A Di Đà Kinh Sớ Sao – Quyển 0004

阿A 彌Di 陀Đà 經Kinh 疏Sớ 鈔Sao
Quyển 0004
明Minh 袾 宏Hoành 述Thuật

佛Phật 說Thuyết 阿A 彌Di 陀Đà 經Kinh 疏Sớ/sơ 鈔Sao 卷quyển 第đệ 四tứ

明minh 古cổ 杭# 雲vân 棲tê 寺tự 沙Sa 門Môn 。 袾# 宏hoành 。 述thuật 。

○# 三tam 感cảm 果quả (# 二nhị )# 。

初sơ 佛Phật 現hiện 我ngã 前tiền 二nhị 我ngã 往vãng 佛Phật 處xứ 。

○# 初sơ 佛Phật 現hiện 我ngã 前tiền 。

其kỳ 人nhân 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 與dữ 諸chư 聖thánh 眾chúng 。 現hiện 在tại 其kỳ 前tiền 。

【# 疏sớ/sơ 】# 其kỳ 人nhân 。 指chỉ 持trì 名danh 者giả 。 承thừa 上thượng 但đãn 能năng 。 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 命mạng 終chung 之chi 時thời 。 佛Phật 必tất 現hiện 前tiền 也dã 。 以dĩ 自tự 力lực 佛Phật 力lực 。 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 故cố 。 如như 二nhị 部bộ 經kinh 。 及cập 諸chư 經kinh 中trung 說thuyết 。

【# 鈔sao 】# 自tự 力lực 者giả 。 凡phàm 人nhân 命mạng 終chung 。 前tiền 有hữu 將tương 謝tạ 。 後hậu 有hữu 未vị 生sanh 。 平bình 生sanh 善thiện 惡ác 。 自tự 然nhiên 現hiện 前tiền 。 如như 十thập 惡ác 五ngũ 逆nghịch 。 地địa 獄ngục 現hiện 前tiền 。 慳san 貪tham 嫉tật 妬đố 。 餓ngạ 鬼quỷ 現hiện 前tiền 。 乃nãi 至chí 五Ngũ 戒Giới 十Thập 善Thiện 。 人nhân 天thiên 現hiện 前tiền 。 今kim 專chuyên 念niệm 佛Phật 。 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 則tắc 淨tịnh 念niệm 成thành 就tựu 。 清thanh 淨tịnh 心tâm 中trung 。 寧ninh 不bất 佛Phật 現hiện 前tiền 乎hồ 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 憶ức 佛Phật 念niệm 佛Phật 。 現hiện 前tiền 當đương 來lai 。 必tất 定định 見kiến 佛Phật 。 是thị 也dã 。 佛Phật 力lực 者giả 。 大đại 本bổn 法Pháp 藏tạng 願nguyện 云vân 。 我ngã 作tác 佛Phật 時thời 。 十thập 方phương 無vô 央ương 數số 世thế 界giới 。 諸chư 天thiên 人nhân 民dân 。 有hữu 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 修tu 諸chư 功công 德đức 。 願nguyện 生sanh 我ngã 剎sát 。 臨lâm 壽thọ 終chung 時thời 。 我ngã 與dữ 大đại 眾chúng 。 現hiện 其kỳ 人nhân 前tiền 。 三tam 輩bối 往vãng 生sanh 中trung 又hựu 云vân 。 其kỳ 人nhân 命mạng 欲dục 終chung 時thời 。 佛Phật 與dữ 聖thánh 眾chúng 。 悉tất 來lai 迎nghênh 致trí 。 觀quán 經kinh 九cửu 品phẩm 。 或hoặc 言ngôn 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 至chí 行hành 者giả 前tiền 。 或hoặc 云vân 至chí 其kỳ 人nhân 所sở 。 皆giai 現hiện 前tiền 意ý 也dã 。 言ngôn 諸chư 經kinh 者giả 稱xưng 揚dương 諸chư 佛Phật 。 功công 德đức 經Kinh 云vân 。 若nhược 有hữu 得đắc 聞văn 。 無Vô 量Lượng 壽Thọ 如Như 來Lai 名danh 者giả 。 一nhất 心tâm 信tín 樂nhạo 。 其kỳ 人nhân 命mạng 終chung 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 與dữ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 住trụ 其kỳ 人nhân 前tiền 。 魔ma 不bất 能năng 壞hoại 。 彼bỉ 正chánh 覺giác 心tâm 。 又hựu 鼓cổ 音âm 王vương 經Kinh 云vân 。 若nhược 有hữu 四tứ 眾chúng 。 能năng 正chánh 受thọ 持trì 。 彼bỉ 佛Phật 名danh 號hiệu 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 即tức 與dữ 大đại 眾chúng 。 住trụ 其kỳ 人nhân 前tiền 。 令linh 其kỳ 得đắc 見kiến 。 又hựu 華hoa 嚴nghiêm 四tứ 十thập 六lục 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 有hữu 十thập 種chủng 佛Phật 事sự 。 一nhất 者giả 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 專chuyên 心tâm 憶ức 念niệm 。 則tắc 現hiện 其kỳ 前tiền 等đẳng 。 所sở 謂vị 念niệm 佛Phật 眾chúng 生sanh 。 攝nhiếp 取thủ 不bất 捨xả 。 是thị 也dã 。 若nhược 依y 般Bát 若Nhã 。 則tắc 自tự 力lực 復phục 二nhị 。 一nhất 者giả 念niệm 力lực 。 二nhị 者giả 本bổn 有hữu 佛Phật 性tánh 力lực 。 兼kiêm 以dĩ 佛Phật 攝nhiếp 取thủ 力lực 。 乃nãi 成thành 三tam 力lực 。 本bổn 有hữu 如như 舟chu 船thuyền 。 念niệm 佛Phật 如như 帆phàm 楫tiếp 。 佛Phật 攝nhiếp 取thủ 如như 便tiện 風phong 。 三tam 事sự 周chu 圓viên 。 必tất 登đăng 彼bỉ 岸ngạn 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 佛Phật 及cập 聖thánh 眾chúng 者giả 。 佛Phật 兼kiêm 報báo 化hóa 。 聖thánh 眾chúng 兼kiêm 菩Bồ 薩Tát 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 。

【# 鈔sao 】# 兼kiêm 報báo 化hóa 者giả 。 觀quán 經kinh 明minh 佛Phật 。 先tiên 言ngôn 六lục 十thập 萬vạn 億ức 。 後hậu 開khai 丈trượng 六lục 。 次thứ 言ngôn 下hạ 品phẩm 化hóa 佛Phật 來lai 迎nghênh 。 則tắc 知tri 九cửu 品phẩm 所sở 見kiến 不bất 一nhất 。 攝nhiếp 論luận 亦diệc 云vân 登đăng 地địa 方phương 見kiến 報báo 身thân 。 轉chuyển 展triển 細tế 妙diệu 。 今kim 但đãn 言ngôn 佛Phật 。 不bất 分phân 報báo 化hóa 。 以dĩ 一nhất 攝nhiếp 多đa 故cố 。 兼kiêm 菩Bồ 薩Tát 聲Thanh 聞Văn 者giả 。 如như 觀quán 經kinh 上thượng 品phẩm 上thượng 生sanh 云vân 。 佛Phật 與dữ 觀quán 音âm 勢thế 至chí 。 無vô 數số 化hóa 佛Phật 。 百bách 千thiên 比Bỉ 丘Khâu 。 聲Thanh 聞Văn 大đại 眾chúng 。 無vô 量lượng 諸chư 天thiên 。 現hiện 其kỳ 人nhân 前tiền 。 而nhi 亦diệc 有hữu 佛Phật 不bất 來lai 迎nghênh 。 菩Bồ 薩Tát 來lai 者giả 。 今kim 從tùng 多đa 分phần 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 。 臨lâm 終chung 佛Phật 現hiện 。 亦diệc 有hữu 魔ma 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 古cổ 謂vị 無vô 魔ma 。 脫thoát 或hoặc 有hữu 之chi 。 貴quý 在tại 辨biện 識thức 。

【# 鈔sao 】# 無vô 魔ma 者giả 。 單đơn 修tu 禪thiền 定định 。 或hoặc 起khởi 陰ấm 魔ma 。 如như 楞lăng 嚴nghiêm 止Chỉ 觀Quán 諸chư 經kinh 論luận 中trung 辨biện 之chi 甚thậm 悉tất 。 今kim 謂vị 念niệm 佛Phật 者giả 。 佛Phật 威uy 神thần 力lực 。 佛Phật 本bổn 願nguyện 力lực 。 大đại 光quang 明minh 中trung 。 必tất 無vô 魔ma 事sự 。 然nhiên 亦diệc 有hữu 宿túc 障chướng 深thâm 厚hậu 。 或hoặc 不bất 善thiện 用dụng 心tâm 。 容dung 有hữu 魔ma 起khởi 。 固cố 未vị 可khả 定định 。 須tu 預dự 辨biện 識thức 。 如như 經kinh 論luận 說thuyết 。 行hành 人nhân 見kiến 佛Phật 。 辨biện 之chi 有hữu 二nhị 。 一nhất 。 不bất 與dữ 脩tu 多đa 羅la 合hợp 者giả 。 是thị 為vi 魔ma 事sự 。 二nhị 不bất 與dữ 本bổn 所sở 修tu 合hợp 者giả 。 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 以dĩ 單đơn 修tu 禪thiền 人nhân 。 本bổn 所sở 修tu 因nhân 。 唯duy 心tâm 無vô 境cảnh 故cố 。 外ngoại 有hữu 佛Phật 現hiện 。 悉tất 置trí 不bất 論luận 。 以dĩ 果quả 不bất 協hiệp 因nhân 故cố 。 今kim 念niệm 佛Phật 人nhân 。 一nhất 生sanh 憶ức 佛Phật 。 臨lâm 終chung 見kiến 佛Phật 。 因nhân 果quả 相tương/tướng 符phù 。 何hà 得đắc 槩# 為vi 魔ma 事sự 。 若nhược 或hoặc 未vị 能năng 了liễu 決quyết 。 但đãn 如như 前tiền 辨biện 別biệt 察sát 識thức 而nhi 已dĩ 。 問vấn 。 既ký 曰viết 非phi 魔ma 。 當đương 是thị 真chân 佛Phật 。 而nhi 古cổ 謂vị 佛Phật 無vô 去khứ 來lai 。 云vân 何hà 有hữu 佛Phật 。 現hiện 在tại 其kỳ 前tiền 。 答đáp 。 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 。 不bất 妨phương 不bất 來lai 而nhi 來lai 。 無vô 見kiến 而nhi 見kiến 。 故cố 永vĩnh 明minh 謂vị 如như 幻huyễn 非phi 實thật 。 則tắc 心tâm 佛Phật 兩lưỡng 忘vong 。 而nhi 不bất 無vô 幻huyễn 相tương/tướng 。 則tắc 不bất 壞hoại 心tâm 佛Phật 。 又hựu 云vân 。 法Pháp 身thân 真chân 佛Phật 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 從tùng 真chân 起khởi 化hóa 。 接tiếp 引dẫn 迷mê 根căn 。 此thử 乃nãi 如Như 來Lai 本bổn 願nguyện 功công 德đức 。 令linh 彼bỉ 有hữu 緣duyên 眾chúng 生sanh 。 專chuyên 心tâm 想tưởng 念niệm 。 能năng 於ư 自tự 心tâm 見kiến 佛Phật 來lai 迎nghênh 。 不bất 是thị 諸chư 佛Phật 實thật 遣khiển 化hóa 身thân 而nhi 來lai 迎nghênh 接tiếp 。 則tắc 佛Phật 身thân 湛trạm 然nhiên 常thường 寂tịch 。 眾chúng 生sanh 見kiến 有hữu 去khứ 來lai 。 如như 鏡kính 中trung 形hình 。 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 如như 夢mộng 中trung 事sự 。 不bất 有hữu 不bất 無vô 。 又hựu 經Kinh 云vân 。 應ưng 以dĩ 佛Phật 身thân 得đắc 度độ 者giả 。 即tức 現hiện 佛Phật 身thân 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 亦diệc 此thử 意ý 也dã 。 是thị 故cố 水thủy 清thanh 則tắc 月nguyệt 自tự 來lai 。 心tâm 淨tịnh 則tắc 佛Phật 自tự 現hiện 。 所sở 謂vị 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 難nan 思tư 議nghị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 知tri 臨lâm 終chung 設thiết 像tượng 助trợ 念niệm 。 文văn 載tái 聖thánh 經kinh 。 法pháp 傳truyền 西tây 域vực 。 不bất 應ưng 疑nghi 阻trở 。

【# 鈔sao 】# 華hoa 嚴nghiêm 十thập 五ngũ 經kinh 頌tụng 云vân 。 見kiến 有hữu 臨lâm 終chung 勸khuyến 念niệm 佛Phật 。 又hựu 示thị 尊tôn 像tượng 令linh 瞻chiêm 敬kính 。 俾tỉ 於ư 佛Phật 所sở 深thâm 歸quy 仰ngưỡng 。 是thị 故cố 得đắc 成thành 此thử 光quang 明minh 。 疏sớ/sơ 云vân 。 西tây 域vực 法pháp 。 有hữu 欲dục 捨xả 命mạng 者giả 。 令linh 面diện 西tây 。 於ư 前tiền 安an 一nhất 立lập 像tượng 。 像tượng 亦diệc 面diện 西tây 。 以dĩ 旛phan 頂đảnh 掛quải 像tượng 手thủ 指chỉ 。 令linh 病bệnh 人nhân 手thủ 捉tróc 旛phan 脚cước 。 作tác 隨tùy 佛Phật 往vãng 生sanh 想tưởng 。 兼kiêm 與dữ 燒thiêu 香hương 鳴minh 磬khánh 。 助trợ 稱xưng 佛Phật 名danh 。 非phi 直trực 亡vong 者giả 得đắc 生sanh 佛Phật 前tiền 。 亦diệc 終chung 成thành 見kiến 佛Phật 光quang 也dã 。 若nhược 神thần 遊du 大đại 方phương 。 去khứ 留lưu 無vô 礙ngại 者giả 。 置trí 之chi 言ngôn 外ngoại 。 不bất 爾nhĩ 。 勉miễn 旃chiên 斯tư 行hành 。 如như 上thượng 。 則tắc 特đặc 為vi 設thiết 像tượng 。 以dĩ 助trợ 往vãng 生sanh 。 何hà 況huống 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 感cảm 佛Phật 現hiện 前tiền 。 乃nãi 慮lự 為vi 魔ma 。 自tự 生sanh 疑nghi 阻trở 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 妄vọng 窮cùng 真chân 露lộ 。 是thị 臨lâm 終chung 佛Phật 現hiện 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 妄vọng 心tâm 未vị 盡tận 。 幽u 幽u 緜# 緜# 。 是thị 為vi 命mạng 根căn 未vị 斷đoạn 。 惑hoặc 斷đoạn 執chấp 空không 。 情tình 消tiêu 見kiến 謝tạ 。 人nhân 亡vong 家gia 破phá 。 煙yên 滅diệt 灰hôi 飛phi 。 命mạng 終chung 之chi 謂vị 也dã 。 諸chư 妄vọng 盡tận 除trừ 。 不bất 真chân 何hà 待đãi 。 求cầu 佛Phật 不bất 現hiện 前tiền 。 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 然nhiên 而nhi 佛Phật 慈từ 無vô 限hạn 。 豈khởi 必tất 臨lâm 終chung 。 是thị 故cố 時thời 時thời 示thị 時thời 人nhân 。

時thời 人nhân 自tự 不bất 識thức 。

○# 二nhị 我ngã 往vãng 佛Phật 處xứ 。

是thị 人nhân 終chung 時thời 。 心tâm 不bất 顛điên 倒đảo 。 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 極Cực 樂Lạc 國Quốc 土Độ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 上thượng 言ngôn 臨lâm 者giả 。 是thị 將tương 欲dục 命mạng 終chung 。 今kim 言ngôn 終chung 時thời 。 正chánh 煖noãn 盡tận 識thức 去khứ 。 心tâm 不bất 顛điên 倒đảo 者giả 。 以dĩ 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 故cố 不bất 顛điên 倒đảo 。 以dĩ 不bất 顛điên 倒đảo 。 故cố 不bất 生sanh 他tha 處xứ 。 即tức 得đắc 者giả 。 言ngôn 其kỳ 速tốc 也dã 。

【# 鈔sao 】# 顛điên 倒đảo 者giả 。 繇# 其kỳ 平bình 日nhật 隨tùy 順thuận 妄vọng 想tưởng 。 不bất 修tu 正chánh 念niệm 。 心tâm 多đa 散tán 亂loạn 。 如như 前tiền 所sở 謂vị 將tương 捨xả 煖noãn 觸xúc 。 一nhất 生sanh 所sở 作tác 。 俱câu 時thời 現hiện 前tiền 。 心tâm 神thần 惶hoàng 怖bố 。 動động 止chỉ 揮huy 霍hoắc 。 應ưng 入nhập 地địa 獄ngục 者giả 。 刀đao 山sơn 劍kiếm 樹thụ 。 視thị 作tác 園viên 林lâm 。 應ưng 墮đọa 畜súc 生sanh 者giả 。 馬mã 腹phúc 驢lư 胎thai 。 認nhận 為vi 堂đường 宇vũ 。 就tựu 令linh 作tác 善thiện 。 合hợp 生sanh 人nhân 天thiên 。 未vị 免miễn 憎tăng 愛ái 父phụ 母mẫu 。 乃nãi 至chí 小tiểu 聖thánh 初sơ 心tâm 。 猶do 不bất 能năng 正chánh 知tri 出xuất 入nhập 。 皆giai 所sở 謂vị 顛điên 倒đảo 也dã 。 乘thừa 此thử 顛điên 倒đảo 。 三tam 界giới 七thất 趣thú 。 隨tùy 業nghiệp 受thọ 生sanh 。 今kim 既ký 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 則tắc 內nội 凝ngưng 正chánh 念niệm 。 外ngoại 感cảm 佛Phật 迎nghênh 。 捨xả 此thử 報báo 身thân 。 徑kính 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 如như 佛Phật 言ngôn 。 隨tùy 其kỳ 心tâm 淨tịnh 。 則tắc 佛Phật 土độ 淨tịnh 。 又hựu 言ngôn 一nhất 切thiết 國quốc 土thổ 。 唯duy 想tưởng 所sở 持trì 。 淨tịnh 想tưởng 成thành 就tựu 。 必tất 得đắc 往vãng 生sanh 。 固cố 無vô 疑nghi 也dã 。 他tha 處xứ 者giả 有hữu 三tam 。 一nhất 者giả 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。 二nhị 者giả 餘dư 佛Phật 國quốc 土thổ/độ 。 三tam 者giả 彼bỉ 國quốc 邊biên 地địa 。 今kim 皆giai 揀giản 之chi 。 速tốc 者giả 。 不bất 經kinh 中trung 陰ấm 。 不bất 隔cách 時thời 日nhật 。 觀quán 經kinh 所sở 謂vị 。 如như 彈đàn 指chỉ 頃khoảnh 。 生sanh 極Cực 樂Lạc 國Quốc 也dã 。 又hựu 智trí 者giả 云vân 。 臨lâm 終chung 在tại 定định 之chi 心tâm 。 即tức 是thị 淨tịnh 土độ 。 動động 念niệm 。 則tắc 往vãng 生sanh 淨tịnh 土độ 時thời 。 所sở 云vân 在tại 定định 者giả 。 今kim 心tâm 不bất 顛điên 倒đảo 是thị 。 所sở 云vân 動động 念niệm 者giả 。 後hậu 願nguyện 生sanh 彼bỉ 國quốc 是thị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 本bổn 云vân 。 其kỳ 身thân 體thể 非phi 世thế 人nhân 之chi 身thân 體thể 。 亦diệc 非phi 天thiên 上thượng 人nhân 之chi 身thân 體thể 也dã 。 皆giai 積tích 眾chúng 善thiện 之chi 德đức 。 自tự 然nhiên 虗hư 無vô 之chi 體thể 。 蓮liên 華hoa 中trung 化hóa 生sanh 。 亦diệc 無vô 乳nhũ 養dưỡng 之chi 者giả 。

【# 鈔sao 】# 積tích 善thiện 者giả 。 即tức 是thị 善thiện 根căn 福phước 德đức 。 成thành 就tựu 之chi 身thân 。 非phi 以dĩ 欲dục 愛ái 為vi 因nhân 。 四tứ 大đại 為vi 體thể 。 故cố 不bất 繇# 胎thai 獄ngục 。 託thác 質chất 華hoa 池trì 也dã 。 亦diệc 無vô 乳nhũ 養dưỡng 者giả 。 明minh 自tự 然nhiên 增tăng 長trưởng 。 非phi 如như 北bắc 洲châu 。 猶do 待đãi 指chỉ 端đoan 出xuất 乳nhũ 而nhi 為vi 養dưỡng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 其kỳ 往vãng 生sanh 者giả 。 繇# 上thượng 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 作tác 三tam 九cửu 因nhân 。 更cánh 細tế 分phân 之chi 。 亦diệc 應ưng 無vô 量lượng 。

【# 鈔sao 】# 三tam 九cửu 者giả 。 大đại 本bổn 三tam 輩bối 。 觀quán 經kinh 九cửu 品phẩm 也dã 。 以dĩ 一nhất 心tâm 分phần/phân 事sự 理lý 。 事sự 理lý 亦diệc 復phục 各các 分phần/phân 勝thắng 劣liệt 。 後hậu 得đắc 往vãng 生sanh 。 如như 其kỳ 本bổn 因nhân 而nhi 為vi 品phẩm 位vị 也dã 。 三tam 輩bối 者giả 。 如như 大đại 本bổn 謂vị 上thượng 輩bối 者giả 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 專chuyên 念niệm 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 修tu 諸chư 功công 德đức 。 願nguyện 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 命mạng 欲dục 終chung 時thời 。 佛Phật 與dữ 聖thánh 眾chúng 。 現hiện 其kỳ 人nhân 前tiền 。 便tiện 於ư 七thất 寶bảo 池trì 內nội 。 蓮liên 華hoa 化hóa 生sanh 。 住trụ 不bất 退thoái 轉chuyển 。 智trí 慧tuệ 勇dũng 猛mãnh 。 神thần 通thông 自tự 在tại 。 所sở 居cư 七thất 寶bảo 宮cung 宇vũ 。 在tại 虗hư 空không 中trung 。 去khứ 佛Phật 為vi 近cận 。 是thị 名danh 上thượng 輩bối 生sanh 者giả 。 配phối 前tiền 則tắc 雙song 得đắc 事sự 理lý 一nhất 心tâm 者giả 也dã 。 中trung 輩bối 者giả 。 不bất 能năng 大đại 修tu 功công 德đức 。 而nhi 亦diệc 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 專chuyên 念niệm 迴hồi 向hướng 。 命mạng 終chung 生sanh 彼bỉ 。 功công 德đức 智trí 慧tuệ 。 次thứ 於ư 上thượng 輩bối 。 是thị 名danh 中trung 輩bối 生sanh 者giả 。 配phối 前tiền 。 則tắc 得đắc 事sự 有hữu 餘dư 。 得đắc 理lý 不bất 足túc 者giả 也dã 。 下hạ 輩bối 生sanh 者giả 。 不bất 能năng 作tác 諸chư 功công 德đức 。 而nhi 亦diệc 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 一nhất 向hướng 專chuyên 念niệm 。 乃nãi 至chí 十thập 念niệm 。 生sanh 彼bỉ 宮cung 宇vũ 。 惟duy 在tại 於ư 地địa 。 又hựu 次thứ 中trung 輩bối 。 是thị 名danh 下hạ 輩bối 生sanh 者giả 。 配phối 前tiền 。 則tắc 僅cận 得đắc 乎hồ 事sự 。 未vị 得đắc 乎hồ 理lý 者giả 也dã 。 九cửu 品phẩm 者giả 。 觀quán 經kinh 所sở 云vân 上thượng 之chi 三tam 品phẩm 。 有hữu 生sanh 彼bỉ 即tức 得đắc 百bách 千thiên 陀đà 羅la 尼ni 門môn 者giả 。 有hữu 經kinh 一nhất 小tiểu 劫kiếp 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 者giả 。 有hữu 經kinh 三tam 小tiểu 劫kiếp 。 得đắc 百Bách 法Pháp 明Minh 門Môn 。 住trụ 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 者giả 。 配phối 前tiền 。 則tắc 雙song 得đắc 事sự 理lý 一nhất 心tâm 。 而nhi 有hữu 深thâm 淺thiển 。 故cố 成thành 三tam 品phẩm 。 例lệ 上thượng 輩bối 也dã 。 中trung 之chi 三tam 品phẩm 。 有hữu 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 即tức 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 有hữu 生sanh 彼bỉ 半bán 劫kiếp 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 有hữu 生sanh 彼bỉ 一nhất 劫kiếp 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 配phối 前tiền 。 則tắc 事sự 盈doanh 理lý 歉# 。 亦diệc 以dĩ 深thâm 淺thiển 。 故cố 成thành 三tam 品phẩm 。 例lệ 中trung 輩bối 也dã 。 下hạ 之chi 三tam 品phẩm 。 有hữu 往vãng 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 經kinh 十thập 小tiểu 劫kiếp 。 得đắc 入nhập 初Sơ 地Địa 者giả 。 有hữu 經kinh 於ư 六lục 劫kiếp 。 蓮liên 華hoa 乃nãi 開khai 。 發phát 無vô 上thượng 道Đạo 心tâm 者giả 。 有hữu 十thập 二nhị 大đại 劫kiếp 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 配phối 前tiền 。 則tắc 有hữu 事sự 無vô 理lý 。 亦diệc 以dĩ 深thâm 淺thiển 。 故cố 成thành 三tam 品phẩm 。 例lệ 下hạ 輩bối 也dã 。 細tế 分phần/phân 者giả 。 如như 前tiền 階giai 品phẩm 中trung 。 分phân 之chi 又hựu 分phần/phân 。 則tắc 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 。 無vô 盡tận 輩bối 品phẩm 。 皆giai 以dĩ 事sự 理lý 所sở 得đắc 深thâm 淺thiển 。 而nhi 為vi 次thứ 第đệ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 觀quán 經kinh 以dĩ 上thượng 品phẩm 上thượng 生sanh 為vi 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 天thiên 台thai 判phán 屬thuộc 初Sơ 地Địa 。 而nhi 華hoa 嚴nghiêm 明minh 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 自tự 有hữu 淺thiển 深thâm 。 則tắc 上thượng 上thượng 品phẩm 中trung 。 信tín 有hữu 多đa 品phẩm 。 況huống 復phục 餘dư 品phẩm 。

【# 鈔sao 】# 淺thiển 深thâm 者giả 。 八bát 地địa 淨tịnh 忍nhẫn 分phần/phân 中trung 疏sớ/sơ 云vân 。 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 約ước 法pháp 。 二nhị 約ước 行hành 。 約ước 法pháp 。 則tắc 諸chư 無vô 起khởi 作tác 之chi 理lý 。 皆giai 曰viết 無vô 生sanh 。 慧tuệ 心tâm 安an 此thử 。 故cố 名danh 為vi 忍nhẫn 。 約ước 行hành 。 則tắc 報báo 行hành 純thuần 熟thục 。 智trí 冥minh 於ư 理lý 。 無vô 相tướng 無vô 功công 。 曠khoáng 若nhược 虗hư 空không 。 湛trạm 如như 渟# 海hải 。 心tâm 識thức 妄vọng 惑hoặc 。 寂tịch 然nhiên 不bất 起khởi 。 方phương 曰viết 無vô 生sanh 。 前tiền 說thuyết 猶do 通thông 諸chư 地địa 。 後hậu 唯duy 八bát 地địa 所sở 專chuyên 。 餘dư 如như 前tiền 序tự 中trung 辨biện 。 故cố 知tri 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 位vị 。 自tự 有hữu 淺thiển 深thâm 。 則tắc 上thượng 上thượng 品phẩm 中trung 。 從tùng 一nhất 地địa 以dĩ 至chí 八bát 地địa 。 已dĩ 容dung 多đa 品phẩm 。 餘dư 可khả 知tri 矣hĩ 。 故cố 細tế 分phân 之chi 。 亦diệc 應ưng 無vô 量lượng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 三tam 輩bối 九cửu 品phẩm 。 二nhị 經kinh 相tương/tướng 配phối 。 諸chư 說thuyết 稍sảo 異dị 。 如như 輔phụ 正chánh 所sở 解giải 融dung 之chi 。

【# 鈔sao 】# 觀quán 經kinh 疏sớ/sơ 云vân 。 此thử 經Kinh 九cửu 品phẩm 。 為vi 令linh 識thức 位vị 高cao 下hạ 。 即tức 大đại 本bổn 三tam 輩bối 也dã 。 孤cô 山sơn 謂vị 大đại 本bổn 三tam 輩bối 。 止chỉ 齊tề 觀quán 經kinh 六lục 品phẩm 。 以dĩ 三tam 輩bối 純thuần 明minh 善thiện 行hành 。 不bất 及cập 惡ác 人nhân 也dã 。 靈linh 芝chi 判phán 三tam 輩bối 止chỉ 對đối 上thượng 品phẩm 。 故cố 云vân 諸chư 說thuyết 稍sảo 異dị 。 草thảo 庵am 輔phụ 正chánh 解giải 曰viết 。 天thiên 台thai 以dĩ 九cửu 品phẩm 同đồng 三tam 輩bối 者giả 。 乃nãi 約ước 位vị 次thứ 相tương/tướng 同đồng 。 不bất 約ước 行hành 因nhân 而nhi 言ngôn 。 則tắc 孤cô 山sơn 。 靈linh 芝chi 。 皆giai 不bất 違vi 天thiên 台thai 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 以dĩ 天thiên 台thai 但đãn 約ước 位vị 次thứ 。 則tắc 輩bối 品phẩm 正chánh 同đồng 。 二nhị 師sư 唯duy 約ước 行hành 因nhân 。 則tắc 止chỉ 齊tề 中trung 上thượng 。 各các 有hữu 所sở 據cứ 。 取thủ 義nghĩa 不bất 同đồng 。 故cố 不bất 違vi 也dã 。 剋khắc 實thật 而nhi 論luận 。 則tắc 煩phiền 惱não 不bất 異dị 菩Bồ 提Đề 。 始thỉ 惡ác 何hà 妨phương 終chung 善thiện 。 惡ác 人nhân 既ký 已dĩ 成thành 善thiện 。 豈khởi 不bất 賢hiền 聖thánh 同đồng 科khoa 。 三tam 輩bối 九cửu 品phẩm 。 正chánh 相tương/tướng 配phối 合hợp 。 又hựu 何hà 疑nghi 焉yên 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 華hoa 嚴nghiêm 明minh 念niệm 佛Phật 者giả 。 數số 與dữ 心tâm 等đẳng 。 即tức 是thị 三tam 輩bối 九cửu 品phẩm 隨tùy 因nhân 不bất 同đồng 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 數số 心tâm 等đẳng 者giả 。 華hoa 嚴nghiêm 二nhị 十thập 三tam 經kinh 。 離Ly 垢Cấu 幢Tràng 菩Bồ 薩Tát 偈kệ 云vân 。 以dĩ 佛Phật 為vi 境cảnh 界giới 。 專chuyên 念niệm 而nhi 不bất 捨xả 。 此thử 人nhân 得đắc 見kiến 佛Phật 。 其kỳ 數số 與dữ 心tâm 等đẳng 。 釋thích 云vân 。 數số 與dữ 心tâm 等đẳng 者giả 。 謂vị 隨tùy 念niệm 隨tùy 現hiện 。 隨tùy 念niệm 有hữu 二nhị 。 一nhất 隨tùy 念niệm 多đa 少thiểu 。 佛Phật 亦diệc 如như 之chi 。 如như 念niệm 佛Phật 一nhất 聲thanh 。 有hữu 一nhất 化hóa 佛Phật 。 從tùng 口khẩu 中trung 出xuất 等đẳng 。 二nhị 隨tùy 念niệm 淺thiển 深thâm 。 佛Phật 應ưng 稱xưng 之chi 。 如như 臨lâm 終chung 見kiến 佛Phật 有hữu 勝thắng 有hữu 劣liệt 等đẳng 。 多đa 少thiểu 淺thiển 深thâm 。 即tức 輩bối 品phẩm 分phân 別biệt 也dã 。 此thử 人nhân 得đắc 見kiến 佛Phật 者giả 。 即tức 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 現hiện 在tại 其kỳ 前tiền 也dã 。 專chuyên 念niệm 者giả 。 即tức 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 志chí 眼nhãn 二nhị 種chủng 淨tịnh 業nghiệp 。 亦diệc 三tam 輩bối 九cửu 品phẩm 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 志chí 眼nhãn 法Pháp 師sư 云vân 。 往vãng 生sanh 一nhất 門môn 。 有hữu 二nhị 淨tịnh 業nghiệp 。 一nhất 曰viết 正chánh 觀quán 。 默mặc 照chiếu 本bổn 心tâm 也dã 。 二nhị 曰viết 助trợ 行hành 。 備bị 修tu 萬vạn 善thiện 也dã 。 二nhị 事sự 俱câu 得đắc 。 則tắc 了liễu 達đạt 四tứ 淨tịnh 土độ 矣hĩ 。 如như 止chỉ 得đắc 事sự 善thiện 者giả 。 近cận 生sanh 同đồng 居cư 。 遠viễn 作tác 三tam 土thổ/độ 因nhân 耳nhĩ 。 故cố 知tri 淨tịnh 土độ 。 正chánh 究cứu 理lý 菩Bồ 薩Tát 所sở 登đăng 境cảnh 界giới 。 而nhi 兼kiêm 容dung 悠du 悠du 眾chúng 生sanh 耳nhĩ 。 又hựu 云vân 。 圓viên 機cơ 體thể 道đạo 。 是thị 最tối 上thượng 淨tịnh 業nghiệp 。 苟cẩu 加gia 願nguyện 以dĩ 導đạo 之chi 。 即tức 預dự 優ưu 品phẩm 。 愚ngu 朴phác 之chi 輩bối 。 但đãn 稱xưng 佛Phật 發phát 願nguyện 者giả 亦diệc 生sanh 。 觀quán 淨tịnh 土độ 一nhất 門môn 。 則tắc 聖thánh 人nhân 無vô 棄khí 物vật 也dã 。 按án 所sở 云vân 正chánh 觀quán 。 通thông 乎hồ 上thượng 中trung 。 所sở 云vân 助trợ 行hành 。 通thông 乎hồ 中trung 下hạ 。 又hựu 法Pháp 師sư 此thử 論luận 極cực 善thiện 。 觀quán 者giả 毋vô 忽hốt 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 言ngôn 九cửu 品phẩm 。 八bát 從tùng 蓮liên 生sanh 。 以dĩ 第đệ 一nhất 品phẩm 云vân 金kim 剛cang 臺đài 故cố 。 今kim 參tham 合hợp 經kinh 論luận 。 仍nhưng 以dĩ 九cửu 品phẩm 皆giai 屬thuộc 蓮liên 生sanh 。

