KINH ĐẠI BÁT NHÃ BA LA MẬT ĐA
Hán dịch: Pháp Sư Huyền Trang
Việt dịch: Hòa Thượng Trí Nghiêm
HỘI THỨ NĂM
X. PHẨM BẤT TƯ NGHÌ
(Từ giữa quyển 559 đến đầu quyển 560)
Khi ấy, trời Ðế Thích nghĩ: Nếu có người chỉ nghe Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa thì nên biết người đó đã từng cúng dường chư Phật, và phát thệ nguyền rộng lớn, huống là người có thể thọ trì, đọc tụng, biên chép, giảng thuyết cho người khác, như lời dạy tu hành, thì nên biết người này đã ở chỗ vô lượng Phật quá khứ, gần gũi cúng dường, trồng nhiều căn lành, từng được nghe Bát-nhã ba-la-mật-đa. Nghe xong thọ trì, đọc tụng, biên chép giảng thuyết cho người khác, như lời dạy tu hành. Hoặc đối với kinh này thường hỏi, thường đáp, nhờ năng lực phước của đời trước nên nay thành tựu được việc này. Nếu các hữu tình đã từng cúng dường vô lượng chư Phật, công đức đã thuần tịnh, thì nghe Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa tâm người đó không kinh, không sợ, chẳng khiếp.
Xá-lợi Tử biết tâm niệm của trời Ðế Thích, liền bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Nếu các Bồ-tát đối với Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa có thể sanh tin hiểu thì nên biết người này giống như các Đại Bồ-tát Bất thối chuyển. Vì sao? Vì Bát-nhã ba-la-mật-đa như thế lý thú sâu xa rất khó tin khó hiểu. Nếu người ở đời trước tu hành Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa dài lâu, ở trước Phật thưa hỏi, lắng nghe, lãnh thọ, chẳng ở chỗ Phật trồng nhiều căn lành thì đâu có thể mới vừa được nghe liền có thể tin hiểu.
Hoặc có người nghe thuyết Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, hủy báng chống đối thì nên biết người này đời trước đã hủy báng, chống đối Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa. Vì sao? Vì người ngu như thế ít có căn lành, nên đối với Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa không sanh lòng tin thanh tịnh, chưa từng thưa hỏi Phật và các đệ tử nghĩa sâu xa, nên nghe thuyết nghĩa thú Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, hủy báng, chống đối.
Trời Ðế Thích thưa hỏi Xá-lợi Tử:
– Bát-nhã ba-la-mật-đa như thế lý thú sâu xa, rất khó tin hiểu. Có các người tin ưa, tu hành Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa chưa lâu, nghe nói về nghĩa thú sâu xa trong đó không tin hiểu, chưa phải là hiếm có. Nếu người lễ kính Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa tức là là lễ kính trí nhất thiết trí.
Xá-lợi Tử bảo:
– Đúng như vậy! Đúng như vậy! Như lời ông nói. Vì sao? Kiều-thi-ca! Vì sự đắc trí nhất thiết trí của Như Lai đều từ Bát-nhã ba-la-mật-đa mà sanh ra. Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa lại nhờ trí nhất thiết trí của Như Lai mà có.
Kiều-thi-ca! Các chúng Bồ-tát nên hành như thế. Nên trụ như thế. Nên học Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế.
Khi ấy, trời Ðế Thích bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Các chúng Bồ-tát làm cách nào để gọi là hành Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, để gọi là trụ Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, để gọi là học Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa?
Bấy giờ, Phật khen trời Ðế Thích:
– Lành thay! Lành thay! Ông nương năng lực của Phật nên mới có thể hỏi Như Lai nghĩa sâu xa như thế.
Kiều-thi-ca! Các chúng Bồ-tát thực hành Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, nếu không trụ sắc thì cũng không trụ đây là sắc, như vậy là học sắc. Nếu không trụ thọ, tưởng, hành, thức thì cũng không trụ đây là thọ, tưởng, hành, thức, như vậy là học thọ, tưởng, hành, thức.
