cụ 。 能năng 修tu 於ư 道đạo 。 以dĩ 道đạo 能năng 到đáo 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 道đạo 樂nhạo/nhạc/lạc 能năng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 樂lạc 。

答đáp 曰viết 。

應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 陰ấm 中trung 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 而nhi 樂lạc 少thiểu 苦khổ 多đa 。 樂nhạo 法Pháp 少thiểu 。 苦khổ 法pháp 多đa 。 以dĩ 樂lạc 少thiểu 故cố 。 說thuyết 在tại 苦khổ 分phần/phân 中trung 。 譬thí 如như 毒độc 瓶bình 。 一nhất 渧đế 蜜mật 墮đọa 中trung 。 不bất 以dĩ 一nhất 渧đế 蜜mật 故cố 名danh 為vi 蜜mật 瓶bình 。 以dĩ 毒độc 多đa 故cố 名danh 為vi 毒độc 瓶bình 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 陰ấm 中trung 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 。 名danh 為vi 苦Khổ 諦Đế 。 不bất 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 諦đế 。

問vấn 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 佛Phật 經Kinh 云vân 何hà 通thông 。

答đáp 曰viết 。

受thọ 上thượng 苦khổ 時thời 。 於ư 中trung 苦khổ 作tác 樂nhạc 想tưởng 。 受thọ 中trung 苦khổ 時thời 。 於ư 下hạ 苦khổ 作tác 樂nhạc 想tưởng 。 受thọ 地địa 獄ngục 苦khổ 時thời 。 以dĩ 畜súc 生sanh 苦khổ 作tác 樂nhạc 想tưởng 。 受thọ 畜súc 生sanh 苦khổ 時thời 。 以dĩ 餓ngạ 鬼quỷ 苦khổ 作tác 樂nhạc 想tưởng 。 受thọ 餓ngạ 鬼quỷ 苦khổ 時thời 。 以dĩ 人nhân 苦khổ 作tác 樂nhạc 想tưởng 。 受thọ 人nhân 苦khổ 時thời 。 以dĩ 天thiên 苦khổ 作tác 樂nhạc 想tưởng 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 如như 世thế 人nhân 所sở 言ngôn 。 陰ấm 中trung 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 世thế 人nhân 飢cơ 得đắc 飲ẩm 食thực 。 寒hàn 時thời 得đắc 溫ôn 。 疲bì 時thời 得đắc 乘thừa 熱nhiệt 時thời 得đắc 涼lương 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 我ngã 今kim 得đắc 樂lạc 。 如như 聖thánh 人nhân 言ngôn 。 陰ấm 中trung 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。 聖thánh 人nhân 觀quán 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 陰ấm 界giới 入nhập 。 如như 熱nhiệt 鐵thiết 丸hoàn 。 乃nãi 至chí 觀quán 有hữu 頂đảnh 陰ấm 界giới 入nhập 。 亦diệc 如như 熱nhiệt 鐵thiết 丸hoàn 。

云vân 何hà 苦Khổ 集Tập 聖Thánh 諦Đế 。 佛Phật 經Kinh 說thuyết 生sanh 後hậu 有hữu 愛ái 及cập 喜hỷ 心tâm 俱câu 愛ái 處xứ 處xứ 喜hỷ 愛ái 。 是thị 名danh 苦Khổ 集Tập 聖Thánh 諦Đế 。 問vấn 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。 捨xả 諸chư 有hữu 漏lậu 法pháp 。 但đãn 說thuyết 愛ái 是thị 集Tập 諦Đế 。 非phi 餘dư 法pháp 耶da 。

答đáp 曰viết 。

施thi 設thiết 集Tập 諦Đế 。 愛ái 增tăng 益ích 勢thế 用dụng 勝thắng 。 是thị 故cố 佛Phật 唯duy 說thuyết 愛ái 是thị 集Tập 諦Đế 。 非phi 餘dư 有hữu 漏lậu 法pháp 。 如như 思tư 於ư 造tạo 作tác 法pháp 增tăng 益ích 勢thế 用dụng 勝thắng 故cố 。 佛Phật 於ư 一nhất 切thiết 相tướng 。 應ưng 不bất 相tương 應ứng 法pháp 中trung 。 說thuyết 思tư 是thị 行hành 陰ấm 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 以dĩ 愛ái 是thị 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 苦khổ 因nhân 根căn 本bổn 出xuất 處xứ 起khởi 處xứ 因nhân 故cố 。

