阿A 毘Tỳ 曇Đàm 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận
Quyển 21
迦Ca 旃Chiên 延Diên 子Tử 造Tạo 五Ngũ 百Bách 羅La 漢Hán 釋Thích 北Bắc 涼Lương 浮Phù 陀Đà 跋Bạt 摩Ma 共Cộng 道Đạo 泰Thái 等Đẳng 譯Dịch

阿a 毘tỳ 曇đàm 毘tỳ 婆bà 沙sa 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 一nhất

迦ca 旃chiên 延diên 子tử 造tạo 。 五ngũ 百bách 羅La 漢Hán 釋thích 。

北bắc 涼lương 天Thiên 竺Trúc 沙Sa 門Môn 浮phù 陀đà 跋bạt 摩ma 共cộng 道đạo 泰thái 等đẳng 譯dịch

雜tạp 揵kiền 度độ 無vô 義nghĩa 品phẩm 第đệ 七thất 上thượng 。

諸chư 他tha 修tu 苦khổ 行hạnh 。 當đương 知tri 無vô 義nghĩa 俱câu 。

畢tất 竟cánh 無vô 有hữu 利lợi 。 如như 陸lục 地địa 船thuyền # 。

如như 此thử 章chương 及cập 解giải 章chương 義nghĩa 。 此thử 中trung 應ưng 廣quảng 說thuyết 優ưu 波ba 提đề 舍xá 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。

答đáp 曰viết 。

雖tuy 一nhất 切thiết 阿a 毘tỳ 曇đàm 盡tận 皆giai 說thuyết 佛Phật 經Kinh 然nhiên 此thử 品phẩm 偏thiên 多đa 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 論luận 品phẩm 多đa 以dĩ 經kinh 為vi 論luận 。

復phục 次thứ 所sở 以dĩ 作tác 此thử 論luận 者giả 。 此thử 是thị 佛Phật 經Kinh 。 佛Phật 經Kinh 中trung 說thuyết 。 佛Phật 在tại 優Ưu 樓Lâu 頻Tần 螺Loa 。 村thôn 尼Ni 連Liên 禪Thiền 河Hà 。 邊biên 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 成thành 佛Phật 未vị 久cửu 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。

我ngã 遠viễn 離ly 苦khổ 行hạnh 。 於ư 此thử 苦khổ 行hạnh 。 快khoái 得đắc 解giải 脫thoát 。 以dĩ 自tự 願nguyện 力lực 故cố 。 今kim 得đắc 第đệ 一nhất 菩Bồ 提Đề 。

時thời 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 深thâm 生sanh 愛ái 樂nhạo 。 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 攝nhiếp 耳nhĩ 聽thính 法Pháp 。

爾nhĩ 時thời 惡Ác 魔ma 波Ba 旬Tuần 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 沙Sa 門Môn 瞿Cù 曇Đàm 。 今kim 在tại 尼Ni 連Liên 禪Thiền 河Hà 。 邊biên 優Ưu 樓Lâu 頻Tần 螺Loa 。 村thôn 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 坐tọa 為vì 弟đệ 子tử 說thuyết 法pháp 。 乃nãi 至chí 攝nhiếp 耳nhĩ 聽thính 法Pháp 。 我ngã 今kim 應ưng 往vãng 。 為vi 作tác 留lưu 難nạn 。

爾nhĩ 時thời 惡ác 魔ma 。 化hóa 作tác 婆Bà 羅La 門Môn 。 摩ma 納nạp 婆bà 像tượng 。 往vãng 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 到đáo 已dĩ 說thuyết 如như 是thị 偈kệ 言ngôn 。

汝nhữ 今kim 捨xả 苦khổ 行hạnh 。 眾chúng 生sanh 清thanh 淨tịnh 道đạo 。

若nhược 更cánh 行hành 餘dư 道đạo 。 畢tất 竟cánh 無vô 有hữu 淨tịnh 。

此thử 偈kệ 義nghĩa 者giả 。

時thời 魔ma 語ngứ 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 汝nhữ 捨xả 古cổ 先tiên 苦khổ 行hạnh 之chi 道đạo 所sở 依y 耶da 。 不bất 能năng 令linh 人nhân 。 淨tịnh 而nhi 生sanh 淨tịnh 想tưởng 。 魔ma 以dĩ 無vô 是thị 淨tịnh 。 種chủng 種chủng 苦khổ 行hạnh 是thị 淨tịnh 道đạo 。 佛Phật 語ngữ 惡ác 魔ma 。 非phi 我ngã 不bất 能năng 行hành 。 於ư 苦khổ 行hạnh 而nhi 捨xả 之chi 也dã 。 我ngã 諦đế 觀quán 察sát 此thử 道đạo 。 不bất 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 以dĩ 無vô 所sở 能năng 故cố 。 而nhi 我ngã 捨xả 之chi 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 。 而nhi 說thuyết 此thử 偈kệ 。

諸chư 他tha 修tu 苦khổ 行hạnh 。 當đương 知tri 無vô 義nghĩa 俱câu 。

畢tất 竟cánh 無vô 有hữu 利lợi 。 如như 陸lục 地địa 船thuyền # 。

諸chư 修tu 苦khổ 行hạnh 。 有hữu 何hà 義nghĩa 耶da 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 法pháp 之chi 外ngoại 所sở 行hành 。 盡tận 言ngôn 為vì 他tha 說thuyết 法Pháp 者giả 。 謂vị 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 及cập 聖thánh 道Đạo 方phương 便tiện 。 除trừ 此thử 餘dư 是thị 也dã 。 以dĩ 道đạo 是thị 邪tà 道đạo 故cố 。 與dữ 無vô 義nghĩa 俱câu 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 說thuyết 。 諸chư 他tha 修tu 苦khổ 行hạnh 當đương 知tri 無vô 義nghĩa 俱câu 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 他tha 者giả 言ngôn 下hạ 賤tiện 。 非phi 他tha 言ngôn 妙diệu 勝thắng 。 諸chư 外ngoại 道đạo 所sở 行hành 苦khổ 行hạnh 。 是thị 下hạ 賤tiện 法pháp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 計kế 我ngã 故cố 。 是thị 故cố 說thuyết 諸chư 修tu 苦khổ 行hạnh 當đương 知tri 無vô 義nghĩa 俱câu 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 他tha 言ngôn 不bất 死tử 。 不bất 死tử 者giả 惡ác 魔ma 也dã 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 不bất 死tử 者giả 。 諸chư 他tha 修tu 苦khổ 行hạnh 當đương 知tri 無vô 義nghĩa 俱câu 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 諸chư 為vi 生sanh 天thiên 。 修tu 苦khổ 行hạnh 者giả 。 是thị 苦khổ 行hạnh 皆giai 言ngôn 不bất 死tử 苦khổ 行hạnh 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 。 而nhi 作tác 是thị 說thuyết 。 諸chư 他tha 修tu 苦khổ 行hạnh 當đương 知tri 無vô 義nghĩa 俱câu 。 必tất 竟cánh 無vô 有hữu 利lợi 如như 陸lục 地địa 船thuyền # 。 無vô 用dụng 邪tà 見kiến 。 所sở 行hành 苦khổ 行hạnh 。 不bất 能năng 斷đoạn 結kết 。 無vô 用dụng 亦diệc 如như 是thị 。

時thời 魔ma 復phục 語ngứ 佛Phật 言ngôn 。 若nhược 種chủng 種chủng 苦khổ 行hạnh 是thị 邪tà 行hành 者giả 。 汝nhữ 以dĩ 何hà 道đạo 。 而nhi 自tự 淨tịnh 耶da 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 即tức 說thuyết 此thử 偈kệ 。

我ngã 修tu 戒giới 定định 慧tuệ 。 如như 是thị 究cứu 竟cánh 道đạo 。

今kim 已dĩ 逮đãi 清thanh 淨tịnh 。 無vô 有hữu 上thượng 菩Bồ 提Đề 。

佛Phật 經Kinh 雖tuy 作tác 是thị 說thuyết 。 而nhi 不bất 廣quảng 分phân 別biệt 。 此thử 論luận 即tức 是thị 佛Phật 經Kinh 優ưu 波ba 提đề 舍xá 。 佛Phật 經Kinh 是thị 此thử 論luận 根căn 本bổn 諸chư 佛Phật 經Kinh 中trung 所sở 不bất 說thuyết 者giả 。 今kim 欲dục 說thuyết 故cố 。 而nhi 作tác 此thử 論luận 。

問vấn 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。 說thuyết 諸chư 他tha 修tu 苦khổ 行hạnh 當đương 知tri 無vô 義nghĩa 俱câu 。

答đáp 曰viết 。

此thử 是thị 老lão 死tử 道đạo 。 近cận 老lão 死tử 法pháp 。 隨tùy 順thuận 老lão 死tử 法pháp 。 不bất 能năng 以dĩ 是thị 法pháp 得đắc 盡tận 老lão 死tử 道đạo 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 眾chúng 生sanh 欲dục 度độ 老lão 死tử 海hải 。 行hành 此thử 苦khổ 行hạnh 。 此thử 諸chư 邪tà 見kiến 。 所sở 行hành 苦khổ 行hạnh 。 還hoàn 令linh 眾chúng 生sanh 沒một 老lão 死tử 海hải 。 尊tôn 者giả 瞿cù 沙sa 說thuyết 曰viết 。 一nhất 切thiết 增tăng 長trưởng 。 法pháp 是thị 無vô 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 寂tịch 滅diệt 。 法pháp 是thị 有hữu 義nghĩa 。 邪tà 見kiến 苦khổ 行hạnh 苦khổ 行hạnh 。 是thị 隨tùy 順thuận 增tăng 長trưởng 法pháp 。 以dĩ 隨tùy 順thuận 增tăng 長trưởng 故cố 。 不bất 能năng 生sanh 寂tịch 滅diệt 法pháp 。 眾chúng 生sanh 欲dục 度độ 老lão 死tử 海hải 故cố 。 修tu 諸chư 苦khổ 行hạnh 。 而nhi 此thử 苦khổ 行hạnh 。 必tất 令linh 眾chúng 生sanh 墮đọa 老lão 死tử 海hải 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 行hành 邪tà 方phương 便tiện 。 邪tà 方phương 便tiện 者giả 。 為vì 生sanh 天thiên 故cố 。 行hành 此thử 苦khổ 行hạnh 。 是thị 故cố 言ngôn 墮đọa 老lão 死tử 海hải 中trung 。

又hựu 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 正chánh 身thân 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 繫hệ 念niệm 在tại 前tiền 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 如như 一nhất 切thiết 威uy 儀nghi 盡tận 中trung 行hành 道Đạo 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 。 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 是thị 舊cựu 所sở 行hành 法pháp 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 過quá 去khứ 恆Hằng 河Hà 沙sa 諸chư 佛Phật 。 及cập 佛Phật 弟đệ 子tử 。 盡tận 行hành 此thử 法pháp 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 能năng 生sanh 他tha 人nhân 。 恭cung 敬kính 心tâm 故cố 。 若nhược 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 起khởi 於ư 惡ác 覺giác 猶do 生sanh 他tha 人nhân 。 恭cung 敬kính 之chi 心tâm 。 是thị 故cố 欲dục 生sanh 他tha 人nhân 。 恭cung 敬kính 心tâm 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 法pháp 非phi 是thị 世thế 俗tục 愛ái 欲dục 法pháp 故cố 。 餘dư 威uy 儀nghi 者giả 。 世thế 俗tục 用dụng 之chi 。

復phục 次thứ 此thử 法Pháp 能năng 生sanh 。 三tam 種chủng 菩Bồ 提Đề 道đạo 故cố 。 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 不bất 以dĩ 餘dư 威uy 儀nghi 得đắc 。 但đãn 以dĩ 是thị 得đắc 。

復phục 次thứ 此thử 法pháp 行hành 道Đạo 時thời 。 隨tùy 順thuận 安an 隱ẩn 。 非phi 餘dư 威uy 儀nghi 故cố 。

復phục 次thứ 此thử 法pháp 能năng 壞hoại 魔ma 軍quân 。 如như 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 能năng 破phá 煩phiền 惱não 。 及cập 天thiên 魔ma 軍quân 。

復phục 次thứ 此thử 法pháp 能năng 適thích 可khả 天thiên 人nhân 心tâm 故cố 。

復phục 次thứ 此thử 法pháp 不bất 與dữ 外ngoại 道đạo 共cộng 故cố 。 餘dư 威uy 儀nghi 與dữ 外ngoại 道đạo 共cộng 。 云vân 何hà 名danh 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 尊tôn 者giả 波ba 奢xa 說thuyết 曰viết 。 跏già 趺phu 坐tọa 者giả 。 累lũy/lụy/luy 兩lưỡng 足túc 正chánh 觀quán 境cảnh 界giới 。 則tắc 得đắc 隨tùy 順thuận 定định 。 跏già 趺phu 坐tọa 。 云vân 何hà 繫hệ 念niệm 在tại 前tiền 。 面diện 上thượng 故cố 名danh 。 繫hệ 念niệm 在tại 前tiền 。

復phục 次thứ 背bối/bội 煩phiền 惱não 在tại 後hậu 。 正chánh 觀quán 寂tịch 滅diệt 在tại 前tiền 。 故cố 名danh 繫hệ 念niệm 在tại 前tiền 。

復phục 次thứ 背bối/bội 生sanh 死tử 在tại 後hậu 。 正chánh 觀quán 涅Niết 槃Bàn 在tại 前tiền 。 故cố 名danh 繫hệ 念niệm 在tại 前tiền 。

復phục 次thứ 背bối/bội 色sắc 等đẳng 境cảnh 界giới 在tại 後hậu 。 正chánh 觀quán 所sở 緣duyên 在tại 前tiền 。 故cố 名danh 繫hệ 念niệm 在tại 前tiền 。

復phục 次thứ 繫hệ 念niệm 在tại 眼nhãn 中trung 間gian 。 故cố 名danh 繫hệ 念niệm 在tại 前tiền 。

復phục 次thứ 以dĩ 勝thắng 慧tuệ 力lực 。 正chánh 觀quán 境cảnh 界giới 。 念niệm 念niệm 不bất 散tán 故cố 名danh 。 繫hệ 念niệm 在tại 前tiền 。

復phục 次thứ 念niệm 與dữ 不bất 貪tham 。 俱câu 緣duyên 於ư 境cảnh 界giới 。 故cố 名danh 繫hệ 念niệm 在tại 前tiền 。

復phục 次thứ 繫hệ 念niệm 在tại 眉mi 中trung 間gian 。 故cố 名danh 繫hệ 念niệm 在tại 前tiền 。

觀quán 青thanh 想tưởng 等đẳng 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 繫hệ 念niệm 在tại 面diện 上thượng 耶da 。

答đáp 曰viết 。

無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。 男nam 於ư 女nữ 身thân 起khởi 欲dục 心tâm 。 女nữ 於ư 男nam 身thân 起khởi 欲dục 心tâm 。 多đa 因nhân 於ư 面diện 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 以dĩ 面diện 是thị 七thất 入nhập 所sở 依y 處xứ 。 行hành 者giả 欲dục 觀quán 察sát 諸chư 入nhập 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 面diện 是thị 隨tùy 順thuận 不bất 淨tịnh 觀quán 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 面diện 上thượng 有hữu 七thất 孔khổng 。 流lưu 出xuất 不bất 淨tịnh 。 以dĩ 此thử 處xứ 多đa 出xuất 不bất 淨tịnh 故cố 。 行hành 者giả 偏thiên 觀quán 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 非phi 因nhân 照chiếu 不bất 於ư 自tự 面diện 。 而nhi 生sanh 於ư 愛ái 。 以dĩ 不bất 生sanh 愛ái 故cố 。 繫hệ 念niệm 在tại 面diện 。

