108 PHIỀN NÃO (bách bát phiền não)

Theo sự giải thích của tông Thiên Thai, khi 6 căn tiếp xúc với 6 trần, mỗi căn đều có 3 cảm thọ (khổ, vui và không khổ không vui); vậy, 6 căn có tất cả là 18 cảm thọ, đó là 18 loại phiền não. Lại nữa, vì mỗi căn có 3 loại cảm thọ cho nên sẽ sinh ra 3 tình cảm ghét, thương và không ghét không thương; cộng 6 căn có tất cả là 18 loại tình cảm, đó cũng là 18 loại phiền não. Cộng 18 loại phiền não ở trên với 18 loại phiền não này, thì có cả thảy là 36 loại phiền não; phối hợp với cả 3 đời (quá khứ, hiện tại và vị lai), có tất cả là 108 phiền não.