阿A 彌Di 陀Đà 經Kinh 略Lược 解Giải 圓Viên 中Trung 鈔Sao
Quyển 0002
明Minh 大Đại 佑Hữu 述Thuật 傳Truyền 燈Đăng 鈔Sao

彌Di 陀Đà 略Lược 解Giải 圓Viên 中Trung 鈔Sao 卷quyển 下hạ

明minh 。 永vĩnh 樂nhạo/nhạc/lạc 吳ngô 郡quận 沙Sa 門Môn 。 大đại 佑hữu 。 解giải 。

天thiên 啟khải 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 。 傳truyền 燈đăng 。 鈔sao 。

△# 二nhị 正chánh 報báo 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。

○# 二nhị 正chánh 報báo 二nhị 。 初sơ 教giáo 主chủ 名danh 號hiệu 二nhị 。 初sơ 徵trưng 名danh 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 教giáo 主chủ 名danh 號hiệu 二nhị 。 初sơ 徵trưng 名danh 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 彼bỉ 佛Phật 何hà 故cố 。 號hiệu 阿A 彌Di 陀Đà 。

△# 二nhị 解giải 義nghĩa 。

○# 審thẩm 其kỳ 解giải 否phủ/bĩ 。 次thứ 為vi 釋thích 通thông 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。

○# 二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 名danh 含hàm 二nhị 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 光quang 明minh 無vô 量lượng 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 名danh 含hàm 二nhị 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 光quang 明minh 無vô 量lượng 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 彼bỉ 佛Phật 光quang 明minh 無vô 量lượng 。 照chiếu 十thập 方phương 國quốc 。 無vô 所sở 障chướng 礙ngại 。 是thị 故cố 號hiệu 為vi 阿A 彌Di 陀Đà 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 三tam 。 初sơ 引dẫn 大đại 本bổn 明minh 。 光quang 明minh 無vô 量lượng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 本bổn 云vân 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 威uy 德đức 。 光quang 明minh 。 最tối 尊tôn 第đệ 一nhất 。 諸chư 佛Phật 光quang 明minh 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。

【# 鈔sao 】# 此thử 猶do 略lược 引dẫn 。 若nhược 具cụ 引dẫn 者giả 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 光quang 明minh 。 明minh 麗lệ 快khoái 甚thậm 。 絕tuyệt 殊thù 無vô 極cực 。 勝thắng 于vu 日nhật 月nguyệt 之chi 明minh 千thiên 萬vạn 倍bội 。 而nhi 為vi 諸chư 佛Phật 。 光quang 明minh 之chi 王vương 。 故cố 號hiệu 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 。 亦diệc 號hiệu 無Vô 量Lượng 光Quang 佛Phật 。 無Vô 邊Biên 光Quang 佛Phật 。 無Vô 礙Ngại 光Quang 佛Phật 。 無Vô 對Đối 光Quang 佛Phật 。 炎Diễm 王Vương 光Quang 佛Phật 。 清Thanh 淨Tịnh 光Quang 佛Phật 。 歡Hoan 喜Hỷ 光Quang 佛Phật 。 智Trí 慧Tuệ 光Quang 佛Phật 。 不Bất 斷Đoạn 光Quang 佛Phật 。 難Nan 思Tư 光Quang 佛Phật 。 難nan 稱xưng 光quang 佛Phật 。 超Siêu 日Nhật 月Nguyệt 光Quang 佛Phật 。 其kỳ 光quang 明minh 所sở 照chiếu 。 無vô 央ương 數số 天thiên 下hạ 。 幽u 冥minh 之chi 處xứ 。 皆giai 常thường 大đại 明minh 。 諸chư 天thiên 人nhân 民dân 。 禽cầm 獸thú 蜎quyên 飛phi 蝡nhuyễn 動động 之chi 類loại 。 見kiến 此thử 光quang 明minh 。 莫mạc 不bất 喜hỷ 悅duyệt 。 而nhi 生sanh 慈từ 心tâm 。 其kỳ 婬dâm 泆dật 瞋sân 怒nộ 愚ngu 痴si 者giả 。 見kiến 此thử 光quang 明minh 。 莫mạc 不bất 遷thiên 善thiện 。 地địa 獄ngục 餓ngạ 鬼quỷ 畜súc 生sanh 。 考khảo 掠lược 痛thống 苦khổ 之chi 處xứ 。 見kiến 此thử 光quang 明minh 。 無vô 復phục 苦khổ 惱não 。 命mạng 終chung 之chi 後hậu 。 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。 不bất 獨độc 我ngã 今kim 。 稱xưng 讚tán 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 光quang 明minh 。 十thập 方phương 無vô 央ương 數số 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 緣Duyên 覺Giác 。 聲Thanh 聞Văn 之chi 眾chúng 。 悉tất 皆giai 稱xưng 讚tán 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 聞văn 此thử 光quang 明minh 。 威uy 神thần 功công 德đức 。 日nhật 夜dạ 歸quy 命mạng 。 稱xưng 讚tán 不bất 已dĩ 。 隨tùy 其kỳ 志chí 願nguyện 。 必tất 生sanh 其kỳ 剎sát 。 復phục 為vì 諸chư 菩Bồ 薩Tát 聲Thanh 聞Văn 。 所sở 共cộng 稱xưng 讚tán 。 當đương 亦diệc 如như 是thị 。 我ngã 說thuyết 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 光quang 明minh 威uy 神thần 。 巍nguy 巍nguy 殊thù 妙diệu 。 晝trú 夜dạ 一nhất 劫kiếp 。 尚thượng 未vị 能năng 盡tận 。 令linh 為vì 汝nhữ 等đẳng 略lược 言ngôn 之chi 耳nhĩ 。

△# 次thứ 引dẫn 觀quán 經kinh 明minh 光quang 明minh 之chi 用dụng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 觀quán 經Kinh 云vân 。 徧biến 照chiếu 十thập 方phương 。 念niệm 佛Phật 眾chúng 生sanh 。 攝nhiếp 取thủ 不bất 捨xả 。

【# 鈔sao 】# 彼bỉ 經kinh 具cụ 云vân 。 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 。 有hữu 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 相tướng 。 一nhất 一nhất 相tướng 中trung 。 有hữu 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 隨tùy 形hình 好hảo/hiếu 。 一nhất 一nhất 好hảo 中trung 。

復phục 有hữu 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 光quang 明minh 。 一nhất 一nhất 光quang 明minh 。 徧biến 照chiếu 十thập 方phương 世thế 界giới 。 念niệm 佛Phật 眾chúng 生sanh 。 攝nhiếp 取thủ 不bất 捨xả 。 疏sớ/sơ 云vân 。 若nhược 為vi 佛Phật 慈từ 悲bi 所sở 護hộ 。 終chung 得đắc 離ly 苦khổ 。 永vĩnh 得đắc 安an 樂lạc 釋thích 論luận 云vân 。 譬thí 如như 魚ngư 子tử 。 母mẫu 若nhược 不bất 念niệm 。 子tử 則tắc 爛lạn 壞hoại 。 眾chúng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 佛Phật 若nhược 不bất 念niệm 。 善thiện 根căn 則tắc 壞hoại 。

△# 三tam 設thiết 問vấn 答đáp 。 釋thích 或hoặc 者giả 之chi 疑nghi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 問vấn 。 光quang 明minh 無vô 量lượng 。 我ngã 何hà 不bất 見kiến 。 答đáp 。 杲# 日nhật 麗lệ 天thiên 。 瞽# 夫phu 不bất 覩đổ 。 是thị 盲manh 者giả 咎cữu 。 眾chúng 生sanh 障chướng 重trọng 。 如như 處xứ 覆phú 盆bồn 之chi 下hạ 。 非phi 日nhật 光quang 之chi 不bất 普phổ 也dã 。

【# 鈔sao 】# 杲# 日nhật 下hạ 。 喻dụ 佛Phật 光quang 本bổn 自tự 周chu 徧biến 。 瞽# 夫phu 下hạ 。 喻dụ 眾chúng 生sanh 無vô 目mục 不bất 覩đổ 。 眾chúng 生sanh 下hạ 。 合hợp 下hạ 二nhị 句cú 。 非phi 日nhật 光quang 下hạ 。 合hợp 上thượng 一nhất 句cú 。 蓋cái 佛Phật 有hữu 三Tam 身Thân 。 光quang 明minh 亦diệc 然nhiên 。 若nhược 法pháp 報báo 身thân 之chi 與dữ 光quang 。 則tắc 無vô 處xứ 而nhi 不bất 周chu 。 無vô 時thời 而nhi 不bất 在tại 。 應ưng 佛Phật 身thân 之chi 與dữ 光quang 。 則tắc 隨tùy 其kỳ 機cơ 之chi 所sở 在tại 。 而nhi 示thị 光quang 現hiện 之chi 。 然nhiên 此thử 三tam 佛Phật 身thân 之chi 與dữ 光quang 。 皆giai 須tu 機cơ 感cảm 而nhi 後hậu 得đắc 見kiến 。 如như 觀quán 經Kinh 云vân 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 是thị 法Pháp 界Giới 身thân 。 入nhập 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 想tưởng 中trung 。 此thử 言ngôn 法pháp 報báo 二nhị 身thân 。 無vô 所sở 而nhi 不bất 遍biến 也dã 。 又hựu 云vân 。 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 心tâm 想tưởng 佛Phật 時thời 。 是thị 心tâm 即tức 是thị 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 是thị 心tâm 作tác 佛Phật 。 是thị 心tâm 是thị 佛Phật 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 正Chánh 遍Biến 知Tri 海hải 。 從tùng 心tâm 想tưởng 生sanh 。 此thử 則tắc 正chánh 言ngôn 三Tam 身Thân 。 皆giai 須tu 機cơ 感cảm 而nhi 見kiến 。 機cơ 若nhược 熟thục 時thời 。 不bất 惟duy 得đắc 見kiến 于vu 應ưng 。 亦diệc 得đắc 見kiến 于vu 法Pháp 身thân 報báo 身thân 也dã 。

△# 二nhị 壽thọ 命mạng 無vô 量lượng 二nhị 。 初sơ 標tiêu 科khoa 。

○# 二nhị 壽thọ 命mạng 無vô 量lượng 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

又hựu 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 彼bỉ 佛Phật 壽thọ 命mạng 。 及cập 其kỳ 人nhân 民dân 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 故cố 名danh 阿A 彌Di 陀Đà 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 引dẫn 大đại 本bổn 明minh 壽thọ 無vô 量lượng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 此thử 云vân 無vô 數số 。 大đại 本bổn 云vân 。 彼bỉ 佛Phật 壽thọ 命mạng 。 不bất 可khả 稱xưng 計kế 。 假giả 使sử 十thập 方phương 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。 皆giai 成thành 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 竭kiệt 其kỳ 智trí 力lực 。 於ư 百bách 千thiên 劫kiếp 。 悉tất 共cộng 推thôi 算toán 。 不bất 能năng 窮cùng 盡tận 。

【# 鈔sao 】# 大đại 本bổn 具cụ 云vân

佛Phật 告cáo 阿a 逸dật 多đa 言ngôn 。

汝nhữ 欲dục 知tri 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 壽thọ 命mạng 無vô 極cực 否phủ/bĩ 。 阿a 逸dật 多đa 對đối 言ngôn 。 誠thành 欲dục 聞văn 知tri 。

佛Phật 言ngôn 。

明minh 聽thính 。 悉tất 令linh 十thập 方phương 。 無vô 央ương 數số 世thế 界giới 。 諸chư 天thiên 人nhân 民dân 。 以dĩ 至chí 蜎quyên 飛phi 蝡nhuyễn 動động 之chi 類loại 。 皆giai 得đắc 為vi 人nhân 。 又hựu 皆giai 作tác 緣Duyên 覺Giác 聲Thanh 聞Văn 。 共cộng 坐tọa 禪thiền 一nhất 心tâm 。 合hợp 其kỳ 智trí 慧tuệ 。 為vi 一nhất 智trí 慧tuệ 。 以dĩ 計kế 數sổ 彼bỉ 佛Phật 壽thọ 命mạng 。 幾kỷ 千thiên 億ức 萬vạn 劫kiếp 。 無vô 有hữu 能năng 知tri 者giả 。

△# 次thứ 引dẫn 大đại 本bổn 明minh 。 本bổn 願nguyện 所sở 致trí 。

【# 疏sớ/sơ 】# 法Pháp 藏tạng 本bổn 願nguyện 云vân 。 設thiết 我ngã 得đắc 佛Phật 。 國quốc 中trung 人nhân 民dân 。 壽thọ 命mạng 無vô 能năng 限hạn 量lượng 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 不bất 取thủ 正chánh 覺giác 。

【# 鈔sao 】# 此thử 大đại 本bổn 第đệ 十thập 四tứ 願nguyện 文văn 具cụ 云vân 。 我ngã 作tác 佛Phật 時thời 。 我ngã 剎sát 中trung 人nhân 壽thọ 命mạng 。 皆giai 無vô 央ương 數số 劫kiếp 。 無vô 有hữu 能năng 計kế 。 知tri 其kỳ 數số 者giả 。 不bất 得đắc 是thị 願nguyện 。 終chung 不bất 作tác 佛Phật 。

△# 二nhị 道đạo 成thành 十thập 劫kiếp 二nhị 。 初sơ 標tiêu 科khoa 。

○# 二nhị 道đạo 成thành 十thập 劫kiếp 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 成thành 佛Phật 已dĩ 來lai 。 於ư 今kim 十thập 劫kiếp 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 三tam 。 初sơ 會hội 通thông 前tiền 文văn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 前tiền 總tổng 告cáo 云vân 。 今kim 現hiện 在tại 說thuyết 法Pháp 。 此thử 示thị 已dĩ 成thành 佛Phật 之chi 劫kiếp 數số 也dã 。

△# 次thứ 會hội 通thông 二nhị 經kinh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 本bổn 云vân 。 成thành 佛Phật 已dĩ 來lai 。 凡phàm 歷lịch 十thập 劫kiếp 。 唐đường 譯dịch 云vân 。 經kinh 十thập 大đại 劫kiếp 。 皆giai 是thị 一nhất 期kỳ 。 赴phó 機cơ 之chi 說thuyết 。

△# 三tam 會hội 通thông 勝thắng 應ưng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 勝thắng 應ưng 身thân 。 彌di 亘tuyên 三tam 際tế 。 充sung 徧biến 十thập 方phương 。 其kỳ 可khả 以dĩ 劫kiếp 數số 。 測trắc 量lượng 其kỳ 久cửu 近cận 耶da 。

【# 鈔sao 】# 佛Phật 之chi 應ưng 身thân 。 有hữu 勝thắng 劣liệt 兩lưỡng 相tương/tướng 。 劣liệt 則tắc 示thị 同đồng 凡phàm 夫phu 如như 釋Thích 迦Ca 丈trượng 六lục 劣liệt 應ưng 之chi 身thân 。 壽thọ 八bát 十thập 年niên 。 同đồng 于vu 灰hôi 斷đoạn 若nhược 如như 華hoa 嚴nghiêm 勝thắng 應ưng 之chi 身thân 。 壽thọ 則tắc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 以dĩ 其kỳ 即tức 應ưng 即tức 報báo 故cố 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 之chi 佛Phật 。 亦diệc 稱xưng 為vi 報báo 。 乃nãi 他tha 受thọ 用dụng 報báo 身thân 也dã 。 彌di 陀đà 劣liệt 應ưng 。 同đồng 於ư 人nhân 民dân 。 以dĩ 云vân 彼bỉ 佛Phật 壽thọ 命mạng 。 及cập 其kỳ 人nhân 民dân 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 故cố 。 然nhiên 而nhi 雖tuy 云vân 無vô 量lượng 。 既ký 有hữu 觀quán 音âm 。 稱xưng 為vi 補bổ 處xứ 。 豈khởi 非phi 劣liệt 應ưng 亦diệc 有hữu 量lượng 乎hồ 。 但đãn 是thị 即tức 劣liệt 而nhi 勝thắng 。 非phi 同đồng 濁trược 世thế 。 歸quy 于vu 泥Nê 洹Hoàn 。 以dĩ 彌di 陀đà 機cơ 息tức 。 應ưng 轉chuyển 。 觀quán 音âm 機cơ 興hưng 應ưng 起khởi 。 義nghĩa 當đương 補bổ 處xứ 故cố 也dã 。

△# 二nhị 眷quyến 屬thuộc 莊trang 嚴nghiêm 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。

○# 二nhị 眷quyến 屬thuộc 莊trang 嚴nghiêm 三tam 。 初sơ 弟đệ 子tử 無vô 量lượng 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 三tam 。 初sơ 弟đệ 子tử 無vô 量lượng 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

又hựu 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 彼bỉ 佛Phật 有hữu 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 聲Thanh 聞Văn 弟đệ 子tử 。 皆giai 阿A 羅La 漢Hán 。 非phi 是thị 算toán 數số 。 之chi 所sở 能năng 知tri 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 彼bỉ 佛Phật 國quốc 土độ 。 成thành 就tựu 如như 是thị 。 功công 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 七thất 。 初sơ 釋thích 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 聞văn 四Tứ 諦Đế 聲thanh 教giáo 悟ngộ 道đạo 。 故cố 名danh 聲Thanh 聞Văn 。

【# 鈔sao 】# 教giáo 門môn 有hữu 聞văn 聲thanh 而nhi 悟ngộ 道đạo 者giả 。 觀quán 音âm 所sở 修tu 。 初sơ 於ư 聞văn 中trung 。 入nhập 流lưu 亡vong 所sở 是thị 也dã 。 此thử 圓viên 頓đốn 乘thừa 。 非phi 小Tiểu 乘Thừa 比tỉ 有hữu 聲Thanh 聞Văn 而nhi 悟ngộ 道đạo 者giả 。 揀giản 異dị 獨Độc 覺Giác 。 觀quán 物vật 變biến 易dị 。 自tự 悟ngộ 無vô 生sanh 。 今kim 則tắc 自tự 不bất 能năng 悟ngộ 。 必tất 假giả 聞văn 佛Phật 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 聲thanh 教giáo 而nhi 後hậu 知tri 三tam 界giới 。 苦Khổ 諦Đế 之chi 果quả 。 斷đoạn 見kiến 思tư 。 集Tập 諦Đế 之chi 因nhân 。 慕mộ 涅Niết 槃Bàn 。 滅Diệt 諦Đế 之chi 果quả 。 修tu 戒giới 定định 慧tuệ 。 道Đạo 諦Đế 出xuất 世thế 之chi 因nhân 。 以dĩ 是thị 之chi 故cố 。 名danh 曰viết 聲Thanh 聞Văn 。

△# 次thứ 揀giản 異dị 三tam 果quả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 皆giai 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 揀giản 非phi 前tiền 三tam 果quả 也dã 。

【# 鈔sao 】# 聲Thanh 聞Văn 者giả 。 賢hiền 聖thánh 之chi 通thông 稱xưng 也dã 。 故cố 七thất 賢hiền 四Tứ 果Quả 。 皆giai 曰viết 聲Thanh 聞Văn 。 經Kinh 云vân 。 皆giai 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 專chuyên 就tựu 果quả 言ngôn 。 故cố 曰viết 揀giản 異dị 三tam 果quả 。

△# 三Tam 明Minh 無vô 緣Duyên 覺Giác 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 言ngôn 緣Duyên 覺Giác 者giả 。 攝nhiếp 在tại 聲Thanh 聞Văn 數số 中trung 。

【# 鈔sao 】# 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 修tu 法pháp 雖tuy 異dị 。 同đồng 破phá 見kiến 思tư 。 同đồng 出xuất 三tam 界giới 。 同đồng 證chứng 偏thiên 真chân 。 故cố 可khả 攝nhiếp 在tại 。 聲Thanh 聞Văn 教giáo 中trung 。

△# 四tứ 明minh 無vô 二Nhị 乘Thừa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 天thiên 親thân 論luận 云vân 。 二Nhị 乘Thừa 種chủng 不bất 生sanh 。 今kim 言ngôn 回hồi 心tâm 向hướng 大đại 。 故cố 得đắc 生sanh 。 以dĩ 慣quán 習tập 小tiểu 故cố 權quyền 證chứng 二Nhị 乘Thừa 不bất 久cửu 證chứng 大đại 也dã 。

【# 鈔sao 】# 天thiên 親thân 下hạ 引dẫn 論luận 文văn 。 牒điệp 成thành 難nạn/nan 辭từ 也dã 。 今kim 言ngôn 回hồi 心tâm 下hạ 。 引dẫn 觀quán 經kinh 疏sớ/sơ 。 釋thích 其kỳ 疑nghi 惑hoặc 也dã 。 即tức 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 所sở 造tạo 。 無Vô 量Lượng 壽Thọ 經Kinh 論luận 。 有hữu 十thập 七thất 成thành 就tựu 。 至chí 第đệ 十thập 六lục 大đại 義nghĩa 門môn 成thành 就tựu 中trung 偈kệ 云vân 。 大Đại 乘Thừa 善thiện 心tâm 男nam 。 等đẳng 無vô 譏cơ 嫌hiềm 名danh 。 女nữ 人nhân 及cập 根căn 缺khuyết 。 二Nhị 乘Thừa 種chủng 不bất 生sanh 。 長trường/trưởng 行hành 釋thích 云vân 。 故cố 淨tịnh 土độ 果quả 報báo 。 離ly 二nhị 種chủng 譏cơ 嫌hiềm 過quá 。 一nhất 者giả 體thể 譏cơ 體thể 有hữu 三tam 。 一nhất 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 二nhị 女nữ 人nhân 。 三tam 諸chư 根căn 不bất 具cụ 足túc 人nhân 。 無vô 此thử 三tam 種chủng 過quá 。 故cố 名danh 離ly 譏cơ 嫌hiềm 也dã 。 彼bỉ 土độ 果quả 報báo 。 非phi 但đãn 無vô 體thể 。 三tam 名danh 亦diệc 無vô 。 故cố 觀quán 經kinh 疏sớ/sơ 設thiết 問vấn 云vân 。 彼bỉ 往vãng 生sanh 論luận 。 二Nhị 乘Thừa 不bất 得đắc 生sanh 。 此thử 經Kinh 中trung 輩bối 小Tiểu 乘Thừa 得đắc 生sanh 。 答đáp 正chánh 處xứ 小Tiểu 乘Thừa 不bất 生sanh 。 要yếu 由do 垂thùy 終chung 發phát 大Đại 乘Thừa 種chủng 。 爾nhĩ 乃nãi 得đắc 生sanh 。 經kinh 說thuyết 現hiện 生sanh 。 論luận 舉cử 本bổn 始thỉ 。 又hựu 問vấn 何hà 故cố 復phục 證chứng 小tiểu 果quả 。 釋thích 曰viết 。 雖tuy 復phục 垂thùy 終chung 發phát 大đại 心tâm 。 先tiên 多đa 學học 小tiểu 。 至chí 彼bỉ 聞văn 苦khổ 空không 無vô 常thường 。 發phát 其kỳ 本bổn 解giải 。 先tiên 證chứng 小tiểu 果quả 。 得đắc 小tiểu 果quả 已dĩ 。 於ư 小tiểu 不bất 住trụ 。 必tất 還hoàn 入nhập 大đại 。 今kim 解giải 文văn 中trung 。 取thủ 意ý 為vi 答đáp 其kỳ 義nghĩa 甚thậm 明minh 。

△# 五ngũ 菩Bồ 薩Tát 無vô 量lượng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 而nhi 不bất 獨độc 。 聲Thanh 聞Văn 無vô 量lượng 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 無vô 量lượng 也dã 。

【# 鈔sao 】# 須tu 知tri 彼bỉ 土độ 。 正chánh 為vi 攝nhiếp 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 欲dục 先tiên 增tăng 長trưởng 。 善thiện 根căn 功công 德đức 者giả 往vãng 生sanh 。 第đệ 無vô 機cơ 不bất 攝nhiếp 。 故cố 不bất 拒cự 凡phàm 夫phu 。 及cập 與dữ 二Nhị 乘Thừa 。 令linh 其kỳ 生sanh 彼bỉ 。 莫mạc 不bất 發phát 廣quảng 大đại 心tâm 。 修tu 圓viên 頓đốn 行hành 。 登đăng 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 正chánh 顯hiển 極cực 樂lạc 法Pháp 門môn 。 廣Quảng 大Đại 圓Viên 滿Mãn 也dã 。

△# 六lục 判phán 教giáo 傍bàng 正chánh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 聲Thanh 聞Văn 通thông 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 。 菩Bồ 薩Tát 通thông 四tứ 教giáo 。 正chánh 意ý 在tại 圓viên 教giáo 。

【# 鈔sao 】# 聲Thanh 聞Văn 通thông 兩lưỡng 教giáo 。 二Nhị 乘Thừa 者giả 。 藏tạng 教giáo 析tích 色sắc 觀quán 空không 。 通thông 教giáo 體thể 色sắc 觀quán 空không 之chi 機cơ 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 通thông 四tứ 教giáo 者giả 。 藏tạng 教giáo 事sự 六Lục 度Độ 。 通thông 教giáo 理lý 六Lục 度Độ 。 別biệt 教giáo 恆Hằng 沙sa 法Pháp 門môn 。 圓viên 教giáo 無vô 作tác 妙diệu 行hạnh 之chi 機cơ 也dã 。 此thử 皆giai 約ước 此thử 土thổ/độ 。 求cầu 生sanh 之chi 人nhân 。 具cụ 四tứ 教giáo 機cơ 。 生sanh 于vu 彼bỉ 土độ 。 各các 順thuận 本bổn 習tập 。 而nhi 為vi 大đại 為vi 小tiểu 。 為vi 偏thiên 為vi 圓viên 。 覩đổ 四tứ 教giáo 之chi 佛Phật 。 聞văn 四tứ 教giáo 之chi 法pháp 。 或hoặc 權quyền 證chứng 小tiểu 果quả 。 或hoặc 實thật 證chứng 大Đại 乘Thừa 。 非phi 久cửu 之chi 閒gian/nhàn 。 皆giai 入nhập 圓viên 位vị 。 故cố 其kỳ 正chánh 意ý 。 的đích 在tại 圓viên 教giáo 。 如như 萬vạn 流lưu 歸quy 海hải 。 同đồng 一nhất 醎hàm 味vị 也dã 。

△# 七thất 結kết 歸quy 化hóa 主chủ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 樂nhạo/nhạc/lạc 邦bang 殊thù 勝thắng 。 海hải 眾chúng 無vô 邊biên 。 皆giai 是thị 彌di 陀đà 。 願nguyện 力lực 成thành 就tựu 也dã 。