復phục 次thứ 以dĩ 面diện 上thượng 能năng 生sanh 猗ỷ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 然nhiên 後hậu 遍biến 身thân 。 猶do 如như 受thọ 欲dục 時thời 。 男nam 女nữ 根căn 邊biên 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 然nhiên 後hậu 遍biến 身thân 。

復phục 次thứ 面diện 上thượng 速tốc 能năng 生sanh 欲dục 心tâm 故cố 。 如như 見kiến 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 口khẩu 。 好hảo 相tướng 即tức 生sanh 欲dục 心tâm 。 問vấn 曰viết 。 繫hệ 念niệm 在tại 面diện 者giả 。 為vi 是thị 初sơ 行hành 。 為vi 是thị 已dĩ 行hành 。 為vi 是thị 久cửu 行hành 人nhân 耶da 。

答đáp 曰viết 。

是thị 久cửu 行hành 人nhân 。 行hành 人nhân 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 初sơ 行hành 已dĩ 行hành 久cửu 行hành 。 初sơ 行hành 者giả 。 往vãng 至chí 塚trủng 間gian 。 善thiện 取thủ 死tử 屍thi 相tương/tướng 。 謂vị 若nhược 青thanh 若nhược 脹trướng 。 若nhược 爛lạn 若nhược 壞hoại 。 若nhược 骨cốt 若nhược 瑣tỏa 。 若nhược 骨cốt 瑣tỏa 。 善thiện 取thủ 如như 是thị 相tướng 已dĩ 。 復phục 觀quán 脚cước 骨cốt 踝hõa 骨cốt 膞# 骨cốt 膝tất 骨cốt 腦não 骨cốt 臗khoan 骨cốt 腰yêu 骨cốt 脊tích 骨cốt 。 臂tý 骨cốt 手thủ 骨cốt 腕oản 骨cốt 肩kiên 骨cốt 項hạng 骨cốt 。 額ngạch 骨cốt 齒xỉ 骨cốt 髑độc 髏lâu 骨cốt 。 於ư 塚trủng 間gian 。 善thiện 取thủ 如như 是thị 相tướng 已dĩ 。 憶ức 而nhi 不bất 忘vong 。 速tốc 還hoàn 住trú 處xứ 。 洗tẩy 足túc 坐tọa 繩thằng 床sàng 上thượng 若nhược 草thảo 敷phu 上thượng 。 憶ức 念niệm 所sở 見kiến 死tử 屍thi 。 我ngã 身thân 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 是thị 名danh 為vi 初sơ 行hành 。 行hành 者giả 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 界giới 。 能năng 令linh 廣quảng 亦diệc 能năng 令linh 略lược 。 云vân 何hà 名danh 廣quảng 。 如như 觀quán 自tự 身thân 骨cốt 。 觀quán 所sở 坐tọa 床sàng 。 亦diệc 復phục 是thị 骨cốt 。 次thứ 觀quán 屋ốc 舍xá 所sở 住trụ 之chi 坊phường 僧Tăng 伽già 阿a 藍lam 村thôn 落lạc 田điền 地địa 所sở 有hữu 國quốc 土thổ 。 人nhân 民dân 乃nãi 至chí 大đại 海hải 內nội 所sở 有hữu 大đại 地địa 。 皆giai 觀quán 是thị 骨cốt 。 是thị 名danh 為vi 廣quảng 。 云vân 何hà 為vi 略lược 。 捨xả 大đại 海hải 內nội 所sở 有hữu 骨cốt 。 觀quán 一nhất 國quốc 土độ 所sở 有hữu 骨cốt 。 捨xả 國quốc 土độ 內nội 骨cốt 。 乃nãi 至chí 捨xả 觀quán 外ngoại 骨cốt 。 唯duy 觀quán 己kỷ 身thân 骨cốt 。 能năng 作tác 如như 是thị 廣quảng 略lược 觀quán 。 是thị 名danh 已dĩ 行hành 。 捨xả 自tự 脚cước 骨cốt 。 觀quán 自tự 踝hõa 骨cốt 。 捨xả 踝hõa 骨cốt 。 乃nãi 至chí 觀quán 髑độc 髏lâu 骨cốt 。 髑độc 髏lâu 骨cốt 有hữu 二nhị 種chủng 。 有hữu 左tả 分phần/phân 右hữu 分phần/phân 。 若nhược 捨xả 左tả 分phần/phân 。 觀quán 於ư 右hữu 分phần/phân 。 若nhược 捨xả 右hữu 分phần/phân 。 觀quán 於ư 左tả 分phần/phân 。 捨xả 於ư 二nhị 分phần 。 繫hệ 念niệm 眉mi 間gian 。 是thị 名danh 久cửu 行hành 。 是thị 時thời 名danh 為vi 始thỉ 入nhập 。 身thân 念niệm 處xứ 觀quán 。 不bất 淨tịnh 觀quán 。 或hoặc 有hữu 緣duyên 少thiểu 自tự 在tại 多đa 。 或hoặc 有hữu 自tự 在tại 少thiểu 緣duyên 多đa 。 或hoặc 有hữu 緣duyên 少thiểu 自tự 在tại 少thiểu 。 或hoặc 有hữu 緣duyên 多đa 自tự 在tại 多đa 。 初sơ 句cú 者giả 。 謂vị 能năng 數sổ 數số 觀quán 自tự 身thân 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 界giới 。 不bất 能năng 令linh 轉chuyển 廣quảng 。 第đệ 二nhị 句cú 者giả 。 謂vị 能năng 觀quán 大đại 海hải 內nội 骨cốt 。 不bất 能năng 令linh 此thử 觀quán 數sác 數sác 現hiện 在tại 前tiền 。 第đệ 三tam 句cú 者giả 。 謂vị 唯duy 觀quán 自tự 身thân 。 不bất 能năng 令linh 此thử 觀quán 數sác 數sác 現hiện 在tại 前tiền 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 謂vị 能năng 觀quán 大đại 海hải 內nội 骨cốt 。 復phục 令linh 此thử 觀quán 數sác 數sác 現hiện 在tại 前tiền 。 不bất 淨tịnh 觀quán 。 或hoặc 有hữu 緣duyên 無vô 量lượng 非phi 自tự 在tại 無vô 量lượng 。 或hoặc 有hữu 自tự 在tại 無vô 量lượng 非phi 緣duyên 無vô 量lượng 。 或hoặc 有hữu 緣duyên 亦diệc 無vô 量lượng 自tự 在tại 亦diệc 無vô 量lượng 。 或hoặc 有hữu 緣duyên 亦diệc 非phi 無vô 量lượng 自tự 在tại 亦diệc 非phi 無vô 量lượng 。 初sơ 句cú 者giả 。 謂vị 行hành 者giả 能năng 觀quán 大đại 海hải 內nội 骨cốt 。 不bất 能năng 令linh 此thử 觀quán 數sác 數sác 現hiện 在tại 前tiền 。 第đệ 二nhị 句cú 者giả 。 謂vị 能năng 觀quán 自tự 身thân 骨cốt 。 數sác 數sác 現hiện 在tại 前tiền 。 不bất 能năng 令linh 此thử 觀quán 廣quảng 。 第đệ 三tam 句cú 者giả 。 能năng 觀quán 大đại 海hải 內nội 骨cốt 。 數sác 數sác 現hiện 在tại 前tiền 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 能năng 觀quán 自tự 身thân 骨cốt 。 不bất 能năng 令linh 此thử 觀quán 數sác 數sác 現hiện 在tại 前tiền 。 是thị 名danh 行hành 者giả 觀quán 於ư 骨cốt 想tưởng 。 云vân 何hà 觀quán 揣đoàn 食thực 。 不bất 淨tịnh 想tưởng 行hành 者giả 。 觀quán 手thủ 中trung 若nhược 器khí 中trung 食thực 。 此thử 食thực 為vi 從tùng 何hà 處xứ 來lai 。 知tri 從tùng 倉thương 中trung 種chủng 種chủng 穀cốc 中trung 來lai 。 觀quán 倉thương 中trung 穀cốc 。 復phục 從tùng 何hà 來lai 。 知tri 從tùng 田điền 中trung 種chủng 種chủng 種chủng 子tử 中trung 來lai 。 復phục 觀quán 以dĩ 何hà 長trưởng 養dưỡng 種chủng 子tử 。 知tri 以dĩ 糞phẩn 水thủy 。 糞phẩn 復phục 從tùng 何hà 來lai 。 知tri 從tùng 屎thỉ 尿niệu 糞phẩn 掃tảo 聚tụ 中trung 來lai 。 如như 是thị 觀quan 時thời 。 見kiến 不bất 淨tịnh 物vật 。 還hoàn 增tăng 益ích 不bất 淨tịnh 物vật 。 行hành 者giả 或hoặc 時thời 。 入nhập 村thôn 乞khất 食thực 。 或hoặc 在tại 僧Tăng 中trung 。 欲dục 入nhập 村thôn 時thời 。 所sở 受thọ 用dụng 水thủy 。 而nhi 作tác 尿niệu 想tưởng 。 所sở 嚼tước 楊dương 枝chi 。 作tác 臂tý 骨cốt 想tưởng 。 所sở 取thủ 衣y 。 作tác 人nhân 肉nhục 想tưởng 。 帶đái 作tác 腸tràng 想tưởng 。 鉢bát 作tác 髑độc 髏lâu 想tưởng 。 杖trượng 作tác 髀bễ 骨cốt 想tưởng 。 行hành 石thạch 道đạo 上thượng 時thời 。 作tác 髑độc 髏lâu 骨cốt 想tưởng 。 若nhược 至chí 村thôn 時thời 。 見kiến 牆tường 壁bích 屋ốc 舍xá 。 作tác 骨cốt 聚tụ 想tưởng 。 見kiến 男nam 女nữ 大đại 小tiểu 。 作tác 骨cốt 人nhân 想tưởng 。 其kỳ 所sở 得đắc 食thực 麨xiểu 。 作tác 骨cốt 麨xiểu 想tưởng 。 鹽diêm 作tác 碎toái 齒xỉ 想tưởng 。 種chủng 種chủng 菜thái 。 作tác 髮phát 想tưởng 。 餅bính 作tác 皮bì 想tưởng 。 飯phạn 作tác 虫trùng 想tưởng 。 羹# 作tác 膿nùng 糞phẩn 穢uế 想tưởng 。 生sanh 酥tô 乳nhũ 酪lạc 作tác 腦não 想tưởng 。 酥tô 油du 蜜mật 石thạch 蜜mật 。 作tác 人nhân 肪phương 想tưởng 。 蒱bồ 桃đào 漿tương 。 作tác 血huyết 想tưởng 。 肉nhục 作tác 人nhân 肉nhục 想tưởng 。 若nhược 入nhập 僧Tăng 時thời 。 所sở 受thọ 淨tịnh 草thảo 。 作tác 人nhân 髮phát 想tưởng 。 得đắc 麨xiểu 等đẳng 。 作tác 骨cốt 麨xiểu 想tưởng 。 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 行hành 者giả 何hà 故cố 作tác 如như 是thị 想tưởng 耶da 。

答đáp 曰viết 。

彼bỉ 行hành 者giả 作tác 是thị 念niệm 。 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 不bất 淨tịnh 為vi 淨tịnh 念niệm 。 應ưng 觀quán 此thử 物vật 。 不bất 淨tịnh 即tức 作tác 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 能năng 作tác 如như 是thị 想tưởng 者giả 。 能năng 對đối 治trị 欲dục 愛ái 。

復phục 次thứ 欲dục 對đối 治trị 欲dục 愛ái 故cố 。 作tác 如như 是thị 觀quán 。 義nghĩa 言ngôn 行hạnh 者giả 作tác 師sư 子tử 吼hống 。 語ngữ 不bất 淨tịnh 分phần/phân 。 我ngã 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 取thủ 汝nhữ 淨tịnh 相tương/tướng 。 今kim 欲dục 廣quảng 取thủ 汝nhữ 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 。

問vấn 曰viết 。 何hà 以dĩ 說thuyết 不bất 淨tịnh 觀quán 。 繫hệ 念niệm 在tại 前tiền 。 不bất 說thuyết 阿a 那na 波ba 那na 。 念niệm 觀quán 界giới 方phương 便tiện 耶da 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 說thuyết 初sơ 起khởi 方phương 便tiện 。 如như 說thuyết 不bất 淨tịnh 觀quán 。 繫hệ 念niệm 在tại 前tiền 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 阿a 那na 波ba 那na 。 念niệm 觀quán 界giới 方phương 便tiện 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 當đương 知tri 此thử 說thuyết 有hữu 餘dư 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 隨tùy 多đa 分phần 故cố 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 多đa 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 少thiểu 有hữu 修tu 阿a 那na 波ba 那na 念niệm 者giả 。 是thị 故cố 說thuyết 不bất 淨tịnh 觀quán 。 不bất 說thuyết 阿a 那na 波ba 那na 念niệm 。 尊tôn 者giả 瞿cù 沙sa 說thuyết 曰viết 。 隨tùy 其kỳ 入nhập 法pháp 時thời 。 所sở 用dụng 繫hệ 念niệm 在tại 前tiền 。 不bất 必tất 以dĩ 不bất 淨tịnh 觀quán 也dã 。 尊tôn 者giả 迦ca 旃chiên 延diên 子tử 。 解giải 佛Phật 經Kinh 故cố 。 佛Phật 經Kinh 說thuyết 。 正chánh 心tâm 繫hệ 念niệm 在tại 前tiền 。 除trừ 世thế 貪tham 心tâm 住trụ 無vô 貪tham 法pháp 中trung 。 乃nãi 至chí 斷đoạn 疑nghi 蓋cái 亦diệc 如như 是thị 。 五ngũ 蓋cái 之chi 中trung 。 何hà 者giả 最tối 重trọng 。 謂vị 貪tham 欲dục 蓋cái 。 不bất 淨tịnh 觀quán 。 是thị 貪tham 欲dục 蓋cái 近cận 對đối 治trị 。 不bất 淨tịnh 觀quán 。 次thứ 第đệ 亦diệc 能năng 斷đoạn 餘dư 蓋cái 。 亦diệc 能năng 起khởi 禪thiền 。 是thị 故cố 以dĩ 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 繫hệ 念niệm 在tại 前tiền 。 問vấn 曰viết 。 不bất 淨tịnh 觀quán 體thể 性tánh 是thị 何hà 。

答đáp 曰viết 。

是thị 無vô 貪tham 。 若nhược 取thủ 其kỳ 想tưởng 應ưng 共cộng 有hữu 。 則tắc 體thể 是thị 五ngũ 陰ấm 。 諸chư 阿a 練luyện 若nhã 。 說thuyết 體thể 是thị 慧tuệ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 佛Phật 經Kinh 說thuyết 若nhược 能năng 。 善thiện 攝nhiếp 諸chư 根căn 。 是thị 名danh 見kiến 不bất 淨tịnh 觀quán 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 不bất 淨tịnh 觀quán 體thể 。 是thị 厭yếm 厭yếm 名danh 想tưởng 。 應ưng 心tâm 數số 法pháp 。 在tại 如như 是thị 等đẳng 。 是thị 名danh 心tâm 數số 法pháp 中trung 。 評bình 曰viết 。 不bất 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 說thuyết 是thị 不bất 貪tham 者giả 好hảo/hiếu 。 若nhược 取thủ 相tương 應ứng 共cộng 有hữu 體thể 。 是thị 四tứ 陰ấm 五ngũ 陰ấm 。