Lại nữa, Kiều-thi-ca! Các chúng Bồ-tát thực hành Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa nếu không học sắc thì cũng không học đây là sắc, như vậy là không trụ sắc. Nếu không học thọ, tưởng, hành, thức thì cũng không học đây là thọ, tưởng, hành, thức, như vậy là không trụ thọ, tưởng, hành, thức.
Kiều-thi-ca! Như vậy gọi là Bồ-tát hành Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, cũng gọi là trụ Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, cũng gọi là học Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa.
Xá-lợi Tử bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Bát-nhã ba-la-mật-đa như thế rất là sâu xa, khó thể đo lường, khó có thể nắm bắt, không có giới hạn.
Phật bảo Xá-lợi Tử:
– Đúng như vậy! Đúng như vậy! Như lời ông nói.
Xá-lợi Tử! Các chúng Bồ-tát thực hành Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, nếu không trụ tánh sâu xa của sắc thì cũng không trụ đây là tánh sâu xa của sắc, như vậy là học tánh sâu xa của sắc. Nếu không trụ tánh sâu xa của thọ, tưởng, hành, thức thì cũng không trụ đây là tánh sâu xa của thọ, tưởng, hành, thức, như vậy là học tánh sâu xa của thọ, tưởng, hành, thức.
Lại nữa, Xá-lợi Tử! Các chúng Bồ-tát thực hành Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, nếu không học tánh sâu xa của sắc thì cũng không học đây là tánh sâu xa của sắc; như vậy là không trụ tánh sâu xa của sắc. Nếu không học tánh sâu xa của thọ, tưởng, hành, thức thì cũng không học đây là tánh sâu xa của thọ, tưởng, hành, thức; như vậy là không trụ tánh sâu xa của thọ, tưởng, hành, thức.
Xá-lợi Tử bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Bát-nhã ba-la-mật-đa như thế rất là sâu xa, khó có thể đo lường, khó có thể nắm bắt, không có giới hạn, thì khó tin hiểu. Chỉ nên thuyết cho các Bồ-tát ở địa vị Bất thối chuyển kia. Bồ-tát kia đối với pháp không nghi, không ngờ, không mê mờ, không hoang mang.
Khi đó, trời Ðế Thích hỏi Xá-lợi Tử:
– Nếu thuyết cho các Bồ-tát chưa được thọ ký sẽ có lỗi gì?
Xá-lợi Tử nói:
– Người kia nghe kinh sợ, hoặc sanh hủy báng. Do nhân duyên này chịu khổ lớn lâu dài, khó đắc quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề.
Trời Ðế Thích bạch:
– Có Bồ-tát nào chưa được thọ ký, nghe Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa tâm không kinh sợ, không hủy báng, rất tin hiểu?
Xá-lợi Tử nói:
– Có. Bồ-tát như thế từ lâu phát tâm quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề, từ lâu tu hạnh Đại Bồ-tát, mặc dù chưa được thọ ký đại Bồ-đề, không qua chỗ một đức Phật, hoặc hai Phật, nhưng nhất định sẽ được thọ ký đại Bồ-đề.
Bấy giờ, Phật bảo Xá-lợi Tử:
– Đúng như vậy! Đúng như vậy! Như lời ông nói.
Xá-lợi Tử! Nếu các Bồ-tát chưa được thọ ký, nghe Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa tâm rất tin hiểu, không kinh sợ, thì nên biết Bồ-tát đó từ lâu đã phát tâm đại Bồ-đề, trồng nhiều căn lành, vâng theo nhiều bạn lành.
Xá-lợi Tử bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Con muốn nói chút ít thí dụ, cúi xin Thế Tôn cho phép.
Phật bảo Xá-lợi Tử:
– Tùy ý ông nói.
Xá-lợi Tử bạch:
– Bạch Thế Tôn! Như thiện nam tử v.v… trụ Bồ-tát thừa, trong giấc mộng thấy mình ngồi tòa Bồ-đề vi diệu, nên biết người này gần chứng quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề. Nếu có người được nghe Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa tâm không kinh sợ, hết lòng tin hiểu thì cũng như vậy, nên biết người này từ lâu xa đã phát tâm quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề, căn lành đã thành thục, hoặc đã được thọ ký đại Bồ-đề, hoặc sẽ gần được thọ ký đại Bồ-đề, mau chứng quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề.