復phục 次thứ 以dĩ 愛ái 數sác 數sác 生sanh 苦khổ 勢thế 用dụng 勝thắng 故cố 。 如như 偈kệ 說thuyết 。

如như 樹thụ 不bất 拔bạt 根căn 。 雖tuy 斷đoạn 而nhi 復phục 生sanh 。

不bất 拔bạt 愛ái 使sử 本bổn 。 數sác 數sác 還hoàn 受thọ 苦khổ 。

復phục 次thứ 愛ái 能năng 潤nhuận 澤trạch 。 亦diệc 能năng 燒thiêu 害hại 。 猶do 如như 熱nhiệt 油du 渧đế 人nhân 身thân 上thượng 亦diệc 潤nhuận 亦diệc 燒thiêu 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 以dĩ 愛ái 能năng 起khởi 受thọ 生sanh 死tử 尸thi 鬼quỷ 故cố 。 譬thí 如như 有hữu 水thủy 處xứ 能năng 起khởi 死tử 尸thi 鬼quỷ 。 如như 是thị 有hữu 愛ái 水thủy 處xứ 。 能năng 起khởi 受thọ 生sanh 死tử 尸thi 鬼quỷ 。

復phục 次thứ 以dĩ 愛ái 故cố 。 愛ái 畜súc 眾chúng 生sanh 數số 非phi 眾chúng 生sanh 數số 物vật 。 眾chúng 生sanh 以dĩ 愛ái 故cố 。 畜súc 眾chúng 生sanh 數số 物vật 。 謂vị 妻thê 子tử 奴nô 婢tỳ 。 及cập 諸chư 僮đồng 僕bộc 。 象tượng 馬mã 牛ngưu 羊dương 等đẳng 。 眾chúng 生sanh 數số 物vật 。 眾chúng 生sanh 以dĩ 愛ái 故cố 。 畜súc 非phi 眾chúng 生sanh 數số 物vật 。 謂vị 宮cung 殿điện 屋ốc 舍xá 。 種chủng 種chủng 財tài 寶bảo 。 及cập 種chủng 種chủng 穀cốc 麥mạch 。

復phục 次thứ 眾chúng 生sanh 以dĩ 愛ái 故cố 。 長trưởng 養dưỡng 男nam 身thân 女nữ 身thân 。 眾chúng 生sanh 以dĩ 愛ái 故cố 。 如như 法Pháp 供cúng 養dường 。 父phụ 母mẫu 妻thê 子tử 。 奴nô 婢tỳ 及cập 諸chư 親thân 屬thuộc 知tri 識thức 。 如như 鳥điểu 以dĩ 愛ái 故cố 。 於ư 一nhất 谷cốc 中trung 。 接tiếp 取thủ 諸chư 虫trùng 。 於ư 一nhất 谷cốc 中trung 。 自tự 養dưỡng 其kỳ 子tử 。

復phục 次thứ 以dĩ 愛ái 欲dục 故cố 。 得đắc 未vị 來lai 有hữu 身thân 。 以dĩ 欲dục 故cố 追truy 求cầu 故cố 得đắc 。

復phục 次thứ 以dĩ 愛ái 潤nhuận 故cố 。 令linh 生sanh 死tử 不bất 萎nuy 枯khô 。 譬thí 如như 藥dược 果quả 樹thụ 木mộc 。 以dĩ 水thủy 潤nhuận 故cố 。 而nhi 不bất 萎nuy 枯khô 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 以dĩ 愛ái 潤nhuận 故cố 。 後hậu 有hữu 牙nha 生sanh 。 以dĩ 愛ái 故cố 父phụ 母mẫu 精tinh 氣khí 。 在tại 母mẫu 胎thai 中trung 。 為vi 揵kiền 闥thát 婆bà 作tác 所sở 依y 。

復phục 次thứ 如như 愛ái 行hành 所sở 依y 所sở 緣duyên 故cố 而nhi 生sanh 。 餘dư 煩phiền 惱não 行hành 所sở 依y 所sở 緣duyên 亦diệc 生sanh 。 如như 大đại 魚ngư 去khứ 處xứ 小tiểu 魚ngư 亦diệc 隨tùy 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 。 說thuyết 愛ái 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 王vương 。