界giới 者giả 。 是thị 欲dục 色sắc 界giới 。 地địa 者giả 是thị 十Thập 地Địa 。 謂vị 欲dục 界giới 中trung 間gian 禪thiền 根căn 本bổn 四tứ 禪thiền 四tứ 禪thiền 邊biên 。 身thân 者giả 在tại 欲dục 界giới 。 行hành 者giả 非phi 十thập 六lục 行hành 別biệt 。 行hành 不bất 淨tịnh 行hạnh 。 緣duyên 者giả 緣duyên 欲dục 界giới 色sắc 入nhập 。 問vấn 曰viết 。 此thử 為vi 緣duyên 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 色sắc 入nhập 不phủ 。

答đáp 曰viết 。

盡tận 緣duyên 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 何hà 以dĩ 尊tôn 者giả 阿a 尼ni 盧lô 頭đầu 。 不bất 能năng 於ư 快khoái 意ý 天thiên 身thân 作tác 不bất 淨tịnh 觀quán 耶da 。 曾tằng 聞văn 尊tôn 者giả 。 阿a 尼ni 盧lô 頭đầu 。 於ư 一nhất 林lâm 中trung 。 跏già 趺phu 坐tọa 禪thiền 。 有hữu 四tứ 快khoái 意ý 天thiên 女nữ 。 自tự 化hóa 其kỳ 形hình 。 端đoan 正chánh 極cực 妙diệu 。 來lai 詣nghệ 尊tôn 者giả 阿a 尼ni 盧lô 頭đầu 所sở 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 尊tôn 者giả 阿a 尼ni 盧lô 頭đầu 。 我ngã 是thị 快khoái 意ý 天thiên 。 能năng 於ư 四tứ 處xứ 。 自tự 在tại 變biến 化hóa 。 若nhược 欲dục 見kiến 我ngã 。 身thân 何hà 色sắc 者giả 。 我ngã 悉tất 能năng 現hiện 。 以dĩ 娛ngu 樂lạc 之chi 。 是thị 時thời 阿a 尼ni 盧lô 頭đầu 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。

我ngã 今kim 應ưng 當đương 。 作tác 不bất 淨tịnh 觀quán 。 即tức 起khởi 初sơ 禪thiền 不bất 淨tịnh 觀quán 。 而nhi 不bất 能năng 令linh 此thử 觀quán 現hiện 在tại 前tiền 。 乃nãi 至chí 欲dục 起khởi 第đệ 四tứ 禪thiền 不bất 淨tịnh 觀quán 。 亦diệc 復phục 不bất 能năng 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 彼bỉ 是thị 種chủng 種chủng 色sắc 。 若nhược 當đương 純thuần 是thị 一nhất 色sắc 。 我ngã 則tắc 能năng 起khởi 。 即tức 語ngứ 天thiên 女nữ 言ngôn 。 諸chư 姊tỷ 妹muội 。 盡tận 作tác 青thanh 色sắc 。 是thị 時thời 天thiên 女nữ 。 即tức 作tác 青thanh 色sắc 。 復phục 作tác 不bất 淨tịnh 觀quán 。 猶do 故cố 不bất 能năng 。 復phục 作tác 是thị 言ngôn 。 諸chư 姊tỷ 妹muội 。 盡tận 作tác 黃hoàng 色sắc 。 是thị 時thời 天thiên 女nữ 。 即tức 作tác 黃hoàng 色sắc 。 復phục 起khởi 不bất 淨tịnh 觀quán 。 猶do 故cố 不bất 能năng 。 復phục 語ngứ 之chi 言ngôn 。 諸chư 姊tỷ 妹muội 。 盡tận 作tác 赤xích 色sắc 。 是thị 時thời 天thiên 女nữ 。 即tức 作tác 赤xích 色sắc 。 復phục 起khởi 不bất 淨tịnh 觀quán 。 猶do 故cố 不bất 能năng 。 問vấn 曰viết 。 尊tôn 者giả 阿a 尼ni 盧lô 頭đầu 。 何hà 故cố 語ngữ 諸chư 天thiên 女nữ 作tác 種chủng 種chủng 色sắc 耶da 。

答đáp 曰viết 。

彼bỉ 作tác 是thị 念niệm 。 移di 轉chuyển 其kỳ 色sắc 。 我ngã 或hoặc 能năng 起khởi 不bất 淨tịnh 觀quán 。

復phục 次thứ 欲dục 觀quán 彼bỉ 色sắc 好hảo/hiếu 不bất 好hảo 相tướng 故cố 。 如như 是thị 語ngữ 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 白bạch 色sắc 隨tùy 順thuận 骨cốt 相tương/tướng 。 彼bỉ 若nhược 作tác 白bạch 色sắc 者giả 。 我ngã 能năng 作tác 不bất 淨tịnh 觀quán 。 即tức 語ngữ 言ngôn 。 姊tỷ 妹muội 。 汝nhữ 作tác 白bạch 色sắc 。 是thị 時thời 天thiên 女nữ 。 即tức 作tác 白bạch 色sắc 。 起khởi 不bất 淨tịnh 觀quán 。 猶do 故cố 不bất 能năng 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 此thử 諸chư 天thiên 女nữ 。 端đoan 正chánh 殊thù 妙diệu 。 即tức 時thời 默mặc 然nhiên 。 閉bế 目mục 不bất 看khán 。 是thị 時thời 天thiên 女nữ 。 忽hốt 然nhiên 不bất 現hiện 。 如như 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 通thông 耶da 。

答đáp 曰viết 。

彼bỉ 尊tôn 者giả 阿a 尼ni 盧lô 頭đầu 。 雖tuy 不bất 能năng 觀quán 。 餘dư 利lợi 根căn 者giả 能năng 。 如như 尊Tôn 者giả 目Mục 犍Kiền 連Liên 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 辟Bích 支Chi 佛Phật 佛Phật 。 問vấn 曰viết 。 有hữu 能năng 於ư 佛Phật 身thân 作tác 不bất 淨tịnh 觀quán 不phủ 耶da 。

答đáp 曰viết 。

一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 能năng 觀quán 。 而nhi 不bất 能năng 作tác 不bất 淨tịnh 想tưởng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 佛Phật 身thân 極cực 明minh 淨tịnh 。 極cực 妙diệu 極cực 勝thắng 。 無vô 諸chư 過quá 咎cữu 。 眾chúng 生sanh 樂nhạo 見kiến 故cố 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 。 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 不bất 能năng 作tác 不bất 淨tịnh 觀quán 。 唯duy 佛Phật 能năng 觀quán 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 聲Thanh 聞Văn 亦diệc 能năng 觀quán 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 不bất 淨tịnh 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 色sắc 過quá 患hoạn 。 二nhị 是thị 色sắc 緣duyên 起khởi 。 不bất 能năng 觀quán 色sắc 過quá 患hoạn 。 而nhi 能năng 觀quán 色sắc 緣duyên 起khởi 。 不bất 淨tịnh 觀quán 。

復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 總tổng 相tương/tướng 。 二nhị 是thị 別biệt 相tướng 。 能năng 觀quán 總tổng 相tương/tướng 。 不bất 能năng 觀quán 別biệt 相tướng 。 念niệm 處xứ 者giả 。 根căn 本bổn 而nhi 言ngôn 。 非phi 念niệm 處xứ 方phương 便tiện 而nhi 言ngôn 。 是thị 身thân 念niệm 處xứ 智trí 者giả 。 與dữ 等đẳng 智trí 相tương 應ứng 。 根căn 者giả 。 總tổng 與dữ 三tam 根căn 相tướng 應ưng 。 定định 者giả 。 不bất 與dữ 定định 相tương 應ứng 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 者giả 。 是thị 三tam 世thế 法pháp 。 緣duyên 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 者giả 。 過quá 去khứ 即tức 緣duyên 過quá 去khứ 法pháp 。 現hiện 在tại 者giả 即tức 緣duyên 現hiện 在tại 法pháp 。 未vị 來lai 不bất 生sanh 者giả 。 緣duyên 三tam 世thế 。 當đương 生sanh 者giả 。 緣duyên 未vị 來lai 。 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 者giả 是thị 善thiện 。 緣duyên 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 。 者giả 三tam 種chủng 盡tận 緣duyên 。 緣duyên 無vô 記ký 法pháp 多đa 。 三tam 界giới 繫hệ 者giả 欲dục 色sắc 繫hệ 。 緣duyên 三tam 界giới 者giả 緣duyên 欲dục 界giới 。 學học 無Vô 學Học 非phi 學học 。 非phi 無Vô 學Học 者giả 。 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 緣duyên 學học 無Vô 學Học 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 者giả 。 緣duyên 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 見kiến 道đạo 斷đoạn 修tu 道Đạo 斷đoạn 無vô 斷đoạn 。 是thị 修tu 道Đạo 斷đoạn 。 緣duyên 見kiến 道đạo 斷đoạn 修tu 道Đạo 斷đoạn 不bất 斷đoạn 者giả 。 是thị 緣duyên 修tu 道Đạo 斷đoạn 。 緣duyên 自tự 身thân 他tha 身thân 者giả 。 緣duyên 自tự 身thân 亦diệc 緣duyên 他tha 身thân 。 緣duyên 名danh 緣duyên 義nghĩa 者giả 是thị 緣duyên 義nghĩa 是thị 離ly 欲dục 得đắc 。 方phương 便tiện 得đắc 者giả 。 亦diệc 是thị 離ly 欲dục 亦diệc 是thị 方phương 便tiện 。 離ly 欲dục 得đắc 者giả 離ly 欲dục 界giới 。 欲dục 得đắc 初sơ 禪thiền 地địa 者giả 乃nãi 至chí 離ly 三tam 禪thiền 。 欲dục 得đắc 第đệ 四tứ 禪thiền 地địa 者giả 。 最tối 後hậu 身thân 凡phàm 夫phu 人nhân 聖thánh 人nhân 。 得đắc 曾tằng 所sở 得đắc 。 亦diệc 得đắc 未vị 曾tằng 得đắc 。 其kỳ 餘dư 凡phàm 夫phu 。 得đắc 曾tằng 所sở 得đắc 。 離ly 欲dục 得đắc 者giả 。 離ly 欲dục 時thời 得đắc 。 後hậu 作tác 方phương 便tiện 。 起khởi 現hiện 在tại 前tiền 。 佛Phật 不bất 以dĩ 方phương 便tiện 。 起khởi 現hiện 在tại 前tiền 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 起khởi 下hạ 方phương 便tiện 。 聲Thanh 聞Văn 或hoặc 作tác 中trung 方phương 便tiện 。 或hoặc 作tác 上thượng 方phương 便tiện 。 起khởi 現hiện 在tại 前tiền 不bất 淨tịnh 觀quán 。 有hữu 作tác 方phương 便tiện 而nhi 得đắc 。 後hậu 作tác 方phương 便tiện 起khởi 現hiện 在tại 前tiền 。 問vấn 曰viết 。 何hà 等đẳng 人nhân 能năng 起khởi 不bất 淨tịnh 觀quán 耶da 。

答đáp 曰viết 。

凡phàm 夫phu 聖thánh 人nhân 俱câu 能năng 。 聖thánh 人nhân 者giả 。 從tùng 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 乃nãi 至chí 阿A 羅La 漢Hán 。 何hà 處xứ 起khởi 者giả 。

答đáp 曰viết 。

先tiên 作tác 是thị 說thuyết 。 欲dục 界giới 中trung 是thị 三tam 方phương 。 非phi 欝Uất 單Đơn 越Việt 。 欲dục 界giới 天thiên 中trung 。 不bất 能năng 使sử 初sơ 行hành 現hiện 在tại 前tiền 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 無vô 青thanh 等đẳng 死tử 屍thi 故cố 。 先tiên 於ư 人nhân 中trung 得đắc 。 後hậu 於ư 彼bỉ 起khởi 現hiện 在tại 前tiền 。 聞văn 思tư 修tu 者giả 。 是thị 三tam 種chủng 。 欲dục 界giới 者giả 是thị 聞văn 思tư 修tu 。 色sắc 界giới 者giả 是thị 聞văn 修tu 。 問vấn 曰viết 。 觀quán 一nhất 切thiết 是thị 骨cốt 。 而nhi 一nhất 切thiết 非phi 骨cốt 。 云vân 何hà 此thử 觀quán 非phi 顛điên 倒đảo 耶da 。

答đáp 曰viết 。

能năng 斷đoạn 結kết 故cố 。 非phi 是thị 顛điên 倒đảo 。 問vấn 曰viết 。 觀quán 房phòng 舍xá 是thị 骨cốt 。 此thử 觀quán 何hà 所sở 緣duyên 耶da 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 緣duyên 本bổn 所sở 見kiến 塚trủng 間gian 骨cốt 瑣tỏa 復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 緣duyên 房phòng 舍xá 中trung 所sở 有hữu 虛hư 空không 界giới 。 評bình 曰viết 。 此thử 是thị 虛hư 想tưởng 。 觀quán 其kỳ 所sở 觀quán 。 即tức 緣duyên 彼bỉ 法pháp 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 妙diệu 。 問vấn 曰viết 。 此thử 不bất 淨tịnh 觀quán 。 為vi 在tại 意ý 地địa 。 為vi 在tại 六lục 識thức 身thân 耶da 。

答đáp 曰viết 。

是thị 意ý 地địa 緣duyên 於ư 形hình 色sắc 。 非phi 五ngũ 識thức 身thân 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 是thị 意ý 地địa 非phi 五ngũ 識thức 身thân 者giả 。 此thử 經Kinh 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 。 眼nhãn 見kiến 色sắc 作tác 不bất 淨tịnh 思tư 惟duy 。

答đáp 曰viết 。

先tiên 眼nhãn 識thức 見kiến 色sắc 。 後hậu 意ý 地địa 作tác 不bất 淨tịnh 思tư 惟duy 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 從tùng 其kỳ 門môn 從tùng 其kỳ 道đạo 。 如như 六lục 喜hỷ 觀quán 行hành 。 是thị 意ý 識thức 地địa 。 從tùng 眼nhãn 門môn 道đạo 生sanh 。 乃nãi 至chí 身thân 門môn 道đạo 生sanh 。 是thị 故cố 說thuyết 六lục 不bất 淨tịnh 觀quán 。 當đương 知tri 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 曰viết 。 從tùng 眼nhãn 門môn 道đạo 生sanh 不bất 淨tịnh 觀quán 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 者giả 可khả 爾nhĩ 。 如như 彼bỉ 經kinh 說thuyết 。 耳nhĩ 聞văn 聲thanh 。 鼻tị 嗅khứu 香hương 。 身thân 覺giác 觸xúc 。 意ý 知tri 法pháp 。 作tác 不bất 淨tịnh 思tư 惟duy 。 此thử 云vân 何hà 通thông 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 除trừ 色sắc 入nhập 餘dư 入nhập 。 非phi 不bất 淨tịnh 觀quán 境cảnh 界giới 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 不bất 淨tịnh 觀quán 不bất 緣duyên 聲thanh 等đẳng 。 更cánh 有hữu 勝thắng 行hành 。 能năng 厭yếm 離ly 聲thanh 等đẳng 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 為vi 色sắc 愛ái 所sở 覆phú 。 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 為vi 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 愛ái 所sở 覆phú 。 亦diệc 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 故cố 作tác 如như 是thị 說thuyết 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 行hành 者giả 觀quán 形hình 色sắc 是thị 不bất 淨tịnh 。 形hình 色sắc 所sở 依y 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 更cánh 以dĩ 勝thắng 不bất 淨tịnh 觀quán 厭yếm 離ly 行hành 觀quán 。 故cố 作tác 如như 是thị 說thuyết 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 行hành 者giả 善thiện 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 能năng 伏phục 作tác 色sắc 。 復phục 欲dục 伏phục 於ư 聲thanh 等đẳng 境cảnh 界giới 。 若nhược 能năng 伏phục 者giả 善thiện 。 若nhược 不bất 能năng 者giả 。 還hoàn 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 猶do 如như 鬪đấu 軍quân 時thời 。 先tiên 安an 營doanh 壘lũy 。 然nhiên 後hậu 出xuất 陣trận 。 與dữ 怨oán 共cộng 鬪đấu 。 若nhược 勝thắng 怨oán 者giả 善thiện 。 若nhược 不bất 勝thắng 者giả 。 便tiện 還hoàn 營doanh 壘lũy 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 故cố 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 經kinh 說thuyết 。 有hữu 五ngũ 現hiện 見kiến 三tam 昧muội 。 云vân 何hà 為vi 五ngũ 。 如như 說thuyết 。 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 當đương 如như 實thật 觀quán 察sát 此thử 身thân 。 從tùng 足túc 至chí 頂đảnh 髮phát 。 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 。 充sung 滿mãn 其kỳ 中trung 。 所sở 謂vị 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。 薄bạc 皮bì 厚hậu 皮bì 。 筋cân 脈mạch 肉nhục 骨cốt 。 心tâm 肺phế 脾tì 腎thận 。 肝can 膽đảm 澹đạm 蔭ấm 。 大đại 小tiểu 腸tràng 胃vị 。 屎thỉ 尿niệu 涕thế 唾thóa 。 口khẩu 中trung 流lưu 涎tiên 。 肪phương san 髓tủy 腦não 及cập 以dĩ 腦não 腕oản 。 膿nùng 血huyết 汗hãn 淚lệ 。 生sanh 藏tạng 熟thục 藏tạng 。 猶do 如như 有hữu 人nhân 。 於ư 門môn 窓song 向hướng 觀quán 見kiến 倉thương 中trung 種chủng 種chủng 雜tạp 穀cốc 。 謂vị 胡hồ 麻ma 粳canh 米mễ 大đại 。 小tiểu 諸chư 豆đậu 大đại 麥mạch 小tiểu 麥mạch 等đẳng 。 比Bỉ 丘Khâu 如như 實thật 觀quán 察sát 此thử 身thân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 能năng 如như 是thị 觀quán 者giả 。 是thị 名danh 初sơ 現hiện 見kiến 三tam 昧muội 。

