2.19 Phẩm Xuất Trụ

KINH ĐẠI BÁT NHÃ BA LA MẬT ĐA

Hán dịch: Pháp Sư Huyền Trang
Việt dịch: Hòa Thượng Trí Nghiêm

HỘI THỨ HAI

XIX. PHẨM XUẤT TRỤ

(Từ giữa quyển 416 đến giữa quyển 417)

Lại nữa, này Thiện Hiện! Ông hỏi Đại thừa như vậy từ nơi nào ra, đến trụ nơi nào?

Này Thiện Hiện! Đại thừa như vậy từ trong ba cõi ra, đến an trụ vào trí nhất thiết trí, nhưng lấy không hai làm phương tiện nên không xuất không trụ. Vì sao? Này Thiện Hiện! Vì hai pháp như vậy, hoặc Đại thừa, hoặc trí nhất thiết trí, chẳng phải tương ưng, chẳng phải không tương ưng, vô sắc, vô kiến, vô đối nhất tướng gọi là vô tướng. Vì sao? Này Thiện Hiện! Vì pháp vô tướng chẳng phải đã xuất trụ, chẳng phải sẽ xuất trụ, chẳng phải đang xuất trụ. Vì sao? Này Thiện Hiện! Vì các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn cho không của pháp giới cũng có xuất trụ, nhưng không của pháp giới không thể từ trong ba cõi mà xuất hiện, cũng không thể đến an trụ trong trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của pháp giới, tự tánh không của pháp giới là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của không chơn như, thật tế, bất tư nghì giới, an ẩn giới, tịch tịnh giới, đoạn giới, ly giới, diệt giới cũng có xuất trụ. Nhưng không của chơn như cho đến không của diệt giới, không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của chơn như, tự tánh không của chơn như là không, cho đến không của diệt giới, tự tánh không của diệt giới là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của sắc cũng có xuất trụ. Nhưng không của sắc không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của sắc, tự tánh không của sắc là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của thọ, tưởng, hành, thức cũng có xuất trụ. Nhưng không của thọ, tưởng, hành, thức không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của thọ, tưởng, hành, thức, tự tánh không của thọ, tưởng, hành, thức là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của nhãn xứ cũng có xuất trụ. Nhưng không của nhãn xứ không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của nhãn xứ, tự tánh không của nhãn xứ là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ cũng có xuất trụ. Nhưng không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ, tự tánh không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của sắc xứ cũng có xuất trụ. Nhưng không của sắc xứ không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của sắc xứ, tự tánh không của sắc xứ là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có xuất trụ thì muốn làm cho không của thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ cũng có xuất trụ. Như không của thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ, tự tánh không của thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của nhãn giới cũng có xuất trụ. Nhưng không của nhãn giới không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của nhãn giới, tự tánh không của nhãn giới là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới cũng có xuất trụ. Nhưng không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới, tự tánh không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của sắc giới cũng có xuất trụ. Nhưng không của sắc giới không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của sắc giới, tự tánh không của sắc giới là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của thanh, hương, vị, xúc, pháp giới cũng có xuất trụ. Nhưng thanh, hương, vị, xúc, pháp giới không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của thanh, hương, vị, xúc, pháp giới, tự tánh không của thanh, hương, vị, xúc, pháp giới là pháp không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của nhãn thức giới cũng có xuất trụ. Nhưng không của nhãn thức giới không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của nhãn thức giới, tự tánh không của nhãn thức giới là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới cũng có xuất trụ. Nhưng không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới, tự tánh không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của nhãn xúc cũng có xuất trụ. Nhưng không của nhãn xúc không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của nhãn xúc, tự tánh không của nhãn xúc là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc cũng có xuất trụ. Nhưng không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc, tự tánh không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra cũng có xuất trụ. Nhưng không của các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra tự tánh không của các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra cũng có xuất trụ. Nhưng không của các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra, tự tánh không của