復phục 次thứ 若nhược 身thân 中trung 有hữu 愛ái 著trước 。 餘dư 煩phiền 惱não 亦diệc 著trước 。 如như 衣y 膩nị 塵trần 垢cấu 亦diệc 著trước 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 若nhược 身thân 中trung 有hữu 愛ái 水thủy 。 諸chư 煩phiền 惱não 則tắc 樂nhạo 著trước 此thử 身thân 。 譬thí 如như 有hữu 水thủy 處xứ 魚ngư 等đẳng 水thủy 性tánh 則tắc 生sanh 樂nhạo 著trước 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 愛ái 如như 醎hàm 水thủy 難nan 可khả 止chỉ 足túc 。 猶do 如như 渴khát 人nhân 飲ẩm 於ư 醎hàm 水thủy 。 飲ẩm 已dĩ 轉chuyển 渴khát 。 如như 是thị 未vị 離ly 欲dục 眾chúng 生sanh 得đắc 於ư 境cảnh 界giới 。 轉chuyển 生sanh 渴khát 愛ái 。

復phục 次thứ 以dĩ 愛ái 故cố 。 別biệt 異dị 眾chúng 生sanh 能năng 令linh 合hợp 會hội 。 如như 以dĩ 水thủy 故cố 能năng 令linh 別biệt 異dị 土thổ/độ 沙sa 。 而nhi 得đắc 合hợp 會hội 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 以dĩ 愛ái 故cố 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 善thiện 根căn 不bất 熟thục 。 亦diệc 作tác 潤nhuận 濕thấp 。 令linh 自tự 身thân 相tướng 著trước 。 譬thí 如như 蠅dăng 著trước 酥tô 油du 蜜mật 濕thấp 草thảo 之chi 上thượng 則tắc 不bất 能năng 。 飛phi 騰đằng 虛hư 空không 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 愛ái 因nhân 時thời 所sở 行hành 異dị 。 果quả 時thời 所sở 行hành 異dị 。 因nhân 時thời 所sở 行hành 如như 親thân 愛ái 。 果quả 時thời 所sở 行hành 如như 怨oán 家gia 。 猶do 如như 商thương 人nhân 入nhập 海hải 與dữ 羅la 剎sát 交giao 。 初sơ 所sở 行hành 異dị 。 後hậu 所sở 行hành 異dị 。 初sơ 作tác 是thị 言ngôn 。 善thiện 來lai 賢hiền 善thiện 。 善thiện 來lai 大đại 仙tiên 願nguyện 為vì 我ngã 等đẳng 作tác 主chủ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 後hậu 若nhược 交giao 會hội 。 得đắc 其kỳ 意ý 時thời 。 擲trịch 鐵thiết 城thành 中trung 。 食thực 其kỳ 血huyết 肉nhục 。 唯duy 有hữu 餘dư 骨cốt 。 愛ái 亦diệc 如như 是thị 。 因nhân 時thời 所sở 行hành 猶do 如như 親thân 愛ái 。 果quả 時thời 所sở 行hành 。 猶do 如như 怨oán 家gia 。 眾chúng 生sanh 以dĩ 愛ái 故cố 。 造tạo 諸chư 惡ác 業nghiệp 。 墮đọa 惡ác 趣thú 中trung 。 受thọ 無vô 量lượng 苦khổ 。

復phục 次thứ 愛ái 說thuyết 是thị 受thọ 生sanh 因nhân 。 如như 說thuyết 業nghiệp 是thị 取thủ 生sanh 因nhân 。 愛ái 是thị 受thọ 生sanh 因nhân 。

復phục 次thứ 愛ái 難nạn/nan 斷đoạn 難nạn/nan 卻khước 。 此thử 中trung 應ưng 說thuyết 喻dụ 。 如như 有hữu 人nhân 。 為vi 二nhị 羅la 剎sát 所sở 持trì 。 一nhất 作tác 母mẫu 形hình 。 二nhị 作tác 怨oán 形hình 。 作tác 母mẫu 形hình 者giả 。 難nạn/nan 除trừ 難nạn/nan 卻khước 。 作tác 怨oán 形hình 者giả 。 易dị 除trừ 易dị 卻khước 。 如như 是thị 未vị 離ly 欲dục 眾chúng 生sanh 。 為vi 二nhị 結kết 所sở 因nhân 。 謂vị 恚khuể 結kết 。 愛ái 結kết 。 恚khuể 結kết 易dị 斷đoạn 易dị 卻khước 。 愛ái 結kết 難nạn/nan 斷đoạn 難nạn/nan 卻khước 。