復phục 次thứ 比Bỉ 丘Khâu 。 如như 實thật 觀quán 察sát 此thử 身thân 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 除trừ 去khứ 血huyết 肉nhục 。 唯duy 觀quán 白bạch 骨cốt 。 識thức 於ư 中trung 行hành 。 若nhược 能năng 如như 是thị 觀quán 者giả 。 是thị 名danh 第đệ 二nhị 。 現hiện 見kiến 三tam 昧muội 。

復phục 次thứ 比Bỉ 丘Khâu 。 如như 實thật 觀quán 察sát 此thử 身thân 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 觀quán 於ư 骨cốt 身thân 。 識thức 於ư 中trung 行hành 。 亦diệc 住trụ 今kim 世thế 。 亦diệc 住trụ 來lai 世thế 。 若nhược 能năng 如như 是thị 觀quán 者giả 。 是thị 名danh 第đệ 三tam 。 現hiện 見kiến 三tam 昧muội 。

復phục 次thứ 比Bỉ 丘Khâu 。 如như 實thật 觀quán 察sát 此thử 身thân 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 但đãn 觀quán 骨cốt 身thân 。 識thức 在tại 中trung 行hành 。 住trụ 於ư 來lai 世thế 。 不bất 住trụ 今kim 世thế 。 若nhược 能năng 如như 是thị 觀quán 者giả 。 是thị 名danh 第đệ 四tứ 。 現hiện 見kiến 三tam 昧muội 。

復phục 次thứ 比Bỉ 丘Khâu 。 乃nãi 至chí 觀quán 身thân 白bạch 骨cốt 。 識thức 在tại 中trung 行hành 。 不bất 住trụ 今kim 世thế 。 亦diệc 不bất 住trụ 來lai 世thế 。 若nhược 能năng 如như 是thị 觀quán 者giả 。 是thị 名danh 第đệ 五ngũ 。 現hiện 見kiến 三tam 昧muội 。 問vấn 曰viết 。 此thử 五ngũ 現hiện 見kiến 三tam 昧muội 。 誰thùy 之chi 所sở 有hữu 。

答đáp 曰viết 。

第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 現hiện 見kiến 三tam 昧muội 。 凡phàm 夫phu 聖thánh 人nhân 所sở 有hữu 。 第đệ 三tam 者giả 。 是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 所sở 有hữu 。 第đệ 四tứ 者giả 。 阿A 那Na 含Hàm 所sở 有hữu 。 第đệ 五ngũ 者giả 。 阿A 羅La 漢Hán 所sở 有hữu 。 問vấn 曰viết 。 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 三tam 昧muội 。 是thị 現hiện 見kiến 可khả 爾nhĩ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 因nhân 現hiện 見kiến 生sanh 故cố 。 觀quán 識thức 行hành 時thời 。 云vân 何hà 是thị 現hiện 見kiến 。

答đáp 曰viết 。

現hiện 見kiến 是thị 其kỳ 方phương 便tiện 。 從tùng 現hiện 見kiến 生sanh 故cố 。 亦diệc 名danh 現hiện 見kiến 。 諸chư 法pháp 立lập 名danh 處xứ 多đa 。 或hoặc 以dĩ 自tự 體thể 故cố 立lập 名danh 。 或hoặc 以dĩ 所sở 依y 故cố 立lập 名danh 。 或hoặc 以dĩ 相tương 應ứng 故cố 立lập 名danh 。 或hoặc 以dĩ 對đối 治trị 故cố 立lập 名danh 。 或hoặc 以dĩ 行hành 。 或hoặc 以dĩ 緣duyên 。 或hoặc 以dĩ 行hành 緣duyên 故cố 立lập 名danh 。 或hoặc 以dĩ 方phương 便tiện 故cố 立lập 名danh 。 自tự 體thể 立lập 名danh 者giả 。 如như 諦đế 如như 陰ấm 。 諦đế 者giả 。 體thể 是thị 逼bức 切thiết 故cố 名danh 苦Khổ 諦Đế 。 乃nãi 至chí 體thể 是thị 求cầu 故cố 名danh 道Đạo 諦Đế 。 體thể 是thị 色sắc 故cố 名danh 色sắc 陰ấm 。 乃nãi 至chí 體thể 是thị 識thức 故cố 名danh 識thức 陰ấm 。 所sở 依y 立lập 名danh 者giả 。 如như 眼nhãn 識thức 依y 眼nhãn 生sanh 故cố 名danh 眼nhãn 識thức 。 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。 依y 意ý 生sanh 故cố 名danh 意ý 識thức 。 相tương 應ứng 立lập 名danh 者giả 。 如như 意ý 業nghiệp 意ý 行hành 。 如như 意ý 觸xúc 生sanh 愛ái 。 此thử 法pháp 與dữ 意ý 相tương 應ứng 故cố 立lập 名danh 。 對đối 治trị 立lập 名danh 者giả 。 如như 法Pháp 智trí 比tỉ 智trí 。 若nhược 法pháp 對đối 治trị 欲dục 界giới 。 是thị 名danh 法pháp 智trí 。 若nhược 法pháp 對đối 治trị 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 是thị 名danh 比tỉ 智trí 。 行hành 立lập 名danh 者giả 。 如như 苦khổ 智trí 集tập 智trí 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 智trí 緣duyên 同đồng 行hành 不bất 同đồng 。 緣duyên 立lập 名danh 者giả 。 如như 無vô 相tướng 三tam 昧muội 。 緣duyên 無vô 十thập 想tưởng 法pháp 故cố 。 名danh 無vô 相tướng 行hành 。 緣duyên 立lập 名danh 者giả 。 如như 滅diệt 智trí 道đạo 智trí 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 二nhị 智trí 行hành 不bất 同đồng 。 緣duyên 亦diệc 不bất 同đồng 。 方phương 便tiện 立lập 名danh 者giả 。 如như 他tha 心tâm 智trí 空không 處xứ 識thức 處xứ 五ngũ 現hiện 見kiến 三tam 昧muội 。 以dĩ 現hiện 見kiến 為vi 方phương 便tiện 。 生sanh 此thử 定định 故cố 。 名danh 現hiện 見kiến 三tam 昧muội 。 問vấn 曰viết 。 不bất 淨tịnh 觀quán 。 何hà 故cố 名danh 現hiện 見kiến 三tam 昧muội 耶da 。

答đáp 曰viết 。

能năng 生sanh 現hiện 見kiến 三tam 昧muội 故cố 。

問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 佛Phật 不bất 淨tịnh 觀quán 。 獨độc 名danh 無vô 上thượng 耶da 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 佛Phật 不bất 淨tịnh 觀quán 。 能năng 勝thắng 伏phục 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 故cố 。 獨độc 名danh 無vô 上thượng 。 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 所sở 有hữu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 不bất 能năng 勝thắng 伏phục 。 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 如như 尊tôn 者giả 阿a 尼ni 盧lô 頭đầu 。 不bất 能năng 勝thắng 伏phục 境cảnh 界giới 。 不bất 名danh 無vô 上thượng 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 佛Phật 不bất 淨tịnh 觀quán 是thị 骨cốt 觀quán 。 觀quán 骨cốt 是thị 骨cốt 。 觀quán 筋cân 肉nhục 等đẳng 是thị 筋cân 肉nhục 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 評bình 曰viết 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 通thông 。 佛Phật 是thị 少thiểu 境cảnh 界giới 。 不bất 淨tịnh 觀quán 者giả 。 如như 前tiền 說thuyết 者giả 好hảo/hiếu 。 能năng 勝thắng 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 故cố 。 獨độc 稱xưng 無vô 上thượng 。

如như 佛Phật 告cáo 目Mục 揵Kiền 連Liên 。 提đề 舍xá 梵Phạm 天Thiên 。 何hà 以dĩ 不bất 為vì 汝nhữ 說thuyết 第đệ 六lục 人nhân 住trụ 無vô 相tướng 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。

答đáp 曰viết 。

此thử 是thị 佛Phật 經Kinh 。 佛Phật 經Kinh 中trung 。 佛Phật 住trú 舍Xá 衛Vệ 國Quốc 。 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 中trung 。 給Cấp 孤Cô 獨Độc 精Tinh 舍Xá 。

爾nhĩ 時thời 有hữu 三tam 梵Phạm 天Thiên 。 身thân 光quang 明minh 照chiếu 曜diệu 。 以dĩ 夜dạ 初sơ 分phân 。 來lai 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 到đáo 佛Phật 所sở 已dĩ 。 頂đảnh 禮lễ 佛Phật 足túc 。 在tại 一nhất 面diện 立lập 。

時thời 一nhất 梵Phạm 天Thiên 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 婆bà 翅sí 多đa 國quốc 。 有hữu 眾chúng 多đa 比Bỉ 丘Khâu 尼ni 命mạng 過quá 。 第đệ 二nhị 梵Phạm 天Thiên 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 彼bỉ 命mạng 過quá 者giả 。 有hữu 是thị 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 第đệ 三tam 梵Phạm 天Thiên 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 彼bỉ 命mạng 過quá 者giả 。 有hữu 是thị 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 者giả 。

時thời 諸chư 梵Phạm 天Thiên 。 說thuyết 是thị 語ngữ 已dĩ 。 繞nhiễu 佛Phật 三tam 匝táp 。 忽hốt 然nhiên 不bất 現hiện 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 過quá 此thử 夜dạ 已dĩ 。 使sử 敷phu 床sàng 坐tọa 。 於ư 僧Tăng 中trung 坐tọa 已dĩ 。 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 昨tạc 夜dạ 初sơ 分phần/phân 。 有hữu 三tam 梵Phạm 天Thiên 。 光quang 明minh 照chiếu 曜diệu 。 來lai 詣nghệ 我ngã 所sở 。 乃nãi 至chí 第đệ 三tam 梵Phạm 天Thiên 。 說thuyết 是thị 語ngữ 已dĩ 。 繞nhiễu 我ngã 三tam 匝táp 。 忽hốt 然nhiên 不bất 現hiện 。

爾nhĩ 時thời 大Đại 目Mục 揵Kiền 連Liên 。 在tại 彼bỉ 眾chúng 中trung 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。

彼bỉ 天thiên 有hữu 如như 是thị 知tri 見kiến 。 言ngôn 是thị 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 是thị 何hà 天thiên 耶da 。

爾nhĩ 時thời 大Đại 目Mục 揵Kiền 連Liên 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 即tức 入nhập 三tam 昧muội 。 三tam 昧muội 力lực 故cố 。 於ư 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 忽hốt 然nhiên 不bất 現hiện 。 住trụ 梵Phạm 天Thiên 上thượng 。 去khứ 提đề 舍xá 梵Phạm 天Thiên 不bất 遠viễn 。

爾nhĩ 時thời 目Mục 揵Kiền 連Liên 。 從tùng 三tam 昧muội 起khởi 。 詣nghệ 提đề 舍xá 梵Phạm 天Thiên 所sở 。 到đáo 已dĩ 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 提đề 舍xá 。 何hà 等đẳng 梵Phạm 天Thiên 。 有hữu 如như 是thị 知tri 見kiến 。 知tri 是thị 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 知tri 是thị 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 問vấn 曰viết 。 如như 目Mục 揵Kiền 連Liên 知tri 見kiến 。 勝thắng 於ư 梵Phạm 天Thiên 。 百bách 千thiên 萬vạn 分phần 。 何hà 以dĩ 問vấn 於ư 梵Phạm 天Thiên 耶da 。

答đáp 曰viết 。

欲dục 顯hiển 提đề 舍xá 梵Phạm 天Thiên 功công 德đức 故cố 。 此thử 天thiên 本bổn 是thị 目mục 揵kiền 連liên 弟đệ 子tử 。 得đắc 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 有hữu 大đại 功công 德đức 。 彼bỉ 諸chư 梵Phạm 天Thiên 。 無vô 有hữu 識thức 者giả 。 欲dục 顯hiển 彼bỉ 功công 德đức 令linh 諸chư 梵Phạm 眾chúng 恭cung 敬kính 尊tôn 重trọng 故cố 。 是thị 以dĩ 問vấn 之chi 。

時thời 提đề 舍xá 梵Phạm 天Thiên 。 答đáp 目mục 揵kiền 連liên 言ngôn 。 此thử 梵Phạm 身Thân 諸chư 天thiên 。 有hữu 如như 是thị 知tri 見kiến 。 能năng 知tri 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 者giả 。

爾nhĩ 時thời 目Mục 揵Kiền 連Liên 。 問vấn 提đề 舍xá 梵Phạm 天Thiên 。 一nhất 切thiết 梵Phạm 身Thân 諸chư 天thiên 。 盡tận 有hữu 此thử 知tri 見kiến 。 知tri 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 不phủ 也dã 。 提đề 舍xá 梵Phạm 天Thiên 答đáp 曰viết 。 非phi 一nhất 切thiết 梵Phạm 身thân 天thiên 有hữu 如như 是thị 知tri 見kiến 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 諸chư 梵Phạm 天Thiên 。 雖tuy 有hữu 天thiên 壽thọ 妙diệu 色sắc 名danh 譽dự 。 而nhi 不bất 知tri 足túc 。 不bất 知tri 如như 實thật 最tối 上thượng 遠viễn 離ly 法pháp 者giả 。 無vô 是thị 知tri 見kiến 。 若nhược 諸chư 梵Phạm 天Thiên 。 有hữu 壽thọ 色sắc 名danh 譽dự 。 而nhi 行hành 知tri 足túc 。 能năng 知tri 如như 實thật 。 最tối 上thượng 遠viễn 離ly 法pháp 者giả 。 有hữu 如như 是thị 知tri 見kiến 。 尊Tôn 者giả 目Mục 揵Kiền 連Liên 。 復phục 問vấn 提đề 舍xá 梵Phạm 天Thiên 。 此thử 諸chư 梵Phạm 天Thiên 云vân 何hà 能năng 知tri 。 提đề 舍xá 言ngôn 。 尊Tôn 者giả 目Mục 揵Kiền 連Liên 。 若nhược 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 。 是thị 俱câu 解giải 脫thoát 。 是thị 諸chư 梵Phạm 天Thiên 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。