【# 鈔sao 】# 極Cực 樂Lạc 國Quốc 土Độ 。 非phi 獨độc 依y 報báo 莊trang 嚴nghiêm 清thanh 淨tịnh 殊thù 勝thắng 。 即tức 眾chúng 生sanh 生sanh 者giả 。 大đại 異dị 娑sa 婆bà 。 正chánh 以dĩ 此thử 方phương 世thế 界giới 。 人nhân 雖tuy 萬vạn 殊thù 。 判phán 其kỳ 品phẩm 類loại 。 大đại 約ước 惟duy 三tam 。 曰viết 善thiện 曰viết 惡ác 。 曰viết 出xuất 世thế 閒gian/nhàn 。 惡ác 淪luân 四tứ 趣thú 。 固cố 不bất 暇hạ 言ngôn 。 即tức 善thiện 昇thăng 人nhân 天thiên 。 福phước 盡tận 還hoàn 墮đọa 。 惟duy 出xuất 世thế 閒gian/nhàn 。 可khả 以dĩ 長trường/trưởng 揖ấp 三tam 界giới 。 一nhất 去khứ 不bất 來lai 。 第đệ 因nhân 豎thụ 出xuất 。 登đăng 陟trắc 良lương 難nạn/nan 。 蓋cái 塵trần 境cảnh 粗thô 強cường/cưỡng 誠thành 為vi 險hiểm 處xứ 。 須Tu 彌Di 失thất 足túc 。 墮đọa 落lạc 何hà 疑nghi 。 總tổng 不bất 如như 極cực 樂lạc 法Pháp 門môn 。 橫hoạnh/hoành 出xuất 三tam 界giới 。 平bình 夷di 坦thản 直trực 。 皆giai 可khả 向hướng 歸quy 。 十thập 方phương 國quốc 土độ 。 求cầu 生sanh 者giả 多đa 。 得đắc 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 海hải 眾chúng 亦diệc 廣quảng 。 所sở 謂vị 夕tịch 孕dựng 金kim 華hoa 。 列liệt 宿túc 猶do 慚tàm 于vu 海hải 滴tích 。 晨thần 遊du 玉ngọc 沼chiểu 。 世thế 燈đăng 強cường/cưỡng 喻dụ 于vu 河hà 沙sa 。 十thập 方phương 爰viên 來lai 四tứ 生sanh 利lợi 往vãng 彌di 陀đà 願nguyện 力lực 。 庸dong 可khả 思tư 議nghị 。

△# 二nhị 生sanh 者giả 不bất 退thoái 二nhị 。 初sơ 標tiêu 科khoa 。

○# 二nhị 生sanh 者giả 不bất 退thoái 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

又hựu 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 極Cực 樂Lạc 國Quốc 土Độ 。 眾chúng 生sanh 生sanh 者giả 。 皆giai 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 釋thích 不bất 退thoái 。

【# 疏sớ/sơ 】# 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 此thử 云vân 不bất 退thoái 轉chuyển 。 下hạ 文văn 云vân 。 皆giai 得đắc 不bất 退thoái 轉chuyển 。 於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 則tắc 知tri 生sanh 彼bỉ 國quốc 者giả 。 雖tuy 下hạ 品phẩm 凡phàm 夫phu 。 直trực 至chí 成thành 佛Phật 。 更cánh 無vô 退thoái 墮đọa 。

【# 鈔sao 】# 若nhược 約ước 教giáo 明minh 不bất 退thoái 轉chuyển 位vị 有hữu 三tam 。 謂vị 位vị 行hành 念niệm 也dã 。 今kim 云vân 不bất 退thoái 轉chuyển 者giả 。 無vô 論luận 入nhập 此thử 三tam 位vị 。 即tức 博bác 地địa 凡phàm 夫phu 。 生sanh 彼bỉ 國quốc 者giả 。 雖tuy 未vị 斷đoạn 惑hoặc 。 亦diệc 不bất 退thoái 轉chuyển 。 如như 十thập 疑nghi 論luận 云vân 。 彼bỉ 國quốc 五ngũ 因nhân 緣duyên 。 故cố 不bất 退thoái 。 一nhất 彌di 陀đà 願nguyện 力lực 攝nhiếp 持trì 。 二nhị 佛Phật 光quang 常thường 照chiếu 。 三tam 水thủy 鳥điểu 樹thụ 林lâm 。 常thường 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 四tứ 純thuần 諸chư 菩Bồ 薩Tát 為vi 友hữu 。 五ngũ 壽thọ 命mạng 永vĩnh 劫kiếp 。

△# 次thứ 引dẫn 證chứng 大đại 本bổn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 本bổn 云vân 。 其kỳ 有hữu 眾chúng 生sanh 。 生sanh 彼bỉ 國quốc 者giả 。 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 諸chư 根căn 明minh 利lợi 。 乃nãi 至chí 成thành 佛Phật 。 不bất 受thọ 惡ác 趣thú 。 神thần 通thông 自tự 在tại 。 常thường 識thức 宿túc 命mạng 。 於ư 此thử 世thế 界giới 。 有hữu 六lục 十thập 七thất 億ức 。 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。 往vãng 生sanh 彼bỉ 國quốc 。

【# 鈔sao 】# 所sở 引dẫn 大đại 本bổn 文văn 有hữu 兩lưỡng 段đoạn 。 初sơ 是thị 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 分phần/phân 中trung 節tiết 文văn 。 次thứ 是thị 菩Bồ 薩Tát 往vãng 生sanh 。 分phần/phân 中trung 節tiết 文văn 。 須tu 者giả 往vãng 閱duyệt 。

△# 三tam 補bổ 處xứ 甚thậm 多đa 二nhị 。 初sơ 標tiêu 科khoa 。

○# 三tam 補bổ 處xứ 甚thậm 多đa 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

其kỳ 中trung 多đa 有hữu 。 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 其kỳ 數số 甚thậm 多đa 。 非phi 是thị 算toán 數số 。 所sở 能năng 知tri 之chi 。 但đãn 可khả 以dĩ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 說thuyết 。

△# 解giải 釋thích 義nghĩa 三tam 。 初sơ 通thông 釋thích 其kỳ 位vị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 即tức 等đẳng 覺giác 也dã 。 亦diệc 名danh 最tối 後hậu 身thân 。 謂vị 次thứ 當đương 作tác 佛Phật 。 惟duy 餘dư 一nhất 生sanh 。

【# 鈔sao 】# 等đẳng 覺giác 者giả 。 與dữ 果quả 佛Phật 妙diệu 覺giác 將tương 等đẳng 。 猶do 此thử 方phương 之chi 亞# 聖thánh 也dã 。 最tối 後hậu 身thân 者giả 。 煩phiền 惱não 究cứu 竟cánh 。 生sanh 分phần/phân 已dĩ 盡tận 。 惟duy 此thử 一nhất 生sanh 在tại 。 更cánh 不bất 受thọ 變biến 易dị 後hậu 有hữu 也dã 。 故cố 曰viết 次thứ 當đương 作tác 佛Phật 。 惟duy 餘dư 一nhất 生sanh 。

△# 次thứ 的đích 指chỉ 其kỳ 人nhân 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 此thử 土thổ/độ 。 彌Di 勒Lặc 是thị 也dã 。 彼bỉ 土độ 則tắc 觀quán 音âm 。 次thứ 補bổ 佛Phật 處xứ 。 勢thế 至chí 又hựu 補bổ 觀quán 音âm 處xứ 。

【# 鈔sao 】# 此thử 土thổ/độ 彌Di 勒Lặc 。 補bổ 釋Thích 迦Ca 處xứ 。 至chí 於ư 成thành 佛Phật 。 仍nhưng 號hiệu 彌Di 勒Lặc 。 若nhược 觀quán 音âm 次thứ 補bổ 彌di 陀đà 之chi 處xứ 則tắc 改cải 。 號hiệu 普Phổ 光Quang 功Công 德Đức 山Sơn 王Vương 如Như 來Lai 。 勢thế 至chí 次thứ 補bổ 觀quán 音âm 之chi 處xứ 。 則tắc 改cải 號hiệu 善thiện 住trụ 功công 德đức 寶bảo 王vương 如Như 來Lai 。 或hoặc 問vấn 曰viết 。 彌Di 勒Lặc 補bổ 處xứ 。 今kim 居cư 兜Đâu 率Suất 。 觀quán 音âm 補bổ 處xứ 。 亦diệc 居cư 內nội 院viện 否phủ/bĩ 。 對đối 曰viết 。 此thử 方phương 穢uế 土thổ/độ 。 故cố 凡phàm 補bổ 處xứ 。 先tiên 居cư 兜Đâu 率Suất 。 將tương 成thành 佛Phật 時thời 。 要yếu 當đương 下hạ 生sanh 。 示thị 為vi 凡phàm 夫phu 。 脩tu 而nhi 後hậu 得đắc 。 彼bỉ 邦bang 淨tịnh 土độ 。 但đãn 如như 天thiên 王vương 世thế 子tử 。 位vị 居cư 儲trữ 君quân 。 以dĩ 待đãi 彌di 陀đà 應ưng 謝tạ 。 即tức 登đăng 佛Phật 位vị 。 何hà 須tu 現hiện 迹tích 。 示thị 居cư 天thiên 宮cung 。

△# 三tam 引dẫn 大đại 本bổn 證chứng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 本bổn 云vân 。 彼bỉ 國quốc 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 得đắc 究cứu 竟cánh 。 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 除trừ 其kỳ 本bổn 願nguyện 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 以dĩ 弘hoằng 誓thệ 鎧khải 。 而nhi 自tự 莊trang 嚴nghiêm 。 其kỳ 數số 甚thậm 多đa 。 不bất 可khả 稱xưng 計kế 。 故cố 云vân 阿a 僧tăng 祇kỳ 也dã 。

【# 鈔sao 】# 大đại 本bổn 具cụ 云vân 。 諸chư 往vãng 生sanh 者giả 。 皆giai 具cụ 足túc 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 究cứu 竟cánh 深thâm 入nhập 妙diệu 法Pháp 要yếu 義nghĩa 。 諸chư 根căn 明minh 利lợi 。 其kỳ 初sơ 鈍độn 根căn 者giả 。 成thành 就tựu 二nhị 忍Nhẫn 。 利lợi 根căn 者giả 。 得đắc 不bất 可khả 計kế 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 皆giai 當đương 一nhất 生sanh 遂toại 補bổ 佛Phật 處xứ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 佛Phật 剎sát 中trung 。 皆giai 住trụ 於ư 正chánh 定định 之chi 聚tụ 。 無vô 諸chư 邪tà 聚tụ 。 及cập 不bất 定định 之chi 聚tụ 。 復phục 無vô 三tam 種chủng 過quá 失thất 。 一nhất 者giả 心tâm 無vô 虗hư 妄vọng 。 二nhị 者giả 位vị 無vô 退thoái 轉chuyển 。 三tam 者giả 善thiện 無vô 唐đường 捐quyên 。 所sở 以dĩ 生sanh 於ư 彼bỉ 者giả 。 有hữu 進tiến 無vô 退thoái 。 直trực 至chí 成thành 佛Phật 。 惟duy 有hữu 宿túc 願nguyện 。 速tốc 度độ 眾chúng 生sanh 。 則tắc 以dĩ 弘hoằng 誓thệ 功công 德đức 。 而nhi 自tự 莊trang 嚴nghiêm 。 入nhập 他tha 方phương 生sanh 死tử 界giới 中trung 。 作tác 師sư 子tử 吼hống 。 說thuyết 法Pháp 度độ 脫thoát 。

爾nhĩ 時thời 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 以dĩ 威uy 神thần 力lực 。 令linh 彼bỉ 教giáo 化hóa 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 發phát 信tín 心tâm 。 乃nãi 至chí 成thành 佛Phật 。 於ư 其kỳ 中trung 閒gian/nhàn 。 不bất 受thọ 惡ác 趣thú 。 神thần 通thông 自tự 在tại 。 常thường 識thức 宿túc 命mạng 。 雖tuy 生sanh 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 形hình 迹tích 與dữ 同đồng 。 其kỳ 清thanh 淨tịnh 快khoái 樂lạc 。 無vô 異dị 本bổn 剎sát 。

△# 二nhị 修tu 證chứng 行hành 法pháp 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。

○# 二nhị 修tu 證chứng 行hành 法pháp 四tứ 。 初sơ 信tín 願nguyện 二nhị 。 初sơ 發phát 願nguyện 求cầu 生sanh 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 四tứ 。 初sơ 信tín 願nguyện 二nhị 。 初sơ 發phát 願nguyện 求cầu 生sanh 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 眾chúng 生sanh 聞văn 者giả 。 應ưng 當đương 發phát 願nguyện 。 願nguyện 生sanh 彼bỉ 國quốc 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 釋thích 相tương/tướng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 願nguyện 能năng 導đạo 行hành 。 如như 牛ngưu 挽vãn 車xa 。 要yếu 須tu 御ngự 者giả 。 則tắc 能năng 有hữu 所sở 至chí 。 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 由do 願nguyện 引dẫn 成thành 。

【# 鈔sao 】# 願nguyện 能năng 導đạo 行hành 。 法pháp 也dã 。 如như 牛ngưu 挽vãn 車xa 。 喻dụ 也dã 。 牛ngưu 車xa 喻dụ 行hành 。 御ngự 者giả 喻dụ 願nguyện 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 下hạ 合hợp 也dã 。 御ngự 車xa 達đạt 到đáo 。 即tức 是thị 寶bảo 所sở 。 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 即tức 其kỳ 事sự 也dã 。 淨tịnh 土độ 有hữu 因nhân 。 其kỳ 引dẫn 因nhân 者giả 。 莫mạc 先tiên 乎hồ 願nguyện 。 故cố 願nguyện 為vi 行hành 首thủ 。

△# 次thứ 引dẫn 證chứng 二nhị 。 初sơ 引dẫn 天thiên 親thân 。

【# 疏sớ/sơ 】# 天thiên 親thân 論luận 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 修tu 善thiện 根căn 。 不bất 為vi 自tự 身thân 。 欲dục 拔bạt 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 苦khổ 故cố 。 攝nhiếp 取thủ 眾chúng 生sanh 。 同đồng 生sanh 彼bỉ 國quốc 。

【# 鈔sao 】# 引dẫn 天thiên 親thân 論luận 者giả 。 明minh 淨tịnh 土độ 之chi 願nguyện 。 雖tuy 曰viết 願nguyện 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 其kỳ 實thật 不bất 為vi 自tự 求cầu 。 欲dục 學học 佛Phật 慈từ 悲bi 。 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 論luận 云vân 。 欲dục 拔bạt 生sanh 苦khổ 。 即tức 悲bi 義nghĩa 。 拔bạt 苦khổ 攝nhiếp 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 即tức 慈từ 義nghĩa 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 則tắc 今kim 願nguyện 。 應ưng 該cai 四tứ 弘hoằng 。

△# 次thứ 引dẫn 四tứ 明minh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 四tứ 明minh 云vân 。 但đãn 為vi 戒giới 福phước 不bất 精tinh 。 無vô 往vãng 生sanh 願nguyện 。 故cố 在tại 穢uế 土thổ/độ 。 聞văn 法Pháp 入nhập 真chân 。 須tu 懼cụ 娑sa 婆bà 不bất 常thường 值trị 佛Phật 。 塵trần 境cảnh 麤thô 強cường/cưỡng 。 誠thành 為vi 險hiểm 處xứ 致trí 多đa 退thoái 失thất 。 故cố 須tu 外ngoại 加gia 事sự 懺sám 。 內nội 勤cần 理lý 觀quán 。 加gia 願nguyện 要yếu 制chế 。 必tất 於ư 寶bảo 剎sát 。 速tốc 證chứng 無vô 生sanh 。

【# 鈔sao 】# 引dẫn 妙diệu 宗tông 鈔sao 文văn 。 雖tuy 專chuyên 在tại 自tự 利lợi 。 而nhi 意ý 亦diệc 利lợi 人nhân 。 文văn 兼kiêm 行hạnh 願nguyện 。 同đồng 前tiền 如như 牛ngưu 御ngự 車xa 。 要yếu 在tại 御ngự 者giả 。 然nhiên 其kỳ 行hành 中trung 。 又hựu 須tu 正chánh 助trợ 兼kiêm 行hành 。 故cố 曰viết 外ngoại 加gia 事sự 懺sám 。 內nội 勤cần 理lý 觀quán 。 必tất 於ư 寶bảo 剎sát 速tốc 證chứng 無vô 生sanh 。

△# 二nhị 聖thánh 賢hiền 聚tụ 會hội 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 聖thánh 賢hiền 聚tụ 會hội 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 得đắc 與dữ 如như 是thị 。 諸chư 上thượng 善thiện 人nhân 。 俱câu 會hội 一nhất 處xứ 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 釋thích 諸chư 上thượng 善thiện 人nhân 二nhị 。 初sơ 泛phiếm 指chỉ 三tam 品phẩm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 諸chư 上thượng 善thiện 人nhân 者giả 。 指chỉ 前tiền 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 薩Tát 。 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 也dã 。

【# 鈔sao 】# 諸chư 上thượng 善thiện 人nhân 。 大đại 略lược 三tam 品phẩm 。 一nhất 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。 二nhị 諸chư 位vị 菩Bồ 薩Tát 。 三tam 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。

△# 次thứ 的đích 指chỉ 勝thắng 者giả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 慈từ 覺giác 云vân 。 娑Sa 婆Bà 國Quốc 土Độ 。 觀quán 音âm 勢thế 至chí 。 徒đồ 仰ngưỡng 嘉gia 名danh 。 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 彼bỉ 二nhị 上thượng 人nhân 親thân 為vi 勝thắng 友hữu 。 如như 染nhiễm 香hương 人nhân 。 身thân 有hữu 香hương 氣khí 。

【# 鈔sao 】# 娑sa 婆bà 下hạ 。 言ngôn 此thử 土thổ/độ 勝thắng 友hữu 難nan 逢phùng 。 此thử 指chỉ 正chánh 象tượng 末Mạt 法Pháp 可khả 也dã 。 若nhược 如Như 來Lai 在tại 世thế 。 西tây 印ấn 土thổ/độ 人nhân 。 亦diệc 與dữ 恆hằng 會hội 。 極cực 樂lạc 下hạ 。 言ngôn 彼bỉ 方phương 菩Bồ 薩Tát 易dị 見kiến 。 不bất 特đặc 易dị 見kiến 。 且thả 親thân 為vi 勝thắng 友hữu 如như 染nhiễm 香hương 下hạ 。 舉cử 經kinh 喻dụ 之chi 。 如như 染nhiễm 香hương 人nhân 。 身thân 雖tuy 非phi 香hương 。 以dĩ 染nhiễm 香hương 故cố 。 而nhi 身thân 有hữu 香hương 氣khí 。 喻dụ 生sanh 淨tịnh 土độ 者giả 。 雖tuy 未vị 入nhập 位vị 。 以dĩ 念niệm 佛Phật 故cố 。 而nhi 菩Bồ 薩Tát 與dữ 居cư 。

△# 二nhị 釋thích 俱câu 會hội 一nhất 處xứ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 。 不bất 退thoái 菩Bồ 提Đề 。 故cố 同đồng 佛Phật 所sở 證chứng 。 謂vị 同đồng 法pháp 性tánh 身thân 。 同đồng 常thường 寂tịch 光quang 土thổ/độ 。 故cố 云vân 俱câu 會hội 一nhất 處xứ 。

【# 鈔sao 】# 一nhất 處xứ 者giả 。 非phi 徒đồ 曰viết 與dữ 。 諸chư 上thượng 善thiện 人nhân 。 俱câu 會hội 事sự 相tướng 之chi 一nhất 處xứ 葢# 俱câu 會hội 所sở 證chứng 理lý 性tánh 之chi 一nhất 處xứ 也dã 。 即tức 能năng 居cư 之chi 法pháp 性tánh 身thân 。 所sở 居cư 之chi 寂tịch 光quang 土thổ/độ 。 方phương 名danh 真chân 一nhất 處xứ 也dã 。

△# 二nhị 修tu 行hành 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。

○# 二nhị 修tu 行hành 二nhị 。 初sơ 反phản 顯hiển 餘dư 善thiện 不bất 生sanh 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 反phản 顯hiển 餘dư 善thiện 不bất 生sanh 。 二nhị 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 不bất 可khả 以dĩ 少thiểu 善thiện 根căn 。 福phước 德đức 因nhân 緣duyên 。 得đắc 生sanh 彼bỉ 國quốc 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 四tứ 。 初sơ 釋thích 少thiểu 善thiện 根căn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 靈linh 芝chi 云vân 。 欲dục 顯hiển 持trì 名danh 功công 勝thắng 。 先tiên 斥xích 餘dư 福phước 為vi 少thiểu 善thiện 根căn 施thí 戒giới 禪thiền 誦tụng 。 一nhất 切thiết 福phước 業nghiệp 。 若nhược 無vô 正chánh 信tín 回hồi 向hướng 願nguyện 求cầu 。 皆giai 為vi 少thiểu 善thiện 非phi 往vãng 生sanh 因nhân 。

【# 鈔sao 】# 解giải 中trung 有hữu 簡giản 有hữu 收thu 。 簡giản 之chi 則tắc 若nhược 無vô 信tín 願nguyện 回hồi 向hướng 。 皆giai 為vi 少thiểu 善thiện 根căn 福phước 德đức 因nhân 緣duyên 。 非phi 往vãng 生sanh 之chi 正chánh 因nhân 收thu 之chi 則tắc 若nhược 有hữu 信tín 。 願nguyện 回hồi 向hướng 。 皆giai 為vi 多đa 善thiện 根căn 福phước 德đức 因nhân 緣duyên 。 是thị 往vãng 生sanh 之chi 助trợ 行hành 。

△# 次thứ 釋thích 多đa 善thiện 根căn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 依y 此thử 經Kinh 。 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 發phát 願nguyện 往vãng 生sanh 。 方phương 名danh 多đa 善thiện 根căn 也dã 。

【# 鈔sao 】# 此thử 經Kinh 往vãng 生sanh 正chánh 因nhân 。 的đích 在tại 一nhất 心tâm 持trì 名danh 。 發phát 願nguyện 回hồi 向hướng 。 如như 是thị 善thiện 根căn 。 其kỳ 功công 也dã 多đa 。 其kỳ 根căn 也dã 深thâm 。 決quyết 得đắc 往vãng 生sanh 永vĩnh 為vi 佛Phật 種chủng 。

△# 三Tam 明Minh 正chánh 與dữ 助trợ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 善thiện 因nhân 名danh 正chánh 行hạnh 。 謂vị 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 福phước 德đức 約ước 助trợ 行hành 。

【# 鈔sao 】# 佛Phật 之chi 大Đại 道Đạo 。 非phi 正chánh 無vô 以dĩ 為vi 行hành 門môn 。 非phi 助trợ 無vô 以dĩ 為vi 資tư 粮# 。 更cánh 加gia 發phát 願nguyện 要yếu 制chế 。 方phương 能năng 速tốc 證chứng 無vô 生sanh 。

△# 四tứ 引dẫn 證chứng 助trợ 行hành 。

【# 疏sớ/sơ 】# 觀quán 經Kinh 云vân 。 欲dục 生sanh 彼bỉ 國quốc 者giả 。 當đương 修tu 三tam 福phước 。 一nhất 者giả 孝hiếu 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 奉phụng 事sự 師sư 長trưởng 。 慈từ 心tâm 不bất 殺sát 。 修tu 十Thập 善Thiện 業Nghiệp 。 二nhị 者giả 受thọ 持trì 三Tam 歸Quy 。 具cụ 足túc 眾chúng 戒giới 。 不bất 犯phạm 威uy 儀nghi 。 三tam 者giả 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 深thâm 信tín 因nhân 果quả 。 讀đọc 誦tụng 大Đại 乘Thừa 。 勸khuyến 進tấn 行hành 者giả 。 如như 此thử 三tam 事sự 。 名danh 為vi 淨Tịnh 業Nghiệp 。 皆giai 往vãng 生sanh 之chi 助trợ 行hành 也dã 。

【# 鈔sao 】# 觀quán 經kinh 疏sớ/sơ 云vân 。 第đệ 一nhất 孝hiếu 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 奉phụng 事sự 師sư 長trưởng 。 敬kính 上thượng 接tiếp 下hạ 。 慈từ 心tâm 行hành 也dã 。 修tu 十Thập 善Thiện 業Nghiệp 。 是thị 其kỳ 止chỉ 行hành 。 身thân 除trừ 三tam 邪tà 。 口khẩu 離ly 四tứ 過quá 。 意ý 斷đoạn 三tam 惡ác 也dã 。 妙diệu 宗tông 鈔sao 云vân 。 此thử 經Kinh 正chánh 被bị 頓đốn 修tu 之chi 機cơ 。 雖tuy 修tu 佛Phật 行hạnh 。 父phụ 母mẫu 師sư 長trưởng 。 豈khởi 不bất 孝hiếu 事sự 。 輪Luân 王Vương 十Thập 善Thiện 。 豈khởi 不bất 止chỉ 行hành 但đãn 能năng 修tu 之chi 心tâm 。 一nhất 一nhất 稱xưng 性tánh 。 何hà 妨phương 所sở 修tu 慈từ 孝hiếu 。 之chi 善thiện 共cộng 於ư 凡phàm 夫phu 。 觀quán 經kinh 疏sớ/sơ 云vân 第đệ 二nhị 。 三Tam 歸Quy 者giả 。 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 在tại 家gia 戒giới 亦diệc 即tức 是thị 十thập 戒giới 。 具cụ 足túc 眾chúng 戒giới 者giả 。 道đạo 俗tục 備bị 受thọ 。 微vi 細tế 不bất 犯phạm 。 威uy 儀nghi 者giả 。 三tam 千thiên 悉tất 皆giai 不bất 缺khuyết 也dã 。 妙diệu 宗tông 鈔sao 云vân 。 圓viên 頓đốn 行hành 者giả 。 豈khởi 違vi 小Tiểu 乘Thừa 。 出xuất 家gia 之chi 式thức 。 三Tam 歸Quy 眾chúng 戒giới 。 威uy 儀nghi 等đẳng 事sự 。 但đãn 受thọ 持trì 之chi 心tâm 。 合hợp 於ư 一nhất 體thể 依y 於ư 畢tất 竟cánh 而nhi 。 所sở 行hành 之chi 法Pháp 。 共cộng 於ư 二Nhị 乘Thừa 。 觀quán 經kinh 疏sớ/sơ 云vân 。 第đệ 三tam 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 是thị 願nguyện 。 起khởi 意ý 趨xu 向hướng 。 名danh 為vi 發phát 心tâm 。 菩Bồ 提Đề 是thị 道đạo 佛Phật 。 果quả 圓viên 通thông 。 說thuyết 為vi 菩Bồ 提Đề 讀đọc 誦tụng 大Đại 乘Thừa 。 明minh 修tu 解giải 也dã 。 行hành 能năng 運vận 通thông 。 說thuyết 之chi 為vi 乘thừa 。 餘dư 二nhị 不bất 及cập 。 是thị 言ngôn 大đại 也dã 。 妙diệu 宗tông 鈔sao 云vân 。 依y 無vô 作tác 境cảnh 。 起khởi 無vô 緣duyên 誓thệ 。 名danh 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 實thật 相tướng 。 不bất 二nhị 而nhi 二nhị 。 立lập 因nhân 果quả 殊thù 。 二nhị 而nhi 不bất 二nhị 。 始thỉ 終chung 理lý 一nhất 。 信tín 此thử 因nhân 果quả 。 方phương 名danh 為vi 深thâm 。 讀đọc 誦tụng 大Đại 乘Thừa 。 修tu 三tam 智trí 解giải 。 運vận 圓viên 乘thừa 行hành 。 以dĩ 此thử 解giải 行hành 。 教giáo 其kỳ 行hành 者giả 。 名danh 為vi 勸khuyến 進tấn 。 此thử 三tam 種chủng 業nghiệp 。 得đắc 前tiền 前tiền 者giả 。 不bất 得đắc 後hậu 後hậu 。 得đắc 後hậu 後hậu 者giả 。 必tất 得đắc 前tiền 前tiền 。 故cố 今kim 行hành 人nhân 。 能năng 修tu 前tiền 二nhị 前tiền 二nhị 不bất 能năng 。 修tu 於ư 大Đại 乘Thừa 。 故cố 云vân 餘dư 二nhị 不bất 及cập 。 是thị 言ngôn 大Đại 乘Thừa 。 皆giai 往vãng 生sanh 之chi 助trợ 行hành 也dã 。