các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của cảnh mộng cũng có xuất trụ. Nhưng không của cảnh mộng không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của cảnh mộng, tự tánh không của cảnh mộng là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của việc huyễn, quáng nắng, tiếng vang, bóng dáng, ảnh ảo, hoa đốm trên hư không, việc biến hóa cũng có xuất trụ. Nhưng không của việc huyễn cho đến không của việc biến hóa không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của việc huyễn, tự tánh không của việc huyễn là không, cho đến không của biến hóa, tự tánh không của biến hóa là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của bố thí Ba-la-mật-đa cũng có xuất trụ. Nhưng không của bố thí Ba-la-mật-đa không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của bố thí Ba-la-mật-đa, tự tánh không của bố thí Ba-la-mật-đa là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, Bát-nhã Ba-la-mật-đa cũng có xuất trụ. Nhưng không của tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, Bát-nhã Ba-la-mật-đa không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, Bát-nhã Ba-la-mật-đa là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của pháp không nội cũng có xuất trụ, nhưng không của pháp không nội không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của pháp không nội, tự tánh không của pháp không nội là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của pháp không ngoại, pháp không nội ngoại, pháp không không, pháp không lớn, pháp không thắng nghĩa, pháp không hữu vi, pháp không vô vi, pháp không rốt ráo, pháp không không biên giới, pháp không tán vô tán, pháp không bản tánh, pháp không tự cộng tướng, pháp không tất cả pháp, pháp không chẳng thể nắm bắt được, pháp không vô tánh, pháp không tự tánh, pháp không vô tánh tự tánh cũng có xuất trụ. Nhưng pháp không của không ngoại cho đến pháp không của không vô tánh tự tánh không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của pháp không ngoại, tự tánh không của pháp không ngoại là không, cho đến pháp không của không vô tánh tự tánh, tự tánh không của không vô tánh tự tánh là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của bốn niệm trụ cũng có xuất trụ. Nhưng không của bốn niệm trụ không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của bốn niệm trụ, tự tánh không của bốn niệm trụ là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy chi đẳng giác, tám chi thánh đạo cũng có xuất trụ. Nhưng không của bốn chánh đoạn cho đến tám chi thánh đạo không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của bốn chánh đoạn, tự tánh không của bốn chánh đoạn là không, cho đến tám chi thánh đạo, tự tánh không của tám chi thánh đạo là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm… cho đến không của mười lực Phật cũng có xuất trụ. Nhưng không của mười lực của Phật không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của mười lực của Phật, tự tánh không của mười lực Phật là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng cũng có xuất trụ. Nhưng không của bốn điều không sợ cho đến mười tám pháp Phật bất cộng không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của bốn điều không sợ, tự tánh không của bốn điều không sợ là không, cho đến mười tám pháp Phật bất cộng, tự tánh không của mười tám pháp Phật bất cộng là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho các bậc Dự lưu có sanh đường ác, các bậc Nhất lai có sanh trở lại nhiều lần, các bậc Bất hoàn có sanh cõi dục, các Đại Bồ-tát có đời sống tự lợi, các A-la-hán, Độc giác, Như Lai có sanh đời sau, nhưng không có việc này. Vì sao? Vì các bậc Dự lưu v.v… sanh đường ác v.v… bất khả đắc.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của Dự lưu cũng có xuất trụ. Nhưng không của Dự lưu không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến trụ trong trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của Dự lưu, tự tánh không của Dự lưu là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của Nhất lai, Bất hoàn, A-la-hán, Độc giác, Bồ-tát, Như Lai cũng có xuất trụ. Nhưng không của Nhất lai cho đến không của Như Lai không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ trong trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của Nhất lai, tự tánh không của Nhất lai là không, cho đến không của Như Lai, tự tánh không của Như Lai là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của danh tự giả tưởng lời nói giả thiết cũng có xuất trụ. Nhưng không của danh tự giả tưởng lời nói giả thiết không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến trụ trong trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của danh tự giả tưởng lời nói giả thiết, tự tánh không của danh tự giả tưởng lời nói giả thiết là không.

Này Thiện Hiện! Các cõi muốn làm cho pháp vô tướng có sự xuất trụ tức là muốn làm cho không của vô sanh, vô diệt, vô nhiễm, vô tịnh, vô tướng, vô vi cũng có xuất trụ. Nhưng không của vô sanh, vô diệt, vô nhiễm, vô tịnh, vô tướng, vô vi không thể từ trong ba cõi xuất, cũng không thể đến an trụ vào trí nhất thiết trí. Vì sao? Vì không của vô sanh, vô diệt, vô nhiễm, vô tịnh, vô tướng, vô vi; tự tánh không của vô sanh, vô diệt, vô nhiễm, vô tịnh, vô tướng, vô vi là không.

Này Thiện Hiện! Do nhân duyên này, Đại thừa như vậy từ trong ba cõi xuất, đến trụ trong trí nhất thiết trí. Nhưng lấy không hai làm phương tiện, nên không xuất, không trụ. Vì sao? Vì pháp vô tướng không lay chuyển.

Lại nữa, này Thiện Hiện! Đại thừa mà ông hỏi như vậy trụ ở nơi nào?

Này Thiện Hiện! Đại thừa đó hoàn toàn không có chỗ trụ. Vì sao? Vì tất cả pháp đều không có chỗ trụ. Vì sao? Vì chỗ trụ các pháp bất khả đắc.

Này Thiện Hiện! Đại thừa như vậy đem vô sở đắc làm phương tiện trụ vào vô sở trụ.

Này Thiện Hiện! Như pháp giới chẳng phải trụ chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh pháp giới không trụ không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh pháp giới, tự tánh không của pháp giới. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như chơn như, thật tế, bất tư nghì giới, an ẩn giới, tịch tịnh giới, đoạn giới, ly giới, diệt giới chẳng phải trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh chơn như cho đến tự tánh diệt giới không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh chơn như, tự tánh không của chơn như, cho đến tự tánh diệt giới, tự tánh không của diệt giới. Đại thừa cũng vậy, chẳng trụ, chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như sắc chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh sắc không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh sắc, tự tánh không của sắc. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như thọ, tưởng, hành, thức chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh thọ, tưởng, hành, thức không trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh thọ, tưởng, hành, thức, tự tánh không của thọ, tưởng, hành, thức. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như nhãn xứ chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh nhãn xứ không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh nhãn xứ, tự tánh không của nhãn xứ. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ, tự tánh không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như sắc xứ chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh sắc xứ không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh sắc xứ, tự tánh không của sắc xứ. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như nhãn giới chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh nhãn giới không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh nhãn giới, tự tánh không của nhãn giới. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới, tự tánh không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như sắc giới chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh sắc giới không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh sắc giới, tự tánh không của sắc giới. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như thanh, hương, vị, xúc, pháp giới chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh thanh, hương, vị, xúc, pháp giới không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh thanh, hương, vị, xúc, pháp giới, tự tánh không của thanh, hương, vị, xúc, pháp giới. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như nhãn thức giới chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh nhãn thức giới không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh nhãn thức giới, tự tánh không của nhãn thức giới. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới, tự tánh không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như nhãn xúc chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh nhãn xúc không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh nhãn xúc, tự tánh không của nhãn xúc. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc, tự tánh không của nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra, tự tánh không của các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra, tự tánh không của các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như cảnh mộng chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh cảnh mộng không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh cảnh mộng, tự tánh không của cảnh mộng. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như việc huyễn, quáng nắng, tiếng vang, bóng dáng, ảnh ảo, hoa đốm trên hư không, việc biến hóa chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh việc huyễn cho đến biến hóa không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh việc huyễn cho đến biến hóa, tự tánh không của việc huyễn cho đến biến hóa. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như bố thí Ba-la-mật-đa chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh bố thí Ba-la-mật-đa không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh bố thí Ba-la-mật-đa, tự tánh không của bố thí Ba-la-mật-đa. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, Bát-nhã Ba-la-mật-đa chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, Bát-nhã Ba-la-mật-đa không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, Bát-nhã Ba-la-mật-đa; tự tánh không của tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, Bát-nhã Ba-la-mật-đa. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như pháp không nội chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh pháp không nội không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh pháp không nội, tự tánh không của pháp không nội. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như pháp không ngoại, pháp không nội ngoại, pháp không không, pháp không lớn, pháp không thắng nghĩa, pháp không hữu vi, pháp không vô vi, pháp không rốt ráo, pháp không không biên giới, pháp không tán vô tán, pháp không bổn tánh, pháp không tự cộng tướng, pháp không tất cả pháp, pháp không chẳng thể nắm bắt được, pháp không vô tánh, pháp không tự tánh, pháp không vô tánh tự tánh chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì pháp không ngoại cho đến tự tánh của pháp không vô tánh tự tánh không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì pháp không ngoại cho đến tự tánh của pháp không vô tánh tự tánh, pháp không ngoại cho đến tự tánh không của pháp không vô tánh tự tánh. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như bốn niệm trụ chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh bốn niệm trụ không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh bốn niệm trụ, tự tánh không của bốn niệm trụ. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy chi đẳng giác, tám chi thánh đạo chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì bốn chánh đoạn cho đến tự tánh tám chi thánh đạo không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì bốn chánh đoạn cho đến tự tánh tám chi thánh đạo, bốn chánh đoạn cho đến tự tánh không của tám chi thánh đạo. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Cho đến như mười lực của Phật chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh mười lực của Phật không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh mười lực của Phật, tự tánh không của mười lực Phật. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng chẳng trụ chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì bốn điều không sợ cho đến tự tánh mười tám pháp Phật bất cộng không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì bốn điều không sợ cho đến tự tánh mười tám pháp Phật bất cộng, bốn điều không sợ cho đến tự tánh không của mười tám pháp Phật bất cộng. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như bậc Dự lưu sanh đường ác chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh bậc Dự lưu sanh đường ác không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh bậc Dự lưu sanh đường ác, tự tánh không của bậc Dự lưu sanh đường ác. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như đời sống còn trở lại nhiều lần của bậc Nhất lai, đời sống cõi Dục của bậc Bất hoàn, đời sống tự lợi của bậc Bồ-tát, đời sống sau này của A-la-hán, Độc giác, Như Lai chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì đời sống còn trở lại nhiều lần của bậc Nhất lai cho đến tự tánh đời sống sau này của Như Lai không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì đời sống còn trở lại nhiều lần của bậc Nhất lai cho đến tự tánh đời sống sau này của Như Lai, đời sống còn trở lại nhiều lần của bậc Nhất lai cho đến tự tánh không đời sống sau này của Như Lai. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như Dự lưu chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh Dự lưu không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh Dự lưu, tự tánh không của Dự lưu. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như Nhất lai, Bất hoàn, A-la-hán, Độc giác, Bồ-tát, Như Lai chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì Nhất lai cho đến tự tánh Như Lai không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì Nhất lai cho đến tự tánh Như Lai, Nhất lai cho đến tự tánh không của Như Lai. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như danh tự giả tưởng lời nói giả thiết chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh danh tự giả tưởng lời nói giả thiết không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh danh tự giả tưởng lời nói giả thiết, tự tánh không của danh tự giả tưởng lời nói giả thiết. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Như vô sanh, vô diệt, vô nhiễm, vô tịnh, vô tướng, vô vi chẳng trụ, chẳng phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh vô sanh, vô diệt, vô nhiễm, vô tịnh, vô tướng, vô vi không trụ, không phải không trụ. Vì sao? Vì tự tánh vô sanh, vô diệt, vô nhiễm, vô tịnh, vô tướng, vô vi, tự tánh không của vô sanh, vô diệt, vô nhiễm, vô tịnh, vô tướng, vô vi. Đại thừa cũng vậy, chẳng phải trụ, cũng chẳng phải không trụ.

Này Thiện Hiện! Do nhân duyên này, Đại thừa như vậy tuy không chỗ trụ, nhưng lấy không hai làm phương tiện nên trụ vô sở trụ.

Lại nữa, này Thiện Hiện! Ông hỏi ai lại nương Đại thừa này mà xuất.

Này Thiện Hiện! Tất cả đều không nương Đại thừa này mà xuất. Vì sao? Này Thiện Hiện! Vì hoặc nương chỗ nương, hoặc người hay nương, hoặc lúc, hoặc nơi, như vậy tất cả đều vô sở hữu bất khả đắc. Vì sao? Vì tất cả pháp đều vô sở hữu đều bất khả đắc. Như thế sao lại nói có chỗ nương để nương vào, có người hay nương vào, có thời gian nương vào, nơi chốn nương vào nên không thể nói thật có nương vào Đại thừa này mà xuất. Vì sao? Này Thiện Hiện! Vì Ngã vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh. Như vậy, hữu tình cho đến người thấy cũng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa này cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Pháp giới vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh, chơn như, thật tế, cảnh giới bất tư nghì, cảnh giới an ẩn v.v… cũng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Sắc vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh. Thọ, tưởng, hành, thức cũng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Nhãn xứ vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh. Nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ cũng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Sắc xứ vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh. Thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ cũng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Nhãn giới vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh. Nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới cũng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Sắc giới vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh. Thanh, hương, vị, xúc, pháp giới cũng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Nhãn thức vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh. Nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới cũng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Nhãn xúc vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh. Nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc cũng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh. Các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra cũng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Bố thí Ba-la-mật-đa vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh. Tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, Bát-nhã Ba-la-mật-đa cũng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Pháp không nội vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh. Pháp không ngoại, pháp không nội ngoại, pháp không không, pháp không lớn, pháp không thắng nghĩa, pháp không hữu vi, pháp không vô vi, pháp không rốt ráo, pháp không không biên giới, pháp không tán vô tán, pháp không bổn tánh, pháp không tự cộng tướng, pháp không tất cả pháp, pháp không chẳng thể nắm bắt được, pháp không vô tánh, pháp không tự tánh, pháp không vô tánh tự tánh cũng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Bốn niệm trụ vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh. Bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy chi đẳng giác, tám chi thánh đạo cũng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Cho đến mười lực của Phật vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh. Bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng cũng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Bậc Dự lưu vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh. Nhất lai, Bất hoàn, A-la-hán, Độc giác, Bồ-tát, Như Lai cũng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Quả Dự lưu vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh. Quả vị Nhất lai, Bất hoàn, A-la-hán, Độc giác Bồ-đề, tất cả Đại Bồ-tát thực hành quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác của chư Phật cũng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Trí nhất thiết vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh. Trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng cũng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Vô sanh, vô diệt, vô nhiễm, vô tịnh, vô tướng, vô vi vô sở hữu khả đắc, người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Thời gian trước, sau và hiện tại vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Hoặc qua, hoặc lại vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Hoặc đi, hoặc đứng vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Hoặc tử, hoặc sanh vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Hoặc tăng, hoặc giảm vô sở hữu bất khả đắc. Người nương Đại thừa cũng bất khả đắc. Vì sao? Vì rốt ráo thanh tịnh.

Lại nữa, này Thiện Hiện! Trong đây pháp nào bất khả đắc, nên nói bất khả đắc.

Này Thiện Hiện! Trong đây pháp giới bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Chơn như, thật tế, cảnh giới bất tư nghì, cảnh giới an ẩn v.v… cũng bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Vì sao? Vì pháp giới v.v… chẳng phải đã khả đắc, chẳng phải sẽ khả đắc, chẳng phải đang khả đắc, rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Bố thí Ba-la-mật-đa bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Tịnh giới cho đến Bát-nhã Ba-la-mật-đa cũng bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Vì sao? Vì bố thí Ba-la-mật-đa v.v… chẳng phải đã khả đắc, chẳng phải sẽ khả đắc, chẳng phải đang khả đắc, rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Pháp không nội bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Pháp không ngoại cho đến pháp không vô tánh tự tánh cũng bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Vì sao? Vì pháp không nội v.v… chẳng phải đã khả đắc, chẳng phải sẽ khả đắc, chẳng phải đang khả đắc, rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Bốn niệm trụ bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Bốn chánh đoạn cho đến tám chi thánh đạo cũng bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Vì sao? Vì bốn niệm trụ v.v… chẳng phải đã khả đắc, chẳng phải sẽ khả đắc, chẳng phải đang khả đắc, rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Cho đến mười lực của Phật bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Bốn điều không sợ cho đến mười tám pháp Phật bất cộng cũng bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Vì sao? Vì mười lực của Phật v.v… chẳng phải đã khả đắc, chẳng phải sẽ khả đắc, chẳng phải đang khả đắc, rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Bậc Dự lưu bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Nhất lai cho đến Như Lai cũng bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Vì sao? Vì bậc Dự lưu v.v… chẳng phải đã khả đắc, chẳng phải sẽ khả đắc, chẳng phải đang khả đắc, rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Quả Dự lưu bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Quả Nhất lai cho đến Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác của chư Phật cũng bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Vì sao? Vì quả Dự lưu v.v… chẳng phải đã khả đắc, chẳng phải sẽ khả đắc, chẳng phải đang khả đắc, rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Vô sanh, vô diệt, vô nhiễm, vô tịnh, vô tướng, vô vi bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Vì sao? Vì vô sanh v.v… chẳng phải đã khả đắc, chẳng phải sẽ khả đắc, chẳng phải đang khả đắc, rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Sơ địa bất khả đắc, nên nói bất khả đắc, cho đến địa thứ mười cũng bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Vì sao? Vì sơ địa v.v… chẳng phải đã khả đắc, chẳng phải sẽ khả đắc, chẳng phải đang khả đắc, rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Trong đây thế nào là mười địa? Nghĩa là Tịnh quán địa, Chủng tánh địa, Đệ bát địa, Cụ kiến địa, Bạc địa, Ly dục địa, Dĩ biện địa, Độc giác địa, Bồ-tát địa, Như Lai địa đó là mười địa.

Này Thiện Hiện! Sơ địa trong pháp không nội bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Cho đến sơ địa trong pháp không vô tánh tự tánh bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Địa thứ hai cho đến địa thứ mười trong pháp không nội bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Thậm chí địa thứ hai cho đến địa thứ mười trong pháp không vô tánh tự tánh bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Vì sao? Vì ở trong đây, sơ địa v.v… chẳng phải đã khả đắc, chẳng phải sẽ khả đắc, chẳng phải đang khả đắc, rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Trong pháp không nội giáo hóa hữu tình bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Cho đến trong pháp không vô tánh tự tánh giáo hóa hữu tình bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Vì sao? Vì ở trong đây giáo hóa hữu tình v.v… chẳng phải đã khả đắc, chẳng phải sẽ khả đắc, chẳng phải đang khả đắc, rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Trong pháp không nội làm nghiêm tịnh cõi Phật bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Cho đến trong pháp không vô tánh tự tánh làm nghiêm tịnh cõi Phật bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Vì sao? Vì ở trong đây làm nghiêm tịnh cõi Phật v.v… chẳng phải đã khả đắc, chẳng phải sẽ khả đắc, chẳng phải đang khả đắc, rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện Hiện! Trong pháp không nội năm loại mắt bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Cho đến trong pháp không vô tánh tự tánh năm loại mắt bất khả đắc, nên nói bất khả đắc. Vì sao? Vì ở trong đây năm loại mắt chẳng phải đã khả đắc, chẳng phải sẽ khả đắc, chẳng phải đang khả đắc, rốt ráo thanh tịnh.

Như vậy, này Thiện Hiện! Các Đại Bồ-tát khi tu hành Bát-nhã Ba-la-mật-đa, tuy quán các pháp đều vô sở hữu bất khả đắc, rốt ráo thanh tịnh, không nương Đại thừa mà xuất trụ. Nhưng đem vô sở đắc làm phương tiện, nương vào Đại thừa ở trong sanh tử ba cõi mà xuất, đến trụ trong trí nhất thiết trí, đến tận đời vị lai làm lợi lạc cho chúng hữu tình.