復phục 次thứ 以dĩ 愛ái 結kết 數sác 數sác 微vi 細tế 行hành 。 愛ái 行hành 時thời 微vi 細tế 。 難nan 可khả 識thức 知tri 。 譬thí 如như 旋toàn 師sư 所sở 用dụng 利lợi 器khí 。 有hữu 所sở 截tiệt 斷đoạn 。 微vi 細tế 難nạn/nan 覺giác 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 以dĩ 愛ái 在tại 三tam 有hữu 枝chi 中trung 。 初sơ 生sanh 是thị 愛ái 。 增tăng 廣quảng 是thị 取thủ 。 前tiền 次thứ 第đệ 滅diệt 是thị 無vô 明minh 。

復phục 次thứ 佛Phật 經Kinh 說thuyết 。 愛ái 是thị 前tiền 導đạo 。 如như 說thuyết 阿A 難Nan 當đương 知tri 。 緣duyên 愛ái 故cố 有hữu 追truy 求cầu 。 緣duyên 追truy 求cầu 故cố 得đắc 。 緣duyên 得đắc 故cố 分phần/phân 處xứ 。 緣duyên 分phần/phân 處xứ 故cố 生sanh 偏thiên 愛ái 。 緣duyên 偏thiên 愛ái 故cố 生sanh 貪tham 著trước 。 緣duyên 貪tham 著trước 故cố 生sanh 慳san 。 緣duyên 慳san 故cố 受thọ 不bất 捨xả 。 緣duyên 受thọ 不bất 捨xả 故cố 生sanh 守thủ 護hộ 。 緣duyên 守thủ 護hộ 持trì 刀đao 執chấp 杖trượng 。 生sanh 種chủng 種chủng 鬪đấu 諍tranh 。 欺khi 誑cuống 妄vọng 語ngữ 。 生sanh 餘dư 種chủng 種chủng 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。

復phục 次thứ 以dĩ 愛ái 於ư 八bát 處xứ 染nhiễm 污ô 定định 勢thế 用dụng 勝thắng 故cố 。 如như 說thuyết 味vị 初sơ 禪thiền 。 住trụ 時thời 亦diệc 味vị 。 起khởi 時thời 亦diệc 味vị 。 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 佛Phật 說thuyết 愛ái 如như 縛phược 。 如như 偈kệ 說thuyết 愛ái 繫hệ 縛phược 眾chúng 生sanh 。 如như 繩thằng 繫hệ 飛phi 鳥điểu 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。

復phục 次thứ 佛Phật 說thuyết 愛ái 如như 網võng 。 如như 說thuyết 我ngã 說thuyết 愛ái 如như 網võng 如như 枝chi 。

復phục 次thứ 佛Phật 說thuyết 愛ái 是thị 廣quảng 。 如như 說thuyết 廣quảng 無vô 過quá 於ư 愛ái 渴khát 。

復phục 次thứ 愛ái 說thuyết 如như 河hà 。 如như 說thuyết 比Bỉ 丘Khâu 當đương 知tri 。 三tam 河hà 者giả 謂vị 欲dục 愛ái 色sắc 。 愛ái 無vô 色sắc 愛ái 。

復phục 次thứ 愛ái 難nạn/nan 斷đoạn 難nạn/nan 過quá 難nạn/nan 除trừ 故cố 。

復phục 次thứ 愛ái 多đa 諸chư 過quá 患hoạn 故cố 。

復phục 次thứ 以dĩ 愛ái 故cố 。 有hữu 界giới 差sai 別biệt 地địa 差sai 別biệt 種chủng 差sai 別biệt 。 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 以dĩ 如như 是thị 等đẳng 事sự 故cố 。 佛Phật 經Kinh 說thuyết 愛ái 是thị 集Tập 諦Đế 。 非phi 餘dư 有hữu 漏lậu 法pháp 。

云vân 何hà 苦Khổ 滅Diệt 聖Thánh 諦Đế 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 經Kinh 說thuyết 生sanh 後hậu 有hữu 愛ái 。 及cập 喜hỷ 心tâm 俱câu 愛ái 。 處xứ 處xứ 喜hỷ 愛ái 。 已dĩ 吐thổ 已dĩ 捨xả 盡tận 無vô 餘dư 。 是thị 名danh 苦Khổ 滅Diệt 聖Thánh 諦Đế 。 問vấn 曰viết 。 集tập 亦diệc 滅diệt 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 。 苦Khổ 滅Diệt 聖Thánh 諦Đế 。 不bất 說thuyết 集tập 滅diệt 聖Thánh 諦Đế 。

答đáp 曰viết 。

應ưng 說thuyết 集tập 滅diệt 聖Thánh 諦Đế 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 苦Khổ 滅Diệt 聖Thánh 諦Đế 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 當đương 知tri 此thử 說thuyết 有hữu 餘dư 。