△# 二nhị 正chánh 示thị 持trì 名danh 方phương 法pháp 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 正chánh 示thị 持trì 名danh 方phương 法pháp 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 聞văn 說thuyết 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 若nhược 一nhất 日nhật 。 若nhược 二nhị 日nhật 。 若nhược 三tam 日nhật 。 若nhược 四tứ 日nhật 。 若nhược 五ngũ 日nhật 。 若nhược 六lục 日nhật 。 若nhược 七thất 日nhật 。 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 五ngũ 。 初sơ 釋thích 執chấp 持trì 之chi 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 孤cô 山sơn 曰viết 。 執chấp 謂vị 執chấp 受thọ 。 持trì 謂vị 任nhậm 持trì 。 信tín 力lực 故cố 。 執chấp 受thọ 在tại 心tâm 。 念niệm 力lực 故cố 。 任nhậm 持trì 不bất 忘vong 。

【# 鈔sao 】# 執chấp 持trì 者giả 。 執chấp 而nhi 後hậu 持trì 。 亦diệc 名danh 受thọ 持trì 。 故cố 解giải 曰viết 執chấp 謂vị 執chấp 受thọ 。 然nhiên 則tắc 聞văn 而nhi 不bất 信tín 。 不bất 足túc 以dĩ 為vi 執chấp 受thọ 。 又hựu 曰viết 持trì 謂vị 任nhậm 持trì 。 加gia 人nhân 有hữu 力lực 。 堪kham 任nhậm 持trì 物vật 。 是thị 則tắc 信tín 而nhi 不bất 念niệm 。 不bất 足túc 以dĩ 為vi 任nhậm 持trì 。 故cố 曰viết 信tín 力lực 故cố 執chấp 受thọ 在tại 心tâm 。 念niệm 力lực 故cố 任nhậm 持trì 不bất 忘vong 。

△# 次thứ 釋thích 若nhược 字tự 之chi 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 者giả 。 不bất 定định 之chi 辭từ 。 利lợi 根căn 一nhất 日nhật 一nhất 念niệm 。 鈍độn 根căn 或hoặc 至chí 七thất 七thất 日nhật 行hành 成thành 縱túng/tung 未vị 破phá 惑hoặc 。 定định 為vi 往vãng 生sanh 之chi 因nhân 。

【# 鈔sao 】# 經kinh 文văn 既ký 云vân 若nhược 矣hĩ 。 又hựu 增tăng 數số 至chí 於ư 七thất 日nhật 。 是thị 則tắc 往vãng 生sanh 之chi 因nhân 。 要yếu 在tại 持trì 名danh 階giai 於ư 。 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 而nhi 人nhân 根căn 利lợi 鈍độn 。 日nhật 數số 限hạn 乎hồ 七thất 等đẳng 。 若nhược 利lợi 根căn 者giả 。 一nhất 日nhật 成thành 乎hồ 一nhất 念niệm 。 鈍độn 根căn 至chí 於ư 七thất 日nhật 。 而nhi 解giải 中trung 又hựu 增tăng 云vân 七thất 七thất 者giả 。 此thử 或hoặc 約ước 極cực 鈍độn 根căn 者giả 為vi 言ngôn 。 或hoặc 約ước 行hành 門môn 逾du 增tăng 勝thắng 者giả 而nhi 說thuyết 。 然nhiên 則tắc 持trì 名danh 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 者giả 。 因nhân 也dã 。 得đắc 一nhất 念niệm 者giả 。 約ước 行hành 成thành 而nhi 為vi 言ngôn 也dã 。 縱túng/tung 未vị 破phá 惑hoặc 。 定định 為vi 往vãng 生sanh 之chi 因nhân 者giả 。 此thử 言ngôn 一nhất 念niệm 之chi 力lực 。 有hữu 伏phục 惑hoặc 之chi 功công 也dã 。 葢# 言ngôn 若nhược 能năng 伏phục 惑hoặc 。 臨lâm 終chung 正chánh 念niệm 。 自tự 然nhiên 現hiện 前tiền 。 往vãng 生sanh 淨tịnh 土độ 必tất 矣hĩ 。

△# 三tam 釋thích 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 二nhị 。 初sơ 總tổng 標tiêu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 有hữu 事sự 有hữu 理lý 。

△# 二nhị 分phần 釋thích 二nhị 。 初sơ 事sự 一nhất 心tâm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 事sự 一nhất 心tâm 者giả 。 行hành 者giả 。 繫hệ 緣duyên 憶ức 念niệm 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 相tướng 好hảo 光quang 明minh 。 無vô 分phân 散tán 意ý 。 念niệm 念niệm 無vô 閒gian/nhàn 。 名danh 事sự 一nhất 心tâm 。

【# 鈔sao 】# 繫hệ 緣duyên 憶ức 念niệm 者giả 。 觀quán 也dã 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 等đẳng 。 境cảnh 也dã 。 無vô 分phân 散tán 意ý 。 念niệm 念niệm 無vô 閒gian/nhàn 者giả 。 念niệm 力lực 勇dũng 猛mãnh 。 能năng 排bài 雜tạp 念niệm 。 使sử 內nội 心tâm 不bất 起khởi 。 外ngoại 境cảnh 無vô 侵xâm 也dã 。 下hạ 文văn 雖tuy 明minh 理lý 中trung 一nhất 心tâm 。 要yếu 須tu 先tiên 假giả 持trì 事sự 中trung 一nhất 心tâm 。 以dĩ 為vi 其kỳ 本bổn 。 理lý 中trung 不bất 過quá 用dụng 解giải 力lực 而nhi 融dung 之chi 通thông 之chi 。 使sử 無vô 滯trệ 事sự 相tướng 。 以dĩ 為vi 殊thù 勝thắng 之chi 因nhân 。 苟cẩu 微vi 乎hồ 此thử 。 曷hạt 能năng 成thành 就tựu 一nhất 念niệm 伏phục 惑hoặc 之chi 功công 耶da 。

△# 次thứ 釋thích 理lý 一nhất 心tâm 二nhị 。 初sơ 明minh 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 。

【# 疏sớ/sơ 】# 理lý 一nhất 心tâm 者giả 。 了liễu 達đạt 能năng 念niệm 之chi 心tâm 。 所sở 念niệm 之chi 佛Phật 。 皆giai 無vô 自tự 性tánh 。 雖tuy 本bổn 來lai 空không 寂tịch 。 而nhi 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 。 如như 鏡kính 像tượng 水thủy 月nguyệt 。 任nhậm 運vận 顯hiển 益ích 當đương 處xứ 皆giai 空không 。 全toàn 體thể 即tức 假giả 。 二nhị 邊biên 叵phả 得đắc 。 中trung 道đạo 不bất 存tồn 。 三tam 諦đế 圓viên 融dung 。 絕tuyệt 思tư 絕tuyệt 義nghĩa 。 名danh 理lý 一nhất 心tâm 。

【# 鈔sao 】# 了liễu 達đạt 下hạ 明minh 即tức 空không 義nghĩa 。 言ngôn 能năng 念niệm 所sở 念niệm 。 皆giai 無vô 自tự 性tánh 者giả 。 此thử 約ước 四tứ 性tánh 。 而nhi 體thể 達đạt 無vô 生sanh 也dã 。 應ưng 云vân 亦diệc 無vô 他tha 性tánh 。 共cộng 性tánh 無vô 因nhân 性tánh 。 文văn 之chi 略lược 也dã 。 此thử 中trung 宜nghi 以dĩ 能năng 念niệm 之chi 心tâm 本bổn 空không 。 為vi 無vô 自tự 性tánh 。 所sở 念niệm 彌di 陀đà 本bổn 空không 。 為vi 無vô 他tha 性tánh 。 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 。 如như 境cảnh 像tượng 水thủy 月nguyệt 為vi 無vô 共cộng 性tánh 。 任nhậm 運vận 顯hiển 益ích 。 為vi 無vô 無vô 因nhân 性tánh 。 此thử 乃nãi 攝nhiếp 後hậu 歸quy 前tiền 以dĩ 明minh 無vô 有hữu 四tứ 性tánh 也dã 。 次thứ 雖tuy 本bổn 來lai 空không 寂tịch 下hạ 。 明minh 即tức 假giả 也dã 。 上thượng 二nhị 句cú 約ước 法pháp 明minh 假giả 。 下hạ 二nhị 句cú 約ước 喻dụ 明minh 假giả 。 乃nãi 以dĩ 形hình 之chi 與dữ 水thủy 喻dụ 感cảm 。 鏡kính 之chi 與dữ 月nguyệt 喻dụ 應ưng 。 鏡kính 月nguyệt 本bổn 無vô 心tâm 。 而nhi 自tự 然nhiên 現hiện 乎hồ 影ảnh 像tượng 。 形hình 水thủy 亦diệc 無vô 意ý 。 而nhi 法pháp 爾nhĩ 感cảm 乎hồ 鏡kính 月nguyệt 。 功công 至chí 往vãng 生sanh 。 任nhậm 運vận 顯hiển 益ích 也dã 。 當đương 處xứ 皆giai 空không 者giả 。 有hữu 即tức 空không 也dã 。 全toàn 體thể 即tức 假giả 者giả 。 空không 即tức 有hữu 也dã 有hữu 即tức 空không 。 則tắc 有hữu 即tức 非phi 有hữu 。 空không 即tức 有hữu 則tắc 空không 即tức 非phi 空không 。 非phi 空không 非phi 有hữu 。 則tắc 中trung 道đạo 昭chiêu 然nhiên 。 即tức 空không 即tức 有hữu 。 則tắc 中trung 道đạo 亦diệc 亡vong 。 故cố 曰viết 二nhị 邊biên 叵phả 得đắc 。 中trung 道đạo 不bất 存tồn 。 如như 是thị 。 則tắc 所sở 觀quán 之chi 境cảnh 。 三tam 諦đế 圓viên 融dung 。 能năng 觀quán 之chi 心tâm 。 絕tuyệt 思tư 絕tuyệt 議nghị 。 事sự 理lý 二nhị 門môn 。 已dĩ 如như 解giải 中trung 略lược 示thị 。 若nhược 欲dục 更cánh 明minh 其kỳ 旨chỉ 。 則tắc 又hựu 有hữu 橫hoạnh/hoành 豎thụ 二nhị 種chủng 不bất 同đồng 。 橫hoạnh/hoành 論luận 三tam 觀quán 。 則tắc 能năng 念niệm 屬thuộc 乎hồ 三tam 觀quán 。 所sở 念niệm 屬thuộc 乎hồ 三tam 諦đế 。 如như 正chánh 稱xưng 名danh 時thời 。 了liễu 能năng 稱xưng 心tâm 。 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 無vô 形hình 無vô 狀trạng 。 即tức 空không 觀quán 。 雖tuy 非phi 內nội 外ngoại 形hình 狀trạng 。 而nhi 此thử 能năng 念niệm 之chi 心tâm 。 歷lịch 歷lịch 分phân 明minh 。 即tức 假giả 觀quán 。 而nhi 此thử 能năng 念niệm 。 非phi 離ly 假giả 而nhi 有hữu 空không 。 亦diệc 非phi 離ly 空không 而nhi 有hữu 假giả 。 雙song 遮già 雙song 照chiếu 。 即tức 中trung 觀quán 。 所sở 稱xưng 佛Phật 名danh 。 及cập 以dĩ 音âm 聲thanh 。 如như 谷cốc 中trung 響hưởng 。 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 即tức 真Chân 諦Đế 。 雖tuy 不bất 可khả 得đắc 。 而nhi 佛Phật 號hiệu 音âm 聲thanh 。 宛uyển 然nhiên 在tại 口khẩu 。 顯hiển 然nhiên 在tại 耳nhĩ 。 即tức 俗tục 諦đế 。 而nhi 此thử 所sở 念niệm 。 亦diệc 非phi 離ly 真chân 而nhi 有hữu 俗tục 。 亦diệc 非phi 離ly 俗tục 而nhi 有hữu 真chân 。 俱câu 存tồn 俱câu 忘vong 。 即tức 中trung 諦đế 。 此thử 橫hoạnh/hoành 論luận 三tam 觀quán 三tam 諦đế 也dã 。 若nhược 豎thụ 論luận 者giả 。 祗chi 以dĩ 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 萬vạn 緣duyên 俱câu 寂tịch 者giả 為vi 空không 觀quán 。 以dĩ 所sở 念niệm 六lục 字tự 聖thánh 號hiệu 。 朗lãng 朗lãng 分phân 明minh 者giả 為vi 假giả 觀quán 能năng 念niệm 雖tuy 空không 。 而nhi 念niệm 者giả 宛uyển 然nhiên 。 所sở 念niệm 雖tuy 假giả 。 而nhi 谷cốc 響hưởng 不bất 實thật 。 如như 是thị 則tắc 即tức 空không 不bất 空không 。 而nhi 空không 即tức 假giả 。 即tức 假giả 非phi 假giả 。 而nhi 假giả 即tức 空không 。 雙song 遮già 雙song 照chiếu 。 境cảnh 觀quán 雙song 忘vong 。 所sở 謂vị 境cảnh 為vi 妙diệu 假giả 觀quán 為vi 空không 。 境cảnh 觀quán 雙song 忘vong 即tức 是thị 中trung 。 忘vong 照chiếu 何hà 嘗thường 有hữu 先tiên 後hậu 。 一nhất 心tâm 融dung 絕tuyệt 了liễu 無vô 蹤tung 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 求cầu 生sanh 淨tịnh 土độ 之chi 人nhân 。 但đãn 以dĩ 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 而nhi 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 祇kỳ 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 而nhi 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 無vô 邊biên 妙diệu 義nghĩa 。 咸hàm 在tại 其kỳ 中trung 。 不bất 思tư 議nghị 觀quán 。 非phi 離ly 當đương 體thể 。 可khả 謂vị 全toàn 性tánh 起khởi 修tu 。 全toàn 修tu 在tại 性tánh 也dã 。 又hựu 須tu 了liễu 知tri 經kinh 中trung 之chi 意ý 。 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 欲dục 使sử 因nhân 果quả 名danh 目mục 相tương 應ứng 也dã 。 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 欲dục 使sử 生sanh 佛Phật 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 也dã 。 因nhân 果quả 名danh 目mục 相tương 應ứng 者giả 。 極cực 樂lạc 稱xưng 為vi 淨tịnh 土độ 。 惟duy 其kỳ 心tâm 淨tịnh 。 而nhi 後hậu 佛Phật 土độ 淨tịnh 。 但đãn 心tâm 淨tịnh 土độ 淨tịnh 。 其kỳ 義nghĩa 甚thậm 通thông 。 圓viên 伏phục 五ngũ 住trụ 。 圓viên 破phá 三tam 惑hoặc 。 皆giai 名danh 心tâm 淨tịnh 。 而nhi 此thử 心tâm 淨tịnh 。 感cảm 佛Phật 土độ 淨tịnh 。 則tắc 圓viên 該cai 四tứ 土thổ/độ 。 今kim 是thị 同đồng 居cư 淨tịnh 土độ 。 只chỉ 須tu 一nhất 日nhật 至chí 於ư 七thất 日nhật 。 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 以dĩ 為vi 心tâm 淨tịnh 往vãng 生sanh 之chi 因nhân 。 二nhị 生sanh 佛Phật 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 者giả 。 彌di 陀đà 妙diệu 應ưng 。 既ký 是thị 果quả 人nhân 。

復phục 有hữu 宿túc 誓thệ 令linh 我ngã 持trì 名danh 。 是thị 故cố 必tất 須tu 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 以dĩ 為vi 心tâm 淨tịnh 往vãng 生sanh 之chi 因nhân 。 故cố 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 與dữ 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 二nhị 義nghĩa 相tương/tướng 須tu 。 闕khuyết 一nhất 不bất 可khả 故cố 此thử 經Kinh 宗tông 。 須tu 以dĩ 四tứ 句cú 料liệu 簡giản 。 一nhất 是thị 一nhất 心tâm 非phi 持trì 名danh 。 即tức 尋tầm 常thường 修tu 禪thiền 。 與dữ 夫phu 一nhất 心tâm 修tu 諸chư 眾chúng 行hành 。 又hựu 無vô 回hồi 向hướng 發phát 願nguyện 。 悉tất 非phi 往vãng 生sanh 正chánh 因nhân 。 二nhị 是thị 持trì 名danh 非phi 一nhất 心tâm 。 即tức 散tán 心tâm 持trì 名danh 。 雖tuy 是thị 佛Phật 乘thừa 緣duyên 種chủng 。 亦diệc 非phi 往vãng 生sanh 正chánh 因nhân 。 三tam 非phi 一nhất 心tâm 非phi 持trì 名danh 。 即tức 悠du 悠du 凡phàm 夫phu 。 作tác 諸chư 善thiện 事sự 。 亦diệc 非phi 往vãng 生sanh 之chi 因nhân 。 四tứ 是thị 一nhất 心tâm 是thị 持trì 名danh 。 方phương 是thị 此thử 經Kinh 所sở 說thuyết 。 往vãng 生sanh 正chánh 因nhân 。 若nhược 約ước 此thử 經Kinh 。 說thuyết 在tại 方Phương 等Đẳng 。 收thu 四tứ 教giáo 機cơ 。 以dĩ 判phán 一nhất 心tâm 。 則tắc 有hữu 四tứ 種chủng 行hành 人nhân 不bất 同đồng 。 一nhất 藏tạng 教giáo 人nhân 。 心tâm 佛Phật 實thật 有hữu 。 惟duy 約ước 事sự 相tướng 。 判phán 心tâm 不bất 亂loạn 。 以dĩ 此thử 為vi 因nhân 。 加gia 之chi 信tín 願nguyện 。 臨lâm 終chung 果quả 熟thục 。 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 今kim 之chi 凡phàm 夫phu 。 未vị 通thông 至chí 理lý 。 惟duy 關quan 閉bế 六lục 情tình 。 不bất 出xuất 不bất 入nhập 。 而nhi 一nhất 心tâm 持trì 名danh 。 或hoặc 用dụng 心tâm 推thôi 究cứu 。 種chủng 種chủng 剖phẫu 析tích 。 皆giai 藏tạng 教giáo 人nhân 一nhất 心tâm 持trì 名danh 也dã 。 二nhị 通thông 教giáo 人nhân 。 善thiện 能năng 了liễu 達đạt 。 若nhược 心tâm 若nhược 佛Phật 。 如như 幻huyễn 如như 化hóa 。 佛Phật 本bổn 是thị 無vô 。 心tâm 亦diệc 何hà 有hữu 。 聲thanh 如như 谷cốc 響hưởng 。 佛Phật 如như 鏡kính 像tượng 。 如như 此thử 體thể 解giải 。 當đương 處xứ 無vô 生sanh 。 此thử 通thông 教giáo 人nhân 一nhất 心tâm 持trì 名danh 也dã 。 三tam 別biệt 教giáo 人nhân 。 先tiên 能năng 達đạt 空không 。 亦diệc 能năng 達đạt 假giả 。 以dĩ 我ngã 空không 心tâm 。 而nhi 造tạo 假giả 佛Phật 。 非phi 惟duy 佛Phật 有hữu 。 不bất 妨phương 心tâm 有hữu 。 然nhiên 以dĩ 空không 心tâm 。 而nhi 念niệm 假giả 佛Phật 。 空không 既ký 不bất 空không 。 假giả 亦diệc 不bất 假giả 。 非phi 假giả 非phi 空không 。 見kiến 於ư 中trung 道đạo 。 此thử 別biệt 教giáo 人nhân 一nhất 心tâm 持trì 名danh 也dã 。 四tứ 圓viên 教giáo 人nhân 。 能năng 達đạt 淨tịnh 土độ 唯duy 心tâm 。 彌di 陀đà 本bổn 性tánh 。 即tức 真chân 俗tục 中trung 。 觀quán 中trung 空không 假giả 。 有hữu 念niệm 無vô 念niệm 。 無vô 非phi 法pháp 性tánh 。 無vô 佛Phật 有hữu 佛Phật 。 皆giai 是thị 真Chân 如Như 。 終chung 日nhật 有hữu 念niệm 。 終chung 日nhật 無vô 念niệm 。 以dĩ 無vô 念niệm 念niệm 。 相tương/tướng 有hữu 相tương/tướng 相tương/tướng 。 無vô 生sanh 而nhi 生sanh 。 生sanh 而nhi 無vô 生sanh 。 此thử 圓viên 教giáo 人nhân 一nhất 心tâm 持trì 名danh 也dã 。 此thử 約ước 方Phương 等Đẳng 時thời 。 義nghĩa 釋thích 如như 是thị 。 若nhược 約ước 法pháp 華hoa 。 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 者giả 。 應ưng 會hội 前tiền 教giáo 。 悉tất 歸quy 圓viên 頓đốn 。 以dĩ 藏tạng 教giáo 人nhân 。 關quan 閉bế 六lục 情tình 。 制chế 心tâm 不bất 亂loạn 。 為vi 我ngã 圓viên 教giáo 。 事sự 中trung 一nhất 心tâm 。 通thông 教giáo 如như 幻huyễn 。 為vi 我ngã 圓viên 教giáo 。 即tức 空không 一nhất 心tâm 。 別biệt 教giáo 出xuất 俗tục 。 為vi 我ngã 圓viên 教giáo 。 即tức 假giả 一nhất 心tâm 。 圓viên 本bổn 相tương/tướng 即tức 。 不bất 須tu 和hòa 會hội 。 以dĩ 法pháp 華hoa 妙diệu 。 具cụ 二nhị 妙diệu 故cố 。 前tiền 圓viên 教giáo 一nhất 心tâm 。 為vi 法pháp 華hoa 相tương 待đãi 論luận 妙diệu 。 今kim 統thống 會hội 歸quy 。 為vi 法pháp 華hoa 絕tuyệt 待đãi 論luận 妙diệu 。 是thị 故cố 圓viên 家gia 行hành 人nhân 。 已dĩ 聞văn 妙diệu 法Pháp 。 深thâm 悟ngộ 圓viên 理lý 。 以dĩ 起khởi 圓viên 宗tông 。 如như 此thử 力lực 用dụng 。 圓viên 融dung 無vô 礙ngại 。 了liễu 事sự 乃nãi 即tức 理lý 之chi 事sự 。 理lý 乃nãi 即tức 事sự 之chi 理lý 。 是thị 以dĩ 一nhất 心tâm 持trì 名danh 時thời 。 事sự 一nhất 心tâm 。 可khả 也dã 。 理lý 一nhất 心tâm 。 可khả 也dã 。 事sự 理lý 相tương/tướng 即tức 一nhất 心tâm 可khả 也dã 。 念niệm 念niệm 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 。 心tâm 心tâm 皆giai 即tức 真chân 常thường 。 如như 是thị 念niệm 佛Phật 。 功công 德đức 最tối 大đại 。 能năng 伏phục 五ngũ 住trụ 煩phiền 惱não 。 能năng 破phá 一nhất 心tâm 。 三tam 惑hoặc 。 能năng 淨tịnh 四tứ 種chủng 淨tịnh 土độ 。 能năng 見kiến 三Tam 身Thân 彌di 陀đà 。 是thị 為vi 不bất 思tư 議nghị 念niệm 。 是thị 為vi 無vô 功công 用dụng 念niệm 。 永vĩnh 明minh 所sở 謂vị 有hữu 禪thiền 有hữu 淨tịnh 土độ 。 猶do 如như 戴đái 角giác 虎hổ 。 今kim 世thế 為vi 人nhân 師sư 。 來lai 生sanh 作tác 佛Phật 祖tổ 。 此thử 偈kệ 正chánh 為vi 圓viên 頓đốn 人nhân 。 一nhất 心tâm 持trì 名danh 者giả 說thuyết 也dã 。

△# 次thứ 明minh 性tánh 具cụ 宗tông 旨chỉ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 須tu 了liễu 達đạt 法Pháp 界Giới 唯duy 心tâm 。 心tâm 外ngoại 無vô 境cảnh 。 彌di 陀đà 相tướng 好hảo 。 元nguyên 是thị 自tự 心tâm 。 十thập 萬vạn 億ức 剎sát 。 不bất 踰du 當đương 念niệm 。 以dĩ 性tánh 具cụ 諸chư 法pháp 故cố 。 不bất 從tùng 他tha 得đắc 。

【# 鈔sao 】# 法Pháp 界Giới 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 性tánh 具cụ 。 即tức 三tam 千thiên 十thập 界giới 也dã 。 一nhất 性tánh 體thể 。 即tức 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 一nhất 真Chân 如Như 法Pháp 界Giới 也dã 。 一nhất 曰viết 性tánh 量lượng 。 即tức 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 。 豎thụ 窮cùng 橫hoạnh/hoành 遍biến 之chi 界giới 量lượng 也dã 。 三tam 種chủng 法Pháp 界Giới 之chi 性tánh 。 皆giai 惟duy 眾chúng 生sanh 根căn 塵trần 相tương 對đối 。 一nhất 念niệm 分phân 別biệt 識thức 心tâm 。 是thị 故cố 離ly 心tâm 無vô 境cảnh 離ly 境cảnh 無vô 心tâm 。 以dĩ 是thị 之chi 故cố 。 彌di 陀đà 相tướng 好hảo 。 乃nãi 我ngã 本bổn 性tánh 之chi 彌di 陀đà 十thập 萬vạn 億ức 剎sát 。 乃nãi 吾ngô 唯duy 心tâm 之chi 淨tịnh 土độ 。 故cố 曰viết 元nguyên 是thị 自tự 心tâm 。 不bất 踰du 當đương 念niệm 。 是thị 故cố 結kết 云vân 。 以dĩ 性tánh 具cụ 故cố 。 不bất 從tùng 他tha 得đắc 。

△# 四tứ 釋thích 本bổn 經kinh 稱xưng 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 復phục 當đương 知tri 。 彌di 陀đà 已dĩ 證chứng 究cứu 竟cánh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 一nhất 稱xưng 嘉gia 號hiệu 。 萬vạn 德đức 齊tề 彰chương 。 罪tội 銷tiêu 塵trần 劫kiếp 。 福phước 等đẳng 虗hư 空không 。 何hà 況huống 一nhất 日nhật 至chí 七thất 日nhật 耶da 。 良lương 由do 法Pháp 藏tạng 本bổn 願nguyện 。 設thiết 我ngã 得đắc 佛Phật 。 十thập 方phương 眾chúng 生sanh 。 至chí 心tâm 信tín 樂nhạo 。 欲dục 生sanh 我ngã 國quốc 。 乃nãi 至chí 十thập 念niệm 。 若nhược 不bất 生sanh 者giả 。 不bất 取thủ 正chánh 覺giác 。 既ký 承thừa 彼bỉ 佛Phật 因nhân 中trung 願nguyện 力lực 。 果quả 上thượng 光quang 明minh 。 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 功công 德đức 無vô 量lượng 。 臨lâm 終chung 見kiến 佛Phật 。 決quyết 定định 無vô 疑nghi 。