若nhược 此thử 大đại 德đức 有hữu 身thân 之chi 時thời 。 人nhân 天thiên 皆giai 見kiến 。 若nhược 身thân 壞hoại 命mạng 終chung 。 人nhân 天thiên 更cánh 不bất 復phục 見kiến 。 不bất 但đãn 俱câu 解giải 脫thoát 。 若nhược 比Bỉ 丘Khâu 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 是thị 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 是thị 諸chư 梵Phạm 天Thiên 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。

此thử 比Bỉ 丘Khâu 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 是thị 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 此thử 大đại 德đức 有hữu 身thân 之chi 時thời 。 人nhân 天thiên 皆giai 見kiến 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 不bất 但đãn 慧tuệ 解giải 脫thoát 也dã 。 若nhược 比Bỉ 丘Khâu 是thị 身thân 證chứng 。 此thử 大đại 德đức 亦diệc 能năng 勝thắng 進tiến 。 得đắc 無Vô 學Học 根căn 見kiến 到đáo 信tín 解giải 脫thoát 語ngữ 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 曰viết 。 彼bỉ 諸chư 梵Phạm 天Thiên 。 何hà 以dĩ 不bất 說thuyết 堅kiên 信tín 堅kiên 法Pháp 耶da 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 若nhược 是thị 彼bỉ 天thiên 境cảnh 界giới 者giả 則tắc 說thuyết 。 堅kiên 信tín 堅kiên 法pháp 。 非phi 其kỳ 境cảnh 界giới 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 若nhược 是thị 諸chư 梵Phạm 所sở 行hành 法pháp 者giả 則tắc 說thuyết 。 此thử 法pháp 非phi 其kỳ 所sở 行hành 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。

爾nhĩ 時thời 目Mục 揵Kiền 連Liên 。 聞văn 提đề 舍xá 梵Phạm 天Thiên 所sở 說thuyết 。 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 即tức 入nhập 三tam 昧muội 。 以dĩ 三tam 昧muội 力lực 。 從tùng 梵Phạm 天Thiên 沒một 。 到đáo 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。

爾nhĩ 時thời 尊Tôn 者Giả 目mục 揵kiền 連liên 。 從tùng 三tam 昧muội 起khởi 。 往vãng 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 頂đảnh 禮lễ 佛Phật 足túc 。 在tại 一nhất 面diện 坐tọa 。 先tiên 共cộng 提đề 舍xá 梵Phạm 天Thiên 所sở 論luận 說thuyết 事sự 。 具cụ 以dĩ 白bạch 佛Phật 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 目Mục 揵Kiền 連Liên 言ngôn 。

提đề 舍xá 梵Phạm 天Thiên 。 不bất 說thuyết 第đệ 六lục 人nhân 行hành 無vô 相tướng 耶da 。

爾nhĩ 時thời 大Đại 目Mục 揵Kiền 連Liên 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 合hợp 掌chưởng 向hướng 佛Phật 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 今kim 正chánh 是thị 時thời 。 唯duy 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。 說thuyết 第đệ 六lục 人nhân 行hành 無vô 相tướng 。 若nhược 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 聞văn 已dĩ 。 當đương 奉phụng 行hành 之chi 。

佛Phật 告cáo 目Mục 揵Kiền 連Liên 。

諦đế 聽thính 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 我ngã 今kim 當đương 說thuyết 。 目Mục 連Liên 當đương 知tri 。 若nhược 比Bỉ 丘Khâu 。 不bất 觀quán 一nhất 切thiết 相tướng 。 入nhập 心tâm 無vô 相tướng 三tam 昧muội 。 是thị 名danh 第đệ 六lục 。 人nhân 行hành 無vô 相tướng 。 佛Phật 經Kinh 雖tuy 作tác 是thị 說thuyết 。 而nhi 不bất 分phân 別biệt 。 佛Phật 經Kinh 是thị 此thử 論luận 所sở 為vi 根căn 本bổn 。 此thử 論luận 是thị 佛Phật 經Kinh 優ưu 波ba 提đề 舍xá 。 諸chư 經kinh 所sở 不bất 說thuyết 。 今kim 欲dục 說thuyết 故cố 而nhi 作tác 此thử 論luận 。

云vân 何hà 第đệ 六lục 人nhân 行hành 無vô 相tướng 。

答đáp 曰viết 。

堅kiên 信tín 堅kiên 法pháp 。 是thị 第đệ 六lục 人nhân 行hành 無vô 相tướng 人nhân 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 七thất 種chủng 聖thánh 人nhân 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 聖thánh 人nhân 。 提đề 舍xá 梵Phạm 天Thiên 。 已dĩ 說thuyết 五ngũ 種chủng 。 不bất 說thuyết 此thử 二nhị 種chủng 。 是thị 以dĩ 知tri 之chi 。 問vấn 曰viết 。 此thử 二nhị 人nhân 。 何hà 以dĩ 說thuyết 行hành 無vô 相tướng 者giả 耶da 。

答đáp 曰viết 。

彼bỉ 尊tôn 者giả 不bất 可khả 施thi 設thiết 立lập 名danh 。 在tại 此thử 在tại 彼bỉ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 此thử 是thị 二nhị 人nhân 。 何hà 以dĩ 說thuyết 一nhất 耶da 。

答đáp 曰viết 。

即tức 如như 文văn 說thuyết 。 此thử 二nhị 俱câu 不bất 可khả 施thi 設thiết 立lập 名danh 。 在tại 此thử 在tại 彼bỉ 。 以dĩ 義nghĩa 同đồng 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 一nhất 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 二nhị 俱câu 不bất 起khởi 不bất 相tương 似tự 心tâm 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 二nhị 所sở 行hành 心tâm 等đẳng 。 俱câu 有hữu 十thập 五ngũ 心tâm 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 二nhị 俱câu 不bất 起khởi 期kỳ 心tâm 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 二nhị 俱câu 是thị 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 俱câu 是thị 無vô 言ngôn 說thuyết 。 俱câu 是thị 速tốc 疾tật 道đạo 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 二nhị 人nhân 為vi 第đệ 六lục 人nhân 。 問vấn 曰viết 。 彼bỉ 五ngũ 人nhân 是thị 行hành 無vô 相tướng 人nhân 耶da 。 何hà 以dĩ 說thuyết 此thử 行hành 無vô 相tướng 者giả 。 名danh 第đệ 六lục 行hành 無vô 相tướng 人nhân 。

答đáp 曰viết 。

彼bỉ 五ngũ 人nhân 者giả 。 非phi 行hành 無vô 相tướng 人nhân 。 唯duy 此thử 名danh 行hành 無vô 相tướng 人nhân 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 何hà 以dĩ 說thuyết 此thử 是thị 第đệ 六lục 。 行hành 無vô 相tướng 人nhân 。

答đáp 曰viết 。

此thử 是thị 數số 法pháp 第đệ 六lục 。 非phi 是thị 行hành 無vô 相tướng 第đệ 六lục 。 餘dư 處xứ 亦diệc 說thuyết 已dĩ 害hại 第đệ 五ngũ 常thường 行hành 。 前tiền 四tứ 非phi 是thị 常thường 。 唯duy 第đệ 五ngũ 者giả 是thị 常thường 。 以dĩ 數số 法pháp 故cố 。 第đệ 五ngũ 者giả 是thị 常thường 。 非phi 四tứ 盡tận 是thị 常thường 。 如như 說thuyết 。 第đệ 六lục 增tăng 上thượng 。 五ngũ 亦diệc 如như 是thị 。 如như 是thị 以dĩ 數số 法pháp 故cố 言ngôn 第đệ 六lục 。 非phi 無vô 相tướng 故cố 言ngôn 第đệ 六lục 也dã 。 問vấn 曰viết 。 此thử 所sở 說thuyết 無vô 相tướng 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 。 不bất 動động 法pháp 心tâm 解giải 脫thoát 。 亦diệc 說thuyết 是thị 無vô 相tướng 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 亦diệc 說thuyết 是thị 無vô 相tướng 。 此thử 四tứ 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。

答đáp 曰viết 。

此thử 中trung 說thuyết 見kiến 道đạo 是thị 無vô 相tướng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 是thị 速tốc 疾tật 道đạo 。 不bất 起khởi 期kỳ 心tâm 。 若nhược 人nhân 入nhập 此thử 法pháp 者giả 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 在tại 此thử 在tại 彼bỉ 。 故cố 說thuyết 無vô 相tướng 。 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 。 言ngôn 無vô 相tướng 者giả 。 以dĩ 緣duyên 無vô 十thập 相tương/tướng 法pháp 故cố 言ngôn 無vô 相tướng 。 不bất 動động 法pháp 心tâm 解giải 脫thoát 。 言ngôn 無vô 相tướng 者giả 。 不bất 為vi 諸chư 煩phiền 惱não 。 相tương/tướng 所sở 覆phú 蔽tế 。 亦diệc 不bất 更cánh 生sanh 煩phiền 惱não 相tương/tướng 。 故cố 言ngôn 無vô 相tướng 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 言ngôn 無vô 相tướng 者giả 。 以dĩ 彼bỉ 處xứ 愚ngu 劣liệt 不bất 猛mãnh 利lợi 不bất 決quyết 定định 所sở 行hành 以dĩ 疑nghi 。 彼bỉ 無vô 了liễu 了liễu 想tưởng 相tương/tướng 。 無vô 了liễu 了liễu 非phi 想tưởng 相tương/tướng 。 是thị 故cố 言ngôn 無vô 相tướng 。 見kiến 道đạo 有hữu 十thập 五ngũ 心tâm 。 第đệ 十thập 六lục 心tâm 俱câu 道đạo 比tỉ 智trí 是thị 修tu 道Đạo 。 聲Thanh 聞Văn 能năng 知tri 。 見kiến 道đạo 中trung 二nhị 心tâm 。 謂vị 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 。 苦khổ 法pháp 智trí 。 若nhược 欲dục 觀quán 第đệ 三tam 苦khổ 比tỉ 忍nhẫn 心tâm 。 是thị 時thời 乃nãi 知tri 第đệ 十thập 六lục 道đạo 比tỉ 智trí 相tương 應ứng 心tâm 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 知tri 見kiến 道đạo 中trung 三tam 心tâm 。 謂vị 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 。 若nhược 法pháp 智trí 。 若nhược 欲dục 知tri 苦khổ 比tỉ 忍nhẫn 時thời 。 是thị 時thời 乃nãi 知tri 第đệ 八bát 集tập 比tỉ 智trí 相tương 應ứng 心tâm 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 知tri 見kiến 道đạo 中trung 所sở 更cánh 相tương 續tục 心tâm 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 聲Thanh 聞Văn 知tri 見kiến 道đạo 中trung 二nhị 心tâm 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 知tri 三tam 心tâm 。 佛Phật 悉tất 知tri 耶da 。

答đáp 曰viết 。

他tha 心tâm 智trí 。 知tri 相tương 似tự 境cảnh 界giới 。 不bất 知tri 不bất 相tương 似tự 境cảnh 界giới 。 世thế 俗tục 知tri 世thế 俗tục 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 無vô 漏lậu 知tri 無vô 漏lậu 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 法pháp 智trí 知tri 法pháp 智trí 分phần/phân 。 比tỉ 智trí 知tri 比tỉ 智trí 分phần/phân 。 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 作tác 方phương 便tiện 他tha 心tâm 智trí 。 乃nãi 現hiện 在tại 前tiền 。 行hành 者giả 欲dục 入nhập 見kiến 道đạo 。 聲Thanh 聞Văn 他tha 心tâm 智trí 現hiện 在tại 前tiền 。 是thị 時thời 知tri 見kiến 道đạo 中trung 二nhị 心tâm 。 謂vị 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 俱câu 心tâm 。 苦khổ 法pháp 智trí 俱câu 心tâm 。 行hành 者giả 入nhập 比tỉ 智trí 分phần/phân 。 聲Thanh 聞Văn 作tác 比tỉ 智trí 分phần/phân 他tha 心tâm 智trí 方phương 便tiện 。 起khởi 比tỉ 智trí 分phần/phân 他tha 心tâm 智trí 現hiện 在tại 前tiền 。 欲dục 知tri 第đệ 三tam 心tâm 。 乃nãi 知tri 第đệ 十thập 六lục 心tâm 。 行hành 者giả 欲dục 入nhập 見kiến 道đạo 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 作tác 法pháp 智trí 分phần/phân 他tha 心tâm 智trí 方phương 便tiện 。 行hành 者giả 入nhập 見kiến 道đạo 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 起khởi 法pháp 智trí 分phần/phân 他tha 心tâm 現hiện 在tại 前tiền 知tri 二nhị 心tâm 。 謂vị 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 苦khổ 法pháp 智trí 。 行hành 者giả 入nhập 比tỉ 智trí 分phần/phân 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 作tác 比tỉ 智trí 分phần/phân 他tha 心tâm 智trí 方phương 便tiện 。 起khởi 比tỉ 智trí 分phần/phân 他tha 心tâm 智trí 現hiện 在tại 前tiền 。 欲dục 知tri 第đệ 三tam 苦khổ 比tỉ 忍nhẫn 心tâm 。 乃nãi 知tri 第đệ 八bát 集tập 比tỉ 智trí 心tâm 。 佛Phật 不bất 作tác 方phương 便tiện 。 他tha 心tâm 智trí 現hiện 在tại 前tiền 。 如như 行hành 者giả 起khởi 見kiến 道đạo 中trung 一nhất 一nhất 剎sát 那na 現hiện 在tại 前tiền 。 佛Phật 亦diệc 起khởi 他tha 心tâm 智trí 。 知tri 見kiến 道đạo 一nhất 一nhất 所sở 更cánh 相tương 續tục 心tâm 。

問vấn 曰viết 。 有hữu 能năng 施thí 堅kiên 信tín 堅kiên 法pháp 人nhân 食thực 者giả 不phủ 也dã 。 答đáp 曰viết 不bất 能năng 。 若nhược 施thí 衣y 服phục 。 床sàng 座tòa 則tắc 能năng 。 食thực 則tắc 不bất 能năng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 是thị 速tốc 疾tật 道đạo 故cố 。 若nhược 入nhập 此thử 道đạo 。 必tất 不bất 起khởi 期kỳ 心tâm 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 在tại 此thử 在tại 彼bỉ 。 是thị 故cố 不bất 能năng 施thí 其kỳ 食thực 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 不bất 能năng 施thí 其kỳ 食thực 者giả 。 優ưu 伽già 長trưởng 者giả 經Kinh 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 。 居cư 士sĩ 此thử 是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 此thử 是thị 向hướng 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。

答đáp 曰viết 。

此thử 是thị 天thiên 語ngữ 此thử 天thiên 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 。 是thị 魔ma 王vương 眷quyến 屬thuộc 。 欲dục 嬈nhiễu 亂loạn 居cư 士sĩ 心tâm 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 彼bỉ 天thiên 是thị 餘dư 鬼quỷ 。 欲dục 欺khi 誑cuống 居cư 士sĩ 故cố 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 天thiên 是thị 居cư 士sĩ 家gia 中trung 受thọ 記ký 祠từ 神thần 。 欲dục 令linh 居cư 士sĩ 。 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 亦diệc 欲dục 示thị 現hiện 。 情tình 相tương 親thân 近cận 故cố 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 天thiên 是thị 彼bỉ 居cư 士sĩ 本bổn 日nhật 親thân 屬thuộc 。 欲dục 示thị 其kỳ 福phước 田điền 非phi 福phước 田điền 故cố 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 天thiên 於ư 居cư 士sĩ 。 縱túng/tung 令linh 極cực 親thân 。 非phi 其kỳ 境cảnh 界giới 。 何hà 由do 而nhi 知tri 。