【# 鈔sao 】# 八bát 從tùng 蓮liên 生sanh 者giả 。 據cứ 觀quán 經kinh 上thượng 品phẩm 上thượng 生sanh 文văn 云vân 。 自tự 見kiến 其kỳ 身thân 。 乘thừa 金kim 剛cang 臺đài 。 獨độc 無vô 蓮liên 華hoa 二nhị 字tự 。 故cố 言ngôn 下hạ 之chi 八bát 品phẩm 。 乃nãi 從tùng 蓮liên 生sanh 。 然nhiên 經kinh 論luận 所sở 明minh 。 歷lịch 歷lịch 皆giai 說thuyết 。 生sanh 西tây 方phương 者giả 。 俱câu 從tùng 蓮liên 生sanh 。 大đại 本bổn 法Pháp 藏tạng 願nguyện 云vân 。 無vô 央ương 數số 世thế 界giới 。 諸chư 天thiên 人nhân 民dân 。 以dĩ 至chí 蜎quyên 蝡nhuyễn 。 生sanh 我ngã 剎sát 者giả 。 皆giai 於ư 七thất 寶bảo 池trì 內nội 。 蓮liên 華hoa 中trung 化hóa 生sanh 。 言ngôn 皆giai 。 則tắc 槩# 舉cử 九cửu 品phẩm 矣hĩ 。 又hựu 云vân 。 他tha 方phương 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 欲dục 見kiến 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 者giả 。 徑kính 於ư 彼bỉ 國quốc 七thất 寶bảo 池trì 內nội 。 蓮liên 華hoa 化hóa 生sanh 。 言ngôn 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 則tắc 必tất 非phi 中trung 下hạ 矣hĩ 。 又hựu 云vân 。 其kỳ 上thượng 輩bối 者giả 。 命mạng 欲dục 終chung 時thời 。 佛Phật 與dữ 聖thánh 眾chúng 。 悉tất 來lai 迎nghênh 致trí 。 即tức 於ư 七thất 寶bảo 池trì 內nội 。 蓮liên 華hoa 化hóa 生sanh 。 言ngôn 上thượng 輩bối 。 即tức 正chánh 對đối 上thượng 品phẩm 矣hĩ 。 並tịnh 無vô 最tối 上thượng 不bất 蓮liên 之chi 意ý 。 又hựu 法pháp 華hoa 云vân 。 聞văn 此thử 經Kinh 典điển 。 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 命mạng 終chung 即tức 往vãng 。 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 大đại 菩Bồ 薩Tát 圍vi 繞nhiễu 住trú 處xứ 。 生sanh 蓮liên 華hoa 中trung 。 得đắc 菩Bồ 薩Tát 神thần 通thông 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 夫phu 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 非phi 上thượng 上thượng 品phẩm 乎hồ 。 又hựu 行hạnh 願nguyện 品phẩm 。 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 十thập 大đại 願nguyện 王vương 導đạo 歸quy 極cực 樂lạc 。 而nhi 曰viết 彼bỉ 佛Phật 眾chúng 會hội 咸hàm 清thanh 淨tịnh 。 我ngã 時thời 於ư 勝thắng 蓮liên 華hoa 生sanh 。 夫phu 普phổ 賢hiền 往vãng 生sanh 。 非phi 上thượng 上thượng 品phẩm 乎hồ 。 又hựu 寶bảo 積tích 明minh 十thập 心tâm 迴hồi 向hướng 。 後hậu 得đắc 蓮liên 華hoa 化hóa 生sanh 。 夫phu 十thập 心tâm 菩Bồ 薩Tát 。 非phi 上thượng 上thượng 品phẩm 乎hồ 。 以dĩ 是thị 參tham 考khảo 。 確xác 有hữu 明minh 證chứng 。 問vấn 。 果quả 爾nhĩ 。 則tắc 上thượng 上thượng 文văn 中trung 。 何hà 以dĩ 曰viết 金kim 剛cang 臺đài 。 不bất 曰viết 蓮liên 華hoa 。 答đáp 。 文văn 互hỗ 有hữu 無vô 。 不bất 足túc 泥nê 故cố 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 上thượng 品phẩm 中trung 生sanh 。 亦diệc 曰viết 乘thừa 紫tử 金kim 臺đài 。 又hựu 將tương 曰viết 七thất 從tùng 蓮liên 生sanh 乎hồ 。 況huống 中trung 品phẩm 之chi 下hạ 。 亦diệc 但đãn 云vân 此thử 人nhân 命mạng 終chung 。 譬thí 如như 壯tráng 士sĩ 。 屈khuất 伸thân 臂tý 頃khoảnh 。 即tức 生sanh 西tây 方phương 。 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 文văn 中trung 並tịnh 無vô 蓮liên 華hoa 二nhị 字tự 。 又hựu 將tương 曰viết 六lục 從tùng 蓮liên 生sanh 乎hồ 。 夫phu 既ký 以dĩ 不bất 蓮liên 為vi 勝thắng 。 則tắc 中trung 下hạ 劣liệt 品phẩm 。 何hà 以dĩ 不bất 蓮liên 。 又hựu 中trung 品phẩm 之chi 上thượng 。 獨độc 曰viết 蓮liên 華hoa 臺đài 。 其kỳ 金kim 剛cang 臺đài 紫tử 金kim 臺đài 之chi 類loại 乎hồ 。 其kỳ 蓮liên 華hoa 之chi 類loại 乎hồ 。 錯thác 雜tạp 不bất 倫luân 。 進tiến 退thoái 無vô 據cứ 。 灼chước 知tri 文văn 互hỗ 缺khuyết 而nhi 義nghĩa 必tất 周chu 也dã 。 愚ngu 意ý 各các 有hữu 蓮liên 華hoa 。 華hoa 各các 有hữu 臺đài 。 臺đài 各các 不bất 同đồng 。 而nhi 金kim 剛cang 為vi 臺đài 。 之chi 最tối 勝thắng 耳nhĩ 。 如như 懷hoài 玉ngọc 銀ngân 臺đài 初sơ 來lai 。 金kim 臺đài 繼kế 至chí 。 可khả 驗nghiệm 也dã 。 且thả 臺đài 之chi 義nghĩa 二nhị 。 一nhất 者giả 基cơ 臺đài 之chi 臺đài 。 則tắc 臺đài 在tại 華hoa 下hạ 。 如như 世thế 刻khắc 像tượng 。 下hạ 作tác 寶bảo 臺đài 。 臺đài 上thượng 安an 華hoa 。 華hoa 上thượng 安an 佛Phật 。 是thị 也dã 。 二nhị 者giả 房phòng 臺đài 之chi 臺đài 。 則tắc 臺đài 在tại 華hoa 內nội 。 如như 法Pháp 華hoa 玄huyền 義nghĩa 。 以dĩ 蓮liên 表biểu 十thập 如như 。 至chí 如như 是thị 報báo 文văn 云vân 。 臂tý 如như 蓮liên 實thật 圍vi 繞nhiễu 房phòng 臺đài 。 又hựu 云vân 。 實thật 依y 於ư 臺đài 。 實thật 者giả 蓮liên 子tử 。 子tử 藏tạng 臺đài 中trung 。 則tắc 世thế 所sở 謂vị 蓮liên 房phòng 是thị 也dã 。 又hựu 華hoa 嚴nghiêm 十Thập 地Địa 蓮liên 華hoa 文văn 云vân 。 瑠lưu 璃ly 為vi 莖hành 。 栴chiên 檀đàn 為vi 臺đài 。 瑪mã 瑙não 為vi 鬚tu 。 閻Diêm 浮Phù 檀Đàn 金kim 為vi 葉diệp 。 並tịnh 稱xưng 莖hành 臺đài 鬚tu 葉diệp 。 而nhi 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 云vân 。 譬thí 如như 莖hành 葉diệp 鬚tu 臺đài 。 合hợp 為vi 蓮liên 華hoa 。 此thử 所sở 謂vị 臺đài 。 皆giai 房phòng 臺đài 也dã 。 即tức 法pháp 華hoa 甄chân 叔thúc 迦ca 寶bảo 。 以dĩ 為vi 其kỳ 臺đài 之chi 意ý 也dã 。 觀quán 是thị 。 則tắc 知tri 觀quán 經kinh 華hoa 座tòa 觀quán 中trung 。 先tiên 言ngôn 作tác 蓮liên 華hoa 想tưởng 。 次thứ 云vân 釋thích 迦ca 毗tỳ 楞lăng 伽già 寶bảo 。 以dĩ 為vi 其kỳ 臺đài 。 則tắc 華hoa 內nội 之chi 臺đài 也dã 。 又hựu 云vân 。 一nhất 一nhất 金kim 色sắc 。 處xứ 處xứ 變biến 化hóa 。 或hoặc 作tác 金kim 剛cang 臺đài 。 或hoặc 作tác 珍trân 網võng 等đẳng 。 則tắc 華hoa 下hạ 之chi 臺đài 也dã 。 故cố 上thượng 品phẩm 中trung 生sanh 。 先tiên 言ngôn 紫tử 金kim 臺đài 。 次thứ 云vân 足túc 下hạ 亦diệc 有hữu 。 七thất 寶bảo 蓮liên 華hoa 。 則tắc 紫tử 金kim 臺đài 在tại 華hoa 下hạ 明minh 矣hĩ 。 華hoa 必tất 有hữu 臺đài 。 臺đài 必tất 有hữu 華hoa 。 言ngôn 金kim 剛cang 臺đài 。 不bất 言ngôn 華hoa 。 與dữ 言ngôn 華hoa 不bất 言ngôn 臺đài 。 文văn 前tiền 後hậu 互hỗ 顯hiển 耳nhĩ 。 但đãn 上thượng 上thượng 品phẩm 一nhất 生sanh 蓮liên 中trung 。 即tức 時thời 華hoa 開khai 。 即tức 時thời 見kiến 佛Phật 。 即tức 時thời 證chứng 道đạo 。 其kỳ 餘dư 則tắc 華hoa 開khai 漸tiệm 晚vãn 。 見kiến 佛Phật 漸tiệm 遲trì 。 證chứng 道đạo 漸tiệm 遠viễn 。 以dĩ 是thị 分phân 別biệt 。 知tri 上thượng 上thượng 獨độc 勝thắng 。 非phi 為vi 無vô 蓮liên 也dã 。 若nhược 以dĩ 無vô 蓮liên 為vi 勝thắng 。 有hữu 蓮liên 為vi 劣liệt 。 是thị 薄bạc 蓮liên 也dã 。 何hà 取thủ 於ư 蓮liên 邦bang 。 而nhi 華hoa 座tòa 觀quán 明minh 佛Phật 坐tọa 蓮liên 華hoa 。 則tắc 佛Phật 亦diệc 劣liệt 矣hĩ 。 理lý 云vân 何hà 通thông 。 問vấn 。 極cực 樂lạc 九cửu 品phẩm 。 八bát 從tùng 蓮liên 生sanh 。 四tứ 明minh 何hà 為vi 有hữu 是thị 言ngôn 乎hồ 。 答đáp 。 四tứ 明minh 只chỉ 說thuyết 八bát 從tùng 蓮liên 生sanh 。 未vị 說thuyết 不bất 蓮liên 為vi 是thị 何hà 品phẩm 。 以dĩ 中trung 下hạ 品phẩm 亦diệc 無vô 蓮liên 華hoa 故cố 。 若nhược 果quả 上thượng 上thượng 不bất 蓮liên 。 當đương 必tất 有hữu 說thuyết 。 而nhi 乃nãi 徒đồ 開khai 其kỳ 端đoan 。 不bất 竟cánh 其kỳ 說thuyết 者giả 。 何hà 也dã 。 或hoặc 此thử 八bát 字tự 傳truyền 寫tả 之chi 誤ngộ 。 安an 知tri 不bất 是thị 極cực 樂lạc 九cửu 品phẩm 。 必tất 從tùng 蓮liên 生sanh 。 俟sĩ 高cao 明minh 更cánh 辨biện 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 。 下hạ 品phẩm 之chi 外ngoại 。

復phục 有hữu 胎thai 生sanh 。 為vi 實thật 有hữu 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 表biểu 信tín 力lực 不bất 堅kiên 故cố 。 實thật 無vô 胎thai 生sanh 。

【# 鈔sao 】# 非phi 胎thai 生sanh 者giả 。 大đại 本bổn 云vân 。

佛Phật 告cáo 彌Di 勒Lặc 。

若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 修tu 諸chư 功công 德đức 。 願nguyện 生sanh 彼bỉ 剎sát 。 不bất 了liễu 佛Phật 智trí 。 志chí 意ý 猶do 豫dự 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 方phương 悔hối 已dĩ 過quá 。 以dĩ 是thị 生sanh 彼bỉ 。 纔tài 入nhập 邊biên 地địa 。 見kiến 七thất 寶bảo 城thành 。 即tức 便tiện 止chỉ 住trụ 。 於ư 蓮liên 華hoa 生sanh 。 亦diệc 有hữu 自tự 然nhiên 快khoái 樂lạc 。 如như 忉Đao 利Lợi 天Thiên 。 惟duy 於ư 城thành 中trung 經kinh 五ngũ 百bách 歲tuế 。 不bất 得đắc 見kiến 佛Phật 。 不bất 聞văn 經Kinh 法Pháp 。 以dĩ 此thử 為vi 苦khổ 。 故cố 名danh 胎thai 生sanh 。 非phi 實thật 胎thai 育dục 如như 人nhân 間gian 也dã 。 又hựu 云vân 。 如như 剎sát 帝đế 利lợi 。 其kỳ 子tử 犯phạm 法pháp 。 幽u 之chi 內nội 宮cung 。 處xử 以dĩ 華hoa 觀quán 。 層tằng 樓lâu 綺ỷ 殿điện 。 好hảo/hiếu 飾sức 奇kỳ 珍trân 。 寶bảo 帳trướng 金kim 牀sàng 。 服phục 御ngự 所sở 資tư 。 悉tất 皆giai 豐phong 備bị 。 而nhi 以dĩ 閻Diêm 浮Phù 金kim 鎖tỏa 。 繫hệ 其kỳ 兩lưỡng 足túc 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 即tức 胎thai 生sanh 喻dụ 也dã 。 又hựu 云vân 。 若nhược 識thức 其kỳ 本bổn 罪tội 。 深thâm 自tự 悔hối 責trách 。 求cầu 離ly 本bổn 處xứ 。 即tức 得đắc 往vãng 詣nghệ 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 所sở 。 又hựu 菩Bồ 薩Tát 處xử 胎thai 經Kinh 云vân 。 西tây 方phương 去khứ 此thử 。 閻Diêm 浮Phù 提đề 十thập 二nhị 。 億ức 那na 由do 他tha 。 有hữu 懈giải 慢mạn 界giới 。 國quốc 土độ 七thất 寶bảo 。 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 比tỉ 。 發phát 意ý 欲dục 生sanh 。 彌Di 陀Đà 佛Phật 國quốc 。 而nhi 染nhiễm 著trước 於ư 此thử 。 不bất 能năng 前tiền 進tiến 。 亦diệc 疑nghi 城thành 邊biên 地địa 類loại 也dã 。 如như 是thị 皆giai 繇# 信tín 不bất 切thiết 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 。 既ký 云vân 七thất 日nhật 。 彼bỉ 臨lâm 終chung 十thập 念niệm 。 特đặc 俄nga 頃khoảnh 耳nhĩ 。 何hà 得đắc 往vãng 生sanh 。 答đáp 。 正chánh 以dĩ 一nhất 心tâm 故cố 。 如như 智trí 論luận 中trung 說thuyết 。 又hựu 自tự 力lực 他tha 力lực 。 如như 那na 先tiên 中trung 說thuyết 。

【# 鈔sao 】# 智trí 論luận 云vân 。 臨lâm 死tử 少thiểu 許hứa 時thời 心tâm 。 何hà 能năng 勝thắng 終chung 身thân 行hành 力lực 。

答đáp 曰viết 。

雖tuy 時thời 頃khoảnh 少thiểu 。 心tâm 力lực 猛mãnh 利lợi 。 是thị 最tối 後hậu 心tâm 。 名danh 為vi 大đại 心tâm 。 當đương 知tri 即tức 是thị 。 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 故cố 。 那na 先tiên 經Kinh 云vân 。 王vương 問vấn 那na 先tiên 。 人nhân 生sanh 造tạo 惡ác 。 臨lâm 終chung 念niệm 佛Phật 。 得đắc 生sanh 佛Phật 國quốc 。 我ngã 不bất 信tín 是thị 語ngữ 。 那na 先tiên 答đáp 言ngôn 。 如như 持trì 大đại 石thạch 。 置trí 於ư 船thuyền 上thượng 。 因nhân 得đắc 不bất 沒một 。 人nhân 雖tuy 本bổn 惡ác 。 因nhân 念niệm 佛Phật 故cố 。 不bất 墮đọa 泥nê 犂lê 。 而nhi 得đắc 往vãng 生sanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 則tắc 己kỷ 之chi 心tâm 力lực 。 佛Phật 之chi 願nguyện 力lực 。 交giao 相tương/tướng 成thành 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 。 既ký 云vân 往vãng 生sanh 。 昔tích 人nhân 又hựu 謂vị 生sanh 則tắc 決quyết 定định 生sanh 。 去khứ 則tắc 實thật 不bất 去khứ 。 是thị 乃nãi 有hữu 生sanh 無vô 往vãng 。 今kim 曰viết 往vãng 生sanh 。 二nhị 義nghĩa 相tương/tướng 戾lệ 。 答đáp 。 以dĩ 生sanh 於ư 自tự 心tâm 。 故cố 不bất 往vãng 而nhi 往vãng 。 名danh 為vi 往vãng 生sanh 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 解giải 脫thoát 長trưởng 者giả 說thuyết 。

【# 鈔sao 】# 華hoa 嚴nghiêm 重trùng 重trùng 法Pháp 界Giới 。 不bất 出xuất 一nhất 心tâm 。 楞lăng 嚴nghiêm 十thập 方phương 虗hư 空không 。 皆giai 汝nhữ 心tâm 內nội 。 是thị 知tri 極cực 樂lạc 之chi 生sanh 。 生sanh 乎hồ 自tự 心tâm 。 心tâm 無vô 界giới 限hạn 。 則tắc 無vô 西tây 無vô 東đông 。 去khứ 至chí 何hà 所sở 。 狀trạng 其kỳ 易dị 穢uế 而nhi 淨tịnh 。 脫thoát 舊cựu 而nhi 新tân 。 離ly 一nhất 得đắc 一nhất 。 似tự 有hữu 所sở 往vãng 。 名danh 之chi 為vi 往vãng 。 豈khởi 曰viết 從tùng 此thử 向hướng 彼bỉ 。 如như 世thế 間gian 經kinh 城thành 過quá 邑ấp 之chi 往vãng 耶da 。 解giải 脫thoát 所sở 說thuyết 者giả 。 入nhập 法Pháp 界Giới 品phẩm 。 解giải 脫thoát 長trưởng 者giả 言ngôn 。 彼bỉ 諸chư 如Như 來Lai 。 不bất 來lai 至chí 此thử 。 我ngã 不bất 往vãng 彼bỉ 。 若nhược 欲dục 願nguyện 見kiến 安An 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 隨tùy 意ý 即tức 見kiến 。 既ký 云vân 隨tùy 意ý 。 則tắc 不bất 越việt 一nhất 念niệm 而nhi 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 故cố 知tri 狀trạng 其kỳ 得đắc 生sanh 。 名danh 之chi 往vãng 生sanh 。 實thật 無vô 所sở 往vãng 。 不bất 住trụ 而nhi 往vãng 。 不bất 妨phương 說thuyết 往vãng 。 究cứu 極cực 而nhi 言ngôn 。 非phi 但đãn 無vô 往vãng 。 亦diệc 復phục 無vô 生sanh 。 不bất 生sanh 而nhi 生sanh 。 不bất 妨phương 說thuyết 生sanh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 。 兜Đâu 率Suất 內nội 院viện 。 昔tích 人nhân 亦diệc 願nguyện 往vãng 生sanh 。 今kim 何hà 偏thiên 示thị 極cực 樂lạc 。 答đáp 。 因nhân 難nan 易dị 故cố 。 境cảnh 勝thắng 劣liệt 故cố 。 主chủ 師sư 資tư 故cố 。

又hựu 問vấn 。

勝thắng 蓮Liên 華Hoa 世Thế 界Giới 。 甚thậm 超siêu 極cực 樂lạc 。 何hà 以dĩ 不bất 往vãng 。 答đáp 。 樂nhạo/nhạc/lạc 邦bang 在tại 近cận 。 不bất 應ưng 求cầu 遠viễn 故cố 。

【# 鈔sao 】# 問vấn 意ý 蓋cái 謂vị 彌Di 勒Lặc 亦diệc 。 現hiện 在tại 說thuyết 法Pháp 。 內nội 院viện 亦diệc 清thanh 淨tịnh 莊trang 嚴nghiêm 。 而nhi 不bất 求cầu 生sanh 。 當đương 是thị 何hà 故cố 。 答đáp 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 因nhân 難nan 易dị 者giả 。 凡phàm 生sanh 內nội 院viện 。 必tất 智trí 斷đoạn 功công 德đức 。 堪kham 與dữ 聖thánh 流lưu 。 非phi 若nhược 極cực 樂lạc 。 但đãn 求cầu 生sanh 者giả 。 淨tịnh 念niệm 成thành 就tựu 。 即tức 克khắc 如như 願nguyện 。 無vô 論luận 惑hoặc 業nghiệp 。 昔tích 奘tráng 師sư 謂vị 內nội 院viện 易dị 生sanh 。 良lương 以dĩ 兜Đâu 率Suất 之chi 離ly 人nhân 世thế 。 可khả 計kế 由do 旬tuần 。 極cực 樂lạc 之chi 去khứ 娑sa 婆bà 。 歷lịch 多đa 佛Phật 剎sát 。 彼bỉ 論luận 地địa 。 不bất 論luận 因nhân 。 今kim 論luận 因nhân 。 不bất 論luận 地địa 。 義nghĩa 各các 有hữu 取thủ 。 然nhiên 極cực 而nhi 論luận 之chi 。 奘tráng 師sư 為vi 當đương 時thời 一nhất 類loại 之chi 機cơ 。 此thử 經Kinh 乃nãi 萬vạn 世thế 常thường 行hành 之chi 道đạo 耳nhĩ 。 二nhị 境cảnh 勝thắng 劣liệt 者giả 。 內nội 院viện 不bất 越việt 三tam 界giới 之chi 中trung 。 極cực 樂lạc 出xuất 過quá 三tam 界giới 之chi 外ngoại 。 極cực 樂lạc 疑nghi 城thành 。 尚thượng 無vô 女nữ 人nhân 。 內nội 院viện 外ngoại 生sanh 。 便tiện 有hữu 五ngũ 欲dục 。 故cố 曰viết 下hạ 生sanh 猶do 勝thắng 天thiên 宮cung 也dã 。 三tam 主chủ 師sư 資tư 者giả 。 彌di 陀đà 圓viên 萬vạn 德đức 之chi 果quả 。 已dĩ 證chứng 如Như 來Lai 。 彌Di 勒Lặc 稱xưng 補bổ 處xứ 之chi 尊tôn 。 猶do 居cư 等đẳng 覺giác 。 經Kinh 云vân 。 其kỳ 中trung 多đa 有hữu 。 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 則tắc 彌Di 勒Lặc 方phương 與dữ 觀quán 音âm 勢thế 至chí 。 同đồng 侍thị 導đạo 師sư 之chi 側trắc 。 曰viết 師sư 資tư 也dã 。 故cố 見kiến 彌di 陀đà 。 即tức 見kiến 彌Di 勒Lặc 。 見kiến 彌Di 勒Lặc 。 未vị 必tất 見kiến 彌di 陀đà 也dã 。 又hựu 古cổ 德đức 有hữu 云vân 。 先tiên 生sanh 西tây 方phương 。 後hậu 生sanh 龍long 華hoa 。 亦diệc 大đại 有hữu 理lý 。 偏thiên 求cầu 極cực 樂lạc 。 不bất 亦diệc 宜nghi 乎hồ 。 勝thắng 蓮liên 華hoa 者giả 。 詳tường 見kiến 前tiền 壽thọ 命mạng 文văn 中trung 。 今kim 謂vị 華hoa 嚴nghiêm 較giảo 論luận 國quốc 土độ 。 娑sa 婆bà 之chi 後hậu 。 即tức 云vân 極cực 樂lạc 。 遠viễn 之chi 又hựu 遠viễn 。 至chí 百bách 萬vạn 阿a 僧tăng 祇kỳ 世thế 界giới 。 方phương 曰viết 勝thắng 蓮liên 。 則tắc 極cực 樂lạc 者giả 隣lân 邦bang 。 勝thắng 蓮liên 者giả 遐hà 域vực 也dã 。 喻dụ 如như 越việt 饑cơ 吳ngô 稔# 。 舉cử 足túc 即tức 吳ngô 。 捨xả 吳ngô 不bất 往vãng 。 而nhi 遠viễn 慕mộ 燕yên 秦tần 。 惑hoặc 亦diệc 甚thậm 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 。 見kiến 有hữu 一nhất 生sanh 念niệm 佛Phật 。 臨lâm 終chung 未vị 必tất 往vãng 生sanh 。 何hà 也dã 。 答đáp 。 良lương 繇# 一nhất 生sanh 念niệm 佛Phật 。 未vị 是thị 一nhất 心tâm 念niệm 佛Phật 故cố 。

【# 鈔sao 】# 悠du 悠du 之chi 徒đồ 。 一nhất 生sanh 念niệm 佛Phật 。 所sở 謂vị 雖tuy 不bất 懈giải 怠đãi 。 亦diệc 不bất 精tinh 進tấn 。 未vị 能năng 一nhất 心tâm 。 故cố 不bất 得đắc 生sanh 。 若nhược 果quả 真chân 實thật 用dụng 心tâm 。 而nhi 未vị 純thuần 一nhất 。 雖tuy 今kim 世thế 不bất 生sanh 。 亦diệc 植thực 生sanh 因nhân 。 必tất 於ư 來lai 世thế 成thành 就tựu 三tam 昧muội 。 而nhi 得đắc 生sanh 彼bỉ 。 如như 梵Phạm 網võng 云vân 。 不bất 得đắc 戒giới 。 而nhi 得đắc 增tăng 益ích 受thọ 戒giới 。 宗tông 門môn 謂vị 才tài 出xuất 頭đầu 來lai 。 一nhất 聞văn 千thiên 悟ngộ 者giả 。 是thị 也dã 。 慎thận 毋vô 藉tạ 口khẩu 曰viết 。 某mỗ 某mỗ 念niệm 佛Phật 。 徒đồ 勞lao 無vô 功công 。 遂toại 謗báng 聖thánh 教giáo 為vi 不bất 足túc 信tín 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 無vô 形hình 。 是thị 不bất 顛điên 倒đảo 義nghĩa 。 自tự 性tánh 無vô 垢cấu 。 是thị 生sanh 極cực 樂lạc 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 六lục 祖tổ 云vân 。 吾ngô 有hữu 一nhất 物vật 。 無vô 頭đầu 無vô 尾vĩ 。 無vô 背bối 無vô 面diện 。 是thị 則tắc 求cầu 於ư 正chánh 相tương/tướng 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 將tương 以dĩ 何hà 物vật 而nhi 名danh 顛điên 倒đảo 。 般Bát 若Nhã 心tâm 經Kinh 云vân 。 是thị 諸chư 法pháp 空không 相tướng 。 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。 是thị 則tắc 求cầu 於ư 淨tịnh 相tương/tướng 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 將tương 指chỉ 何hà 處xứ 而nhi 號hiệu 娑sa 婆bà 。 不bất 顛điên 倒đảo 處xứ 。 全toàn 身thân 坐tọa 極cực 樂lạc 蓮liên 臺đài 。 顛điên 倒đảo 纔tài 生sanh 。 應ưng 念niệm 住trụ 娑Sa 婆Bà 國Quốc 土Độ 。 即tức 心tâm 即tức 土thổ/độ 。 即tức 土thổ/độ 即tức 心tâm 。 西tây 方phương 去khứ 此thử 不bất 遠viễn 。

○# 四tứ 結kết 勸khuyến 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 我ngã 見kiến 是thị 利lợi 。 故cố 說thuyết 此thử 言ngôn 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 聞văn 是thị 說thuyết 者giả 。 應ưng 當đương 發phát 願nguyện 。 生sanh 彼bỉ 國quốc 土độ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 是thị 利lợi 者giả 。 指chỉ 上thượng 見kiến 佛Phật 往vãng 生sanh 。 此thử 言ngôn 者giả 。 見kiến 斯tư 大đại 利lợi 。 故cố 說thuyết 此thử 一nhất 心tâm 持trì 名danh 之chi 言ngôn 也dã 。 不bất 願nguyện 往vãng 者giả 。 則tắc 孤cô 佛Phật 說thuyết 。 是thị 為vi 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 勸khuyến 。

【# 鈔sao 】# 無vô 利lợi 益ích 語ngữ 。 佛Phật 所sở 不bất 談đàm 。 持trì 名danh 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 有hữu 大đại 利lợi 益ích 。 故cố 佛Phật 說thuyết 也dã 。 良lương 繇# 已dĩ 得đắc 往vãng 生sanh 。 是thị 名danh 自tự 利lợi 。 生sanh 彼bỉ 國quốc 已dĩ 。 聞văn 法Pháp 得đắc 道Đạo 。 還hoàn 能năng 廣quảng 度độ 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 是thị 名danh 利lợi 他tha 。 具cụ 斯tư 二nhị 利lợi 。 故cố 云vân 大đại 利lợi 。 第đệ 二nhị 勸khuyến 者giả 。 初sơ 言ngôn 眾chúng 生sanh 聞văn 者giả 。 止chỉ 是thị 得đắc 聞văn 彼bỉ 國quốc 。 莊trang 嚴nghiêm 勝thắng 妙diệu 。 故cố 起khởi 願nguyện 樂nhạo 。 未vị 委ủy 如như 何hà 得đắc 生sanh 。 今kim 出xuất 其kỳ 繇# 。 言ngôn 一nhất 心tâm 持trì 名danh 。 佛Phật 來lai 接tiếp 引dẫn 。 遂toại 得đắc 生sanh 彼bỉ 。 則tắc 願nguyện 當đương 益ích 切thiết 。 故cố 云vân 二nhị 勸khuyến 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 言ngôn 利lợi 者giả 。 反phản 顯hiển 不bất 願nguyện 往vãng 生sanh 之chi 害hại 。 示thị 欣hân 厭yếm 也dã 。

【# 鈔sao 】# 此thử 土thổ/độ 修tu 行hành 。 多đa 劫kiếp 升thăng 沈trầm 。 不bất 能năng 解giải 脫thoát 。 今kim 以dĩ 稱xưng 名danh 往vãng 生sanh 。 遂toại 登đăng 不bất 退thoái 。 較giảo 其kỳ 利lợi 害hại 。 明minh 若nhược 指chỉ 掌chưởng 。 利lợi 即tức 諸chư 樂nhạo/nhạc/lạc 。 害hại 即tức 眾chúng 苦khổ 。 故cố 當đương 欣hân 厭yếm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 我ngã 說thuyết 者giả 。 正chánh 明minh 無vô 問vấn 自tự 說thuyết 故cố 。

【# 鈔sao 】# 見kiến 斯tư 大đại 利lợi 。 急cấp 為vi 指chỉ 陳trần 。 恐khủng 諸chư 眾chúng 生sanh 遲trì 遲trì 失thất 利lợi 。 故cố 不bất 俟sĩ 請thỉnh 問vấn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 具cụ 足túc 。 是thị 利lợi 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 試thí 觀quán 自tự 性tánh 。 欠khiếm 少thiểu 何hà 事sự 。 靈linh 知tri 體thể 上thượng 。 彌di 陀đà 聖thánh 眾chúng 終chung 日nhật 現hiện 前tiền 。 常thường 寂tịch 光quang 中trung 。 極cực 樂lạc 淨tịnh 邦bang 無vô 時thời 不bất 往vãng 。 奈nại 何hà 佛Phật 見kiến 是thị 利lợi 。 眾chúng 生sanh 若nhược 盲manh 。 佛Phật 說thuyết 是thị 利lợi 。 眾chúng 生sanh 若nhược 聾lung 。 雖tuy 是thị 勞lao 他tha 金kim 口khẩu 宣tuyên 揚dương 。 須tu 是thị 一nhất 迴hồi 親thân 見kiến 始thỉ 得đắc 。

○# 三tam 交giao 引dẫn 佛Phật 言ngôn 令linh 斷đoạn 疑nghi 惑hoặc (# 二nhị )# 。

初sơ 明minh 佛Phật 同đồng 讚tán 二nhị 釋thích 經kinh 應ưng 讚tán 。

○# 初sơ 明minh 佛Phật 同đồng 讚tán (# 二nhị )# 。

初sơ 本bổn 佛Phật 讚tán 二nhị 他tha 佛Phật 讚tán 。

○# 初sơ 本bổn 佛Phật 讚tán 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 如như 我ngã 今kim 者giả 。 讚tán 歎thán 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 之chi 利lợi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 承thừa 上thượng 不bất 獨độc 我ngã 見kiến 是thị 利lợi 。 而nhi 說thuyết 此thử 言ngôn 。 亦diệc 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 同đồng 見kiến 是thị 利lợi 而nhi 說thuyết 此thử 言ngôn 也dã 。 讚tán 者giả 。 稱xưng 讚tán 。 歎thán 者giả 。 感cảm 歎thán 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 者giả 。 上thượng 言ngôn 我ngã 見kiến 是thị 利lợi 。 今kim 極cực 言ngôn 其kỳ 利lợi 非phi 尋tầm 常thường 之chi 利lợi 也dã 。 文văn 有hữu 三tam 轉chuyển 。 一nhất 。 非phi 無vô 益ích 。 故cố 云vân 利lợi 。 二nhị 。 非phi 但đãn 事sự 福phước 之chi 利lợi 。 故cố 云vân 功công 德đức 之chi 利lợi 。 三tam 。 非phi 但đãn 功công 德đức 之chi 利lợi 。 故cố 云vân 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 之chi 利lợi 也dã 。 以dĩ 是thị 讚tán 歎thán 。 非phi 偶ngẫu 然nhiên 故cố 。