Bạch Thế Tôn! Ví như có người dạo chơi trong đồng hoang vu, ngang qua đường hiểm một trăm do-tuần, hoặc hai, hoặc ba cho đến năm trăm, thấy cảnh các thành ấp, vương đô ở phía trước nghĩa là thấy người thả trâu, vườn rừng, đồng ruộng v.v…. Thấy cảnh như thế, liền nghĩ: Thành ấp, vương đô cách đây không xa. Sau khi nghĩ như thế thân tâm thư thái, không sợ thú dữ, giặc dữ, đói khát. Cũng như thế, Bồ-tát được nghe Bát-nhã ba-la-mật-đa hết lòng tin kính, nên biết không lâu sẽ được thọ ký Bồ-đề, mau chứng quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề, không còn sợ rơi ở địa vị Thanh văn, Độc giác. Vì sao? Vì đã được thấy nghe, cung kính, lãnh thọ Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, tướng trước của quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề.
Bạch Thế Tôn! Ví như có người muốn xem biển lớn, lần lượt đi đến biển, trải qua nhiều thời gian, khi không còn thấy núi rừng, liền nghĩ: Nay thấy cảnh tượng này thì biển lớn không còn xa. Vì sao? Vì gần biển lớn, đất chắc chắn thấp dần, không có các núi rừng. Người kia lúc ấy mặc dù chưa thấy biển nhưng thấy cảnh gần biển, nên vui mừng hớn hở. Cũng như thế, Bồ-tát được nghe Bát-nhã ba-la-mật-đa hết lòng tin kính, nên biết không lâu sẽ được thọ ký Bồ-đề, mau chứng quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề. Vì sao? Vì đã được thấy nghe Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa là tướng trước của quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề.
Bạch Thế Tôn! Ví như mùa xuân hoa quả cây cối lá già đã rụng, cành nhánh tươi nhuận, mọi người được thấy đều nghĩ: Hoa quả lá non không lâu sẽ sanh ra. Vì sao? Vì các cây này hoa quả lá non hiện tướng trước vậy. Cũng như thế, Bồ-tát được nghe Bát-nhã ba-la-mật-đa hết lòng tin kính, nên biết không lâu sẽ được thọ ký Bồ-đề, mau chứng quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề.
Khi ấy, trong chúng hội có các Thiên tử thấy xong hoan hỷ nghĩ: Đời trước các Bồ-tát đã đắc tướng này rồi, không lâu sẽ được thọ ký đại Bồ-đề. Nay các Bồ-tát này cũng được tướng này thì không lâu cũng sẽ được thọ ký đại Bồ-đề.
Bạch Thế Tôn! Ví như người con gái mang thai đã lâu, thân thể càng nặng nề, làm việc hay nghỉ ngơi không được yên ổn, ít ăn uống ngủ nghỉ, chẳng thích nói nhiều, chán những công việc làm hằng ngày, vì bị đau đớn, mệt mỏi nên dẹp hết các công việc. Bà mẹ kế thấy tướng như vậy biết không lâu nàng sẽ sanh. Cũng như thế, Bồ-tát được nghe Bát-nhã ba-la-mật-đa hết lòng tin kính, nên biết không lâu sẽ được thọ ký Bồ-đề, mau chứng quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề, làm lợi ích an vui cho tất cả hữu tình đến tận đời vị lai.
Bấy giờ, Phật khen Xá-lợi Tử:
– Lành thay! Lành thay! Ông nói ví dụ về Bồ-tát rất đúng, đều là nhờ năng lực, oai thần của Như Lai.
Bấy giờ Thiện Hiện bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Kỳ diệu thay, bạch Thế Tôn! Ngài khéo phó chúc, khéo hộ niệm cho các Bồ-tát.
Phật bảo Thiện Hiện:
– Đúng như vậy! Đúng như vậy! Vì sao? Vì các chúng Bồ-tát muốn luôn luôn làm lợi ích an vui cho nhiều đời, thương xót các chúng sanh ở thế gian, muốn làm cho trời, người đạt được sự lợi ích an vui lớn, nên cầu chứng quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề để tuyên thuyết pháp yếu cho các hữu tình.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Các chúng Bồ-tát hành Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, làm sao tu tập Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa để cho mau viên mãn?
Phật bảo Thiện Hiện:
– Nếu các Bồ-tát nương Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa chẳng thấy sắc tăng, chẳng thấy sắc giảm mà hành Bát-nhã ba-la-mật-đa; chẳng thấy thọ, tưởng, hành, thức tăng; chẳng thấy thọ, tưởng, hành, thức giảm mà hành Bát-nhã ba-la-mật-đa; chẳng thấy pháp đúng, chẳng thấy pháp sai mà hành Bát-nhã ba-la-mật-đa, thì các Bồ-tát này tu tập Bát-nhã ba-la-mật-đa mau được viên mãn.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Điều Như Lai dạy chẳng thể nghĩ bàn.
Phật bảo Thiện Hiện:
– Đúng như vậy! Đúng như vậy! Sắc chẳng thể nghĩ bàn; thọ, tưởng, hành, thức cũng chẳng thể nghĩ bàn. Nếu các Bồ-tát hành Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa thì đối với sắc chẳng phát sanh tưởng, chẳng nghĩ bàn mà hành Bát-nhã ba-la-mật-đa. Đối với thọ, tưởng, hành, thức cũng chẳng phát sanh tưởng, chẳng nghĩ bàn mà hành Bát-nhã ba-la-mật-đa, thì các Bồ-tát này tu tập Bát-nhã ba-la-mật-đa mau được viên mãn.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Bát-nhã ba-la-mật-đa như thế nghĩa thú sâu xa, ai có thể tin hiểu?
Phật bảo Thiện Hiện:
– Nếu các Bồ-tát tu thắng hạnh lâu xa thì đối với Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa có thể tin hiểu.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Thế nào gọi là các chúng Bồ-tát tu thắng hạnh lâu xa?
Phật bảo Thiện Hiện:
– Nếu các Bồ-tát hành Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa thì không phân biệt mười lực của Như Lai, không phân biệt bốn điều không sợ, không phân biệt mười tám pháp Phật bất cộng, không phân biệt trí nhất thiết. Vì sao? Vì mười lực của Như Lai chẳng thể nghĩ bàn, cho đến trí nhất thiết cũng chẳng thể nghĩ bàn. Sắc cũng chẳng thể nghĩ bàn; thọ, tưởng, hành, thức cũng chẳng thể nghĩ bàn; tất cả pháp cũng chẳng thể nghĩ bàn. Nếu các Bồ-tát hành như thế thì hoàn toàn không chỗ hành, là hành Bát-nhã ba-la-mật-đa. Các Bồ-tát như thế mới được gọi là tu thắng hạnh lâu xa.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa là hòn ngọc báu, là khối thanh tịnh, như hư không thanh tịnh lìa các mây khói v.v… Lạ thay! Bát-nhã ba-la-mật-đa nghĩa thú sâu xa, nhiều các chướng nạn mà nay giảng nói rộng, các chướng nạn lại chẳng sanh!
Phật dạy Thiện Hiện:
– Đúng như vậy! Đúng như vậy! Nhờ thần lực của Phật nên trở ngại không sanh. Thế nên, thiện nam tử Đại thừa v.v… đối với Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, nếu muốn biên chép, thọ trì, đọc tụng, giảng thuyết v.v… thì cho đến một năm phải xong hết. Vì sao? Vì Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa là ngọc thần báu lớn, nhiều các chướng ngại.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Lạ thay! Ác ma thường muốn làm trở ngại ngọc thần báu lớn Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế!
Phật bảo Thiện Hiện:
– Tất cả ác ma mặc dù đối với Bát-nhã ba-la-mật-đa thường muốn làm trở ngại, làm cho sự tu tập của các Bồ-tát chẳng thành tựu, nhưng chúng chẳng toại nguyện.
Khi ấy, Xá-lợi Tử bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Thần lực của ai làm cho ác ma kia không thể làm trở ngại Bát-nhã sâu xa?
Phật bảo Xá-lợi Tử:
– Đó là thần lực của Phật, cũng là thần lực của chư Phật ở tất cả thế giới trong mười phương.
Xá-lợi Tử! Tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác đều cùng hộ niệm các chúng Bồ-tát hành Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, làm cho các ác ma không thể làm trở ngại. Vì sao? Xá-lợi Tử! Vì nếu các Bồ-tát hành Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa thì tự nhiên đều được tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác ở vô lượng, vô biên thế giới trong mười phương cùng chung hộ niệm. Nếu người được Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác hộ niệm thì tự nhiên ác ma không thể làm trở ngại.
Lại nữa, Xá-lợi Tử! Nếu có thiện nam tử v.v… với lòng tin thanh tịnh, biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy, diễn thuyết Bát-nhã sâu xa không trở ngại, thì nên nghĩ: Ta biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy, diễn thuyết v.v… Bát-nhã ba-la-mật-đa đều là nhờ thần lực của chư Phật Thế Tôn ở tất cả thế giới trong mười phương hộ niệm, làm cho được thành tựu.
Xá-lợi Tử bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Nếu thiện nam tử v.v… trụ Bồ-tát thừa biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy, diễn thuyết v.v… Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa thì đều nhờ thần lực của chư Phật ở mười phương từ bi hộ niệm, làm cho sự tu tập nghiệp lành người đó thù thắng, tất cả ác ma không thể làm trở ngại.
Phật bảo Xá-lợi Tử:
– Đúng như vậy! Đúng như vậy! Như lời ông nói.
Xá-lợi Tử bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Nếu thiện nam tử v.v… trụ Bồ-tát thừa, biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy, diễn thuyết v.v… Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa thì được chư Phật Thế Tôn ở thế giới trong mười phương cùng biết rõ, hoan hỷ hộ niệm. Chư Phật Thế Tôn ở thế giới trong mười phương thường dùng Phật nhãn cùng xem thấy, từ bi hộ niệm, làm cho sự tu tập của người kia thành tựu hoàn toàn.
Bấy giờ, Phật bảo Xá-lợi Tử:
– Đúng như vậy! Đúng như vậy! Như lời ông nói. Nếu các thiện nam tử v.v… trụ Bồ-tát thừa biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy, diễn thuyết Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa thì thường được Phật nhãn của chư Phật Thế Tôn ở tất cả thế giới trong mười phương xem thấy, biết rõ, hộ niệm, làm cho các ác ma không thể làm rối loạn được, sự tu nghiệp lành mau được thành tựu.
Nếu thiện nam tử v.v… trụ Bồ-tát thừa thường biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy, diễn thuyết Bát-nhã ba-la-mật-đa, thì nên biết người đó đã gần Vô thượng Bồ-đề, quyến thuộc của ác ma không thể làm trở ngại.
Nếu thiện nam tử v.v… trụ Bồ-tát thừa thường biên chép Bát-nhã ba-la-mật-đa, trang nghiêm bằng các thứ báu, thọ trì, đọc tụng, cung kính, cúng dường thì thuờng được chư Phật hộ niệm. Do nhơn duyên này đạt được nhiều lợi ích lớn.
Lại nữa, Xá-lợi Tử! Kinh điển Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế, sau khi Phật Niết-bàn lưu hành đến phương Nam sẽ hưng thạnh dần. Sau đó từ phương Nam lưu hành đến phương Bắc sẽ hưng thạnh dần. Chẳng phải Tỳ-nại-da chánh pháp Vô thượng là pháp Phật chứng đắc, có tướng diệt mất; Tỳ-nại-da chánh pháp Vô thượng Như Lai chứng đắc chính là kinh điển Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa. Kinh điển như thế, các thiện nam tử v.v… trụ Bồ-tát thừa biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy, diễn thuyết, cung kính, cúng dường thì được tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác thường dùng Phật nhãn xem thấy, hộ niệm, khen ngợi, tán thán, làm cho không buồn khổ.
Khi ấy, Xá-lợi Tử bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Kinh điển Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế, phần sau của đời sau truyền bá rộng rãi ở phương Ðông bắc?
Phật bảo Xá-lợi Tử:
– Đúng như vậy! Đúng như vậy! Xá-lợi Tử! Phần sau của đời sau thiện nam tử v.v… trụ Bồ-tát thừa ở phương Ðông bắc kia nghe kinh điển Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa này, nếu có thể tin ưa, biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy, diễn thuyết, cung kính, cúng dường, thì nên biết người đó từ lâu phát tâm quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề, từ lâu tu hạnh Đại Bồ-tát.
Xá-lợi Tử bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Phần sau của đời sau, ở phương Ðông bắc kia sẽ có bao nhiêu thiện nam tử v.v… trụ Bồ-tát thừa được nghe kinh điển Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa gìn giữ tin ưa, biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy, diễn thuyết, cung kính, cúng dường?
Phật bảo Xá-lợi Tử:
– Phần sau của đời sau, ở phương Ðông bắc kia tuy có vô lượng thiện nam tử v.v… trụ Bồ-tát thừa nhưng ít có người được nghe Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa hết lòng tin ưa, biên chép, thọ trì, đọc tụng, cúng dường; mặc dầu có vô lượng thiện nam tử v.v… trụ Bồ-tát thừa, nghe Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, hết lòng tin ưa, biên chép, thọ trì, đọc tụng, cúng dường, nhưng có phần ít tu tập tư duy. Nếu người nào có thể tuyên thuyết, chỉ dạy nghĩa thú sâu xa cho người thì rất là khó có.
Xá-lợi Tử! Nếu thiện nam tử v.v… trụ Bồ-tát thừa nghe thuyết Bát-nhã ba-la-mật-đa, tâm không chìm đắm, không kinh, không sợ, hết lòng tin ưa, biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy, diễn nói, thì nên biết người này đã từng được gần gũi cung kính, cúng dường vô lượng Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác và các Bồ-tát, thưa hỏi nghĩa thú sâu xa của Bát-nhã ba-la-mật-đa. Các thiện nam tử Bồ-tát thừa v.v… này nhất định sẽ viên mãn các hạnh Bồ-tát, mau chứng quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề, làm lợi ích lớn cho các hữu tình. Vì sao? Xá-lợi Tử! Vì Ta thường thuyết pháp tương ưng với trí nhất thiết cho các thiện nam tử v.v… trụ Bồ-tát thừa kia. Người này chuyển thân thường luôn tu tập các hạnh Bồ-tát mau thẳng đến quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề, tuyên thuyết pháp vi diệu cho các hữu tình, làm cho thẳng đến quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề. Các thiện nam tử v.v… trụ Bồ-tát thừa này thân tâm yên tịnh, các ma vương và quyến thuộc của chúng còn chẳng thể phá hoại tâm cầu hướng tới quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề, huống là các kẻ ưa làm những việc ác khác.
Xá-lợi Tử! Những thiện nam tử v.v… trụ Bồ-tát thừa nghe Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, tâm rất thanh tịnh, vui mừng, cũng có thể an lập vô lượng hữu tình ở trong pháp lành tương ưng với Vô thượng Bồ-đề.
Xá-lợi Tử! Các thiện nam tử Bồ-tát thừa v.v… này, nay ở chỗ Ta phát thệ nguyện rộng lớn, quyết định sẽ an lập vô lượng trăm ngàn các loài hữu tình, làm cho phát tâm quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề, tu hạnh Bồ-tát, chỉ rõ, khuyến khích, dẫn dắt, khen ngợi, khích lệ, chúc mừng, khiến cho được thọ ký quả vị quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề Bất thối chuyển. Đối với họ, Ta càng sanh tùy hỷ. Vì sao? Xá-lợi Tử! Vì Ta thấy họ đã phát nguyện rộng lớn, ý nghĩ và lời nói tương xứng nhau. Người kia ở đời sau nhất định có thể an lập vô lượng trăm ngàn các loài hữu tình, làm cho phát tâm quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề, tu hạnh Bồ-tát, chỉ rõ, dẫn dắt, khuyến khích, khen ngợi, khích lệ, chúc mừng, khiến cho được thọ ký quả vị quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề Bất thối chuyển.
Các thiện nam tử Bồ-tát thừa v.v… này cũng ở chỗ vô lượng chư Phật quá khứ phát nguyện như thế. Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác quá khứ đối với nguyện của người kia cũng rất tùy hỷ; quán xét ý nghĩ và lời nói của người kia nhất định tương xứng vậy.
Các thiện nam tử trụ Bồ-tát thừa v.v… này tin hiểu rộng lớn, tu hạnh rộng lớn, nguyện sanh về cõi nước của chư Phật ở phương khác, nơi đang có Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác tuyên thuyết pháp Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa. Người kia nghe pháp Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa xong, lại có thể an lập vô lượng trăm ngàn các loài hữu tình trong cõi Phật kia, làm cho phát tâm quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề, tu hạnh Bồ-tát, chỉ dạy, khuyến khích, dẫn dắt, khen ngợi, khích lệ, chúc mừng, khiến cho được Bất thối chuyển quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề.
Khi ấy, Xá-lợi Tử bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Kỳ diệu thay! Kính bạch Thế Tôn! Phật đối với các pháp quá khứ, vị lai, hiện tại và tâm hành sai khác của các hữu tình, Phật, Bồ-tát v.v… đều chứng biết, đều hiểu rõ.
Kính bạch Thế Tôn! Nếu các Bồ-tát có thể chí tâm lắng nghe, thọ trì, đọc tụng, siêng năng tu học, tư duy đúng pháp Bát-nhã ba-la-mật-đa, biên chép, giảng thuyết, làm cho được lưu bố rộng rãi thì các Bồ-tát này ở đời đương lai siêng năng tìm cầu Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa không dừng nghỉ, và người đó đối với Bát-nhã ba-la-mật-đa có lúc đạt được, có lúc chẳng đạt được chăng?
Phật bảo Xá-lợi Tử:
– Các Bồ-tát này thường tìm cầu Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa không dừng nghỉ, thì tất cả mọi lúc đều đạt được, không có lúc nào không được. Hoặc có lúc không cầu nhưng cũng tự nhiên đạt được, vì chư Phật, Bồ-tát thường hộ niệm vậy.
Xá-lợi Tử bạch Phật:
– Các Bồ-tát này đối với kinh điển tương ưng Bát-nhã ba-la-mật-đa, tất cả mọi lúc đều đạt được, không có lúc nào không đạt được, hay là đối với kinh điển tương ưng với sáu pháp Ba-la-mật-đa cũng có thể thường đạt được?
Bấy giờ, Phật bảo Xá-lợi Tử:
– Nếu các Bồ-tát thường đối với kinh điển tương ưng với Bát-nhã ba-la-mật-đa dõng mãnh tin cầu, chẳng nghĩ đến thân mạng mà có lúc chẳng đạt được các kinh điển khác, thì không có điều ấy. Vì sao? Xá-lợi Tử! Vì các Bồ-tát này vì hướng đến quả vị Vô thượng Chánh đẳng Bồ-đề mà chỉ dạy, khuyến khích, dắt dìu, khen ngợi, khích lệ, chúc mừng các loài hữu tình, làm cho thọ trì, đọc tụng kinh điển tương ưng Bát-nhã ba-la-mật-đa và kinh điển khác. Cũng chính mình ở trong đó siêng năng tu học, nhờ năng lực của phước đó nên tùy theo sanh ra ở chỗ nào, tự nhiên thường gặp kinh điển tương ưng với Ba-la-mật-đa sâu xa và các kinh điển khác tương ưng với sáu pháp Ba-la-mật, thuờng không xả bỏ.