答đáp 曰viết 。

向hướng 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 果quả 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 假giả 名danh 。 二nhị 是thị 真chân 實thật 。 若nhược 真chân 實thật 者giả 。 非phi 其kỳ 境cảnh 界giới 。 若nhược 假giả 名danh 者giả 。 是thị 其kỳ 境cảnh 界giới 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 有hữu 能năng 施thí 其kỳ 食thực 者giả 。 而nhi 彼bỉ 未vị 食thực 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 行hành 者giả 入nhập 見kiến 道đạo 。 若nhược 弟đệ 子tử 。 若nhược 比tỉ 坐tọa 。 為vi 其kỳ 受thọ 食thực 。 若nhược 檀đàn 越việt 以dĩ 食thực 著trước 其kỳ 草thảo 上thượng 。 若nhược 衣y 裓kích 上thượng 。 如như 餘dư 經kinh 說thuyết 。 婆bà 陀đà 利lợi 於ư 意ý 云vân 何hà 。 若nhược 比Bỉ 丘Khâu 是thị 堅kiên 信tín 。 我ngã 語ngữ 之chi 言ngôn 。 汝nhữ 於ư 污ô 泥nê 。 以dĩ 身thân 為vi 橋kiều 。 我ngã 欲dục 從tùng 上thượng 而nhi 過quá 。 為vi 違vi 我ngã 言ngôn 不phủ 。 答đáp 言ngôn 不phủ 。 此thử 亦diệc 說thuyết 假giả 名danh 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 向hướng 。 非phi 是thị 真chân 實thật 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 真chân 實thật 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 向hướng 者giả 。 不bất 起khởi 不bất 相tương 似tự 心tâm 。 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 中trung 亦diệc 說thuyết 真chân 實thật 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 向hướng 。 問vấn 曰viết 。 彼bỉ 不bất 起khởi 不bất 相tương 似tự 心tâm 。 能năng 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 云vân 何hà 言ngôn 是thị 真chân 實thật 耶da 。

答đáp 曰viết 。

雖tuy 不bất 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 以dĩ 深thâm 心tâm 敬kính 重trọng 佛Phật 故cố 。 假giả 令linh 見kiến 道đạo 可khả 起khởi 者giả 。 亦diệc 當đương 隨tùy 順thuận 佛Phật 言ngôn 。 是thị 故cố 佛Phật 作tác 是thị 言ngôn 。 有hữu 如như 是thị 功công 德đức 者giả 。 隨tùy 順thuận 我ngã 言ngôn 。 何hà 況huống 汝nhữ 無vô 功công 德đức 者giả 也dã 。

如như 說thuyết 。 世Thế 尊Tôn 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 地địa 神thần 唱xướng 言ngôn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。

答đáp 曰viết 。

為vi 斷đoạn 疑nghi 故cố 。 人nhân 謂vị 地địa 神thần 有hữu 現hiện 前tiền 了liễu 了liễu 智trí 。 知tri 佛Phật 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 非phi 是thị 比tỉ 相tương/tướng 智trí 。 欲dục 說thuyết 地địa 神thần 無vô 有hữu 現hiện 前tiền 了liễu 了liễu 智trí 。 有hữu 比tỉ 相tương/tướng 智trí 。 知tri 佛Phật 轉chuyển 法Pháp 輪luân 故cố 。 而nhi 作tác 此thử 論luận 。

問vấn 曰viết 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 非phi 是thị 生sanh 。 得đắc 智trí 境cảnh 界giới 。 地địa 神thần 云vân 何hà 知tri 耶da 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 五ngũ 事sự 故cố 知tri 。 一nhất 世Thế 尊Tôn 起khởi 世thế 俗tục 心tâm 故cố 知tri 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 起khởi 世thế 俗tục 心tâm 。

答đáp 曰viết 。

見kiến 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 所sở 行hành 今kim 有hữu 果quả 報báo 。 生sanh 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 起khởi 世thế 俗tục 心tâm 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 見kiến 本bổn 所sở 立lập 弘hoằng 誓thệ 今kim 已dĩ 果quả 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 見kiến 本bổn 所sở 立lập 願nguyện 今kim 已dĩ 果quả 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 欲dục 饒nhiêu 益ích 他tha 意ý 令linh 滿mãn 足túc 故cố 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 。 世Thế 尊Tôn 欲dục 令linh 。 他tha 知tri 起khởi 世thế 俗tục 心tâm 。 乃nãi 至chí 畜súc 生sanh 亦diệc 知tri 。 何hà 況huống 地địa 神thần 。 世Thế 尊Tôn 或hoặc 起khởi 世thế 俗tục 心tâm 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 等đẳng 。 諸chư 大đại 聲Thanh 聞Văn 。 入nhập 頂đảnh 第đệ 四tứ 禪thiền 。 以dĩ 願nguyện 智trí 力lực 。 尚thượng 不bất 能năng 知tri 。 或hoặc 時thời 起khởi 世thế 俗tục 心tâm 。 乃nãi 至chí 畜súc 生sanh 亦diệc 能năng 知tri 。 二nhị 者giả 亦diệc 告cáo 他tha 。 問vấn 曰viết 。 佛Phật 何hà 故cố 告cáo 他tha 耶da 。

答đáp 曰viết 。

欲dục 現hiện 善thiện 說thuyết 法Pháp 中trung 所sở 言ngôn 誠thành 諦đế 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 欲dục 現hiện 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 所sở 行hành 有hữu 果quả 報báo 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 欲dục 顯hiển 憍kiêu 陳trần 如như 是thị 世thế 良lương 福phước 田điền 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 欲dục 令linh 人nhân 天thiên 生sanh 信tín 敬kính 心tâm 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 欲dục 現hiện 非phi 如như 世thế 師sư 悋lận 法pháp 已dĩ 破phá 法pháp 悋lận 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 欲dục 現hiện 己kỷ 身thân 是thị 大đại 人nhân 法pháp 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 欲dục 現hiện 己kỷ 身thân 是thị 聰thông 明minh 人nhân 故cố 。 如như 說thuyết 。 有hữu 三tam 事sự 是thị 聰thông 明minh 相tướng 。 謂vị 所sở 思tư 是thị 善thiện 。 所sở 行hành 是thị 善thiện 。 所sở 言ngôn 是thị 善thiện 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 告cáo 他tha 。 三tam 者giả 彼bỉ 尊tôn 者giả 亦diệc 起khởi 世thế 俗tục 心tâm 。 問vấn 曰viết 。 彼bỉ 尊tôn 者giả 何hà 故cố 起khởi 世thế 俗tục 心tâm 耶da 。

答đáp 曰viết 。

彼bỉ 尊tôn 者giả 令linh 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 。 今kim 有hữu 邊biên 故cố 。 除trừ 無vô 量lượng 苦khổ 。 斷đoạn 惡ác 道đạo 因nhân 。 生sanh 決quyết 定định 聚tụ 得đắc 見kiến 真Chân 諦Đế 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 見kiến 本bổn 所sở 立lập 誓thệ 本bổn 所sở 立lập 願nguyện 本bổn 所sở 行hành 事sự 今kim 有hữu 果quả 故cố 。 起khởi 世thế 俗tục 心tâm 。 四tứ 者giả 彼bỉ 尊tôn 者giả 亦diệc 告cáo 他tha 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 告cáo 他tha 耶da 。

答đáp 曰viết 。

欲dục 現hiện 善thiện 說thuyết 法Pháp 中trung 所sở 言ngôn 誠thành 諦đế 故cố 。

復phục 次thứ 欲dục 現hiện 世Thế 尊Tôn 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 所sở 行hành 今kim 有hữu 果quả 故cố 。

復phục 次thứ 欲dục 現hiện 佛Phật 法Pháp 有hữu 大đại 威uy 勢thế 故cố 。 亦diệc 欲dục 現hiện 色sắc 身thân 為vi 世thế 福phước 田điền 故cố 。

復phục 次thứ 欲dục 生sanh 五ngũ 人nhân 等đẳng 欣hân 仰ngưỡng 心tâm 故cố 。

復phục 次thứ 欲dục 顯hiển 現hiện 如Như 來Lai 。 大đại 功công 用dụng 故cố 。

復phục 次thứ 欲dục 現hiện 佛Phật 法Pháp 是thị 神thần 變biến 出xuất 離ly 法pháp 故cố 告cáo 他tha 。 五ngũ 者giả 從tùng 大đại 威uy 德đức 天thiên 邊biên 聞văn 。 問vấn 曰viết 。 何hà 者giả 是thị 大đại 威uy 德đức 天thiên 耶da 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 是thị 淨tịnh 居cư 天thiên 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 是thị 欲dục 界giới 天thiên 。 見kiến 真Chân 諦Đế 者giả 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 是thị 欲dục 界giới 天thiên 。 曾tằng 見kiến 過quá 去khứ 佛Phật 者giả 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 時thời 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 今kim 現hiện 是thị 相tương/tướng 。 知tri 佛Phật 欲dục 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 即tức 便tiện 告cáo 他tha 。 從tùng 彼bỉ 得đắc 聞văn 。

問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 是thị 法pháp 輪luân 義nghĩa 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 法pháp 體thể 法pháp 性tánh 義nghĩa 。 是thị 法Pháp 輪luân 義nghĩa 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 選tuyển 擇trạch 法pháp 義nghĩa 。 是thị 法Pháp 輪luân 義nghĩa 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 能năng 現hiện 見kiến 法pháp 義nghĩa 。 是thị 法Pháp 輪luân 義nghĩa 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 淨tịnh 法Pháp 眼nhãn 義nghĩa 。 是thị 法Pháp 輪luân 義nghĩa 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 對đối 治trị 非phi 法Pháp 輪luân 義nghĩa 。 是thị 法Pháp 輪luân 義nghĩa 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 六lục 師sư 自tự 言ngôn 。 是thị 天Thiên 人Nhân 師Sư 。 亦diệc 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 然nhiên 其kỳ 輪luân 是thị 八bát 邪tà 道đạo 。 是thị 故cố 對đối 非phi 法Pháp 輪luân 。 是thị 法Pháp 輪luân 義nghĩa 。 問vấn 曰viết 。 何hà 等đẳng 是thị 輪luân 義nghĩa 。

答đáp 曰viết 。

速tốc 疾tật 義nghĩa 。 是thị 輪luân 義nghĩa 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 捨xả 此thử 趣thú 彼bỉ 義nghĩa 。 是thị 輪luân 義nghĩa 。

復phục 次thứ 破phá 煩phiền 惱não 義nghĩa 。 是thị 輪luân 義nghĩa 。

問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 此thử 輪luân 名danh 梵Phạm 法Pháp 輪luân 耶da 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 梵Phạm 世Thế 在tại 初sơ 具cụ 聖thánh 道Đạo 故cố 。 名danh 梵Phạm 法Pháp 輪luân 。 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 禪thiền 不bất 在tại 初sơ 。 亦diệc 不bất 具cụ 聖thánh 道Đạo 。 第đệ 四tứ 禪thiền 。 雖tuy 是thị 佛Phật 身thân 初sơ 得đắc 。 而nhi 不bất 具cụ 聖thánh 道Đạo 。

復phục 次thứ 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 身thân 中trung 可khả 得đắc 故cố 。 名danh 梵Phạm 法Pháp 輪luân 。

復phục 次thứ 對đối 非phi 梵Phạm 行hạnh 故cố 。 名danh 梵Phạm 法Pháp 輪luân 。

復phục 次thứ 破phá 非phi 梵Phạm 煩phiền 惱não 故cố 。 名danh 梵Phạm 法Pháp 輪luân 。

復phục 次thứ 如Như 來Lai 。 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 是thị 梵Phạm 。 彼bỉ 分phân 別biệt 解giải 說thuyết 。 施thi 設thiết 顯hiển 現hiện 。 名danh 梵Phạm 法Pháp 輪luân 。

復phục 次thứ 以dĩ 梵Phạm 音âm 說thuyết 故cố 。 名danh 梵Phạm 法Pháp 輪luân 。

復phục 次thứ 若nhược 具cụ 有hữu 八Bát 聖Thánh 道Đạo 處xứ 。 名danh 梵Phạm 法Pháp 輪luân 。

復phục 次thứ 若nhược 有hữu 。 三tam 界giới 見kiến 道đạo 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 對đối 治trị 法pháp 可khả 得đắc 處xứ 。 名danh 梵Phạm 法Pháp 輪luân 。 不bất 善thiện 無vô 記ký 。 有hữu 報báo 無vô 報báo 。 能năng 生sanh 二nhị 果quả 。 能năng 生sanh 一nhất 果quả 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 相tương 應ứng 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 不bất 相tương 應ứng 。 有hữu 聚tụ 體thể 。 無vô 聚tụ 體thể 。 忍nhẫn 對đối 治trị 。 智trí 對đối 治trị 。 可khả 得đắc 處xứ 。 名danh 梵Phạm 法Pháp 輪luân 。

復phục 次thứ 若nhược 有hữu 。 九cửu 斷đoạn 知tri 果quả 道đạo 。 名danh 梵Phạm 法Pháp 輪luân 。 餘dư 三tam 禪thiền 中trung 。 有hữu 五ngũ 斷đoạn 知tri 果quả 道đạo 。 無vô 色sắc 中trung 。 有hữu 一nhất 斷đoạn 知tri 果quả 道đạo 。 初sơ 禪thiền 中trung 。 俱câu 有hữu 九cửu 斷đoạn 知tri 果quả 道đạo 。 故cố 名danh 梵Phạm 法Pháp 輪luân 。 亦diệc 如như 經kinh 說thuyết 四tứ 十thập 法pháp 。 二nhị 十thập 是thị 不bất 善thiện 分phần/phân 。 二nhị 十thập 是thị 善thiện 分phần/phân 。 若nhược 分phân 別biệt 解giải 。 此thử 四tứ 十thập 法pháp 。 名danh 梵Phạm 法Pháp 輪luân 四tứ 十thập 法pháp 者giả 如như 十thập 邪tà 道đạo 自tự 稱xưng 勝thắng 有hữu 十thập 謗báng 十thập 直trực 道đạo 十thập 正chánh 見kiến 等đẳng 十thập 直trực 亦diệc 如như 是thị )# 。 問vấn 曰viết 。 如như 善thiện 法Pháp 隨tùy 順thuận 法Pháp 輪luân 。 可khả 是thị 梵Phạm 法Pháp 輪luân 。 不bất 善thiện 法Pháp 不bất 隨tùy 順thuận 法Pháp 輪luân 。 云vân 何hà 言ngôn 是thị 梵Phạm 法Pháp 輪luân 耶da 。

答đáp 曰viết 。

不bất 以dĩ 善thiện 不bất 善thiện 體thể 言ngôn 是thị 法Pháp 輪luân 。 以dĩ 緣duyên 善thiện 不bất 善thiện 智trí 。 名danh 梵Phạm 法Pháp 輪luân 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 是thị 寂tịch 靜tĩnh 。 無vô 有hữu 過quá 咎cữu 。 不bất 害hại 於ư 他tha 。 故cố 名danh 梵Phạm 法Pháp 輪luân 。

問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 說thuyết 見kiến 道đạo 是thị 法Pháp 輪luân 修tu 道Đạo 非phi 法Pháp 輪luân 耶da 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 速tốc 疾tật 義nghĩa 。 是thị 法Pháp 輪luân 義nghĩa 。 見kiến 道đạo 是thị 速tốc 疾tật 道đạo 。 不bất 起khởi 期kỳ 心tâm 道đạo 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 捨xả 此thử 趣thú 彼bỉ 。 是thị 法Pháp 輪luân 義nghĩa 。 見kiến 道đạo 捨xả 苦khổ 趣thú 集tập 。 捨xả 集tập 趣thú 滅diệt 。 捨xả 滅diệt 趣thú 道đạo 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 以dĩ 四tứ 事sự 故cố 名danh 法Pháp 輪luân 。 一nhất 捨xả 此thử 。 二nhị 趣thú 彼bỉ 。 三tam 未vị 選tuyển 者giả 選tuyển 。 四tứ 已dĩ 選tuyển 者giả 不bất 捨xả 。 捨xả 此thử 者giả 。 見kiến 道đạo 中trung 捨xả 苦khổ 。 趣thú 彼bỉ 者giả 。 趣thú 集tập 。 未vị 選tuyển 擇trạch 選tuyển 擇trạch 者giả 。 是thị 集tập 。 已dĩ 選tuyển 擇trạch 不bất 捨xả 者giả 。 是thị 苦khổ 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 上thượng 下hạ 義nghĩa 。 是thị 法Pháp 輪luân 義nghĩa 。 猶do 如như 輪luân 輻bức 。 或hoặc 時thời 在tại 上thượng 。 或hoặc 時thời 在tại 下hạ 。 見kiến 道đạo 亦diệc 爾nhĩ 。 或hoặc 時thời 智trí 忍nhẫn 緣duyên 欲dục 界giới 苦khổ 在tại 下hạ 。 或hoặc 時thời 智trí 忍nhẫn 緣duyên 於ư 有hữu 頂đảnh 在tại 上thượng 。 緣duyên 於ư 有hữu 頂đảnh 已dĩ 。 復phục 緣duyên 欲dục 界giới 。 是thị 故cố 上thượng 下hạ 義nghĩa 。 是thị 法Pháp 輪luân 義nghĩa 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 降hàng 伏phục 四tứ 方phương 天thiên 下hạ 義nghĩa 。 是thị 法Pháp 輪luân 義nghĩa 。 如như 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 所sở 有hữu 輪luân 寶bảo 。 則tắc 能năng 降hàng 伏phục 。 四tứ 方phương 天thiên 下hạ 。 行hành 者giả 亦diệc 爾nhĩ 。 以dĩ 見kiến 道đạo 輪luân 降hàng 伏phục 四Tứ 諦Đế 。 四tứ 方phương 天thiên 下hạ 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 獨độc 如như 輻bức 轂cốc 輞võng 法pháp 。 輻bức 用dụng 持trì 輞võng 。 轂cốc 用dụng 持trì 輻bức 。 見kiến 道đạo 苦khổ 忍nhẫn 苦khổ 智trí 。 集tập 忍nhẫn 集tập 智trí 如như 輻bức 。 滅diệt 忍nhẫn 滅diệt 智trí 如như 轂cốc 。 道đạo 忍nhẫn 道đạo 智trí 如như 輞võng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 忍nhẫn 智trí 緣duyên 一nhất 切thiết 道đạo 故cố 。 法pháp 智trí 緣duyên 法pháp 智trí 分phần/phân 。 比tỉ 智trí 緣duyên 比tỉ 智trí 分phần/phân 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 結kết 。 能năng 生sanh 非phi 法pháp 八bát 邪tà 法Pháp 輪luân 。 見kiến 道đạo 能năng 對đối 治trị 此thử 法pháp 。 故cố 名danh 法Pháp 輪luân 。 尊tôn 者giả 瞿cù 沙sa 說thuyết 曰viết 。 八bát 聖thánh 道Đạo 一nhất 時thời 在tại 此thử 身thân 中trung 轉chuyển 。 故cố 名danh 法Pháp 輪luân 。 正chánh 見kiến 正chánh 覺giác 正chánh 精tinh 進tấn 正chánh 念niệm 如như 輻bức 。 正chánh 語ngữ 正chánh 業nghiệp 正chánh 命mạng 如như 轂cốc 。 正chánh 定định 如như 輞võng 。 此thử 八bát 法pháp 皆giai 是thị 中trung 道đạo 中trung 修tu 。 故cố 名danh 法Pháp 輪luân 。

佛Phật 在tại 波ba 羅la 㮈nại 國quốc 。 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 問vấn 曰viết 。 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 已dĩ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 何hà 以dĩ 言ngôn 波ba 羅la 㮈nại 國quốc 。 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。

答đáp 曰viết 。

轉chuyển 法Pháp 輪luân 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 在tại 自tự 身thân 。 二nhị 在tại 他tha 身thân 。 在tại 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 是thị 自tự 身thân 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 波ba 羅la 㮈nại 國quốc 。 是thị 他tha 身thân 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 以dĩ 在tại 波ba 羅la 㮈nại 國quốc 他tha 身thân 中trung 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 故cố 。 名danh 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 有hữu 二nhị 種chủng 。 有hữu 共cộng 不bất 共cộng 。 如như 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 是thị 共cộng 法Pháp 輪luân 。 佛Phật 是thị 不bất 共cộng 法pháp 轉chuyển 。 以dĩ 轉chuyển 共cộng 法Pháp 輪luân 故cố 。 言ngôn 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 以dĩ 最tối 初sơ 得đắc 無vô 我ngã 證chứng 人nhân 故cố 。 言ngôn 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 若nhược 是thị 時thời 得đắc 勝thắng 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 者giả 。 言ngôn 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 亦diệc 於ư 自tự 身thân 。 能năng 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 不bất 能năng 於ư 他tha 。 身thân 而nhi 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 唯duy 佛Phật 能năng 於ư 他tha 身thân 。 而nhi 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 若nhược 於ư 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 所sở 行hành 得đắc 其kỳ 果quả 處xứ 。 名danh 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 佛Phật 若nhược 欲dục 於ư 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。 所sở 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 即tức 得đắc 隨tùy 意ý 。 所sở 以dĩ 身thân 心tâm 不bất 解giải 。 作tác 百bách 千thiên 苦khổ 行hạnh 者giả 。 但đãn 欲dục 利lợi 益ích 他tha 故cố 。 若nhược 我ngã 得đắc 無vô 上thượng 智trí 時thời 。 當đương 令linh 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 於ư 生sanh 死tử 牢lao 獄ngục 。 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。 如như 是thị 願nguyện 行hành 。 於ư 波ba 羅la 㮈nại 國quốc 。 而nhi 得đắc 滿mãn 足túc 。 故cố 名danh 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 能năng 降hàng 伏phục 他tha 故cố 名danh 輪luân 。 猶do 如như 國quốc 王vương 。 降hàng 伏phục 城thành 村thôn 一nhất 切thiết 人nhân 民dân 。 故cố 得đắc 名danh 為vi 王vương 。 不bất 但đãn 降hàng 伏phục 宮cung 人nhân 。 彼bỉ 直trực 名danh 之chi 為vi 王vương 。 如như 是thị 能năng 降hàng 伏phục 他tha 身thân 。 名danh 為vi 法Pháp 王vương 。 不bất 獨độc 己kỷ 身thân 。 名danh 為vi 法Pháp 王vương 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 聖thánh 道Đạo 所sở 在tại 身thân 中trung 。 即tức 自tự 身thân 名danh 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 者giả 。 何hà 以dĩ 名danh 佛Phật 轉chuyển 法Pháp 輪luân 耶da 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 以dĩ 覺giác 悟ngộ 故cố 。 言ngôn 佛Phật 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 隨tùy 彼bỉ 身thân 中trung 有hữu 聖thánh 道Đạo 。 若nhược 不bất 以dĩ 佛Phật 語ngữ 光quang 照chiếu 。 則tắc 聖thánh 道Đạo 不bất 生sanh 。 若nhược 以dĩ 佛Phật 語ngữ 光quang 照chiếu 。 則tắc 彼bỉ 身thân 中trung 聖thánh 道Đạo 便tiện 生sanh 。 如như 池trì 水thủy 中trung 。 雖tuy 有hữu 波ba 頭đầu 摩ma 拘câu 物vật 頭đầu 。 分phân 陀đà 利lợi 華hoa 。 若nhược 日nhật 光quang 不bất 照chiếu 。 則tắc 不bất 開khai 不bất 敷phu 不bất 香hương 。 日nhật 光quang 若nhược 照chiếu 。 則tắc 開khai 敷phu 香hương 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 雖tuy 有hữu 聖thánh 道Đạo 在tại 彼bỉ 身thân 中trung 。 若nhược 不bất 以dĩ 如Như 來Lai 。 言ngôn 說thuyết 之chi 手thủ 而nhi 轉chuyển 之chi 者giả 。 則tắc 聖thánh 道Đạo 不bất 生sanh 。 如như 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 若nhược 不bất 以dĩ 金kim 輪luân 寶bảo 置trí 右hữu 手thủ 中trung 以dĩ 左tả 手thủ 轉chuyển 之chi 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 今kim 輪luân 寶bảo 。 當đương 有hữu 所sở 降hàng 伏phục 者giả 。 是thị 時thời 諸chư 神thần 則tắc 不bất 為vi 轉chuyển 行hành 其kỳ 輪luân 。 若nhược 以dĩ 輪luân 寶bảo 。 置trí 左tả 手thủ 中trung 。 以dĩ 右hữu 手thủ 旋toàn 之chi 。 是thị 時thời 諸chư 神thần 則tắc 為vi 轉chuyển 行hành 其kỳ 輪luân 。 然nhiên 轉chuyển 其kỳ 輪luân 者giả 是thị 神thần 。 而nhi 王vương 受thọ 其kỳ 名danh 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 彼bỉ 身thân 中trung 雖tuy 有hữu 聖thánh 道Đạo 。 若nhược 不bất 得đắc 如Như 來Lai 緣duyên 顯hiển 發phát 者giả 。 則tắc 聖thánh 道Đạo 不bất 生sanh 。 猶do 如như 倉thương 中trung 有hữu 諸chư 種chủng 子tử 。 若nhược 不bất 以dĩ 緣duyên 發phát 者giả 。 牙nha 則tắc 不bất 生sanh 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 彼bỉ 身thân 中trung 雖tuy 有hữu 聖thánh 道Đạo 。 若nhược 如Như 來Lai 不bất 以dĩ 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 名danh 句cú 味vị 身thân 除trừ 彼bỉ 身thân 中trung 障chướng 礙ngại 者giả 。 則tắc 聖thánh 道Đạo 不bất 生sanh 。 若nhược 除trừ 其kỳ 障chướng 礙ngại 。 則tắc 聖thánh 道Đạo 生sanh 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 有hữu 二nhị 因nhân 二nhị 緣duyên 。 生sanh 於ư 正chánh 見kiến 。 一nhất 從tùng 他tha 聞văn 法Pháp 。 二nhị 內nội 自tự 思tư 惟duy 。 如như 從tùng 他tha 聞văn 法Pháp 。 名danh 佛Phật 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 如như 內nội 自tự 思tư 惟duy 。 言ngôn 身thân 中trung 自tự 有hữu 聖thánh 道Đạo 。 如như 是thị 得đắc 於ư 人nhân 身thân 。 成thành 就tựu 四tứ 法Pháp 者giả 。 名danh 多đa 有hữu 所sở 作tác 。 如như 近cận 善Thiện 知Tri 識Thức 。 從tùng 其kỳ 聞văn 法Pháp 。 名danh 佛Phật 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 如như 內nội 自tự 思tư 惟duy 。 如như 法Pháp 修tu 行hành 。 言ngôn 身thân 中trung 有hữu 聖thánh 道Đạo 。

問vấn 曰viết 。 如như 住trụ 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 時thời 。 已dĩ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 何hà 以dĩ 道đạo 比tỉ 智trí 時thời 言ngôn 轉chuyển 法Pháp 輪luân 耶da 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 住trụ 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 時thời 。 雖tuy 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 而nhi 轉chuyển 義nghĩa 未vị 足túc 。 道đạo 比tỉ 智trí 時thời 。 轉chuyển 義nghĩa 乃nãi 足túc 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 以dĩ 道đạo 比tỉ 智trí 時thời 有hữu 五ngũ 事sự 應ưng 。 一nhất 得đắc 未vị 曾tằng 得đắc 道đạo 。 二nhị 捨xả 曾tằng 得đắc 道Đạo 。 三tam 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 同đồng 一nhất 味vị 故cố 。 四tứ 頓đốn 得đắc 八bát 智trí 。 五ngũ 修tu 十thập 六lục 行hành 。 是thị 時thời 名danh 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 憍kiêu 陳trần 如như 汝nhữ 解giải 法pháp 耶da 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 此thử 五ngũ 人nhân 皆giai 是thị 解giải 法pháp 者giả 。 何hà 以dĩ 獨độc 問vấn 憍kiêu 陳trần 如như 耶da 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 以dĩ 憍kiêu 陳trần 如như 先tiên 見kiến 聖Thánh 諦Đế 後hậu 乃nãi 餘dư 者giả 。 憍kiêu 陳trần 如như 見kiến 聖Thánh 諦Đế 時thời 。 餘dư 者giả 方phương 在tại 達đạt 分phần/phân 善thiện 根căn 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 以dĩ 本bổn 願nguyện 故cố 。 先tiên 告cáo 憍kiêu 陳trần 如như 。 汝nhữ 解giải 法pháp 耶da 。 答đáp 言ngôn 已dĩ 解giải 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。 三tam 問vấn 憍kiêu 陳trần 如như 耶da 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 憍kiêu 陳trần 如như 見kiến 聖Thánh 諦Đế 已dĩ 。 世Thế 尊Tôn 起khởi 於ư 知tri 見kiến 。 觀quán 前tiền 後hậu 際tế 。 為vì 憍Kiều 陳Trần 如Như 。 應ưng 在tại 惡ác 道đạo 陰ấm 界giới 入nhập 多đa 。 為vi 我ngã 於ư 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 所sở 經kinh 剎sát 那na 須tu 臾du 頃khoảnh 多đa 。 作tác 是thị 觀quán 時thời 。 見kiến 憍kiêu 陳trần 如như 應ưng 在tại 惡ác 道đạo 陰ấm 界giới 入nhập 多đa 。 非phi 我ngã 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 所sở 種chủng 剎sát 那na 須tu 臾du 頃khoảnh 多đa 。 佛Phật 見kiến 是thị 已dĩ 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。