【# 鈔sao 】# 稱xưng 讚tán 者giả 。 稱xưng 揚dương 讚tán 美mỹ 。 彼bỉ 佛Phật 廣quảng 大đại 功công 德đức 。 令linh 人nhân 歸quy 信tín 也dã 。 感cảm 歎thán 者giả 。 感cảm 激kích 歎thán 息tức 。 此thử 法pháp 人nhân 天thiên 希hy 有hữu 。 歷lịch 劫kiếp 難nan 逢phùng 。 令linh 人nhân 悲bi 喜hỷ 。 喜hỷ 者giả 。 喜hỷ 其kỳ 得đắc 聞văn 。 悲bi 者giả 。 悲bi 其kỳ 聞văn 之chi 晚vãn 也dã 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 是thị 此thử 經Kinh 原nguyên 名danh 。 義nghĩa 見kiến 前tiền 序tự 。 經kinh 名danh 不bất 可khả 思tư 議nghị 者giả 。 正chánh 以dĩ 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 有hữu 此thử 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 大đại 功công 德đức 也dã 。 文văn 有hữu 三tam 轉chuyển 者giả 。 利lợi 中trung 多đa 含hàm 。 展triển 轉chuyển 深thâm 廣quảng 。 初sơ 。 事sự 福phước 之chi 利lợi 者giả 。 修tu 事sự 相tướng 福phước 。 世thế 間gian 因nhân 故cố 。 是thị 名danh 小tiểu 利lợi 。 二nhị 。 功công 德đức 之chi 利lợi 者giả 。 出xuất 世thế 間gian 因nhân 故cố 。 是thị 名danh 大đại 利lợi 。 三tam 。 不bất 思tư 議nghị 功công 德đức 者giả 。 出xuất 世thế 間gian 上thượng 上thượng 因nhân 故cố 。 是thị 名danh 大đại 利lợi 中trung 大đại 利lợi 。 蓋cái 功công 德đức 雖tuy 勝thắng 事sự 福phước 。 於ư 中trung 復phục 分phần/phân 勝thắng 劣liệt 。 有hữu 可khả 思tư 議nghị 。 有hữu 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 今kim 是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 之chi 功công 德đức 也dã 。 故cố 大đại 利lợi 中trung 。 復phục 稱xưng 大đại 利lợi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 如như 聲thanh 王vương 中trung 說thuyết 。 彼bỉ 安An 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 所sở 有hữu 佛Phật 法Pháp 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 神thần 通thông 現hiện 化hóa 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 若nhược 能năng 信tín 如như 是thị 事sự 。 當đương 知tri 是thị 人nhân 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 所sở 得đắc 業nghiệp 報báo 。 亦diệc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 又hựu 依y 正chánh 因nhân 果quả 。 四tứ 俱câu 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

【# 鈔sao 】# 此thử 分phân 為vi 四tứ 。 一nhất 是thị 施thí 法pháp 。 廣quảng 大đại 功công 德đức 。 謂vị 無vô 量lượng 壽thọ 。 無vô 量lượng 光quang 。 三Tam 寶Bảo 道Đạo 品Phẩm 種chủng 種chủng 等đẳng 。 二nhị 是thị 神thần 化hóa 周chu 徧biến 功công 德đức 。 謂vị 水thủy 鳥điểu 樹thụ 林lâm 。 咸hàm 宣tuyên 妙diệu 法Pháp 。 衣y 食thực 服phục 用dụng 。 受thọ 用dụng 自tự 然nhiên 。 眾chúng 生sanh 皆giai 具cụ 相tướng 好hảo 神thần 變biến 等đẳng 。 三tam 是thị 信tín 受thọ 宿túc 根căn 功công 德đức 。 謂vị 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。 能năng 信tín 受thọ 者giả 。 宿túc 修tu 無vô 量lượng 善thiện 根căn 等đẳng 。 四tứ 是thị 果quả 報báo 難nan 勝thắng 功công 德đức 。 謂vị 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 即tức 得đắc 入nhập 上thượng 善thiện 會hội 。 即tức 得đắc 不bất 退thoái 轉chuyển 地địa 。 畢tất 竟cánh 成thành 佛Phật 等đẳng 。 皆giai 超siêu 越việt 常thường 情tình 。 故cố 云vân 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 如như 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 云vân 。 是thị 經Kinh 義nghĩa 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 果quả 報báo 亦diệc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 是thị 也dã 。 依y 正chánh 因nhân 果quả 者giả 。 依y 謂vị 同đồng 居cư 即tức 寂tịch 光quang 。 正chánh 謂vị 應ưng 身thân 即tức 法Pháp 身thân 。 因nhân 謂vị 七thất 日nhật 功công 成thành 。 果quả 謂vị 一nhất 生sanh 不bất 退thoái 。 亦diệc 復phục 超siêu 越việt 常thường 情tình 。 故cố 俱câu 不bất 可khả 思tư 議nghị 也dã 。 昔tích 英anh 法Pháp 師sư 。 於ư 東đông 都đô 講giảng 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 四tứ 十thập 徧biến 。 因nhân 入nhập 綽xước 禪thiền 師sư 淨tịnh 業nghiệp 道Đạo 場Tràng 。 深thâm 入nhập 三tam 昧muội 。 歎thán 曰viết 。 自tự 恨hận 多đa 年niên 空không 尋tầm 文văn 疏sớ/sơ 。 勞lao 身thân 心tâm 耳nhĩ 。 何hà 期kỳ 念niệm 佛Phật 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 離ly 心tâm 言ngôn 相tương/tướng 。 是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 起khởi 信tín 論luận 云vân 。 是thị 心tâm 從tùng 本bổn 以dĩ 來lai 。 離ly 心tâm 緣duyên 相tương/tướng 。 離ly 言ngôn 說thuyết 相tương/tướng 。 是thị 故cố 舉cử 心tâm 即tức 錯thác 。 動động 念niệm 即tức 乖quai 。 滯trệ 句cú 者giả 迷mê 。 承thừa 言ngôn 者giả 喪táng 。 然nhiên 則tắc 當đương 如như 之chi 何hà 。 縱túng/tung 饒nhiêu 緘giam 口khẩu 忘vong 機cơ 。 依y 然nhiên 墮đọa 落lạc 無vô 記ký 。 是thị 之chi 謂vị 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

○# 二nhị 他tha 佛Phật 讚tán (# 六lục )# 。

初sơ 東đông 方phương 二nhị 南nam 方phương 三tam 西tây 方phương 四tứ 北bắc 方phương 五ngũ 下hạ 方phương 六lục 上thượng 方phương 。

○# 初sơ 東đông 方phương (# 三tam )# 。

初sơ 列liệt 名danh 顯hiển 廣quảng 二nhị 現hiện 相tướng 表biểu 真chân 三tam 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

○# 初sơ 列liệt 名danh 顯hiển 廣quảng 。

東đông 方phương 亦diệc 有hữu 。 阿A 閦Súc 鞞Bệ 佛Phật 。 須Tu 彌Di 相Tướng 佛Phật 。 大Đại 須Tu 彌Di 佛Phật 。 須Tu 彌Di 光Quang 佛Phật 。 妙diệu 音âm 佛Phật 。 如như 是thị 等đẳng 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 諸chư 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 引dẫn 諸chư 佛Phật 讚tán 者giả 。 見kiến 此thử 淨tịnh 土độ 法Pháp 門môn 。 乃nãi 千thiên 佛Phật 萬vạn 佛Phật 。 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 。 異dị 口khẩu 同đồng 音âm 。 之chi 所sở 讚tán 歎thán 。 當đương 諦đế 信tín 勿vật 疑nghi 也dã 。 唐đường 譯dịch 具cụ 有hữu 十thập 方phương 。 今kim 缺khuyết 四tứ 隅ngung 者giả 。 文văn 省tỉnh 也dã 。 先tiên 東đông 方phương 者giả 。 舉cử 方phương 常thường 法pháp 。 亦diệc 以dĩ 東đông 表biểu 智trí 故cố 。

【# 鈔sao 】# 十thập 方phương 者giả 。 奘tráng 師sư 譯dịch 有hữu 四tứ 隅ngung 。 則tắc 成thành 十thập 方phương 。 今kim 止chỉ 六lục 者giả 。 以dĩ 正chánh 攝nhiếp 隅ngung 。 故cố 文văn 省tỉnh 也dã 。 舉cử 方phương 常thường 法pháp 者giả 。 經kinh 中trung 凡phàm 舉cử 十thập 方phương 。 每mỗi 先tiên 東đông 為vi 首thủ 。 東đông 者giả 。 於ư 時thời 為vi 春xuân 。 萬vạn 物vật 生sanh 長trưởng 。 有hữu 智trí 慧tuệ 義nghĩa 。 以dĩ 智trí 者giả 。 萬vạn 法pháp 之chi 先tiên 導đạo 。 故cố 首thủ 舉cử 東đông 方phương 。 即tức 舍xá 利lợi 文Văn 殊Thù 首thủ 眾chúng 意ý 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 舉cử 六lục 方phương 者giả 。 釋Thích 迦Ca 處xứ 中trung 故cố 。

【# 鈔sao 】# 既ký 言ngôn 。 上thượng 下hạ 四tứ 方phương 。 中trung 央ương 何hà 獨độc 不bất 舉cử 。 蓋cái 釋Thích 迦Ca 處xứ 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。 以dĩ 本bổn 所sở 居cư 為vi 中trung 。 前tiền 之chi 後hậu 之chi 。 左tả 之chi 右hữu 之chi 。 仰ngưỡng 之chi 俯phủ 之chi 。 成thành 六lục 方phương 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 阿a 閦súc 鞞bệ 者giả 。 此thử 云vân 不bất 動động 。 法Pháp 身thân 不bất 動động 故cố 。 一nhất 云vân 。 不bất 為vi 二nhị 邊biên 之chi 所sở 動động 故cố 。

【# 鈔sao 】# 法Pháp 身thân 者giả 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 去khứ 無vô 來lai 。 妙diệu 覺giác 地địa 無vô 所sở 增tăng 。 無vô 明minh 地địa 無vô 所sở 減giảm 。 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。 如như 如như 不bất 動động 故cố 。 二nhị 邊biên 者giả 。 有hữu 無vô 也dã 。 有hữu 不bất 能năng 使sử 之chi 著trước 相tương/tướng 。 無vô 不bất 能năng 使sử 之chi 落lạc 空không 。 不bất 斷đoạn 不bất 常thường 。 二nhị 不bất 動động 故cố 。 問vấn 。 東đông 屬thuộc 春xuân 生sanh 。 於ư 卦# 為vi 震chấn 。 震chấn 者giả 。 動động 也dã 。 云vân 何hà 佛Phật 號hiệu 不bất 動động 。 答đáp 。 以dĩ 是thị 即tức 動động 即tức 靜tĩnh 。 應ưng 萬vạn 變biến 而nhi 常thường 寂tịch 。 故cố 云vân 不bất 動động 。 華hoa 嚴nghiêm 以dĩ 東đông 方phương 為vi 不bất 動động 智trí 。 正chánh 此thử 意ý 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 須Tu 彌Di 相tương/tướng 者giả 。 佛Phật 相tương/tướng 無vô 盡tận 。 如như 須Tu 彌Di 故cố 。

【# 鈔sao 】# 須Tu 彌Di 。 此thử 云vân 妙diệu 高cao 。 眾chúng 寶bảo 所sở 成thành 曰viết 妙diệu 。 迥huýnh 出xuất 羣quần 山sơn 曰viết 高cao 。 佛Phật 之chi 相tướng 好hảo/hiếu 。 百bách 福phước 所sở 成thành 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 。 是thị 之chi 謂vị 妙diệu 。 人nhân 天thiên 二Nhị 乘Thừa 。 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 相tướng 好hảo 皆giai 莫mạc 能năng 及cập 。 是thị 之chi 謂vị 高cao 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 須Tu 彌Di 者giả 。 佛Phật 德đức 高cao 廣quảng 。 如như 大đại 須Tu 彌Di 故cố 。 一nhất 云vân 佛Phật 名danh 大đại 於ư 須Tu 彌Di 。 如như 維duy 摩ma 中trung 說thuyết 。

【# 鈔sao 】# 須Tu 彌Di 高cao 廣quảng 。 超siêu 於ư 七thất 金kim 。 以dĩ 對đối 七thất 金kim 。 名danh 之chi 為vi 大Đại 。 佛Phật 德đức 高cao 廣quảng 。 無vô 以dĩ 為vi 比tỉ 。 如như 大đại 須Tu 彌Di 也dã 。 佛Phật 名danh 者giả 。 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 名danh 稱xưng 高cao 遠viễn 。 踰du 於ư 須Tu 彌Di 。 則tắc 謂vị 大đại 過quá 於ư 須Tu 彌Di 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 須Tu 彌Di 光quang 者giả 。 佛Phật 光quang 廣quảng 照chiếu 。 猶do 如như 須Tu 彌Di 。 暎ánh 蔽tế 眾chúng 生sanh 故cố 。

【# 鈔sao 】# 光quang 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 須Tu 彌Di 寶bảo 成thành 。 寶bảo 能năng 發phát 光quang 。 如như 佛Phật 淨tịnh 極cực 光quang 通thông 故cố 。 二nhị 者giả 須Tu 彌Di 體thể 大đại 。 光quang 明minh 亦diệc 大đại 。 如như 佛Phật 光quang 明minh 無vô 量lượng 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 妙diệu 音âm 者giả 。 法Pháp 音âm 圓viên 妙diệu 。 說thuyết 法Pháp 稱xưng 機cơ 故cố 。

【# 鈔sao 】# 圓viên 妙diệu 者giả 。 如như 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 眾chúng 生sanh 隨tùy 類loại 各các 得đắc 解giải 。 又hựu 云vân 。 於ư 眾chúng 言ngôn 音âm 。 微vi 妙diệu 第đệ 一nhất 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 是thị 等đẳng 者giả 。 多đa 難nạn/nan 悉tất 舉cử 。 且thả 舉cử 五ngũ 佛Phật 。 以dĩ 等đẳng 攝nhiếp 之chi 。 恆Hằng 河Hà 亦diệc 云vân 殑Căng 伽Già 河hà 。 沙sa 者giả 喻dụ 多đa 也dã 。

【# 鈔sao 】# 恆Hằng 河Hà 在tại 西tây 域vực 無vô 熱nhiệt 池trì 側trắc 。 香hương 山sơn 頂đảnh 上thượng 。 有hữu 無vô 熱nhiệt 惱não 池trì 。 流lưu 出xuất 四tứ 河hà 。 恆Hằng 河Hà 在tại 南nam 。 廣quảng 四tứ 十thập 里lý 。 沙sa 逐trục 水thủy 流lưu 。 至chí 為vi 微vi 細tế 。 佛Phật 近cận 彼bỉ 河hà 說thuyết 法Pháp 。 故cố 凡phàm 言ngôn 多đa 。 常thường 取thủ 為ví 喻dụ 。 明minh 東đông 方phương 多đa 佛Phật 。 如như 恆Hằng 河Hà 中trung 所sở 有hữu 沙sa 數số 也dã 。 若nhược 據cứ 法pháp 華hoa 一nhất 塵trần 一nhất 劫kiếp 之chi 喻dụ 。 則tắc 恆Hằng 河Hà 者giả 猶do 為vi 至chí 少thiểu 。 今kim 舉cử 恆Hằng 沙sa 。 意ý 實thật 無vô 盡tận 故cố 。 大đại 本bổn 云vân 。 無vô 量lượng 無vô 數số 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 無vô 有hữu 等đẳng 等đẳng 。 無vô 邊biên 世thế 界giới 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 皆giai 共cộng 讚tán 歎thán 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 所sở 有hữu 功công 德đức 。 則tắc 恆Hằng 沙sa 未vị 足túc 以dĩ 盡tận 之chi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 上thượng 佛Phật 名danh 。 靈linh 芝chi 云vân 。 相tương/tướng 傳truyền 不bất 釋thích 。 亦diệc 有hữu 釋thích 者giả 。 或hoặc 取thủ 因nhân 或hoặc 取thủ 果quả 。 或hoặc 性tánh 或hoặc 相tương/tướng 。 或hoặc 悲bi 智trí 行hạnh 願nguyện 等đẳng 。 亦diệc 無vô 礙ngại 故cố 。

【# 鈔sao 】# 不bất 釋thích 者giả 。 以dĩ 佛Phật 具cụ 萬vạn 德đức 。 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 德đức 稱xưng 故cố 。 亦diệc 有hữu 釋thích 者giả 。 以dĩ 佛Phật 德đức 融dung 通thông 無vô 盡tận 。 亦diệc 可khả 以dĩ 一nhất 攝nhiếp 萬vạn 。 偏thiên 舉cử 一nhất 德đức 。 即tức 備bị 眾chúng 德đức 故cố 。 故cố 舉cử 因nhân 則tắc 該cai 果quả 海hải 。 舉cử 果quả 則tắc 徹triệt 因nhân 源nguyên 。 無vô 有hữu 智trí 而nhi 不bất 悲bi 。 悲bi 而nhi 不bất 智trí 。 無vô 有hữu 行hành 非phi 願nguyện 起khởi 。 願nguyện 不bất 行hành 成thành 。 如như 堯# 仁nhân 舜thuấn 孝hiếu 。 禹vũ 儉kiệm 湯thang 寬khoan 。 亦diệc 互hỗ 具cụ 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 智trí 。 慧tuệ 不bất 可khả 盡tận 。 是thị 東đông 方phương 恆Hằng 沙sa 佛Phật 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 東đông 方phương 義nghĩa 見kiến 前tiền 解giải 。 有hữu 形hình 之chi 物vật 可khả 盡tận 。 智trí 慧tuệ 不bất 可khả 盡tận 。 外ngoại 求cầu 智trí 慧tuệ 可khả 盡tận 。 自tự 性tánh 智trí 慧tuệ 不bất 可khả 盡tận 。 曰viết 恆Hằng 沙sa 者giả 。 亦diệc 少thiểu 分phần 喻dụ 耳nhĩ 。 所sở 以dĩ 道đạo 盡tận 思tư 共cộng 度độ 量lương 。 不bất 能năng 測trắc 佛Phật 智trí 。

○# 二nhị 現hiện 相tướng 表biểu 真chân 。

各các 於ư 其kỳ 國quốc 。 出xuất 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 徧biến 覆phú 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

【# 疏sớ/sơ 】# 其kỳ 國quốc 者giả 。 本bổn 所sở 住trụ 國quốc 。 各các 於ư 其kỳ 國quốc 者giả 。 見kiến 佛Phật 佛Phật 皆giai 然nhiên 也dã 。 左tả 右hữu 為vi 廣quảng 。 前tiền 後hậu 為vi 長trường/trưởng 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 。 詳tường 如như 俱câu 舍xá 中trung 說thuyết 。 覆phú 大Đại 千Thiên 者giả 。 極cực 言ngôn 舌thiệt 相tướng 之chi 廣quảng 長trường 也dã 。 以dĩ 多đa 劫kiếp 口khẩu 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 故cố 。 若nhược 詳tường 其kỳ 繇# 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 中trung 說thuyết 。 言ngôn 此thử 以dĩ 明minh 佛Phật 語ngữ 為vi 必tất 可khả 信tín 。 令linh 斷đoạn 疑nghi 也dã 。

【# 鈔sao 】# 俱câu 舍xá 論luận 頌tụng 云vân 。 四tứ 大đại 洲châu 日nhật 月nguyệt 。 須Tu 彌Di 盧lô 欲dục 天thiên 。 梵Phạm 世Thế 各các 一nhất 千thiên 。 名danh 為vi 小tiểu 千thiên 界giới 。 此thử 小tiểu 千thiên 千thiên 倍bội 。 說thuyết 名danh 為vi 中trung 千thiên 。 此thử 千thiên 倍bội 大Đại 千Thiên 。 皆giai 同đồng 一nhất 成thành 壞hoại 。 今kim 釋thích 謂vị 四tứ 大đại 部bộ 洲châu 。 二nhị 輪luân 日nhật 月nguyệt 。 一nhất 須Tu 彌Di 山Sơn 。 從tùng 下hạ 地địa 獄ngục 。 至chí 六Lục 欲Dục 天Thiên 。 從tùng 欲dục 天thiên 至chí 梵Phạm 天Thiên 。 齊tề 此thử 色sắc 天thiên 。 名danh 一nhất 世thế 界giới 。 一nhất 一nhất 數số 之chi 。 積tích 而nhi 至chí 千thiên 。 名danh 曰viết 小tiểu 千thiên 。 又hựu 以dĩ 小tiểu 千thiên 為vi 一nhất 。 一nhất 一nhất 數số 之chi 。 積tích 而nhi 至chí 千thiên 。 名danh 曰viết 中trung 千thiên 。 又hựu 以dĩ 中trung 千thiên 為vi 一nhất 。 一nhất 一nhất 數số 之chi 。 積tích 而nhi 至chí 千thiên 。 名danh 曰viết 大Đại 千Thiên 。 以dĩ 三tam 次thứ 言ngôn 千thiên 。 曰viết 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 。 其kỳ 實thật 一nhất 大Đại 千Thiên 也dã 。 一nhất 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 即tức 經kinh 中trung 一nhất 佛Phật 土độ 也dã 。 彼bỉ 阿a 閦súc 佛Phật 。 乃nãi 至chí 恆Hằng 沙sa 諸chư 佛Phật 。 各các 各các 主chủ 此thử 。 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 今kim 謂vị 諸chư 佛Phật 各các 於ư 本bổn 界giới 。 出xuất 廣quảng 長trường 舌thiệt 。 覆phú 其kỳ 界giới 內nội 。 無vô 不bất 徧biến 也dã 。 口khẩu 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。 者giả 謂vị 不bất 為vi 妄vọng 言ngôn 。 綺ỷ 語ngữ 。 惡ác 口khẩu 。 兩lưỡng 舌thiệt 。 常thường 為vi 真chân 實thật 語ngữ 。 正chánh 直trực 語ngữ 。 柔nhu 軟nhuyễn 語ngữ 。 和hòa 合hợp 語ngữ 。 而nhi 言ngôn 多đa 劫kiếp 者giả 。 經Kinh 云vân 。 凡phàm 夫phu 舌thiệt 過quá 鼻tị 尖tiêm 。 表biểu 三tam 世thế 不bất 妄vọng 語ngữ 。 佛Phật 乃nãi 無vô 量lượng 劫kiếp 來lai 。 曾tằng 無vô 妄vọng 語ngữ 。 久cửu 積tích 功công 德đức 。 感cảm 斯tư 勝thắng 相tương/tướng 也dã 。 詳tường 其kỳ 繇# 者giả 。 華hoa 嚴nghiêm 離ly 世thế 間gian 品phẩm 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 十thập 種chủng 舌thiệt 。 所sở 謂vị 開khai 示thị 演diễn 說thuyết 。 無vô 盡tận 眾chúng 生sanh 行hành 舌thiệt 。 開khai 示thị 演diễn 說thuyết 。 無vô 盡tận 法Pháp 門môn 舌thiệt 。 讚tán 歎thán 諸chư 佛Phật 。 無vô 盡tận 功công 德đức 舌thiệt 。 乃nãi 至chí 降hàng 伏phục 一nhất 切thiết 。 諸chư 魔ma 外ngoại 道đạo 。 除trừ 滅diệt 生sanh 死tử 煩phiền 惱não 。 令linh 至chí 涅Niết 槃Bàn 舌thiệt 。 是thị 為vi 十thập 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 就tựu 此thử 法pháp 。 得đắc 如Như 來Lai 徧biến 覆phú 國quốc 土độ 無vô 上thượng 舌thiệt 。 則tắc 不bất 止chỉ 一nhất 因nhân 。 故cố 言ngôn 詳tường 也dã 。 必tất 可khả 信tín 者giả 。 凡phàm 夫phu 舌thiệt 相tướng 。 不bất 過quá 三tam 寸thốn 。 古cổ 謂vị 掉trạo 三tam 寸thốn 舌thiệt 。 則tắc 毀hủy 譽dự 抑ức 揚dương 。 循tuần 其kỳ 私tư 意ý 。 容dung 未vị 可khả 信tín 。 佛Phật 具cụ 如như 是thị 。 廣quảng 長trường 之chi 舌thiệt 。 寧ninh 有hữu 妄vọng 乎hồ 。 其kỳ 所sở 讚tán 歎thán 。 更cánh 疑nghi 不bất 信tín 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 行hành 位vị 菩Bồ 薩Tát 。 尚thượng 有hữu 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 更cánh 過quá 於ư 此thử 。 今kim 猶do 略lược 說thuyết 。

【# 鈔sao 】# 菩Bồ 薩Tát 舌thiệt 相tướng 者giả 。 華hoa 嚴nghiêm 十thập 行hành 位vị 菩Bồ 薩Tát 。 成thành 就tựu 十thập 無vô 盡tận 藏tạng 。 其kỳ 說thuyết 法Pháp 時thời 。 以dĩ 廣quảng 長trường 舌thiệt 。 出xuất 妙diệu 音âm 聲thanh 。 充sung 滿mãn 十thập 方phương 。 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 言ngôn 十thập 方phương 一nhất 切thiết 。 則tắc 不bất 止chỉ 一nhất 大Đại 千Thiên 而nhi 已dĩ 。 菩Bồ 薩Tát 且thả 然nhiên 。 何hà 況huống 如Như 來Lai 。 今kim 且thả 各các 就tựu 本bổn 國quốc 。 故cố 云vân 略lược 說thuyết 。 其kỳ 實thật 佛Phật 讚tán 淨tịnh 土độ 。 徧biến 十thập 方phương 一nhất 切thiết 世thế 界giới 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 慈từ 恩ân 云vân 。 佛Phật 之chi 舌thiệt 相tướng 。 證chứng 小tiểu 。 則tắc 覆phú 面diện 門môn 。 以dĩ 至chí 髮phát 際tế 。 今kim 覆phú 大Đại 千Thiên 。 證chứng 大đại 事sự 也dã 。 又hựu 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 覆phú 面diện 舌thiệt 相tướng 。 故cố 其kỳ 言ngôn 無vô 二nhị 。 悉tất 真chân 實thật 故cố 。 則tắc 覆phú 面diện 之chi 舌thiệt 。 已dĩ 無vô 妄vọng 語ngữ 。 況huống 覆phú 大Đại 千Thiên 乎hồ 。

【# 鈔sao 】# 舌thiệt 相tướng 小tiểu 大đại 者giả 。 以dĩ 佛Phật 得đắc 色sắc 身thân 三tam 昧muội 。 六lục 根căn 自tự 在tại 。 證chứng 小tiểu 證chứng 大đại 。 各các 隨tùy 其kỳ 意ý 。 言ngôn 大đại 事sự 者giả 。 法pháp 華hoa 云vân 。 佛Phật 為vi 一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 故cố 。 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 謂vị 令linh 眾chúng 生sanh 。 皆giai 入nhập 佛Phật 乘thừa 故cố 。 今kim 讚tán 淨tịnh 土độ 。 現hiện 此thử 舌thiệt 相tướng 。 則tắc 知tri 淨tịnh 土độ 法Pháp 門môn 。 是thị 為vi 大đại 事sự 。 同đồng 法pháp 華hoa 也dã 。 苟cẩu 非phi 大đại 事sự 。 則tắc 所sở 謂vị 割cát 鷄kê 焉yên 用dụng 牛ngưu 刀đao 也dã 。 又hựu 菩Bồ 薩Tát 覆phú 面diện 者giả 。 舉cử 劣liệt 況huống 勝thắng 。 勸khuyến 信tín 之chi 至chí 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 十thập 方phương 者giả 。 且thả 就tựu 橫hoạnh/hoành 說thuyết 。 若nhược 豎thụ 說thuyết 者giả 。 通thông 乎hồ 三tam 際tế 。 無vô 不bất 讚tán 歎thán 。

【# 鈔sao 】# 以dĩ 方phương 例lệ 世thế 。 則tắc 前tiền 乎hồ 迦Ca 葉Diếp 。 乃nãi 至chí 過quá 去khứ 。 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 。 後hậu 乎hồ 彌Di 勒Lặc 。 乃nãi 至chí 未vị 來lai 。 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 。 必tất 其kỳ 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 亦diệc 徧biến 覆phú 三tam 際tế 也dã 。 諸chư 佛Phật 相tương/tướng 同đồng 。 則tắc 心tâm 同đồng 。 智trí 同đồng 。 願nguyện 同đồng 。 既ký 六lục 方phương 讚tán 歎thán 此thử 經Kinh 。 知tri 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 亦diệc 必tất 讚tán 歎thán 此thử 經Kinh 。 如như 六lục 方phương 也dã 。 所sở 謂vị 無vô 間gian 說thuyết 者giả 是thị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 周chu 法Pháp 界Giới 。 是thị 廣quảng 長trường 舌thiệt 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 古cổ 謂vị 溪khê 聲thanh 即tức 是thị 廣quảng 長trường 舌thiệt 。 然nhiên 則tắc 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 不bất 獨độc 諸chư 佛Phật 有hữu 之chi 。 眾chúng 生sanh 有hữu 之chi 。 即tức 萬vạn 象tượng 皆giai 有hữu 之chi 。 是thị 故cố 情tình 與dữ 無vô 情tình 。 融dung 成thành 一nhất 舌thiệt 。 舌thiệt 即tức 法Pháp 界Giới 。 法Pháp 界Giới 即tức 舌thiệt 。 說thuyết 徧biến 覆phú 時thời 。 已dĩ 成thành 雙song 橛quyết 。

○# 三tam 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

說thuyết 誠thành 實thật 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 當đương 信tín 是thị 稱xưng 讚tán 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 一Nhất 切Thiết 諸Chư 佛Phật 所Sở 護Hộ 念Niệm 經Kinh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 誠thành 實thật 。 明minh 必tất 可khả 信tín 。 以dĩ 是thị 廣quảng 長trường 舌thiệt 端đoan 。 出xuất 誠thành 實thật 語ngữ 。 謂vị 此thử 稱xưng 讚tán 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 一Nhất 切Thiết 諸Chư 佛Phật 所Sở 護Hộ 念Niệm 經Kinh 。 汝nhữ 當đương 諦đế 信tín 。 莫mạc 懷hoài 疑nghi 也dã 。 信tín 義nghĩa 詳tường 後hậu 。

【# 鈔sao 】# 必tất 可khả 信tín 者giả 。 以dĩ 誠thành 則tắc 真chân 懇khẩn 無vô 偽ngụy 。 實thật 則tắc 審thẩm 諦đế 不bất 虗hư 。 所sở 謂vị 師sư 子tử 吼hống 。 無vô 畏úy 說thuyết 。 千thiên 聖thánh 復phục 起khởi 不bất 能năng 易dị 。 萬vạn 世thế 守thủ 之chi 則tắc 為vi 楷# 者giả 也dã 。 稱xưng 讚tán 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 連liên 下hạ 十thập 六lục 字tự 。 此thử 經Kinh 原nguyên 名danh 也dã 。 唐đường 譯dịch 止chỉ 言ngôn 稱xưng 讚tán 淨tịnh 土độ 佛Phật 攝nhiếp 受thọ 經kinh 。 欲dục 文văn 省tỉnh 便tiện 。 以dĩ 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 攝nhiếp 淨tịnh 土độ 中trung 故cố 。 此thử 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 上thượng 文văn 讚tán 佛Phật 。 今kim 乃nãi 讚tán 經kinh 。 其kỳ 義nghĩa 一nhất 也dã 。 故cố 不bất 重trọng/trùng 釋thích 。 護hộ 念niệm 者giả 。 念niệm 佛Phật 之chi 人nhân 。 佛Phật 力lực 保bảo 護hộ 。 令linh 其kỳ 安an 隱ẩn 。 無vô 諸chư 障chướng 難nạn 故cố 。 佛Phật 心tâm 憶ức 念niệm 。 令linh 其kỳ 精tinh 進tấn 。 無vô 有hữu 退thoái 墮đọa 故cố 。 觀quán 經Kinh 云vân 。 念niệm 佛Phật 眾chúng 生sanh 。 攝nhiếp 取thủ 不bất 捨xả 。 又hựu 經Kinh 云vân 。 念niệm 佛Phật 之chi 人nhân 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 常thường 住trụ 其kỳ 頂đảnh 。 又hựu 十thập 種chủng 利lợi 益ích 云vân 。 念niệm 佛Phật 之chi 人nhân 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 常thường 放phóng 光quang 明minh 。 攝nhiếp 受thọ 此thử 人nhân 。 此thử 本bổn 師sư 護hộ 念niệm 。 而nhi 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 同đồng 此thử 護hộ 念niệm 。 當đương 知tri 念niệm 佛Phật 佛Phật 念niệm 。 感cảm 應ứng 自tự 然nhiên 。 不bất 可khả 誣vu 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 八bát 地địa 始thỉ 蒙mông 佛Phật 護hộ 。 故cố 知tri 往vãng 生sanh 。 地địa 位vị 非phi 淺thiển 。

【# 鈔sao 】# 八bát 地địa 佛Phật 護hộ 者giả 。 華hoa 嚴nghiêm 謂vị 八Bát 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 常thường 為vi 如Như 來Lai 。 之chi 所sở 護hộ 念niệm 。 今kim 此thử 頓đốn 超siêu 勝thắng 地địa 。 故cố 曰viết 非phi 淺thiển 。

【# 疏sớ/sơ 】# 諸chư 佛Phật 告cáo 語ngữ 眾chúng 生sanh 。 古cổ 有hữu 二nhị 說thuyết 。 一nhất 謂vị 轉chuyển 引dẫn 。 一nhất 謂vị 同đồng 時thời 。 今kim 兼kiêm 用dụng 之chi 。

【# 鈔sao 】# 轉chuyển 引dẫn 者giả 。 慈từ 恩ân 謂vị 六lục 方phương 諸chư 佛Phật 。 告cáo 本bổn 國quốc 中trung 之chi 語ngữ 。 釋Thích 迦Ca 轉chuyển 引dẫn 以dĩ 證chứng 己kỷ 言ngôn 。 靈linh 芝chi 謂vị 是thị 釋Thích 迦Ca 。 說thuyết 此thử 經Kinh 時thời 。 六lục 方phương 諸chư 佛Phật 。 同đồng 時thời 讚tán 歎thán 。 今kim 兼kiêm 用dụng 者giả 。 以dĩ 此thử 廣quảng 大đại 最tối 要yếu 法Pháp 門môn 。 諸chư 佛Phật 平bình 時thời 必tất 所sở 常thường 讚tán 。 而nhi 正chánh 當đương 釋Thích 迦Ca 。 說thuyết 此thử 經Kinh 時thời 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 齊tề 讚tán 。 亦diệc 復phục 何hà 礙ngại 。 彌di 顯hiển 此thử 經Kinh 。 乃nãi 普phổ 眼nhãn 法Pháp 門môn 。 徧biến 乎hồ 法Pháp 界Giới 。 一nhất 說thuyết 一nhất 切thiết 說thuyết 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 不bất 變biến 。 是thị 誠thành 實thật 義nghĩa 。 自tự 性tánh 不bất 離ly 。 是thị 護hộ 念niệm 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 純thuần 真chân 絕tuyệt 妄vọng 。 萬vạn 劫kiếp 如như 然nhiên 。 言ngôn 誠thành 實thật 者giả 。 孰thục 過quá 於ư 是thị 。 即tức 今kim 一nhất 視thị 一nhất 聽thính 一nhất 言ngôn 一nhất 動động 莫mạc 不bất 與dữ 俱câu 亘tuyên 古cổ 亘tuyên 今kim 常thường 護hộ 常thường 念niệm 。 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 不bất 離ly 這giá 箇cá 。 何hà 得đắc 誠thành 言ngôn 不bất 信tín 。 護hộ 我ngã 偏thiên 違vi 。 可khả 謂vị 自tự 誑cuống 自tự 欺khi 。 自tự 逃đào 自tự 逝thệ 。

○# 二nhị 南nam 方phương (# 三tam )# 。

初sơ 列liệt 名danh 顯hiển 廣quảng 二nhị 現hiện 相tướng 表biểu 真chân 三tam 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

○# 初sơ 列liệt 名danh 顯hiển 廣quảng 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 南nam 方phương 世thế 界giới 。 有hữu 日Nhật 月Nguyệt 燈Đăng 佛Phật 。 名Danh 聞Văn 光Quang 佛Phật 。 大Đại 燄Diệm 肩Kiên 佛Phật 。 須Tu 彌Di 燈Đăng 佛Phật 。 無Vô 量Lượng 精Tinh 進Tấn 佛Phật 。 如như 是thị 等đẳng 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 諸chư 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 日nhật 月nguyệt 燈đăng 者giả 。 大đại 智trí 無vô 盡tận 故cố 。

【# 鈔sao 】# 大đại 智trí 無vô 盡tận 者giả 。 日nhật 照chiếu 晝trú 。 月nguyệt 照chiếu 夜dạ 。 燈đăng 照chiếu 日nhật 月nguyệt 。 之chi 所sở 不bất 及cập 。 普phổ 徧biến 繼kế 續tục 。 更cánh 無vô 窮cùng 盡tận 。 佛Phật 之chi 大đại 智trí 。 橫hoạnh/hoành 亘tuyên 十thập 方phương 。 豎thụ 通thông 三tam 際tế 。 方phương 猶do 是thị 也dã 。 又hựu 日nhật 光quang 破phá 暗ám 。 有hữu 般Bát 若Nhã 義nghĩa 。 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 月nguyệt 以dĩ 清thanh 涼lương 照chiếu 夜dạ 。 有hữu 解giải 脫thoát 義nghĩa 。 名danh 道đạo 種chủng 智trí 。 燈đăng 繼kế 日nhật 月nguyệt 。 通thông 乎hồ 晝trú 夜dạ 。 不bất 住trụ 二nhị 邊biên 。 是thị 中trung 道đạo 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 有hữu 法Pháp 身thân 義nghĩa 。 名danh 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

【# 疏sớ/sơ 】# 名danh 聞văn 光quang 者giả 。 名danh 稱xưng 普phổ 聞văn 。 如như 光quang 遠viễn 照chiếu 。

【# 鈔sao 】# 實thật 大đại 聲thanh 宏hoành 。 故cố 有hữu 名danh 稱xưng 。 普phổ 徧biến 聞văn 於ư 十thập 方phương 。 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 如như 日nhật 光quang 照chiếu 。 無vô 所sở 不bất 被bị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 燄diệm 肩kiên 者giả 。 肩kiên 表biểu 二nhị 智trí 。 燄diệm 喻dụ 照chiếu 耀diệu 。

【# 鈔sao 】# 二nhị 智trí 者giả 。 權quyền 智trí 照chiếu 事sự 。 實thật 智trí 照chiếu 理lý 。 事sự 理lý 炳bỉnh 然nhiên 。 雙song 照chiếu 不bất 昧muội 。 如như 兩lưỡng 肩kiên 發phát 燄diệm 故cố 。 又hựu 此thử 二nhị 智trí 。 荷hà 擔đảm 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 有hữu 肩kiên 義nghĩa 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 須Tu 彌Di 燈đăng 者giả 。 須Tu 彌Di 為vi 燈đăng 。 照chiếu 四tứ 天thiên 下hạ 。 佛Phật 光quang 廣quảng 照chiếu 亦diệc 如như 是thị 故cố 。

【# 鈔sao 】# 須Tu 彌Di 為vi 燈đăng 者giả 。 如như 云vân 須Tu 彌Di 為vi 筆bút 。 須Tu 彌Di 為vi 椎chùy 等đẳng 。 極cực 言ngôn 燈đăng 量lượng 之chi 廣quảng 大đại 也dã 。 須Tu 彌Di 在tại 中trung 。 光quang 照chiếu 四tứ 部bộ 。 佛Phật 以dĩ 中trung 道đạo 大đại 智trí 。 照chiếu 諸chư 眾chúng 生sanh 。 如như 須Tu 彌Di 燈đăng 也dã 。 然nhiên 維duy 摩ma 經kinh 言ngôn 。 須Tu 彌Di 燈Đăng 王Vương 佛Phật 。 身thân 長trường 八bát 萬vạn 。 四tứ 千thiên 由do 旬tuần 。 而nhi 究cứu 其kỳ 國quốc 土độ 。 乃nãi 東đông 方phương 過quá 三tam 十thập 六lục 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 世thế 界giới 。 今kim 在tại 南nam 方phương 。 以dĩ 佛Phật 同đồng 名danh 者giả 眾chúng 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 量lượng 精tinh 進tấn 者giả 。 精tinh 進tấn 解giải 見kiến 序tự 分phần/phân 。 但đãn 彼bỉ 言ngôn 常thường 。 此thử 言ngôn 無vô 量lượng 。

【# 鈔sao 】# 無vô 量lượng 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 時thời 無vô 量lượng 。 即tức 是thị 常thường 義nghĩa 。 二nhị 者giả 事sự 無vô 量lượng 。 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 智trí 行hành 無vô 邊biên 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 光quang 明minh 不bất 可khả 盡tận 。 是thị 南nam 方phương 恆Hằng 沙sa 佛Phật 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 南nam 方phương 為vi 離ly 。 離ly 為vi 火hỏa 。 火hỏa 內nội 暗ám 而nhi 外ngoại 明minh 。 是thị 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 也dã 。 真chân 知tri 不bất 昧muội 。 靈linh 燄diệm 何hà 窮cùng 。 華hoa 嚴nghiêm 光quang 明minh 覺giác 品phẩm 言ngôn 。 如Như 來Lai 光quang 明minh 。 過quá 一nhất 世thế 界giới 。 十thập 世thế 界giới 。 乃nãi 至chí 不bất 可khả 說thuyết 世thế 界giới 。 皆giai 是thị 自tự 己kỷ 心tâm 光quang 覺giác 照chiếu 。 一nhất 切thiết 不bất 從tùng 外ngoại 得đắc 。 故cố 曰viết 。 我ngã 見kiến 燈Đăng 明Minh 佛Phật 。 本bổn 光quang 瑞thụy 如như 此thử 。

○# 二nhị 現hiện 相tướng 表biểu 真chân 。

各các 於ư 其kỳ 國quốc 。 出xuất 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 徧biến 覆phú 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

○# 三tam 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

說thuyết 誠thành 實thật 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 當đương 信tín 是thị 稱xưng 讚tán 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 一Nhất 切Thiết 諸Chư 佛Phật 所Sở 護Hộ 念Niệm 經Kinh 。

○# 三tam 西tây 方phương (# 三tam )# 。

初sơ 列liệt 名danh 顯hiển 廣quảng 二nhị 現hiện 相tướng 表biểu 真chân 三tam 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

○# 初sơ 列liệt 名danh 顯hiển 廣quảng 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 西tây 方phương 世thế 界giới 。 有hữu 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 。 無Vô 量Lượng 相Tướng 佛Phật 。 無Vô 量Lượng 幢Tràng 佛Phật 。 大đại 光quang 佛Phật 。 大đại 明minh 佛Phật 。 寶bảo 相tương/tướng 佛Phật 。 淨tịnh 光quang 佛Phật 。 如như 是thị 等đẳng 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 諸chư 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 量lượng 壽thọ 。 因nhân 與dữ 本bổn 佛Phật 同đồng 名danh 。 古cổ 有hữu 二nhị 說thuyết 。 亦diệc 俱câu 有hữu 理lý 。

【# 鈔sao 】# 二nhị 說thuyết 者giả 。 靈linh 芝chi 謂vị 諸chư 佛Phật 同đồng 名danh 甚thậm 多đa 。 決quyết 非phi 法Pháp 藏tạng 所sở 成thành 之chi 佛Phật 。 以dĩ 是thị 本bổn 佛Phật 不bất 應ưng 自tự 讚tán 故cố 。 慈từ 恩ân 謂vị 設thiết 若nhược 自tự 讚tán 。 理lý 亦diệc 無vô 妨phương 。 以dĩ 導đạo 引dẫn 眾chúng 生sanh 。 令linh 生sanh 勝thắng 意ý 故cố 。 今kim 雙song 取thủ 二nhị 說thuyết 。 謂vị 據cứ 大đại 本bổn 。 過quá 無vô 邊biên 佛Phật 剎sát 。 同đồng 名danh 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 者giả 。 不bất 可khả 勝thắng 數số 。 又hựu 觀quán 音âm 師sư 觀Quán 音Âm 如Như 來Lai 等đẳng 。 則tắc 無vô 量lượng 壽thọ 之chi 名danh 。 何hà 止chỉ 一nhất 佛Phật 。 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 。 不bất 可khả 窮cùng 盡tận 。 若nhược 據cứ 佛Phật 分phần/phân 邊biên 事sự 。 焉yên 得đắc 以dĩ 凡phàm 常thường 例lệ 之chi 。 將tương 無vô 自tự 讚tán 毀hủy 他tha 。 犯phạm 菩Bồ 薩Tát 十thập 重trọng 戒giới 耶da 。 我ngã 為vi 法Pháp 王Vương 。 於ư 法pháp 自tự 在tại 。 縱tung 橫hoành 予# 奪đoạt 。 權quyền 實thật 雙song 彰chương 。 苟cẩu 有hữu 利lợi 於ư 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 何hà 施thí 而nhi 不bất 可khả 。 天thiên 上thượng 天thiên 下hạ 。 唯duy 吾ngô 獨độc 尊tôn 。 可khả 得đắc 云vân 自tự 讚tán 否phủ/bĩ 。 前tiền 之chi 一nhất 說thuyết 。 恐khủng 人nhân 不bất 知tri 諸chư 佛Phật 。 數số 如như 微vi 塵trần 。 拘câu 執chấp 一nhất 偏thiên 故cố 。 後hậu 之chi 一nhất 說thuyết 。 恐khủng 人nhân 泥nê 於ư 不bất 應ưng 自tự 讚tán 。 昧muội 佛Phật 神thần 用dụng 故cố 。 二nhị 說thuyết 兼kiêm 成thành 。 理lý 固cố 無vô 礙ngại 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 量lượng 相tương/tướng 者giả 。 相tướng 好hảo 無vô 盡tận 故cố 。

【# 鈔sao 】# 相tướng 好hảo 者giả 。 或hoặc 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 或hoặc 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 相tướng 。 或hoặc 微vi 塵trần 相tương/tướng 。 德đức 福phước 無vô 量lượng 。 相tương/tướng 亦diệc 無vô 量lượng 也dã 。 昔tích 志chí 公công 現hiện 十thập 一nhất 面diện 觀quán 音âm 相tương/tướng 。 僧Tăng 繇# 不bất 能năng 舉cử 筆bút 。 況huống 佛Phật 相tương/tướng 乎hồ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 量lượng 幢tràng 者giả 。 功công 德đức 高cao 顯hiển 。 喻dụ 之chi 如như 幢tràng 。 極cực 其kỳ 高cao 顯hiển 。 名danh 無vô 量lượng 也dã 。 又hựu 無vô 量lượng 者giả 。 廣quảng 多đa 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 幢tràng 者giả 。 旛phan 屬thuộc 。 又hựu 云vân 旗kỳ 屬thuộc 。 刊# 定định 記ký 。 幢tràng 有hữu 七thất 義nghĩa 。 約ước 之chi 成thành 五ngũ 。 一nhất 。 高cao 顯hiển 義nghĩa 。 喻dụ 佛Phật 位vị 極cực 尊tôn 故cố 。 二nhị 。 建kiến 立lập 義nghĩa 。 喻dụ 佛Phật 悲bi 智trí 。 建kiến 立lập 眾chúng 生sanh 。 及cập 菩Bồ 提Đề 故cố 。 三tam 。 歸quy 向hướng 義nghĩa 。 喻dụ 佛Phật 為vi 眾chúng 生sanh 。 所sở 宗tông 仰ngưỡng 故cố 。 四tứ 。 摧tồi 殄điễn 義nghĩa 。 降hàng 伏phục 一nhất 切thiết 。 諸chư 魔ma 軍quân 故cố 。 五ngũ 。 滅diệt 怖bố 義nghĩa 。 如như 帝Đế 釋Thích 告cáo 諸chư 天thiên 眾chúng 。 汝nhữ 與dữ 脩tu 羅la 戰chiến 時thời 。 設thiết 有hữu 恐khủng 怖bố 。 當đương 念niệm 我ngã 七thất 寶bảo 幢tràng 。 其kỳ 怖bố 即tức 滅diệt 。 喻dụ 佛Phật 得đắc 無vô 所sở 畏úy 。 眾chúng 生sanh 念niệm 佛Phật 。 即tức 離ly 恐khủng 怖bố 故cố 。 今kim 唯duy 取thủ 高cao 顯hiển 一nhất 義nghĩa 。 攝nhiếp 餘dư 義nghĩa 也dã 。 廣quảng 多đa 者giả 。 其kỳ 幢tràng 多đa 而nhi 無vô 量lượng 。 如như 經kinh 言ngôn 。 幢tràng 旛phan 寶bảo 葢# 。 徧biến 滿mãn 虗hư 空không 。 佛Phật 豎thụ 無vô 量lượng 妙diệu 義nghĩa 。 指chỉ 示thị 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 光quang 者giả 。 光quang 輝huy 廣quảng 被bị 故cố 。

【# 鈔sao 】# 光quang 指chỉ 化hóa 他tha 之chi 用dụng 。 諸chư 天thiên 人nhân 亦diệc 有hữu 身thân 光quang 。 不bất 假giả 日nhật 月nguyệt 。 二Nhị 乘Thừa 小tiểu 果quả 。 因Nhân 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 有hữu 光quang 明minh 。 比tỉ 佛Phật 為vi 小tiểu 。 佛Phật 光quang 暎ánh 蔽tế 一nhất 切thiết 。 故cố 云vân 大đại 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 明minh 者giả 。 謂vị 佛Phật 以dĩ 大đại 智trí 。 破phá 諸chư 惑hoặc 盡tận 故cố 。

【# 鈔sao 】# 破phá 諸chư 惑hoặc 盡tận 者giả 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 破phá 見kiến 思tư 惑hoặc 盡tận 。 道đạo 種chủng 智trí 。 破phá 塵trần 沙sa 惑hoặc 盡tận 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 破phá 無vô 明minh 惑hoặc 盡tận 。 杲# 日nhật 當đương 空không 。 無vô 所sở 不bất 照chiếu 。 云vân 大đại 明minh 也dã 。 雖tuy 前tiền 似tự 覺giác 他tha 。 此thử 似tự 自tự 覺giác 。 各các 舉cử 一nhất 德đức 。 義nghĩa 實thật 互hỗ 具cụ 。 如như 上thượng 總tổng 說thuyết 中trung 辯biện 。

【# 疏sớ/sơ 】# 寶bảo 相tương/tướng 者giả 。 相tướng 好hảo 殊thù 特đặc 。 如như 寶bảo 尊tôn 貴quý 故cố 。

【# 鈔sao 】# 相tướng 好hảo 如như 寶bảo 者giả 。 佛Phật 有hữu 無vô 量lượng 相tương/tướng 。 姑cô 舉cử 一nhất 二nhị 。 目mục 相tương/tướng 。 如như 經kinh 言ngôn 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 清thanh 淨tịnh 寶bảo 目mục 。 毫hào 相tướng 。 如như 經kinh 言ngôn 。 瑠lưu 璃ly 筒đồng 。 胷# 相tương/tướng 。 如như 經kinh 言ngôn 。 紫tử 磨ma 金kim 。 肉nhục 髻kế 相tương/tướng 。 如như 經kinh 言ngôn 。 甄chân 叔thúc 迦ca 。 皆giai 所sở 謂vị 寶bảo 相tương/tướng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 淨tịnh 光quang 者giả 。 佛Phật 德đức 清thanh 淨tịnh 。 發phát 光quang 明minh 故cố 。 又hựu 其kỳ 光quang 清thanh 淨tịnh 。 名danh 淨tịnh 光quang 故cố 。

【# 鈔sao 】# 清thanh 淨tịnh 發phát 光quang 者giả 。 有hữu 染nhiễm 之chi 智trí 。 不bất 發phát 妙diệu 光quang 。 佛Phật 德đức 至chí 淨tịnh 。 出xuất 大đại 光quang 明minh 。 譬thí 如như 鏡kính 體thể 清thanh 淨tịnh 。 能năng 鑑giám 形hình 故cố 。 其kỳ 光quang 清thanh 淨tịnh 者giả 。 譬thí 如như 野dã 燒thiêu 。 亦diệc 有hữu 光quang 明minh 。 比tỉ 之chi 日nhật 月nguyệt 。 不bất 名danh 淨tịnh 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 不bất 可khả 盡tận 。 是thị 西tây 方phương 恆Hằng 沙sa 佛Phật 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 西tây 方phương 義nghĩa 見kiến 前tiền 解giải 。 良lương 以dĩ 真Chân 如Như 自tự 體thể 。 湛trạm 若nhược 虗hư 空không 。 絕tuyệt 點điểm 純thuần 清thanh 。 曾tằng 何hà 涯nhai 際tế 。 纖tiêm 塵trần 乍sạ 起khởi 。 佛Phật 滅diệt 多đa 時thời 。 心tâm 垢cấu 頓đốn 除trừ 。 古cổ 佛Phật 隨tùy 現hiện 。

○# 二nhị 現hiện 相tướng 表biểu 真chân 。

各các 於ư 其kỳ 國quốc 。 出xuất 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 徧biến 覆phú 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

○# 三tam 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

說thuyết 誠thành 實thật 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 當đương 信tín 是thị 稱xưng 讚tán 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 一Nhất 切Thiết 諸Chư 佛Phật 所Sở 護Hộ 念Niệm 經Kinh 。

○# 四tứ 北bắc 方phương (# 三tam )# 。

初sơ 列liệt 名danh 顯hiển 廣quảng 二nhị 現hiện 相tướng 表biểu 真chân 三tam 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

○# 初sơ 列liệt 名danh 顯hiển 廣quảng 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 北bắc 方phương 世thế 界giới 。 有hữu 燄Diệm 肩Kiên 佛Phật 。 最Tối 勝Thắng 音Âm 佛Phật 。 難nan 沮trở 佛Phật 。 日nhật 生sanh 佛Phật 。 網võng 明minh 佛Phật 。 如như 是thị 等đẳng 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 諸chư 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 燄diệm 肩kiên 者giả 。 解giải 見kiến 前tiền 文văn 。

【# 鈔sao 】# 前tiền 有hữu 大đại 字tự 。 義nghĩa 無vô 優ưu 劣liệt 。

【# 疏sớ/sơ 】# 最tối 勝thắng 音âm 者giả 。 佛Phật 音âm 極cực 好hảo 。 一nhất 切thiết 音âm 聲thanh 。 無vô 能năng 及cập 故cố 。

【# 鈔sao 】# 佛Phật 有hữu 八bát 音âm 。 一nhất 極cực 好hảo 音âm 。 二nhị 柔nhu 軟nhuyễn 音âm 。 乃nãi 至chí 八bát 不bất 竭kiệt 音âm 。 今kim 據cứ 極cực 好hảo 。 以dĩ 釋thích 最tối 勝thắng 。 亦diệc 可khả 八bát 音âm 兼kiêm 備bị 。 故cố 名danh 最tối 勝thắng 。 則tắc 一nhất 切thiết 天thiên 人nhân 。 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 不bất 能năng 及cập 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 難nan 沮trở 者giả 。 佛Phật 德đức 堅kiên 密mật 。 不bất 可khả 壞hoại 故cố 。

【# 鈔sao 】# 沮trở 者giả 。 水thủy 名danh 。 佛Phật 證chứng 法Pháp 身thân 。 已dĩ 得đắc 金kim 剛cang 不bất 壞hoại 之chi 體thể 。 更cánh 無vô 餘dư 惑hoặc 。 煩phiền 惱não 橫hoạnh/hoành 流lưu 。 莫mạc 能năng 衝xung 蕩đãng 。 故cố 曰viết 難nan 沮trở 。 昔tích 人nhân 謂vị 吳ngô 其kỳ 沼chiểu 乎hồ 。 難nan 沮trở 者giả 。 猶do 言ngôn 不bất 可khả 沼chiểu 也dã 。 又hựu 沮trở 阻trở 通thông 用dụng 。 止chỉ 遏át 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 日nhật 生sanh 者giả 。 佛Phật 光quang 出xuất 現hiện 。 如như 日nhật 初sơ 升thăng 也dã 。 兼kiêm 二nhị 利lợi 說thuyết 。

【# 鈔sao 】# 二nhị 利lợi 者giả 。 一nhất 者giả 自tự 利lợi 。 眾chúng 生sanh 本bổn 覺giác 。 覆phú 在tại 無vô 明minh 。 如như 大đại 夜dạ 中trung 。 日nhật 光quang 不bất 現hiện 。 破phá 惑hoặc 顯hiển 智trí 。 始thỉ 覺giác 朗lãng 照chiếu 。 如như 日nhật 東đông 生sanh 故cố 。 三tam 者giả 利lợi 他tha 。 華hoa 嚴nghiêm 二nhị 十thập 三tam 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 日nhật 天thiên 子tử 。 不bất 以dĩ 生sanh 盲manh 不bất 見kiến 故cố 。 隱ẩn 而nhi 不bất 現hiện 。 不bất 以dĩ 乾càn 闥thát 婆bà 城thành 。 阿a 脩tu 羅la 手thủ 。 閻Diêm 浮Phù 提đề 樹thụ 。 崇sùng 巖nham 邃thúy 谷cốc 。 塵trần 霧vụ 煙yên 雲vân 等đẳng 物vật 覆phú 障chướng 故cố 。 隱ẩn 而nhi 不bất 現hiện 。 不bất 以dĩ 時thời 節tiết 改cải 變biến 故cố 。 隱ẩn 而nhi 不bất 現hiện 。 喻dụ 佛Phật 始thỉ 成thành 正chánh 覺giác 。 說thuyết 法Pháp 利lợi 生sanh 。 慧tuệ 光quang 普phổ 照chiếu 。 如như 日nhật 東đông 生sanh 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 網võng 明minh 者giả 。 智trí 如như 寶bảo 網võng 。 徧biến 照chiếu 眾chúng 生sanh 故cố 。

【# 鈔sao 】# 網võng 者giả 。 即tức 梵Phạm 網võng 千thiên 珠châu 。 千thiên 珠châu 交giao 暎ánh 。 光quang 明minh 洞đỗng 徹triệt 。 如như 佛Phật 智trí 徧biến 覆phú 眾chúng 生sanh 。 無vô 所sở 不bất 照chiếu 故cố 。 又hựu 種chủng 種chủng 法Pháp 門môn 。 互hỗ 相tương 融dung 徹triệt 。 覺giác 羣quần 迷mê 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 含hàm 攝nhiếp 不bất 可khả 盡tận 。 是thị 北bắc 方phương 恆Hằng 沙sa 佛Phật 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 北bắc 方phương 為vi 冬đông 。 冬đông 主chủ 藏tạng 。 萬vạn 物vật 之chi 所sở 成thành 終chung 。 而nhi 所sở 成thành 始thỉ 也dã 。 今kim 則tắc 百bách 千thiên 法Pháp 門môn 。 同đồng 歸quy 方phương 寸thốn 。 無vô 邊biên 德đức 用dụng 。 總tổng 在tại 心tâm 源nguyên 。 覓mịch 之chi 則tắc 無vô 相tướng 無vô 形hình 。 出xuất 之chi 則tắc 無vô 窮cùng 無vô 盡tận 。 本bổn 來lai 具cụ 足túc 。 不bất 假giả 他tha 求cầu 。 是thị 故cố 眾chúng 生sanh 心tâm 。 即tức 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。

○# 二nhị 現hiện 相tướng 表biểu 真chân 。

各các 於ư 其kỳ 國quốc 。 出xuất 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 徧biến 覆phú 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

○# 三tam 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

說thuyết 誠thành 實thật 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 當đương 信tín 是thị 稱xưng 讚tán 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 一Nhất 切Thiết 諸Chư 佛Phật 所Sở 護Hộ 念Niệm 經Kinh 。

○# 五ngũ 下hạ 方phương (# 三tam )# 。

初sơ 列liệt 名danh 顯hiển 廣quảng 二nhị 現hiện 相tướng 表biểu 真chân 三tam 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

○# 初sơ 列liệt 名danh 顯hiển 廣quảng 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 下hạ 方phương 世thế 界giới 。 有hữu 師Sư 子Tử 佛Phật 。 名danh 聞văn 佛Phật 。 名danh 光quang 佛Phật 。 達đạt 摩ma 佛Phật 。 法Pháp 幢tràng 佛Phật 。 持trì 法Pháp 佛Phật 。 如như 是thị 等đẳng 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 諸chư 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 師sư 子tử 者giả 。 如như 師sư 子tử 伏phục 羣quần 獸thú 故cố 。

【# 鈔sao 】# 師sư 子tử 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 師sư 子tử 。 眾chúng 獸thú 中trung 王vương 。 遊du 行hành 無vô 畏úy 。 如như 佛Phật 凡phàm 聖thánh 獨độc 尊tôn 。 出xuất 入nhập 三tam 界giới 。 自tự 在tại 無vô 礙ngại 故cố 。 二nhị 者giả 師sư 子tử 一nhất 吼hống 。 百bách 獸thú 畏úy 懼cụ 。 如như 佛Phật 說thuyết 法pháp 。 天thiên 魔ma 外ngoại 道đạo 。 皆giai 信tín 服phục 故cố 。 又hựu 無vô 五ngũ 種chủng 怖bố 。 具cụ 四Tứ 無Vô 畏Úy 。 皆giai 師sư 子tử 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 名danh 聞văn 者giả 。 釋thích 義nghĩa 同đồng 前tiền 。

【# 鈔sao 】# 前tiền 名danh 聞văn 光quang 。 今kim 無vô 光quang 字tự 。 名danh 聞văn 者giả 德đức 。 光quang 者giả 喻dụ 。 雖tuy 無vô 其kỳ 喻dụ 。 不bất 異dị 其kỳ 德đức 。

【# 疏sớ/sơ 】# 名danh 光quang 者giả 。 名danh 如như 日nhật 光quang 。 無vô 所sở 不bất 被bị 。 亦diệc 可khả 並tịnh 稱xưng 。 以dĩ 名danh 顯hiển 光quang 熾sí 故cố 。

【# 鈔sao 】# 如như 光quang 義nghĩa 同đồng 上thượng 。 名danh 顯hiển 者giả 。 如như 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 名danh 稱xưng 普phổ 聞văn 。 十thập 方phương 三tam 世thế 。 無vô 不bất 瞻chiêm 念niệm 故cố 。 光quang 熾sí 者giả 。 如như 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 光quang 明minh 普phổ 照chiếu 。 十thập 方phương 三tam 世thế 。 無vô 所sở 障chướng 礙ngại 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 達đạt 摩ma 者giả 。 此thử 云vân 法pháp 。 亦diệc 兼kiêm 二nhị 利lợi 。

【# 鈔sao 】# 法pháp 者giả 。 軌quỹ 持trì 義nghĩa 。 以dĩ 法pháp 軌quỹ 持trì 己kỷ 德đức 。 成thành 己kỷ 法Pháp 身thân 。 以dĩ 法pháp 軌quỹ 持trì 他tha 身thân 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 皆giai 證chứng 法Pháp 身thân 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 法Pháp 幢tràng 者giả 。 法pháp 如như 幢tràng 故cố 。

【# 鈔sao 】# 法pháp 如như 幢tràng 者giả 。 佛Phật 法Pháp 高cao 顯hiển 。 人nhân 天thiên 仰ngưỡng 之chi 為vi 宗tông 。 邪tà 外ngoại 望vọng 之chi 而nhi 伏phục 。 詳tường 如như 前tiền 文văn 無vô 量lượng 幢tràng 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 持trì 法Pháp 者giả 。 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 執chấp 中trung 名danh 持trì 。 二nhị 者giả 執chấp 守thủ 名danh 持trì 。

【# 鈔sao 】# 執chấp 中trung 者giả 。 不bất 墮đọa 有hữu 邊biên 。 不bất 墮đọa 無vô 邊biên 。 善thiện 持trì 中trung 道đạo 妙diệu 法Pháp 故cố 。 執chấp 守thủ 者giả 。 持trì 此thử 妙diệu 法Pháp 。 流lưu 通thông 三tam 世thế 。 使sử 不bất 斷đoạn 絕tuyệt 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 測trắc 之chi 彌di 深thâm 不bất 可khả 盡tận 。 是thị 下hạ 方phương 恆Hằng 沙sa 佛Phật 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 文Văn 殊Thù 取thủ 鉢bát 。 遙diêu 垂thùy 右hữu 手thủ 過quá 下hạ 方phương 四tứ 十thập 二nhị 恆Hằng 河Hà 沙sa 世thế 界giới 。 今kim 謂vị 更cánh 過quá 下hạ 方phương 不bất 可khả 說thuyết 恆Hằng 河Hà 沙sa 世thế 界giới 。 求cầu 於ư 自tự 性tánh 。 譬thí 如như 持trì 竿can/cán 探thám 海hải 。 欲dục 窮cùng 其kỳ 底để 。 終chung 不bất 可khả 得đắc 。

○# 二nhị 現hiện 相tướng 表biểu 真chân 。

各các 於ư 其kỳ 國quốc 。 出xuất 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 徧biến 覆phú 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

○# 三tam 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

說thuyết 誠thành 實thật 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 當đương 信tín 是thị 稱xưng 讚tán 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 一Nhất 切Thiết 諸Chư 佛Phật 所Sở 護Hộ 念Niệm 經Kinh 。

○# 六lục 上thượng 方phương (# 三tam )# 。

初sơ 列liệt 名danh 顯hiển 廣quảng 二nhị 現hiện 相tướng 表biểu 真chân 三tam 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

○# 初sơ 列liệt 名danh 顯hiển 廣quảng 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 上thượng 方phương 世thế 界giới 。 有hữu 梵Phạm 音Âm 佛Phật 。 宿túc 王vương 佛Phật 。 香hương 上thượng 佛Phật 。 香hương 光quang 佛Phật 。 大Đại 燄Diệm 肩Kiên 佛Phật 。 雜Tạp 色Sắc 寶Bảo 華Hoa 嚴Nghiêm 身Thân 佛Phật 。 娑Sa 羅La 樹Thụ 王Vương 佛Phật 。 寶Bảo 華Hoa 德Đức 佛Phật 。 見Kiến 一Nhất 切Thiết 義Nghĩa 佛Phật 。 如Như 須Tu 彌Di 山Sơn 佛Phật 。 如như 是thị 等đẳng 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 諸chư 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 梵Phạm 音âm 者giả 。 佛Phật 音âm 清thanh 淨tịnh 。 無vô 雜tạp 染nhiễm 故cố 。

【# 鈔sao 】# 無vô 雜tạp 染nhiễm 者giả 。 餘dư 乘thừa 說thuyết 法Pháp 。 是thị 為vi 雜tạp 染nhiễm 。 而nhi 不bất 清thanh 淨tịnh 。 今kim 佛Phật 唯duy 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 法pháp 。 化hóa 導đạo 諸chư 羣quần 生sanh 。 所sở 謂vị 純thuần 一nhất 不bất 雜tạp 。 具cụ 足túc 清thanh 白bạch 。 梵Phạm 行hạnh 之chi 相tướng 。 故cố 名danh 梵Phạm 音âm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 宿túc 王vương 者giả 。 一nhất 云vân 月nguyệt 為vi 宿túc 王vương 。 一nhất 云vân 即tức 宿túc 中trung 王vương 。 如như 北bắc 辰thần 故cố 。 二nhị 義nghĩa 皆giai 得đắc 。

【# 鈔sao 】# 月nguyệt 為vi 宿túc 王vương 。 所sở 謂vị 萬vạn 點điểm 星tinh 光quang 。 不bất 如như 孤cô 月nguyệt 。 月nguyệt 非phi 星tinh 類loại 。 喻dụ 佛Phật 為vi 大đại 覺giác 。 覺giác 非phi 迷mê 類loại 。 勝thắng 一nhất 切thiết 故cố 。 即tức 宿túc 中trung 王vương 者giả 。 語ngữ 云vân 。 譬thí 如như 北bắc 辰thần 。 居cư 其kỳ 所sở 而nhi 眾chúng 星tinh 拱củng 之chi 。 言ngôn 北bắc 辰thần 宿túc 類loại 。 而nhi 出xuất 乎hồ 其kỳ 類loại 。 喻dụ 佛Phật 即tức 眾chúng 生sanh 。 出xuất 乎hồ 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 生sanh 所sở 歸quy 依y 故cố 。 皆giai 得đắc 者giả 。 一nhất 以dĩ 星tinh 月nguyệt 對đối 顯hiển 稱xưng 王vương 。 一nhất 就tựu 星tinh 中trung 獨độc 勝thắng 稱xưng 王vương 。 今kim 言ngôn 佛Phật 在tại 異dị 類loại 。 異dị 類loại 中trung 王vương 。 佛Phật 在tại 同đồng 類loại 。 同đồng 類loại 中trung 王vương 。 故cố 皆giai 得đắc 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 香hương 上thượng 者giả 。 佛Phật 聖thánh 中trung 聖thánh 。 如như 香hương 中trung 香hương 。 最tối 上thượng 無vô 比tỉ 故cố 。

【# 鈔sao 】# 香hương 中trung 香hương 者giả 。 如như 栴chiên 檀đàn 香hương 。 云vân 此thử 香hương 六lục 銖thù 。 價giá 值trị 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 又hựu 云vân 。 此thử 香hương 一nhất 焚phần 。 四tứ 十thập 里lý 外ngoại 。 無vô 不bất 聞văn 者giả 。 是thị 香hương 之chi 最tối 上thượng 者giả 也dã 。 佛Phật 證chứng 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 之chi 香hương 。 其kỳ 香hương 普phổ 熏huân 。 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 一nhất 切thiết 人nhân 天thiên 。 脩tu 羅la 外ngoại 道đạo 二Nhị 乘Thừa 之chi 香hương 。 無vô 能năng 及cập 者giả 。 故cố 曰viết 香hương 上thượng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 香hương 光quang 者giả 。 其kỳ 香hương 發phát 光quang 。 如như 斷đoạn 智trí 二nhị 德đức 故cố 。

【# 鈔sao 】# 斷đoạn 德đức 者giả 。 香hương 能năng 辟tịch 惡ác 。 有hữu 滅diệt 穢uế 義nghĩa 。 諸chư 惡ác 淨tịnh 盡tận 。 名danh 之chi 為vi 香hương 。 智trí 德đức 者giả 。 光quang 能năng 破phá 暗ám 。 有hữu 智trí 慧tuệ 義nghĩa 。 靈linh 明minh 廣quảng 照chiếu 。 名danh 之chi 為vi 光quang 。 又hựu 常thường 香hương 止chỉ 被bị 鼻tị 根căn 。 香hương 中trung 發phát 光quang 。 兼kiêm 被bị 眼nhãn 根căn 。 喻dụ 聲Thanh 聞Văn 止chỉ 能năng 滅diệt 惡ác 。 有hữu 體thể 無vô 用dụng 。 佛Phật 滅diệt 諸chư 惡ác 。 能năng 具cụ 諸chư 善thiện 。 具cụ 足túc 斷đoạn 智trí 。 如như 香hương 光quang 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 燄diệm 肩kiên 者giả 。 釋thích 義nghĩa 同đồng 前tiền 。

【# 鈔sao 】# 燄diệm 肩kiên 之chi 名danh 屢lũ 出xuất 。 正chánh 繇# 佛Phật 同đồng 名danh 號hiệu 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 雜tạp 色sắc 寶bảo 華hoa 嚴nghiêm 身thân 者giả 。 萬vạn 行hạnh 因nhân 華hoa 。 莊trang 嚴nghiêm 法Pháp 身thân 故cố 。

【# 鈔sao 】# 萬vạn 行hạnh 莊trang 嚴nghiêm 者giả 。 雖tuy 證chứng 法Pháp 身thân 。 若nhược 無vô 萬vạn 行hạnh 。 名danh 素tố 法Pháp 身thân 。 佛Phật 稱xưng 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 故cố 須tu 四Tứ 等Đẳng 六Lục 度Độ 。 種chủng 種chủng 行hành 門môn 。 無vô 不bất 備bị 集tập 。 積tích 功công 累lũy 德đức 。 助trợ 顯hiển 法Pháp 身thân 。 如như 萬vạn 種chủng 寶bảo 華hoa 莊trang 嚴nghiêm 色sắc 身thân 也dã 。 以dĩ 法Pháp 身thân 本bổn 具cụ 。 恆Hằng 沙sa 性tánh 德đức 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 娑sa 羅la 樹thụ 王vương 者giả 。 娑sa 羅la 。 此thử 云vân 堅kiên 固cố 。 亦diệc 云vân 最tối 勝thắng 。 德đức 不bất 變biến 易dị 。 三tam 界giới 獨độc 尊tôn 。 如như 樹thụ 王vương 故cố 。

【# 鈔sao 】# 堅kiên 固cố 者giả 。 此thử 樹thụ 歲tuế 寒hàn 不bất 彫điêu 。 斧phủ 斤cân 不bất 損tổn 。 有hữu 堅kiên 固cố 義nghĩa 。 如như 佛Phật 證chứng 法Pháp 身thân 。 惑hoặc 不bất 能năng 搖dao 。 境cảnh 不bất 能năng 動động 故cố 。 最tối 勝thắng 者giả 。 此thử 樹thụ 高cao 大đại 。 一nhất 切thiết 林lâm 木mộc 。 無vô 能năng 及cập 者giả 。 如như 佛Phật 超siêu 三tam 界giới 。 眾chúng 聖Thánh 中Trung 尊Tôn 故cố 。 具cụ 斯tư 二nhị 德đức 。 名danh 樹thụ 王vương 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 寶bảo 華hoa 德đức 者giả 。 佛Phật 德đức 如như 寶bảo 華hoa 故cố 。

【# 鈔sao 】# 前tiền 云vân 嚴nghiêm 身thân 。 嚴nghiêm 有hữu 因nhân 義nghĩa 。 今kim 但đãn 言ngôn 華hoa 。 以dĩ 華hoa 喻dụ 德đức 。 佛Phật 之chi 萬vạn 德đức 。 貴quý 重trọng 華hoa 美mỹ 。 如như 寶bảo 華hoa 也dã 。 一nhất 云vân 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 佛Phật 之chi 四tứ 德đức 。 常thường 如như 寶bảo 華hoa 無vô 彫điêu 落lạc 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 如như 寶bảo 華hoa 悅duyệt 人nhân 意ý 故cố 。 我ngã 如như 寶bảo 華hoa 無vô 待đãi 外ngoại 故cố 。 淨tịnh 如như 寶bảo 華hoa 體thể 瑩oánh 潔khiết 故cố 。 富phú 有hữu 萬vạn 德đức 。 貴quý 重trọng 華hoa 美mỹ 。 可khả 例lệ 知tri 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 見kiến 一nhất 切thiết 義nghĩa 者giả 。 諸chư 法pháp 之chi 義nghĩa 。 無vô 不bất 知tri 故cố 。

【# 鈔sao 】# 一nhất 切thiết 者giả 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 諸chư 法pháp 無vô 量lượng 。 則tắc 義nghĩa 無vô 量lượng 。 有hữu 知tri 近cận 義nghĩa 。 不bất 知tri 遠viễn 義nghĩa 者giả 。 有hữu 知tri 偏thiên 義nghĩa 。 不bất 知tri 圓viên 義nghĩa 者giả 。 有hữu 知tri 總tổng 義nghĩa 。 不bất 知tri 別biệt 義nghĩa 者giả 。 有hữu 知tri 實thật 義nghĩa 。 不bất 知tri 權quyền 義nghĩa 者giả 。 佛Phật 無vô 不bất 見kiến 。 如như 悉Tất 達Đạt 太Thái 子Tử 。 名danh 一nhất 切thiết 義nghĩa 成thành 。 即tức 此thử 意ý 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 者giả 。 須Tu 彌Di 為vi 眾chúng 山sơn 之chi 王vương 。 佛Phật 德đức 超siêu 絕tuyệt 。 如như 須Tu 彌Di 故cố 。

【# 鈔sao 】# 前tiền 言ngôn 須Tu 彌Di 相tương/tướng 。 故cố 指chỉ 相tướng 好hảo 。 今kim 無vô 相tướng 字tự 。 專chuyên 就tựu 德đức 言ngôn 。 合hợp 萬vạn 德đức 而nhi 交giao 羅la 。 如như 須Tu 彌Di 以dĩ 寶bảo 成thành 稱xưng 妙diệu 。 中trung 天thiên 下hạ 而nhi 獨độc 立lập 。 如như 須Tu 彌Di 以dĩ 最tối 上thượng 稱xưng 高cao 。 須Tu 彌Di 王vương 於ư 眾chúng 山sơn 。 如Như 來Lai 王vương 於ư 三tam 界giới 。 其kỳ 義nghĩa 一nhất 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 仰ngưỡng 之chi 彌di 高cao 不bất 可khả 盡tận 。 是thị 上thượng 方phương 恆Hằng 沙sa 佛Phật 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 顏nhan 淵uyên 歎thán 道đạo 。 曰viết 。 仰ngưỡng 之chi 彌di 高cao 。 今kim 借tá 用dụng 之chi 。 言ngôn 靈linh 心tâm 卓trác 越việt 。 體thể 絕tuyệt 攀phàn 緣duyên 。 仰ngưỡng 之chi 彌di 勤cần 。 高cao 之chi 益ích 甚thậm 。 昔tích 淨tịnh 名danh 過quá 上thượng 方phương 四tứ 十thập 二nhị 恆Hằng 河Hà 沙sa 世thế 界giới 。 而nhi 取thủ 香hương 飯phạn 。 今kim 謂vị 更cánh 過quá 上thượng 方phương 不bất 可khả 說thuyết 恆Hằng 河Hà 沙sa 世thế 界giới 。 求cầu 於ư 自tự 性tánh 。 譬thí 如như 接tiếp 竹trúc 點điểm 天thiên 。 欲dục 至chí 其kỳ 巔điên 。 終chung 不bất 可khả 得đắc 。

○# 二nhị 現hiện 相tướng 表biểu 真chân 。

各các 於ư 其kỳ 國quốc 。 出xuất 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 徧biến 覆phú 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

○# 三tam 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

說thuyết 誠thành 實thật 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 當đương 信tín 是thị 稱xưng 讚tán 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 一Nhất 切Thiết 諸Chư 佛Phật 所Sở 護Hộ 念Niệm 經Kinh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 上thượng 六lục 方phương 佛Phật 讚tán 。 亦diệc 是thị 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 本bổn 願nguyện 力lực 故cố 。

【# 鈔sao 】# 本bổn 願nguyện 者giả 。 大đại 本bổn 法Pháp 藏tạng 願nguyện 云vân 。 我ngã 作tác 佛Phật 時thời 。 名danh 聞văn 十thập 方phương 。 無vô 央ương 數số 世thế 界giới 。 諸chư 佛Phật 各các 於ư 大đại 眾chúng 之chi 中trung 。 稱xưng 我ngã 功công 德đức 。 及cập 與dữ 國quốc 土độ 等đẳng 。 故cố 今kim 成thành 佛Phật 。 如như 其kỳ 所sở 願nguyện 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 執chấp 楞lăng 嚴nghiêm 。 謂vị 觀quán 音âm 耳nhĩ 根căn 。 此thử 方phương 教giáo 體thể 。 勢thế 至chí 念niệm 佛Phật 。 不bất 與dữ 圓viên 通thông 。 云vân 何hà 今kim 日nhật 。 普phổ 教giáo 念niệm 佛Phật 。 以dĩ 此thử 為vi 疑nghi 者giả 。 正chánh 繇# 不bất 達đạt 六lục 方phương 佛Phật 讚tán 故cố 。

【# 鈔sao 】# 疑nghi 者giả 。 謂vị 念niệm 佛Phật 法Pháp 門môn 。 既ký 不bất 逗đậu 此thử 方phương 之chi 機cơ 。 又hựu 不bất 入nhập 圓viên 通thông 之chi 選tuyển 。 既ký 居cư 此thử 方phương 。 何hà 必tất 念niệm 佛Phật 。 今kim 觀quán 六lục 方phương 諸chư 佛Phật 皆giai 讚tán 此thử 經Kinh 。 則tắc 知tri 耳nhĩ 根căn 者giả 。 偏thiên 逗đậu 此thử 方phương 之chi 機cơ 。 念niệm 佛Phật 則tắc 普phổ 逗đậu 十thập 方phương 世thế 界giới 之chi 機cơ 也dã 。 大đại 本bổn 云vân 。 十thập 方phương 眾chúng 生sanh 。 稱xưng 我ngã 名danh 號hiệu 。 必tất 生sanh 我ngã 國quốc 。 是thị 也dã 。 耳nhĩ 根căn 者giả 。 偏thiên 逗đậu 人nhân 類loại 之chi 機cơ 。 念niệm 佛Phật 則tắc 普phổ 逗đậu 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 之chi 機cơ 也dã 。 大đại 本bổn 云vân 。 地địa 獄ngục 鬼quỷ 畜súc 生sanh 。 亦diệc 生sanh 我ngã 剎sát 中trung 。 是thị 也dã 。 然nhiên 則tắc 耳nhĩ 根căn 不bất 攝nhiếp 念niệm 佛Phật 。 念niệm 佛Phật 能năng 攝nhiếp 耳nhĩ 根căn 。 是thị 故cố 耳nhĩ 根căn 者giả 。 此thử 方phương 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 所sở 讚tán 。 念niệm 佛Phật 者giả 。 十thập 方phương 恆Hằng 沙sa 如Như 來Lai 所sở 讚tán 。 今kim 從tùng 多đa 讚tán 故cố 也dã 。 且thả 今kim 普phổ 天thiên 之chi 下hạ 。 緇# 素tố 男nam 女nữ 。 自tự 然nhiên 念niệm 佛Phật 。 如như 前tiền 文văn 所sở 明minh 逗đậu 機cơ 之chi 廣quảng 。 又hựu 何hà 疑nghi 哉tai 。 試thí 設thiết 一nhất 喻dụ 。 如như 此thử 國quốc 中trung 。 有hữu 百bách 千thiên 邑ấp 。 於ư 中trung 士sĩ 子tử 分phần/phân 習tập 五ngũ 經kinh 。 或hoặc 有hữu 一nhất 邑ấp 。 士sĩ 多đa 習tập 詩thi 。 或hoặc 有hữu 一nhất 邑ấp 。 士sĩ 多đa 習tập 禮lễ 。 所sở 稱xưng 多đa 習tập 。 據cứ 本bổn 邑ấp 故cố 。 如như 其kỳ 參tham 會hội 諸chư 經kinh 。 通thông 較giảo 合hợp 國quốc 。 則tắc 習tập 之chi 最tối 多đa 。 莫mạc 尚thượng 於ư 易dị 。 今kim 此thử 耳nhĩ 根căn 。 如như 詩thi 禮lễ 故cố 。 今kim 此thử 念niệm 佛Phật 。 如như 周chu 易dị 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 。 既ký 六lục 方phương 諸chư 佛Phật 。 共cộng 讚tán 西tây 方phương 。 云vân 何hà 六lục 祖tổ 不bất 隨tùy 佛Phật 讚tán 。 反phản 似tự 斥xích 無vô 。 其kỳ 故cố 安an 在tại 。 答đáp 。 此thử 有hữu 四tứ 意ý 。 一nhất 為vi 門môn 不bất 同đồng 故cố 。 二nhị 似tự 毀hủy 實thật 讚tán 故cố 。 三tam 不bất 為vi 初sơ 機cơ 故cố 。 四tứ 記ký 錄lục 有hữu 訛ngoa 故cố 。

【# 鈔sao 】# 六lục 祖tổ 壇đàn 經Kinh 云vân 。 東đông 方phương 人nhân 造tạo 惡ác 。 念niệm 佛Phật 求cầu 生sanh 西tây 方phương 。 西tây 方phương 人nhân 造tạo 惡ác 。 念niệm 佛Phật 求cầu 生sanh 何hà 國quốc 。 又hựu 云vân 。 愚ngu 人nhân 願nguyện 東đông 願nguyện 西tây 。 後hậu 人nhân 執chấp 此thử 。 遂toại 疑nghi 六lục 祖tổ 說thuyết 無vô 西tây 方phương 。 故cố 為vi 此thử 辯biện 。 初sơ 為vi 門môn 不bất 同đồng 者giả 。

復phục 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 且thả 據cứ 理lý 事sự 二nhị 門môn 。 六lục 祖tổ 所sở 說thuyết 。 是thị 以dĩ 理lý 奪đoạt 事sự 門môn 。 若nhược 以dĩ 事sự 奪đoạt 理lý 門môn 。 則tắc 佛Phật 事sự 門môn 中trung 。 不bất 捨xả 一nhất 法pháp 。 安an 得đắc 撥bát 無vô 淨tịnh 土độ 。 二nhị 者giả 晉tấn 宋tống 而nhi 下hạ 。 競cạnh 以dĩ 禪thiền 觀quán 相tương/tướng 高cao 。 直trực 指chỉ 單đơn 傳truyền 之chi 意ý 。 幾kỷ 於ư 晦hối 塞tắc 。 於ư 時thời 達đạt 摩ma 始thỉ 唱xướng 。 諸chư 祖tổ 繼kế 興hưng 。 惟duy 欲dục 大đại 明minh 此thử 道đạo 。 而nhi 此thử 道đạo 無vô 佛Phật 無vô 眾chúng 生sanh 。 今kim 西tây 方phương 者giả 。 正chánh 開khai 示thị 眾chúng 生sanh 。 趣thú 向hướng 佛Phật 故cố 。 此thử 道đạo 舉cử 心tâm 即tức 錯thác 。 動động 念niệm 即tức 乖quai 。 今kim 西tây 方phương 者giả 。 正chánh 教giáo 人nhân 起khởi 心tâm 念niệm 佛Phật 故cố 。 此thử 道Đạo 心tâm 境cảnh 俱câu 寂tịch 。 今kim 西tây 方phương 者giả 。 正chánh 以dĩ 佛Phật 國quốc 為vi 境cảnh 。 發phát 心tâm 求cầu 生sanh 故cố 。 是thị 雖tuy 理lý 無vô 二nhị 致trí 。 而nhi 門môn 庭đình 施thi 設thiết 不bất 同đồng 。 隨tùy 時thời 逐trục 機cơ 。 法pháp 自tự 應ưng 爾nhĩ 。 假giả 使sử 纔tài 弘hoằng 直trực 指chỉ 。 復phục 讚tán 西tây 方phương 。 則tắc 直trực 指chỉ 之chi 意ý 。 終chung 無vô 繇# 明minh 矣hĩ 。 故cố 六lục 祖tổ 與dữ 淨tịnh 土độ 諸chư 師sư 。 易dị 地địa 則tắc 皆giai 然nhiên 也dã 。 二nhị 似tự 毀hủy 實thật 讚tán 者giả 。 六lục 祖tổ 東đông 西tây 之chi 說thuyết 。 祇kỳ 是thị 勸khuyến 人nhân 要yếu 須tu 實thật 心tâm 為vi 善thiện 。 空không 願nguyện 無vô 益ích 。 何hà 曾tằng 說thuyết 無vô 西tây 方phương 。 喻dụ 如như 孔khổng 子tử 生sanh 於ư 東đông 魯lỗ 。 今kim 有hữu 人nhân 言ngôn 。 齊tề 人nhân 造tạo 惡ác 。 慕mộ 孔khổng 子tử 求cầu 居cư 魯lỗ 邦bang 。 魯lỗ 人nhân 造tạo 惡ác 。 慕mộ 孔khổng 子tử 求cầu 居cư 何hà 國quốc 。 蓋cái 謂vị 為vi 善thiện 是thị 真chân 學học 仲trọng 尼ni 。 何hà 曾tằng 說thuyết 無vô 東đông 魯lỗ 。 六lục 祖tổ 此thử 言ngôn 。 正chánh 經kinh 中trung 必tất 以dĩ 多đa 善thiện 根căn 。 得đắc 生sanh 彼bỉ 國quốc 之chi 謂vị 也dã 。 惡ác 得đắc 云vân 毀hủy 。 三tam 不bất 為vi 初sơ 機cơ 者giả 。 六lục 祖tổ 自tự 云vân 。 吾ngô 戒giới 定định 慧tuệ 。 接tiếp 最Tối 上Thượng 乘Thừa 人nhân 。 今kim 初sơ 心tâm 下hạ 凡phàm 。 以dĩ 秋thu 毫hào 世thế 智trí 。 藐miệu 視thị 西tây 方phương 。 妄vọng 談đàm 般Bát 若Nhã 。 非phi 徒đồ 無vô 益ích 。 而nhi 又hựu 害hại 之chi 。 故cố 壇đàn 經kinh 者giả 。 慎thận 勿vật 示thị 之chi 初sơ 機cơ 。 苟cẩu 投đầu 非phi 器khí 。 便tiện 落lạc 狂cuồng 魔ma 。 誠thành 可khả 歎thán 惜tích 。 四tứ 記ký 錄lục 有hữu 訛ngoa 者giả 。 壇đàn 經kinh 又hựu 言ngôn 西tây 方phương 去khứ 此thử 。 十thập 萬vạn 八bát 千thiên 里lý 。 是thị 錯thác 以dĩ 五ngũ 天Thiên 竺Trúc 等đẳng 為vi 極cực 樂lạc 也dã 。 五ngũ 天thiên 震chấn 旦đán 。 同đồng 為vi 娑sa 婆bà 穢uế 土thổ/độ 。 何hà 須tu 分phân 別biệt 。 願nguyện 東đông 願nguyện 西tây 。 而nhi 極cực 樂lạc 自tự 去khứ 此thử 娑sa 婆bà 十thập 萬vạn 億ức 土thổ/độ 。 蓋cái 壇đàn 經kinh 皆giai 學học 人nhân 記ký 錄lục 。 寧ninh 保bảo 無vô 訛ngoa 。 不bất 然nhiên 。 則tắc 借tá 此thử 之chi 西tây 域vực 。 以dĩ 喻dụ 彼bỉ 之chi 西tây 方phương 耳nhĩ 。 古cổ 謂vị 盡tận 信tín 書thư 。 不bất 如như 無vô 書thư 者giả 。 此thử 也dã 。 況huống 西tây 方phương 千thiên 佛Phật 所sở 讚tán 。 今kim 乃nãi 疑nghi 千thiên 佛Phật 之chi 言ngôn 。 信tín 一nhất 祖tổ 之chi 語ngữ 。 佛Phật 尚thượng 不bất 足túc 信tín 。 況huống 於ư 祖tổ 乎hồ 。 明minh 智trí 者giả 。 當đương 為vi 世thế 人nhân 決quyết 疑nghi 起khởi 信tín 。 在tại 在tại 處xứ 處xứ 。 弘hoằng 讚tán 流lưu 通thông 。 即tức 是thị 代đại 諸chư 佛Phật 。 出xuất 廣quảng 長trường 舌thiệt 。 即tức 是thị 報báo 佛Phật 深thâm 恩ân 。 如như 其kỳ 違vi 背bội 聖thánh 言ngôn 。 故cố 為vi 魔ma 說thuyết 。 其kỳ 為vi 罪tội 也dã 。 何hà 可khả 言ngôn 盡tận 。 今kim 以dĩ 喻dụ 明minh 。 於ư 此thử 有hữu 人nhân 。 日nhật 出xuất 萬vạn 言ngôn 。 以dĩ 謗báng 萬vạn 佛Phật 。 積tích 滿mãn 千thiên 歲tuế 。 是thị 人nhân 罪tội 業nghiệp 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 而nhi 復phục 有hữu 人nhân 出xuất 一nhất 惡ác 言ngôn 。 撥bát 無vô 淨tịnh 土độ 。 阻trở 人nhân 念niệm 佛Phật 。 是thị 人nhân 罪tội 業nghiệp 。 過quá 於ư 前tiền 人nhân 。 百bách 千thiên 萬vạn 倍bội 。 乃nãi 至chí 無vô 算toán 。

何hà 以dĩ 故cố 。 微vi 塵trần 諸chư 佛Phật 。 讚tán 歎thán 西tây 方phương 。 惟duy 欲dục 人nhân 人nhân 成thành 佛Phật 。 汝nhữ 獨độc 生sanh 謗báng 。 即tức 是thị 徧biến 謗báng 。 微vi 塵trần 如Như 來Lai 。 陷hãm 害hại 眾chúng 生sanh 。 常thường 沈trầm 苦khổ 海hải 。 不bất 得đắc 成thành 佛Phật 。 故cố 罪tội 如như 是thị 。 其kỳ 慎thận 辭từ 哉tai 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 徧biến 照chiếu 。 是thị 六lục 方phương 佛Phật 讚tán 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 靈linh 光quang 獨độc 耀diệu 。 迥huýnh 絕tuyệt 中trung 邊biên 。 真chân 照chiếu 無vô 私tư 。 何hà 分phần/phân 彼bỉ 此thử 。 故cố 得đắc 一nhất 多đa 無vô 礙ngại 。 主chủ 伴bạn 交giao 成thành 。 無vô 礙ngại 。 則tắc 千thiên 差sai 雖tuy 隔cách 而nhi 非phi 殊thù 。 交giao 成thành 。 則tắc 萬vạn 法pháp 不bất 期kỳ 而nhi 自tự 會hội 。 然nhiên 則tắc 六lục 方phương 不bất 離ly 於ư 咫# 尺xích 。 諸chư 佛Phật 悉tất 現hiện 於ư 毫hào 端đoan 。 今kim 者giả 此thử 經Kinh 。 當đương 在tại 何hà 處xứ 。

○# 二nhị 釋thích 經kinh 應ưng 讚tán (# 二nhị )# 。

初sơ 徵trưng 名danh 二nhị 釋thích 義nghĩa 。

○# 初sơ 徵trưng 名danh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 何hà 故cố 名danh 為vi 。 一Nhất 切Thiết 諸Chư 佛Phật 所Sở 護Hộ 念Niệm 經Kinh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 名danh 必tất 有hữu 義nghĩa 。 彰chương 闡xiển 其kỳ 義nghĩa 。 方phương 克khắc 奉phụng 行hành 。 無vô 所sở 疑nghi 故cố 。

【# 鈔sao 】# 題đề 十thập 六lục 字tự 。 但đãn 徵trưng 下hạ 之chi 八bát 字tự 者giả 。 以dĩ 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 釋Thích 迦Ca 所sở 讚tán 。 其kỳ 義nghĩa 已dĩ 明minh 。 他tha 方phương 佛Phật 讚tán 。 增tăng 此thử 八bát 字tự 。 故cố 徵trưng 其kỳ 義nghĩa 。 云vân 何hà 佛Phật 護hộ 。 云vân 何hà 佛Phật 念niệm 。 以dĩ 前tiền 教giáo 當đương 信tín 是thị 經Kinh 。 今kim 謂vị 義nghĩa 明minh 。 然nhiên 後hậu 信tín 固cố 也dã 。

○# 二nhị 釋thích 義nghĩa (# 三tam )# 。

初sơ 聞văn 持trì 二nhị 利lợi 益ích 三tam 勉miễn 信tín 。

○# 初sơ 聞văn 持trì 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 聞văn 是thị 經Kinh 受thọ 持trì 者giả 。 及cập 聞văn 諸chư 佛Phật 名danh 者giả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 聞văn 是thị 經Kinh 者giả 。 牒điệp 上thượng 依y 正chánh 信tín 願nguyện 。 持trì 名danh 往vãng 生sanh 等đẳng 。 聞văn 受thọ 持trì 。 即tức 前tiền 三tam 慧tuệ 三tam 資tư 糧lương 故cố 。

【# 鈔sao 】# 聞văn 即tức 聞văn 慧tuệ 。 受thọ 即tức 思tư 慧tuệ 。 持trì 即tức 修tu 慧tuệ 。 聞văn 即tức 信tín 義nghĩa 。 受thọ 即tức 願nguyện 義nghĩa 。 持trì 即tức 行hành 義nghĩa 。 詳tường 見kiến 前tiền 釋thích 。

【# 疏sớ/sơ 】# 聞văn 諸chư 佛Phật 名danh 。 牒điệp 上thượng 六lục 方phương 諸chư 佛Phật 名danh 也dã 。 聞văn 經Kinh 受thọ 持trì 。 聞văn 佛Phật 名danh 者giả 。 亦diệc 應ưng 受thọ 持trì 故cố 。

【# 鈔sao 】# 問vấn 。 此thử 經Kinh 聞văn 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 名danh 號hiệu 為vi 往vãng 生sanh 因nhân 。 何hà 兼kiêm 諸chư 佛Phật 。 答đáp 。 彌di 陀đà 功công 德đức 。 為vi 恆Hằng 沙sa 諸chư 佛Phật 之chi 所sở 共cộng 讚tán 。 則tắc 聞văn 諸chư 佛Phật 名danh 。 知tri 諸chư 佛Phật 讚tán 。 信tín 受thọ 此thử 經Kinh 。 倍bội 復phục 親thân 切thiết 。 故cố 雙song 舉cử 也dã 。 華hoa 嚴nghiêm 第đệ 六lục 迴hồi 向hướng 云vân 。 復phục 於ư 佛Phật 所sở 。 得đắc 聞văn 佛Phật 名danh 。 轉chuyển 更cánh 值trị 遇ngộ 。 無vô 數số 諸chư 佛Phật 。 即tức 聞văn 此thử 經Kinh 。 又hựu 聞văn 諸chư 佛Phật 名danh 之chi 意ý 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 本bổn 云vân 。 多đa 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 欲dục 聞văn 此thử 經Kinh 。 而nhi 不bất 得đắc 聞văn 。 又hựu 經Kinh 云vân 。 寧ninh 於ư 地địa 獄ngục 。 得đắc 聞văn 佛Phật 名danh 。 則tắc 知tri 聞văn 此thử 經Kinh 。 聞văn 諸chư 佛Phật 名danh 。 大đại 非phi 易dị 事sự 。

【# 鈔sao 】# 菩Bồ 薩Tát 欲dục 聞văn 而nhi 不bất 得đắc 。 則tắc 二Nhị 乘Thừa 凡phàm 夫phu 可khả 知tri 矣hĩ 。 大đại 本bổn 偈kệ 云vân 。 若nhược 不bất 往vãng 昔tích 修tu 福phước 慧tuệ 。 於ư 此thử 正Chánh 法Pháp 不bất 能năng 聞văn 。 已dĩ 曾tằng 欽khâm 奉phụng 諸chư 如Như 來Lai 。 故cố 有hữu 因nhân 緣duyên 聞văn 此thử 義nghĩa 。 地địa 獄ngục 聞văn 佛Phật 者giả 。 華hoa 嚴nghiêm 偈kệ 云vân 。 寧ninh 受thọ 地địa 獄ngục 苦khổ 。 得đắc 聞văn 諸chư 佛Phật 名danh 。 不bất 願nguyện 生sanh 天thiên 中trung 。 而nhi 不bất 聞văn 佛Phật 名danh 。 故cố 知tri 此thử 經Kinh 。 及cập 與dữ 佛Phật 名danh 。 不bất 易dị 聞văn 也dã 。 今kim 得đắc 聞văn 之chi 。 可khả 弗phất 信tín 受thọ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 自tự 軌quỹ 。 是thị 聞văn 此thử 經Kinh 義nghĩa 。 自tự 性tánh 自tự 覺giác 。 是thị 聞văn 諸chư 佛Phật 名danh 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 自tự 軌quỹ 自tự 持trì 。 則tắc 尊tôn 者giả 不bất 說thuyết 。 我ngã 乃nãi 無vô 聞văn 。 是thị 真chân 般Bát 若Nhã 。 自tự 覺giác 自tự 照chiếu 。 則tắc 無vô 名danh 無vô 字tự 。 無vô 體thể 無vô 相tướng 。 是thị 名danh 如Như 來Lai 。 斯tư 則tắc 世thế 間gian 難nan 信tín 之chi 妙diệu 法Pháp 。 不bất 聞văn 而nhi 歷lịch 歷lịch 分phân 明minh 。 恆Hằng 沙sa 諸chư 佛Phật 之chi 洪hồng 名danh 。 絕tuyệt 聽thính 而nhi 轟oanh 轟oanh 在tại 耳nhĩ 。 可khả 謂vị 所sở 未vị 聞văn 經Kinh 。 信tín 之chi 不bất 疑nghi 。 承thừa 事sự 諸chư 佛Phật 。 無vô 空không 過quá 者giả 。

○# 二nhị 利lợi 益ích 。

是thị 諸chư 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 皆giai 為vi 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 之chi 所sở 護hộ 念niệm 。 皆giai 得đắc 不bất 退thoái 轉chuyển 。 於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

【# 疏sớ/sơ 】# 諸chư 佛Phật 護hộ 念niệm 。 故cố 得đắc 不bất 退thoái 菩Bồ 提Đề 。 不bất 退thoái 義nghĩa 見kiến 前tiền 釋thích 。

【# 鈔sao 】# 上thượng 徵trưng 云vân 何hà 護hộ 念niệm 。 今kim 出xuất 其kỳ 繇# 。 謂vị 持trì 經Kinh 及cập 佛Phật 名danh 者giả 。 諸chư 佛Phật 護hộ 之chi 念niệm 之chi 。 令linh 不bất 退thoái 也dã 。 又hựu 唐đường 譯dịch 必tất 為vi 十thập 方phương 十thập 殑Căng 伽Già 沙sa 。 諸chư 佛Phật 之chi 所sở 攝nhiếp 受thọ 。 則tắc 非phi 惟duy 不bất 止chỉ 六lục 方phương 。 亦diệc 不bất 止chỉ 一nhất 恆Hằng 沙sa 而nhi 已dĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 阿a 者giả 。 此thử 云vân 無vô 。 耨nậu 多đa 羅la 。 此thử 云vân 上thượng 。 三tam 藐miệu 。 此thử 云vân 正chánh 等đẳng 。 三tam 菩Bồ 提Đề 。 此thử 云vân 正chánh 覺giác 。 言ngôn 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 也dã 。

【# 鈔sao 】# 究cứu 竟cánh 極cực 果quả 。 對đối 下hạ 而nhi 言ngôn 。 名danh 之chi 無vô 上thượng 。 正chánh 觀quán 真Chân 諦Đế 。 對đối 邪tà 而nhi 言ngôn 。 名danh 之chi 曰viết 正chánh 。 等đẳng 觀quán 俗tục 諦đế 。 對đối 偏thiên 而nhi 言ngôn 。 名danh 之chi 曰viết 等đẳng 。 亦diệc 名danh 曰viết 徧biến 。 覺giác 者giả 。 靈linh 明minh 自tự 心tâm 。 正chánh 覺giác 者giả 。 兼kiêm 上thượng 正chánh 等đẳng 二nhị 義nghĩa 。 言ngôn 此thử 覺giác 者giả 。 是thị 無vô 上thượng 正chánh 等đẳng 之chi 正chánh 覺giác 也dã 。 良lương 以dĩ 蠢xuẩn 動động 含hàm 靈linh 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 則tắc 菩Bồ 提Đề 者giả 。 佛Phật 與dữ 眾chúng 生sanh 本bổn 來lai 無vô 二nhị 。 無vô 明minh 所sở 覆phú 。 遂toại 成thành 迷mê 妄vọng 。 是thị 則tắc 邪tà 覺giác 。 不bất 名danh 為vi 正chánh 。 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 。 止chỉ 破phá 見kiến 思tư 。 雖tuy 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 其kỳ 道đạo 未vị 中trung 。 是thị 則tắc 偏thiên 覺giác 。 不bất 名danh 為vi 等đẳng 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 已dĩ 盡tận 塵trần 沙sa 。 未vị 盡tận 無vô 明minh 。 雖tuy 得đắc 正chánh 等đẳng 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 地địa 猶do 遠viễn 。 不bất 名danh 無vô 上thượng 。 惟duy 佛Phật 一nhất 人nhân 。 妄vọng 盡tận 覺giác 滿mãn 。 如như 望vọng 夜dạ 月nguyệt 。 更cánh 無vô 有hữu 覺giác 。 過quá 於ư 此thử 者giả 。 名danh 無vô 上thượng 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 也dã 。 今kim 但đãn 持trì 佛Phật 名danh 。 蒙mông 佛Phật 護hộ 念niệm 。 於ư 如như 是thị 覺giác 。 即tức 不bất 退thoái 轉chuyển 。 言ngôn 直trực 至chí 道Đạo 場Tràng 。 終chung 不bất 再tái 墮đọa 三tam 有hữu 。 中trung 止chỉ 化hóa 城thành 。 決quyết 定định 成thành 佛Phật 也dã 。 大đại 本bổn 法Pháp 藏tạng 願nguyện 云vân 。 聞văn 我ngã 名danh 已dĩ 。 於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 有hữu 退thoái 轉chuyển 者giả 。 不bất 取thủ 正chánh 覺giác 。 又hựu 云vân 。 繇# 於ư 此thử 法pháp 。 不bất 聽thính 聞văn 故cố 。 有hữu 一nhất 億ức 菩Bồ 薩Tát 。 退thoái 轉chuyển 於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

【# 疏sớ/sơ 】# 前tiền 云vân 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 正chánh 此thử 不bất 退thoái 菩Bồ 提Đề 義nghĩa 也dã 。 而nhi 生sanh 前tiền 生sanh 後hậu 。 意ý 稍sảo 差sái 別biệt 。

【# 鈔sao 】# 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 云vân 不bất 退thoái 者giả 。 正chánh 言ngôn 於ư 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 不bất 退thoái 轉chuyển 耳nhĩ 。 然nhiên 前tiền 云vân 。 生sanh 彼bỉ 國quốc 者giả 。 皆giai 得đắc 不bất 退thoái 。 此thử 言ngôn 聞văn 經Kinh 聞văn 佛Phật 。 皆giai 得đắc 不bất 退thoái 。 則tắc 不bất 待đãi 往vãng 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 而nhi 未vị 生sanh 以dĩ 前tiền 。 即tức 已dĩ 成thành 就tựu 菩Bồ 提Đề 善thiện 根căn 。 不bất 可khả 破phá 壞hoại 。 況huống 復phục 生sanh 彼bỉ 。 而nhi 有hữu 退thoái 轉chuyển 。

復phục 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 。 見kiến 生sanh 不bất 退thoái 。 如như 上thượng 所sở 明minh 。 二nhị 者giả 。 縱túng/tung 其kỳ 少thiểu 壽thọ 多đa 障chướng 。 不bất 克khắc 往vãng 生sanh 。 而nhi 乘thừa 此thử 自tự 執chấp 持trì 力lực 。 佛Phật 護hộ 念niệm 力lực 。 必tất 於ư 來lai 生sanh 。 菩Bồ 提Đề 善thiện 根căn 。 亦diệc 不bất 喪táng 失thất 。 畢tất 竟cánh 得đắc 生sanh 。 彼bỉ 佛Phật 國quốc 土độ 。 如như 昔tích 人nhân 謂vị 今kim 生sanh 既ký 下hạ 此thử 等đẳng 般Bát 若Nhã 種chủng 子tử 。 縱túng/tung 未vị 明minh 了liễu 。 纔tài 出xuất 頭đầu 來lai 管quản 取thủ 於ư 般Bát 若Nhã 中trung 。 現hiện 成thành 受thọ 用dụng 。 正chánh 此thử 謂vị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 常thường 覺giác 。 是thị 不bất 退thoái 菩Bồ 提Đề 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 靈linh 靈linh 獨độc 照chiếu 。 了liễu 了liễu 常thường 知tri 。 不bất 減giảm 不bất 增tăng 。 無vô 得đắc 無vô 失thất 。 菩Bồ 提Đề 即tức 我ngã 。 我ngã 即tức 菩Bồ 提Đề 。 尚thượng 無vô 有hữu 進tiến 。 云vân 何hà 有hữu 退thoái 。

○# 三tam 勉miễn 信tín (# 三tam )# 。

初sơ 因nhân 聞văn 信tín 受thọ 二nhị 隨tùy 願nguyện 得đắc 生sanh 。 三tam 總tổng 結kết 信tín 願nguyện 。

○# 初sơ 因nhân 聞văn 信tín 。

是thị 故cố 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 汝nhữ 等đẳng 皆giai 當đương 。 信tín 受thọ 我ngã 語ngữ 。 及cập 諸chư 佛Phật 所sở 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 皆giai 當đương 信tín 受thọ 。 是thị 為vi 第đệ 三tam 重trọng/trùng 勸khuyến 。 有hữu 判phán 此thử 處xứ 即tức 屬thuộc 流lưu 通thông 。 今kim 仍nhưng 屬thuộc 正chánh 宗tông 。 以dĩ 承thừa 上thượng 文văn 。 正chánh 勉miễn 信tín 受thọ 。 令linh 往vãng 生sanh 故cố 。 前tiền 文văn 二nhị 皆giai 勸khuyến 願nguyện 。 今kim 復phục 勸khuyến 信tín 。

【# 鈔sao 】# 第đệ 三tam 勸khuyến 者giả 。 上thượng 言ngôn 聞văn 是thị 說thuyết 者giả 。 止chỉ 是thị 持trì 名danh 得đắc 生sanh 。 未vị 委ủy 退thoái 與dữ 不bất 退thoái 。 今kim 言ngôn 不bất 但đãn 得đắc 生sanh 。 必tất 於ư 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 永vĩnh 不bất 退thoái 轉chuyển 。 如như 是thị 則tắc 願nguyện 當đương 益ích 切thiết 。 故cố 云vân 三tam 勸khuyến 。 未vị 屬thuộc 流lưu 通thông 者giả 。 以dĩ 信tín 願nguyện 往vãng 生sanh 。 是thị 一nhất 經kinh 要yếu 領lãnh 。 下hạ 文văn 重trùng 重trùng 勸khuyến 信tín 勸khuyến 願nguyện 。 判phán 屬thuộc 正chánh 宗tông 。 於ư 義nghĩa 為vi 當đương 。 汝nhữ 等đẳng 者giả 。 正chánh 指chỉ 身thân 子tử 。 以dĩ 及cập 現hiện 前tiền 大đại 眾chúng 。 兼kiêm 未vị 來lai 一nhất 切thiết 。 諸chư 眾chúng 生sanh 等đẳng 。 良lương 以dĩ 一nhất 佛Phật 親thân 宣tuyên 。 即tức 當đương 諦đế 信tín 。 諸chư 佛Phật 同đồng 讚tán 。 更cánh 復phục 何hà 疑nghi 。 信tín 行hạnh 願nguyện 三tam 。 不bất 可khả 一nhất 缺khuyết 。 故cố 前tiền 文văn 勸khuyến 願nguyện 。 今kim 復phục 勸khuyến 信tín 。 復phục 勸khuyến 者giả 。 前tiền 六lục 方phương 中trung 已dĩ 勸khuyến 。 當đương 信tín 是thị 經Kinh 。 今kim 復phục 明minh 言ngôn 當đương 信tín 我ngã 語ngữ 。 良lương 以dĩ 不bất 願nguyện 。 繇# 於ư 不bất 信tín 。 不bất 信tín 。 則tắc 起khởi 行hành 無vô 繇# 。 故cố 佛Phật 於ư 此thử 經Kinh 。 重trùng 重trùng 勸khuyến 信tín 。 如như 大đại 本bổn 言ngôn 。 不bất 信tín 佛Phật 語ngữ 者giả 。 乃nãi 惡ác 道đạo 中trung 來lai 。 餘dư 殃ương 未vị 盡tận 。 愚ngu 癡si 不bất 信tín 。 未vị 當đương 解giải 脫thoát 。 又hựu 法Pháp 藏tạng 願nguyện 云vân 。 至chí 心tâm 信tín 樂nhạo 。 欲dục 生sanh 我ngã 剎sát 。 十thập 念niệm 必tất 生sanh 。 惟duy 除trừ 五ngũ 逆nghịch 。 誹phỉ 謗báng 正Chánh 法Pháp 。 謗báng 正Chánh 法Pháp 者giả 。 不bất 信tín 之chi 謂vị 也dã 。 又hựu 文Văn 殊Thù 般Bát 若Nhã 經kinh 。 如như 前tiền 所sở 引dẫn 。 末mạt 亦diệc 云vân 。 惟duy 除trừ 不bất 信tín 。 又hựu 華hoa 嚴nghiêm 謂vị 信tín 為vi 道đạo 元nguyên 功công 德đức 母mẫu 。 而nhi 復phục 累lũy/lụy/luy 言ngôn 不bất 置trí 。 豈khởi 徒đồ 然nhiên 哉tai 。 清thanh 涼lương 大đại 師sư 云vân 。 高cao 齊tề 大đại 行hành 和hòa 尚thượng 。 宗tông 崇sùng 念niệm 佛Phật 。 以dĩ 四tứ 字tự 教giáo 詔chiếu 。 謂vị 信tín 憶ức 二nhị 字tự 。 不bất 離ly 於ư 心tâm 。 稱xưng 敬kính 二nhị 字tự 。 不bất 離ly 於ư 口khẩu 。 往vãng 生sanh 淨tịnh 土độ 。 要yếu 須tu 有hữu 信tín 。 千thiên 信tín 即tức 千thiên 生sanh 。 萬vạn 信tín 即tức 萬vạn 生sanh 。 信tín 佛Phật 名danh 字tự 。 諸chư 佛Phật 即tức 救cứu 。 諸chư 佛Phật 即tức 護hộ 。 心tâm 常thường 憶ức 佛Phật 。 口khẩu 常thường 稱xưng 佛Phật 。 身thân 常thường 敬kính 佛Phật 。 始thỉ 名danh 深thâm 信tín 。 任nhậm 意ý 早tảo 晚vãn 。 終chung 無vô 再tái 住trụ 閻Diêm 浮Phù 之chi 法pháp 。 此thử 策sách 發phát 信tín 心tâm 。 最tối 為vi 切thiết 要yếu 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 信tín 者giả 。 不bất 疑nghi 之chi 謂vị 。 受thọ 者giả 。 信tín 已dĩ 而nhi 領lãnh 納nạp 不bất 忘vong 之chi 謂vị 。 信tín 而nhi 不bất 受thọ 。 猶do 弗phất 信tín 也dã 。

【# 鈔sao 】# 信tín 而nhi 不bất 受thọ 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 餽# 以dĩ 異dị 寶bảo 。 雖tuy 知tri 是thị 寶bảo 。 深thâm 信tín 無vô 疑nghi 。 然nhiên 拒cự 之chi 不bất 納nạp 。 信tín 亦diệc 何hà 益ích 。 故cố 曰viết 猶do 弗phất 信tín 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 信tín 即tức 心tâm 淨tịnh 。 如như 唯duy 識thức 說thuyết 。

【# 鈔sao 】# 成thành 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 信tín 者giả 。 謂vị 於ư 實thật 德đức 。 深thâm 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 。 心tâm 淨tịnh 為vi 性tánh 。 何hà 言ngôn 心tâm 淨tịnh 。 以dĩ 心tâm 勝thắng 故cố 。 如như 水thủy 清thanh 珠châu 。 能năng 清thanh 濁trược 水thủy 。 又hựu 諸chư 染nhiễm 法pháp 。 各các 自tự 有hữu 相tướng 。 唯duy 有hữu 不bất 信tín 。 自tự 相tương 渾hồn 濁trược 。 復phục 能năng 渾hồn 濁trược 餘dư 心tâm 心tâm 所sở 。 如như 極cực 穢uế 物vật 。 自tự 穢uế 穢uế 他tha 。 信tín 正chánh 翻phiên 彼bỉ 。 故cố 淨tịnh 為vi 相tương/tướng 。 今kim 修tu 淨tịnh 土độ 。 主chủ 乎hồ 心tâm 淨tịnh 。 信tín 為vi 急cấp 務vụ 。 明minh 亦diệc 甚thậm 矣hĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 本bổn 來lai 是thị 佛Phật 。 是thị 信tín 受thọ 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 華hoa 嚴nghiêm 十thập 信tín 。 全toàn 以dĩ 果quả 佛Phật 為vi 自tự 信tín 心tâm 。 良lương 繇# 佛Phật 即tức 是thị 心tâm 。 故cố 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 。 念niệm 念niệm 常thường 有hữu 。 佛Phật 成thành 正chánh 覺giác 。 作tác 如như 是thị 信tín 。 祇kỳ 園viên 妙diệu 旨chỉ 。 千thiên 佛Phật 玄huyền 談đàm 。 一nhất 時thời 受thọ 畢tất 。

○# 二nhị 隨tùy 願nguyện 得đắc 生sanh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 若nhược 有hữu 人nhân 。 已dĩ 發phát 願nguyện 。 今kim 發phát 願nguyện 。 當đương 發phát 願nguyện 。 欲dục 生sanh 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 國quốc 者giả 。 是thị 諸chư 人nhân 等đẳng 。 皆giai 得đắc 不bất 退thoái 轉chuyển 。 於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 於ư 彼bỉ 國quốc 土độ 。 若nhược 已dĩ 生sanh 。 若nhược 今kim 生sanh 。 若nhược 當đương 生sanh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 上thượng 言ngôn 信tín 受thọ 。 今kim 言ngôn 信tín 已dĩ 生sanh 願nguyện 也dã 。 已dĩ 願nguyện 。 今kim 願nguyện 。 當đương 願nguyện 。 過quá 現hiện 未vị 三tam 時thời 也dã 。 舉cử 三tam 時thời 者giả 。 明minh 有hữu 願nguyện 者giả 。 無vô 一nhất 不bất 生sanh 也dã 。

【# 鈔sao 】# 已dĩ 願nguyện 已dĩ 生sanh 。 則tắc 今kim 佛Phật 說thuyết 經kinh 之chi 前tiền 。 已dĩ 有hữu 人nhân 求cầu 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 今kim 願nguyện 今kim 生sanh 。 則tắc 佛Phật 正chánh 住trụ 世thế 時thời 也dã 。 當đương 願nguyện 當đương 生sanh 。 則tắc 聞văn 經Kinh 已dĩ 後hậu 。 至chí 於ư 今kim 日nhật 。 後hậu 之chi 後hậu 也dã 。 先tiên 言ngôn 不bất 退thoái 菩Bồ 提Đề 。 後hậu 云vân 往vãng 生sanh 者giả 。 明minh 發phát 願nguyện 者giả 。 見kiến 世thế 之chi 中trung 已dĩ 順thuận 覺giác 路lộ 。 況huống 既ký 得đắc 往vãng 生sanh 乎hồ 。 無vô 一nhất 不bất 生sanh 者giả 。 見kiến 往vãng 生sanh 者giả 甚thậm 多đa 無vô 量lượng 也dã 。 問vấn 。 生sanh 者giả 既ký 多đa 無vô 量lượng 。 今kim 何hà 偶ngẫu 一nhất 見kiến 之chi 。 答đáp 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 眾chúng 如như 微vi 塵trần 。 其kỳ 往vãng 生sanh 者giả 何hà 限hạn 。 子tử 見kiến 娑sa 婆bà 。 不bất 見kiến 塵trần 剎sát 故cố 。

又hựu 問vấn 。

生sanh 者giả 既ký 多đa 無vô 量lượng 。 彼bỉ 土độ 何hà 以dĩ 容dung 之chi 。 答đáp 。 滄thương 溟minh 納nạp 百bách 川xuyên 而nhi 不bất 溢dật 。 明minh 鏡kính 含hàm 萬vạn 象tượng 而nhi 有hữu 餘dư 。 況huống 淨tịnh 土độ 乎hồ 。 即tức 心tâm 是thị 土thổ/độ 。 即tức 土thổ/độ 是thị 心tâm 。 以dĩ 心tâm 歸quy 心tâm 。 何hà 弗phất 容dung 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 非phi 去khứ 來lai 今kim 。 是thị 已dĩ 生sanh 今kim 生sanh 當đương 生sanh 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 萬vạn 年niên 一nhất 念niệm 。 何hà 古cổ 非phi 今kim 。 一nhất 念niệm 萬vạn 年niên 。 何hà 今kim 不bất 古cổ 。 則tắc 念niệm 念niệm 遊du 行hành 樂nhạo/nhạc/lạc 國quốc 。

時thời 時thời 禮lễ 覲cận 慈từ 尊tôn 。 誰thùy 非phi 往vãng 生sanh 者giả 。 過quá 去khứ 心tâm 不bất 可khả 得đắc 。 現hiện 在tại 心tâm 不bất 可khả 得đắc 。 未vị 來lai 心tâm 不bất 可khả 得đắc 。 既ký 無vô 其kỳ 心tâm 。 誰thùy 是thị 往vãng 生sanh 者giả 。 無vô 生sanh 而nhi 生sanh 。 是thị 名danh 已dĩ 生sanh 今kim 生sanh 當đương 生sanh 。

○# 三tam 總tổng 結kết 信tín 願nguyện 。

是thị 故cố 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 若nhược 有hữu 信tín 者giả 。 應ưng 當đương 發phát 願nguyện 。 生sanh 彼bỉ 國quốc 土độ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 上thượng 言ngôn 有hữu 願nguyện 必tất 生sanh 。 則tắc 因nhân 果quả 歷lịch 然nhiên 。 祇kỳ 恐khủng 不bất 信tín 。 與dữ 信tín 而nhi 不bất 願nguyện 耳nhĩ 。 故cố 總tổng 結kết 信tín 願nguyện 。 言ngôn 不bất 信tín 則tắc 已dĩ 。 若nhược 有hữu 信tín 者giả 。 應ưng 當đương 願nguyện 往vãng 。 是thị 為vi 第đệ 四tứ 重trọng/trùng 勸khuyến 。

【# 鈔sao 】# 第đệ 四tứ 勸khuyến 者giả 。 從tùng 初sơ 而nhi 再tái 。 皆giai 明minh 發phát 願nguyện 求cầu 生sanh 。 至chí 於ư 三tam 中trung 。 復phục 明minh 願nguyện 從tùng 信tín 起khởi 。 如như 上thượng 三tam 重trọng/trùng 。 止chỉ 是thị 勸khuyến 說thuyết 。 應ưng 當đương 發phát 願nguyện 。 未vị 顯hiển 發phát 願nguyện 功công 德đức 。 今kim 言ngôn 過quá 未vị 現hiện 在tại 。 但đãn 有hữu 願nguyện 者giả 。 無vô 一nhất 不bất 生sanh 。 方phương 知tri 願nguyện 力lực 。 如như 是thị 廣quảng 大đại 。 焉yên 可khả 不bất 信tín 。 焉yên 可khả 不bất 願nguyện 。 故cố 云vân 四tứ 勸khuyến 。 故cố 云vân 總tổng 結kết 。 智trí 者giả 云vân 。 火hỏa 車xa 相tương/tướng 現hiện 。 尚thượng 得đắc 往vãng 生sanh 。 戒giới 定định 熏huân 修tu 。 功công 不bất 唐đường 捐quyên 矣hĩ 。 信tín 之chi 至chí 也dã 。 永vĩnh 明minh 云vân 。 劫kiếp 石thạch 可khả 磨ma 。 我ngã 願nguyện 無vô 易dị 矣hĩ 。 願nguyện 之chi 至chí 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 如như 智trí 冥minh 契khế 。 是thị 信tín 願nguyện 雙song 成thành 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 純thuần 然nhiên 真chân 實thật 而nhi 不bất 虗hư 者giả 。 自tự 性tánh 如như 也dã 。 是thị 之chi 謂vị 信tín 。 熾sí 然nhiên 出xuất 生sanh 而nhi 無vô 盡tận 者giả 。 自tự 性tánh 智trí 也dã 。 是thị 之chi 謂vị 願nguyện 。 如như 冥minh 乎hồ 智trí 。 智trí 契khế 乎hồ 如như 。 智trí 外ngoại 無vô 如như 。 如như 外ngoại 無vô 智trí 。 文Văn 殊Thù 信tín 首thủ 。 具cụ 足túc 一nhất 心tâm 。 普phổ 賢hiền 願nguyện 王vương 。 不bất 離ly 當đương 念niệm 。

○# 四tứ 互hỗ 彰chương 難nạn/nan 事sự 令linh 切thiết 感cảm 發phát (# 三tam )# 。

初sơ 已dĩ 讚tán 諸chư 佛Phật 二nhị 諸chư 佛Phật 讚tán 已dĩ 三tam 總tổng 結kết 難nạn/nan 事sự 。

○# 初sơ 已dĩ 讚tán 諸chư 佛Phật 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 如như 我ngã 今kim 者giả 。 稱xưng 讚tán 諸chư 佛Phật 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。

【# 疏sớ/sơ 】# 唐đường 譯dịch 但đãn 云vân 。 如như 我ngã 今kim 者giả 。 稱xưng 揚dương 讚tán 歎thán 。 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 。 此thử 言ngôn 稱xưng 讚tán 諸chư 佛Phật 。 古cổ 崖nhai 云vân 。 以dĩ 彌di 陀đà 諸chư 佛Phật 。 同đồng 一nhất 法Pháp 身thân 故cố 。

【# 鈔sao 】# 同đồng 一nhất 法Pháp 身thân 者giả 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 頌tụng 云vân 。 十thập 方phương 諸chư 如Như 來Lai 。 同đồng 共cộng 一nhất 法Pháp 身thân 。 一nhất 身thân 一nhất 智trí 慧tuệ 。 力lực 無vô 畏úy 亦diệc 然nhiên 。 則tắc 彌di 陀đà 即tức 諸chư 佛Phật 。 諸chư 佛Phật 即tức 彌di 陀đà 。 故cố 不bất 曰viết 彌di 陀đà 而nhi 曰viết 諸chư 佛Phật 。 蓋cái 該cai 彌di 陀đà 在tại 諸chư 佛Phật 中trung 。 下hạ 言ngôn 諸chư 佛Phật 。 亦diệc 彌di 陀đà 與dữ 諸chư 佛Phật 同đồng 讚tán 釋Thích 迦Ca 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 唐đường 譯dịch 以dĩ 彌di 陀đà 該cai 諸chư 佛Phật 。 今kim 經kinh 以dĩ 諸chư 佛Phật 該cai 彌di 陀đà 。 若nhược 二nhị 說thuyết 兼kiêm 具cụ 。 於ư 文văn 更cánh 順thuận 。 而nhi 義nghĩa 亦diệc 足túc 。

【# 鈔sao 】# 具cụ 二nhị 說thuyết 者giả 。 應ưng 云vân 如như 我ngã 今kim 者giả 。 稱xưng 讚tán 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 及cập 與dữ 諸chư 佛Phật 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 則tắc 經kinh 文văn 既ký 順thuận 。 而nhi 同đồng 一nhất 法Pháp 身thân 之chi 義nghĩa 。 亦diệc 在tại 其kỳ 中trung 。 文văn 義nghĩa 雙song 美mỹ 。 當đương 知tri 什thập 師sư 本bổn 有hữu 此thử 意ý 。 文văn 省tỉnh 便tiện 故cố 。 奘tráng 師sư 後hậu 譯dịch 。 特đặc 為vi 單đơn 舉cử 者giả 。 欲dục 人nhân 於ư 二nhị 經kinh 善thiện 會hội 其kỳ 意ý 。 而nhi 不bất 泥nê 其kỳ 文văn 也dã 。 又hựu 諸chư 佛Phật 彌di 陀đà 相tương/tướng 即tức 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

○# 二nhị 諸chư 佛Phật 讚tán 已dĩ (# 二nhị )# 。

初sơ 得đắc 道Đạo 難nạn/nan 二nhị 說thuyết 法Pháp 難nạn/nan 。

○# 初sơ 得đắc 道Đạo 難nạn/nan 。

彼bỉ 諸chư 佛Phật 等đẳng 。 亦diệc 稱xưng 讚tán 我ngã 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 。 能năng 為vi 甚thậm 難nan 。 希hy 有hữu 之chi 事sự 。 能năng 於ư 娑Sa 婆Bà 國Quốc 土Độ 。 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 劫kiếp 濁trược 。 見kiến 濁trược 。 煩phiền 惱não 濁trược 。 眾chúng 生sanh 濁trược 。 命mạng 濁trược 中trung 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

【# 疏sớ/sơ 】# 佛Phật 佛Phật 互hỗ 讚tán 。 表biểu 此thử 淨tịnh 土độ 法Pháp 門môn 。 決quyết 應ưng 信tín 受thọ 故cố 。

【# 鈔sao 】# 佛Phật 佛Phật 互hỗ 讚tán 者giả 。 以dĩ 此thử 念niệm 佛Phật 求cầu 生sanh 淨tịnh 土độ 。 縱túng/tung 一nhất 佛Phật 獨độc 讚tán 。 已dĩ 當đương 信tín 受thọ 不bất 疑nghi 。 而nhi 今kim 不bất 但đãn 釋Thích 迦Ca 讚tán 於ư 祇kỳ 園viên 。 諸chư 佛Phật 讚tán 於ư 六lục 方phương 。 又hựu 此thử 佛Phật 彼bỉ 佛Phật 遞đệ 互hỗ 讚tán 歎thán 。 豈khởi 非phi 超siêu 生sanh 脫thoát 死tử 。 最tối 要yếu 法Pháp 門môn 。 是thị 以dĩ 再tái 四tứ 叮# 嚀# 。 多đa 方phương 誨hối 誘dụ 。 恩ân 踰du 慈từ 母mẫu 。 仁nhân 過quá 旻# 天thiên 。 粉phấn 骨cốt 碎toái 身thân 。 難nạn/nan 足túc 為vi 報báo 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 諸chư 佛Phật 等đẳng 。 即tức 彌di 陀đà 與dữ 六lục 方phương 諸chư 佛Phật 也dã 。 釋Thích 迦Ca 此thử 云vân 能năng 仁nhân 。 牟Mâu 尼Ni 此thử 云vân 寂tịch 默mặc 。

【# 鈔sao 】# 能năng 仁nhân 寂tịch 默mặc 。 自tự 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 對đối 待đãi 說thuyết 。 則tắc 能năng 者giả 善thiện 權quyền 方phương 便tiện 。 曲khúc 就tựu 機cơ 宜nghi 。 仁nhân 者giả 至chí 德đức 洪hồng 恩ân 。 普phổ 霑triêm 萬vạn 類loại 。 是thị 大đại 悲bi 利lợi 物vật 也dã 。 寂tịch 則tắc 澄trừng 然nhiên 不bất 動động 。 頓đốn 息tức 萬vạn 緣duyên 。 默mặc 則tắc 漠mạc 爾nhĩ 忘vong 言ngôn 。 永vĩnh 離ly 戲hí 論luận 。 是thị 大đại 智trí 冥minh 理lý 也dã 。 二nhị 者giả 圓viên 融dung 說thuyết 。 以dĩ 悲bi 即tức 智trí 故cố 。 終chung 日nhật 度độ 生sanh 。 無vô 生sanh 可khả 度độ 。 動động 一nhất 靜tĩnh 也dã 。 以dĩ 智trí 即tức 悲bi 故cố 。 不bất 起khởi 一nhất 念niệm 。 常thường 度độ 眾chúng 生sanh 。 靜tĩnh 一nhất 動động 也dã 。 故cố 知tri 偏thiên 舉cử 二nhị 字tự 。 乃nãi 至chí 一nhất 言ngôn 。 佛Phật 之chi 全toàn 德đức 。 攝nhiếp 無vô 不bất 盡tận 。

【# 疏sớ/sơ 】# 甚thậm 難nan 希hy 有hữu 。 總tổng 下hạ 二nhị 難nạn/nan 。 具cụ 此thử 二nhị 難nạn/nan 。 故cố 言ngôn 功công 德đức 不bất 思tư 議nghị 也dã 。

【# 鈔sao 】# 言ngôn 二nhị 難nạn/nan 者giả 。 於ư 五ngũ 濁trược 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 是thị 為vi 一nhất 難nạn/nan 。 又hựu 於ư 五ngũ 濁trược 說thuyết 此thử 淨tịnh 土độ 法Pháp 門môn 。 是thị 為vi 二nhị 難nạn/nan 。 并tinh 此thử 二nhị 種chủng 。 是thị 為vi 最tối 上thượng 難nan 行hành 之chi 事sự 。 惟duy 佛Phật 行hạnh 之chi 。 希hy 有hữu 罕# 見kiến 之chi 事sự 。 唯duy 佛Phật 有hữu 之chi 。 又hựu 難nan 行hành 能năng 行hành 。 猶do 未vị 希hy 有hữu 。 甚thậm 難nan 行hành 者giả 而nhi 能năng 行hành 之chi 。 此thử 誠thành 駕giá 古cổ 軼# 今kim 。 超siêu 賢hiền 越việt 聖thánh 。 天thiên 上thượng 天thiên 下hạ 。 卓trác 然nhiên 獨độc 擅thiện 。 而nhi 無vô 與dữ 等đẳng 埒# 者giả 也dã 。 故cố 云vân 希hy 有hữu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 娑sa 婆bà 此thử 云vân 堪kham 忍nhẫn 。 一nhất 云vân 忍nhẫn 界giới 。 即tức 釋Thích 迦Ca 世Thế 尊Tôn 。 所sở 主chủ 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 也dã 。 五ngũ 濁trược 者giả 。 以dĩ 五ngũ 事sự 交giao 擾nhiễu 。 渾hồn 濁trược 真chân 性tánh 。 故cố 名danh 惡ác 世thế 。 無vô 五ngũ 濁trược 者giả 。 名danh 善thiện 世thế 也dã 。

【# 鈔sao 】# 堪kham 忍nhẫn 者giả 。 以dĩ 此thử 中trung 眾chúng 生sanh 。 堪kham 能năng 忍nhẫn 受thọ 。 三tam 毒độc 煩phiền 惱não 。 輪luân 迴hồi 生sanh 死tử 。 不bất 厭yếm 離ly 故cố 。 忍nhẫn 界giới 者giả 。 如Như 來Lai 於ư 中trung 。 獨độc 證chứng 自tự 誓thệ 三tam 昧muội 故cố 。 又hựu 劫kiếp 初sơ 梵Phạm 王Vương 名danh 忍nhẫn 故cố 。 五ngũ 濁trược 交giao 擾nhiễu 者giả 。 性tánh 本bổn 淵uyên 澄trừng 。 繇# 劫kiếp 等đẳng 五ngũ 。 起khởi 諸chư 塵trần 滓chỉ 。 如như 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 譬thí 之chi 清thanh 水thủy 。 投đầu 以dĩ 沙sa 土thổ/độ 。 土thổ 失thất 留lưu 礙ngại 。 水thủy 亡vong 清thanh 潔khiết 。 汩# 然nhiên 渾hồn 濁trược 故cố 。 世thế 者giả 。 遷thiên 流lưu 不bất 已dĩ 之chi 謂vị 。 則tắc 此thử 世thế 之chi 前tiền 。 此thử 世thế 之chi 後hậu 。 當đương 有hữu 無vô 五ngũ 濁trược 之chi 善thiện 世thế 。 今kim 云vân 惡ác 世thế 。 據cứ 釋Thích 迦Ca 見kiến 世thế 言ngôn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 劫kiếp 者giả 。 梵Phạn 語ngữ 。 具cụ 云vân 劫kiếp 波ba 。 此thử 云vân 時thời 分phần/phân 。 劫kiếp 濁trược 者giả 。 無vô 別biệt 體thể 。 以dĩ 有hữu 四tứ 濁trược 得đắc 名danh 。 眾chúng 濁trược 交giao 湊thấu 。 即tức 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。

【# 鈔sao 】# 劫kiếp 濁trược 者giả 。 一nhất 大đại 劫kiếp 中trung 。 成thành 住trụ 壞hoại 空không 。 二nhị 十thập 小tiểu 劫kiếp 。 轆# 轤# 增tăng 減giảm 。 人nhân 壽thọ 增tăng 至chí 。 八bát 萬vạn 歲tuế 時thời 。 增tăng 之chi 極cực 也dã 。 乃nãi 百bách 年niên 減giảm 一nhất 。 減giảm 至chí 二nhị 萬vạn 。 即tức 入nhập 劫kiếp 濁trược 。 無vô 別biệt 體thể 者giả 。 繇# 下hạ 四tứ 濁trược 。 當đương 此thử 劫kiếp 中trung 。 因nhân 以dĩ 得đắc 名danh 。 此thử 之chi 劫kiếp 分phần/phân 。 眾chúng 濁trược 交giao 湊thấu 。 昏hôn 亂loạn 駮# 雜tạp 。 故cố 云vân 濁trược 也dã 。 反phản 顯hiển 極Cực 樂Lạc 國Quốc 中trung 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 見kiến 在tại 說thuyết 法Pháp 。 清thanh 淨tịnh 之chi 時thời 。 非phi 劫kiếp 濁trược 故cố 。 今kim 日nhật 我ngã 等đẳng 。 何hà 為vi 安an 處xứ 劫kiếp 濁trược 之chi 世thế 。 而nhi 不bất 求cầu 生sanh 彼bỉ 國quốc 乎hồ 。 下hạ 四tứ 倣# 此thử 。 故cố 智trí 者giả 云vân 。 他tha 方phương 淨tịnh 土độ 。 無vô 三tam 毒độc 等đẳng 。 則tắc 名danh 五ngũ 清thanh 。 正chánh 此thử 意ý 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 見kiến 濁trược 者giả 。 五ngũ 利lợi 使sử 為vi 體thể 。 開khai 之chi 則tắc 六lục 十thập 二nhị 等đẳng 。 諸chư 見kiến 熾sí 盛thịnh 。 即tức 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。

【# 鈔sao 】# 五ngũ 利lợi 使sứ 者giả 。 一nhất 身thân 見kiến 。 謂vị 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 而nhi 起khởi 我ngã 身thân 之chi 見kiến 。 二nhị 邊biên 見kiến 。 謂vị 執chấp 斷đoạn 執chấp 常thường 。 失thất 乎hồ 中trung 道đạo 。 而nhi 起khởi 邊biên 傍bàng 之chi 見kiến 。 三tam 戒giới 取thủ 。 謂vị 非phi 因nhân 計kế 因nhân 。 修tu 諸chư 苦khổ 行hạnh 。 而nhi 起khởi 取thủ 著trước 我ngã 能năng 持trì 戒giới 之chi 見kiến 。 四tứ 見kiến 取thủ 。 執chấp 麤thô 為vi 勝thắng 。 擔đảm 麻ma 棄khí 金kim 。 而nhi 起khởi 自tự 負phụ 所sở 見kiến 之chi 見kiến 。 五ngũ 邪tà 見kiến 。 謂vị 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 墮đọa 豁hoát 達đạt 空không 。 而nhi 起khởi 邪tà 外ngoại 不bất 正chánh 之chi 見kiến 。 此thử 五ngũ 者giả 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 趨xu 入nhập 生sanh 死tử 。 故cố 名danh 為vi 使sử 。 而nhi 幾kỷ 微vi 迅tấn 疾tật 。 為vi 害hại 非phi 細tế 。 對đối 五ngũ 鈍độn 言ngôn 。 故cố 名danh 利lợi 使sử 。 開khai 之chi 則tắc 六lục 十thập 二nhị 者giả 。 以dĩ 斷đoạn 常thường 二nhị 見kiến 為vi 本bổn 。 而nhi 色sắc 等đẳng 五ngũ 陰ấm 。 各các 具cụ 四tứ 句cú 。 三tam 世thế 迭điệt 之chi 。 則tắc 成thành 六lục 十thập 。 加gia 本bổn 斷đoạn 常thường 。 成thành 六lục 十thập 二nhị 。 此thử 之chi 諸chư 見kiến 。 猶do 如như 羅la 網võng 。 猶do 如như 稠trù 林lâm 。 纏triền 縛phược 屈khuất 曲khúc 。 不bất 可khả 出xuất 離ly 。 渾hồn 亂loạn 真chân 性tánh 。 故cố 云vân 濁trược 也dã 。 反phản 顯hiển 極Cực 樂Lạc 國Quốc 中trung 。 人nhân 具cụ 正chánh 見kiến 。 非phi 見kiến 濁trược 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 煩phiền 惱não 濁trược 者giả 。 五ngũ 鈍độn 使sử 為vi 體thể 。 廣quảng 之chi 乃nãi 至chí 為vi 十thập 。 為vi 百bách 八bát 。 為vi 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 及cập 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 。 三tam 災tai 感cảm 召triệu 。 即tức 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。

【# 鈔sao 】# 五ngũ 鈍độn 使sứ 者giả 。 一nhất 貪tham 。 謂vị 遇ngộ 順thuận 情tình 境cảnh 。 起khởi 於ư 愛ái 著trước 。 不bất 能năng 捨xả 離ly 故cố 。 二nhị 瞋sân 。 謂vị 遇ngộ 違vi 情tình 境cảnh 。 起khởi 於ư 恚khuể 恨hận 。 不bất 能năng 容dung 忍nhẫn 故cố 。 三tam 癡si 。 謂vị 於ư 非phi 違vi 非phi 順thuận 境cảnh 。 起khởi 於ư 愚ngu 暗ám 。 不bất 能năng 覺giác 察sát 故cố 。 四tứ 慢mạn 。 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 起khởi 驕kiêu 傲ngạo 心tâm 。 上thượng 陵lăng 下hạ 忽hốt 。 不bất 能năng 恭cung 遜tốn 故cố 。 五ngũ 疑nghi 。 謂vị 於ư 諸chư 善thiện 法Pháp 。 起khởi 猜# 貳nhị 心tâm 。 欲dục 進tiến 欲dục 退thoái 。 不bất 能năng 決quyết 定định 故cố 。 此thử 五ngũ 者giả 。 亦diệc 能năng 使sử 人nhân 。 趨xu 入nhập 生sanh 死tử 。 故cố 名danh 曰viết 使sử 。 較giảo 前tiền 稍sảo 為vi 重trọng/trùng 滯trệ 。 故cố 名danh 鈍độn 使sử 。 廣quảng 之chi 者giả 。 謂vị 合hợp 五ngũ 利lợi 。 為vi 十thập 煩phiền 惱não 。 又hựu 分phân 之chi 為vi 九cửu 十thập 八bát 。 加gia 十thập 纏triền 。 成thành 百bách 八bát 煩phiền 惱não 。 又hựu 細tế 推thôi 之chi 則tắc 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 乃nãi 至chí 恆Hằng 沙sa 。 多đa 多đa 無vô 量lượng 。 勞lao 煩phiền 我ngã 心tâm 。 不bất 得đắc 安an 隱ẩn 。 熱nhiệt 惱não 我ngã 心tâm 。 不bất 得đắc 清thanh 涼lương 。 又hựu 喧huyên 煩phiền 之chi 法pháp 。 逼bức 亂loạn 心tâm 神thần 。 使sử 真chân 明minh 不bất 朗lãng 。 故cố 名danh 煩phiền 惱não 。 三tam 災tai 感cảm 召triệu 者giả 。 貪tham 感cảm 饑cơ 饉cận 。 瞋sân 感cảm 刀đao 兵binh 。 癡si 感cảm 疾tật 疫dịch 。 乃nãi 至chí 水thủy 火hỏa 風phong 之chi 大đại 難nạn/nan 。 皆giai 以dĩ 類loại 從tùng 。 故cố 名danh 濁trược 也dã 。 反phản 顯hiển 極Cực 樂Lạc 國Quốc 中trung 。 人nhân 悉tất 智trí 慧tuệ 。 非phi 煩phiền 惱não 濁trược 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 眾chúng 生sanh 濁trược 者giả 。 一nhất 云vân 阿a 含hàm 三tam 義nghĩa 為vi 體thể 。 又hựu 云vân 攬lãm 五ngũ 陰ấm 見kiến 慢mạn 果quả 報báo 為vi 體thể 。 惡ác 名danh 穢uế 稱xưng 。 即tức 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。

【# 鈔sao 】# 三tam 義nghĩa 者giả 。 阿a 含hàm 經Kinh 云vân 。 一nhất 者giả 。 劫kiếp 初sơ 光quang 音âm 下hạ 生sanh 。 二nhị 者giả 。 攬lãm 眾chúng 陰ấm 而nhi 生sanh 。 三tam 者giả 。 處xứ 處xứ 受thọ 生sanh 。 故cố 云vân 眾chúng 生sanh 。 五ngũ 陰ấm 。 即tức 色sắc 受thọ 等đẳng 。 見kiến 者giả 。 橫hoạnh/hoành 計kế 主chủ 宰tể 為vi 見kiến 我ngã 。 慢mạn 者giả 。 俱câu 生sanh 主chủ 宰tể 為vi 慢mạn 我ngã 。 果quả 報báo 者giả 。 前tiền 所sở 作tác 因nhân 。 今kim 受thọ 果quả 報báo 。 亦diệc 上thượng 受thọ 生sanh 義nghĩa 也dã 。 惡ác 名danh 穢uế 稱xưng 者giả 。 生sanh 佛Phật 相tương 對đối 。 眾chúng 生sanh 之chi 名danh 。 下hạ 劣liệt 鄙bỉ 陋lậu 。 輪luân 迴hồi 六lục 道đạo 。 備bị 受thọ 諸chư 苦khổ 。 故cố 云vân 濁trược 也dã 。 反phản 顯hiển 極Cực 樂Lạc 國Quốc 中trung 。 諸chư 上thượng 善thiện 人nhân 。 同đồng 會hội 一nhất 處xứ 。 非phi 眾chúng 生sanh 濁trược 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 命mạng 濁trược 者giả 。 以dĩ 色sắc 心tâm 連liên 持trì 為vi 體thể 。 催thôi 年niên 減giảm 壽thọ 。 即tức 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。

【# 鈔sao 】# 連liên 持trì 者giả 。 依y 業nghiệp 所sở 引dẫn 第đệ 八bát 識thức 種chủng 。 外ngoại 色sắc 內nội 心tâm 。 互hỗ 相tương 連liên 屬thuộc 。 即tức 息tức 煖noãn 識thức 三tam 。 相tương/tướng 持trì 不bất 散tán 。 是thị 為vi 命mạng 根căn 。 一nhất 不bất 連liên 持trì 。 命mạng 根căn 即tức 斷đoạn 。 故cố 以dĩ 為vi 體thể 。 催thôi 年niên 減giảm 壽thọ 者giả 。 當đương 此thử 減giảm 劫kiếp 。 不bất 滿mãn 百bách 年niên 。 而nhi 復phục 泡bào 沫mạt 風phong 燈đăng 。 剎sát 那na 不bất 住trụ 。 尤vưu 為vi 短đoản 促xúc 。 故cố 云vân 濁trược 也dã 。 反phản 顯hiển 極Cực 樂Lạc 國Quốc 中trung 。 人nhân 民dân 壽thọ 命mạng 。 同đồng 佛Phật 無vô 量lượng 。 非phi 命mạng 濁trược 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 之chi 五ngũ 濁trược 。 且thả 據cứ 果quả 言ngôn 。 若nhược 楞lăng 嚴nghiêm 所sở 云vân 。 或hoặc 配phối 三tam 細tế 六lục 麤thô 。 或hoặc 配phối 五ngũ 陰ấm 。 義nghĩa 亦diệc 不bất 異dị 。

【# 鈔sao 】# 配phối 三tam 細tế 等đẳng 者giả 。 以dĩ 劫kiếp 濁trược 配phối 業nghiệp 相tương/tướng 。 謂vị 無vô 明minh 初sơ 起khởi 。 性tánh 遂toại 渾hồn 濁trược 故cố 。 次thứ 以dĩ 見kiến 濁trược 配phối 轉chuyển 相tương/tướng 現hiện 相tướng 。 次thứ 以dĩ 煩phiền 惱não 濁trược 配phối 智trí 相tương 續tục 執chấp 取thủ 計kế 名danh 字tự 相tương/tướng 。 次thứ 以dĩ 眾chúng 生sanh 濁trược 配phối 造tạo 業nghiệp 相tương/tướng 。 次thứ 以dĩ 命mạng 濁trược 配phối 業nghiệp 繫hệ 苦khổ 相tương/tướng 。 配phối 五ngũ 陰ấm 者giả 。 以dĩ 劫kiếp 濁trược 配phối 色sắc 陰ấm 。 謂vị 空không 見kiến 不bất 分phân 。 妄vọng 見kiến 空không 而nhi 兩lưỡng 無vô 其kỳ 實thật 。 性tánh 為vi 渾hồn 濁trược 故cố 。 次thứ 以dĩ 見kiến 濁trược 配phối 受thọ 陰ấm 。 次thứ 以dĩ 煩phiền 惱não 濁trược 配phối 想tưởng 陰ấm 。 次thứ 以dĩ 眾chúng 生sanh 濁trược 配phối 行hành 陰ấm 。 次thứ 以dĩ 命mạng 濁trược 配phối 識thức 陰ấm 。 言ngôn 不bất 異dị 者giả 。 前tiền 一nhất 說thuyết 。 心tâm 無vô 初sơ 相tương/tướng 。 則tắc 超siêu 劫kiếp 濁trược 。 乃nãi 至chí 無vô 業nghiệp 繫hệ 苦khổ 。 則tắc 超siêu 命mạng 濁trược 。 是thị 斷đoạn 無vô 明minh 等đẳng 。 名danh 五ngũ 濁trược 得đắc 菩Bồ 提Đề 也dã 。 後hậu 一nhất 說thuyết 。 色sắc 陰ấm 破phá 。 則tắc 超siêu 劫kiếp 濁trược 。 乃nãi 至chí 識thức 陰ấm 破phá 。 則tắc 超siêu 命mạng 濁trược 。 是thị 破phá 五ngũ 陰ấm 等đẳng 。 名danh 五ngũ 濁trược 得đắc 菩Bồ 提Đề 也dã 。 為vi 說thuyết 少thiểu 殊thù 。 而nhi 義nghĩa 則tắc 大đại 同đồng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 觀quán 經Kinh 云vân 。 濁trược 惡ác 不bất 善thiện 。 五ngũ 苦khổ 所sở 逼bức 。 今kim 不bất 言ngôn 五ngũ 苦khổ 者giả 。 文văn 省tỉnh 也dã 。

【# 鈔sao 】# 五ngũ 苦khổ 者giả 。 疏sớ/sơ 云vân 。 五ngũ 道đạo 之chi 苦khổ 。 或hoặc 五ngũ 痛thống 五ngũ 燒thiêu 五ngũ 惡ác 等đẳng 。 詳tường 具cụ 大đại 本bổn 。 茲tư 不bất 繁phồn 錄lục 。 以dĩ 濁trược 必tất 有hữu 苦khổ 。 舉cử 濁trược 該cai 苦khổ 。 故cố 曰viết 文văn 省tỉnh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 五ngũ 濁trược 處xứ 。 能năng 自tự 立lập 者giả 。 亦diệc 已dĩ 鮮tiên 矣hĩ 。 得đắc 成thành 正chánh 覺giác 。 寧ninh 不bất 難nan 乎hồ 。 是thị 為vi 第đệ 一nhất 重trọng/trùng 難nạn/nan 事sự 。 明minh 自tự 利lợi 功công 德đức 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

【# 鈔sao 】# 自tự 立lập 者giả 。 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 人nhân 生sanh 其kỳ 中trung 。 外ngoại 則tắc 時thời 勢thế 。 之chi 所sở 逼bức 惱não 。 內nội 則tắc 惑hoặc 障chướng 之chi 所sở 縈oanh 纏triền 。 況huống 乎hồ 身thân 屬thuộc 四tứ 生sanh 。 命mạng 存tồn 呼hô 吸hấp 。 是thị 以dĩ 欲dục 潔khiết 偏thiên 汙ô 。 求cầu 升thăng 反phản 墜trụy 。 能năng 於ư 此thử 中trung 。 分phân 別biệt 善thiện 惡ác 。 持trì 戒giới 修tu 福phước 。 自tự 立lập 於ư 人nhân 天thiên 之chi 位vị 者giả 。 鮮tiên 矣hĩ 。 能năng 於ư 此thử 中trung 。 深thâm 懼cụ 無vô 常thường 。 修tu 四Tứ 諦Đế 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 自tự 立lập 於ư 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 之chi 位vị 者giả 。 抑ức 又hựu 鮮tiên 矣hĩ 。 乃nãi 於ư 此thử 中trung 。 永vĩnh 斷đoạn 無vô 明minh 。 高cao 超siêu 三tam 界giới 。 而nhi 得đắc 於ư 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 菩Bồ 提Đề 。 是thị 則tắc 同đồng 居cư 火hỏa 宅trạch 。 獨độc 馭ngự 寶bảo 車xa 。 共cộng 溺nịch 愛ái 河hà 。 卓trác 登đăng 彼bỉ 岸ngạn 。 豈khởi 非phi 忍nhẫn 人nhân 所sở 不bất 能năng 忍nhẫn 。 行hành 人nhân 所sở 不bất 能năng 行hành 。 此thử 之chi 謂vị 難nạn/nan 。 此thử 之chi 謂vị 自tự 利lợi 功công 德đức 不bất 可khả 思tư 議nghị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 始thỉ 覺giác 冥minh 乎hồ 本bổn 覺giác 。 是thị 我ngã 讚tán 諸chư 佛Phật 義nghĩa 。 本bổn 覺giác 冥minh 乎hồ 始thỉ 覺giác 。 是thị 諸chư 佛Phật 讚tán 我ngã 義nghĩa 。 自tự 性tánh 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 。 照chiếu 而nhi 常thường 寂tịch 。 是thị 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 義nghĩa 。 自tự 性tánh 染nhiễm 而nhi 不bất 染nhiễm 。 不bất 染nhiễm 而nhi 染nhiễm 。 是thị 五ngũ 濁trược 菩Bồ 提Đề 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 因nhân 該cai 果quả 海hải 。 果quả 徹triệt 因nhân 源nguyên 。 則tắc 始thỉ 本bổn 不bất 二nhị 。 用dụng 不bất 離ly 體thể 。 體thể 不bất 離ly 用dụng 。 則tắc 寂tịch 照chiếu 同đồng 時thời 。 不bất 染nhiễm 而nhi 染nhiễm 。 難nan 可khả 了liễu 知tri 。 是thị 菩Bồ 提Đề 沈trầm 埋mai 五ngũ 濁trược 。 染nhiễm 而nhi 不bất 染nhiễm 。 難nan 可khả 了liễu 知tri 。 是thị 五ngũ 濁trược 獨độc 露lộ 菩Bồ 提Đề 。 故cố 知tri 此thử 佛Phật 彼bỉ 佛Phật 。 同đồng 歸quy 寂tịch 照chiếu 之chi 自tự 心tâm 。 煩phiền 惱não 菩Bồ 提Đề 。 不bất 出xuất 悟ngộ 迷mê 之chi 一nhất 念niệm 。 本bổn 師sư 即tức 我ngã 。 我ngã 即tức 菩Bồ 提Đề 。 及cập 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 實thật 無vô 所sở 得đắc 。

○# 二nhị 法pháp 說thuyết 難nạn/nan 。

為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 是thị 一nhất 切thiết 。 世thế 間gian 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 前tiền 是thị 人nhân 中trung 難nạn/nan 事sự 。 今kim 是thị 難nạn/nan 事sự 中trung 之chi 難nạn/nan 事sự 也dã 。 良lương 繇# 淨tịnh 土độ 法Pháp 門môn 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 之chi 所sở 難nan 信tín 。 佛Phật 於ư 惡ác 世thế 得đắc 道Đạo 。 復phục 於ư 惡ác 世thế 說thuyết 此thử 法pháp 。 以dĩ 度độ 眾chúng 生sanh 。 又hựu 難nạn/nan 中trung 難nạn/nan 也dã 。 是thị 為vi 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 難nạn/nan 事sự 。 明minh 利lợi 他tha 功công 德đức 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

【# 鈔sao 】# 言ngôn 難nan 信tín 者giả 。 略lược 舉cử 有hữu 十thập 。 今kim 居cư 穢uế 土thổ/độ 。 習tập 久cửu 心tâm 安an 。 乍sạ 聞văn 彼bỉ 國quốc 。 清thanh 淨tịnh 莊trang 嚴nghiêm 。 疑nghi 無vô 此thử 事sự 。 難nan 信tín 一nhất 也dã 。 縱túng/tung 信tín 彼bỉ 國quốc 。 又hựu 疑nghi 十thập 方phương 佛Phật 剎sát 。 皆giai 可khả 往vãng 生sanh 。 何hà 必tất 定định 生sanh 極cực 樂lạc 。 難nan 信tín 二nhị 也dã 。 縱túng/tung 信tín 當đương 生sanh 。 又hựu 疑nghi 娑sa 婆bà 之chi 去khứ 極cực 樂lạc 。 十thập 萬vạn 億ức 剎sát 。 云vân 何hà 極cực 遠viễn 。 而nhi 得đắc 往vãng 彼bỉ 。 難nan 信tín 三tam 也dã 。 縱túng/tung 信tín 不bất 遠viễn 。 又hựu 疑nghi 博bác 地địa 凡phàm 夫phu 。 罪tội 障chướng 深thâm 重trọng 。 云vân 何hà 遽cự 得đắc 。 往vãng 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 難nan 信tín 四tứ 也dã 。 縱túng/tung 信tín 得đắc 生sanh 。 又hựu 疑nghi 生sanh 此thử 淨tịnh 土độ 。 必tất 有hữu 奇kỳ 妙diệu 法Pháp 門môn 。 多đa 種chủng 功công 行hành 。 云vân 何hà 但đãn 持trì 名danh 號hiệu 。 遂toại 得đắc 往vãng 生sanh 。 難nan 信tín 五ngũ 也dã 。 縱túng/tung 信tín 持trì 名danh 。 又hựu 疑nghi 持trì 此thử 名danh 號hiệu 。 必tất 須tu 多đa 歷lịch 年niên 劫kiếp 。 乃nãi 克khắc 成thành 就tựu 。 云vân 何hà 一nhất 日nhật 七thất 日nhật 。 便tiện 得đắc 生sanh 彼bỉ 。 難nan 信tín 六lục 也dã 。 縱túng/tung 信tín 七thất 日nhật 得đắc 生sanh 。 又hựu 疑nghi 七thất 趣thú 受thọ 生sanh 。 不bất 離ly 胎thai 卵noãn 濕thấp 化hóa 。 云vân 何hà 彼bỉ 國quốc 。 悉tất 是thị 蓮liên 華hoa 化hóa 生sanh 。 難nan 信tín 七thất 也dã 。 縱túng/tung 信tín 蓮liên 生sanh 。 又hựu 疑nghi 初sơ 心tâm 入nhập 道đạo 。 多đa 涉thiệp 退thoái 緣duyên 。 云vân 何hà 一nhất 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 便tiện 得đắc 不bất 退thoái 。 難nan 信tín 八bát 也dã 。 縱túng/tung 信tín 不bất 退thoái 。 又hựu 疑nghi 此thử 是thị 接tiếp 引dẫn 鈍độn 機cơ 眾chúng 生sanh 。 上thượng 智trí 利lợi 根căn 。 不bất 必tất 生sanh 彼bỉ 。 難nan 信tín 九cửu 也dã 。 縱túng/tung 信tín 利lợi 根căn 亦diệc 生sanh 。 又hựu 疑nghi 他tha 經kinh 。 或hoặc 說thuyết 有hữu 佛Phật 。 或hoặc 說thuyết 無vô 佛Phật 。 或hoặc 有hữu 淨tịnh 土độ 。 或hoặc 無vô 淨tịnh 土độ 。 狐hồ 疑nghi 不bất 決quyết 。 難nan 信tín 十thập 也dã 。 故cố 難nan 信tín 而nhi 曰viết 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 是thị 不bất 但đãn 惡ác 道đạo 難nan 信tín 。 而nhi 人nhân 天thiên 猶do 或hoặc 疑nghi 之chi 。 不bất 但đãn 愚ngu 迷mê 難nan 信tín 。 而nhi 賢hiền 智trí 猶do 或hoặc 疑nghi 之chi 。 不bất 特đặc 初sơ 機cơ 難nan 信tín 。 而nhi 久cửu 修tu 猶do 或hoặc 疑nghi 之chi 。 不bất 特đặc 凡phàm 夫phu 難nan 信tín 。 而nhi 二Nhị 乘Thừa 猶do 或hoặc 疑nghi 之chi 。 故cố 曰viết 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。 今kim 於ư 此thử 世thế 。 演diễn 說thuyết 此thử 法Pháp 。 是thị 猶do 入nhập 躶# 形hình 之chi 國quốc 。 宣tuyên 示thị 威uy 儀nghi 。 對đối 生sanh 盲manh 之chi 人nhân 。 指chỉ 陳trần 黑hắc 白bạch 。 此thử 之chi 謂vị 難nạn/nan 。 此thử 之chi 謂vị 利lợi 他tha 功công 德đức 不bất 可khả 思tư 議nghị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 法pháp 華hoa 金kim 剛cang 。 皆giai 云vân 難nan 信tín 。 與dữ 此thử 同đồng 意ý 。

【# 鈔sao 】# 法pháp 華hoa 云vân 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 皆giai 得đắc 聞văn 知tri 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。 又hựu 云vân 。 此thử 經Kinh 難nan 聞văn 。 信tín 受thọ 亦diệc 難nạn/nan 。 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 云vân 。 聞văn 說thuyết 此thử 經Kinh 。 心tâm 即tức 狂cuồng 亂loạn 。 狐hồ 疑nghi 不bất 信tín 。 而nhi 以dĩ 不bất 驚kinh 不bất 怖bố 不bất 畏úy 為vi 希hy 有hữu 。 不bất 驚kinh 等đẳng 即tức 能năng 信tín 也dã 。 今kim 經kinh 難nan 信tín 。 同đồng 於ư 二nhị 經kinh 。 奚hề 可khả 輕khinh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 。 既ký 云vân 難nan 信tín 。 則tắc 說thuyết 為vi 強cường/cưỡng 䀨# 。 何hà 以dĩ 說thuyết 為vi 。 答đáp 。 終chung 以dĩ 佛Phật 說thuyết 。 有hữu 信tín 者giả 故cố 。

【# 鈔sao 】# 因nhân 說thuyết 有hữu 信tín 者giả 。 此thử 之chi 妙diệu 法Pháp 。 若nhược 如Như 來Lai 曾tằng 不bất 聞văn 宣tuyên 。 則tắc 萬vạn 古cổ 永vĩnh 同đồng 長trường 夜dạ 。 終chung 無vô 有hữu 人nhân 。 念niệm 佛Phật 求cầu 生sanh 。 故cố 歎thán 其kỳ 難nạn 信tín 者giả 。 見kiến 不bất 信tín 者giả 之chi 自tự 棄khí 。 能năng 信tín 者giả 之chi 有hữu 緣duyên 。 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悲bi 傷thương 絕tuyệt 分phần/phân 。 而nhi 欣hân 幸hạnh 得đắc 聞văn 故cố 。 今kim 之chi 信tín 淨tịnh 土độ 者giả 。 皆giai 因nhân 佛Phật 說thuyết 而nhi 發phát 起khởi 也dã 。 雖tuy 今kim 不bất 信tín 。 一nhất 歷lịch 耳nhĩ 根căn 。 永vĩnh 為vi 道đạo 種chủng 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 不bất 可khả 湊thấu 泊bạc 。 是thị 難nan 信tín 法pháp 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 當đương 知tri 自tự 性tánh 。 不bất 可khả 以dĩ 有hữu 心tâm 求cầu 。 不bất 可khả 以dĩ 無vô 心tâm 得đắc 。 不bất 可khả 以dĩ 語ngữ 言ngôn 造tạo 。 不bất 可khả 以dĩ 寂tịch 默mặc 通thông 。 離ly 四tứ 句cú 。 絕tuyệt 百bách 非phi 。 空không 裏lý 栽tài 華hoa 。 波ba 心tâm 踏đạp 月nguyệt 。 無vô 汝nhữ 措thố 手thủ 足túc 處xứ 。 是thị 故cố 靈linh 山sơn 上thượng 德đức 。 終chung 成thành 敗bại 北bắc 之chi 愆khiên 。 漢hán 地địa 金kim 剛cang 。 始thỉ 有hữu 滅diệt 南nam 之chi 想tưởng 。 能năng 信tín 是thị 法pháp 。 豈khởi 不bất 難nan 哉tai 。

○# 三tam 總tổng 結kết 難nạn/nan 事sự 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 當đương 知tri 我ngã 於ư 。 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 行hành 此thử 難nan 事sự 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 為vì 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 說thuyết 此thử 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。 是thị 為vi 甚thậm 難nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 述thuật 諸chư 佛Phật 語ngữ 。 重trọng/trùng 為vi 申thân 明minh 。 見kiến 此thử 二nhị 難nạn/nan 。 古cổ 佛Phật 不bất 虗hư 為vi 讚tán 辭từ 。 今kim 佛Phật 非phi 濫lạm 膺ưng 美mỹ 譽dự 。 實thật 語ngữ 實thật 行hạnh 。 兩lưỡng 相tương/tướng 符phù 合hợp 。 萬vạn 代đại 眾chúng 生sanh 。 當đương 諦đế 信tín 而nhi 勿vật 疑nghi 。 感cảm 恩ân 而nhi 無vô 已dĩ 者giả 也dã 。 可khả 謂vị 反phản 覆phúc 叮# 嚀# 。 婆bà 心tâm 大đại 切thiết 矣hĩ 。

【# 鈔sao 】# 得đắc 道Đạo 之chi 難nạn/nan 。 其kỳ 難nạn 有hữu 二nhị 。 一nhất 謂vị 善thiện 世thế 得đắc 道Đạo 。 未vị 足túc 為vi 難nan 。 今kim 於ư 惡ác 世thế 。 二nhị 謂vị 惡ác 世thế 得đắc 道Đạo 。 而nhi 得đắc 小tiểu 果quả 。 猶do 未vị 為vi 難nan 。 今kim 得đắc 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 是thị 以dĩ 難nạn/nan 也dã 。 說thuyết 法Pháp 之chi 難nạn/nan 。 其kỳ 難nạn 亦diệc 二nhị 。 一nhất 謂vị 善thiện 世thế 說thuyết 法Pháp 。 未vị 足túc 為vi 難nan 。 今kim 於ư 惡ác 世thế 。 二nhị 謂vị 惡ác 世thế 說thuyết 法Pháp 。 而nhi 說thuyết 其kỳ 易dị 信tín 者giả 。 猶do 未vị 為vi 難nan 。 今kim 說thuyết 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。 是thị 以dĩ 難nạn/nan 也dã 。 略lược 為vi 四tứ 喻dụ 。 第đệ 一nhất 喻dụ 者giả 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 身thân 入nhập 大đại 海hải 。 復phục 乘thừa 破phá 舟chu 。 復phục 遇ngộ 逆nghịch 風phong 。 復phục 衝xung 巨cự 浪lãng 。 復phục 值trị 羅la 剎sát 魚ngư 王vương 毒độc 龍long 。 危nguy 在tại 頃khoảnh 刻khắc 。 而nhi 能năng 於ư 中trung 。 安an 隱ẩn 得đắc 渡độ 。 是thị 之chi 謂vị 難nạn/nan 。 不bất 但đãn 自tự 渡độ 。 併tinh 渡độ 諸chư 人nhân 。 置trí 之chi 彼bỉ 岸ngạn 。 是thị 難nạn/nan 中trung 難nạn/nan 。 大đại 海hải 。 破phá 舟chu 。 逆nghịch 風phong 。 巨cự 浪lãng 。 及cập 羅la 剎sát 等đẳng 。 此thử 喻dụ 五ngũ 濁trược 。 自tự 渡độ 。 喻dụ 得đắc 道Đạo 。 渡độ 人nhân 。 喻dụ 說thuyết 法Pháp 也dã 。 第đệ 二nhị 喻dụ 者giả 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 身thân 罹li 重trọng 病bệnh 。 復phục 處xứ 風phong 露lộ 。 復phục 乏phạp 飲ẩm 食thực 。 復phục 遭tao 跌trật 蹼# 。 復phục 值trị 庸dong 醫y 。 誤ngộ 進tiến 藥dược 餌nhị 。 危nguy 在tại 頃khoảnh 刻khắc 。 而nhi 能năng 於ư 中trung 。 調điều 理lý 痊thuyên 安an 。 是thị 之chi 謂vị 難nạn/nan 。 不bất 但đãn 自tự 療liệu 。 併tinh 餘dư 病bệnh 者giả 。 皆giai 使sử 平bình 復phục 。 是thị 難nạn/nan 中trung 難nạn/nan 。 第đệ 三tam 喻dụ 者giả 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 身thân 在tại 囹linh 圄ngữ 。 復phục 膺ưng 楚sở 撻thát 。 復phục 繫hệ 枷già 杻nữu 。 復phục 染nhiễm 疾tật 疫dịch 。 復phục 被bị 監giám 押áp 。 將tương 臨lâm 誅tru 戮lục 。 危nguy 在tại 頃khoảnh 刻khắc 。 而nhi 能năng 於ư 中trung 。 忽hốt 然nhiên 解giải 脫thoát 。 是thị 之chi 謂vị 難nạn/nan 。 不bất 但đãn 自tự 脫thoát 。 併tinh 諸chư 罪tội 人nhân 。 悉tất 得đắc 免miễn 離ly 。 是thị 難nạn/nan 中trung 難nạn/nan 。 第đệ 四tứ 喻dụ 者giả 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 身thân 墮đọa 井tỉnh 中trung 。 復phục 遇ngộ 毒độc 蛇xà 。 復phục 困khốn 荊kinh 棘cức 。 復phục 淹yêm 寒hàn 水thủy 。 復phục 值trị 惡ác 人nhân 。 拋phao 擲trịch 土thổ/độ 石thạch 。 危nguy 在tại 頃khoảnh 刻khắc 。 而nhi 能năng 於ư 中trung 。 騰đằng 躍dược 而nhi 出xuất 。 是thị 之chi 謂vị 難nạn/nan 。 不bất 但đãn 自tự 出xuất 。 併tinh 餘dư 同đồng 墮đọa 。 俱câu 時thời 上thượng 升thăng 。 是thị 難nạn/nan 中trung 難nạn/nan 。 五ngũ 濁trược 等đẳng 喻dụ 。 義nghĩa 說thuyết 同đồng 上thượng 。 此thử 之chi 四tứ 喻dụ 。 略lược 喻dụ 釋Thích 迦Ca 二nhị 種chủng 難nạn/nan 事sự 。 明minh 淺thiển 易dị 曉hiểu 。 使sử 知tri 如Như 來Lai 不bất 憚đạn 劬cù 勞lao 。 備bị 歷lịch 艱gian 苦khổ 。 為vì 我ngã 等đẳng 故cố 。 行hành 難nạn/nan 中trung 難nạn/nan 。 一nhất 至chí 於ư 此thử 。 聞văn 斯tư 難nạn/nan 者giả 。 皆giai 應ưng 喜hỷ 悲bi 交giao 集tập 。 感cảm 極cực 呼hô 號hiệu 。 聲thanh 震chấn 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 勇dũng 猛mãnh 精tinh 進tấn 。 思tư 報báo 佛Phật 恩ân 。 欲dục 報báo 佛Phật 恩ân 。 不bất 越việt 二nhị 事sự 。 一nhất 者giả 自tự 利lợi 。 二nhị 者giả 利lợi 人nhân 。 自tự 利lợi 者giả 。 於ư 此thử 惡ác 世thế 。 力lực 行hành 此thử 道đạo 。 因nhân 得đắc 往vãng 生sanh 。 亦diệc 云vân 為vi 難nạn/nan 。 利lợi 人nhân 者giả 。 於ư 此thử 惡ác 世thế 。 復phục 勸khuyến 諸chư 人nhân 。 共cộng 行hành 此thử 道đạo 。 同đồng 得đắc 往vãng 生sanh 。 是thị 則tắc 亦diệc 云vân 難nạn/nan 中trung 難nạn/nan 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 法pháp 華hoa 極cực 讚tán 說thuyết 經Kinh 之chi 難nạn/nan 。 亦diệc 同đồng 此thử 意ý 。

【# 鈔sao 】# 法pháp 華hoa 極cực 讚tán 者giả 。 謂vị 盡tận 說thuyết 餘dư 經kinh 。 手thủ 擲trịch 須Tu 彌Di 。 足túc 動động 大Đại 千Thiên 。 皆giai 未vị 為vi 難nạn/nan 。 能năng 於ư 惡ác 世thế 。 說thuyết 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。 是thị 則tắc 為vi 難nan 。 今kim 經kinh 難nạn/nan 說thuyết 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 復phục 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 前tiền 難nạn/nan 反phản 顯hiển 極cực 樂lạc 得đắc 道Đạo 為vi 易dị 。 後hậu 難nạn/nan 反phản 顯hiển 極cực 樂lạc 說thuyết 法Pháp 為vi 易dị 。

【# 鈔sao 】# 得đắc 道Đạo 易dị 者giả 。 婆bà 沙sa 論luận 謂vị 念niệm 佛Phật 往vãng 生sanh 。 乘thừa 佛Phật 願nguyện 力lực 。 為vi 易dị 行hành 道Đạo 。 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 艱gian 於ư 修tu 進tiến 。 為vi 難nan 行hành 道đạo 故cố 。 說thuyết 法Pháp 易dị 者giả 。 彼bỉ 國quốc 諸chư 上thượng 善thiện 人nhân 。 慧tuệ 深thâm 障chướng 淺thiển 。 志chí 意ý 調điều 柔nhu 。 風phong 樹thụ 鳥điểu 音âm 。 悉tất 資tư 解giải 悟ngộ 。 非phi 比tỉ 此thử 土thổ/độ 。 剛cang 強cường 難nan 伏phục 。 故cố 舉cử 難nạn/nan 顯hiển 易dị 。 正chánh 示thị 極cực 樂lạc 決quyết 宜nghi 求cầu 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 心tâm 境cảnh 雙song 融dung 。 是thị 行hành 此thử 二nhị 難nạn/nan 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 心tâm 逐trục 境cảnh 生sanh 。 心tâm 體thể 本bổn 寂tịch 。 則tắc 無vô 所sở 得đắc 者giả 。 名danh 得Đắc 菩Bồ 提Đề 。 境cảnh 隨tùy 心tâm 現hiện 。 境cảnh 體thể 自tự 空không 。 則tắc 無vô 法pháp 可khả 說thuyết 。 是thị 名danh 說thuyết 法Pháp 。 心tâm 外ngoại 無vô 境cảnh 。 境cảnh 外ngoại 無vô 心tâm 。 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 覺giác 行hành 圓viên 滿mãn 。

○# 三tam 流lưu 通thông 分phần/phân (# 二nhị )# 。

初sơ 重trọng/trùng 舉cử 聽thính 眾chúng 二nhị 明minh 悉tất 奉phụng 行hành 。

○# 初sơ 重trọng/trùng 舉cử 聽thính 眾chúng 。

佛Phật 說thuyết 此thử 經Kinh 已dĩ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 及cập 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 天thiên 。 人nhân 阿a 脩tu 羅la 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 法pháp 必tất 流lưu 通thông 。 以dĩ 佛Phật 說thuyết 法pháp 。 為vi 普phổ 度độ 眾chúng 生sanh 故cố 。 復phục 列liệt 眾chúng 者giả 。 經kinh 初sơ 明minh 眾chúng 聽thính 法Pháp 。 經kinh 終chung 明minh 眾chúng 受thọ 法pháp 也dã 。 獨độc 舉cử 身thân 子tử 者giả 。 以dĩ 當đương 機cơ 故cố 。 不bất 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 攝nhiếp 比Bỉ 丘Khâu 中trung 故cố 。 阿a 脩tu 羅la 者giả 。 此thử 云vân 非phi 天thiên 。 等đẳng 者giả 。 等đẳng 八bát 部bộ 六lục 道đạo 也dã 。

【# 鈔sao 】# 流lưu 通thông 者giả 。 光quang 明minh 疏sớ/sơ 云vân 。 流lưu 者giả 下hạ 澍chú 。 通thông 者giả 不bất 壅ủng 。 又hựu 圭# 峯phong 云vân 。 都đô 無vô 人nhân 傳truyền 則tắc 不bất 流lưu 。 流lưu 者giả 不bất 住trụ 。 傳truyền 之chi 遇ngộ 障chướng 則tắc 不bất 通thông 。 通thông 者giả 不bất 塞tắc 。 普phổ 度độ 者giả 。 流lưu 通thông 十thập 方phương 。 以dĩ 及cập 三tam 世thế 。 非phi 僅cận 為vi 一nhất 處xứ 一nhất 時thời 之chi 眾chúng 生sanh 也dã 。 當đương 機cơ 者giả 。 以dĩ 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。 唯duy 智trí 能năng 信tín 。 故cố 始thỉ 終chung 首thủ 舉cử 舍Xá 利Lợi 弗Phất 也dã 。 攝nhiếp 比Bỉ 丘Khâu 中trung 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 不bất 常thường 隨tùy 如Như 來Lai 。 然nhiên 與dữ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 同đồng 為vi 賢hiền 聖thánh 等đẳng 侶lữ 故cố 。 又hựu 菩Bồ 薩Tát 真chân 俗tục 雙song 融dung 。 隨tùy 類loại 應ứng 機cơ 。 亦diệc 可khả 世thế 間gian 中trung 攝nhiếp 故cố 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 所sở 該cai 者giả 眾chúng 。 而nhi 獨độc 舉cử 天thiên 人nhân 阿a 脩tu 羅la 者giả 。 以dĩ 明minh 修tu 此thử 法Pháp 門môn 。 善thiện 道đạo 眾chúng 生sanh 。 比tỉ 之chi 餘dư 道đạo 。 為vi 居cư 多đa 故cố 。 非phi 天thiên 者giả 。 脩tu 羅la 富phú 樂lạc 同đồng 天thiên 。 無vô 天thiên 行hành 故cố 。 詳tường 有hữu 四tứ 種chủng 。 茲tư 不bất 繁phồn 舉cử 。 前tiền 列liệt 眾chúng 中trung 無vô 其kỳ 名danh 者giả 。 攝nhiếp 於ư 天thiên 人nhân 及cập 大đại 眾chúng 故cố 。 問vấn 。 脩tu 羅la 至chí 為vi 凶hung 頑ngoan 。 何hà 能năng 執chấp 持trì 聖thánh 號hiệu 。 答đáp 。 鬼quỷ 畜súc 尚thượng 解giải 歸quy 依y 。 脩tu 羅la 豈khởi 不bất 信tín 受thọ 。 不bất 聞văn 世thế 主chủ 妙diệu 嚴nghiêm 品phẩm 。 諸chư 脩tu 羅la 等đẳng 。 各các 得đắc 解giải 脫thoát 門môn 乎hồ 。 今kim 處xứ 人nhân 倫luân 。 邈mạc 然nhiên 無vô 信tín 者giả 。 良lương 可khả 怪quái 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 是thị 佛Phật 說thuyết 經Kinh 已dĩ 義nghĩa 。 自tự 性tánh 周chu 徧biến 含hàm 容dung 。 是thị 一nhất 切thiết 世thế 間gian 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 究cứu 竟cánh 。 則tắc 首thủ 尾vĩ 圓viên 照chiếu 。 無vô 欠khiếm 無vô 餘dư 。 周chu 徧biến 。 則tắc 凡phàm 聖thánh 該cai 羅la 。 千thiên 足túc 萬vạn 足túc 。 如như 是thị 經Kinh 者giả 。 未vị 呼hô 身thân 子tử 。 已dĩ 畢tất 全toàn 文văn 。 又hựu 何hà 待đãi 妙diệu 首thủ 白bạch 槌chùy 。 雙song 林lâm 撫phủ 尺xích 。 然nhiên 後hậu 名danh 為vi 說thuyết 法Pháp 竟cánh 也dã 。 是thị 故cố 升thăng 堂đường 入nhập 室thất 。 大đại 眾chúng 無vô 增tăng 。 鼓cổ 寂tịch 鐘chung 沈trầm 。 人nhân 天thiên 不bất 減giảm 。

○# 二nhị 明minh 悉tất 奉phụng 行hành 。

聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 歡hoan 喜hỷ 信tín 受thọ 。 作tác 禮lễ 而nhi 去khứ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 歡hoan 喜hỷ 者giả 。 慶khánh 所sở 聞văn 故cố 。 信tín 受thọ 者giả 。 領lãnh 所sở 聞văn 故cố 。 作tác 禮lễ 者giả 。 重trọng/trùng 所sở 聞văn 故cố 。 去khứ 者giả 。 聞văn 已dĩ 則tắc 退thoái 而nhi 修tu 持trì 也dã 。 亦diệc 前tiền 三tam 資tư 糧lương 。 及cập 三tam 慧tuệ 也dã 。

【# 鈔sao 】# 慶khánh 所sở 聞văn 者giả 。 多đa 劫kiếp 飄phiêu 零linh 。 正chánh 以dĩ 未vị 聞văn 此thử 法pháp 。 今kim 知tri 持trì 名danh 往vãng 生sanh 。 可khả 謂vị 沈trầm 疴# 枕chẩm 席tịch 。 忽hốt 遇ngộ 神thần 方phương 。 久cửu 客khách 他tha 鄉hương 。 乍sạ 聞văn 家gia 信tín 。 欣hân 幸hạnh 不bất 勝thắng 。 故cố 云vân 慶khánh 也dã 。 領lãnh 所sở 聞văn 者giả 。 信tín 之chi 不bất 疑nghi 。 受thọ 之chi 弗phất 失thất 。 如như 奉phụng 王vương 勅sắc 。 如như 遵tuân 父phụ 命mạng 。 故cố 云vân 領lãnh 也dã 。 重trọng/trùng 所sở 聞văn 者giả 。 中trung 心tâm 感cảm 激kích 。 五ngũ 體thể 翹kiều 勤cần 。 如như 蒙mông 至chí 極cực 之chi 恩ân 。 拜bái 謝tạ 無vô 已dĩ 。 故cố 云vân 重trọng/trùng 也dã 。 修tu 持trì 者giả 。 古cổ 人nhân 進tiến 而nhi 聞văn 道đạo 於ư 師sư 。 退thoái 而nhi 修tu 道Đạo 於ư 己kỷ 。 非phi 如như 今kim 人nhân 入nhập 耳nhĩ 出xuất 口khẩu 也dã 。 三tam 資tư 糧lương 者giả 。 如như 上thượng 聞văn 而nhi 信tín 。 即tức 信tín 資tư 。 信tín 而nhi 受thọ 。 即tức 願nguyện 資tư 。 受thọ 而nhi 去khứ 。 即tức 行hành 資tư 也dã 。 三tam 慧tuệ 者giả 。 聞văn 即tức 聞văn 慧tuệ 。 歡hoan 喜hỷ 信tín 受thọ 者giả 。 即tức 思tư 慧tuệ 。 去khứ 而nhi 修tu 持trì 者giả 。 即tức 修tu 慧tuệ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 此thử 歡hoan 喜hỷ 。 亦diệc 具cụ 清thanh 淨tịnh 三tam 義nghĩa 。 如như 觀quán 疏sớ/sơ 中trung 說thuyết 。

【# 鈔sao 】# 三tam 義nghĩa 者giả 。 觀quán 經kinh 疏sớ/sơ 謂vị 一nhất 能năng 說thuyết 人nhân 清thanh 淨tịnh 。 二nhị 所sở 說thuyết 法Pháp 清thanh 淨tịnh 。 三tam 依y 法pháp 得đắc 果quả 清thanh 淨tịnh 。 具cụ 此thử 三tam 義nghĩa 。 故cố 歡hoan 喜hỷ 。 今kim 持trì 名danh 往vãng 生sanh 。 乃nãi 佛Phật 所sở 說thuyết 。 佛Phật 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 非phi 四tứ 人nhân 等đẳng 也dã 。 則tắc 人nhân 清thanh 淨tịnh 。 遇ngộ 如như 是thị 人nhân 。 寧ninh 不bất 歡hoan 喜hỷ 。 持trì 名danh 往vãng 生sanh 。 即tức 證chứng 三tam 昧muội 。 是thị 圓viên 頓đốn 教giáo 。 非phi 權quyền 法pháp 也dã 。 則tắc 法pháp 清thanh 淨tịnh 。 聞văn 如như 是thị 法Pháp 。 寧ninh 不bất 歡hoan 喜hỷ 。 持trì 名danh 往vãng 生sanh 。 即tức 不bất 退thoái 轉chuyển 。 直trực 至chí 成thành 佛Phật 。 非phi 小tiểu 果quả 也dã 。 則tắc 果quả 清thanh 淨tịnh 。 證chứng 如như 是thị 果Quả 。 寧ninh 不bất 歡hoan 喜hỷ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 此thử 歡hoan 喜hỷ 。 亦diệc 通thông 深thâm 淺thiển 。 各các 隨tùy 所sở 得đắc 。

【# 鈔sao 】# 深thâm 淺thiển 者giả 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 初Sơ 地Địa 。 名danh 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。 文văn 中trung 具cụ 三tam 十thập 歡hoan 喜hỷ 。 一nhất 當đương 得đắc 十thập 句cú 。 如như 所sở 謂vị 念niệm 諸chư 佛Phật 故cố 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 念niệm 諸chư 法pháp 故cố 生sanh 歡hoan 喜hỷ 等đẳng 。 今kim 聞văn 此thử 經Kinh 者giả 。 自tự 慶khánh 我ngã 亦diệc 當đương 來lai 得đắc 。 如như 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 我ngã 亦diệc 當đương 來lai 得đắc 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 如như 是thị 妙diệu 法Pháp 也dã 。 二nhị 現hiện 得đắc 十thập 句cú 。 所sở 謂vị 轉chuyển 離ly 一nhất 切thiết 。 世thế 間gian 境cảnh 界giới 。 故cố 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 親thân 近cận 一nhất 切thiết 佛Phật 。 故cố 生sanh 歡hoan 喜hỷ 等đẳng 。 今kim 聞văn 此thử 經Kinh 者giả 。 現hiện 得đắc 轉chuyển 離ly 娑sa 婆bà 五ngũ 濁trược 境cảnh 界giới 。 現hiện 得đắc 往vãng 生sanh 淨tịnh 土độ 。 親thân 近cận 彌di 陀đà 。 及cập 諸chư 佛Phật 也dã 。 此thử 歡hoan 喜hỷ 屬thuộc 地địa 位vị 中trung 。 而nhi 初sơ 行hành 亦diệc 名danh 歡hoan 喜hỷ 。 初sơ 住trụ 文văn 中trung 。 亦diệc 云vân 獲hoạch 無vô 邊biên 歡hoan 喜hỷ 等đẳng 。 故cố 云vân 深thâm 淺thiển 。 若nhược 淺thiển 之chi 又hựu 淺thiển 之chi 。 則tắc 隨tùy 其kỳ 分phần/phân 量lượng 。 亦diệc 得đắc 法Pháp 喜hỷ 。 之chi 樂lạc 而nhi 已dĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 結kết 歸quy 信tín 受thọ 者giả 。 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 信tín 為vi 根căn 本bổn 故cố 。

【# 鈔sao 】# 始thỉ 終chung 者giả 。 首thủ 標tiêu 如như 是thị 。 乃nãi 信tín 順thuận 之chi 辭từ 。 今kim 復phục 末mạt 言ngôn 信tín 受thọ 。 則tắc 知tri 因nhân 信tín 生sanh 願nguyện 。 因nhân 願nguyện 起khởi 行hành 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 次thứ 得đắc 往vãng 生sanh 。 究cứu 竟cánh 成thành 佛Phật 。 皆giai 資tư 信tín 力lực 。 故cố 云vân 始thỉ 終chung 。 信tín 為vi 根căn 本bổn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 本bổn 結kết 經kinh 。 備bị 陳trần 眾chúng 生sanh 獲hoạch 益ích 。 龍long 天thiên 降giáng 祥tường 。 今kim 不bất 言ngôn 者giả 。 文văn 省tỉnh 也dã 。

【# 鈔sao 】# 大đại 本bổn 云vân 。 佛Phật 說thuyết 此thử 經Kinh 已dĩ 。 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 發phát 無Vô 上Thượng 正Chánh 覺Giác 心tâm 。 萬vạn 二nhị 千thiên 那na 由do 他tha 人nhân 。 得đắc 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 二nhị 十thập 二nhị 億ức 諸chư 天thiên 人nhân 民dân 。 得đắc 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 八bát 十thập 萬vạn 比Bỉ 丘Khâu 。 漏lậu 盡tận 意ý 解giải 。 四tứ 十thập 億ức 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 不bất 退thoái 轉chuyển 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 六lục 種chủng 震chấn 動động 。 大đại 光quang 普phổ 照chiếu 。 十thập 方phương 國quốc 土độ 。 百bách 千thiên 音âm 樂nhạc 。 自tự 然nhiên 而nhi 作tác 。 無vô 量lượng 妙diệu 華hoa 。 芬phân 芬phân 而nhi 降giáng 。 乃nãi 至chí 阿A 迦Ca 膩Nị 吒Tra 天Thiên 。 皆giai 作tác 種chủng 種chủng 。 微vi 妙diệu 供cúng 養dường 。 又hựu 云vân 二nhị 十thập 五ngũ 億ức 眾chúng 生sanh 。 得đắc 不bất 退thoái 忍nhẫn 。 四tứ 萬vạn 億ức 那na 由do 他tha 眾chúng 生sanh 。 於ư 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 未vị 曾tằng 發phát 意ý 。 今kim 始thỉ 初sơ 發phát 。 種chúng 諸chư 善thiện 根căn 。 願nguyện 生sanh 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 皆giai 當đương 往vãng 生sanh 。 各các 於ư 異dị 方phương 。 次thứ 第đệ 成thành 佛Phật 。 同đồng 名danh 妙diệu 音âm 。 八bát 萬vạn 億ức 那na 由do 他tha 眾chúng 生sanh 。 得đắc 授thọ 記ký 法Pháp 忍nhẫn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 大đại 本bổn 囑chúc 累lụy 持trì 經Kinh 功công 德đức 。 今kim 持trì 此thử 經Kinh 。 亦diệc 當đương 如như 是thị 。

【# 鈔sao 】# 大đại 本bổn 。 佛Phật 告cáo 彌Di 勒Lặc 。 今kim 此thử 法Pháp 門môn 。 付phó 囑chúc 於ư 汝nhữ 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 為vi 他tha 開khai 示thị 。 當đương 令linh 書thư 寫tả 執chấp 持trì 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 。 生sanh 導đạo 師sư 想tưởng 。 又hựu 云vân 。 無vô 量lượng 億ức 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 悉tất 求cầu 此thử 微vi 妙diệu 法Pháp 門môn 。 勿vật 違vi 佛Phật 教giáo 。 而nhi 棄khí 捨xả 之chi 。 當đương 令linh 汝nhữ 等đẳng 。 淪luân 沒một 長trường 夜dạ 。 備bị 眾chúng 危nguy 苦khổ 。 是thị 故cố 我ngã 今kim 。 為vi 大đại 囑chúc 累lụy 。 今kim 經kinh 不bất 言ngôn 。 皆giai 文văn 省tỉnh 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 大đại 本bổn 及cập 法pháp 滅diệt 經kinh 。 皆giai 言ngôn 法pháp 滅diệt 之chi 曰viết 。 獨độc 留lưu 此thử 經Kinh 。 故cố 知tri 此thử 經Kinh 。 總tổng 持trì 末Mạt 法Pháp 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 論luận 中trung 說thuyết 。

【# 鈔sao 】# 大đại 本bổn 云vân 。 當đương 來lai 之chi 世thế 。 經Kinh 道Đạo 滅diệt 盡tận 。 我ngã 以dĩ 慈từ 悲bi 。 特đặc 留lưu 此thử 經Kinh 百bách 歲tuế 。 眾chúng 生sanh 得đắc 遇ngộ 。 無vô 不bất 得đắc 度độ 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 於ư 此thử 經Kinh 典điển 。 書thư 寫tả 供cúng 養dường 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 為vì 人nhân 演diễn 說thuyết 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 佛Phật 與dữ 聖thánh 眾chúng 。 現hiện 其kỳ 人nhân 前tiền 。 經kinh 須tu 臾du 間gian 。 即tức 生sanh 彼bỉ 剎sát 。 法pháp 滅diệt 經Kinh 云vân 。

爾nhĩ 時thời 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 先tiên 滅diệt 。 以dĩ 次thứ 諸chư 經kinh 。 悉tất 皆giai 滅diệt 盡tận 。 獨độc 留lưu 無Vô 量Lượng 壽Thọ 經Kinh 。 度độ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 華hoa 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 正Chánh 法Pháp 滅diệt 時thời 。 以dĩ 總tổng 持trì 持trì 餘dư 尊tôn 法pháp 。 為vi 教giáo 理lý 流lưu 轉chuyển 之chi 因nhân 。 今kim 謂vị 諸chư 經kinh 悉tất 滅diệt 。 此thử 經Kinh 獨độc 存tồn 。 念niệm 佛Phật 一nhất 門môn 。 廣quảng 度độ 羣quần 品phẩm 。 則tắc 諸chư 經kinh 已dĩ 滅diệt 而nhi 不bất 滅diệt 。 即tức 是thị 以dĩ 一nhất 存tồn 餘dư 。 流lưu 轉chuyển 無vô 盡tận 。 正chánh 總tổng 持trì 之chi 謂vị 也dã 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 應ưng 當đương 尊tôn 重trọng 恭cung 敬kính 。 信tín 受thọ 奉phụng 行hành 。 經kinh 所sở 在tại 處xứ 。 如như 佛Phật 見kiến 在tại 。 問vấn 。 獨độc 留lưu 此thử 經Kinh 。 此thử 經Kinh 蓋cái 指chỉ 大đại 本bổn 。 答đáp 。 前tiền 不bất 云vân 乎hồ 。 文văn 有hữu 繁phồn 簡giản 。 義nghĩa 無vô 勝thắng 劣liệt 。 詳tường 言ngôn 之chi 則tắc 大đại 本bổn 。 略lược 言ngôn 之chi 則tắc 今kim 經kinh 耳nhĩ 。 非phi 有hữu 二nhị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 無vô 惱não 。 是thị 歡hoan 喜hỷ 信tín 受thọ 義nghĩa 。 自tự 性tánh 無vô 住trụ 。 是thị 作tác 禮lễ 而nhi 去khứ 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 煩phiền 惱não 本bổn 寂tịch 。 歡hoan 喜hỷ 亦diệc 空không 。 則tắc 苦khổ 土thổ/độ 誰thùy 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 土thổ/độ 。 來lai 實thật 無vô 來lai 。 去khứ 亦diệc 何hà 去khứ 。 則tắc 往vãng 生sanh 畢tất 竟cánh 無vô 生sanh 。 以dĩ 此thử 無vô 生sanh 。 生sanh 彼bỉ 國quốc 土độ 。 非phi 生sanh 彼bỉ 土độ 。 實thật 生sanh 乎hồ 自tự 心tâm 也dã 。 然nhiên 後hậu 無vô 問vấn 自tự 說thuyết 。 世Thế 尊Tôn 免miễn 付phó 空không 談đàm 。 獨độc 任nhậm 當đương 機cơ 。 身thân 子tử 不bất 孤cô 重trọng/trùng 託thác 。 是thị 真chân 歡hoan 喜hỷ 。 是thị 真chân 信tín 受thọ 。 是thị 名danh 真chân 法Pháp 。 作tác 禮lễ 如Như 來Lai 。 若nhược 其kỳ 外ngoại 極cực 樂lạc 九cửu 蓮liên 之chi 土thổ/độ 。 別biệt 說thuyết 唯duy 心tâm 。 捨xả 彌di 陀đà 萬vạn 德đức 之chi 名danh 。 另# 求cầu 自tự 性tánh 。 可khả 謂vị 當đương 渡độ 而nhi 問vấn 津tân 。 對đối 燈đăng 而nhi 覓mịch 火hỏa 者giả 矣hĩ 。

○# 三tam 結kết 釋thích 咒chú 意ý 。

拔bạt 一nhất 切thiết 業nghiệp 障chướng 。 根căn 本bổn 得đắc 生sanh 淨tịnh 土độ 陀đà 羅la 尼ni

【# 疏sớ/sơ 】# 釋thích 咒chú 意ý 者giả 。 以dĩ 咒chú 附phụ 經kinh 。 經kinh 得đắc 咒chú 而nhi 彌di 顯hiển 。 以dĩ 經kinh 先tiên 咒chú 。 咒chú 得đắc 經kinh 而nhi 愈dũ 靈linh 。 交giao 相tương/tướng 為vi 用dụng 。 應ưng 結kết 釋thích 也dã 。 此thử 咒chú 詳tường 見kiến 不bất 思tư 議nghị 神thần 力lực 傳truyền 。 持trì 此thử 咒chú 者giả 。 滅diệt 罪tội 往vãng 生sanh 。 故cố 以dĩ 拔bạt 業nghiệp 障chướng 生sanh 淨tịnh 土độ 為vi 名danh 。 陀đà 羅la 尼ni 者giả 。 此thử 云vân 總tổng 持trì 也dã 。

【# 鈔sao 】# 業nghiệp 障chướng 者giả 。 凡phàm 障chướng 有hữu 三tam 。 一nhất 煩phiền 惱não 障chướng 。 二nhị 業nghiệp 障chướng 。 三tam 報báo 障chướng 。 今kim 言ngôn 業nghiệp 障chướng 。 則tắc 中trung 攝nhiếp 前tiền 後hậu 。 煩phiền 惱não 者giả 業nghiệp 之chi 因nhân 。 報báo 者giả 業nghiệp 之chi 果quả 也dã 。 業nghiệp 必tất 有hữu 因nhân 。 業nghiệp 必tất 招chiêu 果quả 。 故cố 攝nhiếp 二nhị 障chướng 。 除trừ 障chướng 貴quý 除trừ 其kỳ 本bổn 。 如như 根căn 絕tuyệt 不bất 生sanh 芽nha 。 芽nha 不bất 生sanh 。 則tắc 枝chi 葉diệp 華hoa 果quả 。 悉tất 不bất 生sanh 故cố 。 今kim 此thử 咒chú 持trì 之chi 。 則tắc 煩phiền 惱não 不bất 起khởi 。 是thị 拔bạt 業nghiệp 障chướng 根căn 本bổn 也dã 。 如như 傳truyền 言ngôn 。 日nhật 夜dạ 各các 持trì 三tam 七thất 徧biến 。 滅diệt 五ngũ 逆nghịch 謗báng 法pháp 等đẳng 罪tội 。 是thị 也dã 。 得đắc 生sanh 淨tịnh 土độ 者giả 。 輪luân 迴hồi 娑sa 婆bà 。 皆giai 繇# 業nghiệp 障chướng 。 業nghiệp 障chướng 既ký 空không 。 穢uế 土thổ/độ 種chủng 滅diệt 。 隨tùy 願nguyện 往vãng 生sanh 。 故cố 得đắc 生sanh 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 極Cực 樂Lạc 國Quốc 土Độ 。 總tổng 持trì 者giả 。 總tổng 統thống 攝nhiếp 持trì 。 更cánh 無vô 遺di 失thất 。 即tức 咒chú 之chi 別biệt 名danh 也dã 。 傳truyền 名danh 不bất 思tư 議nghị 神thần 力lực 者giả 。 即tức 經kinh 名danh 不bất 思tư 議nghị 功công 德đức 也dã 。 持trì 咒chú 持trì 名danh 。 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 故cố 同đồng 名danh 不bất 思tư 議nghị 。

宋tống 元nguyên 嘉gia 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 求cầu 那na 跋bạt 陀đà 羅la 譯dịch

【# 疏sớ/sơ 】# 宋tống 者giả 。 南nam 北bắc 朝triêu 國quốc 名danh 。 元nguyên 嘉gia 者giả 。 年niên 號hiệu 。 天Thiên 竺Trúc 者giả 。 西tây 域vực 國quốc 名danh 。 求cầu 那na 跋bạt 陀đà 羅la 。 此thử 云vân 功công 德đức 賢hiền 。

【# 鈔sao 】# 宋tống 言ngôn 南nam 北bắc 者giả 。

時thời 方phương 南nam 北bắc 分phần/phân 王vương 。 宋tống 王vương 江giang 南nam 。 謂vị 劉lưu 宋tống 也dã 。 元nguyên 嘉gia 者giả 。 文văn 帝đế 元nguyên 嘉gia 末mạt 年niên 也dã 。 天Thiên 竺Trúc 。 一nhất 云vân 身thân 毒độc 。 有hữu 五ngũ 天Thiên 竺Trúc 。 皆giai 西tây 域vực 也dã 。 跋bạt 陀đà 博bác 通thông 三tam 藏tạng 。 尤vưu 專chuyên 大Đại 乘Thừa 。 號hiệu 摩ma 訶ha 衍diễn 。 神thần 異dị 非phi 一nhất 。 備bị 載tái 傳truyền 記ký 。 恐khủng 繁phồn 不bất 敘tự 。 一nhất 本bổn 陀đà 下hạ 無vô 羅la 字tự 。 或hoặc 疑nghi 是thị 求cầu 那na 跋bạt 摩ma 。 以dĩ 二nhị 師sư 同đồng 時thời 故cố 。 未vị 審thẩm 何hà 所sở 譯dịch 也dã 。

曰viết 。

南Nam 無mô 阿a 彌di 多đa 婆bà 夜dạ (# 一nhất )# 哆đa 他tha 伽già 多đa 夜dạ (# 二nhị )# 哆đa 地địa 夜dạ 他tha 。 (# 三tam )# 阿a 彌di 利lợi 都đô 婆bà 毗tỳ (# 四tứ )# 阿a 彌di 利lợi 哆đa 。 (# 五ngũ )# 悉tất 耽đam 婆bà 毗tỳ (# 六lục )# 阿a 彌di 唎rị 哆đa (# 七thất )# 毗tỳ 迦ca 蘭lan 帝đế (# 八bát )# 阿a 彌di 唎rị 哆đa (# 九cửu )# 毗tỳ 迦ca 蘭lan 多đa (# 十thập )# 伽già 彌di 膩nị (# 十thập 一nhất )# 伽già 伽già 那na (# 十thập 二nhị )# 枳chỉ 多đa 迦ca 利lợi (# 十thập 三tam )# 娑sa 婆bà 訶ha (# 十thập 四tứ )#

若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 能năng 誦tụng 此thử 咒chú 者giả 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 常thường 住trụ 其kỳ 頂đảnh 。 日nhật 夜dạ 擁ủng 護hộ 。 無vô 令linh 怨oán 家gia 。 而nhi 得đắc 其kỳ 便tiện 。 現hiện 世thế 常thường 得đắc 安an 隱ẩn 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 任nhậm 運vận 往vãng 生sanh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 諸chư 本bổn 句cú 讀đọc 稍sảo 異dị 。 今kim 依y 古cổ 本bổn 。 神thần 咒chú 不bất 翻phiên 。 不bất 必tất 強cường/cưỡng 釋thích 。

【# 鈔sao 】# 諸chư 本bổn 不bất 同đồng 者giả 。 如như 南Nam 無mô 阿a 彌di 多đa 婆bà 夜dạ 。 一nhất 本bổn 作tác 南Nam 無mô 阿a 彌di 多đa 婆bà 夜dạ 多đa 。 以dĩ 次thứ 句cú 多đa 字tự 連liên 屬thuộc 上thượng 句cú 。 故cố 云vân 稍sảo 異dị 。 今kim 不bất 必tất 苦khổ 究cứu 是thị 非phi 。 但đãn 依y 一nhất 本bổn 。 至chí 心tâm 誦tụng 持trì 。 自tự 成thành 利lợi 益ích 。 又hựu 有hữu 謂vị 南Nam 無mô 阿a 彌di 多đa 婆bà 夜dạ 。 此thử 云vân 皈quy 命mạng 無vô 量lượng 壽thọ 。 多đa 他tha 伽già 多đa 夜dạ 。 即tức 多Đa 他Tha 阿A 伽Già 度Độ 。 此thử 云vân 如Như 來Lai 。 哆đa 地địa 夜dạ 他tha 。 新tân 譯dịch 云vân 。 他tha 的đích 也dã 撻thát 。 舊cựu 云vân 怛đát 絰điệt 他tha 。 絰điệt 。 音âm 迭điệt 。 即tức 地địa 夜dạ 二nhị 合hợp 也dã 。 此thử 云vân 即tức 說thuyết 咒chú 曰viết 。 自tự 後hậu 方phương 是thị 密mật 語ngữ 。 然nhiên 神thần 咒chú 從tùng 古cổ 不bất 翻phiên 。 略lược 有hữu 五ngũ 意ý 。 一nhất 。 如như 王vương 密mật 旨chỉ 。 勿vật 妄vọng 宣tuyên 傳truyền 。 但đãn 宜nghi 欽khâm 奉phụng 故cố 。 二nhị 。 或hoặc 一nhất 語ngữ 廣quảng 含hàm 多đa 義nghĩa 。 如như 僊tiên 陀đà 婆bà 故cố 。 三tam 。 或hoặc 此thử 方phương 所sở 無vô 。 如như 閻Diêm 浮Phù 提Đề 故cố 。 四tứ 。 或hoặc 順thuận 古cổ 文văn 。 如như 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 故cố 。 五ngũ 。 或hoặc 尊tôn 重trọng 非phi 唐đường 言ngôn 可khả 對đối 。 如như 般Bát 若Nhã 故cố 。 一nhất 云vân 。 亦diệc 可khả 強cường/cưỡng 翻phiên 。 既ký 謂vị 之chi 強cường/cưỡng 。 曷hạt 若nhược 己kỷ 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 經kinh 咒chú 相tương/tướng 聯liên 。 正chánh 顯hiển 密mật 圓viên 通thông 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 詳tường 陳trần 彼bỉ 國quốc 。 依y 正chánh 莊trang 嚴nghiêm 。 信tín 行hạnh 願nguyện 門môn 。 如như 經Kinh 所sở 明minh 。 是thị 之chi 謂vị 顯hiển 。 遵tuân 佛Phật 祕bí 勅sắc 。 但đãn 持trì 此thử 咒chú 。 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 是thị 之chi 謂vị 密mật 。 顯hiển 者giả 。 顯hiển 此thử 密mật 也dã 。 密mật 者giả 。 密mật 此thử 顯hiển 也dã 。 兼kiêm 持trì 則tắc 雙song 美mỹ 畢tất 具cụ 。 單đơn 舉cử 亦diệc 交giao 攝nhiếp 不bất 遺di 。 故cố 曰viết 圓viên 通thông 。

【# 疏sớ/sơ 】# 雖tuy 云vân 交giao 攝nhiếp 。 而nhi 專chuyên 持trì 名danh 號hiệu 。 猶do 勝thắng 持trì 咒chú 。 亦diệc 勝thắng 餘dư 咒chú 。 亦diệc 勝thắng 一nhất 切thiết 。 諸chư 餘dư 功công 德đức 。

【# 鈔sao 】# 偏thiên 讚tán 持trì 名danh 也dã 。 一nhất 。 勝thắng 本bổn 咒chú 者giả 。 以dĩ 咒chú 云vân 。 誦tụng 三tam 十thập 萬vạn 徧biến 。 則tắc 見kiến 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 而nhi 持trì 名danh 。 則tắc 一nhất 日nhật 一nhất 心tâm 。 即tức 佛Phật 現hiện 前tiền 故cố 。 又hựu 咒chú 云vân 。 晝trú 夜dạ 六lục 時thời 。 各các 誦tụng 三tam 七thất 徧biến 。 能năng 滅diệt 五ngũ 逆nghịch 等đẳng 罪tội 。 而nhi 持trì 名danh 。 則tắc 至chí 心tâm 念niệm 佛Phật 一nhất 聲thanh 。 即tức 滅diệt 八bát 十thập 億ức 劫kiếp 。 生sanh 死tử 重trọng 罪tội 故cố 。 二nhị 。 勝thắng 餘dư 咒chú 者giả 。 專chuyên 持trì 名danh 號hiệu 。 即tức 大đại 神thần 咒chú 。 大đại 明minh 咒chú 。 無vô 上thượng 咒chú 。 無vô 等đẳng 等đẳng 咒chú 。 以dĩ 十thập 念niệm 便tiện 得đắc 往vãng 生sanh 。 一nhất 生sanh 便tiện 得đắc 不bất 退thoái 。 威uy 靈linh 不bất 測trắc 。 斯tư 名danh 大đại 神thần 。 餘dư 可khả 例lệ 知tri 故cố 。 問vấn 。 準chuẩn 提đề 功công 德đức 。 至chí 廣quảng 至chí 大đại 。 如như 何hà 但đãn 持trì 佛Phật 名danh 。 而nhi 能năng 勝thắng 彼bỉ 。 答đáp 。 準chuẩn 提đề 因Nhân 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 彌di 陀đà 果quả 位vị 如Như 來Lai 。 持trì 準chuẩn 提đề 既ký 有hữu 神thần 功công 。 念niệm 彌di 陀đà 寧ninh 無vô 妙diệu 應ưng 。 是thị 故cố 經Kinh 云vân 。 持trì 六lục 十thập 二nhị 億ức 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 菩Bồ 薩Tát 名danh 號hiệu 。 不bất 如như 一nhất 稱xưng 。 觀Quán 世Thế 音Âm 菩Bồ 薩Tát 。 其kỳ 福phước 正chánh 等đẳng 。 又hựu 云vân 。 持trì 無vô 量lượng 無vô 數số 。 觀Quán 世Thế 音Âm 菩Bồ 薩Tát 名danh 號hiệu 。 不bất 如như 一nhất 稱xưng 。 地Địa 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 其kỳ 福phước 正chánh 等đẳng 。 況huống 如Như 來Lai 乎hồ 。 三tam 。 亦diệc 勝thắng 諸chư 餘dư 功công 德đức 者giả 。 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。 法Pháp 門môn 無vô 量lượng 。 而nhi 專chuyên 持trì 名danh 號hiệu 。 則tắc 種chủng 種chủng 功công 德đức 。 攝nhiếp 無vô 不bất 盡tận 。 以dĩ 不bất 出xuất 一nhất 心tâm 故cố 。 如như 前tiền 文văn 中trung 廣quảng 說thuyết 。 願nguyện 淨tịnh 業nghiệp 弟đệ 子tử 。 專chuyên 其kỳ 信tín 。 不bất 二nhị 其kỳ 心tâm 。 如như 經Kinh 云vân 。 設thiết 有hữu 一nhất 法pháp 。 過quá 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 所sở 不bất 顧cố 。 禪thiền 宗tông 知tri 識thức 。 有hữu 教giáo 人nhân 但đãn 持trì 話thoại 頭đầu 。 一nhất 切thiết 不bất 作tác 。 故cố 知tri 原nguyên 業nghiệp 餘dư 門môn 者giả 。 尚thượng 當đương 改cải 修tu 念niệm 佛Phật 。 何hà 況huống 原nguyên 念niệm 佛Phật 人nhân 。 乃nãi 變biến 其kỳ 所sở 守thủ 。 而nhi 復phục 他tha 尚thượng 。 心tâm 懷hoài 二nhị 路lộ 。 志chí 不bất 歸quy 一nhất 。 云vân 何hà 三tam 昧muội 。 而nhi 得đắc 成thành 就tựu 。 直trực 至chí 無vô 常thường 。 空không 無vô 所sở 獲hoạch 。 罔võng 思tư 己kỷ 過quá 。 反phản 起khởi 謗báng 言ngôn 。 嗚ô 呼hô 謬mậu 哉tai 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 理lý 。 則tắc 自tự 性tánh 空không 。 是thị 拔bạt 業nghiệp 障chướng 義nghĩa 。 自tự 性tánh 有hữu 。 是thị 陀đà 羅la 尼ni 義nghĩa 。 自tự 性tánh 不bất 有hữu 不bất 空không 。 是thị 生sanh 淨tịnh 土độ 義nghĩa 。

【# 鈔sao 】# 覓mịch 心tâm 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 一nhất 切thiết 業nghiệp 障chướng 。 誰thùy 為vi 根căn 本bổn 。 即tức 心tâm 無vô 所sở 不bất 具cụ 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 何hà 弗phất 總tổng 持trì 。 當đương 總tổng 持trì 而nhi 不bất 立lập 纖tiêm 塵trần 。 有hữu 是thị 即tức 空không 之chi 有hữu 。 無vô 根căn 本bổn 而nhi 出xuất 生sanh 萬vạn 法pháp 。 空không 是thị 即tức 有hữu 之chi 空không 。 即tức 有hữu 則tắc 不bất 空không 。 即tức 空không 則tắc 不bất 有hữu 。 不bất 空không 不bất 有hữu 。 惟duy 是thị 一nhất 心tâm 。 不bất 越việt 一nhất 心tâm 。 是thị 名danh 淨tịnh 土độ 。

佛Phật 說Thuyết 阿A 彌Di 陀Đà 經Kinh 疏Sớ/sơ 鈔Sao 卷quyển 第đệ 四tứ (# 終chung )#