【# 鈔sao 】# 前tiền 釋thích 事sự 中trung 一nhất 念niệm 。 乃nãi 約ước 憶ức 念niệm 彼bỉ 佛Phật 。 相tướng 好hảo 光quang 明minh 而nhi 說thuyết 。 似tự 濫lạm 觀quán 經kinh 觀quán 佛Phật 為vi 念niệm 。 用dụng 心tâm 雖tuy 同đồng 。 揀giản 境cảnh 則tắc 異dị 。 今kim 則tắc 的đích 指chỉ 。 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 而nhi 為vi 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 故cố 曰viết 一nhất 稱xưng 嘉gia 號hiệu 。 萬vạn 德đức 齊tề 彰chương 。 文văn 中trung 乃nãi 釋thích 或hoặc 者giả 之chi 伏phục 疑nghi 。 疑nghi 者giả 云vân 。 佛Phật 有hữu 萬vạn 德đức 。 應ưng 觀quán 三Tam 身Thân 。 云vân 何hà 但đãn 稱xưng 名danh 號hiệu 。 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 故cố 殷ân 勤cần 示thị 之chi 曰viết 。 又hựu 復phục 應ưng 知tri 等đẳng 云vân 云vân 。 文văn 約ước 兩lưỡng 義nghĩa 以dĩ 釋thích 其kỳ 疑nghi 。 一nhất 者giả 名danh 實thật 相tướng 稱xưng 。 二nhị 者giả 法Pháp 藏tạng 本bổn 願nguyện 。 一nhất 名danh 實thật 相tướng 稱xưng 者giả 。 四tứ 明minh 云vân 。 圓viên 極cực 之chi 果quả 。 所sở 有hữu 名danh 字tự 。 一nhất 一nhất 不bất 虗hư 。 究cứu 竟cánh 成thành 就tựu 。 葢# 其kỳ 所sở 召triệu 皆giai 真chân 極cực 故cố 。 故cố 大đại 經Kinh 云vân 。 世thế 諦đế 但đãn 有hữu 名danh 無vô 實thật 。 義nghĩa 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 有hữu 名danh 有hữu 實thật 義nghĩa 。 佛Phật 是thị 究cứu 竟cánh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 故cố 。 又hựu 今kim 彌di 陀đà 既ký 已dĩ 證chứng 乎hồ 究cứu 竟cánh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 故cố 一nhất 稱xưng 嘉gia 號hiệu 。 萬vạn 德đức 齊tề 彰chương 。 彌di 陀đà 萬vạn 德đức 慧tuệ 日nhật 。 既ký 以dĩ 俱câu 體thể 齊tề 彰chương 。 眾chúng 生sanh 黑hắc 暗ám 罪tội 瑕hà 。 自tự 然nhiên 當đương 念niệm 消tiêu 乎hồ 塵trần 劫kiếp 。 罪tội 性tánh 本bổn 空không 。 虗hư 而nhi 不bất 實thật 者giả 既ký 銷tiêu 。 則tắc 稱xưng 名danh 功công 德đức 福phước 等đẳng 虗hư 空không 者giả 自tự 生sanh 。 一nhất 稱xưng 佛Phật 名danh 。 功công 德đức 尚thượng 然nhiên 況huống 。 一nhất 日nhật 至chí 七thất 日nhật 。 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 則tắc 無vô 罪tội 而nhi 不bất 滅diệt 。 無vô 福phước 而nhi 不bất 生sanh 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 往vãng 生sanh 淨tịnh 土độ 。 斷đoạn 斷đoạn 乎hồ 不bất 唐đường 捐quyên 矣hĩ 。 良lương 由do 下hạ 。 第đệ 二nhị 示thị 法Pháp 藏tạng 本bổn 願nguyện 云vân 云vân 。 葢# 諸chư 佛Phật 本bổn 願nguyện 。 毫hào 無vô 虗hư 假giả 。 以dĩ 彌di 陀đà 因nhân 中trung 。 發phát 四tứ 十thập 八bát 願nguyện 已dĩ 。 即tức 便tiện 經kinh 歷lịch 曠khoáng 劫kiếp 。 修tu 行hành 以dĩ 填điền 願nguyện 海hải 願nguyện 海hải 既ký 滿mãn 。 無vô 量lượng 法Pháp 財tài 。 一nhất 時thời 發phát 現hiện 。 是thị 故cố 今kim 取thủ 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 攝nhiếp 受thọ 有hữu 情tình 。 而nhi 娑sa 婆bà 眾chúng 生sanh 。 已dĩ 信tín 是thị 事sự 。 仍nhưng 發phát 往vãng 生sanh 之chi 願nguyện 。 以dĩ 投đầu 願nguyện 海hải 。 復phục 修tu 稱xưng 名danh 之chi 行hành 。 以dĩ 增tăng 行hành 山sơn 萬vạn 流lưu 歸quy 海hải 。 同đồng 一nhất 醎hàm 味vị 須Tu 彌Di 攝nhiếp 物vật 。 共cộng 一nhất 帝đế 青thanh 。 自tự 然nhiên 而nhi 然nhiên 原nguyên 非phi 勉miễn 強cường/cưỡng 。 是thị 故cố 解giải 文văn 末mạt 後hậu 。 合hợp 二nhị 義nghĩa 以dĩ 結kết 斷đoạn 疑nghi 根căn 云vân 。 既ký 承thừa 彼bỉ 佛Phật 因nhân 中trung 願nguyện 力lực 。 果quả 土thổ/độ 光quang 明minh 。 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 劫kiếp 德đức 無vô 量lượng 。 臨lâm 終chung 見kiến 佛Phật 。 決quyết 定định 無vô 疑nghi 。

△# 五ngũ 訂# 此thử 經Kinh 訛ngoa 脫thoát 三tam 。 初sơ 出xuất 古cổ 本bổn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 靈linh 芝chi 疏sớ/sơ 載tái 襄tương 揚dương 石thạch 本bổn 。 於ư 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 下hạ 。 有hữu 云vân 。 專chuyên 持trì 名danh 號hiệu 。 以dĩ 稱xưng 名danh 故cố 。 諸chư 罪tội 銷tiêu 滅diệt 。 即tức 是thị 多đa 善thiện 根căn 福phước 德đức 因nhân 緣duyên 。

△# 次thứ 訂# 訛ngoa 脫thoát 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 石thạch 經kinh 本bổn 。 六lục 朝triêu 人nhân 書thư 。 竊thiết 疑nghi 今kim 本bổn 。 相tương/tướng 傳truyền 訛ngoa 脫thoát 。

【# 鈔sao 】# 解giải 中trung 既ký 云vân 。 今kim 傳truyền 訛ngoa 脫thoát 。 凡phàm 讀đọc 習tập 者giả 。 應ưng 依y 古cổ 本bổn 而nhi 增tăng 正chánh 之chi 。

△# 三tam 況huống 顯hiển 持trì 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 況huống 我ngã 彌di 陀đà 。 以dĩ 名danh 接tiếp 物vật 。 耳nhĩ 聞văn 口khẩu 誦tụng 。 無vô 邊biên 聖thánh 德đức 。 攬lãm 入nhập 識thức 心tâm 。 永vĩnh 為vi 佛Phật 種chủng 。 頓đốn 除trừ 億ức 劫kiếp 重trọng 罪tội 。 獲hoạch 證chứng 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 信tín 知tri 非phi 少thiểu 善thiện 根căn 。 實thật 謂vị 多đa 功công 德đức 也dã 。

【# 鈔sao 】# 凡phàm 諸chư 佛Phật 應ưng 身thân 接tiếp 物vật 。 有hữu 乎hồ 四tứ 益ích 。 一nhất 以dĩ 形hình 益ích 。 現hiện 身thân 是thị 也dã 。 二nhị 以dĩ 光quang 益ích 。 放phóng 光quang 是thị 也dã 。 三tam 以dĩ 聲thanh 益ích 。 說thuyết 法Pháp 是thị 也dã 。 四tứ 以dĩ 通thông 益ích 。 現hiện 神thần 足túc 是thị 也dã 。 惟duy 阿A 彌Di 陀Đà 。 四tứ 益ích 之chi 外ngoại 。 更cánh 加gia 之chi 以dĩ 名danh 接tiếp 物vật 。 以dĩ 其kỳ 有hữu 本bổn 時thời 所sở 發phát 誓thệ 願nguyện 故cố 也dã 。 餘dư 之chi 四tứ 接tiếp 。 其kỳ 攝nhiếp 機cơ 也dã 狹hiệp 。 惟duy 以dĩ 名danh 接tiếp 物vật 。 其kỳ 攝nhiếp 機cơ 也dã 廣quảng 。 既ký 彌di 陀đà 以dĩ 名danh 而nhi 接tiếp 物vật 。 故cố 眾chúng 生sanh 得đắc 以dĩ 耳nhĩ 聞văn 而nhi 口khẩu 誦tụng 。 豈khởi 惟duy 一nhất 稱xưng 嘉gia 號hiệu 。 而nhi 萬vạn 德đức 齊tề 彰chương 。 且thả 又hựu 無vô 邊biên 聖thánh 德đức 攬lãm 入nhập 識thức 心tâm 。 永vĩnh 為vi 佛Phật 種chủng 。 除trừ 罪tội 證chứng 道đạo 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 其kỳ 善thiện 根căn 功công 德đức 。 豈khởi 小tiểu 小tiểu 哉tai 。 竊thiết 原nguyên 淨tịnh 土độ 法Pháp 門môn 。 其kỳ 所sở 開khai 示thị 一nhất 也dã 。 惟duy 所sở 修tu 之chi 方phương 。 厥quyết 門môn 雖tuy 多đa 。 要yếu 其kỳ 所sở 歸quy 。 不bất 出xuất 二nhị 種chủng 。 一nhất 曰viết 正chánh 修tu 。 二nhị 曰viết 助trợ 行hành 。 於ư 正chánh 修tu 中trung 。 其kỳ 法pháp 有hữu 二nhị 。 一nhất 觀quán 想tưởng 。 二nhị 持trì 名danh 。 專chuyên 心tâm 作tác 觀quán 。 則tắc 文văn 載tái 觀quán 經kinh 。 專chuyên 心tâm 持trì 名danh 。 則tắc 文văn 載tái 此thử 經Kinh 。 若nhược 觀quán 想tưởng 與dữ 持trì 名danh 。 兩lưỡng 者giả 並tịnh 行hành 。 則tắc 文văn 載tái 般Bát 舟Chu 三Tam 昧Muội 經kinh 。 今kim 欲dục 明minh 其kỳ 義nghĩa 。 則tắc 有hữu 五ngũ 種chủng 不bất 同đồng 。 一nhất 名danh 實thật 不bất 同đồng 。 名danh 即tức 佛Phật 界giới 假giả 名danh 。 實thật 則tắc 佛Phật 界giới 五ngũ 陰ấm 。 與dữ 夫phu 國quốc 土độ 。 觀quán 五ngũ 陰ấm 實thật 法pháp 。 則tắc 觀quán 經kinh 所sở 示thị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 三tam 輩bối 往vãng 生sanh 等đẳng 九cửu 觀quán 。 觀quán 依y 報báo 國quốc 土độ 。 則tắc 觀quán 經kinh 所sở 示thị 日nhật 氷băng 地địa 樹thụ 等đẳng 六lục 觀quán 。 若nhược 般bát 舟chu 經kinh 所sở 示thị 。 但đãn 觀quán 佛Phật 身thân 。 正chánh 報báo 實thật 法pháp 而nhi 已dĩ 。 今kim 經kinh 所sở 示thị 。 但đãn 持trì 假giả 名danh 。 故cố 曰viết 聞văn 說thuyết 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 是thị 則tắc 依y 此thử 經Kinh 修tu 。 但đãn 以dĩ 稱xưng 佛Phật 名danh 號hiệu 。 六lục 字tự 音âm 聲thanh 。 而nhi 為vi 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 無vô 以dĩ 觀quán 佛Phật 相tướng 好hảo 。 以dĩ 濫lạm 經kinh 宗tông 。 所sở 謂vị 一nhất 稱xưng 嘉gia 號hiệu 。 萬vạn 德đức 齊tề 彰chương 。 舉cử 假giả 名danh 而nhi 全toàn 收thu 實thật 法pháp 。 故cố 知tri 此thử 經Kinh 所sở 示thị 。 乃nãi 提đề 綱cương 挈# 領lãnh 。 之chi 法Pháp 門môn 也dã 。 二nhị 緩hoãn 急cấp 不bất 同đồng 。 如như 觀quán 經kinh 所sở 示thị 十thập 六lục 妙diệu 觀quán 。 始thỉ 修tu 日nhật 觀quán 。 必tất 待đãi 成thành 就tựu 。 然nhiên 後hậu 改cải 觀quán 。 觀quán 水thủy 觀quán 氷băng 等đẳng 。 緩hoãn 緩hoãn 而nhi 進tiến 。 辦biện 在tại 一nhất 生sanh 。 此thử 經Kinh 所sở 示thị 持trì 名danh 方phương 法pháp 。 極cực 其kỳ 長trường 期kỳ 。 在tại 于vu 七thất 日nhật 。 其kỳ 次thứ 或hoặc 六lục 或hoặc 五ngũ 。 乃nãi 至chí 一nhất 日nhật 。 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 并tinh 觀quán 經kinh 下hạ 輩bối 往vãng 生sanh 。 大đại 彌di 陀đà 經kinh 臨lâm 終chung 十thập 念niệm 。 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 故cố 知tri 此thử 經Kinh 所sở 示thị 。 乃nãi 以dĩ 急cấp 勝thắng 緩hoãn 。 之chi 法Pháp 門môn 也dã 。 三tam 難nan 易dị 不bất 同đồng 。 觀quán 經kinh 修tu 觀quán 。 以dĩ 凡phàm 夫phu 之chi 人nhân 。 心tâm 想tưởng 嬴# 劣liệt 。 故cố 先tiên 示thị 日nhật 觀quán 西tây 向hướng 。 以dĩ 攝nhiếp 其kỳ 心tâm 。 待đãi 心tâm 靜tĩnh 細tế 。 然nhiên 後hậu 觀quán 水thủy 觀quán 冰băng 。 乃nãi 至chí 像tượng 觀quán 成thành 就tựu 。 然nhiên 後hậu 觀quán 佛Phật 真chân 身thân 。 此thử 必tất 久cửu 修tu 成thành 熟thục 之chi 機cơ 乃nãi 可khả 行hành 之chi 。 今kim 經kinh 所sở 示thị 初sơ 心tâm 凡phàm 夫phu 。 但đãn 是thị 有hữu 口khẩu 能năng 稱xưng 。 有hữu 信tín 能năng 念niệm 。 皆giai 可khả 修tu 之chi 。 故cố 知tri 此thử 經Kinh 所sở 示thị 。 乃nãi 至chí 簡giản 至chí 易dị 。 之chi 法Pháp 門môn 也dã 。 四tứ 純thuần 閒gian/nhàn 不bất 同đồng 。 十thập 六lục 觀quán 門môn 。 初sơ 心tâm 修tu 者giả 。 跏già 趺phu 入nhập 定định 。 然nhiên 後hậu 可khả 觀quán 。 出xuất 定định 歷lịch 緣duyên 。 非phi 其kỳ 境cảnh 界giới 。 若nhược 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 不bất 間gian 閒gian/nhàn 忙mang 。 不bất 拘câu 動động 靜tĩnh 。 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 皆giai 可khả 修tu 之chi 。 故cố 知tri 此thử 經Kinh 所sở 示thị 。 乃nãi 至chí 捷tiệp 至chí 徑kính 。 之chi 法Pháp 門môn 也dã 。 五ngũ 攝nhiếp 機cơ 不bất 同đồng 。 若nhược 依y 觀quán 經kinh 所sở 修tu 。 惟duy 被bị 上thượng 根căn 。 故cố 所sở 修tu 之chi 機cơ 狹hiệp 而nhi 不bất 廣quảng 。 稱xưng 名danh 之chi 法pháp 。 不bất 擇trạch 賢hiền 愚ngu 不bất 揀giản 男nam 女nữ 。 若nhược 貧bần 若nhược 富phú 若nhược 貴quý 若nhược 賤tiện 。 皆giai 可khả 修tu 之chi 。 故cố 知tri 此thử 經Kinh 所sở 示thị 。 乃nãi 攝nhiếp 機cơ 極cực 廣quảng 。 之chi 法Pháp 門môn 也dã 。 是thị 則tắc 此thử 經Kinh 所sở 明minh 境cảnh 觀quán 。 只chỉ 須tu 惟duy 約ước 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 為vi 所sở 觀quán 。 境cảnh 若nhược 事sự 若nhược 理lý 。 悉tất 以dĩ 此thử 而nhi 解giải 說thuyết 修tu 行hành 。 不bất 必tất 更cánh 約ước 觀quán 佛Phật 相tướng 好hảo 。 而nhi 雜tạp 附phụ 之chi 。

△# 三tam 感cảm 果quả 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。

○# 三tam 感cảm 果quả 二nhị 。 初sơ 感cảm 聖thánh 迎nghênh 接tiếp 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 感cảm 聖thánh 迎nghênh 接tiếp 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

其kỳ 人nhân 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 與dữ 諸chư 聖thánh 眾chúng 。 現hiện 在tại 其kỳ 前tiền 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 四tứ 。 初sơ 隨tùy 品phẩm 所sở 感cảm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 靈linh 芝chi 云vân 。 聖thánh 眾chúng 現hiện 前tiền 。 亦diệc 有hữu 多đa 種chủng 。 或hoặc 真chân 佛Phật 化hóa 佛Phật 。 觀quán 音âm 勢thế 至chí 隨tùy 其kỳ 品phẩm 位vị 。 委ủy 在tại 觀quán 經kinh 。

【# 鈔sao 】# 真chân 佛Phật 者giả 彌di 陀đà 之chi 應ưng 身thân 也dã 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 勝thắng 應ưng 。 二nhị 劣liệt 應ưng 。 化hóa 身thân 。 則tắc 從tùng 應ưng 身thân 。 又hựu 變biến 化hóa 其kỳ 身thân 。 而nhi 來lai 接tiếp 引dẫn 。 準chuẩn 例lệ 觀quán 音âm 勢thế 至chí 亦diệc 有hữu 真chân 之chi 與dữ 化hóa 。 隨tùy 其kỳ 此thử 方phương 。 念niệm 佛Phật 功công 行hành 。 破phá 惑hoặc 伏phục 惑hoặc 。 以dĩ 感cảm 何hà 身thân 而nhi 接tiếp 引dẫn 之chi 。

△# 次thứ 破phá 斥xích 謬mậu 解giải 二nhị 。 初sơ 序tự 謬mậu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 謂vị 臨lâm 終chung 見kiến 佛Phật 。 以dĩ 為vi 魔ma 者giả 。 或hoặc 云vân 自tự 心tâm 業nghiệp 現hiện 。 實thật 無vô 他tha 佛Phật 來lai 者giả 。

【# 鈔sao 】# 世thế 間gian 禪thiền 門môn 淺thiển 悟ngộ 。 教giáo 苑uyển 謬mậu 承thừa 。 多đa 作tác 此thử 說thuyết 。

△# 二nhị 斥xích 過quá 。

【# 疏sớ/sơ 】# 斯tư 葢# 不bất 知tri 生sanh 佛Phật 。 一nhất 體thể 。 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 。 自tự 障chướng 障chướng 他tha 。 為vi 過quá 非phi 淺thiển 。

【# 鈔sao 】# 凡phàm 是thị 見kiến 佛Phật 須tu 論luận 感cảm 應ứng 。 若nhược 平bình 居cư 參tham 禪thiền 。 或hoặc 修tu 空không 觀quán 。 既ký 宗tông 掃tảo 蕩đãng 。 佛Phật 亦diệc 不bất 立lập 。 苟cẩu 有hữu 所sở 見kiến 。 悉tất 為vi 魔ma 境cảnh 。 或hoặc 功công 用dụng 顯hiển 著trứ 。 心tâm 佛Phật 自tự 現hiện 。 亦diệc 須tu 觀quán 空không 。 弗phất 生sanh 著trước 相tương/tướng 。 今kim 既ký 念niệm 佛Phật 。 求cầu 生sanh 極cực 樂lạc 。 臨lâm 終chung 見kiến 佛Phật 。 此thử 因nhân 妙diệu 感cảm 。 復phục 由do 生sanh 佛Phật 。 本bổn 是thị 一nhất 體thể 。 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 。 法Pháp 爾nhĩ 如như 是thị 。 若nhược 不bất 明minh 此thử 。 妄vọng 論luận 邪tà 談đàm 。 不bất 惟duy 自tự 障chướng 。 兼kiêm 亦diệc 障chướng 人nhân 。 於ư 此thử 法Pháp 門môn 。 大đại 成thành 罪tội 過quá 。

△# 三tam 引dẫn 證chứng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 法Pháp 藏tạng 本bổn 願nguyện 云vân 。 眾chúng 生sanh 發phát 願nguyện 。 欲dục 生sanh 我ngã 國quốc 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 假giả 令linh 不bất 與dữ 。 大đại 眾chúng 圍vi 繞nhiễu 。 現hiện 其kỳ 人nhân 前tiền 者giả 。 不bất 取thủ 正chánh 覺giác 。

【# 鈔sao 】# 彌di 陀đà 。 夙túc 昔tích 既ký 有hữu 弘hoằng 願nguyện 。 眾chúng 生sanh 又hựu 能năng 依y 願nguyện 求cầu 生sanh 。 此thử 正chánh 生sanh 佛Phật 天thiên 性tánh 相tướng 關quan 。 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

△# 二nhị 正chánh 念niệm 往vãng 生sanh 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 正chánh 念niệm 往vãng 生sanh 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

是thị 人nhân 終chung 時thời 。 心tâm 不bất 顛điên 倒đảo 。 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 極Cực 樂Lạc 國Quốc 土Độ 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 明minh 佛Phật 力lực 攝nhiếp 持trì 。

【# 疏sớ/sơ 】# 乘thừa 彌di 陀đà 願nguyện 力lực 攝nhiếp 持trì 。 不bất 為vi 平bình 昔tích 妄vọng 想tưởng 攀phàn 緣duyên 。 傾khuynh 動động 其kỳ 心tâm 。 正chánh 念niệm 現hiện 前tiền 。 故cố 云vân 心tâm 不bất 顛điên 倒đảo 。

【# 鈔sao 】# 娑sa 婆bà 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 能năng 念niệm 佛Phật 。 浩hạo 浩hạo 見kiến 思tư 。 實thật 未vị 伏phục 斷đoạn 。 而nhi 能năng 垂thùy 終chung 心tâm 不bất 顛điên 倒đảo 者giả 。 原nguyên 非phi 自tự 力lực 。 而nhi 能năng 主chủ 持trì 。 乃nãi 全toàn 仗trượng 彌di 陀đà 。 乘thừa 大đại 願nguyện 船thuyền 而nhi 來lai 拔bạt 濟tế 。 雖tuy 非phi 正chánh 念niệm 。 而nhi 能năng 正chánh 念niệm 。 故cố 得đắc 心tâm 不bất 顛điên 倒đảo 。 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。

△# 次thứ 明minh 自tự 他tha 兼kiêm 濟tế 。

【# 疏sớ/sơ 】# 因nhân 前tiền 念niệm 佛Phật 。 罪tội 滅diệt 障chướng 除trừ 。 淨tịnh 業nghiệp 內nội 熏huân 。 慈từ 光quang 外ngoại 攝nhiếp 。 離ly 苦khổ 得đắc 樂lạc 。 一nhất 剎sát 那na 閒gian/nhàn 。 故cố 云vân 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 等đẳng 。

【# 鈔sao 】# 經Kinh 云vân 。 至chí 心tâm 念niệm 佛Phật 一nhất 聲thanh 。 能năng 滅diệt 八bát 十thập 億ức 劫kiếp 。 生sanh 死tử 重trọng 罪tội 。 夫phù 生sanh 死tử 。 未vị 來lai 所sở 受thọ 之chi 報báo 障chướng 也dã 。 重trọng 罪tội 。 往vãng 昔tích 所sở 造tạo 。 之chi 業nghiệp 障chướng 也dã 。 業nghiệp 從tùng 心tâm 造tạo 。 過quá 去khứ 世thế 時thời 。 之chi 煩phiền 惱não 障chướng 也dã 。 八bát 十thập 億ức 劫kiếp 。 言ngôn 過quá 去khứ 所sở 起khởi 煩phiền 惱não 。 所sở 造tạo 惡ác 業nghiệp 。 極cực 長trường/trưởng 之chi 時thời 分phần/phân 也dã 。 如như 是thị 長trường 時thời 三tam 障chướng 。 一nhất 稱xưng 佛Phật 名danh 。 而nhi 能năng 頓đốn 滅diệt 者giả 。 此thử 由do 行hành 人nhân 念niệm 佛Phật 智trí 慧tuệ 之chi 日nhật 。 合hợp 佛Phật 慈từ 悲bi 智trí 慧tuệ 之chi 日nhật 。 二nhị 慧tuệ 日nhật 光quang 。 重trùng 重trùng 相tương 照chiếu 。 故cố 無vô 煩phiền 惱não 之chi 暗ám 而nhi 不bất 燭chúc 。 無vô 罪tội 業nghiệp 之chi 幽u 而nhi 不bất 照chiếu 。 亦diệc 無vô 生sanh 死tử 之chi 縛phược 而nhi 不bất 解giải 。 離ly 苦khổ 得đắc 樂lạc 。 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 豈khởi 虗hư 謬mậu 哉tai 。 是thị 則tắc 雖tuy 由do 慈từ 光quang 外ngoại 攝nhiếp 。 而nhi 又hựu 全toàn 憑bằng 念niệm 力lực 至chí 心tâm 。 寄ký 語ngữ 行hành 者giả 。 尋tầm 常thường 稱xưng 名danh 。 七thất 日nhật 之chi 期kỳ 。 而nhi 功công 始thỉ 一nhất 日nhật 一nhất 日nhật 之chi 期kỳ 。 而nhi 功công 始thỉ 一nhất 時thời 。 一nhất 時thời 之chi 期kỳ 。 而nhi 功công 始thỉ 一nhất 念niệm 。 果quả 能năng 一nhất 念niệm 至chí 心tâm 。 而nhi 滅diệt 除trừ 眾chúng 罪tội 。 則tắc 一nhất 時thời 一nhất 時thời 之chi 功công 。 當đương 何hà 如như 哉tai 。 一nhất 日nhật 七thất 日nhật 之chi 功công 。 又hựu 何hà 如như 哉tai 。 成thành 山sơn 之chi 功công 。 始thỉ 於ư 初sơ 簣quỹ 。 求cầu 生sanh 淨tịnh 土độ 者giả 。 尚thượng 勉miễn 之chi 哉tai 。 故cố 普phổ 智trí 大đại 師sư 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 少thiểu 火hỏa 。 能năng 然nhiên 一nhất 切thiết 草thảo 木mộc 。 如như 少thiểu 金kim 剛cang 。 能năng 壞hoại 須Tu 彌Di 山Sơn 。 所sở 以dĩ 觀quán 經kinh 下hạ 品phẩm 中trung 說thuyết 。 火hỏa 車xa 相tương/tướng 現hiện 。 尚thượng 得đắc 往vãng 生sanh 。 皆giai 由do 慙tàm 愧quý 之chi 心tâm 。 信tín 力lực 堅kiên 固cố 。 方phương 能năng 滅diệt 惡ác 。 若nhược 觀quán 世thế 人nhân 。 為vi 善thiện 心tâm 輕khinh 。 為vi 惡ác 心tâm 重trọng/trùng 。 誠thành 恐khủng 善thiện 未vị 敵địch 惡ác 。 何hà 以dĩ 得đắc 生sanh 淨tịnh 土độ 。 請thỉnh 以dĩ 現hiện 事sự 驗nghiệm 之chi 。 對đối 佛Phật 像tượng 。 則tắc 不bất 如như 接tiếp 大đại 賓tân 之chi 恭cung 謹cẩn 。 學học 經Kinh 法Pháp 。 則tắc 不bất 如như 求cầu 財tài 利lợi 之chi 勤cần 劬cù 。 毀hủy 他tha 。 則tắc 氣khí 粗thô 語ngữ 滑hoạt 。 讚tán 彼bỉ 。 則tắc 氣khí 緩hoãn 語ngữ 澁sáp 。 或hoặc 以dĩ 惡ác 之chi 。 則tắc 覆phú 善thiện 揚dương 惡ác 。 好hảo/hiếu 之chi 。 則tắc 掩yểm 短đoản 美mỹ 長trường/trưởng 。 凡phàm 此thử 用dụng 心tâm 方phương 沉trầm 惡ác 趣thú 欲dục 以dĩ 少thiểu 善thiện 消tiêu 多đa 惡ác 。 而nhi 求cầu 生sanh 者giả 難nạn/nan 矣hĩ 哉tai 。