復phục 次thứ 若nhược 說thuyết 苦khổ 滅diệt 。 當đương 知tri 已dĩ 說thuyết 集tập 滅diệt 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 苦khổ 外ngoại 更cánh 無vô 有hữu 集tập 若nhược 說thuyết 苦khổ 滅diệt 當đương 知tri 已dĩ 說thuyết 集tập 滅diệt 。

復phục 次thứ 若nhược 說thuyết 苦khổ 滅diệt 。 受thọ 化hóa 者giả 。 則tắc 生sanh 喜hỷ 心tâm 。 言ngôn 是thị 滅diệt 妙diệu 好hảo 能năng 滅diệt 此thử 弊tệ 惡ác 。 苦khổ 集tập 法pháp 不bất 爾nhĩ 。 以dĩ 如như 是thị 等đẳng 事sự 故cố 。 但đãn 說thuyết 苦khổ 滅diệt 。 不bất 說thuyết 集tập 滅diệt 。

云vân 何hà 苦Khổ 滅Diệt 道Đạo 聖Thánh 諦Đế 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 經Kinh 說thuyết 八Bát 聖Thánh 道Đạo 是thị 也dã 。 正chánh 見kiến 乃nãi 至chí 正chánh 定định 。 問vấn 曰viết 。 此thử 亦diệc 是thị 集tập 滅diệt 道đạo 不phủ 。 但đãn 是thị 苦khổ 滅diệt 道đạo 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 苦khổ 滅diệt 道đạo 。 不bất 說thuyết 集tập 滅diệt 道đạo 耶da 。

答đáp 曰viết 。

如như 說thuyết 苦Khổ 滅Diệt 道Đạo 聖Thánh 諦Đế 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 集Tập 滅Diệt 道Đạo 聖Thánh 諦Đế 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 當đương 知tri 此thử 說thuyết 有hữu 餘dư 。

復phục 次thứ 若nhược 說thuyết 。 苦Khổ 滅Diệt 道Đạo 聖Thánh 諦Đế 。 當đương 知tri 已dĩ 說thuyết 。 集Tập 滅Diệt 道Đạo 聖Thánh 諦Đế 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 苦khổ 外ngoại 更cánh 無vô 集tập 故cố 。

復phục 次thứ 若nhược 說thuyết 。 苦Khổ 滅Diệt 道Đạo 聖Thánh 諦Đế 。 受thọ 化hóa 者giả 則tắc 生sanh 喜hỷ 心tâm 。 言ngôn 是thị 道đạo 妙diệu 好hảo 能năng 滅diệt 此thử 弊tệ 惡ác 。 苦khổ 集tập 法pháp 不bất 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 欲dục 現hiện 道Đạo 力lực 令linh 苦khổ 不bất 生sanh 故cố 。 設thiết 有hữu 人nhân 問vấn 道đạo 。 汝nhữ 能năng 令linh 因nhân 非phi 因nhân 果quả 非phi 果quả 耶da 。 彼bỉ 當đương 答đáp 言ngôn 不bất 能năng 。 但đãn 能năng 令linh 生sanh 苦khổ 因nhân 緣duyên 者giả 不bất 生sanh 。

復phục 次thứ 為vi 止chỉ 誹phỉ 謗báng 道đạo 故cố 。 若nhược 人nhân 年niên 七thất 歲tuế 八bát 歲tuế 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 。 後hậu 壽thọ 百bách 年niên 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 身thân 受thọ 無vô 量lượng 諸chư 苦khổ 。 如như 是thị 四tứ 百bách 四tứ 病bệnh 等đẳng 。 世thế 人nhân 見kiến 之chi 。 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 此thử 人nhân 有hữu 道đạo 。 為vi 無vô 所sở 益ích 。 受thọ 苦khổ 若nhược 此thử 。 佛Phật 作tác 是thị 言ngôn 。 道đạo 已dĩ 於ư 此thử 人nhân 。 大đại 有hữu 所sở 作tác 。 此thử 人nhân 若nhược 身thân 壞hoại 命mạng 終chung 。 更cánh 不bất 受thọ 諸chư 苦khổ 。 以dĩ 如như 是thị 等đẳng 事sự 故cố 。 說thuyết 苦Khổ 滅Diệt 道Đạo 聖Thánh 諦Đế 。 不bất 說thuyết 集Tập 滅Diệt 道Đạo 聖Thánh 諦Đế 。

阿A 毘Tỳ 曇Đàm 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập