25 CÕI (nhị thập ngũ hữu)

Có sinh ắt có tử, có nhân ắt có quả, nhân quả không bao giờ diệt mất, cho nên nói là “hữu”. Thế gian, một cách tổng quát, được chia làm 3 cõi (tam giới: Dục giới, Sắc giới và Vô-sắc giới); chi tiết hơn thì chia làm 6 đường (lục đạo: Thiên, Nhân, A-tu-la, Bàng-sinh, Ngạ-quỉ, và Địa-ngục); và chi tiết hơn nữa thì chia làm 25 cõi (nhị thập ngũ hữu). 25 cõi này được kể trong 5 nhóm sau đây:

A) 4 cõi ác (tứ ác thú):

  1. Địa-ngục
  2. Ngạ-quỉ
  3. Bàng-sinh
  4. A-tu-la

B) 4 châu của loài người (tứ châu thiên hạ):

  1. Đông Thắng-thân châu
  2. Nam Thiệm-bộ châu
  3. Tây Ngưu-hóa châu
  4. Bắc Câu-lô châu

C) 6 cõi trời Dục giới (lục Dục thiên):

  1. Tứ-vương thiên
  2. Đao-lợi thiên
  3. Dạ-ma thiên
  4. Đâu-suất thiên
  5. Hóa-lạc thiên
  6. Tha-hóa-tự-tại thiên

D) 7 cõi trời Sắc (Sắc giới):

  1. Sơ-thiền thiên
  2. Đại-phạm thiên
  3. Nhị-thiền thiên
  4. Tam-thiền thiên
  5. Tứ-thiền thiên
  6. Vô-tưởng thiên
  7. Tịnh-cư A-na-hàm thiên

E) 4 cõi trời Vô-sắc (Vô-sắc giới):

  1. Không-xứ thiên
  2. Thức-xứ thiên
  3. Vô-sở-hữu-xứ thiên
  4. Phi-tưởng-phi-phi-tưởng-xứ thiên

Ghi chú: Trong cõi Sắc giới, 4 tầng trời Sơ-thiền, Nhị-thiền, Tam-thiền, và Tứ-thiền, mỗi tầng được kể là 1 cõi (1 hữu); trong đó, đặc biệt:

a) Đại-phạm thiên được tách riêng ra từ tầng trời Sơ-thiền để được kể là 1 cõi (1 hữu), vì trời Phạm Thiên là chủ tể của cả ba ngàn đại thiên thế giới.

b) Vô-tưởng thiên được tách riêng ra từ tầng trời Tứ-thiền để được kể là 1 cõi (1 hữu), vì đó là nơi đặc biệt, chúng sinh không còn có tư tưởng.

c) 5 cõi trời Vô-phiền thiên, Vô-nhiệt thiên, Thiện-kiến thiên, Thiện-hiện thiên, và Sắc-cứu-cánh thiên, được tách riêng ra từ tầng trời Tứ-thiền, kết hợp thành một nhóm gọi là Ngũ Tịnh-cư thiên, hay Ngũ Na-hàm thiên, để được kể là 1 cõi (1 hữu), vì đó đều là nơi cư trú của chư vị đã chứng quả A-na-hàm (tức quả Bất-hoàn, quả vị thứ ba của 4 thánh quả Thanh-văn).

Do đó mà Sắc giới được kể có 7 hữu.