△# 四tứ 結kết 勸khuyến 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 四tứ 結kết 勸khuyến 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 我ngã 見kiến 是thị 利lợi 。 故cố 說thuyết 此thử 言ngôn 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 聞văn 是thị 說thuyết 者giả 。 應ưng 當đương 發phát 願nguyện 。 生sanh 彼bỉ 國quốc 土độ 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 淨tịnh 業nghiệp 功công 勛# 。 願nguyện 為vi 最tối 要yếu 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 再tái 三tam 勸khuyến 勉miễn 。

【# 鈔sao 】# 淨tịnh 業nghiệp 之chi 宗tông 。 雖tuy 具cụ 三tam 要yếu 。 願nguyện 為vi 船thuyền 舵# 。 又hựu 居cư 其kỳ 先tiên 。 信tín 行hành 有hữu 所sở 要yếu 制chế 。 直trực 捷tiệp 往vãng 生sanh 無vô 疑nghi 。

△# 三tam 諸chư 佛Phật 稱xưng 讚tán 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 三tam 諸chư 佛Phật 稱xưng 讚tán 三tam 。 初sơ 釋Thích 迦Ca 稱xưng 讚tán 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 三tam 。 初sơ 釋Thích 迦Ca 稱xưng 讚tán 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 如như 我ngã 今kim 者giả 。 讚tán 嘆thán 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 之chi 利lợi 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 三tam 。 初sơ 釋thích 稱xưng 讚tán 所sở 指chỉ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 牒điệp 前tiền 稱xưng 讚tán 依y 正chánh 莊trang 嚴nghiêm 願nguyện 行hành 功công 德đức 。 利lợi 益ích 無vô 量lượng 。 以dĩ 例lệ 六lục 方phương 諸chư 佛Phật 。 悉tất 亦diệc 如như 是thị 稱xưng 讚tán 。 勉miễn 令linh 生sanh 信tín 。

【# 鈔sao 】# 前tiền 所sở 稱xưng 讚tán 依y 正chánh 莊trang 嚴nghiêm 。 指chỉ 所sở 詮thuyên 之chi 體thể 也dã 。 願nguyện 之chi 與dữ 行hành 。 指chỉ 所sở 詮thuyên 之chi 宗tông 也dã 。 功công 之chi 與dữ 德đức 。 指chỉ 所sở 詮thuyên 之chi 力lực 用dụng 也dã 。 如như 是thị 利lợi 益ích 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 尚thượng 不bất 可khả 以dĩ 心tâm 思tư 。 況huống 可khả 以dĩ 言ngôn 議nghị 。 金kim 口khẩu 叮# 嚀# 。 勉miễn 令linh 生sanh 信tín 。 讀đọc 是thị 經Kinh 者giả 。 可khả 不bất 修tu 之chi 。

△# 次thứ 明minh 秦tần 譯dịch 之chi 簡giản 。

【# 疏sớ/sơ 】# 唐đường 譯dịch 具cụ 有hữu 十thập 方phương 。 此thử 惟duy 六lục 方phương 。 略lược 去khứ 四tứ 維duy 耳nhĩ 。

【# 鈔sao 】# 歷lịch 代đại 譯dịch 經kinh 。 惟duy 什thập 師sư 順thuận 此thử 方phương 之chi 機cơ 而nhi 十thập 一nhất 略lược 之chi 。 無vô 論luận 其kỳ 他tha 。 即tức 此thử 經Kinh 十thập 方phương 佛Phật 讚tán 。 而nhi 略lược 去khứ 其kỳ 四tứ 。 人nhân 皆giai 傳truyền 誦tụng 似tự 有hữu 不bất 期kỳ 然nhiên 而nhi 使sử 之chi 然nhiên 者giả 。 亦diệc 可khả 謂vị 得đắc 契khế 理lý 契khế 機cơ 。 妙diệu 也dã 。

△# 三tam 指chỉ 科khoa 判phán 之chi 失thất 。

【# 疏sớ/sơ 】# 孤cô 山sơn 疏sớ/sơ 。 此thử 後hậu 即tức 屬thuộc 流lưu 通thông 。 今kim 謂vị 諸chư 佛Phật 稱xưng 讚tán 。 是thị 本bổn 經kinh 題đề 一nhất 經kinh 要yếu 旨chỉ 。 合hợp 歸quy 正chánh 說thuyết 。

【# 鈔sao 】# 孤cô 山sơn 判phán 屬thuộc 流lưu 通thông 者giả 。 意ý 謂vị 六lục 方phương 佛Phật 讚tán 。 是thị 使sử 流lưu 通thông 故cố 也dã 。 不bất 知tri 此thử 讚tán 是thị 本bổn 經kinh 題đề 目mục 。 豈khởi 有hữu 經kinh 義nghĩa 屬thuộc 於ư 正chánh 宗tông 。 而nhi 經kinh 題đề 又hựu 屬thuộc 流lưu 通thông 耶da 。

△# 二nhị 諸chư 佛Phật 同đồng 讚tán 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 諸chư 佛Phật 同đồng 讚tán 六lục 。 初sơ 東đông 方phương 二nhị 。 初sơ 現hiện 相tướng 表biểu 彰chương 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 東đông 方phương 二nhị 。 初sơ 現hiện 相tướng 表biểu 彰chương 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

東đông 方phương 亦diệc 有hữu 。 阿A 閦Súc 鞞Bệ 佛Phật 。 須Tu 彌Di 相Tướng 佛Phật 。 大Đại 須Tu 彌Di 佛Phật 。 須Tu 彌Di 光Quang 佛Phật 。 妙diệu 音âm 佛Phật 。 如như 是thị 等đẳng 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 諸chư 佛Phật 。 各các 於ư 其kỳ 國quốc 。 出xuất 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 遍biến 覆phú 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 四tứ 。 初sơ 釋thích 佛Phật 名danh 五ngũ 。 初sơ 釋thích 阿A 閦Súc 鞞Bệ 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 阿A 閦Súc 鞞Bệ 佛Phật 。 此thử 云vân 不bất 動động 。 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 。 無vô 遷thiên 變biến 故cố 。

【# 鈔sao 】# 論luận 佛Phật 三Tam 身Thân 。 悉tất 無vô 遷thiên 變biến 。 以dĩ 報báo 身thân 契khế 法pháp 證chứng 一nhất 性tánh 故cố 。 應ưng 身thân 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 。 全toàn 用dụng 在tại 體thể 故cố 。 今kim 但đãn 云vân 法Pháp 身thân 者giả 。 以dĩ 讓nhượng 此thử 身thân 非phi 修tu 成thành 故cố 也dã 。

△# 次thứ 釋thích 須Tu 彌Di 相Tướng 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 須Tu 彌Di 此thử 云vân 妙diệu 高cao 。 佛Phật 相tương/tướng 如như 之chi 。 妙diệu 則tắc 三tam 德đức 圓viên 融dung 。 高cao 則tắc 逈huýnh 出xuất 因nhân 位vị 。

【# 鈔sao 】# 三tam 德đức 圓viên 融dung 。 簡giản 異dị 偏thiên 證chứng 。 逈huýnh 出xuất 因nhân 位vị 。 簡giản 異dị 分phần/phân 真chân 。 乃nãi 圓viên 頓đốn 妙diệu 覺giác 果quả 佛Phật 。 若nhược 曰viết 佛Phật 相tương/tướng 如như 之chi 。 乃nãi 所sở 現hiện 勝thắng 應ưng 。 被bị 高cao 山sơn 王vương 機cơ 。 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 等đẳng 經kinh 之chi 佛Phật 。 亦diệc 可khả 名danh 為vi 報báo 身thân 。

△# 三tam 釋thích 大Đại 須Tu 彌Di 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 須Tu 彌Di 者giả 。 佛Phật 德đức 高cao 大đại 。 如như 須Tu 彌Di 盧lô 。 超siêu 過quá 眾chúng 山sơn 。

【# 鈔sao 】# 高cao 則tắc 位vị 齊tề 究cứu 竟cánh 。 廣quảng 則tắc 德đức 備bị 法Pháp 界Giới 。 超siêu 過quá 因nhân 位vị 。 稱xưng 大đại 須Tu 彌Di 。

△# 四tứ 釋thích 須Tu 彌Di 光Quang 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 須Tu 彌Di 光quang 者giả 。 光quang 如như 須Tu 彌Di 。 映ánh 蔽tế 眾chúng 山sơn 。

【# 鈔sao 】# 報báo 智trí 光quang 明minh 。 豎thụ 高cao 橫hoạnh/hoành 遍biến 。 因nhân 位vị 偏thiên 乘thừa 。 悉tất 皆giai 映ánh 蔽tế 。

△# 五ngũ 釋thích 妙diệu 音âm 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 妙diệu 音âm 者giả 。 音âm 聲thanh 美mỹ 妙diệu 。 說thuyết 法Pháp 稱xưng 機cơ 。

【# 鈔sao 】# 音âm 聲thanh 雖tuy 美mỹ 。 不bất 能năng 說thuyết 法Pháp 固cố 非phi 妙diệu 也dã 。 雖tuy 能năng 說thuyết 法Pháp 。 若nhược 不bất 稱xưng 機cơ 。 亦diệc 非phi 妙diệu 也dã 。

△# 次thứ 釋thích 恆Hằng 河Hà 沙sa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 恆Hằng 河Hà 。 亦diệc 云vân 殑Căng 伽Già 河hà 。 在tại 天Thiên 竺Trúc 無vô 熱nhiệt 池trì 側trắc 。 廣quảng 四tứ 十thập 里lý 。 其kỳ 沙sa 至chí 細tế 。 興hưng 水thủy 同đồng 流lưu 。 言ngôn 其kỳ 多đa 也dã 。

【# 鈔sao 】# 無vô 熱nhiệt 池trì 。 即tức 梵Phạn 語ngữ 阿a 耨nậu 達đạt 也dã 。 有hữu 四tứ 口khẩu 。 從tùng 東đông 南nam 角giác 白bạch 象tượng 口khẩu 所sở 出xuất 之chi 水thủy 。 流lưu 入nhập 恆Hằng 河Hà 。 沙sa 細tế 如như 麵miến 。 佛Phật 常thường 於ư 此thử 河hà 之chi 側trắc 說thuyết 法Pháp 。 凡phàm 指chỉ 數số 多đa 。 必tất 以dĩ 此thử 河hà 之chi 沙sa 為ví 喻dụ 。 令linh 易dị 曉hiểu 故cố 。

△# 三tam 釋thích 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 出xuất 廣quảng 長trường 舌thiệt 。 表biểu 無vô 虗hư 妄vọng 。 無vô 量lượng 劫kiếp 來lai 。 口khẩu 離ly 四tứ 過quá 。 故cố 感cảm 此thử 相tương/tướng 。

【# 鈔sao 】# 凡phàm 人nhân 之chi 舌thiệt 。 隨tùy 其kỳ 報báo 相tương/tướng 。 各các 有hữu 廣quảng 長trường 。 若nhược 此thử 方phương 貴quý 人nhân 。 舌thiệt 舐thỉ 至chí 鼻tị 然nhiên 能năng 可khả 長trường/trưởng 可khả 短đoản 。 則tắc 以dĩ 之chi 為vi 貴quý 。 苟cẩu 長trường/trưởng 而nhi 不bất 能năng 縮súc 。 短đoản 而nhi 不bất 能năng 伸thân 。 此thử 必tất 生sanh 前tiền 好hảo/hiếu 演diễn 是thị 非phi 為vi 短đoản 長trường/trưởng 之chi 說thuyết 。 故cố 感cảm 今kim 生sanh 如như 此thử 之chi 報báo 以dĩ 驗nghiệm 世thế 人nhân 。 不bất 妄vọng 語ngữ 者giả 。 必tất 得đắc 其kỳ 所sở 。 惟duy 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 多đa 劫kiếp 實thật 語ngữ 。 故cố 舌thiệt 相tướng 廣quảng 長trường 。 超siêu 異dị 常thường 人nhân 。 然nhiên 有hữu 常thường 相tương/tướng 。 現hiện 相tướng 不bất 同đồng 。 若nhược 常thường 相tương/tướng 者giả 。 縮súc 之chi 雖tuy 常thường 在tại 口khẩu 。 伸thân 之chi 則tắc 能năng 覆phú 面diện 。 上thượng 至chí 髮phát 際tế 。 此thử 曾tằng 令linh 外ngoại 道đạo 生sanh 信tín 。 所sở 示thị 如như 此thử 也dã 。 若nhược 夫phu 現hiện 相tướng 。 又hựu 有hữu 大đại 小tiểu 不bất 同đồng 。 略lược 舉cử 二nhị 經kinh 。 法pháp 華hoa 言ngôn 高cao 而nhi 不bất 言ngôn 廣quảng 。 故cố 曰viết 上thượng 至chí 梵Phạm 世Thế 。 此thử 經Kinh 言ngôn 廣quảng 而nhi 不bất 言ngôn 高cao 。 故cố 曰viết 遍biến 覆phú 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 要yếu 知tri 二nhị 經kinh 。 大đại 小tiểu 相tương/tướng 齊tề 。 但đãn 文văn 互hỗ 略lược 。 故cố 各các 舉cử 一nhất 邊biên 。 悉tất 是thị 表biểu 無vô 虗hư 妄vọng 。 現hiện 此thử 以dĩ 敦đôn 聞văn 者giả 之chi 信tín 耳nhĩ 。 又hựu 義nghĩa 。 法pháp 華hoa 明minh 豎thụ 出xuất 三tam 界giới 。 故cố 但đãn 言ngôn 高cao 。 此thử 經Kinh 明minh 橫hoạnh/hoành 出xuất 三tam 界giới 。 故cố 但đãn 言ngôn 廣quảng 若nhược 即tức 豎thụ 而nhi 橫hoạnh/hoành 。 即tức 橫hoạnh/hoành 而nhi 豎thụ 。 文văn 雖tuy 互hỗ 略lược 。 義nghĩa 必tất 相tương/tướng 齊tề 。

△# 四tứ 釋thích 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 俱câu 舍xá 頌tụng 云vân 。 四tứ 大đại 洲châu 日nhật 月nguyệt 。 須Tu 彌Di 盧lô 欲dục 天thiên 。 梵Phạm 世Thế 各các 一nhất 千thiên 。 名danh 一nhất 小tiểu 千thiên 界giới 。 此thử 小tiểu 千thiên 千thiên 倍bội 。 說thuyết 名danh 為vi 中trung 千thiên 。 此thử 千thiên 倍bội 大Đại 千Thiên 。 皆giai 同đồng 一nhất 成thành 壞hoại 。 謂vị 萬vạn 億ức 四tứ 天thiên 下hạ 。 總tổng 為vi 一nhất 佛Phật 土độ 也dã 。

【# 鈔sao 】# 前tiền 文văn 已dĩ 釋thích 。 須tu 者giả 往vãng 尋tầm 。

△# 二nhị 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

說thuyết 誠thành 實thật 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 當đương 信tín 是thị 稱xưng 讚tán 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 一Nhất 切Thiết 諸Chư 佛Phật 所Sở 護Hộ 念Niệm 經Kinh 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 釋thích 令linh 生sanh 深thâm 信tín 。

【# 疏sớ/sơ 】# 決quyết 定định 不bất 虗hư 。 故cố 言ngôn 誠thành 實thật 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 恆Hằng 沙sa 諸chư 佛Phật 。 異dị 口khẩu 同đồng 音âm 。 說thuyết 此thử 法Pháp 門môn 。 令linh 生sanh 深thâm 信tín 。

【# 鈔sao 】# 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 說thuyết 誠thành 實thật 言ngôn 者giả 。 謂vị 淨tịnh 土độ 法Pháp 門môn 。 非phi 但đãn 我ngã 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 。 以dĩ 決quyết 定định 不bất 虗hư 之chi 言ngôn 。 而nhi 為vi 大đại 眾chúng 宣tuyên 說thuyết 即tức 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 亦diệc 異dị 口khẩu 同đồng 音âm 。 說thuyết 如như 是thị 決quyết 定định 可khả 信tín 誠thành 實thật 之chi 法pháp 也dã 。 此thử 段đoạn 經kinh 義nghĩa 。 昔tích 慈từ 恩ân 法Pháp 師sư 。 謂vị 觀quán 此thử 經Kinh 勢thế 。 葢# 他tha 方phương 諸chư 佛Phật 。 告cáo 自tự 國quốc 聽thính 眾chúng 。 釋Thích 迦Ca 轉chuyển 引dẫn 彼bỉ 佛Phật 意ý 言ngôn 。 證chứng 彼bỉ 西tây 方phương 。 令linh 此thử 會hội 眾chúng 生sanh 信tín 敬kính 也dã 。 而nhi 靈linh 芝chi 法Pháp 師sư 所sở 說thuyết 。 又hựu 自tự 不bất 同đồng 謂vị 正chánh 當đương 釋Thích 迦Ca 。 說thuyết 此thử 經Kinh 時thời 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 同đồng 時thời 勸khuyến 讚tán 。 令linh 信tín 是thị 經Kinh 。 余dư 謂vị 準chuẩn 前tiền 。 既ký 云vân 亦diệc 有hữu 。 要yếu 當đương 以dĩ 慈từ 恩ân 為vi 正chánh 也dã 。

△# 次thứ 釋thích 是thị 本bổn 經kinh 題đề 。

【# 疏sớ/sơ 】# 稱xưng 讚tán 下hạ 十thập 六lục 字tự 。 是thị 本bổn 經kinh 題đề 。 上thượng 八bát 字tự 。 言ngôn 極cực 樂lạc 依y 正chánh 莊trang 嚴nghiêm 。 行hạnh 願nguyện 因nhân 果quả 。 下hạ 八bát 字tự 。 言ngôn 六lục 方phương 稱xưng 讚tán 。 下hạ 文văn 釋thích 云vân 。 聞văn 是thị 經Kinh 受thọ 持trì 者giả 。 及cập 聞văn 諸chư 佛Phật 名danh 者giả 。 皆giai 為vi 諸chư 佛Phật 護hộ 念niệm 。 不bất 退thoái 菩Bồ 提Đề 。

【# 鈔sao 】# 準chuẩn 慈từ 恩ân 師sư 意ý 。 則tắc 下hạ 八bát 字tự 。 總tổng 是thị 釋Thích 迦Ca 與dữ 諸chư 佛Phật 。 皆giai 說thuyết 淨tịnh 土độ 法Pháp 門môn 。 而nhi 此thử 唯duy 心tâm 淨tịnh 土độ 。 本bổn 性tánh 彌di 陀đà 之chi 旨chỉ 。 皆giai 為vi 諸chư 佛Phật 。 之chi 所sở 護hộ 念niệm 。 越việt 溪khê 澄trừng 師sư 云vân 此thử 經Kinh 有hữu 四tứ 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 一nhất 者giả 依y 報báo 。 雖tuy 是thị 同đồng 居cư 。 而nhi 體thể 是thị 寂tịch 光quang 。 二nhị 者giả 正chánh 報báo 。 雖tuy 是thị 應ưng 身thân 。 即tức 法pháp 即tức 報báo 。 三tam 者giả 修tu 因nhân 。 四tứ 者giả 感cảm 果quả 。 七thất 日nhật 持trì 名danh 即tức 感cảm 聖thánh 果Quả 。 因nhân 果quả 不bất 二nhị 。 皆giai 是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。

△# 二nhị 南nam 方phương 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 南nam 方phương 二nhị 。 初sơ 現hiện 相tướng 表biểu 彰chương 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 現hiện 表biểu 彰chương 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 南nam 方phương 世thế 界giới 。 有hữu 日Nhật 月Nguyệt 燈Đăng 佛Phật 。 名Danh 聞Văn 光Quang 佛Phật 。 大Đại 燄Diệm 肩Kiên 佛Phật 。 須Tu 彌Di 燈Đăng 佛Phật 。 無Vô 量Lượng 精Tinh 進Tấn 佛Phật 。 如như 是thị 等đẳng 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 諸chư 佛Phật 。 各các 於ư 其kỳ 國quốc 。 出xuất 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 遍biến 覆phú 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 五ngũ 。 初sơ 釋thích 日nhật 月nguyệt 燈đăng 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 日nhật 月nguyệt 燈đăng 光quang 。 表biểu 佛Phật 三tam 智trí 。

【# 鈔sao 】# 三tam 智trí 之chi 中trung 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 最tối 為vi 尊tôn 勝thắng 。 取thủ 喻dụ 如như 日nhật 。 無vô 幽u 不bất 燭chúc 而nhi 寰# 宇vũ 居cư 尊tôn 。 道đạo 種chủng 智trí 。 出xuất 假giả 利lợi 物vật 導đạo 利lợi 羣quần 萌manh 。 取thủ 喻dụ 如như 月nguyệt 。 長trưởng 養dưỡng 萬vạn 物vật 。 各các 得đắc 華hoa 茂mậu 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 破phá 見kiến 思tư 惑hoặc 。 於ư 空không 得đắc 證chứng 。 取thủ 喻dụ 如như 燈đăng 。 能năng 除trừ 室thất 暗ám 。 使sử 獲hoạch 智trí 明minh 。

△# 次thứ 釋thích 名Danh 聞Văn 光Quang 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 名danh 聞văn 光quang 者giả 。 名danh 聞văn 十thập 方phương 。 如như 光quang 徧biến 照chiếu 。

【# 鈔sao 】# 三tam 德đức 智trí 光quang 。 遍biến 照chiếu 十thập 方phương 。 有hữu 名danh 稱xưng 之chi 實thật 。 故cố 有hữu 名danh 稱xưng 之chi 聞văn 。

△# 三tam 釋thích 大Đại 燄Diệm 肩Kiên 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 燄diệm 肩kiên 者giả 。 肩kiên 表biểu 二nhị 智trí 。 燄diệm 喻dụ 照chiếu 理lý 。

【# 鈔sao 】# 左tả 肩kiên 表biểu 實thật 智trí 。 右hữu 肩kiên 表biểu 權quyền 智trí 。 二nhị 智trí 之chi 燄diệm 。 能năng 照chiếu 權quyền 實thật 之chi 理lý 。 喻dụ 如như 燄diệm 肩kiên 。

△# 四tứ 釋thích 須Tu 彌Di 燈Đăng 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 須Tu 彌Di 燈đăng 者giả 。 須Tu 彌Di 高cao 出xuất 眾chúng 山sơn 。 燈đăng 表biểu 化hóa 他tha 之chi 用dụng 。

【# 鈔sao 】# 高cao 出xuất 眾chúng 山sơn 。 表biểu 自tự 證chứng 之chi 體thể 。 備bị 乎hồ 四tứ 德đức 。 高cao 出xuất 因nhân 位vị 。 化hóa 他tha 之chi 用dụng 。 即tức 用dụng 即tức 體thể 。 利lợi 無vô 不bất 妙diệu 。

△# 五ngũ 釋thích 無Vô 量Lượng 精Tinh 進Tấn 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 量lượng 精tinh 進tấn 者giả 。 方phương 便tiện 度độ 生sanh 。 未vị 嘗thường 休hưu 息tức 。 眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 。 悲bi 智trí 亦diệc 然nhiên 。

【# 鈔sao 】# 眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 。 言ngôn 數số 多đa 也dã 。 未vị 嘗thường 休hưu 息tức 。 言ngôn 時thời 長trường/trưởng 也dã 。 如Như 來Lai 之chi 悲bi 智trí 方phương 便tiện 。 度độ 盡tận 眾chúng 生sanh 。 不bất 雜tạp 不bất 退thoái 。 故cố 名danh 無vô 量lượng 精tinh 進tấn 。

△# 二nhị 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

△# 二nhị 列liệt 經kinh 。

說thuyết 誠thành 實thật 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 當đương 信tín 是thị 稱xưng 讚tán 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 所sở 護hộ 念niệm 經Kinh 。

△# 三tam 西tây 方phương 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 三tam 西tây 方phương 二nhị 。 初sơ 現hiện 相tướng 表biểu 彰chương 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 現hiện 相tướng 表biểu 彰chương 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 西tây 方phương 世thế 界giới 。 有hữu 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 。 無Vô 量Lượng 相Tướng 佛Phật 。 無Vô 量Lượng 幢Tràng 佛Phật 。 大đại 光quang 佛Phật 。 大đại 明minh 佛Phật 。 寶bảo 相tương/tướng 佛Phật 。 淨tịnh 光quang 佛Phật 。 如như 是thị 等đẳng 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 諸chư 佛Phật 。 各các 於ư 其kỳ 國quốc 。 出xuất 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 遍biến 覆phú 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 七thất 。 初sơ 釋thích 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 者giả 。 靈linh 芝chi 云vân 。 同đồng 名danh 甚thậm 多đa 。 決quyết 非phi 法Pháp 藏tạng 所sở 成thành 之chi 彌di 陀đà 也dã 。 慈từ 恩ân 云vân 。 設thiết 若nhược 彌di 陀đà 自tự 讚tán 。 於ư 理lý 何hà 妨phương 。 謂vị 稱xưng 讚tán 此thử 法Pháp 門môn 。 令linh 生sanh 深thâm 信tín 。 非phi 自tự 伐phạt 其kỳ 善thiện 也dã 。

【# 鈔sao 】# 靈linh 芝chi 謂vị 決quyết 非phi 極cực 樂lạc 彌di 陀đà 者giả 。 以dĩ 其kỳ 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 各các 於ư 本bổn 國quốc 稱xưng 讚tán 。 說thuyết 此thử 彌di 陀đà 一nhất 經kinh 。 令linh 眾chúng 生sanh 聞văn 者giả 。 生sanh 信tín 受thọ 持trì 。 發phát 往vãng 生sanh 願nguyện 。 若nhược 彌di 陀đà 自tự 讚tán 者giả 。 豈khởi 令linh 極cực 樂lạc 眾chúng 生sanh 。 又hựu 求cầu 生sanh 別biệt 有hữu 極cực 樂lạc 淨tịnh 土độ 乎hồ 。 況huống 自tự 伐phạt 其kỳ 善thiện 者giả 。 祇kỳ 可khả 誡giới 乎hồ 下hạ 凡phàm 。 若nhược 如Như 來Lai 者giả 。 自tự 稱xưng 我ngã 是thị 。 如Như 來Lai 應Ứng 供Cúng 等đẳng 。 勉miễn 令linh 聞văn 者giả 。 咸hàm 來lai 聽thính 法Pháp 。 成thành 乎hồ 三tam 慧tuệ 。 豈khởi 自tự 伐phạt 之chi 言ngôn 乎hồ 。

△# 次thứ 釋thích 無Vô 量Lượng 相Tướng 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 量lượng 相tương/tướng 者giả 。 相tướng 好hảo 無vô 量lượng 也dã 。

【# 鈔sao 】# 相tướng 好hảo 無vô 量lượng 者giả 。 如như 盧lô 舍xá 那na 。 具cụ 足túc 十thập 華hoa 藏tạng 海hải 微vi 塵trần 相tướng 好hảo 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 具cụ 足túc 八bát 萬vạn 。 四tứ 千thiên 相tướng 好hảo 光quang 明minh 。 龍long 女nữ 之chi 讚tán 釋Thích 迦Ca 。 微vi 妙diệu 淨tịnh 法Pháp 身thân 。 具cụ 相tướng 三tam 十thập 二nhị 。 以dĩ 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 用dụng 莊trang 嚴nghiêm 法Pháp 身thân 。 皆giai 可khả 名danh 為vi 相tướng 好hảo 無vô 量lượng 也dã 。

△# 三tam 釋thích 無Vô 量Lượng 幢Tràng 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 量lượng 幢tràng 者giả 。 功công 德đức 無vô 量lượng 。 超siêu 勝thắng 如như 幢tràng 也dã 。

【# 鈔sao 】# 幢tràng 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 高cao 出xuất 。 有hữu 超siêu 勝thắng 義nghĩa 。 二nhị 八bát 方phương 。 有hữu 摧tồi 邪tà 義nghĩa 今kim 取thủ 高cao 出xuất 。 故cố 釋thích 云vân 超siêu 勝thắng 。

△# 四tứ 釋thích 大đại 光quang 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 光quang 者giả 。 廣quảng 大đại 光quang 明minh 。 暎ánh 蔽tế 一nhất 切thiết 也dã 。

【# 鈔sao 】# 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 。 極cực 其kỳ 廣quảng 大đại 。 映ánh 蔽tế 凡phàm 小tiểu 。 及cập 以dĩ 因nhân 人nhân 。

△# 五ngũ 釋thích 大đại 明minh 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 明minh 者giả 佛Phật 智trí 大đại 明minh 。 無vô 惑hoặc 不bất 破phá 也dã 。

【# 鈔sao 】# 佛Phật 證chứng 三tam 智trí 。 皆giai 有hữu 大đại 明minh 。 能năng 破phá 三tam 惑hoặc 。 及cập 以dĩ 二nhị 死tử 既ký 能năng 自tự 破phá 。 亦diệc 能năng 破phá 他tha 。

△# 六lục 釋thích 寶bảo 相tương/tướng 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 寶bảo 相tương/tướng 者giả 相tướng 好hảo 殊thù 特đặc 。 如như 寶bảo 可khả 貴quý 也dã 。

【# 鈔sao 】# 世thế 閒gian/nhàn 之chi 寶bảo 。 莫mạc 貴quý 於ư 善thiện 。 如Như 來Lai 之chi 寶bảo 。 莫mạc 貴quý 相tướng 好hảo 。 可khả 尊tôn 可khả 重trọng/trùng 故cố 喻dụ 於ư 寶bảo 。

△# 七thất 釋thích 淨tịnh 光quang 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 淨tịnh 光quang 者giả 。 淨tịnh 表biểu 法Pháp 身thân 。 光quang 表biểu 報báo 應ứng 也dã 。

【# 鈔sao 】# 分phần/phân 字tự 而nhi 釋thích 。 故cố 名danh 以dĩ 義nghĩa 表biểu 。 若nhược 合hợp 釋thích 者giả 。 光quang 表biểu 三Tam 身Thân 。 淨tịnh 表biểu 三Tam 身Thân 。 證chứng 極cực 清thanh 淨tịnh 超siêu 諸chư 因nhân 位vị 。 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 遊du 於ư 無vô 量lượng 。 甚thậm 深thâm 法Pháp 性tánh 。 超siêu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 行hành 清thanh 淨tịnh 是thị 也dã 。

△# 二nhị 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

△# 二nhị 列liệt 經kinh 。

說thuyết 誠thành 實thật 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 當đương 信tín 是thị 稱xưng 讚tán 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 一Nhất 切Thiết 諸Chư 佛Phật 所Sở 護Hộ 念Niệm 經Kinh 。

△# 四tứ 北bắc 方phương 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 四tứ 北bắc 方phương 二nhị 。 初sơ 現hiện 相tướng 表biểu 彰chương 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 現hiện 相tướng 表biểu 彰chương 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 北bắc 方phương 世thế 界giới 。 有hữu 燄Diệm 肩Kiên 佛Phật 。 最Tối 勝Thắng 音Âm 佛Phật 。 難nan 沮trở 佛Phật 。 日nhật 生sanh 佛Phật 。 網võng 明minh 佛Phật 。 如như 是thị 等đẳng 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 諸chư 佛Phật 各các 於ư 其kỳ 國quốc 。 出xuất 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 遍biến 覆phú 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 五ngũ 。 初sơ 釋thích 燄diệm 肩kiên 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 燄diệm 肩kiên 者giả 。 雙song 照chiếu 真chân 俗tục 。 如như 肩kiên 發phát 燄diệm 。

【# 鈔sao 】# 兩lưỡng 肩kiên 表biểu 權quyền 實thật 二nhị 智trí 。 今kim 兩lưỡng 肩kiên 發phát 燄diệm 。 表biểu 二nhị 智trí 燄diệm 光quang 。 照chiếu 真chân 俗tục 二nhị 理lý 也dã 。

△# 次thứ 釋thích 最Tối 勝Thắng 音Âm 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 最tối 勝thắng 音âm 者giả 。 梵Phạm 音âm 深thâm 妙diệu 。 超siêu 勝thắng 一nhất 切thiết 。

【# 鈔sao 】# 佛Phật 凡phàm 說thuyết 法Pháp 。 以dĩ 八bát 音âm 四tứ 辨biện 而nhi 宣tuyên 暢sướng 之chi 。 所sở 詮thuyên 之chi 理lý 。 最tối 為vi 深thâm 妙diệu 。 一nhất 切thiết 因nhân 人nhân 。 所sở 不bất 能năng 比tỉ 。 故cố 言ngôn 最tối 勝thắng 。

△# 三tam 釋thích 難nan 沮trở 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 難nan 沮trở 者giả 。 法Pháp 身thân 堅kiên 固cố 。 不bất 可khả 沮trở 壞hoại 。

【# 鈔sao 】# 佛Phật 具cụ 三Tam 身Thân 。 舉cử 一nhất 即tức 三tam 。 法Pháp 身thân 既ký 其kỳ 堅kiên 固cố 。 報báo 應ứng 亦diệc 必tất 同đồng 之chi 。 要yếu 之chi 皆giai 不bất 可khả 沮trở 壞hoại 也dã 。

△# 四tứ 釋thích 日nhật 生sanh 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 日nhật 生sanh 者giả 。 如như 日nhật 初sơ 昇thăng 。 無vô 幽u 不bất 燭chúc 。

【# 鈔sao 】# 佛Phật 日nhật 行hành 空không 。 皆giai 能năng 燭chúc 幽u 。 惟duy 初sơ 生sanh 日nhật 。 燭chúc 幽u 義nghĩa 顯hiển 。 故cố 偏thiên 言ngôn 之chi 。

△# 五ngũ 釋thích 網võng 明minh 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 網võng 明minh 者giả 。 智trí 明minh 如như 網võng 遍biến 覆phú 十thập 界giới 。

【# 鈔sao 】# 佛Phật 之chi 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 。 猶do 如như 因nhân 陀đà 羅la 網võng 。 既ký 互hỗ 照chiếu 莊trang 嚴nghiêm 之chi 不bất 盡tận 。 亦diệc 徧biến 覆phú 十thập 方phương 之chi 無vô 餘dư 可khả 表biểu 慈từ 悲bi 蔭ấm 祐hựu 十thập 界giới 。

△# 二nhị 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

△# 二nhị 列liệt 經kinh 。

說thuyết 誠thành 實thật 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 當đương 信tín 是thị 稱xưng 讚tán 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 一Nhất 切Thiết 諸Chư 佛Phật 所Sở 護Hộ 念Niệm 經Kinh 。

△# 五ngũ 下hạ 方phương 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 五ngũ 下hạ 方phương 二nhị 。 初sơ 現hiện 相tướng 表biểu 彰chương 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 現hiện 相tướng 表biểu 彰chương 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 下hạ 方phương 世thế 界giới 。 有hữu 師Sư 子Tử 佛Phật 。 名danh 聞văn 佛Phật 。 名danh 光quang 佛Phật 達đạt 磨ma 佛Phật 。 法Pháp 幢tràng 佛Phật 。 持trì 法Pháp 佛Phật 。 如như 是thị 等đẳng 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 諸chư 佛Phật 。 各các 於ư 其kỳ 國quốc 。 出xuất 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 遍biến 覆phú 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 六lục 。 初sơ 釋Thích 師Sư 子Tử 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 師sư 子tử 如như 師sư 子tử 。 王vương 摧tồi 伏phục 羣quần 獸thú 。

【# 鈔sao 】# 師sư 子tử 為vi 百bách 獸thú 中trung 王vương 。 身thân 力lực 威uy 猛mãnh 。 吼hống 音âm 雄hùng 震chấn 。 力lực 能năng 伏phục 獸thú 。 聲thanh 能năng 裂liệt 腦não 。 喻dụ 佛Phật 從tùng 意ý 輪luân 現hiện 身thân 通thông 。 口khẩu 輪luân 說thuyết 大đại 法pháp 。 眾chúng 生sanh 莫mạc 不bất 歸quy 依y 。 邪tà 魔ma 悉tất 皆giai 摧tồi 伏phục 。

△# 次thứ 釋thích 名danh 聞văn 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 名danh 聞văn 者giả 。 名danh 稱xưng 普phổ 聞văn 。 無vô 量lượng 世thế 界giới 。

【# 鈔sao 】# 佛Phật 有hữu 無vô 量lượng 德đức 。 應ưng 有hữu 無vô 量lượng 名danh 。 皆giai 有hữu 稱xưng 名danh 之chi 實thật 。 一nhất 一nhất 不bất 虗hư 。 一nhất 一nhất 諸chư 名danh 。 聞văn 於ư 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 莫mạc 不bất 使sử 聞văn 者giả 仰ngưỡng 名danh 飡xan 德đức 。 而nhi 獲hoạch 利lợi 益ích 。

△# 三tam 釋thích 名danh 光quang 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 名danh 光quang 者giả 。 名danh 如như 日nhật 光quang 。 遍biến 照chiếu 一nhất 切thiết 。

【# 鈔sao 】# 即tức 智trí 光quang 而nhi 為vi 名danh 光quang 。 智trí 隨tùy 名danh 遍biến 。 而nhi 光quang 依y 智trí 照chiếu 。

△# 四tứ 釋thích 達đạt 磨ma 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 達đạt 磨ma 翻phiên 法pháp 。 所sở 證chứng 法Pháp 身thân 。 軌quỹ 持trì 萬vạn 化hóa 。

【# 鈔sao 】# 陽dương 春xuân 到đáo 處xứ 。 萬vạn 物vật 遂toại 生sanh 。 法Pháp 身thân 遍biến 處xứ 。 萬vạn 物vật 咸hàm 軌quỹ 。 隨tùy 緣duyên 不bất 失thất 規quy 矩củ 。 真Chân 如Như 不bất 變biến 難nan 思tư 。

△# 五ngũ 釋thích 法Pháp 幢tràng 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 法Pháp 幢tràng 。 法pháp 性tánh 如như 幢tràng 。 高cao 出xuất 羣quần 有hữu 。

【# 鈔sao 】# 法pháp 性tánh 高cao 出xuất 者giả 。 乃nãi 出xuất 纏triền 之chi 法pháp 性tánh 也dã 。 諸chư 佛Phật 眾chúng 生sanh 。 共cộng 而nhi 不bất 共cộng 者giả 以dĩ 此thử 。

△# 六lục 釋thích 持trì 法Pháp 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 持trì 法Pháp 。 以dĩ 中trung 道đạo 實thật 智trí 。 持trì 二nhị 邊biên 法pháp 。

【# 鈔sao 】# 空không 有hữu 不bất 能năng 持trì 中trung 實thật 者giả 。 下hạ 不bất 能năng 御ngự 上thượng 也dã 。 中trung 實thật 而nhi 能năng 持trì 二nhị 邊biên 者giả 。 勝thắng 能năng 統thống 劣liệt 也dã 。 既ký 不bất 失thất 中trung 道đạo 。 亦diệc 不bất 失thất 二nhị 邊biên 。

△# 二nhị 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

△# 二nhị 列liệt 經kinh 。

說thuyết 誠thành 實thật 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 當đương 信tín 是thị 稱xưng 讚tán 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 一Nhất 切Thiết 諸Chư 佛Phật 所Sở 護Hộ 念Niệm 經Kinh 。

△# 六lục 上thượng 方phương 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 六lục 上thượng 方phương 二nhị 。 初sơ 現hiện 相tướng 表biểu 彰chương 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 現hiện 相tướng 表biểu 彰chương 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 上thượng 方phương 世thế 界giới 。 有hữu 梵Phạm 音Âm 佛Phật 。 宿túc 王vương 佛Phật 。 香hương 上thượng 佛Phật 。 香hương 光quang 佛Phật 。 大Đại 燄Diệm 肩Kiên 佛Phật 。 雜Tạp 色Sắc 寶Bảo 華Hoa 嚴Nghiêm 身Thân 佛Phật 。 娑Sa 羅La 樹Thụ 王Vương 佛Phật 。 寶Bảo 華Hoa 德Đức 佛Phật 。 見Kiến 一Nhất 切Thiết 義Nghĩa 佛Phật 。 如Như 須Tu 彌Di 山Sơn 佛Phật 。 如như 是thị 等đẳng 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 諸chư 佛Phật 。 各các 於ư 其kỳ 國quốc 。 出xuất 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 遍biến 覆phú 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 十thập 。 初sơ 釋Thích 梵Phạm 音âm 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 梵Phạm 音âm 者giả 。 梵Phạm 即tức 淨tịnh 也dã 。 法Pháp 音âm 淨tịnh 妙diệu 。 聞văn 者giả 適thích 悅duyệt 也dã 。

【# 鈔sao 】# 佛Phật 以dĩ 已dĩ 證chứng 。 清thanh 淨tịnh 妙diệu 法Pháp 。 八bát 音âm 四tứ 辨biện 。 悅duyệt 懷hoài 而nhi 說thuyết 契khế 理lý 契khế 機cơ 。 無vô 不bất 適thích 悅duyệt 。

△# 次thứ 釋thích 宿túc 王vương 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 宿túc 王vương 。 如như 月nguyệt 照chiếu 夜dạ 。 星tinh 宿tú 中trung 王vương 。

【# 鈔sao 】# 三tam 乘thừa 聖thánh 眾chúng 。 猶do 如như 星tinh 宿tú 。 佛Phật 清thanh 淨tịnh 月nguyệt 。 如như 宿túc 中trung 王vương 。 以dĩ 清thanh 淨tịnh 法pháp 。 蔭ấm 諸chư 煩phiền 熱nhiệt 。

△# 二nhị 釋thích 香hương 上thượng 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 香hương 上thượng 。 眾chúng 德đức 如như 香hương 。 超siêu 諸chư 因nhân 位vị 。

【# 鈔sao 】# 佛Phật 有hữu 五ngũ 分phân 身thân 香hương 。 能năng 總tổng 一nhất 切thiết 萬vạn 德đức 。 人nhân 所sở 不bất 能năng 及cập 。 故cố 以dĩ 香hương 上thượng 稱xưng 之chi 。

△# 四tứ 釋thích 香hương 光quang 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 香hương 光quang 。 五ngũ 分phần/phân 法pháp 香hương 。 如như 光quang 破phá 暗ám 。

【# 鈔sao 】# 佛Phật 名danh 香Hương 光Quang 莊Trang 嚴Nghiêm 者giả 。 以dĩ 有hữu 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 之chi 香hương 。 徧biến 照chiếu 法Pháp 界Giới 。 破phá 諸chư 眾chúng 生sanh 。 不bất 淨tịnh 之chi 暗ám 故cố 也dã 。

△# 五ngũ 釋thích 大Đại 燄Diệm 肩Kiên 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 燄diệm 肩kiên 。 大đại 智trí 發phát 光quang 。 雙song 照chiếu 二nhị 諦đế 。

【# 鈔sao 】# 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 不bất 出xuất 真chân 俗tục 。 故cố 能năng 照chiếu 智trí 。 祇kỳ 惟duy 權quyền 實thật 。 故cố 以dĩ 兩lưỡng 肩kiên 發phát 燄diệm 。 以dĩ 表biểu 彰chương 智trí 境cảnh 難nan 思tư 。

△# 六lục 釋thích 寶bảo 華hoa 嚴nghiêm 身thân 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 寶bảo 華hoa 嚴nghiêm 身thân 者giả 。 萬vạn 行hạnh 因nhân 華hoa 。 如như 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 法Pháp 性tánh 之chi 身thân 。

【# 鈔sao 】# 佛Phật 身thân 以dĩ 諸chư 相tướng 為vi 眾chúng 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 者giả 。 正chánh 表biểu 果quả 德đức 。 以dĩ 萬vạn 行hạnh 因nhân 華hoa 而nhi 莊trang 嚴nghiêm 之chi 也dã 。 既ký 以dĩ 是thị 而nhi 嚴nghiêm 身thân 。 復phục 以dĩ 是thị 而nhi 為vi 號hiệu 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 覩đổ 相tương/tướng 。 莫mạc 不bất 志chí 願nguyện 思tư 齊tề 。

△# 七thất 釋thích 娑Sa 羅La 樹Thụ 王Vương 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 娑sa 羅la 。 此thử 云vân 堅kiên 固cố 。 喻dụ 法Pháp 身thân 無vô 變biến 易dị 故cố 。

【# 鈔sao 】# 西tây 天thiên 以dĩ 娑sa 羅la 為vi 樹thụ 中trung 王vương 。 震chấn 旦đán 國quốc 惟duy 峨# 眉mi 王vương 屋ốc 天thiên 台thai 有hữu 之chi 。 樹thụ 有hữu 五ngũ 德đức 。 一nhất 婆bà 娑sa 蔭ấm 覆phú 。 二nhị 密mật 幄# 鱗lân 砌# 。 三tam 冬đông 夏hạ 不bất 凋điêu 。 四tứ 樹thụ 身thân 堅kiên 固cố 。 五ngũ 花hoa 色sắc 香hương 美mỹ 。 以dĩ 是thị 之chi 故cố 。 稱xưng 樹thụ 中trung 王vương 。 可khả 喻dụ 如Như 來Lai 大đại 慈từ 普phổ 被bị 。 萬vạn 德đức 具cụ 足túc 。 常thường 住trụ 寂tịch 滅diệt 。 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 。 相tướng 好hảo 莊trang 嚴nghiêm 。 解giải 中trung 取thủ 堅kiên 固cố 之chi 義nghĩa 。 以dĩ 喻dụ 法Pháp 身thân 。 為vi 其kỳ 能năng 統thống 眾chúng 德đức 故cố 也dã 。

△# 八bát 釋thích 寶Bảo 華Hoa 德Đức 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 四tứ 德đức 如như 寶bảo 如như 花hoa 開khai 敷phu 。

【# 鈔sao 】# 佛Phật 之chi 所sở 寶bảo 。 莫mạc 貴quý 四tứ 德đức 。 芬phân 芳phương 煒vĩ 燁diệp 。 如như 花hoa 開khai 敷phu 。

△# 九cửu 釋thích 見Kiến 一Nhất 切Thiết 義Nghĩa 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 見kiến 一nhất 切thiết 義nghĩa 。 洞đỗng 達đạt 諸chư 法Pháp 甚thậm 深thâm 義nghĩa 故cố 。

【# 鈔sao 】# 諸chư 法pháp 十thập 界giới 也dã 。 義nghĩa 趣thú 者giả 三tam 諦đế 也dã 。 惟duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 乃nãi 能năng 究cứu 盡tận 。 故cố 稱xưng 見Kiến 一Nhất 切Thiết 義Nghĩa 佛Phật 。

△# 十thập 釋thích 如Như 須Tu 彌Di 山Sơn 佛Phật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 者giả 。 如như 妙Diệu 高Cao 山Sơn 。 眾chúng 聖Thánh 中Trung 尊Tôn 。

【# 鈔sao 】# 須Tu 彌Di 山Sơn 。 四tứ 寶bảo 所sở 成thành 。 故cố 稱xưng 為vi 妙diệu 。 表biểu 出xuất 眾chúng 山sơn 。 故cố 稱xưng 為vi 高cao 。 喻dụ 佛Phật 究cứu 竟cánh 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 一nhất 切thiết 因nhân 人nhân 莫mạc 能năng 過quá 之chi 。

△# 二nhị 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

說thuyết 誠thành 實thật 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 當đương 信tín 是thị 稱xưng 讚tán 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 一Nhất 切Thiết 諸Chư 佛Phật 所Sở 護Hộ 念Niệm 經Kinh 。

△# 三tam 徵trưng 釋thích 經kinh 題đề 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。

○# 三tam 徵trưng 釋thích 經kinh 題đề 二nhị 。 初sơ 徵trưng 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 徵trưng 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 何hà 故cố 名danh 為vi 。 一Nhất 切Thiết 諸Chư 佛Phật 所Sở 護Hộ 念Niệm 經Kinh 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 佛Phật 自tự 徵trưng 起khởi 。 下hạ 文văn 釋thích 之chi 。

△# 二nhị 釋thích 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 釋thích 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 聞văn 是thị 經Kinh 受thọ 持trì 者giả 。 及cập 聞văn 諸chư 佛Phật 名danh 者giả 。 是thị 諸chư 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 皆giai 為vi 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 之chi 所sở 護hộ 念niệm 。 皆giai 得đắc 不bất 退thoái 轉chuyển 。 於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 四tứ 。 初sơ 約ước 三tam 經kinh 釋thích 。

【# 疏sớ/sơ 】# 聞văn 是thị 經Kinh 者giả 。 教giáo 經kinh 也dã 。 受thọ 持trì 者giả 。 行hành 經kinh 也dã 。 不bất 退thoái 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 提Đề 是thị 本bổn 有hữu 性tánh 德đức 。 理lý 經kinh 也dã 。 三tam 經kinh 即tức 是thị 三tam 德đức 秘bí 藏tạng 圓viên 該cai 一nhất 切thiết 。 舒thư 之chi 則tắc 彌di 綸luân 法Pháp 界Giới 。 卷quyển 之chi 則tắc 攝nhiếp 在tại 一nhất 經kinh 。 故cố 使sử 受thọ 持trì 之chi 人nhân 。 恆Hằng 沙sa 如Như 來Lai 護hộ 念niệm 。 不bất 退thoái 菩Bồ 提Đề 也dã 。

【# 鈔sao 】# 聞văn 是thị 下hạ 。 釋thích 成thành 三tam 經kinh 。 三tam 經kinh 下hạ 。 會hội 歸quy 三tam 德đức 。 理lý 經kinh 即tức 法Pháp 身thân 德đức 。 行hành 經kinh 即tức 般Bát 若Nhã 德đức 。 教giáo 經kinh 即tức 解giải 脫thoát 德đức 。 圓viên 該cai 一nhất 切thiết 者giả 。 明minh 三tam 德đức 無vô 所sở 而nhi 不bất 具cụ 也dã 。 舒thư 之chi 則tắc 彌di 綸luân 法Pháp 界Giới 者giả 。 一nhất 即tức 一nhất 切thiết 也dã 。 卷quyển 之chi 則tắc 攝nhiếp 在tại 一nhất 經kinh 者giả 。 一nhất 切thiết 即tức 一nhất 也dã 。 能năng 如như 是thị 了liễu 。 則tắc 彌di 陀đà 一nhất 經kinh 。 充sung 滿mãn 法Pháp 界Giới 可khả 也dã 。 十thập 方phương 法Pháp 界Giới 。 皆giai 具cụ 此thử 經Kinh 可khả 也dã 。 又hựu 須tu 了liễu 達đạt 教giáo 行hành 理lý 經kinh 。 舉cử 一nhất 即tức 三tam 。 餘dư 二nhị 易dị 知tri 。 今kim 但đãn 明minh 行hành 經kinh 。 如như 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 行hành 經kinh 般Bát 若Nhã 德đức 也dã 。 所sở 持trì 名danh 號hiệu 。 萬vạn 德đức 全toàn 彰chương 理lý 經Kinh 法Pháp 身thân 德đức 也dã 。 念niệm 念niệm 滅diệt 除trừ 生sanh 死tử 重trọng 罪tội 。 教giáo 經kinh 解giải 脫thoát 德đức 也dã 。 受thọ 持trì 之chi 人nhân 。 如Như 來Lai 護hộ 念niệm 。 其kỳ 所sở 護hộ 念niệm 不bất 在tại 茲tư 乎hồ 。

△# 次thứ 約ước 附phụ 文văn 釋thích 。

【# 疏sớ/sơ 】# 靈linh 芝chi 云vân 。 聞văn 是thị 經Kinh 受thọ 持trì 者giả 。 牒điệp 前tiền 依y 正chánh 莊trang 嚴nghiêm 。 修tu 證chứng 因nhân 果quả 之chi 文văn 。 及cập 聞văn 諸chư 佛Phật 名danh 者giả 。 牒điệp 前tiền 六lục 方phương 稱xưng 讚tán 之chi 文văn 也dã 。 護hộ 謂vị 覆phú 護hộ 。 不bất 使sử 魔ma 嬈nhiễu 。 念niệm 謂vị 憶ức 念niệm 。 不bất 令linh 退thoái 失thất 。 唐đường 譯dịch 云vân 聞văn 是thị 經Kinh 已dĩ 。 深thâm 生sanh 信tín 解giải 。 必tất 為vi 十thập 方phương 十thập 殑Căng 伽Già 沙sa 。 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 之chi 所sở 攝nhiếp 受thọ 。

【# 鈔sao 】# 在tại 文văn 可khả 知tri 。

△# 三tam 約ước 果quả 號hiệu 釋thích 。

【# 疏sớ/sơ 】# 阿a 耨nậu 多đa 羅la 。 此thử 云vân 無vô 上thượng 。 三tam 藐miệu 。 此thử 云vân 正chánh 等đẳng 。 三tam 菩Bồ 提Đề 。 此thử 云vân 正chánh 覺giác 。 佛Phật 之chi 果quả 號hiệu 。

△# 四tứ 約ước 功công 用dụng 釋thích 。

【# 疏sớ/sơ 】# 靈linh 芝chi 云vân 。 博bác 地địa 凡phàm 夫phu 。 業nghiệp 惑hoặc 纏triền 縛phược 。 流lưu 轉chuyển 五ngũ 道đạo 。 百bách 千thiên 萬vạn 劫kiếp 。 忽hốt 聞văn 淨tịnh 土độ 。 志chí 願nguyện 求cầu 生sanh 。 一nhất 日nhật 稱xưng 名danh 。 即tức 超siêu 彼bỉ 國quốc 。 諸chư 佛Phật 護hộ 念niệm 。 直trực 趣thú 菩Bồ 提Đề 。 可khả 謂vị 萬vạn 劫kiếp 難nan 逢phùng 。 千thiên 生sanh 一nhất 遇ngộ 。

【# 鈔sao 】# 萬vạn 劫kiếp 難nan 逢phùng 。 千thiên 生sanh 一nhất 遇ngộ 。 亦diệc 有hữu 泛phiếm 的đích 不bất 同đồng 。 如như 雖tuy 聞văn 大đại 法pháp 。 獲hoạch 種chúng 善thiện 根căn 。 未vị 必tất 即tức 能năng 頓đốn 超siêu 生sanh 死tử 。 以dĩ 其kỳ 輪luân 迴hồi 難nan 出xuất 。 大Đại 道Đạo 難nạn/nan 成thành 故cố 也dã 。 今kim 所sở 說thuyết 法Pháp 。 信tín 受thọ 奉phụng 行hành 。 一nhất 日nhật 之chi 功công 。 超siêu 三tam 僧Tăng 祇kỳ 。 諸chư 佛Phật 護hộ 念niệm 。 的đích 在tại 是thị 乎hồ 。

△# 三tam 流lưu 通thông 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 三tam 流lưu 通thông 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 佛Phật 勸khuyến 信tín 受thọ 二nhị 。 初sơ 勸khuyến 信tín 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 佛Phật 勸khuyến 信tín 受thọ 二nhị 。 初sơ 勸khuyến 信tín 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

是thị 故cố 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 汝nhữ 等đẳng 皆giai 當đương 。 信tín 受thọ 我ngã 語ngữ 。 及cập 諸chư 佛Phật 所sở 說thuyết 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 叮# 嚀# 告cáo 誡giới 。 勉miễn 令linh 生sanh 信tín 。 我ngã 及cập 十thập 方phương 。 諸chư 佛Phật 所sở 說thuyết 。

△# 二nhị 顯hiển 益ích 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。

○# 二nhị 顯hiển 益ích 二nhị 。 初sơ 由do 因nhân 克khắc 果quả 二nhị 。 初sơ 正chánh 示thị 二nhị 。 初sơ 修tu 因nhân 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 由do 因nhân 克khắc 果quả 二nhị 。 初sơ 正chánh 示thị 二nhị 。 初sơ 修tu 因nhân 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 若nhược 有hữu 人nhân 已dĩ 發phát 願nguyện 。 今kim 發phát 願nguyện 。 當đương 發phát 願nguyện 。 欲dục 生sanh 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 國quốc 者giả 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 已dĩ 即tức 過quá 去khứ 。 今kim 即tức 現hiện 在tại 。 當đương 即tức 未vị 來lai 。 發phát 願nguyện 是thị 因nhân 。 得đắc 生sanh 是thị 果quả 。 有hữu 願nguyện 必tất 生sanh 。 萬vạn 無vô 一nhất 失thất 。

△# 二nhị 感cảm 果quả 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 感cảm 果quả 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

是thị 諸chư 人nhân 等đẳng 。 皆giai 得đắc 不bất 退thoái 轉chuyển 。 於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 於ư 彼bỉ 國quốc 土độ 若nhược 已dĩ 生sanh 。 若nhược 今kim 生sanh 。 若nhược 當đương 生sanh 。

△# 二nhị 解giải 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 是thị 諸chư 下hạ 。 唐đường 譯dịch 云vân 。 一nhất 切thiết 定định 於ư 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 得đắc 不bất 退thoái 轉chuyển 於ư 彼bỉ 下hạ 。 唐đường 譯dịch 云vân 。 一nhất 切thiết 定định 生sanh 。 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 。 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 清thanh 淨tịnh 國quốc 土độ 。 是thị 故cố 皆giai 應ưng 深thâm 心tâm 信tín 解giải 。 發phát 願nguyện 往vãng 生sanh 。 勿vật 行hành 放phóng 逸dật 。

【# 鈔sao 】# 是thị 諸chư 人nhân 等đẳng 。 指chỉ 前tiền 三tam 時thời 發phát 願nguyện 之chi 人nhân 。 皆giai 得đắc 不bất 退thoái 菩Bồ 提Đề 者giả 。 非phi 是thị 他tha 人nhân 祇kỳ 是thị 於ư 彼bỉ 國quốc 土độ 。 已dĩ 發phát 願nguyện 者giả 。 則tắc 若nhược 已dĩ 生sanh 。 今kim 發phát 願nguyện 者giả 。 則tắc 若nhược 今kim 生sanh 。 當đương 發phát 願nguyện 者giả 。 則tắc 若nhược 當đương 生sanh 。 然nhiên 願nguyện 非phi 虗hư 設thiết 。 發phát 必tất 導đạo 往vãng 。 行hành 非phi 浪lãng 施thí 修tu 必tất 因nhân 信tín 。 三tam 者giả 圓viên 滿mãn 。 必tất 得đắc 往vãng 生sanh 。 若nhược 得đắc 往vãng 生sanh 。 決quyết 不bất 退thoái 轉chuyển 。

△# 二nhị 結kết 勸khuyến 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 結kết 勸khuyến 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

是thị 故cố 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 若nhược 有hữu 信tín 者giả 。 應ưng 當đương 發phát 願nguyện 。 生sanh 彼bỉ 國quốc 土độ 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 明minh 揀giản 機cơ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 孤cô 山sơn 曰viết 。 若nhược 有hữu 信tín 者giả 。 應ưng 當đương 發phát 願nguyện 。 則tắc 揀giản 出xuất 無vô 信tín 之chi 人nhân 。

【# 鈔sao 】# 採thải 佛Phật 法Pháp 寶bảo 。 須tu 假giả 信tín 手thủ 。 苟cẩu 無vô 手thủ 人nhân 。 徒đồ 入nhập 寶bảo 山sơn 。

△# 次thứ 明minh 他tha 力lực 。

【# 疏sớ/sơ 】# 夫phu 求cầu 生sanh 淨tịnh 土độ 者giả 。 是thị 假giả 他tha 力lực 。 彌di 陀đà 願nguyện 攝nhiếp 。 釋Thích 迦Ca 勸khuyến 讚tán 。 諸chư 佛Phật 護hộ 念niệm 。 三tam 者giả 備bị 矣hĩ 。 苟cẩu 有hữu 信tín 心tâm 。 往vãng 生sanh 極cực 易dị 。 如như 渡độ 大đại 海hải 。 既ký 得đắc 巨cự 航# 。 仍nhưng 有hữu 良lương 導đạo 。 加gia 以dĩ 順thuận 風phong 。 必tất 能năng 速tốc 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 矣hĩ 。 若nhược 其kỳ 不bất 肯khẳng 登đăng 舟chu 。 遲trì 留lưu 險hiểm 道đạo 者giả 。 誰thùy 之chi 過quá 歟# 。

【# 鈔sao 】# 假giả 他tha 力lực 者giả 。 乃nãi 取thủ 多đa 分phần 為vi 言ngôn 。 以dĩ 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 於ư 功công 用dụng 但đãn 稱xưng 名danh 。 於ư 期kỳ 限hạn 方phương 七thất 日nhật 。 苟cẩu 不bất 多đa 假giả 他tha 力lực 。 云vân 何hà 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 他tha 力lực 有hữu 三tam 。 一nhất 彌di 陀đà 願nguyện 攝nhiếp 。 喻dụ 如như 巨cự 航# 二nhị 釋Thích 迦Ca 勸khuyến 讚tán 喻dụ 如như 良lương 導đạo 三tam 。 諸chư 佛Phật 護hộ 念niệm 。 喻dụ 如như 順thuận 風phong 。 惟duy 其kỳ 如như 此thử 。 是thị 以dĩ 速tốc 到đáo 。 慈từ 航# 已dĩ 備bị 。 而nhi 不bất 肯khẳng 登đăng 舟chu 。 甘cam 心tâm 於ư 羅la 剎sát 鬼quỷ 國quốc 。 嗜thị 片phiến 時thời 之chi 五ngũ 欲dục 。 知tri 必tất 墮đọa 落lạc 而nhi 不bất 之chi 恤tuất 。 亦diệc 愚ngu 也dã 哉tai 。

△# 二nhị 舉cử 難nạn/nan 況huống 易dị 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 舉cử 難nạn/nan 況huống 易dị 二nhị 。 初sơ 我ngã 讚tán 諸chư 佛Phật 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 我ngã 讚tán 諸chư 佛Phật 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 如như 我ngã 今kim 者giả 。 稱xưng 讚tán 諸chư 佛Phật 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 三tam 。 初sơ 明minh 二nhị 譯dịch 不bất 同đồng 而nhi 同đồng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 明minh 諸chư 佛Phật 互hỗ 讚tán 唐đường 譯dịch 但đãn 云vân 。 稱xưng 揚dương 讚tán 歎thán 。 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 。 今kim 言ngôn 稱xưng 讚tán 諸chư 佛Phật 。 者giả 以dĩ 佛Phật 佛Phật 體thể 同đồng 故cố 。

△# 次thứ 引dẫn 經kinh 證chứng 不bất 同đồng 而nhi 同đồng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 身thân 。 唯duy 是thị 一nhất 法Pháp 身thân 。 一nhất 身thân 一nhất 智trí 慧tuệ 。 力lực 無vô 畏úy 亦diệc 然nhiên 。

△# 三tam 結kết 二nhị 譯dịch 不bất 同đồng 而nhi 同đồng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 是thị 故cố 稱xưng 讚tán 彌di 陀đà 。 即tức 是thị 讚tán 諸chư 佛Phật 也dã 。

【# 鈔sao 】# 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 各các 有hữu 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 及cập 以dĩ 化hóa 境cảnh 。 則tắc 彼bỉ 此thử 各các 各các 不bất 明minh 也dã 。 唯duy 是thị 一nhất 法Pháp 身thân 等đẳng 。 則tắc 同đồng 也dã 此thử 即tức 三tam 德đức 三Tam 身Thân 等đẳng 。 種chủng 種chủng 三tam 法pháp 莫mạc 不bất 皆giai 同đồng 豈khởi 非phi 稱xưng 讚tán 阿A 彌Di 陀Đà 即tức 是thị 稱xưng 讚tán 諸chư 佛Phật 乎hồ 。

△# 二nhị 諸chư 佛Phật 讚tán 我ngã 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 諸chư 佛Phật 讚tán 我ngã 二nhị 。 初sơ 述thuật 彼bỉ 讚tán 詞từ 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 述thuật 彼bỉ 讚tán 詞từ 二nhị 。 初sơ 經kinh 。

彼bỉ 諸chư 佛Phật 等đẳng 。 亦diệc 稱xưng 讚tán 我ngã 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 。 能năng 為vi 甚thậm 難nan 。 希hy 有hữu 之chi 事sự 。 能năng 於ư 娑Sa 婆Bà 國Quốc 土Độ 。 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 劫kiếp 濁trược 。 見kiến 濁trược 煩phiền 惱não 濁trược 眾chúng 生sanh 濁trược 。 命mạng 濁trược 中trung 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 是thị 一nhất 切thiết 。 世thế 閒gian/nhàn 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 泛phiếm 明minh 諸chư 佛Phật 同đồng 讚tán 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 諸chư 佛Phật 等đẳng 。 亦diệc 稱xưng 讚tán 我ngã 。 則tắc 彌di 陀đà 亦diệc 同đồng 諸chư 佛Phật 稱xưng 讚tán 釋Thích 迦Ca 也dã 。

【# 鈔sao 】# 彼bỉ 此thử 雖tuy 各các 相tương/tướng 讚tán 。 而nhi 其kỳ 所sở 讚tán 正chánh 自tự 不bất 同đồng 。 如như 釋Thích 迦Ca 之chi 讚tán 彌di 陀đà 。 則tắc 能năng 以dĩ 大đại 慈từ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 取thủ 土thổ/độ 攝nhiếp 受thọ 。 彌di 陀đà 之chi 讚tán 釋Thích 迦Ca 。 則tắc 能năng 以dĩ 大đại 悲bi 拔bạt 苦khổ 。 現hiện 土thổ/độ 折chiết 伏phục 雖tuy 有hữu 互hỗ 用dụng 。 實thật 亦diệc 互hỗ 益ích 故cố 拔bạt 苦khổ 正chánh 欲dục 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 興hưng 樂nhạo/nhạc/lạc 正chánh 欲dục 拔bạt 苦khổ 慈từ 悲bi 兼kiêm 濟tế 。 與dữ 拔bạt 並tịnh 施thí 。 若nhược 嚴nghiêm 父phụ 之chi 與dữ 慈từ 母mẫu 。 道đạo 並tịnh 行hành 而nhi 不bất 相tương 悖bội 也dã 。

△# 次thứ 述thuật 彼bỉ 諸chư 佛Phật 讚tán 詞từ 三tam 。 初sơ 明minh 因nhân 德đức 立lập 稱xưng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 釋Thích 迦Ca 。 此thử 云vân 能năng 仁nhân 。 牟Mâu 尼Ni 。 此thử 云vân 寂tịch 默mặc 能năng 仁nhân 則tắc 大đại 慈từ 應ưng 物vật 。 寂tịch 默mặc 則tắc 大đại 智trí 冥minh 理lý 。

【# 鈔sao 】# 大đại 智trí 冥minh 理lý 。 自tự 證chứng 之chi 體thể 也dã 。 大đại 慈từ 應ưng 物vật 化hóa 他tha 之chi 用dụng 也dã 。 今kim 正chánh 言ngôn 應ứng 用dụng 。 如Như 來Lai 應ưng 於ư 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 是thị 以dĩ 號hiệu 為vi 能năng 仁nhân 。

△# 次thứ 明minh 稱xưng 名danh 之chi 德đức 。

【# 疏sớ/sơ 】# 能năng 為vi 甚thậm 難nan 。 希hy 有hữu 之chi 事sự 。 者giả 下hạ 文văn 自tự 釋thích 。 一nhất 於ư 五ngũ 濁trược 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 二nhị 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。

【# 鈔sao 】# 釋Thích 迦Ca 之chi 所sở 以dĩ 稱xưng 能năng 仁nhân 者giả 。 葢# 有hữu 二nhị 能năng 焉yên 。 一nhất 於ư 難nan 得đắc 菩Bồ 提Đề 之chi 土thổ/độ 。 而nhi 得đắc 此thử 菩Bồ 提Đề 。 是thị 故cố 號hiệu 為vi 寂tịch 默mặc 。 葢# 能năng 於ư 非phi 寂tịch 非phi 默mặc 之chi 境cảnh 。 而nhi 得đắc 寂tịch 默mặc 菩Bồ 提Đề 。 此thử 一nhất 能năng 也dã 。 二nhị 於ư 剛cang 強cường 濁trược 惡ác 不bất 解giải 之chi 土thổ/độ 。 而nhi 說thuyết 此thử 妙diệu 法Pháp 。 是thị 故cố 號hiệu 為vi 能năng 仁nhân 。 葢# 能năng 於ư 尠tiển 信tín 尠tiển 解giải 之chi 人nhân 。 而nhi 說thuyết 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。 是thị 故cố 號hiệu 為vi 能năng 仁nhân 。 此thử 二nhị 能năng 也dã 。

△# 三tam 釋thích 所sở 化hóa 之chi 國quốc 二nhị 。 初sơ 釋thích 娑sa 婆bà 。

【# 疏sớ/sơ 】# 梵Phạn 語ngữ 娑sa 婆bà 。 此thử 云vân 堪kham 忍nhẫn 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 堪kham 能năng 忍nhẫn 受thọ 。 三tam 毒độc 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。

【# 鈔sao 】# 三tam 毒độc 者giả 。 貪tham 瞋sân 痴si 也dã 。 總tổng 該cai 五ngũ 利lợi 使sử 五ngũ 鈍độn 使sử 。 見kiến 惑hoặc 八bát 十thập 八bát 使sử 。 思tư 惑hoặc 八bát 十thập 一nhất 品phẩm 也dã 。 皆giai 稱xưng 煩phiền 惱não 者giả 。 煩phiền 如như 煩phiền 熱nhiệt 。 惱não 即tức 惱não 亂loạn 。 不bất 得đắc 須tu 臾du 。 清thanh 涼lương 自tự 在tại 。 亦diệc 可khả 謂vị 之chi 極cực 苦khổ 矣hĩ 然nhiên 而nhi 恬điềm 然nhiên 忍nhẫn 受thọ 。 不bất 特đặc 不bất 以dĩ 之chi 為vi 苦khổ 。 猶do 且thả 以dĩ 之chi 為vi 樂lạc 。 此thử 其kỳ 所sở 以dĩ 稱xưng 堪kham 忍nhẫn 也dã 。

△# 次thứ 釋thích 五ngũ 濁trược 二nhị 。 初sơ 總tổng 釋thích 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 濁trược 者giả 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 譬thí 如như 清thanh 水thủy 。 投đầu 之chi 沙sa 土thổ 。 土thổ 失thất 留lưu 礙ngại 。 水thủy 亡vong 清thanh 潔khiết 。 汩# 然nhiên 渾hồn 濁trược 。 由do 此thử 五ngũ 濁trược 。 理lý 水thủy 亡vong 清thanh 。

【# 鈔sao 】# 清thanh 水thủy 。 喻dụ 真chân 空không 之chi 理lý 。 沙sa 土thổ/độ 。 喻dụ 見kiến 思tư 。 并tinh 所sở 召triệu 果quả 色sắc 一nhất 理lý 一nhất 惑hoặc 。 相tương 織chức 妄vọng 成thành 。 由do 是thị 水thủy 失thất 清thanh 淨tịnh 。 惑hoặc 失thất 留lưu 礙ngại 。 故cố 曰viết 由do 此thử 五ngũ 濁trược 。 理lý 水thủy 亡vong 清thanh 。 名danh 之chi 為vi 濁trược 。 但đãn 此thử 經Kinh 五ngũ 濁trược 。 興hưng 楞lăng 嚴nghiêm 粗thô 細tế 不bất 同đồng 。 事sự 理lý 咸hàm 異dị 。 若nhược 會hội 而nhi 歸quy 之chi 。 又hựu 不bất 同đồng 而nhi 同đồng 也dã 。

△# 次thứ 別biệt 釋thích 五ngũ 。 初sơ 劫kiếp 濁trược 。

【# 疏sớ/sơ 】# 劫kiếp 者giả 。 梵Phạn 語ngữ 劫kiếp 波ba 。 此thử 云vân 時thời 分phần/phân 。 從tùng 減giảm 劫kiếp 人nhân 壽thọ 二nhị 萬vạn 歲tuế 時thời 。 即tức 入nhập 劫kiếp 濁trược 。 四tứ 濁trược 增tăng 劇kịch 。 聚tụ 在tại 此thử 時thời 。 瞋sân 恚khuể 增tăng 劇kịch 刀đao 兵binh 起khởi 。 貪tham 欲dục 增tăng 劇kịch 饑cơ 饉cận 起khởi 。 愚ngu 痴si 增tăng 劇kịch 疾tật 疫dịch 起khởi 。 三tam 災tai 起khởi 故cố 。 煩phiền 惱não 倍bội 隆long 。 諸chư 見kiến 轉chuyển 熾sí 。 眾chúng 濁trược 交giao 湊thấu 如như 水thủy 奔bôn 昏hôn 。

【# 鈔sao 】# 劫kiếp 名danh 時thời 分phần/phân 。 以dĩ 世thế 界giới 為vi 體thể 。 世thế 界giới 有hữu 成thành 住trụ 壞hoại 空không 。 為vi 四tứ 大đại 時thời 分phần/phân 。 每mỗi 一nhất 時thời 分phần/phân 。 有hữu 二nhị 十thập 番phiên 增tăng 減giảm 之chi 久cửu 。 今kim 是thị 住trụ 劫kiếp 減giảm 劫kiếp 之chi 末mạt 。 減giảm 劫kiếp 之chi 初sơ 。 人nhân 壽thọ 有hữu 八bát 萬vạn 歲tuế 。 過quá 一nhất 百bách 年niên 減giảm 一nhất 歲tuế 。 減giảm 至chí 二nhị 萬vạn 歲tuế 。 即tức 入nhập 劫kiếp 濁trược 。 濁trược 未vị 增tăng 盛thịnh 。 自tự 爾nhĩ 已dĩ 後hậu 。 眾chúng 生sanh 三tam 毒độc 。 日nhật 增tăng 月nguyệt 盛thịnh 。 至chí 釋Thích 迦Ca 時thời 人nhân 壽thọ 百bách 歲tuế 。 故cố 曰viết 四tứ 濁trược 增tăng 劇kịch 。 聚tụ 在tại 此thử 時thời 。 刀đao 兵binh 等đẳng 者giả 。 小tiểu 三tam 災tai 也dã 。 生sanh 當đương 此thử 時thời 。 災tai 起khởi 不bất 常thường 。 職chức 由do 人nhân 心tâm 三tam 毒độc 所sở 感cảm 。 然nhiên 猶do 未vị 至chí 太thái 劇kịch 。 至chí 減giảm 人nhân 壽thọ 十thập 歲tuế 之chi 時thời 。 此thử 小tiểu 三tam 災tai 方phương 名danh 極cực 隆long 。 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。 將tương 無vô 噍# 類loại 謂vị 之chi 子tử 德đức 減giảm 父phụ 德đức 。 子tử 年niên 減giảm 父phụ 年niên 。 然nhiên 後hậu 人nhân 心tâm 厭yếm 苦khổ 。 漸tiệm 能năng 遷thiên 善thiện 。 由do 是thị 又hựu 過quá 百bách 年niên 。 增tăng 壽thọ 一nhất 歲tuế 。 壽thọ 逾du 增tăng 而nhi 善thiện 逾du 進tiến 。 增tăng 至chí 八bát 萬vạn 歲tuế 而nhi 後hậu 止chỉ 。 謂vị 之chi 子tử 德đức 增tăng 父phụ 德đức 。 子tử 年niên 倍bội 父phụ 年niên 。 如như 是thị 凡phàm 經kinh 二nhị 十thập 番phiên 。 然nhiên 後hậu 入nhập 於ư 壞hoại 劫kiếp 。 則tắc 水thủy 火hỏa 風phong 大đại 三tam 災tai 。 次thứ 第đệ 發phát 現hiện 。 復phục 經kinh 如như 是thị 二nhị 十thập 番phiên 時thời 。 方phương 入nhập 空không 劫kiếp 。 空không 二nhị 十thập 番phiên 時thời 。 世thế 界giới 復phục 成thành 亦diệc 二nhị 十thập 番phiên 時thời 。 方phương 入nhập 住trụ 劫kiếp 。 當đương 釋Thích 迦Ca 時thời 。 正chánh 住trụ 劫kiếp 第đệ 九cửu 番phiên 減giảm 劫kiếp 之chi 時thời 。 故cố 曰viết 能năng 於ư 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 等đẳng 。

△# 次thứ 釋thích 見kiến 濁trược 。

【# 疏sớ/sơ 】# 見kiến 者giả 。 身thân 見kiến 。 邊biên 見kiến 。 戒giới 取thủ 。 見kiến 取thủ 。 邪tà 見kiến 。 五ngũ 利lợi 使sử 。 乃nãi 至chí 六lục 十thập 。 二nhị 見kiến 等đẳng 也dã 。

【# 鈔sao 】# 身thân 見kiến 者giả 。 謂vị 於ư 五ngũ 陰ấm 中trung 。 妄vọng 計kế 有hữu 身thân 。 強cường/cưỡng 立lập 主chủ 宰tể 。 恆hằng 起khởi 我ngã 見kiến 。 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 是thị 名danh 身thân 見kiến 。 邊biên 見kiến 者giả 。 謂vị 計kế 我ngã 身thân 。 或hoặc 斷đoạn 或hoặc 常thường 。 執chấp 斷đoạn 非phi 常thường 。 執chấp 常thường 非phi 斷đoạn 。 但đãn 執chấp 一nhất 邊biên 。 是thị 名danh 邊biên 見kiến 。 戒giới 取thủ 者giả 。 謂vị 於ư 非phi 戒giới 之chi 中trung 。 謬mậu 以dĩ 為vi 戒giới 。 強cường/cưỡng 執chấp 勝thắng 妙diệu 。 希hy 取thủ 進tiến 行hành 。 是thị 名danh 戒giới 取thủ 。 見kiến 取thủ 者giả 。 謂vị 於ư 非phi 真chân 妙diệu 法Pháp 中trung 。 謬mậu 計kế 涅Niết 槃Bàn 。 心tâm 生sanh 取thủ 著trước 。 妄vọng 計kế 所sở 得đắc 為vi 勝thắng 。 是thị 名danh 見kiến 取thủ 邪tà 見kiến 者giả 謂vị 邪tà 心tâm 取thủ 理lý 。 顛điên 倒đảo 妄vọng 見kiến 。 不bất 信tín 因nhân 果quả 。 斷đoạn 諸chư 善thiện 根căn 。 作tác 闡xiển 提đề 行hành 。 是thị 名danh 邪tà 見kiến 。 出xuất 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 者giả 。 謂vị 外ngoại 道đạo 之chi 人nhân 。 於ư 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 五ngũ 陰ấm 法pháp 中trung 。 每mỗi 一nhất 陰ấm 起khởi 四tứ 種chủng 見kiến 。 謂vị 計kế 色sắc 大đại 我ngã 小tiểu 。 我ngã 在tại 色sắc 中trung 。 我ngã 大đại 色sắc 小tiểu 。 色sắc 在tại 我ngã 中trung 。 離ly 色sắc 是thị 我ngã 。 即tức 色sắc 是thị 我ngã 。 色sắc 陰ấm 既ký 爾nhĩ 。 餘dư 四tứ 亦diệc 然nhiên 。 成thành 二nhị 十thập 見kiến 。 約ước 過quá 去khứ 。 現hiện 在tại 未vị 來lai 。 三tam 世thế 論luận 之chi 。 成thành 六lục 十thập 見kiến 。 加gia 斷đoạn 常thường 二nhị 見kiến 為vi 根căn 。 本bổn 。 共cộng 六lục 十thập 二nhị 。 出xuất 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。 五ngũ 利lợi 使sứ 者giả 。 利lợi 即tức 快khoái 利lợi 之chi 義nghĩa 謂vị 此thử 五ngũ 種chủng 妄vọng 惑hoặc 。 動động 念niệm 即tức 生sanh 。 造tạo 次thứ 恆hằng 有hữu 。 使sử 即tức 驅khu 使sử 之chi 義nghĩa 。 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 為vi 此thử 五ngũ 種chủng 妄vọng 惑hoặc 。 驅khu 逐trục 心tâm 神thần 。 流lưu 轉chuyển 三tam 界giới 。 無vô 有hữu 出xuất 期kỳ 。 故cố 名danh 使sử 也dã 。

△# 三tam 釋thích 煩phiền 惱não 濁trược 。

【# 疏sớ/sơ 】# 煩phiền 惱não 者giả 。 貪tham 。 瞋sân 。 痴si 。 慢mạn 。 疑nghi 。 五ngũ 鈍độn 使sử 。 乃nãi 至chí 百bách 八bát 煩phiền 惱não 等đẳng 。 是thị 也dã 。

【# 鈔sao 】# 貪tham 。 即tức 引dẫn 取thủ 無vô 厭yếm 也dã 。 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 貪tham 著trước 世thế 閒gian/nhàn 色sắc 欲dục 財tài 。 寶bảo 。 恣tứ 縱túng/tung 心tâm 情tình 。 而nhi 無vô 厭yếm 足túc 。 瞋sân 即tức 忿phẫn 怒nộ 。 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 於ư 違vi 情tình 境cảnh 上thượng 起khởi 諸chư 瞋sân 恚khuể 。 惱não 亂loạn 自tự 他tha 。 痴si 即tức 迷mê 惑hoặc 不bất 了liễu 。 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 迷mê 心tâm 緣duyên 境cảnh 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 能năng 明minh 了liễu 。 慢mạn 即tức 自tự 恃thị 輕khinh 他tha 。 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 自tự 恃thị 種chủng 姓tánh 富phú 貴quý 。 有hữu 德đức 有hữu 才tài 。 輕khinh 慢mạn 於ư 他tha 。 疑nghi 即tức 猶do 豫dự 不bất 決quyết 。 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 迷mê 心tâm 乖quai 理lý 。 不bất 能năng 通thông 達đạt 法pháp 相tướng 。 五ngũ 鈍độn 使sứ 者giả 鈍độn 即tức 遲trì 鈍độn 。 謂vị 此thử 五ngũ 種chủng 妄vọng 惑hoặc 。 既ký 非phi 動động 念niệm 即tức 生sanh 。 亦diệc 非phi 造tạo 次thứ 恆hằng 有hữu 。 故cố 言ngôn 鈍độn 也dã 。 百bách 八bát 煩phiền 惱não 者giả 。 昏hôn 煩phiền 之chi 法pháp 。 惱não 亂loạn 心tâm 神thần 。 故cố 名danh 煩phiền 惱não 。 謂vị 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 六lục 根căn 。 對đối 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 六lục 塵trần 。 各các 有hữu 好hảo 惡ác 平bình 等đẳng 三tam 種chủng 不bất 同đồng 。 則tắc 成thành 十thập 八bát 煩phiền 惱não 。 又hựu 於ư 其kỳ 中trung 起khởi 苦khổ 受thọ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。

復phục 有hữu 十thập 八bát 。 共cộng 三tam 十thập 六lục 種chủng 。 更cánh 約ước 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 未vị 來lai 三tam 世thế 。 各các 有hữu 三tam 十thập 六lục 種chủng 。 總tổng 成thành 百bách 八bát 煩phiền 惱não 也dã 。

△# 四tứ 釋thích 眾chúng 生sanh 濁trược 。

【# 疏sớ/sơ 】# 眾chúng 生sanh 者giả 。 攬lãm 五ngũ 陰ấm 見kiến 慢mạn 果quả 報báo 。 立lập 此thử 假giả 名danh 。

【# 鈔sao 】# 眾chúng 者giả 眾chúng 也dã 。 攬lãm 五ngũ 陰ấm 實thật 法pháp 。 立lập 眾chúng 生sanh 假giả 名danh 。 而nhi 言ngôn 見kiến 慢mạn 果quả 報báo 者giả 。 約ước 由do 因nhân 感cảm 果quả 為vi 義nghĩa 。 見kiến 慢mạn 。 即tức 過quá 去khứ 利lợi 鈍độn 二nhị 使sử 之chi 因nhân 。 果quả 報báo 。 即tức 現hiện 在tại 五ngũ 陰ấm 之chi 果quả 。

△# 五ngũ 釋thích 命mạng 濁trược 。

【# 疏sớ/sơ 】# 命mạng 者giả 。 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。 摧tồi 年niên 促xúc 壽thọ 。

【# 鈔sao 】# 釋thích 。 迦ca 現hiện 世thế 。 人nhân 壽thọ 八bát 十thập 。 雖tuy 名danh 曰viết 短đoản 。 較giảo 年niên 猶do 長trường/trưởng 。 復phục 以dĩ 年niên 而nhi 較giảo 月nguyệt 。 以dĩ 月nguyệt 而nhi 較giảo 日nhật 。 漸tiệm 漸tiệm 相tương/tướng 較giảo 。 至chí 于vu 剎sát 那na 。 一nhất 念niệm 有hữu 六lục 十thập 剎sát 那na 。 剎sát 那na 有hữu 六lục 十thập 生sanh 滅diệt 。 所sở 謂vị 豈khởi 惟duy 年niên 變biến 。 兼kiêm 又hựu 月nguyệt 遷thiên 。 以dĩ 至chí 喻dụ 云vân 。 如như 火hỏa 成thành 灰hôi 。 念niệm 念niệm 銷tiêu 殞vẫn 。 殞vẫn 亡vong 不bất 息tức 。 決quyết 知tri 此thử 身thân 。 終chung 從tùng 變biến 滅diệt 。 葢# 世thế 人nhân 之chi 壽thọ 為vi 八bát 相tương/tướng 所sở 遷thiên 所sở 謂vị 小tiểu 四tứ 相tương/tướng 。 遷thiên 大đại 四tứ 相tương/tướng 。 故cố 曰viết 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。 摧tồi 年niên 促xúc 壽thọ 。

△# 四tứ 結kết 皆giai 由do 悲bi 願nguyện 。

【# 疏sớ/sơ 】# 悲bi 華hoa 經Kinh 云vân 。 吾ngô 以dĩ 大đại 悲bi 。 本bổn 願nguyện 力lực 故cố 。 處xử 此thử 濁trược 惡ác 。 不bất 淨tịnh 國quốc 土độ 。

【# 鈔sao 】# 濁trược 惡ác 國quốc 土độ 。 眾chúng 生sanh 悲bi 苦khổ 。 正chánh 與dữ 釋Thích 迦Ca 悲bi 願nguyện 相tương 應ứng 。 所sở 謂vị 下hạ 合hợp 。 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 同đồng 一nhất 悲bi 仰ngưỡng 。 若nhược 夫phu 淨tịnh 土độ 眾chúng 生sanh 仰ngưỡng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 正chánh 與dữ 彌di 陀đà 慈từ 願nguyện 相tương 應ứng 。 所sở 謂vị 上thượng 合hợp 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 同đồng 一nhất 慈từ 力lực 。 然nhiên 而nhi 釋Thích 迦Ca 之chi 悲bi 非phi 不bất 兼kiêm 慈từ 。 彌di 陀đà 之chi 慈từ 非phi 不bất 兼kiêm 悲bi 。 今kim 對đối 二nhị 土thổ/độ 淨tịnh 穢uế 。 故cố 偏thiên 言ngôn 一nhất 邊biên 耳nhĩ 。

△# 五ngũ 結kết 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 夫phu 。 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 不bất 揀giản 賢hiền 愚ngu 。 不bất 擇trạch 貴quý 賤tiện 。 不bất 論luận 久cửu 近cận 。 不bất 分phân 善thiện 惡ác 。 唯duy 取thủ 決quyết 定định 信tín 心tâm 。 臨lâm 終chung 惡ác 相tướng 。 十thập 念niệm 往vãng 生sanh 。 此thử 乃nãi 具cụ 縛phược 凡phàm 愚ngu 。 屠đồ 沽cô 下hạ 類loại 。 剎sát 那na 超siêu 越việt 。 成thành 佛Phật 之chi 法pháp 。 可khả 謂vị 一nhất 切thiết 世thế 閒gian/nhàn 甚thậm 難nan 信tín 也dã 。

【# 鈔sao 】# 夫phu 。 佛Phật 法Pháp 大đại 海hải 。 一nhất 味vị 平bình 等đẳng 。 固cố 於ư 賢hiền 愚ngu 貴quý 賤tiện 。 無vô 所sở 分phân 別biệt 。 若nhược 言ngôn 臨lâm 終chung 惡ác 相tướng 。 十thập 念niệm 往vãng 生sanh 。 惟duy 淨tịnh 土độ 一nhất 門môn 。 方phương 有hữu 是thị 事sự 。 一nhất 切thiết 世thế 閒gian/nhàn 實thật 為vi 難nan 信tín 。 可khả 謂vị 大Đại 乘Thừa 中trung 之chi 大Đại 乘Thừa 。 了liễu 義nghĩa 中trung 之chi 了liễu 義nghĩa 也dã 。

△# 二nhị 顯hiển 示thị 不bất 虗hư 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 顯hiển 示thị 不bất 虗hư 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 當đương 知tri 我ngã 於ư 。 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 行hành 此thử 難nan 事sự 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 為vi 一nhất 切thiết 世thế 。 閒gian/nhàn 說thuyết 此thử 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。 是thị 為vi 甚thậm 難nan 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 明minh 釋Thích 迦Ca 具cụ 足túc 二nhị 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 孤cô 山sơn 曰viết 。 五ngũ 濁trược 界giới 中trung 。 行hành 難nan 行hành 之chi 行hành 。 而nhi 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 其kỳ 事sự 已dĩ 難nạn/nan 。 復phục 說thuyết 此thử 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。 二nhị 事sự 兼kiêm 行hành 是thị 甚thậm 難nan 也dã 。 諸chư 佛Phật 讚tán 我ngã 。 豈khởi 虗hư 言ngôn 哉tai 。

【# 鈔sao 】# 諸chư 佛Phật 同đồng 讚tán 釋Thích 迦Ca 者giả 。 謂vị 具cụ 二nhị 難nạn/nan 故cố 。 一nhất 者giả 於ư 難nạn/nan 成thành 道Đạo 之chi 國quốc 而nhi 能năng 成thành 道Đạo 。 二nhị 於ư 難nạn/nan 生sanh 信tín 之chi 人nhân 。 而nhi 說thuyết 此thử 法Pháp 。 對đối 顯hiển 諸chư 佛Phật 。 則tắc 成thành 二nhị 易dị 矣hĩ 。

△# 次thứ 顯hiển 二nhị 土thổ/độ 修tu 行hành 難nan 易dị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 慈từ 雲vân 云vân 。 五ngũ 濁trược 得đắc 道Đạo 為vi 難nạn/nan 。 淨tịnh 土độ 修tu 行hành 則tắc 易dị 。

【# 鈔sao 】# 慈từ 雲vân 大đại 師sư 云vân 。 娑sa 婆bà 得đắc 道Đạo 有hữu 十thập 難nạn/nan 。 一nhất 不bất 常thường 值trị 佛Phật 。 二nhị 不bất 聞văn 說thuyết 法Pháp 。 三tam 惡ác 友hữu 牽khiên 纏triền 四tứ 羣quần 魔ma 惱não 亂loạn 。 五ngũ 輪luân 迴hồi 不bất 息tức 。 六lục 難nạn/nan 逃đào 惡ác 趣thú 。 七thất 塵trần 緣duyên 障chướng 道đạo 。 八bát 壽thọ 命mạng 短đoản 促xúc 。 九cửu 修tu 行hành 退thoái 失thất 。 十thập 塵trần 劫kiếp 難nạn/nan 成thành 。 淨tịnh 土độ 修tu 行hành 有hữu 十thập 易dị 。 一nhất 常thường 得đắc 見kiến 佛Phật 。 二nhị 常thường 聞văn 法Pháp 音âm 。 三tam 聖thánh 賢hiền 集tập 會hội 。 四tứ 遠viễn 離ly 魔ma 事sự 。 五ngũ 不bất 受thọ 輪luân 迴hồi 。 六lục 永vĩnh 離ly 惡ác 趣thú 。 七thất 勝thắng 緣duyên 助trợ 道đạo 。 八bát 壽thọ 命mạng 無vô 量lượng 。 九cửu 入nhập 正chánh 定định 聚tụ 。 十thập 一nhất 生sanh 行hành 滿mãn 。 難nan 易dị 之chi 狀trạng 。 明minh 言ngôn 如như 此thử 。 可khả 不bất 捨xả 難nạn/nan 而nhi 取thủ 易dị 乎hồ 。

△# 二nhị 眾chúng 喜hỷ 奉phụng 行hành 二nhị 。 初sơ 牒điệp 科khoa 。

○# 二nhị 眾chúng 喜hỷ 奉phụng 行hành 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 列liệt 經kinh 。

佛Phật 說thuyết 此thử 經Kinh 已dĩ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 及cập 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 一nhất 切thiết 世thế 閒gian/nhàn 。 天thiên 人nhân 阿a 修tu 羅la 等đẳng 。 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 歡hoan 喜hỷ 信tín 受thọ 。 作tác 禮lễ 而nhi 去khứ 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 五ngũ 。 初sơ 約ước 機cơ 收thu 簡giản 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 切thiết 世thế 閒gian/nhàn 。 總tổng 收thu 四tứ 眾chúng 十thập 界giới 。 別biệt 舉cử 三tam 善thiện 道đạo 者giả 。 多đa 受thọ 化hóa 之chi 機cơ 故cố 也dã 。 天thiên 謂vị 梵Phạm 釋Thích 欲dục 色sắc 等đẳng 天thiên 。 阿a 修tu 羅la 。 此thử 云vân 非phi 天thiên 。 富phú 貴quý 同đồng 天thiên 而nhi 多đa 謟siểm 誑cuống 。 無vô 天thiên 行hành 故cố 。 等đẳng 者giả 。 等đẳng 於ư 八bát 部bộ 鬼quỷ 神thần 。 同đồng 聞văn 眾chúng 也dã 。

【# 鈔sao 】# 解giải 中trung 明minh 經kinh 所sở 敘tự 。 聞văn 法Pháp 之chi 機cơ 。 有hữu 收thu 有hữu 簡giản 。 一nhất 切thiết 世thế 閒gian/nhàn 。 則tắc 總tổng 收thu 四tứ 眾chúng 十thập 界giới 。 四tứ 眾chúng 固cố 是thị 常thường 聞văn 法Pháp 者giả 。 十thập 界giới 則tắc 兼kiêm 收thu 四tứ 趣thú 。 謂vị 所sở 收thu 機cơ 若nhược 是thị 之chi 廣quảng 也dã 。 天thiên 人nhân 修tu 羅la 。 則tắc 簡giản 去khứ 餘dư 趣thú 。 惟duy 舉cử 三tam 善thiện 道đạo 也dã 。 謂vị 所sở 受thọ 化hóa 之chi 機cơ 。 若nhược 此thử 之chi 多đa 也dã 。 此thử 且thả 就tựu 一nhất 往vãng 約ước 餘dư 經kinh 者giả 為vi 言ngôn 。 若nhược 極cực 樂lạc 法Pháp 門môn 。 如như 大đại 本bổn 中trung 說thuyết 。 臨lâm 終chung 地địa 獄ngục 相tương/tướng 現hiện 。 以dĩ 至chí 蜎quyên 飛phi 蠕nhuyễn 動động 。 皆giai 以dĩ 願nguyện 力lực 攝nhiếp 之chi 。 令linh 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 則tắc 所sở 攝nhiếp 之chi 機cơ 。 誠thành 宜nghi 四tứ 眾chúng 十thập 界giới 。 無vô 所sở 而nhi 不bất 收thu 也dã 。

△# 次thứ 明minh 益ích 所sở 以dĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 孤cô 山sơn 曰viết 。 聞văn 所sở 未vị 聞văn 。 故cố 歡hoan 喜hỷ 信tín 受thọ 。 重trọng/trùng 法pháp 尊tôn 師sư 。 故cố 作tác 禮lễ 而nhi 去khứ 。

△# 三tam 獲hoạch 益ích 淺thiển 深thâm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 言ngôn 歡hoan 喜hỷ 者giả 義nghĩa 該cai 深thâm 淺thiển 。 或hoặc 得đắc 歡hoan 喜hỷ 益ích 。 或hoặc 證chứng 理lý 入nhập 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。

【# 鈔sao 】# 得đắc 歡hoan 喜hỷ 益ích 者giả 。 約ước 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 判phán 也dã 。 入nhập 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 者giả 。 約ước 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 判phán 也dã 。

△# 四tứ 引dẫn 證chứng 深thâm 益ích 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 大đại 本bổn 結kết 益ích 。 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 那na 由do 他tha 人nhân 。 得đắc 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。

【# 鈔sao 】# 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 位vị 在tại 大Đại 乘Thừa 。 得đắc 入nhập 理lý 益ích 。 得đắc 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 位vị 在tại 小Tiểu 乘Thừa 。 得đắc 入nhập 理lý 益ích 。 經kinh 又hựu 云vân 。 信tín 受thọ 奉phụng 行hành 。 則tắc 又hựu 獲hoạch 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 生sanh 善thiện 之chi 益ích 。 惟duy 闕khuyết 對đối 治trị 悉tất 檀đàn 破phá 惡ác 之chi 益ích 。 既ký 有hữu 三tam 益ích 。 應ưng 亦diệc 該cai 之chi 。

△# 五ngũ 流lưu 通thông 永vĩnh 永vĩnh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 宣tuyên 布bố 十thập 方phương 。 垂thùy 於ư 萬vạn 世thế 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 利lợi 樂lạc 無vô 窮cùng 。

【# 鈔sao 】# 流lưu 通thông 之chi 法pháp 。 大đại 要yếu 兩lưỡng 種chủng 。 一nhất 自tự 行hành 。 二nhị 化hóa 他tha 自tự 行hành 又hựu 有hữu 兩lưỡng 種chủng 。 一nhất 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 即tức 七thất 日nhật 持trì 名danh 。 一nhất 心tâm 不bất 亂loạn 。 二nhị 讀đọc 誦tụng 經Kinh 文văn 。 隨tùy 文văn 解giải 義nghĩa 。 昔tích 梁lương 朝triêu 有hữu 道đạo 珍trân 法Pháp 師sư 。 嘗thường 於ư 廬lư 山sơn 念niệm 佛Phật 作tác 水thủy 觀quán 。 忽hốt 夢mộng 江giang 水thủy 瀰# 滿mãn 。 眾chúng 人nhân 乘thừa 船thuyền 。 言ngôn 往vãng 西tây 方phương 珍trân 言ngôn 。 道đạo 珍trân 一nhất 生sanh 修tu 西tây 方phương 業nghiệp 。 可khả 附phụ 我ngã 而nhi 去khứ 。 船thuyền 上thượng 人nhân 云vân 法Pháp 師sư 雖tuy 講giảng 經kinh 甚thậm 大đại 。 未vị 誦tụng 彌di 陀đà 經kinh 。 并tinh 往vãng 生sanh 咒chú 。 未vị 浴dục 僧Tăng 。 淨tịnh 業nghiệp 未vị 圓viên 。 不bất 得đắc 往vãng 也dã 。 珍trân 於ư 是thị 感cảm 泣khấp 。 夢mộng 覺giác 後hậu 。 乃nãi 廢phế 講giảng 業nghiệp 專chuyên 誦tụng 此thử 經Kinh 。 及cập 往vãng 生sanh 咒chú 。 并tinh 營doanh 僧Tăng 浴dục 。 至chí 垂thùy 終chung 夜dạ 。 異dị 光quang 明minh 耀diệu 峯phong 頂đảnh 。 如như 列liệt 數số 千thiên 炬cự 。 神thần 人nhân 持trì 珍trân 臺đài 而nhi 至chí 。 請thỉnh 師sư 往vãng 生sanh 故cố 知tri 流lưu 通thông 願nguyện 生sanh 不bất 可khả 以dĩ 不bất 讀đọc 誦tụng 也dã 。 二nhị 化hóa 他tha 者giả 。 即tức 純thuần 以dĩ 此thử 經Kinh 。 為vì 人nhân 演diễn 說thuyết 。 勸khuyến 他tha 念niệm 佛Phật 。 願nguyện 生sanh 極cực 樂lạc 。 或hoặc 書thư 寫tả 解giải 釋thích 。 莫mạc 非phi 其kỳ 行hành 。 以dĩ 此thử 化hóa 他tha 功công 德đức 。 回hồi 向hướng 淨tịnh 土độ 。 發phát 願nguyện 往vãng 生sanh 。 昔tích 四tứ 明minh 昝tảm 學học 諭dụ 。 常thường 以dĩ 擘phách 窠khòa 圖đồ 印ấn 施thí 。 勸khuyến 人nhân 念niệm 佛Phật 。 有hữu 計kế 公công 桃đào 源nguyên 鐵thiết 工công 也dã 。 年niên 將tương 七thất 十thập 。 兩lưỡng 目mục 喪táng 明minh 。 初sơ 受thọ 一nhất 圖đồ 。 念niệm 滿mãn 三tam 十thập 六lục 萬vạn 聲thanh 。 念niệm 至chí 四tứ 圖đồ 。 兩lưỡng 目mục 瞭# 然nhiên 。 如như 是thị 三tam 載tái 。 念niệm 滿mãn 十thập 七thất 圖đồ 。 一nhất 日nhật 念niệm 佛Phật 。 忽hốt 然nhiên 氣khí 絕tuyệt 。 半bán 日nhật 復phục 甦tô 。 曰viết 我ngã 見kiến 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 令linh 分phần/phân 六lục 圖đồ 與dữ 昝tảm 學học 諭dụ 。 是thị 勸khuyến 導đạo 之chi 首thủ 。 分phần/phân 一nhất 圖đồ 與dữ 李# 二nhị 公công 。 此thử 是thị 表biểu 圖đồ 之chi 人nhân 。 囑chúc 其kỳ 子tử 往vãng 謝tạ 學học 諭dụ 。 言ngôn 訖ngật 。 沐mộc 浴dục 西tây 向hướng 坐tọa 逝thệ 。 以dĩ 此thử 而nhi 觀quán 。 勸khuyến 人nhân 念niệm 佛Phật 亦diệc 。 往vãng 生sanh 之chi 行hành 況huống 昝tảm 學học 諭dụ 既ký 能năng 勸khuyến 人nhân 。 豈khởi 不bất 能năng 自tự 念niệm 。 自tự 利lợi 兼kiêm 人nhân 。 功công 德đức 倍bội 隆long 往vãng 生sanh 土thổ/độ 。 品phẩm 位vị 必tất 高cao 。

彌Di 陀Đà 略Lược 解Giải 圓Viên 中Trung 鈔Sao 卷quyển 下hạ (# 終chung )#

附phụ 刻khắc

拔bạt 一nhất 切thiết 業nghiệp 障chướng 。 根căn 本bổn 往vãng 生sanh 淨tịnh 土độ 神thần 咒chú

捺nại 摩ma 阿a 彌di 多đa 婆bà 夜dạ 。 哆đa 他tha 伽già 哆đa 夜dạ (# 二nhị )# 哆đa 地địa 夜dạ 他tha 。 (# 三tam )# 阿a 彌di 利lợi 都đô (# 四tứ )# 婆bà 毗tỳ (# 五ngũ )# 阿a 彌di 利lợi 哆đa 。 (# 六lục )# 悉tất 躭đam 婆bà 毗tỳ (# 七thất )# 阿a 彌di 利lợi 哆đa 。 (# 八bát )# 毗tỳ 伽già 蘭lan 帝đế (# 九cửu )# 阿a 彌di 利lợi 哆đa 。 (# 十thập )# 毗tỳ 伽già 蘭lan 哆đa (# 十thập 一nhất )# 伽già 彌di 膩nị (# 十thập 二nhị )# 伽già 伽già 那na (# 十thập 三tam )# 枳chỉ 多đa 迦ca 利lợi (# 十thập 四tứ )# 娑sa 婆bà 訶ha (# 十thập 五ngũ )# 。

祐hựu 師sư 云vân 。 咒chú 是thị 梵Phạn 語ngữ 。 此thử 方phương 之chi 人nhân 。 持trì 誦tụng 不bất 經kinh 師sư 授thọ 。 訛ngoa 謬mậu 實thật 多đa 。 此thử 咒chú 載tái 養dưỡng 字tự 函hàm 。 書thư 者giả 節tiết 句cú 差sai 誤ngộ 。 後hậu 人nhân 沿duyên 襲tập 。 遂toại 失thất 其kỳ 正chánh 。 龍long 舒thư 淨tịnh 土độ 文văn 。 樂nhạo/nhạc/lạc 邦bang 文văn 類loại 等đẳng 。 不bất 原nguyên 所sở 以dĩ 。 執chấp 之chi 為vi 是thị 。 而nhi 反phản 以dĩ 正chánh 為vi 誤ngộ 。 聞văn 義nghĩa 不bất 從tùng 。 謬mậu 之chi 甚thậm 矣hĩ 。 請thỉnh 以dĩ 楞lăng 嚴nghiêm 咒chú 等đẳng 比tỉ 對đối 可khả 知tri 。 今kim 依y 正chánh 本bổn 刊# 印ấn 。 普phổ 勸khuyến 誦tụng 持trì 。 使sử 密mật 語ngữ 流lưu 行hành 。 不bất 失thất 其kỳ 正chánh 也dã 。

○# 余dư 謂vị 祐hựu 師sư 。 既ký 凖# 楞lăng 嚴nghiêm 咒chú 節tiết 正chánh 句cú 逗đậu 。 則tắc 第đệ 四tứ 句cú 。 應ưng 同đồng 第đệ 六lục 句cú 四tứ 字tự 為vi 句cú 。 移di 第đệ 五ngũ 句cú 都đô 字tự 歸quy 上thượng 為vi 阿a 彌di 利lợi 都đô 。 第đệ 五ngũ 句cú 但đãn 婆bà 毗tỳ 二nhị 字tự 為vi 句cú 。 又hựu 師sư 所sở 撰soạn 淨tịnh 土độ 指chỉ 歸quy 中trung 。 亦diệc 載tái 此thử 咒chú 。 謂vị 哆đa 字tự 雖tuy 音âm 多đa 曷hạt 切thiết 。 不bất 可khả 作tác 入nhập 聲thanh 重trọng/trùng 呼hô 。 當đương 與dữ 帶đái 字tự 同đồng 音âm 。 此thử 亦diệc 深thâm 有hữu 所sở 以dĩ 。 葢# 哆đa 字tự 若nhược 依y 篇thiên 韻vận 。 應ưng 讀đọc 作tác 侈xỉ 。 今kim 多đa 曷hạt 切thiết 讀đọc 作tác 帶đái 者giả 。 乃nãi 梵Phạm 音âm 彈đàn 舌thiệt 之chi 聲thanh 。 葢# 為vi 東đông 華hoa 無vô 彈đàn 舌thiệt 聲thanh 字tự 。 故cố 譯dịch 人nhân 凡phàm 遇ngộ 彈đàn 舌thiệt 聲thanh 。 即tức 以dĩ 此thử 方phương 字tự 加gia 之chi 以dĩ 口khẩu 。 但đãn 遇ngộ 有hữu 口khẩu 字tự 。 悉tất 須tu 彈đàn 舌thiệt 。 今kim 哆đa 字tự 加gia 口khẩu (# 而nhi 讀đọc 作tác 帶đái 。 便tiện 成thành 彈đàn 舌thiệt 之chi 聲thanh 故cố 也dã )# 。

刻khắc 圓viên 中trung 鈔sao 跋bạt

佛Phật 說thuyết 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 一nhất 經kinh 。 其kỳ 猶do 富phú 貴quý 人nhân 家gia 。 家gia 常thường 之chi 飯phạn 譜# 。 堂đường 室thất 之chi 物vật 帳trướng 。 衣y 服phục 之chi 欵khoản 記ký 。 苑uyển 囿# 之chi 花hoa 疏sớ/sơ 。 不bất 過quá 直trực 紀kỷ 其kỳ 事sự 。 以dĩ 付phó 當đương 家gia 兒nhi 。 使sử 其kỳ 守thủ 之chi 弗phất 失thất 。 用dụng 之chi 不bất 窮cùng 。 又hựu 何hà 必tất 贅# 以dĩ 註chú 脚cước 。 疣vưu 以dĩ 鈔sao 釋thích 。 第đệ 慮lự 少thiếu 年niên 子tử 弟đệ 。 厭yếm 膏cao 粱# 而nhi 莫mạc 辨biện 菽# 麥mạch 。 侈xỉ 錦cẩm 繡tú 而nhi 罔võng 識thức 桑tang 麻ma 。 是thị 以dĩ 長trưởng 者giả 之chi 側trắc 。 臣thần 佐tá 吏lại 民dân 。 註chú 記ký 券khoán 疏sớ/sơ 者giả 。 得đắc 握ác 筆bút 而nhi 進tiến 矣hĩ 。 吳ngô 門môn 蘧# 庵am 法Pháp 師sư 之chi 略lược 解giải 。 余dư 首thủ 登đăng 講giảng 席tịch 時thời 。 以dĩ 之chi 發phát 軔# 。 經kinh 三tam 十thập 餘dư 年niên 。 恍hoảng 焉yên 若nhược 新tân 。 然nhiên 解giải 雖tuy 稱xưng 略lược 。 于vu 中trung 多đa 涉thiệp 教giáo 門môn 關quan 鑰thược 。 乃nãi 為vi 初sơ 學học 鈔sao 出xuất 圓viên 中trung 已dĩ 證chứng 。 惟duy 心tâm 淨tịnh 土độ 。 本bổn 性tánh 彌di 陀đà 者giả 。 必tất 以dĩ 是thị 為vi 芻sô 狗cẩu 。 若nhược 失thất 方phương 問vấn 徑kính 於ư 清thanh 泰thái 者giả 。 不bất 無vô 少thiểu 裨bì 云vân 。 四tứ 明minh 延diên 慶khánh 法pháp 子tử 圓viên 復phục 。 募mộ 刻khắc 流lưu 通thông 。 余dư 嘉gia 其kỳ 有hữu 自tự 益ích 公công 人nhân 之chi 志chí 。 故cố 復phục 為vi 之chi 跋bạt 。

皇hoàng 明minh 天thiên 啟khải 五ngũ 年niên 冬đông 傳truyền 天thiên 台thai 無vô 盡tận 燈đăng 僧Tăng 書thư