我ngã 於ư 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 修tu 集tập 無vô 量lượng 苦khổ 行hạnh 。 今kim 得đắc 無vô 上thượng 智trí 。 但đãn 能năng 使sử 憍kiêu 陳trần 如như 應ưng 在tại 惡ác 道đạo 陰ấm 界giới 入nhập 在tại 。 不bất 生sanh 法pháp 中trung 。 不bất 更cánh 為vi 餘dư 事sự 者giả 。 於ư 我ngã 便tiện 足túc 。 是thị 以dĩ 三tam 問vấn 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 憍kiêu 陳trần 如như 能năng 緣duyên 縛phược 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 身thân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 能năng 緣duyên 縛phược 憍kiêu 陳trần 如như 身thân 。 憍kiêu 陳trần 如như 見kiến 諦Đế 已dĩ 。 佛Phật 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 今kim 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 更cánh 不bất 作tác 餘dư 事sự 。 但đãn 斷đoạn 憍kiêu 陳trần 如như 及cập 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 展triển 轉chuyển 緣duyên 縛phược 者giả 。 於ư 我ngã 便tiện 足túc 。 是thị 故cố 三tam 問vấn 。 更cánh 相tương 吞thôn 噉đạm 。 更cánh 相tương 斷đoạn 命mạng 。 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 為vi 近cận 誹phỉ 謗báng 故cố 。 佛Phật 本bổn 為vi 菩Bồ 薩Tát 時thời 。 出xuất 迦Ca 毘Tỳ 羅La 城Thành 。 是thị 時thời 迦ca 毘tỳ 羅la 諸chư 釋thích 遣khiển 。 侍thị 者giả 五ngũ 人nhân 。 二nhị 人nhân 是thị 母mẫu 親thân 。 三tam 人nhân 是thị 父phụ 親thân 。 二nhị 人nhân 言ngôn 受thọ 欲dục 得đắc 淨tịnh 。 三tam 人nhân 言ngôn 苦khổ 行hạnh 得đắc 淨tịnh 。 當đương 於ư 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 苦khổ 行hạnh 時thời 。 言ngôn 受thọ 欲dục 得đắc 淨tịnh 者giả 。 即tức 便tiện 捨xả 去khứ 。 言ngôn 苦khổ 行hạnh 得đắc 淨tịnh 者giả 。 而nhi 故cố 給cấp 侍thị 菩Bồ 薩Tát 。 菩Bồ 薩Tát 捨xả 苦khổ 行hạnh 處xứ 已dĩ 。 酥tô 油du 塗đồ 身thân 。 食thực 諸chư 飯phạn 食thực 。 彼bỉ 言ngôn 苦khổ 行hạnh 得đắc 淨tịnh 者giả 。 心tâm 生sanh 惱não 亂loạn 。 即tức 便tiện 捨xả 去khứ 。 是thị 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 身thân 力lực 轉chuyển 增tăng 。 詣nghệ 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 降hàng 伏phục 眾chúng 魔ma 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 成thành 正chánh 覺giác 已dĩ 。 遍biến 觀quán 世thế 間gian 。 誰thùy 先tiên 應ưng 聞văn 法Pháp 。 我ngã 當đương 為vi 說thuyết 。 見kiến 欝uất 陀đà 迦ca 子tử 。 應ưng 先tiên 得đắc 聞văn 。 是thị 時thời 有hữu 天thiên 。 即tức 便tiện 白bạch 言ngôn 。 欝uất 陀đà 迦ca 子tử 。 昨tạc 日nhật 命mạng 終chung 。

爾nhĩ 時thời 如Như 來Lai 。 亦diệc 說thuyết 知tri 見kiến 。 知tri 昨tạc 日nhật 命mạng 終chung 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 誰thùy 次thứ 應ưng 聞văn 法Pháp 。 我ngã 當đương 為vi 說thuyết 。 見kiến 阿a 蘭lan 迦ca 蘭lan 。 次thứ 應ưng 得đắc 聞văn 。 天thiên 復phục 白bạch 言ngôn 。 阿a 蘭lan 迦ca 蘭lan 喪táng 來lai 七thất 日nhật 。 佛Phật 亦diệc 說thuyết 知tri 見kiến 。 知tri 阿a 蘭lan 迦ca 蘭lan 喪táng 來lai 七thất 日nhật 。 佛Phật 作tác 是thị 念niệm 。 阿a 蘭lan 迦ca 蘭lan 。 不bất 聞văn 我ngã 法Pháp 。 便tiện 為vi 大đại 失thất 。 問vấn 曰viết 。 佛Phật 已dĩ 成thành 道Đạo 。 應ưng 為vi 彼bỉ 人nhân 說thuyết 法Pháp 。 而nhi 不bất 為vi 說thuyết 。 云vân 何hà 不bất 名danh 教giáo 化hóa 失thất 時thời 。 尊tôn 者giả 瞿cù 沙sa 說thuyết 曰viết 。 佛Phật 初sơ 成thành 道Đạo 。 心tâm 愛ái 敬kính 法pháp 。 不bất 思tư 餘dư 食thực 。 未vị 觀quán 眾chúng 生sanh 。 誰thùy 應ưng 得đắc 度độ 。

復phục 有hữu 說thuyết 曰viết 。 如Như 來Lai 大đại 悲bi 。 未vị 及cập 彼bỉ 人nhân 。 而nhi 便tiện 命mạng 終chung 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 佛Phật 未vị 分phần/phân 眾chúng 生sanh 立lập 為vi 三tam 聚tụ 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 受thọ 佛Phật 化hóa 者giả 。 必tất 須tu 根căn 熟thục 。 彼bỉ 根căn 未vị 熟thục 。 而nhi 便tiện 命mạng 終chung 。 又hựu 諸chư 根căn 成thành 熟thục 。 必tất 由do 自tự 心tâm 。 彼bỉ 人nhân 慢mạn 意ý 行hành 禪thiền 自tự 稱xưng 。 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 必tất 須tu 久cửu 時thời 諸chư 根căn 乃nãi 熟thục 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 此thử 人nhân 根căn 未vị 熟thục 者giả 。 佛Phật 何hà 以dĩ 言ngôn 彼bỉ 人nhân 不bất 聞văn 我ngã 法Pháp 。 便tiện 為vi 大đại 失thất 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 彼bỉ 人nhân 不bất 命mạng 終chung 者giả 。 佛Phật 能năng 除trừ 其kỳ 自tự 稱xưng 。 一nhất 切thiết 智trí 心tâm 。 亦diệc 生sanh 信tín 佛Phật 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 心tâm 亦diệc 可khả 先tiên 令linh 憍kiêu 陳trần 如như 前tiền 諸chư 根căn 得đắc 熟thục 。 而nhi 得đắc 受thọ 化hóa 。 若nhược 彼bỉ 一nhất 人nhân 佛Phật 得đắc 道Đạo 後hậu 。 四tứ 十thập 二nhị 日nhật 。 有hữu 餘dư 命mạng 者giả 。 能năng 令linh 彼bỉ 人nhân 。 於ư 我ngã 法Pháp 中trung 。 大đại 得đắc 利lợi 益ích 。 而nhi 彼bỉ 命mạng 行hành 盡tận 故cố 。 世Thế 尊Tôn 捨xả 之chi 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 應ưng 受thọ 化hóa 者giả 。 如Như 來Lai 能năng 自tự 住trụ 壽thọ 。 如như 待đãi 須Tu 跋Bạt 陀Đà 羅La 等đẳng 。 若nhược 能năng 住trụ 他tha 壽thọ 命mạng 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 佛Phật 本bổn 為vi 菩Bồ 薩Tát 時thời 。 是thị 彼bỉ 人nhân 弟đệ 子tử 。 若nhược 當đương 彼bỉ 人nhân 不bất 命mạng 終chung 者giả 。 當đương 示thị 其kỳ 師sư 法pháp 。 亦diệc 令linh 彼bỉ 人nhân 知tri 。 佛Phật 所sở 得đắc 法Pháp 。 非phi 是thị 彼bỉ 人nhân 本bổn 所sở 受thọ 法pháp 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 。 言ngôn 彼bỉ 人nhân 大đại 失thất 。 佛Phật 作tác 是thị 念niệm 。 誰thùy 次thứ 應ưng 聞văn 法Pháp 。 天thiên 復phục 白bạch 言ngôn 。 阿A 若Nhã 憍Kiều 陳Trần 如Như 等đẳng 五ngũ 人nhân 。 次thứ 應ưng 得đắc 聞văn 。 亦diệc 起khởi 知tri 見kiến 。 知tri 阿A 若Nhã 憍Kiều 陳Trần 如Như 等đẳng 。 次thứ 應ưng 聞văn 法Pháp 。 佛Phật 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 今kim 在tại 何hà 所sở 。 天thiên 復phục 白bạch 言ngôn 。 在tại 波ba 羅la 㮈nại 國quốc 。 佛Phật 亦diệc 起khởi 知tri 見kiến 。 知tri 在tại 波ba 羅la 㮈nại 國quốc 。 於ư 時thời 世Thế 尊Tôn 。 漸tiệm 次thứ 向hướng 波ba 羅la 㮈nại 國quốc 。 趣thú 彼bỉ 五ngũ 人nhân 。 是thị 時thời 五ngũ 人nhân 。 見kiến 世Thế 尊Tôn 來lai 。 即tức 共cộng 立lập 制chế 。 如như 修tu 多đa 羅la 廣quảng 說thuyết 。 憍kiêu 陳trần 如như 見kiến 真Chân 諦Đế 已dĩ 。

佛Phật 告cáo 之chi 言ngôn 。

汝nhữ 於ư 法pháp 解giải 耶da 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 汝nhữ 今kim 觀quán 我ngã 有hữu 懈giải 慢mạn 耶da 。 多đa 行hành 法pháp 耶da 。 於ư 離ly 欲dục 法pháp 有hữu 退thoái 失thất 耶da 。 我ngã 得đắc 甘cam 露lộ 法Pháp 耶da 。 是thị 時thời 憍kiêu 陳trần 如như 。 極cực 生sanh 慚tàm 愧quý 。 而nhi 答đáp 佛Phật 言ngôn 。 今kim 觀quán 世Thế 尊Tôn 。 無vô 有hữu 懈giải 慢mạn 。 不bất 行hành 多đa 法pháp 。 於ư 離ly 欲dục 法pháp 。 亦diệc 無vô 退thoái 失thất 。 得đắc 甘cam 露lộ 法Pháp 。 我ngã 悉tất 證chứng 知tri 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 。 而nhi 三tam 問vấn 之chi 。

復phục 次thứ 欲dục 滿mãn 。 本bổn 誓thệ 願nguyện 故cố 。 曾tằng 聞văn 此thử 賢Hiền 劫Kiếp 中trung 。 有hữu 王vương 名danh 惡ác 行hành 。 有hữu 仙tiên 人nhân 名danh 忍nhẫn 辱nhục 。

時thời 王vương 除trừ 去khứ 男nam 子tử 。 將tương 諸chư 伎kỹ 女nữ 。 遊du 戲hí 林lâm 間gian 。 種chủng 種chủng 快khoái 意ý 。

時thời 王vương 疲bì 厭yếm 而nhi 便tiện 眠miên 臥ngọa 。

時thời 諸chư 伎kỹ 女nữ 。 為vi 花hoa 果quả 故cố 。 於ư 林lâm 樹thụ 間gian 。 處xứ 處xứ 求cầu 覓mịch 。 是thị 時thời 仙tiên 人nhân 。 於ư 自tự 住trú 處xứ 。 閑nhàn 靜tĩnh 禪thiền 思tư 。

時thời 諸chư 伎kỹ 女nữ 。 遙diêu 見kiến 仙tiên 人nhân 。 即tức 詣nghệ 其kỳ 所sở 。 頂đảnh 禮lễ 足túc 已dĩ 。 在tại 一nhất 面diện 坐tọa 。 是thị 時thời 仙tiên 人nhân 。 為vi 諸chư 伎kỹ 女nữ 。 說thuyết 欲dục 過quá 患hoạn 。

時thời 王vương 眠miên 覺giác 。 四tứ 方phương 觀quan 視thị 。 不bất 見kiến 侍thị 人nhân 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。

將tương 無vô 有hữu 人nhân 將tương 我ngã 伎kỹ 女nữ 去khứ 耶da 。 其kỳ 王vương 即tức 時thời 。 瞋sân 恚khuể 拔bạt 劍kiếm 。 遍biến 林lâm 樹thụ 間gian 。 而nhi 推thôi 求cầu 之chi 。 見kiến 諸chư 伎kỹ 女nữ 坐tọa 仙tiên 人nhân 邊biên 。 心tâm 生sanh 是thị 念niệm 。 今kim 此thử 大đại 鬼quỷ 將tương 我ngã 伎kỹ 來lai 。 前tiền 問vấn 之chi 言ngôn 。 汝nhữ 是thị 誰thùy 耶da 。 仙tiên 人nhân 答đáp 言ngôn 。 我ngã 是thị 仙tiên 人nhân 。 王vương 復phục 問vấn 言ngôn 。 汝nhữ 於ư 此thử 間gian 何hà 所sở 作tác 耶da 。 仙tiên 人nhân 答đáp 言ngôn 。 行hành 忍nhẫn 辱nhục 道đạo 。 王vương 作tác 是thị 念niệm 。 此thử 人nhân 見kiến 我ngã 瞋sân 恚khuể 。 自tự 稱xưng 忍nhẫn 辱nhục 。 我ngã 今kim 當đương 試thí 。 為vi 實thật 爾nhĩ 不phủ 。 復phục 更cánh 問vấn 言ngôn 。 汝nhữ 得đắc 初sơ 禪thiền 耶da 。 答đáp 言ngôn 不bất 得đắc 。 汝nhữ 乃nãi 至chí 得đắc 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 定Định 耶da 。 答đáp 言ngôn 不bất 得đắc 。 其kỳ 王vương 聞văn 已dĩ 。 瞋sân 恚khuể 轉chuyển 增tăng 。 語ngứ 仙tiên 人nhân 言ngôn 。 可khả 申thân 汝nhữ 臂tý 。 以dĩ 刀đao 斷đoạn 之chi 。 而nhi 問vấn 之chi 言ngôn 。 汝nhữ 是thị 何hà 人nhân 。 仙tiên 人nhân 答đáp 言ngôn 。 是thị 忍nhẫn 辱nhục 人nhân 。 如như 是thị 復phục 斷đoạn 一nhất 臂tý 。 亦diệc 斷đoạn 兩lưỡng 足túc 。 割cát 其kỳ 耳nhĩ 鼻tị 。 令linh 仙tiên 人nhân 身thân 。 使sử 為vi 七thất 分phần 。 復phục 問vấn 之chi 言ngôn 。 汝nhữ 是thị 何hà 人nhân 。 仙tiên 人nhân 答đáp 言ngôn 。 是thị 忍nhẫn 辱nhục 人nhân 。 仙tiên 人nhân 語ngữ 王vương 。 今kim 何hà 故cố 生sanh 疲bì 厭yếm 心tâm 。 汝nhữ 若nhược 以dĩ 刀đao 割cát 我ngã 身thân 體thể 。 令linh 如như 微vi 塵trần 者giả 。 我ngã 言ngôn 忍nhẫn 辱nhục 。 終chung 無vô 有hữu 異dị 。

爾nhĩ 時thời 仙tiên 人nhân 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 如như 彼bỉ 今kim 日nhật 斷đoạn 我ngã 身thân 體thể 使sử 為vi 七thất 分phần 。 我ngã 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 時thời 。 先tiên 以dĩ 大đại 悲bi 。 令linh 汝nhữ 修tu 七thất 種chủng 道đạo 斷đoạn 汝nhữ 七thất 使sử 。

時thời 惡ác 行hành 王vương 者giả 。 今kim 憍kiêu 陳trần 如như 是thị 。 忍nhẫn 辱nhục 仙tiên 人nhân 者giả 。 今kim 世Thế 尊Tôn 是thị 。 憍kiêu 陳trần 如như 見kiến 真Chân 諦Đế 已dĩ 。 佛Phật 之chi 威uy 力lực 。 自tự 見kiến 己kỷ 身thân 。 本bổn 是thị 惡ác 行hành 王vương 。 斷đoạn 仙tiên 人nhân 身thân 。 使sử 為vi 七thất 分phần 。 亦diệc 憶ức 本bổn 誓thệ 願nguyện 。 是thị 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 憍kiêu 陳trần 如như 。 非phi 我ngã 違vi 本bổn 誓thệ 耶da 。 遵tuân 本bổn 所sở 願nguyện 耶da 。 是thị 時thời 憍kiêu 陳trần 如như 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 極cực 懷hoài 慚tàm 愧quý 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 不bất 違vi 本bổn 誓thệ 。 遵tuân 本bổn 所sở 願nguyện 。 我ngã 愚ngu 小tiểu 作tác 是thị 罪tội 。 今kim 重trọng/trùng 懺sám 悔hối 。 以dĩ 本bổn 願nguyện 滿mãn 故cố 。 三tam 問vấn 阿A 若Nhã 憍Kiều 陳Trần 如Như 。

阿a 毘tỳ 曇đàm 毘tỳ 婆bà 沙sa 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 一nhất